IVN-krant. Inhoud. Nr. 1 februari e jaargang Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

IVN-krant

Nr. 1 | februari 2009 |14e jaargang | www.ivnnl.com Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

Inhoud 2 2

5 6 7 8 11 13

18 21 22

Komparative Niederlandistik / Comparatieve Neerlandistiek Cultuur en literatuur op ‘t web (4) Liselotte Hammond, Christine Hermann, en Susan Mahmody (Universiteit Wenen) Nagasaki in januari - Jaap Grave Overpeinzingen uit Leuven (15) - Joop van der Horst Tentoonstellingenagenda Congressen, colloquia, symposia Digitaal Van de IVN Van het bestuur Zeventiende Colloquium Neerlandicum Berichten van buiten de muren Berichten van binnen de muren Bericht uit Woubrugge en Leiden

Voor vacatures in de internationale neerlandistiek, zie: www.ivnnl.com > vacatures.

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

Komparative Niederlandistik / Comparatieve Neerlandistiek Een unieke neerlandistische masteropleiding in Berlijn en Amsterdam

Vanaf het academiejaar 2009/2010 bieden de vakgroepen Nederlands van de Freie Universität Berlin (FU) en de Universiteit van Amsterdam (UvA) samen de nieuwe masteropleiding Komparative Niederlandistik/Comparatieve Neerlandistiek aan. Uniek aan deze master is de internationale opzet. Een gedeelte van de studie vindt plaats in Berlijn en een gedeelte in Amsterdam. Na twee jaar studeren de deelnemers af met een ‘double degree’, een masterdiploma van de FU én van de UvA. Inhoudelijk staat in deze nieuwe onderzoeksmaster de comparatieve studie centraal van zowel de Nederlandse taal als de Nederlandse literatuur. Zo ligt in de colleges taalwetenschap het zwaartepunt bij onderwerpen als contrastieve taalkunde, meertaligheid en Europese taalpolitiek. De colleges letterkunde hebben onder meer intertekstualiteit en cultuurtransfer als thema. De masterstudie Komparative Niederlandistik/Comparatieve Neerlandistiek heeft tot doel specialisten in de neerlandistiek op te leiden en hen voor te bereiden op een internationale carrière. Meer informatie: www.niederlandistik.fu-berlin.de www.studeren.uva.nl/ma-comparatieve-neerlandistiek Matthias Hüning (matthias.huening@fu-berl in.de) Kroniek 4

Cultuur en literatuur op ‘t web

Liselotte Hammond, Christine Hermann, en Susan Mahmody (Universiteit Wenen)

radioboeken.eu Hebt u ooit de wens gehad literatuur niet altijd maar op papier tegen te komen, maar door uw hoorzin op te nemen? Droomt u ervan een verhaal voorgelezen krijgen door zijn schepper? Bent u al eens op zoek geweest naar ongepubliceerde korte verhalen van bekende Nederlandse en Vlaamse auteurs? Zo ja, bezoek dan eens www.radioboeken.eu. IVN-krant |nr. 1 | februari 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com

2


‘Radioboeken’ is een gezamenlijk project van het Vlaams-Nederlandse Huis deBuren, Radio Nederland Wereldomroep en de radiopartners KLARA en VPRO. Het werd in 2005 bedacht door de VRT (Vlaamse Radio- en Televisieomroep) met als doel de relatie tussen cultuur en de Vlaamse openbare of pub lieke omroep te intensiveren. Vooral de radio leek de VRT bijzonder geschikt voor de verspreiding van cultuur door het – naar eigen zeggen – creëren van ‘ unieke momenten’ . Het hoofddoel van ‘Radioboeken’ is dan ook de luisteraar kennis te laten maken met literatuur om diens leeslust aan te sporen. Het concept dat achter dit doel zit, is even simpel als innovatief: auteurs lezen hun eigen verhalen voor die later via radio worden uitgezonden. Dit zijn echter niet de al bekende verhalen, maar originele korte verhalen van 4 000 worden (25 à 30 minuten voorleestijd) die de betreffende auteurs speciaal voor ‘Radioboeken’ schrijven. De verhalen worden één keer uitgezonden via radio maar zijn daarna gratis te downloaden van de website. Elk bij ‘Radioboeken’ betrokken auteur verplicht zich de verhalen niet te publiceren in de vorm waarin ze werden voorgelezen. Tot nu toe hebben al 77 auteurs – van Kader Abdolah tot Willem van Zadelhoff – een bijdrage geleverd aan dit project. Beschikbaarheid De radioboeken worden in Vlaanderen uitgezonden door cultuurzender Klara en in Nederland door Radio 6 (in het VPROprogramma De Avonden). De link ‘uitzendschema’ belooft precies aan te geven wanneer welk radioboek wordt uitgezonden, maar de betreffende informatie ontbreekt helaas. Via RSS (bijvoorbeeld iTunes) kunnen geïnteresseerden zich abonneren op ‘Radioboeken’ en krijgen dan automatisch steeds de nieuwste aflevering toegestuurd zodat ze geen aflevering missen. Wie de radioboeken niet via radio of internet kan beluisteren, kan deze via deBuren op CD kopen. Luisteraars kunnen de opnames van de radioboeken ook live bijwonen.

ook in het Frans,

Engels, Spaans en Indonesisch

Zoekfunctie en technische details Bezoekers van www.radioboeken.eu worden drie verschillende mogelijkheden aangeboden om naar opnames te zoeken: 1. via de link ‘Radioboeken’ aan de linkerkant van de pagina: klikt men hierop dan wordt een lijstje geopend met alle opgeslagen titels per auteur (gerangschikt naar tijdstip van uitzending); 2. via de link ‘Auteurs’ aan de linkerkant van de pagina: volgt men deze link dan krijgt men een alfabetische lijst (per beginletter van de voornaam gerangschikt) van alle auteurs die een tekst voor het project hebben voorgelezen; 3. door op de ‘player’ te klikken die boven op de pagina te vinden is verschijnt een popup in de vorm van een grafisch radiotoestel, met behulp waarvan een auteur ofwel uit de naamlijst ofwel via de frequentie (elke frequentie staat voor een andere auteur) gekozen kan worden.

IVN-krant |nr. 1 | februari 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com

3

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek De eerste twee opties – zoeken naar radioboek of auteur – zijn meer geschikt als m en doelgericht wil zoeken. Wil men gewoon naar leuke verhalen luisteren, zonder enige voorkeur voor een bepaald auteur, is zeker de meer flexibele functie ‘player’ aan te raden. De radioboeken zelf worden als podcast (in MP3-formaat) aangeboden en kunnen gemakkelijk beluisterd en/of gedownload worden. Beide opties functioneren probleemloos. Extra’s • In samenwerking met Radio Nederland Wereldomroep en met de steun van de Nederlandse Ambassade in Brussel en het Nederlands Literair Vertalingen- en Productiefonds, worden de radioboeken ook o.a. in het Frans, Engels, Spaans en Indonesisch vertaald en ingelezen. De vertaalde radioboeken worden wereldwijd uitgezonden door de Wereldomroep en zijn ook via www.radioboeken.eu beschikbaar. • De pagina kan worden gelezen in het Nederlands, Engels, Frans en Spaans. In alle talen - behalve het Nederlands - is de informatie echter alleen gedeeltelijk beschikbaar. • Van haast alle auteurs, van wie korte verhalen in de radioboeken zijn opgenomen, zijn ook interviews te beluisteren. Deze interviews zijn onderdeel van elk schrijversdossier. • In samenwerking met TKunstenhuis nam deBuren in de zomer 2008 voor het eerst radioboeken op voor kinderen van zes tot tien jaar. De verhalen (momenteel telkens een verhaal van twee Nederlandstalige en twee Franstalige auteurs) van vijftien minuten werden door de schrijvers voorgelezen in de oorspronkelijke taal en later nog een keer in vertaling naar het Frans respectievelijk het Nederlands. Deze verhalen kunnen worden opgeroepen via ‘Radioboeken voor kinderen’. Conclusie ‘Radioboeken’ is een aanbevelenswaardig project voor iedereen die op zoek is naar een creatieve en onconventionele toegang tot literatuur. De Radioboeken zijn geschikt voor zowel iedereen die al heel goed thuis is in het literaire veld als voor iedereen die eerst kennis wil maken met de materie ‘literatuur’. Ook in het literatuuronderwijs (zowel lager als hoger onderwijs) zullen de radioboeken ingezet kunnen worden om de scholieren, studenten, e.d. vertrouwd te maken met literatuur en om bijvoorbeeld schrijversportretten te illustreren. Doordat elk auteur, die aan ‘Radioboeken’ meewerkt, een geheel nieuw verhaal moet schrijven, wordt aan de luisteraars misschien een andere kant van de betreffende auteur getoond dan degene die in het openlijke discours al gevestigd is. Bovendien is het beluisteren en downloaden van de opgenomen verhalen gratis zodat iedereen, die geïnteresseerd is, toegang tot de teksten heeft. www.radioboeken.eu is een heel overzichtelijke en gebruikersvriendelijke pagina waar op verschillende plekken naar de opgeslagen opnames kan worden gezocht. Ondanks de kleine slordigheden (vooral het ontbreken van aangekondigde informatie), is het een opmerkelijk project dat de traditionele vorm van het vertellen met de technische mogelijkheden van het World Wide Web weet te verbinden.


4

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek De vertalingen van de radioboeken naar o.a. het Frans, Engels, Spaans en Indonesisch maken ‘Radioboeken’ tot een internationaal project dat in de toekomst misschien nog sterker weet te expanderen. Het is jammer dat er geen centrale aanspreekpartner voor het project bestaat. Alle partners, inclusief webpagina worden vermeld, maar een contactfunctie of een colofon bestaat er helaas niet.

Nagasaki in januari Iedereen die buiten Europa college geeft over een deel van Europa, bijvoorbeeld over Nederland, heeft vermoedelijk dezelfde ervaring. Je groeit mee met de afstand tot je geboorteland en wordt een continent. Hier ben ik een Europeaan van wie studenten en collega’s verwachten dat hij op alle vragen over Europa een antwoord heeft. Japanse studenten weten al veel over Europa – veel meer dan de meeste Europeanen over Azië. Maar ze willen nog meer weten en reageren op sommige verklaringen met een langgerekt en steeds hoger wordend ‘Oooooooo?’ Zelfs mijn meest eenvoudige antwoord krijgt zo een mooie verpakking. Dit jaar vraag ik alle studenten die aan mijn hoorcollege deelnemen om mij in de eerste week te komen bezoeken. Ik wil verhinderen dat er studenten komen die – zoals vorig jaar het geval was – geen Engels begrijpen. Maar een bijkomend voordeel is dat ik ze alles kan vragen wat ik graag wil weten. Ik leer veel van ze. Nooit vertellen ze genoeg. Ik wist niet dat ik zo nieuwsgierig kon zijn. Japanse studenten zijn erg modebewust. Ze kleden zich en hebben geen haar maar een kapsel. Vaak dragen ze T-shirts met Engelstalige teksten waarvan ik niet zeker weet of ze die wel begrijpen. Als ik eraan denk vraag ik ze of ik een foto van ze mag maken. Geduldig staan ze buiten mijn werkkamer in de zon te poseren. ‘Hi, I’m Margaret’, zegt een van de studentes die mijn werkkamer binnenstapt. En ze zegt het met een breed Amerikaans accent. Mijn vraag of ze uit de Verenigde Staten komt, vindt ze vleiend maar ze komt uit China, zegt ze. De Chinezen krijgen van hun Amerikaanse docenten nieuwe namen. De Chinese namen zijn voor hen te moeilijk. Een landgenoot van haar die precies wilde weten aan welke voorwaarden hij moest voldoen om zijn tentamenbriefje te krijgen, heeft geen Engelse naam gekregen. Hij spreekt bijna geen Engels en verstaat het nauwelijks. Toch wil hij mijn college graag volgen en we spreken af dat we het proberen. Later hoor ik dat hij in een ander college niet werd toegelaten, is gaan vechten en zelfs de politie is gekomen. Ik heb hem niet meer gezien. Hij wilde naar Amerika, vertelde hij mij, om daar rijk te worden.

‘Hi, I’m Margaret’


5

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Ik weet niet of het uitgerekend nu een geschikt tijdstip is om naar Amerika te gaan om er fortuin te vergaren. Chinese bedrijven zijn juist daar op zoek naar goed opgeleide managers. En het is vermoedelijk een kwestie van tijd tot de Chinese docenten hun Amerikaanse studenten Chinese namen geven. Een naam als Margaret is voor hen veel te moeilijk om uit te spreken. Jaap Grave Overpeinzingen uit Leuven (15)

Uitstervende talen Vorige week heeft de Unesco een nieuwe en bijgewerkte atlas van bedreigde talen uitgebracht. Er zijn nu heel wat meer talen bedreigd dan in de eerste editie. Afhankelijk van de graad van bedreiging gaat het nu om tussen de 1000 en de 2000 talen. Sommige talen die eerst als bedreigd te boek stonden, zijn intussen al helemaal verdwenen. Veel kranten hebben erover geschreven. Ik word opgebeld door een of ander radioprogramma. ‘Is het echt zo erg?’ Ik heb geen reden om te twijfelen aan het telwerk van de Unesco. En dat zeg ik dan maar aan de dame die me belt. Maar dat is niet wat de radio wil horen. ‘Dat is toch vreselijk?’ Ik moet eerlijk bekennen dat ik het niet weet. Er zijn op dit moment ongeveer 6000 talen in deze wereld. Ik ga nu maar even voorbij aan het feit dat men het Nedersaksisch en het Limburgs ook meegenomen heeft in de telling. Laten we aannemen dat er elders in de wereld strenger geselecteerd is. Zesduizend, is dat schrikbarend weinig? Of is dat een onredelijk groot aantal, of is het precies gepast voor onze wereld? Kan iemand me dat zeggen? Ik volg die discussie al een poosje, en het valt me op dat niemand antwoord geeft op deze vraag. Toch lijkt een antwoord me van vitaal belang vooraleer we bezorgd danwel heel erg blij worden. Als 6000 er al heel lang veel te veel zouden zijn, een aantal dat op ons drukt als een loden last, dan is een zekere sanering en reductie gewoon een opluchting. Als 6000 precies gepast is, dan is een vermindering misschien zorgwekkend. En als we al eeuwen lang enige duizenden talen tekort komen, dan moeten we er eindelijk eens werk van maken om enkele schaamteloos grote talen in stukken te verdelen om het aantal op te krikken. Ik kan pas iets zeggen als ik zou weten hoeveel talen optimaal zijn voor de wereld van 2009. Ondertussen zijn er ook mensen die, ongeacht het optimale aantal, elke verloren taal een verlies te veel vinden. Waarom? Omdat elke taal een unieke schat aan wijsheid en wereldbeschouwing zou belichamen; elke verdwijnende taal is dan een verarming voor deze wereld. Dat lees je wel eens. Waar die wijsheid dan in zou bestaan, wordt nooit meegedeeld. Twee eeuwen geleden vond men dat elke taal een spiegel is van het volk dat die taal sprak, de hoorbare vorm van het karakter van een volk. Het is nooit duidelijk geworden waar die volksaard uit bestond of hoe dat karakter eruitzag. Niemand vroeg ernaar; het werd vanzelfsprekend gevonden. Soms bekruipt me de onaangename gedachte dat die hedendaagse unieke schatten die in elke taal verborgen liggen, verdacht veel lijken op die volksaard van twee eeuwen geleden.


6

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Misschien vergis ik mij. Misschien is er inderdaad reden om bezorgd te zijn, en om actie te ondernemen. Maar kan iemand me dan eerst even uitleggen wat het beste aantal voor onze wereld is, en in welke richting we die unieke schatten moeten zoeken? Zolang ik geen antwoord krijg, veroorloof ik me nog enige twijfel aan deze hype. Joop van der Horst

Tentoonstellingenagenda

In deze rubriek vindt u informatie over speciale tentoonstellingen in musea in Nederland en Vlaanderen. Alle in deze rubriek opgenomen tentoonstellingen hebben een relatie met de Lage Landen. Kijk ook eens op: www.tento.be en www.museumserver.nl Amsterdam Van Gogh Museum www.vangoghmuseum.nl tot en met 7 juni 2009 Kleuren van de nacht Vincent van Gogh wordt onder meer geassocieerd met verzengend zonlicht over Zuid-Franse zonnebloemvelden. Maar hij heeft in zijn œuvre ook vele nachtscènes geschilderd : van café-interieurs tot sterrenhemels en landschappen bij schemerlicht. De tentoonstelling van tweeëndertig schilderijen, negentien werken op papier en vijf schetsen in brieven, was eerder te zien in het New Yorkse Museum of Modern Art. Gent Kunsthal Sint-Pietersabdij www4.gent.be/spa/ tot 29 maart 2009 Vlaamse wandtapijten voor de Bourgondische hertogen, keizer Karel V en koning Filips II Het Vlaamse wandtapijt behoort tot de meest succesrijke exportproducten uit de Zuid-Nederlandse geschiedenis. Met ongeëvenaarde technische verfijning produceerden Vlaamse weefcentra als Brussel, Oudenaarde, M echelen, Brugge of Doornik de mooie tapijten, vaak ontworpen door beroemde De inname van Tunis kunstschilders. De Bourgondische, Spaanse en Habsburgse vorsten waren grote verzamelaars van deze in alle opzichten spectaculaire en kostbare weefsels. De tentoonstelling brengt een collectie wandtapijten uit de vijftiende en zestiende eeuw eenmalig bijeen. Tapijten uit het Patrimonio Nacional van Madrid, uit Spaanse kathedralen en uit beroemde Europese musea.


7

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Groningen Groninger Museum www.groningermuseum.nl Van 14 maart tot en met 31 mei 2009 Whispering Waters Whispering Waters (2009) bestaat uit een serie onderwaterfoto’s die Daniëlle Kwaaitaal (Bussum, 1964) maakte in samenwerking met modeontwerpster Mada van Gaans. In het werk speelt de betekenis van het vrouw zijn een belangrijke rol. Zij is gefascineerd door ‘het schoonheidsideaal’ in menselijke maar ook in artistieke zin.

Rotterdam Museum Boijmans van Beuningen www.boijmans.nl tot eind 2010 De Collectie Twee

In deze jubileumtentoonstelling toont Boijmans in meer dan vijftig zalen het mooiste uit de verzameling. Voor het eerst worden schilderijen en beelden gecombineerd met tekeningen en prenten uit het prentenkabinet van het museum. Bladen van bijvoorbeeld Dürer, Rubens en Rembrandt zijn direct naast schilderijen van dezelfde meesters te zien.

Congressen, colloquia, symposia

Standaardtalen in beweging

Standaardisatie en destandaardisatie in Nederland, Vlaanderen en Zuid-Afrika Universiteit Leiden, 19-21 augustus 2009 Organisatoren: Marijke van der Wal en Eep Francken Thema van het congres Op het symposium Standaardtalen in beweging staan drie invalshoeken centraal: het standaardisatieproces in het verleden, de-standaardisatie in de 21ste eeuw, de huidige en toekomstige positie van het Afrikaans en het Nederlands. Het standaardisatieproces in het verleden. Zowel het Afrikaans als het Nederlands hebben een lang standaardisatieproces doorgemaakt, maar wel met enkele eeuwen verschil in tijd, plaats en context. Voor het Nederlands begon de ontwikkeling naar een standaardtaal in de tweede helft van de zestiende eeuw, voor het Afrikaans aan het eind van de negentiende eeuw. Een interessante, niet eerder zo gestelde vraag is in hoeverre de Nederlandse en Afrikaanse standaardisatieprocessen parallellen dan wel verschillen vertonen. Wat is de invloed van een toch zeer verschillende context?


8

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek De-standaardisatie in de 21ste eeuw. Aan het begin van de 21ste eeuw trekken in beide taalgebieden variaties binnen de standaardtaal de aandacht. Luidt die variatie een begin van destandaardisatie in zoals sommige taalkundigen menen of ontwikkelen die varianten zich tot geaccepteerde standaardtaal? Zijn er overeenkomsten of juist verschillen op dit punt tussen het Nederlands en het Afrikaans? De huidige en toekomstige positie van het Afrikaans en het Nederlands. De positie van het Afrikaans als een van de twee officiële talen is na de Apartheid ingeruild voor een plaats naast tien andere, officieel gelijk-berechtigde talen, waarvan er een, het Engels, sterker is. In hoeverre kan deze positieverandering worden vergeleken met de toekomstige plaats van het Nederlands te midden van andere Europese talen in een zich verenigend Europa? Sprekers Sprekers zullen zijn: Hans den Besten (Universiteit van Amsterdam en Universiteit Stellenbosch), Cor van Bree (em. Universiteit Leiden), Jac Conradie (University of Johannesburg), Ana Deumert (University of Cape Town), Frans Hinskens (Meertens Instituut en Vrije Universiteit, Amsterdam), Joop van der Horst (KU Leuven), Jacques Van Keymeulen (Universiteit Gent), Ernst Kotzé (em. en navorsingsgenoot Nelson Mandela Metropolitan University, Port Elizabeth), Jan Noordegraaf (Vrije Universiteit, Amsterdam), Stanislaw Predota (Universiteit Wroclaw), Gijsbert Rutten (Universiteit Leiden), Gerald Stell (Vrije Universiteit, Brussel), Reinhild Vandekerckhove (Universiteit Antwerpen), Rik Vosters (Vrije Universiteit, Brussel), Marijke van der Wal (Universiteit Leiden), Vic Webb (keynote speaker, Universiteit van Pretoria). Praktische informatie De kosten voor het symposium bedragen 35 euro (incl. congresmateriaal, koffie en thee). Voor studenten (met vermelding van collegekaartnummer) is de bijdrage 20 euro. Nadere informatie over het symposium bij de organisatoren: Marijke van der Wal ([email protected]) en Eep Francken ([email protected]). Zie ook: http://www.hum.leidenuniv.nl/nederlands/symposium-standaardtalen-inbeweging.jsp

Internationale en interdisciplinaire

perspectieven van neerlandistisch onderzoek (Niederlandistisches Doktoranden - und Habilitanden-Kolloquium, Berlin, 30.-31.10.2009) Call for Papers Het 'Doktoranden- und Habilitanden-Kolloquium' voor neerlandici vindt dit jaar plaats op 30 en 31 oktober 2009 aan de Freie Universität Berlin. Het colloquium bestaat inmiddels al meer dan tien jaar en het biedt universitaire neerlandici binnen het Duitse taalgebied de gelegenheid om hun onderzoek te presenteren zowel aan collega’s van andere universitaire instellingen als aan taal- en letterkundige specialisten uit de intramurale IVN-krant |nr. 1 | februari 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com

9

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek neerlandistiek. De formule van het DoHa-colloquium zal dit jaar op twee punten worden aangepast. Voor het eerst nodigen we dit jaar ook Europese neerlandici van buiten het Duitse taalgebied uit om aan het DoHa-colloquium mee te doen en om hun onderzoeksprojecten te presenteren. Ten tweede hebben we dit jaar gekozen voor een overkoepelende vraagstelling voor de bijdragen aan het colloquium. Interdisciplinariteit en internationalisering zijn centrale begrippen in wetenschap en onderzoek. Vooral voor een relatief klein vak als de neerlandistiek is een internationaal en interdisciplinair perspectief van onderzoek van cruciaal belang. Wij willen u vragen de presentatie van uw onderzoek toe te spitsen op de vraag op welke wijze u interdisciplinaire aansluiting zoekt en in hoeverre uw onderzoek internationaal relevant is. In welke internationale en/of de interdisciplinaire (werk -)verbanden vindt uw onderzoek plaats? Wat zijn de consequenties hiervan in methodologisch en inhoudelijk opzicht? Stuurt u uw abstracts van max. 400 woorden voor 15 maart 2009 naar: [email protected] Mocht de belangstelling groter zijn dan het aantal mogelijke slots voor presentaties, dan zullen wij een selectieprocedure toepassen. Begin april zal de bevestiging van deelname volgen. Dankzij financiële ondersteuning van de Nederlandse Taalunie kunnen de reis- en verblijfkosten van deelnemers van buiten het Nederlandse taalgebied vergoed worden. Wij stellen deelname van promovendi en postdocs uit Nederland en Vlaanderen in hoge mate op prijs en hopen dat zij aanspraak kunnen m aken op andere subsidieregelingen dan die waarin wij kunnen voorzien. Saskia Schuster en Janneke Diepeveen

Collaboration and resistance in Netherlandic literature

27-30 december 2009, Philadelphia Call for Papers The MLA discussion group for Netherlandic language and literature invites papers on the topic of collaboration and resistance in Netherlandic literature. Writings on and of Dutch Indonesia and South America, the Spanish Netherlands, Nazi-occupied Holland in WWII and German-occupied Flanders in WWI. Flaminganten, NSBers, clandestine literature, compromised scholarship, reform and resistance movements real and imagined. Please send abstracts by March 15, 2009 to Peter J. Schwartz ([email protected]). The next meeting of the MLA will be held 27-30 December 2009, in Philadelphia. Zie ook www.ivnnl.com > Congressen voor een volledig en actueel overzicht


10


Digitaal

Eeuwenoude brieven geven eindelijk inhoud prijs

Een brief met ingevouwen haarlok verzonden vanaf Sint Eustatius naar de geliefde thuis, lag eeuwenlang ongeopend in een Londens archief. Onlangs opende prof.dr. Marijke van der Wal deze gekaapte brief – een van de bijna 38.000. De activiteiten van haar onderzoeksprogramma zijn inmiddels online te volgen. Afbeelding: Een Nederlandse koopvaarder aangevallen door een Engelse kaper bij La Rochelle, Cornelis Claesz van Wieringen, 1616, National Maritime Museum, London.

Pech De brief met haarlok was gericht aan een Engels adres en daarom zou hij eigenlijk opzij zijn gelegd, omdat het Van der Wal gaat om brieven geschreven in het Nederlands. Ze doet onderzoek naar de gewone omgangstaal uit de zeventiende en achttiende eeuw. ‘Maar de brief was dikker dan normaal. Ik kon duidelijk voelen dat er iets inzat’, vertelt ze. ‘En de brief was nog nooit geopend, dat kon ik duidelijk zien.’ Toen was haar nieuwsgierigheid gewekt. De Engelse afzender uit 1781 had de pech dat zijn brief werd vervoerd door een Nederlands schip tijdens een van de oorlogen met Engeland. Het schip werd gekaapt en de brief maakte deel uit van de buit die naar Engeland werd gevoerd. Alledaagse taalgebruik De door Engelse kapers buitgemaakt post ligt in archiefdozen opgeslagen in de National Archives in Kew vlakbij Londen. Ook scheepsjournaals, ladingboekjes, kwitanties en nog veel meer waardevolle historische bronnen zijn daar te vinden. Bij een eerste inventarisatie van het materiaal in 2005 ontdekte de historicus Roelof van Gelder de verrassende omvang van de collectie sailing letters: zo’n 38.000 brieven, veel zakelijke post, maar ook 15.000 privébrieven. Het zijn brieven van zeevarenden en Nederlanders in den vreemde aan het thuisfront en omgekeerd ook van de achterblijvers aan hun geliefden. Het bijzondere is dat alle lagen van de samenleving zijn vertegenwoordigd: mannen, vrouwen en zelfs kinderen uit lagere en middenklassen die verder weinig of geen sporen hebben achter gelaten. Daarmee biedt dit brievenmateriaal een uitzonderlijke kans om zicht te krijgen op het alledaagse taalgebruik uit het verleden. Metamorfoze


11

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Het vijfjarig project Brieven als buit/Letters as loot is op 1 september 2008 van start gegaan. Met haar team maakt Van der Wal twee dwarsdoorsneden van het materiaal: de eerste uit de periode 1665-1674 (2e en 3e Engelse oorlog) en de tweede uit 1776-1784 (4e Engelse oorlog en Amerikaanse Vrijheidsoorlog). Het interval van ruim honderd jaar biedt de mogelijkheid veranderingen in het alledaagse taalgebruik te achterhalen en te bestuderen. Vrijwilligers ondersteunen het onderzoek door mee te werken aan het voorbereidende project Wikiscripta Neerlandica. Zij maken transcripties van de brieven en inventariseren gegevens over de geadresseerde, de afzender en de onderwerpen in de brieven. Na een uitgebreide controle worden de gegevens in de speciaal ontworpen database opgenomen. De tekst van de brieven is dan beschikbaar voor taalkundig onderzoek. Online Aan het eind van de rit zal het project enkele dissertaties en een monografie opleveren, maar er is nu al veel belangstelling voor het unieke brievenmateriaal. Daarom besloten Van der Wal en haar researchteam om regelmatig resultaten online te presenteren: http://www.brievenalsbuit.nl (met de brief van de maand en actuele bijzonderheden) (overgenomen uit Nieuwsbrief 3, Universiteit Leiden)

Lutherse bijbelvertaling van 1648 door vrijwilligers gedigitaliseerd

Vanaf 18 februari 2009 is de transcriptie van de Lutherse bijbelvertaling van 1648 voor iedereen digitaal beschikbaar. Dat laat dr. Nicoline van der Sijs (Leiden) weten. De uitgave is binnen een jaar tot stand gebracht door een team van zestig vrijwilligers, die de tekst hebben uitgetypt. De transcripties zijn te vinden op de websites van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl.nl) , het Nederlands Bijbelgenootschap (bijbelsdigitaal.nl) en het Instituut voor Nederlandse Lexicografie (inl.nl). De uitgave van de Lutherse bijbelvertaling is gecoördineerd door de neerlandicus Hans Beelen, werkzaam aan de Universiteit van Oldenburg (Duitsland). Het project wordt ondersteund door de Nederlandse Taalunie. De Lutherse bijbelvertaling van 1648 neemt een bijzondere plaats in in het godsdienstig en cultureel leven van de zeventiende eeuw. Na 1637 stapten de gereformeerden, de doopsgezinden en de remonstranten over op de Statenvertaling. Maar voor de lutheranen was het Nederlands van de zeer tekstgetrouwe Statenvertaling te ongebruikelijk. Martin Luther stond in aanzien als de grote voorman, die de Bijbel virtuoos en vrij in het Duits had vertaald. De Lutherse bijbelvertaling ligt daarom dichter tegen het Duits aan dan zijn voorgangers. De Lutherse bijbelvertaling is het vierde product van het Bijbeldigitaliseringsproject, het grootste letterkundige vrijwilligersproject dat Nederland tot nu toe heeft gekend. Reeds IVN-krant |nr. 1 | februari 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com

12

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek verschenen zijn de Statenvertaling van 1637, de Delftse Bijbel van 1477 en de Leuvense bijbel van 1584. In voorbereiding zijn vier andere historische bijbels. Voor wetenschappelijk onderzoek biedt de digitale verzameling Bijbels “een schat aan materiaal”, aldus dr. Nicoline van der Sijs, die aan het hoofd staat van het Bijbeldigitaliseringsproject. Meer informatie is te verkrijgen bij: drs. Hans Beelen; e-mail: [email protected] tel. (+49) (0) 441 798 45 81 of (+49) (0)441 711 72 dr. Nicoline van der Sijs; e-mail: [email protected] tel. (+ 31) (0)71-523 89 86 Van de IVN

Van het bestuur In bijna elke aflevering kan het bestuur wel iets positiefs melden. Het aantal verzendadressen voor deze IVN-krant is het laatste jaar verdubbeld. Hetzelfde geldt voor het aantal site-bezoekers. Hoe dit komt, vraagt u zich af? Dit komt door ons bureau waar onze directeur samen met haar vrijwilligers en ‘medewerkers-voor-eenvriendelijk-tarief’ af en toe de werkzaamheden kon verdubbelen. Beschouw het maar als vooroefening voor ons XV!!e Colloquium. Af en toe valt er ook wel eens iets tegen. Wil iemand nog eens reageren op de Basisbibliotheek (http://www.ivnnl.com/basisboekenlijst-nieuw.php)? Af en toe is het ook wel zwaar. Alle betrokkenen doen hun werk naast een volle baan. Ter voorbereiding op de afgelopen bestuursvergadering heb ik als voorzitter 211 pagina’s gelezen en 21 keer telefonisch overleg gehad. Vergaderen is een kapotte aardlekschakelaar voor onderwijs en onderzoek. Ja, ook een onjuiste metafoor kan communicatief zijn… Maar er gaat ook heel veel heel goed. Een voorbeeld? De Nederlandse Taalunie heeft voor ons driejaarlijks Colloquium een bedrag toegezegd waarmee we zestig procent van de begrote uitgaven kunnen realiseren. Zo’n toezegging kunnen we in deze economische crisis goed gebruiken om de resterende gelden bij elkaar te krijgen zodat de drempels laag blijven voor neerlandici uit economisch zwakke landen. Helaas kon de financiering van onze reguliere Meerjarenbegroting 2008-2012 taken voorlopig slechts voor een deel worden toegezegd omdat het Comité van Ministers pas 20 april aanstaande weer bijeen kan komen. We wachten met gepast vertrouwen af: onze Meerjarenbegroting kreeg van externe accountants het predikaat ‘zeer goed onderbouwd’. Ik zal u verder niet vermoeien met dagindelingen of statuten of opvolgingen in de INredactie. Maar als u wilt meedenken met het bestuur, dan kunt u reageren op onze nieuwe publicatiestrategie. Na een discussie over de Handelingen van het vorige Colloquium waarbij de meningen van leden varieerden van ‘fraai en vol statuur’ tot ‘publicatiekerkhof’ komen we uit bij het voorstel tot een boekserie onder de titel ‘Neerlandica’ ( te ouderwets?) of ‘Grensoverschrijdende neerlandistiek’ (te lang?). In deel I zouden dan de (semi)plenaire


13

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek lezingen kunnen verschij nen. En de volgende delen zouden op initiatief van regio’s of themagroepen kunnen worden ingevuld. In de toekomst kunnen dan alle initiatieven in zo’n reeks een plaats krijgen. Andere mogelijkheden zijn: ‘gereviewde’ publicaties op onze site en uiteraard aanbieding aan IN. Het bestuurscriterium voor het beoordelen van nieuwe suggesties is: Draagt publicatie bij aan de bloei van de neerlandistiek wereldwijd, van Leiden tot Casablanca, van Coïmbra tot Tblisi? Met de wens dat de neerlandistiek op uw werkplek verder tot bloei komt, groet uw voorzitter u namens uw bestuur. Tot ziens in Utrecht, eind augustus! Jan Renkema

Zeventiende Colloquium Neerlandicum Een schematische weergave van het dynamische colloquiumprogramma met 16 (semi-)plenaire lezingen, 56 lezingen, 14 themabijeenkomsten en 38 postersessies staat op pagina's 16 en 17 Er wordt gewerkt aan een gedetailleerde weergave van het programma op ivnnl.com. Over de postersessies op het Zeventiende Colloquium Neerlandicum De 38 postersessies zijn verdeeld over drie dagen: maandag voor letterkunde, vertalen en cultuur, dinsdag voor taalkunde en donderdag voor didactiek. Gelet op de vragen die ons bereiken, lijkt het niet voor alle aanbieders duidelijk wat een postersessie inhoudt. Hieronder wat nadere informatie. De postersessies zijn thematisch gegroepeerd en gepland in de lunchpauzes van het colloquiumprogramma, van 12.30 tot 14.00 uur. De posters vinden plaats in de centrale hal, de gangen en enkele aanliggende zalen van de gebouwen van de Faculteit Geesteswetenschappen aan de Drift in Utrecht. In deze gebouwen vinden alle programma-onderdelen van het colloquium van maandag tot en met vrijdag plaats. Dat geldt ook voor de lunch. De inrichting van een postersessie is vrij, maar op verzoek geef ik hieronder graag wat mogelijke modellen : A. u wilt iets demonstreren (site, lesmateriaal) en u installeert zich met een computer en/of ander materiaal op de toegewezen plek en u blijft gedurende de hele lunchpauze beschikbaar voor belangstellenden die bij u langs kunnen komen;


14

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek B. u wilt iets vertellen over lopend onderzoek en u zet, om de belangstelling aan te wakkeren, enkele punten ervan op een of twee grote vellen papier die u bij de uw toegewezen plek ophangt en u blijft gedurende de hele lunchpauze beschikbaar voor belangstellenden; C. u besluit tot model A of B, maar u wilt op enig moment centraal een korte toelichting geven. Het tijdstip waarop u dat wilt doen, kondigt u aan op een van de vellen papier die u bij uw plaats ophangt (van 13.00 tot 13.10 uur geef ik een toelichting op….) Omdat we bij de toewijzing van de plaatsen rekening zullen houden met de plannen voor uw postersessie, zullen wij ruimschoots voor het Colloquium inventariseren wat uw ‘posterbehoeften’ zijn. Alle abstracts en aankondigingen van lezingen, themabijeenkomsten en postersessies zullen zijn opgenomen in de bundel abstracts die aan de deelnemers zal worden uitgereikt. Ook zullen de abstracts ruim voor het colloquium te vinden zijn op de IVN-site. Reis- en verblijfkostenvergoeding Dankzij een substantiële subsidie van de Nederlandse Taalunie, waarmee 60% van de begroting gedekt is, een toegezegde subsidie van het Vlaams-Nederlands Comité voor Nederlandse taal en cultuur, kunnen wij binnenkort toezeggingen doen ten aanzien van de vergoedingsregeling. In afwachting van de resultaten van de lopende fondsenwerfactie, zullen er voorlopig maximaal 160 in het buitenland werkzame neerlandici toegelaten worden tot de vergoedingsregeling zoals gepubliceerd op ivnnl.com. Begin april krijgen alle deelnemers persoonlijk bericht. Spreker en deelnemer ? Als we de lijst met sprekers naast de lijst met deelnemers leggen, valt het op dat nog niet alle sprekers zich hebben aangemeld als deelnemer. Zeker als u gebruik wilt maken van de geboden logies en de vergoedingsregeling is inschrijving als deelnemer een must. Inschrijven gaat snel via http://www.ivnnl.com/colloquium -17/inschrijven.php Marja Kristel


15

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Programma Zeventiende Colloquium Neerlandicum - 23-29 augustus 2009 - Utrecht (stand 25 februari 2009) Zondag 23 augustus

Opening Openingslezing Frits van Oostrom

Maandag 24 augustus Ochtend Centrale lezingen 1. Ton Naaijkens 2. Jaap de Jong

Dinsdag 25 augustus

Themabijeenkomsten 1. Vertalingenproject o.l.v. Lut Missinne 2. Taalbeheersing: taalgebruik en tekstkwaliteit o.l.v. Ted Sanders

Themabijeenkomsten 1. De uitspraak van het Nederlands. Verwerving en didactiek o.l.v. Laurent Rasier 2 Interculturele neerlandistiek o.l.v. Emmeline Besamusca en Jan ten Thije

Lezingen 1. Letterkunde 2. Cultuur

Lezingen 1. Letterkunde 2. Taalkunde 3. Vertalen

Centrale lezingen 1. Vincent van Heuven en Hans Van de Velde 2. Herbert Van Uffelen

POSTERS in lunchpauze: Letterkunde, vertalen en cultuur

Taalkunde

Middag Themabijeenkomsten 1. Nederlandstalige literatuur in vertaling in Centraal-Europa o.l.v. Wilken Engelbrecht 2. Examinatorentraining CNavT

Themabijeenkomsten 1. Contrastieve taalkunde o.l.v. Philippe Hiligsmann 2. Kwaliteitsbewaking in de literaire vertaling (Z.E.) o.l.v. Dolores Ross en Marleen Mertens

Lezingen 1. Letterkunde 2. Taalkunde

Lezingen 1. Letterkunde 2. Didactiek

Centrale lezing(en) 1. Jan Baetens 2. Nog in te vullen

Centrale lezingen 1. Matthias Hüning 2. Arie Pos

Avond film + inleiding Marc Westermann


16

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Vervolg programma Zeventiende Colloquium Neerlandicum 23-29 augustus 2009 - Utrecht (stand 25 februari 2009) Woensdag 26 augustus Centrale lezingen 1. Carola Henn 2. Jerzy Koch en Pawel Zajas

Donderdag 27 augustus Ochtend Centrale lezingen 1. Widjajanti Dharmowijono 2. Ted Sanders

Themabijeenkomsten 1. Taal- en spaaktechnologie leermethodes ter bevordering van de interculturele dialoog o.l.v. Marketa Skrlantova et al. 2. Standaardtaal o.l.v. Joop van der Horst

Themabijeenkomsten 1. OER in de internationale neerlandistiek o.l.v. Vakgroep neerlandistiek Wenen. 2. Nederlandse partikelbeschrijving in extramuraal perspectief o.l.v. Ton van der Wouden en Johanneke Caspers

Lezingen 1. Letterkunde 2. Cultuur

Lezingen 1. Letterkunde 2. Cultuur POSTERS in lunchpauze: Didactiek

Cultureel keuzeprogramma

Middag Themabijeenkomsten 1. De macht van satire o.l.v. Marijke Meijer Drees en Ivo Nieuwenhuis 2. Interactief taalonderwijs o.l.v. Alice van Kalsbeek et al.

Vrijdag 28 augustus Vergaderingen per taalgebied Algemene Vergadering Ledenvergadering IVN

Slotzitting

Lezingen 1. Letterkunde) 2. Vertalen Centrale lezingen 1. Jelica Novakovic 2. Nog in te vullen Avond film + inleiding Marc Westermann


17

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Berichten van buiten de muren

België Gepromoveerd!

Onlangs promoveerde aan de Université catholique de Louvain Matthieu Sergier op een proefschrift over Leesoefeningen in het onvermogen. Filiatiedynamiek en waarneming van de andersheid in Frans Kellendonks romans. Aan de hand van de vier romans van de Nederlandse auteur Frans Kellendonk (1951-1990) werd ingegaan op de vraag in hoeverre een literaire tekst richtlijnen zou kunnen bevatten voor zijn eigen lectuur. Frans Kellendonk Die vier romans zijn Bouwval (1977), De nietsnut. Een vertelling (1951 - 1990) (1979), Letter en geest. Een spookverhaal (1982) en Mystiek lichaam. Een geschiedenis (1986). De manier waarop die romans het ‘best’ gelezen worden, zou dus misschien in die romans zelf uitgezaaid liggen. Vandaar ook de vraag of er zoiets zou kunnen bestaan als een goede, een ethische lectuur waarvoor in de roman aanzetten te vinden zouden zijn. Deze vraag rechtvaardigde ook de keuze van de romans van Frans Kellendonk, die door sommige critici (zoals Arjan Peters) bestempeld wordt als “een schrijver die vaak is misgelezen”. Het proefschrift bestaat uit twee delen. Het eerste wordt besteed aan de macht van de vertegenwoordiging zoals die uitgevoerd en waargenomen wordt door de personages. Het tweede deel van het proefschrift gaat dieper in op de modaliteiten van a-topie, met als opeenvolgende invalshoeken: ironie (Linda Hutcheon, Paul de Man, Sébastien Rongier…), tragiek (Paul Ricoeur, Jean -Marie Domenach…), groteske (Mikhaïl Bakhtine, Dominique Iehl, Wolfgang Kayser, Jan Kott, Stéphanie Vanasten…) en een derridiaanse lectuur van het lacaniaanse concept ‘entre-deux-morts’ (‘tussen-twee-doden’). Op grond van deze studie worden acht regels voor een atopische waarneming van de andersheid voorgesteld. De ethische strekking van deze benadering wordt aangetoond aan de hand van drie concrete toepassingen. Zo komen een ethiek van de ontvangst van de andere aan bod, alsook een ethiek van de memorie en de Geschiedenis. In derde instantie werd de nadruk gelegd op een voorstel om de filiatiedynamiek in de romans van Kellendonk te beschouwen als een allegorie van de lectuur – een lectuur die haar eigen onmacht (h)erkent. Een ethische lectuur zou uitgevoerd worden in het bewustzijn van haar eigen onvermogen, wat zou veronderstellen dat de romans van Kellendonk het relaas bevatten van hun eigen onleesbaarheid.


18


Hongarije Hongarije en de Lage Landen De vakgroep Nederlands van de Universiteit Debrecen heeft op 14 november 2008 in het gebouw van de Debrecense Commissie van de Academie het congres Hongarije en de Lage Landen georganiseerd. Het congres werd geopend door Ronald Mollinger, ambassadeur van het Koninkrijk der Nederlanden. De deelnemers waren beroemde Hongaarse en buitenlandse onderzoekers die met hun lezingen de Hongaars-Nederlandse betrekkingen sinds de zeventiende eeuw tot heden vanuit verschillende invalshoeken presenteerden. In de ochtendsessie van het eendaagse congres gingen de lezingen over de HongaarsNederlandse betrekkingen van de middeleeuwen tot en met de negentiende eeuw. Er werd gesproken over middeleeuwse zakelijke betrekkingen, over Nederlandse humanisten die een kortere of langere periode in Hongarije hebben doorgebracht, over Hongaarse peregrini en over vertalingen van literaire werken van toen. ’s Middags was er ook een zestiendeeeuws onderwerp: Daarna passeerden twintigste-eeuwse onderwerpen de revue: de kindertreinen naar Nederland na de Tweede Wereldoorlog, het plan van de gemeenschappelijke HongaarsNederlandse gereformeerde missie in Nederlands-Indië, Hongaarse schrijvers die in Nederlands-Indië hebben gewerkt, de Huizinga-receptie van de Hongaarse historicus Lajos Gogolák, de zelfhulporganisatie van de Hongaarse beroepsleerlingen die in 1956 naar Nederland emigreerden en tot slot de theorieën van Nederlandse humaniorawetenschappers van wie het werk ook door Hongaarse literatuuronderzoekers wordt toegepast. Het congres is met een korte discussie afgerond.

Maria von Habsburg als bemiddelaar tussen culturen

Emese Szabo

Marokko Casablanca Het heeft even geduurd, maar nu is er toch een docente Nederlands benoemd aan de Universiteit van Casablanca: Rebekka Van der Borght. Zij zal een begin maken met de studierichting Nederlands in Marokko.


19


Roemenië Gheorghe Nicolaescu gelauwerd Aan dr. Gheorghe Nicolaescu, docent Nederlands en Duits aan de Universiteit van Boekarest, is de NLPVF Vertalersprijs toegekend. Hij vertaalde onder meer werk van Bernlef, Louis Paul Boon, Hugo Claus, Arnong Grunberg, Marcel Möring, Harry Mulisch, Cees Nooteboom en Annelies Verbeke. Gheorghe Nicolaescu is ook nauw betrokken bij de opleiding van nieuwe vertalers Nederlands-Roemeens.

Servië en Montenegro Universiteit Belgrado Paukenslag! is het tweetalige tijdschrift van de vakgroep neerlandistiek aan de Universiteit van Belgrado. Nummer vijf (eind 2008) heeft als centraal thema multiculturaliteit. Bijdragen over definities van ‘multiculturaliteit’ versus ‘multiculturalisme’, over ‘Multicultureel Nederland’’ en ‘Multicultureel Servië’ worden omlijst met teksten naar aanleiding van het overlijden van Hugo Claus, een verslag van de voorstelling iSInghet ende weset vro van de Koninklijke Vlaamse Schouwburg in Brussel. Ene Confrére doet verslag van zijn (?) deelname aan de Zomercursus Nederlandse taal en cultuur in Woudschoten, Zeist. Over zijn taalvaardigheid kan hij tevreden zijn, maar wat het onderdeel rekenen betreft kan hij zich het best aansluiten bij die groep Nederlandse aspirant-onderwijzers die bijles krijgen!

Zuid-Afrika Heinrich Grebe mede-professor Met ingang van 1 januari 2009 is Heinrich Grebe aan de Universiteit van Pretoria benoemd tot medeprofessor Afrikaanse en Nederlandse Taalkunde. Zijn emailadres veranderde recent: [email protected]


20

Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Berichten van binnen de muren

Dichter des Vaderlands Sinds 2000 kent ook Nederland een Dichter des Vaderlands. Als eerste trad Gerrit Komrij aan. In januari 2005 werd de Groningse Driek van Wissen verkozen. In januari 2009 vonden nieuwe verkiezingen plaats: geïnteresseerden konden via een website hun stem uitbrengen op: Tsead Bruinja, Joke van Leeuwen, Erik Menkveld, Ramsey Nasr of Hagar Peeters. Ramsey Nasr won deze verkiezing en accepteerde de benoeming (iets wat Rutger Kopland in 2000 niet deed). Hij was van 27 januari 2005 tot 26 januari 2006 al stadsdichter van Antwerpen. Ramsey Nasr (1974) is een Nederlandse dichter, essayist, acteur, regisseur van deels Palestijnse komaf. Hij woont in Antwerpen. (De Nederlandse schrijfster Joke van Leeuwen, die ook in Antwerpen woont, is momenteel stadsdichter van Antwerpen.) Er zijn ook stadsdichters in de Lage Landen! Om er een paar te noemen: Carla Gabriel in Hasselt, Frank van Pamelen in Tilburg, Marcel Van Passel in Diest en in Utrecht is onlangs Ingmar Heytze tot eerste, officiële stadsdichter verkozen.

Gepromoveerd Elisa Diallo, werkzaam bij Dutch Studies aan de Universiteit Leiden, promoveerde op 27 januari 2009 op haar proefschrift getiteld: Moi qui vous parle. Identité et énonciation dans l’écriture de Tierno Monémbo. Elisa is oudstudente van de opleiding Dutch Studies. Afbeelding: Tierno Monémbo


21


Bericht uit Woubrugge en Leiden Een Britse wetenschapper heeft na veel onderzoek berekend dat de derde maandag van januari de meest deprimerende dag van het jaar is. Dat was gisteren. Ik had eigenlijk nergens last van, maar ja, zo’n onderzoek kun je toch niet zomaar naast je neerleggen. Het was wel grijs weer, niet dat dreigende antracietgrijs of dat hoopvolle blauwgrijs, maar gewoon: saaigrijs. En een beetje nat, een beetje koud, windkracht 5, kortom: van dat weer waar je het lang of kort over kunt hebben, vooral als je een fietstocht door de polder voor de boeg hebt. Maar ik hoefde niet op de fiets en al helemaal niet door de polder, ik hoefde zelfs niet naar buiten: het was mijn thuiswerkdag. De mail dan. Ik las over de sneeuwval in Madrid en dat die Madrilenen niet weten wat ze met de heersende kou aan moeten, in beide betekenissen van het woord. Ik kreeg een mooi begin van een Excel-bestand met het colloquiumprogramma toegestuurd: het is duidelijk dat het een roezemoezig vol programma wordt! Om het overzichtelijk te houden heeft iedere dag, en elke soort activiteit (lezing of poster of themabijeenkomst) een eigen kleur. Ook in de mail een eerste foto van Allert Jan, zoon van Johanna Roodzant: een blozende, gezonde baby. Om in aanmerking te komen voor die Britse depressie moest je geloof ik wel wat gedaan hebben. Veel te veel geld uitgegeven bijvoorbeeld aan het eind van het voorgaande jaar, waardoor je tegen die derde maandag te maken krijgt met weigerachtige pinautomaten. Of goede voornemens gemaakt die na de eerste weken van het nieuwe jaar verdampt zijn. Maar ik had geen goede voornemens gemaakt bij de jaarwisseling en de pinautomaten zijn in de noordelijke Lage Landen blijkbaar milder afgestemd dan aan de andere kant van de Noordzee. Inmiddels zijn er een paar weken verstreken en ik lees het voorgaande nog eens door. Depressief, neuh. Wel aangeslagen, als de mail het bericht brengt van een overleden docentenmoeder. En ik kan (heel erg) chagrijnig zijn, om niks. Uit mijn buurt blijven is dan het parool, alhoewel ik weer snel opkikker als ik in de mail het bericht vind van Rita Trampus Snel die oma is geworden van Caterina, een prachtige kleindochter, haar eerste. Of een subsidietoezegging voor het colloquium. Of een mooi artikel voor IN. Of als de pinautomaat mij het gevraagde bedrag uitkeert. Of als de weegschaal aangeeft dat ik geen goede voornemens hoef te maken! Marja Kristel


22


Colofon De IVN-krant is een uitgave van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Van Dorthstraat 6 2481 XV Woubrugge, Nederland tel. ++ (31) 172 518 243, fax ++ (31) 172 519 925 e-mail [email protected] website www.ivnnl.com (Dinsdag, woensdag en donderdag bereikbaar via de Universiteit Leiden (Nederlands/Dutch Studies), tel. + 31 71 527 2110; [email protected]). Eindredactie: Marja Kristel Correspondenten: Mona Arfs (Noord-Europa), Antoinet Brink (Zuid-Europa), Eliza Gustinelly en Yanna Parengkuan (Indonesië), Stefan Kiedron (Midden- en Oost-Europa), met de volgende lokale verslaggevers: Emese Szabó (Debrecen); Rinaldo Neels (Lublin), Agnieszka Smiertka (Warschau), Babara Kalla (Wroclaw); Henriette Louwerse (Verenigd Koninkrijk), Lut Missinne (Duitsland), Guy Janssens (Franstalig België), Laurent Réguer (Frankrijk). Deadline kopij voor de volgende editie: 2 april 2009. De IVN-krant verschijnt vijf maal per jaar in een elektronische editie. Voorgaande nummers, vanaf jaargang 7 (2002), zijn in te zien via www.ivnnl.com > uitgaven > IVN-krant. Wilt u de IVN-krant niet meer ontvangen? Het is voldoende om een e-mail met die boodschap te sturen naar [email protected].


23

IVN-krant. Inhoud. Nr. 1 februari e jaargang Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek

Recommend Documents