IVN-krant
Nr. 3 | juni 2009 |14e jaargang | www.ivnnl.com Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Inhoud 2 3 4 5 6 9 14 17 17 18 21 22
Op de grens - Marlon Ruwette 9 promotiestipendia – Münster Overpeinzingen uit Leuven (17) - Joop van der Horst Nagasaki in mei - Jaap Grave Tentoonstellingenagenda Congressen, colloquia, symposia Digitaal Gepromoveerd Berichten van de IVN Berichten van buiten de muren Bericht uit Woubrugge en Leiden Colofon
Voor vacatures in de internationale neerlandistiek, zie: www.ivnnl.com > vacatures.
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Op de grens Het is een poosje stil geweest rond de rubriek ‘Op de grens’ waarin een recent (of bijna) afgestudeerde student in de internationale neerlandistiek vertelt over haar of zijn ervaringen. Vandaag een bijzondere aflevering van een Nederlandse die in Londen neerlandistiek studeerde: Marlon Ruwette.
Vernieuwend Nederlands Ver? Nadat ik getipt was over het bestaan van een ‘Dutch department’ aan het University College van London, besloot ik hier in 2005 eens te gaan kijken. Een jaar voordat ik mij officieel ging aanmelden voor de master European Culture was ik op bezoek op Foster Court in Londen. Vooral het feit dat ik ook vertaalstudies en literatuurwetenschappen zou kunnen gaan studeren in Engeland, maakte mij destijds enthousiast. In Nederland is het niet altijd makkelijk om interdisciplinair te studeren. Ik meldde me aan bij UCL en werd aangenomen. Vakken In Londen was elk idee interessant en werd elke invalshoek aangegrepen om te discussiëren. Binnen de master European Culture heb ik een ‘Dutch pathway’ bewandeld, waar anderen Frans, Duits of Zweeds kozen. Ik heb vakken gevolgd als ‘Dutch Literature 1930-present: major authors’, ‘Contemporary History, Society and Culture of the Low Countries’, ‘Topics in Cultural Studies’ en ‘Advanced Translation’. Mijn scriptie heb ik geschreven over de positie van Hella Haasse in het Nederlandse literaire veld en de invloed van het winnen van een literaire prijs op die positie. In Londen kwam ik in aanraking met theorieën van Bakthin, Wittgenstein en bijvoorbeeld Bourdieu. Ik schreef over onderwerpen die raakten aan meer dan alleen de Nederlandse taal, hoe Nederlands is een bedrijf als Philips tegenwoordig bijvoorb eeld nog en bestaat er zoiets als een Nederlandse handelsgeest? Hoe komt het dat er een officieel Duitstalig België bestaat en hoe ontwikkelt een taal zich in zo’n omgeving? Alles viel te combineren. Voordelen In Londen werd het bestuderen van Nederlands echt mijn vak. Ik kreeg colleges in kleine groepen en de onderwerpen waren divers: we bleven niet aan de grenzen van taalkunde, literatuur of taalbeheersing staan, maar maakten regelmatig uitstapjes naar de geschiedenis, kunstgeschiedenis of economische omstandigheden. Het kostte veel geld, studeren in Engeland, maar daar kreeg ik veel voor terug. Professoren die vanuit de hele wereld komen, een goed uitgeruste bibliotheek, persoonlijke aandacht. Het werk moest ik zelf doen en er werd veel van mij geëist, maar daar pluk ik dan nu ook de vruchten van; mijn scriptie is in februari 2009 gepubliceerd in Dutch Crossing. Op dit moment geef ik les aan de Hogeschool Rotterdam en op het Stedelijk Gymnasium in IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
2
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Leiden, ik schakel van literatuurgeschiedenis over Hooft en Vondel, naar grammatica in de brugklas en literatuur en film uit de Tweede Wereldoorlog. Nederlands studeren buiten Nederland heeft mij uitgedaagd anders naar de taal te gaan kijken. Schrijven in het Engels over Nederlandse literatuur en de vertaling daarvan, maakte mij bewust van structuren, een zekere historische achtergrond, het leerde me verschillen en overeenkomsten zelf opsporen en analyseren en het maakt mij meer geconcentreerd op mijn vak. Marlon Ruwette
9 promotiestipendia – Münster Onderzoeksschool ‘Zivilgesellschaftliche Verständigungsprozesse vom 19. Jahrhundert bis zur Gegenwart. Deutschland und die Niederlande im Vergleich’ Aan de DFG-onderzoeksschool "Zivilgesellschaftliche Verständigungsprozesse vom 19. Jahrhundert bis zur Gegenwart. Deutschland und die Niederlande im Vergleich" aan de Westfälische Wilhelms-Universität Münster staan, beginnend tussen oktober 2009 en januari 2010, in totaal 9 promotiestipendia met een looptijd van 2 jaar - optioneel te verlengen met max. 1 jaar - ter beschikking. Uitvoerend instituut is het Zentrum für Niederlande-Studien in samenwerking met het Institut für Niederländische Philologie, het Historisch Seminar, het Institut für Politikwissenschaft en het Institut für Ethnologie van de WWU. Het onderzoeksperspectief is gericht op de vergelijking van de ontwikkelingen m.b.t. de civil society in Nederland en Duitsland vanuit de afzonderlijke perspectieven van de aan de onderzoeksschool deelnemende disciplines. Voor verdere gegevens betreffende de onderzoeksschool en -projecten zie www.gk-zivilgesellschaft.de. Hier vindt u ook informatie over het onderzoeksproces tot nu toe en de momenteel lopende promotieonderzoeken. Voorwaarde voor een succesvolle sollicitatie is een universitair diploma (Doctoraaal, Master) van een van de interdisciplinaire studierichtingen van de onderzoeksschool. Specialisaties in de vakken Niederlande-Studien of Deutschland-Niederlande-Studien zijn nadrukkelijk gewenst. Bij een adequaat zwaartepunt komen uiteraard ook kandidaten van andere studierichtingen in aanmerking. Voor Duitstalige sollicitanten is kennis van het Nederlands (ten minste passief), voor Nederlandstalige sollicitanten kennis van het Duits (ten minste passief) een vereiste. Bij het ontbreken hiervan wordt van de kandidaat verwacht dat hij/zij ertoe bereid is de taal snel te leren. Sollicitanten met een andere moedertaal dan het Duits of Nederlands dienen ten minste passieve kennis van de beide talen te hebben. Het stipendium bedraagt thans € 1.000 per maand. Bovendien kunnen vergoedingen voor een verblijf in het buitenland en voor zakelijke kosten, evt. familietoeslagen en kosten voor kinderopvang volgens de richtlijnen van de DFG worden uitgekeerd.
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
3
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek De WWU streeft ernaar het aantal vrouwen in het wetenschappelijk circuit uit te breiden en verzoekt derhalve gekwalificeerde vrouwelijke wetenschappers te solliciteren. Bij gelijke geschiktheid wordt aan een vrouw de voorkeur gegeven. Kandidaten met een handicap genieten bij gelijke geschiktheid de voorkeur.. Sollicitaties kunnen tot 29 mei 2009 in de gebruikelijke vorm worden ingediend. De sollicitatie dient naast een CV, diploma's en referenties een uitvoerige uiteenzetting te omvatten van de wetenschappelijke zwaartepunten tot nu toe evenals een exposé over de beoogde dissertatie. Zie hiervoor ook de online te raadplegen themavelden(www.gk-zivilgesellschaft.de). Eigen promotievoorstellen passend binnen het kader van de onderzoeksschool zijn eveneens welkom. De sollicitatie dient te worden gericht aan PD Dr. Christiane Frantz, Zentrum für Niederlande-Studien, Alter Steinweg 6/7, D - 48143 Münster.
Overpeinzingen uit Leuven (17)
Maar om nu te zeggen lekker, nee. Als ik een Engels of een Frans boek lees, dan kom ik af en toe zinnen tegen die me verrassen door hun vreemdheid. Ik bedoel: zinnen die zo gebouwd zijn, dat ik ze zelf nooit zou durven schrijven als ik Engels of Frans schrijf. Voor een groot deel komt dat natuurlijk door mijn gebrekkige kennis van die talen. Ik lees ze tamelijk vlot, maar ze zijn toch niet mijn moedertaal. Een ongewone zin kan ik niet meteen plaatsen. Het kan een ouderwetse constructie zijn, die nu bijna nooit meer gebruikt wordt. Maar het kan natuurlijk ook gewoon een vergissing van de schrijver zijn, iets wat de moedertaalsprekers even raar vinden als ik. En een derde mogelijkheid: een erg nieuwe constructie, die wel al vaak gezegd wordt, maar die nog weinig geschreven wordt. Als je ernaar op zoek gaat in grammatica’s of woordenboeken, kun je hem meestal niet vinden. Enkel intensief contact met de gesproken taal brengt dan de oplossing Zo moet het ook menigeen vergaan met het hedendaagse Nederlands. Wie aangewezen is op woordenboek en grammatica, zal veel ontgaan. Bijvoorbeeld de zin van de titel. Voorzover mij bekend is daarover nergens iets te vinden; maar intussen is het doodnormaal Nederlands. Meestal gesproken, maar ook wel eens geschreven. Enkele voorbeelden: ‘Maar om nu te zeggen dat ik er zo zeker van ben, nee dat kan ik niet zeggen’; ‘Dus om nu te gaan hakken op Elatik en de iftar, nee, dat is niet fair!’; ‘Dus om nu Rijkaard als een verlosser te zien......nou nee, dat is eerder op dezelfde toer als Van Basten’; ‘Ik geef toe, ik mag zoiets niet flikken. Maar om nou te zeggen dat ik er veel spijt van heb. Nou nee’.
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
4
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Zulke zinnen komen taalhistorisch niet helemaal uit de lucht vallen. Het is natuurlijk begonnen met infinitief-zinnen die subject of object kunnen zijn, zoals ‘Daar een huis te gaan bouwen, is niet verstandig’. Een omkering van ‘Het is niet verstandig daar een huis te gaan bouwen’. Die bestaan al heel lang. Jonger is de toevoeging van ‘om’. Naast ‘Het is niet verstandig om daar een huis te gaan bouwen’, is gangbaar geworden: ‘Om daar een huis te gaan bouwen, is niet verstandig’. En die zinnen zijn in gesproken taal het vertrekpunt geweest voor: ‘Om daar een huis te bouwen, nou nee’. De meeste beginnen met ‘Dus om’ of ‘Maar om’. Op de een of andere manier zijn het allemaal negatieve oordelen: de spreker noemt iets wat hij afwijst, waar hij geen zin in heeft, of wat hij niet ziet zitten. Het zal wel door de populariteit van dergelijke zinnen komen, allemaal met zo’n negatieve strekking, dat het noemen van de afwijzing ook wel achterwege kan blijven. De om -zin zelf is dan al genoeg om de afwijzing uit te drukken. Dan zegt men bijvoorbeeld: ‘Ik vind het een onaangename kerel. Maar om daar de hele dag mee te moeten samenwerken!’ Daar hoeft niets meer op te volgen. Het is duidelijk dat onze spreker er geen zin in heeft. Of over een kok die ijverig zijn best gedaan had, dat wel. Maar om nu te zeggen lekker. Joop van der Horst
Nagasaki in mei Mocht ik mijn collega T. in een sombere bui aantreffen, dan heb ik een middel gevonden om hem op te monteren. Ik hoef alleen maar een situatie te schetsen waaruit blijkt dat Japan voor mij een onbegrijpelijk land blijft en ik de Japanse ziel nooit zal doorgronden. Nog voor ik mijn verhaal heb afgemaakt verschijnt er al een glimlach op zijn gezicht en begint hij geestdriftig te knikken. Nergens kan ik hem een groter plezier mee doen. Wanneer ken je een land? Als je boeken over de geschiedenis, cultuur en mentaliteit absorbeert en herkauwt sluit je je aan bij de gemiddelde opvatting en is er opnieuw een specialist geboren die in het geval van Japan de schaamtecultuur, de groepsdruk of de inefficiëntie van de machtige bureaucratie kan verklaren. Je hoeft zelf niet meer te kijken en vindt overal de bevestiging van wat je hebt gelezen. Ik buig graag om collega’s te begroeten, kan al heel vastberaden ‘hai’ roepen en met stokjes eten maar bij één handeling is het vlees weliswaar willig, maar de geest onverbiddelijk: ik kan geen noedels slurpen. Nog altijd bekruipt mij een gevoel van onbehagen als mijn keurige, bemantelpakte collega tijdens de lunch de lange noedels met veel geruis naar binnen zuigt. ‘Jij leert dat niet meer’, zegt ze tegen mij. ‘Jij hebt geleerd dat het onfatsoenlijk is’, bedoelt ze.
‘Jij hebt geleerd dat het onfatsoenlijk is’
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
5
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Een buitenlander blijft hier alleen al door zijn uiterlijk altijd een buitenlander. Er lopen in Nagasaki weliswaar een tiental blanken en kleurlingen rond maar we blijven een bezienswaardigheid. Vooral kinderen hebben nog niet geleerd dat ze niet mogen staren. In een shopping mall draaide één van hen zich met grote ogen naar mij om, lette niet op en botste tegen zijn kleine broertje aan. Dat kwam hem op een reprimande van zijn moeder te staan. Toen hij zag dat ik erom moest lachen, gaf hij zijn broertje een klap. Die begon prompt te huilen. Zonder mijn aanwezigheid was het nooit tot deze kleine familietragedie gekomen, dacht ik schuldbewust. Maar als er in Nagasaki meer buitenlanders zouden zijn, dan had hij zijn broertje niet hoeven slaan. Een paar studenten Japans uit Leiden die hier een jaar als uitwisselingsstudent verblijven kunnen al veel verklaren. Ze hebben het moeilijk met hun bestaan als buitenlander en zouden het liefst een Japanner willen zijn. Om dat doel te bereiken krijgen ze college van T. Dat is zijn werk. Onbegonnen werk, vindt hij. Jaap Grave
Tentoonstellingenagenda
In deze rubriek vindt u informatie over speciale tentoonstellingen in musea in Nederland en Vlaanderen. Alle in deze rubriek opgenomen tentoonstellingen hebben een relatie met de Lage Landen. Kijk ook eens op: www.tento.be en www.museumserver.nl Amsterdam Van Gogh Museum, Paulus Potterstraat 7 www.vangoghmuseum.nl 9 oktober 2009-3 januari 2010 Van Goghs brieven. De kunstenaar aan het woord In 2009 wordt vijftien jaar onderzoek naar de correspondentie van Vincent van Gogh afgesloten met een wetenschappelijke website met de volledige onderzoeksresultaten, de publicatie van een zesdelige boekuitgave in drie talen, en een bijzondere tentoonstelling in het Van Gogh Museum. De tentoonstelling Van Goghs brieven in het Rietveldgebouw geeft een indringend en veelzijdig beeld van Van Gogh als briefschrijver en kunstenaar. Citaten uit zijn brieven leiden de bezoekers langs zijn schilderijen en die van tijdgenoten, en geven inzicht in Van Goghs opvattingen over kunst en kunstenaarschap. Ook zal een grote hoeveelheid originele brieven te zien zijn, met schetsen van werken die hij onder handen had of juist had voltooid. Deze belangrijke documenten worden vanwege hun kwetsbaarheid en lichtgevoeligheid zelden of nooit getoond. De bezoeker is in de unieke gelegenheid om briefschetsen te vergelijken met de schilderijen en tekeningen waarop ze zijn gebaseerd.
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
6
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek De brieven van Vincent van Gogh Vincent van Gogh (1853-1890) liet de wereld een van de meest fascinerende kunstenaarscorrespondenties na. De 900 brieven, ongeveer 820 door en 80 aan Van Gogh, vertellen in een directe, meeslepende stijl het verhaal van zijn bewogen leven, van zijn hechte band met zijn broer en vertrouweling Theo, en van de ontwikkeling van zijn werk. ‘Er zijn zoveel mensen, vooral onder onze vrienden, die denken dat woorden niets voorstellen. Integendeel, nietwaar, het is even interessant en even moeilijk om iets goed te zeggen als om iets te schilderen.’ Vincent van Gogh aan Emile Bernard, 19 april 1888 Nieuwe wetenschappelijke uitgave Gedurende vijftien jaar is samen met het Huygens Instituut in Den Haag gewerkt aan een nieuwe wetenschappelijke uitgave van de briefwisseling van Vincent van Gogh. Het resultaat wordt in oktober 2009 gepresenteerd: een volledige, moderne uitgave voor een internationaal publiek, die de huidige stand van kennis weerspiegelt en die zowel digitaal als in boekvorm zal verschijnen. Voor het eerst worden bij de brieven alle werken getoond waarnaar Van Gogh verwijst: de schilderijen en tekeningen waaraan hij zelf werkte, maar ook de kunstwerken van anderen waarover hij schreef. Zo komt de rijke visuele wereld van Van Gogh tot leven. Webeditie Op deze Engelstalige wetenschappelijke website staan alle bekende brieven van en aan Van Gogh in hun authentieke vorm (hij schreef in het Nederlands en in het Frans), inclusief afbeeldingen van de originele manuscripten. De brieven zijn voorzien van een nieuwe Engelse vertaling en uitvoerige toelichtingen. De website is online vanaf oktober 2009. Boekeditie Vincent van Gogh - De brieven. De volledige, geïllustreerde uitgave, Van Gogh Museum/Huygens Instituut/Mercatorfonds. Internationale co-edities: Thames & Hudson (Engels), Actes Sud (Frans) en Amsterdam University Press (Nederlands), elk 6 delen, 2.240 pagina’s, gebonden, meer dan 2.000 illustraties. Prijs € 395 (tot 3 januari 2010 € 325!). Verschij nt oktober 2009. Brussel Magrittemuseum, Koningsplein 1 http://www.musee-magritte-museum.be De ‘Kunstberg’ in Brussel rondom het Koningsplein heeft er vanaf dinsdag een nieuw hoogtepunt bij: het Magrittemuseum. Verdeeld over drie verdiepingen stelt het 250 werken tentoon, ’s werelds grootste collectie van de beroemdste Belgische schilder uit de twintigste eeuw. Schilderijen, tekeningen, gouaches, sculpturen, maar ook films, reclamemateriaal en affiches. ‘Hoe overweldigend het nieuwe Magrittemuseum is, wordt duidelijk bij het verlaten van het gebouw. Eenmaal buiten lijken de wolken zo uit een schilderij van de Belgische meester van het surrealisme geplukt. De deur is plots geen deur maar een poort naar iets heel anders. En
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
7
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek de felgekleurde reclameborden voelen net zo ontheemd als de vervreemde objecten in Magrittes werk. Brussel, zijn thuisstad, wordt er nog mooier door.’ (overgenomen uit de reportage van Marc Peeperkorn in de Volkskrant, 30 mei 2009) Zie ook www.vk.nl/video en www.vk.tv/kunst Utrecht Centraal Museum, Nicolaaskerkhof 10 www.centraalmuseum.nl tot 30 augustus 2009 Ruud Kuijer – Binnen Buiten beelden De tentoonstelling geeft een beknopt overizcht van vijftien jaar werk. Voor de buitententoonstelling maakte Ruud Kuijer (Schalkwijk, 1959) zeven nieuwe, meer dan manshoge, betonnen beelden met afdrukken van materialen als hout, plastic en tapijt. De aanleiding voor de tentoonstelling vormt de presentatie op 3 juli 2009 van Ruud Kuijers Waterwerk V Circuit, dat deeluitmaakt van het beeldproject ‘Waterwerken’(een serie monumentale beelden aan het Amsterdam -Rijnkanaal).
Museum Catharijneconvent, Lange Nieuwstraat 38 www.catharijneconvent.nl tot 23 augustus 2009 Beeldschone boeken. De middeleeuwen in goud en inkt De tentoonstelling brengt met ruim 120 manuscripten en vroege drukken de Utrechtse boekproductie van circa 1000 tot 1500 in beeld. Handgeschreven teksten, gedetailleerd uitgevoerde randdecoraties in verf en gekleurde inkt, helder geschilderde voorstellingen en schitterend bladgoud: het zijn de kenmerken van middeleeuwse boeken, ook wel manuscripten of handschriften genoemd. Een wereld zonder boeken is tegenwoordig ondenkbaar, maar wanneer ontstond de
boekproductie in Nederland en welke rol speelde de stad Utrecht?
Voor deze bijzondere tentoonstelling is een keuze gemaakt uit de rijke verzameling handschriften van het museum. Deze collectie is aangevuld met de unieke Utrechtse kloosterboeken van de Universiteitsbibliotheek Utrecht. Belangrijke bruiklenen uit binnenen buitenland vullen deze selectie aan.
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
8
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Congressen, colloquia, symposia
Workshop Lange Gedichten in de (moderne) Nederlandse letterkunde vrijdag 19 juni 2009 , 11.00-17.00 uur - Utrecht, Drift 21, Sweelinckzaal organisatoren Dietlinde Willockx en Fabian Stolk Naast de dichtvorm die vandaag het populairst is, het korte, lyrische gedicht, bestaan er lange gedichten, epische gedichten: van Gorters Mei tot Spinoy’s L, van Boons kleine eva tot Ankers Goede manieren, en nog vele ervoor, ertussen en erna, romantisch, of symbolistisch, modernistisch dan wel postmodernistisch. Binnen de Nederlandstalige letterkunde worden ze niet veronachtzaamd, maar toch zelden als aparte soort benaderd en onderzocht. Om expliciet aandacht te schenken aan het lange, het verhalende gedicht, en om te verkennen of onderzoek van deze tekstsoort zo vruchtbaar is als wij vermoeden, nodigen wij vakgenoten en vakverwanten uit tot deelname aan een workshop.De workshop is explorerend van opzet en komt voort uit ons eigen, recente onderzoek. We nodigen bij deze studenten en collega’s uit deel te nemen aan de workshop en bij te dragen aan een vruchtbare discussie. In de pauze wordt u een eenvoudige lunch aangeboden, na afloop van de workshop een drankje. Deelname is gratis, aanmelden is verplicht, dit in verband met de capaciteit van de zaal, de lunch en de borrel. Wie zich aanmeldt, krijgt toegang tot een digitale module waarin de te bespreken primaire teksten zijn verzameld. Wie wil deelnemen, dient zich zo spoedig mogelijk aan te melden via dit adres:
[email protected]
Symposium Woorden wisselen
Bij het afscheid van Ariane van Santen Op donderdag 3 september 2009 neemt Ariane van Santen afscheid van de Opleiding Nederlandse taal en cultuur van de Leidse Universiteit: ze gaat met pensioen. Zij heeft zich in de afgelopen veertig jaar niet onbetuigd gelaten: is op uiteenlopende terreinen actief geweest, heeft generaties studenten opgeleid en een groot aantal collega’s en bestuurders zien komen en gaan. Ter gelegenheid van haar afscheid organiseren wij het symposium Woorden wisselen met lezingen over morfologie, het terrein waarop Ariane in haar onderwijs en onderzoek vooral actief is geweest. Sprekers zijn Johan De Caluwe (Gent), Matthias Hüning (Berlijn), Folgert
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
9
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Karsdorp (Leiden) en ten slotte ook Ariane zelf, die daarmee het laatste woord heeft in deze woordenwisseling. Het symposium wordt gehouden van 13.00 uur – 16.30 uur in het LAK-Theater in het Lipsiusgebouw (Cleveringaplaats 1, Leiden). Aansluitend is er van 16.30-18.00 in het Arsenaal (Arsenaalstraat 1, naast Lipsiusgebouw) een receptie waarbij u Ariane uw afscheidswensen persoonlijk kunt overbrengen. U bent van harte welkom! U kunt zich voor dit symposium opgeven via het volgende mailadres:
[email protected]. Graag daarbij vermelden of u ook op de receptie aanwezig zult zijn. Degenen die zich hebben opgegeven krijgen nadere informatie over het programma toegezonden. De organisatoren: Ronny Boogaart, Josien Lalleman, Marijke Mooijaart en Marijke van der Wal
Neerlandistische ontmoetingen
Trefpunt Olomouc Doctorandi- en habilitandicolloquium Palacký Universiteit Olomouc Fac. Geesteswetenschappen
Leerstoel voor Neerlandistiek
Olomouc, 29 tot en met 31 maart 2010 Tijdens het colloquium van doctora ndi en habilitandi van Centraal-Europa Neerlandistische Ontmoetingen – Trefpunt Wroclaw in Wroclaw in april 2008 is besloten om onder auspiciën van de vereniging Comenius het volgende colloquium in Olomouc te houden. Het colloquium zal vier themagebieden kennen, in alfabetische volgorde: cultuur en geschiedenis; letterkunde; taalkunde en vertaalkunde. Er wordt een serie docenten uit de Lage Landen en uit onze eigen regio aangezocht die ervaring hebben met het begeleiden van doctorandi en/of deelname aan habilitatieprocessen. Dezen zullen worden aangezocht voor de vier aangegeven themagebieden. Een aantal van hen zullen inleidende lezingen houden op hun vakgebied, voorts zullen zij als opponenten fungeren voor de doctorandi en habilitandi die zich tijdens het colloquium zullen presenteren.
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
10
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Maandag 29 en dinsdag 30 maart zullen zijn gewijd aan lezingen van doctorandi van maximaal 20 minuten met per lezing 10 minuten discussie. De lezing moet een goed beeld geven van het thema van de dissertatie. Op woensdagm orgen 31 maart zal een ad hoc ‘Wetenschappelijke Raad’ worden georganiseerd, waarin de opponenten allen zitting zullen hebben. Afhankelijk van het aantal habilitandi die hun onderzoek willen presenteren, zal deze wetenschappelijke raad een of tweemaal zitting houden. Tijdens de zitting presenteren habilitandi in een lezing hun project, waarna een wetenschappelijke discussie volgt. De lezing dient een kwartier te duren en een goed beeld te geven van het onderzoekproject. Na lezing en discussie zal de wetenschappelijke raad uitspraak doen en aanbevelingen doen aan de habilitant. Er zijn in beginsel geen thematische beperkingen. De vakgroep beschikt over een eigen tolklokaal met moderne cabines, powerpoint-presentaties, lezingen met vertoning van dia’s, gebruikmaking van on-linefaciliteiten enz. zijn mogelijk. Alle bijdragen zullen in de loop van 2010/1 in de colloquiumbundel worden gepubliceerd. Geïnteresseerde doctorandi en habilitandi worden verzocht om zich voor 31 oktober 2009 te melden bij doc. dr. Wilk en Engelbrecht, cand. litt. (
[email protected]). In de loop van september 2009 zal een tweede aankondiging volgen en in november 2009 een voorlopig programma. We verzoeken doctorandi en habilitandi om tot kerstmis 2009 een samenvatting van ongeveer 400 woorden (ca. 1½ A4) van de bijdrage op te sturen. We streven ernaar alle doctorandi en habilitandi die een bijdrage willen leveren in staat te stellen om deze te presenteren. Mocht het aantal bijdragen de tijd verre overtreffen, zal een selectie worden toegepast. In de loop van november ontvangen de aangemelde deelnemers met het voorlopige programma bericht van hun plaatsing. Indien er omgekeerd voldoende tijd overblijft om interessante lezingen – vooral op contrastief gebied – te plaatsen van andere collega’s uit de regio, zullen we dat graag doen. Daarom worden ook zij opgeroepen om hun interesse kenbaar te maken. In beginsel zullen reis- en verblijfkosten van deelnemers uit de regio die een bijdrage leveren worden vergoed. Inschrijfformulier vóór 31 oktober 2009 mailen naar:
[email protected] of faxen naar: +420 585633012 (Katedra nederlandistiky FF, Univerzita Palackého Olomouc) postadres: Katedra nederlandistiky FF P, Krížkovského 10, CZ-771 80 Olomouc, Tsjechië
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
11
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Achter de verhalen 3: Breuken en bruggen in de moderne Nederlandse literatuur(studie) 24 - 26 maart 2010 Universiteit Gent
Call for papers In 2006 vond het eerste colloquium Achter de verhalen plaats aan de Katholieke Universiteit Leuven. In 2008 organiseerde de Radboud Universiteit Nijmegen de tweede aflevering. Van woensdag 24 tot vrijdag 26 maart 2010 vindt het derde colloquium plaats aan de Universiteit Gent. De keynote sprekers zijn: Geert Buelens (Universiteit Utrecht en organisator Achter de verhalen 4), Gillis Dorleijn (Rijksuniversiteit Groningen), Dirk de Geest (Katholieke Universiteit Leuven), Odile Heynders (Universiteit van Tilburg), Jos Joosten (Radboud Universiteit Nijmegen) en Mary Kemperink (Rijksuniversiteit Groningen). Het thema waarrond Achter de verhalen 3 draait is dat van de breuk en de continuïteit. We willen nagaan hoe tekstinterne strategieën en externe invloeden zorgen voor continuïteit en discontinuïteit in de negentiende- en twintigste-eeuwse literatuur uit de Nederlanden, en hoe we die breuken en bruggen kunnen bestuderen. Naar goede gewoonte wordt het thema dus behandeld op het vlak van de primaire én de secundaire literatuur. Daarbij komt een derde domein, namelijk de band (breuk of brug) tussen de Nederlandse literatuur(studie) en de andere kunsten en/ of wetenschappen. Concreet betekent dit dat voorstellen voor bijdragen worden ingewacht op een of meerdere van de volgende gebieden, waaraan telkens een colloquiumdag besteed wordt: Breuken en bruggen in de moderne Nederlandse literatuur (vanaf ca. 1860). De neerlandistiek heeft al veel onderzoek gedaan op het vlak van literaire vernieuwingen als de avant-garde, het modernisme en het postmodernisme, maar er blijft nog heel wat werk te verrichten: de band met de traditie en/ of met andere literaire vernieuwingen, de rol van instituten als tijdschriften en uitgeverijen, het belang van individuen (bruggenbouwers of polarisators), de functie van het literaire magazijn (met daarin o.m. genres, topoi en verteltradities) enzovoort. Op deze dag kunnen naast tekstuele analyses resultaten van contextueel onderzoek gepresenteerd worden. Breuken en bruggen in de literatuurstudie en –kritiek. Hier kunnen zowel praktische, empirische als theoretische, abstracte topics aan bod komen. Enkele voorbeelden: zijn de literaire kritiek en literatuurwetenschap van vandaag fundamenteel anders dan die van twintig jaar geleden? Waar liggen de grote breuken en de verbindingslijnen in de evolutie van de literatuurstudie en –kritiek? Hangen die samen met breuken en continuïteiten op het literaire vlak? Impliceert een avant-gardistische literatuur een vernieuwing in de studie van die literatuur?
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
12
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Breuken en bruggen tussen de literatuur, de andere kunsten en de wetenschap. Recent is er, ook in de neerlandistiek, heel wat onderzoek verricht naar interdiscursiviteit, intermedialiteit en interdisciplinariteit. De talrijke banden tussen de Nederlandstalige literatuur(studie) en allerlei andere vormen van vertoog krijgen terecht veel aandacht. Literatuur wordt niet langer bestudeerd als een geïsoleerde kunstvorm, maar als een hybride. Ook op dit gebied kunnen bruggen en breuken op allerlei manieren aan bod komen: hoe worden procedés uit de beeldende kunst en de muziek geïmporteerd in de literatuur? Hangt vernieuwing samen met grensverkeer tussen de verschillende kunsten? Speelt ook de wisselwerking met de wetenschap een rol? En hoe ziet die wisselwerking er precies uit? Deze drie domeinen doorkruisen elkaar voortdurend. Zo kan een literair experiment samengaan met een nadrukkelijke intermedialiteit en met een vernieuwing in de literatuurwetenschap of -kritiek. Voorstellen die oog hebben voor de bruggen en breuken tussen de drie vermelde onderzoeksgebieden krijgen de voorkeur in Achter de verhalen 3. Voorts gaat onze interesse uit naar bijdragen met een stevig theoretisch en methodologisch fundament. Voorstellen voor bijdragen (duur: 20 minuten) omvatten de titel van de voordracht, een samenvatting van 500 tot 700 woorden en een beknopt CV. De voorstellen dienen voor 1 augustus 2009 gericht te worden aan
[email protected]. Organiserend comité: Lars Bernaerts, Jos Joosten, Carl de Strycker, Yves T’Sjoen, Bart Vervaeck
40 jaar Studie neerlandistiek in Indonesië 20-24 april 2010, Depok-Jakarta
Ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan van de Vakgroep Nederlands aan de Universitas Indonesia te Depok -Jakarta zal op 20-24 april 2010 het Congres 40 Jaar Studie Nederlands in Indonesië worden gehouden. Aandacht wordt besteed aan drie thema’s: a. Multiculturele Samenleving, b. Ontwikkelingen in het Onderwijs Nederlands als Vreemde Taal, en c. Indische Cultuur. Naast een lezingenprogramma wordt op verschillende manieren aandacht besteed aan de Nederlandstalige cultuur. Belangstellenden kunnen contact opnemen met Christina Suprihatin:
[email protected] of Kees Groeneboer:
[email protected].
Zie ook www.ivnnl.com > Congressen voor een volledig en actueel overzicht
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
13
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Digitaal
Lesmateriaal over Vincent van Gogh Vanaf nu kunt u op de site van het Van Gogh Museum ook terecht voor lesmateriaal over Vincent van Gogh. Van Gogh op school is gratis te downloaden en bevat afwisselende vragen en opdrachten voor leerlingen in het voortgezet onderwijs. Er zijn drie verschillende versies: voor het VMBO, voor de onderbouw van het HAVO en VWO en voor de bovenbouw van het HAVO en VWO. Alle versies zijn voorzien van een praktische docentenhandleiding, die als PDF-bestand interactief is.
www.vangoghmuseum.nl
Online-woordenboeken Van Dale Van Dale introduceert onlinewoordenboeken Nederlands, Engels, Frans en Duits Van Dale heeft een nieuwe internetservice: ‘Van Dale Online’: woordenboeken Nederlands, Engels, Frans en Duits - op abonnementsbasis. Gratis proefabonnementen zijn beschikbaar via de website www.vandale.nl Er is keuze uit twee niveaus: basis en professioneel. Installatie is vanzelfsprekend - niet nodig. Voor thuisgebruik en studie is Van Dale Online basis voldoende. Via een intuïtieve interface geeft het verklaringen en vertalingen uit het alledaagse taalgebruik en biedt het bovendien praktische en informatieve kaderteksten. Van Dale Online professioneel is ontwikkeld voor iedereen die intensief met taal bezig is, zoals taalprofessionals en zakelijke gebruikers. Naast circa twee keer meer trefwoorden en vertalingen als in het basisniveau zijn er ook meer zoekmogelijkheden opgenomen. Zo is gelijktijdig zoeken in alle beschikbare woordenboeken of binnen alle artikelen geen probleem. Nog gerichter zoeken is mogelijk via handige ‘en/of’-zoekopdrachten. Abonnementen op Van Dale Online zijn af te sluiten via de Van Dale-website (www.vandale.nl), vanaf € 2,- per maand, op basis van jaarabonnementen. Neem voor gelijktijdige afname boven 10 gebruikers of bedrijfsbrede toegang contact op met
[email protected].
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
14
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
BNTL Op 24 april 2009, precies een jaar na de lancering van de vernieuwde Bibliografie van de Nederlandse Taal- en Literatuurwetenschap (BNTL) is de tweede versie van de nieuwe BNTL beschikbaar gekomen op www.bntl.nl. De belangrijkste toevoeging aan het nieuwe systeem is de mogelijkheid voor externe invoer. Onderzoekers die zelf items aan de bibliografie willen toevoegen, kunnen een gebruikersnaam en wachtwoord aanvragen. Daarmee kunnen zij titels die van belang zijn voor de wetenschappelijke beoefening van de neerlandistiek in de BNTL invoeren. Ook titels uit aan de neerlandistiek grenzende disciplines zijn welkom, wanneer het belang van de publicatie voor de neerlandistiek door de invoerder in de beschrijving wordt aangegeven. De redactie verwacht dat zo vooral de dekkingsgraad van neerlandistische publicaties buiten Nederland en Vlaanderen kan worden vergroot en nodigt daarom met name neerlandici extra muros uit zich voor een gebruikersaccount aan te melden. Uiteraard zijn ook intramurale neerlandici welkom om de bibliografie aan te vullen. De redactie controleert vooraf welke aanvragen tot invoer gehonoreerd kunnen worden. Achteraf, naar verwachting eenmaal per week, controleert de redactie de titels die door externe invoerders zijn toegevoegd en brengt indien nodig verbeteringen aan. Titels die niet passen in de bibliografie worden verwijderd. Nadere informatie is te vinden op www.bntl.nl of te verkrijgen bij Karina van Dalen-Oskam,
[email protected]
Suriname: een conglomeraat van talen In het maart-aprilnummer van Over Taal een artikel van Lila Gobardhan-Rambocus (IOL Paramaribo) over Suriname: een conglomeraat van talen. Zij schetst de geschiedenis van de toetreding van Suriname tot de Nederlandse Taalunie. 'Door Surinames complexe taalsituatie met zijn meer dan twintig moedertalen en het Nederlands als de officiële en schooltaal is onderwijs meer nog dan in Nederland en België het geëigende instrument om de leerlingen kansen te bieden later maatschappelijk adequaat op verschillende niveaus in het Nederlands te functioneren. Ook daarom is de samenwerking met de Taalunie van belang, zeker voor de verdere vergroting van de effectiviteit van het Nederlands onderwijs in Suriname. Naar het zich, mede gezien de goede samenwerking tot nu toe, laat aanzien, zal Surinam es toetreding tot de Nederlandse Taalunie dus zowel de Nederlandse Taalunie als Suriname blijvend verrijken.' De volledige bijdrage kunt u lezen in het archief van www.overtaal.be.
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
15
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Het JASMIN-spraakcorpus Het JASMIN-spraakcorpus is een verzameling van circa 115 uur Nederlandse spraak van jongeren, anderstaligen en senioren. De spraakfragmenten bestaan uit voorgelezen teksten en dialogen met een spraakcomputer. Alle opnames zijn handmatig uitgeschreven (orthografische transcriptie) en automatisch voorzien van fonetische transcripties (klankweergave) en part-of-speechtags (morfologische en woordsoortinformatie). Daarnaast zijn er in de mensmachinedialogen markeringen (MMI-transcripties) aangebracht bij fenomenen die typerend zijn voor deze dialoogvorm, zoals in zichzelf praten, herhaling, hyperarticulatie, stemverheffing etc. De diversiteit van de sprekrs en de mens-machinedialogen maken het corpus geschikt voor onderzoek naar spraak en spraaktechnologie, en voor ontwikkeling van toepassingen voor onder andere het onderwijs (uitspraaktraining anderstaligen). Voor meer informatie, zie: www.inl.nl/producten
Oudste Nederlands online Nieuwsgierig naar de oudste woorden van het Nederlands? Kijk op onw.inl.nl Sommige woorden dateren al uit de zesde eeuw en zijn dus meer dan 1500 jaar oud. De ruim 4000 woorden die in het Oudnederlands Woordenboek (ONW) staan, komen uit heidense bezweringen, oorkondes, wetten, psalmen, doopbeloftes en Bijbelse teksten, maar ook uit oude plaatsnamen. Er zijn woorden bij die allang niet meer bestaan, maar ook woorden die nog steeds gebruikt worden, al hebben ze in de loop van de tijd soms wel een heel andere betekenis gekregen. Het Oudnederlands woordenboek maakt deel uit van de woordenboekverzameling ‘Historische woordenboeken van het Nederlands online’. Hierin zijn ook het Vroegmiddelnederlands Woordenboek (met de woordenschat van de dertiende eeuw) en het Woordenboek der Nederlandsche Taal (met de woordenschat van de zestiende tot en met de twintigste eeuw opgenomen). Eind 2009 wordt deze verzameling voltooid door de toevoeging van het Middelnederlandsch Woordenboek, met de woordenschat van de dertiende tot en met de zestiende eeuw. Dit materiaal is gratis online beschikbaar.
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
16
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Gepromoveerd Vitaal ge- onder de loep De Hongaarse Zsófia Tálasi promoveerde dinsdag 12 mei jl. in Leiden op de historische ontwikkeling van het voorvoegsel ge- en de rol ervan in het moderne Nederlands. Zsófia Tálasi: ‘In het Nederlands was ge- in de middeleeuwen aan het verdwijnen, maar onder invloed van de zuidelijke schrijftaal uit Vlaanderen die een hoog prestige had, is dat proces van verdwijnen stopgezet en zelfs omgekeerd.’ Vitaler dan ooit Volstrekt uniek voor het Nederlands is het voorvoegsel ge- niet, want in het Duits komt het ook voor. Maar in het Nederlands is het gebruik ervan wel veel uitgebreider. Hoe kan het dat dit element dat in bijna alle Germaanse talen is verdwenen, zo levend is gebleven in het Nederlands, vroeg Tálasi zich af. En niet alleen levend gebleven, maar zelfs vitaler dan ooit is geworden, zoals haar bleek. Basisschool Zsófia Tálasi kreeg al vroeg interesse in taal, vertelt ze. Op de basisschool aanvankelijk voor het Hongaars en het Russisch, maar al snel verschoof dat naar Duits en Engels toen ze op de middelbare school onderwijs in die talen kreeg. Ze interesseerde zich steeds meer voor de Germaanse talen in het algemeen en daarom besloot ze tot de studies Deens en Nederlands. Na haar afstuderen koos ze nog in Boedapest voor het voorvoegsel ge- als onderwerp voor haar promotieonderzoek. Uiteindelijk kwam ze voor de historische taalkunde naar Leiden om daar haar onderzoek te verrichten onder begeleiding van Marijke van der Wal, bijzonder hoogleraar geschiedenis van het Nederlands en Cor van Bree, emeritus-hoogleraar historische taalkunde en taalvariatie. En dat onderzoek is recent afgerond met haar promotie. Proficiat!
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
17
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Berichten van de IVN
Uit het bestuur Binnenkort is het zover – wij zullen, beste IVN-leden, elkaar in Utrecht ontmoeten: tijdens ons driejaarl ijks wereldcongres met de klinkende naam ‘Colloquium Neerlandicum’. Straks in augustus 2009 zal dit het zeventiende Colloquium in de reeks worden – een reeks die decennia geleden, in 1961, onder de vlag van de ‘Werkcommissie van hoogleraren en lectoren in de neerlandistiek aan buitenlandse universiteiten’ een startsignaal kreeg. De pioniers van die Werkcommissie begonnen trouwens reeds in 1959 – precies een halve eeuw geleden, een jubileum! – aan onze neerlandistische ontmoetingen te werken. Zij waren zich ervan bewust dat het Colloquium nodig was en dat het zou moeten komen. Zo schreef daarover – in de bundel van het Eerste Colloquium, georganiseerd in 1961 in Den Haag (meer concreet: in de Indische Zaal van ‘Het Oude Hof’, dus het Paleis Noordeinde) – prof. Walter Thys. Stel u voor: toen was er nog géén IVN. Onze vereniging werd pas op 7 september 1970 door diezelfde prof. Thys in het leven geroepen – bij het Vierde Colloquium Neerlandicum in Gent. Dus volgend jaar alweer een jubileum: 40 jaar IVN! Ja, ik hou van jubilea! En binnenkort: ons Colloquium in Utrecht… Colloquium – dat betekent ‘gesprek’. Eigenlijk: veel gesprekken, want er komen honderden neerlandici naar Utrecht en zij (wij) zullen allemaal talrijke gesprekken voeren. Tijdens ons Colloquium in Utrecht zullen wij ook zeer actief congresseren. En er zal in deze Utrechtse augustusdagen ook menigmaal Symposium plaats hebben. Symposium , leert Plato, is een belangrijke dispuutplaats – en ook: een drinkgelag. Wij kunnen ons nu al bijna ergens op een Grieks eiland wanen... Of beter: wij kunnen tussen 23 en 29 augustus in Utrecht ook sym-poseren – en daarbij zingen: Wat zullen we drinken zeven dagen lang… Ons Colloquium zal er ook één met uitroeptekens zijn: XV!! Daarom eindig ik met uitroeptekens: Tot ziens in Utrecht!! Stefan Kiedron
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
18
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Berichten van buiten de muren
Duitsland
Programma Zomersemester 2009 Het lectoraat Nederlands aan de Goethe Universität in Frankfurt am Main bracht onlangs een mooi vormgegeven brochure uit met een aantrekkelijk programma voor het zomersemester 2009. Er staan films op het programma (onder meer: Nachtrit en pretpark Nederland) , lezingen van auteurs (waaronder Gerbrand Bakker en Jan Siebelink) en toneeluitvoeringen. Voor nadere informatie: www.uni-frankfurt.de/fb/fb10/IDLD/Niederlandistik
Midden- en Oost-Europa Op de recente Regionaal Colloquium Neerlandicum (ELTE, Boedapest) vond onder meer een ledenvergadering plaats van Comenius, Vereniging voor neerlandistiek in Midden- en Oost-Europa plaats. De leden van Comenius kozen een nieuwe voorzitter en een nieuwe secretaris, respectievelijk doc.dr. Wilken Engelbrecht (Olomouc) en dr. Malgorzata Dowlaszewicz (Wroclaw). Tijdens dit Colloquium vond ook de presentatie plaats van Kersvers, Bloemlezing moderne Nederlandstalige poëzie, onder redactie van Adrienn Dióssi, Irena Barbara Kalla en Jelica Novakovic-Lopušina (ISBN 9 789 639 808 133). Een indrukwekende bloemlezing met bijna 800 gedichten van onder anderen Nachoem Wijnberg, Jotie T’Hooft, Miriam Vanhee, Annie Schmidt, Hagar Peeters, Drs. P., Jules Deelder, Stefan Hertmans en Ingmar Heytze. Alle gedichten zijn voorzien van annotaties. Bij de uitleg van het taalgebruik, cultuurgebonden realia en intertekstuele verwijzingen is rekening gehouden met de beoogde doelgroep, te weten onze studenten neerlandistiek vanaf het tweede studiejaar. Omwille van een brede toegankelijkheid is de uitleg in het Nederlands. Er is ook rekening gehouden met de uitleg van stijlregisters en andere labels. De chronologische bloemlezing is ten slotte aangevuld met een aantal thematische hoofdstukken die de redactie beschouwt als een soort toegift, voortkomend uit hun leservaring en uit hun enthousiasme voor de Nederlandstalige poëzie.
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
19
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Rusland Professor I.B.Bratoes uit St-Petersburg m et zijn collega, ook neerlandicus, professor V.O.Belooesov uit Moskou tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de studenten en docenten uit Rusland, Oekraïne en Wit-Rusland. Alle neerlandici uit de hogescholen van de drie Slavische ex-Sovjetdeelstaten, groot en klein, studenten en docenten, krijgen een unieke mogelijkheid om elkaar te ontmoeten. Dat gebeurt jaarlijks in Moskou of in St-Petersburg. Zo'n bijeenkomst is alom bekend als ‘De Dag van de Nederlandse Taal en Cultuur’. Er worden duizenden kilometers afgelegd om op de plaats van bestemming te komen: neem de kaart en probeer je die enorme afstanden je voor te stellen! Ki?v-Moskou-Minsk Kemerovo-Koersk etc. Om meer over onze activiteiten te weten te komen, toets
[email protected] in op je pc intoetsen. Internet reduceert die afstanden tot de ruimte tussen je neus en de monitor.
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
20
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Bericht uit Woubrugge en Leiden Hoogzomer in Leiden en omstreken. De zonwering spant een doorzichtig gaas aan de buitenzijde van mijn ramen. Het geluid dat door de openstaande balkondeuren naar binnen komt is als vanouds, het beeld wijkt af. Overal ligt een fijn raster over: meeuwen lijken ingekleurd door een kind dat nog niet binnen de lijntjes kan blijven. Een slalommende bij herken ik pas als die bijna uit beeld is. Ik zit in een cocon, lampen uit om de temperatuur werkbaar te houden.
De temperatuur laat me ook nog eens kritisch naar de ligging van de zalen kijken, de zalen in Utrecht waar in augustus de lezingen, posters en themabijeenkomsten van het 17e colloquium neerlandicum worden gehouden. Er vallen er een paar af. Er zijn ook een paar buitenlandse docenten afgevallen: ze zijn zwanger en zullen rond het colloquium hun kind baren. Geen mooiere symboliek voor de zich verjongende internationale neerlandistiek! Spring ik wat van de hak op de tak? Dat hoort bij de drukke zomer. Alles komt samen: website, tijdschrift, IVN-krant, zomercursus en de zeventiende editie van het colloquium neerlandicum. Alhoewel, dat van de hak op de tak springen, dat zit in de familie. Aan moederskant om precies te zijn. En dat wordt erger naarmate je ouder wordt. Dat was tenminste zo bij mijn moeder. Als een balletje in een flipperkast werd ik meedogenloos langs verre familieleden, de maaltijd van gisteren, het kleinkind-van-de-achterbuurvrouw-van-het vorige-huis-dat-in-een-keer-geslaagd-was-voor-haar-rijbewijs, de plantjes in de vensterbank en de meegebrachte aardbeien gejaagd. En dan stond ik nog pas in de deuropening. Jullie zijn gewaarschuwd. Utrecht ligt er mooi bij, ik ben er pas weer geweest. Het heeft een prachtig centrum (bij de Pausdam weer gaan kijken naar ‘de zeester’ van Marsman) en een geweldig gastvrije universiteit waar iedereen alles in het werk stelt om het ons naar de zin te maken. Vorige week de congrestassen besteld en later deze week overleg over de inrichting van het programmaboekje. Nu alle financiers bekend zijn, kan ook de poster gedrukt worden. De zon draait om het gebouw heen; de zonwering kan aan één kant omhoog. Er staat een flinke wind. Aan de blaadjes van de bomen aan Singel en in Hortus te zien komt de wind uit het zuidwesten. Richting Utrecht dus! Marja Kristel
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
21
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Colofon De IVN-krant is een uitgave van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Van Dorthstraat 6 2481 XV Woubrugge, Nederland tel. ++ (31) 172 518 243, fax ++ (31) 172 519 925 e-mail
[email protected] website www.ivnnl.com (Dinsdag, woensdag en donderdag bereikbaar via de Universiteit Leiden (Nederlands/Dutch Studies), tel. + 31 71 527 2110;
[email protected]). Eindredactie: Marja Kristel Correspondenten: Mona Arfs (Noord-Europa), Antoinet Brink (Zuid-Europa), Eliza Gustinelly en Yanna Parengkuan (Indonesië), Stefan Kiedron (Midden- en Oost-Europa), met de volgende lokale verslaggevers: Rinaldo Neels (Lublin), Agnieszka Smiertka (Warschau), Babara Kalla (Wroclaw); Henriette Louwerse (Verenigd Koninkrijk), Lut Missinne (Duitsland), Guy Janssens (Franstalig België), Laurent Réguer (Frankrijk). Deadline kopij voor de volgende editie: 15 september 2009. De IVN-krant verschijnt vijf tot zes maal per jaar in een elektronische editie. Voorgaande nummers, vanaf jaargang 7 (2002), zijn in te zien via www.ivnnl.com, klik door naar IVN-krant. Wilt u de IVN-krant niet meer ontvangen? Het is voldoende om een e-mail met die boodschap te sturen naar
[email protected].
IVN-krant |nr. 3 | juni 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
22