IVN-krant
Nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Inhoud 2 4
6 7 8 9 10 11 17 19 20
Vertaalateliers op Locatie Taalvaardigheid op ’t web (12) Johanna Roodzant (Leeuwarden) en Arthur Verbiest (Madrid) Nagasaki in maart - Jaap Grave Overpeinzingen uit Leuven (16) - Joop van der Horst Tentoonstellingenagenda Congressen, colloquia, symposia Berichten van de IVN Berichten van buiten de muren Berichten van binnen de muren Bericht uit Woubrugge en Leiden Colofon
Voor vacatures in de internationale neerlandistiek, zie: www.ivnnl.com > vacatures.
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
1
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Vertaalateliers op Locatie Universiteiten waar Nederlands wordt gedoceerd kunnen bij het Expertisecentrum Literair vertalen (ELV) een sub sidie aanvragen om een zogenaamd Vertaalatelier op Locatie (VoL) te organiseren. De organisatie van de ateliers op locatie is in handen van de aanvragende universiteit(en), in samenspraak met het ELV. Het ELV stelt zijn expertise op het gebied van de organisatie van vertaalateliers ter beschikking en adviseert over aan te spreken moderatoren. De concrete organisatie gebeurt verder ter plekke aan de hand van een stappenplan of draaiboek. Deze vertaalateliers zullen zo opgezet worden dat aankomend vertaaltalent extra gemotiveerd wordt om voor een loopbaan van professioneel literair vertaler te kiezen. Een kleine blik achter de schermen Mogelijke formats Het gaat om een flexibel aanbod dat verschillende vormen kan aannemen – van een reeks vertaalateliers aan een universiteit, een echt reizend programma op verschillende locaties in het taalgebied tot een meer complex aanbod op één centrale plek in het taalgebied. Het aanbod mag echter nooit de vorm van een structureel onderdeel van een curriculum krijgen waarop men voor langere tijd beroep wenst te doen. Een ander aandachtspunt is de inzet op het juiste niveau (bij voorkeur in het laatste jaar van een opleiding, eventueel met uitnodiging van recent afgestudeerden met een interesse voor literair vertalen). Een aanvragende universiteit kan kiezen voor één van de volgende formats. 1. Eén organisator, op één plek • Binnen een opleidingsonderdeel literair vertalen een aantal ateliers opzetten met een andere moderator dan de gewone docent van het onderdeel en zo dat de ateliers als een welonderscheiden extra-onderdeel herkenbaar zijn. • De moderator is bij voorkeur een ervaren (literair) vertaler. • Naast vertaalateliers kunnen binnen het pakket ook een beperkt aantal colleges vertaalkritiek, tekstanalyse, receptie van de Nederlandse literatuur in het taalgebied, voorstelling subsidieregelingen of vergelijkbare onderdelen aan bod komen. • Duur: max. één week. • Het tijdstip sluit bij voorkeur aan bij een literair evenement ter plekke: het bezoek van een schrijver, een ronde verjaardag van een opleiding o.i.d. Ook de didactische efficiëntie van het VoL binnen het opleidingsonderdeel kan bepalend zijn voor het moment waarop de VoL dient plaats te vinden.
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
2
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek 2. Meerdere partijen, op verschillende plekken • Er wordt een programma opgezet bij voorkeur rond een bepaald werk, onder leiding van een ervaren vertaler en in aanwezigheid van de auteur. Dat programma wordt op verschillende plekken in het taalgebied herhaald. • Naast een aantal vertaalateliers kunnen andere onderdelen (vertaalkritiek, receptie, tekstanalyse enz.) aangeboden worden. • Zo kan er een programma van bijv. drie dagen opgesteld worden met per dag telkens een algemeen onderdeel en een vertaalatelier, eventueel met een publieksmoment (auteurslezing, presentatie boek in samenwerking met een uitgeverij of boekhandel, beurs). Dat programma kan, met enige variatie, op twee of drie andere plaatsen herhaald worden . 3. Meerdere partijen, op één plek in het taalgebied • Op een door de verschillende partijen uitgekozen plaats kan een programma rond een auteur of een werk opgezet worden. • Dit biedt het voordeel dat de verschillende deelnemende opleidingen hun beste en meest geïnteresseerde studenten en daarenboven hun meest getalenteerde afgestudeerden van (bijv.) de laatste twee jaar kunnen afvaardigen resp. uitnodigen. • De ateliers worden geleid door een ervaren vertaler. • Andere onderdelen in overleg mogelijk. • Duur: drie dagen (weekend) tot één week 4. Vertaalprogramma rond een writer-in-residence • Het verblijf van een schrijver wordt aangegrepen om een vertaalprogramma rond zijn werk op te zetten. • Vertaalateliers onder leiding van een ervaren vertaler • Andere onderdelen mogelijk en wenselijk • Publieksmoment, bij voorkeur in samenwerking met de uitgever van het werk in het betreffende land • Duur: tot één week. 5. Een vergelijkbaar eigen programma • Bijvoorbeeld samengesteld uit componenten uit de eerste vier formats of met een eigen specifieke invulling Aanvraag / toekenning / criteria voor toekenning De aanvraag voor een vertaalatelier op locatie gebeurt bij het ELV, met een formulier dat van www.literairvertalen.org gedownload kan worden. Het ELV legt de binnengekomen aanvragen vier keer per jaar voor aan een adviescommissie bestaande uit afgevaardigden van het ELV, de Nederlandse en Vlaamse literaire Fondsen en de Nederlandse Taalunie.
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
3
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Financiën Universiteiten kunnen een aanvraag doen voor een bedrag tussen de 1.000 en 5.000 euro. Uitgebreide informatie Meer gedetailleerde informatie, ook over de aanvraagprocedure, wordt verschaft door het ELV, via
[email protected] of telefoon +31 (0) 30 253 6026. Zie ook www.literairvertalen.org. Kroniek 12
Taalvaardigheid op ’t web
Johanna Roodzant (Leeuwarden) en Arthur Verbiest (Madrid) In deze aflevering besteden we aandacht aan de site www.dutch4u.eu die afgeleid is van een deel van www.cambiumned.nl, een zeer uitgebreide webstek voor Nederlands waar we later dit jaar nog aandacht aan zullen besteden. In de introductie van dutch4u wordt aangekondigd dat hier oefeningen te vinden zijn als ondersteuning bij het leren van Nederlands, tips voor het schrijven van brieven, links naar webpagina's en filmpjes van Nederlandse groepen en artiesten. De oefeningen zijn oorspronkelijk gemaakt voor het Nederlandse middelbaar onderwijs en later voor dutch4u vertaald. De webstek Tegen een grijze achtergrond komen enkele doeken van Hollandse meesters voorbij. Links is het navigatiemenu met witte letters in een zwart kader. Al met al een rustige lay-out ondanks de banners met reclame en de advertenties van google. Hoewel het Nederlandse en het Britse vlaggetje links bovenin anders doen vermoeden, is de openingspagina alleen in het Engels beschikbaar. Als we naar grammatica of grammaticaoefeningen gaan, kunnen we wel kiezen voor het Nederlands, maar daarmee verlaten we meteen ook dutch4u en komen op de cambiumsite terecht, waar we dezelfde oefening zien, maar dan gericht op Nederlandstalige scholieren en in een veel helderder layout, maar daar komen we, zoals gezegd, in een volgende kroniek op terug. De structuur Als we het onderdeel grammatica aanklikken, komen we weer in een keuzemenu terecht. We kunnen de grammaticaonderdelen stuk voor stuk aanklikken waarbij dan de theorie over de desbetreffende grammatica wordt aangeboden. Binnen elk onderdeel zijn er ook oefeningen aanklikbaar, maar die kunnen we ook via de navigatielijst onder de knop grammaticaoefeningen vinden. Het onderdeel spelling is een stuk minder uitgebreid, maar de opbouw is min of meer gelijk. De overige onderdelen hebben meer te maken met kennis van land en volk, toerisme en ander (talig) vertier. Speels detail is dat op de overzichtspagina's van grammatica, spelling en de oefeningen die daarbij horen in de kantlijn naar steeds weer een ander filmpje op YouTube kan worden geklikt. Zo komt het Twents voorbij in de persoon van Herman Finkers, maar ook het werk van M.C. Escher en een animatie bij een gedicht van Thomas Lieske.
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
4
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek De inhoud De oefeningen worden gepresenteerd als oefeningen om je te helpen bij het leren van Nederlands. We bekijken eerst de grammaticaoefeningen. Deze blijken juist heel theoretisch te zijn. Er zijn elf oefeningen die stuk voor stuk gaan over ontleden. Verplichte kost voor Nederlandse middelbare scholieren en ook voor anderstaligen handig om meer inzicht te krijgen in het Nederlands, mits je een behoorlijke basiskennis paraat hebt.
Handige schema's over de werkwoordspelling Bij spelling is alles daarentegen heel praktisch ingericht. Handige schema's over de werkwoordspelling, met na elk onderdeel oefeningen die ook direct onder de knop oefeningen kunnen worden gevonden. Ook aandacht voor de spelling van substantieven in het meervoud, de tussen-e en verbindingsstreepjes. Hier kan een leerder zelf gemakkelijk overzien wat voor hem of haar essentieel is en wat kan wachten tot later. Verder is er een uitgebreide verzameling links. Jammer dat niet duidelijk wordt gemaakt voor wie die precies zijn bedoeld. Er is wel een eerste indeling gemaakt in Dutch for foreigners en interesting links, maar dan staan nóg webpagina's die meer zijn gericht op leerders van het Nederlands en pagina's die meer op docenten mikken door elkaar. Wel een lijst om als docent eens uitgebreid in te grasduinen trouwens! Een beetje vreemd op deze plaats vinden we het onderdeel writing a letter waar een schema van een formele brief wordt gepresenteerd, bijvoorbeeld een sollicitatiebrief en een schema voor een (zeer eenvoudig) cv. Het lijkt heel handig, maar er wordt verder nauwelijks uitleg gegeven, ook staat er geen voorbeeldbrief bij. Die moet de cursist zelf maar op internet vinden en voor dat doel staat er dan wel weer een aanzienlijke lijst links naar (deels commerciële) brievenpagina's en webstekken met informatie over solliciteren en (studenten)banen. Jammer dat hier rijp en groen zonder enig verder commentaar door elkaar staat. Met het idee op zich is niets mis, maar het is ook voor de (half)gevorderde cursist nog behoorlijk lastig om zelf het kaf van het koren te scheiden. De kwaliteit van het materiaal onder games is zeer wisselend. Leuk is de woordzoeker waar we woorden als Afsluitdijk, Efteling, korfbal, kroket en regenjas moeten herkennen in een raster van letters. Dezelfde woorden kunnen steeds opnieuw worden gezocht in een nieuw raster. Ook galgje met steden en provincies waarbij ook snelheid een rol speelt, is het vermelden waard, maar of een anderstalige zich het hoofd moet breken of we terpentijn nu met ij of ei schrijven? Verder is er nog een afdeling muziek, met links naar verschillende groepen en artiesten en filmpjes op YouTube en onder holidays vinden we een taalgidsje en het een en ander aan toeristische en culturele informatie. Technisch In de navigatielijst zit wat overlap, dat is soms een beetje verwarrend. Wel handig is dat je de grammaticaoefeningen op twee manieren kunt benaderen: binnen het theoriedeel, direct na de uitleg over het onderwerp en in een aparte lijst. Hier en daar is er nog een onderdeel in ontwikkeling. Er zijn veel links naar andere pagina's en dat maakt het lastig om alles up-toIVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
5
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek date te houden. Een aantal links werkt jammer genoeg niet meer, maar binnen de webstek zelf is alles in orde. Conclusie Deze webstek hinkt op twee gedachten. De oefeningen worden gepresenteerd als oefeningen om je te helpen bij het leren van Nederlands, maar vooral voor het onderdeel grammatica moet je al een ruime (woorden)k ennis hebben en geïnteresseerd zijn in ontleden. Ontleden wordt bovendien in het vreemdetaalonderwijs niet bepaald beschouwd als een efficiënte methode. Je kunt je afvragen in hoeverre het effectief is oefeningen voor Nederlandstalige middelbare scholieren te voorzien van Engelstalige instructies en er verder niets aan te veranderen. Misschien is daar niet helemaal goed over nagedacht en kan de anderstalige doelgroep net zo goed terecht op een compleet Nederlandstalige site zoals Cambiumned, mits één en ander goed bewegwijzerd zou worden. Hopelijk kunnen we u daar in de volgende kroniek een antwoord op geven.
Zie www.ivnnl.com > uitgaven > taalvaardigheid op ’t web. Daar vindt u ook het bijbehorende signalement in een overzichtelijke opmaak.
Nagasaki in maart In de sjintoïstische schrijn van een hotel staat een priester voor een altaar. Hij draagt een wit-grijs gewaad en een eboshi, een zwarte mijter, op zijn hoofd. Buiten staan achttien mensen in twee rijen te wachten. Voor ze per tweetal langs de tempelmeisjes de schrijn betreden, maken ze een buiging. Aan de ene kant gaan negen Japanners op een rij zitten, de vrouwen in kimono’s. Tegenover hen heerst wanorde: vijf Engelsen, een Japanse, een Filippijnse, een Duitse en een Nederlander. Tussen de rijen zitten een Japanner en een Nederlander met hun gezicht naar het altaar. Dan schrijdt het bruidspaar binnen en neemt plaats voor de vaders. Het is een Engels-Japans paar en één van hen is Haruka Sakai, coördinatrice van Dutch Studies aan Nagasaki University. Zij trouwt op Valentijnsdag met een Engelsman wiens vader Nederlander is en in Londen woont. De priester zwaait met takjes vol groene bladeren, mompelt, neuriet en er klinkt muziek. De tempelmeisjes maken langzame bewegingen waarbij ze een lange staf met belletjes bewegen. Af en toe duidt de priester aan dat we moeten opstaan en voor het altaar moeten buigen. Later schenken de meisjes een paar druppeltjes saké in de kommetjes die voor ons op een plankje staan. We brengen het met beide handen naar onze mond en drinken. Nu is iedereen met elkaar verbonden. We verlaten de schrijn door een andere deur. Er worden foto’s gemaakt. Door weer een andere deur bereiken we de feestzaal waar het diner plaatsheeft en de andere gasten al hebben plaatsgenomen. Tussen de toespraken verlaat het bruidspaar regelmatig de zaal – gevolgd door een spotlicht en begeleid door oorverdovende popmuziek. Later komt het
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
6
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek onder luid applaus weer binnen – Haruka in een andere kimono en met een nieuw kapsel. Aan het slot van het feest bedankt het bruidspaar de ouders en overhandigt hun geschenken. Daarna spreken die hun wensen uit. Alles wordt vertaald. Het hoogtepunt van deze show is het binnenrijden van de bruidstaart. Omringd door de gasten snijdt de bruid een puntje voor de bruidegom af en duwt het in zijn mond. Als het verdwijnt, wordt er hard geklapt. Kort daarna rijdt het personeel de reusachtige, prachtige en nauwelijks geschonden taart de zaal weer uit – nagestaard door in elk geval één gast die langzaam begint te vermoeden dat alleen de bovenste rand van de taart echt was. Onder de stoel van iedere gast staat een tas met geschenken van het bruidspaar. Een taartpuntje zit er niet in. Peinzend over de taart in het tijdperk van zijn technische reproduceerbaarheid wandelen we met een volle tas cadeaus huiswaarts. Jaap Grave
Overpeinzingen uit Leuven (16)
Walnoten Er bestaat een theorie dat het eten van walnoten bevorderlijk is voor de denkkracht. Van veel walnoten eten zou je slimmer worden. Ik ken ook iemand die een aanhanger is van deze theorie. Hij is niet zelf de bedenker, maar hij weet toch te melden dat het ‘m zit in de zichtbare overeenkomst qua vorm van het binnenste van de noot en onze hersenen. Walnoten en hersenen zouden, allebei in gepelde toestand, er net hetzelfde uitzien. Zelf eet hij bijna dagelijks noten. Ik houd dit voor een onzin-verhaal. En ik houd hem voor het levende bewijs van zijn ongelijk. Als je na zoveel walnoten eten nog steeds in die flauwekul gelooft, dan kan er van die noten geen grote werking uitgaan. Hij kent mijn standpunt in dezen. Nu lees je af en toe in de wetenschapsbijlage wel eens van die berichtjes dat koffie goed is tegen Alzheimer, net als aspirines, dat wijn bevorderlijk is voor veel nageslacht, of juist niet, en dat veel olijven eten de kans op een lang leven sterk vergroot. Het is zomaar mogelijk dat daar morgen een berichtje tussen staat: walnoten versterken de denkkracht. Wetenschappelijk uitgezocht. Eerst bij muizen, vervolgens bij honden, en nu ook bij mensen. Met een verwijzing naar een recent artikel in een medisch vakblad. Zodra ik dat lees, zal ik mijn mening over walnoten herzien. Maar niet eerder. Ondertussen kan ik nu al voorspellen dat mijn vriend kort daarna bij mij binnenvalt, wapperend met die krant, en triomfantelijk roepend: ‘Zie je wel, ik had toch gelijk!’ Nu komen we op een interessant punt. Had hij inderdaad gelijk? Ik meen van niet. Hij geloofde in een fabeltje. ‘Maar kijk dan toch, het staat in de krant! Het is wetenschappelijk uitgezocht! Precies wat ik altijd al gezegd heb!’ Ik meen dat het, om ‘gelijk te hebben’, niet genoeg is om iets vooraf te zeggen. Gelijk hebben is meer dan enkel iets zeggen dat overeenkomt met de feiten. Of eigenlijk: voordat er wetenschappelijk onderzoek gedaan was, waren er helemaal geen feiten. Enkel geloof, of bijgeloof, volgens mij.
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
7
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Ik vind de vraag wanneer je kan zeggen dat iemand gelijk heeft, veel interessanter dan de werking van walnoten. Maar als ik de kwestie ter sprake breng, en ik doe dat graag, dan blijkt meestal dat men er weinig belangstelling voor heeft. Ben ik de enige die daarover tobt? Vorige week sprong mijn hart van vreugde op, bij het lezen van Karel van het Reve’s Verzameld Werk deel 2, pas verschenen. In deel 2 staat zijn roman Twee min uten stilte, en in die roman spreken twee personen over precies hetzelfde vraagstuk, bladzijde 35. Daar gaat het over een steen die wel of niet van de maan gevallen zou zijn. Joop van der Horst
Tentoonstellingenagenda
In deze rubriek vindt u informatie over speciale tentoonstellingen in musea in Nederland en Vlaanderen. Alle in deze rubriek opgenomen tentoonstellingen hebben een relatie met de Lage Landen. Kijk ook eens op: www.tento.be en www.museumserver.nl Amsterdam Van Gogh Museum www.vangoghmuseum.nl tot en met 7 juni 2009 Kleuren van de nacht Vincent van Gogh wordt onder meer geassocieerd met verzengend zonlicht over Zuid-Franse zonnebloemvelden. Maar hij heeft in zijn œuvre ook vele nachtscènes geschilderd: van café-interieurs tot sterrenhemels en landschappen bij schemerlicht. De tentoonstelling telt tweeëndertig schilderijen, negentien werken op papier en vijf schetsen. Groningen Groninger Museum www.groningermuseum.nl 27 juni tot en met 29 november 2009 Jong in Groningen. Kunst uit de periode 1945-1975 Het Groninger Museum presenteert van 27 juni tot en met 29 november 2009 de tentoonstelling Jong in Groningen- Kunst uit de periode 19451975. Deze tentoonstelling is samengesteld door Henk van Os, voormalig directeur van het Rijksmuseum in Amsterdam en belicht de naoorlogse kunst in Groningen. Tijdens de tentoonstelling worden werken getoond van zestien kunstenaars van wie nog slechts vijf in leven zijn: Els Amman, Siep van den Berg, Jo van Dijk, Jan Hoving, Han Jansen, Marten Klompien, Ruloff Manuputty, Karl Pelgrom, Matthijs Röling, Coen Schilt, Martin Tissing, Edu Waskowsky, Fie Werkman, Olga Wiese, Drewes de Wit en Henri de Wolf. Rotterdam Museum Boijmans van Beuningen
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
8
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek www.boijmans.nl tot eind 2010 De Collectie Twee In deze jubileumtentoonstelling toont Boijmans in meer dan vijftig zalen het mooiste uit de verzameling. Voor het eerst worden schilderijen en beelden gecombineerd met tekeningen en prenten uit het prentenkabinet van het museum. Bladen van bijvoorbeeld Dürer, Rubens en Rembrandt zijn direct naast schilderijen van dezelfde meesters te zien.
Congressen, colloquia, symposia
Praagse Perspectieven 6 22 en 23 oktober 2009, Praag In het kader van de reeks Praagse Perspectieven organiseert de sectie Nederlands van de Karelsuniversiteit te Praag dit jaar opnieuw een colloquium. Dat vindt plaats op donderdag 22 en 23 oktober 2009 in het gebouw van het Oostenrijks Cultureel Forum, Jungmannovo namesti 18, Praag Centrum, in de bibliotheek op de eerste verdieping. Het letterkundig deel is gewijd aan Strips, met als sprekers o.a. Jos van Waterschoot van het Stripdocumentatiecentrum Nederland (SDCN), onderdeel van de Bijzondere collecties van de UBA en Tine Anthoni van het Belgisch Stipcentrum. Het taalkundig deel bespreekt ‘Nieuwe vormen van Nederlands’, met als sprekers o.a. Hugo Brandt Corstius, Cor van Bree, Jan Cumps en Joop van der Horst.
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
9
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Regionaal Colloquium Neerlandicum
Diversiteit in de Nederlandse taal en in
de Nederlandstalige literatuur en cultuur 21-23 mei 2009, Boedapest
Organisatie: Vakgroep Nederlands, ELTE Plaats: Rákóczi út 5. 1088 Boedapest Webstek: http://cns.elte.hu/regionaal2009 Voertaal: Nederlands Van de bijdragen wordt een congresbundel gepland. Het congres wordt gesteund door de Nederlandse Taalunie
Zie ook www.ivnnl.com > Congressen voor een volledig en actueel overzicht Berichten van de IVN
Uit het bestuur Op de laatste bestuursvergadering is besloten om de zware taak van onze voorzitter ietwat lichter te maken, vandaar dat uw vice-voorzitter deze keer van zich laat horen. En dat komt mooi uit want ik heb juist nu wat te vertellen. Het afgelopen jaar ben ik namelijk druk bezig geweest, samen met drie leden van de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren, met een advies over de neerlandistiek. De Raad had besloten om een advies uit te brengen met als centraal aandachtspunt de verhoudingen tussen neerlandici buiten en binnen het Nederlandse taalgebied en heeft toen het idee gehad om iemand uit de zogenaamde extramurale neerlandistiek te vragen als lid van de kernwerkgroep. Die rol heb ik namens de IVN graag op me genomen omdat ik me als bestuurslid van IVN sterk betrokken voel bij de ‘internationale’ neerlandistiek. En die term gebruik ik heel bewust omdat ik na dertig jaar buiten de muren ook een steentje wil bijdragen aan de afbraak van die muur! IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
10
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Na intensief onderzoek en veldraadpleging heeft de kernwerkgroep na de kerst een eerste versie gemaakt van de aanbevelingen die onlangs besproken is door de Raad. Men was het eens met onze visie en conclusies. Het mooie hiervan is dat het hele proces in een versnelling komt: in plaats van te wachten tot het najaar wordt het advies al deze maand door het Comité van Ministers besproken. Als de Ministers er tevreden mee zijn, wordt het daarna openbaar gemaakt – u wordt gewaarschuwd zodra het beschikbaar is. Ook krijgt u – indien u in Utrecht op het colloquium bent – de mogelijkheid om met de Raad in gesprek te gaan over uw reacties en ideeën. Nu dit werk ten einde loopt, wordt het tijd om een andere bestuurstaak te vervullen, samen met bestuurslid Stefan Kiedron: de statuten van de vereniging kritisch bekijken. Het is twintig jaar geleden sinds ze gewijzigd zijn. Wij gaan ze doornemen om te zien of ze nog kloppen – eventuele wijzigingen zullen uiteraard aan de leden gepresenteerd worden tijdens de algemene ledenvergadering straks in Utrecht. Het colloquium is onmisbaar! Jane Fenoulhet Berichten van buiten de muren
Italië Joe Speedboot en De wandelaar vertaald
van Milaan.
Op donderdag 16 april presenteert Marco Prandoni in Padua de vertaling in het Italiaans van Joe Speedboot (Joe Speedboat) van Tommy Wieringa en op woensdag 22 april presenteert Marleen Mertens die van De wandelaar (Il vagabondo) van Adriaan van Dis in aanwezigheid van de auteurs. Beide presentaties worden gehouden in het kader van een literaire manifestatie georganiseerd door uitgeverij Feltrinelli, andere betrokken uitgevers en het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds, in samenwerking met de Nederlandse ambassade en het consulaat-generaal
Marleen Mertens
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
11
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Polen Verschenen: Neerlandistische ontmoetingen. Trefpunt Wroclaw. Irena Barbara Kalla en Bozena Czarnecka red., met medewerking van Gert Loosen. Oficyna Wydawnicza Atut – Wroclawskie Wydawnictwo Oswiatowe, Wroclaw 2008. ISBN 978 83 7432 449 6. € 39 (te bestellen bij:
[email protected]) In april 2008 kwamen neerlandici uit heinde en verre naar de Erasmus-Leerstoel voor Nederlandse Filologie van de Universiteit Wroclaw om aan het congres ‘Trefpunt Wroclaw Neerlandistische Ontmoetingen’ deel te nemen. Nog geen jaar later ligt de congresbundel klaar. De publicatie weerspiegelt het boeiende programma van het colloquium (een indrukwekkend scala van neerlandistische onderwerpen en diverse invalshoeken) en bewijst tegelijkertijd hoezeer de neerlandistiek gebaat kan zijn bij dergelijke internationale neerlandistische ontmoetingen. De omvangrijke bundel (478 pagina’s) brengt gevestigde wetenschappers met beginnende onderzoekers samen; naast artikelen over de Nederlandse taal- en letterkunde en presentaties van (deel)resultaten van lopend onderzoek vindt men hier ook projectvoorstellen. ‘Alles bij elkaar bieden deze bijdragen niet alleen een voortreffelijk beeld van de neerlandistiek als discipline, maar ook iets wat alleen de ontmoeting tussen nationale en internationale neerlandistiek kan tonen: een zicht op de internationale inbedding, ontwikkeling en synergie van het onderzoek in die discipline’, schreef prof. Bart Vervaeck in zijn advies voor de uitgever. Het staat buiten kijf dat velen hun voordeel kunnen doen met de lectuur van deze uitgave.
Jerzy Koch, Hottentot Venus en andere opstellen over de Zuid-Afrikaanse literatuur. Wydawnictwo Akademickie DIALOG, Warszawa 2008. Het nieuwe boek van Jerzy Koch verscheen in 2008 in het Pools en de originele titel luidt Wenus Hotentocka i inne rozprawy o literaturze poludniowoafrykanskiej. Dit is een ongewoon veelzijdige publicatie. Koch behandelt de Zuid-Afrikaanse literatuur vanaf het koloniale tijdperk tot vandaag en toont de ZuidAfrikaanse literatuur vanuit een nieuw en verrassend perspectief. Zijn methode kunnen we archeologisch noemen: tegen een breed geschetste achtergrond gaat hij dieper in op enkele thema’s en levert hij erudiete detailanalyses. Zo is er het onderzoek rond Hottentot Venus, dat een interessante interpretatie geeft van het beeld van de gekleurde vrouw, haar manier van spreken en haar
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
12
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek lichaam. Andere essays nemen de vorm aan van een klassiek literair portret (C. Louis Leipoldt) of proberen een typologie op te stellen van wetenschappelijke benaderingen (bijvoorbeeld van theorieën over het ontstaan van het Afrikaans). Het essay over de ZuidAfrikaanse literatuur - dat zeer de moeite waard is om vertaald te worden - groeit uit tot een literair-historische schets van de belangrijkste ontwikkelingen in deze literatuur. Het essay waarin de Poolse en de Nederlandse receptie van J.M. Coetzee wordt vergeleken zorgt voor een nieuwe contextualisering van het werk van de Nobelprijswinnaar. Koch gebrukt zijn literaire analyses als basis voor theoretische beschouwingen en om algemene conclusies af te leiden. De parallellen tussen J.F. Celliers en A. Mickiewicz brengen een reflectie teweeg over de vele manieren waarop een literair werk geïnterpreteerd kan worden. De interpretaties van enkele motieven in het werk van J. van Bruggen en K. Schoeman vormen dan weer het uitgangspunt voor de presentatie van diverse aspecten van de Zuid-Afrikaanse ‘plaasroman’, trouwens, de eerste in Polen en onmiddellijk zeer diepgaand. Er zijn ook duidelijke rode draden die van de essays een geheel maken: de Zuid-Afrikaanse literatuur als zodanig, het motief van de grond/bodem, de ontmoeting met de Ander en de emancipatie van de taal zijn in alle stukken aanwezig. Jerzy Koch werkte aan de voltooiing van zijn boek gedurende zijn verblijf in de Netherlands Institute for Advanced Study in Humanieties and Social Sciences in Wassenaar, waar hij tijdens het academische jaar 2007/2008 met een beurs verbleef. Dit boek is een soor “bijkomstigheid” want hij werkte daar hoofdzakelijk aan het tweede deel van zijn Geschiedenis van de Zuid-Afrikaanse literatuur . Deel 1 omvat de periode vanaf het begin tot 1900 en verscheen in Polen in 2004. Barbara Kalla
Tom Lanoye en Guy Cassiers te gast bij de Wroclawse neerlandistiek Vijftig jaar geleden heeft de beroemde Poolse theaterdirecteur Jerzy Grotowski in Wroclaw zijn Laboratorium Theater opgericht. 2009 is het Jerzy Grotowski Jaar dat onder auspiciën van UNESCO wordt gevierd. Tussen 31 maart en 6 april jl. was Wroclaw opnieuw de hoofdstad van het Europese
theater. Op 5 april werden hier de prestigieuze theaterprijzen uitgereikt - Premio Europa per il Teatro en New Theatrical Realities.
Tom Lanoye te gast in Wroclaw
Met de laatstgenoemde prijs werd de Vlaamse regisseur Guy Cassiers onderscheiden. Rond de festiviteiten werd een brede waaier aan gebeurtenissen georganiseerd. Zo vond er een academische conferentie plaats waar bekende persoonlijkheden van het culturele leven in Vlaanderen (o.a. de schrijver Tom Lanoye, de acteur Dirk Roothooft, de dramaturg Erwin Jans en de directeur van Vlaams-Nederlands Huis de Buren Dorian van der Brempt) hebben gesproken over de vernieuwing die Guy Cassiers met zijn intermediaire manier van werken op het toneel teweegbrengt. Dit mochten de toeschouwers in Wroclaw ook in praktijk
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
13
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek zien tijdens de opvoering van Bezonken rood, een boeiende voorstelling naar de roman van Jeroen Brouwers. Deze voorstelling is een van de hoogtepunten waarin Guy Cassiers zijn liefde voor literatuur met fascinatie voor de nieuwe technologieën combin eert. Tom Lanoye en Guy Cassiers hebben ook een uitnodiging van Erasmus-Leerstoel voor Nederlandse Filologie aangenomen. Op 3 april las Tom Lanoye in de bibliotheek van de vakgroep uit eigen werk. Bijzonder veel applaus kreeg hij voor het voordragen van het gedicht ‘Open en brood’ uit zijn bundel Stadsgedichten (2005) en voor de schitterende lezing uit Ten oorlog. Wroclawse studenten Nederlands met Boleslaw Rajman, hoofd van de vakgroep (en, zoals bleek, toenmalige studiegenoot van de schrijver) hebben op 3 april op het podium gedebuteerd en samen met Tom Lanoye uit het (inmiddels naar het Pools vertaalde) toneelstuk Mamma Medea voorgelezen. Tom wist een schitterende sfeer te creëren. Er werd over serieuze onderwerpen gepraat als misbruik van de macht, de conditie van de hedendaagse mens die sinds Euripides weinig veranderd is, maar er werd ook veel gelachen en genoten van de ontmoeting die veel te snel afgelopen was. Op maandag 6 april hebben wij een volgende bijzondere gast in onze vakgroep mogen ontvangen. Het was een hele eer om naar een exclusieve, heel emotionele en buitengewoon interessante lezing van Guy Cassiers in het Nederlands te mogen luisteren. Onze gast werd begeleid door Erwin Jans, dramaturg Toneelhuis die eveneens deelnam aan het gesprek, door Kristel Marcoen, hoofd externe relaties Toneelhuis en door Koen Haverbeke, vertegenwoordiger van de Vlaamse regering die onze gasten inleidde. Aan bod kwamen de poëtica van het theater van Guy Cassiers, zijn werk met het kindertheater waaruit hij nog steeds inspiratie put en zijn dromen die in alom bewonderde theatervoorstellingen worden vertaald door hemzelf en door de kunstenaars met wie hij samenwerkt. Alles bij elkaar waren het twee inspirerende ontmoetingen die door de Wroclawse studenten Nederlands tot ‘gebeurtenissen van het jaar’ werden verklaard.
Barbara Kalla
Polen en Zuid-Afrika
Nederlandse en Zuid-Afrikaanse Bibliotheek Biblioteka Niderlandz ka i Poludniowoafrykanska Het Departement voor Nederlandse en Zuid-Afrikaanse Studies aan de Adam Mickiewicz Universiteit (UAM) te Poznan, Polen, dat al met succes het periodiek Werkwinkel. Journal of Low Countries and South African Studies gelanceerd heeft, introduceert een reeks boeken in het kader van de nieuw opgerichte Nederlandse en Zuid-Afrikaanse Bibliotheek. Deze reeks zal gewijd zijn aan de diverse culturele, literaire en taalkundige aspecten van de studie van de Lage Landen en Zuid-Afrika en zal voornamelijk publicaties bevatten in het Pools omdat de Bibliotheek in eerste instantie op Polen gericht zal zijn. Desniettemin worden eveneens Nederlandse titels gepland en daarnaast behoren publicaties in
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
14
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek ander talen tot de mogelijkheid. De bibliotheek wordt ingeluid met twee publicaties waaronder het reeds verschenen boek van Urszula Topolska: Od literatury gastarbeiterów do literatury niderlandzkiej (1993-2003). Debiuty pisarzy niderlandzkojezycznych o podwójnych korzeniach kulturowych w perspektywie historycznoliterackiej. Deze publicatie is een gereviseerde handelseditie van het proefschrift van dr. Topolska, die haar werk in 2006 aan de Universiteit van Wroclaw verdedigde en thans assistent-professor is aan de UAM te Poznan. Het boek analyseert literaire debuten van schrijvers van allochtone afkomst tussen 1993 en 2003, hun rol in de hedendaagse Nederlandse literatuur en het verband tussen hun nationale identiteit en de cultuur van de Lage Landen. Dr. Topolska onderzoekt eveneens de oorsprong van de artistieke activiteit van allochtonen in Nederland en gebruikt recensies, beoordelingen van critici en literaire historici, onderwijsprogramma’s van Nederlandse scholen en regeringsrapporten inzake het integratiebeleid van de overheid. Het werk is vernieuwend vanwege het feit dat de auteur de functie van de creativiteit van allochtonen in de Nederlandse literatuur op een integrale wijze plaatst in een sociale, politieke en culturele context. Op de omslag van het boek prijken tulpen – bloemen die als typisch Nederlands gezien worden. Desniettemin is de tulp inheems in Kazachstan, Iran en Afghanistan en kwam naar Nederland uit Turkije via de Antwerpse haven. Het mozaïek van diverse tulpvormen en -kleuren staat hier symbool voor de uiteenlopende identiteiten en verwijst ook naar vanzelfsprekendheden in ons denken die bij nader inzien problematisch worden.
Tsjechië Praag Habilitatie Ellen Krol Op 15 januari is dr. Ellen Krol aan de Filosofische faculteit van de Karelsuniversiteit in Praag gehabiliteerd op het gebied van de Nederlandse letterkunde. Haar habilitatieschrift met als titel Er was niets dat niet veranderde biedt studies over de Nederlandse letterkunde van 1800 tot 1840. Het werk behandelt begripshistorische en idelologische veranderingen die in Nederlandse letterkundige werken optreden aan het eind van de Franse tijd. Het werd zeer positief beoordeeld door prof. dr. W. van den Berg, prof.dr. Lia van Gemert en doc.dr. Olga Krijtová. De habititatielezing behandelde het begrip ‘Hollands realisme’ in de geschiedenis van de Nederlandse letterkunde. De discussie die volgde, liet zien dat Ellen Krol een absoluut deskundige is in haar vak. Ellen Krol is sinds 2001 aan de sectie Nederlands van het Instituut van Germaanse Studies van de Filosofische facuilteit van de Karelsuniversiteit in Praag verbonden. Ze is hoofd van de sectie Nederlandse letterkunde en geeft colleges voor alle jaargangen van onze hoofdvakstudenten. Bovendien begeleidt ze de promovendi op haar vakgebied. De Praagse IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
15
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek neerlandistiek is zeer blij dat er in Tsjechië weer een gehabiliteerde neerlandicus op het gebied van Nederlandse literatuur is. Accreditatie De ambtelijke molens malen traag maar het is eindelijk zo ver. De studie Nederlandse taal en literatuur aan de Filosofische faculteit in Praag heeft de accreditatie voor de komende zes jaar (tot 2015) gekregen. Inauguratie Jana Rakšànyovà Op 26 maart hield doc. Ph. Dr. Jana Rakšányová haar inaugurele rede in Bratislava. Prof. Rakšànyovà is ook parttime verbonden aan de Karelsuniversiteit te Praag. Zdenka Hrncírová
Verschenen: Praagse Perspectieven 5, Handelingen van het Regionaal colloquium Neerlandicum van Midden Europa aan de Karelsuniversiteit te Praag, op 20, 21 en 22 september 2007 . Onder redactie van Zdenka Hrncírová, Ellen Krol, Kees Mercks, Jan Pekelder & Jesse Ultzen. Speciaal nummer. Praag: Universitaire pers 2008. 485 blz. ISBN 978-80-7308-252-9 Als speciaal nummer in de reeks Praagse Perspectieven verscheen rond de jaarwisseling de lezingenbundel van het Regionaal Colloquium Neerlandicum van Midden-Europa. Het colloquium vond plaats in september 2007 aan de Karelsuniversiteit te Praag ter gelegenheid van het 85-jarig jubileum van de vakgroep Nederlands, een van de oudste afdelingen buiten het taalgebied. Aan het driedaagse colloquium werd door meer dan 80 collega’s deelgenomen van secties Nederlands uit de regio Midden Europa, uit Nederland en België. Het brede onderwerp ‘Taallandschap’ inspireerde de deelnemers tot lezingen waarin de plaatsgebonden component een belangrijke rol speelt. Taalkundigen leverden bijdragen over enerzijds verschillende taalvariëteiten, groepstalen, sociolecten en regionale dialecten, alsook vergelijkende studies en studies over vertaalwetenschap. In de bundel zijn negentien taalkundige lezingen gepubliceerd. Op het gebied van ‘Taallandschap’ in de literatuur zijn zeventien bijdragen gepubliceerd. Globaal genomen zijn drie invalshoeken te onderscheiden, te weten een keuze voor de representatie van het landschap als uiting van een bepaalde mentaliteit, een keuze voor literair-interpretatieve analyse van een topografische tekst (of groep teksten), of voor een beschouwing van de meer mimetische weergave van het ‘reële’ landschap in reisverhalen of egodocumenten.
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
16
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Berichten van binnen de muren
Prijzen van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde
Prijs voor Meesterschap 2009 aan Gerrit Kouwenaar Deze in 1920 ingestelde prijs wordt eenmaal in de vijf jaar toegekend, afwisselend in een van de categorieën 1) schone letteren 2) Nederlandse taal- en letterkunde en 3) geschieden oudheidkunde, zodat de toekenning in elk van deze categorieën eenmaal in de 15 jaar plaatsvindt. De prijs bestaat uit een gouden penning. De jury bestond uit Kester Freriks, Micha Hamel, Ingrid Hoogervorst en Rudi van der Paardt (voorzitter). Gedicht Gerrit Kouwenaar op gebouw in Panamalaan, Amsterdam
Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs 2009 aan Ester Naomi Perquin Deze in 1925 ingestelde prijs is in de taal van het reglement een ‘prijs van aanmoediging’, tegenwoordig ook wel ‘stimuleringsprijs’ genoemd. Hij wordt ieder jaar uitgereikt, afwisselend in de categorieën poëzie en proza, aan een schrijver van wie in de voorgaande jaren haar/zijn eerste of eerste twee publicaties zijn verschenen. Ester Naomi Perquin heeft twee bundels gepubliceerd: Servetten halfstok en Namens de ander (Van Oorschot, 2007 en 2009). De prijs bestaat uit een penning en 7.500 euro. De jury bestond uit Kester Freriks, Micha Hamel, Ingrid Hoogervorst en Rudi van der Paardt (voorzitter). Kruyskamp-prijs 2009 aan dr. Frans Debrabandere voor zijn Oost-Vlaams en Zeeuws-Vlaams etymologisch woordenboek (L.J. Veen, Amsterdam 2005). Deze in 1994 ingestelde prijs wordt eenmaal in de drie jaar uitgereikt voor een werk op het gebied van de Nederlandse lexicografie, lexicologie of de editie van oude Nederlandse teksten, en bestaat uit een oorkonde en 2.500 euro. De jury bestond uit J.G. Kruyt, H.J. Verkuyl en F. Willaert. Dr. Wijnaendts Francken-prijs 2009 aan Arnold Heumakers voor zijn boek De schaduw van de Vooruitgang (Querido 2003) Deze in 1934 ingestelde prijs wordt eenmaal in de drie jaar uitgereikt voor een werk dat zich beurtelings beweegt op het gebied van a) essays en literaire kritiek b) cultuurgeschiedenis, en bestaat uit een oorkonde en 2.500 euro. De juryrapporten zijn integraal beschikbaar op http://maatschappijdernederlandseletterkunde.nl/, waar ook een overzicht is te vinden van alle prijzen die de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde sinds 1921 heeft toegekend.
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
17
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek De prijzen worden uitgereikt tijdens het openbare gedeelte van de jaarvergadering van de MNL op zaterdag 6 juni 2009 om 15.30 uur in het Academiegebouw, Rapenburg 73 te Leiden.
Een nieuwe lente en een nieuw geluid... Eind maart verscheen het 1ste nummer van de 7de jaargang van Het Liegend Konijn, tijdschrift voor hedendaagse Nederlandstalige poëzie. Het bevat 183 ongepubliceerde, nieuwe gedichten van 26 dichters. Met grenzen, van welke aard ook, wordt geen rekening gehouden. Kwaliteit en diversiteit zijn voor Het Liegend Konijn geen holle frasen. Het blad staat voor verbreding, verdieping en vernieuwing. Het tijdschrift beschouwt de zoektocht naar nieuw talent als een belangrijke opdracht. De gedichten van debutanten worden in het blad ingebed in een brede stroom van poëzie van gerenommeerde dichters. De mix van jong en vertrouwd talent is een bewuste keuze tegen dogmatische en beklemmende eenduidigheid. Poëzie is altijd meerduidig, meertalig. Wie haar probeert te kooien, komt bedrogen uit. Op de website www.hetliegendkonijn.be of www.hetliegendkonijn.nl meer informatie over dit nummer.
Opening Taaluniecentrum NVT Op 1 april werd het Taaluniecentrum NVT officieel geopend door Linde van den Bosch, algemeen secretaris van de Nederlandse Taalunie. De opening vond plaats in het Kaaitheater dat zich in hetzelfde gebouw bevindt als het Taaluniecentrum NVT (Saincteletteplein in Brussel). Het Taaluniecentrum NVT wil de duizenden docenten Nederlands (universitair en niet-universitair) over de hele wereld met raad en daad steunen bij de uitoefening van hun vak. Vaak gaat het om mensen die zelf een andere moedertaal hebben dan het Nederlands. Ze kunnen bij het centrum terecht voor persoonlijk advies over bijvoorbeeld didactiek of leermiddelen. Daarnaast kunnen ze hun informatie ook zoeken in de online-databanken met didactische methoden en leermiddelen. Het Taaluniecentrum NVT gaat studiedagen en cursussen voor de docenten organiseren. En elk jaar biedt het buitenlandse universitaire studenten een zomercursus over Nederlandse taal en cultuur (dit jaar van 20 juli tot en met 8 augustus, conferentiecentrum Woudschoten in Zeist). Voor universitaire docenten Nederlands in het buitenland bestond er al een instantie waar ze voor advies en bijscholing terecht konden: het Steunpunt Nederlands als vreemde taal in IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
18
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Amsterdam. Dat Steunpunt heeft zijn activiteiten nu overgedragen aan het Taaluniecentrum NVT dat ook diensten aan de niet-universitaire docenten verleent. www.taaluniecentrum -nvt.org
Bericht uit Woubrugge en Leiden Ik heb vanuit mijn Leidse kamer zicht op de hogere delen van de hortus, takken met grillige vormen, het puntdak van een kasje, versierd met een windhaan en iets naar links het torentje van het Academiegebouw en daarachter de Pieterskerk die, voor het deel dat voor mij zichtbaar is, steeds meer steigers van zich afschudt. En daartussen de bovenste etages van een gebouw dat achter het Academiegebouw in de hortus, of naast de hortus staat, dwars. Sinds deze ochtend volgt mij hinderlijk de vraag: hoort dat gebouw nou bij de hortus of bij het Academiegebouw? En: wat is het eigenlijk? Er zijn grotere problemen op de wereld, toegegeven, maar iets dat zo dominant in mijn uitzicht staat, hoor ik toch te kunnen plaatsen. Toen ik hier, dik een jaar geleden mijn intrek nam, stond het er al. En, ruw geschat, van deze afstand, een eeuw daarvoor ook al. Rode stenen, hoge ramen zonder gordijnen, lijkt het. Het gebouw wordt mooi omkaderd door donker getinte takken aan de linkerkant en door de afgeplatte bovenkant van een naaldboom aan de rechterkant, waarboven, heel elegant, een kerktoren uitpiept. Het dwarse gebouw - bepaald geen kleintje - was me gewoonweg niet eerder opgevallen, maar vanmorgen dus wel: er stond een man op het dak. Hij deed niets, hij stond alleen maar. In de achtergrond bewoog een kraan, een vogel maakte een verkennend rondje boven de man, maar hij bleef bewegingloos. ‘De man die de wolken meet’ van Jan Fabre, maar dan zonder keukentrap, en zonder lineaal (die staat op het dak van het S.M.A.K. in Gent). Deze Leidse variant verplaatste zich gedurende de ochtend een keer of twee een stukje en verzonk dan weer in gepeins, zijn handen in de zakken van een overall waaroverheen hij een feloranje bouwjack droeg. Een helm deed het beeld definitief kantelen van Fabre naar playmobil. Na een poosje had hij 'Man die de wolken meet' op opeens gezelschap van een tweede overall met helm. Vier het S.M.AK. in Gent handen wezen naar een schoorsteen, naar boven en naar elkaar. Aan het eind van de ochtend lette ik even niet op en: weg waren ze. Maar ik zit mooi me dat gebouw in m’n maag. Over een paar weken wordt het voor een groot deel onttrokken aan het zicht door de bladeren aan de bomen. Tot de herfst natuurlijk. Marja Kristel
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
19
Nieuwsbrief Internationale Vereniging voor Neerlandistiek
Colofon De IVN-krant is een uitgave van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek Van Dorthstraat 6 2481 XV Woubrugge, Nederland tel. ++ (31) 172 518 243, fax ++ (31) 172 519 925 e-mail
[email protected] website www.ivnnl.com (Dinsdag, woensdag en donderdag bereikbaar via de Universiteit Leiden (Nederlands/Dutch Studies), tel. + 31 71 527 2110;
[email protected]). Eindredactie: Marja Kristel Correspondenten: Mona Arfs (Noord-Europa), Antoinet Brink (Zuid-Europa), Eliza Gustinelly en Yanna Parengkuan (Indonesië), Stefan Kiedron (Midden- en Oost-Europa), met de volgende lokale verslaggevers: Rinaldo Neels (Lublin), Agnieszka Smiertka (Warschau), Babara Kalla (Wroclaw); Henriette Louwerse (Verenigd Koninkrijk), Lut Missinne (Duitsland), Guy Janssens (Franstalig België), Laurent Réguer (Frankrijk). Deadline kopij voor de volgende editie: 15 mei 2009. De IVN-krant verschijnt vijf tot zes maal per jaar in een elektronische editie. Voorgaande nummers, vanaf jaargang 7 (2002), zijn in te zien via www.ivnnl.com, klik door naar IVN-krant. Wilt u de IVN-krant niet meer ontvangen? Het is voldoende om een e-mail met die boodschap te sturen naar
[email protected].
IVN-krant |nr. 2 | april 2009|14e jaargang | www.ivnnl.com
20