Samenvatting resultaten
Inventarisatie scholingsaanbod scholingsaanbod voor vrijwilligers in de gemeente Venlo In opdracht van de gemeente Venlo verzorgt de Vrijwilligerscentrale in 2014 een inventarisatie bij organisaties van het scholingsaanbod voor vrijwilligers. Doel is een overzicht van trainingen, cursussen en andere vormen van deskundigheidsbevordering voor vrijwilligers in zorg en welzijn. Ook zijn de scholingsbehoeften onder vrijwilligers en organisaties verzameld. Door deze inventarisatie vervolgens beschikbaar te stellen via de website www.vrijwilligerscentralevenlo.nl wordt bevorderd dat het aanbod bekend is en waar mogelijk gedeeld wordt. Ook wordt zo duidelijk waar nog behoefte aan is. Het organiseren van aanbod kan daarmee verder opgepakt worden. Werkwijze Er zijn in totaal 115 organisaties benaderd met het verzoek aan dit onderzoek mee te werken. Respons Bij enkele organisaties bleek ons verzoek niet relevant, o.a. omdat ze geen vrijwilligers (meer) inzetten. Van 49 organisaties ontvingen we een reactie met veel relevante informatie. Bijlage 1 bevat de lijst van deze organisaties. Ook al is een inventarisatie als deze niet compleet, ze biedt voldoende informatie die we nu graag terugkoppelen naar de organisaties. Per vragencluster geven we hier een samenvatting van de resultaten 1 Vragen over vrijwilligers 1) Huidig aantal actieve vrijwilligers? Varieert van 3 tot 750 2) Is er voldoende nieuwe aanwas? 20 x een JA, met andere woorden daar lukt het goed. 13 x een neutraal antwoord; 12 organisaties geven aan dat dit een punt van blijvende zorg is; vooral het vinden van de ‘juiste’ nieuwe vrijwilliger kan moeilijk zijn; 3) Bekend met wervingsmethoden? Vrijwel alle organisaties zijn bekend met geschikte kanalen, persoonlijk contact staat bovenaan, naast lokale media e.d. De Vrijwilligersvacaturebank wordt ook benut; Werving via netwerken, sociale infrastructuur van professionele en andere vrijwilligersorganisaties loont meestal ook. Een enkele keer kan een organisatie veel tijd en energie steken in een grotere promotie- en wervingscampagne. Het meest lastige is het vinden van de juiste match; hier speelt toeval een rol en vooral over en weer duidelijk uitspreken van de verwachtingen. Zeker bij specifieke doelgroepen en taken wordt opgemerkt dat mensen heel bewust kiezen dáár vrijwilligerswerk te doen. Dat leidt dan ook eerder tot langdurige vrijwilligersloopbanen. Aan de andere kant wordt gesignaleerd dat er ook ‘impuls-’ of ‘minder serieuze’ aanmeldingen komen. 4) Kan voorzien worden in de begeleidingsbehoefte? 30 reacties melden JA en tegelijk is er ook toenemende zorg op dit punt. In 10 organisaties wordt opgemerkt dat de begeleidingsbehoefte toeneemt; er komen vaker vrijwilligers binnen die meer aandacht en begeleiding nodig hebben. Nieuwkomers vragen bijvoorbeeld meer, blijvende aansturing. De werkdruk bij de professional is groter geworden, waardoor er minder tijd beschikbaar is om in de stijgende begeleidingsbehoefte te voorzien. Dan is er te weinig tijd voor persoonlijke gesprekken over de voortgang en knelpunten. 5) Is er een vaste werkwijze voor werving, introductie, begeleiding? Divers; in vrijwel alle organisaties is hier goed over nagedacht en wordt het ook met behulp van een logische, vaste werkwijze ingezet. Zeker als een organisatie in de opbouw- of reorganisatiefase zit, wordt dit met meer aandacht en planmatig uitgewerkt. Een veel voorkomende route is bijvoorbeeld een beginperiode waarbij na 16 oktober 2014
1
Samenvatting resultaten
de intake nieuwe vrijwilligers meelopen met een ervaren kracht. Veel organisaties kennen een basistraining die nieuwe vrijwilligers eerst doorlopen. In de praktijk is ook vaak aandacht voor intervisie en themabijeenkomsten om vrijwilligers regelmatig verdere verdieping te bieden. De kennismakingsperiode, het meelopen, introducties en evaluaties worden gebruikt om specifieke kwaliteiten en wensen te ontdekken en hier dan op in te spelen. 6) Is er inzicht in oorzaken van het vertrek of het niet kunnen vinden van vrijwilligers ? Organisaties hebben goed inzicht in redenen voor vertrek. Meer of minder verloop is wisselend, vaak afhankelijk van natuurlijke oorzaken; soms blijken verwachtingen niet te matchen, soms wordt de (fysieke) belasting te zwaar, mensen vinden werk of mogen van het UWV bepaald vrijwilligerswerk niet doen, of mensen willen gewoon eens iets anders. 7) Gebruikt u de Vrijwilligersvacaturebank? a) hoeveel vacatures ? b) hoeveel matches gevonden? 70 % maakt gebruik van de Vrijwilligersvacaturebank, 30 % niet; Doorgaans gaat het om 1 tot 10 vacatures; het aantal matches is wisselend; Er worden zeker succesvolle matches via de site gemaakt. Dit wordt vaak niet exact bijgehouden. Enkele organisaties melden 2 à 3 tot 8 matches in de afgelopen maanden. Als de vacature goed is geformuleerd is de kans op een goede match groter. 8) Wilt u gebruik maken van het project “Vrijwilligerscoaches helpen je op weg” ? Een tiental van de organisaties is hierin geïnteresseerd. Kan in de toekomst dus tot concretere samenwerking leiden. Bij een kwart van de organisaties is het niet relevant, de overige passen zelf al een vorm van coaching toe. 2. Vragen over bestaand scholingsaanbod 1. Worden er trainingen/cursussen en/of workshops aangeboden ? Vrijwel alle organisaties kennen naast basistrainingen (al of niet verplicht) ook themabijeenkomsten, intervisie, scholingsdagen. Op welke terreinenterreinen- vaardigheden? Introductie- en basistrainingen gaan allereerst over de kerndoelen en werkzaamheden van de betreffende organisatie. Kennis van de doelgroep en onderhavige problematiek is daarbij een belangrijk thema. Ook wordt specialistische kennis door ervaren vrijwilligers overgedragen. Zie bijlage A: A: Per organisatie een overzicht van trainingen die zij in huis hebben- al of niet open voor derden 2. Worden W orden deze trainingen/cursussen en/of workshops intern verzorgd of haalt u die expertise bij een andere partij/instantie ? Veel gebeurt intern, sommige organisaties kunnen gebruik maken van een landelijke ‘moederorganisatie’ die trainingen aanbiedt. Het is duidelijk dat er veel expertise beschikbaar is, intern dan wel via het netwerk waarover de organisaties kunnen beschikken. 3. Heeft u budget voor dit scholingsaanbod? 19 organisaties hebben een post in hun budget, het is echter geen vetpot; deels dankzij landelijke of lokale voorzieningen. Als bepaalde kwaliteitseisen het noodzakelijk maken is er tot nog toe wel ruimte en biedt ook 16 oktober 2014
2
Samenvatting resultaten
een overheidsregeling vaker de nodige middelen. De noodzakelijke investering in tijd en geld om een goed scholingsaanbod te onderhouden staat wel onder druk bij veel organisaties.
4. Zou uw trainingsaanbod ook toegankelijk kunnen zijn voor vrijwilligers uit andere organisaties? Vaak is er een dusdanig specifieke training en doelgroep dat het niet mogelijk is hier externen mee te laten doen; Ook de bijkomende doelstelling ‘Teambuilding’ is vaak een reden om een workshop of training binnenshuis te houden en niet open te stellen voor derden. Op deze vraag is ook diverse (12) keren een positief antwoord gegeven. Zie bijlage A.
Vragen naar nieuw scholingsaanbod Is bekend welke scholingsvragen er nog leven onder de vrijwilligers? Is binnen uw organisatie behoefte aan (andere vormen van) deskundigheidsbevordering? Omgaan met agressief gedrag
7
EHBO/BHV
9
Sociale Hygiëne, veilig alcoholgebruik
5
PR
3
Communicatie
6
Social media
5
Kunnen werken met Office
1
Werven en behouden van vrijwilligers
2
Effectief vergaderen
0
Vrijwilligersbeleid
5
Timemanagement
2
Financieel managen van je vereniging
1
Diversiteitsbeleid – interculturele communicatie
5
Overig *
7
* Bijv. specifiek bij Toon Hermanshuis: Hoe verbeteren we ons bereik/aanbod richting jongeren en kinderen? (Basisschoolleeftijd) Daelzicht: verwachting dat de vraag naar training tbv. samenwerkingskunde professional-vrijwilliger zal toenemen. Ook de krimp van professionele aanwezigheid bij dagvoorzieningen betekent dat instructie voor, deskundigheid bij vrijwilligers meer aandacht gaat vragen.
16 oktober 2014
3
Samenvatting resultaten
Leren van elkaar Is er binnen uw organisatie behoefte aan ontmoeting ontmoeting met soortgelijke organisaties en/of vrijwilligers om bepaalde thema’s aan bod te laten komen? Uitwisseling van ervaringen met een methode
7
Uitwisseling van praktische tips op het gebied van werving, begeleiding,waardering (bijv.”wat is een goede vacature?”)
7
Versterken vrijwilligersbeleid
5
Samenwerking professionals en vrijwilligers
11
Voorlichting over specifieke, actuele ontwikkelingen zoals participatiewet en tegenprestaties
9
Toelichting op aanbod Vrijwilligerscentrale
2
Overig
14
Inderdaad worden dwarsverbanden zichtbaar: bij SGL –activiteitencentra blijkt ook behoefte aan informatie en voorlichting over een aandoening als dementie; Bij het Afasiecentrum is behoefte aan training om praktische PC-toepassingen bij hun activiteiten te kunnen verrijken. Vrijwilligers vanuit Seniorweb zouden hier bijvoorbeeld bij ingeschakeld kunnen worden. Het Platform Sociale Zekerheid Venlo e.o ( voorheen WAOspreekuur) sluit aan bij wijkgerichte aanpak. Er zijn raakvlakken wat betreft doel, expertise en werkwijze met de Informatie&Adviespunten. Die kunnen vanuit hun nieuwe locatie Zuidpilaar ook praktischer opgepakt worden. In bijlage B is gebundeld welke scholingsbehoeften werden genoemd. In bijlage C is verzameld welke organisaties voor welke thema’s belangstelling hebben. Overige opmerkingen: Goed dat u deze enquête houdt. Uitwisseling en contact met VCVenlo over ontwikkelingen wordt op prijs gesteld. Conc onclusies en aanbevelingen Zoals bekend is er een enorme diversiteit onder organisaties waar vrijwilligers actief zijn. Veel organisaties kunnen hun eigen boontjes goed doppen. Omdat er bij de Huizen van de wijk in de Gemeente nog veel in beweging en in ontwikkeling is, was het lastig om ook uit die groeperingen al konkrete (cijfermatige)behoeften en vragen te kunnen turven. Duidelijk wordt dat er in ieder geval vraag is naar praktische scholing op terreinen als BHV/EHBO (9x) ; Omgaan met lastig gedrag (7x) ; Sociale Hygiëne en Verantwoord Alcoholgebruik (5). Communicatie wordt ook 6 keer genoemd; de diversiteit onder bezoekers, deelnemers, vrijwilligers en professionals speelt daarbij een rol; een goede omgang tussen verschillende mensen vraagt om aandacht voor die “kunst van het communiceren”. In combinatie met de reacties op de vragen in het laatste cluster komen we tot een aantal aanbevelingen:
16 oktober 2014
4
Samenvatting resultaten
Op korte termijn en indien mogelijk nog in november/december 2014: 1) Een eerste aanbod BHV/EHBO realiseren door samenwerking met een van de leveranciers die hierin op korte termijn kunnen aanbieden. 2) Instructie Verantwoord Alcoholschenken aanbieden als dit met de medewerkster van VvGogh- afdeling verslavingszorg, - preventie geregeld kan worden. ( zo niet op korte termijn dan in 2015) 3) Training “omgaan met agressie” Een Wel.kom-beroepskracht onderzoekt de mogelijkheid of hier dit jaar nog iets mogelijk is; waarschijnlijk in de vorm van een workshop van een avond. Lukt dat dit jaar niet meer, dan komt het in 2015 alsnog op het programma. 4) Thema-avond “Media en social media” (november) over PR, communicatie en social media Idee: informele uitwisseling; leren van en met elkaar. Met medewerking van mensen die verstand hebben van a) persberichten schrijven (journalist) b) PR c) Kanjers in facebook en twitter d) Website-bouwer e) Interculturele communicatie Na een ronde waarin zij worden voorgesteld kunnen in informele setting deelnemers bij de "professionals" vragen stellen. Afsluiten met een korte samenvatting van ‘do’s and don'ts’ van de verschillende disiplines. Voor 2015 lijkt het vervolgens raadzaam een passend scholingsaanbod verder te ontwikkelen; deels standaard een stedelijk aanbod voor BHV-EHBO, communicatie en PR, omgaan met lastig gedrag en deels een flexibel aanbod op maat bij specifieke situaties Daarnaast zien we alle aanleiding om een aantal bijeenkomsten te organiseren waarin praktische ervaringen uitgewisseld kunnen worden. 1. 2. 3. 4. 5.
Op het gebied van versterkt vrijwilligersbeleid Werving, begeleiding, coaching van nieuwe vrijwilligers Werkwijze en methodes voor diverse activiteiten Voorlichting over specifieke ziektebeelden, actuele ontwikkelingen, de Kanteling, Voorlichting over participatiewet, het principe van ‘tegenprestatie’ en hoe dit lokaal op een positieve, verrijkende manier kan worden ontwikkeld in samenwerking met alle betrokkenen 6. Discussie- Dialoog rond de ontwikkelingen rond samenwerking professionals en vrijwilligers.
16 oktober 2014
5
