Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Integraal Programma van Eisen & Functioneel Ontwerp Juli 2014
Mariaplaats
Utrecht.nl/mariaplaats
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Inleiding
Utrecht kiest voor een aantrekkelijke openbare ruimte in het centrum van de stad. Een openbare ruimte die het domein van voetgangers en fietsers is en waar autoverkeer te gast is. Zowel de inrichting van de openbare ruimte als de uitstraling van de gebouwen verhoogt de belevingswaarde en aantrekkingskracht van het centrum voor bewoners, ondernemers en bezoekers. De aantrekkelijke openbare ruimte draagt bij aan een prettige woon- en werkomgeving, bereikbaarheid en
In nauwe samenwerking met bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden is het eindbeeld voor de Mariaplaats bepaald. Het geeft de stip op de horizon. Stapsgewijs wordt er naar toe gewerkt, want niet alles is in één keer te realiseren. Dit Integraal Programma van Eisen (IPvE) en Functioneel Ontwerp (FO) geeft de maatregelen voor de eerste stap. Het straatdeel en pomppleintje van de Mariaplaats worden heringericht ten gunste van langzaamverkeer en verblijf. Het FO is hier de verbeelding van. In 2014 zal begonnen worden met de uitvoering hiervan.
Andere maatregelen dienen nog in een breder perspectief beschouwd te worden en/of hebben een andere procedure of tijdlijn. Voor de maatregelen in stap 2 worden al stappen gezet maar zijn nog niet zo ver dat ze direct gerealiseerd kunnen worden. Ze kunnen in 2014 of later volgen. De maatregelen in stap 3 geven het wensbeeld voor de toekomst, maar zijn nog niet op korte termijn te realiseren.
economische vitaliteit van het centrum. Een openbare ruimte waar iedereen in de stad trots op is!
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
3
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Aanleiding Collegeprogramma Groen, Open & Sociaal Utrecht is een veelzijdige stad, aantrekkelijk voor haar bewoners, voor toeristen, voor haar ondernemers. De historische binnenstad, de overzichtelijke, persoonlijke schaal van de stad, de hoogopgeleide, talentrijke bevolking, de vernieuwende economie, vooroplopende kennisinstellingen en de culturele initiatieven, en niet in de laatste plaats haar centrale ligging, goed bereikbaar vanuit alle hoeken van het land maken Utrecht aantrekkelijk voor heel veel mensen, ondernemers en organisaties. Nieuwe concepten van mobiliteit, werken en wonen zijn nodig om alle aantrekkelijke kanten van Utrecht te accommoderen op haar beperkte grondgebied. Eén van de aantrekkelijke kanten van Utrecht is haar sterke economie. Economische groei is nodig om de groeiende stad aantrekkelijk, werkend en vitaal te houden. Voor de leefbaarheid en gezondheid van de inwoners willen we dat economische groei duurzaam is.
Stationsplein Oost OVT
Rabobrug
Actieplan Luchtkwaliteit Utrecht (ALU) & Economisch Investeringsfonds (EIF) Op hoofdlijnen wordt in het ALU ingezet op een stevige groei van gebruik van fiets en openbaar vervoer, een afnemende groei van de automobiliteit en een betere spreiding in tijd en plaats van de automobiliteit. Hiermee heeft het ALU ook direct invloed op de bereikbaarheid van de stad en daarmee op de belangrijkste vestigingsplaatsfactor voor bedrijven en op koopstromen van consumenten. Een autoluwe binnenstad leidt tot een hoogwaardiger openbare ruimte. In samenspraak met ondernemers worden maatregelen getroffen om de aantrekkelijkheid van Utrecht voor bedrijven en consumenten te verhogen. Te denken valt aan maatregelen op het gebied van: • bevoorrading; • verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte; • mobiliteitsmanagement; • promotie en communicatie; • innovatie en duurzame mobiliteit; • bewegwijzering van routes naar winkelgebieden en bedrijventerreinen.
Nota Stallen en Parkeren Utrecht werkt aan een leefbare, vitale en gezonde stad. Een belangrijk en onmisbaar instrument hierbij is het beleid voor het stallen van fietsen en parkeren van auto’s in de stad. Het college zet dit instrument in om de leefbaarheid van de wijken te verbeteren en een kwaliteitsslag in de openbare ruimte te maken. De noodzaak hiertoe is groot. Ook kunnen parkeermaatregelen bijdragen aan de verbetering van de luchtkwaliteit en het goed bereikbaar houden van de vitale economische functies in de stad. In de nota stallen en parkeren zijn middelen gereserveerd om in de Binnenstad 50 parkeerplaatsen op te heffen. In
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
Mariaplaats
Herinrichting Domstraat en Korte Jansstraat
Oostzijde Stationsgebied
november 2013 heeft het college van B&W besloten een reservering te maken om een deel van de parkeerplaatsen op de Mariaplaats op te kunnen heffen.
komt slechts een klein deel (circa 10%) met de auto. Met het Werkboek Pilot Openbare Ruimte Centrum is de uitwerking van UAB voor het centrum gegeven. Hierin is de focus gelegd op prioritaire gebieden, zogenaamde pilots, om het centrum aantrekkelijk en bereikbaar te maken. De Mariaplaats is één van die pilots. Een andere is de Korte Jansstraat en Domstraat. Die zijn begin 2014 heringericht. Het werkboek geeft geen vast kader voor de pilots. In samenwerking met bewoners, ondernemers en andere belanghebbenden wordt het kader bepaalt. Wel staat hierbij het evenwicht tussen gebruik, inrichting en beheer van de openbare ruimte en de economische functies langs de openbare ruimte centraal. Dit om de leefkwaliteit, de economische vitaliteit en bereikbaarheid voor bewoners en bezoekers te verbeteren. Dit IPvE/FO is het resultaat van die samenwerking op de Mariaplaats.
Discussienota en Bestemmingsplan Binnenstad In 2007 voerden alle belangrijke partijen in de binnenstad een uitgebreide discussie over de gewenste ontwikkeling van de binnenstad. Zij benoemden agendapunten en gaven per punt oplossingsrichtingen. De uitkomsten van deze discussie is vastgelegd in de Discussienota Binnenstad. Deze geeft de visie voor de binnenstad en was de basis voor het bestemmingsplan Binnenstad, 18 februari 2010. De Discussienota Binnenstad en Bestemmingsplan Binnenstad vormen de basis van dit IPvE/FO Mariaplaats.
Utrecht Aantrekkelijk & Bereikbaar en Werkboek Pilot Openbare Ruimte Centrum
Herenroute en Rabobrug
In het stedelijk Ambitiedocument Utrecht Aantrekkelijk en Bereikbaar (UAB) bevestigt Utrecht de rol van het centrum (binnenstad en stationsgebied) als domein voor voetgangers en fietsers. Autoverkeer is hier te gast. Het langzaamverkeer is nu zeer belangrijk voor de economie van het Utrechts centrum. Van de winkelbezoekers
Utrecht is een fietsstad en het fietsgebruik blijft groeien. Dit wil de gemeente stimuleren en faciliteren. Daarom wordt gewerkt aan diverse voorzieningen voor de fietser, waaronder de ontwikkeling van het hoofdfietsnetwerk met daarbinnen een fijnmazig fietsnetwerk. Hierin is de Herenroute een schakel die de Openbaar Vervoer Termi-
nal en de toekomstige Rabobrug verbindt met de Burgemeester Reigerstraat, richting Rijnsweerd en De Uithof. Voor de drukke hoofdfietsroute Utrecht Centraal-De Uithof via het Vredenburg, Nobelstraat en Burgemeester Reigerstraat is de Herenroute een alternatieve, parallelle route door de historische binnenstad. In het kader van het Maatregelenpakket Verder zijn begin 2012 op de Herenroute reeds verbeteringen voor de fietser gerealiseerd. Voor het deel over de Mariaplaats geeft dit IPvE/ FO het kader voor de verbetering van de Herenroute.
Stationsgebied Met de bouw van de Openbaar Vervoer Terminal (OVT) voor trein, tram, bus en taxi, de bouw van het Stationsplein Oost met een grote fietsenstalling eronder en de komst van de Rabobrug krijgt de route tussen de OVT en de binnenstad via de Mariaplaats een nieuwe impuls. Er zullen meer voetgangers en fietsers gebruik van gaan maken. Het belang van de Mariaplaats in het langzaamverkeersnetwerk in het centrum neemt toe. Dit IPvE/FO geeft het kader voor die ontwikkeling op de Mariaplaats.
5
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Huidige situatie Studie- en plangebied
Moreelsepark
Het studiegebied bestaat uit de hele Mariaplaats. Hierin liggen diverse pleintjes, tuinen, een straat en semiopenbare ruimte. Het plangebied betreft het straatdeel van de Rijnkade tot Springweg en het pomppleintje. Dit wordt volgens voorliggend IPvE/FO gerealiseerd. Voor het bepalen van de maatregelen in het plangebied wordt gewerkt vanuit het totaalbeeld voor de Mariaplaats, het studiegebied. Dit IPvE geeft hiervoor de ambitie en het eindbeeld. Dit is ook randvoorwaardelijk voor de overige (semi)openbare ruimte op de Mariaplaats. De inrichting hiervan zal in coproductie tussen diverse belanghebbenden, eigenaren en gemeente gemaakt worden.
Rijnkade toekomstige
Catharijnesingel
Mariahoek Willemsplantsoen
Huidig gebruik straat deel
St Gertrudiskathedraal
Pandhof St Marie K&W
Johannes de Deo
(conservatorium)
(conservatorium)
Mariastraat verdiept plein
Springweg
pomp pleintje
Boterstraat
Studiegebied Plangebied
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
Zadelstraat
Het gebruik van de Mariaplaats bestaat uit het volgende: • voetgangers op trottoirs, vaak ook op rijweg lopend i.v.m. obstakels op het trottoir; • tweerichtingsverkeer auto en fiets op rijweg tussen Rijnkade en Springweg; • tweerichtingsverkeer auto en fiets vanuit Boterstraat langs pomppleintje; • eenrichtingsverkeer auto en tweerichtingsverkeer fiets vanuit Zadelstraat; • eenrichtingsverkeer auto en tweerichtingsverkeer fiets vanaf Springweg richting Springweggarage; • laden en lossen in haven tussen Mariastraat-pomppleintje, van 6.00-18.00 uur; • laden en lossen in zone op stoep t.h.v. pomppleintje; • laden en lossen, illegaal, op rijweg en stoepen; • lengtebeperking vrachtverkeer vanaf Mariastraat richting Springweg; • 6 taxistandplekken als medegebruik laad en loshaven tussen Mariastraat-Pomppleintje, van 18.006.00 uur; • 55 betaald parkeerplekken; • 4 mindervalide parkeerplekken; • 1 parkeerplek deelauto; • 2 plekken voor elektrische auto’s met oplaadpaal; • Fietsenrekken voor 300 fietsen, ca 100 fietsen buiten de rekken; • mobiele stalling op verdiept plein voor 100 fietsen; • ontwikkeling van inpandige fietsenstalling Mariaplaats met circa 200 plekken, waarvan een deel als buurtstalling; • diverse terrasplinten en gevel- en eilandterrassen; • her en der zitbankjes; • plasmast t.h.v. K&W; • toiletgebouw pomppleintje;
• • •
2 tijdelijke plaskruizen op specifieke momenten t.h.v. verdiept plein veel objecten zoals reclameborden, wegwijzers, afvalbakken etcetera diverse uitstallingen van ondernemers, zoals plantenbakken en sandwichborden
Historische ontwikkeling De Mariaplaats staat symbool voor de historische ontwikkeling van Utrecht. Zoals veel open ruimtes in de binnenstad zijn ze het restant van voormalige immuniteitsgebieden (kerkelijk terrein). Het begon met het bouwen van de Mariakerk in Romaanse stijl vanaf 1082. De kerk en het kerkhof had eigen bestuur en was ‘immuun’ voor de stad. Ten noorden en zuiden van het kerkhof stonden de huizen van de kanunniken (geestelijken) zoals bijvoorbeeld Mariaplaats 14. Ook dit terrein was eigendom van de kerk. Het gebied werd afgesloten door muren en een sloot. In de Wijde Poort is de immuniteitsmuur nog aanwezig. Door onenigheid tussen het kapittel van Sinte Marie (kerkbestuur) en het stadsbestuur over een stuk open grond buiten het kerkhof werd het uiteindelijk niet bebouwd. Dit is nu het pomppleintje. Na de reformatie ging de kapittel de ondergang tegemoet. Het kerkhof werd openbaar en de kerk grotendeels gesloopt. Het koor bleef deels behouden en werd meubeltoonzaal. Feesten en markten die het kerkbestuur organiseerde, verdwenen. De Mariaplaats werd een verzameling van rustige plekken. In 1760 werd het koor verbouwd tot muziekzaal. Later is deze gesloopt voor de bouw van Kunsten en Wetenschappen (conservatorium), gevolgd door het ziekenhuis Johannes de Deo. De pandhof van de Mariakerk is het enige deel dat aan sloop is ontkomen. Het verdiepte plein voor Johannes de Deo en de pandhof herinneren nog aan het oude straatniveau van het kerkhof. Lang lag de openbare ruimte er wat verwaarloosd bij, zo ook de pandhof. Toen het conservatorium Johannes de Deo betrok is de pandhof en kloostergang opgeknapt. De Mariahoek maakt ook onderdeel uit van het voormalig immuniteitsgebied en laat de beslotenheid zien die kenmerkend is van de tijd vóór de Reformatie. De Oud-Katholieke Gertrudiskapel (een voormalig kanunnikenhuis) en de St. Gertrudiskathedraal drukken hun stempel op dit deel van de Mariaplaats. Hoewel de immuniteit openbaar gebied was geworden en in de jaren dertig van de 19de eeuw de stadsmuren werden gesloopt, bleef de Mariaplaats een plein aan de rand van de binnenstad. Pas bij de opening van de Willemsbrug in 1845 werd de Mariaplaats daadwerkelijk een toegang tot de stad, vooral als verbinding met het station.
7
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Historische ontwikkeling straatdeel Mariaplaats
Historische ontwikkeling pomppleintje Mariaplaats
1836
1900
1850
1900
1928
1965
1957
1965
1990
2013
1989
2013
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
9
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Schouw
Tijdens bijeenkomsten in het conservatorium, tafelgesprekken met stakeholders
een verkeersruimte voor (vracht)auto’s en fietsen. Terrassen, gestalde fietsen en
en straatinterviews zijn bewoners, ondernemers en bezoekers gevraagd naar hun
straatmeubilair blokkeren routes voor voetgangers en geven een rommelig beeld.
mening over de inrichting van de Mariaplaats. Wat is goed, wat kan beter en hoe
Sommige delen zijn niet uitnodigend, bijvoorbeeld door hoge hekken. De nieuwe
ziet hun ideale Mariaplaats eruit? De conclusies waren eensluidend: de Mariaplaats
inrichting moet dit beeld omkeren: ruimte maken voor voetgangers, fietsers en
moet het visitekaartje van de binnenstad zijn, waar de voetganger en fietser de be-
verblijf door het autoparkeren drastisch te verminderen en functies als terrassen,
langrijkste gebruikers zijn. Een plek voor ontmoeting en verblijf met een inrichting
laden en lossen en fietsstallen anders op te lossen. En de pleintjes verschillend
passend bij de historische kwaliteit en variatie van de Mariaplaats en de binnenstad.
gebruik geven; de één een stille plek, de ander bruisend door evenementjes en
Hierbij is er balans tussen de belangen van bewoners, ondernemers en bezoekers.
kleine terrassen. En de tuinen als groene oases in de stad.
Een aanzienlijk deel van de Mariaplaats voldoet niet aan deze wens. Het is vooral
De Mariaplaats als Utrecht in het klein: dit is wat Utrecht te bieden heeft!
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
11
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
“De Mariaplaats is niet echt representatief voor het mooie Utrecht” Bezoekster uit Abcoude
“Onsamenhangend en rommelig” Echtpaar uit Utrecht
“Verminder autoparkeren drastisch ten gunste van voetgangers en fietsers” Bewoners en ondernemers Mariaplaats
“Zorg voor meer ontmoetingsgelegenheid” Jong stel uit Utrecht
“De fietsenchaos is hier wel heel erg” Toeristen uit Antwerpen
“Inrichting in balans voor bewoners, ondernemers en bezoekers” Bewoners en ondernemers Mariaplaats
“De Mariaplaats moet het visitekaartje van Utrecht zijn, de entree van de binnenstad” Bewoners, ondernemers en bezoekers Mariaplaats
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
13
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Knelpunten op de Mariaplaats
Kwaliteiten van de Mariaplaats
Geparkeerde en rijdende auto’s domineren
Onoverzichtelijke en chaotische verkeerssituaties
Al veel voetgangers
Historische kloostertuin Sinte Marie
Fietsers in het gedrang
Verstoorde dwarsrelaties door stallen, parkeren en hek
Groene entree van de binnenstad, o.a. door bomenrij
In potentie een fraai stadspleintje
Rommelige inrichting
Geblokkerde looproutes
Zichtlijn op de Domtoren
Te ontdekken plekken
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
15
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
or
Ambitie
rid cor
ds
Sta
winkels en horeca
lvd
b rum
t Cen
Stations plein Oost
A1 winkelgebied
Nieuw Hoog Catharijne
Dom plein
Openbaar Vervoer Terminal
de
pro
m tru
Cen rug
b bo
Jaarbeurs
Ra
na me
Maria plaats
Museumkwartier Moreelsepark & park Nieuweroord
Zocher park
De Mariaplaats is een bijzondere plek in het hart van de stad. Het verbindt voor
pleintjes en tuinen zijn rustiger of zelfs verstild. Alle plekken op de Mariaplaats
voetgangers en fietsers op korte afstand de hoge stedelijke dynamiek van het
vormen samen een samenhangend gebied, kenmerkend voor de immuniteitsge-
(kern)winkelgebied, Nieuw Hoog Catharijne en de Openbaar Vervoer Terminal met
schiedenis. Het is een plek om te ontmoeten, zowel voor plezier als zakelijk, bin-
de verstilde plekken van de voormalige immuniteit, de musea, groene oases, de
nen en buiten. Waar gebouwen en openbare ruimte elkaar versterken. De Maria-
Oudegracht en de Domtoren. Het is een plek waar men, naast zich naar de trein,
plaats heeft hiervoor een uitnodigend en sfeervol karakter; het is een visitekaartje
tram en bus te haasten, slentert door de tuinen, over pleintjes en langs winkels,
van de binnenstad. Samen met het Moreelsepark is het een herkenbare groene
waar op terrasjes wat gedronken wordt en zo nu en dan een klein evenement
entree van de binnenstad. Zo draagt de Mariaplaats bij aan een aantrekkelijke,
plaats vindt. Het straatdeel en het pomppleintje zijn hierdoor bruisend, de andere
bereikbare en daarmee economisch vitale stad.
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
17
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Verbinding
Schakel
De Mariaplaats is onderdeel van de zuidelijke verbinding tussen de Openbaar Vervoer Terminal (OVT) met Rabobrug en de binnenstad. Nu komt circa 11% van de bezoekers via deze route het centrum in. Door de komst van de nieuwe OVT, het nieuwe Stationsplein Oost met er onder een grote fietsenstalling en de nieuwe Stationsstraat zal het belang van deze route voor voetgangers en fietsers toenemen. Samen met de Stationsstraat en het Moreelsepark (de straat) vormt de Mariaplaats de Centrumpromenade: een aantrekkelijke, herkenbare route voor langzaamverkeer tussen het nieuwe stationsgebied en historische binnenstad.
De Mariaplaats ligt op loopafstand tussen de grootste trekpleisters en bronpunten van de stad: de Openbaar Vervoer Terminal, Nieuw Hoog Catharijne, het kernwinkelgebied, het Museumkwartier, de Dom en de Oudegracht. In de omgeving hiervan liggen interessante plekken en gebieden die een bezoek waard zijn: het Domplein met nieuwe Schatkamer II, afwisselende winkelstraatjes zoals de Zadelstraat en Lijnmarkt, groene oases zoals het Zocherpark (Willemsplantsoen) en de tuin van Karel V, leuke straatjes en hoven in de zuidelijke binnenstad en in de toekomst het Moreelsepark en park Nieuweroord als stadspark. De Mariaplaats ligt er als schakelstuk tussenin. De nieuwe inrichting van de Mariaplaats verleidt en begeleidt mensen om ook deze gebieden te bezoeken, maar is ook zelf een bezoek waard.
Impressie nieuw Stationsplein Oost
Naast deze verbinding biedt de stad ook andere verbindingen aan: • De Centrumboulevard (Jaarbeurs-Openbaar Vervoer Terminal-Nieuw Hoog Catharijne-Vredenburgplein). Deze middelste verbinding vormt de wandelroute door de Hoog Catharijne en komt uit op het Vredenburgplein. Circa 35% van de bezoekers aan het centrum komt nu via deze verbinding de binnenstad in. Met de ontwikkeling van het stationsgebied zal deze verbinding een metamorfose ondergaan. • De Stadscorridor (Leidseweg-Vredenburg-Nobelstraat-Nachtegaalstraat). Deze noordelijkste verbinding faciliteert voornamelijk de vele fietsers en op delen de bussen door de stad maar ook voetgangers. Circa 3% van de bezoekers komt via deze verbinding de binnenstad in.
Verblijfsgebied De Mariaplaats is een gevarieerd gebied in het centrum, zowel de (semi) openbare ruimte als de gebouwen en functies eromheen. Van steeg tot plein, van kantoor tot café, van woning tot conservatorium. Sommige delen zijn druk, andere rustig of zelfs verstild. Geen enkel ander gebied in Utrecht kent een dergelijke variatie. Samen met de historische setting en de betekenis voor langzaamverkeer heeft de Mariaplaats alle aanleiding om een aantrekkelijk verblijfsgebied te zijn, waar mensen elkaar ontmoeten en waar men kan genieten van de omgeving, vanaf een terrasje of op een bankje en waar zo nu en dan een klein evenement plaats vindt.
Impressie nieuwe Stationstraat
Nieuw profiel Moreelsepark
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
Omgeving Mariaplaats: tuin Karel V
Omgeving Mariaplaats: Lijnmarkt
Huidige situatie Moreelsepark
Verblijven op de Mariaplaats in de pandhof
19
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Eindbeeld
NU
TOEKOMST
De Mariaplaats wordt een aantrekkelijke, stedelijke ruimte. Het is een markant,
als geparkeerd is zoveel mogelijk terug gedrongen. Het nog aanwezige autover-
samenhangend pleinachtig gebied dat voortkomt uit de immuniteit en daarmee
keer is te gast. Zij delen een loper met de fietser. Aan weerszijden ligt een brede
typerend voor Utrecht is. De Mariaplaats is daarmee niet een straat met ernaast
voetgangersruimte die zonder barrières aansluit op de pleintjes en tuinen. De hele
pleintjes en tuinen, maar het is één Mariaplaats. Wel is het er heel gevarieerd.
Mariaplaats is daarmee uitnodigend en doorwaadbaar, een slentermilieu. De bij-
Delen zijn druk en bruisend of juist rustig en soms zelfs stil. Dat kunnen zowel
zondere ruimtelijke opbouw en het diverse gebruik zoals, een terras, een tuin, een
pleintjes als tuinen zijn. Door die variatie onderscheidt de Mariaplaats zich van
evenementje, een zitrand, drukke en rustige delen, kortom de beleving, maakt de
andere Utrechtse pleinen. Het is daarmee het schakelstuk tussen wonen, werken,
Mariaplaats bijzonder. De inrichting en detaillering is daarom eenvoudig en pas-
winkelen, cultuur en horeca. Op de Mariaplaats is het aangenaam fietsen, lopen en
send in de historische binnenstad. Zo draagt de Mariaplaats bij aan de leefkwali-
verpozen. Langzaamverkeer bepaalt het straatbeeld. Autoverkeer, zowel rijdend
teit en economische vitaliteit van de stad.
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
21
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Gebruiksconcept
Ruimtelijk concept
De Mariaplaats is van een samenhangend immuniteitsgebied...
...een gefragemteerde stedelijke ruimte geworden die vooral op verbinden is gericht.
De huidige Mariaplaats is vooral op doorstroming en autoverkeer gericht. Ruimte voor de voetganger is er aan ondergeschikt. De interactie tussen verschillende openbare ruimtes en gebouwen is beperkt.
Op de nieuwe Mariaplaats heeft langzaamverkeer de ruimte. Kriskrasbewegingen en dwarsrelaties met pleinen en tuinen is versterkt. De ruimte voor autoverkeer is sterk gereduceerd. Tussen openbare ruimte en gebouwen is meer interactie.
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
De Mariaplaats wordt een samenhangend pleinachtig gebied, waarin de verschillende ruimtes een bijzondere toevoeging als gevarieerde verblijfsplekken zijn. Op de schaal van het centrum brengt de Centrumpromenade het stationsgebied en binnenstad bij elkaar. Samen met het Moreelsepark vormt de Mariaplaats de groene entree.
23
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Stappen Het eindbeeld wordt stapsgewijs gerealiseerd. Dit IPvE/ FO betreft de eerste stap die in 2014 uitgevoerd wordt. Stap 2 kan ook in 2014 of later volgen. Realisatie van stap 3 is grotendeels afhankelijk van de ontwikkeling van de Springweggarage.
Stap 2 • • •
Stap 1
Stap 1: herinrichten straatdeel
Straatdeel: • verbreden van de trottoirs, versmallen van de rijloper; • trottoirs zoveel mogelijk obstakelvrij maken; • oversteekbaarheid en kriskrasbewegingen verbeteren; • toegankelijkheid mindervalide verbeteren; • ordenen fietsstallen; • opheffen betaald parkeren; • herordenen parkeerplaatsen mindervalide en elektrische oplaadpunten; • verplaatsen laad- en loshaven i.c.m. dubbelgebruik taxi; • herordenen terrassen; • afspraken over terrasinrichting en uitstallingen; • boomvakranden omvormen naar zitgelegenheid; • aanpassen straatverlichting; • aanpassen plasmast; • nieuwe en hergebruik verharding; • beheerafspraken met stakeholders.
• • • • • • • • •
verbeteren systematiek laden en lossen i.s.m. ondernemers en transportorganisaties; verbeteren interactie gebouwen-openbare ruimte i.c.m. reclame-uitingen; verbeteren/herinrichten diverse pleinen en tuinen i.c.m. verhogen groene kwaliteit; verwijderen barrières tussen verschillende (semi) openbare ruimte; aanvullende sfeerverlichting; alternatief voor toiletgebouw pomppleintje; zitgelegenheid rond conservatorium (K&W en Johannes de Deo); drinkwatertappunt(en); verkenning ondergrondse afvalinzameling; ordening en inpassing terrassen t.h.v. verdiept plein bepalen locatie deelauto op Mariaplaats of omgeving; verbeteren parkeerverwijssysteem.
Stap 3 •
• •
verkennen van (gebouwde) centrale fietsenstalling. Na realisatie grotendeels opheffen van fietsstallen op straat, behalve kort stallen; Verkennen vermindering rijdend autoverkeer (i.r.t. Springweggarage); Verkennen éénrichtingsverkeer (i.r.t. Springweggarage).
Pomppleintje: herinrichting voor voetgangers. Fiets en auto te gast; • verminderen en aanpassen rijrichtingen autoverkeer; • opheffen parkeren; • verplaatsen fietsklemmen; • verplaatsen laad en loszone; • inrichting geschikt maken voor kleine evenementen; • toevoegen zitmeubilair; • aanpassen straatverlichting; • terrassen langs zuidgevel (nr 48-51) mogelijk maken; • afspraken over terrasinrichting en uitstallingen; • nieuwe en hergebruik verharding; • beheerafspraken met stakeholders.
•
Stap 1: herinrichten pomppleintje
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
25
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Stap 1
Huidige situatie
Impressie stap 1, herinrichting straatdeel (incl. stap 2: mogelijke nieuwe inrichting pleintje K&W)
Algemeen Straatdeel In het straatdeel van de Mariaplaats wordt de Centrumpromenade gerealiseerd. Hiervoor krijgt het een asymmetrisch profiel: de rijloper ligt uit het midden van het straatbeeld. Er ontstaat een 10-13 meter breed trottoir aan de noord- en oostzijde waarop de bestaande bomenrij komt te staan. Langs de zuid- en westzijde ligt een 4,5-5,5 meter breed trottoir. Tussen de trottoirs ligt een 5,5 meter brede rijloper voor de fietsers en auto’s. De overgang tussen rijloper en trottoirs is met een lage smalle rand. Het begeleidt de fietsers en auto’s over de Mariaplaats en zorgt voor een makkelijke oversteekbaarheid van de rijloper en daarmee de versterking van dwarsrelaties met pleintjes en tuinen. De asymmetrische indeling versterkt tevens de beleving van de Mariaplaats als pleinachtige ruimte. Het is niet langer een klassieke straatindeling. Het profiel van de Mariaplaats gaat moeiteloos over in het toekomstige straatprofiel langs het Moreelsepark naar de Openbaar Vervoer Terminal (OVT). Tezamen vormen ze een continue wandel- en fietsloper met begeleidende bomenrij tussen het nieuwe stationsgebied en de historische binnenstad; de Centrumpromenade. Met de uitvoering van stap 2 gaat het zuidelijk en westelijk trottoir op de Mariaplaats barrièreloos over in
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
de verschillende pleintjes en tuinen die er aan liggen. Hiermee ontstaat één samenhangend pleinachtig gebied, zo kenmerkend voor de immuniteitsgeschiedenis van Utrecht. Pomppleintje De brede centrumpromenade loopt vanaf de OVT tot het pomppleintje. Daar begint het voetgangersmilieu van gevel tot gevel. Het wordt een kleinschalig stadsplein dat ruimte biedt voor ontmoeting en verblijf met kleine evenementen, terrasjes en informele zitgelegenheid.
Voetgangers Straatdeel De voetganger is samen met de fietser de belangrijkste gebruiker van de centrumpromenade. Het noordelijk en oostelijk trottoir staat volledig in het teken van de voetgangers. Door de verbreding van circa 7 meter naar 10-13 meter krijgt de (toenemende) voetgangersstroom tussen OVT en binnenstad meer ruimte. De bestaande bomenrij komt in plaats van aan de rand, midden op het trottoir te staan. Hierdoor kunnen voetgangers vanuit de OVT over de Mariaplaats lopen met de Domtoren, als baken van de binnenstad, in het zicht. Op het trottoir zijn bescheiden gevelterrassen mogelijk. Zitranden onder de bomenrij geven informele zitgelegenheid. Behoudens
historische lantaarns zijn er op het noordelijk en westelijk trottoir geen objecten, bijvoorbeeld parkeerplaatsen, fietsstallingen en eilandterrasen mogelijk. Daardoor kan het trottoir de toenemende betekenis in het voetgangernetwerk van het centrum blijven vervullen. Op het oostelijk deel van het trottoir, tussen de Mariastraat en het pomppleintje wordt daarom de laad- en loshaven/ taxistandplek verplaatst en de eiland- en plintterrassen omgevormd naar gevelterrassen. Het zuidelijke trottoir behoudt de huidige breedte, maar wordt wel uitgebreid met een 2 meter brede zone voor fietsstallen, laden- en lossen/taxistandplek en mindervalide parkeren. Deze zone ligt op hetzelfde niveau als het trottoir. Als er geen laden- en lossen of parkeren plaatsvindt, dan is de zone onderdeel van het trottoir. Het westelijk trottoir langs K&W wordt met circa 1 meter verbreed door de brede rijloper te versmallen. Hierdoor krijgen de voetgangers op de straathoek en naar de entree van het conservatorium meer ruimte. Pomppleintje Het pomppleintje wordt van gevel tot gevel een stadspleintje waar voetgangers bepalend zijn en ruimte biedt voor kleine evenementen en informeel verblijf. Rondrijdend autoverkeer is niet meer mogelijk. Het aanwezige autoverkeer en de fietsers zijn op het pomppleintje te
referentie zitranden
27
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Huidige situatie
gast. Het pleintje komt van gevel tot gevel op één niveau te liggen. Langs de zuidgevel van het pomppleintje is een gevelterras van maximaal 4 meter mogelijk. De overige ruimte blijft vrij zodat het op velerlei manieren gebruikt kan gaan worden. Het trottoir op de hoek van het pomppleintje richting Springweg wordt verbreed. Hiermee neemt de natuurlijke loop voor voetgangers naar de Springweg toe.
Fietsers Straatdeel De Mariaplaats is onderdeel van de Herenroute, één van de verbindingen voor fietsers door de binnenstad die de OVT en Rabobrug met de oostkant van Utrecht verbindt. De Herenroute is een aantrekkelijke fietsverbinding, passend in de context van de binnenstad: historisch en gedeeld ruimtegebruik. Op de Mariaplaats blijft de fietser de rijloper met het autoverkeer delen. Om de fietsveiligheid en aantrekkelijkheid van de Herenroute te verbeteren wordt het haaks parkeren van auto’s opgeheven. Voor fietsers hinderlijke en soms gevaarlijke situaties met achteruitrijdende auto’s worden zo voorkomen. Terug te brengen parkeerplaatsen wordt als langsparkeren ingepast. De rijloper wordt 5,5 meter breed. Dit is smaller dan de huidige rijweg. Hierdoor zal
(illegaal) parkeren en laden en lossen op de rijloper en snel inhalen door auto’s, hinderlijk en gevaarlijk voor fietsers, verminderen. Een bredere rijloper zou dergelijk gebruik juist uitlokken. De inrichting van de rijloper bestaat uit een vlakke klinkerverharding. Het geeft fietsers comfort en is passend in de historische omgeving. Om het fietscomfort verder te verhogen is de afwatering van de rijloper met trottoirkolken. Goten blijven daardoor achterwege zodat fietsers comfortabel de hele breedte van de rijloper kunnen gebruiken. Stallen Fietsstallen is een belangrijk onderdeel van de Mariaplaats. Dit komt omdat het een entree van de binnenstad is en er publiekstrekkende functies als horeca en het conservatorium zijn. Er zijn dan ook veel gestalde fietsen te vinden. Fietsstallen wordt geordend in verschillende stappen. Begin maart 2014 zal aan de Mariaplaats een inpandige fietsenstalling met circa 200 plekken, waaronder een deel voor bewoners, geopend worden. Met stap 1 wordt het fietstallen op een aantal plaatsen geclusterd. Dit kan met fietsenklemmen maar ook met fietsvakken om het onderscheid tussen kort stallen en wat langer stallen te faciliteren. Hiervoor worden op
Impressie stap 1, herinrichting straatdeel (incl. stap 2: mogelijke zitgelegenheid plint K&W)
het zuidelijk trottoir van de Centrumpromenade enkele fietsstalzones opgenomen en wordt op en nabij het verdiept plein fietsstallen gerealiseerd. De bestaande fietsenrekken langs de gevel van K&W en Johannes de Deo krijgen een hogere capaciteit en op het verdiept plein wordt ter hoogte van de weekendstalling een vaste stalling geplaatst. In de nieuwe situatie is er capaciteit voor 300 fietsen, vergelijkbaar met het huidig aantal. De inpandige fietsenstaling aan de Mariaplaats zorgt voor de nodige extra capaciteit. Met stap 3 wordt gezocht naar een (gebouwde) centrale fietsenstalling op of nabij de Mariaplaats die voornamelijk voor lang(er) stallen ingezet wordt. Bij realisatie wordt het fietsstallen op en rond het verdiept plein grotendeels opgeheven. Enkele fietsstalzones op straat zullen kort stallen blijven faciliteren. Pomppleintje Fietsers zijn op het pomppleintje te gast. Er worden daarom voor fietsers geen aparte voorzieningen getroffen. Fietsenstallen wordt niet gefaciliteerd op het pomppleintje, bij het verdiept plein en in de inpandige fietsenstalling zijn stallingsmogelijkheden.
referentie kort stallen
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
29
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Huidige situatie
Auto’s Straatdeel Door het autoverkeer terug te dringen, zowel rijdend als stilstaand, kan de Mariaplaats gebruikt en ingericht worden als verblijfsgebied en daardoor leefbaarder en economisch vitaler worden. Hiervoor wordt het parkeren grotendeels opgeheven. De 4 mindervalideplekken, 2 elektrische oplaadplekken en eventueel deelautoplek worden opnieuw geordend. Ze worden als langsparkeren (parallel aan rijloper) ingepast en vormgegeven als stoepparkeren; parkeren op het niveau van het trottoir. Zodra een parkeerplaats onbezet is, is de ruimte onderdeel van het trottoir. Ook komt hiermee tot uitdrukking dat de auto te gast is. Tevens komt het ten goede aan het gebruiksgemak voor mindervaliden bij in- en uitstappen. De parkeerplekken worden zoveel mogelijk geconcentreerd aan het begin van de Mariaplaats, vanaf de Rijnkade op het zuidelijk trottoir in de zone met laden en lossen/taxistandplekken en fietsstallen. Ter hoogte van pleinen en tuinen is het parkeren onderbroken zodat de dwarsrelatie en oversteekbaarheid tussen het noordelijk trottoir van de Centrumpromenade en die plekken gewaarborgd is.
Rijdend autoverkeer blijft vooralsnog een belangrijke functionaliteit op de Mariaplaats. Dit is vooral vanwege de bereikbaarheid van de Springweggarage. Hiervoor heeft de Mariaplaats tussen de Rijnkade en de Springweg een 5,50 meter brede rijloper voor tweerichtingsverkeer. Deze rijloper wordt gedeeld met fietsers. Om onnodig zoekverkeer op de Mariaplaats richting de Springweggarage te voorkomen wordt in stap 2 het parkeerverwijssysteem verbetert. De wens blijft om de Mariaplaats autoluw te maken. Dit is onderdeel van stap 3
Impressie stap 1, herinrichten pomppleintje (incl. stap 2: mogelijk zonder toiletgebouw)
over het pomppleintje is alleen toegankelijk voor ontheffinghouders en nood- en hulpdiensten en fietsers. Voor het hele pomppleintje geldt dat het aanwezige autoen fietsverkeer er te gast is. Dit komt tot uitdrukking met de inrichting van het pomppleintje op één niveau. De autostroom uit de Boterstraat wordt geleidt door zitelementen. De inrichting dwingt stapvoets rijden af, waardoor het goed te combineren is met het voetgangersmilieu.
Laden en lossen Pomppleintje Op het pomppleintje worden alle parkeerplekken opgeheven, waardoor het als stadspleintje kan gaan functioneren. De elektrische oplaadpunten tussen het pomppleintje en het verdiept plein worden verplaatst naar het straatdeel. Hierdoor wordt de dwarsrelatie tussen beide pleinen zichtbaar en de fietsenstalling op het verdiept plein toegankelijk en zichtbaar. Rijdend autoverkeer rond het pomppleintje wordt sterk gereduceerd. De lus voor het autoverkeer rondom het pleintje wordt opgeheven. Er is alleen éénrichtingsverkeer vanuit de Boterstraat mogelijk voor de uitrit van de Springweggarage. De verbinding vanuit de Zadelstraat
Onderdeel van terugdringen van het autoverkeer betreft ook de bevoorrading. Begin 2015 wordt hiervoor een milieuzone ingesteld. Met de 1e stap worden de huidige laad- en loshavens beter ingepast, waardoor verbindingen voor langzaamverkeer en verblijfsruimte versterkt wordt. Dit betekent dat de huidige laad- en loshaven ter hoogte van het conservatorium verplaatst wordt naar een laad- en loszone ter hoogte van de noordelijke zijgevel van K&W. Net als parkeerplekken wordt de laad- en loshaven vormgegeven op de stoep. De laad- en loshaven heeft medegebruik van taxi’s tussen 18.00 en 6.00 uur. In de huidige situatie keren grotere vrachtwagens d.m.v. steken op de kruising in het verlengde van de Boterstraat of Zadelstraat. Achterliggende (woon)straten referentie parkeren a niveau met trottoir
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
31
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
zoals de Springweg en Visscherplein worden daardoor beperkt belast met vrachtverkeer. Deze situatie blijft voorlopig gehandhaafd, maar de ambitie is om (groot) vrachtverkeer op de Mariaplaats te verminderen. Met ondernemers en transportorganisaties wordt daarom naar andere oplossingen gezocht. Dit is onderdeel van stap 2.
Inrichting
referentie verharding van gebakken klinkers en lage band
referentie natuursteen
referentie zitelement
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
Verharding De Mariaplaats is een samenhangend pleinachtig gebied. Bij de inrichting komt dat tot uitdrukking. De basis bestaat uit een eenvoudige vloer van klinkers die zich in Utrecht door de eeuwen heen heeft bewezen en mede de identiteit van de binnenstad bepaald. De drieling, van oudsher de Utrechtse steen, is een smalle gebakken klinker. Het wordt toegepast op de trottoirs, pleintjes en tuinen. De pleinachtige ruimtes kunnen eventueel een toevoeging met natuursteen hebben. De bijzondere ruimtes worden erdoor benadrukt, maar zijn passend in het totaalbeeld van de Mariaplaats. De rijloper is verhard met dikformaat klinkers. Het geeft comfort voor fietsers. Trottoirs en rijloper zijn van elkaar gescheiden door een smalle natuurstenen band, maximaal 5 cm hoog. Deze geleidt de fietsers en auto’s. Door de beperkte hoogte is de rijloper goed oversteekbaar, waardoor kriskrasbewegingen en de dwarsrelaties met pleinen en tuinen versterkt worden.
Verlichting Verlichting versterkt de beleving van de Mariaplaats als bijzondere stedelijke ruimte. Dit is zowel functionele als sfeerverlichting. De functionele verlichting (het verlichten van de openbare ruimte) wordt met stap 1 verbeterd en aangepast op de historische uitstraling van de Mariaplaats. Dit is met historische Pyke Koch lantaarns en klassieke wandarmaturen. De hoge lichtmasten worden verwijderd. Sfeerverlichting geeft de Mariaplaats ook in de avonduren een fraaie uitstraling. Dit kan onder andere met indirecte gevelverlichting, accentueren van bijzondere plekken en gebouwen en het uitlichten van de bomen. Dit wordt in stap 2 samen met pandeigenaren nader uitgezocht. referentie Pyke Koch lantaarn
Toilet De openbare toiletten op de Mariaplaats (plasmast op de hoek van K&W, toiletgebouw op het Pomppleintje en tijdelijke plaskruizen) voorzien in een behoefte, maar hun plaatsing beïnvloedt het gebruik en beleving van de Mariaplaats nadelig. De inpassing en vorm van de plasmast en –kruizen wordt in stap 1 nader bekeken. Dit kan bijvoorbeeld een verzinkbare toiletvoorziening zijn die op bepaalde momenten in gebruik wordt genomen. Het toiletgebouw op het pomppleintje wordt in stap 2 nader bekeken.
Meubilair Voor informele zitgelegenheid komen op de Centrumpromenade uitnodigende zitranden onder de bomen. Een groene invulling versterkt het groene karakter van de Mariaplaats. Zitelementen worden ook op het pomppleintje toegepast om het autoverkeer te geleiden. Het overige meubilair wordt zeer terughoudend toegepast. Hierdoor blijft de voetgangersruimte grotendeels vrij van obstakels en biedt ruimte om te wandelen en verblijven. Er wordt tevens mee voorkomen dat aan elk obstakel fietsen vastgeketend worden en daarmee het obstakel vergroot wordt. De vormgeving en het kleurgebruik van meubilair dat wel toegepast wordt is sober, weinig opvallend. Het meubilair is over de hele Mariaplaats uniform, waardoor de eenheid wordt versterkt en verrommeling tegengegaan.
referentie uitlichten bomenrij (stap 2)
referentie verzinkbare toiletvoorziening
33
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Randvoorwaarden stap 1 Terras en uitstallingen De terrassen op de Mariaplaats worden opnieuw geordend zodat ze looproutes gaan begeleiden en het kleinschalige karakter versterken. Hiermee onderscheidt de Mariaplaats zich van de horecapleinen. De verschillende type terrassen worden hiervoor omgevormd naar gevelterras of terrasplint. Voor de Centrumpromenade is dit op het noordelijke trottoir een gevelterras van maximaal 3,5 meter diep en op het oostelijke trottoir een gevelterras van maximaal 5 meter diep. Ter hoogte van de straathoek met de Mariastraat en pomppleintje is maatwerk nodig. Het zuidelijke trottoir heeft een 1,5 meter diepe terrasplint. Dit blijft behouden. Op het pomppleintje wordt langs de zuidgevel (nr 48-51) een gevelterras van maximaal 4 meter diep mogelijk gemaakt. Het pleintje blijft verder vrij voor kleine evenementen en informeel verblijf. De ordening van de terrassen ter hoogte van het verdiept plein is onderdeel van stap 2
Indeling straatprofiel
Om samenhang op de Mariaplaats te versterken en de terrassen uitnodigend en onderdeel van de openbare ruimte te maken is het zeer wenselijk dat horecaondernemers afstemming hebben over de inrichting. Een open uitstraling en afstemming over kleur- en materiaalgebruik draagt hier veel aan bij. Afschermende plantenbakken en terrasschermen moeten hierbij voorkomen worden. Parasols en zonneschermen die buiten de terrasgrens hangen, zijn niet toegestaan.
•
Ook uitstallingen zoals sandwichborden en plantenbakken moeten voorkomen worden. Ze belemmeren de voetganger en geven een rommelig beeld. Met uitnodigende etalages zijn dergelijke objecten niet nodig. Die dragen bij aan de beeldkwaliteit van de Mariaplaats.
•
Voor zowel de uitstraling van de terrassen en het voorkomen van uitstallingen, ligt er bij ondernemers een grote verantwoordelijkheid. Zij zullen hier (blijvend) zorg voor moeten dragen.
• • • •
rijloper tweerichtingverkeer maximaal 5,5 meter breed; noordelijk trottoir 10,5-13 meter breed; zuidelijk trottoir 3,5-5,5 meter breed; hoogteverschil trottoir-rijloper 5 centimeter.
• • •
Indeling profiel pomppleintje • •
•
van gevel tot gevel op één niveau; functionele ruimte tbv éénrichtingsautoverkeer uit Boterstraat maximaal 3,5 meter breed, op 4-5 meter afstand van zuidelijke gevellijn; visuele indeling vloer n.t.b.
•
Bevoorrading • •
laad- en loshaven op zuidelijk trottoir, t.h.v. K&W (e.v.t. dynamisch); inrichting laad- en loshaven als stoepparkeren.
Voetganger en mindervalide • •
• •
trottoirs en pomppleintje vrij van obstakels behalve bomen, verlichting en zitmeubilair; op straathoeken met hoogteverschil liggen mindervalide oversteekplaatsen, minstens 1,5 meter breed; bij dwarsverbindingen over rijloper (bijv van noordelijk trottoir naar plein of tuin) liggen mindervalide oversteekplaatsen, minstens 1,5 meter breed; niveau trottoir sluit aan op niveau dorpels; band noordelijk trottoir als ‘natuurlijke’ gidslijn blinden en slechtzienden.
Fiets •
• • •
fietser op rijloper, geen aparte voorziening/aanduiding; t.b.v. fietscomfort afwatering d.m.v. trottoirkolk, geen goot; t.b.v. fietscomfort geen putdeksels aan buitenzijden rijloper; t.b.v. fietscomfort is klinkerverharding vlak en stroef; fietser op pomppleintje richting Zadelstraat en Boterstraat is te gast, aansluiting met rijloper dmv oprit, tevens voor mindervalide en autoverkeer.
Fietsenstalling •
•
totaal minstens 300 plekken (excl. inpandige stalling met ca. 200 plekken en mobiele stalling met 100 ca. plekken); fietsstallocaties: • rekken conservatorium, capaciteit verhogen, n.t.b., • stallen concentreren op/bij verdiept plein, n.t.b., • vakken voor kort stallen op zui- delijk trottior, n.t.b.
Inrichting • • • •
• • • • • • •
• •
• •
30 km/uur, pomppleintje stapvoets rijden; tweerichtingsverkeer tussen Rijnkade en pomppleintje; éénrichtingsverkeer vanuit Boterstraat over pomppleintje; eenrichtingsverkeer vanaf pomppleintje richting Springweg;
bestaande bomen handhaven; groeiplaatsverbetering lindes;
Terras •
Auto • •
verharding trottoir met gebakken klinker: drieling, koperbruin; verharding rijloper met gebakken klinker: dikformaat, roodbruin gereduceerd; verharding pomppleintje n.t.b.; trottoirband van natuursteen, breedte circa 15 centimeter, zichtbare hoogte circa 5 centimeter, bestaande natuurstenen banden zoveel mogelijk hergebruikt; afwatering dmv trottoirkolken; (verkeers)borden tot minimum beperkt; verlichting d.m.v. Pyke Koch lantaarns en klassieke gevelarmaturen; zitranden rondom bestaand boomvakken noordelijk trottoir, groen ingevuld, n.t.b.; zitelementen als afbakening ruimte autoverkeer vanuit boterstraat; afvalbakken tegen de gevel; (verzinkbare) toiletvoorziening, n.t.b.
Groen
referenties terrassen met open uitstraling
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
éénrichtingsverkeer vanuit Zadelstraat over pomppleintje, alleen ontheffinghouders toegestaan; fundering rijgedeeltes geschikt voor zwaarste verkeersklasse; stoepparkeren op zuidelijk trottoir: • 4 mindervalide, • e.v.t. 1 parkeerplaats deelauto, • 2 oplaadplekken voor elektrische auto. stoepparkeren aangeduid met hoekstenen.
• •
gevelterras of terrasplint: • op noordelijk trottoir van maximaal 3,5 meter diep. Geen terras mogelijk bij vooruitspringende gevellijn (thv nr 49a), • op oostelijk trottoir maximaal 5 meter diep. Op straathoek maatwerk, • op zuidelijk trottoir maximaal 1,5 meter diep • langs zuidelijke gevellijn pomppleintje maximaal 4 meter diep, • op oostelijk trottoir van pomppleintje richting Springweg terrasplint van maximaal 1,5 meter diep. terrasruimte aangeduid met (rvs) noppen; zonneschermen en parasols die voorbij terrasgrens gaan, zijn niet toegestaan. 35
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Functioneel Ontwerp stap 1 (zie ook losse bijlage)
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
37
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Profielen FO (zie ook losse bijlage)
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
39
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Vervolg Vervolgstappen Na verwerken van reacties uit de inspraak volgt vaststelling van het IPvE/FO in het college. Daarna wordt gestart met het uitwerken in een Voorlopig Ontwerp en Definitief Ontwerp, gevolgd door werkbeschrijvingen en uitwerking van de bouwlogistiek. De start uitvoering is gepland in september 2014.
Financiering De dekking voor de herinrichting komt uit meerdere bronnen: • Programma Bereikbaarheid, Verder Subsidie tbv Herenroute • Economisch Investeringsfonds Het opheffen van parkeerplaatsen is vastgesteld in de Nota Stallen en pakeren waar ook een reservering voor het opheffen van parkeerplaatsen in de Binnenstad is opgenomen.
Actualisatie Openbare Ruimte Plan Parallel aan het ontwerpproces Mariaplaats loopt de actualisatie Openbare Ruimte Plan. Nieuwe en/of aangepaste inrichtingsaspecten zoals (standaard)details, materialisatie en ordening van functies wordt uitgewerkt tijdens het ontwerpproces Mariaplaats. Deze zijn input voor de actualisatie Openbare Ruimte Plan.
IPvE & FO Mariaplaats, juli 2014
41
Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling
Colofon Wethouders collegeperiode 2014-2018 Lot van Hooijdonk, Verkeer en mobiliteit Jeroen Kreijkamp, Economie Kees Geldof, Openbare ruimte en groen
Wethouders collegeperiode 2010-2014 Mirjam de Rijk, Economie en Openbare ruimte en groen Frits Lintmeijer, Verkeer en mobiliteit
Opdrachtgever Marjon van Caspel, REO - Gebiedsmanagment Ellen Lommen, M&M - Programma Fiets
Projectleiding Kitty Koelman, PMB
Projectteam Werner de Feijter, REO - Stedenbouw en Planologie Ine Esselink, SW-IBU - Ontwerp Openbare Ruimte Ronald Tamse, M&M - Realisatie Mobiliteit Met medewerking van Lisette Wiekenkamp, M&M - Realisatie Mobiliteit Emile Fonville, REO - Economische Zaken Edsard Kylstra, REO - Erfgoed Cor Brons, SW - Wijkonderhoud en Service Met dank aan Bewoners en ondernemers Mariaplaats Jacques Blommendaal, Centrum Managment Utrecht Jeroen Roose van Leijden, Centrum Managment Utrecht
Status
www.utrecht.nl
11 maart 2014: Vrijgave voor inspraak 12 t/m 31 maart 2014: Inspraakperiode 1 juli 2014: Vastgesteld door College van B & W