INHOUDSTAFEL 7
DIRECTIE IV: PREVENTIE EN SOCIALE SAMENHANG.
7.1 Inleiding 7.2 Voorstelling van de dienst 7.2.1 Organisatieschema van de dienst 7.2.2 Voorziening 1: de gemeenschapswachters 7.2.3 Voorziening 2: diefstalpreventie 7.2.4 Voorziening 3: de opvoeders en het straathoekwerk 7.2.5 Voorziening 4: de Schoolbemiddeling 7.2.6 Voorziening 5: de conflictbemiddeling (interpersoonlijke conflicten) 7.2.7 Voorziening 6: het bureau voor slachtofferhulp 7.2.8 Voorziening 7: het programma voor Sociale Samenhang
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
151 151 153 153 153 159 161 165 170 171 173
Page 149
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 150
7 DIRECTIE IV: PREVENTIE EN SOCIALE SAMENHANG. 7.1
Inleiding
De preventiedienst van de gemeente Koekelberg heeft als algemene opdracht enerzijds fenomenen aan te pakken die gelinkt zijn aan criminaliteit en onveiligheid door projecten en acties te ontwikkelen die het veiligheidsgevoel van de inwoners moeten verhogen, en anderzijds te ijveren voor een vermindering van de criminogene en psychosociale risico’s, met als einddoel een verbetering van de levenskwaliteit van elke inwoner. In dit kader draait het werk dat bij de preventiedienst verricht wordt in essentie rond twee verschillende, maar complementaire assen. Een eerste benadering, de zogenaamde “situationele preventie”, heeft betrekking op het geheel van ontradings- en voorzorgsmaatregelen die men kan implementeren om de veiligheid van de inwoners te versterken en de blootstelling aan bepaalde risico’s beperken: de zichtbare aanwezigheid van teams van gemeenschapswachters in de wijken, de installatie van technopreventieve hulpmiddelen zoals bewakingscamera's, telepolitie-alarmsystemen in de handelszaken, alsook de premies voor inbraakpreventie zijn, naast andere middelen, voorbeelden van deze situationele preventie. Een tweede as, die sommigen betitelen als zijnde “sociale preventie” en anderen als zijnde “sociaalpedagogisch” heeft betrekking op de verschillende acties die dienen te worden ingevoerd om aangepaste hulp te bieden aan een breed publiek, d.w.z. éénieder die het moeilijk heeft, en om zo bij de mensen het verlangen en de middelen te bevorderen om zich te handhaven of zich te ontwikkelen in hun leefomgeving. In dit kader, parallel met het straathoekwerk dat de teams van de gemeenschapswachters dagelijks verrichten bij de bevolking, hebben de opvoeders en bemiddelaars van de Preventiedienst als opdracht het bovenwaarts (upstream) opsporen en voorkomen van risicosituaties, door bij hun respectieve doelpubliek (geïsoleerde of aan hun lot overgelaten personen in de openbare ruimte, groepen jongeren, leerlingen in een situatie van schooluitval ofte voortijdig schoolverlaten, mensen in precaire ofte onzekere omstandigheden, in een kwetsbare situatie, slachtoffers van geweld, …) een actieve rol van sociale interventie, hulp en begeleiding uit te oefenen. In de loop van dit jaar werd deze as versterkt door de oprichting van een nieuwe pedagogische en educatieve cel die bestemd is voor de jonge adolescenten van onze gemeente, en dit in het kader van de nieuwe overeenkomst, het Strategisch Veiligheids- en Preventieplan 20142017. Ter ondersteuning van de inspanningen ter bestrijding van zittenblijven en schooluitval, wordt er door onze schoolbemiddelaars speciale aandacht besteed aan het oriënteren en begeleiden van leerlingen uit het basis- en het secundair onderwijs, opdat die de nodige middelen en ondersteuning zouden krijgen om hun schooltraject te kunnen voltooien. In dit proces van responsabilisering van de jongere en van verankering in de waarden van het maatschappelijk leven, zijn de betrokkenheid van de ouders of de verzorgende familieleden en de samenwerking met de scholen de essentiële sleutels voor het welslagen van het project. Tenslotte heeft de preventiedienst ook als opdracht eerstelijnshulp en -assistentie te verlenen aan personen die geconfronteerd worden met interpersoonlijke conflicten (zie het deel over conflictbemiddeling), en elk slachtoffer van daden van fysiek, psychologisch of verbaal geweld de gelegenheid te bieden gehoord en begeleid te worden door een gespecialiseerde psycholoog (zie het deel over het Bureau Voor Slachtofferhulp, het BVS). Om al de hierboven beschreven taken uit te voeren, beschikt de preventiedienst over subsidies toegekend door de FOD Binnenlandse zaken en door het Ministerie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dit brengt mee dat bepaalde beperkingen moeten worden gerespecteerd bij de uitvoering van onze opdracht, ook al zijn de projecten aangepast aan de specifieke behoeften die men aantreft in onze gemeente. Ter herinnering:
Subsidies van de FOD Binnenlandse Zaken: o Strategisch veiligheids- en preventieplan:
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 151
Gefinancierde voorzieningen: administratieve en financiële coördinatie, gemeenschapswachters, opvoeders en technopreventie. o Veiligheids- en samenlevingscontract: Gefinancierde voorzieningen: bureau voor slachtofferhulp, straathoekwerkers en gemeenschapswachters. o Aanvullende contingenten: Gefinancierde voorziening: gemeenschapswachters.
Subsidies van de GODB: o Brussels Preventie- en Buurtplan (BPBP): Gefinancierde voorzieningen: coördinatie van de preventiedienst, gemeenschapswachters en gemeenschapswachters-vaststellers, straathoekwerkers, schoolbemiddelaars, bemiddelaar bij interpersoonlijke conflicten. o Europese toppen (sinds 2013): Gefinancierde voorzieningen: gemeenschapswachters en straathoekwerkers.
Financieringstabel: Financierin g stabel:
Federaal
Gewest
Veiligheids- en samenlevings- Europese Toppen Europese Toppen contract
Strategisch Plan
Aanvullend contingent
2007
290.638,00 €
10.823,68 €
162.260,07 €
327.436,66 €
764.364,72 €
2008
290.638,00 €
10.823,68 €
166.803,35 €
327.436,66 €
820.662,73 €
2009
290.638,00 €
10.823,68 €
170.306,22 €
327.436,66 €
836.634,83 €
2010
290.638,00 €
10.823,68 €
170.306,22 €
327.436,66 €
836.634,83 €
2011
290.638,00 €
10.823,68 €
170.306,22 €
327.436,66 €
914.817,76 €
2012
290.638,00 €
10.823,68 €
170.306,22 €
327.436,66 €
933.114,12 €
2013
290.638,00 €
10.823,68 €
170.306,22 €
327.436,66 €
951.776,40 €
2014
285.743,45€
11.678,64 €
172.166,00 €
327.436,66 €
970.811,94 €
BPBP
De gewestelijke of de federale regelgevingen, aangevuld door de overeenkomsten ondertekend door de gemeente, bepalen wat er ten laste zal zijn respectievelijk van het gemeentebudget of de subsidiërende overheid. Zo bijvoorbeeld heeft het Gewest, op het gebied van het salaris van het personeel, geopteerd voor de formule van het volledige loon, terwijl de FOD binnenlandse zaken een forfaitair bedrag toekent in functie van het aanwervingsniveau van de persoon. De subsidiërende overheden eisen dat de op het gemeentelijk grondgebied ondernomen acties worden verantwoord én door een lokale diagnose op te stellen die de prioriteiten bepaalt op het gebied van preventie, én door de activiteitsverslagen van de dienst in te dienen, en door regelmatige evaluatie. Het laatstgenoemde heeft momenteel betrekking op de effectiviteit van de projecten (op het niveau van de uitvoering en de ontwikkeling ervan), maar neigt ertoe zich meer en meer te richten op de doeltreffendheid enerzijds (de mate van impact van de gevoerde acties op de fenomenen waarop ze gericht zijn) en op de werkzaamheid anderzijds (het verband tussen de aangewende middelen, namelijk financiële, en de verkregen resultaten).
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 152
7.2
Voorstelling van de dienst
7.2.1 Organisatieschema van de dienst 7.2.1.1 Personeelskader 2012 Coördinatie Preventie-ambtenaar Interne evaluator Administratief en financieel coördinator Administratief personeel Technopreventie Diefstalpreventieadviseur Gemeenschapswachters Coördinator van de gemeenschapswachters Administratief Adjunct Gemeenschapswachters Sociale en schoolbemiddeling Schoolbemiddelaars Conflictbemiddelaar Opvoeders a) Sportanimatoren Stedelijke Interveniënten Straathoekwerkers b) Nieuw “jongeren”-project Bureau voor slachtofferhulp Psycholoog Bureau voor slachtofferhulp Totaal (in voltijdse equivalenten, VTE)
2013
2014
1 1 2 2
1 1 1 2
1 1 1 2
1
(1)
(1)
1
1
1
39
41,5
4 1
4 1
1 38,5 5 1
6 5 10,5
1 64 (64 VTE)
1 64 (62,8 VTE)
6,5 3 1 62 (61,6 VTE)
(1) Functie overgenomen door de coördinator van de gemeenschapswachters
7.2.2 Voorziening 1: de gemeenschapswachters De 39 gemeenschapswachters zijn actief in de meeste werkassen waarin voorzien is in de diverse veiligheids- en preventieplannen. Of het nu gaat om de zichtbare en geruststellende aanwezigheid in openbare ruimten, de strijd tegen schooluitval (beveiliging van de weg naar school), de strijd tegen sociale overlast (burgerlijk wangedrag) en hinder, of, maar dan wel op een bepaalde manier, om inbraakpreventie en technopreventie. In teams van 2, soms 3 in bepaalde omstandigheden, voeren de gemeenschapswachters preventieve rondgangen uit op heel het gemeentelijk grondgebied en dit alle dagen van het jaar. Naast hun dagelijkse patrouilles in alle wijken van de gemeente, beheren de Koekelbergse gemeenschapswachters ook de bewakingscamera's van de gemeente en dit onder rechtstreeks toezicht van de politiediensten. 7.2.2.1
Het videobewakingsnetwerk
In 2014 werd het videobewakingsnetwerk versterkt door de installatie van 6 nieuwe beweeglijke camera's, wat het totale aantal openbare camera’s geïnstalleerd op het gemeentelijk grondgebied op 54 bracht (48 langs de wegen en 6 binnen in gemeentelijke gebouwen). De inplantingszones van Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 153
camera’s worden, zoals de wet het voorschrijft, overal op het gemeentelijk grondgebied aangekondigd door pictogrammen. Deze 54 camera's worden dagelijks bekeken door de dienst van de gemeenschapswachters, en dit in een volledig gemoderniseerde dispatching die tevens uitgerust is met een radiocentrale en geprivilegieerde verbindingen met de politie- of hulpdiensten. Door de koppeling van deze voorziening voor telebewaking aan ons radiocommunicatiesysteem kunnen onze gemeenschapswachters toezicht houden op de gevoelige plaatsen van de gemeente, en de patrouilles richten terwijl er permanent contact kan worden gehouden tussen de dispatching en de teams op het terrein. Vandaar dat men ook doeltreffender kan interveniëren in geval van problemen, en zo nodig heel snel de politie- en hulpdiensten kan waarschuwen en hun daarbij de nodige inlichtingen kan geven die hun interventie zouden kunnen vergemakkelijken. De tabel hierboven wijst uit dat, gedurende de periode 2013-2014, het aantal geregistreerde oproepen van de cameradispatching naar de politie om incidenten in de openbare ruimte te signaleren lichtjes is afgenomen ten opzichte van de vorige periode. Deze afname kan met name verklaard worden door de daling van het aantal incidenten (vechtpartijen, knokpartijen, onlusten) die weren vastgesteld door middel van de bewakingscamera’s in de Koekelbergse openbare ruimte. Deze vaststelling kan ook in verband worden gebracht met de gevoelige daling gedurende de vorige periode van bepaalde soorten misdrijven en regelmatig voorkomende fenomenen: onder andere terugval van het aantal diefstallen in auto's, gauwdiefstallen (handtassen, juwelen) en tas-jackings. Daarentegen blijkt dat de oproepen van de politie naar de cameradispatching sterk toenemen, door de alsmaar frequentere aanvragen van de politie om het systeem van de bewakingscamera’s te mogen gebruiken in het kader van hun werk op het terrein, maar ook met het oog op het verzamelen van gegevens in het kader van hun onderzoeken. Wat betreft de gegevens opgenomen in de door de gemeenschapswachters ter plaatse opgestelde meldingsverslagen, hebben deze laatsten met de politie en met ziekenwagens respectievelijk 126 en 28 keer contact opgenomen. 7.2.2.2
Preventie en beveiliging in de openbare ruimte door zichtbare aanwezigheid.
In 2013-2014 hebben we de gemeenschapswachters hun preventieve rol zien uitoefenen in de stadsaders, op de pleinen en in de parken en plantsoenen van de gemeente, met een meer uitgesproken nadruk in de nabijheid van de drukst bezochte infrastructuren en openbare ruimten van de gemeente, zoals: Scholen, kinderdagverblijf en gemeentelijke bibliotheek: rol van bevoegd toezichthouder in de buurt van de gemeentescholen om de kinderen veilig de straat te laten oversteken wanneer zij respectievelijk de school binnengaan en buitenkomen; regelmatige aanwezigheid in de buurt van de schoolinstellingen om de vlotheid van het verkeer en de mobiliteit maximaal te bevorderen; begeleiding en omkadering van leerlingen op het traject dat zij afleggen tussen de schooluitgang en het openbaar vervoer; op bepaalde tijdstippen controle op de naleving van de verordening betreffende de zones met beperkte parkeertijd.
Victoriapark, Novillesquare, Speelplein "De 4 jaargetijden": openen en sluiten van deze ruimten door de teams van gemeenschapswachters, alle dagen van het jaar, met inbegrip van de feestdagen; regelmatig toezicht door de gemeenschapswachters en de camera's op het naleven van de toepassing van de verordeningen met betrekking tot de toegang tot het park, plantsoen en speelplein;
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 154
aanmoedigen van intergenerationele contacten en van het naleven van de regels van burgerzin tussen gebruikers; voorkomen van schade en verloedering en ontwikkelen van een geest van gebruikersvriendelijkheid; dagelijkse controle van de kinderruimten en de installaties om hun veiligheid te garanderen.
Elisabethpark: regelmatige rondgang in het Elisabethpark in periodes van grote drukte (in samenwerking met het BIM, beheerder van de site); invoering van een team van 2 gemeenschapswachters dat specifiek belast is met het uitvoeren van patrouilles in het Elisabethpark van vrijdag tot en met maandag (met inbegrip van het weekend) a rato van 50% van hun werktijd. Beveiliging in de wijken (sectoren Simonis en Basiliek): inbraakpreventie met identificatie van de doelgroepen; onmiddellijke kennisgeving aan de politiediensten in geval van verdenking van schade aan goederen; proactief toezicht om schade aan personen te voorkomen; toezicht vanaf de weg op de ingang van de gebouwen om groeperingen van personen die geen band hebben met de inwoners te verhinderen en overlast (het kraken van panden) te voorkomen.
Beveiliging in het openbaar vervoer: aanwezigheid van een team van 2 agenten die patrouilleren op tramlijn 19 tussen de haltes Basiliek en Simonis (in partnerschap met de MIVB) langs de Pantheonlaan; regelmatig en zichtbaar toezicht aan de tramhaltes in de late namiddag bij het uitgaan van de scholen; regelmatig en zichtbaar toezicht in de nabijheid van de toegangen tot het station Simonis tijdens de spitsuren en zo nodig patrouilles binnen in het station; aanmoedigen van intergenerationele contacten en van het naleven van de regels van burgerzin tussen gebruikers; zorgen voor een beter beheer van de passagiersstromen tijdens de spitsuren. Beveiliging van de omgeving van het gemeentehuis: regelmatige aanwezigheid op het Henri Vanhuffelplein met het oog op het naleven van de gemeentelijke verordening; versterking van het toezicht door camera’s; toezicht op de parkeerplaatsen die gereserveerd zijn voor het publiek en bezoekers.
7.2.2.3
De omkadering van op bepaalde tijdstippen georganiseerde activiteiten
Toezicht houden op personen bij evenementen georganiseerd door de overheid is één van de andere wettelijke opdrachten die aan gemeenschapswachters worden gegeven. Zo werd de dienst, net als de vorige jaren, gemobiliseerd voor het onthaal en de specifieke omkadering van: soirees: het onthaal van de nieuwe inwoners, het feest van de muziek, ...; containercampagnes (groot huisvuil); het Lentefeest; Het Belgisch Mosselfestival; de dag van de burgerzin; de plechtigheden op 1 november en de Fakkelloop; inhuldigingen en tentoonstellingen; Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 155
huwelijken die voltrokken worden in het gemeentehuis; reizen voor de senioren; activiteiten en feesten voor de jongeren: “Place aux enfants”, atelierfeesten, Magisch Kerstfeest, feesten van de gemeentescholen (fancy-fairs), …
7.2.2.4
Ontrading door informatie, meldingsverslagen en sancties
De gemeenschapswachters hebben een rol te spelen in de vrijwaring van het gemeentelijk milieu en het respecteren van de openbare ruimte. Hun actie heeft niet altijd een rechtstreekse impact, zoals op het gebied van netheid of bij achtergelaten voertuigen, maar ze verzamelen een massa nuttige inlichtingen, die ze zo nodig doorgeven aan de andere gemeentediensten.
De meldingsverslag- en interventiefiches
In september 2013 werden de oude, papieren verslagfiches afgeschaft ten gunste van gecomputeriseerde gegevensbestanden die een geoptimaliseerde verwerking mogelijk maken van de ter plaatse gedane vaststellingen. Dankzij deze informatie heeft de interne evaluator van de preventiedienst de verzamelde gegevens in toegenomen mate kunnen verwerken en analyseren, en ze daarbij kunnen integreren in de nomenclatuur van sociale overlast zoals de FOD Binnenlandse Zaken die heeft gedefinieerd. De hieronder opgenomen tabel geeft een algemeen overzicht van hun meest voorkomende interventies, op basis van de relevante en bruikbare vaststellingen die een gepaste verwerking in onze databank rechtvaardigden, met het oog op het doorgeven van de nuttige informatie aan de andere diensten waarmee de gemeenschapswachten samenwerken (politie, gemeentelijke wegendienst, openbare werken, bemiddelingsdiensten, …). Bijgevolg hebben de hieronder vermelde gegevens geen betrekking op de administratieve vaststellingen die door de gemeenschapswachten-vaststellers in het kader van de toepassing van de wet betreffende de gemeentelijke administratieve sancties op papier werden gezet en die het voorwerp uitmaken van een afzonderlijke verwerking (cfr. infra). Dat geldt ook voor de informele informatie die door de gemeenschapswachten tijdens hun dagelijkse patrouilles mondeling wordt doorgegeven aan het publiek, die geen bijzondere verwerking vereisen en waardoor de wachten hun zichtbaarheids-gehalte op straat kunnen optimaliseren.
Type verslag van de gemeenschapswachters (selectie gemaakt op basis van de relevante, nuttige en bruikbare gegevens die het voorwerp hebben uitgemaakt van een gepaste verwerking in de databank van de dienst)
1/ Misbruik van de openbare ruimte 1/1 Drugsmisbruik & drugshandel in een openbare ruimte 1/2 Misbruik dat verband houdt met dronkenschap op de openbare weg 1/5 Verhinderen van de vrije doorgang in de openbare ruimte 1/6 Overlast die verband houdt met een auto & inadequaat ofte oneigenlijk gebruik van voertuigen 2/ Schade en verloedering van het milieu 2/1 Criminele schade /vandalisme 2/2 Afval/huisvuil (sluikstorting) 2/3 Milieuhinder – lucht 3/ Niet-respecteren van de gemeenschap / het persoonlijk welzijn 3/1 Lawaai Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Aantal geregistreerde feiten 2013-2014 162 22 12 13 115 689 148 531 10 101 16 Page 156
Type verslag van de gemeenschapswachters (selectie gemaakt op basis van de relevante, nuttige en bruikbare gegevens die het voorwerp hebben uitgemaakt van een gepaste verwerking in de databank van de dienst)
3/2 Storend gedrag veroorzaakt door personen 3/3 Openbare zeden / Seksuele handelingen 3/4 Problemen met dieren 4/ Handelswijzen tegen specifieke personen 4/1/ Intimidatie/pesterijen/beledigingen 5/ Misdaden 6/ Feiten zonder hinder of misdaden, niet-geklasseerde feiten Ongevallen Hulp aan personen Daklozen Conflicten Niet-geclassificeerd APR Infrastructuur Gevonden voorwerpen Andere TOTAAL
Aantal geregistreerde feiten 2013-2014 56 6 23 42 42 142 394 20 59 13 28 66 121 47 40 1530
Er moet worden opgemerkt dat men zich door de recurrentie ofte herhaling van bepaalde feiten rekenschap kan geven van de verschijning van nieuwe fenomenen: in 2014 hebben onze gemeenschapswachters regelmatig de verdwijning vastgesteld van verscheidene tientallen keldergatroosters of –platen voor de woningen. Al kunnen deze feiten aanvankelijk onbelangrijk lijken, toch stellen ze het probleem ofwel van de diefstal van metalen met als doel de doorverkoop ervan, ofwel de voorbereiding van een toegang met als doel vervolgens gemakkelijker te kunnen inbreken. Onze gemeenschapswachters stellen vast, maar ze interveniëren ook onmiddellijk, en dit in het kader van hun bevoegdheden tot sensibiliseren, maar voor sommigen onder hen ook tot verbaliseren. Zo stellen wij bijvoorbeeld een afname vast van de illegale stortingen in de gemeente: Sinds 2013, in het kader van het actieprogramma ter bestrijding van het sluikstorten in onze straten, werden de gemeenschapswachters ertoe aangespoord frequent contact op te nemen met de omgeving van het sluikstort om de oorsprong ervan te bepalen. Deze sensibiliseringsactie leidt er regelmatig toe dat het sluikstort door de eigenaar ervan wordt weggehaald, hetzij onmiddellijk, hetzij enkele minuten of uren nadat het team van de gemeenschapswachters voorbijgekomen is. Ingeval de preventieactie mislukt of ingeval er iemand op heterdaad op sluikstorten betrapt wordt, kan men best zijn toevlucht nemen tot verbaliseren, wat dan de geprivilegieerde optie blijft. Naast deze prioritaire acties op het gebied van het clandestien storten van vuil en bestrijding van burgerlijk wangedrag (asociaal gedrag), hebben de gemeenschapswachters ook hun basisopdracht voortgezet, namelijk hulp en bijstand verlenen aan slachtoffers of kwetsbare personen. Gedurende 2013 hebben de gemeenschapswachters tot 82 keer toe hulp geboden aan personen die in moeilijkheden verkeerden en zich in de openbare ruimte bevonden: zieken, gewonden, personen met sociale problemen … Zo bijvoorbeeld zijn, tijdens het laatste trimester van 2013, 22 feiten van dit type het voorwerp geweest van een eerstelijnsactie door de gemeenschapswachters: 5 feiten in de sector Basiliek en 17 feiten in de sector Simonis. Onder de gebeurtenissen in deze laatste sector Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 157
waren er 7 die het Simonisplein (en de onmiddellijke omgeving) betroffen in overigens heel contrasterende situaties: gewonden, zieken, door psychiatrische problemen verwarde personen, daklozen, verkeersongevallen van een auto of met een voetganger als slachtoffer. In het bestand van 2013 wordt vermeld dat er ook verloren gelopen kinderen en gedesoriënteerde bejaarde personen waren. De ziekenwagen moest geroepen worden in 8 situaties, de politie in 7 gevallen en beide diensten in één enkele situatie. Specifieke acties werden er ook ondernomen tijdens het laatste trimester, om het risico op diefstal te voorkomen. Zo waren er tijdens deze referentieperiode 11 deuren van woningen waarvan men de voordeur wagenwijd had laten openstaan en 5 voertuigen waarvan de ramen openstonden, die een preventieve interventie van de agenten vergden. In het merendeel van de situaties konden ze contact opnemen met een verantwoordelijke persoon, zodat ze slechts één keer een beroep moesten doen op de politie. In alle gevallen ging het om algemene preventiemaatregelen tegen misdaden. De administratieve vaststellingen die strafbaar zijn met administratieve boetes De administratieve vaststellingen die strafbaar zijn met administratieve boetes verdubbelden in aantal in 2014 en dit alleen al tijdens de eerste 8 maanden van het jaar. Om zich in elke wijk te richten op verschillende soorten overtredingen die opgenomen zijn in het algemeen politiereglement, werden er 8 operaties ondernomen door de cel die wordt gevormd door 10 gemeenschapswachters-vaststellers. De toename van het aantal PV’s (processen-verbaal ofte meldingsverslagen) dat in 2014 door de gemeenschapswachters- vaststellers werd opgesteld, vindt hierin zijn belangrijkste verklaring, als gevolg van de proactieve actie die ter zake werd ondernomen rond gerichte en wel overlegde acties, maar ook door de steeds grotere rol die wordt gegeven aan de agenten-vaststellers op het gebied van de bestrijding van burgerlijk wangedrag (asociaal gedrag). Wat betreft dit laatste aspect dat verband houdt met de uitbreiding van de bevoegdheden en de taken die door de gemeenschapswachters kunnen worden uitgevoerd, zie de laatste vorderingen op het wetgevingsgebied ter zake (wet van 13 januari 2014 tot wijziging van de wet van 15 mei 2007 betreffende de instelling van de functie van gemeenschapswachter, de invoering van de dienst van de gemeenschapswachters en de wijziging van artikel 119bis van de nieuwe gemeentewet).
Informatie aan de inwoners
Dit gebeurde/gebeurt via de veelvuldige contacten die onze agenten dagelijks leggen met de inwoners van de gemeente: o oriëntatie van de personen naar de gepaste diensten; o hulp en bijstand; o hulp aan de ouderen of zwakkeren. Deze informatie werd/wordt ook op meer regelmatige tijdstippen, dus met een meer vaste regelmaat, doorgegeven tijdens de verspreiding van berichten en huis-aan-huisblaadjes die bestemd zijn voor de bevolking: folders over het voorkomen van burgerlijk wangedrag (asociaal gedrag) en over de Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS), berichten over inbraakpreventie (Operatie “Rosace”), folders over de organisatie van circusactiviteiten in het Victoriapark en huis-aanhuisblaadjes over de start van werken voor de installatie van snelheidsbrekers op bepaalde verkeersaders. Bovendien hebben onze agenten hun essentiële rol van tussenpersoon tussen de bevolking en het gemeentebestuur verder op zich genomen, door de bevolking door te verwijzen naar de verschillende bevoegde diensten, zowel voor wat betreft de door de bevolking uitgedrukte
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 158
behoeften, als voor wat betreft de op het terrein gedane vaststellingen of interventies op het gebied van: o o
veiligheid en openbare rust; openbare netheid; o leefomgeving en milieu.
De snelheidsmeters
Het team van de gemeenschapswachters dat verantwoordelijk is voor de 5 gemeentelijke snelheidsmeters hebben snelheidsmetingen uitgevoerd, en een overzicht gemaakt van het aantal voertuigen dat op onze gemeentelijke wegen tijdens een referentieperiode passeert. Behalve het preventieve aspect dat beoogd wordt op het gebied van verkeersveiligheid, bieden de door deze snelheidsmeters verkregen resultaten vaak relevante informatie voor de verschillende diensten die betrokken zijn bij mobiliteitsvraagstukken en de herinrichting van wegen. De snelheidsmeters bezorgen ons ook informatie over de houding van de weggebruikers. Ter illustratie: met behulp van de gegevens die gedurende de week van 4 tot 11 april 2014 op onze in de Pantheonlaan opgestelde snelheidsmeter verzameld werden, kon het aantal bestuurders die de toegelaten snelheid overschreden en dus een overtreding begaan hebben (> 50km/h), vastgelegd worden op 17,6%. De gemiddelde snelheid van de voertuigen die deze verkeersas nemen, werd vastgesteld op 40 km/h.
Rijrichting: in de richting van de Basiliek van 4 tot 11/04/2014. Verslag over het aantal voertuigen in functie van de geregistreerde snelheden (totaal van 26.396 tijdens de referentieperiode gecontroleerde voertuigen).
Op het gebied van verkeersveiligheid hebben de gemeenschapswachters ook deelgenomen aan de door het BIVV georganiseerde jaarlijkse campagne, maar dan wel op dagelijkse basis: ze zijn tussengekomen door overtreders van de wegcode tot de orde te roepen, in het bijzonder in de omgeving van de scholen.
7.2.3 Voorziening 2: diefstalpreventie Sinds februari 2013, wordt de functie van “diefstalpreventieadviseur” uitgevoerd door de coördinator van de gemeenschapswachters. Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 159
Diefstalpreventie in enkele cijfers (van 01/09/2013 tot 31/08/2014)
Bezoeken uitgevoerd voor diefstalpreventie bij particulieren Premies toegekend voor inbraakpreventie Specifieke acties “Fietsgraveer”-sessies Bedrijfsbezoeken Interventies op het telepolitie-systeem Infoavond voor de “nieuwe inwoners” Operatie “Rosace” van 12-16 mei 2014 Infosessies diefstalpreventie bij syndici ofte appartementsbeheerders
60 39 2 3 4 1 1 4
De premies voor inbraakpreventie.
Op inbraakgebied voert de gemeente sinds 1996 een beleid van toekenning van premies omkaderd door een huisbezoek van een diefstalpreventieadviseur). Hoewel het aantal de diefstallen gepleegd in de openbare ruimte dalende is sinds 2000, toch blijf de criminaliteit die verband houdt met inbraak zorgwekkend. Sinds de invoering van premies (bedrag dat maximaal kan worden toegekend in 2014: 260,00 €), hebben de eigenaars van ongeveer 600 Koekelbergse woningen deze incentive kunnen genieten, en dit zonder diegenen mee te tellen die fiscale voordelen aangevraagd hebben, zonder de premie aan te vragen, en de nieuwe woningen die ertoe geneigd zijn de gepaste technopreventiemaatregelen onmiddellijk te integreren. Sinds 2014 wordt er, om na een inbraak zo snel mogelijk te reageren en zo de eventuele risico’s op recidive te vermijden, een standaardbrief geadresseerd aan de slachtoffers waarin ze worden geïnformeerd zowel over de diefstalpreventieadviseur als over de gespecialiseerde psycholoog van het bureau voor slachtofferhulp die hen ter beschikking staan.
Het telepolitie-systeem 73 Koekelbergse handelszaken zijn momenteel uitgerust met een telepolitie-apparaat. De installatie van dit systeem is gratis en de betrouwbaarheid van het materiaal wordt regelmatig getest. De frequente controles hebben ook het contact met de handelaars vergemakkelijkt, zodat hun verwachtingen en behoeften op het gebied van veiligheid en preventie beter kunnen worden begrepen. De operatie “Rosace” Gedurende de week van 12 tot 16 mei 2013, hebben een team dat bestond uit de diefstalpreventieadviseur en gemeenschapswachters een operatie voor inbraakpreventie uitgevoerd. Deze bestond uit het controleren van de toegangsdeuren van de woningen. Drie veiligheidselementen werden zorgvuldig nagekeken: de cilinder en de rosette van het slot, de ruimte tussen de deur en de deurstijl.
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 160
Operatie Rosace Mei 2014 Naam van de wijk waarop de operatie gericht was
Sector Basiliek
Aantal deuren gecontroleerd
800
Aantal flyers verdeeld
2600
Aantal risicovolle ofte zwakke deuren
240
Personeel betrokken (functie, aantal) Tijdsbestek / Uurrooster van de operatie: dagen en uren
Drie gemeenschapswachters + diefstalpreventieadviseur 4 dagen tussen 08.00 uur en 20.00 uur
7.2.4 Voorziening 3: de opvoeders en het straathoekwerk Het voorbije jaar werd gekenmerkt door de reorganisatie van de voorziening “Opvoeders” in twee verschillende, maar complementaire teams: de straathoekwerkers die bestemd zijn voor het brede publiek en de opvoeders die verantwoordelijk zijn voor een nieuw project dat bestemd is op jongeren uit onze gemeente. Er werd tot deze reorganisatie van de dienst besloten naar aanleiding van de nieuwe overeenkomst Strategisch Veiligheids- en Preventieplan, alsook om onze acties beter te kaderen met de richtlijnen en/of nieuwe oriëntaties vastgelegd door de verschillende machten die deze voorzieningen financieren. 7.2.4.1 De straathoekwerkers Het team van de straathoekwerkers bestaat uit 7 personen die gesubsidieerd worden door het Brussels Preventie- en Buurtplan (3 VTE), door het fonds Europese Toppen (1,5 VTE), alsook door de toelage van het Veiligheids- en samenlevingscontract (2VTE). Hun functie zoals die door de gewestelijke overheid gepreciseerd wordt, brengt sinds 2013 werk rond heel diverse assen mee: o
o o
o
de zichtbare aanwezigheid: door hun regelmatige aanwezigheid op het terrein en door banden te leggen met hun doelpubliek (kwetsbare personen, noodsituaties, drugsverslaving, criminaliteit, …); de strijd tegen burgerlijk wangedrag (asociaal gedrag) en tegen sociale overlast, via een nietrepressief opvoedkundig proces (ateliers en diverse activiteiten); de strijd tegen schooluitval door zich te richten tot de volledige “afhakers” en de schoolverzuimers. Ze leggen contact met de jongeren die zich op straat bevinden tijdens en na de lesuren; en ze pakken toxicomanie ofte drugsverslaving aan door de verslaafde aan te zetten tot verminderd risicogedrag.
In de loop van dit jaar werd het voor het publiek bestemde activiteitenpakket beperkt op uitdrukkelijk verzoek van onze subsidiërende overheid, en de actie van het team werd geheroriënteerd naar het straathoekwerk als dusdanig. De aldus geherpositioneerde straathoekwerkers profileren zich vandaag als een specifieke en originele schakel van de instandhouding van een vorm van sociale samenhang in de wijken en als een eerste wal tegen de verleiding van de criminaliteit of het criminogeen risico.
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 161
Aanwezigheid in straten en parken Gedurende het schooljaar 2013-2014, heeft het straathoekwerkersteam zijn “rondtrekkend” en zijn zonaal werk, met inbegrip van het leggen van contacten en het oriënteren, voortgezet in de omgeving van het Elisabethpark en het Simonisplein. Tijdens de zomer werd hun werk gereoriënteerd naar plaatsen waar er zich dan veel jongeren ophouden (Victoriapark, Novillesquare en omgeving). De arbeidstijd besteed aan deze aanwezigheid op straat bedroeg over heel de voorbije periode bijna 50%. Wat het volwassenenpubliek betreft, zijn de door onze straathoekwerkers aangetroffen problemen heel verschillend gebleken: personen zonder papieren, asielzoekers, minderheden (Roma's, Subsaharanen, …), verslavingsproblemen, criminaliteit, daklozen, personen met culturele, medische psychische, psychiatrische, sociale en/of gezinsproblemen, maar ook personen die aan hun situatie gewend geraakt zijn en erin lijken te berusten. Acties ten opzichte van de doelgroepen Onze opvoeders richten zich ook tot een publiek van jongeren uit kwetsbare gezinnen die geen deel uitmaken van het straatbeeld. Deze jongeren hangen niet noodzakelijk rond op straat maar leven niettemin in een soms moeilijke sociale, financiële en culturele situatie. We moeten hen dus waarschuwen voor de verleiding van de straat en hen stimulerende activiteiten voorstellen. a) Voor jongeren van minder dan 16 jaar o
Activiteiten en uitstapjes met de kinderen van Koekelberg: dinsdags en donderdags aan het einde van de namiddag, en zaterdags hebben de jongeren deelgenomen aan multisportsessies in sportcentrum Victoria (67 sessies met een gemiddelde van 11,7 jongeren; 66 jongeren van 7 tot 14 jaar ingeschreven voor de jaarcursus). Op woensdagnamiddag werden er uitstapjes georganiseerd (museumbezoek, tentoonstelling, bowling, bioscoop, ...) met gemiddeld 8 deelnemers. Gedurende de schoolvakanties werden er activiteiten georganiseerd met de jongeren die zich in de openbare ruimte bevonden: initiatie in de wegcode voor de fietser, sensibilisering voor burgerlijk wangedrag (asociaal gedrag) door een pistespel, een voetbaltoernooi georganiseerd door de kinderen, een eierenjacht, sportieve en ludieke activiteiten … Tijdens de Allerheiligenvakantie hebben er 29 kinderen deelgenomen aan minstens één van onze activiteiten, tegenover 43 kinderen tijdens de kerstvakantie en 29 van hen met Pasen.
o
De Minivoetbalteams: er werden 3 teams gevormd: de 10/12-jarigen, de miniemen (12 ingeschreven); de 12/14-jarigen, de cadetten (12 ingeschrevenen); de senioren (12 ingeschrevenen). Deze 36 jongeren hebben elkaar wekelijks ontmoet voor de training en de match. De teams werden niet meer opnieuw gevormd aan het einde van het kampioenschap 2013-2014, met het oog op een definitieve aanpassing aan de gewestelijke richtlijnen op dit gebied, nu het Brussels Preventie- en Buurtplan geen preventiepersoneel meer wil subsidiëren met als doel de verwezenlijking van animaties van het socio-sportieve type.
o
De tuin: de straathoekwerkers hebben in de loop van het jaar hun actie gereoriënteerd naar meer opvoedkundige en als niet-terugkerend beschouwde activiteiten. Nadat ze een perceel van de door de vereniging VELT Koekelberg beheerde collectieve tuinen te leen gekregen hadden, hebben ze jongeren van 8 tot 12 jaar (3 jongens en 8 meisjes) geïnitieerd in de praktijk van het tuinieren in de stad
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 162
(op woensdag- en zaterdagnamiddag). De door de actie opgebrachte oogst werd aangeboden aan de deelnemers, maar ook aan 3 families in een precaire situatie.
b) Voor adolescenten en jonge volwassenen: o
Coaching/begeleiding en individuele follow-up:
De straatgroep die in 2013-2014 gevolgd werd, bestaat uit 42 personen (29 mannen en 13 vrouwen) van 18 tot 63 jaar, voor het merendeel van Subsaharaanse herkomst en meer in het bijzonder uit Centraal-Afrika. De tabel hieronder herneemt de problematieken die aangehaald zijn met de straathoekwerkers en die ook het voorwerp geweest zijn van acties (begeleidingen voor het essentiële deel) of van inlichtingen:
Alcohol
Drugs
Schulden
Juridisch problee m
11
22
22
16
19
5
7
17
17
9
16
4
4
5
5
7
3
Administ ratief
Opleidin g
Werk
Woning
Totaal
39
14
14
17
9
Mannen
27
14
13
12
Vrouwen
13
0
1
5
o
Onderda Daklozen k
Permanentie van de straathoekwerkers: In 2013-2014, heeft de met permanentie belaste straathoekwerker 45 nieuwe dossiers geopend, waarvan er 5 waren met één enkele vraag, 19 dossiers met twee vragen en 21 andere bevatten drie of meer vragen. Netwerken blijft een noodzaak om te kunnen inspelen op de diverse problematieken: 12 situaties vereisten hulp van een interveniënt (of een organisme), 11 dossiers, 2 interveniënten, en 22 dossiers meer dan drie interveniënten. Aan deze situaties, moeten er nog 43 dossiers van voorgaande jaren die nog steeds gevolgd worden, toegevoegd worden. Sinds de met permanentie belaste straathoekwerker in 2012 zijn functie opnam, heeft hij 121 dossiers geopend, waarvan de helft (61) nog open blijven wegens de complexiteit van de situaties. Deze situaties omvatten gebieden die zo gevarieerd zijn als huisvesting, arbeidsrecht, strafrecht, lichamelijke en geestelijke gezondheid, schuldenlast, alcoholisme en toxicomanie, voeding, werkloosheid, opleidingen, administratieve problemen. 9 situaties zijn voortgekomen uit dakloze personen.
o
Een gespecialiseerde permanentie m.b.t. de woningproblematiek: Deze actie, die iedere vrijdagnamiddag door een gespecialiseerde straathoekwerker wordt voorgesteld, beoogt het publiek dat op zoek is naar een woning een toegang tot het Internet aan te bieden, alsook eerstelijnshulp met begeleiding en aangepaste adviezen.
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 163
De dossiers die werden geopend in het kader van deze permanentie huisvesting: Permanentie huisvesting 20132014
Inschrijving met follow-up
Eenmalige vraag om informatie (ad hoc)
Gezinnen met kinderen
Alleenstaanden met kinderen ten laste
Alleenstaanden
Anderen
Totaal dossiers
Vervangingsinkomsten
3
7
8
1
19
Inkomen uit arbeid
1
1
Geen inkomen
1
1
Totaal
5
7
8
Vervangingsinkomsten
1
4
5
10
2
2
Gezinssituatie / Inkomsten
Inkomen uit arbeid
1
0
Geen inkomen Totaal
Totaal
21
1
4
7
0
12
6
11
15
1
33
Activiteiten voor vrouwen: op dinsdag-, woensdag- en donderdagvoormiddag, behalve tijdens de schoolvakanties. 39 vrouwen waren ingeschreven. In 2013-2014 konden er, via 60 ontmoetingssessies met een gemiddelde aanwezigheid van 7 vrouwen, 18 vrouwen georiënteerd worden naar het Bureau voor slachtofferhulp, naar de schoolbemiddelaars, de straathoekwerkers of andere diensten voor huiselijk-geweldproblemen of problemen met de kinderen, … Het werk van de straathoekwerker impliceert veelvoudige relationele dimensies die complex zijn en vaak informeel, geknoopt in de openbare ruimte met personen of groepen in een kwetsbare of precaire situatie die niet noodzakelijkerwijze hulp vragen (en die soms zelfs weigeren). Dit benaderingswerk dat verricht wordt bij de doelpublieken is van nature moeilijk kwantificeerbaar en wordt bijgevolg niet opgenomen in de hierboven geciteerde acties. 7.2.4.2 De straathoekwerkers en het nieuwe “jongeren”-project Eind maart 2014 heeft de Preventiedienst een nieuw project opgezet onder de titel “Jongeren in conflict met de wet” in het kader van de preventie van de fenomenen “sociale hinder” en “jongerengeweld” opgenomen in het Strategisch Veiligheids- en Preventieplan 2014-2017. De algemene doelstelling van dit project is de hersocialisering te bevorderen van jongeren onder de 12 jaar die in conflict zijn met de wet (geweld, herhaald burgerlijk wangedrag (asociaal gedrag), diefstallen), de invloed te verminderen van risicofactoren die verbonden zijn met geweld, een geïndividualiseerd opvoedkundig project alsook sociale vaardigheden te ontwikkelen, instellingen en verenigingen te zoeken die de begeleiding van de jongere kunnen overnemen. Dit geïndividualiseerd opvoedkundig project stelt programma’s voor die ertoe bestemd zijn de risico’s op het overgaan tot een daad van geweld door een leerproces gericht op zelfcontrole, het ontwikkelen van sociale vaardigheden (zoals problemen kunnen oplossen, communiceren) en het zoeken van de interessegebieden (de perioden van vrije tijd zijn bevorderlijk voor de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden). Naar aanleiding van de presentatie van het project aan het team van straathoekwerkers in april 2014, hebben drie opvoeders zich gemeld om deze nieuwe actie uit te voeren. Hun begeleiding van de jongeren is beperkt tot een periode van 6 maanden die 2 keer kan worden verlengd en die wordt opgevat als een overgangsperiode tussen de detectie en de oriëntatie naar andere diensten. Elke begeleiding van de jongere gebeurt na voorstelling van het project aan zijn ouders en mits hun uitdrukkelijke toestemming.
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 164
Het project zal zich in fasen consolideren terwijl de diagnosemiddelen verfijnd worden, de programma’s ter vermindering van het geweld geselecteerd worden, het geïndividualiseerd opvoedkundig project verbeterd wordt, … Bij het begin van deze actie hebben de opvoeders 18 jongeren geselecteerd die het profiel hebben van de actie voor deze activiteiten. Ze hebben eerst de interessegebieden proberen te diversifiëren door een programma voor juli en augustus op te stellen met 4 ateliers van elk één week (circusinitiatie, initiatie in het rappen, toneelinitiatie en initiatie in de stedelijke grafische kunst), ateliers die werden aangevuld door een kampweek in Malmédy (15 jongeren) en diverse activiteiten. In functie van de deelname door de leden van de groep van 18 jongeren hebben ze de deelname aan de activiteiten uitgebreid naar jongeren die zich regelmatig in de openbare ruimte ophouden.
7.2.5 Voorziening 4: de Schoolbemiddeling De dienst schoolbemiddeling bestaat uit 6 bemiddelaars (2 VTE, 1 4/5de en 1 1/5de tijd) die gesubsidieerd worden door de lokale preventie- en buurtplannen van de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel (GODB). De dienst werkt samen met verschillende interveniënten: schooldirecties, PMS, VZW Forum Koekelbergeois, VZW La ruche aux livres, andere preventiediensten, … De hoofdopdracht van de bemiddelaars bestaat uit het bestrijden van schooluitval en het bevorderen van school-attachment door acties te ondernemen op verschillende niveaus: informatie (individueel of collectief), begeleiding, diagnose, schoolhulp, controle op de schoolplicht en inventaris van de bestaande voorzieningen. De dienst schoolbemiddeling staat ter beschikking van alle jongeren en hun ouders (of vervangende ouders) die in Koekelberg wonen en/of naar school gaan in een school op het gemeentelijk grondgebied.
7.2.5.1 Schoolhulp en begeleiding De jongeren die toetreden tot één van onze School-Attachment Ruimte (SAR) structuren voor het basis- of het secundair onderwijs komen bij ons langs verschillende wegen, zoals schooldirecties, het docentenkorps, de PMS-centra, de sociale bemiddeling, de straathoekwerkers, …
Enkele cijfers
Ingeschreven in 2013-2014 Ingeschreven in juni 2014 Pariteit Aantal betrokken scholen Inwoner van de gemeente Gemiddelde aanwezigheid van de leerling ingeschreven bij de SAR Aantal jaren schoolachterstand 0 jaar Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
SAR basis 42 26 24 meisjes en 18 jongens 9 32 40,9 dagen
SAR secundair 20 15 8 meisjes en 12 jongens 15 18 32 dagen
29
3 Page 165
1 jaar 2 jaar Algemeen rapportgemiddelde op het ogenblik van de inschrijving bij de SAR Gemiddeld aantal vakken waarvoor men onvoldoendes haalt op het ogenblik van de inschrijving bij de SAR
SAR basis 12 1 61%
SAR secundair 8 8 54%
1,5
4
Organisatie en werking van de SAR’s De SAR basis: openingsdagen en -tijden Tijdens het schooljaar open op maandag, dinsdag en donderdag van 15.15 uur tot 18.00 uur. De kinderen van het 1ste tot en met het 3de leerjaar basisonderwijs komen van 15.15 uur tot 16.30 uur en die van het 4de tot en met het 6de leerjaar van 16.30 uur tot 18.00 uur. Voor het schooljaar 2013-2014, kon er voor 56 aanvragen geen begeleiding aangeboden worden, zodat de aanvragers moesten worden doorverwezen naar andere huistakenscholen/organisaties voor huistaakbegeleiding en/of een inschrijving op de wachtlijst. De SAR secundair: openingsdagen en -tijden Tijdens het schooljaar open op maandag, dinsdag en donderdag van 16.00 uur tot 18.30 uur, alsook op woensdag van 14.00 uur tot 18.30 uur. Op het ogenblik waarop ze zich inschrijven bevinden de jongeren zich in een situatie van gekenmerkte schoolachterstand (onvoldoende voor meer dan 3 vakken). De schoolmoeilijkheden die het meest voorkomen zijn: het begrip van de taal, het gebrek aan woordenschat, het niveau voor schriftelijke expressie dat heel zwak is, het logisch nadenken en de niet geïntegreerde basissen op het gebied van de wetenschappelijk vakken en de tweede talen, … De algemene moeilijkheden zijn: het gebrek aan discipline ten opzichte van het studeren, het verkeerd gebruiken van de werkinstrumenten, de methodologieproblemen, gebrek aan autonomie, gebrek aan ouderlijke hulp of begeleiding en aan voldoende plaats om thuis te studeren. Bij de inschrijving bij de SAR’s basis en secundair wordt er voor elke jongere een individueel project opgezet om een algemeen zicht te krijgen op zijn situatie en vooral om de hulp die hem/haar zal worden aangeboden te kunnen optimaliseren in functie van zijn/haar behoeften. Het individuele project dat voor elke jongere opgezet wordt, omvat ontmoetingen met zijn/haar ouders, de leerkrachten, de directie van de school en eventueel andere organisaties; het opzetten van een gezamenlijk persoonlijk project gebeurt in overleg met de jongere, zijn ouders en de bemiddelaars; de evaluatie van het project rond Allerheiligen, met Kerstmis, rond Pasen en op het einde van het schooljaar in aanwezigheid van de jongere zelf, zijn ouders en de bemiddelaars; een dossier van het individuele werk; een verrijking van de kennis door activiteiten, culturele uitstappen, een stage en/of een kamp; de samenwerking met de opvoeders van de Preventiedienst en de PMScentra.
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 166
Vier weekends per jaar, tijdens de examenperiodes, worden er individuele sessies voorgesteld aan de jongeren van de SAR’s basis en secundair, om hen te ondersteunen bij hun voorbereiding op de controles. Resultaten Wat de SAR basis betreft, zijn 19 op 26 leerlingen overgegaan naar het volgende leerjaar. Wat de SAR secundair betreft, waren er 5 A attesten (probleemloos overgaan naar het volgende jaar), 2 B attesten (oriëntaties of restricties wat betreft de opties), 4 C attesten (het jaar overdoen), 2 “automatische” overgangen en 2 leerlingen van wie we de resultaten niet kennen. Met een gemiddelde van 54% en 4 onvoldoendes op het ogenblik van de inschrijving bij de SAR (49 % voor wiskunde en 48% voor Frans), vormt de begeleiding van de leerlingen van het secundair onderwijs een echte uitdaging.
7.2.5.2 Samenwerkingen
Sociale Samenhang/Forum Koekelbergeois: de school bemiddeling in samenwerking met het Forum Koekelbergeois biedt schoolbegeleiding en ondersteuning aan voor kinderen en adolescenten van 8 tot 18 jaar, alsook culturele of opvoedkundige activiteiten. Dit project schoolbegeleiding en ondersteuning heeft tot doel kinderen en adolescenten te helpen bij hun scholing, opdat ze zo vlug mogelijk zouden kunnen re-integreren in hun parcours op school en niet meer in een situatie van mislukken ofte falen en achterstand zouden zitten of terechtkomen. De schoolhulp voor de leerlingen van het basisonderwijs vindt plaats op woensdag van 14 uur tot 17 uur en op zaterdag van 10 tot 13 uur, behalve tijdens de schoolvakanties. De hulp wordt voornamelijk gerealiseerd door vrijwilligers die omkaderd worden door één of meer leden van de Preventiedienst.
Ingeschreven in 2013-2014 Pariteit Ingeschreven in juni 2014 Geslaagd in juni
Project Sociale Samenhang basis 21 15 meisjes en 6 jongens 19 15
De schoolhulp voor de leerlingen van het secundair onderwijs vindt uitsluitend plaats op zaterdag van 10 uur tot 13 uur en ze richt zich voornamelijk tot leerlingen die problemen hebben bij sommige welbepaalde vakken.
Ingeschreven in 2013-2014 Pariteit Ingeschreven in juni 2014 Aantal betrokken scholen Inwoner van de gemeente Gemiddeld aantal lesuren Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Project Sociale Samenhang secundair 42 24 meisjes en 18 jongens 15 17 28 15,5 Page 167
Project Sociale Samenhang secundair gegeven per leerling Aantal jaren schoolachterstand 0 jaar 1 jaar 2 jaar 3 jaar Algemeen rapportgemiddelde op het ogenblik van de inschrijving bij de Sociale Samenhang Gemiddeld aantal vakken waarvoor men onvoldoendes haalt op het ogenblik van de inschrijving bij de Sociale Samenhang
11 19 9 3 55%
2,4
Resultaten van de actie: Op de 39 leerlingen van wie de resultaten ons meegedeeld werden, behaalden er 21 een A attest (geslaagd voor het schooljaar), 10 een B attest (oriëntaties of restricties wat betreft de opties) en 8 een C attesten (het jaar overdoen). Ingeschreven in 2013-2014
A attest B attest C attest
Gemiddeld aantal vakken waarvoor men onvoldoendes haalt op het ogenblik van de inschrijving 2,0 1,9 2,75
Gemiddeld aantal vakken waarvoor men onvoldoendes haalt in juni 1,1 3,4 5,1
De onderwijsvakken waarbij de leerlingen het meest problemen hebben, zijn, in dalende volgorde, wiskunde (gemiddeld 1 leerling op 2), Nederlands en Frans.
Multidisciplinaire vergaderingen: (8 vergaderingen in2013-2014): De bedoeling van het project bestaat erin, verschillende actoren samen te brengen (PMS, Promotie van gezondheid op school, schoolbemiddeling, de directies van de gemeentescholen, de opvoeders, … .) die betrokken zijn bij de jongeren die in moeilijkheden of in een situatie van schooluitval, om de situaties en de op te zetten begeleidingen te bespreken.
Externe vergaderingen en diverse activiteiten: Regelmatig organiseert het netwerk van de schoolbemiddelaars van de Preventiediensten vergaderingen of het neemt eraan deel. De frequentie van de vergaderingen hangt af van het thema dat behandeld wordt. De schoolbemiddelaars hebben ook deelgenomen aan en/of meegewerkt aan de dag van de Vrouw, de vergaderingen van de gemeentelijke onthaalcommissie, Koecoon, de vergaderingen van het schoolbemiddelaarsplatform van het Belgisch Forum voor Preventie en Veiligheid in de Steden (BFPVS), het Lentefeest en de 12 opleidingsdagen. Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 168
7.2.5.3 Sociale follow-up In aanvulling en in partnerschap met de School-Attachment Ruimte (SAR) structuren biedt een bemiddelaar, aan de bevolking van de gemeente Koekelberg en aan de leerlingen die naar een school in Koekelberg gaan, hulp en ondersteuning bij alle vragen en problematieken in verband met scholing (behalve het leren, de leerstof zelf). Het gaar hier om een preventieve voorziening en hulp, ter bestrijding van schooluitval. Deze permanentie is elke werkdag open en richt zich tot verschillende leeftijdsgroepen van de bevolking. Ze biedt de volgende diensten aan: het zoeken van een school, van een huistakenschool ofte huistaakbegeleiding; interface bemiddeling tussen jongeren, ouders en school in geval van conflicten; het opzetten van individuele, sociale of gezinsbegeleiding in netwerk met andere sociale actoren; Het invullen van documenten die eigen zijn aan de studies, medische dossiers, gezinstoelagen (kindergeld in de volksmond), aanvragen voor vervoersabonnementen, inschrijvings-documenten voor de middelbare scholen, … Eerstelijnswerk ter preventie van schooluitval, verricht op vraag van de scholen in het kader van de controle van de schoolplicht. Aantal dossiers per leeftijdsgroep 0-5 jaar 6-11 jaar 12-18 jaar Ouder dan 18 jaar Totaal
2012-2013
2013-2014
32 39 28 5 104
54 42 35 3 134
7.2.5.4 Nieuwe projecten Sinds 2013 is het team van de schoolbemiddelaars versterkt met een projectverantwoordelijke die verantwoordelijk is voor het ontwikkelen van alternatieve acties in uiteenlopende gebieden: situaties van schooluitval, uitdieping van de relatie ouders-kinderen-school, opvoeding tot het ouderschap, preventie van burgerlijk wangedrag (asociaal gedrag). Zo werden de volgende acties (ateliers ofte workshops) ondernomen: Het atelier stripverhaal en poëzie: deze ateliers vinden plaats op maandag en dinsdag in het gebouw Kasa. In het schooljaar 2013-2014 vond dit atelier 68 dagen plaats met een gemiddelde van 8 kinderen per dag. 28 kinderen (13 meisjes en 15 jongens) waren ingeschreven.
De ateliers voor het behalen van het Getuigschrift Basisonderwijs (GBO) (24 sessies): dit atelier heeft leerlingen voorbereid die de leeftijd hebben om deel te nemen aan de toets om het GBO te behalen, maar die nog niet in het zesde leerjaar van het basisonderwijs zitten, opdat ze hun schoolachterstand zouden kunnen verkleinen. Voor 2013-2014 werden er 5 kinderen ingeschreven(1 meisje, 4 jongens).
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 169
Ateliers recepten en voorschriften: maandelijks atelier over ouderlijke opvoeding, op de derde donderdag van de maand in Kasa. 6 moeders van een gezin uit de ijk hebben deelgenomen aan deze sessies.
Ateliers ouderschap en Français Langue Etrangère (FLE, Frans Vreemde Taal): atelier op maandag- en dinsdagvoormiddag dat bestemd is voor ouders die maar met veel moeite Frans spreken (recente immigratie) en van wie de kinderen zijn toegetreden tot één van de andere structuren van de Preventiedienst. Dit atelier is een mix die zich situeert tussen opvoeding tot ouderschap (zelfde programma als voor het atelier “recepten en voorschriften”) en een cursus Français Langue Etrangère. Dit atelier vond 62 dagen plaats met een gemiddelde van 5 personen. Er waren 39 personen ingeschreven, waarvan 3/4de mama’s.
De projectverantwoordelijke heeft ook gewerkt aan de uitwerking van de brochure “Gouden regels voor een “gebruikersvriendelijke” gemeente” verwezenlijkt in het kader van de informatiecampagne betreffende de nieuwe beschikkingen die van toepassing zijn op het gebied van gemeentelijke administratieve sancties (GAS). 7.2.6
Voorziening 5: de conflictbemiddeling (interpersoonlijke conflicten)
Het doel van deze dienst is de verschillende partijen toe te laten, met ondersteuning van een neutraal ingestelde bemiddelaar die elke partij individueel gehoord heeft en daarna zal proberen hen weer dichter bij elkaar te brengen, een oplossing te vinden of minstens een afzwakking van het conflict. De conflictbemiddelaar van de Preventiedienst werkt nauw samen met het team van de wijkbemiddelaars (vrijwilligers die een opleiding tot conflictbemiddelaar hebben gekregen) en met de teams van de op het terrein aanwezige gemeenschapswachters. De verkenning van conflicten begint heel dikwijls op het terrein door het rechtstreeks observeren van concrete situaties. Op basis van de dienstverslagen van de gemeenschapswachters stelt men vast dat zij daar minstens één keer per week mee geconfronteerd worden.
7.2.6.1 Conflicten in de openbare ruimte Gedurende het jaar 2013 zijn de gemeenschapswachters 67 keer ofwel rechtsreeks, ofwel onrechtstreeks tussengekomen (in functie van het type conflict, de intensiteitsgraad ervan, het aantal personen dat aanwezig is, …) bij conflicten in de openbare ruimte. De periode van april tot en met juni werd het meest gekenmerkt door opflakkerende conflicten. De feiten gebeuren regelmatig op het einde van de week, maar zelden tijdens het weekend. De conflicten vinden hoofdzakelijk plaats na 12.00 uur, dat is 2 uur vroeger dan vorig jaar. De gemeenschapswachters begonnen de conflicten rechtsreeks te bemiddelen en konden de situatie kalmeren in 28 situaties (op een totaal van 71 feiten). Ze hebben een beroep gedaan op de politieen/of de hulpdiensten en hebben de protagonisten 5 keer georiënteerd naar onze dienst conflictbemiddeling. In 13 situaties werden de gemeenschapswachters geconfronteerd met tamelijk talrijke groepen (namelijk gevechten tussen rivale groepen). De bevoegdheid van de gemeenschapswachters tot het voorkomen en aanpakken van verbale conflicten op de openbare weg die geen gebruik van dwang vragen is voortaan uitdrukkelijk vastgelegd door de wet van 13 januari 2014. In dit kader zullen ze een bijkomende opleiding volgen die onder andere een module betreffende het positief aanpakken van conflicten met minderjarigen omvat. Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 170
7.2.6.2 De dienst conflictbemiddeling In 2013-2014 heeft de dienst conflictbemiddeling geantwoord op 65 vragen die aan de dienst waren gericht door particulieren of doorgestuurd door de andere leden van de Preventiedienst: gemeenschapswachters, straathoekwerkers of het bureau voor slachtofferhulp. 35 van deze 65 vragen konden behartigd worden door de bemiddelaar, maar tot nu toe is men in geen van deze situaties al kunnen komen tot het stadium waarin de verschillende bij het conflict betrokken partijen elkaar ontmoeten om gezamenlijke oplossingen of een compromis te vinden. In 25 aangetroffen situaties heeft de niet-vragende partij aanvaard haar visie uit te drukken of haar versie te geven van de conflictsituatie, maar er geen gevolg aan gegeven of de wens uitgedrukt haar standpunt te confronteren met dat van de partij aan de oorsprong van de vraag. De redenen die het herhaaldelijke uitblijven van resultaten op het niveau van deze doorslaggevende fase van het bemiddelingsproces zouden kunnen verklaren, worden momenteel geanalyseerd. De verklarende elementen zullen worden opgenomen in de eindevaluatie van de voorziening bij de afloop van de overeenkomst die de gemeente bindt aan de subsidiërende overheid bindt in het kader van de oproep tot het indienen van projecten met betrekking tot het Brussels Preventie- en Buurtplan 2011-2014. In de praktijk is de bemiddelaar met een luisterend oor en aanbevelingen erin geslaagd bepaalde conflicten te kalmeren. Inderdaad vonden een beduidend aantal conflicten hun oorsprong in uiteenlopende standpunten op het gebied van de opvoeding van kinderen, in de gezinssfeer, in de relatie tussen huurders en eigenaars, tussen buren, tussen samenwonenden, … Door de benadering van een neutrale derde kan men alternatieve oplossingen overwegen die ruimer zijn dan het louter unilaterale standpunt.
7.2.7 Voorziening 6: het bureau voor slachtofferhulp De psycholoog van het Bureau Voor Slachtofferhulp (BVS) van de Preventiedienst ontvangt slachtoffers van misdrijven (agressies ofte geweldplegingen, diefstal met geweld, huiselijk geweld, …) met het doel hen psychologische hulp en ondersteuning te geven. Bij uitbreiding staat het bureau na afspraak ter beschikking op elke werkdag van de week en op bepaalde zaterdagen, en dit voor elke persoon die zich het slachtoffer acht van daden van geweld, onafgezien van het feit of men al dan niet een klacht heeft ingediend bij de politie. In 2013-2014 werden door deze dienst de volgende acties ondernomen: Schrijven en verzenden van brieven (56) of de telefonische contacten (168) met als doel het voorstellen van psychologische, sociale of juridische bijstand aan inwoners van de gemeente Koekelberg (dat is meestal het geval) die rechtstreeks of onrechtstreeks het slachtoffer zijn geworden van daden die bij wet strafbaar zijn;
Gesprekken voor psychologische, juridische of administratieve ondersteuning (dit betrof respectievelijk 94, 60en 18 gebruikers); Bezoeken aan huis voor de slachtoffers zich maar heel moeilijk kunnen verplaatsen; 6 opleidingen, informatie- of reflectiedagen; Diverse deelnames: deelname aan het platform ter bestrijding van echtelijk geweld, aan de adviesraad voor diversiteit en aan het platform “Koekelberg, gemeente in goede gezondheid”; Organisatie en animatie van een namiddag met kortfilms omkaderd door een gesprek rond het thema van echtelijk geweld (Dag van de Vrouw). In de voorbije periode werd er met 261 personen (90 mannen en 171 vrouwen) contact opgenomen of ze kwamen zelf spontaan aankloppen bij het BVS. Deze slachtoffers werden geconfronteerd met minstens één van de volgende misdrijven :
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 171
Misdrijven
Aantal slachtoffers betrokken in 2011-2012
Aantal slachtoffers betrokken in 2012-2013
Aantal slachtoffers betrokken in 2013-2014
Echtelijk geweld, dus binnen het huwelijk
83
99
47
Huiselijk geweld (buiten het koppel)
21
24
22
41
54
42
32
38
13
Bedreiging, beledigingen
33
45
35
Verkrachting, seksueel misbruik
13
17
11
burenconflicten
10
12
8
Minderjarige in gevaar
32
44
33
5
3
7
6
3
2
1
101
64
71
Inbraak
9
8
1
Hold-up
6
5
5
17
19
13
4
1
Slagen en verwondingen (buiten het gezin) Intimidatie
Niet-naleving v.d. uitspraak v.d. rechter m.b.t. hoederecht over de kinderen Kinderontvoering Geweld en verwaarlozing van ouderen Diefstal met geweld
Misbruik van vertrouwen, oplichting, laster Racket Verkeersongeval met vluchtmisdrijf
2
1
Intimidatie na scheiding van het koppel
22
Hoewel de daling van het aantal slachtoffers van diefstal met geweld in 2012-2014 een bevestiging is van de tendens tot vermindering van dit type diefstal, beschikken wij in dit stadium niet over elementen die de daling van het echtelijk geweld over de periode 2013-2014 verklaren. Wat de personen betreft die het slachtoffer zijn van ongevallen of diverse ziektes werd er ook een afname vastgesteld van het aantal gemelde situaties over de laatste referentieperiode: Zonder misdrijf
Aantal gebruikers betrokken in 2011-2012
Aantal gebruikers betrokken in 2012-2013
Aantal gebruikers betrokken in 2013-2014
Brand
4
4
1
(Poging tot) Zelfmoord, verdacht overlijden Ongeval (verkeer, thuis)
13
9
8
9
5
6
Psychiatrische stoornissen
26
39
13
Ernstige ziekte
3
4
8
Conflict
3
1
Alcoholisme, toxicomanie ofte drugsverslaving
21
35
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
13
Page 172
Zonder misdrijf
Aantal gebruikers betrokken in 2011-2012
Aantal gebruikers betrokken in 2012-2013
Aantal gebruikers betrokken in 2013-2014
Asielzoeker
6
11
6
Huisvlucht
1
1
Rampen
1
1
Andere
0
4
7.2.8 Voorziening 7: het programma voor Sociale Samenhang 7.2.8.1 Inleiding De gemeente van Koekelberg heeft op 1 januari 2011 een vijfjarig contract rond sociale samenhang getekend met de COCOF als subsidiërende overheid en vijf Koekelbergse verenigingen. Dit contract zal eindigen op 31 december 2015. In 2013 en in 2014 (lopende) werd er geen wijziging aangebracht aan het gemeentelijk contract. De 5 bij dit contract betrokken verenigingen zijn: 1. Vzw La Maison en Couleurs 2. Vzw Mosaïc 3. Vzw Le Forum Koekelbergeois 4. Vzw La Ruche aux Livres 5. Vzw Les Amis d’Accompagner. 7.2.8.2 Analyse van de acties gerealiseerd in 2013 In de loop van 2013 hebben de vijf verenigingen zes acties voorgesteld voor sociale samenhang op het gemeentelijk grondgebied. Deze acties zijn voornamelijk bestemd voor Koekelbergenaars, maar niet uitsluitend. Van de zes gesubsidieerde acties zijn er vijf opgetekend als prioritaire acties, en één als bijkomende actie (zie tabel).
Soorten acties Schoolbegeleiding en steun Alfabetisering/FLE Onthaal van nieuwkomers Aantal acties
Prioritaire acties 3 1 1 5
Bijkomende acties 1
1
In 2013 stelden vier verenigingen acties voor in verband met de schoolsteun, alsook een rechtstreekse hulp voor het leren op school ( huistakenschool of structuren van schoolsteun). Een vereniging ontwikkelde een alfabetiserings- en scholingsactie Frans. Een vereniging ontwikkelde een actie voor ontvangst en begeleiding van nieuwkomers. 7.2.8.3 Presentatie van de verenigingen Hier volgt een kort overzicht van de voorgesteld activiteiten door elke vereniging:
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 173
Vzw “La Maison en Couleurs” De vereniging beoogt de permanente opvoeding en de sociale integratie van elke burger met als perspectief een beter samenleven. In 2013 ondernam de vereniging verschillende acties: cursussen alfabetisering en Frans vreemde taal, alsook ontdekkingsactiviteiten voor kinderen op woensdagnamiddag en gedurende de schoolvakanties. Vzw “MOSAïC” Deze vereniging heeft als doelstelling preventieve hulp voor jongeren door hen een volledige begeleiding te bieden waarbij ze niet onttrokken worden aan hun gezinsomgeving en hun milieu (school, wijk, …). In 2013 werden de individuele en collectieve activiteiten voortgezet: huistakenschool, individuele sociale begeleiding, sportanimaties, muziek, theater, zomerkampen. Vzw “Forum Koekelbergeois” Deze vereniging heeft als doelstelling de sociale band te herstellen en de sociale samenhang tussen de inwoners van de gemeente te versterken door een multidisciplinaire benadering. In 2013 bood de vereniging schoolhulp en -begeleiding aan voor kinderen en adolescenten met leerproblemen, alsook socio-culturele activiteiten gedurende de schoolvakanties. Vzw “La Ruche aux Livres” Deze vereniging heeft als doelstelling het promoten van literatuur, cultuur en permanente scholing ofte blijvend leren. In 2013 stelde de vereniging animaties voor rond het boek (sprookjesuren, buitenschoolse ondersteuning …), alsook stages voor kinderen gedurende de schoolvakanties. Er werd een centrum met schooldocumentatie voor iedereen ter beschikking gesteld in de gemeentelijke bibliotheek. Vzw “Les Amis d’Accompagner” De vzw "Les Amis d’Accompagner" promoot en ondersteunt actie-autonomie (zelfstandige acties) en een betere sociale integratie van mensen in nood. Ze begeleidt hen op het terrein bij hun administratieve en sociale stappen (zoeken van een woning, begeleiding naar de rechtbank, naar het ziekenhuis, …). In het kader van sociale samenhang lag de focus in 2013 op de opvang en de begeleiding van nieuwkomers. 7.2.8.4 De sterke punten van de door de vzw’s voorgestelde acties: De diversiteit van de acties De door de verschillende partners voorgestelde acties zijn talrijk en gevarieerd. Ze bereiken een breed publiek van kinderen, adolescenten en volwassenen. Door de diversiteit van hun activiteiten proberen de verenigingen de verwachtingen van de mensen maximaal te vervullen. De combinatie “schoolsteun en aanvullende activiteiten” De verenigingen die activiteiten van het type “schoolsteun“ verwezenlijken, ontwikkelen ook aanvullende activiteiten. Als extra, bovenop schoolhulp, ontdekken de kinderen culturele, ludieke en sportactiviteiten … waartoe zij in hun gezinsmilieu geen toegang hebben wegens de te hoge kost ervan. De doelstelling is bij de kinderen en de adolescenten (terug) leergierigheid op te wekken, d.w.z. hen (terug) zin geven om te leren en hen in het algemeen ook vertrouwen in henzelf terug te geven.
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 174
Vzw = plaatsen waar je leeft, ontmoet, leert: De verenigingen zijn plaatsen waar men leeft, onthaalt, ontmoet, en uitwisselt. Er heerst een “gebruikersvriendelijk” klimaat en men maakt er plezier. Men besteedt er aandacht aan het publiek. Personen van over heel de wereld ontmoeten elkaar daar, ze wisselen er hun kennis, hun ideeën, hun meningen uit … Deze “gebruikersvriendelijkheid” belet niet dat er leefregels gelden: verdraagzaamheid, naar elkaar luisteren, respect, beleefdheid, stiptheid, regelmaat. Het betrekken van de ouders bij de schoolhulp Het is belangrijk dat de ouders ook volwaardige actoren zijn. De animatoren ontmoeten hen regelmatig. Het mag inderdaad niet zo zijn dat men de ouders zou vervangen in het slaagproces van hun kinderen op school. De volledige begeleiding van de deelnemers Elk kind wordt volledig begeleid. In functie van de individuele situaties kunnen de verenigingen de kinderen, de ouders, de scholen, de hulpinstellingen, … ontmoeten. Deze volledige benadering van het kind of de volwassene veronderstelt, in fine, autonomie voor hen later en sociale emancipatie. Het is de bedoeling dat zij, aan het einde van het traject (leertraject, schoolbegeleidingstraject, ...) bekwaam zijn zichzelf te behelpen, zonder ondersteunende “kruk”. De kwalificatie van de omkaderende begeleiders De personen die, soms al vele jaren, bij de verenigingen werken, hebben een verfijnde kennis van het publiek verworven. Ze kennen de sociale en culturele realiteit van de mensen die aan hun activiteiten deelnemen en kunnen zich aan dit publiek aanpassen om tegelijkertijd dicht bij hen te staan en professioneel te zijn. De invoering van vijfjarige contracten heeft een bepaalde professionalisering van de verenigingssector en dus van het omkaderende personeel mogelijk gemaakt. De Vzw’s hoeven zich inderdaad niet meer elk jaar uit te sloven om subsidies te verkrijgen, waardoor ze ook hun personeel stabiel kunnen houden. De aanwezigheid van talrijke vrijwilligers Verschillende verenigingen werken met vrijwilligers. Deze spelen een zeer belangrijke rol, want zij helpen de kinderen en adolescenten in hun “hobbelige” schoolloopbanen. Zij vergezellen de nieuwkomers bij hun algemene passen op het terrein (administratief, woning, …). Van hen krijgen talrijke kinderen de smaak van het lezen te pakken, door het lezen van boeken, verhalen. Het gemengd-zijn van het publiek Behalve één vereniging waarin bepaalde groepen om Frans te leren uitsluitend bestemd zijn voor vrouwen, bieden de andere verenigingen gemengde activiteiten aan, zonder onderscheid van sekse. Bepaalde activiteiten zijn bestemd voor kinderen en adolescenten, andere voor volwassenen, ja zelfs voor bejaarden. De groepen zijn er multicultureel. De verschillende nationaliteiten komen er elkaar tegen: Belgen, Marokkanen, Turken … Deze multiculturaliteit geldt ook voor de omkaderende teams. Het sociaal-gemengd zijn echter is moeilijker te verwezenlijken, want het publiek dat door de verschillende acties van sociale samenhang wordt bereikt, blijft voornamelijk een kwetsbaar publiek. Hun sociaaleconomische situaties zijn precair en hun dagelijkse inkomsten eerder klein. Het werk in partnerschap en in netwerk: Het werk in partnerschap en in netwerk tussen verenigingen of met andere organisaties is heel rijk en beperkt zich niet tot het gemeentelijke grondgebied (zie de volgende vraag). De talrijke uitwisselingen evolueren in de richting van de verbetering van de diensten die ze aanbieden aan het publiek.
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Page 175
7.2.8.5 De coördinatiestructuur De coördinator staat garant voor een goede administratieve en financiële afhandeling van het gemeenteprogramma voor sociale samenhang. Hij is de gesprekspartner bij uitstek tussen de gemeentelijke diensten, de instanties van de COCOF (de Franse gemeenschapscommissie) en de verenigingen. Er zijn verschillende verantwoordelijkheidsniveaus: Op gemeentelijk niveau: De coördinator regelt alle administratieve en financiële procedures in verband met besluitname, goedkeuring, wijzigingen en uitvoering van het vijfjarige programma voor sociale samenhang (beraadslagingen van de Gemeenteraad en het College van Burgemeester en Schepenen, organisatie van de lokale overlegvergaderingen, ...).
Op niveau van de Franse gemeenschapscommissie (Cocof): De coördinator is de gesprekspartner bij uitstek tussen de gemeente, de verenigingen en de Franse gemeenschapscommissie. In 2013 waren er regelmatige contacten tussen de coördinator en de verantwoordelijken van de Cocof, zowel op administratief als op financieel niveau.
Op het niveau van de verenigingen: De coördinator verwezenlijkt directe logistieke steun aan de verenigingen van het gemeenteprogramma voor sociale samenhang. Concreet gaat het om hulp bij: o projecten en acties o het opstellen van het activiteitenverslag o het opstellen van de verantwoordingsnota … De coördinator zorgt er ook voor dat de verenigingen in overeenstemming zijn met het decreet van sociale samenhang en dat ze de voorschriften op administratief en op financieel niveau naleven. Zo staat hij in voor de controle van: o
o o
het respecteren van de verschillende administratieve procedures: de overdracht van de verantwoordingsnota’s, de jaarlijkse evaluaties, de planningen van de activiteiten, de uurroosters, … de regelmatige aanwezigheid op overlegvergaderingen het respecteren van de richtlijnen op het gebied van multiculturaliteit en diversiteit
7.2.8.6 Begrotingen Voor de uitvoering van de acties voor sociale samenhang bedroeg de totale subsidie in 2013 € 239.989. In 2012 bedroeg ze 234.912 €. Het bedrag wordt door de Cocof rechtstreeks gestort aan de verenigingen. De bedragen zijn verdeeld als volgt: Verdeling van de subsidie Sociale Samenhang La Maison en Couleurs Mosaïc Forum Koekelbergeois La Ruche aux Livres Les Amis d’Accompagner Algemene coördinatie Totaal
Jaarverslag 2013 - 2014 Dir IV – Preventie en samenleving
Subsidie 2012
Subsidie 2013
60.778,20 62.894,47 30.969,78 30.969,78 25.808,15 23.491,61 234.911,99
62.091,82 64.253,83 31.639,14 31.639,14 26.365,95 23.999,34 239.989,22
Subsidie 2014 (lopende) 62.717,60 64.901,39 31.958,01 31.958,01 26.631,68 24.241,22 242.407,91
Page 176