INHOUD Woord vooraf. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vii Lijst van verkort geciteerde werken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xix Lijst van afkortingen van vervoerteksten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xxiii Hoofdstuk 1 Definitie en kenmerken van de vervoerovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1. 2. 3. 4.
Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 De vervoerovereenkomst is een wederkerige driepartijenovereenkomst . . . 9 De vervoerovereenkomst is een contract onder bezwarende titel . . . . . . . . 11 Een handelsrechtelijke overeenkomst of een overeenkomst naar burgerlijk recht – consumentenrecht? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 5. Vervoerrecht is dwingend recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 6. Het exclusieve karakter van de vervoerdersaansprakelijkheid . . . . . . . . . . . 20 7. Een internrechtelijk of verdragsrechtelijk (on)benoemd contract? . . . . . . . 21 Hoofdstuk 2 De bronnen van het vervoerrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.
Spoorvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Luchtvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het Warschaustelsel historisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zeevervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wegvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Binnenvaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het postvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het reiscontract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vervoer van reizigers per autobus en touringcar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Niet-eengemaakt vervoerrecht en IPR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De Paramountclausule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zeevervoer en IPR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Interpretatie van eengemaakt vervoersrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
25 28 30 37 48 51 54 55 57 57 64 66 68
xi
Handboek transportrecht
Hoofdstuk 3 Het stelsel van aansprakelijkheid van de vervoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 1. Overzicht van de verschillende aansprakelijkheidsstelsels . . . . . . . . . . . . . . 2. Aansprakelijkheid van de zeevervoerder voor vervoer van goederen onder cognossement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Verplichting van de zeevervoerder om behoorlijke zorg te besteden aan het zeewaardig maken van het schip (due diligence en seaworthiness, art. 91 § 3.1 Zeewet) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verplichtingen van de zeevervoerder tijdens de zeereis m.b.t. de zorg voor de lading (cargoworthiness, art. 91 § 3.2 Zeewet) . . . . . . . . . . 3. Volgorde van bewijslast en excepties in het zeevervoer van goederen onder cognossement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
71 80
81 86 90
Hoofdstuk 4 Periode van aansprakelijkheid van de vervoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Zeevervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 CMR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 CIM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 Luchtvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Binnenvaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Onmogelijkheid tot aflevering van de goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
Hoofdstuk 5 De gronden van ontheffingvan aansprakelijkheid van de vervoerder . . . . . . . 111 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Nautische fouten of fouten bij de leiding of het beheer van het vervoermiddel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Brand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Gevaren of onheilen van de zee of van andere bevaarbare wateren (art. 91 § 4.2, c Zeewet, zeefortuin). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Onvermijdelijke natuurlijke toevallen (act of God/les actes de Dieu, art. 91 § 4, 2.d Zeewet) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Oorlogshandelingen, daden van vijanden van de staat, oproer of ongeregeldheden (art. 91 § 4.2.e, f, g, h, j en k Zeewet) . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Redding of poging tot redding van mensenlevens of goederen op zee (art. 91 § 4.2.l Zeewet) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Reisverlies (freinte de route) en “verlies aan volume of gewicht of elk ander verlies, of elke andere beschadiging, veroorzaakt door een verborgen gebrek, de bijzondere aard of een eigen gebrek aan het goed” en “onvoldoende verpakking en onvoldoende of ondoelmatige merken” – artikel 91 § 4.2.m en n Zeewet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xii
111 115 119 123 125 126 129
130
Intersentia
Inhoud
9.
Verborgen gebreken indien zij ondanks behoorlijke zorg niet te ontdekken waren (art. 91 § 4, 2°, p Zeewet, art. 25.2.c CMNI) . . . . . . . . . . 10. “Handeling of nalatigheid van de afzender of eigenaar der goederen, van zijn vertegenwoordiger of lasthebber” (art. 91 § 4.2° i Zeewet) – stuwing door de afzender . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Belading en stuwing in landvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Toegelaten vervoer aan dek of in open voertuigen zonder dekzeilen . . . .
133
138 143 153
Hoofdstuk 6 De vervoerdocumenten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
Historisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Functies van het vervoerdocument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wie stelt het vervoerdocument op? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ondertekening van het vervoerdocument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Publiekrechtelijke voorschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aansprakelijkheid van de afzender voor verkeerde opgaven in het vervoerdocument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De uitgifte van een ontvangstbewijs, een cognossement of een zeevrachtbrief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verschijningsvormen van het cognossement. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het naamcognossement / straight bill of lading. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Is de overlegging van het naamcognossement ter bestemming vereist? . . Documenten bij de aflevering door de zeevervoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . Vervoerdocumenten in de binnenvaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Beschikkingsrecht van de afzender . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bewijswaarde van de vermeldingen in het vervoerdocument. . . . . . . . . . . Garantiebrieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aard en bewijswaarde van de vermeldingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
161 163 165 168 171 172 174 180 181 183 190 192 195 199 208 210
Hoofdstuk 7 Schade en schadeloosstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219 1. Schade, verlies en vertraging bij goederenvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Schadevergoeding in natura of bij equivalent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Criteria voor schadeloosstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Destinatiewaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Landvervoer: afzendwaarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Luchtvervoer: nationaal recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Verhaalbaarheid van bijzondere schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Intresten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Schade aan andere dan vervoerde goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Weigering tot inontvangstneming (laissé pour compte) . . . . . . . . . . . . . . . .
219 225 226 226 229 230 231 235 236 239
Intersentia
xiii
Handboek transportrecht
8. Schadevergoeding in vreemde munt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241 9. Waardeverklaring en verklaring van belang bij de aflevering . . . . . . . . . . 243 Hoofdstuk 8 Doorbraak van de beperkte vervoerdersaansprakelijkheid bij opzet of bewuste roekeloosheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
Opzet van de schuldenaar in het contractenrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Doorbraak van limitatie in verdragsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spoorvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zeevervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Luchtvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wegvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bewuste roekeloosheid in recentere verdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Het begrip bewuste roekeloosheid in het Belgische recht . . . . . . . . . . . . . . Bewuste roekeloosheid en het Belgische verzekeringsrecht . . . . . . . . . . . . Andere sancties: (quasi-)deviation en fundamental breach of contract? . . Evolutie van de ‘deviation’-doctrine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bestanddelen van bewuste roekeloosheid in verschillende landen . . . . . . Opzettelijke fouten van hulppersonen van de vervoerder . . . . . . . . . . . . . . Bewijsrecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rechtsgevolgen van opzet of bewuste roekeloosheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oorzakelijk verband. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afwijkend regime in het hedendaagse luchtvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . .
249 251 252 252 253 255 256 257 258 260 262 266 271 275 277 279 281
Hoofdstuk 9 Zakelijke aansprakelijkheid van de scheepseigenaar en limitatie . . . . . . . . . . . 283 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Artikel 46 Zeewet: scheepseigenaar, kapitein, loods en bemanning . . . . . Doel, grondslagen en gevolgen van de tonnagelimitatie . . . . . . . . . . . . . . . Bronnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Toepasselijk recht – IPR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wie mag zijn aansprakelijkheid beperken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voor welk type van schepen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aard van de schade: welke schuldeisers moeten zich de limitatie laten tegenwerpen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Omvang van de limitatie – sleep-/duwovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . 9. Verval van het recht op limitatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Jurisdictie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Procedure en rechtsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xiv
283 285 291 292 294 300 302 304 308 309 314
Intersentia
Inhoud
Hoofdstuk 10 Protest bij de levering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Gemeen vervoerrecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zeevervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Luchtvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CMR-vervoer (art. 30) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CIM-vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Internationale binnenvaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nationaal vervoer over de binnenwateren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
321 325 330 335 339 340 341
Hoofdstuk 11 Vorderingsgerechtigdheid in het goederenvervoer – Actieflegitimatie . . . . . . 343 1. Gemeen vervoerrecht en de afleveringsplicht van de vervoerder . . . . . . . . 2. Zeevervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Gevolgen van het optreden van een middellijke vertegenwoordiger (commissionair) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Gevolgen van de uitbetaling van de verzekeringsvergoeding . . . . . . . . . . . 5. Wegvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Spoorvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Luchtvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
343 346 355 361 365 370 371
Hoofdstuk 12 Pluraliteit van vervoerders en van vervoermiddelen – Passieflegitimatie . . . . 375 1. Begrippen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Commissionair-expediteur en commissionair-vervoerder . . . . . . . . . . . . . 3. Contractuele vervoerder en ondervervoer: hoofdelijkheid naar gemeen recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Opvolgend vervoer en ondervervoer in verdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Opvolgend vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Pluraliteit van spoorvervoerders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Pluraliteit van luchtvervoerders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Pluraliteit van wegvervoerders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Pluraliteit van vervoerders in de binnenvaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Pluraliteit van vervoerders in het zeerecht – Vervoer van goederen . G. Pluraliteit in het zeevervoer van passagiers en hun bagage: hoofdelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Multimodaal vervoer – Pluraliteit van vervoermiddelen . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
375 376 380 388 388 389 392 395 398 399 403 404
xv
Handboek transportrecht
Hoofdstuk 13 Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 423 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Welke vorderingen zijn aan de korte verjaringstermijn onderworpen? . . Excepties en compensatie met tegenvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Begin- en eindpunt van de verjaringstermijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Exclusiviteit van de verjaringsregeling in eengemaakt verdragsrecht . . . . Openbare orde of dwingend recht? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stuiting en schorsing van de verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De schriftelijke vordering die de verjaring schorst in eengemaakt landvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Wie moet de verjaringschorsende of verjaringstuitende handelingen stellen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Hoofdelijkheid en verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Schorsing van de verjaring in het zeerecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Bijkomende termijn voor regresvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
423 424 429 431 435 439 441 446 450 452 453 455
Hoofdstuk 14 Bevoegdheid en rechtsmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 459 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bevoegdheid en rechtsmacht in eengemaakt recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. De bevoegdheid van de rechter van de plaats van de uitvoering van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Forum arresti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
459 466 503 510
Hoofdstuk 15 Verplichtingen van de afzender . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 511 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Wie is afzender? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verbintenis tot betaling van de overeengekomen vracht . . . . . . . . . . . . . . . (On)deelbaarheid van de vracht of het passagegeld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pluraliteit van schuldenaars van de vracht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De schuldeiser(s) van de vracht en hun rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verplichting tot terbeschikkingstelling van een veilige laad- en losplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Verbrekingsrecht van de afzender of bevrachter voor de aanvang van het vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Vordering tot ontbinding van de vervoerder bij niet-aanlevering, niet-tijdige aanlevering van goederen of niet-nakoming van de verplichtingen door de afzender . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Aansprakelijkheid voor de verscheping van gevaarlijke goederen . . . . . . . xvi
511 513 517 519 522 525 528
532 534
Intersentia
Inhoud
Hoofdstuk 16 Nevenverplichtingen van de vervoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 553 1. Rembourszendingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Douane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Gemeen recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. CMR – CIM 1999 – CMNI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Zeevervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
553 559 559 559 560
Hoofdstuk 17 Aanvaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 563 1. Materieel toepassingsgebied van het Brussels Aanvaringsverdrag . . . . . . 2. Territoriaal toepassingsgebied van het Brussels Aanvaringsverdrag van 1910 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. IPR-regels die het Brussels Aanvaringsverdrag van 1910 aanvullen . . . . . 4. Het principe van de foutaansprakelijk heid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Het beginsel van de proportionele foutaansprakelijkheid bij wederzijdse schuld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Aanvaring en strafrecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Rechtsgevolgen van de foutaansprakelijkheid en de uitsluiting van vermoedens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Pluraliteit van aansprakelijken voor aanvaring. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Aanvaring en de averijvordering van de goederenbelanghebbende . . . . . 10. Vorderingen van passagiers en goederen tegen het niet-vervoerende, schuldige schip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Vorderingsgerechtigdheid van de kapitein . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Vergoedbare schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Verjaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14. Rechtsmacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15. Verantwoordelijkheid van de scheepseigenaar voor de fouten van de loods bij aanvaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
563 565 566 568 568 569 571 573 576 577 578 578 580 581 582
Hoofdstuk 18 Zekerheden en averij-grosse. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 593 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zekerheden en IPR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rang van de vervoerrechtelijke voorrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Door het voorrecht gewaarborgde vorderingen van de vervoerder . . . . . . Beperking van het voorrecht in de tijd en per vervoerovereenkomst . . . . Zakelijk karakter en derdenwerking van het voorrecht van de zeevervoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Intersentia
593 596 600 601 604 607 xvii
Handboek transportrecht
7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
Wijze van uitoefening van het voorrecht van de vervoerder op de vervoerde koopwaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wettelijke borgstelling van de wegvervoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voorrecht voor de burgerlijke partij op het voertuig dat tot het plegen van de inbreuk heeft gediend (art. 20.5° al. 2 Hyp.W.). . . . . . . . . . . Hypotheek op luchtvaartuigen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aansprakelijkheidsverzekering van de vervoerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Compensatie van averijvordering met vracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maritieme voorrechten en hypotheken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De kosten van berging of ontruiming van wrakken (Wrakkenwet) . . . . . Scheepshypotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Averij-grosse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
612 614 617 618 619 622 623 629 639 646
Rechtspraak inzake vervoer van het Hof van Cassatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 661 Trefwoordenregister . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 671
xviii
Intersentia
