INHOUDSTAFEL WOORD VOORAF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v LIJST MET AFKORTINGEN EN CITEERWIJZEN . . . . . . . . . . . . . . . ix VERKORT GECITEERDE RECHTSLEER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xi INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 § 1. Definities en wetteksten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 A. Definities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 B. De “geboorteakten” van het tergend of (en) roekeloos geding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 C. Wetteksten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 § 2. Grondslag en aansprakelijkheidscriterium . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 A. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 B. Grondslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 C. Aansprakelijkheidscriterium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 § 3. Taak van het Hof van Cassatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 A. Als cassatierechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 B. Als rechter ten gronde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 § 4. Het “tergend” of (en) “roekeloos” geding: begrippen “tergend” en “roekeloos” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 A. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 B. Het “tergend” geding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 C. Het “roekeloos” geding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 § 5. De grote verwarring. Het tergend of (en) roekeloos geding: “of” en “en” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 § 6. Het tergend of (en) roekeloos geding: “geding” . . . . . . . . . . . . 13
DEEL I HET TERGEND OF (EN) ROEKELOOS GEDING IN HET ALGEMEEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 TITEL I. DE AANSPRAKELIJKHEID WEGENS TERGEND EN (OF) ROEKELOOS GEDING: SITUERING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. De prijs van een proces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De kosten voor het geding gemaakt . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Bijkomende schade door het geding veroorzaakt . . . . . . Hoofdstuk 2. Het recht een geschil voor de rechter te brengen . . . . .
17 17 17 19 20
Intersentia
xiii
Inhoudstafel
Hoofdstuk 3. Chicane, procesrechtsmisbruik, querulanten en querulantisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Chicane en procesrechtsmisbruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Querulanten en querulantisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. De rechtsplegingsvergoeding en de niet-verhaalbaarheid van het ereloon van de advocaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De gerechtskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De rechtsplegingsvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Het ereloon van de advocaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Een blik over de grenzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De situatie in België . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. De sociale dimensie van het sociaal zekerheidsrecht . . Hoofdstuk 6. De gerechtelijke achterstand en de Raad van Europa . Afdeling 1. De gerechtelijke achterstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De Raad van Europa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Burgerrechtelijke geldboeten gesteld op bepaalde vormen (art. 656, 838 en 1072bis Ger.W., en art. 545 Sv. en art. 37 R.v.St.-Wet) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De geldboete wegens tergend of roekeloos hoofdberoep (art1072bis Ger.W.). – Verwijzing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De geldboete wegens kennelijk onontvankelijk verzoek tot onttrekking van de zaak aan de rechter (art. 656 Ger.W.), tot wraking (art. 838 Ger.W.) en tot verwijzing van de ene rechtbank naar de andere (art. 545 Sv.) . . . . . § 3. De geldboete wegens kennelijk ongegrond beroep bij de Raad van State (art. 37 R.v.St.-wet) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Rechtspleging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Ambtshalve of op vordering van de auditeur? . . . . . . . . . . D. Rechtsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Voorbeelden van kennelijk onrechtmatige beroepen . . . . F. Beoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De lege ferenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21 21 22 23 23 25 27 27 28 31 31 31 33
34 34
35 36 37 40 42 43 43 44 45
TITEL II. DE GESCHIEDENIS VAN HET TERGEND OF (EN) ROEKELOOS GEDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Hoofdstuk 1. Het tergend óf roekeloos geding . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Hoofdstuk 2. Het roekeloos én tergend geding . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
xiv
Intersentia
Inhoudstafel
TITEL III. DE GRONDSLAG VAN DE AANSPRAKELIJKHEID WEGENS TERGEND OF ROEKELOOS GEDING EN HET BEWIJS . Hoofdstuk 1. De aquiliaanse aansprakelijkheid (art. 1382 B.W.) . . . . Hoofdstuk 2. Geen toepassing van de theorie van het rechtsmisbruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. Het bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TITEL IV. DE AANSPRAKELIJKHEIDSVEREISTEN EN HET FOUTCRITERIUM VOOR DE VERANTWOORDELIJKHEID WEGENS TERGEND OF ROEKELOOS GEDING . . . . . . . . . . . . . . . Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. Historische inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Het Romeinse recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Het voor-Justiniaanse recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het Justiniaanse recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De rechtspraak van het Franse Hof van Cassatie in de XIXde eeuw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De verwarring in de (Belgische) rechtspraak en rechtsleer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. De Wet van 15 maart 1932 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. De aansprakelijkheidsvereisten en het foutcriterium van het Hof van Cassatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Het tergend óf roekeloos geding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De cassatiearresten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De “lichtzinnigheid” als benedengrens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Afwijkende meningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Het tergend én roekeloos geding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De cassatiearresten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het dilemma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. “Woorden” en “daden” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TITEL V. HET TOEPASSINGSGEBIED VAN DE REGELS BETREFFENDE HET TERGEND OF ROEKELOOS GEDING . . . . . Hoofdstuk 1. De aansprakelijkheid wegens tergend of roekeloos geding: een beperkte aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Een beperkte aansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Beperkend geïnterpreteerd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. Gevallen waarin de regels betreffende het tergend of roekeloos geding van toepassing zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intersentia
49 49 50 50
51 51 51 51 52 53 55 55 57 58 59 59 59 61 62 63 63 63 63 64 65
66 66 66 67 67 xv
Inhoudstafel
Hoofdstuk 3. Gevallen waarin de regels betreffende het tergend of roekeloos geding niet van toepassing zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 TITEL VI. DE TERGENDE OF ROEKELOZE VORDERING IN BEELD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. De “typologie” van de tergende of roekeloze vordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De animus vexandi en de kwade trouw . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Van in het begin aankondigen dat men in hoger beroep zal gaan om de zaak te rekken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het vorderen van een kennelijk overdreven schadevergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Hardnekkig verzet tegen de uitvoering van een vonnis of een arrest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Het instellen van een kennelijk uit de lucht gegrepen eis om aan het betalen van zijn schuld te ontsnappen . . . . . . . . . . § 5. Bedrog en simulatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Varia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De eiser zonder bewijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Vergissingen in feite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Het vorderen van een onbestaande schuld . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het vorderen van een reeds betaalde schuld . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Vergissingen in rechte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Schending van het gezag van gewijsde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De vordering ingesteld na een dading of na een gedingbeslissende eed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Vordering ingesteld na een dading . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Vordering ingesteld na een gedingbeslissende eed . . . . . . § 3. Het negeren van een vaststaande rechtspraak en/of rechtsleer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Het negeren van een duidelijke wettekst, van fundamentele regels of van een duidelijk contractueel beding . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. “Rechtvaardigingsgronden” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De begrijpelijke vergissing te goeder trouw . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Verwarring gezaaid tijdens de parlementaire voorbereiding van een wet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Wanneer de inzet hoog is . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Ernstige religieuze of morele overwegingen of een ander redelijk belang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. De billijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. Omstandigheden die geen “rechtvaardigingsgrond” opleveren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xvi
70 70 71 71 71 72 73 73 73 74 76 76 76 77 77 78 78 79 80 80 82 82 84 84 85 86 86
Intersentia
Inhoudstafel
TITEL VII. HET TERGEND OF ROEKELOOS VERWEER . . . . . . . . Hoofdstuk 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. Burgerlijke zaken en handelszaken . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. Strafzaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. Sociale zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. Administratieve zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
87 87 87 88 88 88
TITEL VIII. HET TERGEND OF ROEKELOOS AANWENDEN VAN RECHTSMIDDELEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Hoofdstuk 1. De gewone rechtsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Afdeling 1. Het verzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 § 2. Korte historiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 § 3. Het tergend of roekeloos verzet in burgerlijke zaken . . . . . . . . 97 Afdeling 2. Het hoger beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 § 1. Inleiding. – Het recht op hoger beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 § 2. De schadevergoeding aan de benadeelde partij . . . . . . . . . . . . 100 A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 1. Het principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 2. Het onontvankelijk hoger beroep en de ontvankelijkheid van de tegeneis van de getergde geïntimeerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 3. Het gedeeltelijk gegrond hoger beroep . . . . . . . . . . . 104 B. "Typologie" van het tergend of roekeloos hoger beroep . 105 1. Kennelijk laattijdig hoger beroep . . . . . . . . . . . . . . . . 105 2. Hoger beroep niettegenstaande een relevante strafrechtelijke veroordeling die in kracht van gewijsde is gegaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 3. Hoger beroep tegen een in laatste aanleg gewezen vonnis of tegen een ander vonnis dat niet vatbaar is voor hoger beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 4. Hoger beroep tegen een akkoordvonnis . . . . . . . . . . . 108 5. Hoger beroep met als enig doel een materiële vergissing in het beroepen vonnis recht te laten zetten (verbetering van een vonnis) . . . . . . . . . . . . . . 109 6. Hoger beroep na een veroordeling wegens tergend of roekeloos geding in eerste aanleg . . . . . . . 110 7. De appellant die in hoger beroep verstek laat gaan . . 111 8. De appellant die niets onderneemt om de gegrondheid van zijn hoger beroep aan te tonen . . . . . . 111
Intersentia
xvii
Inhoudstafel
9. De appellant die zich in burgerlijke zaken gedraagt naar de wijsheid van de appèlrechter . . . . . 10. Hoger beroep nadat men er in eerste aanleg niet in geslaagd is het noodzakelijke getuigenbewijs te leveren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11. Hoger beroep tegen alle beschikkingen van een vonnis, ook al heeft de appellant slechts belang bij de bestrijding van een gedeelte van het vonnis a quo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Hoger beroep tegen een vonnis dat een duidelijke wettekst toepast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13. Hoger beroep tegen een vonnis dat een vaststaande rechtspraak toepast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14. Hoger beroep gesteund op klaarblijkelijk ongegronde motieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15. Hoger beroep als vertragingsmanoeuvre . . . . . . . . . . 16. Hoger beroep na berusting in het vonnis . . . . . . . . . . C. Gevallen waarin het hoger beroep niet tergend of roekeloos werd geacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. “Rechtvaardigingsgronden” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Hoger beroep om een mildere sanctie te bekomen . 2. De “laconieke” motivering van het beroepen vonnis . 3. Voor de arbeidsgerechten: de billijkheid van het gevorderde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Omstandigheden die geen “rechtvaardiging” zijn . . . . . . F. Het nec plus ultra: het tergend of roekeloos hoger beroep tegen een veroordeling wegens tergend of roekeloos geding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De burgerrechtelijke geldboete ten bate van de Staat . . . . . . . A. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Een facultatieve burgerrechtelijke geldboete . . . . . . . . . . 1. Een burgerrechtelijke geldboete . . . . . . . . . . . . . . . . . a. Strafrechtelijke sancties in het Gerechtelijk Wetboek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b. De geldboete van artikel 1072bis Ger.W.: een burgerrechtelijke geldboete en de gevolgen van deze kwalificatie . . . . . . . . . . . . . . . . c. De verzekerbaarheid van de geldboete van artikel 1072bis Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . d. De motivering van de straf door de appèlrechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . e. Voorbeelden van uitgesproken geldboeten . . . . . xviii
112
112
113 113 115 116 117 119 119 120 120 120 120 121
121 122 123 125 125 125
125 129 130 130
Intersentia
Inhoudstafel
f.
De geldboete van artikel 1072bis Ger.W.: een strafrechtelijke geldboete in de zin van het E.V.R.M. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . g. De geldboete van artikel 1072bis Ger.W.: geen belasting of fiscale maatregel . . . . . . . . . . . . 2. Een facultatieve boete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Wegens tergend of roekeloos hoofdberoep . . . . . . . . . . . . 1. Een hoofdberoep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Tergend of roekeloos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Onafhankelijk van de schadevergoeding aan de geïntimeerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. De rechtspleging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Wetsgeschiedenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De voorgeschreven rechtspleging . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Rechtsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Beoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Inning ten bate van de Staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Het minimum- en maximumbedrag . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Toepasselijkheid in sociale zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Arbeidsongevallen en beroepsziekten . . . . . . . . . . . . . 2. Sociale-zekerheidszaken waarop artikel 1017, al. 2, Ger.W. van toepassing is . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Andere sociale zaken en zaken van arbeidsrecht . . . . I. Toepasselijkheid in andere zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Toepasselijkheid in strafzaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Toepasselijkheid voor de administratieve rechtscolleges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . J. Intertemporeel recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K. De grondwettelijkheid van art. 1072bis Ger.W. . . . . . . . . . L. Artikel 1072bis Ger.W. en de mensenrechtenverdragen (het E.V.R.M. en het BUPO) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . M. Voorstellen de lege ferenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Het tergend en (of) roekeloos hoger beroep in sociale zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Enkele modellen uit de praktijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De veroordeling tot schadevergoeding . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het overwegende gedeelte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Het beschikkende gedeelte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De bepaling van de rechtsdag met het oog op de toepassing van de geldboete van artikel 1072bis Ger.W. . . . . 1. Het overwegende gedeelte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Het beschikkende gedeelte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intersentia
132 132 132 135 135 136 137 138 138 139 140 142 143 145 146 146 148 149 149 149 150 152 152 153 154 154 155 155 155 155 156 156 156 xix
Inhoudstafel
C. De gerechtsbrief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De veroordeling tot de geldboete van artikel 1072bis Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het overwegende gedeelte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Het beschikkende gedeelte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. De buitengewone rechtsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De voorziening in cassatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De bevoegdheid van het Hof van Cassatie in het algemeen . . § 2. De voorziening in burgerlijke zaken en in handelszaken . . . . § 3. De voorziening in strafzaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Voorziening door het openbaar ministerie . . . . . . . . . . . B. Voorziening door de burgerlijke partij . . . . . . . . . . . . . . . C. Voorziening door de veroordeelde . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Voorziening door andere partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Ratio legis en beoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De voorziening in sociale zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Arbeidsongevallen en beroepsziekten . . . . . . . . . . . . . . . . B. Andere sociale-zekerheidszaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Zaken van arbeidsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. De voorziening in fiscale zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De voorziening in andere zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Militiezaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Onteigeningen ten algemenen nutte . . . . . . . . . . . . . . . . C. Kieszaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Rechtsgeschiedenis: de (beruchte) vergoeding van 150 frank wegens de verwerping van de voorziening in cassatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Het recht van de advocaat bij het Hof van Cassatie om afstand te nemen van de argumenten (middelen) van zijn opdrachtgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Derdenverzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Herroeping van het gewijsde en herziening in strafzaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Herroeping van het gewijsde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Herziening in strafzaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Het verhaal op de rechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De aansprakelijkheid van de magistraat . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het Hof van Cassatie als feitenrechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Schadevergoeding ingeval het verhaal ongegrond wordt verklaard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. De vordering tot intrekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xx
157 158 158 158 159 159 159 162 163 163 163 165 168 168 168 169 169 169 170 170 170 172 173
173
174 176 176 177 177 178 179 179 180 180 181
Intersentia
Inhoudstafel
TITEL IX. DE SCHADEVERGOEDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. Algemene en bijzondere schade en het beschikkingsbeginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De algemene schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De schadeposten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Het ereloon van de advocaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het ereloon van de technische raadgever . . . . . . . . . . . . . C. Andere schadeposten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De raming van de schadevergoeding: ex aequo et bono . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Raming ex aequo et bono . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De interesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Soorten interesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Interesten toegekend op de schadevergoeding wegens tergend of roekeloos geding . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De bijzondere schade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. De aansprakelijkheid voor het geheel (“in totum” of “in solidum”) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. De cautio judicatum solvi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. De toepassing van artikel 1386bis B.W. . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. De verjaring van de rechtsvordering . . . . . . . . . . . . . . TITEL X. DE BEVOEGDHEID VAN DE RECHTBANKEN EN DE RECHTSPLEGING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. Inleiding en historische schets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Tegenvordering of hoofdvordering . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Historiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. De draagwijdte van artikel 563, al. 3 Ger.W. . . . . . . . . Hoofdstuk 3. Artikel 563, al. 3 Ger.W.: bijzondere vraagstukken . . Afdeling 1. Het Hof van Cassatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De stakingsrechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De rechter in kort geding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. De beslagrechter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. De strafrechter, de jeugdrechter, de administratieve rechter en de andere rechtscolleges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. De scheidsgerechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. De rechtspleging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De vordering wegens tergend of roekeloos geding als tegenvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De ontvankelijkheid van de tegenvordering in geval van onontvankelijkheid van de hoofdvordering . . . . . . . . B. De rechtspleging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intersentia
183 184 185 185 185 186 186 187 187 188 190 190 191 191 192 193 197 198
200 201 201 202 202 203 203 204 205 208 208 211 211 212 212 213 xxi
Inhoudstafel
C. De tegenvordering van de eiser wegens de tergende of roekeloze aard van de tegenvordering van de verweerder gegrond op de tergende of roekeloze aard van de hoofdvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 Afdeling 2. De vordering wegens tergend of roekeloos geding als hoofdvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 Hoofdstuk 5. De bevoegdheid om kennis te nemen van de vordering wegens tergend of roekeloos geding als hoofdvordering ingesteld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 TITEL XI. DE AANLEG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. Het probleem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. Historische schets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. De lege lata: het thans geldende recht . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. De lege ferenda: een slingerbeweging? . . . . . . . . . . . . .
220 221 222 223 224
DEEL II HET TERGEND OF (EN) ROEKELOOS GEDING IN VERBAND MET DE VERSCHILLENDE RECHTSTAKKEN . . . . . 227 TITEL XII. HET TERGEND OF ROEKELOOS GEDING IN BURGERLIJKE ZAKEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. Het personen- en familierecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Echtscheiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Afstamming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Onbekwaamverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. Het zakenrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. Het erfrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. De onrechtmatige daad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Verkeersongevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Andere onrechtmatige daden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. De overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De koopovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De huurovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De aanneming van werk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Varia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 6. Het zekerheden- en executierecht (verwijzing) . . . . . Hoofdstuk 7. Het auteursrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
xxii
229 229 229 230 231 232 232 233 233 233 234 234 234 235 235 236 236
Intersentia
Inhoudstafel
TITEL XIII. HET TERGEND OF ROEKELOOS GEDING IN HANDELSZAKEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. De industriële eigendom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Uitvindersoctrooien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De tergende of roekeloze vordering wegens namaak . . . . . . . § 3. De tergende of roekeloze vordering tot nietigverklaring . . . . Afdeling 2. Merken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Tekeningen en modellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. De handelspraktijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. Het faillissement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. Het vennootschapsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. De verzekeringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 6. Het zee- en transportrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 7. Varia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
238 238 238 238 239 240 240 241 242 243 245 246 247 247
TITEL XIV. HET TERGEND OF ROEKELOOS GEDING IN STRAFZAKEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inleiding: de bevoegdheid van de strafrechter . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De beperkte bevoegdheid van de strafrechter . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De politierechtbank zitting houdende in burgerlijke zaken . . Afdeling 2. Exclusieve of facultatieve bevoegdheid van de strafrechter? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. De beklaagde of de beschuldigde . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Tergend of roekeloos verweer in strafzaken . . . . . . . . . . § 1. Verweer tegen de strafvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Verweer tegen de burgerlijke rechtsvordering . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Tergend of roekeloos verzet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Tergend of roekeloos hoger beroep . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. De tergende of roekeloze voorziening in cassatie . . . . . Afdeling 5. Besluit en beoordeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. De burgerlijke partij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De rechtstreekse dagvaarding voor de strafrechter . . . . Afdeling 2. De tergende of roekeloze houding van de burgerlijke partij voor de onderzoeksgerechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Rechtsgeschiedenis: artikel 136 sv. (oud) . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Na de Wet-Franchimont . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De tergende of roekeloze burgerlijke-partijstelling voor het vonnisgerecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. De roekeloze of tergende klacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
254 258 258 258 260 261 262 263 264 265 266
Intersentia
xxiii
249 249 251 251 254
268 268 269 269 270
Inhoudstafel
Hoofdstuk 3. De tergende of roekeloze verklaring slachtoffer van een misdrijf te zijn (Wet-Franchimont) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. De tergende of roekeloze aangifte . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De vordering van de beschuldigde tegen zijn aangevers voor het Hof van Assisen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. De tussenkomst van een derde voor de strafrechtbanken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 6. De tergende of roekeloze vervolging door het openbaar ministerie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De aansprakelijkheid van de magistraat van het openbaar ministerie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De aansprakelijkheid van de Staat . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 7. Het tergend of roekeloos bevel tot vervolgen van de minister van Justitie (art. 274 Sv.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TITEL XV. HET TERGEND ÉN (OF) ROEKELOOS GEDING IN SOCIALE ZAKEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. Arbeidsongevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Wetgeving en bevoegde rechtbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De veroordeling tot de gerechtskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De Wet van 20 maart 1948 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De regeling betreft de openbare orde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Niet-toepassing wanneer de verzekeraar het geding verliest . . § 6. De rechtspleging inzake arbeidsongevallen . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Roekeloze én tergende eis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Twee cumulatieve vereisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Roekeloze én tergende eis: begrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Gevallen waarin de eis wél roekeloos én tergend werd geacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Door de feitenrechters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De vordering ingesteld tegen het advies van de eigen raadsman . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Het slachtoffer dat niet opdaagt voor het medisch deskundigenonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Simulatie en bedrog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Varia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Door het Hof van Cassatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Gevallen waarin de eis níét roekeloos én tergend werd geacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Door de feitenrechters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xxiv
271 272 272 273 274 274 274 275 275
278 280 281 281 284 285 286 287 287 287 287 289 291 291 291 291 292 292 293 294 294
Intersentia
Inhoudstafel
B. Door het Hof van Cassatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Besluit. – Simulatie. – Belang van het deskundigenonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De kosten en de rechtsplegingsvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . A. De betaling van de provisies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De gerechtskosten in het algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De rechtsplegingsvergoeding in het bijzonder . . . . . . . . . § 2. Bijkomende schadevergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Vorderingen gesteund op de arbeidsongevallenwet . . . Afdeling 5. Ten laste van de verzekeringsonderneming . . . . . . . . . . § 1. De arbeidsongevallenverzekeraar (“de verzekeraar”) . . . . . . . § 2. Het Fonds voor arbeidsongevallen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. De boete wegens tergend of roekeloos hoger beroep . . Hoofdstuk 2. Beroepsziekten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. Andere socialezekerheidsgeschillen . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De zaken waarop artikel 1017, al. 2 Ger.W. van toepassing is . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De geschillen bedoeld in artikel 580 Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . § 2. De zaken bedoeld in artikel 581 Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De zaken bedoeld in artikel 582, 1/ en 2/, Ger.W. . . . . . . . . . . Afdeling 3. De draagwijdte van artikel 1017, al. 2, Ger.W. . . . . . . . . § 1. Veroordeling tot de kosten, overbodige kosten en de rechtsplegingsvergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Afstand van geding en de betaling van de gerechtskosten . . . § 3. De rechtbank die van de zaak kennis neemt . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 4. Enkele bijkomende gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 5. “Typologie” van het roekeloos of tergend geding in sociale-zekerheidszaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Gevallen waarin het geding als roekeloos of tergend werd beschouwd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Werkloosheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Ziekte- en invaliditeitsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Zich niet onderwerpen aan het door de rechter bevolen deskundigenonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Simulatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Varia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Gevallen waarin het geding niet als roekeloos of tergend werd beschouwd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 6. Ambtshalve veroordeling, schadevergoeding en de geldboete van artikel 1072bis Ger.W. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intersentia
295 296 297 297 297 297 297 298 299 301 301 301 301 303 304 306 310 310 320 323 326 326 327 328 328 329 329 329 330 330 330 331 331 331 xxv
Inhoudstafel
Hoofdstuk 4. Arbeidsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De gerechtskosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De schadevergoeding wegens tergend of roekeloos geding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. De geldboete van artikel 1072bis Ger.W. . . . . . . . . . . . . TITEL XVI. HET TERGEND OF ROEKELOOS GEDING IN ZAKEN VAN PUBLIEK RECHT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Inleiding: een blik op de Grondwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Artikel 144 van de Grondwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Artikel 145 van de Grondwet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Een schending van de artikelen 10 en 11 van de Grondwet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. Het fiscaal recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. Betwisting van de aanslag voor de fiscale rechtbank en voor het hof van beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. Betwisting van de aanslag voor de beslagrechter . . . . . . Afdeling 3. Tactiek van het Bestuur der Belastingen . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. Het administratief recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 1. De Raad van State . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Schadevergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De Wet van 17 februari 2002: de geldboete wegens kennelijk onrechtmatig beroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 2. De andere administratieve rechtscolleges . . . . . . . . . . . § 1. Schadevergoeding wegens tergend of roekeloos geding . . . . § 2. De (gerechts)kosten in geval van tergend of roekeloos geding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Afdeling 3. Het verzoek gericht aan een administratieve overheid . Hoofdstuk 3. De kieszaken (stemrecht) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. Het tergend of roekeloos geding voor het Rekenhof Hoofdstuk 5. Het tergend of roekeloos beroep bij het Arbitragehof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TITEL XVII. MISBRUIK VAN BESLAG EN MIDDELEN VAN TENUITVOERLEGGING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. Voor beslag vatbare goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. Bewarend beslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. Uitvoerend beslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. Tenuitvoerlegging van vonnissen uitvoerbaar bij voorraad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xxvi
332 332 332 333 333
334 335 335 338 339 339 339 341 341 342 342 342 343 344 344 344 345 345 346 346
348 348 349 350 350 353
Intersentia
Inhoudstafel
TITEL XVIII. HET TERGEND OF ROEKELOOS GEDING VOOR ARBITERS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. Arbitrage, dading, compromis en arbitraal beding . . . Hoofdstuk 2. De bevoegdheid van arbiters om kennis te nemen van de vordering ingesteld als hoofdvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. De bevoegdheid van arbiters om kennis te nemen van de vordering ingesteld als tegenvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. Besluit. De uitweg via de veroordeling tot de kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
354 354 356 357 360
DEEL III MENSENRECHTEN EN RECHTSVERGELIJKING . . . . . . . . . . . . 363 TITEL XIX. HET TERGEND (OF) EN ROEKELOOS GEDING EN DE MENSENRECHTENVERDRAGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365 Hoofdstuk 1. Het E.V.R.M. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365 Hoofdstuk 2. Het BUPO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367 TITEL XX. RECHTSVERGELIJKING: HET TERGEND EN (OF) ROEKELOOS GEDING IN ENKELE BUITENLANDSE RECHTSSTELSELS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. Luxemburg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. Frankrijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. Verenigd Koninkrijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. Duitsland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 6. Varia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
368 368 368 368 369 371 371 371
LITERATUURLIJST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 373 TREFWOORDENREGISTER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 385
Intersentia
xxvii
