WOORD VOORAF... AUTEURSCHAP EN CITEERWIJZE... GEBRUIKTE AFKORTINGEN... VERKORT GECITEERDE BOEKEN, WETENSCHAPPELIJKE ARTIKELEN EN RAPPORTEN

Inhoud WOORD VOORAF . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

VII

AUTEURSCHAP EN CITEERWIJZE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

VIII

INHOUD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

IX

GEBRUIKTE AFKORTINGEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXXIII VERKORT GECITEERDE BOEKEN, WETENSCHAPPELIJKE ARTIKELEN EN RAPPORTEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXXVII CHRONOLOGISCH REGISTER VAN GECITEERDE VERDRAGEN, EUROPESE WETGEVING EN BELGISCHE WETTEN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

XLIX

LIJST VAN AANGEHAALDE ARTIKELEN UIT HET WETBOEK VAN BELGISCH IPR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

LXVII

DEEL I. INLEIDING . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1

Hoofdstuk 1. Probleemstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Grenzen overschrijden – Internationale aanrakingspunten . . . . § 2. Drie grote onderdelen in de vraagstelling . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Nationale benadering van de grensoverschrijdende rechtsvragen

3 3 3 5

Hoofdstuk 2. De relatie van het ipr met andere rechtsdisciplines. . . § 1. Hoofdzakelijk privaatrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Aspecten van publiekrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De Grondwet en de interfederale conflicten van privaatrecht § 4. Aanraking met het volkenrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . .

. . . . .

7 7 7 8 11

Hoofdstuk 3. Historische evolutie . . . . . . . . . . § 1. Eerste beginselen . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De Middeleeuwen. . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De statutentheorie . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De Hollandse School en de comitas-leer . § 5. De 19de eeuw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. 20ste eeuwse benaderingen . . . . . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

13 13 13 14 15 15 17

Handboek Belgisch internationaal privaatrecht

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . .

IX

INHOUD

§ 7. Belgisch internationaal privaatrecht in de 20ste eeuw. . . . . . . . § 8. De groei naar een Wetboek van ipr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. De invloed van het Europese gemeenschapsrecht op ontwikkelingen in het internationaal privaatrecht . . . . . § 1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De bepalingen in het Verdrag van Amsterdam . . . . . . . . . . . . § 3. Europa moet de subsidiariteit respecteren . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Het Europese ‘‘herkomstlandbeginsel’’ of beginsel van de wederzijdse erkenning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Conflicterende regelingen wederzijds erkennen . . . . . . . . . . B. Er geldt geen herkomstlandbeginsel . . . . . . . . . . . . . . . . .

18 19

23 23 24 27 29 29 30

Hoofdstuk 5. Een veelheid van bronnen van internationaal privaatrecht

33

DEEL II. KRACHTLIJNEN VAN HET INTERNATIONAAL PRIVAATRECHTELIJK PROCESRECHT . . . . . . . . . . . . . .

37

Hoofdstuk 1. Europees internationaal bevoegdheidsrecht . . . . . . . . . . § 1. De Brussel I-Verordening in burgerlijke zaken en handelszaken [Rommelaere]. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Een selectie van doctrine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Historisch overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Het toepassingsgebied van de Europese regeling inzake bevoegdheid en tenuitvoerlegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Haar temporeel toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . 2. Haar materieel toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Haar ruimtelijk toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Haar verhouding tot geldende bevoegdheidsverdragen . D. De autonome interpretatie van de Europese bevoegdheidsverordening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. De woonplaats van de verweerder als algemene bevoegdheidsgrond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De notie ‘‘woonplaats’’ en zijn invulling . . . . . . . . . . . 2. De woonplaats bepaalt het toepassingsveld voor een beschermd gebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Het forum van de medeverweerder . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Het alternatieve forum inzake verbintenissen uit overeenkomst 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De conflictenrechtelijke methode . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Koop-verkoop en dienstenovereenkomsten . . . . . . . . . H. Het alternatieve forum inzake onderhoudsverplichtingen . . .

X

39 39 39 40 41 41 41 42 43 43 44 44 45 45 46 46 47 48 50

Kluwer

INHOUD

I.

Het alternatieve forum inzake verbintenissen uit onrechtmatige daad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het forum delicti commissi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De burgerlijke partijstelling bij de bevoegde strafrechter J. Het alternatieve forum voor geschillen betreffende de exploitatie van een filiaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K. Het alternatieve forum inzake de trust . . . . . . . . . . . . . . . L. Het alternatieve forum inzake de beloning wegens hulp en berging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . M. De vrijwaring en tussenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . N. Tegenvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O. Een beperkt forum connexitatis causarum . . . . . . . . . . . . . P. De exclusieve bevoegdheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Zakelijke rechten op onroerende goederen . . . . . . . . . . 3. Huur-verhuur en pacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Geldigheid en ontbinding van rechtspersonen . . . . . . . 5. Andere exclusieve bevoegdheidsgronden . . . . . . . . . . . Q. De door de partijen aangewezen rechter . . . . . . . . . . . . . . 1. Wilsvrijheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Autonome interpretatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . R. Het stilzwijgend aanvaarde forum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . S. De bevoegdheid opgenomen in de autonome afdelingen . . . . 1. Meer specifieke regels aangaande de internationale bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Internationale bevoegdheid in verzekeringsgeschillen . . 3. Internationale bevoegdheid in consumentengeschillen . . 4. Internationale bevoegdheid in arbeidsgeschillen . . . . . . T. Het forum inzake voorlopige maatregelen . . . . . . . . . . . . . U. Aanhangigheid en samenhang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Aanhangigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Samenhang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De Brussel IIbis-Verordening: huwelijkszaken, ouderlijke verantwoordelijkheid en voogdij [Storme] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De historiek van haar ontstaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het toepassingsgebied van de Brussel IIbis-Verordening . . . 1. Haar materieel toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Haar ruimtelijk toepassingsgebied en verhouding met nationaal recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


51 51 53 53 54 55 55 56 57 58 58 58 58 59 60 60 60 61 62 62 62 63 64 66 67 68 68 69 70 71 71 72 72 74

XI

INHOUD

C. Gemeenschappelijke bepalingen voor huwelijkszaken en ouderlijke verantwoordelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Ambtshalve controle van de bevoegdheid en bescherming van de versteklatende verweerder . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Aanhangigheid van een geschil in een andere Europese lidstaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Voorlopige en bewarende maatregelen . . . . . . . . . . . . D. Bevoegdheid in huwelijkszaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Zeven alternatieve fora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Tegenvordering en omzetting van scheiding van tafel en bed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Bevoegdheid voor ouderlijke verantwoordelijkheid . . . . . . . . 1. Principe: de verblijfplaats van het kind . . . . . . . . . . . . 2. Uitzonderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De Europese Insolventieverordening [Clijmans] . . . . . . . . . . . . A. Haar toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Historisch overzicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Haar materieel toepassingsveld . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Haar ruimtelijk toepassingsveld . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. De verhouding van de Insolventie-Vo met Brussel I-Vo en met de verdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De bevoegdheidsregels: een evenwicht tussen universaliteit en territorialiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. Verdragen met impact op [Clijmans] . . . . . . . . . . . § 1. Multilaterale verdragen . . . . . . . § 2. Bilaterale verdragen . . . . . . . . .

de internationale bevoegdheid ...................... ...................... ......................

Hoofdstuk 3. Het Belgische gemeenrechtelijke bevoegdheidsrecht [Clijmans] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De bevoegdheidsbepalingen in het Wetboek van internationaal privaatrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemene bepalingen inzake de internationale bevoegdheid . 1. Het onderzoek van de internationale bevoegdheid . . . . 2. Interne bevoegdheid binnen Belgie¨ . . . . . . . . . . . . . . . 3. Internationale aanhangigheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Algemene bevoegdheidsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemene en bijzondere regels . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Het forum gebaseerd op de woonplaats of gewone verblijfplaats van de verweerder . . . . . . . . . . . . . . . . . XII

75 75 76 77 77 77 79 79 79 80 84 84 84 85 86 88 88

91 91 91

93 93 94 94 94 94 95 96 96 96

Kluwer

INHOUD

3. Het forum indien er meerdere verweerders zijn . . . . . . . 4. Het forum voor vorderingen betreffende de exploitatie door nevenvestigingen van een rechtspersoon . . . . . . . 5. Het overeengekomen forum tot prorogatie of derogatie 6. Het forum voor vorderingen tot vrijwaring of tot tussenkomst en tegenvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Het forum gebaseerd op samenhang . . . . . . . . . . . . . . 8. Het forum voor voorlopige en bewarende maatregelen en uitvoeringsmaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Het noodforum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De specifieke bevoegdheidsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Aanvullende of zelfstandige regels . . . . . . . . . . . . . . . 2. Aanvullende bevoegdheidsgronden als alternatief bij de algemene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Zelfstandige bevoegdheidsgronden in afwijking van de algemene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De oude gemeenrechtelijke bevoegdheidsbepalingen – Overgangsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. Immuniteiten [Rommelaere] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Grenzen aan de rechterlijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging § 2. De immuniteit van Staten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De immuniteit van diplomaten en consuls . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Immuniteiten van internationale organisaties . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. De grensoverschrijdende betekening of kennisgeving van stukken [Clijmans] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Probleemstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Multilaterale regelingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De EG-Verordening inzake de betekening en de kennisgeving van stukken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Haar toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ontvangende, verzendende en centrale instanties . . . . . 3. De verzending en betekening of kennisgeving . . . . . . . 4. Andere wijzen van betekening of kennisgeving . . . . . . . 5. Regeling ingeval de verweerder verstek laat . . . . . . . . . B. Het Verdrag van 15 november 1965 inzake de betekening . . 1. Het toepassingsgebied van het Haags Betekeningsverdrag 2. De centrale autoriteiten en de wijze van verzending en betekening of kennisgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Andere wijzen van betekenen of kennisgeven . . . . . . . . 4. De regeling ingeval de verweerder verstek laat . . . . . . .


97 98 98 100 101 101 101 102 102 102 109 113 117 117 117 119 120

123 123 124 124 124 125 125 128 129 130 130 130 131 132 XIII

INHOUD

C. Artikel IV Protocol bij het EEX-Verdrag en artikel IV van Protocol 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Het Verdrag van 1954 betreffende de burgerlijke rechtsvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Bilaterale regelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De gemeenrechtelijke regeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Betekening bij gerechtsdeurwaardersexploot . . . . . . . . . . . . B. Kennisgeving per gerechtsbrief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. De controle van de betekening of kennisgeving als de verweerder verstek laat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

132 132 132 133 133 134 135

Hoofdstuk 6. Het verloop van een proces met een internationaal element § 1. De toegang van vreemdelingen voor de Belgische rechter . . . . . § 2. De borgstelling van de vreemde eiser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De rechtsbijstand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De op de procedure toepasselijke wet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. De proceskosten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De taal van het proces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Het bewijsrecht en de rogatoire opdrachten . . . . . . . . . . . . . . A. Het toepasselijke recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Bewijsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Bewijslast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Rogatoire opdrachten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De Europese Bewijsverordening [Clijmans] . . . . . . . . . . . . 1. Haar toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Haar verhouding tot andere verdragen . . . . . . . . . . . . 3. Haar werking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Het Verdrag van Den Haag van 18 maart 1970 . . . . . . . . . 1. Zijn toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Zijn werking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Pre-trial discovery . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Vragen rond de dwangsom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 9. Uniform internationaal procesrecht op komst . . . . . . . . . . . . .

137 137 137 139 140 140 141 141 141 141 142 142 142 142 143 143 144 144 145 145 146 147

DEEL III. DE ERKENNING EN UITVOERBAARVERKLARING VAN VREEMDE RECHTERLIJKE BESLISSINGEN EN AKTEN. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

149

Hoofdstuk 1. Inleiding [Storme]. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

151

Hoofdstuk 2. De rechtskracht van vreemde vonnissen en akten [Storme] § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

153 153

XIV

Kluwer

INHOUD

§ 2. De akte of beslissing als feit waaraan het recht gevolgen koppelt § 3. De bewijskracht van een buitenlandse akte of beslissing. . . . . . A. Uitwendige bewijskracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Inwendige bewijskracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Erkenning van een buitenlandse akte of beslissing . . . . . . . . . . A. Het begrip ‘‘erkenning’’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Rechterlijke beslissingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Authentieke akten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. De titel tot tenuitvoerlegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. Het Europese recht van het erkennen en uitvoerbaar verklaren van beslissingen en akten . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Overzicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De Brussel I-Verordening [Storme]. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Het toepassingsgebied van de Brussel I-Verordening . . . . . . 1. Beslissingen, authentieke akten en gerechtelijke schikkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Haar temporeel toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . 3. Haar materieel toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Haar ruimtelijk toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . 5. De verhouding tot andere verdragen op het vlak van exequatur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De erkenning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De procedure voor erkenning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De gronden tot weigering van de erkenning . . . . . . . . . C. De uitvoerbaarverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De draagwijdte van de vraag om uitvoerbaarverklaring 2. De voorwaarden voor de uitvoerbaarverklaring . . . . . . 3. De procedure voor de uitvoerbaarverklaring . . . . . . . . 4. Authentieke akten en gerechtelijke schikkingen . . . . . . § 3. Het EEX-Verdrag en het parallelle EVEX-Verdrag [Storme] . . § 4. De Brussel IIbis-Verordening [Storme] . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Haar toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het voorwerp van de exequaturregeling in de Brussel IIbis-Verordening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Haar materieel toepassingsveld . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Haar ruimtelijk toepassingsveld . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Haar uitwerking in de tijd – Intertemporeel recht . . . . . B. De erkenning onder de Brussel IIbis-Verordening . . . . . . . . C. De uitvoerbaarverklaring overeenkomstig de Brussel IIbisVerordening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het algemene regime . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


153 154 154 155 156 156 156 158 159

161 161 161 161 161 163 165 165 166 167 167 167 169 169 171 173 174 174 175 175 175 175 176 176 177 179 179 XV

INHOUD

2. De afschaffing van de exequaturprocedure voor sommige beslissingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Gemeenschappelijke bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. De Europese Insolventieverordening [Clijmans] . . . . . . . . . . . . A. Haar toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Erkenning van Europese uitspraken inzake insolventie . . . . . 1. Het hoofdprincipe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Grond tot weigering van de erkenning . . . . . . . . . . . . 3. Welke beslissingen vallen onder dit bevoorrecht regime? C. De uitvoerbaarverklaring van Europese uitspraken inzake insolventie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De verordening tot invoering van een Europese executoriale titel [Storme] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Haar doel en haar toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De voorwaarden voor het verkrijgen van een executoriale titel C. De procedure voor het verkrijgen van een executoriale titel . D. De uitwerking van de executoriale titel . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. Verdragen inzake erkenning en uitvoerbaarverklaring . . § 1. Multilaterale verdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Bilaterale verdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. Het Belgisch gemeen recht van het erkennen en uitvoerbaar verklaren van buitenlandse vonnissen en akten [Storme] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen – de invoering van nieuwe regels. . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het Wetboek van internationaal privaatrecht . . . . . . . . . . . . . A. De in het wetboek gebruikte begrippen . . . . . . . . . . . . . . . B. De voorafgaande formaliteit van de legalisatie . . . . . . . . . . 1. Voorwerp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Afschaffing door internationale normen . . . . . . . . . . . 3. De ambtenaren bevoegd voor de legalisatie . . . . . . . . . 4. Legalisatie van Belgische akten en beslissingen . . . . . . . C. De akte of beslissing als feit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Het inroepen van de bewijskracht van een vreemd vonnis of akte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. De erkenning van rechterlijke beslissingen . . . . . . . . . . . . . 1. De belangrijkste vernieuwingen in het Wetboek van internationaal privaatrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Drie wijzen van erkenning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Over te leggen documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. De algemene gronden tot weigering van de erkenning . XVI

180 181 182 182 182 182 183 183 184 184 184 185 188 189 191 191 191

193 193 195 195 196 196 197 197 198 198 199 200 200 200 202 202

Kluwer

INHOUD

5. De gevolgen van een erkenning . . . . . . . . . . . . . . . . . F. De erkenning van authentieke akten . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De wijze van erkennen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De voorwaarden voor de erkenning van buitenlandse akten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. De uitvoerbaarverklaring van buitenlandse beslissingen en akten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het voorwerp van de dwanguitvoering en de procedure daartoe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Voorwaarden voor een uitvoerbaarverklaring . . . . . . . H. De vermelding en overschrijving van buitenlandse rechterlijke beslissingen en authentieke akten inzake staat en bekwaamheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Voorwerp en voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Het recht op overschrijving voor Belgen . . . . . . . . . . . I. Specifieke gronden tot weigering van erkenning in sommige materies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemene en specifieke erkenningsregels . . . . . . . . . . . 2. Specifieke regels inzake de verandering van de naam en de voornamen van personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Specifieke regeling inzake de eenzijdige verstoting in het buitenland plaatsgevonden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Specifieke regels voor de erkenning van buitenlandse adopties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Specifieke regels inzake beslissingen over intellectuele eigendomsrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Specifieke regels inzake beslissingen over rechtspersonen 7. Specifieke regels inzake beslissingen aangaande de insolventie [Clijmans] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Artikel 570 Ger. W. (oud). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

206 206 206 207 207 207 209

210 210 211 211 211 211 212 214 224 224 225 226

DEEL IV. DE INTERNATIONALE HANDELSARBITRAGE . . . . .

229

Hoofdstuk 1. De omschrijving van handelsarbitrage [Piers] § 1. Definitie en situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Ad hoc en institutionele arbitrage. . . . . . . . . . . . . . § 3. Nationale, internationale en buitenlandse arbitrages § 4. Kenmerken, voordelen en nadelen . . . . . . . . . . . . .

. . . . .

231 231 231 232 232

Hoofdstuk 2. Basisbeginselen van handelsarbitrage [Piers] . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De partijautonomie of wilsvrijheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

233 233 233


. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

XVII

INHOUD

§ 3. Arbiters beoordelen zelf hun bevoegdheid – Kompetenz-Kompetenz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De autonomie van de arbitrageovereenkomst – Separability . . . § 5. ‘‘Res judicata’’ van arbitrale uitspraken . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De algemene principes van behoorlijke rechtsbedeling . . . . . . . Hoofdstuk 3. Het juridisch kader van de handelsarbitrage in [Piers] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Arbitrageovereenkomst en arbitragereglement . . . . . . § 2. Deel VI van het Gerechtelijk Wetboek . . . . . . . . . . . § 3. De verdragen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. UNCITRAL: zijn Reglement en zijn Modelwet. . . . .

Belgie¨ ..... ..... ..... ..... .....

. . . . .

. . . . .

234 234 235 235

237 237 237 238 238

Hoofdstuk 4. Het toepasselijke recht op de arbitrageprocedure en op het geschil [Piers] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Procedureel recht – het belang van zetelkeuze . . . . . . . . . . . . . § 3. Substantieel recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Rechtskeuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Afwezigheid van rechtskeuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Openbare orde en dwingend recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

239 239 239 239 239 240 242

Hoofdstuk 5. De arbitrageovereenkomst [Piers]. . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Omschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Arbitragebeding en arbitraal compromis. . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Vereiste van een schriftelijke arbitrageovereenkomst . . . . . . . . § 4. Geldigheidsvereisten van de arbitrageovereenkomst . . . . . . . . . A. Objectieve arbitreerbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Subjectieve arbitreerbaarheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Gelijkheid van de partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

243 243 244 244 246 246 247 248

Hoofdstuk 6. De arbitrageprocedure [Piers] . . . . . § 1. Procedureregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Inleiding van het geding . . . . . . . . . . . . . . § 3. Samenstelling van het scheidsgerecht . . . . . § 4. Informele, snelle en confidentie¨le procedure

. . . . .

. . . . .

. . . . .

249 249 249 249 250

Hoofdstuk 7. De relatie tussen arbiters en overheidsrechters [Piers]. § 1. De rechterlijke macht heeft geen rechtsmacht ten gronde . . . § 2. De taak van de rechter tijdens en na de arbitrageprocedure . § 3. Het bijzondere probleem van de prejudicie¨le vraagstelling . .

. . . .

. . . .

253 253 253 254

XVIII

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

. . . . .

Kluwer

INHOUD

Hoofdstuk 8. De arbitrale uitspraak [Piers]. . . . . . . . . . . . . . . § 1. De uitspraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Gewone rechtsmiddelen – hoger beroep . . . . . . . . . . . . § 3. Buitengewone rechtsmiddelen – vernietiging . . . . . . . . . § 4. De erkenning en uitvoerbaarverklaring van een arbitrale spraak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

... ... ... ... uit...

. . . .

. . . .

257 257 258 258

..

259

DEEL V. DE ALGEMENE TECHNIEKEN VAN HET CONFLICTENRECHT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

261

Hoofdstuk 1. Het aanwijzen van het toepasselijke recht . . . . . . . . . . . § 1. Een verwijzingsregel of conflictenregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De opbouw van de verwijzingsregel en complexe verwijzingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De herverwijzing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Het conflict van verwijzingsregels en renvoi . . . . . . . . . . . . B. Argumenten pro renvoi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Toch besluiten contra renvoi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De praktijk tot 2004 en rechtsvergelijkend . . . . . . . . . . . . . E. Renvoi en het nieuwe wetboek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De verwijzing naar een niet-geu¨nificeerd rechtsstelsel – De federale clausule . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Niet-geu¨nificeerde wettenstelsels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Complexe nationale rechtsstelsels volgens het wetboek . . . . § 4. De kwalificatieconflicten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Probleemstelling: de kwalificatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De oplossing van de kwalificatiemoeilijkheid . . . . . . . . . . . C. Kwalificatieconflicten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Verdragsuniforme interpretaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. De hie¨rarchie in de verwijzingsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De intertemporele conflicten in het internationaal privaatrecht . A. Overgang van forale verwijzingsregels uit wetgeving en rechtersrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Veranderingen in het vreemde recht . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Het conflit mobile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. Het toepassen van het aangewezen recht . . . . . . . . . . . § 1. De ambtshalve toepassing van de Belgische verwijzingsregel . . . § 2. De toepassing en de interpretatie van vreemd recht . . . . . . . . . § 3. Hulpmiddelen voor de kennisneming van vreemd recht – hulp van de partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


263 263 263 264 266 266 267 268 268 269 270 270 271 271 271 272 273 274 275 275 275 276 276 279 279 280 280

XIX

INHOUD

§ 4. Cassatiecontrole op de toepassing van vreemd recht . . . . . . . . Hoofdstuk 3. De technieken van afwijking van het normaal toepasselijk vreemd recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De exceptie van internationale openbare orde . . . . . . . . . . . . . A. Begripsomschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het verschil met de interne openbare orde . . . . . . . . . . . . . C. Het actuele karakter van onze fundamentele beginselen . . . . D. Het relatieve karakter en de verworven rechten . . . . . . . . . E. De exceptie in het verdragsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De voorrangsregels (rechtstreeks toepasselijke regels). . . . . . . . A. Begripsomschrijving van de positieve werking – Voorrang opeisen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Buitenlandse voorrangsregels (of autolimitatieve regels) . . . C. Communautaire voorrangsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. De wetsontduiking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Begripsomschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De sanctie op wetsontduiking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Wetsontduiking als grond voor weigering van exequatur . . . § 4. De algemene uitwijkclausule of uitzonderingsclausule . . . . . . . DEEL VI. BIJZONDER DEEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 1. De nationaliteit of de gewone verblijfplaats als aanknopingsfactoren en de Belgische nationaliteit . . . . . . . . . . § 1. Algemene situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De notie ‘‘nationaliteit’’ en de teruggang van de nationaliteit als verdeelsleutel voor burgerlijke rechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Voordelen en nadelen van de verwijzing naar de nationaliteit of de verblijfplaats . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Een ordelijke opdeling van alle individuen . . . . . . . . . . . . . B. De nationale rechtsgewoonten en de mondialisering . . . . . . . C. Verschillen in het nationaliteitsrecht en zijn politieke functie § 4. De bepalingen van het Wetboek van de Belgische Nationaliteit A. Kenmerken van het wetboek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Algemene termen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De toekenning van Belgische nationaliteit door geboorte . . . D. De nationaliteit door adoptie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. De nationaliteit als gezamenlijk gevolg van een akte van verkrijging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. De derde generatie vreemdelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

XX

281

283 283 283 285 285 286 287 287 287 289 290 290 290 292 293 293 295

297 297 299 300 300 300 302 303 303 304 304 305 306 306

Kluwer

INHOUD

G. De vrijwillige verkrijging – De tweede generatie vreemdelingen 1. Vreemdelingen jonger dan 12 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Vreemdelingen tussen 18 en 30 jaar die vrijwillig Belg worden door nationaliteitsverklaring . . . . . . . . . . . . . . H. Het huwelijk en de Belgische nationaliteit . . . . . . . . . . . . . I. De nationaliteit wegens het bezit van staat van Belg . . . . . . J. De verkrijging door nationaliteitskeuze (optieverklaring) . . 1. Personen en gestelde voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . 2. De procedure van artikel 15 WBN . . . . . . . . . . . . . . . 3. De rechterlijke beoordelingsvrijheid tot aan mei 2000 . . 4. Na mei 2000 – de ‘‘snel-Belg’’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . K. De naturalisatie door de wetgevende kamer . . . . . . . . . . . . L. Het verlies van de Belgische nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . M. De herverkrijging van de Belgische nationaliteit . . . . . . . . . N. De procedure van vervallenverklaring . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. De vrijwillige verkrijging van Belgische nationaliteit met behoud van de bestaande nationaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Beperking van de bipatriditeit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Verdragsrechtelijke beloftes en hun consequenties . . . . . . . . § 6. Het oude nationaliteitsrecht (1932) en het overgangsrecht van de Wet van 1984. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De Belgische nationaliteitsregels van 1932 tot 1985 . . . . . . B. Het nieuwe Wetboek van de nationaliteit trad in werking op 1 januari 1985 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. Nationaliteitsconflicten en -betwistingen . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 2. Natuurlijke personen [Jansegers] . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De staat en bekwaamheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het wetboek voorziet in een residuaire regel . . . . . . . . . . . C. Het wetboek voorziet in een beperkt renvoi inzake bekwaamheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Een verandering in de nationaliteit heeft geen invloed op de bekwaamheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Onbekwaamheden betreffende een bepaalde rechtsverhouding F. Overgangsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Ouderlijk gezag, bescherming van onbekwamen en voogdij . . . § 3. De naam en voornamen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Het recht toepasselijk op de vaststelling van naam en voornaam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het recht toepasselijk op de verandering van naam of voornamen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


307 307 307 308 309 309 309 310 310 311 312 313 314 315 315 315 316 317 317 317 318 321 321 321 322 323 324 324 325 325 327 327 327 XXI

INHOUD

C. De naam wordt zelfstandig aangeknoopt . . . . . . . . . . . . . . D. Nationaliteitsconflicten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De afwezigheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 3. De huwelijkssluiting [Jansegers] . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De bevoegdheid van de Belgische ambtenaar van de burgerlijke stand om het huwelijk te voltrekken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Wat valt onder het begrip huwelijk?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Het recht toepasselijk op de huwelijksbelofte . . . . . . . . . . . . . § 4. Het recht toepasselijk op de totstandkoming van het huwelijk . A. De distributieve verwijzingsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Bijzondere exceptie voor huwelijken tussen personen van gelijk geslacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De algemene exceptie van internationale openbare orde . . . . D. Polygamie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. De vormvereisten toepasselijk op het huwelijk . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Huwelijken gesloten voor diplomatieke of consulaire ambtenaren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Documenten vereist om te huwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Schijnhuwelijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. De nietigverklaring van het huwelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Erkenning van huwelijken aangegaan in het buitenland . . . . . . § 9. Overgangsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 4. De huwelijksgevolgen [Jansegers] . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De afbakening tussen het primair statuut en het huwelijksvermogensrecht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het recht toepasselijk op de personele gevolgen van het huwelijk A. De werking in de tijd van de nieuwe collisieregels . . . . . . . . B. De toestand voó´r de invoering van het Wetboek van ipr . . . . C. De toestand onder het Wetboek van ipr voor alle bestaande huwelijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De verwijzingsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Het toepassingsgebied van de personele gevolgen van het huwelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Uitzondering: rechten betreffende de gezinswoning . . . . § 3. Het recht toepasselijk op de vermogensrechtelijke gevolgen van het huwelijk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Overgangsrecht tussen oude en nieuwe ipr-regeling en wijzigingsbepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het overgangsrecht: oude huwelijken oude regeling . . . XXII

328 328 330 333 333 335 336 337 337 338 339 340 341 341 342 343 345 347 348 348 351 351 351 351 352 353 353 354 355 355 355 355

Kluwer

INHOUD

2. Wijzigingsbepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De toestand voor huwelijken gesloten voó´r 1 oktober 2004 . . 1. Objectief toepasselijk recht (oud) . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Conflit mobile en intertemporeel conflictenrecht (oud) . 3. Huwelijkscontract: keuze van stelsel en toepasselijke wet (oud) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Wijziging van het stelsel tijdens het huwelijk (oud) . . . . C. De verwijzingsladder voor huwelijken gesloten na` 1 oktober 2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De rechtskeuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De modaliteiten van de rechtskeuze . . . . . . . . . . . . . . 3. Het recht toepasselijk op de vorm van de keuze van een huwelijksvermogensstelsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Het recht toepasselijk bij gebreke van keuze . . . . . . . . 5. Het toepassingsgebied van het recht van toepassing op het huwelijksvermogensrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. De veranderbaarheid van het huwelijksvermogensregime 7. De vereffening en verdeling en de invloed van de lex rei sitae . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. De bescherming van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. De hypotheek van de gehuwde vrouw . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. De echtscheiding en de scheiding van tafel en bed [Clijmans] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Echtscheidingen volgens het Wetboek van internationaal privaatrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De verwijzingsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De objectieve verwijzingsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Beperkte rechtskeuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het toepassingsgebied van het echtscheidingsstatuut . . . . . . § 3. De voormalige Wet Rolin (1960) en artikel 3, lid 3. B.W. (oud) A. De verwijzingsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het toepassingsgebied van het oude echtscheidingsstatuut . .

358 359 360 360 361 362 362 363 363 364 364 364

365 365 365 365 365 366 367 368 368 369

Hoofdstuk 6. De samenwoning of het partnerschap [Jansegers] . . . . . § 1. De moeilijke afbakening tussen de relatie van samenwoning en het huwelijk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De kwalificatie is van belang voor de gevolgen . . . . . . . . . .


356 357 357 358

371 371 371 372

XXIII

INHOUD

§ 2. Internationale bevoegdheid van de Belgische administratieve overheden inzake de relatie van samenleven . . . . . . . . . . . . . . A. De registratie van de sluiting van de relatie . . . . . . . . . . . . B. De registratie van de beeïndiging van de relatie . . . . . . . . . § 3. Het recht toepasselijk op de relatie van samenleven . . . . . . . . . A. Het recht van de plaats van de eerste registratie . . . . . . . . . B. Het toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De Belgische Wet van 23 november 1998 . . . . . . . . . . . . . D. Dringende en voorlopige maatregelen en artikel 10 WbIPR . E. De vermogensrechtelijke gevolgen en de bescherming van derden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De erkenning van buitenlands tot stand gekomen relaties van samenleven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. Het overgangsrecht inzake de relaties van samenleven . . . . . . .

373 373 374 374 374 375 376 377 377 377 378

Hoofdstuk 7. De oorspronkelijke afstamming [Jansegers] . . . . . . . . . . § 1. Het recht toepasselijk op de oorspronkelijke afstamming . . . . . A. De vaststelling en betwisting van de afstamming – Hoofdregel B. Het recht van toepassing op de toestemming van het kind . . C. Positieve afstammingsconflicten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De exceptie van internationale openbare orde en voorrangsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Het toepassingsgebied van het recht toepasselijk op de afstamming . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Nadere regels voor vorm en bevoegdheid bij erkenningen . . . . § 3. Overgangsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

381 381 381 383 384

Hoofdstuk 8. De internationale adoptie [Jansegers] . . . . . . . . . . . . . . § 1. De inwerkingtreding van de nieuwe Belgische wetsbepalingen. . § 2. Het toepasselijke recht volgens het Wetboek van ipr . . . . . . . . A. Het recht toepasselijk op de voorwaarden voor de totstandkoming van de adoptie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De conflictenregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De voorrangsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Recht toepasselijk op de toestemming van de geadopteerde en zijn wettelijke vertegenwoordigers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De conflictenregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De voorrangsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Recht toepasselijk op de wijze van de totstandkoming van de adoptie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De aard van de door de adoptie geschapen band . . . . . . . . .

389 389 390

XXIV

385 386 386 387

390 390 391 392 392 392 393 393

Kluwer

INHOUD

§ 3.

§ 4.

§ 5. § 6.

E. Recht toepasselijk op de omzetting, de herroeping en de herziening van de adoptie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De conflictenregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De voorrangsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Internationale samenwerking onder het Verdrag van Den Haag van 29 mei 1993 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De implementatie van het verdrag in Belgie¨ . . . . . . . . . . . . B. Zijn toepassingsgebied voor adopties met overbrenging . . . . C. De termen internationaal en interlandelijk . . . . . . . . . . . . . D. De aard en het mechanisme van het verdrag . . . . . . . . . . . 1. Hoofdkenmerken van het Verdrag van Den Haag . . . . 2. Erkenning van de verdragsconforme adopties onder de lidstaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Diverse imperatieve en procedurele aspecten uit de federale en Vlaamse Wetten tot hervorming van de adoptie . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Materie¨le voorschriften in de Belgische Adoptiewet . . . 2. De terminologische kwestie (‘‘interlandelijk’’) en de structuur van de Adoptiewet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De procedure voor een ‘‘interlandelijke’’ adoptie in het gemeen recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De vaststelling bij vonnis van de geschiktheid tot adopteren . D. De voorwaarden voor de overbrenging van het adoptiefkind naar Belgie¨ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. De adoptieprocedure na de overbrenging van het kind . . . . . F. Beschermingsmaatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De erkenning van vreemde adoptievonnissen . . . . . . . . . . . . . Het recht van toepassing op adoptieaktes van voó´r 1 september 2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Het overgangsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het oude recht van toepassing op de toelaatbaarheid en de grondvoorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De conflictenregel wanneer de geadopteerde ouder was dan 15 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De conflictenregel wanneer de geadopteerde jonger was dan 15 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Het recht van toepassing voor de toestemming tot de adoptie F. De vorm waarin een adoptie tot stand kwam . . . . . . . . . . . G. De gevolgen van de internationale adoptie die tot stand kwam voor 1 september 2005 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


394 394 394 395 395 396 397 398 398 399 400 400 400 401 401 402 403 404 404 405 405 405 406 407 408 408 409 410

XXV

INHOUD

Hoofdstuk 9. De onderhoudsvorderingen [Jansegers] . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het toepasselijk recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Onderhoudsverplichtingen ten aanzien van kinderen beneden 21 jaar – Verdrag van Den Haag (1956) . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De verwijzingsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het gemeen recht in het Wetboek van ipr . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De verwijzingsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Een ingebouwde correctie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Overeenkomst tot onderhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Het toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. De invloed van de openbare orde-exceptie . . . . . . . . . . § 3. Overgangsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

411 411 412

Hoofdstuk 10. Het erfrecht en de testamenten [Clijmans] . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De wettelijke erfopvolging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De devolutie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Eenheid of versnippering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Het objectief toepasselijke nationale recht . . . . . . . . . . 3. Beperkte rechtskeuze is toegestaan . . . . . . . . . . . . . . . 4. Het toepassingsgebied van de lex successionis . . . . . . . B. De wijze van aanvaarding of verwerping van de nalatenschap C. De bijzondere onbekwaamheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. De wijze van samenstelling en de toebedeling van de loten . . E. Het beheer en de overgang van de nalatenschap . . . . . . . . . F. De afschaffing van het voorafnemingsrecht . . . . . . . . . . . . § 3. De testamentaire erfopvolging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De vormelijke geldigheid van testamenten . . . . . . . . . . . . . 1. Verdrag van Den Haag van 5 oktober 1961 . . . . . . . . . 2. Het testament in de internationale vorm . . . . . . . . . . . B. De interpretatie van testamenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. De registratie van testamenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Het overgangsrecht van het internationaal erfrecht . . . . . . . . .

419 419 419 419 419 420 421 421 423 423 423 424 425 425 425 425 426 427 427 428

Hoofdstuk 11. Het zakenrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. De verwijzingsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het werkingsveld van het situsrecht . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Onroerende zakelijke zekerheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

429 429 429 429 431

XXVI

412 412 412 414 414 415 416 416 416 417 418

Kluwer

INHOUD

D. Roerende zakelijke zekerheden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Zakelijke rechten volgens de aard van de goederen . . . . . . . . . A. Onroerende goederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Roerende goederen in het bijzonder . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De plaats van ligging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De verplaatsing van een roerend goed (conflit mobile) . C. Rechtsalgemeenheden – Bijzondere patrimonia . . . . . . . . . . D. Derdenwerking van een cessie van schuldvordering . . . . . . . E. Zakelijke rechten op een banktegoed . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Cultuurgoederen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Verhandelbare effecten – Waardepapieren – Op rekening geboekte effecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Gestolen goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I. Onlichamelijke goederen – de intellectuele rechten . . . . . . . 1. Begripsomschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Auteursrechten op internationaal vlak . . . . . . . . . . . . . 3. Auteursrecht of merkenrecht op materiaal via satelliet of digitale media verstuurd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Industrie¨le eigendomsrechten op internationaal vlak . . . 5. Het zaakstatuut onder het Belgische Wetboek ipr . . . . Hoofdstuk 12. De contractuele verbintenissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. De algemene verwijzingsregels [Clijmans, Rommelaere] . . . . . . A. Het Verdrag van Rome (‘‘EVO’’) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Het toepassingsgebied van het EVO . . . . . . . . . . . . . . 3. Interpretatie en de interpretatieprotocollen . . . . . . . . . 4. Verhouding tot andere rechtsnormen . . . . . . . . . . . . . 5. De algemene verwijzingsregel voor contractuele verbintenissen in het EVO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Algemene aspecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Toepassingsgebied van de lex contractus . . . . . . . . . . . 8. Recht toepasselijk op specifieke aspecten van de overeenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Aanvullende regels in het Belgisch Wetboek van ipr . . . . . . 1. Een uitbreiding van het werkingsveld van EVO . . . . . . 2. Verdere aanvullende verwijzingsregels inzake verbintenissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Elektronisch gesloten overeenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . D. Het oude gemeenrechtelijke conflictenrecht (verbintenissen van voó´r 1988) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De verwijzingsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


432 433 433 434 434 434 435 435 436 437 438 440 441 441 441 443 444 445 447 447 447 447 448 450 451 451 455 457 457 461 461 462 463 466 466

XXVII

INHOUD

2. Algemene aspecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Het toepassingsgebied van de lex contractus . . . . . . . . § 2. Bijzondere contracten [Clijmans] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Aannemingsovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Arbeidsovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De verwijzingsregel voor contracten vanaf 1 januari 1988 2. De arbeidscontracten van voó´r 1 januari 1988: het ‘‘oude’’ ipr . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Voorbeelden van imperatieve wetsbepalingen . . . . . . . . 4. De Detacheringsrichtlijn en de Wet van 5 maart 2002 . 5. De EEG-Verordening over de sociale zekerheid . . . . . . C. Auteursovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Bankcontracten en betalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Conflictenrecht van de cheque . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Grensoverschrijdende overschrijvingen . . . . . . . . . . . . 3. Betalings- en afwikkelingssystemen . . . . . . . . . . . . . . . 4. Kredieten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Overeenkomsten met betrekking tot bankrekeningen . . E. Bewaargeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Cessie van schuldvordering (inclusief conventionele subrogatie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Concessieovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Consumentenovereenkomsten [Rommelaere] . . . . . . . . . . . I. Dading . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . J. Franchiseovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K. Koop-verkoop tussen handelaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Wanneer is het Weens Koopverdrag van toepassing? . . 2. Interpretatieregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. De geldige sluiting van de overeenkomst . . . . . . . . . . . 4. Verplichtingen van partijen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Keuring of ontdekking van een verborgen gebrek . . . . 6. Risico-overdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Rechtsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . L. Overeenkomsten met betrekking tot onroerende goederen . . M. Overeenkomsten inzake persoonlijke zekerheden . . . . . . . . . 1. Autonome garanties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Borgtochten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Patronaatsverklaringen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . N. Overeenkomsten met tussenpersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . O. Pandovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . P. Ruilovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Q. Schenkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . XXVIII

467 467 468 468 469 469 471 472 473 474 474 477 477 477 479 479 482 484 485 486 488 493 493 495 495 499 501 503 505 509 509 511 512 512 513 515 516 518 519 519

Kluwer

INHOUD

R. Technologieoverdracht en licentieovereenkomsten . . . . . . . . S. Timeshareovereenkomsten [Jansegers] . . . . . . . . . . . . . . . 1. Het begrip ‘‘timeshare’’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. De Wet van 11 april 1999 en zijn toepassingsgebied . . . 3. Dwingende aspecten onder de Belgische Timesharewet . 4. De overeenkomsten en de rechtsvragen in de marge van wat voorafgaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . T. Trust en gelijkaardige fiduciaire overeenkomsten . . . . . . . . 1. Het trustbegrip . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Het toepasselijk recht volgens het wetboek . . . . . . . . . 3. Overgangsregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . U. Vervoersovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Internationaal zeevervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Internationaal wegvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Internationaal luchtvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Internationaal spoorvervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Multimodaal vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V. Verzekeringsovereenkomsten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Afbakening van de toepasselijke verwijzingsregels . . . . 2. De verwijzingsregels ingevolge de Verzekeringsrichtlijnen en hun omzetting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. De verwijzingsregels ingevolge de toepassing van het EVO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W. Wisselbrief en orderbriefjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

520 522 522 523 524

Hoofdstuk 13. De onrechtmatige daad [Clijmans] . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen ter inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De aansprakelijkheid volgens het Wetboek van ipr . . . . . . . . . A. Overzicht van de conflictenregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De algemene verwijzingsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Bijzondere gevallen krijgen bijzondere regels . . . . . . . . . . . D. De algemene accessoire aanknoping . . . . . . . . . . . . . . . . . E. Rechtskeuze (achteraf) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Lokale gedragsregels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G. Algemene bepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . H. Het toepassingsgebied van het delictstatuut . . . . . . . . . . . . I. Subrogatievordering en rechtstreekse vordering . . . . . . . . . § 3. Schade veroorzaakt via het internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Het oude gemeenrecht: de lex loci delicti-regel. . . . . . . . . . . . . A. De lex loci delicti-regel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Nuanceringen op de oude strakke verwijzingsregel . . . . . . .

543 543 544 544 544 545 547 548 548 548 549 550 550 551 551 552


526 527 527 528 530 530 530 531 532 533 534 534 535 535 537 540 541

XXIX

INHOUD

§ 5. Het Verdrag van Den Haag inzake verkeersongevallen op de weg A. Het toepassingsgebied van het verdrag . . . . . . . . . . . . . . . B. De verwijzingsregel voor schadegevallen in het verkeer . . . . C. Het toepassingsgebied van het aldus gevonden delictsstatuut D. De rechtstreekse vordering tegen de verzekeraar van de schuldige partij . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. Andere verdragen en Europese regelgeving . . . . . . . . . . . . . . .

553 553 554 555 556 556

Hoofdstuk 14. De quasi-contracten [Clijmans] . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het Wetboek van internationaal privaatrecht . . . . . . . . . . . . . A. De objectieve verwijzingsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Rechtskeuze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Het overgangsrecht van de verwijzing voor quasi-contractuele verbintenissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

559 559 559 559 561

Hoofdstuk 15. De rechtspersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Algemene zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 2. Het recht toepasselijk op rechtspersonen in het Wetboek van ipr A. Het toepassingsgebied van de conflictenregel . . . . . . . . . . . B. Het recht van de plaats van de voornaamste vestiging . . . . . 1. De verwijzingsregel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Een geval van ‘‘renvoi’’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. Het toepassingsgebied van het toepasselijke recht op de rechtspersonen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. Aandelen en deelrechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Wie mag vennoot worden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Rechten en plichten verbonden aan deelrechten of aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Het overdragen van aandelen en artikel 12 EVO . . . . . 4. Rechten in aandelen beheerd door een administratiekantoor of in trust . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Verlies of diefstal van aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Overeenkomsten tussen aandeelhouders . . . . . . . . . . . 7. Bescherming van aandeelhouders . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Vorderingen van aandeelhouders voortvloeiend uit een openbare uitgifte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E. De plichten van bestuurders en de bestuurdersaansprakelijkheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F. Bescherming van de vennootschap in groepsverband en de doorbraak van het vennootschapsscherm . . . . . . . . . . . . . .

563 563 564 564 565 565 566

XXX

561

567 568 568 568 568 569 570 571 572 572 573 573

Kluwer

INHOUD

§ 3. Het toepasselijk recht op een vennootschap en de ‘‘nationaliteit’’ van een vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. Inbreng van een algemeenheid en inbreng van een bedrijfstak . A. De bescherming van werknemers – Medezeggenschap . . . . . B. Joint ventures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 5. De verplaatsing van de voornaamste vestiging . . . . . . . . . . . . A. De nieuwe regel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. De Europese impact op de vestigingsvrijheid (verplaatsing) van vennootschappen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 6. De fusie van vennootschappen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 7. De erkenning van vreemde rechtspersonen . . . . . . . . . . . . . . . § 8. Invloed van het Europees recht: de vrijheid van vestiging. . . . . A. De vrijheid van vestiging in de Europese rechtspraak . . . . . . B. De implicaties voor de werkelijke zetelleer . . . . . . . . . . . . . § 9. De Europese vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 16. De insolventieprocedures. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 1. Inleiding – Universaliteit of territorialiteit. . . . . . . . . . . . . . . . § 2. De Europese Insolventie-Vo inzake faillissement, akkoord en soortgelijke insolventieprocedures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het toepasselijke recht volgens de Insolventie-Vo . . . . . . . . C. De plicht tot samenwerking tussen rechtbanken en curatoren onder de Insolventie-Vo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 3. Het Belgische Wetboek van internationaal privaatrecht . . . . . . A. De regeling uit Europa doortrekken . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Het toepasselijke recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. De lex fori als lex concursus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Uitzonderingen op de lex concursus . . . . . . . . . . . . . . C. De eenzijdig uitgedrukte wens dat curatoren over de grenzen zouden samenwerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . § 4. De oude regeling voor procedures reeds aanhangig op 1 oktober 2004 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TREFWOORDENLIJST . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


575 576 577 578 579 579 580 580 581 581 581 583 584 587 587 588 588 589 592 593 593 593 593 594 594 596 599

XXXI

WOORD VOORAF... AUTEURSCHAP EN CITEERWIJZE... GEBRUIKTE AFKORTINGEN... VERKORT GECITEERDE BOEKEN, WETENSCHAPPELIJKE ARTIKELEN EN RAPPORTEN

Recommend Documents