INHOUD VOORWERK
Blz. V XI
Voorbericht Gemeentebestuur Leden van de Provinciale Staten in den kieskring Rotterdam XI Inlichtingen omtrent enkele openbare instellingen . . XII Inlichtingen omtrent enkele vereenigingen tot bevordering van wetenschap en kunst XIII Dagelijksche kroniek 1934 XVI Rotterdamsche straatnamen in 1934 XXXIII Het monument De Jongh, door Ir. A. van der Steur XL Beknopt overzicht van de voornaamste openbare werken in 1934, door Ir. L. W. H. van Dijk XLIV MENGELWERK
Stadsontwikkeling van Rotterdam in het begin van deze eeuw, door L. J. C. J. van Ravesteyn 1 De beide huizen tusschen Lamsteeg en Moriaanstraat, Hoogstraat 269 en 271 46 Brieven van George Hendrik Breitner aan Adriaan Pieter Van Stolk 1877-1887, door Dr. E. Wiersum . 49 Met een Oostinjevaarder van Rotterdam naar zee in 1840. Fragment uit een reisjournaal van N. A. Schrant, meegedeeld door L. J. Rogier 87 Het Sint Elisabeth's Gasthuis te Rotterdam, door Mr. D. Dunlop 108 De bevolking van Rotterdam omstreeks 1830, door Dr. A. C. Kersbergen 121 Mr. W. A. Mees, geboren te Rotterdam 26 Februari 1859, aldaar overleden 16 September 1934, door Mr. M. Burgerhout 139 De Hillegonda-kerk te Hillegersberg, door Chr. van den Berg 145 A. J. Polak, Een merkwaardig Rotterdamsch koopman en geleerde uit de vorige eeuw, door Dr. F. K. H. Kossmann 168 VII
Biz. BLADVULLINGEN Een onbekend houtsnijder Keulsch water te Rotterdam Ideale woning
86 107 138
PRENTEN 1. Dr. E. Wiersum. Naar een foto . . . . Frontispice 2. Laatste zitting van den Gemeenteraad van Pernis. Naar een foto XVI 3. Laatste zitting van den Gemeenteraad van Hoogvliet. Naar een foto XVIII 4. Officieele personen als toeschouwers bij het op 30 April te Pernis gehouden défilé. Naar een foto . . XX 5. Woongebouw in den Bergpolder. Naar een foto XXII 6. Eerste proefboring voor den tunnel onder de Maas. Naar een foto XXIV 7. De relletjes van 7-12 Juli. De militaire politie in actie. Naar een foto XXVI 8. Huizenblok aan den Coolsingel tusschen Meent en Leeuwenlaan. Naar een foto XXXII 9. Het monument De Jongh. Naar een ontwerp teekening XL 10. G. J. de Jongh. Naar een foto 1 11. De buitenplaats Walenburg. Naar een foto . . . 17 12. Uitbreidingsplan 1917 voor het zuidelij k gedeelte van den Coolpolder. Naar een lichtdruk . . tusschen 40 en 41 De beide huizen Hoogstraat 269 en 271. Naar eenpenteekening van Johan Briedé 47 Oude huizen Botersloot 122, 124 en 126. Naar een penteekening van Johan Briedé 48 13. G. H. Breitner. Naar een geschilderd zelfportret . 49 14. Facsimile van een fragment van een van Breitner's brieven tusschen 56 en 57 15. Stilleven. Naar een schilderij van Breitner tusschen 56 en 57 16. De hoefsmid. Naar een schilderij van Breitner . 72 17. A. P. van Stolk. Naar een foto 84
vin
18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25.
Biz. De „Sara Lydia". Naar een aquarel van J. Spin . 87 De „Sara Lydia" op een theekopje. Naar een foto 87 Poortje van het Oudevrouwenhuis. Naar een foto 113 Buitenplaats „Vredehof". Naar een foto . . . . 114 Nicolaas Baartmans. Naar een geschilderd portret 116 Mr. W. A. Mees. Naar een foto 139 De Hillegondakerk. Naar een foto 145 De Hillegondakerk. Naar een foto 153
IX
GEMEENTEBESTUUR i JANUARI 1935 BURGEMEESTER Mr. P. Droogleevcr Fortuyn WETHOUDERS A. Hancmaaijer, Mr. A. de Jong, F. L. D. Nivard, A. H. S. Stemerding
Mr. W. F. C. Baars W. van Bodegom J. Brautigam J. de Bruin H. E. van den Brulc G. van Burink H. Diemer Ir. C. N. van Dis Mr. L. A. Donker J. H. Donner Mr. Jacq. Dutilh R. J. Dijk L. de Groot J. Hendriks
RAADSLEDEN G. J. Holst A. J. ten Hope W. C. Hudig H. J. Hijman Jos. de Jonge F. Keesen A. Kievit Dr. C. M. Kleipcol Ir.E.H.A. Kraaij vanger A. van Kranenburg J. ter Laan L. van der Lugt A. A. Liihrs J. Meertens
A. Mcnist Mevr. J. M. J. A. Meijer Mr. F. A. Nelemans J. B. J. Ratte Dr. H. E. Reeser W. H. Reuderink C. Rotmans Ed. G. Schürmann H. W. C. Stollc J. Verheul Dzn. J. H. Voet J. Wacht A. B. de Zeeuw
SECRETARIS Mr. M. Smeding
LEDEN VAN DE PROVINCIALE STATEN IN DEN KIESKRING ROTTERDAM WONENDE TE ROTTERDAM J. Brautigam Mr. L. A. Donker Mr. J. Drost E. van Duin J. Hendriks Th. Heukels A. J. ten Hope Mr. A. de Jong
A. J. Kersten J. ter Laan Mevr. L. C. M. Maillette de Buy WennigerHulsebos A. Menist Mevr. J. M. J. A. Meijer
J. Moor H. F. P. Sandifort Mr. G. J. C. Schilthuis J. Schouten H. van Sleen Mr. J. in 't Veld H. G. M. van der Vijver
XI
INLICHTINGEN OMTRENT ENKELE OPENBARE INSTELLINGEN ARCHIEF Het Archief der Gemeente is gevestigd in het gebouw aan de Mathencsscrlaan 315 en geopend op werkdagen van half 10 tot 4 uur, des Zaterdags van half 10 tot 1 uur. Archivaris: Adjunct-archivaris: Mr. H. C. Hazewinkel BIBLIOTHEEK De Centrale Bibliotheek en Leeszaal zijn gevestigd Nieuwemarkt 1 en dagelijks, behalve op de Zondagen en algemeen erkende Christelijke feestdagen, geopend van des voorm. 9 tot des avonds 10 uur, op Zon- en feestdagen van 10 tot 2 uur, terwijl op Zaterdag na 6 uur des avonds alleen de courantenleeszaal is geopend. Er zijn vijf filialen: 1. Derde Pijnackerstraat 6, 2. Mare 67, 3. Hoek van Holland, 4. Gouvernestraat 133 en 5. Blokmakersstraat 102. Bibliothecaris: Dr. F. K. H. Kossmann MUSEUM BOYMANS Het Museum is gevestigd Schiedamschedijk hoek Boymansstraat en de succursale voor moderne kunst Van Hogendorpsplein 8. Geopend iederen dag, des Zondags en op algemeen erkende Christelijke feestdagen te II, op werkdagen te 10 uur; sluit gedurende November tot en met Februari te 3 - , in Maart en October te 4 - en in April tot en met September te 5 uur. De portefeuilles met teekeningen en prenten kunnen bezichtigd worden op Dinsdag, Donderdag, Vrijdag en Zaterdag. Het intreegeld bedraagt 10 cent; voor schoolkinderen, onder geleide hunner onderwijzers, voor vereenigingen en dergelijke 1 cent per persoon, mits na voorafgaande aanvrage. Maandag tegen betaling van 25 cent. Persoonlijke toegangskaarten, geldig voor een jaar, kosten 1 gulden. Directeur: D. Hannema Conservator: Dr. J. G. van Gelder MUSEUM VAN OUDHEDEN Het Museum is gevestigd Boymansstraat 6 en geopend iederen dag te 10 uur. In de maanden November tot en met Februari wordt het te 3 - , in Maart en October te 4 - en in de maanden April tot en met September te 5 uur gesloten. Intreegeld 10 cent, voor vereenigingen 1 cent per persoon. Schoolkinderen kosteloos, mits onder voldoende geleide van onderwijzers. Persoonlijke toegangskaarten, geldig voor een jaar, kosten 1 gulden. Directeur: D. Hannema
XII
2. LAATSTE ZITTING VAN DEN GEMEENTERAAD VAN PERNIS OP 28 APRIL 1934 Van 1. n. r. zittend: J. Bijl, J. Biert (weth.), G. A. Soeteman (secretaris), I. van Es (burgemeester), T. Schalekamp (weth.), C. van Dijk en J. L. de Zeeuw. Staand: G. Nieuwpoort, M. Koster, T. Koster, P. Nederlcf en L. P. de Winter.
MUSEUM VOOR LAND- EN VOLKENKUNDE EN MARITIEM MUSEUM „PRINS HENDRIK" Het Museum is gevestigd Willemskade 25b en geopend iederen dag van 10 tot 4 uur, uitgezonderd den Nieuwjaarsdag, alsmede de Maandagen, welke geen erkende Christelijke feestdagen zijn. De toegang is 10 cent per persoon; voor schoolkinderen onder geleide hunner onderwijzers, voor vereenigingen en dergelijke, 1 cent. Directeur: Conservator: Dr. G. W. Locher NATIONAAL TECHNISCH SCHEEPVAARTKUNDIG INSTITUUT Het Instituut is gevestigd Haringvliet 68 en met de Bibliotheek geopend eiken werkdag van 10 tot 4 uur; het Instituut is bovendien geopend des Zondags van 2 tot 4 uur, de Bibliotheek des Dinsdags van 7 tot 9 uur 's avonds. Directeur: J. W. J. baron van Haersoltc Adjunct-directeur: Ir. B. E. Cankrien
INLICHTINGEN OMTRENT ENKELE VEREENIGINGEN TOT BEVORDERING VAN WETENSCHAP EN KUNST BATAAFSCH GENOOTSCHAP DER PROEFONDERVINDELIJKE WIJSBEGEERTE Onder de zinspreuk: „Certos feret experientia fructus" Opgericht door Steven Hoo^endijk in 1769 Het Genootschap is gevestigd in de lokalen boven de Beurs, Beurssteeg 4 President-directeur: Dr. H. Burgerhout ie Secretaris-directeur Dr. H. K. de Haas ROTTERDAMSCH LEESKABINET Vereeniging tot daarstelling van eene algemeene openbare Bibliotheek te Rotterdam en van een daaraan verbonden Leeskabinet. De Bibliotheek en het Leeskabinet zijn gevestigd Gelderschekade 18. Bibliothecaris: J. E. van der Pot ACADEMIE VAN BEELDENDE KUNSTEN EN TECHNISCHE WETENSCHAPPEN, Coolsingel 72 Voorzitter H. H. van Dam A.Czn. Secretaris: Mr. J. R. Goddard Directeur: H. O. Schuhmacher
XIII
NEDERLANDSCHE HANDELSHOOGESCHOOL Pieter de Hoochweg 122 Voorzitter van het Algemeen Bestuur: Mr. R. Mees Voorzitter van den Raad van Beheer: Mr. K. P. van der Mandele Voorzitter van Curatoren: Mr. Th. A. Fruin Secretaris van de drie colleges: Mr. W. H. Stenfert Kroese Rector-magnificus: Mr. C. W. de Vries Secretaris van den Senaat: Mr. F. de Vries Hoogleeraren W. E. Boerman: De economische aardrijkskunde en de economische beschrijving van handel, nijverheid, landbouw en scheepvaart. Dr. N. J. Polak: De bedrijfsleer. Dr. Mr. M. H. Bregstein: Het burgerlijk recht en de hoofdbeginselen der burgerlijke rechtsvordering, het handelsrecht en faülissementsrecht, het internationaal privaatrecht. Dr. Z. W. Sneller: De economische geschiedenis, inzonderheid van den nieuweren tijd. Dr. P. Lieftinck: De economie, het geld-, crediet- en bankwezen, de handelspolitiek. Dr. P. E. Verkade: De warenkennis, de technologie en de scheikunde der handelswaren. Mr. C. W. de Vries: Het Nederlandsche staats- en administratief recht. Mr. F. de Vries: De economie, het ondernemings- en bedrijfswezen. Dr. J. Wisselink, bijzonder hoogleeraar: De toegepaste economie en bedrijfsleer, inzonderheid betreffende het textielbedrijf. Buitengewone Hoogleeraren Mr. D. van Blom, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Leiden. Mr. Dr. J. P. A. Frangois, administrateur aan het Departement van Buitenlandsche Zaken te 's-Gravenhage. G. Gonggrijp, te 's-Gravenhage. Dr. Ir. J. Goudriaan Jr., te Eindhoven. Dr. M. de Haas, hoogleeraar aan de Technische Hoogeschool te Delft. Mr. A. M. de Jong, adj.-secretaris van de Ned. Bank te Amsterdam. Dr. G. W. Kernkamp, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Utrecht. D. G. Stibbe, te 's-Gravenhage. Dr. J. Tinbergen te Scheveningen. J. G. C. Volmer, hoogleeraar aan de Technische Hoogeschool te Delft. Lectoren C. A. Blazer, te Amsterdam. R. A. Dijker, te 's-Gravenhage. Mr. A. Koelma, te Alkmaar. Privaat-docenten Dr. W. Leendertz, te Rotterdam. Dr. C. Visser te Delft. B. Schendstok, te 's-Gravenhage. Dr. Joh. van der Spek te Poortugaal.
XIV
BIBLIOTHEEK DER NEDERLANDSCHE HANDELSHOOGESCHOOL Bibliothecaris: Dr. W. Leendertz De Bibliotheek is geopend: alle werkdagen van 9 tot 5 uur en buiten de Hoogeschool-vacanties des avonds, behalve des Vrijdags en des Zaterdags, van 7.30 tot 10
uur.
ECONOMISCH ARCHIEF DER NEDERLANDSCHE HANDELSHOOGESCHOOL Directeur: Dr. N. J. Polak Verzoeken tot raadpleging van de in het archief aanwezige stukken en bescheiden worden gericht tot den Directeur. De raadpleging kan als regel slechts geschieden in de lees- of studiezaal der bibliotheek. Niettemin is de Directeur bevoegd om in bijzondere gevallen stukken of bescheiden, welke in meer dan één exemplaar in het archief aanwezig zijn, ook buiten de gebouwen der hoogeschool ter leen te geven. VOLKSUNIVERSITEIT Het Secretariaat is gevestigd Westzeedijk 145. De Vereeniging heeft ten doel het bevorderen van wetenschappelijke en algemeene ontwikkeling in den ruimsten zin des woords. Voorzitter: Mr. W. C. Mees Secretaresse: I. M. van Dugteren ROTTERDAMSCHE KUNSTKRING De Vereeniging is gevestigd Witte de Withstraat 35a. Zij biedt jaarlijks haren leden verschillende tentoonstellingen, muziekuitvoeringen, voordrachten, lezingen enz. aan. Voorzitter: Mr. J. R. Goddard Secretaresse: M. Verschoof? ROTTERDAMSCHE KRING De Vereeniging is gevestigd Eendrachtsweg 12a. Zij stelt zich ten doel de studie te bevorderen van wetenschap, wijsbegeerte, gosdienst, zedeleer en kunst; hèn, die daarin belangstellen, met elkaar in aanraking te brengen; in het algemeen mede te werken aan de ontwikkeling van het geestelijk leven. Voorzitter: Mr. L. J. Hijmans van den Bergh. Secretaris: Ir. J. W. C. Boks HISTORISCH GENOOTSCHAP „DE MAZE" TE ROTTERDAM Het Genootschap stelt zich ten doel de beoefening van de geschiedenis van het Maasgebied. Voorzitter: Prof. Dr. Z. W. Sneller Secretaris: Dr. C. R. Vermaas, Schiedam
XV
