Inhoud. uitgave. april mei

10

6

26

14 6

70

36

Onder de noemer ‘anoniem gekozen’ or-

16 Er zijn exposities die als je ze gezien hebt

ganiseerden het Gemeentemuseum Den

een groot gevoel van voldoening geven.

Haag en Stichting ArtWorlds in 2011 voor

De tentoonstelling ‘Klee en Cobra. Het be-

stallen van een boerderij in Heerhugowaard

2010 betrok. Het is niet alleen zijn atelier

het eerst de ZomerExpo. 250 Kunstwer-

gint als kind’ is de veroorzaker van deze

in Noord Holland. Karin schildert en maakt

maar ook een ontmoetingsplaats van gale-

ken waren in het gemeentemuseum te

sensatie in het Cobra museum geeft die

het programma ‘Kunst compleet’ bij radio

riehouders en kunsthandelaars. Soms ver-

zien. Daaronder bevond zich een opvallend

voldoening.

Compleet FM. Zij interviewt in dit pro-

legt Baars zijn werkterrein naar buiten en

gramma kunstenaars die zij boeiend vindt.

verlaat daarbij het traditionele canvas.

mooie mossel van Alyke Evers. PAGINA

90

56

68

56 TBaarsfabriek zo heet het nieuwe pand in 30 Karin van Bodegom heeft haar atelier in de

32 De schilderijen van Menso Groeneveld zijn

Lelystad, dat Menno Baars eind november

68 Sinds 2009 werkt Stichting XXL ART aan

opgebouwd uit lagen die als sluiers over el-

een uniek project in Nederland: vanaf een

kaar zijn aangebracht. We praten over de

boot legt een groep Europese kunstenaars

destructie van een beeld. En op zo’n ma-

de kustlijn van Nederland vast in olieverf.

nier dat de ene laag de andere koestert en

Over tien jaar ziet Nederland er vanaf zee

niet ontkent.

totaal anders uit. Schilders leggen deze verandering vast.

10 Op zoek naar modellen bracht Ferry Reijn-

22 Hoe je de tijd die je aan het tekenen en

36 De Fabiolazaal in Antwerpenaren werd

schilderen besteedt ook inricht, het is heer-

opengesteld tijdens de renovatiewerken

zelf aan altijd een camera ‘schietklaar’ bij

lijk om af en toe met andere mensen je

van het Koninklijk Museum voor Schone

keningen brengt Erik van Ommen het land-

zich te dragen. Dat deed hij nu ook op de

hobby te delen. Een perfect moment daar-

Kunsten (KMSKA). Tot 19 augustus toont

schap en zijn bewoners tot leven. De rode

fiets voor de serie ‘Distance’.

toe is een uitstapje op een schildervakantie.

ze de expositie: de modernen: kunst uit

draad in dit artikel is de ijsvogel, ‘ambassa-

Deze organiseerd Catherine Gathier.

Nederland. Een groot succes!

deur’ voor het succesvolle natuurherstel in

ling te zien in Bozar te Brussel: schilderijen

palet 358 I april/mei 2012

Inv nr 670 Johannes Vermeer (1632–1675) Meisje met de parel, c. 1665 Olie op doek, 44.5 x 39 cm Mauritshuis, Den Haag Meisje met de parel even op bezoek in Galerij Prins Willem V 3 t/m 25 april. Buitenhof 33. Openingstijden: Dinsdag tot zondag van 12.00-17.00 uur.

het Hunzendal. 26 De oneindigheid van de zee en de kwets-

46 De laatste klanken van André Rieus Con90 De nationale Kunstloterij keert naast een

en beelden van Per Kirkeby en foto’s van

baarheid van de mens is een thema dat in

cert op het Vrijthof zijn verstild geraakt. Aan

de onlangs overleden Cy Twombly. Bijzon-

de expositie met de titel ‘Schilders aan zee’

de rand van het Vrijthof verwijst een bordje

grote geldprijs vooral ook kunstprijzen uit.

der en voor de Paletlezer interessant.

in het Singer Laren volop tot zijn recht

naar een expositie van Marc Rieu in het

De hoofdprijswinnaar in de eerste trekking

komt.

Theater aan het Vrijthof.

uit de categorie kunstprijzen heeft gekozen

Inhoud 4

70 Met zijn treffende schilderijen, etsen en te-

ders veel tijd op straat door en leerde zich-

14 Tot 20 mei is er een prachtige tentoonstel-

uitgave 358 april mei

voor het werk van Ans Markus. 48 Sinds 2009 werkt Stichting XXL ART aan een uniek project in Nederland: vanaf een

94 Met Artists Oilbar werk je snel en direct op

boot legt een groep Europese kunstenaars

het doek. Dikke lagen kunnen vrij snel wor-

de kustlijn van Nederland vast in olieverf.

den opgebouwd in vergelijking met olieverf

Over tien jaar ziet Nederland er vanaf zee

uit een tube. Het is een prachtig product

totaal anders uit. Schilders leggen deze

dat het werken met olieverf een geheel an-

verandering vast.

dere dimensie geeft dan welke ik tot nu altijd heb ervaren. palet 358 I april/mei 2012

5

Tekst & Beeld Ferry Reijnders

Als fietser wacht je vaak bij een stoplicht en

lang en zijn zelfs de kapsels gelijk. Ook het

zo maakte ik foto’s voor de twee buitenste

feit dat bij de twee buitenste meisjes de hou-

schilderijen. Ik moest wel opletten dat ik de

dingen gespiegeld zijn, valt op.

camera laag hield, in verband met vertekening. Om dezelfde reden moest ik ook een

Asfalt

flinke afstand tot mijn onderwerp aannemen.

Bij het uitwerken van de doeken merk ik op

Voor het middelste schilderij moest ik enige

hoe ingewikkeld het is om de combinatie van

moeite doen. Ik zag het meisje een winkel

asfalt en stoeptegels te schilderen. De palen

binnengaan en wachtte geduldig tot zij weer

met stoplichten gaan mij gemakkelijker af.

Kleurrijke fietsers

naar buiten kwam.

Daar is het contrast veel groter en de patro-

Vervreemdend effect

vormen de deuken en barsten in stoeptegels

Bij bestudering van de foto’s kreeg ik het

en de witte vlakken van zebrapaden en an-

idee de meisjes in kleur tegen een zwart

dere tekens, vooral als je deze vanaf nauwe-

witte achtergrond af te beelden. Net zoals bij

lijks een meter hoogte beschouwt. Daar

‘Voyage’ ontstaat er zo een vervreemdend

houd ik juist van: zo leer je telkens weer wat

effect. Bij ‘Voyage’ komen de meisjes daar-

bij en ik ben nog nooit een obstakel tegen

door in een vacuüm, maar bij ‘Distance’ blij-

gekomen dat ik niet overwon. Zo word ik tel-

IN 2008 SCHAFTE IK MIJZELF EINDELIJK WEER EENS EEN FIETS AAN.

ven ze toch in hun eigen omgeving. De

kens weer een stukje beter.

dieptewerking versterkte ik bij ‘Distance’ door

Evenals de serie ‘Voyage’ meten alle drie de

HET WAS HEERLIJK WEER EENS FLINK TE BEWEGEN NA JAREN ALLEEN

de achtergrond flink te laten vervagen en

doeken 120 x 60 cm. Ik werk graag met

MAAR MET DE TRAM GEREISD TE HEBBEN. HET JAAR ERVOOR

veel grovere vormen te gebruiken. Zo deed ik

ronde getallen bij het bepalen van de afme-

dat, bijvoorbeeld, bij het ‘lege’ hoofd van de

tingen van mijn doeken. Dat is zo gegroeid in

MAAKTE IK DE SERIE ‘VOYAGE’, EEN SERIE VAN 9 SCHILDERIJEN WAAR

man in de achtergrond van ‘Distance 1’.

de loop der jaren.

Het vooropgezette plan was de meisjes los

Acryl

DAARBIJ VEEL TIJD OP STRAAT DOOR. IK LEERDE MIJZELF AAN ALTIJD

te laten komen van hun ‘grauwe’ achter-

Hoewel ik jaren met olieverf werkte en de

EEN CAMERA ‘SCHIETKLAAR’ BIJ MIJ TE DRAGEN. DAT DEED IK NU

grond door het gebruik van felle kleuren en

kleuren dan voller zijn, werk ik de laatste jaren

dat is gelukt. Evenals bij ‘Voyage’ zijn de

vrijwel alleen nog met acryl. Dat werkt spon-

OOK OP DE FIETS VOOR DE SERIE ‘DISTANCE’.

meisjes in alle drie de doeken exact even

taan omdat je snel een vlak moet opzetten

IK 4 MAANDEN AAN WERKTE. OP ZOEK NAAR MODELLEN BRACHT IK

10


nen zijn simpeler. Maar een echte uitdaging

Voyagetotaal


11

wegens de korte droogtijd. Natuurlijk kun je

je bij olieverf uren staat te boenen. Bij mijn por-

zwart witte kledij gecombineerd met handen

dan gaan werken met de zogenaamde vertra-

tretopdrachten werk ik nog wel regelmatig

en hoofd in kleur, maar tot op heden heb ik

gers, maar ik houd juist van die spanning in

met olieverf. Na deze serie ben ik toch weer

nog geen werk met deze aanpak voltooid.

het werk. Bovendien werk ik veel met mijn

verder gegaan met mijn zwart wit werk (afge-

Terugkijkend naar ‘Distance’ valt mij juist een

handen, bijvoorbeeld om gladde overgangen

zien van de portretopdrachten hoewel die ook

vrolijk en krachtig kleurgebruik op, waardoor

van kleur of toon te bereiken. Dat is met acryl-

steeds vaker in zwart wit gewenst zijn). Wel

deze werken een aparte plaats innemen in

verf zo weer van de huid te verwijderen, terwijl

heb ik nog een tijdje geëxperimenteerd met

mijn oeuvre.

Distance 1 (blond meisje met rok op rug gezien)

Distance 2 (meisje van voren gezien)

Distance 3 (meisje met broek op rug gezien).

‘door het gebruik van felle kleuren lukte het om de meisjes los te laten komen van hun ‘grauwe’ achtergrond’

12



13

Tekst Eric Beets Beeld Bozar Brussel

Per Kirkeby

prettig is. Het ‘verhaal’ rond het schilderij is mi-

door erover te

niem. Kirkeby: ”Ik had altijd al een ouderwetse

praten.

opvatting over schilderen- over het maken van

Daarom is er

schilderijen. Ik denk dat handgemaakte kunst

voor haar

tot iets anders- en iets meer- in staat is dan

geen plaats in

taal. In de huidige context, waarin niemand nog

de gebruike-

echt naar schilderijen kijkt, is wat ik maak rond-

lijke ‘culturele

uit ‘oubollig’. Er bestaan ontiegelijk veel schilde-

vertaling’. Ze

rijen- allemaal werken die iets ‘vertellen’ en

wordt ge-

vlotjes, zonder de minste moeite, kunnen wor-

dwongen tot

den ‘gelezen’. Tegelijk wordt kunst gemaakt

een bestaan in

De verfhuid spreekt

die de illustratie is van een verbaal concept.

de marge en

Ook deze kunst kan worden gelezen. Er wordt

de illegaliteit-

over geschreven in kranten en tijdschriften. Er

alsof ze er niet

zijn schrijvers die daarmee een hele carrière

mag zijn, deze

opbouwen. Dit soort kunst werkt met ‘mo-

beweging van

derne’ media als video’s, foto’s en installaties.

weerstanders

TOT 20 MEI IS ER EEN PRACHTIGE TENTOONSTELLING TE ZIEN IN BOZAR TE BRUSSEL: SCHILDERIJEN EN BEELDEN VAN PER KIRKEBY EN FOTO’S VAN DE ONLANGS OVERLEDEN CY TWOMBLY. VOORAL DE SCHILDERKUNST VAN PER KIRKEBY, EEN DEENS SCHILDER (74 JAAR) IS BIJZONDER EN VOOR DE PALETLEZER INTERESSANT. IN HET BOZAR LOOP JE EEN PARCOURS DAT ROND IS; JE EINDIGT WAAR JE BEGINT EN DAT GEEFT BIJ DIT RETROSPECTIEF EEN PRACHTIGE ERVARING.

die beweren Arme kunstjournalisten

dat er zoiets

Mensen hebben nu geen oog en aandacht

bestaat als

meer voor het soort kunst dat niet op bedui-

kennis en in-

dende manier talig te verwoorden is. Dat ‘on-

zicht in kleu-

leesbaar’ is en waartegenover die arme

ren, massa,

kunstjournalisten zich zo verloren voelen dat ze

textuur en lij-

deze niet eens meer vermelden.

nen en die ge-

Deze kunst ontstaat vanuit een niet-verbale- en

loven in de noodzakelijkheid van dat inzicht. Een

in die zin onzichtbare- wereld. Daarom kunnen

schilderij is meer dan een aan modes onder-

deze schilderijen niet met woorden, niet intel-

worpen handwerk. ‘Echte schilderijen zijn tijd-

lectueel worden ‘uitgelegd’. ‘Stomme’ schilde-

noch smaakverbonden. Ze moeten(het) niet

rijen zijn het, die je alleen kunt ‘begrijpen’ door

hebben van vorm en stijl”.

–Voor studenten aan de kunstacademies in de

deed iets met landschap, aardlagen, bomen,

er naar te kijken- door ze al kijkend diep te laten

jaren zeventig en tachtig was hij een cultheld.

maar was op een eigen manier ook abstract.

inwerken. En omdat niemand echt zijn ogen

Retrospectief Per Kirkeby

Per Kirkeby Hest (Horse),

Een echte schilder, verder dan zo’n beschrij-

Een schilderij van Kirkeby is moeilijk te om-

gebruikt en er naar kijkt, blijven deze schilderijen

tot 20 mei 2012,

1981 Oil on canvas 200 x 240

ving kwam men niet. Dat was ook niet nodig

schrijven. Het moet beleefd worden.

raadselachtig. Deze kunst doordring je niet

Paleis voor Schone Kunsten in Brussel

cm Private collection

Per Kirkeby Untitled, 2011 Tempera on canvas 200 x 160 cm Galerie Michael Werner

want de werken spraken voor zich. Kirkeby Popart Toen hij begon te schilderen, in de jaren zestig, verschenen er hevige popart elementen in zijn werk. De schilderijen waren een soort mengeling van stijlen: popart en natuur, twee tegengestelde zaken picturaal bezien. Maar toch ging Kirkeby er mee aan de slag. Uiteindelijk won de natuurlyriek en werd het zaak voor Kirkeby natuurervaringen in verf te vertalen. Kirkeby was geoloog en ook dat is in zijn werk te zien. Hij is tevens schrijver over andere door

Per Kirkeby

hem bewonderde kunstenaars, beeldhouwer,

“Viel später”

graficus en ook wetenschapper. Een multi ta-

1991-1992 Oil on canvas

lent dus.

300 x 500 cm Louisiana Museum

Niet eenduidig

of Modern Art

Zijn schilderijen zijn niet eenduidig. Ze behoren tot het soort dat ervaren moet worden en Kirkeby beseft dat dit voor kunsttheoretici niet 14



15

Tekst & Beeld Catherine Gathier

leen en kunnen schilderen wanneer ze dat wil-

directe omgeving, zoals een mooi venstertje of

len.

(wilde) bloemen. Ik bedacht een aantal dingen

Ik vind het belangrijk dat een cursist ook werke-

om het schilderen op locatie zo comfortabel

lijk dingen leert. Voor de gezelligheid schilderen

mogelijk te maken. Zo maakt een speciaal palet

is natuurlijk heerlijk, maar dat kun je thuis met

op pootjes met alle kleuren en mengbordjes

een vriend(in) ook. Ik richt een les zodanig in dat

binnen handbereik het zeker gemakkelijker.

er veel blijft ‘hangen’ en geef veel achtergrondinformatie over onderwerp en materiaal. Als je

Soms zit het weer een beetje tegen. Een eerste

ervaart dat de verschillende kleuren groen in

vereiste voor mijn locaties is dan ook een fijn en

een landschap soms getemperd kunnen wor-

licht ‘binnenatelier’. Onderwerpen om te schil-

den met een beetje rood, blijft dat beter han-

deren halen we dan gewoon naar binnen, zoals

gen als je wat informatie krijgt over de

bv. bloemen, stilleven, foto`s van het landschap

kleurencirkel bijvoorbeeld.

of een schelpenstilleven.

Schilderen op locatie

Waarom meegaan?

Als het ook maar even kan probeer ik met de

Samen schilderen is prettig. Naast mijn aanwij-

cursisten op locatie te schilderen. Er gaat niets

zingen krijgen de cursisten ook de gelegenheid

boven schilderen in de buitenlucht en vooral

om eens te kijken hoe een ander dingen aan-

ook in het buitenlicht! Wel moet de locatie aan

pakt. Men leert van elkaar. Dankzij het delen van

een aantal voorwaarden voldoen: uit de wind,

dezelfde interesse ontstaat er vaak direct al

HOE JE DE TIJD DIE JE AAN HET TEKENEN EN SCHILDEREN BESTEEDT

uit de felle zon, genoeg plek voor ons allemaal

een band. Er wordt in de schildervakanties ook

en last but not least een uitzicht dat de ballo-

veel gelachen. Het is heerlijk om een aantal

OOK INRICHT, HET IS HEERLIJK OM AF EN TOE MET ANDERE MENSEN

tage kan doorstaan! Gelukkig liggen al mijn va-

dagen ongestoord met schilderen bezig te zijn,

JE HOBBY TE DELEN. EEN PERFECT MOMENT DAARTOE IS EEN

kantieplekken op de mooiste stekjes van

niet alleen inspiratie op te doen maar ook gelijk

binnen- en buitenland. Een mooie schildersplek

om te zetten in verf. Ik hoor na de vakantie vaak

UITSTAPJE OP EEN SCHILDERVAKANTIE. DEZE ORGANISEER IK SINDS

vinden is dus geen probleem. Voor diegenen

van mensen dat ze niet alleen zijn uitgerust

2006 IN FRANKRIJK, ZEELAND EN SINDS KORT OOK IN HET MOOIE

die liever geen landschap schilderen zijn er

maar ook heel veel hebben geleerd. Wat kun je

meer dan genoeg mooie onderwerpen in de

van een vakantie nog meer wensen?

Uitstapje op een schildervakantie Catherine Gathier

‘Ik vind het belangrijk dat een cursist ook werkelijk dingen leert’

Zeeland, duinen

HEUVELLANDSCHAP VAN LIMBURG Het voorjaar zit alweer in de lucht. De winter is

heerlijke weken waarin we veel plezier beleven

nu echt voorbij! Heerlijk om weer op pad te

en ook nog veel mooie werken maken. Dagen

gaan in de natuur, inspiratie op te doen voor

waarin je je heerlijk kunt ontspannen en nergens

nieuwe schilderijen en dingen te verzamelen

aan hoeft te denken.

voor leuke stillevens. Binnenkort beginnen ook Vernissage

weer de schildervakanties. Dat zijn steeds weer

Geen klasje Af en toe bereikt mij de vraag of iedereen met deze reizen mee kan gaan of dat je juist gevorderd moet zijn. Soms proef ik de angst bij mensen om verplicht met een ‘klasje’ mee te moeten doen, maar “moeten is dwang” zoals wij zeggen. Ik bied een mooi onderwerp aan, je hebt zelf de keuze om hieraan mee te doen of een en ander op je eigen manier in te vullen. Uiteraard vult iedere docent een schildervakantie op zijn of haar eigen manier in en is elke locatie anders. Zelf hanteer ik het idee dat het naast schilderen ook wel vakantie moet zijn. We hebben `s morgens schilderworkshops terwijl de middag vrijstaat voor andere dingen. Vaak krijgen de deelnemers de smaak zodanig te pakken dat ze ook in de middag nog schilderen. Ze krijgen een eigen materialenset in bruik-

22



23

Lezersaanbieding: Wilt u zelf eens zo`n schildervakantie beleven?

Cursiste met palet

Aan de lezers van Palet bieden we onderstaand schilderachtig aanbod. Een schildervakantie van maandag 20 t/m vrijdag 24 augustus in het prachtige heuvellandschap van Zuid Limburg, net over de grens met België in Sippenaeken. Een volledig verzorgde midweek, waarin het gebruik van alle materialen inclusief is. U hoeft dus zelf niets mee te nemen en kunt vrijelijk uitproberen met professionele verf en penselen. Als klap op de vuurpijl geeft onze professionele kokkin Wilma van Kookstudio Catootje elke middag een kookworkshop die u vrijelijk kunt volgen. U leert daar met heerlijke streekgerechten de mooiste recepten te bereiden. Alle maaltijden die gerust Bourgondisch geVenstertje

noemd mogen worden, schilderworkshops op dinsdag, woensdag en donderdag en een ver-

Maartijd

blijf in onze gezellige vakwerkboerderij met

EXTRA HOOFDPRIJS: In het komende nummer vindt u de uitslag wedstrijd ‘stilleven schilderen’. Voor de winnaar van de extra hoofdprijs hebben we wel een heel speciale prijs in petto! De verleiding om mee te dingen naar deze prijs wordt wel heel erg groot als je weet dat de extra hoofdprijs bestaat uit: Een geheel verzorgde schildervakantie voor één persoon naar Sippenaeken vlak over de grens met België, in het prachtig Zuid Limburgse heuvellandschap van 20 tot 24 augustus t.w.v. € 500,-.

overdekte veranda en prachtig uitzicht, horen bij

www.wandschildering.com. Aanmelden kunt u

‘het pakket’.

zich via [email protected], of telefonisch via

Deze schildervakantie wordt aangeboden voor de

0347-322798 of 06-13236944. U krijgt van de aan-

prijs van € 425,- o.b.v. een tweepersoonskamer.

melding altijd een bevestiging.

De lezers van Palet krijgen hierbij een korting van

24


10%, de abonnees van Palet zelfs een korting van

Vanaf 28 april tot 15 juli exposeert Catherine

20%!

Gathier in het Stedelijk Museum in Vianen.

Aanmeldingen worden behandeld in volgorde van

Daar zal ook e.e.a aan werk van haar cursisten

binnenkomst, deze aanbieding is geldig o.b.v. be-

te zien zijn.

schikbaarheid. Meer informatie vindt u ook op

www.wandschildering.com palet 358 I april/mei 2012

24

Tekst IngerMarlies Leeuwenburgh

lijsten te maken.” Het lijsten maken kan gevolgd worden door het leren lijsten te kleuren. Freek: “Daarvoor beschikken wij over een groot aanbod blanke lijsten, die tijdens de workshops door u op de gewenste kleur gebracht kunnen worden met bladzilver, bladgoud, slagmetaal en kleurstoffen of verven.” Restauratieweek Freek Strating verzorgt de Restauratieweek: “In deze week leert u over papierconservering en

De mooiste lijst maak je zelf

-restauratie. Er wordt veel aandacht besteed

OPLEIDINGVOORLIJSTENMAKER.NL VERZORGT SINDS RUIM TIEN JAAR

schillende machines uitproberen, van eenvoudige handmachines tot compleet computer-

Data en informatie

CURSUSSEN VOOR PROFESSIONELE LIJSTENMAKERS. IN HET VER-

gestuurde machines. Voor mensen die zelf aan

De Framingweek vindt plaats van 2 tot en met

LENGDE VAN DEZE CURSUSSEN WORDEN ER NU OOK WORKSHOPS

de slag willen is er een speciale website,

6 juli 2012. De Restauratieweek van 9 tot en

www.allesvoorinlijsten.nl, met een compleet

met 13 juli 2012. Kijk voor het complete pro-

GEGEVEN VOOR (AMATEUR)KUNSTENAARS EN FOTOGRAFEN.

overzicht voor lijsten inlijstmaterialen.”

gramma en verdere informatie op de websites.

Alfred van de Pas, directeur van Opleidingvoor-

Workshopaanbod

lijstenmaker.nl: “Voorheen gaven wij in ons Ate-

De workshops van Opleidingvoorlijstenmaker.nl

lier Winterdijk 30b alleen cursussen lijsten

zijn heel praktisch gericht, terwijl er ondertus-

maken en passe-partout snijden aan lijstenma-

sen veel theoretische kennis mee gegeven

kers. Omdat we zien dat er behoefte aan is,

wordt.

hebben we een aantal cursussen aangepast

Naast de workshops passe-partout snijden,

voor kunstenaars en fotografen die hun werk

lijsten maken, foto’s inlijsten, schilderijen inlijsten

graag zelf inlijsten in een lijst die het werk eer

en lijsten kleuren en vergulden, worden er in de

aandoet.”

zomer van 2012 Framing- en Restauratiewe-

aan materiaalkennis: welke materialen zijn geschikt voor lijsten, zijn ze zuurvrij, houtvrij? Die kennis is noodzakelijk om te voorkomen dat er later roest- of schimmelvlekken optreden in het te omlijsten kunstwerk.” Machines en materialen Alfred: “Tijdens de workshops kunt u de ver-

ken aangeboden. Framingweek In de Framingweek, verzorgt door Alfred van de Pas, papierrestaurateur en kunstverzorger Freek Strating en schilderijenrestaurateur Kees

Opleidingvoorlijstenmaker.nl Atelier Winterdijk 30b Winterdijk 30b, 5141 KE Waalwijk

IJpelaar leert u alles op het gebied van passe-

T: 06-22522504

partout snijden, lijsten maken en inlijsten.

E: info@opleiding

Esthetiek is een van de belangrijkste facetten van het lijsten maken. “Als je handen goed staan kun je leren lijsten maken. Maar de juiste lijst bij het werk kiezen is een andere zaak”,

voorlijstenmaker.nl www.opleiding voorlijstenmaker.nl www.allesvoorinlijsten.nl

aldus Freek Strating. “De lijst moet het werk ondersteunen en er in harmonie mee treden. Daar richten wij ons op in de cursussen. In principe kun je van een relatief eenvoudige lijst een esthetisch eindresultaat maken. Wij leren je het brede scala van eenvoudige tot bijzonder rijke 40



41

Tekst Marianne Visser van Klaarwater Beeld Menno Baars e.a.

pende ritme klinkt een stem rauw, intens en in een pittig ritme. Het is de nieuwe band van Baars: ‘Painted Shot’. De stem is van Menno zelf evenals de composities. Menno: ‘Met muziek is het eigenlijk hetzelfde als met een schilderij. Ik houd ervan om op het podium te staan. De warmte, de feedback. Ik wil voelen, ruiken, proeven, orgiastisch bezig zijn. Ik houd ervan om bedolven te worden door de mens.’ BMW 3

Verlaat het canvas

Het moet eruit zoals het voelt. Zonder al te veel

BAARSFABRIEK ZO HEET HET NIEUWE PAND IN LELYSTAD, DAT MENNO

na te denken schildert Baars zijn doeken. Ruig en rauw vol passie en snelheid. In 2010 gaf BMW aan Baars de opdracht om een BMW M3 te schilderen. Met autolak beschilderde Baars de maagdelijk witte BMW in anderhalve

Free lady 70 x 90 cm

dag zonder vast omlijnd plan. ‘Ik schilderde ge-

Flying Dutchman

woon zo snel mogelijk die pot autolak leeg.

Het verlaten van het canvas als achtergrond

Daarin zie ik een gelijkenis met de snelheid, die

voor zijn schilderijen verleende Baars in 2008

de auto uitstraalt.’

de bijnaam ‘flying Dutchman’. In opdracht van

olieverf op canvas

Free lady 70 x 90 cm olieverf op canvas

BAARS EIND NOVEMBER 2010 BETROK. HET IS NIET ALLEEN ZIJN ATELIER MAAR OOK EEN ONTMOETINGSPLAATS VAN GALERIEHOUDERS EN KUNSTHANDELAARS. SOMS VERLEGT BAARS ZIJN WERKTERREIN NAAR BUITEN EN VERLAAT DAARBIJ HET TRADITIONELE CANVAS.

n de ruime vertrekken van zijn atelier komen

mooiste wat er bestaat. Ik werk snel en bevrij-

zijn grote doeken tot hun recht. Op een tafel

dend. Vanuit mijzelf kom ik in een flow en stort

staan verfpotjes en door het pand heen bed-

dan na twee of drie uur helemaal in. Dan kijk ik

den voor het naaktschilderen. Wat hij hier

naar mijn werk en denk dan: dat kan nooit

voelt? ‘Vooral ruimte en vrijheid’, zegt Baars,

goed zijn. Maar dat is het dan wel.’ Zijn stijl

terwijl hij zijn beide armen wijd uitstrekt.

wordt gekenmerkt door levendige kleuren en

‘Ik maak mijn doeken met brede armbewegin-

contrasten. Snel, hevig penseelwerk, ver-

gen en dat kan hier. Zo ontstaat de swing, die

vormde inhoud en spontane techniek.

mijn stijl kenmerkt. Soms zit ik helemaal onder

MBW 3, foto Mikko Tielrooy

de verf. Vandaar die douche.’

Herman Brood

Wat hij het mooiste vindt in zijn atelier? ‘Die

Aan de wanden hangen enkele vrolijke felge-

hartstocht, dat lege doek voor mij, dat is het

kleurde naakten. Breed uitgezeten of liggende dames met een vogeltje als het teken van vrijheid. Wat de vele humor betreft lijkt zijn stijl op die van Herman Brood (1946-2001). Baars: ‘Brood maakte met spuitverf cartooneske doeken met teksten, maar mijn beelden spreken voor zich. Als een hommage aan Brood portretteerde ik zijn dochter Lola live tijdens de uitzending.’Lola zoekt Brood,’ een zoektocht naar het erfgoed van haar vader, rock and rol art junky Herman Brood.’ Opeens verandert de sfeer van het atelier in dat van een rocktempel. Boven het opzwe-

56



57

ik vanuit de helikopter zakjes over de neus ge-

mast spoot Baars op volle zee de verf op het

gooid.’

grootzeil. ‘Dat was bere-eng. Ver beneden me

De kaders van de traditionele schilderskunst

zag ik alleen maar water en het schip als een

zijn Baars te klein. In 2010 beschilderde hij het

klein schoentje.’

800 m2 grote canvas van een hete luchtballon. Met een verfroller gaf hij het canvas de voor

Live painting

Baars zo kenmerkende heldere kleuren in

Opvallend in het atelier zijn de bedden. Baars

brede verfstroken. ‘Ik schilderde een grote hur-

houdt van naaktschilderen. Dat doet hij niet al-

kende vrouw die neerkijkt op de wereld en gaf

leen op het canvas, maar ook op het menselijk

het de naam ‘independent woman’. Onder

lichaam zelf. In februari 2011 beschilderde hij de

haar liet ik een vlammetje branden, waardoor

lichamen van studenten. ‘Ik houd ervan om iets

ze opsteeg.’ Tot 2015 zal de luchtballon boven

met jonge mensen te doen, want zij hebben

Nederland te zien zijn om Lelystad en zijn out-

nog dromen en idealen. Dit project noemde ik

let-centre Bataviastad te promoten.

‘go back to the Zoo’. En daarna? ‘Vervolgens maakte ik de ‘liberty nudes’, een serie van

Volvo Ocean Race

zeven schilderijen met voor het doek staande

De waaghals in Baars ontpopte zich tijdens de

een beschilderd naaktmodel. De foto van deze

Volvo Ocean race 2008-2009. Het Delta Lloyd

beschilderde persoon knip ik uit en plak ik terug

Volvo Ocean Race,

Airport Lelystad beschilderde hij de enorme

team vroeg hem hun zeil te beschilderen. De

in het nog natte doek. Deze vrolijkheid van

zenlozer. Hoe groter het project, des te beter

foto Ger van de Wal

neus van een Fokker 100. ‘Daarvoor gebruikte

race, tussen ultramoderne 21 meter lange

naaktheid vormt een goede tegenhanger van

kan ik mij ontplooien. Ik schilder niet over de

ik geen spuitbus maar echte verf om zo meer

schepen met groot zeiloppervlak, is de moei-

het stervend lichaam dat ik vanuit mijn vak als

rand van het doek. Ik maak een doek, totdat

feeling te hebben met het vliegtuig. Aanvanke-

lijkste race ter wereld. Het gaat erom te balan-

medicus zie.’ Sinds zijn echtscheiding in 2009

het mooi is. Ik maak ze totdat ze mij beroeren.

lijk wilde ik dat doen met een kwast vanuit een

ceren tussen maximale snelheid en alles heel

veranderde zijn stijl. ‘Door de ontstane vrijheid

Als ze dat anderen ook doen, dan is dat mooi

helikopter. Toen dat niet bleek te werken, heb

houden. Bungelend aan de 30 meter hoge

werden mijn doeken transparanter en gren-

meegenomen.’

Fokker F100

‘Hoe groter het project, des te beter kan ik mij ontplooien’

Liberty nudes: beschilderde naaktmodellen voor doek

58



59

Tekst Harry Kraaij Beeld Louis Drent, Sandra Küçüksen, Annette Schautt. Educatief programma op het strand van Cadzand-Bad.

AFLEVERING 2: Zeeland

Hollandse Ku(n)sten SINDS 2009 WERKT STICHTING XXL ART AAN EEN UNIEK PROJECT IN NEDERLAND: MET EEN GROEP EUROPESE KUNSTENAARS WORDT DE KUSTLIJN VAN NEDERLAND VASTGELEGD IN OLIEVERF. VANAF EEN BOOT, WELTEVERSTAAN. WANT DOOR DE KLIMAATVERANDERING WERKT RIJKSWATERSTAAT MET VERSCHILLENDE PARTNERS AAN DE KUSTVERSTERKING. DIJKEN WORDEN VERHOOGD, DUINEN VERZWAARD, STRANDEN OPGESPOTEN. KORTOM: DE KUSTPLAATSEN KRIJGEN EEN INGRIJPEND ANDER AANZIEN. OVER TIEN JAAR ZIET NEDERLAND ER VANAF ZEE TOTAAL ANDERS UIT. SCHILDERS LEGGEN DEZE VERANDERING VAST.

een schip uitvoerbaar was. Deze plek in Zee-

verschillende groepen kregen een verhaaltje te

land was niet zonder reden gekozen, want vol-

horen over de kustversterking en de betekenis

gens de Overheid was Cadzand een

daarvan voor Nederland. Vervolgens gaf kun-

zogenoemde ‘zwakke schakel’.

stenaar Ernst Voss een workshop. Aansluitend

Al snel bleek dat boven windkracht 4 het schil-

werd ook op het strand geschilderd. De resul-

Schilder Peter van Berkel

deren aan boord niet meer mogelijk was. Om

taten werden, tezamen met de Panorama’s,

aan boord van de ‘Maatje

te kunnen vastzetten op de reling van het schip

getoond in Projectbureau Zwakke Schakel

dienden er speciale schildersezels te worden

Breskens.

Adriana’:

ontworpen. Ook bleek, bijvoorbeeld, hoever de boot uit de kust voor anker moest worden ge-

Domburg

legd om een geschikt panorama te kunnen

Op basis van deze uitkomsten werd in 2009

schilderen.

gestructureerd begonnen met het schilderen van de Zeeuwse kust. De meeste keren werd

Educatief Programma

uitgevaren vanaf de Neeltje Jans, met het schip

Ook de pilot van het educatief programma

‘Maatje Adriana’.

vond plaats in Cadzand-Bad. De coördinatie

Vanwege de herinnering aan de Watersnood-

daarvan berustte in handen van de plaatselijke

ramp van 1953 bleek Ku[n]stwerken in Zeeland

XXL Art startte het project Ku[n]stwerken in de

naars Ernst Voss (NL) en Jürgen Leippert

kunsthistorica Henriëtte de Groen. Zij legde het

op een breed gedragen ondersteuning te kun-

Gezicht op Westerschouwen

provincie Zeeland. Allereerst werd een pilot uit-

(BRD). Via deze test in Cadzand-Bad kon er

contact met de basisschool en gaf het pro-

nen rekenen. Het leverde dan ook veel publici-

door Corinna Weiner

gevoerd in het najaar van 2008 met de kunste-

gezien worden of het schilderen aan boord van

gramma handen en voeten gaf. Kinderen uit

teit op, van de regionale TV-zenders uit België

Schilder Jan Boer aan boord van de ‘Maatje Adriana’:

Schilder Jan Boer mengt zijn verf op de ‘Maatje Adriana’

Uitvaarschema van de kapitein voor Ku[n]stwerken Zeeland.

68



69

Premier Balkenende neemt de panorama's van Domburg in ontvangst.

zelfs klaar om bij één keer uitvaren, twee panorama’s te schilderen: zowel van Vlissingen als van Breskens. Terwijl het schip terugvoer en een coaster passeerde, schilderde hij deze er nog even snel in om de compositie te verlevendigen. Tentoonstellingen Langzamerhand werd de gehele kust geschilderd en volgden er diverse exposities, zoals in Groede en in de Plaatwerkerij van Scheepswerf ‘De Schelde’ in Vlissingen. De complete kustlijn van Zeeland viel te zien in de Grote Kerk van Veere. Deze expositie werd geopend door de Burgemeester van der Zwaag van Veere en de Gedeputeerde van Zeeland, Harry van Waveren. De vaste pool kunstenaars was aanwezig, maar natuurlijk ook de Walcherse kunstenaars Peter van Berkel en Jan Boer. De Zeeuwen kozen het doek van Dorien van Leerlingen van de basischool

tot in De Telegraaf. Deze krant deed verslag

Zeebenen

Kempen, die Domburg vastlegde, uit tot ‘mooi-

Het Tij in Cadzand-Bad tijdens

van het aanbieden van de Walcherse panora-

Niet iedere kunstenaar bleek over zeebenen te

ste werk’. XXL Art schonk het werk aan de ge-

de workshop van XXL Art.

ma’s aan premier Jan Peter Balkende. Voor

beschikken. De getalenteerde Berlijnse kunste-

meente Veere.

deze actie werd exclusief de KNRM Westka-

nares Corinna Weiner, bijvoorbeeld, voltooide

pelle ingezet, die de doeken in overlevingspak-

haar schilderij terwijl zij met regelmaat over de

Harry J. Kraaij is kunsthistoricus, pu-

ken aan land bracht in Domburg.

reling moest hangen. André Krigar speelde het

blicist, [kunst]conceptontwikkelaar en

043 Kunstwerk Andre Krigar

tentoonstellingsmaker. Dit jaar werkt XXL Art aan het schilderen van de kust van Noord-Holland. Zie voor meer informatie over Ku[n]stwerken, aankoop en donaties: www.xxlart.com. Deel 3 uit deze serie verschijnt in het volgende nummer van Palet.

Ernst Voss’ gezicht op Domburg wordt aan land gebracht door de KNRM Westkapelle.

Kunstwerk Peter van Berkel

70



71

Inhoud. uitgave. april mei

Recommend Documents