Inhoud. uitgave. december januari

16

6

42

30 6

Het werk van Gerrit Benner is in twee

30 Het zijn niet alleen de wulpse vrouwen van

76

46 52 Een lange tocht naar het uiterste noorden van het

musea tegelijk te zien: het Fries Museum

Rubens die indruk maken, het is vooral de

Groningse platteland, waar de schilder Edwin Aaf-

en Museum Belvedère.

vaart waarmee hij schilderde.

jes een vleugje Italië heen bracht. 58 in de kunstgeschiedenis wemelt het in van prach-

PAGINA

109

58

06 12 16 22

tige wintergezichten. Palet licht er een paar favo-

84

rieten uit. 64 Met het schilderen van dikkere verflagen en impasto technieken kunnen sterke realistische ef-

28 30 36

fecten worden bereikt zoals materiaaluitdrukking of scherpte-diepte. 12 Een laatste hommage aan de zee brengen,

36 De iconen van kunstenaar Niels Broszat

maar de manifestatie werd een hommage

passen bij het thema van feest, samenzijn

aan Jan Hoet, een salut d‘honneur.

en een knisperend haardvuur. In de middel-

74 Liseth Visser schildert portretten, omdat ze de schoonheid van de mens ziet én wil verbeelden.

eeuwen vormden iconen een moment van 16 Deze winter bieden twee Brabantse musea

bezinning.

een prachtig overzicht over de herwaardering van de romantiek.

84 Het Nederlandse landschap in de winter is vaak een prachtig plaatje van zachte witte tonen en

42 De passie van Palet: Rothko, Emo Verkerk

vele kleuren grijs.

en Lucebert. Ten toonstellingen in Den 22 De schilderijen van Nathalie Mannaerts

Haag en Bergen.

laten zich het beste uitleggen door naar haar verhalen over haar jeugd te luisteren.

90 Schilderen naar de zogenaamde werkelijkheid is een kwestie van selectie en reductie aldus Kees

46 Tjalf Sparnaay heeft zich gespecialiseerd in

van Aalst

het maken van mega-realistische olieverf28 Peter van Straaten vertaalt het dagelijks leven met al zijn zin en onzin in heerlijke

schilderijen. In zijn schilderijen wordt het motief sterk vergroot naar voren gebracht.

tekeningen.

Inhoud 4

palet 374 I december/januari 2014/2015

94 Het gehele oeuvre van Madama overziend zijn er drie kernwoorden die het geheel samenvatten: Transformatie, Educatie en Inspiratie

42 46 52 58 62 64 \ 70 74 76 84 90

109 Tekenen, schilderen, beeldhouwen, bronsgieten, boetseren, fotografie in Nederland, Duitsland,

94

Gambia, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Portugal, Spanje. De Creatieve vakantie's in 2015

96 104 106 108 109

Zon, klaarte Gerrit Benner Woest en onvoorspelbaar Merel van den Nieuwenhof, Romantiek in Brabant Nathalie Mannaerts, De avonturen van Nathalie Peter vaan Straaten, De tekening als spiegel Rubens en de Rest Niels Broszat, uitgave De iconen van Broszat Palet's Passie 374 Tjalf Sparnaay, december Triomf der dingen Edwin Aafjes, Een vleugje januari Italië in Groningen 2014/2015 Merel van den Nieuwenhof, De kleur van sneeuw De Brussels Art Fair (BRAFA) Robert Rost, Aan de slag met Impasto Aly Schutte, Misschien een winter met sneeuw Taxatie service Liseth Visser, De portretten van Liseth Visser Cathrine Gathier, Winterse sferen Kees van Aalst, Waar ben Galerie des Modernes ik aan begonnen De Brussels Art Fair (BRAFA) Madama, Humaniteit is de eerste internationale van de kunst kunstbeurs van het jaar in Agenda Europa. Kunstmarktplaats Creatieve adressen In het volgen nummer Vakantie bijlage 2015 palet 374 I december/januari 2014/2015

5

Tekst Eric Beets Beeld Museum Belvédère, Eric Beets

Zon, klaarte Gerrit Benner GEEL ZET ZICH VAST IN HET GROEN VAN DE WOLKEN, EEN STROOK LICHTBLAUW LIGT OP EEN BAAN ULTRAMARIJN GEMENGD MET PRUISISCHBLAUW, DAARONDER TWEE WITTE STROKEN DIE IN HET BLAUW BADEN EN DAN... ONDER DE HORIZON WEER HET HELDERE GROEN, DAT DE WOLKEN SPIEGELT EN HET GEEL DAT WEER KLEM ZIT EN DAARDOOR ZO STRAALT. HET IS ‘VOORJAAR’ IN 1970, DE SCHILDoeke Seijens, de biograaf van Gerrit Benner

DER IS 73 JAAR OUD. Werk van Gerrit Benner (1897-1981) is in twee musea tegelijk te zien: het Fries Museum in Leeuwarden en Museum Belvedère in Heerenveen-Oranjewoud. Palet sprak met Doeke Seyens, die de biografie over Benner in de tentoonstellingscatalogus heeft geschreven. Gerrit Benner,

Innerlijk drang

Wachtende koets,

Het leven van Benner is merkwaardig geweest.

1948, gouache

Hij heeft de kenmerken van een outsider, hij

particuliere collectie,

had een innerlijke drang om te ‘scheppen’.

bruikleen Fries Museum,

Creativiteit was voor hem geen loze, gratuite

Leeuwarden

term, maar een levensbehoefte. Deze drang heeft zijn leven bepaald en tenslotte verbluffende resultaten opgeleverd. We kunnen die aanschouwen in Museum Belvedère in Heerenveen, waarschijnlijk de beste plaats om zijn werk te tonen, en ook in Leeuwarden komt zijn

af, neemt de kleuren in je op, dwaalt over het

maar die later (toen hij al over de zestig was)

werk prachtig tot zijn recht. Benner is een ech-

doek en verliest je in zijn wereld.

leidde tot een heel persoonlijke, op het landschap gebaseerde vormentaal. Het geziene

te schilder: hij houdt van verf, de substantie, de

6


materie. Die verf is vaak op een sensuele ma-

Persoonlijk

landschap en het innerlijk landschap dat Ben-

nier aangebracht op het doek. Een schilderij

Het is een wereld die stoelt op schilders als

ner aanvoelde gingen een symbiose aan die

van hem is een feest voor het oog: je tast het

Franz Marc, Hendrik Werkman en anderen,

we uniek kunnen noemen in de Nederlandse

Het hele artikel kunt u lezen in de gedrukte versie van Palet


7

Woest en onvoorspelbaar

leiden. De manifestatie ‘De Zee’ vindt met opzet plaats in Oostende, een plek tussen land en zee, waar eindig en oneindig elkaar ontmoeten. Jan Hoet stond tot het laatst het vitale elan voor. Hij

Tekst Eric Beets Beeld Arne Deboosere-Toerisme Oostende

discussieerde met jonge mensen van het bureau voor toerisme Oostende en kunstenaars over het gebruik van laser en digitale spelletjes. Hij wilde

Het woei in Oostende. Dat gebeurt wel eens meer aan de kust, maar nu was het windkracht negen en dan raast de wind als een gek door de straten. De avond ervoor was er een prachtige zonsondergang. Een wonderlijk en indrukwekkend decor voor de laatste manifestatie waar Jan Hoet (1936-2014) verantwoordelijk voor was.

‘nieuwe’ kunstenaars brengen en natuurlijk ook de kunstenaars met wie hij in de loop van zijn leven heeft samengewerkt. Zo kregen een aantal kunstenaars uit het befaamde in Gent gehouden ‘Chambres d’Amis’, onder wie Rob Scholte, ook in Oostende een plek. ‘De Zee’ is op een aantal locaties te bekijken met als centrum het Mu.Zee, waar je zicht krijgt op Hoets geschiedenis en voorkeuren, om vervolgens de stad te verkennen in ‘samenspraak’ met die voorkeuren. Waar het in Mu.Zee nog gaat over ontmoetingen tussen moderne en hedendaagse kunst, krijgen we op de andere plekken in Oostende vooral hedendaagse kunst te zien. Almachtig Op een aantal locaties zijn installaties met

Jan Hoet was een omstreden, bewonderde en bekende curator die onder andere

video’s en foto’s te zien. De vaste locaties

de negende Documenta in Kassel organi-

zijn onder andere Cinema Capitole, Ther-

seerde. In België werd hij de Kunstpaus

mae Palace Hotel, Ensorhuis, CC de gro-

genoemd. Hij wilde een laatste hommage

te Post, waar de installatie van Rodney

aan de zee brengen, maar de manifesta-

Graham opvalt: Lighthouse Keeper en

tie werd een hommage aan Jan Hoet,

Lighthouse Model. Het bestaat uit een vanzelfsprekende en toch vervreem-

een salut d‘honneur.

dende grote foto waarbij de sfeer van Elan

de zee indirect beleefd wordt. Tijdens

Op zijn ziekbed hield hij nog vergaderin-

ons bezoek was er de direct voelbare

gen om de expositie in goede banen te

almachtige wind waaraan de kunsten

Het hele artikel kunt u lezen in de gedrukte versie van Palet Altar Martin

12



13

Romantiek in Brabant

Tekst & Beeld Merel van den Nieuwenhof

Na een lange periode van onderwaardering is de afgelopen jaren de herwaardering van de romantiek ingezet. Deze winter bieden twee Brabantse musea een prachtig overzicht: Het Noordbrabants Museum toont met circa honderd werken uit de collectie Rademakers een breed overzicht van de stroming, terwijl Museum Jan Cunen de schilderende leden van de familie Kruseman in circa zestig werken voor het voetlicht brengt. De collectie Rademakers

een tentoonstelling in de Russische Hermitage.

Ex-televisieproducent Jef Rademakers, be-

Hoewel het dus niet voor het eerst is dat het

kend van programma’s als ‘Klasgenoten’ en

publiek de kunstwerken kan zien, is het aantal

‘De Pin Up Club’, legde zich na zijn vroegtijdige

tentoongestelde kunstwerken uit de collectie

pensioen toe op het verzamelen van kunst uit

groter dan ooit. In circa honderd werken van

grofweg de eerste zeven decennia van de ne-

kunstenaars als Andreas Schelfhout, Barend

gentiende eeuw. Hij vertelt bevlogen: ‘Mijn

Cornelis Koekkoek, Louis Meijer en Basile de

vrouw en ik zijn missionarissen van de roman-

Loose schetst de tentoonstelling een repre-

tiek. Het is prachtig om met de ogen van die

sentatief beeld van de romantiek in de Lage

tijd naar de schilderijen te kijken. Ze zijn de

Landen.

weerslag van een nieuw wereldbeeld na de Verlichting en de Napoleontische oorlogen. Ze

Afscheid

geven de vernieuwde kijk op het bestaan, zich-

Den Bosch is ook meteen het eindpunt van de

zelf, kinderen, dieren en de schepping weer.’

rondreis, en niet alleen wat betreft het tentoon-

Rademakers’ verzamelwoede resulteerde in

stellen van de collectie. Rademakers maakte

een coherente collectie, bestaande uit roman-

onlangs bekend dat van zijn honderdtwintig

tische zomer- en winterlandschappen, zee-

stuks tellende verzameling tachtig werken ver-

Schaatsers in de buurt van

stukken, stadsgezichten, genrevoorstellingen,

kocht zullen worden. De reden voor dit aantal?

een Hollandse stad, 1857.

stillevens en nocturnes. Een groot deel daar-

‘Ruimte. Wij kunnen thuis zo’n veertig schilderij-

van is nu te zien in Het Noordbrabants Muse-

en ophangen en voelen er weinig voor om de

um in Den Bosch.

rest weg te stoppen in een depot,’ aldus de verzamelaar. ‘Het afscheid gaat mij zwaar val-

Tournee

len. Maar je kinderen kun je ook niet onbeperkt

De tentoonstelling is getiteld ‘Een Romantische

thuis houden.’ Bij verkoop zal de collectie

Reis’. Toepasselijk, want de collectie Radema-

hoogstwaarschijnlijk uiteen vallen, wat maakt

kers is de afgelopen jaren op tournee geweest

dat deze tentoonstelling de laatste kans is om

in binnen- en buitenland, met als hoogtepunt

de verzameling in de huidige samenstelling te

Andreas Schelfhout,

Olieverf op doek, 96 x 145 cm. Collectie Rademakers. Fotografie Bruno Vandermeulen.

bekijken. Het hele artikel kunt u lezen in de gedrukte versie van Palet

16



17

Tekst Eric Beets Beeld Aangeleverd

Rubens en de rest Het zijn niet alleen de wulpse vrouwen van Rubens (1577-1640) die indruk maken, het is vooral de vaart waarmee hij schilderde. De energie die in golven op je af komt is indrukwekkend. Ik kwam na jaren tot de ontdekking dat de Rubensvrouwen niet alleen vlees zijn, maar ook fungeren als energiebanen. Het dwarrelt, ruist en draait in vlees, bomen, gewaden, lucht, paarden, tijgers, leeuwen en landschap.

Peter Paul Rubens, De liefdestuin 1633, olieverf op doek 198 x 286 cm

30



31

kunstverzameling aan, voor zichzelf en voor de verkoop. Op 8 oktober 1637 kocht hij een schilderij van Rubens, die in zijn verzameling niet mocht ontbreken. Hij betaalde er bijna 425 gulden voor. Het schilderij van rond 1605 verbeeldt de mythe van Hero en Leander: Leander zwemt ’s nachts de Hellespont over om bij zijn geliefde Hero te komen. Zulke schilderijen wilde Rembrandt zelf ook graag schilderen. Rubens was in die tijd zijn grote voorbeeld, misschien wilde Rembrandt wel een soort tweede Rubens worden. Hij bestudeerde het werk van de meester en schilderde net als hij onstuimige historiestukken. In de tentoonstelling zien we de ets Jupiter en Antiope die door Rubens is beïnvloedt. Ofschoon hun levens volkomen verschillend verliepen is er een aanvoelbare band tussen de twee matadoren. Delacroix, Cézanne Onze Rembrandt is schatplichtig aan Rubens Peter Paul Rubens,

Je ontmoet bij Rubens een bruisend en soms

en ook Cézanne (1839-1906) is niet voor te

Knielende jonge vrouw

vechtend leven, slechts in toom gehouden

stellen zonder Rubens. En Picasso (1881-1973)

1622-1644.

door het kader. Deze verbeelding van tomelo-

is op zijn beurt niet voorstelbaar zonder Cé-

Zwart en rood krijt,

ze energie gepaard met groots vakmanschap

zanne, die hij zijn grootvader noemde. Dela-

gehoogd met wit,

is wat veel kunstenaars aansprak.

croix (1798-1863) werd beïnvloed door Rubens

op vaalgeel papier

In BOZAR (Paleis voor Schone Kunsten) in

en was vervolgens zelf een grote inspiratiebron

40.3 x 47.4 cm

Brussel is nu een tentoonstelling te zien, die de

voor Van Gogh (1853-1890). Kortom, Rubens

invloed van Rubens op andere schilders onder-

loopt als een rode draad door de schilderkunst.

zoekt en aantoont. De titel is ‘Sensatie en sen-

Als je door de tentoonstelling loopt kom je snel

sualiteit, Rubens en zijn erfenis’. Rechts: Eugène Delacroix,

Rembrandt

Schets voor Christus aan het kruis 1846

Rembrandt (1606-1669) legde een eigen

olieverf op paneel 39 x 25 cm

Eduard Manet, Vissen 1862-1863, olieverf op doek 76.8 x 123.2 cm

32




33

Tekst Maren Temmink Beeld Niels Broszat en PH.GJ. van Rooij

De iconen van Broszat FEEST, SAMENZIJN EN EEN KNISPEREND HAARDVUUR… HET ZIJN WOORDEN DIE PERFECT BIJ DECEMBER PASSEN. MAAR DECEMBER, EN MISSCHIEN DE WINTER IN HET ALGEMEEN, VORMT OOK EEN MOMENT VAN RUST EN BEZINNING. HET JAAR IS BIJNA OVER, DUS JE KIJKT TERUG OP WAT GEWEEST IS. TEGELIJKERTIJD MAAK JE PLANNEN VOOR ALS DE WINTER STRAKS VOORBIJ IS, TOEKOMSTPLANNEN Icoon #006, 2013, Eitempera en olieverf op

VOOR EEN NIEUW JAAR DAT ONVERMIJDELIJK KOMEN ZAL.

paneel 15 x 8,5 cm.

De iconen van kunstenaar Niels Broszat (Mettingen, Duitsland, 1980) passen bij dit thema: in de middeleeuwen vormden iconen een moment van bezinning. Door je goed te concentreren voor een icoon, konden vereerders van deze objecten zich kortstondig losmaken van de ‘echte’ wereld. Middeleeuwen Niels Broszat studeerde af aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en verwierf snel bekendheid met zijn interpretatie van bloemstillevens. Aan dit beroemde genre uit de Gouden Eeuw gaf hij een geheel nieuwe draai. Voor zijn nieuwe serie werk put hij inspiratie uit een volstrekt andere bron: de middeleeuwen. Men zou Broszat kunnen omschrijven als een hedendaags kunstenaar met een fascinatie voor de rijke beeldtaal die de (katholieke) middeleeuwse kunst heeft voortgebracht. Daarnaast als een veelzijdig kunstenaar, omdat hij zowel schilderijen als tekeningen, installaties en sculpturen maakt en daarbij gebruik maakt van een veelheid aan materialen. Eigenzinnige vormentaal Momenteel werkt Broszat met drie thema’s: kazuifels (dit zijn mouwloze gewaden gedragen door priesters tijdens het opvoeren van de mis), urnen en iconen. Oude motieven en objecten geven hem inspiratie, maar toont hiervan een eigen interpretatie.

Icoon #010, 2014, Eitempera en olieverf op paneel 62,4 x 46,8 cm Courtesy: CBK Zeeland / beeld: PH.GJ. van Rooij

Toch is en blijft Broszat een hedendaags kunstenaar. Zijn manier van werken is twee36




37

Tekst & Beeld Eric Beets

Zoals Mondriaan een schilder is die eigenlijk in

tenland, is natuurlijk een grote luxe. De ten-

de winter thuishoort, is Rothko’s seizoen de

toonstelling ‘Mark Rothko’ is te zien t/m 1 maart

herfst. De kleuren van Mondriaan zijn helder en

2015 in Gemeentemuseum Den Haag.

concreet als de naakte wintertakken en ogen

www.gemeentemuseum.nl

ijzig kalm, terwijl Rothko de herfst verbeeldt

Palets passie ALS HET HERFST WORDT MOET IK VAAK AAN ROTHKO DENKEN. HIJ

met kleuren die in elkaar overgaan. Er is zoveel

Emo Verkerk

gezegd en geschreven over Rothko dat ver-

Als je toch in het Gemeentemuseum bent, ga

kregen kennis tussen zijn schilderijen en jou

dan ook kijken naar het retrospectief van Emo

kan komen. Je kunt de doeken heilig gaan vin-

Verkerk (1955) en verbaas je over de consis-

den, of in staat achten tot bijzondere ervarin-

tentie van zijn werk. Er zitten geen zwakke

gen (het wordt immers geschreven). Ik zag

plekken in het 40-jarig kunstenaarschap. De

toen ik de expositie bekeek sommigen heel

enige cesuur is de overgang van objectachtige

lang naar een doek staren. Met goede bedoe-

werken naar schilderijen met vaste formaten.

lingen, ongetwijfeld, maar ook dit kan als con-

De mooie kwetsbare penseelvoering roept een

cept het echte blanco kijken in de weg staan.

lichtvoetige en kleurige wereld op, vaak met

Het hele artikel kunt

Het is dus een uitdaging Rothko fris te bekijken

portretten als onderwerp. Ook hier is een grote

u lezen in de gedrukte

en te ervaren wat dat oplevert. Dat we dat

eenvormigheid: de portretten zijn steeds door

versie van Palet

kunnen doen in Den Haag, en niet in het bui-

hem gekende of bewonderde mensen. Deze

Emo Verkerk

WAS EEN HERFSTSCHILDER. ALS HET WEER HEIIG WORDT EN VORMEN OMFLOERST, ALS DE NATUUR EEN LAATSTE SCHREEUW IN KLEUR GEEFT, GEDEMPT DOOR NEVEL, DAN ZIE JE ROTHKO’S OM JE HEEN. HET IS DUS GOED DAT DE FRAAIE ROTHKOTENTOONSTELLING IN DE HERFST PLAATSVINDT. Lucibert

42



43

Tekst & Beeld Drs. Greet G. Schuit-Hamming, kunsthistoricus

ik respect voor en het is welhaast vanzelfsprekend een museale tentoonstelling waardig. Directe omgeving In het begin van zijn kunstenaar carrière ontwierp Sparnaay ansichtkaarten. Die verkochten goed, maar hij hield ermee op om zich vanaf 1980 steeds meer op het schilderen te concentreren. Aanvankelijk was hij geïnspireerd door de magische schilderijen van Carel Willink en het Amerikaanse ‘Photorealism’ van o.a. Ri-

Tjalf Sparnaay Triomf der dingen

chard Estes. Uiteindelijk zocht hij het in onder-

Tjalf Sparnaay heeft zich gespecialiseerd in het maken van

zijn unieke beeldtaal.

mega-realistische olieverfschilderijen. De thema’s daarvoor

Ontwikkeling van een unieke beeldtaal

uit naar het schilderen van alledaags voedsel

Een mooi voorbeeld uit zijn beginperiode is de

als: aardappelen, draadjesvlees, patat, gezonde

‘driedimensionale’ Big Chief uit 1996: een origi-

broodjes, kroket en gebakken ei. Het laatste

nele mix van blinkende en reflecterende onder-

werd een geliefd motief. Op die schilderijen zien

Big Chief, 1996, olieverf op

delen. Sparnaay koos voor het voorste deel

we hoe met grote precisie het resultaat van het

doek 150x100 cm,

van deze indrukwekkende motor: een arran-

chemische proces van verhit eiwit, met lucht-

collectie kunstenaar

gement van wiel, voorvork, stuur, tank en een

belletjes en krokante randjes, geschilderd is.

Met je neus erbovenop

deel van het motorblok. De motor is beschil-

De goed uitgewerkte lichtreflecties versterken

Het hele artikel kunt

Ik ontmoette Tjalf voor het eerst in 2007 in zijn atelier in Hilversum. Tot dan

derd met indiaanse motieven en in de glanzen-

de dieptewerking en de glibberigheid van het

u lezen in de gedrukte

toe kende ik zijn schilderijen alleen van foto’s . Wat ik niet wist is, wat zijn

de koplamp ziet men een typisch Amerikaanse

eigeel is bijna voelbaar, het ei prikkelt de reuk-

versie van Palet

ontleent hij aan de alledaagse werkelijkheid. In zijn schilderijen wordt het motief sterk vergroot naar voren gebracht.

werpen die hij aan zijn eigen directe omgeving ontleende en waarvan de eenvoud hem sterk bekoorde: al die uiteenlopende dingen als een fiets, een motor, een colablikje, een zoutvaatje, een ketchupfles of knikkers.

landschap. Heel knap. De compositie van een

Hij vergrootte ze sterk en bracht ze in close-up

‘high performance’ tegen een zachtblauwe

met een grote technische beheersing onder

lucht is theatraal.

Materialen

de aandacht. Zo ontwikkelde hij gaandeweg Draadjesvlees Na verloop van tijd ging Sparnaay’s aandacht

schilderijen met je doen als je er met je neus bovenop staat, hoe ze je doen stilstaan in opperste verrassing en verbazing. Natuurlijk kun je een schilderij pas echt kan ervaren àls je er voor staat, bij een Sparnaay is dit een onverwachte sensatie Zijn verbluffend goed geschilderde schilderijen zijn vernieuwend. Ze vormen een groot venster op een wereld die bekend en tegelijk vervreemdend is. Het is een wereld waar techniek en schoonheid hand in hand gaan. Museum de Fundatie Het is mij een groot genoegen om na jaren van samenwerking nu in het kunstblad Palet een artikel aan hem te wijden. Dit valt samen met een tentoonstelling die vanaf 10 januari 2015 in Museum de Fundatie in Zwolle, met het stilleven als onderwerp, plaatsvindt. Zo kan het grote publiek kennis maken met het unieke werk van deze sympathieke en gepassioneerde kunstenaar. Zijn schilderijen worden veelal direct verkocht in Nederland, Engeland en in de Verenigde Staten. Van-

Tjalf Sparnaay in zijn atelier

daar dat alleen kunstbeurs- en galeriebezoekers met zijn spectaculaire

voor het schilderij Sla

schilderijen in aanraking komen. In het museum kan nu iedereen zijn werk beleven en zien hoe Sparnaay als autodidact zo ver is gekomen. Zijn ideeën, zijn technisch perfecte werkwijze zijn puur door eigen doorzettingsvermogen ontstaan. Uit het niets heeft hij gedurende vele jaren een eigen beeldtaal, een eigen stijl en een eigen techniek ontwikkeld. Daar heb 46



47

Tekst Peter Voorn Beeld Edwin Aafjes

Vleugje Italië in Groningen SINDS WE BIJ HEM WEGREDEN, BRANDT ER EEN KAMPVUUR IN MIJN HOOFD. OM DAT VUUR ZATEN ZIGEUNERS, DIE MUZIEK MAAKTEN ZOALS ALLEEN ZIJ DAT KUNNEN. ZE VERBLEVEN BIJ DE MUREN VAN EEN OUD PALEIS AAN DE OEVER VAN DE ARNO. ER SPRONGEN HONDEN ROND. EEN SCHILDER VOND HET PALEIS, HIJ LACHTE TOEN HIJ OP DE MARMEREN TRAPPEN HET MAANLICHT VING. Peren, acryl op doek 70 x 90 cm

Land van weinig woorden Het is een lange tocht naar het uiterste noorden van het Groningse platteland, waar de schilder Edwin Aafjes (1951) 35 jaar geleden bij Uithuizen een huisje kocht. De woonplek ligt verstopt achter weilanden met boerenschuren aan de Waddendijk. Mijn vader zou zeggen: ‘Je moet vuurpijlen meenemen, anders vinden ze je niet meer terug.’ Die landelijke stilte kan zowel ongenaakbaar als weldadig op je uitwerken. Voor het intrigerende werk van Edwin Aafjes is dit ‘land van weinig woorden,’ zoals hij het noemt, een zegen. 52



Het blauwe huis, olieverf op doek 120 x 80 cm palet 374 I december/januari 2014/2015

53

Tekst Merel van den Nieuwenhof Beeld Harrie Jegerings

Liseth Visser bij het schilderij Swan Lake.

De portretten van Liseth Visser

Foto: Minneboo Fotografie.

Liseth Visser schildert portretten, omdat ze de schoonheid van de mens ziet én wil verbeelden. Het gaat haar niet om een gepolijste schoonheid, zoals we die bijvoorbeeld kennen van schoonheidscompetities, maar om de uniekheid van de mens. “Geen twee mensen zijn gelijk. Alle gezichten hebben overeenkomsten, maar evenzoveel verschillen en tezamen met de ontelbare combinatiemogelijkheden maakt dat van ieder van ons een individu, een uniek exemplaar. Naast gelaatstrekken heeft ieder mens zijn eigen gezichtsuitdrukkingen en gebaren- en lichaamstaal. De kunstenaar moet proberen om dat allemaal samen te ‘vangen’,” aldus Liseth Visser. Een portrettist focust desalniettemin op het fraaiste, het meest interessante deel van het model. “Je moet kiezen. Alles willen vertellen in één werk wordt een chaos, daarvoor is de mens veel te complex. Naast een goed gelijkende afspiegeling van de geportretteerde moet het totaal immers ook een fraai kunstwerk worden.” Oude technieken en ambacht In 2013 hing Liseth Visser haar drukke baan in het zakenleven aan de wilgen om zich volledig aan het schilderen te 76



They come in Pairs I. Olieverf op paneel, 25 x 30 cm (detail) palet 374 I december/januari 2014/2015

77

Inhoud. uitgave. december januari

Recommend Documents