Inhoud. uitgave. augustus september

18

6

40

28 6

Je kunt op vele manier bloemen schilderen.

28 Als je de vertrouwde zalen van het ver-

48 Er zijn maar weinig kunstenaars die een eigen

nieuwde Maurtitshuis betreedt zie je geluk-

beeldentuin hebben en nog wel in een zeer fraaie

nadering zoals Jorn van Leeuwen

kig dat er weinig veranderd is.

bosrijke omgeving. Waldfrieden is zo’n tuin. 52 Dat ook in de hedendaagse kunst de natuur nog

PAGINA

64

48

Je kunt ook kiezen voor een klinische be-

altijd een rol speelt, laat CODA deze zomer zien in

12

76

52

de tentoonstelling ‘Natuurkracht’. 56 In een tijd waarin beeldverwerkingstechnieken op

06 12 18 24 28 34 40 44

een computer vanzelfsprekend zijn is er dan nog steeds ruimte voor een kunstuiting die op het eerste gezicht hopeloos verouderd lijkt? 12 Hoe schilder je een lucht. Dat is een lastig

34 Bob van Blommestein houdt van de tableaus op de borden van de koks van de

voorbij te zien in De Hallen in Haarlem.

nouvelle-cuisine. Zijn kunst verenigt het

Bonsignori de toeschouwer er toe brengen om

oude en het nieuwe en is op een ouder-

van zijn onderwerpen te gaan houden.

te combineren met elegante maar deca-

64 Zeventien jaar oud was Henk van Loon toen hij 40 De glimlach van Lucebert was innig, als hij

dente jonge vrouwen met een bepaalde

sprak deed het er toe wat hij zei. Hij sloot

verstilling.

half zijn ogen alsof hij elk uitgesproken woord woog.

24 Maartje Strik is geïnteresseerd in creatieve processen. Zij heeft er dan ook veel over te

zijn ouders durfde te vertellen dat hij naar de

vertellen en doet dit aan de hand van haar

interessante geschiedenis, is een veelge-

werken.

bruikt pigment onder schilders en kent vele

Inhoud

64

kunstacademie wilde. Er viel een lange stilte,

68 72 Er wordt vaak gezegd; neem acrylverf in plaats van olieverf. Het is veel makkelijker te verwerken

44 Het ontstaan van Prussian Blue kent een

sterke eigenschappen.

palet 372 I augustus/september 2014

62

wetse manier modern.

schilderij, waarbij zij dode dieren probeert

4

62 Met zijn geschilderde schoonheid kan Riccardo

onderwerp. De wolken drijven of vliegen

18 Jolanda Gerrmann is bezig met een nieuw

48 52 56

72

en minder ongezond. En je ziet geen verschil. 76 Hoewel Catherine Gathier voornamelijk stillevens en Hollandse landschappen schildert en daarin naar de realiteit werkt, vind zij bloemen altijd weer een fijn onderwerp.

76 82 84 86

90 Een club van amateur-kunstenaars in hartje Amsterdam verzamelen zich elke week een paar honderd mensen om te tekenen, schilderen, kleien, beeldhouwen of graveren. Ze noemen zich de Zondagsschilders.

90 92 96 97 98

Jorn van Leeuwen, Een klinische benadering Lucht in De Hallen Jolanda Gerrmann, Op weg naar verstilling Maartje Strik, Creatieve processen Mauritshuis is gebleven Bob van Blommestein, Gastronomie als inspiratie De glimlach van Lucebert Robert Rost, Aan de slag met Prussian Blue uitgave Een eigen beeldentuin 372 CODA, Bos, bomen en planten Margreet Boonstra, augustus Ouderwetse werkwijze? september Riccardo Bonsignori, 2014 Ware schoonheid is onweerstaanbaar Henk van Loon, Vijftig plusser wordt schilder Kees van Aalst, Abstract Realisme Academie Renshof, Acrylverf of olieverf Catherine Gathier, Alles staat in bloei Neem een abonnee! Palet boekwinkel Maart Strik, Aly Schutte, Pauw 2012, olieverf 120 x 100 cm de stinzenflora van Dickninge De Zondagsschilders Agenda Creatieve adressen Betonkunst Oosterhout In het volgend nummer palet 372 I augustus/september 2014

5

Tekst Eric Beets Beeld De Hallen Haarlem

Andreas Schelfhout Duinlandschap met zicht op Haarlem, 1847 Olieverf op paneel, 31,6 x 41,1 cm. Ede, collectie Simonis&Buunk

Lucht in De Hallen Hoe schilder je een lucht. Dat is een lastig onderwerp, het is zo vluchtig, de wolken drijven of vliegen voorbij. Zij dienen wel afgebeeld te worden want zij geven dynamiek aan de hemel en reliëf aan zowel het aardse als hemelse aspect van een landschap.

12


Het hele artikel kunt u lezen in de gedrukte versie van Palet


13

Tekst Anne Petter Beeld Jolanda Gerrmann

Op weg naar verstilling ‘IK BEN NU BEZIG MET DE VOORBEREIDINGEN VOOR EEN NIEUW SCHILDERIJ, WAARBIJ IK DODE DIEREN PROBEER TE COMBINEREN MET ELEGANTE MAAR DECADENTE JONGE VROUWEN EN DAN WIL IK OOK NOG EEN BEPAALDE VERSTILLING.’ AAN HET WOORD IS DE KUNSTENARES JOLANDA GERRMANN, WONEND EN WERKEND IN ALKMAAR, WAAR ZE OOK LESGEEFT.’ EEN GEZONDE WISSELWERKING. HET IS BEVREDIGEND OM KENNIS OVER TE DRAGEN, DAT HOUDT ME SCHERP, HET IS BOEIEND TE ZIEN HOE MIJN CURSISTEN ZICH ONTWIKKELEN. DAT GELDT OOK VOOR MIJZELF Jolanda

Te jong Jolanda komt uit een gezin van 8 kinderen. Haar vader, plattelandsarts, had een grote praktijk, maar was wars van assistentie van buiten, waardoor hij zich geregeld genoodzaakt voelde de hulp van zijn kroost in te schakelen. Zodoende kwam Jolanda al als jong meisje weinig subtiel maar vaak in aanraking met handelingen die een relatie hadden met bloed, pijn en dood. ‘Te jong’, oordeelt zij nu zelf. Groot was daarnaast de impact van het van nabij beleefde ziekteproces en sterven van haar oma, enige jaren later gevolgd

18

door het verterende verdriet omtrent de zelfgekozen dood

haar academiejaren heel veel, had er lange

rust. De dood is dan niet meer eng, maar een

van haar vier jaar oudere zus, de oudste van het achttal en

fietstochten op het platteland voor over om in

mooi einde in de cirkel van het leven.’

in alles Jolanda’s grote voorbeeld - zij was toen 15. Een klap

een slachterij een dode kip of kuiken te be-

voor het hele gezin, maar de pijn bleek onbespreekbaar. Dit

machtigen. Tegenwoordig krijgt ze de dode

Mode en rechten

alles heeft bij Jolanda littekens achtergelaten.

have van de vogelopvang: zwanen, reigers, fa-

De belangstelling voor de dood vindt een te-

zanten, kraaien, enz. Jolanda: ‘In mijn schilderij-

genhanger in de bron van de creativiteit. Als

Littekens.

en probeer ik de dood te overstijgen. Het

kind voorzag Jolanda haar kleding van mooie

Hebben die littekens, al dan niet rechtstreeks, te maken met

beeld, wat veelal monochroom is, moet een

kralen (de voorliefde voor sieraden en mooie

haar fascinatie voor dode dieren? Ze schilderde er tijdens

zekere poëtische uitstraling krijgen, een serene

stoffen spreekt op tal van haar schilderijen dui-

Diner met parels, olieverf 120 x 108 cm




19

Tekst & Beeld Maartje Strik De basis van dit werk was een foto van twee mannequins tijdens een fotoshoot. Wat me direct opviel was de tegenstelling tussen de twee: de linker vrouw was ongenaakbaar, de rechter had een open, meisjesachtige uitstraling. Dit vond ik interessant en ik besloot dat verder te onderzoeken. Op het doek waarop ik werkte stond al een half schilderij, een water voorstelling die me niet meer kon boeien en dus als mooie ondergrond kon dienen. Omdat

Creatieve processen

ik de laatste jaren veel organische elementen in

MAARTJE STRIK IS GEÏNTERESSEERD IN CREATIEVE PROCESSEN. ZIJ

baar te laten zijn. Zij kijkt je mondloos afwerend

HEEFT ER DAN OOK VEEL OVER TE VERTELLEN. ZIJ DOET DIT AAN DE

maar ook zij wil niet spreken. Hun onderlinge

mijn werk gebruik, liet ik de vegetatie onderin deels staan. Er zijn nog wat wuivende lijnen en groeisels te zien, de felgekleurde druipbloemen schilderde ik er op het allerlaatst in. Identiteit Het thema identiteit werd bereikt door de linker vrouw tegelijkertijd naakt en onbenaderaan. Het meisje rechts is weliswaar gekleed,

HAND VAN DRIE WERKEN: ‘WANNEER JE, ZOALS IK, MIN OF MEER

nabijheid is echter voelbaar en de conclusie

VANUIT DE INTUÏTIE WERKT EN HET SCHILDERIJ OF DE TEKENING

gebeeld, de volwassene met haar jongere zelf.

VOOR JE NEUS JE MAAR LANGZAAM DE WEG WIJST, DAN KAN HET

De vraag die bij mij opkwam was: hoeveel

GERUIME TIJD DUREN VOOR JE DENKT: AHA, HET GAAT OVER….

waarom is dat meisje zo vaak verdwenen of

moet zijn dat hier één en dezelfde vrouw is af-

meisje zit er nog in een volwassen vrouw, op zijn minst verborgen? Dit is geen courant gespreksonderwerp, vandaar de afwezige

Het maak-proces heeft een

monden’.

vage start vanuit een idee, een knipsel of een herinnering en dan volgen de stadia van het

24


Vrouw, meisje 2012, Pauw 2012, olieverf 120 x 100 cm

Pauw

olieverf 120 x 100 cm.

creatieve proces die iedere kun-

‘Het tweede werk, ‘Pauw’, is een portret van

stenaar kent. ‘Scheppen gaat

de pauw uit Artis. De uitdaging lag hier in het

van au’: onduidelijke aanduidin-

interpreteren van dit bekende beeld. Door het

gen, zonder waarschuwingen

toepassen van verschillende schildertechnie-

voor de valkuilen en omwegen.

ken werd het een oefening in contrasten. De

De ontdekkingen die je gaande-

hals heb ik zacht en toch sterk, maar realis-

weg doet, de spanning, de wor-

tisch geschilderd; de beroemde staart half-

steling die je doet walgen, de

realistisch, door de ogenveren plat te schilde-

oplossingen die je verder hel-

ren de decoratieve functie onderstrepend. De

pen, het spelen, allemaal ingre-

vleugel schilderde ik in een bonkige en expres-

diënten van het proces’.

sionistische stijl, lekker vet in de verf. Ik werk sowieso graag met contrasten, dik- en

Het hele artikel

Vrouw meisje

dungeschilderd, realistisch en geabstraheerd,

kunt u lezen in de

‘Bij het schilderij ‘Vrouw, meisje’

platgeschilderd en juist sterk in de vorm. Ook

gedrukte versie

beschrijf ik het idee er van. Het

in de beeldtaal wil ik graag met tegenstellingen

van Palet

werk komt uit de serie ‘Identitei-

werken. En altijd kleur, in dit geval: pauw-blauw

ten’, die ik voor een soloten-

tegen een warmgrijze, levendige achtergrond.

toonstelling schilderde in 2011 en

Het grijs benadrukt de statige vogel door de il-

2012.

lusie van ruimte die de kleur geeft’. palet 372 I augustus/september 2014

25

Tekst Eric Beets Beeld Eric Beets/Mauritshuis

Mauritshuis is Mauritshuis JE LOOPT DOOR DE LICHTE HAL NAAR BINNEN. GARDEROBE AAN JE RECHTERHAND, EVEN VERDEROP DE SOUVENIRWINKEL, DAN DE TRAP OP NAAR EEN ‘STATE OF THE ART’ CAFÉ. WE ZIJN IN HET MAURITSHUIS EN DAT IS GERENOVEERD EN DAT VOEL EN ZIE JE VOORAL IN DE ENTREE. ALS JE EVEN LATER DE VERTROUWDE ZALEN BETREEDT ZIE JE GELUKKIG DAT ER WEINIG VERANDERD IS.

Huiselijk De huiselijke sfeer is gebleven. De schilderijen voelen zich hier thuis. Ze hangen er dan ook al heel lang, zo voelt het, maar je weet dat alles vernieuwd is, andere kleuren voor de wanden, enzovoort. Dat vernieuwing ook een mooie pas op de plaats kan betekenen bewijst de verbouwing van het Mauritshuis. Wat heerlijk ‘Het Meisje met de parel’ van Vermeer weer in de vertrouwde omgeving te zien. Wat is ze mooi, sereen en wat zijn de lippen half geopend sensueel. Wat lacht het door Frans Hals afgebeelde jongetje aanstekelijk en uitbundig. Wat zijn de café scenes van onder anderen Adrian van Ostade en Jan Steen toch liederlijk. Wat beeldt Eva op het schilderij van Breughel en Rubens toch prachtig onze zondeval uit. En al die dieren die het Adam en Eva tafereel omzomen.. wat zijn ze mooi ge-

Frans Hals, Lachende jongen, c. 1625, Mauritshuis, Den Haag

28




29

Tekst Eric Beets Beeld Pieter Boersma

De glimlach van Lucebert DE GLIMLACH VAN LUCEBERT WAS INNIG, ALS HIJ SPRAK DEED HET ER TOE WAT HIJ ZEI. HIJ SLOOT HALF ZIJN OGEN ALSOF HIJ ELK UITGESPROKEN WOORD WOOG. SOMS KWAM ER EEN GEBAAR BIJ. IK HERINNER ME DAT WE SAMEN OP DE BANK IN ZIJN HUISKAMER Lucebert

ZATEN OM TE PRATEN OVER EEN KUNSTTOEPASSING IN ALKMAAR. Hij bekeek toen een foldertje voor ouderen en merkte de term ‘Flankerend ouderenbeleid‘ op, gelijk maakte hij een gebaar alsof hij een pistool uit zijn holster trok…flan-

40


kerend. Gebaar, taal en

toonstelling in zijn woonplaats Bergen. Kranen-

kwam. Zijn glimlach was dit keer niet alleen in-

beeld, het vloeide in zijn werk

burgh, culturele buitenplaats vormt het decor

nig, maar bezat ook overgave, een..tsja, het is

in elkaar over. Hij maakte

voor de vele uitingen van zijn creatieve geest.

nu eenmaal zo, zo gaan de dingen, zo is het le-

echter gedichten als ‘het

Lucebert doorzocht de hoeken en geheime

ven. Lucebert overleed op 10 met 1994 in Alk-

kwam’, je kon het niet voor-

schuilplaatsen van de menselijke geest. Hij ging

maar, twintig jaar geleden.

spellen. Het werd dan tijd

daarin nietsontziend te werk, maar vaak ook

voor woorden en het beeld,

met veel humor. Het is moeilijk en eigenlijk

Een goed woord

de tekeningen en schilderijen

onmogelijk recht te doen aan zo’n geniale

Een goed woord vindt steeds een goede

moesten wachten tot de

geest , zo omvattend en speels. Er kwam

plaats. Meng ze… Het gevleugelde woord be-

woorden waren uitgewoed.

zoveel samen in de man die in Bergen voor de

staat, …De opgeblazen brug aan het einde ben

Ik zag een aantal woorden-

buitenwereld een rustig onopvallend bestaan

jezelf… Uit zelfrespect houdt men zijn mond….

boeken, hij hield van woor-

leed. Van binnen borrelde het echter onophou-

Lucebert spreekt het voor in de mond uit, dui-

den, hun welluidendheid, hun

delijk. Maar ook Lucebert was mens, wellicht

delijk gearticuleerd, de toon is als een bezwe-

Het hele artikel

kracht en hun machteloos-

mensch. Ik zal niet vergeten toen ik zijn atelier

ring. Ogen meer dan half dicht, geest naar bui-

kunt u lezen in

heid.

binnenkwam en hij daar stond om te gaan

ten. In het Kunstenaars Centrum in Bergen

de gedrukte

schilderen of dat net gedaan had. Hij was toen

zocht hij een hoek op en begon voor te dra-

versie van Palet

Bergen

al ziek, hij zei niet alleen gedag maar op mijn

gen, het werd stil, je luisterde en werd meege-

Lucebert wordt komend na-

vraag hoe het met hem ging keek hij me aan

nomen in een trance, de woorden waren innig

jaar geëerd met een ten-

met een blik waarin veel menselijks samen-

verbonden. Herinneringen die ik koester en ze-

Atelier Lucebert


41

Tekst & Beeld Robert Rost, Resident Artist

Aan de slag met Prussian Blue ÉÉN VAN MIJN MEEST GEBRUIKTE KLEUREN EN STANDAARD AANWE-

Kleurverloop Prussian Blue van Winsor & Newton Winton Olieverf

had plots toevallig een ijzerferrocyanide ontwikkeld: Prussian Blue. Prussian Blue wordt gezien als één van de allereerste synthetische or-

Prussian Blue werd mede door zijn stabiele ei-

Detail hondepoot - Prussian

ganische pigmenten en staat daarmee aan de

genschappen en lage prijs erg populair. Dertig

Blue met Raw Umber voor

basis van een ontwikkeling, die grote impact

jaar later werd de kleur volop gebruikt in heel

het gebruik van grijstonen.

zou gaan hebben op de geschiedenis van de

Europa en veroverde het de wereld tot aan Ja-

schilderkunst.

pan toe. Zo is de wereldberoemde houtsnede

ZIG OP HET PALET IS PRUSSIAN BLUE. EEN KLEUR DIE IK VEELAL ALS MENGKLEUR GEBRUIK OM DIEPE, DONKERE TINTEN TE VERKRIJGEN

Pas rond 1720 kwam Diesbach naar buiten met

OF VAAK STERK VERDUND GEBRUIK VOOR DE OPZET VAN EEN SCHIL-

blauwe pigmenten tot dan toe erg duur en

van Hokusai ‘De grote golf van Kanawaga’ ook

Het hele artikel

gemaakt met Prussian Blue.

kunt u lezen in de gedrukte versie

zijn vondst. Behalve het inferieure Smalt waren Buiten de schilderkunst werd het pigment po-

van Palet

DERIJ. HET ONTSTAAN VAN PRUSSIAN BLUE KENT EEN INTERESSANTE Robert Rost

GESCHIEDENIS, IS EEN VEELGEBRUIKT PIGMENT ONDER SCHILDERS EN KENT VELE STERKE EIGENSCHAPPEN. Beroemde schilders als Constable, Monet en Van Gogh gebruikten Prussian Blue en Picasso wist er ook wel raad mee tijdens zijn blauwe periode. Plots beroemd Prussian Blue werd rond 1704 per toeval ontdekt door de Berlijnse alchemist Heinrich Diesbach en werd ook wel Berlijns Blauw genoemd. Het verhaal is beroemd en handelt over zijn poging om een synthetisch Karmijnlak te fabriceren. Gedurende dit procedé trad er vervuiling op met een dierlijke olie en Diesbach

Een mengsel van Prussian Blue Raw Umber en Cadmium Red voor een sterk donkere kleur. 44



45

Tekst & Beeld Gustav de Ridder

Een eigen beeldentuin ER ZIJN MAAR WEINIG KUNSTENAARS DIE EEN EIGEN BEELDEN TUIN HEBBEN EN NOG WEL IN EEN ZEER FRAAIE BOSRIJKE OMGEVING NABIJ WUPPERTAL. WALDFRIEDEN IS DE NAAM VAN DE BEELDENTUIN DIE DOOR DE ENGELSE BEELDHOUWER TONY GRAGG IS ONTWORPEN. HIJ HEEFT ER VEEL BEELDEN VAN HEMZELF GEPLAATST, MAAR DE LAATSTE JAREN ZIJN ER OOK BEELDEN VAN VRIENDEN BIJGEKOMEN. Villa Waldfrieden

Beelden in de open lucht maken deel uit van de natuur rondom en krijgen zo een uitstraling die natuurlijker overkomt dan in een museum tussen de muren van een expositieruimte. Het is heel plezierig in een beeldentuin rond te lopen. Ontdekking In Waldfrieden zijn de verschillen in hoogte aanzienlijk, in ieder geval voor Nederlandse maatstaven en dat verhoogt het genoegen. Je ontdekt een beeld soms pas als je een heuvel over bent. De plaatsen van de objecten zijn nauwkeurig gekozen. Dit keer niet door

Beeld in beeldentuin Waldfrieden

een conservator maar door de kunstenaar zelf. Dit laat48




49

Tekst Merel van den Nieuwenhof Beeld CODA, Galerie Ramakers en Erik Mattijssen

Bos, bomen en planten in CODA

‘De natuur is de volmaaktste schilderij, daarom moeten wij zoo veel studiën naar haar maken als mogelijk is,’ schreef de bekende romantische kunstenaar B.C. Koekkoek in 1841. Het illustreert de aantrekkingskracht die de natuur altijd op kunstenaars heeft uitgeoefend. Als voorbeeld voor de kunst, maar ook om grootse metaforen weer te geven of emoties mee over te brengen. Dat ook in de hedendaagse kunst de natuur nog altijd een rol speelt, laat CODA deze zomer zien in de tentoonstelling ‘Natuurkracht’. Het hele artikel kunt u lezen in de gedrukte versie van Palet

52



53

Tekst André Krigar Beeld Margreet Boonstra

Ouderwetse werkwijze? WE KENNEN IMPRESSIONISTEN, MONET, VAN GOGH, CEZANNE MAAR OOK NOG DE SCHOOL VAN BARBIZON? AMERIKAANSE, ITALIAANSE, DUITSE IMPRESSIONISTEN? KENNEN WE DE WORPSWEDER KRING MET PAULA MODERSOHN-BECKER OF DE FINSE ‘MALWEIBER’ DIE KORT NA 1900 IN PARIJS STUDEERDEN? In een tijd waarin beelden in een paar secon-

beeldverwerkingstechnieken op een computer

den over de hele wereld worden geplaatst,

vanzelfsprekend zijn en alle stilistische moge-

Margreet Boonstra

lijkheden van schilderijen al zo grondig onder-

de Fuji Art Association, sloot ze zich aan bij de

zocht zijn moet je je misschien afvragen:

Noordelijke Realisten.

KLaverblijblessem, olieverf op linnen 40 x 40 cm

Is er nog steeds ruimte voor een kunstuiting

56


die op het eerste gezicht hopeloos verouderd

Het plein-air schilderen kreeg haar voorkeur

lijkt?

door deelname aan meerdere voor Nederland zo typische plein-air festivals en projecten. We

Het hele artikel

Noordelijke realisten

zagen haar werk al in Katwijk bij het ‘Schilderen

kunt u lezen in de

In Nederland is er zo’n grote en uitgebreide

aan Zee’ festival waarvoor ze ook dit jaar weer

gedrukte versie

kring van geschoolde schilders dat je er be-

uitgenodigd werd. Het hing in Museum Kra-

van Palet

vestigend op kunt antwoorden. Tot hen be-

nenburgh in Bergen met ‘De Egmondse Nieu-

hoort Margreet Boonstra. Na haar studie aan

wen’, Het Noordwijkfestival en Spaander Hotel

Academie Minerva in Groningen (1989-1994),

Volendam. Sinds deelname aan Lamu Painters

waar zij profiteerde van met name de invloed

Festival in Kenia 2013 worden haar werken ook

van Matthijs Röling en docenten bekend van

vaak gezien buiten Nederland, zoals de schilpalet 372 I augustus/september 2014

57

Tekst Jeannette Henrichs Beeld Henk van Loon

Vijftig plusser wordt schilder HENK VAN LOON IS AUTODIDACT. ALS KIND TEKENDE EN SCHILDERDE HIJ GRAAG. HIJ HEEFT NOG EEN TEKENING VAN EEN VAAS MET BLOEMEN UIT DE LAGERE SCHOOLTIJD, NAGETEKEND TIJDENS DE TEKENLES, NAAR EEN PLAAT VAN JAN BREUGHEL DE OUDE. DE 8+, DIE HIJ ER VOOR KREEG KLOPTE HELEMAAL NIET IN ZIJN OGEN, HIJ VOND ZELF EERDER EEN 3 OF EEN 4 MEER OP ZIJN PLAATS. ZIJN PLEZIER ERIN VERDWEEN. OP DE MIDDELBARE SCHOOL KWAM HET ENTHOUSIASME TERUG, TIJDENS TEKENLESSEN.

Henk van Loon

64

17 jaar oud was hij toen hij zijn ouders, na lang

vak leren?’ Doorleren was één ding, maar voor

aarzelen, durfde te vertellen dat hij naar de

kunstenaar? Hij is uiteindelijk ergotherapeut ge-

kunstacademie wilde. Er viel een lange stilte,

worden, een vak waarin hij zeker ook zijn crea-

daarna zuchtte zijn vader: ‘Maar jongen toch,

tiviteit kwijt kon. Daarnaast is hij altijd blijven

dat wordt armoe lijden. Kun je niet beter een

schilderen, nam les, etc.


Het prikbord. Olieverf op doek 70 c 60 cm



65

Tekst & Beeld Academie Renshof

buitenlucht verdampt het water en smelten de

Pigmentdeeltjes verkleiner.

acryldeeltjes als het ware aan elkaar. De verf

Het pigment moet zeer klein

droogt dus letterlijk, in tegenstelling met olieverf

vermalen worden voordat

(zie Palet 370). Omdat de helft van het bindmid-

het vermengd kan worden

del verdampt, wordt de verflaag dunner.

met acryl.

Acryl, pigment en water hebben alle drie een verschillende brekingsindex (de hoek waarin het licht gereflecteerd en/of doorgelaten wordt). Omdat het water verdampt blijft alleen de brekingsindex van het pigment en de acryl-

Gedroogde acrylverf op bord, de verf droogt vaak op met opstaande randjes

Acrylverf of olieverf

hars over. Het licht gaat zich dan anders gedra-

ER WORDT VAAK GEZEGD; NEEM ACRYLVERF IN PLAATS VAN

als je ziet dat een schilderij anders opdroogt

OLIEVERF. HET IS VEEL MAKKELIJKER TE VERWERKEN EN MINDER

nis kan de kleur weer worden terugbracht naar

gen. Daardoor is er altijd een verschil in kleur tussen de natte en droge verf. Dat kan zowel

bij olieverf. Daarom kan aan

zien dan dunner opgebrachte verf. Als je pre-

acrylhars minder pigment

cies weet hoe de verf zich gedraagt kun je daar veel ervaring voor nodig. Het kan ook lastig zijn dan al schilderend bedoeld is. Met een acrylver-

HET DROOGT SNEL EN HET IS VEILIG, WANT HET IS WATERVERDUN-

blijft de verfmassa hetzelfde, waardoor de kleur,

BAAR. TOCH IS ACRYLVERF GEEN VERVANGER VOOR OLIEVERF.

hetzelfde blijft.

VERFLAAG ZELF HEEFT GEEN DIEPTE.

worden toegevoegd.

je als schilder rekening mee houden. Daar is

Bij olieverf verdampt er niets (zie Palet 370) en

OVERGANGEN MEE TE SCHILDEREN EN DE

De bestanddelen gaan geen binding aan met elkaar zoals

DAT ACRYLVERF INDERDAAD GEMAKKELIJK IS OM MEE TE WERKEN,

RIJKE VERSCHILLEN ZIJN: HET IS MOEILIJKER OM ER

in deze mixer gemengd.

Dik opgebrachte verf is altijd donkerder om te

de kleur die het in natte toestand was. Soms

DAAROM NIET TE VERGELIJKEN MET OLIEVERF. TWEE BELANG-

acryl en het pigment worden

lichter als donkerder zijn, maar vaak iets lichter.

ONGEZOND. EN JE ZIET GEEN VERSCHIL. IN DIT ARTIKEL LEG IK UIT

HET IS EEN VERFSOORT DIE ANDERE EIGENSCHAPPEN HEEFT EN

Acrylmixer. Het bindmiddel

pakt de kleur dan weer iets te donker uit.

diepte, gloed en transparantie van de verflaag

Omdat de verfmassa bij acryl afneemt is het mogelijk dat de verflaag scheurt, dit kan bij dik opgebrachte acrylverf gebeuren. Er zijn speciale pasta’s te koop, die het mogelijk maken dikke verf aan te brengen, maar omdat daardoor in verhouding de hoeveelheid pigment kleiner wordt, wordt de kleur minder sterk.

ACRYLVERF IS OVERIGENS EEN UITSTEKENDE VERF, IK GEBRUIKT HET VOOR ILLUSTRATIES EN WANDSCHILDERINGEN.

Acrylverf in de tubes heeft een beperkte houdbaarheid. Afhankelijk van de kleur en het merk hardt de verf uit en is na een aantal jaren niet meer te gebruiken. Acrylverf als vervanger voor olieverf Veel mensen kiezen voor acrylverf omdat ze

72

Het bindmiddel van acrylverf is acrylaathars.

niet houden van de geur van olieverf en omdat

Deze hars wordt gemaakt van aardolie.

de oplosmiddelen gezondheidsklachten kun-

Acrylhars is een soort plastic en niet te vergelij-

nen veroorzaken. Als vervanger van olieverf kan

ken met andere waterverdunbare verven zoals

acrylverf niet gezien worden. Acryl is een uitste-

aquarel en gouache. Deze zijn na droging weer

kende verf met geweldige mogelijkheden, maar

op te lossen met water, acrylverf niet. Acrylverf

heeft andere eigenschappen, die een andere

in de tube is een mengsel van kleine deeltjes

aanpak van schilderen vraagt.

acrylhars en maximaal 50 % pigment. Onge-

Olieverf is ontwikkeld omdat de kunstenaars

veer 50% van acrylhars bestaat uit water. In de

een verf zochten waarmee overgangen gepalet 372 I augustus/september 2014



73

Tekst & Beeld Catherine Gathier

Alles staat in bloei

Fig. 1.1

ZOMER,.. HEERLIJK OM VEEL BUITEN TE ZIJN, BUITEN TE SCHILDEREN,

resultaat. Leuk,.. bloemen, verf, pasta en pa-

Stap 3

pier! Ik heb er zin in! De Irissen staan in volle

Ik maak altijd eerst een paar compositieschets-

BLOEI! ALHOEWEL IK VOORNAMELIJK STILLEVENS EN HOLLANDSE

bloei, dat wordt mijn onderwerp.

jes. Hoe wil ik de vlakverdeling? Waar komt de

LANDSCHAPPEN SCHILDER EN DAARIN NAAR DE REALITEIT WERK,

Stap 1

bladeren? Deze vragen kun je beter op een A

VIND IK HET HEERLIJK OM AF EN TOE EENS ‘HELEMAAL LOS’ TE GAAN.

Eerst ga ik het doek voorbereiden. Hiervoor

4 tje uitdokteren dan dat je halverwege je schil-

gebruik ik (vloei)papier dat ik met een lijm/lak

derij van alles moet veranderen, omdat je bij

BLOEMEN ZIJN DAN ALTIJD WEER EEN FIJN ONDERWERP.

op acrylbasis op het doek plak. Daarnaast ge-

nader inzien toch liever een andere indeling

Het hele artikel kunt

bruik ik pasta, welke ik met een spatel op het

had gewild! (Fig. 4)

u lezen in de gedrukte

TE WANDELEN, TE FIETSEN EN TUINEN TE BEZOEKEN. ALLES STAAT IN

achtergrond, waar de bloemen en maak ik ook

versie van Palet

doek aanbreng (Fig. 1). Acryl is een materiaal dat

De ervaring heeft me geleerd, niet al te dikke

Dit schetsje teken ik met houtskool op het

vele mogelijkheden biedt.

klodders op het doek aan te brengen en de

doek. Ik gebruik hierbij een raster, of verdeel

Ik schilder er graag mee. Ik

naden van het papier een beetje weg te wer-

zowel de schets als het doek in vier vlakken. Je

schilder vaak redelijk pre-

ken met wat extra pasta (Fig 1.1). Ik weet nog

kunt dan makkelijker controleren of de schets

cies, in meerdere lagen

niet precies waar ik de bloemen ga zetten en

op het doek en het schetspapiertje overeen

waarbij de onderlagen

dikke lagen reliëf waar ik juist een gladder stuk-

meespelen. Echter, je kunt

je had gewild, zijn niet wenselijk.

acryl ook gebruiken in ge-

Je kunt ook in een later stadium van je schilderij

mengde technieken, met

nog extra pasta aanbrengen.

bijvoorbeeld inkt, touw, reli-

Fig. 1 76


ëfpaint of pasta.

Stap 2

Het gebruik van materialen

Nu ga ik het doek helemaal beschilderen met

als pasta, papier en lak,

de eerste verflaag. Dit doe ik onregelmatig en

geeft je doek een mooie

kleurrijk. Deze laag zal later nog een heel klein

levendige huid. Dit voor-

beetje doorschemeren (Fig 2). Als deze laag

komt weer dat je al te pre-

droog is, breng ik een tweede laag aan met

cies gaat werken. Daar-

iets minder contrast en kleur. Ik doe dit met

naast biedt het je de mo-

een smalle witkwast die je bij de bouwmarkt

gelijkheid om de diverse

kunt kopen en houd deze kwast zo plat moge-

verflagen van je schilderij

lijk. Als je hem recht op houdt zul je het doek

echt optimaal met elkaar te

sneller dicht schilderen waardoor je de onder-

laten samenwerken. Dit

ste lagen niet meer zult zien.

geeft een mooi en levendig

Nu al krijg je een leuk effect (Fig. 3)!

Fig. 2 palet 372 I augustus/september 2014

77

Inhoud. uitgave. augustus september

Recommend Documents