!"
2
INHOUD Van de voorzi,er Jubileum -‐ 20 jaar Slowakije!! Een Tsjechische enclave tussen 800 Europ(ol)eanen In Memoriam Cor de Ronde Musea... Nieuws uit Tsjechie en Slowakije Cultuur Literatuur Agenda
3 4 7 9 10 12 13 16 18
Foto voorpagina: De heren Prochác en Kákon Xjdens hun optreden t.g.v. 20 jaar Slowakije (zie pagina 4)
Aan deze Ahoj! werd meegewerkt door Bozena Kooij-‐Volfova, Rianne Tieben en Roel van Os. Kopij voor de Nieuwsbrief van mei 2013 kan tot 10 mei worden ingeleverd bij de redacXe.
COLOFON Ahoj!, de ledenbrief van de VNTS, verschijnt Xen keer per jaar. In juli en december is er geen ledenbrief. Uitgever: VNTS, Ranonkelstr. 123, 2565 BC Den Haag Redac5e-‐adres: Ahoj, Kleefsehoek 220, 6711 SJ Ede Tel. 0646 322097, E-‐mail:
[email protected] Adverten5es: AdvertenXetarieven kunnen worden opgevraagd bij de redacXe. Bestuur: Gert Bosscher, voorzi,er Calvercamp 29, 1141 RT Monnickendam E-‐mail:
[email protected]
Bert Marcus, secretaris Ranonkelstr. 123, 2565 BC Den Haag Tel. 0628 048408, E-‐mail:
[email protected] Joost Koch, penningmeester E-‐mail@
[email protected] Ingeborg Kriegsman, communicaXe E-‐mail:
[email protected] Bozena Kooy-‐Volfova, evenementen E-‐mail:
[email protected]
Contribu5e: Lidmaatschap loopt per kalenderjaar: A-‐leden (alleenstaanden): € 27,50 G-‐leden (gezin): € 35,00 Buitenlandleden: € 38,50 Donateurs (organisaXes): min. € 45,00 Opgeven als lid of donateur via de website of schriaelijk naar de ledenadministraXe. Opzeggen uitsluitend schriaelijk voor 1 november van het lopende jaar. Drukwerk: Print Service Ede, Ede
Ledenadministra5e: Bozena Kooy-‐Volfova, Salamander 130, 1187 BS Amstelven E-‐mail:
[email protected]
© Copyright: Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotokopie, internet of welke andere wijze dan ook, zonder toestemming van de uitgever. ISSN: 1383-‐0899
3
VOORZITTER Beste VNTS-‐vriend(inn)en, Het was een erg geslaagde avond, de viering van de 20ste verjaardag van de Slowaakse Republiek op 25 maart in Hoogeveen. Na een warme ontvangst door burgemeester Karel Loohuis en ambassadeur Jaroslav Chlebo werden de aanwezigen verrast op een bijzonder concert door Slowaakse musici op cello en accordeon. Tussen het welkomstwoord en de opening van het concert was er echter nog een verrassing voor de VNTS en de stedenband Hoogeveen-‐MarXn. Elders in deze Ahoj leest u er meer over. Na het concert werden Xjdens een goed bezochte recepXe volop geanimeerde gesprekken gevoerd. De bijeenkomst werd gelardeerd met een ruime keuze uit voortreffelijke lokale spijzen en dranken. Alles samen een geslaagde viering van het 20-‐jarig jubileum en een prima promoXe van culturele en culinaire aspecten van dit VNTS-‐vriendschapsland. Nu de temperaturen in Europa boven de nullijn lijken te blijven gaan velen weer reisplannen maken. Over een paar weken gaat de tradiXonele voorjaarsreis op pad. Tijdens deze reis ligt het accent op Slowakije. We mogen na terugkeer vast weer een inspirerend reisverslag verwachten. Nu het dan toch weer gaat over reizen, iedere ochtend ontvang ik een email van de Prague Daily Monitor. Een prima manier om op de hoogte te blijven van de meest spraakmakende ontwikkelingen in Tsjechie. Net voor het schrijven van deze bijdrage las ik een interessante mededeling. Ter gelegenheid van de verkiezing van president Milos Zeman worden, voor het eerst sinds 2008, in de periode van 15 – 19 mei de Tsjechische regalia tentoongesteld in de Praagse Burcht. Tot deze Boheemse kroonjuwelen behoren onder meer de kroon van St. Wenceslas en andere topstukken uit de periode van de 14e tot en met de 18e eeuw. Een gelegenheid die zich zelden voordoet en wellicht een reden is voor u voor een kort bezoek. Veel leesplezier in deze Ahoj!
4
Jubileum – 20 jaar Slowakije!! Een scherpe noordooster wind trotserend, sta ik op maandag 25 maart op de afgesproken plaats op mijn ‘lia’ te wachten (lees: onze voorzi,er en zijn vrouw) om naar Hoogeveen mee te rijden. Daar gaan wij acte de présence geven Xjdens de viering van het 20 jarig jubileum van de zelfstandigheid van de Slowaakse republiek. De reis gaat voorspoedig, van een noemenswaardige file is er geen sprake en dus doen wij het rusXg aan. Tijd zat is de mening. Tot wij de juiste afslag missen. Te ver doorgereden. En dan is het omrijden en dat kost Xjd. Maar ondanks dat komen wij toch nog op Xjd in de Tamboer aan. Wij werden verwelkomd door de Slowaakse ambassadeur dhr. Chlebo, zijn vrouwelijke consul mevr. Vavrikova, de burgemeester van Hoogeveen dhr. Loohuis en nog een paar hoogwaardigheidsbekleders. Even Xjd voor een kopje koffie en dan gaan wij naar de zaal, waar het concert wordt gegeven. Als ik het aantal aanwezigen zie, dan denk ik met weemoed aan het aantal van onze leden die aanwezig zijn Xjdens onze vergaderingen. Hoe blij zou ik zijn, en niet enkel ik, als er ten minste, qua aantal, 1/4 van de aanwezigen op onze vergaderingen zou verschijnen. Maar goed. Eerst worden wij welkom geheten door ambassadeur dhr. Chlebo en daarna door burgemeester. Maar voor het concert begint, staat ons nog een verrassing te wachten. Uit handen van de ambassadeur mag onze voorzi,er een oorkonde in ontvangst nemen. Deze oorkonde wordt door de Slowaakse minister van Buitenlandse zaken dhr. Miroslav Lajčák verleend aan VNTS als blijk van waardering voor het ontwikkelen van vriendschappelijke betrekkingen tussen beide landen. Daar mogen wij best trots op zijn!!!
5
En dan begin het concert. Een aparte combinaXe van instrumenten kan ik wel zeggen. Cello, bespeeld door dhr. Prochác en accordeon, bespeeld door dhr. Kákoni. Dat ziet/hoort men niet zo vaak. Maar toch klinkt het mooi. Over de componisten en hun werken wordt uitleg gegeven door dhr. Prochác. En het repertoire omvat werken van diverse componisten en werd goed ontvangen. Vooral de tango had groot succes. Na het concert gaan wij naar een andere zaal. Daar staan allerlei soorten koude en warme gerechten, en natuurlijk, behalve het assorXment gedesXlleerd, de Slowaakse wijnen. En het personeel geea daarover goede uitleg. Tijdens de recepXe is er Xjd om met bekenden (bij-‐) te praten. Met onze leden, verschillende vertegenwoordigers van stedenbanden en vele anderen. Ik kwam tot ontdekking, dat ik daar in het hoge noorden meer mensen kende, dan dat ik dacht. En als het gezellig is, vliegt de Xjd voorbij. Helaas moesten wij weg om bijXjds weer thuis te zijn. Het werd toch wel tegen middennacht, eer ik weer thuis was. Met een lekker gevoel stapte ik mijn bed in. De organisaXe, het concert en alles was weer perfect geregeld. Bedankt Slowakije en Hoogeveen. Tot de volgende keer! Božena Kooij-‐Volfová
6
Foto-impressie 20 jaar Slowakije
7
Een Tsjechische enclave tussen 800 Europ(ol)eanen Vijaien Tsjechen (en 7 Slowaken) werken tussen een kleine 800 collega's van 27 andere Europese naXonaliteiten op de burelen van Europol in Den Haag. Een van die Tsjechen is adjunct-‐directeur Oldřich MarXnů, en hem zocht ik op voor een interview. Tijdens de mailwisseling voorafgaand aan onze ontmoeXng kreeg ik een cadeautje in de schoot geworpen van hem, want zijn assistente Tereza Sernets is ook van Tsjechische avomst, en hij wil zijn rots in de branding graag laten deelnemen aan het gesprek. Dit keer dus een dubbelinterview met twee Tsjechische collega's. In tegenstelling tot de in Nederland opgegroeide Sernets, spreekt MarXnů nog niet zo heel veel Nederlands, wel kan hij ijs met slagroom bestellen in het Nederlands, en hij is blij verrast als dat nu net een van de zinnetjes blijkt te zijn die ik in het Tsjechisch kan spreken. De voertaal Xjdens ons gesprek is dan ook een mengeling van Engels, Tsjechisch en Nederlands. Tereza Sernets kwam in 1968 als kind via Wenen en Straatsburg naar Nederland, samen met haar moeder, die inmiddels in Canada woont. Haar vader, Jiří Srnec, bleef achter in Praag. Hij is de uitvinder van het zwarte theater, en samen met haar moeder, de actrice Zdena Rada Sykorova, oprichter van Laterna Magika, waar de latere president Václav Havel bekend werd. Ze komt uit een erg arXsXek gezin, dat naast toneelspelers ook schilders voortbracht. ,,Ik schilder graag Tsjechische landschappen. De weidsheid van het landschap is echt iets wat ik mis in Nederland. Zelfs mijn zonen die hier geboren en getogen zijn missen dat.” In 2000 is ze samen met haar 2 jongens naar Tsjechië verhuisd om daar te werken als referente veiligheid rondom de IMF/WereldbankmeeXng, maar in 2002 kwam ze weer terug naar Nederland, om bij Europol te starten. Daar werkte ze op de afdeling valsemunterij, tot MarXnů een Tsjechische assistente zocht en haar daar weg plukte.
8
Criminalteit bestrijden MarXnů kwam in 2011 in Nederland wonen, toen hij adjunct-‐directeur van Europol werd, na een lange loopbaan bij de Tsjechische poliXe. In 2010 trad hij af als hoofd van de Tsjechische poliXe, en een aantal maanden later begon hij bij Europol. ,,Mijn werk hier is eigenlijk niet zo heel veel anders dan mijn werk daar, namelijk het bestrijden van criminaliteit. Vanuit mijn funcXe in Praag kwam ik ook al regelmaXg voor overleg naar Europol. Ik werk hier nu een kleine anderhalf jaar, maar het lijkt alsof ik hier gisteren gestart ben, de Xjd vliegt. Zeker in het eerste jaar hadden veel nieuwe dingen mijn aandacht nodig, en moest ik mijn Xjd verdelen tussen mijn kantoor, mijn bed, het vliegtuig en Praag. Het is dynamisch werk en elke dag zijn er wel weer nieuwe zaken die aandacht nodig hebben.” Bij Europol werken circa 800 mensen aan het onderzoeken van criminele acXviteiten als drugshandel, terrorisme, valsemunterij, geld witwassen, internetcriminaliteit, en mensenhandel, waaronder ook kinderporno. Europol wordt acXef als er een probleem is waarbij twee of meer lidstaten van de Europese Unie zijn betrokken en haar hulp wordt ingeschakeld. Europol is in feite een Europees poliXebureau dat criminele inlichXngen verwerkt. Het heea geen uitvoerende machten zoals arresteren van mensen, maar verleent service waardoor de naXonale poliXe-‐organisaXes van de lidstaten hun werk kunnen doen. Fietsen ,,Ik kan hier in Den Haag mijn weg goed vinden. Ik voel mij hier veilig, en de mensen zijn behulpzaam en gemakkelijk in de omgang. Over het algemeen spreekt iedereen erg goed Engels, zelfs de monteur die vanochtend langs kwam. Wel merk ik dat regelmaXg geprobeerd wordt om expats uit te melken. Het eerste wat ik bij aankomst in Nederland heb gedaan is een fiets kopen, een hele degelijke stadsfiets. Soms vergeet ik nog wel eens dat ik op de fiets naar mijn werk ben gekomen, want mijn appartement is maar 15 minuten lopen vanaf mijn werk. Dan ben ik alweer thuis en staat mijn fiets nog in de fietsenstalling bij Europol. Mijn auto's zijn nog in Tsjechië, waar ze dankbaar gebruikt worden door mijn vrouw maar ook door mijn twee volwassen dochters.” Als MarXnů over zijn dochters begint te spreken spat de trots van zijn woorden af. Al snel komen foto's tevoorschijn met daarop zijn dochters tussen de bloeiende bloemen van de oer-‐Hollandse Keukenhof. ,,Mijn oudste dochter is kinderarts in een Praags ziekenhuis en mijn jongste dochter studeert rechten aan de universiteit in Praag. Zij hoopt na de zomer in Leuven verder te gaan. Mijn vrouw reist tussen mij en onze dochters heen en weer, en zelf ben ik ook regelmaXg bij mijn gezin in Praag.” Stad MarXnů is, net als zijn vrouw, geboren en getogen in Humpolec, een plaats van ruim 10.000 inwoners, heel anders dan Den Haag dus. ,,Toch vind ik Den Haag een groot gegroeid dorp, niet te vergelijken met
9
Praag, wat een echte hoofdstad is.” Sernets groeide op in Praag, vlak bij het Loretánské náměs| in de wijk Hradčany. Op haar achtste verliet ze Tsjechoslowakije samen met haar moeder en broer, om via Wenen en Straatsburg uiteindelijk in Amsterdam te belanden. ,,Ik had er geen enkele moeite mee om in Amsterdam op te groeien, dat was zo ongeveer de hemel voor mij. Omdat we geen officiële poliXeke vluchtelingen waren, moest mijn moeder eerst werk vinden voor ze ons ook mee kon nemen naar Nederland. Dat lukte bij ontwerpbureau Total Design. Grappig is dat mijn zoon nu ook naar het Grafisch Lyceum gaat. Mijn moeder heea Xen jaar met ons in Amsterdam gewoond, daarna trouwde ze met een Canadees en vertrok naar Canada. Ze is nu 82 maar komt nog regelmaXg naar Nederland, ze reist dan zelfstandig met vliegtuig en bus van Montreal via Brussel naar Nederland.” Zelf komt Sernets graag nog in Tsjechië. Ook MarXnů reist nog regelmaXg naar zijn vaderland, zeker omdat zijn gezin daar nog woont, alhoewel zijn vrouw regelmaXg naar Nederland komt. Twee Tsjechen, werkzaam in een Europese se}ng in Nederland, maar in hart en nieren nog alXjd Tsjechisch. Rianne Tieben
In Memoriam Cor de Ronde (18 juni 1925 -‐ 4 april 2013) Cor de Ronde, erelid van de VNTS is overleden. Cor was als burgemeester van Brielle betrokken bij het tot stand komen van de eerste stedenband met een stad in het toenmalige Tsjecho-‐Slowakije: Havlickuv Brod. In 1986 was dat best een opzienbarende stap. Daarmee verbrak hij het isolement, dat men vooral in de Oost-‐Europese staten nastreefde. Cor is daarvoor terecht benoemd tot erelid van onze vereniging. Jarenlang bezocht hij met regelmaat de vergaderingen van onze vereniging. Hij had zich na zijn pensionering gevesXgd in het Noord-‐ Brabantse Hank. Hij toonde zich alXjd belangstellend voor de gang van zaken in onze vereniging. Ook wanneer ik hem nog al eens mocht zien in De Doelen in Ro,erdam waar hij een trouw bezoeker was van de concerten van het Ro,erdams Philharmonisch Orkest, informeerde hij daarnaar. Cor de Ronde zullen wij in onze Vereniging in hoge ere houden. Hij ruste in vrede. Arie Hoogstad
10
Musea… Ik ben geen echte museumbezoeker. Als ik een uur in een museum heb doorgebracht word ik ongedurig en voordat er twee uren zijn verstreken wil ik er uit. Een openluchtmuseum is wél aan mij besteed. Je kunt er vrij rondwandelen, de gebouwen van buiten bewonderen, even naar binnen lopen om het interieur in ogenschouw te nemen, weer naar buiten, verder wandelen naar het volgende 'object' en intussen van het landschap genieten. Het bewonderen van een exposiXe van landbouwwerktuigen in een boerenschuur of van leermiddelen in een oud schooltje is behapbaar voor iemand als ik. En als de behoeae zich voordoet om even wat te eten of te drinken, kan daar simpel aan worden tegemoetgekomen: een restaurantje is nooit ver weg. In Tsjechië heb ik twee openluchtmusea bezocht: in Veselý Kopec (bij Hlinsko) en in Rožnov pod Radhoštěm (30 km van de Slowaakse grens). In Veselý Kopec is een mooie verzameling bouwwerken uit het midden van Tsjechië (Vysočina) samengebracht, authenXek en met gevoel voor detail ingericht. Dat laatste geldt ook voor het openluchtmuseum in Rožnov, maar hier zijn de gebouwen natuurlijk avomsXg uit het oosten (Walachije). Alles wat in een dorp vroeger voorhanden moest zijn is in deze musea aanwezig, zodat je een aardig beeld krijgt van het pla,elandsleven van vóór de tweede wereldoorlog. In Rožnov zijn bovendien diverse toepassingen van watermolens in werking te zien. Allerlei demonstraXes van oude ambachten en bekwaamheden worden in beide musea gegeven door in klederdracht gestoken 'bewoners': een houtskoolbrander, een smid, mandenvlechters, broodbakkers, volksdansers, muzikanten. Een openluchtmuseum bezoeken is voor mij een dagje uit, een museum bezoeken is meer een culturele verplichXng… Een uitzondering op deze regel is een museum wat bij de voorgaande past: het Muzeum Řemesel in Letohrad (bij Ús| nad Orlicí), waar een groot aantal volledig ingerichte anXeke werkplaatsen, winkelinterieurs e.d. een sXlle getuigenis afleggen van het moeizame leven van weleer, en natuurlijk van verdwenen vakmanschap. Er zijn meer uitzonderingen. In Moravský Krumlov (35 km zw van Brno) bezocht ik in het plaatselijke kasteel de permanente exposiXe van het Slavische Epos van Alfons Mucha. Het kasteel is groot en ziet er van buiten wat verwaarloosd uit. Maar daar kwam ik niet voor, ik kwam voor de schilderijen. En die zijn verple,erend. Het Slavische Epos bestaat uit twinXg monumentale schilderijen, waarvan de grootste ruim zes bij acht meter beslaan. Indrukwekkend! Ik kende Mucha alleen als Art Nouveau en JugendsXl-‐ kunstenaar. Dit is heel andere koek. De geschiedenis van de Slavische volkeren is weergaloos in twinXg hoogtepunten samengevat. De schilderijen leven en ik vergat de Xjd terwijl ik zat, stond, liep te kijken. Inmiddels is het Slavische Epos naar Praag overgebracht.
11
Bij Slavkov (15 km o van Brno), dat vroeger Austerlitz hee,e, werd in 1805 de Driekeizersslag uitgevochten: Napoleon, Alexander I van Rusland en Franz II van Oostenrijk brachten samen ruim 150.000 soldaten in het veld en hoewel Napoleon numeriek in de minderheid was, wist hij de legers van zijn collega's in de pan te hakken. Ter herinnering aan deze ramp is ruim honderd jaar later op een heuvel bij het dorpje Prace een gedenkteken opgericht: Mohyla míru. Het monument zelf is al een omweg waard, maar het museum dat erachter staat vond ik nog beter. Er is een tentoonstelling van schilderijen, prenten, documenten over de veldslag en a,ributen uit de strijd. Interessant, maar niet bijzonder. Terwijl ik langs de vitrines liep, rommelde de kaartjesverkoopster in een volgend zaaltje. Na een paar Een beeld van Jan Štursa voor de galerie in Nové Mĕsto na Moravĕ minuten kwam ze me uitnodigen. Ik volgde haar, mocht gaan zi,en, waarop zij zich terugtrok. Het licht ging uit en ik waande mij in een legerkamp op de avond voor de slag. Kampvuurtjes brandden in mijn uitzicht en soldatenstemmen bespraken speciaal voor mij in het Duits de op handen zijnde gebeurtenissen. FantasXsch! En dat was nog niet alles: in een volgend zaaltje werd een impressie gegeven in beeld en geluid van de slag, de tacXek van de verschillende veldheren en de impact van het gebeuren. Dit museum ontdekte ik toevallig toen ik er langs kwam, evenals de galerie in Nové Město na Moravě, waar ik kennis maakte met het werk van Jan Štursa, wat me erg aansprak. Ik had nooit van deze beeldhouwer gehoord, maar later merkte ik in Praag dat hij een naXonale beroemdheid is. Hij ligt begraven op Vyšehrad en dat is alleen de groten vergund. Musea verruimen je horizon, zegt men. De Tsjechische musea die ik tot nu toe bezocht hebben mijn horizon zéker verruimd. Ik heb de smaak te pakken gekregen. Roel van Os
12
NIEUWS UIT TSJECHIË EN SLOWAKIJE
Sinds vorig jaar is Slowakije in verhouding tot de omvang van de bevolking ‘s werelds grootste autoproducent. Het land produceert 171 auto's per duizend inwoners, wat aanzienlijk meer is dan in het geval van de naaste concurrenten, Tsjechië en Zuid-‐Korea. “Dit houdt zowel een voordeel als een nadeel in”, aldus een Slowaaks dagblad, dat opmerkt dat de auto-‐ industrie een pijler is voor de lokale economie en werk biedt aan ruim 74.000 mensen. Maar “in Xjden van crisis […] behoren auto's tot de eerste producten die mensen niet meer kopen”. Hoewel Slowakije de meeste auto's exporteert naar de Europese Unie, worden andere markten steeds belangrijker. De sector probeert nu bijvoorbeeld te profiteren van de recente spanningen tussen China en Japan, die hebben geleid tot een Chinese boycot van Japanse auto's. Ter gelegenheid van de verkiezing van president Milos Zeman worden, voor het eerst sinds 2008, in de periode van 15 – 19 mei de Tsjechische regalia tentoongesteld in de Praagse Burcht. Tot deze Boheemse kroonjuwelen behoren onder meer de kroon van St. Wenceslas en andere topstukken uit de periode van de 14e tot en met de 18e eeuw. Een gelegenheid die zich zelden voordoet en wellicht een reden is voor een kort bezoek. De Amstel Gold Race, de enige Nederlandse wielerklassieker, is verrassend gewonnen door de Tsjech Roman Kreuziger van Saxo Bank. Hij viel vroeg aan en kon op de Cauberg een aanval van onder meer Philippe Gilbert voorblijven. Gilbert probeerde op twee kilometer van de streep met een aanval alsnog de winst te pakken, maar Kreuziger, kon genoeg tempo houden om alleen op de eindstreep af te rijden. Peter Sagan, vandaag de grote favoriet, was in de finale onzichtbaar. Zowel Slowakije als Tsjechie stonden dit jaar in de halve finale van de Fed Cup. Beide landen verloren, waardoor de finale niet werd gehaald. Rusland-‐Slowakije eindigde in 3-‐2 en Italie-‐Tsjechie in 3-‐1.
13
CULTUUR -‐ EXPOSITIES In het Muzeum řemesel in Moravské Budějovice (www.muzeum.mbudejovice.cz/) wordt van 1 mei tot 29 september een tentoonstelling van historische landkaarten van het koninkrijk Bohemen gehouden. h,p://www.muzeum.mbudejovice.cz/vismo/dokumenty2.asp?id_org=200085&id=1069&p1=1003.
Jindřich Štreit
De toonaangevende Tsjechische fotograaf Jindřich Štreit exposeert vanaf 25 mei tot en met 23 juni in het Apeldoorns Centrum voor EigenXjdse Cultuur. De onvermoeibare fotograaf, docent en curator Jindřich Štreit (1946) is één van de levende legendes van de Tsjechische cultuur. In talloze projecten documenteerde hij het dagelijks leven van gewone mensen, zoals onlangs nog te zien in de cyclus Mensen uit Vítkov die in Den Haag werd tentoongesteld. Štreit heea honderden exposiXes op zijn naam staan en zijn werk was over de hele wereld te zien. Zie ook: www.jindrichstreit.cz Meer informaXe binnenkort op: www.acecgebouw.nl De aŽeeldingen zijn avomsXg uit Mensen uit Vítkov. Plaats: ACEC Gebouw, Roggestraat 44, Apeldoorn Datum: 25 mei t/m 23 juni Georganiseerd in samenwerking met het Tsjechisch Centrum
CULTUUR -‐ FESTIVALS Interna5onal Gipsy Fes5val
Het InternaXonal Gipsy FesXval laat op zaterdag 25 en zondag 26 mei de zon weer schijnen in de Tilburgse Interpolistuin. Met een wervelend programma vol muziek. Van tradiXonele gipsyklanken tot eigenXjdse hip-‐hop, van opzwepende Balkan tot lome jazz, van feestelijke brass tot warmbloedige flamenco: Xjdens het InternaXonal Gipsy FesXval spelen topmuzikanten uit heel Europa de grenzen open. Voor de zevenXende keer komen SinX en Roma en vooral heel veel uitgelaten bezoekers van heinde en verre naar dit zonnigste fesXval van Nederland. Op de hoogte blijven van het nieuws, programma en kaart(voor)verkoop? Kijk op h,p://www.gipsyfesXval.nl voor meer informaXe.
14
CULTUUR -‐ MUZIEK Milokraj
Het Tsjechische duo Milokraj speelt dit jaar op Vurige Tongen, het jaarlijkse muziek-‐ en poëziefesXval in de kunstenaarskolonie Ruigoord. Marta Töpferová en Tomáš Liška geven met Milokraj (Tsjechisch voor 'geliefd land') een eigenXjdse draai aan Tsjechische en Moravische folkmuziek. Het volledige programma van Vurige Tongen is binnenkort te zien op: www.vurigetongen.nl Zie ook www.milokraj.com voor muziek en video's. Plaats: Ruigoord, Ruigoord 76, 1047 HH Amsterdam Datum: 19 mei, 19.00 uur t/m 20 mei, 20.00 uur Georganiseerd in samenwerking met het Tsjechisch Centrum
Káťa Kabanová
Théâtre des Bouffes du Nord speelt Xjdens de Ro,erdamse Operadagen Káťa Kabanová van Janáček in een inXeme uitvoering voor piano. Kijk voor meer informaXe op: h,p://www.operadagenro,erdam.nl/programma/voorstellingen/kaXa-‐ kabanova Datums: 29 mei, 20.15 -‐ 21.30 uur en 30 mei, 20.15 -‐ 21.30 Toegang: kaarten vanaf € 12,50 tot € 30,00 Plaats: Ro,erdamse Schouwburg, Schouwburgplein 25, 3012 CL Ro,erdam
Buurman & Buurman beginnen voor zichzelf
Na het grote succes van ‘Buurman en Buurman gaan verhuizen’ nu een tweede musical met het bekende duo uit de Tsjechische animaXeserie. Voorstellingen door het hele land. Kijk voor de volledige speellijst op: www.buurmandemusical.nl
Psí vojáci
De legendarische Tsjechische band Psí vojáci komt naar Nederland. De groep rond muzikaal brein Filip Topol speelt al sinds 1979 in wisselende beze}ngen samen en staat bekend om haar intense live optredens. Zie ook: www.psivojaci.cz Plaats: Badhuistheater, Boerhaaveplein 28, 1091 AT Amsterdam Datum: 25 mei 2013 Georganiseerd in samenwerking met het Tsjechisch Centrum
15
CULTUUR -‐DIVERS Het Krekeltje
Zdeněk Miler is vooral bekend van de tekenfilms met het Molletje, maar hij maakte ook zeven filmpjes met een krekeltje in de hoofdrol. Nu te zien in diverse bioscopen. Kijk op h,p://cinema.nl/films/10008437/de-‐krekel voor de actuele speelXjden.
Filmclub: Lidice
Bijna zevenXg jaar na dato draaide Petr Nikolaev een bekroonde film over het tragische lot van Lidice. Dit Tsjechische dorpje werd op 12 juni 1942 door de Duitse beze,ers vrijwel geheel platgebrand en uitgemoord als vergelding voor de aanslag op Reinhard Heydrich. Lidice (Tsjechië en Slowakije 2011; 121 minuten) R: Petr Nikolaev Met o.a.: Karel Roden, Zuzana Fialová en Zuzana Bydžovská. Tsjechisch gesproken, met Engelse onderXtels Let op: in tegenstelling tot wat eerder werd aangekondigd wordt deze film op 29 i.p.v. 8 mei vertoond. Kijk voor meer informaXe over de film op: www.filmlidice.cz. Plaats: Westersingel 9, 3014 GM Ro,erdam Datum: 29 mei 2013, 19.30 uur Georganiseerd door: České centrum
Fashionclash
Op het mode-‐evenement Fashionclash in Maastricht is dit jaar ook werk te zien van de drie Tsjechische ontwerpsters Petra Ptáčková, Lucie Houdová en Hana Frišonsová. Kijk voor meer informaXe op: h,p://fashionclash.nl/ Plaats: SAM decorfabriek, Meerssenerweg 215, Maastricht Datum: 31 mei t/m 2 juni
Overzicht van verschillende ac5viteiten in Tsjechië Bra5slavský majáles 3.5.2013 aanvang om 18:00 uur – 5.5.2013 einde om 22:00 uur Open air fesXval, concerten, workshops voor kinderen, fietsen, vuurwerk aan Donau etc. BraXslava, Týršovo nábrezie
16
Metropolitan Orkest Bra5slava – Máj, lásky čas ofwel Liefde in opere,e 19.5.2013 Aanvang om 17:00, www.mestskedivadlo.sk Štýl a moda 60. rokov – SXjl en mode van de 60en jaren t/m 30.09.2013, dagelijks van 09:00-‐17:00 uur. ‘s Maandags gesloten. Slovenské národné múzeum – Vajanského nábrezie 2, BraXslava Unikátní plakáty Alfonse Muchy – t/m 30 juli 2013 Tentoonstelling/wereldpremière van Mucha’s affiches uit de (grootste) verzameling van Ivan Lendl – 122 stuks. Obecní dům, Nám. Republiky 5, Praha. Entree: Czk 180,-‐-‐ p.p., familie Czk 350,-‐-‐ Tropische vlinders – tot 12.5.2013 Botanische tuin (Hortus Botanicus), Nádvorní 134, Praha 7 Open vanaf 09:00 uur. ‘s Maandags gesloten. Entree: volw. Czk 120,-‐-‐, familie Czk 300,-‐-‐(2 volw. + 2 kinderen), kinderen 6-‐15 jaar Czk 60,-‐-‐, senior Czk 60,-‐-‐ Volklor fes5val Hanácké Slovácko 8.6.2013 aanvang om 10:00 uur – 9.6.2013 einde om 21:00 uur Krumvíř 184, Krumvíř –Zuid Moravië Entree: 1 dag Czk 120,-‐-‐ p.p., met korXng (kinderen?) Czk 60,-‐-‐ Weekend – volw. Czk 200,-‐-‐, kinderen 6-‐15jaar Czk 100,-‐-‐ Joodse wijk -‐ 10 jaar bij UNESCO elite Joodse wijk in Třebíč, t/m 27.10.2013 21:00 uur, Subaková 1/44 Třebíč www.mkstrebic.cz Tel.: +420 568 610 023 Wilt u nog meer weten over andere acXes, tentoonstellingen etc.? Kijk dan op www.kudyznudy.cz Maar, deze zeer uitgebreide website is, helaas, enkel in het Tsjechisch.
LITERATUUR Literatuurnacht -‐ Jáchym Topol
'Hoe wij huilen en lachen om hetzelfde'. Deze intrigerende essayXtel van Michel Montaigne is dit jaar het mo,o van de EUNIC-‐ literatuurnacht. Twaalf auteurs, waaronder Jáchym Topol, schreven een kort essay, verhaal of gedicht geïnspireerd op deze Xtel. Dinsdag 14 mei wordt deze bundel gepresenteerd in De
17
Brakke Grond, Amsterdam, op een avond vol met muziek, debat en op de teksten geïnspireerde theateroptredens. Op dinsdag 14 mei organiseert voor het derde jaar het samenwerkingsverband van Europese culturele insXtuten EUNIC een Nacht van de Europese literatuur. Dit keer staat het thema 'De smalle grens tussen vreugde en verdriet bewandeld door twaalf auteurs' centraal. De avond vindt plaats in de Brakke Grond en is volledig engels gesproken. 'Hoe we wenen en lachen om hetzelfde' (Comme nous pleurons et rions d'une même chose). Met de Xtel van dit essay van de Franse filosoof en schrijver Michel de Montaigne als leidraad, zijn twaalf auteurs uit heel Europa ingegaan op het verzoek een essay, een kortverhaal, of een ander stuk proza te schrijven. Jáchym Topol mag wel de belangrijkste hedendaagse Tsjechische schrijver worden genoemd. Zijn boeken worden vertaald in veel Europese talen, in het Nederlands oa.Nachtwerk (2003), Spoelen met teerzeep (2005) en onlangs De werkplaats van de duivel (Nederlandse vertaling Edgar de Bruin). De avond is mede mogelijk gemaakt door de vertegenwoordiging van de Europese Commissie in Nederland Plaats: De Brakke Grond, Nes 43 1012 KD, Amsterdam Datum: 14 mei 2013 Georganiseerd in samenwerking met het Tsjechisch Centrum
Moldaviet 22 t/m 24
In april 2013 verschijnen naar verwachXng 3 nieuwe boeken in de Moldaviet serie *Michal Viewegh. Verhalen over de liefde (Definice lásky, Záhada) Vertaling en nawoord Edgar de Bruin. *Ludvík Vaculík. Is het lente? (Jaro je tady). Vertaling en nawoord Kees Mercks. *Milena Jesenská. De weg naar eenvoud (Fejetony). Vertaling Irma Pieper, nawoord Kees Mercks.
Bohumil Hrabal: Legende van de bloedmooie Julinka
De in Ahoj! 286 aangekondigde presentaXe van de in een oplage van 250 genummerde exemplaren te verschijnen bibliofiele Hrabal-‐uitgave vond op 12 april plaats. Het pareltje is nog in de handel verkrijgbaar: Bohumil Hrabal. Legende over de bloedmooie Julinka (Legenda o krásné Julince). Vert. Kees Mercks. Uitgeverij Pegasus, Amsterdam 2013. 24 blz. ISBN 9789061433767. €10,-‐. hdp://www.pegasusboek.nl/legende-‐over-‐de-‐bloedmooie-‐julinka.html
Charles Lewinsky: Terugkeer ongewenst
Het levensverhaal van de Joodse acteur, entertainer en regisseur Kurt Gerron zoals beschreven door de Zwitserse auteur Lewinsky is gedeeltelijk waargebeurd, gedeeltelijk ficXef. Gerron vierde in de jaren twinXg en derXg in Berlijn grote triomfen voordat hij in 1933 moest vluchten. Via Wenen en Parijs belandt hij in
18
Nederland waar hij onder andere optreedt in de Joodsche Schouwburg te Amsterdam en meewerkt aan verschillende films. Merijntje Gijzen’s Jeugd is zijn bekendste. In 1943 wordt het echtpaar Gerron in Westerbork geïnterneerd en wordt vandaar naar Theresienstadt gedeporteerd. Gerron ontkomt niet aan het verzoek van de SS om daar een film te maken waarin het vernederende ge,obestaan wordt voorgesteld als een paradijs. Weigeren betekent transport naar Auschwitz, meewerken betekent verraad aan zichzelf en aan zijn kunst. Dit duivelse dilemma staat centraal in het boek. In de passages over het werk aan de film valt ook de naam van Nederlandse tekenaar Jo Spier. Zo laat Gerron Spier, bij gebrek aan een filmse™otograaf, tekeningen maken van de al opgenomen scènes. (Na de oorlog werd beweerd dat Jo Spier decors voor die film getekend zou hebben; daarvan maakt Lewinsky geen melding). Voordat de voltooide opnamen van de film gemonteerd konden worden, werd Gerron afgevoerd naar Auschwitz. Charles Lewinsky. Terugkeer ongewenst (Gerron). Vert. uit het Duits door Elly Schippers. Uitgeverij Signatuur 2012. 447 blz. ISBN 9789056724108. €19,95.
AGENDA t/m 5 mei: Tentoonstelling Vyšehrad -‐ Comenius Museum, Kloosterstraat 33, 1411 RS Naarden (zie Ahoj! januari 2013) t/m 5 mei: Tentoonstelling Comenius’ portret inspireert -‐ Comenius Museum, Kloosterstraat 33 1411 RS Naarden (zie Ahoj! januari 2013) t/m 16 juni: Tentoonstelling Tsjechische affiches -‐ Affiche Museum, Grote Oost 2, Hoorn (zie Ahoj! maart 2013) t/m 5 juni: Tentoonstelling tekeningen Helga Weiss -‐ E,y Hillesum Centrum, Roggestraat 3, 7411 EP Deventer (zie Ahoj! maart 2013) 14 mei: Literatuurnacht met Jáchym Topol -‐ De Brakke Grond, Nes 43 1012 KD, Amsterdam 19 en 20 mei: Duo Milokraj -‐ Muziek-‐ en poëziefesXval Ruigoord, Ruigoord 76, 1047 HH Amsterdam 25 mei: Psí vojáci -‐ Badhuistheater, Boerhaaveplein 28, 1091 AT Amsterdam 25 en 26 mei: InternaXonaal Gipsy FesXval -‐ Tilburg 25 mei t/m 23 juni: ExposiXe Jindřich Štreit -‐ ACEC Gebouw, Roggestraat 44, Apeldoorn 29 mei: Filmclub: Lidice-‐ Tsjechisch Centrum, Westersingel 9, 3014 GM Ro,erdam 29 mei: Janáček inXeme brieven -‐ Ro,erdamse Schouwburg, Schouwburgplein 25, 3012 CL Ro,erdam 29 en 30 mei: Káťa Kabanová -‐ Ro,erdamse Schouwburg, Schouwburgplein 25, 3012 CL Ro,erdam 31 mei t/m 2 juni: Fashionclash -‐ SAM decorfabriek, Meerssenerweg 215, Maastricht
NUTTIGE ADRESSEN GTSM: Genootschap voor Tsjechische en Slowaakse Muziek Hans Wallin, voorzi,er Prins Bernhardlaan 21, 2264 CA Leidschendam, tel/fax: 070 3278706 e-‐mail:
[email protected] Jacques de Coo, e-‐mail :
[email protected] Tsjechische Ambassade, Paleisstraat 4, 2514 JA Den Haag. Tel: 070 3130031 ; e-‐mail:
[email protected]; URL: www.mfa.cz/hague Tsjechisch Centrum, Westersingel 9, 3014 GM Ro,erdam. Tel.: 010 2251713, e-‐mail:
[email protected]; URL: www.czechcentres.cz/hague Postadres: Paleisstraat 4, 2514 JA Den Haag, Tsjechisch Bureau voor Toerisme, Strawinskylaan 517, 1077 XX Amsterdam, Tel.: 020 575 3014 ; e-‐mail: info-‐
[email protected]; URL: www.czechtourism.com CzechTrade Brussel, Rue du Trône 60, 1050 Brussel. Tel: +32 22139460; e-‐mail:
[email protected]; URL: www.czechtrade.be Tsjechisch Centrum Brussel, 60, Rue du Trône, 1050 Brussel Tel: +32 22139430; e-‐mail:
[email protected]; URL: www.czechcentres.cz/brussels Nederlands-‐Tsjechische Kamer van Koophandel, Anděl City, Plzenska 5b / Radlická 1c, 150 00 Praha 5 – Smichov Tel. +420 257 474740; e-‐mail:
[email protected] Slowaakse ambassade, Parkweg 1. 2585 JG Den Haag. Tel. 070 4167777, e-‐mail:
[email protected]; URL: www.mzv.sk/hague Nederlandse Ambassade in Tsjechië, Go,hardska 6/27, 160 00 Praag 6 Tel.: 00420 233 015200, e-‐mail:
[email protected] Nederlandse Ambassade in Slowakije, Frana Krala 5, 811 05 BraXslava 1 Tel.: 00421 2 5262 5081, e-‐mail:
[email protected]
