!
" #
2
INHOUD Van de voorzi,er Najaarsbijeenkomst De mijn van Harrachov Stedenbanden Allerlei Tips voor de herfstvakanCe Cultuur Van het bestuur Literatuur Agenda
3 4 5 7 11 13 14 16 17 18
COLOFON Ahoj!, de ledenbrief van de VNTS, verschijnt Cen keer per jaar. In juli en december is er geen ledenbrief. Uitgever: VNTS, Ranonkelstr. 123, 2565 BC Den Haag Redac5e-‐adres: Ahoj!, Kleefsehoek 220, 6711 SJ Ede Tel. 0646 322097, E-‐mail:
[email protected]
Bij de voorpagina: De wereldverdraagwagen van Desire Haverkamp. Zie bericht over tentoonstelling ‘Het Labyrint’ op pagina 14.
Bert Marcus, secretaris Ranonkelstraat 123, 2565 BC Den Haag Tel. 0628 048408, E-‐mail:
[email protected] Joost Koch, penningmeester E-‐mail@
[email protected] Ingeborg Kriegsman, communicaCe E-‐mail:
[email protected] Bozena Kooy-‐Volfova, evenementen E-‐mail:
[email protected]
Adverten5es: AdvertenCetarieven kunnen worden opgevraagd bij de redacCe.
Ledenadministra5e: Bozena Kooy-‐Volfova, Salamander 130, 1187 BS Amstelveen E-‐mail:
[email protected]
Bestuur: Gert Bosscher, voorzi,er Calvercamp 29, 1141 RT Monnickendam E-‐mail:
[email protected]
Contribu5e: Lidmaatschap loopt per kalenderjaar: A-‐leden (alleenstaanden): € 27,50 G-‐leden (gezin): € 35,00
Buitenlandleden: € 38,50 Donateurs (organisaCes): min. € 45,00 Opgeven als lid of donateur via de website of schriaelijk naar de ledenadministraCe. Opzeggen uitsluitend schriaelijk voor 1 november van het lopende jaar. IBAN: NL56INGB0000379543 BIC: INGBNL2A
Drukwerk: Print Service Ede, Ede © Copyright: Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotokopie, internet of welke andere wijze dan ook, zonder toestemming van de uitgever. ISSN: 1383-‐0899
3
VOORZITTER Beste VNTS-‐vriend(inn)en, Tijdens het schrijven van dit voorwoord moet het kunstlicht er alweer bij worden aangestoken. Op zich prima, een filosoof zal waarschijnlijk redeneren dat het een goede zaak is regelmaCg je licht over het nieuws te laten schijnen. Wij, VNTS-‐ers doen dit dan meer dan gemiddeld over onze vriendschapslanden in Centraal-‐Europa. Toch geea het aan dat de wisseling van de seizoenen voor de deur staat en daarmee een wat grotere acCviteit op het culturele vlak. Het loont zeer de moeite de agenda en Cps elders in deze Ahoj te lezen. Veel is al geschreven over de villa Tugendhat in Brno, gebouwd in 1930 door de Duitse architect Ludwig Mies van der Rohe. Na restauraCe weer te bezichCgen. De meeste lezingen zullen bij het verschijnen van dit nummer wel voorbij zijn. Op de site van het Tsjechisch Centrum vindt u informaCe over nog lopende tentoonstellingen. Een paar dagen geleden werd ik verrast door enkele foto’s van de intocht te paard van Keizer Franz Jozef I in ons vakanCestadje Lucany nad Nisou. Een grote schare volgelingen, gekleed in historische gewaden maakte de optocht compleet. Op 7 september 2013 werd gevierd dat 100 jaar geleden stadsrechten werden verleend aan Lucany. Dat dit uitbundig werd gevierd hebben we helaas niet aan den lijve kunnen meemaken. We hadden geen keizerlijke uitnodiging ontvangen. Tijdens het feest zal ongetwijfeld het historische bier rijkelijk zijn gevloeid. Het is u zonder twijfel opgevallen dat er in Ahoj! regelmaCg interviews staan met min of meer prominente Tsjechen en Slowaken die in de Nederlandse samenleving al langere Cjd werkzaam zijn. Er is weer een mogelijke kandidaat aan de lijst toe te voegen. Op de laatste dag van de transfermarkt heea de voetbalclub NEC de Slowaakse middenvelder Samuel Štefánik gecontracteerd. De 21-‐jarige speler speelde voorheen bij AS Trenčín en heea een contract voor 3 jaar getekend. Het is al eerder genoemd, de eerstvolgende acCviteit die u van ons mag verwachten is de najaarsbijeenkomst. Deze wordt gehouden op zaterdag 9 november. Meer nieuws leest u hierover in deze Ahoj!, op de website en op Facebook. Reserveert u vast de datum, zoveel gelegenheden zijn er niet om uw medeleden eens persoonlijk te ontmoeten. Ik wens u veel leesplezier in deze Ahoj!
4
Najaarsbijeenkomst met Moravische muziek De komende VNTS-‐najaarsbijeenkomst, op 9 november, staat in het teken van Moravische muziek. Naast de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten en bij te praten, gaan we deze middag ook genieten van een optreden van Vinocanka, een blaaskapel uit Lochem, aangevuld met zangers uit Moravië. De groep is gespecialiseerd in Tsjechische blaasmuziek en dan met name in muziek uit Moravië. Meer informaCe over deze blaaskapel kunt u vinden op www.vinocanka.nl. Het programma voor deze middag ziet er als volgt uit: 15.00 ontvangst van de leden en informeel samenzijn 16.00 eerste deel van een concert programma van Vinocanka 16.45 pauze met hapjes en drankjes 17.30 tweede deel concert 18.15 afscheidsdrankje en uitloop tot 19.00 De middag is vrij toegankelijk voor leden van de VNTS en geïnteresseerden in de VNTS. De leden ontvangen consumpCebonnen, niet-‐leden rekenen zelf hun consumpCes af. Deze middag wordt gehouden in ’t Koetshuis, Spoorstraat 34 in Nijkerk. Er is voldoende parkeergelegenheid op eigen terrein. ’t Koetshuis is uitstekend bereikbaar met het openbaar vervoer, het NS-‐staCon ligt op ongeveer 100 meter afstand. Leden die zakelijk bezig zijn met Tsjechië en Slowakije worden weer in de gelegenheid gesteld hun acCviteiten te tonen. Heea u belangstelling voor een presentaCetafel? Neem dan voor 2 november per e-‐ mail contact op met Bozena Kooy,
[email protected].
5
De mijn van Harrachov Harrachov, een plaats in het noorden van Tsjechië, vlakbij de Poolse grens. Gelegen in een gebied dat rijk is aan delfstoffen. Misschien bent u er wel eens geweest, of bent u nog steeds van plan om er een keer heen te gaan. In Harrachov bevindt zich een voormalige ertsmijn, die van 1957 tot 1992 in gebruik is geweest. De gedolven grondstoffen werden verwerkt in het verwerkingsbedrijf Sobědruhy bij Teplice. In de eerste hela van de 19e eeuw werd er al onderzoek verricht naar de ertsen in de bodem, want de oudste vermeldingen over het min of meer toevallige gebruik van fluoriet stammen uit de middeleeuwen. Dat vroeg dus om onderzoek. De adervulling bleek te bestaan uit vier hoofdgrondstoffen: Fluoriet, Bariet, Kwarts en Galeniet. In de ertslaag zijn daarnaast nog 38 andere minderalen gevonden en beschreven. De mijnschacht is 365 meter diep. Van hieruit werden mijngangen geboord, waarbij de afstand tussen de afzonderlijke etages steeds 50 meter bedraagt. Er zijn zeven etages. Tijdens de werkzaamheden in deze ertsbedding hebben de mijnwerkers bijna 21,5 km gangen en 5391 meter venClaCeschoorstenen gehakt. De venClaCeschoorstenen werden gemaakt aan het eind van de mijngangen. Deze schoorstenen zorgen voor het wegleiden van de gebruikte lucht. Verse lucht kwam binnen via de mijnschacht. Na detonaCe vormden zich gassen en ook deze werden weggeleid. De enige gevaarlijk stof die in deze ertslaag voorkwam bij detonaCe was Radon gas. Het verCcale vervoer in de mijn, d.w.z. het vervoer van personen, van erts-‐, ganggesteente en al het overige materiaal werd gedaan door middel van schachtkooien. In de kooi was plaats voor één mijnwagen of maximaal 6 personen. Deze schachtkooi werd bediend door een machinist. Door middel van signalisaCeapparatuur kreeg hij te zien naar welke etage hij moest gaan en wat hij ging vervoeren. In geval van storing of Cjdens de reparaCes in de mijn, moest gebruik worden gemaakt
6
van het zogenaamde ‘kruipgedeelte’ van de mijnschacht. Deze bevonden zich aan beide kanten van de mijn langs de gehele diepte. Na het beëindigen van de mijnwerkzaamheden werd de mijn in zes maanden onder water. De oppervlakte van het water bevindt zich op ongeveer 11-‐12 meter diepte. Voor het graven van een nieuwe schacht, schoorsteen of voor het delven van het erts werden springstoffen gebruikt. De springstof was cilindervormig met een doorsnee van 20-‐30 mm. Deze werden geplaatst in de gaten die in het gesteente werden geboord en met elektrische ontsteker tot ontploffing gebracht. De ontstekers werkten met een Cmer en de explosie verliep vanuit het midden naar de zijkanten. De springstoffen werden bewaard in een magazijn met drie cellen, waarin tot 5 ton aan springstof bewaard kon worden. De mijn had aan het eind van iedere etage een nooduitgang. Deze waren (en zijn nog steeds) uitgerust met ladders. In geval van gevaar was het mogelijk de mijn via een andere weg te verlaten, dan via de schacht. Voor elke mijn waren hulpplannen uitgewerkt voor het oplossen van de gevolgen van storingen en ongelukken. In deze plannen werd ook rekening gehouden met de hulp van het onmisbare mijnbouwreddingsteam, voornamelijk met hun professionele hulp. In elke mijn werden ook vrijwillige reddingsploegen opgericht uit eigen gelederen. Bozena Kooy/Ingeborg Kriegsman Meer informaCe over deze mijn kunt u vinden op www.hornicke-‐muzeum.eu Elders in deze Ahoj! vindt u nog meer Cps voor de herfstvakanCe.
7
STEDENBANDEN STICHTING OOST-‐WEST KONTAKTEN Optredens projectkoor ‘t Vrolik in Polen en Slowakije Op dinsdag 23 juli vertrok het projectkoor ’t Vrolik van SCchCng Oost-‐West Kontakten met dirigent Edwin Velvis en pianist/organist Jan de Roos richCng Levoča (Slowakije), waar het koor op uitnodiging van het gemengd koor Chorus Minor uit deze stad zou deelnemen aan het fesCval ‘Musica Sacra’ op zaterdag 27 en zondag 28 juli. Na een rit van ruim 12 uur kwamen we aan in de Poolse stad Wroclav. Hier sliepen we twee nachten in het motel ‘Novotel’ en zouden er de volgende dag ‘s avonds een concert geven. Op woensdag, 24 juli, had het koor ’s morgens een stadsrondleiding. ’s Middags kon men op eigen gelegenheid de mooie stad verder verkennen. Aan het eind van de middag stond de bus weer klaar om iedereen naar het kasteel van Lesnica, een buitenwijk van Wroclav te brengen. Hier zou ‘t Vrolik ’s avond een concert geven. Daar aangekomen, bleek dat op de benedenverdieping van het kasteel een exposiCe over Rembrandt was: Nederlandser kon niet! Ondanks de zeer warme dag en de beperkte akoesCek in de theaterzaal van het kasteel kon er toch een goed gewaardeerd concert uitgevoerd worden. Als toegia werd het Poolse volksliedje Krakowiak ten gehore gebracht, dat door de bezoekers warm werd onthaald. Donderdag, 25 juli, vertrokken we weer uit Wroclaw en ging het via Krakau, dat door Cjdgebrek maar heel kort bezocht en bewonderd kon worden, richCng Slowakije, waar de bus rond 8 uur in Levoča aankwam. Na het diner in restaurant Arkada bracht de chauffeur ons met de bus naar het internaat, waar we de komende nachten zullen slapen. Vrijdag, 26 juli, stond in het teken van bezichCgingen. Levoča met zijn vrijwel geheel intacte stadsmuur is een voormalige koningsstad en lag vroeger aan een belangrijk handelsknooppunt. Bezocht werden de prachCge St. Jacobskerk, het oude raadhuis en buiten de stad de Maria bedevaartkerk op de Marianska
8
Hora en de St. Maartenskathedraal van de Spišská kapitula, het complex van het voormalig bisschoppelijk paleis, een paar kilometer van Levoča verwijderd. ‘s Avonds was er een gezellig samenzijn van Chorus Minor en ’t Vrolik, waarbij acts werden gedaan, gezongen werd en de beentjes van de vloer gingen op de muziek van een Slowaaks combo. Tijdens het fesCval ‘Musica Sacra’ hadden ’t Vrolik en Chorus Minor op zaterdagmiddag om half zes hun optreden in de St. Jacobskerk. ’s Morgens werd er in de kerk gerepeteerd om even aan de akoesCek te wennen. ’s Middags was de repeCCe in de muziekschool en hier nam dirigent Edwin nog kort de stukken door die we Cjdens het concert zouden uitvoeren. Om 18.00 uur begon het concert. Chorus Minor opende het concert, vervolgens werden de liederen ‘Tvoj Križ’ van V. Žak en ‘Modlitba’ van V.P.J. Kučera in het Slowaaks door beide koren gezamenlijk gezongen. Hierna zong ’t Vrolik zijn eigen programma dat voor een groot deel was samengesteld uit werken van Nederlandse en Tsjechische componisten. Ook werden enkele delen uit het ‘Gloria’ van Vivaldi en het ‘Laudate Dominum’ van Pi,oni uitgevoerd. De aria ‘Domine Deus’ uit het ‘Gloria’ van Vivaldi werd ontroerend mooi vertolkt door TiCa Keizer, sopraan; Coby Visser, altblokfluit en Jan de Roos, orgel. Als slotstuk zong ’t Vrolik het ‘Hallelujah’ uit de ‘Messiah’ van Händel. Wat klonk dit indrukwekkend in die grote kerk! Priesters, nonnen en ander publiek reageerden zichtbaar enthousiast. Direct na afloop van het concert volgde de avondmis waarin ‘t Vrolik de ‘Kleine Orgelmesse’ van Haydn zong en TiCa Keizer met haar warme stem de aria ‘Benedictus’ voor haar rekening nam. Omdat niemand van het koor de Slowaakse taal machCg was, werd afgesproken dat de organist uit Levoča dirigent Edwin Velvis een teken zou geven wanneer er weer een deel uit de Kleine Orgelmesse gezongen moest worden. Een spannend gebeuren: Edwin moest constant de organist in de gaten houden en als die het teken had gegeven, moest het koor meteen staan en zingen.
9
Na de avondmis werd er in het restaurant van hotel Stela gedineerd. Daarna was er nog een gezellig samenzijn, waarbij enkele koorleden hetzij alleen of in een groepje liederen ten gehore brachten. Heel hilarisch was het ‘Ka,enduet’ van Rossini waarin door een dubbel-‐duet naar hartenlust werd gemiauwd. Op zondagmorgen werd Cjdens de ponCficale mis, hierbij was de bisschop aanwezig, de ‘Kleine Orgelmesse’ opnieuw ten gehore gebracht. Evenals gedurende de avondmis van de vorige dag, werd ook deze misdienst gezongen vanaf het balkon naast het orgel. Het koor was vanuit de kerk niet te zien. Groot was de verbazing onder de kerkbezoekers toen het koor naar beneden kwam. De koorleden waren op grond van de koorklank enige decennia jonger geschat. Dat is niet alleen een compliment aan het koor, maar bovenal aan de kwaliteiten van dirigent Edwin Velvis als zangpedagoog. De tolk sprak zijn dank uit voor de gebrachte kwaliteit en de bisschop drukte nog een paar Nederlandse handen voor hij weer vertrok. Na de lunch nam ’t Vrolik afscheid van Levoča en ging het weer huiswaarts. Met zijn goede optredens heea het projectkoor ’t Vrolik, zowel in Polen als in Slowakije, voor Roden een mooi visitekaartje achtergelaten.
HOOGEVEEN -‐ MARTIN Oproep De Bibliotheek van Hoogeveen en de SCchCng Stedenband Hoogeveen-‐MarCn (Sk) organiseren op zaterdag 21 december en zondag 22 december een kleine vakanCemarkt. Deze vakanCemarkt valt samen met de kerstmarkt en op zondagmiddag een ‘bier PROEF fesCval’. De SCchCng Stedenband Hoogeveen-‐MarCn zal Slowakije vertegenwoordigen. We zijn nog een programma aan het voorbereiden wat er misschien nog meer zal plaatsvinden. Daarom vragen we alle leden van de VNTS, stuur uw ervaringen digitaal op maximaal één A-‐4tje. Als men de ervaringen en of folders per post wenst te versturen is dit voor eigen rekening. Er wordt niet teruggestuurd. Alles wordt bewaard voor mogelijk een volgende vakanCemarkt. Ook informaCe van andere landen dan Tsjechië en Slowakije zijn welkom. De A4-‐tjes zullen ter inzage komen te liggen op tafels maar we hopen op vele inzendingen. We willen dan ‘met recht’ een informaCelijn spannen. Voor vragen kan men schrijven naar onderstaand email adres. Men kan de informaCe sturen naar: Klaas Kleine, Noorddreef 66, 7908VC Hoogeveen, e-‐mail:
[email protected]
10
EDE -‐ CHRUDIM Tijdens de Heideweek, die ieder jaar wordt gehouden in de laatste week van augustus, heea de vriendschapsband Ede-‐Chrudim zich opnieuw duidelijk gepresenteerd. Op woensdag was men aanwezig bij de vlegeldag in Bennekom, waar de dansgroep Kohotek uit Chrudim meerdere keren heea opgetreden. Ook was er een kraam met honing en honingwijn en een kraam met een heerlijk aardappelproduct, dat er uitziet als een grote wokkel. Uiteraard was er ook Tsjechisch bier, waar veel mensen van hebben genoten. Donderdag was een vrije dag en ging het gezelschap een dag naar Amsterdam. De muzikanten van de dansgroep hadden hun instrumenten meegenomen en speelden hier en daar een poosje op straat, met als resultaat dat ze werden gevraagd om ’s avonds op te treden in een restaurant. De mannen kwamen pas met een late trein weer terug in Ede, maar hadden een geweldige avond gehad. Op vrijdag, de Chrudim-‐dag, was men present in het centrum van Ede. Opnieuw waren er diverse optredens van de dansgroep, waarbij ook de belangstellenden werd gevraagd om mee te dansen. Dat leverde weer leuke momenten op. Ook de heidehoogheden dansten mee! Na afloop ging de groep nog dezelfde dag weer terug naar Chrudim. Eind september gaat er weer een delegaCe vanuit Ede naar Chrudim. Maar ook staat er regelmaCg iemand vanuit Ede daar op de markt om Nederlandse kaas te verkopen. Bij uw bezoek aan Chrudim, kunt u dus zomaar in het Nederlands worden aangesproken.
BARENDRECHT -‐ LOUNY Oproep inzake transport De secretaris van de SCchCng Stedenband Barendrecht-‐Louny is op zoek naar een transporteur. De stedenband heea van de gemeente Barendrecht een aantal rolstoelen gekregen voor het bejaardenhuis in Louny. Maar nu is men op zoek naar iemand die dit voor hen kan vervoeren. Heea u concrete voorstellen of Cps? Neem dan contact op met Coby van der Schee van de stedenband. Haar e-‐mailadres is
[email protected]
11
ALLERLEI Online cursus Tsjechisch
Bart-‐Jan Hommes is bezig met het ontwikkelen van een graCs online cursus Tsjechisch. De eerste lessen van deze Nederlandstalige cursus zijn recent online gegaan en beva,en veel uitleg en interacCeve oefeningen, een forum en chatmogelijkheden. U vindt de cursus op h,p://www.lesexpres.nl/tsjechisch Er is ook een filmpje op YouTube dat laat zien hoe eenvoudig je nu Tsjechisch kunt leren: h,p://www.youtube.com/watch?v=9HnAhw9DNvM
Gra5s Tsjechische lessen -‐ Tsjechisch lesmateriaal
In 2002 heea Radka Koch als priveleraar Tsjechische lessen geschreven en gegeven aan een paar Nederlandse dames met interesse in de Tsjechische taal en cultuur. Graag stelt zij het materiaal van deze cursus nu graCs aan eenieder beschikbaar. Het materiaal dient eigenlijk mondeling met enige uitleg begeleid te worden, maar veel kunt u ook zo al, kosteloos, opsteken van de Tsjechische taal. Het materiaal is ontwikkeld voor licht gevorderden. U dient dus al enige kennis van de Tsjechische taal te bezi,en om deze lessen te kunnen volgen. Inhoudsopgave cursus Tsjechisch: Tsjechische les 1: Boodschappen doen Tsjechische les 2: Hoera we gaan skieën! Tsjechische les 3: Bij de boerderij Tsjechische les 4: Opakovani – Herhaling eerste 3 lessen Tsjechische les 5: Mesta v Ceske Republice – Tsjechische stad (Pisek) Tsjechische les 6 Mesta v Ceske Republice – Tsjechische stad ( Benesov) Tsjechische les 7 Damska moda – kleding, winkelen Tsjechische les 8: Na navsteve – Op bezoek Tsjechische les 9: -‐ Dialoog in het Tsjechisch Tsjechische les 10: Ve vlaku – In/met de trein Tsjechische les 12: Verleden Cjd (Les 11 is in de loop der Cjd helaas verloren gegaan.) Downloaden kan via www.hartmanova.eu/tsjechische-‐les/
12
KvK seminar: Ontdek uw kansen in Polen, Slowakije, Tsjechië en Roemenië
De economische groeiprognoses voor veel nieuwe EU-‐lidstaten in Centraal-‐Europa zijn lange Cjd bovengemiddeld geweest. De wereldwijde crisis is echter niet zonder gevolgen gebleven, maar de eerste kiemen van een nieuwe economische heropleving zijn merkbaar. Het consumenten-‐ en producentenvertrouwen wordt groter en de industriële acCviteit trekt langzaam aan. Een sterke toename in de parCculiere consumpCeve bestedingen en in de bedrijfsinvesteringen stuwen de economie omhoog. Voor Nederlandse bedrijven liggen er daarom volop kansen in Centraal-‐Europa. Maar in deze Cjd is een goede voorbereiding om deze markten te betreden, noodzakelijker dan voorheen. Kennis hebben of krijgen van lokale gebruiken, culturen, we,elijke procedures en vergunningen bepalen het verschil tussen succes en falen. Programma 13.00 uur -‐ Ontvangst 14.00 uur -‐ Plenaire bijeenkomst 15.00 uur -‐ Pauze 15.10 uur -‐ PresentaCe Slowakije en PresentaCe Roemenië 16.10 uur -‐ Pauze 16.30 uur -‐ PresentaCe Polen en PresentaCe Tsjechië 17.30 uur -‐ Netwerken in informele sfeer met hapje en drankje. U kunt persoonlijke gesprekken voeren met de sprekers en andere deskundigen (zoals Hartmanova.eu en CSA-‐Clifford) aan de informaCetafels. Tsjechië is een van de meest stabiele en welvarende landen van Centraal-‐Europa. Het land heea grote buitenlandse investeringen naar zich toe kunnen trekken. Na een jarenlange economische groei zorgde de crisis ook in Tsjechië voor een dip ondanks een gezond bankwezen en een gemaCgd schuldenniveau. Inmiddels zet de groei weer gestaag door. De binnenlandse consumentenvraag blija echter onder druk als gevolg van sCjging van de werkloosheid en de lage loongroei. Kansrijke sectoren: • AutomoCve en luchtvaart • Biotechnologie • Consumentengoederen • Onderwijs en training • Healthcare • Kennis en innovaCe • Technisch texCel Donderdag 31 oktober van 13.30 – 18.30 uur, locaCe: Koning Willem II Stadion te Tilburg. Toegang is graCs
13
TIPS VOOR DE HERFSTVAKANTIE Het Tsjechische Madurodam
Een Tsjechisch Madurodam? Bestaat die dan wel? Jazeker, en het is te vinden in een park bij Mariánské Lázne en heet ‘BOHEMINIUM’. Alle belangrijke gebouwen uit het verleden en heden zijn exact nagebouwd op schaal 1:25. Ze staan hier niet naast elkaar net als in Madurodam, maar staan verspreid door het park. Het ‘Boheminium’ is dagelijks geopend van 10:00 tot 17:30 uur in de maanden april/november. Park Boheminium Areál Krakonos 665 353 01 Mariánské Lázne Tel.: +420-‐354 377
Signal fes5val in Praag
Van 17 t/m 20 oktober wordt het historische hart van Praag omgetoverd in een centrum van nieuwe technologieën, prachCge ideeën en onmetelijke creaCviteit. Meer informaCe: www.signalfesCval.com/en/
Strings of autumn fes5val
Het ‘Struny podzimu’ fesCval presenteert een selecCe van jazz, klassieke muziek, crossover, oude muziek en wereldmuziek. Het fesCval wordt gehouden in Praag en duurt tot 6 november. Meer informaCe: www.strnypodzimu.cz/en/
Košice, culturele hoofdstad van Europa
Košice, de tweede hoofdstand van Slowakije is dit jaar culturele hoofdstad van Europa. Het hele jaar door zijn er tal van evenementen. Ook in oktober biedt Košice weer een prachCg cultureel aanbod. Theater, muziek, hedendaagse kunst en nieuwe media, het komt allemaal langs in oktober. Voor een compleet overzicht kunt u de website bezoeken: h,p://www.kosice2013.sk/en/ .
14
CULTUUR Tentoonstelling Labyrint
In het Comenius Museum te Naarden-‐VesCng is dit najaar de tentoonstelling Labyrint te zien, waarin kunstenaars reageren op het boek 'Het Labyrint der wereld en het Paradijs des harten', dat Jan Amos Comenius schreef in 1626. Comenius geea in dit boek een kriCsche schets van de wereld, door hem voorgesteld en getekend als ficCeve stad. De hoofdpersoon is een pelgrim. De organisatoren Elganan Jelsma & Rob Schultheiss hebben 22 kunstenaars gevraagd mee te werken aan dit project. De kunstenaars hebben zich door dit boek laten inspireren en hebben de ideeën in beeldtaal omgezet. Iedere kunstenaar zoekt zijn eigen weg, legt een eigen zoektocht door het leven af en probeert de wereld te ontdekken. Maar volgens de filosoof Nelson Goodman ligt de wereld niet open voor ons om ontdekt te worden. Nee, we moeten de wereld zelf maken, door ons een voorstelling van die wereld te maken. Er valt, volgens die theorie, dus niets te ontdekken, we moeten de wereld maken, zelf creëren. Toen Jan Amos Comenius (Komensky) in 1626 het boek ‘Het Labyrint der Wereld’ schreef, stelde hij zich de wereld voor als een stad waarvan de straten de verschillende stromingen in de maatschappij vertegenwoordigen. Een zoektocht door een wereld, waarvan Comenius zichzelf een voorstelling had gemaakt. 3X Villa Tugendhat Tijdens het Architectuur Film FesCval Ro,erdam is er op zondag 13 oktober een vol programma rondom de Ludwig Mies van der Rohe ontworpen Villa Tugendhat, met een rondleiding, film en lezing. Tomáš Rusín en Ivan Wahla van het Tsjechische architectenbureau RAW, die betrokken waren bij de restauraCe van Villa Tugendhat, nemen u mee door de uitgebreide tentoonstelling over dit beroemde gebouw die vanaf 30 september in het Tsjechisch Centrum te zien is. Met verder een lezing van de in restauraCeprojecten gespecialiseerde hoogleraar Paul Meurs en de Tsjechische documentaire Villa Tugendhat – Hart van onyx (2012 R: O. Kallus). In samenwerking met het Architectuur Film FesCval Ro,erdam, waar dit jaar de documentaire Haus Tugendhat draait (Duitsland 2013) R: Dieter Reifart. 116m. De vertoningsdata worden binnenkort bekend gemaakt op: www.affr.nl Kijk voor meer informaCe ook op: h,p://tugendhat.pandorafilm.de/
15
13 oktober, Tsjechisch Centrum, Westersingel 9, 3014 GM Ro,erdam, 14.00 uur Georganiseerd in samenwerking met het Tsjechisch Centrum Slowaakse avonden Dobrý Večer – Goedenavond – is een Slowaaks cultuurprogramma dat op zoveel mogelijk plaatsen in Nederland en België zal worden gepresenteerd. Het doel is om Slowakije op een moderne en dynamische manier te presenteren aan de hand van muziek, literatuur, taal en film, en niet door mooie plaatjes van toerisCsche bestemmingen. Dat Slowakije het mooiste land is van Midden-‐Europa, mag als bekend worden verondersteld. Toch weet men er zoveel minder van dan van de omringende landen Hongarije, Tsjechië en Polen. Dobrý Večer wil hierin verandering aanbrengen. Meer informaCe: h,p://dobryvecer.nopuzzle.com 19 oktober, Zoetermeer, Hoofdbibliotheek, Stadhuisplein 2, aanvang 13:00 26 oktober, Gennep, Openbare Bibliotheek, Ellen Hoffmannplein 2, aanvang 13:30 Codarts dans -‐ hindemith en sjostakovitsj De kans is groot dat de choreografieën die Lukas Timulak heea gemaakt op noten van Sjostakovitsj en Hindemith bij vlagen melancholiek ogen. Van beide componisten koos de Slowaak immers een sonate voor altviool en dat is bij uitstek het instrument dat weemoedig zucht en peinst. Als danser kan Timulak terugkijken op een schi,erende carrière. Na zijn studie in BraCslava en Monte Carlo kwam hij in 2000 naar Den Haag, waar hij aan de slag ging bij het Nederlands Dans Theater. Hij maakte er diepgaand kennis met de choreografieën van meesters als Jiri Kylián, William Forsythe en Hans van Manen. Later verbreedde Timulak zijn horizon op een onverwachte plaats: de Film Academy van New York. Meer info: www.dedoelen.nl 22 oktober, De Doelen, Ro,erdam Interna5onaal fes5val voor roman5sche kamermuziek met ‘Tsjechische Brieven’ Samen met meestercellist James Wilson presenteert het Erard Ensemble werken van de drie grootste Tsjechische componisten; Bedrich Smetana, Antonin Dvorák en Leos Janácek. Het intrigerend Sprookje van Leos Janácek vormt de sfeervolle opening. Met het meeslepende Pianotrio van Bedrich Smetana wordt een serieuzere toon aangeslagen. Na de pauze breekt de zon weer door met het lyrische en vrolijke Sextet voor strijkers van Antonin Dvorák. Warmbloedig en gepassioneerd is dit sextet een meesterlijke bekroning van deze middag Meer info: www.zevenbruggenfesCval.nl 13 oktober, Amstelkerk, Amstelveld 10, 1017 JD Amsterdam, aanvang 15.00 uur toegang € 18,-‐ jongeren t/m 18 jaar graCs
16
VAN HET BESTUUR Het bestuur van de VNTS wil graag een aantal zaken aan u voorleggen/van u vragen: - Naar aanleiding van onze oproep voor het aanmelden van uw e-mailadres hebben een aantal mensen gereageerd. Maar er zitten nog heel veel lege plekken in de ledenlijst. Bij deze dus nogmaals het verzoek uw e-mailadres door te geven aan het bestuur. U kunt dit doen door het sturen van een e-mail naar
[email protected] - De redactie is op zoek naar vakantieverhalen (met foto!). Heeft u een leuk verhaal over de plek waar u bent geweest of wilt u uw ervaringen delen met betrekking tot de aanschaf van een tweede huis in Tsjechie of Slowakije? Stuur uw teksten en losse foto’s naar de redactie:
[email protected] - In de aanloop naar de periode 2014-2018, de herdenkingsjaren van de Eerste Wereldoorlog, zijn wij op zoek naar persoonlijke verhalen over familieleden of ander materiaal dat te maken heeft met de oorlog. Foto’s, documenten, oude artikelen uit kranten, alles is welkom. U kunt dit sturen naar
[email protected]. - Er is nog steeds een probleem met de website, helaas. Inmiddels zijn er meerdere pagina’s aangemaakt, maar alleen de eerste pagina is zichtbaar op internet. Wij doen ons best om dit op korte termijn aan te passen, maar alle pogingen zijn tot nu toe vergeefs geweest. - De VNTS wil graag een platform zijn voor de stedenbanden. Heeft uw stedenband iets te melden? Laat het ons weten. Dit mag gaan over uitwisselingen, maar ook over komende activiteiten die wellicht interessant zijn voor onze leden. U kunt uw kopij insturen naar
[email protected]. - Adreswijzigingen en opzeggingen komen de laatste tijd op verschillende plekken binnen. Alles wat te maken heeft met de ledenadministratie kan gestuurd worden naar Bozena Kooy,
[email protected].
17
LITERATUUR Lisa Fikesjova-‐Brouwers: Tsjechië met volle teugen
De uit Apeldoorn a‡omsCge vertaalster Lisa Fikejsová woont al twinCg jaar in Tsjechië en schrija regelmaCg over haar leven daar. In 'Tsjechië met volle teugen' zijn 52 van haar verhalen gebundeld waarin thema´s aan bod komen als de uitdrijving van de Duitsers na WO II, het leven onder een communisCsch regime, de prakCjken van de Staatsveiligheidsdienst en de uitdagingen van de nieuw herwonnen vrijheid. Maar ook luchCge gebeurtenissen uit het leven van alledag passeren de revue: een dronken engel in een telefooncel, een ontsnapte slang in een flat, een blinde man die ook wel eens wil autorijden. Lisa Fikesjová-‐Brouwers: Tsjechië met volle teugen. 115 pagina's met foto's. ISBN 9788026045885 Het boek is te bestellen op: hTp://www.fikejs.cz/boek-‐tsjechie-‐met-‐volle-‐teugen/
Jiri Weil: As op mijn hand
Er valt regen op de as en de regen verandert die in goede, vruchtbare teelaar-‐ de, zoals dat past bij as van martelaren. Wie kan de as vinden van hen die uit mijn geboorteland a‡omsCg zijn en van wie er 77297 waren? Ik doe een beetje as op met mijn hand, omdat alleen een hand die aan mag raken, en ik strooi dat in een linnen zakje, net zoals ooit zij die naar een vreemd land vertrokken, aarde van hun geboorteland meenamen om dat nooit te vergeten en er alCjd naar terug te kunnen keren. Ter nagedachtenis aan de 77297 Holocaustslachtoffers uit zijn land schreef de Tsjechische schrijver Jirí Weil een indrukwekkende klaagzang. Hij verbindt daarin literaire beschrijvingen met feitelijke gebeurtenissen, krantenberichten en psalmen. Deze tekst wordt vergezeld van een beschrijving van de dozen met de namen van de 77297 vermoorde mensen en een fragment uit een van de boeken van Mozes. Zo ontstaat een subliem geheel van op elkaar inwerkende teksten, die tot het beste behoren dat over de Tweede Wereldoorlog geschreven werd. Desondanks werd deze aanklacht nog nooit eerder in het Nederlands vertaald. Jirí Weil, As op mijn hand (Oorspronkelijke ^tel Žalozpev za 77297 obe` (1958). Vert. Kees Mercks) Van Gennep, 64 pagina’s, ISBN 9789461642639, € 4,95 per stuk, € 14,85 per 3 exemplaren).
18
Michael Kumpfmüller: De heerlijkheid van het leven
In het laatste jaar van zijn leven gaat de 40-‐jarige tuberculosepaCënt Franz Ka‡a een relaCe aan met de 25-‐ jarige Dora Diamant. De correspondenCe tussen Ka‡a en Dora is – anders dan eerdere correspondenCe met Felice Bauer en Milena Jesenská – niet bewaard gebleven. De twinCg aantekenschriaen en 35 brieven die Dora na Ka‡a’s overlijden meenam zijn in 1935 door de Gestapo bij een huiszoeking in Berlijn meegenomen en sindsdien verdwenen. Michael Kumpfmüller volgt in deze roman Ka‡a en Dora getrouw de feiten, van hun ontmoeCng in juli 1923 Cjdens een vakanCe in een badplaats aan de Oostzee, via een door hyperinflaCe geteisterd Berlijn naar sanatoria bij Wenen in juni 1924 waar Ka‡a overlijdt om tot slot uit te komen bij diens begrafenis te Praag. Kumpfmüller laat de lezer dit jaar door de ogen van de hoofdrolspelers meebeleven. Met aanschaf kan men overigens beter wachten tot de toegezegde tweede verbeterde druk is verschenen; de eerste druk bevat nogal wat taalfouten. Michael Kumpfmüller. De heerlijkheid van het leven (Die Herrlichkeit des Lebens, vert. Hans Driessen en Marion Hardoar). Van Gennep 2013. 249 blz. ISBN 9789461642103. € 19,90.
AGENDA 13 oktober: 3X Villa Tugendhat – Tsjechisch Centrum, Westersingel 9, Ro,erdam 13 oktober: Erard Ensemble en James Wilson -‐ Amstelkerk, Amstelveld 10, Amsterdam 18 oktober t/m 30 maart 2014: Tenstoonstelling Labyrint – Comenius Museum, Naarden 19 oktober: Slowaakse Avonden, Hoofdbibliotheek, Stadhuisplein 2, Zoetermeer 19 oktober: Stabat Mater van Antonin Dvorak -‐ Concertgebouw, Amsterdam (zie Ahoj! 290) 22 oktober: Codarts dans -‐ De Doelen, Ro,erdam t/m 22 oktober: Tentoonstelling Villa Tugendhat -‐ Tsjechisch Centrum, Westersingel 9, Ro,erdam (zie Ahoj! 290) 26 oktober: Slowaakse Avonden, Openbare bibliotheek, Ellen Hoffmannplein 2, Gennep t/m 30 oktober: ExposiCe Julie Hrudova -‐ Centrale Bibliotheek, Oosterdokskade 143, Amsterdam (zie Ahoj! 290) 9 november: Najaarsbijeenkomst VNTS, Nijkerk t/m 12 januari: Musical Buurman en Buurman beginnen voor zichzelf -‐ kijk voor de uitvoeringen op www.buurmandemusical.nl
NUTTIGE ADRESSEN GTSM: Genootschap voor Tsjechische en Slowaakse Muziek Hans Wallin, voorzi,er Prins Bernhardlaan 21, 2264 CA Leidschendam, tel/fax: 070 3278706 e-‐mail:
[email protected] Jacques de Coo, e-‐mail :
[email protected] Tsjechische Ambassade, Paleisstraat 4, 2514 JA Den Haag. Tel: 070 3130031 ; e-‐mail:
[email protected]; URL: www.mfa.cz/hague Tsjechisch Centrum, Westersingel 9, 3014 GM Ro,erdam. Tel.: 010 2251713, e-‐mail:
[email protected]; URL: www.czechcentres.cz/hague Postadres: Paleisstraat 4, 2514 JA Den Haag, Tsjechisch Bureau voor Toerisme/CzechTourism, Gatwickstraat 11, 1043 GL Amsterdam, Tel.: 0615 696 875; e-‐mail:
[email protected]; URL: www.czechtourism.com CzechTrade Brussel, Rue du Trône 60, 1050 Brussel. Tel: +32 22139460; e-‐mail:
[email protected]; URL: www.czechtrade.be Tsjechisch Centrum Brussel, 60, Rue du Trône, 1050 Brussel Tel: +32 22139430; e-‐mail:
[email protected]; URL: www.czechcentres.cz/brussels Nederlands-‐Tsjechische Kamer van Koophandel, Anděl City, Plzenska 5b / Radlická 1c, 150 00 Praha 5 – Smichov Tel. +420 257 474740; e-‐mail:
[email protected] Slowaakse ambassade, Parkweg 1. 2585 JG Den Haag. Tel. 070 4167777, e-‐mail:
[email protected]; URL: www.mzv.sk/hague Nederlandse Ambassade in Tsjechië, Go,hardska 6/27, 160 00 Praag 6 Tel.: 00420 233 015200, e-‐mail:
[email protected] Nederlandse Ambassade in Slowakije, Frana Krala 5, 811 05 BraCslava 1 Tel.: 00421 2 5262 5081, e-‐mail:
[email protected]
Uw advertenCe in Ahoj? Neem contact op met de redacCe voor de zeer interessante tarieven!
