Artikelen juli 2009
Armoede, een schande voor onze tijd? / KOLET JANSSEN, JOHAN VERSTRAETEN. // In: Mensen onderweg. - 111 (2009) nr. 4, Info 332, p. 1-8 Trefwoorden: ARMOEDE, GELOOF, KATHOLICISME, SAMENLEVING Samenvatting: Armoede is een eeuwenoud probleem, dat christenen nauw aan het hart ligt. Een interview met professor Johan Verstraeten biedt ons meer klaarheid in de ingewikkelde problematiek en wijst sporen naar mogelijke uitwegen. -------------------------------------------------------------------------------Hebben wij een ‘heilige’ pater Damiaan nodig? / MAURITS GILISSEN. // In: Mensen onderweg. - 111 (2009) nr. 4, p. 2-7 Trefwoorden: GELOOF, KATHOLICISME Samenvatting: De officiële heiligverklaring bevestigt de overtuiging die bij mensen leeft: Damiaan is een heilige. Hij stond voor de waarde van solidariteit tot het uiterste. Hij was authentiek en geloofwaardig. In hem kwam een kracht naar boven die groter was dan de menselijke maat. Er is immers een verschil tussen een heilige, een idool en een held. -------------------------------------------------------------------------------Geroepen tot roem? Over de verering van heiligen en idolen / ELINE DE BRUYNE. // In: Mensen onderweg. - 111 (2009) nr. 4, p. 9-15 Trefwoorden: GELOOF, KATHOLICISME, SAMENLEVING Samenvatting: Vooraleer stil te staan bij de verschillen, wordt er ook even ingegaan op de overeenkomsten tussen de verering van christelijke heiligen en de verafgoding van hedendaagse idolen. -------------------------------------------------------------------------------Kerk: waarheen? / HARRY SPEE. // In: Mensen onderweg. - 111 (2009) nr. 4, p. 17-23 Trefwoorden: GELOOF, KATHOLICISME, KERK Samenvatting: De kerkleiding ligt de laatste tijd in de vuurlinie. Er wordt van veel kanten op haar geschoten. De ernst hiervan mag niet onderschat worden. Is er een uitweg? Deze bijdrage is een pleidooi tot een dieper geloofsverstaan en een andere vorm van kerkzijn. Biedt de Kerk als herberg een perspectief? -------------------------------------------------------------------------------Immigratiebeleid en promopraat / LUT DEBROEY. // In: Mensen onderweg. - 111 (2009) nr. 4, p. 2632 Trefwoorden: IMMIGRATIE, OVERHEIDSBELEID Samenvatting: Onze samenleving is vandaag een immigratiesamenleving geworden. Steeds meer groeit de vraag naar een goed beheer van de migratiestromen. Sommigen schrikken echter niet terug voor ongenuanceerde promopraat en voeren een antipolitiek. Daarom is er dringend nood aan een volwassen politiek debat als basis voor een efficiënt en rechtvaardig immigratiebeleid. -------------------------------------------------------------------------------Communicatie in ons pastoraal werk. Kundig / JAN PERMENTIER. // In: Wij-stenen. - 4 (2008-2009) april-mei-juni, p. 3-4 Trefwoorden: COMMUNICATIE, KATHOLIEK ONDERWIJS, SCHOOLPASTORAAL Samenvatting: Dit artikel is de laatste bijdrage in de reeks die blijft stilstaan bij vier facetten van het pastorale werk waarbij kundigheid en inzicht te pas komen. Vandaag gaat het over communicatie. Wie vandaag binnen het pastorale werk over communicatie spreekt heeft het meestal over 'dialoog'
-------------------------------------------------------------------------------Mijn Heer en mijn God. Met Tomas op weg naar geloven (Joh 20, 19-29) / JAAK JANSSEN. // In: Wijstenen. - 4 (2008-2009) april-mei-juni, p. 5-6 Trefwoorden: BIJBEL, GELOOF, KATHOLICISME Samenvatting: De Belgische Bisschoppen willen de geloofsbelijdenis centraal stellen tijdens het volgend werkjaar. Als evangelisch verhaal dat dit gebeuren wil vergezellen, kozen we het verhaal van Tomas, die een prachtige geloofskreet laat horen: “Mijn Heer en mijn God” (Joh 20,28). -------------------------------------------------------------------------------Impressies van het bezoek van de monniken van Tibériade / BENOÎT BERTEELE, [S.N.], [S.N.]. // In: Wij-stenen. - 4 (2008-2009) april-mei-juni, p. 12-13 Trefwoorden: GELOOF, KATHOLICISME, RELIGIEUZEN, SCHOOLPASTORAAL Samenvatting: Verslag door een studieleider en twee leerlingen van het bezoek van vier broeders van Tibériade aan het T.I. Don Bosco en Don Boscocollege te Helchteren. -------------------------------------------------------------------------------Vier jonge monniken op doortocht in het dekenaat Peer: een bezoek dat bijblijft / HUBERT SCHEPERS. // In: Wij-stenen. - 4 (2008-2009) april-mei-juni, p. 14-15 Trefwoorden: GELOOF, KATHOLICISME, RELIGIEUZEN Samenvatting: Verslag van het bezoek van vier broeders van Tibériade aan het dekenaat Peer, in parochies maar ook in scholen. -------------------------------------------------------------------------------Broederlijk Delen campagne 2009 / [S.N.]. // In: Wij-stenen. - 4 (2008-2009) april-mei-juni, p. 18-19 Trefwoorden: KATHOLIEK ONDERWIJS, ONTWIKKELINGSSAMENWERKING, SCHOOLPASTORAAL Samenvatting: Enkele sfeerbeelden van de campagne Broederlijk Delen 2009 in enkele Limburgse scholen met een korte uitleg er bij. -------------------------------------------------------------------------------Schoolpastoraal kan het niet alleen / PIET STIENAERS. // In: Wij-stenen. - 4 (2008-2009) april-meijuni, p. 20-21 Trefwoorden: GELOOF, RELIGIEUZE VORMING, SCHOOLPASTORAAL Samenvatting: Jongeren krijgen vaak enkel op school gelovige impulsen. Binnen de bisdommen en congregaties zijn er heel wat activiteiten die een ondersteuning kunnen vormen van de schoolpastoraal. Iedere pastorale animatiegroep (PAG) zou er baat bij vinden linken te leggen naar dergelijke diensten en activiteiten. -------------------------------------------------------------------------------Liefde voor God, liefde voor de naaste. 1ste Forum van Katholieken en Moslims – Rome 4-6 november 2008 / HUBERT SCHEPERS. // In: Wij-stenen. - 4 (2008-2009) april-mei-juni, p. 22-24 Trefwoorden: ISLAMISME, KATHOLICISME, MULTICULTUREEL ONDERWIJS Samenvatting: Het 1ste Forum van Katholieken en Moslims vond in november 2008 plaats in Rome. 24 geleerden van moslimzijde en 24 van katholieken huize hebben in een hartelijke en vrijmoedige sfeer naar elkaar geluisterd en met elkaar gesproken. Dat resulteerde in een slotverklaring van 14 punten. Een aantal conclusies kunnen ook op school een aanzet zijn tot gesprek over wat katholieken en moslims verenigt en waar hun wegen uiteenlopen. --------------------------------------------------------------------------------
Onze-Lieve-Heer / MARCEL VERHELST. // In: Basis. - 116 (2009) nr. 8, p. 11 Trefwoorden: GELOOF, GODSDIENSTONDERWIJS, KATHOLICISME Samenvatting: Naar aanleiding van Onze-Lieve-Heer-Hemelvaart staat dit artikel stil bij 'Heer' als aanspreektitel van Jezus Christus maar ook van God. -------------------------------------------------------------------------------Religie in de publieke ruimte. Erkenning, kwetsbaarheid en verscheurdheid / MARIANNE MOYAERT. // In: Ethische perspectieven. - 19 (2009) nr. 1, p. 71-93 Trefwoorden: GODSDIENST, RELIGIE, SAMENLEVING, VRIJHEID VAN MENINGSUITING Samenvatting: In dit artikel over de plaats van religie in de publieke ruimte staan drie begrippen centraal: erkenning, kwetsbaarheid en verscheurdheid. Vanuit deze begrippen zal de auteur enig licht trachten te werpen op de complexe verhouding tussen religie en het publieke domein. De vraag om erkenning die godsdienstige personen stellen, kan immers slechts tot op zekere hoogte beantwoord worden binnen het publieke domein. De reden hiervoor is dat de erkenning die religieuze personen verlangen van een andere orde is dan de erkenning die het politieke stelsel lijkt te kunnen bieden. -------------------------------------------------------------------------------Gewetensvrijheid. Het gelijk respect bedreigd / MARTHA NUSSBAUM. // In: Ethische perspectieven. - 19 (2009) nr. 1, p. 94-116 Trefwoorden: GODSDIENST, RELIGIE, VERENIGDE STATEN VAN AMERIKA, VRIJHEID VAN MENINGSUITING Samenvatting: Amerikanen koesteren het verhaal van Thanksgiving, maar staan te weinig stil bij de betekenis ervan: dat religieuze vrijheid erg belangrijk is en vaak erg ongelijk verdeeld. -------------------------------------------------------------------------------Open brief aan Maria / JAN VANDER VELPEN. // In: Forum. - 40 (2009) nr. 5, p. 4 Trefwoorden: GELOOF, KATHOLICISME Samenvatting: Brief aan Maria, moeder van Jezus en inspiratiebron voor scholen en onderwijsmensen. -------------------------------------------------------------------------------Leeftocht komt op voor... / MIA VERBANCK. // In: Forum. - 40 (2009) nr. 5, p. 16-17 Trefwoorden: PEDAGOGISCH PROJECT, SCHOOLPASTORAAL, VLAAMS SECRETARIAAT VAN HET KATHOLIEK ONDERWIJS Samenvatting: Elk jaar opnieuw trekt de redactie van Leeftocht zich een dagje terug om te brainstormen over de nieuwe jaargang. Dit artikel gaat uitgebreid in op wat de nieuwe reeks in petto heeft. -------------------------------------------------------------------------------Mensen achter Leeftocht. Kunstenaar Koen Lemmens aan het woord / WILLY BOMBEEK, RITA HERDIES. // In: Forum. - 40 (2009) nr. 5, p. 18-21 Trefwoorden: GELOOF, KUNST, SCHOOLPASTORAAL, VLAAMS SECRETARIAAT VAN HET KATHOLIEK ONDERWIJS Samenvatting: Interview met Koen Lemmens, illustrator van Leeftocht, de bijlage bij Forum. Leeftocht wil een inspiratiebron zijn bij de realisatie van het christelijk, schooleigen opvoedingsproject. Al meer dan 10 jaar brengt Koen Lemmens, Meester in Monumentale Kunsten, op vrijwillige basis, spirituele thema's in beeld. Ook André Janssens, verantwoordelijke uitgever van Leeftocht, komt aan het woord. -------------------------------------------------------------------------------Wie zitten er aan je ontbijttafel? In gesprek met Birgit Verstappen / TACO VISSER. // In: Narthex. - 9 (2009) nr. 2, p. 5-9
Trefwoorden: DIER, GELOOF, MILIEUZORG Samenvatting: De verschillen tussen mens en dier zijn gradueel, stelt theologe Birgit Verstappen. Met haar opvatting dat een mens pas mens wordt door ruimte te geven aan de natuur, komt zij uit bij de Partij voor de Dieren. -------------------------------------------------------------------------------De brief in het mos / PAUL BOERSMA. // In: Narthex. - 9 (2009) nr. 2, p. 10-14 Trefwoorden: DIER, VERHALEN Samenvatting: Dit nummer van Narthex is een themanummer over de relatie tussen dier en mens. De auteur bespreekt de dierenverhalen van Toon Tellegen waarin dieren zich gedragen als mensen. -------------------------------------------------------------------------------De mens als dier. In gesprek met kunstenaar Harmen de Hoop / TACO VISSER. // In: Narthex. - 9 (2009) nr. 2, p. 15-19 Trefwoorden: DIER, KUNSTENAAR, MILIEUZORG Samenvatting: Dit nummer van Narthex is een themanummer over de relatie tussen dier en mens. Met het uitgangspunt – “dankzij Darwin wordt de mens terecht als dier gezien” – bekritiseert kunstenaar Harmen de Hoop in enkele werken het romantische dierenactivisme dat het dier bóven de mens plaatst. -------------------------------------------------------------------------------Een andere natuur. De taal der dieren bij Bette Westera / PAUL BOERSMA. // In: Narthex. - 9 (2009) nr. 2, p. 21-24 Trefwoorden: DIER, GELOOF, MILIEUZORG, POEZIE Samenvatting: Kinderboekschrijfster Bette Westera heeft lang met haar gezin gewoond op Stoutenburg (Stichting Franciscaans Milieuproject), een gemeenschap van mensen op religieuze basis en in verbondenheid met de natuur. In het artikel twee gedichten van haar over dieren, natuurlijk niet zonder het kruidje geloof. -------------------------------------------------------------------------------Hoe denkt een dierenactivist? / JACQUES SCHENDERLING. // In: Narthex. - 9 (2009) nr. 2, p. 26-29 Trefwoorden: BIO-ETHIEK, DIER, MILIEUZORG Samenvatting: De soms gewelddadige acties van activisten mogen ons niet doen vergeten dat de dierenrechtenbeweging serieuze filosofische vragen aan de orde stelt. De auteur neemt het voorbeeld van de morele toelaatbaarheid van dierproeven. Welke diepere filosofische of levensbeschouwelijke overtuigingen zitten daar achter? -------------------------------------------------------------------------------De poes en het lam. Over dieren en mensen en hun relatie tot God / GERBEN WIELENGA. // In: Narthex. - 9 (2009) nr. 2, p. 34-38 Trefwoorden: DIER, GELOOF, MILIEUZORG, RELIGIE Samenvatting: Bijbelse inzichten in de relatie tussen mens, dier en God. -------------------------------------------------------------------------------Verwondering in Blijdorp / PETER SLOB. // In: Narthex. - 9 (2009) nr. 2, p. 43-46 Trefwoorden: DIER, GELOOF, GODSDIENSTONDERWIJS Samenvatting: Deze leerkracht gaat ieder jaar met zijn klas voor het vak godsdienst op excursie naar de dierentuin. Centraal staat de verwondering over dieren. --------------------------------------------------------------------------------
Héél de mens! Identiteit van katholieke scholen in de moderne tijd / BILL BANNING. // In: Narthex. - 9 (2009) nr. 2, p. 47-51 Trefwoorden: GELOOF, IDENTITEIT, KATHOLIEK ONDERWIJS, RELATIE ONDERWIJSGEVENDESCHOLIER Samenvatting: De auteur laat aan de hand van het ui-model van Korthagen zien hoe het katholiek onderwijs in de moderne samenleving een eigen bijdrage aan de identiteitsvorming van jongeren kan leveren. -------------------------------------------------------------------------------Gespecialiseerde getuige modereert geloofsgesprek. Vele kwaliteiten vereist van godsdienstleerkracht / EMMANUEL VAN LIERDE. // In: Tertio. - 10 (2009-2010) nr. 478-479, p. 13 Trefwoorden: GODSDIENSTONDERWIJS, MANDAAT, VAKBEKWAAMHEID Samenvatting: Leken kunnen de christelijke leer verkondigen en godsdienstleerkracht worden, wanneer zij volgens het kerkelijk recht (canon 229 §3) daartoe de “vereiste geschiktheid” hebben. Tijdens de recente leerstoel Mgr. Willy Onclin onderzocht de faculteit Kerkelijk Recht van de K.U.Leuven wat daar juist mee bedoeld wordt. -------------------------------------------------------------------------------Christelijk onderwijs - een vitale stroom. Overwegingen bij het Manifest Christelijk Onderwijs (4) / HARM KLIFMAN. // In: SBM. - 2008-2009 nr. 8, p. 16-17 Trefwoorden: IDENTITEIT, NEDERLAND, PEDAGOGISCH PROJECT, PROTESTANTS ONDERWIJS Samenvatting: Overwegingen bij het Manifest Christelijk Onderwijs. Er wordt nader ingegaan op "we nemen en dragen verantwoordelijkheid". Ter illustratie wordt een kijkje genomen bij een christelijke school. -------------------------------------------------------------------------------Onderzoek alles, maar behoud het goede / SAN VAN EERSEL. // In: Schoolbestuur. - 29 (2009) nr. 3, p. 8-10 Trefwoorden: IDENTITEIT, KATHOLIEK ONDERWIJS, NEDERLAND Samenvatting: Het katholiek onderwijs in Nederland anno 2009 verkeert in een spagaat. Aan de ene kant moeten katholieke scholen voldoen aan de verwachtingen en regels die de moderne en seculiere maatschappij aan scholen stelt, aan de andere kant zijn katholieke scholen bijzondere scholen die juist deze katholieke bijzonderheid moeten waarmaken. -------------------------------------------------------------------------------Levensbeschouwing en rede: samen of apart? / JAN VAN OERS. // In: Schoolbestuur. - 29 (2009) nr. 3, p. 11-14 Trefwoorden: KATHOLICISME, MAATSCHAPPIJ- EN JONGERENPROBLEMEN, RELIGIE, WETENSCHAPPEN Samenvatting: Filosoof Ger Groot stelt de rol van wetenschap en geloven in onze moderne cultuur aan de orde. De wetenschap ging zich sinds de moderne tijd toeleggen op wat men noemt een objectieve beschrijving van ‘de’ werkelijkheid en werd bijgevolg blind voor iedere subjectieve (persoonlijke) inkleuring daarvan. Zijn standpunt spreekt tot de verbeelding, niet in de laatste plaats doordat in de samenleving en dus ook in het onderwijs (jonge) mensen steeds meer gereduceerd dreigen te worden tot een geval, een nummer. -------------------------------------------------------------------------------Het leven vieren / SAN VAN EERSEL. // In: Schoolbestuur. - 29 (2009) nr. 3, p. 15-17 Trefwoorden: IDENTITEIT, KATHOLIEK ONDERWIJS, NEDERLAND
Samenvatting: Anneke Zantboer-Geluk is directeur van een katholieke basisschool in Nederland. Zij is van huis uit protestant, maar voelt zich erg thuis in de katholieke wereld. Zij vindt de katholieke identiteit een ‘prachtige identiteit’ en samen met haar collega´s is ze trots op de katholieke identiteit van haar school. Zij vertelt hierover in dit interview. Daarnaast is zij te zien en te beluisteren in de documentaire ´Kiezen en Delen. De kracht van het katholiek onderwijs´. -------------------------------------------------------------------------------Bepalend is of mensen iets met hart en ziel doen / GERRIT-JAN MEULENBELD. // In: Schoolbestuur. - 29 (2009) nr. 3, p. 18-19 Trefwoorden: IDENTITEIT, KATHOLIEK ONDERWIJS, NEDERLAND, SCHOOLCULTUUR Samenvatting: Ellen Koemans voelt zich als een vis in het water in de schoolcultuur van het Alfrink College waar docenten en leerlingen een hechte gemeenschap vormen. “We leven letterlijk en figuurlijk met elkaar mee, we zorgen voor elkaar en we inspireren elkaar ”, vertelt ze. Ellen Koemans komt aan het woord in de documentaire ‘Kiezen en delen. De kracht van katholiek onderwijs’. -------------------------------------------------------------------------------Juist verschillen houden je scherp / FREEK PARDOEL. // In: Schoolbestuur. - 29 (2009) nr. 3, p. 2022 Trefwoorden: IDENTITEIT, KATHOLIEK ONDERWIJS, NEDERLAND, SCHOOLCULTUUR Samenvatting: Marcel van Loo, voorzitter van de centrale directie van de OMO scholengroep het Mollerlyceum in Bergen op Zoom en lid van de identiteitscommissie van OMO, wordt gevraagd zijn verhaal te doen over de schoolcultuur en in het bijzonder de plaats van identiteit daarin. -------------------------------------------------------------------------------Katholieken hebben een te negatief beeld van zichzelf / KARIN MELIS. // In: Schoolbestuur. - 29 (2009) nr. 3, p. 24-25 Trefwoorden: DOCUMENTAIRE FILM, IDENTITEIT, KATHOLIEK ONDERWIJS, NEDERLAND Samenvatting: Documentairemaker Ton Verlind over de film 'Kiezen en delen, de kracht van het katholiek onderwijs' die hij maakte en over de onbewuste schaamte voor onze katholieke cultuur. -------------------------------------------------------------------------------Kansen om te verbinden. Over vieringen op school met Pasen / THEO VAN DER ZEE. // In: Schoolbestuur. - 29 (2009) nr. 3, p. 30-31 Trefwoorden: FEEST, KATHOLIEK ONDERWIJS, NEDERLAND Samenvatting: Feesten zijn er om te vieren. Toch lijkt het vieren van Pasen leerkrachten op (Nederlandse) katholieke scholen heel wat meer hoofdbrekens op te leveren dan bijvoorbeeld Kerst dat wel bijna in alle scholen wordt gevierd. Waar heeft dat mee te maken? Wat wensen betrokken leerkrachten, leerlingen en ouders op dit gebied? En, wat zouden katholieke scholen hiermee kunnen? Op deze vragen gaan we in deze bijdrage in. -------------------------------------------------------------------------------Hoe verleid je mensen in beweging te komen? Nieuwe mogelijkheden met corporate story telling en springboardverhalen / PAUL VAN AGTEN. // In: Basisschoolmanagement. - 23 (2009) nr. 4, p. 16-22 Trefwoorden: IDENTITEIT, MANAGEMENT-ONDERWIJS, TEAMVORMING Samenvatting: Het is niet makkelijk je team te bewegen tot een verandering wanneer er al zovele aan vooraf zijn gegaan. Missie en visie zouden daarvoor moeten zorgen, maar worden er zelden het archief voor uitgehaald. Toch lukt het sommige bedrijven en instellingen hun personeel ergens warm voor te krijgen met een verhaal. En vergeet Obama niet. Traditioneel staan mensen in het onderwijs bekend als goede verhalenvertellers... Dus wat let ons? --------------------------------------------------------------------------------
Een multicultureel paasfeest / MARCEL VERHELST. // In: Basis. - 116 (2009) nr. 7, p. 35 Trefwoorden: FEEST, JUDAISME, KATHOLICISME, RELIGIE Samenvatting: Pasen is een joods én een christelijk feest. De betekenis van het joodse pesach en van het christelijke pasen wordt hier belicht. -------------------------------------------------------------------------------Vrije schoolkeuze in Vlaanderen / EDDY BALDEWIJNS, PAUL DE KNOP. // In: TORB. - 2008-2009 nr. 2-3, p. 100-105 Trefwoorden: GEMEENSCHAPSONDERWIJS, ONDERWIJSNET, PLURALISTISCH ONDERWIJS, VRIJHEID VAN ONDERWIJS Samenvatting: De auteurs (lid en voorzitter van de Raad van het GO!) stellen de vraag of men vandaag nog steeds het bestaan van verschillende onderwijsnetten kan verdedigen, 50 jaar na het schoolpact. Dit houdt in dat alle onderwijsnetten hun identiteit in vraag zouden moeten stellen, ook het GO!. Daarbij komt ook dat een te grote focus op kansengroepen in een marktgerichte onderwijswereld, resulteert in verlies van kansen. Er wordt dan ook gepleit voor het invoeren van actief pluralisme in alle scholen. -------------------------------------------------------------------------------Realisatie van gelijke kansen als hoofdthema in een nieuw schoolpact / LUC HEYERICK. // In: TORB. - 2008-2009 nr. 2-3, p. 106-107 Trefwoorden: FINANCIERING, GELIJKHEID VAN KANSEN, LEVENSBESCHOUWELIJKE VORMING, PLURALISTISCH ONDERWIJS Samenvatting: De grote opdracht van het hedendaagse onderwijs is om beter de gelijke kansen te garanderen. Dit engagement kan in een nieuw soort schoolpact worden vastgelegd. Scholen die inspanningen op het gebied van gelijke onderwijskansen leveren, moeten beloond worden met bijkomende middelen. Daarbij pleit de auteur ook voor het organiseren van gemeenschappelijke levensbeschouwelijke cursussen, als vorm van pluralisme, waarin de waarden worden benadrukt die de verschillende godsdiensten gemeenschappelijk hebben. -------------------------------------------------------------------------------Geloven in Straatsburg. Levensbeschouwelijk onderricht en onderricht over levensbeschouwingen in het officieel onderwijs in het licht van recente EVRM-jurisprudentie / ADRIAAN OVERBEEKE. // In: TORB. - 2008-2009 nr. 2-3, p. 145-171 Trefwoorden: GODSDIENSTONDERWIJS, JURISPRUDENTIE, LEVENSBESCHOUWELIJKE VORMING, OFFICIEEL ONDERWIJS Samenvatting: Een onderdeel van het Schoolpact is de verplichting voor alle officiële scholen om levensbeschouwelijke vakken aan te bieden. Daartoe behoort ook de mogelijkheid om vrijstelling te verlenen voor delen van onderwijscurricula. Deze vrijstellingen kunnen verschillende vormen aannemen. In Europese context neemt het EVRM daarbij een cruciale plaats in. -------------------------------------------------------------------------------De verhouding van kwaliteitszorg en - bewaking tot de pedagogische vrijheid van de onderwijsverstrekker / JAN SAVEYN. // In: TORB. - 2008-2009 nr. 2-3, p. 172-186 Trefwoorden: AUTONOMIE VAN ONDERWIJSINSTELLINGEN, ONDERWIJSBELEID, PEDAGOGISCH PROJECT, VRIJHEID VAN ONDERWIJS Samenvatting: Het onderwijsbestel in Vlaanderen steunt op een grondwettelijk gewaarborgde vrijheid van onderwijs (incl. pedagogische vrijheid). Toch mengt de overheid zich in praktisch alle componenten van het kwaliteitszorgsysteem van scholen. Dit roept vragen op bij de onderwijsverstrekkers, vooral wanneer die hun pedagogisch project willen ontwikkelen. Ook schoolbegeleiders stellen zich vragen bij de toenemende regelgeving omtrent pedagogische aangelegenheden die conflicteert met de autonomie en de beleidskracht van scholen. --------------------------------------------------------------------------------