nr. 77 Contact Onderweg

nr. 77

Contact Onderweg S t i c h t i n g

S a m e n

O n d e r w e g

H e e r l e n

j u n i

2 0 1 4

Wie of wat is de geest/Geest? Met maar liefst achttien verschillende betekenissen in de Dikke van Dale voor ‘de geest’ heeft de redactie het niet eenvoudig gemaakt voor de schrijvers die een antwoord proberen te geven op de vraag: “Houden wij de geest levend?” De geest blijft een erg moeilijk te omschrijven begrip. Het is misschien te vergelijken met een bijbeltekst die je talloze malen hebt gehoord, maar waar je opeens, door een opmerking of uitleg van iemand, begrijpt waar het over gaat. Je kunt de geest krijgen, maar ook de geest geven, je kunt handelen in de geest van iemand. Inspriratie betekent letterlijk ‘inblazing van de geest’. En dan is er ook nog Gods Geest, de heilige Geest. Hij kan de inspiratie zijn voor je weg door het leven. In eenvoudige ontmoetingen of samenkomsten met mensen kan een beleving schuilen van die heilige Geest. In dit nummer is eerst de pastor, Marie-José Voss, aan het woord en u leest een verslag uit het Samen Onderweg Beraad. In de serie over koren en ensembles komt het Slavisch Ensemble ‘ De Baanzenger’ voor het voetlicht. Er is aandacht voor de voor ons liggende zomervakantie en docent Paul Krill klapt uit de school over de Bernardijnse Geest. Tot besluit van het eerste deel de ongezouten mening van de onvolprezen Suisse

INHOUD 3 4 5 6 7 9 11 12 14 15 16 17 20

De pastor aan het woord Uit het Samen Onderweg Beraad Slavisch Ensemble ‘de Baanzenger’ Vakantie Uit de school geklapt Brainflow van uw Suisse De duif als symbool Houden wij de Geest levend? Hoe houden wij de geest levend? De Geest Levende Geest Ik geloof in de heilige Geest Colofon

2

DE PASTOR AAN HET WOORD Marie-José Voss, pastor

We zijn al weer op weg naar Pinksteren. De tijd gaat zo snel! Het hoogfeest van Pasen en de Goede week hebben we ingetogen en ook uitbundig mogen vieren. Bomen en struiken staan al wekenlang in volle bloei door een milde winter. Een mooi jaargetijde.

Maar voordat het Pinksteren is staan we eerst stil bij 4 en 5 mei. Op 4 mei herdenken we Nederlandse oorlogsslachtoffers. Een paar keer ben ik op 4 mei in Amsterdam op de Dam geweest bij de Herdenking. Echt heel indrukwekkend is dat. Velen onder u hebben de oorlog meegemaakt en zullen op deze momenten zeker aan die oorlog en hun dierbaren terugdenken. Maar na het herdenken op 4 mei mogen we op 5 mei de vrijheid vieren. Vrijheid gaat over elkaar de ruimte geven en die zelf ook krijgen. Op alle niveaus: tussen mensen, groepen mensen en soevereine staten. Vaak schuren we tegen de randen van die vrijheid aan, wanneer mensen hun vrijheid van meningsuiting of vrijheid van godsdienst claimen. Vrijheid manifesteert zich in de verhouding tot de ander. Zo is vrij zijn niet alleen een wettelijke toestand maar een product van mensen: de rechtsstaat is het kader, de invulling geven we zelf.

Vormsel toedient, waarmee wordt aangeduid dat dit sacrament de band met de kerk versterkt. Sacrament van genade, van kracht in hun leven naar volwassenheid. Je hoort niet zoveel meer over dit sacrament. Vroeger was het een vanzelfsprekendheid. Tegenwoordig blijft het bij doop, eucharistie (eerste communie) en huwelijk en als het even kan willen we ook graag vanuit de kerk uitgedragen worden.

Het thema van de Pinksterviering op 8 juni is: Ga, wees niet bang en dien. De Geest daalt op ons neer en we bidden om de gaven van de Geest. In de viering bidden we ook om die gaven, een mooi onderdeel.

Vrijheid in het groot en in het klein; elkaar ruimte geven! De Geest van vrijheid levend houden?

We hebben de Geest, genade, kracht nodig in het leven. Elkaar ruimte geven en dienstbaar zijn. Dus ja, vol overtuiging zeg ik dat we de Geest levend moeten houden. Ten opzichte van elkaar en onze omgeving. Ook bij Samen Onderweg houden wij de Geest levend, op een wijze waardoor we ons thuis voelen bij Samen Onderweg. Niet met dogma’s en regels, maar in vrijheid elkaar ruimte geven om ieder te laten zijn zoals hij of zij is. De betrokkenheid op mensen centraal, waardoor we in vrijheid ons geloof kunnen vieren.

Het is al weer jaren geleden dat ik kinderen voorbereidde op het sacrament van het Vormsel. Het is één van de drie initiatiesacramenten, samen met de doop en eucharistie. Het vormsel is het sacrament van de gave van de heilige Geest. Ga dat jonge kinderen maar eens uitleggen. Voor volwassenen is de Geest al een moeilijk begrip. Het is de bedoeling om kinderen voor te bereiden om de rol op zich te nemen van leerling en getuige van Christus. Het is de bisschop die het

Voorlopig niet de Geest geven, maar de Geest levend houden. 3

Uit het Samen Onderweg Beraad Corry van Zandvoort

infomatie inwinnen bij de KBO voor eventuele vervanging. Het bestuur heeft een akkoord bereikt over het gebruikscontract met het Bernardinuscollege, ondertekening moet nog plaatsvinden. Op het vernieuwde beleidsplan zijn geen opof aanmerkingen binnengekomen en het is door het bestuur vastgeteld. De penningmeester deelt mee, dat Samen Onderweg tot 2017 niet in de gevarenzone verkeert. Schenkingen kunnen sinds 1 januari 2014 ook zonder tussenkomst van een notaris, maar met een onderhandse akte. Personen die liever een akte bij de notaris laten opmaken, kunnen zich wenden tot de penningmeester. Er zijn afsprakengemaakt met notariskantoor Zeestraten. De vertegenwoordigers van de werkgroepen doen verslag: Bij de bijeenkomsten van de Liturgiegroep vinden, behalve het het samenstellen van een viering, ook waardevolle inhoudelijke discussies plaats. De lectorengroep loopt goed; er zijn voldoende mensen beschikbaar.

Het voltallige team van het Samen Onderweg Beraad was op woensdag 12 maart om 10.00 uur aanwezig in de koffiekamer voor de tweejaarlijkse bijeenkomst. Na de opening spreekt mevrouw Voss een gedachte uit over ‘het vrijwilliger zijn’. Vrijwillig werk is wel werk en dus niet vrijblijvend. Het is niet betaald maar onbetaalbaar en het geeft een goed gevoel voor jezelf en voor de ander. Dee heer Paul Wanders, de nieuwe peningmeester, krijgt vervolgens de gelegenheid zich voor te stellen. De heer Wanders komt uit het onderwijs (leraar Frans aan het MBO) en is actief op vele fronten. o.a.in het begeleiden van studenten in derde wereldlanden op weg naar een baan. Hij is bereid zin kennis en kunde in te zetten voor Samen Onderweg. In de liturgiegroep is op de aanvraag voor het uitvoeren van meer woord- en communievieringen positief gereageerd. De koffiekamer zal worden heringericht met het oog op het ontvangen van koren. De heer Jansen en mevrouw Van Zwieten zullen zich hierover buigen. Er moet in elk geval een warmwaterapparaat worden aangeschaft. De heer Van Zandvoort informeert hieromtrent bij Volta Limburg. Mevrouw Voss zorgt voor nieuwe tafelkleden. De traplift, gesponsord door een gulle gever, wordt op zondag 16 maart officieel in gebruik genomen. Voor grote gezelschappen wordt uitgeweken naar het Bernardinuscollege.

De Diaconiegroep kan melden dat er tijdens de Advent € 776, is opgehaald voor KIkindia. Ofschoon het Bernardinuscollege met een ander project start, gaat Samen onderweg nog verder met Kiki. De Zorggroep heeft het redelijk druk. Behalve de aandacht voor de nabestaanden van overledenen bezoeken de leden van deze groep ook ouderen die minder mobiel worden. Bij het minder worden van mobiliteit ligt eenzaamheid op de loer; deze mensen mogen niet vergeten worden. De namen van mensen die ziek zijn of behoefte hebben aan contact moeten worden doorgegeven. Er wordt nog

De dirigent, tevens solozanger, van het koor uit Eys is ziek en het koor zal derhalve met seniorendag op 28 september verstek moeten laten gaan. Mevrouw Gisberts gaat

4

eens benadrukt dat het koffiedrinken na de viering belangrijk is. Hier worden contacten gelegd en afspraken gemaakt. Catechese: Bij de bijbelgroep is één persoon afgevallen, maar een nieuw lid heeft die plaats ingenomen. Momenteel wordt het boek Jezus Sirach behandeld. Mevrouw van Zwieten vertegenwoordigt de groep Gemeenschapsopbouw. De koffiezetters functioneren uitstekend onder haar leiding. Van de werkgroep Redactie Contactblad klinkt de roep voor het aanbrengen van nieuwe thema’s. De respons vanuit de gemeenschap blijft minimaal. De groep Onderhoud weet te melden dat de mensen met meer plezier aan het werk gaan sinds de nieuwe stofzuigers zijn aangeschaft. Tijdens de Rondvraag ontstaat, naar aanleiding van eeen voorstel in Contact

Onderweg nummer 76, een discussie over het houden van een meditatieve viering om daarmee een andere (jongere) doelgroep te bereiken. De heer Jansen begint na de zomervakantie met een filosofiegroep. Wellicht dat deze groep na enige tijd dit proces kan opstarten. Langere meditatieve momenten tijdens de zondagsvieringen(bijv. na de overweging) moeten haalbaar zijn. In de verschillende groepen zal dit besproken worden. De heer Sprokkel benadrukt dat Samen Onderweg zich in een bevoorrechte positie bevindt omdat leken mogen voorgaan en eeen overweging tijdens de viering mogen houden. De volgende vergadering van het Samen Onderweg Beraad is op woensdag 8 oktober 2014.

SLAVISCH ENSEMBLE ‘DE BAANZENGER’ Jo Scholtes

5

Het Mannenkoor de Baanzenger van de Heerlerbaan werd opgericht in het voorjaar van1983 en heeft een toevallige ontstaansgeschiedenis. Op initiatief van o.a. voetbalveteranen werd besloten om op een feestje (lustrumviering)  van voetbalvereniging RKHBS enkele liedjes ten gehore te brengen.

In april 2004 werd het dirigeerstokje door de zeer enthousiaste Jo Käfer overgenomen. Onder zijn bezielende leiding en medewerking van de zangers werd de kwaliteit op ongekende hoogte gebracht. De voorkeur en zwaartepunt in keuzen van het repertoire liggen in de Slavische muziek en de RussischOrthodox liturgie.

De eerste dirigent werd Hub Widdershoven. Er volgden regelmatige optredens bij concerten en opluisteringen. De zangers van de Baanzenger gingen zich langzaamaan toeleggen op specifieke verfijningen.

Wij luisteren geregeld Eucharistievieringen op en verzorgen ook wereldlijke concerten in binnen- en buitenland. Het enthousiasme van Jo Käfer had ook zijn uitwerking op de zangers. Zijn enthousiasme sloeg over en  besmette de zangers, dat leidde tot gemotiveerde mannen die onderlinge vriendschap hoog in het vaandel hebben staan.

De regelmatige optredens in binnen- en buitenland versterkten de onderlinge band maar verbeterden ook de kwaliteit van de zang. In het programma werden ook de Eucharistievieringen opgenomen.

In het jaar 2009 werd de naam van Mannenkoor de Baanzenger gewijzigd in de huidige naam; Slavisch Ensemble «de Baanzenger»

Na vertrek van Hub Widdershoven als dirigent werd de heer Willy König aangetrokken. Deze zwaaide ruim 10 jaar het dirigeerstokje over het koor.

Het huidige Slavisch Ensemble Baanzenger» bestaat uit 24 zangers.

«de

VAKANTIE Corry van Zandvoort

De zomervakantie komt er weer aan. Hele volksstammen verheugen zich lang van tevoren op deze periode en kijken er reikhalzend naar uit. Dit geldt zeker voor mensen die hard werken, nauwelijks vrije tijd hebben. Vakantie kan dan noodzakelijk zijn om te ontspannen. Zij kunnen zich maar nauwelijks voorstellen dat het voor anderen een kwelling kan zijn: vaste patronen loslaten, andere gewoonten en onzekerheden tegenkomen. Het valt op dat veel van onze vrienden en kapelbezoekers, ondanks het feit dat zij gepensioneerd zijn, met moeite tijd vrij kunnen maken om buiten het drukke hoogseizoen eropuit te gaan. Oppassen bij de kleinkinderen, de bridgepartner niet in de steek laten, met je tennismaatje een toernooi spelen etc. schept verplichtingen. Maar ook

dat zijn leuke dingen voor de mens! Vakantie is afgeleid van vacatio, dat wil zeggen: vrij zijn van verplichtingen. De dagelijkse activiteiten, zoals school of werk, worden voor een langere periode (minstens een week) opgeschort. Bij de mensen die zich erop verheugen, moet de vakantie aan ( te) hoge verwachtingen voldoen. Het moet, koste wat het koste, een succes worden. Aan die verwachtingen wordt niet altijd voldaan; vaak is de tijd te kort om er echt van te genieten. Uit een onderzoek is gebleken, dat je minstens een week weg moet zijn om alles achter je te kunnen laten. Een korte onderbreking zet overigens meer zoden aan de dijk dan eens per jaar een hele maand op reis gaan. Er zijn heel wat soorten vakanties, aangepast aan de behoeften van de reizigers. Voor 6

sommigen is een strandvakantie het einde, anderen zweren bij een cruise. De actievelingen gaan zeilen, wandeltochten maken in de bergen of op de fiets het land verkennen. Nederlanders houden over het algemeen van kamperen. Mijn man en ik hebben prachtige tochten gemaakt met de caravan. Met pijn in het hart hebben we onlangs van dit onderkomen op wielen (vaak denigrerend ‘sleurhut’ genoemd) afscheid genomen. Een vakantie is geslaagd als je kunt uitrusten , als je lichaam en geest tot rust kunnen komen en je afstand kunt nemen van je werk, van je studie. Je hebt dan na afloop een goede conditie, je bent klaar om het dagelijks leven weer met frisse moed op te pakken. Wat zou een vakantie moeten betekenen? Voor sommigen is het: de zon opzoeken, licht en warmte ervaren. De natuur is immers zoveel mooier als het licht en zonnig is. Zelfs de mensen om je heen lijken dan een beter humeur te hebben. Er is ook een verlangen naar rust en stilte. Het rumoer van elke dag, de informatie waarmee je dagelijks wordt overspoeld even laten voor wat het is. Luisteren naar wat er in jezelf omgaat, aandacht hebben voor dingen om je heen die je normaal wellicht niet opvallen. Gevoelig zijn voor verrassende momenten. Zonder ‘ballast’ kunnen genieten van een andere omgeving. Het zijn allemaal ingrediënten voor een goede ontspanning. De vakantie kan een prima periode van bezinning zijn.

7

De Bernardijnse Geest, fris en fruitig?

kunt er eenvoudig overheen walsen en de winst of het eigen belang voorop stellen. De BG dwingt echter om na denken of dat op lange termijn wel zo goed is. Zo zijn nog veel voorbeelden te verzinnen over de menselijke maat die door de BG steeds weer centraal wordt gesteld. De BG werkt in ieder geval als een morele instantie. De BG is als het ware een pakketje normen en waarden dat in de traditie wordt doorgegeven van generatie op generatie. (Tradere = Lat. doorgeven, zaken doen.) Een gezonde traditie is dynamisch, ze verandert voortdurend en dat is goed. In een gezonde traditie worden normen en waarden alleen doorgegeven zolang ze zinvol zijn voor de volgende generatie. In een gezonde traditie strijdt de geesten van de individuele rijkdom met de geest van de solidariteit. Geesten moeten dus kunnen concurreren. De sterkste geest is de geest die wordt gevoed door onze energie en belangrijke ideeën. Het is niet onbelangrijk om goed op een rijtje te zetten wat wijzelf waardevol vinden. In ieder geval waardevol genoeg om door te geven aan onze kinderen. Zoals Lennaert Nijgh/Boudewijn de Groot het zo mooi verwoordt in het lied Testament: “Maar ik heb nog wel wat mooie idealen, goed van snit hoewel ze uit de mode zijn. Wie ze hebben wil die mag ze komen halen, vooral jonge mensen vinden ze nog fijn”. Nu duikt een nieuw probleempje op: jonge mensen weten wel wat ze fijn vinden, maar weten ze ook wat goed voor hen is? Weten ze ook waar ze gelukkig van worden? Hier schuilt de kracht van de BG. De BG wordt niet opgedrongen. Jonge mensen worden er in ondergedompeld – zolang wij zelf de menselijke maat in de gaten blijven houden. Het belang van de menselijke maat wordt druppel voor druppel toegediend, of als een klein zaadje meegegeven, zo u wilt. Het is aan ons om een voorbeeld te zijn voor hoe je de menselijke maat in het leven kunt hanteren, dan blijft de geest vanzelf in leven. Jonge mensen zijn, zeker in 2014, druk bezig met zichzelf, ze hebben meestal niet eens in de gaten hoe doordrongen ze zijn van de BG. Pas als ze er behoefte aan hebben, soms pas na jaren, kunnen ze de BG aanboren als een waterader die onder de oppervlakte fris aanwezig blijft. Of ze plukken de BG als een rijpe vrucht. Fris en fruitig dus.

Paul Krill

Het Bernardinuscollege bezit een eigen, legendarische geest: de Bernardijnse Geest. Om het overzichtelijk te houden noemen we hem ‘BG’. Is het misschien een geheimzinnige aanwijzing dat de legendarische BeeGees een wereldhit hadden met ‘Stayin Alive”? Dan kan ik hier stoppen met schrijven. Neen, even serieus. Als het goed uitkomt wordt de BG er tegenwoordig ‘met de haren’ bijgesleept, figuurlijk dus. De BG is mensenkennis waarvoor geen proefwerk bestaat. De BG is een sociale houding die je van het Bernardinuscollege meeneemt, gratis bij je diploma. De Bernardijnse Geest is een besmetting waaraan niet valt te ontkomen als je langere tijd op het Bernardinuscollege rondloopt. De bestuurders van het Bernardinuscollege vermelden deze verworvenheid steeds weer met trots. Maar de grote vraag is of de BG een holle frase is geworden of dat de geest in 2014 nog leeft? Kunnen geesten dan sterven? Volgens Nietzsche kunnen goden sterven. Goden sterven als niemand meer tot hen bidt; tenminste, zo heb ik dat van Friedrich begrepen: toen de nieuwe mens niet langer wilde bidden, is God uit de westerse cultuur geslopen. De zelfingenomen mens heeft hem/haar daarna meteen dood verklaard. Gaat het zo ook met de geest? De geest is een ‘culturele creatie’ bij uitstek. De geest is de uitstraling van een cultuur, het onzeglijke wat mensen verbindt. De geest is datgene wat de mensen (goed) laat handelen op basis van intuïtie. En om het helemaal ingewikkeld te maken: iedere cultuur bezit meer dan één geest, ook onze schoolse cultuur. Geesten concurreren met elkaar voor aandacht. Concurrentie is niet de sterkste kant van de BG. Boven heb ik de vorm van de BG beschreven. Liever schrijf ik over de inhoud. De BG is kwetsbaar, zoals het cliché zegt: alles van waarde is weerloos. De BG gaat over de keerzijde van carrière maken en geld verdienen. De BG geest leert bijvoorbeeld dat je aandacht moet hebben voor de mens. Steeds weer krijg je te maken met een keuze voor jezelf of voor de ander. Met een keuze tussen liefde of bezit? Je 8

BRAINFLOW VAN UW SUISSE Uw Suisse

“Hoe sterk is de eenzame suisse, die strak naast zijn hellebaard met steek en degen het kerkvolk in toom houdt?” Ik neurie deze parafrase op de welbekende Fietser van Boudewijn de Groot tegenwoordig steeds vaker wanneer ik tijdens de eredienst achter u waak over de orde en de rust in de Kapel. Dat waken lukt prima ondanks dat ook bij mij de jaren stijgen. Ik leef wat dat betreft tegen de tijd in. Kwam ik een jaar of dertig geleden na het beteugelen van een pakket klierende jeugd zondagmiddag uitgewoond thuis, tegenwoordig kom ik fris en monter terug. Anno 2014 levert de suisse geen wekelijks terugkerende stille slag met dwarse gelovigen Het blijft er bij dat soms een al wat luidruchtig weg duttende kerkganger met de hellebaard behoedzaam bij de preek gehouden moet worden. Het wordt steeds stiller en stiller. De geest moet uit de fles, want als het zo doorgaat, sta ik tenslotte nog als enige bij de dienst, de erfsuisse geeft tenslotte nooit op. Je kan wel wachten en hopen, maar ik steek liever de vlam in een verse bolknak uit eigen voorraad, ongematteerd uiteraard. En als je dat samen doet

met gewaardeerde klanten van mijn sigarennering die stomtoevallig ook nog eens Hoog Dier op het gemeentehuis zijn, kunnen de mouwen worden opgestroopt om de Kapel weer stevig te vullen. U heeft het vast wel gemerkt: eindeloze wegafzettingen in de buurt van de Kapel, opgebroken straten, het duizelt u van de omleidingsborden, verbodsborden, steenhopen, afgegraven straten. Maandenlang zullen hordes verdwaalden wanhopig een uitweg uit dit rood-witte-hekkendoolhof zoeken. Toevallig loopt de enige uitweg langs de Kapel en op zondag, u begrijpt het al, is dit het barmhartig toevluchtsoord voor dolenden. Let op mijn woorden: het gaat weer vol worden in de kerkbanken met lieden die hun weg in het leven kwijt zijn. Totaal en wanhopig omdat zelfs de autonavigatie het opgegeven heeft, En steeds weer leidt de weg naar de Kapel. Volslagen wanhopigen zullen de kerkdeur binnenvallen op zoek naar richting. Immers, op zondagmorgen op weg naar Ikea, AH-XL en andere koopcolloseums hopeloos verdwalen: dat is toch echt het allerergste en meest verschrikkelijkste wat je anno 2014 kan overkomen? Uw Suisse

9

10

DE DUIF ALS SYMBOOL Corry van Zandvoort

De duif wordt voorgesteld als symbool van de heilige Geest. In de evangeliën van Matteüs, Marcus en Lucas ‘opent zich de hemel en daalt de Heilige Geest neer in de gedaante van een duif’ bij de doop van Jezus door Johannes in de Jordaan. Johannes getuigt: ”Ik heb gezien hoe de Geest als een duif uit de hemel neerdaalde en op Hem bleef rusten.” De duif komt ook in het Oude Testament voor. Noach stuurt na de zondvloed een duif uit. De eerste keer komt de vogel zonder iets terug; de aarde is nog onbewoonbaar . De tweede keer echter heeft hij een olijftak in zijn bek. Deze tak is het symbool van verzoening tussen God en de mensen en van hoop en nieuw leven. Op een altaarluik van Jan van Eyck zien we Maria met een duif als symbool van de Heilige Geest. De Heilige Geest wordt door christenen beschouwd als de Geest van God. In de Joodse tempeldienst werd eeen koppel tortels of duiven geofferd als teken van verzoening en reiniging. Een vrouw die een kind heeft gekregen beschouwde men als onrein. De priester moest daarmee de verzoeningsrite voltrekken, zodat de vrouw weer rein werd. Maria en Jozef gingen naar Jeruzalem om hun zoon aan te bieden aan de Heer en om een offer te brengen volgens de wet van de Heer: een koppel tortels of twee jonge duiven. Ook in andere culturen kent men aan de duif een symbolische betekenis toe: levensgeest, adem en ziel. In oude culturen stond het dier voor vrouwelijkheid en moederlijkheid. Bij de Grieken en de Romeinen stelt de duif de liefde voor en vernieuwing van het leven. In de Romeinse oudheid was ‘duifje’ al een koosnaam voor een geliefde en een bijnaam voor heel veel vrouwen. In Egypte staat hij voor onschuld. In het Hindoeïsme daarentegen zijn duiven de boodschappers van de god van de dood. Waarschijnlijk door zijn zachtaardige karakter is de duif het symbool voor vrede en verzoening geworden. Duiven verwijzen naar de ware liefde. Duivenparen broeden namelijk

gezamenlijk de eieren uit. Bovendien blijven duiven als koppel altijd bij elkaar. Ook nu nog neemt de duif als symbool een belangrijke plaats in, vooral als symbool van de vrede. Postzegels zijn een dankbaar object om de duif als vredessymbool af te beelden en vooral de zegels die de Verenigde Naties als thema hebben maken overvloedig gebruik van de duif als symbool. De belangrijke rol van de duif in de christelijke traditie kreeg allerlei betekenissen. De duif stond voor de eeuwige trouw tussen geliefden. Maar gelijktijdig werden snavelende duiven tot in de 18e eeuw gebruikt als teken van bordelen. In gebouwen waar op gevelstenen snavelende duiven waren te zien was een bordeel gevestigd. Het is bijna onvoorstelbaar dat de duif vele duizenden jarenlang als symbool van prostitutie heeft kunnen overleven. Ook nu nog worden bij huwelijken vaak witte duiven door het bruidspaar losgelaten als bezegeling van een huwelijk. Dit wordt gezien als symbool van eeuwige trouw en zeker niet alleen bij bruidsparen met een christelijke overtuiging.

11

Houden wij de Geest levend? Martin Fickers

Is het niet omgekeerd? Is het niet de Geest die ons levend houdt? In de geloofsbelijdenis van de viering op 16 maart jl. hebben wij gebeden: ”Ik sta open voor de Geest van God die tot mij roept in de stilte, in mijn medemens, in mijn verwachtingen. Hij houdt ons in beweging om te werken aan de opdracht die wij met ons geloof hebben meegekregen”. In Genesis 1,2 zweeft de Geest van God wachtend, beschermend, verkennend boven de zee van onleefbaarheid, opdat niemand dodelijk zal vallen. Zoals de arend met uitgespannen vleugels onder zijn nest zweeft om zijn jongen op te vangen wanneer die voor het eerst uitvliegen en daarbij diep dreigen te vallen. Maar waarom de Geest van God? Omdat het effect, de uitwerking van God niet mooier en beter is uit te drukken. De Geest van God omringt ons allen zoals de lucht die wij niet voelen, noch zien. Wij voelen de lucht pas als zij verandert in wind of storm, dan kunnen wij ook enigszins de richting bepalen. Maar wat of wie die beweging veroorzaakt, blijft onzichtbaar. Zo heeft de onzichtbare God toch een zichtbare uitwerking. Het is zijn geestkracht die ons beweegt en voortdrijft (ref.1 p. 10-13). In de Hebreeuwse Bijbeltekst van Genesis 1,2 wordt voor geest het woord ruach gebruikt. Dit woord heeft in deze taal een zeer brede betekenis, zowel in fysische als in psychische zin(BAK,12-10-2007). Hier betekent ruach wind of misschien nog beter levensadem. Het is vrouwelijk, net als het Latijnse anima, anima betekent luchtstroom, wind, adem, ziel, het leven en bloed als(levendrager). Het Latijnse spiritus is mannelijk en wordt in een twintigtal betekenissen gebruikt zoals het blazen van de wind, de luchtstroom, de adem, het leven enz. Wanneer die wind over het duistere doodswater waait veroorzaakt hij rimpelingen, golfslag. Er staat iets te gebeuren, er worden verwachtingen gewekt. Er komt leven uit de dood. Dat is wat God beweegt en in beweging brengt. God en mens hebben gemeen dat zij een geest hebben. Als de Geest van God, van God de

12

bron van alle liefde, mij innerlijk meer nabij is dan ik mezelf nabij ben(Augustinus:Deus interior intimo meo), dan mogen wij er vast op vertrouwen dat de geest van onze overleden familieleden ons eveneens nabij blijft, en des te meer nabij naar mate de onderlinge band van liefde sterker was. De Geest van God waait waarheen hij wil, zijn richting is te voren niet te bepalen. Zo worden er onverwachts schitterende ideeën en idealen geboren. Je moet wel openstaan voor het waaien van de Geest. Als wij de deksels op ons “vat” houden, te vol zijn van ons zelf, de deur dicht houden, dan zijn wij niet bevattelijk en kan er geen andere wind waaien. Ook wij hebben dingen die ons bewegen, drijfveren en krachten die van ons uitgaan en anderen in beweging zetten. De Geest van God wordt doorgaans de heilige Geest genoemd. Maar wat heet heilig? Wie heet heilig? Heilig is, wie -naar de letter- heel is of heel maakt en zo heil brengt(ref.1 p. 27). In de Handelingen van de apostelen beschrijft de evangelist Lucas drie transformerende symbolen van die helende Geest die op Pinksteren neerdaalt op Jezus´ leerlingen, bijeen in een van de gebouwen van de Jeruzalemse tempel: de storm, het vuur en de nieuwe taal (ref.2 p.213-223). De heilige Geest waait als een heftige storm door ons heen. Hij wervelt alles door elkaar waar we ons aan vasthouden en dwingt ons ons open te stellen voor wat er bij ons binnen wil stromen. Als we in een benauwde kamer geen lucht meer krijgen, voelen we ons weer als nieuw als er frisse lucht door een open raam naar binnen stroomt. Het motto voor het tweede Vaticaanse concilie van paus Johannes XXIII luidde: “Doe de ramen open, laat frisse wind naar binnen”. De heilige Geest daalt in vuurtongen neer op de verzamelde leerlingen. Vuur verwarmt, verlicht en transformeert, een onzuiver klompje metaal wordt zuiver edelmetaal. Vuur is ook een symbool van de liefde. Als mensen hartstochtelijk verliefd zijn, krijgen ze vurige ogen. Vuur kan ook verbranden en vernietigen, vuur moet daarom in toom

worden gehouden. Met Pinksteren bidden wij de heilige Geest dat hij het vuur van onze hartstocht moge transformeren in het vuur, de geestdrift, de bezieling voor de ware liefde. Liefde is het kenmerk van Gods Geest, zij geeft ons energie en bevlogenheid. Onder de as van het vermoeiende dagelijkse leven brandt er een gloed die nooit uitdooft omdat het de gloed van de heilige Geest is. Die gloed wordt aangewakkerd tot een vuur door de wind, door de storm. Als een mens vervuld is van de gloed van de liefde, kunnen andere mensen zich aan hem warmen. Als we opgebrand zijn kan niemand zich meer in onze nabijheid verwarmen.”Die Liebe bietet was Menschen heute zunehmend entbehren: Sinn (= zin, zingeving, zinvinding), aldus de filosoof W. Schmid, studium generale,Maastricht,8-3-2012. Het derde transformatiesymbool is de nieuwe taal, een taal die iedereen verstaat om aan de mensen te vertellen hoe het toch zat met de dood en de opstanding van die Jezus. We praten vaak langs elkaar heen. Maar met een nieuwe taal, ook voor de kerk, wordt pas verbondenheid mogelijk. Die nieuwe taal komt uit het hart en raakt de mensen in hun hart, zij spreekt hun verstand niet tegen, zij inspireert mensen tot medewerking aan een nieuw en groot gemeenschappelijk werk, zoals de apostelen met Pinksteren toen de heilige Geest over/ tot hen was gekomen. De bezieling door die

Geest geeft moed en verbondenheid. Wij kunnen ook op een verkeerde manier “ begeestering” of bezieling aanwenden. Andere mensen geestdriftig maken is ook een gave. Er zijn sprekers die vooral jonge mensen “begeesteren”. Zij worden gefascineerd door de uitwerking die zij op anderen hebben en maken hun aanhangers van hen afhankelijk (in sektes , in terreurgroepen etc). In de beeldtaal van de Schrift is de mens niet alleen een vat, soms ook een huis. Maar daarvan moet de ingang worden bewaakt. Een mens moet weten welke geest zijn huis mag bewonen. Hij moet het bewaken. Als hij achteloos de deur open laat staan, wordt het gekraakt door “boze geesten”, die het huis afbreken. Niet elke geest is goed, niet alle motieven zijn zuiver. Deze geesten hebben verontreinigende bedoelingen (opwekken van jaloezie,afgunst etc). Zij heten onreine of kwade geesten. De “ begeestering” die van de heilige Geest afkomstig is manipuleert niet en misbruikt niemand. Zijn bezieling maakt mensen niet afhankelijk, maar vervult hen van de innerlijke gloed van de goddelijke Geest, de ware liefde. Referenties: 1 –Sytze de Vries .Geestig-heden. Miniaturen over Gods Adem. Meinema 2011 ISBN 978 90 211 4290 6 NUR 709 2 –Anselm Grün (OSB). Leven met hart en ziel. Spiritualiteit en rituelen voor het hele jaar. Forte 2012 ISBN 978 90 79956 173 NUR 72, April 2014.

13

Hoe houden wij de geest levend? Roberto Pennino

Het is niet eenvoudig deze vraag zonder meer te beantwoorden. Allereerst rijst bij mij namelijk een aanvullende vraag: over welke definitie van ‘geest’ hebben we het in dit verband? Nee, daarmee bedoel ik niet flauw te zijn. Geesten in de zin van spoken laat ik buiten het bereik van de hoofdvraag. Ga ik naar de klassieke oudheid, dan valt gelijk op dat de Latijnse woorden animus (geest), spiritus geest) en anima (ziel) niet onmiddellijk uitkomst bieden bij de beantwoording van mijn aanvullende vraag. Klaarblijkelijk gingen de oude Romeinen minst genomen uit van twee soorten ‘geesten’. En waren ziel en geest in hun ogen kennelijk nauw aan elkaar verwant.

duidelijke rode draad of ontwikkeling op dat vlak. Mijn godsbewustzijn is aanmerkelijk veranderd in de loop van de tijd. Als 8-jarige misdienaar zag ik god als een strenge meneer met een lange bruine baard (geen witte, die was exclusief voorbehouden aan Sinterklaas, ook toen ik niet meer in de goedheiligman geloofde) die met harde hand het wereldse gebeuren bepaalde. Het zal ongetwijfeld te maken hebben gehad met de teneur van de oud testamentaire verhalen die ik in de kerk met regelmaat hoorde. Van dat beeld is anno 2014 weinig meer over. In mijn beleving is god er nog steeds, alleen niet uitgedost als een individu met een baard. Hij/Zij/Het kan ook een hogere energievorm zijn of een entiteit op een geheel andere frequentie dan waarop de dagelijkse realiteit tot ons komt. Ik weet het niet, heb de wijsheid niet in pacht, maar hoop op de formule: god (in welk vorm dan ook) = liefde. In zoverre is mijn beeld van god dus mettertijd positiever geworden. En ik meen dat een dergelijke ontwikkeling van de beeldvorming ook geen kwaad kan. Als god inderdaad equivalent is aan liefde, kan ik me aan de vorm waarin god zich manifesteert geen buil aan vallen, lijk me. En zal mijn godsbeeld zich hopelijk blijven ontwikkelen.   Rest mij nog het derde element van de geest aan te halen: het geweten. Hoe staat het met mijn geweten? Is dat, zoals in mijn kinderjaren, de innerlijke stem die zegt:”Foei, dat snoepje had je niet mogen pakken”? In dit kader constateer ik dat het geweten  meer proactief gaat werken naarmate je ouder wordt waardoor het bestraffende element ervan steeds meer kan worden afgewend.

Het christendom maakt in beginsel een scheiding tussen lichaam, geest en ziel. Waar het lichaam als tijdelijk omhulsel geen uitleg behoeft lijkt het onderscheid tussen geest en ziel in de praktijk echter niet altijd even helder te zijn. Zo zijn er bronnen die de twee termen door elkaar gebruiken, hetgeen op een bepaalde mate van inwisselbaarheid zou kunnen wijzen. In het navolgende zal ik uitgaan van een duidelijk onderscheid tussen beide termen. Onder ‘ziel’ wordt, als ik het goed heb, vooral de bron bedoeld van menselijke trekjes zoals voelen, willen en denken. De ‘geest’ daarentegen kan worden beschouwd als oorsprong van het onderbewustzijn van de mens met uitvloeisels als geweten, intuïtie en godsbewustzijn. In Prediker 12:7 wordt deze betekenis van ‘geest’ op treffende wijze onder woorden gebracht. Na de dood keert de geest terug tot god die haar gegeven heeft. Wat niet in Prediker staat is wat er met de ziel gebeurt. Dit aspect komt aan de orde in het Oude Testament, wanneer gesproken wordt over ‘neerdalen in het dodenrijk’. Dit slaat op de ziel, niet op de geest, althans zo begrijp ik het. Of mijn intuïtie feilloos werkt waag ik te betwijfelen. Misschien wordt ooit duidelijk waarom ik in bepaalde situaties intuïtief heb gehandeld. Voorlopig zie ik echter geen 14

ervaring - dat de geest levend kan worden gehouden door een drang om innerlijk te blijven groeien. Door te blijven nadenken over het leven, over ons bestaan op aarde, over wie of wat god nu werkelijk is en kan zijn, en door open te staan voor dingen die we niet kennen en/of niet zeker weten. Dat laatste is immers de kern van ieder geloof.

Dit neemt overigens niet weg dat als mijn proactieve kompas heeft gefaald (al dan niet door actieve inbreng mijnerzijds) het geweten achteraf nog steeds als een goed geoliede machine zijn werk doet. Handelen volgens het eigen geweten kan dus altijd beter. Het is goed om je daarvan bewust te zijn of te worden. Resumerend meen ik - louter op eigen

De Geest Wim Warmerdam

Elke Dienst in de kapel begint met de woorden: In de naam van DE Vader , DE Zoon en DE Heilige Geest. Drie entiteiten en uiteindelijk toch één God. Theologen hebben dit geformuleerd en zij vonden hun bronnen in zowel het Oude als in het Nieuwe Testament. De kerk heeft het als dogma geproclameerd in het feest van de Drievuldigheid. In dit nummer gaat het specifiek om DE Geest. In het Oude Testament vinden we dit woord al, als we lezen: “Gods Geest zweefde over de wateren”. Vooral bij de profeten kunnen we lezen: “de Geest des Heren rust op mij”.

In het Nieuwe Testament spreekt Jezus heel vaak over de Geest, de Trooster, die ons zal helpen. Het begrip Geest vind je overal terug in sprookjes,Sagen en kinderverhalen. Wat is de Geest? Het is een ongrijpbaar begrip. Heel veel dingen kunnen we niet zien, maar bestaan wel. Een begrip als liefde kunnen we niet zien, we ervaren dit begrip alleen in zijn effecten, die dit begrip teweeg brengt. Net zoals de wind. Je ziet de wind niet, maar de luchtbewegingen, die hij voortbrengt noemen wij “Wind”.De Geest is een kracht, die je aanzet tot handelen. Jezus spreekt over de geest vanuit zijn verbondenheid met Zijn 15

Vader, die in de hemel is Deze inspiratie geeft hem de moed en kracht om zijn leven te gaan tot aan de dood aan het kruis. Christenen krijgen dus de opdracht om zich de geest van Jezus eigen te maken en vervolgens ernaar te handelen. Als we om ons heenkijken zien we, dat er goede en kwade geesten( machten) werkzaam zijn. Soms lijkt het wel of de kwade geesten de overhand hebben, ondanks het miljard christenen, die op de wereld leven. Toch vieren wij met Pinksteren het feest van de Geest. In de Gregoriaanse Liturgie wordt als intredelied gezongen:

de kou gaat. Leid hem die uw weg niet vond. Geef aan uw gelovigen nu, die vertrouwen slechts op u, zevenvoudige genaden. Geef ons vruchten van de deugd. Schenk ons blijde stervensvreugd en de heerlijkheid hierna. Amen, Alleluia. In dit lied wordt prachtig verwoord, waar de mens van nu behoefte heeft. De vraag is: door welke Geest laten wij ons leiden?

De Geest van de Heer vervult de hele aarde en in de tussenzang kunnen we horen: Heilige Geest daal op ons neer. Zend vanuit de hemelsfeer, stralen van uw goddelijk licht. Vader van de armen, kom. Gever aller gaven, kom. Kom, die het mensenhart verlicht. Diepe troost voor alle last. Voor de ziel de zoete gast, die de zware zorgen draagt. Rust voor ’t moe gevochten hart. Stilte, die de driften tart voor al wie schreiend klaagt. Licht van allerhoogste pracht. Vul ons hart dat vragend wacht in een trouwe dienstbaarheid. Zonder uw genadekracht ligt er niets in ’s mensen macht, blijft er niets van schuld bevrijd. Reinig wat onzuiver is, laaf wat dor en dorstig is. Heel wat pijnlijk is gewond. Buig al wat uw kracht weerstaat. Koester wie in

Geest Han Groen

“God heeft Jezus laten opstaan: daarvan waren wij getuigen. Verhoogd aan Gods rechterhand heeft Hij de beloofde heilige Geest van de Vader ontvangen en uitgegoten; en dat is wat u ziet en hoort.” (Handelingen2,14.33). Blijkbaar bezat Christus voor zijn herrijzenis die geest niet. Pas daarna ontving hjj van zijn vader de Geest. Eerst sterven, dan de geest krijgen en niet andersom, zegt de Schrift. Als dat voor Christus geldt, zal het voor ons, onzalige zondaars die na drie dagen herrijzen gemelijk uit hun hoofd kunnen zetten, niet veel anders liggen. Wij moeten de Jongste Dag afwachten en dan maar hopen dat het met die herrijzenis een beetje meevalt. Pas dan, zo moet de conclusie zijn, komen wij

in aanmerking voor de heilige Geest en het uitgieten daarvan over ons. Dat “uitgieten” veronderstelt dat de heilige Geest vloeibaar is. Gas giet je immers niet uit, dat gaat zo zijn eigen gang. Brokken geest uitgieten is ook zo wat: inspireert het als je dekking moet zoeken omdat je met brokken Geest wordt bekogeld? Vroeger was het een stuk makkelijker: we konden met een duif toe, dat was te overzien. Daar hoef je tegenwoordig niet meer mee te komen: Als je die uitgiet heb je direct allerlei mensen met teveel tijd aan je jaspanden hangen. Uitgieten doet men niet met dieren. En bovendien: vroeger is niet nu. Lastig, die Geest. Wat moet je ermee? 16

Iedereen zal daar zo zijn eigen beleven en gedachten over hebben. Godsgeleerden discussiëren daar net zoals hoeveel engelen er op de punt van een naald passen, al tijden eindeloos over. Aan de gewone gelovige gaan die discussies voorbij. De heilige Geest hoort in het rijtje, maar blijft letterlijk geest: ongrijpbaar en doorzichtig. Misschien is dat ook de bedoeling. Van Jezus hebben we een aardig concreet beeld. God is abstractie optima forma: alomvattend en schepper van (ons) leven. Tussen God en Jezus is een overgangsgebied waarmee we geen raad weten. Zou de (heilige) Geest voor ons staan voor de onbegrijpelijkheid van het leven? We graven steeds verder in ons brein, ons lichaam, onze omgeving. We leerden vliegen, We bannen ziektes uit, maar krijgen daar nieuwe en

moeilijkere voor in de plaats. We proberen de kern van het leven, DNA, of bouwstenen van de kosmos, Higgs-deeltjes, te ontrafelen en naar onze hand te zetten. Het enige wat we echt ontdekken is dat de wereld nog eindeloos veel ingewikkelder in elkaar steekt dan we ooit voor mogelijk hielden. En ondertussen blijven we, ondanks stevige ‘lessons learned’ elkaar naar het leven staan. Toch gaan we door en vooral verder, blijven in kleine stapjes proberen onze wereld ondanks alles toch te vervolmaken. Durf, inspiratie, bewustzijn, nieuwsgierigheid, nadenken en vooral geloof: dat zijn onmisbare elementen van dat proces. Of we willen of niet: pas achteraf is te zien of ons geploeter zin heeft gehad. Daarmee is de cirkel rond. Zou de Geest de mens tussen Christus en God plaatsen?

‘IK GELOOF IN DE HEILIGE GEEST’ Ad Blijlevens CSsR

Toen ik nog volop in de verhuisdrukte verkeerde - ze duurde aanmerkelijk langer dan was voorzien vroeg Corry van Zandvoort namens de redactie of ik voor 10 mei een artikel wilde/kon schrijven over de vraag: Houden wij de geest/Geest levend ? Ze deed dat overigens met bescheidenheid en schroom. Mede daardoor wilde/kon ik geen negatief antwoord geven. Maar wat volgt gaat wel op een wat eigen manier in op de vraag. Ik hoop dat dit geen teleurstelling bezorgt.

de heilige Schrift, waar staat dat Gods Geest zweefde over de wateren. Het is nog vóór de schepping, 5 minuten voor 12. Maar de Geest is er al’ Hij bevrucht het water, het vruchtwater van de aarde. Even later is Hij er weer wanneer God de mens boetseert uit klei en hem de levensadem in de neus blaast. Zo blijft het eigenlijk in heel het Eerste of oude Testament. Geest staat voor adem, leven, lucht, levenssappen, zaad. De Geest is een soort elan, een stuwing van bovenmenselijke kracht, die mensen en dingen vervult. Hij brengt mensen buiten zinnen of doet hen ongewone krachttoeren verrichten. Door de Geest decimeert Gideon de Filistijnen. Simson trekt dankzij hem de poorten uit de stadsmuur en verscheurt met blote handen een jonge leeuw. Koning Saul begint te profeteren’ Er zijn profetenscholen. Grote profeten spreken van schuld en boete, van gerechtigheid en vrede. Jesaja roept om de Geest van wijsheid en verstand, van raad en sterkte. Ezekie1 vraagt om harten van vlees in plaats van stenen harten’ En Joë1, die door de apostel Petrus op Pinksteren wordt aangehaald, ziet de Geest neerdalen op iedereen: ouden en

Er gaat ook in onze Bernardinuskapel geen zondag voorbij, of ergens valt wel het woordje ,geest’(met of zonder hoofdletter geschreven) En toch als ik zou vragen wat dat woordje ‘zegt’ , zou het antwoord van menigeen best iets kunnen zijn in de trant van: niet iets duidelijks; ik weet niet eens of hij een ‘wat’ is of een ‘wie’, en als hij is, hoe dan, en waar’ en wanneer? - Ik ga nu samen met u op zoek naar de heilige Geest, juist ook in verband net de gestelde vraag. De eerste keer dat we de Geest in de bijbel tegenkomen, is op de eerste bladzijde van 17

jongen, vrouwen en mannen, slavinnen en slaven. De Geest is dan gedemocratiseerd: iedereen krijgt visioenen, niet te vergeten de jongeren. En tegen het einde van het Eerste Testament is de Geest Kracht van God werkzaam in ieder die gelooft, Gods elixir, Gods pushing power in de mens.

kosmische machten en voor door alles de dwang, de ‘letter’ van de wet zoals die veelal werd uitgelegd. “Waar de Geest is, daar is vrijheid”, roept Paulus naar Korinthe (2 Kor 3-17). “Jullie zijn geroepen tot vrijheid; sta dan in de vrijheid”, schrijft hij (Ga1 5, 13, 5,1 ) “De Geest is waarheid”, zegt Jezus (Joh 16, 13): zijn wie je bent. En daarom zijn allen gelijkwaardig, kinderen van één God-vader. Elke discriminatie is letterlijk ‘uit den boze’ en niet van God. Dat is uiteindelijk de geest/Geest van Jezus Messias, voortgekomen uit Gods mond brengt hij de mensen bijeen. Aan het einde van het Tweede Testament wordt hij beschreven als het beginsel dat mensen leidt naar broederlijk en zusterlijk samenleven, naar breken en delen, tot ‘zijn wat niet kan’.’ Er is een weg die veel hoger ligt dan charisma’s en profetieën (vgl. 1, Kor 12, 31): de liefde, hand in een andere hand, één-makend wat is verdeeld.

En Jezus, wat doet híj met die Geest? Het eerste dat me opvalt is: Jezus is de eerste die de Geest de Heilige noemt: de Heilige Geest. In de Schriften wordt gezegd dat hij over Maria komt en over Jezus zelf bij zijn doop; en dat Jezus die Geest doorgeeft aan zijn leerlingen. Hij doet dat, net als Genesis het vertelt, door over hen te blazen. De Geest blijft adem, leven, inspiratie. En ook – dat is het tweede - maakt de Geest van Jezus alles ‘n i e u w’ - Het woordje nieuw komt haast op elke bladzijde van het Tweede of Nieuwe Testament voor. De eerste christengemeenten hebben hem ervaren als een nieuwe lente, hergeboorte, herschepping. zoals in het begin zweeft die Geest weer over de aarde en bevrucht haar. En dat nieuwe is allereerst bevrijding. Als je de geschriften van de jonge kerk leest, proef je telkens hoe opgelucht die mensen zich moeten hebben gevoeld, hoe bevrijd van wat in die dagen het leven zo zwaar maakte: de zinloosheid van de dood, de vrees voor de goden en de

Maar nu de vraag: wat doen wij met die geest/Geest? Geloof ik, geloven wij echt in die geest?Waar, wanneer, hoe zien wij hem dan? Om dat enigszins te benaderen wil ik nu uitgaan - wellicht wat primitief - van wat wij (bijvoorbeeld) doen wanneer wij samen liturgie vieren. Ik ben dan, net als u, in een ruimte die vol is

18

en tegelijk leeg. Ik weet en voel: hier is lucht, maar ik kan die niet zien of grijpen. Ik voel haar. Ik adem haar in en uit. Ik leef ervan. In mij hervormt die lucht zich tot woorden en daden; en die woorden zweven met haar mee naar u toe. Van die lucht leven wij allemaal. Wij ademen in en uit. Hoe vreemd het ook klinkt: wat van u is’ komt in mij; en wat van mij is, komt naar u. Wij zijn als communicerende vaten. Wij leven van elkaar. Wij ademen elkaar in en uit. Als ik heel goed zie, zie ik dat leven, mijn leven gemaakt door wat mensen mij geven. Ik ben een geschenk, van anderen. “Tout est grâce - Alles is genade”, zei George Bernanos. De wanden van ons lichaam zijn zo dun, onze muren zo broos, zo transparant, - wij participeren aan elkaar, onophoudelijk, u leeft in mij, en ik misschien in u. Want wie ben ik? Wat is een mens? Een ondeelbaar wezen, dít lichaam, déze ogen, déze stem, - of een adem, op en neer, in en uit, steeds verder uit zichzelf tot hij/zij helemaal bij anderen is? Is het niet dat laatste, mijn ik, degene die ik werkelijk ben, hier achter deze wanden van huid, bloed en spieren? Mijn centrum, dat ‘diepst verborgene, meest weerloze, aller wezenlijkste en onvergankelijkste in onszelf’(Gerard Reve), datgene waar ik ik ben, - is dat ook niet datgene wat wij aan elkaar danken, datgene wat ik ervaar als geschenk, als ‘van buiten gegeven’, ‘om niet’, ‘genade’, zegt de Schrift? Mond op mondbeademing, uw stem in mij, stem als een zee van mensen om mij heen, door mij heen? Welnu, die stem, die adem, dat ‘ge-geven’, dat fluïdum van mensen in elkaar, dat noemt de bijbel g e e s t , adem en geest. Benamingen zijn daarin: ruach (Hebreeuws: adem), pneuma (Grieks: geest), spiritus (Latijn: geest). En wij weten: er zijn goede en kwade geesten. Jezus heeft ze gekend, zoals wij: boze geesten, die van de mens uitgaan en die terugkeren wanneer zij het huis geschrobd en geboend weten, nog erger dan voorheen. Maar welke van al die geesten in ons is nu de Heilige Geest? Wie is de adem van degene die wij God durven te noemen? Het is de Geest die ons bijeenbrengt? Niet allereerst de extase, nee, Gods Geest is allereerst de scheppende, de bevruchtende, zaad over de aarde, zaad in de grond, mensen ik elkaars armen. (Ik spreek in beelden!) De heilíge Geest is die

verre stem, die stilte die mij/ons roept a1s een orkaan: Wie ben je, mens, waar is je broer, je zus? De stem van al die drenkelingen, dat wrakhout van onze wereld, die mij niet bij rnezelf laat, die klopt aan mijn gehoorbeen, die mij naar buiten sleurt en vuur uit stenen slaat. Gods Geest is de stem die mij boetseert en uit de klei trekt, almaar door. Die onrust in mijn hart, mij toegespeeld door mensen, die me ook opzadelt met een wereld waarmee ik geen raad weet en waarover ík zo ongelukkig kan zijn. Die stem in mij, die aan mijn oren tuit: En toch, en toch, en toch….(Ïk spreek nog steeds in beelden en bovendien kunt u ‘ik’ vervangen door ‘wij’ of/en het ‘ik’ opvatten als op uzelf slaand...) Uiteindelijk zijn wij Samen Onderweg en bijeen in onze eredienst dankzij Gods Geest. De nieuwe wereld waarnaar wij streven en waar wij om vragen komt van Gods Geest, maar niet zonder ons toedoen. Gods koninkrijk is niet allereerst de maatschappelijke omwenteling, maar de omvorming van de personen, mijn ommekeer, de uwe, de jouwe. Gods Geest wordt door ons gaande gehouden. Structuren moeten veranderen. Maar dat kan niet, , zeker niet blijvend, als ons hart niet verandert - De nieuwe wereld komt niet zonder dat wij die Geest gaande hóuden -. En ik wil hier nu zeggen: dat gebeurt! In de atmosfeer van Samen Onderweg en haar samenzijn, niet in de laatste plaats in de liturgie, meen ik te mogen proeven dat deze geloofsgemeenschap - en daarin vanzelfsprekend iedereen die eraan deelneemt - Gods Geest gaande houdt, zij het natuurlijk niet zonder gebrekkigheid of hoe je het wilt noemen. Ik wil dat graag eens hebben gezegd. En graag bid ik op Pinksteren, maar ook op andere dagen, wat me/ons is doorgegeven: ‘Kom, heilige Geest., vervul de harten van uw gelovigen en ontsteek in hen het vuur van uw liefde . Zend uw Geest, en alles zal worden herschapen.’. Een wat vroom einde van mijn beschouwing? Het zij zo. Van harte.

19

Colofon Nr. 77 jaargang 24 - juni 2014 Contact Onderweg is een uitgave van de gemeenschap en Stichting Samen Onderweg Redactie: Han Groen, Herman Vos, Wim Warmerdam en Corry van Zandvoort Vormgeving: Herman Vos Adres van de Stichting, tevens adres van de redactie van Contact Onderweg: Akerstraat 97 6417 BK Heerlen tel. 045 – 574 24 Internet: www.samenonderweg.nl e-mail: [email protected] Bankrekeningen: RABO: NL87 RABO 0119912023 ING:NL77 INGB 0005 7079 57 t.n.v. Stichting Samen Onderweg De pastor van de stichting, Marie-José Voss, is bereikbaar via telefoonnummer 045 – 574 24 46 of 043 – 3656358 (privé) Bijdragen (liefst als Word-bestand) of reacties kunnen aan bovengenoemd adres gestuurd worden of gedeponeerd in de brievenbus in de hal van de kapel. Via e-mail kan ook: [email protected]

20