Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld

COLOFON Uitgave Gemeente Almelo Stadhuisplein 1 7607 EK Almelo Postbus 5100 7600 GC Almelo Telefoon: (0546) 541302/541580/541962 Faxnummer: (0546) 541011

Redactie Afdeling Interne Dienstverlening/Bestuursondersteuning&Control

Druk Lulof Druktechniek Almelo

Bestellingen De kosten per exemplaar bedragen € Rapportnummer: Registratienummer: Datum publicatie Juli 2012

Het overnemen uit deze publicatie is toegestaan mits de bron duidelijk wordt vermeld.

1

2

Inhoudsopgave jaarverantwoording 1. Voorwoord 2. Kerngegevens 3. Organisatiestructuur

Blz. 5 7 11

Jaarverslag (Programmaverantwoording) 4. Resultaatbestemming 2011 5. 5.1 5.2 5.3 5.4

15

De programmaverantwoording Bestuurskracht en bestuurscultuur Aantrekkelijke stad Eigen kracht en participatie Leefbaarheid en veiligheid

23 24 32 47 59

6. Burgerjaarverslag 7. 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 7.7 7.8 7.9

71

De paragrafen Inleiding Weerstandvermogen/risico’s Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Lokale heffingen Grote projecten

97 98 99 113 117 121 127 149 193 198

Jaarrekening (Programmarekening) 8. Balans

207

9. Programmarekening over het jaar 2011

211

10. Waarderingsgrondslagen

213

11. Toelichting op de balans

219

12. Toelichtingen 12.1 Toelichting op de programmarekening - Bestuurskracht en bestuurscultuur - Aantrekkelijke stad - Eigen kracht en participatie - Leefbaarheid en veiligheid 12.2 Algemene dekkingsmiddelen 12.3 Onvoorziene uitgaven 12.2 Begrotingsrechtmatigheid 13. Sisa bijlage - Sisa regulier - IMG

239 240 242 251 263 272 279 284 285 291 292 308

Overige gegevens 14. Controleverklaring

311

15. Raadsvoorstel

315

3

4

Voorwoord Almelo, 3 juli 2012. In het jaarverslag legt het college van B&W verantwoording af voor het gevoerde beleid in het afgelopen jaar aan de gemeenteraad. Deze verslaglegging over de gemeentelijke prestaties en bestedingen in het jaar 2011 zijn uitwerkingen van de beleidsvoornemens die het gemeentebestuur zich ten doel heeft gesteld in de programmabegroting 2011. Het jaarverslag is daarmee een afronding van de planning en controlcyclus. De jaarverantwoording bestaat uit het jaarverslag (beleidsmatige gedeelte), het burgerjaarverslag en de jaarrekening (beheers-/cijfermatige gedeelte) 2011. Het jaar 2011 kende duidelijk twee kanten. Enerzijds zijn we qua bedrijfsvoering op de goede weg. Uit de cijfers 2011 blijkt dat de lopende exploitatie een voordeel laat zien van € 3,9 miljoen euro. Anderzijds werden dit jaar de effecten van de crisis merkbaarder. Het is duidelijk dat ook Almelo diep wordt geraakt door de effecten van de financiële en economische crisis en de gevolgen van de rijksbezuinigingen. Om de stad financieel gezond te maken is hard ingrijpen noodzakelijk. Die harde ingrepen zijn middels de Voorjaarsnota 2012 genomen. Dit had voornamelijk effect op de grondexploitaties, hetgeen voor dit onderdeel een nadelig resultaat van € 51,4 miljoen opleverde. De jaarverantwoording 2011 sluit in totaliteit met een nadelig saldo voor bestemming van € 54,4 miljoen. Wanneer uw raad akkoord gaat met het voorstel tot resultaatbestemming, wordt het resultaat uiteindelijk € 7.290.600 nadelig. Het nadelige saldo van de jaarverantwoording 2011 na resultaatbestemming wordt conform de geldende gedragslijn ten laste gebracht van de algemene reserve. Met deze verantwoording over de financiële en beleidsmatige resultaten hopen wij u zodanig te informeren dat u uw controlerende taak kunt uitvoeren. En dat u de resultaten van de jaarverantwoording kunt gebruiken bij het bepalen van uw politieke prioriteiten voor de komende jaren.

Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Almelo, de secretaris, de burgemeester,

mr. G.A. de Haan

J.H.M. Hermans-Vloedbeld

5

6

JAARVERSLAG 2011

HOOFDSTUK 2

KERNGEGEVENS

7

Werkelijk 2011

Werkelijk 2010

Werkelijk 2009

SOCIALE STRUCTUUR A. Bevolking 0 t/m 3 jaar 4 t/m16 jaar 17 t/m 64 jaar 65 jaar en ouder

3.347 11.822 45.704 11.954

3.395 11.878 45.877 11.482

3.504 11.837 46.060 11.256

Totaal inwoners per 31 december

72.827

72.632

72.657

WWB (incl. Besluit Zelfstandigen) IOAW IOAZ WIJ (Wet Investeren in Jongeren)*

2.038 69 12 261

1.940 62 11 273

2.007 59 12 -

Totaal aantal klanten per 31 december

2.380

2.286

2.078

Aantal leerlingen: Basisonderwijs Speciaal basisonderwijs

6.778 375

6.896 382

6.921 338

Voortgezet onderwijs Speciaal voortgezet onderwijs

6.025 194

5.769 180

5.796 178

Speciaal onderwijs Voortgezet speciaal onderwijs

325 634

294 666

352 638

14.331

14.187

14.223

B. Sociale uitkeringen

* Wet van 1 juli 2009, houdende bevordering

duurzame arbeidsinschakeling jongeren tot 27 jaar.

C. Onderwijs (per 1 oktober)

Totaal onderwijs

8

Werkelijk 2011

Werkelijk 2010

Werkelijk 2009

FYSIEKE STRUCTUUR A. Oppervlakte (bron: kadaster) Totaal oppervlakte land en water (ha) Aantal historische kernen (incl. Aadorp en Bornerbroek)

6.940 12

6.940 12

6.940 12

B. Woningvoorraad Totaal per 31 december

31.588

31.506

31.528

C. Wegen (in km) Totaal lengte wegennet

524

520

515

39 37 400

39 37 393

39 37 388

4,9 377,2 41.036

4,9 363,2 40.557

4,9 351,6 39.378

335.247 389.632 34.499 88.833 418.344

278.160 292.565 33.652 91.904 466.369

400.398 392.724 34.767 85.558 425.802

45.505 259.853

96.652 224.283

84.456 169.637

5.350 4.603 474 1.220 5.744 625 3.568

3.830 4.028 463 1.265 6.421 1.331 3.095

5.511 5.405 479 1.178 5.860 1.162 2.335

Recreatieve paden/routes Lengte waterwegen Lengte rioleringsnet D. Openbaar groen (ha) Bossen - gemeentelijk bezit Stedelijk groen Bomen (aantallen)

FINANCIELE STRUCTUUR A. Totaal (x € 1.000) Uitgaven (na bestemming) Inkomsten (na bestemming) Opbrengsten heffingen Algemene uitkering Balanstelling Eigen financieringsmiddelen (exclusief voorzieningen) Vaste schuld (excl. Woningbouw) B. Per inwoner Uitgaven Inkomsten Opbrengsten heffingen Algemene uitkering Balanstelling Eigen financieringsmiddelen Vaste schuld (excl. Woningbouw)

9

10

JAARVERSLAG 2011

HOOFDSTUK 3 ORGANISATIESTRUCTUUR

11

3. BESTUURLIJKE STRUCTUUR EN ORGANISATIESTRUCTUUR

3.1

Zetelverdeling gemeenteraad Almelo

Politieke partij

Aantal zetels

PvdA

7

VVD

7

CDA

5

D66

4

SP

3

ALA-AOV

3

ChristenUnie

1

GroenLinks

1

Leefbaar Almelo

1

Lijst Çete

1

Lijst Kamphuis

1

Partij Vrij Almelo

1

Totaal

Zetelverdeling

D66

SP

ALA-AOV CU

CDA

GL LA LC

VVD

LKA PVDA

PVA

35

Raadsleden Partij PvdA PvdA PvdA PvdA PvdA PvdA PvdA VVD VVD VVD VVD VVD VVD VVD CDA CDA CDA CDA CDA

Voorletters J.J.H. M. N. J.L. J.J. R.B.M. B. A. H.K. A. A. H.R. L.K.J. J. I.A.M. J. C.N. G.P. F.

Naam Jan Marjolein Nazan Luc Jaap Ruud Bert Arjen Herman Israa Bert Hetty Luc Jemy Irene Jan Carla Peter Fred

ten

van

Raadsgriffier Mw. Drs. C.M. Steenbergen

12

Achternaam Hammink Wessels Kirkağaç Schuur Stapel Borgman Kozijn Maathuis Nijhuis Abdullatif Heite Rettensberger-Stevens Simmering Pauwels Seldam-Even Brand Davis Vos Horst

Partij D66 D66 D66 D66 SP SP SP ALA-AOV ALA-AOV ALA-AOV ChristenUnie GroenLinks Leefbaar Lijst Çete LKA PVA

Voorletters F.J. H.C. H.E. I. H.J. F.J. F. M.J.C. G.W.L. M.M. J. J. A.G.P. U. G.F. H.G.

Naam Fred Huub Gina Imran Mineke Javier Frits Marieke van Gijs Marc Jan Hans Bert Uğur Gerwin Harry de

Achternaam Gerritsen Isendoorn RozemaDikmen-Yalçi Heitink Cornelissen Akse Doorn Stork Geerdink Veenstra Buitenweg Hümmels Çete Kamphuis Olde

3.2

College van Burgemeester en Wethouders

Burgemeester mevr. J.H.M. Hermans-Vloedbeld Openbare orde en veiligheid Coördinatie van beleid Externe betrekkingen Algemene bestuurlijke zaken Bestuurscultuur, communicatie en integriteit Dienstverlening. Wethouder mevr. J.M.M. Kuik-Verweg Sociale zaken (inclusief toeleiding naar werk) Sociale en maatschappelijke activering Welzijn, WMO, Jeugdbeleid Wijkaanpak Wethouder drs. J. Andela Wonen, leefomgeving, bouw- en woningtoezicht Milieu, Water Onderwijs Personeel en organisatie Informatisering Facilitaire zaken Wethouder drs. T.J. Schouten Ruimtelijke ordening Verkeer en vervoer Openbare werken en stadsbeheer Volksgezondheid Regiozaken

3.3

Wethouder E.J. van Marle RA Financiën Vastgoed en belastingen Economische zaken (inclusief stimuleren werkgelegenheid) Middenstand, markt en haven Recreatie en toerisme Sport Wethouder G.H. van Woudenbergh Stadsontwikkeling Stedelijke vernieuwing Plattelandsontwikkeling Cultuur Stadsdeelportefeuilles Centrum - Wethouder Anderla Noordoost - Wethouder Van Marle Noordwest - Wethouder Van Woudenbergh Zuidwest – Wethouder Schouten Zuidoost – Wethouder Kuik-Verweg Mr. G.A. de Haan Gemeentesecretaris en algemeen directeur van de organisatie

Organisatie gemeente Almelo

Organogram van de gemeentelijke organisatie

13

14

JAARVERSLAG 2011

HOOFDSTUK 4

RESULTAATBESTEMMING

15

4.1 Inleiding Bij raadsbrief van 28 februari 2012 (UIT-126710) hebben wij u het proces inzake de totstandkoming van de jaarverantwoording 2011 en de voorjaarsnota 2012 toegelicht. Bij de voorjaarsnota was met name het perspectief op lange termijn voor het grondbedrijf een belangrijk bespreekpunt. Daarbij ging het voornamelijk om het ontwikkelen van een aantal scenario’s (gebaseerd op demografische ontwikkelingen) met betrekking tot het grondbedrijf. Deze scenario’s zijn met de raad besproken in de informatieve raad van 3 februari 2012 (zie ook raadsbrief 1200080). Inmiddels is – middels vaststelling van de voorjaarsnota 2012 - ten aanzien van het grondbedrijf het volgende vastgesteld: Woningen Wat betreft de woningbouw te kiezen voor de Mediaanvariant, waarbij 140 hectare uit exploitatie wordt genomen en hiervoor een extra voorziening te treffen van 25 miljoen euro De prognose voor de uitgifte van bouwgrond voor woningen voor de komende vier jaar te verminderen ten opzicht van de jaarrekening 2011 en hiervoor een extra voorziening te treffen van 1,0 miljoen euro Geen nieuwe sociale woningbouw meer toe te voegen Bedrijventerreinen Wat betreft de bedrijventerreinen te kiezen voor scenario 2 waarbij Buitenhaven West en Aadijk Noord worden toegevoegd aan de strategische voorraad Uit te gaan van 4 hectare per jaar voor de komende 15 jaar en daarvoor een extra voorziening te treffen van 8 miljoen euro Bovenstaande is in de jaarverantwoording 2011 als zodanig verwerkt. De jaarverantwoording 2011 sluit met een nadelig saldo voor bestemming van € 54,4 miljoen. In dit resultaat is al rekening gehouden met de tussentijdse aanpassingen van de begroting 2011 zoals ze zijn opgenomen in de voorjaarsnota 2011 en 2012 (voor wat betreft de financiële mutaties inzake de grondbedrijfcomplexen), de Bestuursrapportage 2011 en afzonderlijke besluitvorming over 2011. Deze besluitvorming is middels begrotingswijzigingen in de jaarverantwoording 2011 verwerkt. Voor de uiteindelijke resultaatbestemming wordt verwezen naar onderstaande paragraaf. Het nadelig saldo is te verdelen naar 3 onderdelen: a. een nadelig resultaat op de grondbedrijfcomplexen van € 51,4 miljoen b. het treffen van een voorziening inzake de incidentele aanvullende uitkering 2010 en 2011 voor een bedrag van € 6,9 miljoen c. naast bovengenoemde grote nadelen een voordelig resultaat op de exploitatie van € 3,9 miljoen Ad. a. Nadelig resultaat grondbedrijfcomplexen Ten behoeve van de Jaarverantwoording 2011 en het te bepalen resultaat van het grondbedrijf: zijn alle lopende grondexploitaties geactualiseerd op basis actuele inzichten m.b.t. de hoeveelheden, eenheidsprijzen, toekomstige prijsontwikkelingen; is het Complex Verspreide Bezittingen (CVB) geactualiseerd, waarbij de boekwaarde per object getoetst is aan de economische waarde op basis van de huidige bestemming / huidig gebruik; zijn de nog uit te voeren werken (NUTVW) geactualiseerd;

16

is één grondexploitatie begroting afgesloten, Oosteres-Noord met een tekort van ruim € 3,0 miljoen. Na aftrek van het voorziene verlies is het resterende tekort à € 28.234,- ten laste van het resultaat gebracht; is op basis van de bovenvermelde punten de stand van de reserves en voorzieningen bepaald, hetgeen voor de lopende grondexploitaties een aanvullende voorziening ten gevolge heeft van bijna € 9,0 miljoen en voor het CVB ruim € 8,3 miljoen; is voor alle grondexploitaties afzonderlijk en in zijn geheel een risicoanalyse doorgevoerd; is het resultaat en de vermogenspositie van het Grondbedrijf bepaald. Op grond van de voorjaarsnota 2012 de volgende aanvullende voorstellen: Het deels uit exploitatie nemen van Waterrijk en het compleet uit exploitatie nemen van Aadijk Noord en Buitenhaven West leidt tot een vrijval van bestaande verliesvoorzieningen, afboeking van plankosten en het aanmaken van nieuwe verliesvoorzieningen binnen het complex verspreide bezittingen. Een optelling van de mutaties per exploitatie geeft de volgende negatieve resultaten: Waterrijk, € 25,5 miljoen Aadijk Noord, € 4,7 miljoen Buitenhaven West, € 1,7 miljoen Actualiseren van de overige complexen, toename van de diverse verliesvoorzieningen van € 2,2 miljoen Ad. b. Het treffen van een voorziening inzake de incidentele aanvullende uitkering 2010 en 2011 Indien er sprake is van een hoger nadeel op de bijstandsuitkeringen van 10% van de vastgestelde rijksvergoeding, kan een beroep worden gedaan op een incidentele aanvullende uitkering (IAU). Voor 2010 is een aanvraag ingediend voor een bedrag van € 2,6 miljoen en voor 2011 gaat het om een bedrag van € 4,3 miljoen. De aanvraag IAU over 2010 is in eerste instantie afgewezen (hiertegen is pro forma bezwaar ingediend). Hierdoor ontstaat er een grote mate van onzekerheid inzake het ontvangen van IAU over 2011. Gezien deze onzekerheden wordt een voorziening getroffen ter grootte van € 6,9 miljoen. Ad. c. Een voordelig resultaat op de lopende exploitatie Als we bovenstaande grote mutaties buiten beschouwing laten, laat de exploitatie een voordeel zien van € 3,9 miljoen. Enkele grote afwijkingen zijn (€ 500.000 en hoger, N=nadeel, V=voordeel): Algemene dekkingsmiddelen € 4,4 miljoen V Dit voordeel wordt voornamelijk veroorzaakt door een vrijval van voorzieningen (€ 1,9 mln), een hogere algemene uitkering (€ 1,0 mln) en positief resultaat op de renteverdeeldienst ( 1,6 mln). Saldi kostenplaats € 1,0 miljoen N Het nadeel heeft betrekking op het afboeken oninbare vorderingen/het vormen van de voorziening dubieuze debiteuren (€ 240.000), nadelige saldo’s op de afdelingen en hulpkostenplaatsen (€ 500.000) en een naheffing inzake de btw (€ 270.000). Kapitaallasten € 0,5 miljoen N Het nadeel met betrekking tot de kapitaallasten heeft zowel betrekking op de rente- als de afschrijvingscomponent. Het nadeel wordt voornamelijk veroorzaakt doordat – in tegenstelling tot voorgaande jaren – de boekwaarde op rekeningbasis in omvang veel minder afwijkt dan de begrote boekwaarde.

17

Onderwijs € 0,6 miljoen V Het voordeel heeft voornamelijk betrekking op een niet geraamde restitutie van een verzekeringspremie en niet geraamde opbrengsten huur en servicekosten (totaal € 150.000) en een incidentele vrijval van de stelpost kapitaallasten onderwijs huisvesting (€ 300.000). Onvoorzien/nog toe te rekenen € 0,6 miljoen V Dit voordeel wordt veroorzaakt door een voordelig resultaat op de post onvoorzien algemeen (€ 170.000), een voordeel op de post nog te verantwoorden begrotingsmutaties (€ 200.000) en het nog niet invullen van aantal stelposten (€ 260.000). Van het voordeel inzake de stelposten ad € 260.000 wordt € 225.000 meegenomen naar het volgend jaar middels de nota over te hevelen budgetruimte. Werkgelegenheid € 0,5 miljoen N Dit nadeel betreft het niet realiseren van de structurele taakstelling van € 475.000 ten gevolge van de besparing in de uitvoeringskosten door samenwerking tussen gemeente en UWV in het Werkplein. De taakstelling is wel betrokken bij het afdelingsresultaat SEZ.

4.2 Resultaat De voorgestelde resultaatbestemming 2011 ziet er als volgt uit: V=voordeel N=nadeel

Rekeningresultaat voor verrekening met reserves Per saldo verrekend met de reserves

€ 51.148.000 N 3.237.000 N Resultaat voor bestemming €

54.385.000 N

Bij(+)/af (-/-): voorstellen resultaatbestemming:

1. 2. 3.

4.

Reeds besloten in de raadsvergadering van 15 mei 2012 registratienummer 1200211) : Over te hevelen restantbudgetten Afwikkeling incidentele subsidie Tactus, storting in de reserve overlopende werken Storting reserve CJG Reeds besloten in de raadsvergadering van 21 juni 2012 registratienummer 1200210): Vrijval diverse reserves conform besluitvorming Vjn 2012

€ -

717.400 -/103.200 -/-

-

454.000 -/-

-

48.369.000 + € 47.094.400 + Resultaat na bestemming; nadelig saldo 2011 € 7.290.600 N

Het nadelige saldo van de jaarverantwoording 2011 na resultaatbestemming van € 7.290.600 wordt conform de geldende gedragslijn ten laste gebracht van de algemene reserve. Over de consequenties en het meerjarig verloop van de algemene reserve is in de voorjaarsnota gerapporteerd.

18

4.2.1. Resultaatbestemming De voorgestelde resultaatbestemming kan als volgt worden toegelicht: Ad. 1 Storting in reserve overlopende werken; over te hevelen restantbudgetten Het betreft de volgende budgetten: Eenjarige projecten dekking vanuit exploitatie 2011 Omschrijving a. W115601 opleidingen 2011 centraal b. W1187011 vastgoed implementatie algemeen

Begroting Werkelijk incl. wijziging 126.250 35.244

Vrije Gaat naar programma ruimte 91.006 Bestuurskracht en bestuurscultuur

150.000

114.514

35.486 Aantrekkelijke stad

c. W114124 topsport ontwikkelen algemeen

63.800

50.549

13.251 Aantrekkelijke stad

d. W114724 stedelijk beheer verzelfstandiging

75.000

20.994

54.006 Eigen kracht en participatie

100.000

19.617

80.383 Eigen kracht en participatie

60.000

0

e. W1149048 stadsdeelbudgetten f. griffie personeel inhuur g. muziekonderwijs talentenfabriek

60.000 Raad 25.000 Aantrekkelijke stad

Stelposten h. kasschuif uitvoering NUP

108.000

0

108.000 Bestuurskracht en bestuurscultuur

i. stelpost kwaliteit en toezicht kinderopvang begrotingspost kwaliteit en toezicht kinderopvang

57.000 133.267

0 0

57.000 Bestuurskracht en bestuurscultuur 133.267 Bestuurskracht en bestuurscultuur

j. Regionaal coördinatie nazorg ex-gedetineerden Voorgesteld budget voor overheveling

60.000

0

933.317

240.917

60.000 Bestuurskracht en bestuurscultuur 717.400

Ad. a. Opleidingen 2011 centraal Het saldo van het budget opleiding 2011 centraal dient overgeheld te worden naar het project Mens en Organisatie. Het budget zal aangewend worden voor de financiering van een Management Development programma (2012, 2013 en 2014) en resultaatgericht werken. Ad. b. Vastgoed implementatie algemeen De uitvoer van de projectofferte implementatie vastgoed is later gestart dan was gepland. Hierdoor was het niet mogelijk het project eind 2011 af te ronden. De verwachting is dat de projectonderdelen (o.a. inventarisatie vastgoed, ontwikkeling vastgoedbeleid, inrichting werkprocessen) eind maart 2012 kunnen worden overgedragen aan de beheersorganisatie. Om het project te kunnen afronden is het noodzakelijk dat het daarvoor in 2011 geoormerkt budget ad € 35.000 over te hevelen naar 2012. Ad. c. Topsport ontwikkelen algemeen Het restant van het budget topsport ontwikkelen algemeen dient ingezet te worden voor knelpunt IISPA oplevering veiligheid Turnhal en basketbalinstallatie. Voorgesteld wordt € 13.000 over te hevelen naar 2012. Ad. d. Stedelijk beheer verzelfstandiging Dit project is in 2011 opgestart en zal naar verwachting 1 januari 2013 opgeleverd worden. De initiatieffase is afgerond. Voorgesteld wordt € 54.000 over te hevelen naar 2012. Ad. e. Stadsdeelbudgetten Voorgesteld wordt het restantbudget ad € 80.000 voor stadsdeelbudgetten over te hevelen naar 2012. Dit bedrag is door de stadsdeelcoördinaten meegenomen in de projectplanning van 2012. Deze projecten zijn in 2011 opgestart en zijn voorgekomen uit het wijkgericht werken c.q. de wijkaanpak.

19

Ad. f. Griffie personeel inhuur Voorgesteld wordt om € 60.000 over te hevelen van het budget personeel inhuur om voor de periode van 1 januari 2012 tot en met 1 juli 2012 de secretaresse bij de raadsgriffie te kunnen realiseren. Ad. g. Muziekonderwijs talentenfabriek In de vastgestelde begroting van de talentenfabriek is voor het jaar 2011 een bedrag van € 25.000 opgenomen voor het openingsfeest van de Talentenfabriek. Dit bedrag is niet uitgegeven omdat de oplevering van de Talentenfabriek nu gepland is in mei 2012. Deze kosten kunnen echter niet worden gedekt uit de begroting 2012 en latere jaren. Daarom wordt verzocht voor het openingsfeest een bedrag van € 25.000 over te hevelen naar 2012. Ad. h. Stelpost kasschuif uitvoering NUP Voorgesteld wordt om de middels de septembercirculaire beschikbare middelen ad € 108.000 voor kasschuif uitvoering NUP over te hevelen naar 2012. Het college heeft op 14 februari 2012 besloten om deze € 108.000 in te zetten voor zaak en procesgericht werken. Ad. i. Stel-/begrotingspost kwaliteit en toezicht kinderopvang In 2011 is incidenteel 10,4 miljoen euro toegevoegd aan de algemene uitkering voor toezicht en handhaving op kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, gastouderbureaus en gastouders. Voor Almelo betekent dit een extra uitkering van € 57.000. Tevens is in 2011 – middels een begrotingswijziging – in de begroting een bedrag van € 133.267 hiervoor opgenomen. Deze middelen zijn noodzakelijk om te kunnen voldoen aan de eisen kwaliteit en toezicht van de wet kinderopvang. De kosten worden in 2012 gemaakt. Een collegevoorstel over de inzet van de middelen zal medio maart 2012 aan het college worden aangeboden. Ad. j. Stelpost Regionaal coördinatie nazorg ex-gedetineerden De 43 centrumgemeenten voor Maatschappelijke Opvang ontvangen in 2011 € 6 miljoen ten behoeve van de regionale coördinatie van ex-gedetineerden. Het bedrag is bestemd voor de jaren 2012 en 2013. Daarom wordt voorgesteld € 60.000 over te hevelen naar 2012. Voor een verdere toelichting op bovenstaande over te hevelen budgetten wordt verwezen naar de B&W nota welke op 13 maart 2011 (registratienummer: BenW- 1200370) is vastgesteld. Ad. 2 Afwikkeling incidentele subsidie Tactus. De voorziening maatschappelijke opvang is bij de jaarverantwoording 2011 opgeheven. Destijds is een voorziening maatschappelijke opvang gevormd om door derden beklemde middelen te reserveren. De middelen voor maatschappelijke opvang zijn niet meer door derden beklemd en moet volgens de regels van het besluit begroten verantwoorden (BBV) vrijvallen. Het programma eigen kracht en participatie laat hierdoor een voordeel zien van € 103.200. Echter in 2009 heeft het college besloten een eenmalige subsidie aan Tactus te verstrekken voor aankoop van een pand en de kosten ad € 103.200 te dekken uit de voorziening maatschappelijke opvang. De subsidieverstrekking heeft vertraging opgelopen omdat de bestemmingsplanwijziging van het pand nog niet is afgehandeld. Het saldo van de voorziening zal daarom gereserveerd moeten worden voor dit doel. Op grond van de besluitvorming zal € 103.200 van de voormalige voorziening maatschappelijke opvang gestort moeten worden in de reserve overlopende werken.

20

Ad 3. Storting reserve CJG Bij evaluatie van het project is vastgesteld dat er voor het jaar 2012 nog verplichtingen bestaan voor een bedrag van € 454.000. Dit bedrag zal dan via resultaatbestemming in een bestemmingsreserve worden gestort. Het resterende bedrag van de voorziening € 200.000 kan vrijvallen in het resultaat. Ad 4. Vrijval diverse reserves conform besluitvorming Vjn 2012 Bij de voorjaarsnota 2012 zijn, mede op verzoek van de raad, alle reserves geanalyseerd. Hierbij is per reserve aangegeven wat de gevolgen zijn van het vrijvallen van middelen uit de reserve. In totaal wordt bij de resultaatbestemming van de jaarrekening 2011 voorgesteld een bedrag van € 48,4 miljoen te onttrekken uit de reserves. Een bedrag van € 140.000 wordt onttrokken uit de reserve bovenwijkse voorzieningen ter dekking van extra tekort bij de grondexploitaties. Hierover is de raad via een raadsbrief (nr 1200335) geïnformeerd. Reserve bedrag (x 1.000) 02. Reserve opbrengsten verkoop deelnemingen 1.867 03. Reserve bouwfondsaandelen 7.836 04. Reserve achtergestelde lening Vitens 2.740 05. Toegangscontrolesysteem 61 06. Reserve knelpunten bedrijfsvoering 100 08. Reserve verkiezingen 0 09. Reserve automatisering 3.000 10. Overlopende werken 1.300 13. Reserve grote investeringen 700 14. Reserve nieuwbouw stadhuis 4.100 15. Reserve erfpachtgronden 1.939 16. Sportschool Hartman 128 17. Paralellweg 156a 71 18. Aanschaf accommodaties 32 19. IISPA 5.702 20. Licht geluid tca Hof 88 25 21. Terreinmeubilair ON 42 22. Reserve algemeen grondbedrijf 302 26. Reserve kunstaankoop/stadsvernieuwing 131 27. Reserve bovenwijkse voorzieningen 145 28. Reserve stadsvernieuwing 900 29. Reserve Besluit woninggebonden subsidies 300 30. Reserve ISV 2010-2014 1.400 31. Reserve besluit locatiegebonden reserve 300 32. Reserve parkeeraccommodaties 500 33. Reserve bouwfonds stimulering 974 36. Reserve co-financiering, nog niet geclaimd 100 39. Mfa Eninver 1.668 40. Studiehuis 211 41. De Schoppe uitbouw 70 42. Unilocatie vmbo 268 43. Obs Reigershofte uitbreiding 97 44. Bus sportbuurtwerk 1 45. Zorgverbreding vrije school 35 46. Zorgverbreding St Stephanus 45 47. Zorgverbreding Noorderborg 60 48. Werkplein 248 49. Reserve inkomensafhankelijke uitkeringen 1.400

21

50. Reserve Wet Maatschappelijke Ondersteuning 51. Reserve nieuwkomers 53. Reserve schoolgebouwen 54. Reserve grote investeringen, MFAs 59. Reserve GSB II mop Sociaal 66. Reserve grondbank 72. Reserve GSB III TOTAAL reserves

1.849 380 1.006 5.600 100 102 534 48.369

Voor een toelichting per reserve verwijzen wij naar de voorjaarsnota 2012 welke de raad op 21 juni 2012 heeft vastgesteld. Het nummer van de reserve verwijst naar de nummering zoals ook in de voorjaarsnota 2012 is opgenomen. 4.2.2 Consequenties voor algemene reserve Ten aanzien van de hoogte van de algemene reserve geldt de norm dat het minimum van de algemene reserve gelijk is aan 10% van de algemene uitkering. Op grond van de jaarverantwoording 2011 bedraagt de algemene uitkering € 88 miljoen, dit houdt in dat de algemene reserve in ieder geval € 8,8 miljoen moet bedragen. Bij de voorjaarsnota 2012 is een meerjarige verloop van de algemene reserve weergegeven. De algemene reserve staat de komende jaren onder druk. Het college heeft dan ook besloten om incidentele meevallers, die zich voordoen, te gebruiken om de algemene reserve weer op peil te brengen.

22

JAARVERSLAG 2011

HOOFDSTUK 5

DE PROGRAMMAVERANTWOORDING

23

5.1 BESTUURSKRACHT EN BESTUURSCULTUUR MISSIE EN DOEL PROGRAMMABEGROTING 2011 Realisatie van de besturingsopgaven van de Gemeente Almelo met draagvlak van inwoners en (bestuurlijke) partners waarbij een open, transparante en integere besluitvorming wordt nagestreefd WAT HEBBEN WIJ GEDAAN / BEREIKT? Realiseren van bestuursopgave Het competent omgaan van maatschappelijke en bestuurlijke opgaven, door gemeentebestuur en/of andere partijen. Blijven werken aan vertrouwen: aansluiten bij, dilemma’s delen en samenwerken Het nastreven van een open en transparante bestuursstijl Het jaar 2011 stond in het teken van saneren en stimuleren. De gemeente Almelo heeft ernaar gestreefd om partners zo veel mogelijk te betrekken in het maken van de bezuinigingsplannen en, waar mogelijk, op basis van die samenwerking nieuwe en versterkte partnerschappen aan te gaan. Onderwerpen waar de gemeente in nauwe samenwerking met de stad tot bezuinigingsplannen is gekomen zijn: sport, evenementen, Almelo Sociaal, Bibliotheek, leerlingenvervoer, markt. Ook los van de bezuinigingen wordt met partners samengewerkt. Met een aantal van die partners zijn nieuwe duurzame partnerschappen op basis van een gedeelde inhoud aangegaan. Voor de sociale agenda en het evenementenfonds komt dat van de grond. Met de corporaties is begonnen aan het opstellen van een woonvisie waarbij wordt gefocust op de kwalitatieve kaders. De woonvisie vormt de basis voor de komende jaren om de samenwerking tussen de corporaties en de gemeente opnieuw vorm te geven. De opzet van de programmabegroting is gewijzigd om de raad meer inzicht te geven en in staat te stellen op hoofdlijnen te sturen. De afgelopen jaren is het voormalige preventieplan Ossenkoppelerhoek (nu: Ossenkoppelerhoek van iedereen) tot een succes uitgegroeid. Een belangrijke succesfactor is de krachtenbundeling van bewoners, partners en de gemeente, waarbij de bewoners de doorslaggevende stem kregen. Andere succesfactoren zijn de combinatie tussen fysieke en sociale maatregelen en de verbindende rol van de gemeente. Met lessen uit het preventieplan is een vervolgplan voor zowel de Ossenkoppelerhoek als voor Sluiterveld opgesteld. Het nieuwe beleidsplan voor de wijkaanpak is nog niet vastgesteld. Dienstverlening Handhaven van de kwaliteit van dienstverlening In het burgerjaarverslag dat is opgenomen in deze jaarverantwoording treft u een uitgebreid verslag van de resultaten met betrekking tot deze doelstelling. Participatie Het verbeteren van de relatie burger en bestuur In het burgerjaarverslag dat is opgenomen in deze jaarverantwoording treft u een uitgebreid verslag van de resultaten met betrekking tot deze doelstelling.

24

Communicatie Heldere communicatie op maat die aansluit bij de doelgroepen Een integrale benadering van communicatie is noodzakelijk, met daarin veel aandacht voor de ontvanger. Een belangrijk aandachtspunt is het vertrouwen in de overheid. Dilemma’s benoemen, keuzes toelichten, informatie goed doseren en hulp durven vragen aan partners in de stad zijn voorwaarden bij de werkwijze die we voor ogen hebben. Dit vraagt om een overheid die niet in haar eigen koers denkt en werkt, maar die de signalen van buiten als uitgangspunt neemt. Het dwingt ook beleidsmakers de communicatieve kant van hun vak al vanaf het begin in ieder dossier mee te wegen. Factor C is een methode die ervoor zorgt dat de communicatieve aspecten binnen het beleidsproces de aandacht krijgen die ze verdienen. Factor C biedt een breed pakket van praktische instrumenten, trainingen en documentatie dat snel en effectief binnen de organisatie geïmplementeerd kan worden. Social media (online platformen) is zo’n instrument die niet meer weg te denken is uit de hedendaagse communicatiemix. Het biedt de overheid kansen om nieuwe doelgroepen te bereiken. De wijze waarop wij hier als gemeente in willen participeren zal de komende periode worden verkend. Vanwege andere prioriteiten en beleidskeuzes is het instrumentarium van Factor C niet uitgerold in de organisatie. Met betrekking tot communicatie is aansluiting gezocht bij het uitvoeringsprogramma Het Verschil Maken. Een nieuwe manier van werken vergt een veranderingsproces voor de organisatie, waaraan goede interne communicatie een belangrijke bijdrage kan leveren. De gemeente zet social media actief in als onderdeel van de communicatiemix. Twitter is gelinked aan de gemeentelijk nieuwspagina op Almelo.nl en wordt gebruikt om actuele berichten te versturen. Andere social netwerksites worden vooral ingezet rond projecten en afgestemd op bepaalde doelgroepen Samenwerking met andere overheden Meer inzetten op bestuurlijke partnerschappen Regionale samenwerking In 2011 heeft de Gemeente Almelo zich ingezet voor meer samenwerking in Twente. De belangrijkste punten zijn de groter wordende rol van de samenwerking op bedrijfsvoeringsgebied in Regio Twente en de intensivering van de samenwerking in Netwerkstad Twente. Regio Twente Naast het reguliere overleg met de andere Twentse gemeenten over beleid en uitvoering op het gebied van bijvoorbeeld publieke gezondheid of mobiliteit, zijn in 2011 belangrijke stappen gezet in het kader van het Shared Services Netwerk Twente. Er zijn plannen gemaakt voor samenwerking op bijvoorbeeld het gebied van inkoop en salarisadministratie, die in 2012 van start gaan. Deze samenwerking heeft als uitgangspunten het verhogen van de kwaliteit, het verlagen van de kosten en het verminderen van de kwetsbaarheid. De regioraad heeft in 2011 vijfmaal vergaderd. Enkele belangrijke onderwerpen waren: -

de overdracht van de aandelen van afvalverwerkingsbedrijf Twence van Regio Twente naar de Twentse gemeenten.

25

-

Twentse Duurzaamheidsagenda. Met de duurzaamheidsagenda kan Twente zich profileren als duurzame regio en focus aanbrengen in de kansrijke en verbindende initiatieven in Twente van overheden, ondernemers, onderzoeks- en onderwijsinstellingen.

-

Start regionale samenwerking transitie jeugdzorg: Alle gemeenten hebben de opdracht om de nieuwe gemeentelijke taken op het gebied van de jeugdzorg vorm te gaan geven. De 14 Twentse gemeenten hebben met de provincie Overijssel de intentie uitgesproken om voor het oppakken van deze nieuwe taak de krachten te bundelen.

Daarnaast is bij de vaststelling van de Programmabegroting 2012 besloten over het tweede deel van de bezuinigingsoperatie (€ 2,5 miljoen euro bezuiniging in 2012). Verder is in 2011 de Veiligheidsregio Twente opgericht door de veertien Twentse gemeenten. Dit is een aparte Gemeenschappelijke Regeling met een eigen bestuur, waardoor het geen onderdeel meer uitmaakt van Regio Twente. Netwerkstad Twente In 2011 hebben de colleges van de vijf Netwerkstadgemeenten besloten de samenwerking te intensiveren. Die krachtige eenheid is belangrijk voor het stimuleren van economische ontwikkeling, behoud en groei van werkgelegenheid, het bieden van een goed vestigingsklimaat voor bestaande en nieuwe bedrijven en voor een efficiënte service aan onze burgers. De colleges willen onder meer een gezamenlijke economische visie maken en samenwerking bevorderen op het gebied van bijvoorbeeld ingenieurstaken, onderzoek & statistiek en vastgoedbeheer. Daarnaast is In januari 2011 de Visie Bedrijventerreinen Netwerkstad Twente door de raad vastgesteld. In deze visie zijn de vraag naar en het aanbod van bedrijventerreinen opgenomen en zijn afspraken gemaakt over onder meer de programmering van bedrijventerreinen. In 2011 is daarnaast een begin gemaakt met een kantorenvisie. Over deze visie wordt in 2012 een besluit genomen. VNG Het jaar 2011stond voor de VNG voor een groot deel in het teken van het bestuursakkoord dat het rijk met de gemeenten, de provincies en de waterschappen wilde sluiten. De Gemeente Almelo heeft deelgenomen aan diverse bijeenkomsten en vergaderingen om samen met andere gemeenten een standpunt te bepalen over het bestuursakkoord. Tijdens de ALV van de VNG in juni is het bestuursakkoord vastgesteld, met uitzondering van het onderdeel werk (onder meer sociale werkvoorziening). Hiermee is deels tegemoetgekomen aan een motie van de Almelose raad over onder meer de regeling voor de onderkant van de arbeidsmarkt (Wet werken naar vermogen). De ‘Bestuursafspraken 2011-2015’ (de nieuwe naam voor het bestuursakkoord) hebben ook geen status waar het gaat om de korting op de regionale uitvoeringsdiensten. In mei 2011 heeft de directie van de VNG een bezoek gebracht aan Almelo. In een gesprek met college- en raadsleden zijn diverse onderwerpen aan de orde geweest, zoals het bestuursakkoord, regionale samenwerking en de problematiek rond gemeentelijke grondposities. Naar aanleiding van dit gesprek heeft het college de VNG opgeroepen te lobbyen voor steun voor de problematiek rond de grondpositie van gemeenten. De VNG heeft de problematiek onder de aandacht van de minister van Infrastructuur & Milieu gebracht.

26

Samenwerking met andere overheden Interbestuurlijk toezicht De provincie Overijssel heeft in 2011 het initiatief genomen om samen met gemeenten te komen tot vernieuwde bestuurlijke verhoudingen. Het gaat hierbij vooral om een vernieuwing van het provinciaal toezicht. Dit is een wettelijke taak voor de provincie waarbij de provincie toezicht houdt op de taakuitoefening in medebewind door gemeenten. Het betreft de naleving van wet- en regelgeving op de domeinen financiën, wet milieubeheer en wet algemene bepalingen omgevingsrecht (wabo), luchtkwaliteit en archief. Ook de doorwerking van provinciaal ruimtelijk belang (provinciale omgevingsvisie) wordt hierbij betrokken. Belangrijke uitgangspunten voor een vernieuwde verhouding zijn: -

Op basis van transparantie, begrip en vertrouwen komen tot een effectieve en efficiënte wijze van toezicht

-

Optimaliseren van het zelfregulerend vermogen door de gemeente

-

Een integrale beoordeling door de provincie op basis van een totaalbeeld van de gemeente.

-

Meer selectief toezicht door de provincie en vermindering van administratieve lasten voor de gemeente

Deze intenties zijn vastgelegd in een bestuursovereenkomst ‘Vernieuwde interbestuurlijke verhoudingen tussen de provincie Overijssel en de gemeente’, die in 2011 door het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Overijssel en het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Almelo zijn ondertekend. In de bestuursovereenkomst zijn verschillende afspraken gemaakt over de wijze waarop Provincie en Almelo met elkaar op dit punt samenwerken en over het borgen van de kwaliteit van de ruimtelijke plannen. De raad wordt zoveel mogelijk geïnformeerd via bestaande verantwoordingskanalen zoals deze jaarverantwoording. De provincie zorgt voor een actueel kader interbestuurlijk toezicht, waarin per domein de informatiebehoefte en beoordelingscriteria zijn opgenomen. Per domein wordt in afstemming met de gemeente een beoordeling opgesteld. De beoordeling leidt tot een verkeerslichtkleur (groen, oranje of rood). Aan elke kleur wordt een specifiek toezichtregime gekoppeld. De gemeente Almelo heeft bij nulmeting in 2011 een groene beoordeling gekregen op de domeinen luchtkwaliteit en archief en de onderdelen natuur, externe veiligheid en water van de doorwerking provinciaal ruimtelijk belang. Een oranje beoordeling was er voor de domeinen financiën en wabo en het onderdeel ruimtelijke ordening van de doorwerking provinciaal ruimtelijk belang. Bij de actualisatie van de beelden begin 2012 is de beoordeling voor WABO omgezet van oranje naar groen. De uitkomsten van de beoordelingen zijn op de volgende pagina in een tabel weergegeven.

27

Toezichtdomein

Beeld

Beoordeling en afspraken over toezichtregime

Financiën

Oranje

-

Begroting sluitend en meerjarenraming 2014 sluitend, 2015 niet. Via Voorjaarnota 2012 neemt de raad besluiten over aanvullende maatregelen.

-

De provincie heeft als aandachtpunt meegegeven dat op momenten dat Almelo besluit investeringen te doen die zorgen voor structurele lasten dit ook structureel te dekken. Dit is meegenomen bij de programmabegroting 2012.

-

Zorgen zijn er over het beschikbare weerstandsvermogen van het grondbedrijf. Ook hier geldt dat u via de Voorjaarsnota 2012 besluiten heeft genomen.

-

De intensiteit van het toezicht door de provincie is gemiddeld. Contacten tussen provincie en Almelo zijn zowel ambtelijk als bestuurlijk geïntensiveerd.

Wabo

Groen

-

Kwaliteit van het programma WABO- handhaving is sterk verbeterd, het

-

Het programma is verlaat mede door het feit dat er in regionaal verband

programma is nog wel te laat vastgesteld. een gemeenschappelijk programma is opgemaakt. Milieu en

Groen

-

luchtkwaliteit

voldaan. -

Ruimtelijke

Aan de luchtkwaliteitsnormen voor fijn stof en stikstofdioxide wordt

Oranje

-

Almelo volgt voortgang via jaarlijkse rapportages. De verhoudingen met Almelo zijn over het algemeen goed. Er vindt

ordering, externe

regelmatig ruimtelijk overleg plaats, waarin vroegtijdig informatie wordt

veiligheid en

gewisseld over ontwikkelingen die zowel de gemeente als de provincie

natuur

raken. -

Almelo heeft een positieve grondhouding waar het gaat om het vertalen van het provinciale beleid in gemeentelijke bestemmingsplannen.

-

De gemeente beschikt nog niet over een structuurvisie waarin het provinciale beleid is doorvertaald. Ook ontbreken gemeentelijke beleidskaders voor de toepassing van de Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving, maar is wel van plan om gemeentelijk beleid te formuleren aan de hand van het werkboek Kwaliteitsimpuls Groene Omgeving.

-

De gemeente verwacht medio 2013 de actualisatie van geldende bestemmingsplannen af te kunnen ronden. Bij het opstellen/actualiseren van bestemmingsplannen houdt de gemeente rekening met het ruimtelijk provinciaal beleid in de Omgevingsvisie/Verordening.

-

De gemeenten heeft moeite om tot uitvoering te komen. In de loop van vaak langdurige planontwikkeling wordt de gemeente regelmatig ingehaald door nieuwe feiten en omstandigheden (economische recessie), die vervolgens aanleiding zijn om eerder ingenomen standpunten opnieuw ter discussie te stellen.

-

De gemeente volgt als regel provinciale adviezen op ontwerpplannen op. Er is in de afgelopen periode dan ook geen aanleiding geweest om zienswijzen in te dienen of een ‘reactieve’ aanwijzing te geven.

-

De gemeente heeft in 2011 een integrale herziening van het bestemmingsplan voor het Buitengebied vastgesteld die in hoofdzaak consoliderend van aard is. Dat betekent dat voor nieuwe ontwikkelingen een gedeeltelijke herziening van het bestemmingsplan nodig is.

28

-

Op het gebied van wonen vindt er periodiek voortgangsoverleg prestatieafspraken plaats. De contacten en samenwerking zijn goed. De prestaties t.a.v. duurzaamheid zijn conform de afspraken. De voortgang prestatieafspraken wonen, welzijn en zorg baart zorgen

-

De woningbouwproductie blijft achter bij de afspraken. In 2012 vindt er herijking van deze afspraken plaats. De ontwikkeling van de visie wonen, welzijn en zorg is te laat opgepakt. Ook de ontwikkeling van de woonvisie is later opgestart.

-

Bestuurlijk is in 2010 afgesproken dat alle gemeenten voor 1 januari 2012 een woonvisie in overeenstemming met de Omgevingsvisie zouden hebben. In Almelo is dit niet gelukt. De provincie neemt deel aan de projectgroep die werkt aan de woonvisie, verwacht wordt dat de woonvisie medio 2012 door de gemeenteraad zal worden vastgesteld.

Archief

Groen

-

Op basis van inspectiebezoek concludeert de provincie dat de archiefzorg

-

De inspectie komt tot deze conclusies op basis van objectieve normen die

op orde is. zijn vastgelegd in wetgeving en door na te gaan in hoeverre er bijvoorbeeld achterstanden zijn. -

De intensiteit van het toezicht is op basis van de bevindingen laag.

Bedrijfsvoering Professionalisering van de organisatie dat leidt tot meer transparantie en duidelijkheid in de uitvoering van dagelijkse werkzaamheden en het nakomen van afspraken. Het doorontwikkelen van de organisatie die aansluit bij de nieuwe rol van de overheid én de bezuinigingstaakstelling. Een uitgebreid verslag van de realisatie van deze programmadoelen is opgenomen in de paragraaf bedrijfsvoering die integraal onderdeel is van deze jaarverantwoording. Programmasturing Realisatie van de maatschappelijke en besturingsopgaven middels programmasturing Verbeteringen rondom programmasturing hebben in 2011 vorm gekregen bij de voorjaarsnota en bij de begroting. In de voorjaarsnota zijn de bezuinigingen georganiseerd rondom de programma’s en bij de begroting is meer scherpte aangebracht in het format en in het formuleren van doelstellingen en prestaties. Daarnaast is in 2011 een start gemaakt met het project politieke sturing. Het project politieke sturing beoogt om met de raad, college en directieteam op een hoger niveau van functioneren te komen en daarmee zo effectief mogelijk in de samenleving te kunnen zijn. Programmasturing maakt hier een belangrijk onderdeel van uit. Voorjaarsnota 2011 Bij de voorjaarsnota 2011 ging het voornamelijk over de door te voeren bezuinigingen. Het ontwikkelen van de voorstellen heeft langs de programmalijnen plaatsgevonden. De raad heeft per programma de opdracht vastgesteld. De opdracht per programma bestond uit twee onderdelen: de inhoudelijke kaders en een financiële taakstelling.

29

Programma’s in de begroting 2012 Voor de begroting is er gewerkt aan de verbetering van het format. Na een werkbezoek van raad en college aan de gemeente Amersfoort is het format van deze gemeente in grote lijnen overgenomen. Het is aangepast aan de wensen van Almelo. Per beleidsveld is nu gestructureerd in beeld gebracht: -

Wat willen we bereiken (doelstellingen)

-

Wat gaan we daarvoor doen (activiteiten)

-

Wat mag dit kosten (middelen)

Door meer structuur aan te brengen is het volgende bereikt als het gaat om de programma’s: -

Verhoging van de leesbaarheid

-

Uniformiteit tussen de programma’s

-

Een duidelijker onderscheid tussen wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen

-

Door meer structuur aan te brengen is duidelijk geworden wat wel beschikbaar is, maar

-

Minder verhalend, meer structuur en scherpte

vooral ook wat nog ontbreekt of wat nog scherper zou kunnen

Op 26 oktober organiseerde de raad een training over de begroting onder leiding van BMC. BMC was over het algemeen positief over de verbeteringen: -

Structuur en lay out programma’s veel beter

-

Opzet is voor de lezer veel logischer

-

Gelaagdheid in doelstellingen

Wat nog beter kan is: -

Aansluiting van baten en lasten sluiten niet aan bij onderdelen en activiteiten

-

Algemene dekkingsmiddelen is nog steeds gepositioneerd als programma, maar jammer is dat dit niet als programma is ingedeeld en geformuleerd

Verder heeft het nieuwe format inzichtelijk gemaakt waar er misschien nog meer scherpte kan komen als het gaat om de doelstellingen en de meetbaarheid van deze doelstellingen. Politieke sturing In het kader van Het Verschil Maken is het project politieke sturing gestart. Dit project is eind 2011 gezamenlijk (raad, bestuur en management) gezamenlijk afgetrapt. Gezamenlijk wordt gewerkt aan: -

Versterken opdrachtgever- en opdrachtnemerschap

-

Sturen op prioriteiten en hoofdlijnen

-

Raad aan de voorkant

-

Aanscherpen rollen raad, college en management

Als het gaat om de voorjaarsnota 2012 wordt hier al invulling aan gegeven. Gezamenlijk met het presidium en raad is in december een traject uitgelijnd tot aan de voorjaarsnota 2012. Hierin is aangeven wat de prioriteiten zijn, wie wanneer waarover beslist en welke informatie nodig is om tot besluitvorming te kunnen komen.

30

Onderzoek Monitoren van het leervermogen van de stad, bestuur en organisatie Bij het halen van informatie speelt het digitale omnibuspanel een belangrijke rol. In 2010 is gestart met dit panel en in 2011 is het aantal leden ongewijzigd circa 3400 (standen februari 2012 t.o.v. februari 2011), waarvan 150 deelnemers schriftelijk vragenlijsten invullen (niet via internet). In 2011 is het panel opgeschoond (slapende en vertrokken leden afvoeren) en bijgewerkt (m.n. verhuizingen binnen de stad) en zijn er gericht nieuwe leden geworven (representativiteit verbeteren). Doel is een zo representatief mogelijk panel van actieve leden. De kernresultaten van de 5 burgerpeilingen in het panel in 2011 zijn terug naar de stad gebracht. De thema's zijn geweest: 3e burgerpeiling (02/2011): Wonen, communicatie, hondenbeleid 4e burgerpeiling (03/2011): Provinciale verkiezingen, voorzieningen 5e burgerpeiling (06/2011): Participatie en sociale samenhang 6e burgerpeiling (10/2011): Detailhandel, woonboulevard en Binnenstad 7e burgerpeiling (11/2011): Economisch vertrouwen, groenbeleving en gemeentegids Naast de kernresultaten van de burgerpeilingen zijn onderzoeksrapporten uitgebracht, waarbij duiding en betekenis centraal staan: zoals ‘Provinciale statenverkiezingen 2011’en ‘Demographic change in Almelo 2011’. De economische ontwikkeling wordt gemonitord door per kwartaal een trendmonitor Almelo uit te brengen. In een stadsgesprek over burgerstijlen op 4 juli zijn met zo’n 100 deelnemers de Almelose burgerstijlen (verder) verkend.

31

5.2 AANTREKKELIJKE STAD MISSIE EN DOEL Kansrijke bevolkingsgroepen aantrekken om zo de bevolkingssamenstelling van de stad in balans te brengen. Aantrekkelijke stad realiseren door het stimuleren van een krachtige economie, een onderscheidend woningbouwprogramma en een aantrekkelijke cultuur en voorzieningen aanbod (waaronder welzijn en sport. WAT HEBBEN WIJ GEDAAN / BEREIKT? Ruimtelijke ontwikkeling Hoofddoelstelling: realiseren van een evenwichtige stad met een aantrekkelijke en duurzame leefomgeving ten aanzien van wonen, werken en recreëren. Subdoelstelling: Verbeteringen in de binnenstad Een interne groep van stedenbouwkundigen, heeft in samenwerking met de strategische partners een nieuwe stedenbouwkundige visie voor de binnenstad ontwikkeld. De visie voor de binnenstad is op 22 november 2011 vastgesteld door de raad, conform de met de raad gemaakte afspraken, Ambtelijk is een programma van eisen opgesteld voor zowel de Waterboulevard en de Verbindende Pleinen. Het programma is aan het college voorgelegd. Besluitvorming hierover heeft nog niet plaatsgevonden. In verband met de afspraken met de provincie tav de start van de uitvoering, is eind 2011 met de uitvoering van beide projecten gestart. In het kader van de Pilot binnenstedelijke transformatie heeft de raad op 22 november 2011 eveneens besloten dat het duurzaamheidproject “Analyse duurzaamheid in de transformatie van de binnenstad Almelo” nader moet worden uitgewerkt en verdiept. Gestart is met de formulering van de uitgangspunten. Indicatoren

Bron

2010

2011

Waardering binnenstad Waardering winkelaanbod binnenstad

Omnibuspanel, 1x 2 jaar

6,6 (2009)

6,3

Omnibuspanel, 1x 2 jaar

6,2 (2009)

5,7

Aantal bezoekers binnenstad

Locatus

115.100 per

Nieuwe

week

meting 2012

Detailhandel binnenstad kleding &

Locatus

16%

12%

Locatus

24%

23%

Locatus

14% (2010)

16%

mode-accessoires; in % Verkooppunten (referentiecentra = 18%) Detailhandel binnenstad kleding & mode-accessoires; in % winkelvloeroppervlak (referentiecentra = 25%) % leegstand in hoofdwinkelgebied

32

De visie voor de binnenstad is conform de afspraak met de raad afgerond. De uitvoering van de projecten Waterboulevard en Verbindende Pleinen is conform de afspraken met de provincie begonnen. In het kader van de Pilot binnenstedelijke transformatie is hard gewerkt aan een ontwikkelingsstrategie. Deze is nog niet gereed. M.b.t. de duurzaamheid is een eerste notitie vastgesteld over duurzaamheidniveaus. Deze notitie biedt de basis voor het vervolg De uitwerking van de ontwikkelingsstrategie met instrumenten en dekkingsvoorstel kost meer tijd dan oorspronkelijk verwacht. Dit heeft te maken met de huidige financiële situatie waarin de gemeente Almelo zich bevindt. Hierdoor is meer tijd nodig om de bijdrage van de gemeente te regelen en om subsidies te verwerven. Ook de discussie omtrent de ontwikkelingsstrategie wordt hierdoor beïnvloed. Positief is, dat er inmiddels een nieuwe speler m.b.t. de realisatie van de binnenstad een sterkere rol speelt, waardoor de kans op realisatie verbeterd zal worden. De Pilot duurzaamheid is voortgekomen uit de Pilot binnenstedelijke transformatie en zal verder uitgewerkt worden. Voor alle boven genoemde onderdelen is een projectofferte in de maak. Ruimtelijke ontwikkeling Hoofddoelstelling: realiseren van een evenwichtige stad met een aantrekkelijke en duurzame leefomgeving ten aanzien van wonen, werken en recreëren. Subdoelstelling: Realisatie van hoogwaardige woon- en werkmilieus De verstedelijkingsafspraken (MOP 2010-2014, ISV3) zijn gebaseerd op de woningbouwplanning van dat moment met de aankondiging dat het woningbouwprogramma naar beneden wordt bijgesteld in het Marsroutetraject. Vervolgens heeft de raad besloten bij Marsroute1 uit te gaan van netto 250 woningen per jaar en ca. 100 woningen vervanging per jaar. In totaal gemiddeld 350 woningen per jaar. In het collegeakkoord “2010-2014 het verschil maken” staat het voornemen vermeld om planningen af te stemmen op meer bescheiden afzetverwachtingen. Dit onder de benaming Marsroute 2 die in de voorjaarsnota 2011 is vastgesteld. Enerzijds is daarbij uitgegaan van de trendscenario’s van O&S en Primos (kwantitatief), anderzijds van de markttechnische overwegingen zoals geschetst in het INBO- onderzoek naar de haalbaarheid van diverse projecten (kwalitatief). Dit leidt tot een berekende uitbreiding van de woningvoorraad met 170 en een bandbreedte van 170 – 220 jaarlijks. Rekening houdend met de vervangingsvraag als gevolg van sloop van woningen is de bandbreedte 270 – 320 jaarlijks. Ook is er focus aangebracht door het aangeven van de prioriteiten. De prestatieafspraken “Wonen gemeente Almelo 2010-2015”, met de provincie Overijssel, zijn gebaseerd op de primoscijfers en liggen aan de bovenkant van de bandbreedte. Voor het woningbouwprogramma is tevens van belang de afspraak dat de gemeente een inspanningsverplichting heeft om 60% van het bouwprogramma binnenstedelijk te realiseren met een minimale opgave van 50%. Eind 2011 zijn er ca. 60 woningen in aanbouw genomen. In totaal zijn ca. 180 woningen gereed gemeld. Dit zijn ca. 130 appartementen en 50 grondgebonden woningen, bestaande uit ca. 110 huur- en 70 koopwoningen. Binnenstedelijk zijn er ca. 150 woningen gerealiseerd, met 85% voldoen we ruimschoot aan de door provincie gewenste inspanningsverplichting van 60%. In deze verslagperiode zijn ca. 100 woningen gesloopt waarvan ca. 50 woningen in de wijk Ossenkoppelerhoek en ca. 25 woningen in de Rumerslanden.

33

Indicatoren

Bron

2010

2011

Woningbouwproductie, aantal

VJN2011,

96

180

woningen waarvan de start bouw

grondexploitaties,

is gepland.

Marsroute2

Woningbouwproductie, het

Prestatieafspraken

57%

85%

percentage binnenstedelijk

Provincie Overijssel

Percentage koop

Statistisch Overzicht,

54%

55%

Almelo in cijfers In het kader van de particuliere woningverbetering loopt er vanaf 2005 een programma, opgedeeld in drie fasen, gelegen in het zuidwestelijk deel van de stad: Nieuwstraatkwartier 110 woningen, Ossenkoppelerhoek 150 woningen en Bornerbroeksestraat / deel Rietstraat 145 woningen. 405 woningen in totaal. Het budget voor de particuliere woningverbetering is voor ca. 90% belegd. Afwijkingen ten aanzien van afspraken Het realiseren van de geplande aantallen start bouw in 2011 is niet geheel gelukt. Dit komt onder andere door het nog niet starten van Indiëterrein, Bavinkstraat, Rembrandthallocatie en vertraging in de herstructurering. Voor de uitleggebieden stond alleen Almelo Noordoost op de planning met 13 woningen. In 2011 zijn er 10 woningen gereed gemeld en eind 2011 zijn er 7 woningen in aanbouw in Almelo Noordoost. De sloopplanning is gehaald. Voor de particuliere woningverbetering geldt dat de bewoners in het aangewezen gebied de mogelijkheid hebben gehad om gebruik te maken van deze subsidieregeling met een mogelijkheid om gebruik te maken van een laag rentende lening. Ook zijn huishoudens die nog geen gebruik hadden gemaakt van de particuliere woningverbetering opnieuw aangeschreven om hen hierop te wijzen. Het project bevindt zich in de eindfase en zal worden afgerond. Toelichting op afwijkingen De financiële/economische crisis heeft het afgelopen jaar ook zijn sporen nagelaten op de woningmarkt. Huishoudens zijn in tijden van onzekerheid minder snel geneigd om te verhuizen. Voor kopers is het lastiger om bij de bank een woning te financieren vanwege de aanscherping van de voorwaarden voor hypotheekverstrekking. Ook kan een tijdelijk contract hierbij een belemmering vormen. Potentiële doorstromers in de koopsector spelen in de huidige markt vaak op safe door eerst de huidige woning te verkopen, alvorens tot aankoop van een andere woning over te gaan. Voor bouwers/ontwikkelaars geldt, dat men nog kritischer kijkt naar de afzetbaarheid van nieuwbouwwoningen, voordat zij überhaupt starten met bouwen. Hierdoor komt het voor, dat bouwprojecten vertraging oplopen of zelfs geen doorgang vinden. Ruimtelijke ontwikkeling Hoofddoelstelling: realiseren van een evenwichtige stad met een aantrekkelijke en duurzame leefomgeving ten aanzien van wonen, werken en recreëren. Subdoelstelling: Stimuleren van plattelandsontwikkeling Het bestemmingsplan Buitengebied is op 29 maart 2011 door de gemeenteraad vastgesteld. Daarnaast is op 17 mei 2011 de visie stadsranden Netwerkstad Twente door het college van B&W vastgesteld. Deze visie is tijdens een informatieve raadsbijeenkomst op 15 november 2011 gepresenteerd.

34

Door de vaststelling van het bestemmingsplan Buitengebied is er een ruimtelijk kader ontstaan waarbinnen ontwikkelingen in het landelijk gebied gerealiseerd kunnen worden. Naast het planologisch regime zijn er ook een aantal projecten uitgevoerd waarbij bijvoorbeeld de landschappelijke kwaliteit van het landelijk gebied verbeterd wordt. Op 30 november 2011 is de eerste overeenkomst Groen Blauwe Diensten gesloten tussen een particulier, de gemeente Almelo en het Landschap Overijssel. Ruimtelijke ontwikkeling Hoofddoelstelling: realiseren van een evenwichtige stad met een aantrekkelijke en duurzame leefomgeving ten aanzien van wonen, werken en recreëren. Subdoelstelling: Actualisatie van bestemmingsplannen De voortgang met betrekking tot de inhaalslag actualisatie bestemmingsplannen is in 2011 volgens schema verlopen. In 2011 zijn er in het kader van dit project in totaal 7 bestemmingsplannen vastgesteld. Het zijn omvangrijke plannen waaronder de bestemmingsplannen Buitengebied, Schelfhorst, Windmolenbroek, Aalderinkshoek en Nieuwland. Daarnaast is begonnen met het opstellen en in procedure brengen van een aantal plannen (Westelijke Groene Long, Woonboulevard, Nijrees) waarvan de vaststelling medio 2012 zal plaatsvinden. Met een vast team dat werkt aan deze inhaalslag zijn de beoogde doelstellingen behaald. Indicator

Bron

2010

2011

Aantal bestemmingsplannen dat

Afdeling ROM

7

9

nog moet worden geactualiseerd

Wonen Hoofddoelstelling: De gemeente biedt haar burgers een hoogstaand en duurzaam woonmilieu. Subdoelstelling: Verbinding wonen, welzijn en zorg Woonservicewijken Met de provincie Overijssel is overeenstemming bereikt over een voorlopige verdeling van middelen over uit te voeren maatregelen. De daadwerkelijke uitvoering zal steeds met de partners in de stad besproken en opgepakt worden. Op dit moment is de voorbereiding voor de verbouwing van het Veurbrook in uitvoering. Het programma van eisen hiervoor is gereed. Momenteel wordt gewerkt aan een voorlopig ontwerp. Over de andere deelprojecten wordt overleg gevoerd met partners in de stad. Wonen, zorg en service in de wijk Met de provincie zijn afspraken gemaakt over het realiseren van een nieuwe zorgdienst aan huis in de wijk. Door een wisseling in de projectleiding heeft het project even stilgelegen. In het voorjaar van 2011 hebben wij de draad echter weer opgepakt en samen met samenwerkende partijen het plan van aanpak geactualiseerd. De eerste onderdelen uit het plan worden op experimentele basis uitgevoerd. Zo is er in de wijk De Riet door partners een nieuwe samenwerking in de vorm van een boodschappenbus ontwikkeld. Hiermee wordt op dit moment proefgedraaid.

35

Uit die gesprekken met partijen is echter wel gebleken dat wij om de overige projectonderdelen in gang te zetten en de projectresultaten ook daadwerkelijk te kunnen borgen in de uitvoeringspraktijk van de Almelose aanbieders van wonen, welzijn, zorg, werk en onderwijs meer tijd nodig hebben dan in de beschikking is aangegeven. Wij hebben de provincie gevraagd de uitvoeringstermijn van het project te verlengen tot en met december 2013. De provincie heeft daarmee ingestemd. Economie Hoofddoelstelling: De stad wil een krachtige economie zijn die een spil is voor zowel de lokale als de (sub) regionale arbeidsmarkt. Almelo wil de stevige groei van de afgelopen jaren zoveel als mogelijk is, gelet op de economische crisis, consolideren en in betere tijden verder uitbouwen Subdoelstelling: profiel Vitaal Ondernemerschap is gericht stimuleren van de stuwende bedrijvigheid Kennis & Innovatie In het kader van de stimulering van het innovatief vermogen van Almelose bedrijven zijn in 2011 in samenwerking met de Kamer van Koophandel en een aantal regionale kenniscentra een tweetal kennistafels georganiseerd. De reden hiervoor is dat veel MKB-ers de weg onvoldoende vinden naar de kennisinstellingen en de verscheidene innovatieplatformen. Ook zijn bedrijven vaak niet op de hoogte van potentiële samenwerkingspartners. Daarom is het van belang om partijen samen te brengen, kennis te delen en samenwerking op het gebied van innovatie te stimuleren. Ook wil de gemeente stimuleren dat bedrijven uitdagingen en vraagstukken gezamenlijk oppakken Daarom heef zij hierin een regisserende rol op zich genomen door middel van het organiseren van kennistafels. Daarnaast is in 2011 een integraal programma uitgewerkt op het gebied van duurzaamheid en innovatie (Almelo Centrum voor Duurzame Energie en Innovatie), om de Almelose ambities op dit terrein waar te maken. Hiermee wil Almelo de lokale kennisbasis en de netwerking vergroten, de samenwerking bij concrete stedelijke projecten op het gebied van duurzaamheid en innovatie verbeteren, het energieverbruik in Almelo verminderen en een bijdrage leveren aan de Europese klimaat- en emissiedoelstellingen. Op het gebied van kenniswerkers is in 2010 de Praktijkvakschool gestart in samenwerking tussen de Gemeente Almelo, ET&L en Werk en Vakmanschap. Naderhand is gebleken dat bij de bedoelde bedrijven via het reguliere aanbod nog voldoende vakmanschap kan worden geleverd.Het initiatief van de praktijkvakschool is derhalve in samenspraak met betrokkenen niet gecontinueerd. Wel is voor de tweede keer in oktober de week van de techniek georganiseerd door IKT en de gemeente alsmede het onderwijs om kinderen enthousiast te maken voor technische beroepen. (Nieuw) ondernemerschap / dienstverlening aan ondernemers / netwerkvorming. Het accountmanagement vervult een intermediaire rol bij de dienstverlening aan ondernemers. Accountmanagers nemen hierbij een centrale positie. Het relatiebeheer wordt voortdurend geoptimaliseerd, zo ook in 2011. Met betrekking tot startende ondernemers is eind 2010 een samenwerkingsverband gesloten tussen het Objectief Ondernemers Adviespunt (OOA, voorheen SNOR) en de Regionale Organisatie Zelfstandige (ROZ). Per 1 januari 2011 vinden de werkzaamheden van het OOA onder ROZ-vlag plaats. Startende ondernemers uit Almelo kunnen vanuit de locatie Almelo ondersteuning krijgen in hun weg naar zelfstandig ondernemerschap.

36

Indien blijkt dat ondernemers zich in Almelo willen vestigen houdt de gemeente zich bezig met actieve acquisitie. Daarvoor wordt deelgenomen aan diverse netwerkbijeenkomsten, waar onder bedrijvenbeurzen. In 2011 is een initiatief van start gegaan om in netwerkstedelijk verband de meerwaarde van samenwerking op het gebied van acquisitie en accountmanagement te verkennen. Door de inzet van de Industrie Gebouwen Maatschappij (IGM) zijn er voor enkele bedrijven in 2011 financiële faciliteiten verschaft zodat een verdere groei van de bedrijven werd mogelijk gemaakt. De financiële faciliteiten betreffen geen productiefinanciering. Indicatoren

Bron

2010

2011

Positie in ranglijst top 50 economisch

Louter

Buiten

Buiten

Top 50

Top 50

40.339

41.016

best presterende gemeenten Aantal part- en fulltime arbeidsplaatsen

BIRO – Provincie Overijssel

Ook in 2011 is lokale, regionale en internationale netwerkvorming ondersteund. De gemeente heeft deelgenomen aan verschillende netwerkbijeenkomsten van IKT, MKB, ROC-B2B, VIT, KVK, bedrijventerreinverenigingen e.d. Daarnaast is in 2011 extra accent gelegd op de samenwerking met de lokale ondernemersverenigingen. Het gemeentebestuur hecht ook grote waarde aan goede relaties met haar ondernemers. Daarom worden er bedrijfsbezoeken georganiseerd. In 2011 hebben een tiental bedrijfsbezoeken plaatsgevonden. Kijken wij naar de indicatoren valt op dat het aantal arbeidsplaatsen in Almelo ondanks de crisis toch is toegenomen. Bij de ranglijst van Louter vallen wij net buiten de Top 50 en zijn wij wat betreft prestaties vergelijkbaar met gemeenten als Almere. Economie Hoofddoelstelling: De stad wil een krachtige economie zijn die een spil is voor zowel de lokale als de (sub) regionale arbeidsmarkt. Almelo wil de stevige groei van de afgelopen jaren zoveel als mogelijk is, gelet op de economische crisis, consolideren en in betere tijden verder uitbouwen Subdoelstelling: Het profiel Quality of Life stelt de kwaliteit van het leven in de stad centraal, waardoor het goed leven is in Almelo. Goede voorzieningen Winkelvoorzieningen centrum: er zijn geen nieuwe ontwikkelingen op het gebied van winkelvoorzieningen in de binnenstad te melden. Wel is een begin gemaakt met de uitvoering van het project Verbindende Pleinen (op het Waagplein). Voorts is het ondernemersfonds gerealiseerd. Daarnaast is in 2011 door EZ actief deelgenomen aan de verdere planvorming van het centrum op basis van een aantal voorwaarden inzake bewinkeling, vormgeving, looproutes, bronpunten e.d. Markten: er vindt overleg plaats met Stichting Weekmarkten Almelo en Centrale Vereniging Ambulante Handel afdeling Almelo over een nieuwe indeling en nieuwe organisatie van de markt. Iin verband met het project Verbindende Pleinen is in de loop van 2011 het Waagplein zo veel mogelijk vrij gemaakt en is de markt op het Centrumplein / Marktplein geconcentreerd. Aan de nieuwe organisatie van de warenmarkt (verzelfstandiging) zal in 2012 worden gewerkt door SWA en CVAH, samen met de gemeente. Economische zaken speelt hierin, in het kader van Het Verschil Maken, in beginsel geen rol meer.

37

Terrassen: het college heeft begin 2011 de evaluatie van het terrassenbeleid voor kennisgeving aangenomen. Daarnaast is besloten dat een terrassenbeleid op hoofdlijnen zal worden opgesteld als onderdeel van een brede horecavisie en dat daarbij de evaluatie en de aanbeveling (de vergunningverlening voor terrassen en de naleving ervan in de komende periode goed op orde te krijgen) zal worden betrokken. De debatnotitie speelautomatenhallen is afgerond en behandeld tijdens een informatieve raadsbijeenkomst. Tijdens deze bijeenkomst is het vraagstuk vanuit verschillende invalshoeken belicht. De debatnotie wordt uitgewerkt in een raadsvoorstel waarover de raad voor de zomer van 2012 een besluit kan nemen. Wijkvoorzieningen: In het voor- en najaar van 2011 heeft besluitvorming plaats gevonden over Almelo Nouveau. Hierdoor is de weg vrij voor de realisering van een multifunctioneel gebouw, waarin winkels zijn gevestigd, maar ook een hotel, horeca, zorg- en wellnessvoorzieningen. De ontwikkeling van een buurtwinkelcentrum op locatie Bornsestraat / Violierstraat is weer op de agenda gezet maar heeft in 2011 nog niet tot een besluit geleid. De functies op de Woonboulevard zijn dit jaar uitgebreid bediscussieerd met eigenaren van de Woonboulevard. Deze gesprekken hebben niet geleid tot een geheel andere invulling van de Woonboulevard. Recreatie en toerisme / promotie Wat betreft het bekostigen van sfeeractiviteiten binnenstad is in 2011 een ondernemersfonds in het leven geroepen. Via een Reclamebelasting betalen alle ondernemers in het kernwinkelgebied en aanloopzones hieraan mee. Het free- ridersprobleem is hiermee effectief bestreden. In 2010 heeft de eerste uitgave van de shopping gids plaatsgevonden, een initiatief van een uitgever uit Almelo, waarin de gemeente heeft geparticipeerd. Getracht is om dit te herhalen in 2011 op initiatief van een ondernemer. Op dit moment zijn er onvoldoende adverteerders te vinden om de uitgave te herhalen. In samenwerking met de Provincie Overijssel is in 2011 de focus wat de binnenstadsontwikkeling betreft tevens gericht op de verdere uitwerking van de concepten verbindende pleinen en de waterboulevard. Er is daarbij expliciet aandacht voor recreatieve fysieke voorzieningen. Flankerend daaraan is de ontwikkeling van de Waterpadroute, die in 2011 gereed is gekomen. Indicatoren

Bron

2010

2011

Aantal toeristische bezoekers aan

NBTC / NIPO

454.000

Geen

Almelo Totaal aantal evenementen

meting Stadspromotie Almelo

14

29

De route is verder huis aan huis verspreid en wordt via de VVV, Preston Palace en Theaterhotel breed beschikbaar gesteld aan het publiek. Verder is gewerkt aan het idee om de openbare ruimte in de binnenstad te verfraaien met elementen die doen denken aan (landelijk) bekende (oud) Almeloërs en is gewerkt aan een kunstroute naar analogie van het Waterpad. Daarnaast ontwikkelt de Regio Twente twee routes die mede door Almelo komen, namelijk het regionale mountainbike netwerkwerk en het ruiter- en menroutenetwerk.

38

In het voormalige gebied de Pooksbelten is ook in 2011 gewerkt aan de komst van een luxe wellnesscentrum met verblijfsrecreatieve mogelijkheden. Om de toekomst van de VVV te garanderen is samenvoeging van VVV en Stichting Evenementen Almelo in 2011 gerealiseerd in de Stichting Almelo Promotie (SAP). Hierdoor vindt tevens een bundeling van budgetten in een evenementenfonds plaats, waarmee versnippering op dit beleidsterrein zoveel mogelijk wordt voorkomen en de gemeente een stap heeft gezet in het kader van “het verschil maken”. Een dergelijke fondsvorming wordt beschouwd als een pilot. Economie Hoofddoelstelling: De stad wil een krachtige economie zijn die een spil is voor zowel de lokale als de (sub) regionale arbeidsmarkt. Almelo wil de stevige groei van de afgelopen jaren zoveel als mogelijk is, gelet op de economische crisis, consolideren en in betere tijden verder uitbouwen Subdoelstelling: Havens en waterwegen, infrastructuur en bedrijventerreinen Eén van de doelen van EZ is het zorgen voor een continu aanbod van uitgeefbaar bedrijventerrein voor diverse categorieën en grootteklassen van bedrijven. In verband hiermee is in 2010 de bedrijventerreinvisie Almelo opgesteld en is in 2011 gewerkt aan de bedrijventerreinvisie voor de Netwerkstad. Met de aanleg van het bedrijventerrein Bedrijvenpark Twente Noord kan de komende jaren aan de nieuwe lokale terreinbehoefte voldaan worden. Mede als gevolg van de economische crisis en de daarmee gepaard gaande sterk haperende kredietverlening door banken aan het bedrijfsleven is de uitgifte aan nieuwe terreinen in 2011 gering geweest. Dit ondanks een 8-tal aanvragen. In 2011 is de laatste fase van de herstructurering van Dollegoor ingegaan. Fase 1 (slachthuiskade) en fase 2 (herinrichting tussen konigsweg en jollesweg) zijn succesvol afgerond. In 2011 is de ondergrondse en bovengrondse infrastructuur aangepast, zijn de parkeervoorzieningen verbeterd, zijn de oude sporen verwijderd, is het openbaar groen vernieuwd, is er een parkeerlus voor vrachtwagens gerealiseerd en heeft er vraagbundeling ten behoeve van glasvezel plaatsgevonden. Ten slotte is de openbare inrichting verbeterd waardoor de verblijfskwaliteit voor werknemers en bezoekers in het gebied is verbeterd. In 2012 wordt het laatste, meest westelijke deel van het gebied geherstructureerd. In 2011 is ook Buitenhaven aangekomen in de laatste fase van de fysieke herstructurering. Het gesaneerde perceel van Best Oil is in 2011 sinds lange tijd weer uitgegeven en in gebruik. De ondernemersvereniging onderzoekt het komende jaar de mogelijkheden van collectieve voorzieningen en parkmanagement voor het havengebied. Begin 2010 is op basis van de ‘Binnenhavenvisie Twente, netwerkanalyse voor binnenhavens en vaarwegen’ onder aanvoering van Regio Twente het project havenbeheer van start gegaan. Doel van dit project is om via kennisopbouw bij gemeenten te komen tot professionalisering van het havenbeheer in Twente. Voor alle Twentse gemeenten heeft het bureau Buck consultant een havenatlas ontwikkeld, waarin zoveel mogelijk relevante informatie over de havens is opgenomen, inclusief een plan van aanpak om tot integraal beleid voor de havens te komen. De in 2011 verder ontwikkelde regionale visie betreft dan ook de professionalisering van het havenbeheer, waaronder aansturing en uitvoering.

39

Verkeer en vervoer Hoofddoelstelling: Het stimuleren van duurzame mobiliteit, de verkeersveiligheid verhogen en de leefbaarheid verbeteren, en hierbij zoveel mogelijk tegemoet komen aan de vraag voor elke vervoerwijze. Subdoelstelling: Optimaliseren hoogwaardig openbaar vervoersysteem (HOV) In 2011 is vooral ingezet op de planvorming en start van realisatie van de deelprojecten rond het station, met als doel om de functie van het station als knooppunt van openbaar vervoer te verbeteren. Voorts is in samenwerking met de Regio Twente en de netwerksteden gewerkt aan verdere optimalisatie van het Sabimos systeem voor doorstroming van het openbaar vervoer. Tenslotte is in 2011 een aantal halteplaatsen opgehoogd in het kader van het landelijke programma toegankelijkheid openbaar vervoer. Het toegankelijk maken van de bushaltes (incl. beschutting, verlichting, reisinformatie e.d) is zeer bescheiden ten opzichte van de locale en landelijke doelstelling. In 2009 is de beoogde dekking (uit reclameopbrengsten) voor het toegankelijk maken van alle bushaltes in Almelo (inclusief beschutting, verlichting, reisinformatie e.d.) geschrapt. Derhalve ligt dit grotendeels stil. Verkeer en vervoer Hoofddoelstelling: Het stimuleren van duurzame mobiliteit, de verkeersveiligheid verhogen en de leefbaarheid verbeteren, en hierbij zoveel mogelijk tegemoet komen aan de vraag voor elke vervoerwijze. Subdoelstelling: Optimaliseren van bereikbaarheid en parkeerfaciliteiten voor de automobilist. Bereikbaarheid Eind 2011 is het systeem van dynamische verkeersgeleiding op de RING(TINA2) opgeleverd en is begonnen met het inregelen van het systeem. Er is gewerkt aan het plan voor de aanleg van de Burg. Schneiderssingel, gedeelte Sluiskade-Kolthofsingel. Door het opleveren van het systeem van dynamische verkeersgeleiding op de RING(TINA2) en te starten met het inregelen van het systeem is tegemoet gekomen aan de afspraken. De bijdrage van ROM aan de aanleg van de Burg. Schneiderssingel, gedeelte SluiskadeKolthofsingel, is comform afspraken binnen het concernproject B. Schneiderssingel Parkeren In het kader van het stationsproject is de parkeergarage JavaPark (voor P+R en gebiedsparkeren) gebouwd. Deze P+R parkeergarage is d.d. 19 januari jl. in gebruik genomen. Verder is het nieuwe Parkeerbeleidsplan in voorbereiding. De parkeergarage JavaPark is later gereed gekomen dan gepland. Er is nog geen begin gemaakt met het vernieuwen van het verouderde parkeerverwijssysteem in en om het centrum. Indicator

Bron

2010

2011

Waardering

Waar staat je

6,3

5,9

parkeermogelijkheden in de

gemeente, 1x 2 jaar

gemeente

40

De onderhandelingen met NS en ProRail over de randvoorwaarden m.b.t. het P+R-gedeelte en over de beschikbaarheid van de ondergrond duren veel langer dan gepland, waardoor de planning van de bouw een aantal keren naar achteren is geschoven. Over de prijs van de grondwaarde wordt met Prorail nog onderhandeld. Voor de vernieuwing van het parkeerverwijssysteem wordt gewacht op het gereed komen van het Parkeerbeleidsplan. Verkeer en vervoer Hoofddoelstelling: Het stimuleren van duurzame mobiliteit, de verkeersveiligheid verhogen en de leefbaarheid verbeteren, en hierbij zoveel mogelijk tegemoet komen aan de vraag voor elke vervoerwijze. Subdoelstelling: Bevorderen van het fietsgebruik en optimaliseren van de fietsvoorzieningen De enige fietsvoorziening die in 2011 is gerealiseerd is de suggestiestrook op de Vriezenveenseweg ter hoogte Eugeria. In het kader van het stationsproject is gewerkt aan de planvorming voor de fietssnelweg F36, de delen Poulinkstraat-Javabrug en Sluiskade-Kolthofsingel (langs de toekomstige Burg. Schneiderssingel). De bouw van de fietstunnel onder het spoor bij de Eilandsbrug is in 2011 gestart. De planvorming voor de aansluitende fietsroute is grotendeels afgerond. Verder is met ProRail het plan voor de capaciteitsuitbreiding van de fietsenstallingen rond het station uitgewerkt. Realisatie volgt in 2012. In het kader van het project Waterboulevard is gewerkt aan voorbereiding van de fietsverbinding tussen Indië en het Centrum. Een deel van deze verbinding is tevens onderdeel van de toekomstige Turfkaderoute (Vriezenveen-Aadorp-Centrum) conform de Fietsnota. Tenslotte is het plan voor de aanpassing van de aansluiting van het fietspad Wierdensestraat (in de toekomst onderdeel van de fietssnelweg F35) op de Badweg in overleg met de gemeente Wierden uitgewerkt. Indicator

Bron

Aandeel bezoekers dat met

Omnibuspanel

fiets naar binnenstad komt

2010

2011

51%

51%

(2009)

De uitbreiding van de stallingscapaciteit bij het station is vertraagd, de eerste fase had in 2011 gerealiseerd moeten worden. Planvorming voor de aanleg van verschillende wegvakken van de fietssnelweg F35 ligt vrijwel stil. Dit betreft vooral het wegvak tussen de gemeentegrens met Borne en de Bornerbroeksestraat bij de fietstunnel met de Schoolstraat, het wegvak tussen de Nieuwstraat en de Aalderinkssingel en het wegvak tussen Kolthofsingel en Waterrijk. De uitbreiding van stallingscapaciteit bij het station is door ProRail opgehouden omdat ProRail van mening was dat eerst het complete plan voor het Stationsplein vastgesteld moest zijn. De onderhandelingen over dit plan hebben langer geduurd dan beoogd. Met uitzondering van de wegvakken die onderdeel zijn van de projecten Stationsgebied, Burg. Schneiderssingel en Waterrijk, zijn voor de planvorming van de verschillende wegvakken van de fietssnelweg F35/F36 geen (gemeentelijke) financiële middelen beschikbaar.

41

Verkeer en vervoer Hoofddoelstelling: Het stimuleren van duurzame mobiliteit, de verkeersveiligheid verhogen en de leefbaarheid verbeteren, en hierbij zoveel mogelijk tegemoet komen aan de vraag voor elke vervoerwijze. Subdoelstelling: leefbaarheid en veiligheid Inrichting erftoegangswegen buiten de bebouwde kom (60 kilometerzones): -

Aanbrengen kruispuntplateau op de kruising Bolscherlanden/Maatkampsweg, als onderdeel van de inrichting van de 60 kilometerzone geldend voor het gebied, ingesloten door Bornsestraat, Pastoor Ossestraat en A35. Inrichting erftoegangswegen binnen de bebouwde kom (30 kilometerzones):

-

Herinrichting van de straten Troelstralaan, Kalkovenweg en Goeman Borgesiusstraat conform Duurzaam Veilig, inclusief een kleine wijziging in de omvang van de bestaande 30 kilometerzone.

-

Aanbrengen van inritconstructies op de aansluitende woonstraten van de Valeriusstraat als eerste fase voor de aanwijzing en inrichting van deze straten als 30 kilometerzone.

Indicatoren

Bron

2010

2011

Waardering verkeersveiligheid

Waar staat je

6,8

Geen meting

gemeente

gemeente; 1x 2 jaar 6,4

Geen meting

60

28

(0 = slecht, 10 = goed) Waardering verkeersveiligheid

Waar staat je

buurt

gemeente; 1x 2 jaar

(0 = slecht, 10 = goed) Aantal verkeersslachtoffers

Politie

Inrichting gebiedsontsluitingswegen binnen de bebouwde kom (50 km/u) -

Toepassing Essentiële Herkenbaarheidskenmerken Plesmanweg, vanaf de Schuilenburgsingel tot en met het kruispunt Aadijk

-

Start herinrichting Violierstraat (1e fase) tussen Rietstraat en Bornsestraat. Thorbeckelaan, wegvak tussen Appelstraat en Goeman Borgesiusstraat, herinrichting (1e fase) conform Duurzaam Veilig met middennaald, fietsstroken en oversteekvoorziening.

Inrichting gebiedsontsluitingswegen buiten de bebouwde kom (80 km/u): -

Toepassing Essentiële Herkenbaarheidskenmerken Aadorpweg (Aadijk-rotonde Peppellaan)

-

Aanpassing rotonde Aadorpweg/Peppellaan (meer opstelruimte fietsers, verbetering doorzicht door gewijzigde vormgeving middeneiland).

42

Cultuur Hoofddoelstelling: Realiseren, breed en toegankelijk cultureel aanbod op het niveau dat hoort bij een middelgrote stad. Subdoelstelling: Verbetering attractiviteit van de stad met een focus op de binnenstad -

Het in stand houden van meerdere culturele evenementen (waaronder pleinconcert, straat theater dag, theater- en atelierroute)

-

Het in stand houden van de culturele infrastructuur met onder meer een gemoderniseerde bibliotheek, meerdere podia en een kunsthal.

-

De ondersteuning van een onderzoek naar de mogelijkheden van een kunsthal+ (particulier

-

De verzelfstandiging van Hof88 heeft vertraging opgelopen. Dit omdat de financiële

initiatief). ontvlechting meer aandacht vraagt. Daarnaast is het raadzaam om een verandering in de aansturing samen te laten vallen met een nieuw theaterseizoen. Cultuur Hoofddoelstelling: Realiseren, breed en toegankelijk cultureel aanbod op het niveau dat hoort bij een middelgrote stad. Subdoelstelling: Stimuleren brede talentontwikkeling met een focus op jongeren In 2011 is de bouw van de talentenfabriek van start gegaan. De bouw van de talentenfabriek heeft enige vertraging opgelopen als gevolg van (onvoorziene) asbestsanering. De verwachting is dat de oplevering in mei 2012 zal plaatsvinden. De officiële opening vindt dan in het najaar plaats. De voorzieningen t.a.v. cultuuronderwijs zijn in stand gehouden (muziekschool, creatief centrum) In 2011 heeft het Kepa (kunst- en educatieplatform Almelo) haar werkzaamheden voor kinderen uit het primair onderwijs voortgezet. Het peuterfestival heeft weer plaatsgevonden. Indicatoren cultuur

Bron

2010

2011

Leden van de bibliotheek

Statistisch overzicht

18.838

PM

Aantal deelnemers muziekschool

Statistisch overzicht

1.193

PM

Bioscoop bezoekers

Statistisch overzicht

125.000

130.000

Filmhuis bezoekers

Statistisch overzicht

3.728

3.596

Cultuur Hoofddoelstelling: Realiseren, breed en toegankelijk cultureel aanbod op het niveau dat hoort bij een middelgrote stad. Subdoelstelling: Via beeldende kunst bijdragen aan een betere kwaliteit bij ruimtelijke ontwikkelingen De volgende resultaten zijn geboekt: -

Onthulling kunstwerk bij verdiept spoor, met mede initiatiefnemers Rotary

-

Aanbesteding kunstwerk als onderdeel van de nieuwe parkeergarage bij het NS- station

-

Kunstwerk IISPA werd opgeleverd

-

Kunstwerk Kind klimt in paal kreeg na grondige restauratie een passende, nieuwe plek

-

Actieplan kunst in de openbare ruimte werd vastgesteld, met voorbereiding uitvoering ervan werd eind 2011 start gemaakt

-

Maatregelen tegen diefstal bronzen kunstwerken uit openbare ruimte 43

Sport Hoofddoelstelling: Het mogelijk maken van sporten voor iedereen (individueel en in teamverband) en het daadwerkelijk stimuleren van deelname aan sport door de bevolking in het algemeen en door groepen in achterstandsituaties in het bijzonder. Subdoelstelling: Implementatie Sportbedrijf Fase 1 van de oprichting van het Sportbedrijf is nagenoeg afgerond; er heeft een ontvlechting plaatsgevonden van uitvoerende taken op het gebied van binnensportaccommodaties, incl. de IISPA, naar Sportbedrijf. Detacheringovereenkomsten zijn opgesteld en geëffectueerd. De RvC van Sportbedrijf heeft een gebruikersraad ingesteld. De verhuur en ingebruikgeving van alle binnensportaccommodaties is overgedragen aan Sportbedrijf Er is een huurovereenkomst afgesloten tussen team Vastgoed en Sportbedrijf. Door het College is de kadernota Sportbedrijf, de uitvoeringsovereenkomst en de exploitatiebegroting vastgesteld. De oprichting van een breed Sportbedrijf is nagenoeg afgerond in 2011. Het college heeft ingestemd met de uitvoeringsovereenkomst betreffende fase 1 en besloten de kaders ter besluitvorming voor te leggen aan de gemeenteraad. De Raad neemt in 2012 een besluit over de kaders. Het jaar 2012 wordt gebruikt om de afspraken tussen gemeente en sportbedrijf te concretiseren en toetsen. Later dan verwacht, als gevolg van personele wisselingen, heeft het college een besluit kunnen nemen over de kaderstelling en uitvoeringsovereenkomst voor Sportbedrijf. Dit is gemeld bij de Berap uiteindelijk heeft het college besloten om de afspraken met Sportbedrijf vast te leggen, maar in 2012 te toetsen en concretiseren alvorens tot een budgetsubsidie relatie wordt overgegaan. Sport Hoofddoelstelling: Het mogelijk maken van sporten voor iedereen (individueel en in teamverband) en het daadwerkelijk stimuleren van deelname aan sport door de bevolking in het algemeen en door groepen in achterstandsituaties in het bijzonder. Subdoelstelling: Topsportbeleid De kaders voor het topsportbeleid zijn voor de IISPA in 2011 verfijnd en verwerkt in de kaders voor het Sportbedrijf, met ingang van 2012 is het Sportbedrijf verantwoordelijk voor de uitvoering van dit beleid. Dit is eveneens vastgelegd in een door het college vastgestelde uitvoeringsovereenkomst met Sportbedrijf Sport Hoofddoelstelling: Het mogelijk maken van sporten voor iedereen (individueel en in teamverband) en het daadwerkelijk stimuleren van deelname aan sport door de bevolking in het algemeen en door groepen in achterstandsituaties in het bijzonder. Subdoelstelling: IISPA De IISPA is in 2011 ingezet ten behoeve van de huisvesting van het onderwijs voor lessen bewegingsonderwijs, verenigingen, particulieren en het sportbuurtwerk voor de beoefening van diverse sporten en verzorgen van diverse sportactiviteiten, door BosanTon Almelo voor trainingen op hoog niveau en door het Regionaal Talentencentrum Volleybal voor training van talenten.

44

Er is ingezet op contacten met Topturnen Oost Nederland; LOOT Onderwijs (Het Noordik); NOC*NSF, Sportbonden, et cetera. Er zijn diverse evenementen georganiseerd, waaronder het EK Handbal, de Erma Volleybal Classic, enkele interlandwedstrijden (turnen, volleybal en handbal), en enkele toernooien op topniveau (basketbal, judo). Het Sportbedrijf is verantwoordelijk voor de exploitatie van de IISPA. In samenwerking met de gemeente heeft zij praktische zaken in het gebruik en de (bouw)technische afwerking ter hand genomen. Dit proces zal in 2012 voortduren. Met de huisvesting van enkele talentencentra en de organisatie van evenementen op topniveau, heeft de IISPA bijgedragen aan onze topsportambitie. Sport Hoofddoelstelling: Het mogelijk maken van sporten voor iedereen (individueel en in teamverband) en het daadwerkelijk stimuleren van deelname aan sport door de bevolking in het algemeen en door groepen in achterstandsituaties in het bijzonder. Subdoelstelling: Toekomstvisie buitensportaccommodaties Samenwerking Rietvogels en DVO’71 op sportpark De Riet. In 2011 is de samenwerking tussen Rietvogels en DVO’71 tot stand gekomen. Beide verenigingen werken nu toe naar een fusie met ingang van het seizoen 2012-2013. Dit proces wordt door de gemeente intensief ondersteund. Herinrichting sportpark Ossenkoppelerhoek Onderzoek naar de mogelijkheden voor herontwikkeling van het sportpark Ossenkoppelerhoek is in gang gezet. Met de daar gevestigde sportclubs, te weten 3 voetbalverenigingen, een korfbalvereniging en een wielervereniging is en wordt overleg gevoerd over het herinrichtingsplan. Daarbij wordt nu ook rekening gehouden met mogelijk ontwikkelingen rond de nieuwbouw van het Heracles stadion en het eventueel realiseren van een Sportboulevard Almelo. Herhuisvesting honk- en softbalvereniging Uitsmijters’55. Voor de honk- en softbalvereniging Uitsmijters’55 is nog geen nieuwe locatie gevonden. Er wordt nog verder naar een mogelijke oplossing gezocht. Uitbreiding accommodatie ASV’57 Om een mogelijke uitbreiding van de accommodatie van ASV’57 in de toekomst mogelijk te maken is herziening van het bestemmingsplan nodig. Gelet op de ontwikkelingen (uitstel realisatie Waterrijk) is uitbreiding voorlopig niet aan de orde. Wel heeft de vereniging ASV’57 plannen voor nieuwbouw/aanpassing van de clubaccommodatie. Sport Hoofddoelstelling: Het mogelijk maken van sporten voor iedereen (individueel en in teamverband) en het daadwerkelijk stimuleren van deelname aan sport door de bevolking in het algemeen en door groepen in achterstandsituaties in het bijzonder. Subdoelstelling: Nationaal Actieplan Sport en Bewegen Op het gebied van sport en bewegen voeren wij succesvolle interventies om gezondheidsachterstanden te verminderen. Hiervoor hebben wij in het kader van de impuls Nationaal Actieplan Sport en Bewegen een intentieverklaring getekend. Het project duurt vier jaar, waarvan 2011 het tweede jaar was. In 2011 is het uitvoeringsprogramma gerealiseerd met diverse

45

interventies die bijdragen aan de genoemde doelstellingen. De interventies in 2011 zijn uitgevoerd door partners als Sportbuurtwerk, combinatiefunctionarissen en Scoop Welzijn, met medewerking van het onderwijs, sportverenigingen en de BVO Heracles.De interventies dragen bij aan de geformuleerde doelstellingen, waaronder sport en bewegen en uiteindelijk gezondheidsbevordering. Indicatoren

Bron

Voldoen aan fitnorm (Ov = 35)

Fit en Gezond in

2010

2011

33

geen meting

20.212

geen meting

29 soorten

geen meting

Overijssel, 2010 Aantal leden bij sportverenigingen

Statistisch Overzicht 2010

Diversiteit sportverenigingen

Statistisch Overzicht

sport

46

5.3 EIGEN, KRACHT EN PARTICIPATIE MISSIE EN DOEL PROGRAMMABEGROTING 2011 De sociale agenda is gericht op sociale stijging. Dit betekent dat alle Almeloërs vooruit kunnen komen en met succes de sociale ladder kunnen beklimmen WAT HEBBEN WIJ GEDAAN / BEREIKT? Arbeidsparticipatie Subthema: Bevorderen van uitstroom / arbeidsparticipatie Het bevorderen van uitstroom (uit het uitkeringsbestand) naar betaald werk is een belangrijke doelstelling van Almelo. Meedoen is het hoofdthema, waarbij arbeidsparticipatie als hoogste doel wordt gezien. De uitstroombevordering is ondergebracht bij de afdeling WRP, wat staat voor Werk, Re-integratie en Participatie. De dienstverlening van het Team Werk vindt plaats op het Werkplein. Re-integratie activiteiten zijn geconcentreerd bij Fusion. Participatie is grotendeels ondergebracht bij partners in de stad, waarbij de regie op het participatietraject van de klant bij de casemanager ligt. Doordat de gemeente Almelo een relatief oud bijstandsbestand heeft, zijn er minder mogelijkheden om deze mensen uit te laten stromen en hierdoor de bestandsomvang en de kosten voor bijstand te laten afnemen. Uit de uitstroomresultaten blijkt dat de uitstroom naar werk (arbeid en zelfstandige) de afgelopen periode is gestegen van 31,7% in 2009 naar 47,7% in 2011. De doelmatige insteek van werkcoaches en de aanscherping van het aanbodversterkende aanbod bij Fusion die in de loop van 2010 is ingezet geeft in 2011 resultaat, gezien de stijging van de uitstroom naar werk met 16 procentpunt in de afgelopen periode. Wij zijn er dus in geslaagd om ondanks een afnemende werkgelegenheid de uitstroom naar arbeid te laten toenemen. Indicatoren Werkzame personen

Bron Gemeente

2010

2011

40.258

41.016

63,6%

PM

3.268

3.046

1.009

959

Almelo Arbeidsparticipatie %

Gemeente Almelo

Werkloosheid

Gemeente Almelo

Langdurige werkloosheid 3 jaar

Gemeente

en langer

Almelo

Perspectief De vooruitzichten voor de komende jaren laten een somber beeld zien. Gezien de kenmerken van het bestand zoals de hoge leeftijd en de lage opleidingsgraad, in combinatie met de sombere economische ontwikkeling ligt een daling van het bestand op grond van beïnvloedbare arbeidsmarktomstandigheden niet voor de hand. De kans dat het aantal mensen in de bijstand toeneemt is aannemelijk, hierdoor zullen ook de kosten voor bijstand van de gemeente Almelo de komende jaren verder toenemen.

47

Bij de gemeente Almelo wordt gewerkt met de Participatieladder. Klanten worden op een van de zes treden van de ladder ingedeeld, wat inzicht geeft in de mogelijkheden om op termijn te reintegreren. De bovenste treden (1 en 2) duiden op een korte ingeschatte afstand tot de arbeidsmarkt, de onderste treden op een grote ingeschatte afstand. In de onderstaande tabel een overzicht van de verdeling van klanten over de participatieladder. In de tweede kolom is op basis van Tabel Participatieladder Trede op de participatieladder

Bestand

Almelo

WWB

gemiddeld

1. Betaald werk

6%

59%

2. Betaald werk met

9%

4%

3. Onbetaald werk

19%

14%

4. Deelname georganiseerde

23%

8%

39%

5%

5%

10%

ondersteuning

activiteiten 5. Sociale contacten buitenshuis 6. Geïsoleerd levend

Wat opvalt bij deze indeling is dat een groot deel van het bestand zich op de onderste treden van de ladder bevindt (67%). Voor deze groep is de ingeschatte afstand naar werk hoog en is uitstroom naar werk op korte termijn niet mogelijk. Arbeidsparticipatie Subthema: Bestrijden van jeugdwerkloosheid Op het Werkplein is al in 2009 een Jongerenpunt ingericht, afgekort het J-punt. Hierin wordt integraal samengewerkt tussen de gemeenten, het Regionaal Meld en Coördinatiepunt voortijdige schoolverlaters (RMC) en het UWV Werkbedrijf aan een sluitende aanpak voor jongeren. Uit de ervaringen van dit Jongerenpunt is gebleken dat met een gerichte benadering veel jongeren – nog voor een beroep op de uitkering – kunnen worden doorverwezen naar werk, opleiding en stage mogelijkheden. Ook werkgevers en onderwijsinstellingen zijn betrokken bij het jongerenpunt middels informatie en voorlichting. Vanwege de gerichte aanpak en voorlichting op het J-punt heeft een groot deel van de jongeren geen uitkering aangevraagd. De aanpak heeft de instroom van jongeren in de uitkering beperkt én heeft jongeren geleid richting opleiding en werk. In 2011 is gekozen voor het vaker inzetten van groepscoaching. Vanwege de effectiviteit: de empowering van jongeren leidt tot motivering om naar school of aan het werk te gaan en omdat het efficiënt is. Op deze manier kunnen klanten van elkaar leren, elkaar stimuleren en ondersteunen, terwijl de werkcoach zich kan concentreren op gerichte maatwerktrajecten en individuele coaching. Binnen het jongerenpunt is de nadruk verschoven van het behalen van een startkwalificatie naar het voorzien in eigen inkomen. Naast het feit dat veel jongeren de weg naar werk vinden, zoeken ze dus ook de schoolbanken weer op. 48

Dit komt aan de ene door de dienstverlening van het jongerenpunt. Er is ook een groeiend besef bij jongeren en hun ouders dat de huidige arbeidsmarkt te weinig vacatures biedt en de vraag vooral is gericht op gekwalificeerd personeel. Tabel Ontwikkeling Jeugdwerkloosheid (NWW, 15 – 27 jaar) in Almelo dec’10

jan’11

feb’

mrt’

apr’

mei’

jun’

jul’

aug’

sep’

okt

nov’

dec’11

346

338

324

340

305

278

248

284

298

281

288

278

347

De geregistreerde werkloosheid onder Twentse jongeren tot 27 jaar is het afgelopen jaar sneller gedaald dan de werkloosheid totaal. Jongeren staan over het algemeen kort als werkloos geregistreerd. In december is de werkloosheid onder jongeren echter gestegen met 16,7%. In Almelo steeg de werkloosheid onder jongeren met 25 %. Deze toename is het gevolg van de afloop van veel tijdelijke contracten en niet direct voorhanden zijn van ander tijdelijk werk. De ontwikkeling van de jeugdwerkloosheid in Almelo is in bovenstaande tabel weergegeven. Maatschappelijke participatie Subthema: Educatie en inburgering Educatie In 2011 is er volgens inkoopplanning aan 167 mensen een basiseducatieve voorziening aangeboden en aan 81 mensen (waarvan 46 uit Almelo) een VAVO voorziening. Voor zover nu op basis van kwartaalrapportages te beoordelen, was het aantal mensen dat een basiseducatieve of VAVO voorziening aangeboden heeft gekregen conform afspraken. De definitieve bevestiging hiervan volgt d.m.v. de accountantsverklaring. Deze wordt conform contract jaarlijks voor 1 april door het ROC bij de gemeente Almelo ingeleverd. Inburgeringstrajecten in 2011 In 2011 is het volgende aantal inburgeringvoorzieningen per aanbieder gerealiseerd: Ivio:

101 trajecten

Capabel Taal Alfabetisering

129 trajecten

Capabel Taal Inburgering OGO

36 trajecten

Agens

64 trajecten

Eindverantwoording 2007 – 2009 Wet Inburgering Met deze jaarverantwoording legt Almelo tevens via de zogenaamde Sisa- bijlage verantwoording af naar het Rijk over de realisatie van de inburgeringtrajecten die zijn uitgevoerd in de periode 2007 – 2009. Hierover zijn in de GSB III periode afspraken met het Rijk gemaakt. In totaal zijn er 659 mensen begonnen aan een inburgeringtraject. Daarvan hebben 352 mensen deelgenomen aan een examen, en daarmee zijn de gemaakte afspraken niet gerealiseerd. Het grootste deel van de 307 potentiële inburgeraars die niet aan het examen hebben deelgenomen zijn Almeloërs van Turkse afkomst (185). Vanwege een gesloten verdrag met Turkije kan (verplichte) deelname aan een inburgeringcursus of examen niet worden afgedwongen. De aandacht die dat heeft gekregen in de media heeft er mede voor gezorgd dat in Almelo mensen gedurende het traject zijn afgehaakt. Verder betreft het 60 mensen die het alfabetiseringstraject nog niet hadden afgerond en dus nog niet konden deelnemen aan een inburgeringtraject. Daarnaast gaat het hier vaak om een kwetsbare groep die om verschillende redenen uiteindelijk niet in staat is om het traject af te ronden

49

Omdat wij de prestaties niet helemaal gerealiseerd hebben zal het rijk de uiteindelijk bijdrage € 1.4 miljoen lager vaststellen dan begroot. Dit bedrag zal dan ook door het rijk worden teruggevorderd. Omdat Almelo minder trajecten heeft gerealiseerd zijn de werkelijke projectkosten ook lager dan begroot (1,1 miljoen lager). Wel vervalt hierdoor de dekking van een deel van de gemeentelijke uitvoeringskosten (€ 280.000), die in totaal € 637.000 bedragen. Dit komt overeen met het aandeel van de niet-gerealiseerde prestaties. Om de kosten te dekken wordt in hoofdstuk 4 van deze jaarverantwoording voorgesteld dit bedrag te onttrekken aan de reserve opvang nieuwkomers. Deze reserve is gevormd uit eerdere afrekeningen van inburgeringtrajecten en o.a. bestemd voor dekking van extra kosten uit inburgeringvoorzieningen. De gemeentelijke uitvoeringskosten gaan voor een groot deel voor de (maatschappelijke) baat uit: veel kosten zijn gelegen in oproepen, motiveren en begeleiden. Indicatoren

Bron

2010

2011

Aantal inburgeringvoorzieningen

Gemeente Almelo

240

330

Aantal deelnemers aan een educatief

ROC

366

248

traject De uitvoeringskosten die wel gemaakt zijn voor deze trajecten, maar op basis van het niet halen van de prestaties worden teruggevorderd door het Rijk, bedraagt € 280.000. Dit bedrag kan aangemerkt worden als de netto financiële schade die Almelo oploopt, vanwege het niet realiseren van de prestaties. Om die kosten te dekken wordt voorgesteld dit bedrag te onttrekken aan de reserve opvang nieuwkomers. Deze reserve is gevormd uit eerdere afrekeningen van inburgeringstrajecten en o.a. bestemd voor dekking van extra kosten uit inburgeringsvoorzieningen voor alfabetiseerders Maatschappelijke participatie Subthema: Vrijwilligerswerk Conform WMO beleidsplan is aan Scoop gevraagd zich in te zetten op de volgende onderdelen: vertalen maatschappelijke ontwikkelingen, verbinden en makelen en versterken. Om dit te bereiken zet Scoop voornamelijk in op de vrijwilligersbemiddeling, organisatieondersteuning, maatschappelijke stages en taalcoaches. Indicatoren

Bron

Aantal nieuwe maatschappelijke

Scoop Welzijn

stages Aantal mensen dat weleens

Omnibuspanel

2010

2011

10.000 uren

1.252 uren

stage

stage

36%

40%

vrijwilligerswerk doet inclusief allochtonen Alle onderdelen dragen bij aan het doel vrijwilligers te binden en te borgen. De afgesproken prestaties over 2011 zijn behaald.

50

Maatschappelijke participatie Subthema: Gezondheid In 2011 is het proces van gezamenlijke visieontwikkeling afgesloten met een drukbezochte expertmeeting “Gezond in 2016, Preventie Loont”! De ontwikkelde methodiek in het project: ‘integrale aanpak van kinderen met overgewicht in de gemeente Almelo’ , is in 2011 ingebed in de structurele contactmomenten van JGZ. In 2011 hebben we verbindingen gelegd tussen preventieve instellingen en scholen. In de wijken is samen met partners uit de wijk inzet ontwikkeld, zoals “Ik lekker fit” en “”Scoren voor gezondheid” en verbonden met al bestaande activiteiten. Het aanbod wordt in samenhang aangeboden. In het kader van het versterken van de keten is een doorlopende lijn van signalering, selectieve preventie, zorg en sport(buurtwerk) in 2011 verder uitgewerkt. Als reactie op de maatschappelijke vraag (weerbaarheid versterken van risicogroepen) is door de preventie partners Twente een pakket preventieve maatregelen GGZ (depressie) opgesteld dat in 2010 en 2011 is uitgevoerd. Eind 2011 hebben de partners een evaluatie gehouden. De uitkomst wordt in mei 2012 besproken in de bestuurscommissie Publieke Gezondheid. Betreft middelengebruik is naast het reguliere programma op scholen geparticipeerd in het regionale project Happy Fris. In 2011 is een Fact-sheet van stoppen met roken-activiteiten in Almelo opgesteld voor huisartsen Concrete resultaten zijn pas op langere termijn zichtbaar. Alleen v.w.b. roken en alcohol, waar al langere tijd preventiebeleid is ingezet is een dalende tendens zichtbaar. (specifieke jaarcijfers van de GGD hierover zijn pas begin 2012 bekend) Regie lokaal gezondheidsbeleid: processen afstemmen, verbinden van initiatieven van partners, initiëren van samenwerking tussen verschillende partners. Uitvoeringsprogramma: de uitvoering van ‘Middelen gebruik’ en ‘Depressies’ loopt (onderdelen daarvan zijn in een eerder stadium vastgesteld), de uitvoeringsprogramma’s worden in 2012 voor evaluatie / bijstelling vastgesteld door het College en de Raad wordt hierover geïnformeerd. Jong en Kansrijk Subthema: Centrum voor Jeugd en Gezin In november 2010 is het Loes Info Centrum Jeugd en Gezin geopend in de centrale bibliotheek. In 2011 hebben 468 ouders een vraag gesteld aan Loes Almelo. Daarvan zijn er 291 ouders bij het loket geweest, en zijn er 58 telefonische vragen en 119 vragen via de webmail gesteld. Daarnaast heeft Loes via themabijeenkomsten in de wijk en campagneacties nog eens 677 ouders bereikt. Hiervan hebben 211 ouders nog een opvoedvraag aan Loes gesteld. De Twentse website www.loes.nl heeft in 2011 ruim 115.000 bezoekers getrokken, waarvan 24.000 bezoekers de Almelose website hebben bezocht. Het aanbod in opvoedondersteuning voor ouders binnen het CJG is meer sluitend gemaakt in 2011. Loes biedt informatie en advies op het gebied van lichte opvoedvragen. Bij de meer zwaardere opvoedvragen kunnen ouders gebruik maken van gezinsbegeleiding, een traject kortdurende pedagogische begeleiding of bij multiproblem gezinnen van een gezinscoach. Binnen het CJG Almelo wordt gebruik gemaakt van de evidence based methodiek Triple P (positief opvoeden voor ouders). Inmiddels zijn ruim 200 professionals geschoold in deze opvoedmethodiek.

51

De website voor jongeren www.jonginalmelo.nl heeft in 2011 meer dan 15.000 bezoekers gehad, gemiddeld zijn dat 1263 bezoekers per maand. In de campagneweek “Opvoeden doen we allemaal” heeft JongIn Almelo samen met Loes een opvoeddebat in de raadszaal georganiseerd voor de scholen van het voortgezet onderwijs. Jong en Kansrijk Subthema: Zorgcoördinatie in de zorgstructuur. Ten behoeve van de verbeterde casuscoördinatie in de zorgstructuur is in 2011 voortgeborduurd op de kwaliteitsimpulsen in 2010. Naast de inzet op schoolgerichtmaatschappelijk werk in de zorgadviesteams van de scholen, is in 2011 ook geïnvesteerd in de nieuwe, te ontwikkelen functie van casuscoördinator. Een viertal maatschappelijke partners, te weten het maatschappelijk werk, Jarabee Jeugdzorg, Reclassering Nederland en MEE-Twente, hebben in een pilot geoefend met de inzet van deze functionaris, die een spilfunctie vervult in de (coördinatie van) zorg-hulp- en dienstverlening voor cliënten met meervoudige problematiek. Het doel is te komen tot een meer efficiënte en effectieve aanpak van gezinsproblematiek, waarbij sprake is van 1 gezin, 1 plan en 1 (casus)coördinatie. Deze casuscoördinatoren hebben ook een training ontvangen in 2011. Ook het gemeentelijk procesmanagement is doorontwikkeld door middel van een coachingstraject. Doelstelling is om meer multiprobleemgezinnen te bereiken. Jong en Kansrijk Subthema: Stroomlijnen zorgverlening probleemgezinnen In 2011 zijn we gestart met de pilot ‘Experimenten tweede lijn zonder indicatie’ samen met enkele partners uit de stad (Jarabee, Scoop, Maatschappelijk Werk, Bureau jeugdzorg, Thuisbegeleiding van Zorgaccent) doen we ervaring op met inzetten van trajecten waarin intensiever een beroep wordt gedaan op eigen kracht van gezinnen en samenwerking met en/of snellere inzet van tweede lijns hulp zonder indicatie. Dit onderwerp wordt begeleidt door de provincie en wordt een van de thema’s van de transitie agenda met de provincie. Jong en Kansrijk Subthema: Verbeteren bereik en kwaliteit VVE In 2011 heeft de onderwijsinspectie een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit en uitvoering van voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in Almelo, als onderdeel van een landelijk onderzoek. Hieruit zijn aanbevelingen gekomen die in overleg met het ministerie van OCW en onze partners (basisscholen, peuterspeelzalen en kinderopvang) zijn uitgewerkt in concrete verbeteracties die in de periode 2012 tot en met 2015 uitgevoerd gaan worden. Er is overleg gevoerd met de onderwijsinspectie, er is overleg gevoerd met en samenwerking gestimuleerd tussen de partners. In overleg met het ministerie van OCW en onze partners is het verbeterplan opgesteld. Indicatoren

Bron

2010

2011

Aantal kinderen dat een

Scoop Welzijn

819

779

Scoop Welzijn

227

208

peuterspeelzaal bezoekt Aantal doelgroepkinderen dat vier dagdelen een Piramidepeuterspeelzaal bezoekt

52

Het bereik en de kwaliteit van de VVE is grondig geëvalueerd. De verbeteringen zullen over een langere periode in praktijk worden gebracht, dus resultaten bij kinderen zijn nu nog niet te zien. Dit omdat het om zaken gaat als scholing van uitvoerend personeel in de voorschoolse fase van mbonaar hbo-niveau. De gemeente kent naar schatting 317 doelgroepkinderen VVE van 2 en 3 jaar (dus de doelgroep voor de peuterspeelzaal). De schatting is berekend door het percentage doelgroepkinderen in de basisschool (18%) los te laten op het totaal aan 2 en 3 jarigen. Van deze kinderen gingen er in 2011 208 naar de peuterspeelzaal mét VVE. Jong en Kansrijk Subthema: Harmonisatie kinderopvang Er is gewerkt aan een visie op integrale kindcentra 0-12 jaar. Deze is voorlopig vastgesteld door het College. Een belangrijk onderdeel van deze visie is de samenwerking in de voorschoolse fase. De voorlopige visie is met de belangrijkste partners uit het veld (onderwijs, Scoop, kinderopvangorganisaties en de BACMA) besproken. De raad neemt in 2012 een besluit over de visie. De bespreking van de visie met partners was een belangrijk onderdeel van de route. Dit koste meer tijd dan verwacht, waardoor de termijn waarop de visie vastgesteld kan worden verlengd is. Vaststelling van de visie door de gemeenteraad is nu gepland in april/mei 2012. Jong en Kansrijk Subthema: Brede buurtscholen Vanwege prioriteit die landelijk is gegeven aan het kwaliteitsonderzoek VVE is de geplande evaluatie van de werkwijze rond brede buurtscholen in overleg met onze partners opgeschoven naar de eerste helft 2012. Jong en Kansrijk Subthema: Voortijdig Schoolverlaten en leerplicht In 2011 heeft de RMC de werkwijze verder aangepast. Voortijdig schoolverlaters worden sinds april 2011 eerst ingebracht in het actieteam (partners zijn: J-punt en ROC van Twente) om snel de juiste dienstverlening in te kunnen zetten. Een groot gedeelte van deze jongeren komt in begeleiding bij de RMC- trajectbegeleider. Waar (financieel) mogelijk worden maatwerktrajecten ingezet voor jongeren, waaronder Assist. In 2011 kende de RMC subregio Almelo 576 voortijdig schoolverlaters. Dit is een lichte stijging ten opzichte van 2010 ( 562 voortijdig schoolverlaters), maar een aanzienlijke daling van het aantal voortijdig schoolverlaters in het referentiejaar 2005-2006 (805). Dit is een daling van 29%. Indicatoren onderwijs

Bron

2010

2011

Percentage voortijdig schoolverlaters

RMC

95%

100%

dat herplaatst is Aandeel hoger opgeleiden in de

(576) CBS

26,6%

28,2%

beroepsbevolking Ten aanzien van overbelaste jongeren heeft het plusteam- project (onder verantwoordelijkheid van het onderwijs) in 2011 in de regio Twente gefunctioneerd. In de subregio Almelo is het plusteam veelvuldig ingeschakeld. Daarnaast heeft het onderwijs er voor gekozen om de reboundvoorziening op het voortgezet onderwijs te versterken en een reboundvoorziening op het MBO op te zetten.

53

Ten aanzien van overbelaste jongeren is vanuit de gemeente inzet op het plusteam, deelname aan het J-punt (deskundigheid ten aanzien van werk en scholing) en inzet schoolgericht maatschappelijk werk in het ZAT op het voortgezet onderwijs. De genoemde dienstverlening is bedoeld om te zorgen dat jongeren waarbij sprake is van multiproblematiek binnen het onderwijs gehouden worden met aanvullende maatregelen. In 2011 zou de samenwerkingsovereenkomst RMC en regionale leerplichtambtenaar ondertekend worden. Dit is nog niet gebeurt. De verwachting is dat dit medio 2012 alsnog zal gebeuren. De gemeente wil zich meer gaan richten op haar wettelijke taken. Door als RMC over te gaan van preventief werken naar curatief werken sluiten we aan op onze wettelijke taak (voortijdig schoolverlaters terugleiden naar onderwijs). De volledige RMC-formatie (1 fte trajectbegeleiding) is hier in 2011 op ingezet Jong en Kansrijk Subthema: Talentenfabriek en jongerenproductiefonds Talentenfabriek. De kwartiermaker, in dienst van de Muziekschool, van de talentenfabriek is gestart en er is een bedrijfsplan gemaakt. De verbouwing is in 2011 gestart en zal medio 2012 worden afgerond. Eind mei vindt de oplevering plaats, waarna de inrichting plaatsvindt. M.i.v. 1 juni 2012 gaat het huurcontract in. De Talentenfabriek is in september operationeel, waarbij in september 2012 ook het openingsfeest gepland wordt. Wegens onvoorziene omstandigheden m.b.t. de bouw is enige vertraging opgetreden. Daardoor zal de talentenfabriek m.i.v. het 3e kwartaal 2012 operationeel zijn i.p.v. 2e kwartaal 2012. Jongerenproductiefonds Er is in 2011 een plan ontwikkeld voor het jongerenproductiefonds. Streven is om medio 2012, voorafgaand aan het operationeel zijn van de talentenfabriek, te starten. Vangnet en ondersteuning Subthema: WMO Het WMO beleidsplan 2011-2014 is in mei 2011 vastgesteld. De uitgangspunten van het beleidsplan zijn belangrijke bouwstenen voor de Sociale Agenda 2020 en het werkprogramma dat daaruit voortkomt. In kader van het beleidsplan is onder meer gewerkt aan het uitwerken van een dienstverleningsmodel dat zich richt op integrale dienst- en hulpverlening. Het koppelt welzijn aan zorg en bevordert de samenwerking tussen de welzijns- en zorgaanbieders. Dit model is een belangrijke voorbereiding op de decentralisatie van de begeleiding AWBZ naar de gemeenten. In samenwerking met maatschappelijke partners en onder regie van de gemeente is dit model in 2011 tot stand gekomen. De komende jaren zal het doorontwikkelt worden.

De doelen uit het Wmo beleidsplan ondersteunen een maatschappelijke transformatie gericht op het stijgen van het welbevinden, versterken van de zelfredzaamheid en het bevorderen van actieve deelname aan de samenleving(participatie). Realisatie hiervan vindt langs vele wegen plaats zoals het wijkgericht werken, vrijwilligerswerk, vangnet kwetsbare groepen (zie deze bijdragen). De aanstaande decentralisatie AWBZ wordt onderdeel van de Wmo. Alle aandacht is momenteel hierop gericht op basis van de uitgangspunten van het Wmo beleidsplan 2011-2014.

54

Decentralisatie begeleiding AWBZ: In eerste instantie krijgt de decentralisatie vorm en inhoud in de samenwerking met de 14 Twentse gemeenten. Een startnotitie en plan van aanpak is door de 14 gemeentebesturen vastgesteld. Lokale invulling zal in 2012 plaatsvinden. De decentralisatie begeleiding AWBZ, de aanstaande transitie Jeugdzorg, Wet Werken naar Vermogen en de ontwikkelingen Passend Onderwijs zijn grote transities in het sociale domein en betekenen een stelselcorrectie van verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving. De transities, die vanuit een eigen dynamiek en tempo tot stand komen, worden in samenhang met elkaar vormgegeven. Vangnet en ondersteuning Subthema: WMO: individuele voorzieningen Met ingang van 1 januari 2011 zijn de volgende wijzigingen doorgevoerd ten aanzien van de verstrekking van individuele voorzieningen: -

beëindigen contract met de SVB met betrekking tot de ondersteuning van budgethouders

-

het verstrekken van vervoerspassen uitsluitend nog op indicatie (en dus niet meer aan alle

-

wijzigen tijdnormering hulp bij het huishouden (rekening houden met grootte woning)

-

alleen nog HH2 verstrekken indien hulp geleverd door een professionele kracht in dienst van

inwoners van Almelo ouder dan 70 jaar)

een thuiszorginstelling Als gevolg van bovenstaande maatregelen is de verhouding tussen de goedkopere vorm van hulp bij het huishouden (HH1) en de dure vorm van hulp bij het huishouden (HH2) significant gewijzigd waardoor nu meer HH1 wordt toegekend. Daarnaast is door aanpassing van de tijdnormering het gemiddeld aantal uren hulp bij het huishouden per cliënt afgenomen. Het effect van de wijzigingen wordt door een toename van het aantal cliënten deels teniet gedaan. Door bovenstaande maatregelen loopt het tekort op de voorziening hulp bij het huishouden in ieder geval niet verder op. De wijziging ten aanzien van het verstrekken van vervoerspassen heeft geleid tot een afname van het aantal cliënten met een vervoerspas, Dit levert een besparing op van ongeveer € 70.000. Los van bovenstaande beleidswijzigingen is er in 2011 sprake geweest van een groot aantal herverstrekkingen van aangepaste vervoermiddelen. Het aantal “dure” nieuwe verstrekkingen is daardoor beperkt. De besparing die hierdoor is gerealiseerd is ongeveer € 275.000. Daarnaast waren er in 2011 minder grote woningaanpassingen, dit leverde nog een bedrag op van ongeveer € 300.000. Ten aanzien van de woningaanpassingen en de vervoermiddelen moet worden opgemerkt dat het te vroeg is om te concluderen dat er sprake is van structurele besparingen. De wijzigingen ten aanzien van de hulp bij het huishouden (gemiddeld minder uren geïndiceerd en een veranderende verhouding HH1: HH2 in het voordeel van HH1) hebben wel een structureel karakter en zullen op termijn leiden tot een betere beheersing van deze kosten. Voor 2011 was in de programmabegroting een taakstelling opgenomen van € 199.850 oplopend tot € 800.000 in 2014. De taakstelling was het gevolg van een verlaging van de integratie uitkering (voornamelijk bedoeld voor de uitvoering en bekostiging van de hulp bij het huishouden) van het Rijk. De taakstelling voor 2011 is volledig gerealiseerd. Incidentele meevallers en structurele wijzigingen in beleid ten aanzien van het verstrekken van voorzieningen hebben geresulteerd in een meevaller van ongeveer € 600.000 in 2011. Dit is het resultaat na voldaan te hebben aan de taakstelling. 55

Omdat een groot deel van de meevaller toegeschreven moet worden aan mogelijk incidentele meevallers (minder uitgaven voor vervoermiddelen en woningaanpassingen) is het vooralsnog niet mogelijk aan te geven of de uitgaven op de langere termijn zich op dezelfde wijze zullen ontwikkelen als in 2011. Vangnet en ondersteuning Subthema: Zorgstructuur en Maatschappelijke opvang Binnen het programma Eigen Kracht en participatie is de inzet op de (randvoorwaardelijke) programmalijn Vangnet en ondersteuning in 2011 verder ontwikkeld. In de zorgstructuur gericht op de aanpak van meervoudige complexe problemen van Almelose gezinnen en individuen zijn in 2011 kwalitatieve en kwantitatieve verbeteringen doorgevoerd en is in nauwe samenwerking met de maatschappelijke partners geïnvesteerd in de nieuwe functie van casuscoördinator. De inzet van de regeling voor ontredderde gezinnen is effectiever gekoppeld aan het gemeentelijk procesmanagement. Het procesmanagement zelf is in 2011 verder uitgebreid op basis van sterk toegenomen signalen van hulpvragen. Het aantal huisverboden in 2011 bedroeg 45 en het aantal MDO’s (Multidisciplinair overleg met aanwezigheid van de cliënt) en IO’s (Instellingen Overleg, zonder aanwezigheid van de client) bedroeg 83. Beleidsmatig is de aandacht gericht op de continuïteit van het vangnet van opvangvoorzieningen en de daarbinnen aangeboden ondersteunende begeleiding. Binnen de maatschappelijke opvangvoorzieningen is een aanvang gemaakt met de (goedkopere) groepsgerichte aanpak van de ondersteunende begeleiding aan dak- en thuislozen. In de nazorg na uitstroom uit de opvang worden in toenemende mate (geschoolde) vrijwilligers ingezet. Binnen de doelstellingen van het Regionaal Kompas Maatschappelijke Opvang Twente heeft Almelo vanuit haar centrumgemeentetaak voor het verzorgingsgebied Noord West Twente ingezet op handhaving van het voorzieningenniveau, zoals de dagopvang en de (gecontroleerde) alcoholgebruikersruimte. De begeleide woonvorm voor jongeren met problemen (Kamerraad) is in 2011 gerealiseerd. Het proces rond de realisatie van de nieuwe 24-uursvoorziening voor (ex) verslaafden ( Tactus/Vriezenveenseweg 207) loopt enige vertraging op in verband met de discussie over het cultuurhistorische belang van het oorspronkelijke pand. Vangnet en ondersteuning Subthema: Sociale Zekerheid De situatie op de arbeidsmarkt heeft zijn weerslag op het aantal bijstandsuitkeringen in de gemeente Almelo. De afgelopen jaren is het bestand gestaag gestegen. Doordat de arbeidsmarkt nauwelijks is verbeterd en de hoge leeftijd van het bijstandsbestand waren de mogelijkheden om het bestand te laten afnemen beperkt. -

De regio Twente heeft te maken met een krimpende arbeidsmarkt (1,5%)

-

De werkgelegenheid is na een gematigde groei in de periode 2005-2008, vanaf 2008 gaan stagneren.

-

De actuele werkloosheid ligt met 8,1% op een hoog niveau. Landelijk ligt de werkloosheid op (6,1%).

-

56

Bijna 37% van de niet-werkende werkzoekende heeft een leeftijd van 50 jaar of ouder.

-

De gemiddelde uitkeringsduur WWB van mensen in de leeftijd vanaf 50 jaar ligt boven de 8 jaar.

-

De verwachte ontwikkeling van het aantal banen in de periode 2013-2016 laat, in

-

Tegelijkertijd is er sprake van een mismatch tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt.

tegenstelling tot het landelijk beeld, maar een kleine stijging zien.

Ontwikkeling bijstandsbestand Het bijstandsbestand van de gemeente Almelo kende in 2011 gemiddeld 2.347 uitkeringsgerechtigden. Daarmee ligt de omvang van het bestand in 2011 bijna 25 procent onder het niveau van 2004 bij invoering van de WWB. Als gevolg van de in 2008 intredende economische recessie neemt het bestand van de gemeente Almelo, na jaren van daling in 2009 licht toe. Doordat de effecten van de crisis in 2010 en 2011 na-ijlen is er ook in deze jaren sprake van een toename van het bestand. Deze wordt weergeven in onderstaande grafiek:

Na een aanzienlijke stijging van het bestand vanaf 2010, is halverwege 2011 een daling ingezet door vooral de versterkte uitstroom in die periode. In 2011 is het effect zichtbaar van de veranderingen in de organisatie en de focus op doelmatigheid op alle onderdelen van het WWB beleid. In de onderstaande tabel wordt voor u de ontwikkeling van de verschillende uitkeringen door de jaren heen nog even op een rij gezet. Tabel Gemiddelde bestandsomvang gemeente Almelo Jaar

WWB

BBZ

IOAW

IOAZ

2004

2.614,0

2,5

76,6

2005

2.677,0

2,6

2006

2.492,0

2007

WIJ

Totaal

Ontwikkeling

10,5

2.703,6

-

63,8

13,2

2.756,6

1,96%

3,3

43,7

11,7

2.550,7

-7,47%

2.254,4

3,4

28,9

12,4

2.299,2

-9,86%

2008

2.109,4

3,0

37,0

12,6

2.162,0

-5,97%

2009

2.102,7

2,3

50,1

12,0

2.167,1

0,24%

2010

1.910,9

3,3

61,3

11,5

228,3

2.215,3

2,22%

2011

2.000,7

4,2

66,0

11,5

264,9

2.347,3

5,96%

Vangnet en ondersteuning Subthema: Minimabeleid Om de overschrijdingen op de Verordening Maatschappelijke Participatie terug te dringen is voor 2011 een beleidsregel ingesteld. Er is in 2011 € 545.000 uitgegeven (ter vergelijking in 2010 nog € 858.000). Conclusie is dat het beoogde doel van de beleidsregel (terugdringen van de overschrijding op het budget met € 150.000 in 2011) ruimschoots is gehaald. Per 1 januari 2012 is

57

de verordening maatschappelijke participatie ingetrokken. Wel is sprake een uitloop van de kosten tot en met 31 maart 2012 omdat mensen kosten over 2011 tot drie maanden na het jaar kunnen declareren. Deze uitloopkosten zijn opgenomen in de programmabegroting 2012. Voor de Verordening Maatschappelijke Participatie gaven de aanvragers aan voor welke activiteit ze het geld wilden gaan inzetten (internetkosten, IDbewijs, krantenabonnement, sociaal culturele activiteiten, sportieve activiteiten) en voor kinderen is gedeclareerd aan de hand van nota’s (schoolreisjes, sociaal culturele activiteiten). Tevens is in 2011 het Jeugdfonds Almelo ingesteld. Zodat minima voor hun kinderen niet langer voor sport en culturele activiteiten een beroep zouden doen op de Verordening Maatschappelijke Participatie, maar op een – op de activiteit gerichte - natura-regeling. Het Jeugdfonds verwacht in de eerste twee jaar op het aantal van 600 jongeren te komen (400 sport en 200 cultuur). Het Jeugdsportfonds heeft in 2011 aan 426 jongeren bijgedragen. Daarmee is eerder dan verwacht de doelstelling van 400 sportende jongeren gehaald. Het Jeugdcultuurfonds heeft in 2011 aan 33 jongeren bijgedragen. Daarmee zit het jeugdcultuurfonds onder de verwachting en zal in 2012 nog veel aandacht worden besteed aan het halen van het verwachte aantal (200 jongeren voor culturele activiteiten). Indicatoren Gebruik minimaregelingen

Bron

2010 1

VMP

5200

2011 3600 volwassenen

Feitelijke bezettingsgraad in de 24-

Humanitas

90%

PM

Gemeente/ Humanitas

9 maanden

9 maanden

Humanitas

4,7 maanden

PM

Tactus

405

PM

Het percentage deelnemers dat

Management-

37% (2009)

PM

binnen drie jaar een

informatie

25% (2008)

PM

uursopvang gebaseerd op 20 plaatsen Gemiddelde toegestane verblijfsduur maatschappelijke opvang Feitelijke doorstroming maatschappelijke opvang (% mensen dat doorstroomt van straat naar begeleid of zelfstandig wonen) Ambulante verslavingzorg: aantal cliënten dat jaarlijks feitelijk behandeld wordt

schuldhulpverleningstraject succesvol heeft afgerond Het percentage mensen dat na een

Management-

succesvol schulpverleningstraject

informatie

weer schuldhulpverlening nodig heeft

1

Verordening Maatschappelijke Participatie, 2010: 3300 volwassenen + 1900 kinderen

58

5.4 LEEFBAARHEID EN VEILIGHEID MISSIE EN DOEL PROGRAMMABEGROTING 2012 Schoon, heel en veilig zijn de basistaken van de gemeente. Inwoners moeten zich veilig en geborgen voelen in de eigen woon- en leefomgeving. Almelo moet de veiligste stad van Twente zijn en dat moet niet alleen terug te vinden zijn in de cijfers maar ook in de beleving van de inwoners. WAT HEBBEN WIJ GEDAAN / BEREIKT? Veiligheid Veilige woon- en leefomgeving Voor de bestrijding van de onveiligheid en de overlast in de openbare ruimte en de verbetering van de leefbaarheid heeft de gemeente een aantal maatregelen genomen om het gevoel van onveiligheid tegen te gaan. Bijvoorbeeld door toezichthouders op straat aan te stellen, door samenscholingsverboden (Schelfhorst), een persoonsgerichte benadering en door vernielingen op straat tijdig te signaleren en aan te pakken. Algemeen beeld Vergeleken met 2010 is het totaal aantal misdrijven licht gedaald ten opzichte van het jaar ervoor. Het ophelderingspercentage is in Almelo iets omhoog gegaan, van 27% naar 30%. Vaak werd er aangifte gedaan via Internet. Een punt van zorg is onder meer de stijging van het aantal geweldsincidenten in de binnenstad. Het totaal aantal misdrijven is ten opzichte van 2010 licht afgenomen. Een verklaring hiervoor is dat Almelo in 2010 te maken had met een hausse aan branden. Daarnaast waren er minder vermogensdelicten, zoals auto-inbraken, winkeldiefstal en inbraken bij bedrijven en instellingen. Bij geweldsdelicten was deze positieve ontwikkeling er niet. Er was meer geweld op publieke plaatsen en tegen politieambtenaren. Het ophelderingspercentage misdrijven is de laatste jaren verbeterd en bedroeg 30% in 2011. Hiermee ligt het percentage 5% boven het regionaal gemiddelde. Woninginbraken Woninginbraken zijn ten opzichte van 2010 nagenoeg gelijk gebleven. Echter, in de tweede helft van het jaar stegen de woninginbraken weer, met pieken in de zomerperiode en in de laatste maanden van het jaar. De stijging van het aantal woninginbraken is een regiobrede en zelfs landelijke trend. Eén op de vijf inbraken in Almelo vond plaats in de wijk Windmolenbroek. Andere hotspots waren de wijken De Riet en de Ossenkoppelerhoek. Ook het aantal inbraken in schuren en garages nam toe in de tweede helft van het jaar in Almelo West. Om het aantal inbraken te laten afnemen is er een project gestart met partners. Het project draait om preventie en communicatie en richt zich in eerste instantie op de Windmolenbroek. Op een ludieke wijze wordt er op een bepaalde dag aandacht besteed aan veilig wonen. Hoe kunnen huis en omgeving veiliger worden en wie kan daar bij helpen? Ook worden maatregelen genomen om het opsporingsproces te verbeteren. Dit kan bijvoorbeeld door het houden van een buurtonderzoek en het oproepen van de technische recherche na een inbraak.

59

Auto-inbraken (diefstal uit/ vanaf motorvoertuigen) Evenals 2010 was er ook in 2011 een daling van het aantal auto-inbraken. In de tweede helft van 2011 was er echter weer een toename. Regionaal was de afname minder sterk. Auto-inbraken worden in relatie gebracht met veelplegers. De politie, gemeente en OM hebben de aanpak van veeplegers als speerpunt benoemd. Overige vermogensdelicten Inbraken bij bedrijven en instellingen daalden vanaf medio 2010, alleen de laatste maanden van 2011 steeg het aantal inbraken weer. Het aantal fietsendiefstallen is in 2011 weliswaar afgenomen, maar komt het nog wel veel voor. Er zijn in de loop van de tijd maatregelen genomen om de diefstallen tegen te gaan, zoals (gratis) bewaakte fietsenstallingen, inzet van de lokfiets en meer toezicht op hotspot locaties, vooral in de binnenstad.

Indicatoren Veiligheid % inwoners dat zich vaak onveilig voelt in de eigen buurt Oordeel burger betrekken buurt bij aanpak sociale

2011 %(helemaal) mee eens 2,7% 34,5%

veiligheid (is al in een eerder blok opgenomen) Oordeel bereikbaarheid voor meldingen en klacht over

40,2%

onveiligheid en overlast Oordeel gemeente doet wat ze zegt bij verbetering

21,5%

leefbaarheid en veiligheid (is al in een eerder blok opgenomen) Oordeel informatie over aanpak leefbaarheid en veiligheid

38,4%

(is al in een eerder blok opgenomen) Geweld op publieke plaatsen Geweldsdelicten bestaan onder andere uit ‘openlijk geweld tegen personen’, bedreigingen en mishandelingen. In totaliteit zijn deze delicten licht gestegen. Vooral in het centrum van Almelo zijn openlijk geweld en bedreigingen toegenomen. Oorzaken zijn meer horeca en een toename van de aangiftebereidheid voor geweldsdelicten door portiers. De politie laat horecakoppels in de binnenstad meer aanwezig zijn op de tijdstippen wanneer de incidenten zich voordoen. Bedreigingen zijn deels horeca gerelateerd, maar houden ook verband met de toename van huiselijk geweld en burengerucht in dit deel van de stad. Geweld tegen politieambtenaren Het geweld tegen politieambtenaren is, ondanks de landelijke campagnes ‘handen af van onze hulpverleners’, iets toegenomen. In bijna de helft van de gevallen gaat het om belediging. De delicten ‘bedreiging’, ‘niet voldoen aan bevel’ en ‘verzet’ komen in veel mindere mate voor. Veruit de meeste voorvallen vinden plaats in de binnenstad. Drugsmisdrijven Het aantal softdrugs- en harddrugsdelicten is in 2011 afgenomen. De ervaring is echter dat de drugsproblematiek groter is dan de cijfers laten zien. De meeste handel in drugs vindt plaats in de meer sociaal zwakke wijken. De bestrijding van de softdrugs misdrijven gebeurt grotendeels door middel van ketenaanpak. Daar waar mogelijk en wenselijk past de gemeente het Damocles beleid toe, waarbij wordt overgegaan tot sluiting van drugspanden. Periodiek zijn er ruimdagen, waarbij hennepkwekerijen door de verschillende partners gezamenlijk worden ontmanteld.

60

Daarnaast is er bij de politie een regionaal hennepteam opgericht. Deze richt zich op de georganiseerde misdaad achter de hennepteelt. Veiligheidshuis Het Almelose Veiligheidshuis is in 2011 volledig ingericht. De uitrol naar de buurgemeenten is in 2011 ook tot stand gekomen. Om de uitrol te bestendigen is er om de zes weken een beleidsoverleg zorg en veiligheid gepland, waaraan naast het Veiligheidshuis de betrokken beleidsmedewerkers van de aangesloten gemeenten deelnemen. Wet bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast. De burgemeester heeft per 1 september 2010 extra bevoegdheden om (preventief) in te grijpen bij voetbalvandalisme en aanhoudende ernstige overlast (voetbalwet). Daarnaast bestaat er de mogelijkheid tot het opleggen van een gebiedsverbod en/of een meldingsplicht. Overige mogelijkheden: groepsverbod en avondklok voor kinderen onder de 12 jaar. Ook het voorbereiden van voetbalvandalisme en ander geweld kan worden aangepakt. De inzet van de politie bij wedstrijden van heracles is de laagste in het de eredivisie. 8 supporters van Heracles zijn vanwege een ernstig incident door de burgemeester op grond van de voetbalwet gewaarschuwd om geen rellen te veroorzaken of daartoe aan te zetten. Na afloop van iedere thuiswedstrijd wordt er op de maandag geëvalueerd door de BVO, gemeente en politie. Daardoor is het mogelijk om na incidenten z.s.m. gemeenschappelijk het handelingsperspectief te bepalen. Bestuurlijke strafbeschikking Vanaf 1 maart 2011 geeft Stadstoezicht Almelo B.V. uitvoering aan de bestuurlijke strafbeschikking. Stadstoezicht beschikt niet meer over toezichthouders maar alleen nog over BOA’s (handhavers). Ook worden parkeerbeheer BOA’s ook ingezet voor handhaving van de overlast in de openbare ruimte. Met het wegvallen van de incidentele rijksbijdrage (Monfransgelden) van € 250.000,- ontstaat een knelpunt daar waar het gaat om de toekomstige financiering van Stadstoezicht. De ontvangsten in het kader van de bestuurlijke strafbeschikking komen niet overeen met wat vooraf was begroot. Dit heeft vooral te maken met de wijze van uitvoering van het handhaven van de overlast in de openbare ruimte (domein 1). Veelplegers Veelplegers zijn verantwoordelijk voor een groot deel van de veel voorkomende criminaliteit en overlast. Daarom is in de vorige GSB- periode de aanpak van veelplegers benoemd als een speerpunt van beleid. Almelo heeft daarin gevolg gegeven door ook deel te nemen aan het reeds bestaande casusoverleg van de politie. In dit overleg wordt mede bepaald hoe de trajectbegeleiding van de veelpleger er moet uit zien. Wij zullen blijven deelnemen aan dit overleg. Ook is in de vorige GSB- periode een strafmaatregel ingevoerd (ISD) die het mogelijk maakt om veelplegers voor een langdurige periode (maximaal 2 jaar) op te sluiten als ze opnieuw de fout ingaan. Uit onderzoek naar de effectiviteit van deze maatregel blijkt dat dit op korte termijn een positief effect op het aantal gepleegde misdrijven, maar de kans op recidive vergroot. Voor een blijvend positief effect is daarom goede nazorg noodzakelijk. Almelo biedt daarom alle veelplegers resocialisatie- trajecten aan die mensen begeleiden naar wonen en werk.

61

Huiselijk geweld Het aantal aangiften van huiselijk geweld is sterk toegenomen ten opzichte van 2010 (stijging van 43%). Het aantal incidenten is licht gestegen met 9%. Dit betekent dat bij meer incidenten ook daadwerkelijk aangifte is gedaan. Een positieve ontwikkeling. Ook nam het aantal opgelegde huisverboden toe. Net als het aantal geregistreerde slachtoffers. Deze stijging wordt mogelijk veroorzaakt door een verbeterde registratie van de slachtoffers in het politiesysteem. Dit houdt in dat ook betrokken kinderen of huisgenoten als slachtoffer geclassificeerd worden. Cluster Noord van de politie heeft een team Huiselijk Geweld. Daarin zitten mensen die speciaal zijn opgeleid om zaken met betrekking tot huiselijk geweld af te handelen. Met dit team wordt intern gezorgd voor kwaliteit, continuïteit en deskundigheid bij huiselijk geweld zaken. Van belang is dat problemen in gezinnen vroegtijdig gesignaleerd worden en dat daar hulp geboden wordt om erger te voorkomen. Onder meer de wijkagenten en hulpverlenende instanties vervullen een taak als het gaat om vroegsignalering en werken De maatregelen in Almelo met betrekking tot huiselijk geweld zijn zeer succesvol. Bureau Intraval heeft voor het Regionaal College onderzoek gedaan naar de systeemaanpak van de huisverboden in alle veertien gemeente in Twente. Hieruit is een zeer positieve beoordeling van de aanpak in Almelo gekomen. Wij zetten de huidige werkwijze dan ook voort. De aanpak van huiselijk geweld valt formeel als onderdeel onder het Veiligheidshuis Almelo; het beleid en het procesmanagement valt onder de afdeling Samenleving van de gemeente Almelo. Veiligheid Jeugd en veiligheid Jeugd is een speerpunt van de driehoekspartners (gemeente, Openbaar Ministerie en politie). Het aantal overlastmeldingen is mede hierdoor afgenomen en het aantal aan het OM aangeleverde jeugdige verdachten is toegenomen. Er zijn goede resultaten geboekt op het gebied van het aantal HALT verwijzingen en de tijdigheid van aanleveren aan bureau HALT. Jeugdproblematiek en vooral de problematische jeugdgroepen worden integraal met partners aangepakt, waarbij de overall regie bij de gemeente ligt. Een positief voorbeeld hiervan is de werkwijze van de Werkgroep Sluitersveld waarbij goede resultaten zijn behaald met betrekking tot de jeugdproblematiek. Jeugdgroepen kennen een sterke dynamiek waardoor vroegsignalering belangrijk is om adequaat te kunnen anticiperen. Veiligheid Bedrijvigheid en veiligheid Verminderen van horeca/uitgaansoverlast Om geweld in en rond horecagelegenheden terug te dringen, voeren wij het Horecaplusproject uit. Binnen dit project wordt samengewerkt door het Openbaar Ministerie, politie, horeca, brandweer en gemeente. De resultaten zijn positief. Toezicht is er door politie en stadstoezicht. Horecacontroles vinden periodiek plaats. Ten slotte is in de binnenstad het Keurmerk Veilig Uitgaan ingevoerd. Deze aanpak is vergelijkbaar met die van het Keurmerk Veilig Ondernemen. Met de horeca zijn afspraken gemaakt over gezamenlijke aanpak van uitgaansgeweld. Via gele- en rode kaarten worden veroorzakers van uitgaansgeweld gestraft. Het uitgaansgeweld en –overlast is met ruim 40% afgenomen. In 2011 zijn geen rode kaarten uitgereikt.

62

Veiligheid Fysieke veiligheid Vorming één Brandweer Twente De wet op de veiligheidsregio is 1 oktober 2010 ingegaan en heeft geleid tot instelling van een nieuwe gemeenschappelijke regeling, de Veiligheidsregio Twente. De Tweede Kamer heeft in november 2010 een motie aangenomen die regionalisering van de brandweer bij wet verplicht. Inmiddels is de wet gewijzigd en is regionalisering verplicht gesteld per 1 januari 2014. In Twente is dit wetgevingstraject niet afgewacht, maar is in 2011 door de gemeenten onderzocht hoe de vorming van één regionale brandweerorganisatie vorm moet krijgen. Het streven is erop gericht de regionale brandweerorganisatie in Twente per 1 januari 2013 formeel van start te laten gaan. Het regionaliseren van brandweer Twente is een omvangrijke klus waarbij ca. 1100 medewerkers zijn betrokken. De noodzakelijke besluiten zullen in 2012 aan de 14 gemeenteraden worden voorgelegd. . Repressie De wet op de veiligheidsregio verplicht de regionaal besturen van de brandweer een dekkingsplan vast te stellen. In dit plan is vastgelegd op regionaal niveau voor welke objecten de brandweer binnen de in de wet genoemde opkomsttijden blijft. Het bestuur mag daarbij op objectniveau gemotiveerd afwijken van de in de wet genoemde tijden. Een generieke afwijking, het voor alle objecten oprekken van de opkomsttijd, is echter niet toegestaan. In Twente is in 2011 gewerkt aan de totstandkoming van de database met opkomsttijden. Deze is in concept gereed en zal binnenkort aan de bestuurders worden voorgelegd. Tabel Resultaten Repressie (aantal uitrukken) 2008

2009

2010

2011

Overdag

389

441

546

395

’s Nachts

592

617

620

564

Totaal

981

1058

1166

959

Tabel Resultaten Uitrukken (verdeling incidenten) 2008

2009

2010

2011

Alarm

603

652

711

638

Brand

223

246

256

166

Dienstverlening

119

119

158

88

Ongeval

24

29

28

19

GRIP

3

2

1

2

Overige

9

10

12

46

Totaal

981

1058

1166

959

Preventie De stijgende trend in aantal uitrukken van de brandweer is in 2011 omgebogen. Met name het TOOM beleid, gericht op het terugdringen van automatische brandmeldingen heeft in 2011 vruchten afgeworpen. Team risicobeheersing is actief in gesprek gegaan met alle bedrijven en instellingen die naar verhouding te veel meldingen veroorzaken. Door deze aanpak zijn diverse installaties vervangen of verbeterd en / of zijn nadere afspraken gemaakt over het gebruik. De daling van het aantal meldingen is tot stand gekomen ondanks een stijging van het aantal aansluitingen op het systeem. 63

Door het nieuwe bouwbesluit dat in 2012 van kracht wordt zal het aantal aansluitingen aanzienlijk dalen. Dit zal in de toekomst leiden tot verdere daling van het aantal automatische meldingen. Brandveilig leven In 2011 is het beleid ten aanzien van Brandveilig Leven (community safety) binnen de gemeente Almelo voortgezet. De brandweer, heeft zich in 2011 actief laten zien binnen de Almelose samenleving. Er zijn ontruimingsoefeningen gehouden, voorlichting gegeven, er is lesmateriaal aan scholen aangereikt en is voorgelezen op scholen, etc. Mede door de inzet van ‘vrijwilligers’ heeft de brandweer ten tijde van de Nationale Brandpreventieweek huishoudens bezocht en hier een veiligheidsscan uitgevoerd. Deze werkwijze is erg goed aangeslagen en heeft geleid tot veelal positieve reacties. Veiligheid Integriteit en veiligheid Aanpak Hennepteelt Georganiseerde criminaliteit in de vorm van illegale hennepteelt wordt bestreden door uitvoering te geven aan het regionale convenant ‘aanpak Hennepteelt’. Samen met politie, Justitie, energieleveranciers, belastingdienst en uitkeringsinstanties ontmantelen wij illegale hennepkwekerijen. Kosten worden verhaald op de overtreders. In 2011 zijn in de periode tot en met 30 september in totaal 39 hennepkwekerijen opgerold in Almelo. Er is vaak sprake van zeer brandgevaarlijke situaties. Leefbaarheid Hoofddoelstelling: Almelo wil een duurzame stad zijn voor haar burgers, een stad die aan onze huidige behoeften voldoet zonder de behoeften van toekomstige generaties hier of elders te beperken. Het gaat hier naast het verbeteren van de milieu- en leefkwaliteit ook om het waarborgen van economische- maatschappelijke en sociale belangen. Duurzame ontwikkeling is geen eindstation maar een doorlopend maatschappelijk integraal proces. Subdoelstelling: Groene Longen: Behoud van kwantiteit en kwaliteit van de Groene Longen, beheerste ontwikkeling waar mogelijk en wenselijk De vier groene longen moeten behouden worden in de huidige vorm, zowel qua kwantiteit als kwaliteit. De longen zijn vanuit de stad gezien het begin van het buitengebied. Deze waardevolle groene gebieden vormen mede de identiteit van Almelo en kennen een aantal natuurhistorische waarden als houtwallen/coulissen, lanen, veldnamen en waterlopen. Versterking van de kwaliteit en herstel van historische routes is wenselijk. Leefbaarheid Hoofddoelstelling: Almelo wil een duurzame stad zijn. Subdoelstelling: CO2/Klimaatbeleid: Almelo gaat actief door met klimaatbeleid en duurzame ontwikkeling door het stellen van doelen die ambitieus zijn, maar ook een hoog realiteitsgehalte op lokaal niveau hebben. Doelstellingen op het gebied van CO2-reductie en klimaatbeleid kunnen niet altijd op lokaal niveau worden gerealiseerd. Van belang hierbij is lange termijn denken en nationale/internationale inspanningen. CO2-reductie en -compensatie kan ook elders in de wereld worden bereikt (think local, act Global).

64

Deelname aan de VN-Millenniumcampagne, samen met lokale ontwikkelingsorganisaties, kan door mondiale reductie van CO2 en de realisatie van klimaatdoelstellingen een waardevolle bijdrage leveren aan lokale inspanningsverplichtingen. Leefbaarheid Hoofddoelstelling: Almelo wil een duurzame stad zijn. Duurzame stad, van groei naar een stad in balans Uitgangspunt is: gebruik het bestaande, dat wil zeggen de huidige woonwijken, winkelgebieden, industrieterreinen parken en monumentale bomen. Almelo heeft een belangrijke opgave om de stad in balans te brengen: een meer evenwichtige bevolkingsopbouw. Dit vraagt om een doordachte groei van de stad. Almelo moet ook durven blijven groeien in termen van natuur, groen en water, naast groei van de bevolking, woonwijken en bedrijventerreinen. Leefbaarheid Hoofddoelstelling: Almelo wil een duurzame stad zijn. Mobiliteit: Duurzame mobiliteit, sturen in vervoerssoorten Op het gebied van mobiliteit voert het Rijk een actief beleid om het gebruik van de auto te ontmoedigen en om het gebruik van fiets en openbaar vervoer te stimuleren. Ook lokaal kunnen we de keuze van de burger voor vervoerssoorten sturen waardor we worden beloond met een betere luchtkwaliteit. Uitvoering van de fietsnota vormt een wezenlijke bijdrage aan een duurzamer Almelo. Bij sturing in vervoerssoorten kan ook worden gedacht aan de aanleg van fietssnelwegen, ongelijkvloerse kruising voor fietsers, meer bruggen voor fietsers en voetgangers, verbetering van de bereikbaarheid met stadsbussen en de aanleg van park&ride- terreinen en/of parkeergarages, bijvoorbeeld bij het centraal station. Leefbaarheid Hoofddoelstelling: Almelo wil een duurzame stad zijn. Educatie: Structurele en actieve educatie, informatie en voorlichting op het gebied van groen, milieu en duurzaamheid Gedragsverandering en bewustwording van inwoners, en vooral jongeren, is een voorwaarde voor het bereiken van lokale en mondiale duurzaamheidsdoelstellingen. Natuuren milieueducatie en voorlichting is een elementaire voorziening waarmee al op jonge leeftijd moet worden begonnen, onder andere op Basisscholen, om op de lange termijn wenselijk duurzaam gedrag te kunnen bereiken. Dit is aanvullend op het Basisonderwijs. Natuur- en milieueducatie wordt verbreed tot duurzaamheideducatie, dus ook: energiebesparing, gezond leven en afvalpreventie. Basisscholen en andere doelgroepen worden actief benaderd met als doel een breed duurzaamheids denken te bevorderen en te internaliseren.

65

Leefbaarheid Hoofddoelstelling: Almelo wil een duurzame stad zijn. Leefbare Omgeving: De stad is dynamisch maar inwoners ondervinden zo min mogelijk hinder De bewoners van Almelo moeten rustig en veilig kunnen wonen in de woonwijken buiten de binnenstad. Bewoners dienen gevrijwaard te zijn van diverse vormen van overlast en onveiligheid. Functies die elkaar bijten worden gescheiden. In de wijken is genoeg openbare ruimte om groen aan te leggen, bomen te planten, te spelen, te wandelen en fietsen. Het Beleidsplan Externe Veiligheid geeft waarborgen voor het veilig kunnen wonen en leven. De openbare ruimte heeft een menselijke maat. De wijken moeten zo worden vormgegeven dat er levensloopbestendig kan worden gewoond. Grotere wijken dienen te beschikken over winkelcentra, wijkcentra, gezondheidscentra en andere wijkgebonden functies zoals basisscholen, voorzieningen voor jongeren en ouderen en bijvoorbeeld een eigen wijkmarkt. De overige economische functies vinden hun plaats in de binnenstad of op de bedrijventerreinen. Voor overlastgevende activiteiten is geen plaats in woonwijken. Bestaande overlastsituaties worden opgeheven. Leefbaarheid Hoofddoelstelling: Almelo wil een duurzame stad zijn. Cradle to Cradle Het cradle to cradle concept (van wieg tot wieg) is een uitdaging aan de mensheid om producten slimmer en intelligenter- lees duurzamer – te ontwerpen en het produceren en gebruiken daarvan schoon en ecologisch volkomen verantwoord te laten plaatsvinden. Onderdeel van cradle to cradle zijn: -

duurzaam inkopen (in 2015 100%)

-

verdere verbetering afvalinzameling en –scheiding en hergebruik

-

materiaalgebruik en beheer gemeentelijke gebouwen

Leefbaarheid Hoofdoelstelling: Almelo wil een duurzame stad zijn. Duurzame partners, lange samenwerking betekent duurzame afwegingen en meer betrokkenheid Wanneer zakelijke partners van de gemeente, burgers en bedrijfsleven langer betrokken zijn bij projecten, activiteiten en gebieden in de stad, dan zullen zij ook afwegingen maken waarbij de lange termijn voorop staat. Op deze manier wordt natuurlijk individueel menselijk gedrag – het denken vanuit eigen belangen – ten dienste gesteld van het collectieve belang op de langere termijn.

66

Openbare ruimte Hoofddoelstelling: Het realiseren en behouden van een leefbare openbare ruimte Het verbeteren van het woon- en leefklimaat in de gemeente, door het technisch onderhouden en in stand houden van grasvelden, bomen, beplanting, paden, vijvers en sloten. Samenwerking natuurwetgeving Op het gebied van de flora en fauna is een samenwerking opgestart met een aantal gemeenten in de regio. Hieruit moeten onder andere gezamenlijke gedragscodes voortkomen. Green Flagaward De Green Flagaward is wederom toegekend aan het Schelfhorstpark en het Goossenmaatpark. Aandacht is er voor het bestendigen van de nominatie door middel van borging van de criteria. Totnogtoe is deelname gefinancierd uit incidentele middelen, maar met ingang van 2012 is hier structureel budget voor beschikbaar (€ 10.000). Er is bij de Euregio een subsidieaanvraag gedaan voor het delen van ervaringen en kennis over de green flag, maar deze is ingetrokken vanwege het afhaken van enkele Duitse partners. Aanpassing kapbeleid Het kapbeleid is in 2011 geëvalueerd. Dit heeft geleid tot een aangepaste bomenverordening, die met ingang van 2012 in werking treedt. Bomen die geen deel uitmaken van de boomstructuur of niet monumentaal of bijzonder zijn, zijn hierin niet meer vergunningplichtig. Groenblauwe diensten De overeenkomst voor landschapsonderhoud in het kader van groenblauwe diensten is getekend. Hiermee is een start gemaakt met het verfraaien van het landschap in het buitengebied door particulieren, financieel gesteund door de gemeente en de provincie. Er zijn aanvragen ingediend voor ruim 50 locaties in de gemeente. De verdere afhandeling van deze aanvragen loopt via Landschap Overijssel/Stichting Groene en Blauwe Diensten. ISV3 - Verbeteren WoonOmgeving Medio 2010 zijn 15 deelprojecten benoemd in het kader van Verbeteren WoonOmgeving (vwo), als onderdeel van VWO 2010-2014. Deze deelprojecten betreffende de fysieke inrichting van de openbare ruimte op het gebied van groen, spelen, verharding, meubilair en kleine verkeersmaatregelen. Uitvoering van deze projecten is deels in 2011 opgepakt en zal verder de volgende jaren gebeuren. Openbare ruimte Hoofddoelstelling: Het realiseren en behouden van een leefbare openbare ruimte Het verbeteren van het woon- en leefklimaat in de gemeente door een goed beheer en instandhouding van wegverhardingen en de voorzieningen die deel uitmaken van de weg, zoals bermen en sloten, civieltechnische kunstwerken, verlichting, straatmeubilair, openbare verlichting. Gladheidsbestrijding In winterseizoen 2010-2011 is gewerkt volgens het nieuwe conceptbeleid voor de gladheidsbestrijding, gebaseerd op landelijke richtlijnen van het CROW. Na enkele aanpassingen is vóór winterseizoen 2011-1012 het beleid definitief door de gemeenteraad vastgesteld.

67

Met name de overvloedige gladheid in winterseizoen 2010-2011 heeft geleid tot een overschrijding op het budget. Vorstschade Evenals in het voorgaande seizoen is in winterseizoen 2010-2011 veel vorstschade aan de asfaltverhardingen ontstaan (ca € 200.000). De kosten van reparatie zijn gedekt uit de post voor dagelijks onderhoud aan de verhardingen. Civieltechnische kunstwerken De technische staat van de kapitaalgoederen civieltechnische kunstwerken en kades zijn onderzocht. Bij de voorjaarsnota 2012 is hierover gerapporteerd, inclusief de financiële aspecten. Indicatoren

Waarden

Waarden

Waarden gem. grootte

2010

2011

50.000 -100.000

7,5

Geen meting

7,3

7,4

Geen meting

7,2

Oordeel burger winkels in buurt

8,0

Geen meting

7,8

Oordeel burger speelmogelijkheden

6,7

Geen meting

6,7

Oordeel burger straatverlichting

7,4

Geen meting

7,5

6,6

Geen meting

6,5

6,5

Geen meting

6,5

6,7

Geen meting

6,6

7,5

Geen meting

7,5

6,6

Geen meting

6,6

Oordeel burger directe woonomgeving Oordeel inwoners over leefbaarheid in de buurt

Oordeel burger wegen, paden en pleintjes Oordeel burger onderhoud buurt Oordeel burger onderhoud groenvoorziening in de buurt Oordeel burger afvalinzameling Oordeel burger onderhoud wegen en fietspaden Hondenbeleid

Het in 2009 vastgestelde hondenbeleid is geëvalueerd. Dit heeft geleid tot enkele aanpassingen in de locaties van hondenuitlaatgebieden (geen opruim- en geen aanlijnplicht) en hondenuitlaatstroken (wel aanlijnplicht geen opruimplicht). Ook de kaart waarop deze gebieden zijn aangegeven, is aangepast. ISV3 - Overlast en verloedering In het kader van overlast en verloedering wordt in de periode 2010-2014 ingezet op bestrijding van graffiti, aanpak onveilige plekken, opknappen braakliggende terreinen en schoonmaakcampagnes. Voor enkele braakliggende terreinen wordt samen met Beter Wonen een programma opgesteld. De schoonmaakcampagnes moeten nog structureel worden opgepakt (nu nog ad-hoc). Bestrijding van graffiti en aanpak van onveilige plekken zijn nog in de voorbereidingsfase.

68

Openbare ruimte Hoofddoelstelling: Het realiseren en behouden van een leefbare openbare ruimte Een duurzame inzameling en verwerking van afvalwater, hemelwater en overtollig grondwater en een duurzaam beheer van het gemeentelijk rioolstelsel. verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan Begin 2011 heeft de gemeenteraad het verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan 2011-2015 (vGRP) vastgesteld. Hiermee is het beleid voor stedelijke waterstromen (afvalwater, hemelwater en grondwater) voor de periode 2011-1015 vastgelegd. Er is een start gemaakt met de in het plan de genoemde maatregelen. Grondwater Begin 2010 is het Grondwaterplan 2010-2015 vastgesteld. Hierin is aan aantal grondwateraandachtsgebieden benoemd. 2011 is gebruikt om in deze gebieden verder te meten: wat is de daadwerkelijke aard en omvang van het probleem. Hiertoe is o.a. een enquête gehouden onder de bewoners van de aandachtsgebieden. Uitvoeringsprogramma Baggerplan Er is gewerkt aan een uitvoeringsprogramma voor het baggeren van de gemeentelijke watergangen. Dit programma zal in de eerste helft van 2012 worden vastgesteld. Wel is eind 2011 begonnen met het project baggeren gracht begraafplaats. Overdracht stedelijk water Medio 2011 hebben de gemeente Almelo en waterschap Regge en Dinkel de Intentieverklaring overdracht stedelijk water getekend. Deze moet leiden tot daadwerkelijke overdracht van het beheer van de stedelijke oppervlaktewateren naar het waterschap in 2014. Bestuursakkoord Water In mei hebben VNG, IPO, UvW en het Rijk in het Bestuursakkoord Water afspraken gemaakt over vergroting van de doelmatigheid van (het beheer van) het watersysteem en de (afval)waterketen. Dit moet in 2020 landelijk € 380 mln opleveren. Samen met waterschap Regge en Dinkel en de andere Twentse gemeenten wordt samengewerkt aan de uitwerking hiervan. In ‘werkplaatsen’ wordt op verschillende thema’s nagedacht over mogelijkheden voor o.a. samenwerking, afstemming en uitwisseling van kennis.

69

70

JAARVERSLAG 2011

HOOFDSTUK 6

BURGERJAARVERSLAG

71

6. Burgerjaarverslag 2011

1.

Inleiding

2.

Dienstverlening

3.

Participatie

4.

Meldingen, klachten en bezwaren

5.

De burgemeester legt verantwoording af

6.

Conclusies en aanbevelingen

72

Inleiding In 2011 zijn we echt gaan samenwerken met inwoners en strategische partners. Die krijgen steeds meer verantwoordelijkheid. Uiteindelijk zal de gemeente een regisserende en faciliterende rol vervullen. Dat noemen we Het verschil maken, naar de titel van het huidige collegeprogramma. De positieve manier waarop de stad bereid bleek om samen met de gemeente de grote opgaven aan te gaan, heeft mij hoopvol gestemd. De herinnering aan het jaar 2011 wordt overschaduwd door het afschuwelijke misdrijf op 9 december waarbij de 18-jarige Ashana Wahl werd doorgeschoten waarna de dader een einde maakte aan zijn leven. Duizenden veelal jonge Almeloërs zochten toost bij elkaar in een stille tocht waarmee zij hun medeleven met de familie van Ashana betoonden. De diepe verbondenheid met elkaar in die moeilijke tijd heeft grote indruk op mij gemaakt. In dit burgerjaarverslag vindt u statistische informatie over burgerparticipatie, de afhandeling van meldingen, klachten en bezwaren en over dienstverlening. Daaruit blijkt onder andere dat de kwaliteit van de digitale dienstverlening nog steeds niet op peil is. Ook leg ik verantwoording af over mijn bijzondere bevoegdheden op het gebied van openbare orde. Daar leest u dat we in 2011 een begin hebben gemaakt met een meer projectmatige aanpak van zware criminaliteit. In het laatste hoofdstuk leest u de conclusies en aanbevelingen over 2011. Jon Hermans-Vloedbeld, burgemeester

73

1

Dienstverlening in 2011

1.1

Dienstverlening telefonie, balie en internet

Almelo doet niet meer elk jaar mee met landelijke benchmark Vanaf 2011 doet Almelo niet meer elk jaar mee aan de landelijke benchmark van TNS/NIPO naar de dienstverlening aan de balie, telefonie en internet. Nadat Almelo zeven jaar op rij meedeed, is door bezuinigingsgevolgen minder geld beschikbaar voor deelname. Almelo doet vanaf 2011 eenmaal in de drie jaar mee met deze benchmark. Op dit moment zijn er daarom geen actuele cijfers voor de waardering van de balie, de telefonie en het internet door TNS/NIPO over 2011. Telefonische bereikbaarheid We monitoren zelf de telefonische bereikbaarheid. De telefonische bereikbaarheid van het centrale nummer van de gemeente Almelo (0546-541111) is in 2011 niet op alle momenten even goed geweest. In het begin van 2011 waren er momenten waarbij slechts 70-80% van de contacten succesvol tot stand kwam. Mensen die contact met ons zochten, moesten erg lang wachten en verbraken de verbinding. Na de zomer van 2011 is een voorkeuzemenu doorgevoerd en is gestuurd op het verbeteren van de bereikbaarheid. Vanaf dat moment is de bereikbaarheid gestegen naar ongeveer 95%. Het doel is om in 2012 dit percentage naar 99-100% te brengen. 14+netnummer Antwoord©: extra service voor de burger Vanaf 7 april 2011 zijn verschillende gemeentes te bereiken via het 14+ netnummer. De Twentse gemeenten Almelo, Borne, Dinkelland, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo, Hof van Twente, Losser, Oldenzaal, Tubbergen en Twenterand ondertekenden op die dag het 14+netnummer Antwoord© convenant. Digitale dienstverlening in 2011 In het burgerjaarverslag 2010 werd aanbevolen om extra aandacht te besteden aan e-dienstverlening omdat er een afname te zien was geweest van het bezoek aan het e-loket en er klachten aan de balie en telefoon binnen kwamen over de onduidelijke werking van het e-loket. In 2011 is het zaakafhandelingssysteem ingevoerd. De doelstelling voor 2011 was om 50% van het volume van publieksdienstverlening kanaalonafhankelijk en zaakgericht af te handelen. Die doelstelling is lang niet gehaald zoals uit onderstaande grafieken blijkt. Ook het aantal via internet gemaakte afspraken blijft achter in de groei in vergelijking met 2010. In 2010 maakte 35,7% gebruik van de mogelijkheid om digitaal een afspraak te maken voor een baliebezoek. In 2011 steeg dat aantal heel licht naar 38% (5.932 digitale afspraken).

Bezoekersaantal en

2010

2011

Totaal aantal bezoekers

52.770

57.016

Totaal aantal afspraken

14.351

15.563

Afspraken balie/telefonie

9.217 (64%)

9.629 (62%)

Afspraken via internet

5.128 (36%)

5.932 (38%)

afspraken

74

Pilot digitaal afhandelen subsidie energiebesparing succesvol In 2011 is een succesvolle pilot gehouden om subsidieaanvragen voor energiebesparende maatregelen, zoals isolatie bij oudere woningen, zoveel mogelijk digitaal (en zaakgericht) af te handelen. Er kwamen in totaal 537 aanvragen binnengekomen waarvan 378 (70%) digitaal en 159 (30%) via de balie. Bij een digitale aanvraag heeft de aanvrager hierbij meestal binnen 24 uur zijn subsidiebeschikking per email terugontvangen. Voor een aanvraag aan de balie werd € 25,- extra aan kosten in rekening gebracht. Aantal digitaal afgehandelde producten Burgerzaken neemt fors af Inwoners van Almelo konden in 2011 twee producten, verhuizing binnen de gemeente en uittreksel uit het GBA in principe helemaal zelfstandig digitaal afhandelen. 2011 liet een dalende trend zien: het aantal digitaal afgehandelde producten daalde fors. Uit een analyse blijkt dat daarvoor diverse redenen zijn. Zo blijkt een aantal statistieken te zijn vervallen waardoor 270 verhuizingen niet meer zichtbaar zijn. Daarnaast blijkt een lichte stijging van het aantal succesvolle afrondingen, maar een afname in het aantal gestarte transacties. Transacties kunnen niet succesvol worden afgerond door mensen die geen digiD hebben. Kennelijk moeten onderstaande cijfers genuanceerd worden vanwege bovenstaande redenen. Met name het verwijderen van oude transacties door verbeterde formulieren, en daarmee dus ook de bijbehorende statistieken, vertekent het beeld nogal. Ook het feit dat het e-loket in oktober 2011 vanwege beveiligingsrisico's zo'n 6 weken offline geweest is, drukt de aantallen, maar niet zo dramatisch dat de afname hieraan toe te schrijven is. Het gebrek aan doorontwikkeling en sturing op dit kanaal is vermoedelijk de belangrijkste reden voor de terugloop van het aantal bezoekers.

Product

Kwartaal

Adreswijziging 1e

2010

2011

148

58

118

5

78

4

72

-

273

158

204

121

145

103

55

90

1039

539

kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Uittreksel

1e

GBA

kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal

Totaal

75

Het belastingloket ‘live’ in 2011 Eind februari 2011 ging het 'belastingloket' live met een vijftal producten, zoals inzien van het taxatieverslag, aan- en afmelden van een hond, en het digitaal kunnen indienen van bezwaar tegen een belastingaanslag. Deze producten worden door de midoffice verwerkt en rechtstreeks, zonder tussenkomst van een medewerker, in de werkvoorraad van het belastingsysteem geplaatst. De burgers van Almelo kunnen de voortgang van de afhandeling volgen via hun persoonlijke internetpagina, MijnAlmelo. De ervaringen met het digitale belastingloket lieten zien dat enkele belastingproducten sneller worden afgehandeld. Ook kan de stand van zaken worden ingezien. Van de ongeveer 800 WOZbezwaren kwamen er 175 digitaal binnen. Voor de wijziging van de automatische incasso lag dat aantal op 134. Het monitoren van de digitale dienstverlening op het gebied van belastingen zal worden opgenomen in de Dienstverleningsovereenkomst die wordt afgesloten bij de overgang van het team Belastingen naar het Gemeenschappelijk Belastingkantoor Twente. Uitgangspunt bij de toetreding is dat de inwoner van Almelo niets van de toetreding mag merken. Openstelling vrije inloop en op afspraak In 2011 waren wij elke ochtend van 09.00 – 12.00 open op basis van vrije inloop en van 13.00 – 16.00 alleen voor vooraf gemaakte afspraken. Daarnaast waren wij op de dinsdag en de donderdagavond open van 16.00 – 19.00 uur ook alleen voor vooraf gemaakte afspraken. Veel inwoners kiezen ervoor op de momenten van vrije inloop te komen en daarbij het risico te lopen te moeten wachten.

Soort openstelling

2010

2011

Vrije inloop 09.00 – 12.00

73%

74%

Volgens afspraak 13.00 –

20%

20%

7%

6%

16.00 Volgens afspraak 16.00 – 19.00 Wacht- en afhandeltijden 2010 en 2011 vergeleken Met de invoering van een klantvolgsysteem is het sinds 2010 mogelijk om de wacht- en afhandeltijden van bezoekers aan Publiekszaken te meten. In onderstaande grafiek zijn de resultaten van 2010 en 2011 in één oogopslag zichtbaar gemaakt. De aanwezige verschillen in de wachttijden worden in hoge mate bepaald door de komst van inwoners, i.v.m. verlopen reisdocumenten. In 2011 hebben we hierbij een grotere piekbelasting in juni en juli gehad dan het jaar daarvoor. Ook is de piek in september 2011, gedurende de tijd dat de ID kaart tijdelijk gratis was, duidelijk te zien. De enorme piek in december 2011 is te verklaren door de enorme toeloop van jongeren die een goedkope ID kaart wilden aanschaffen. Per 1 januari 2012 kost deze kaart door veranderend rijksbeleid € 30,00. (was € 9,--)

76

Wacht-, afhandel- en doorlooptijden 2010/2011 wachttijd 2010

afhandeltijd 2010

doorlooptijd 2010

wachttijd 2011

afhandeltijd 2011

doorlooptijd 2011

30 25,16 24,12

25

22,23

20,16

20

21,08 20,36

17,19

15,38

15

14,26

13,06

5

15,09

17,57

13,56

16 ,55

1 3,20

13,29

13,50

10,16

10

16,41

8,24

7,24

9,02 7,52

7,52 7,14

7,19 7,17 7,14 7,39 7,03 7,0 3 7,10 7,15 7,1 8 6,04 5,37

0 jan

feb

mrt

apr

mei

jun

jul

aug

sep

okt

nov

dec

77

1.2

Afhandeling van de post in 2011

In het jaar 2011 werden 8045 poststukken geregistreerd. Dat is minder dan in 2010. De cijfers laten zien dat iets meer brieven tijdig zijn afgehandeld: 39,5% in 2011 t.o.v. 38% in 2010. Via de afdelingen wordt strak gestuurd op afhandeling van brieven binnen vier weken en het opschonen van het systeem van eerdere jaren. In 2011 werden er in totaal 7473 poststukken afgehandeld. Dat is minder dan er binnen kwamen. Een kanttekening hierbij is dat halverwege november en december geen documenten zijn afgehandeld in het oude postregistratiesysteem waarop deze cijfers gebaseerd zijn. 21 November 2011 is een nieuw documentmanagementsysteem (Decos) ingevoerd. De doelstelling is zoveel mogelijk papierloos en efficiënter te werken. De verwachting is dat door deze nieuwe werkwijze documenten / zaken sneller worden afgehandeld in de toekomst. Binnengekomen en afgehandelde post in 2011

Aantal binnengekomen documenten, Aantal afgehandelde documenten

1.000 900 800 700 600 Aantal binnengekomen documenten Aantal afgehandelde documenten

500 400 300 200 100 0 Januari

Maart

Mei

Juli

September

November

Maand

Binnengekomen en afgehandelde post in 2010

Aantal binnengekomen documenten, Aantal afgehandelde documenten

1.600

1.400

1.200

1.000 Aantal binnengekomen documenten Aantal afgehandelde documenten

800

600

400

200

0 Januari

Maart

Mei

Juli Maand

78

September

November

1.3

WMO-benchmark

In de Wmo zijn onder meer de voormalige welzijnswet, de Wvg (Wet voorziening gehandicapten) en delen van de AWBZ (huishoudelijke hulp, vervoersvoorzieningen, lichte begeleiding) opgenomen. De hoofddoelstelling van de Wmo is het bevorderen van participatie en zelfredzaamheid. We willen dat alle mensen de kans krijgen om mee te doen aan het sociaal-maatschappelijke leven. Als er beperkingen zijn dan heeft de gemeente de (compensatie)plicht om deze mensen met collectieve of individuele voorzieningen te helpen. De Wmo is de wet die hiervoor de kaders geeft. De Wmo werkt als een paraplu, onderscheidt negen prestatievelden en bevordert de samenwerking en afstemming tussen beleid, voorzieningen en organisaties in de stad. In 2011 heeft de gemeenteraad het Wmo beleidsplan 2011-2014 vastgesteld. Wmo benchmark 2011 Jaarlijks worden de resultaten van de Wmo gemeten en vergeleken met 154 gemeenten in Nederland. Almelo doet het gemiddeld goed in de Wmo benchmark. De score is 70 % terwijl het gemiddelde van vergelijkbare gemeentes op 68% ligt en voor alle benchmark deelnemers op 65%. In totaal worden acht onderdelen gemeten en alle onderdelen samen geven deze score. Kijken we naar de afzonderlijke onderdelen dan zien we het volgende beeld. 

Almelo scoort onder het gemiddelde op de onderdelen mantelzorg en vrijwilligerswerk.



Almelo scoort gemiddeld op het onderdeel beleidsparticipatie.



Almelo scoort boven het gemiddelde op; leefbare buurten en wijken, op ondersteuning van jeugd bij opgroeiproblemen en van ouders met opvoedingsproblemen, op informatie/advies en individuele voorzieningen (o.a. huishoudelijke hulp en hulpmiddelen), op het bevorderen dat mensen met een ziekte deelnemen aan de samenleving en zelfstandig functioneren en tot slot op de maatschappelijke opvang.

1.4

Kwaliteit vergunningverlening, toezicht en handhaving

Verbeteringen met de Wabo Eind 2010 trad de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking. Inmiddels hebben we ruim een jaar ervaring opgedaan met de Wabo. De komst van de Wabo heeft geleid tot belangrijke voordelen voor burgers en bedrijven die een activiteit willen ondernemen in de fysieke leefomgeving. Met de Wabo zijn in veel gevallen de administratieve lasten voor de aanvrager afgenomen. Ook is de doorlooptijd van een aantal vergunningprocedures verkort. De Wabo is de basis voor het verlenen van een omgevingsvergunning. Dat betekent dat voor verschillende activiteiten, zoals voor bijvoorbeeld slopen, bouwen, kappen, één integrale vergunning kan worden aangevraagd. Voorheen moesten hiervoor verschillende vergunningen worden aangevraagd. De overheid beoordeelt de aangevraagde aspecten in samenhang. Het opnemen van tegenstrijdige voorschriften in de omgevingsvergunning behoort hiermee tot het verleden. Ook is bij vergunningverlening ingevolgde de Wabo invulling gegeven aan de één-loket-gedachte. Aan elke aanvraag wordt een casemanager (klantcontactpersoon) verbonden. Hierdoor beschikt een aanvrager altijd over één duidelijk aanspreekpunt. Met de komst van het Omgevingsloket Online is het nu mogelijk om via internet digitaal en op elk gewenst moment een vergunningaanvraag in te dienen. De komst van de Wabo heeft er toe geleid dat het loket Bouwen en Wonen bij Publiekszaken veel meer vragen heeft ontvangen door onbekendheid van burgers met nieuwe wetgeving en onduidelijkheden in de toepassing van de wet. Veel vragen hadden betrekking op vergunningvrij bouwen. De mogelijkheden

79

voor vergunningvrij bouwen zijn met de Wabo sterk verruimd. Vergunningvrije bouwwerken moeten wel voldoen aan de technische bouweisen uit het Bouwbesluit. Daarom houdt de gemeente ook toezicht op vergunningvrije bouwwerken.

1.5

Visie op vergunningverlening, toezicht en handhaving

In juni 2009 verscheen het rapport ‘Kwaliteit beleidsuitvoering vergunningverlening en handhaving’ naar aanleiding van een onderzoek uitgevoerd door KPMG in opdracht van de gemeenteraad van Almelo. Dit naar aanleiding van de gijzeling van een wethouder en enkele ambtenaren in juni 2008. Na een intensief traject van bijna 3 jaar is nu de concept visie op vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH-visie) gereed. Dit is een meerjarig beleidsplan voor de uitvoering van het taakveld vergunningverlening, toezicht en handhaving in de fysieke leefomgeving. Deze visie biedt een strategisch kader voor uitvoering, maar bevat ook operationele doelstellingen en maatregelen om de VTH-taakuitvoering te verbeteren en risico’s voor de fysieke omgeving in te schatten en beheersbaar te houden. De visie gaat, naast risicobeheersing, in op de verhouding tussen burgers en overheid. Het uitgangspunt hierbij is dat er vertrouwen is in de samenleving en dat we meer overlaten aan burgers en bedrijven en minder aan de overheid. Daarbij verkiezen we preventie (voorlichting) boven repressie (handhaving). De visie vormt hierbij een belangrijk hulpmiddel, doordat inzichtelijk wordt gemaakt met welke kwaliteit deze taken worden uitgevoerd. Ook wordt ingegaan op het verbeteren van de dienstverlening. Dit gebeurt door de processen bij vergunningverlening, toezicht en handhaving te optimaliseren en de mogelijkheden voor digitaal werken goed te benutten.

1.6

Positie van de website

De monitor Overheid.nl is gestopt. De monitor richtte zich voornamelijk op beleid uit voorgaande jaren. De focus in de overheidsbrede monitoring van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties richt zich nu op nieuw beleid, zoals het succesvol invoeren van onderdelen van het iNUP. De laatste ranglijst werd gepubliceerd op woensdag 22 juni. Monitoring van de voortgang van de agenda van de e-overheid zal blijven plaatsvinden. KING houdt daarbij de vinger aan de pols, waar het gaat om de voortgang van de implementatie door gemeenten. De resultaten zijn openbaar en in te zien via www.e-overheidinbeeld.nl. In Almelo is gestart met de voorbereidingen om de gemeentelijke website te vernieuwen. Almelo ziet dit als kans om aan alle webrichtlijnen die de overheid stelt en aan de regels van drempelvrij te kunnen voldoen. In 2012 wordt het formele proces afgerond zodat in 2013 met een nieuwe website gewerkt kan worden. Er is een begin gemaakt om digitale formulieren te verbeteren. De beveiliging van de gemeentelijke sites is aangescherpt en ook de richtlijnen rondom DigiD.

Verantwoording op de Aanbevelingen Burgerjaarverslag 2010 Op basis van de resultaten over 2010 werd afgesproken in 2011 extra aandacht te besteden aan edienstverlening; de visie op dienstverlening te vernieuwen en in het burgerjaarverslag over 2011 nadrukkelijk in te gaan op de effecten van de invoering van de WABO en de verbeteringen van dit vergunningverleningsproces. Voor wat betreft de ontwikkeling van de e-dienstverlening kan worden geconcludeerd dat deze is achtergebleven bij de afspraken én de verwachtingen. Met het vaststellen van de (bedrijfsvoerings)principes rond het KlantContactCentrum zijn de uitgangspunten bepaald voor onze dienstverlening: beter en tegen lagere kosten. De onderwerpen WABO en vergunningverlening zijn in het huidige burgerjaarverslag nader toegelicht.

80

2

Participatie

2.1

Participatie van de wijkbewoners: De Almelose Wijkaanpak in 2011

Participatie Er waren in 2011 weer veel bewoners actief in de wijken: in het kader van de wijkaanpak, de wijkwaardebonnen, in wijkcommissies, binnen wijkcentra, sport- en andere verenigingen. Op die manier dragen vele vrijwilligers bij aan de leefbaarheid van de wijken in Almelo. Wijkaanpak Het jaar 2011 kan worden gezien als een overgangsjaar voor wat betreft de Almelose Wijkaanpak. In het kader van het gedachtegoed “het verschil maken”, de “sociale agenda 2020” en het feit dat we te maken krijgen met minder middelen, is met de partners in de stad gewerkt aan een nieuwe visie op wijkgericht werken. Die zal in 2012 afgerond worden. In 2011 zijn er bijna 50 projectgroepen van bewoners actief (geweest) binnen de wijkaanpak. De invulling van de WMO (prestatieveld 1) blijft aandacht krijgen: netwerkvorming op buurt- en wijkniveau met inpassing van de aloude noabergedachte. De samenwerking tussen professionals in de wijk is verankerd in de wijkfunctionarissenoverleggen. Binnen een drietal wijken, de Ossenkoppelerhoek, Sluitersveld en De Riet was sprake van een extra intensieve inzet, gericht op het verbeteren van de wijk. In Bornerbroek en Aadorp is verder gewerkt aan de uitvoering van Dorpsplan Plus, een samenwerkingsverband tussen bewoners, gemeente en provincie om de dorpen een extra impuls te geven. Wijkwaardebonnen In 2011 hebben de derde en vierde, tevens laatste, ronde van de wijkwaardebonnen plaatsgevonden. De inzet van wijkwaardebonnen was gericht op het actief betrekken van wijkbewoners bij hun wijk. Wijkbewoners konden zelf initiatieven indienen om in aanmerking te komen voor een bijdrage via een wijkwaardebon en hebben daar enthousiast gebruik van gemaakt. Het aantal aanvragen was hoger dan het budget toeliet, dus niet alle aanvragen konden gehonoreerd worden. Regiegroepen bestaande uit bewoners hebben de aanvragen beoordeeld of een aanvraag voldeed aan de vooraf gestelde criteria: een bijdrage leveren een de leefbaarheid en/of sociale cohesie van een buurt.

Derde ronde wijkwaardebonnen: 1 maart - 31 mei 2011 Stadsdeel

Aantal

Goedgekeurde Bedrag

Een aantal voorbeelden

aanvragen aanvragen Centrum Noordwest

27 34

13 fysieke en

€

organiseren buurtfeest, een AED

6 sociale

29.080,-

cursus, realisatie graffitimuur

12 fysieke en

€

aanleg planetenpad, jeu de

5 sociale

31.583,-

boulesbaan en organisatie kinderspeelweek

Zuidwest

58

32 fysieke en

€

aanschaf AED’s, plaatsing

9 sociale

93.844,-

tafeltennistafel en organisatie van een multiculturele activiteiten

Noordoost

46

10 fysieke en

€

aanschaf bingo-apparatuur, 81

10 sociale

47.315,-

organisatie van een winterloop en buurtfeest

Zuidoost

51

15 fysieke en

€

plaatsen van een bankje met

7 sociale

51.335,-

bloembakken, sportactiviteiten voor de jeugd, koken voor allochtone en autochtone ouderen.

Vierde ronde wijkwaardebonnen 1 oktober - 30 november 2011 Stadsdeel

Aantal

Goedgekeurde Bedrag

Een aantal voorbeelden

aanvragen aanvragen Centrum

Noordwest

19

45

8 fysieke en 5 €

vervaardiging van mozaïeken,

sociale

23.416,-

buurtrestaurant en plaatsing

.

bloembakken

7 fysieke en 7 €

organisatie kerstmarkt, aanschaf

sociale

Sinterklaaskostuums en attributen

16.910,-

voor de eetgroep ouderen Zuidwest

50

3 fysieke en 9 €

organisatie kerstmarkt, aanschaf

sociale

Victor Veiligpoppen en organisatie

11.631,-

koersbaltoernooi Noordoost

42

9 fysieke en

€

organisatie voetbaltoernooi, een

10 sociale

37.903,-

high tea voor buurtbewoners en aanschaf van AED’s

Zuidoost

42

7 fysieke en

€

aanschaf versiering

15 sociale

50.885,-

Pinksterfeesten, organisatie kinderdisco en kerstfair

Van de vierde ronde is nog een aantal aanvragen in behandeling en is dus nog niet compleet

2.2

Formele participatie: beleidsadviescommissies, wmo-adviesraad, spreekrecht en inspraak

Beleidsadviescommissies Bij de totstandkoming van gemeentelijk beleid kan het college van B&W adviezen van de beleidsadviescommissies krijgen. De commissies bestaan uit inwoners met een actieve belangstelling voor en (vaak professionele) deskundigheid op de verschillende vakgebieden. Er zijn drie beleidsadviescommissies: Gezondheidszorg & Maatschappelijke aangelegenheden, Economie & Werkgelegenheid en Wonen & Woonomgeving. In 2009 is bij de evaluatie van de BAC’s een aantal verbeterpunten afgesproken, onder andere over het eerder in het beleidsproces inschakelen van de commissies.

82

In 2001 spraken de beleidsadviescommissies Economie & Werkgelegenheid en Wonen & Leefomgeving hun twijfels uit over hun nut en bijdrage. Na overleg heeft de beleidsadviescommissie E&W besloten door te gaan. Begin 2012 heeft de voorzitter van de beleidsadviescommissie Wonen & Leefomgeving besloten te stoppen. De beleidsadviescommissie Maatschappelijke aangelegenheden en Gezondheidszorg vertoont een stabiele lijn. BAC Economie en Werkgelegenheid

2011: 2 keer vergaderd

10 Mei 2011

Horecavisie

29 November 2011

Speelautomatenhallen (adviesbrief)

Voortbestaan van de BAC

Eind 2011 heeft de BAC Economie en Werkgelegenheid zijn twijfels geuit over hun nut en bijdrage. Na overleg met de portefeuillehouder heeft men besloten door te gaan.

BAC Wonen en Woonomgeving

2011: 0 keer vergaderd

geen vergaderstukken

er hebben geen vergaderingen plaatsgevonden

In oktober 2011 zijn er drie nieuwe leden benoemd in de Beleidsadviescommissie Maatschappelijke Aangelegenheden en Gezondheidszorg IBacMA). Daarmee komt het totaal aantal leden van deze beleidsadviescommissie op tien. De adviezen worden normaal gesproken verwoord door de notulen waarbij aan de betrokken ambtenaar de taak is die te verwerken in het verdere beleidsproces. Expliciete adviezen aan B&W komen d.m.v. een brief. De BacMA heeft in 2011 twee adviesbrieven geschreven aan het college. Eén over het WMO beleidsplan en één over de speelautomatenhal. Bac Gezondheidszorg en Maatschappelijke

2011: 6 bijeenkomsten

aangelegenheden 17 januari 2012

Het verschil maken

adviesvragend

Sport

adviesvragend

Visie op Integratie

informatief/ adviesvragend

WMO Beleidsplan

adviesvragend (adviesbrief)

Sociaal offensief

informatief

Zoekrichtingen

informatief

Transitie jeugdzorg

Adviesvragend

Sport bezuinigingen

Informatief en adviesvragend

Visie op integratie

Informatief

31 oktober 2012

Nieuw model dienstverlening

Adviesvragend

12 december

Sport

Informatief en adviesgevend

Cultuur

Informatief

Speelautomatenhal

Adviesvragend (adviesbrief)

KleurRijk Almelo

Informatief

14 maart 2012 16 mei 2012 11 juli 2012

2012

WMO-adviesraad De gemeente betrekt specifieke doelgroepen bij de uitvoering van het gemeentelijk beleid zoals de Wmo-adviesraad. De Wmo-adviesraad werd in 2009 ingesteld en vertegenwoordigt de cliënten van de Wmo in Almelo. De Wmo-adviesraad adviseert het college van B&W gevraagd en ongevraagd over zaken die betrekking hebben op het Wmo-beleid en de uitvoering daarvan. De Wmo adviesraad is onderdeel van Almelo Sociaal en in de adviesraad zijn verschillende cliëntgroepen vertegenwoordigd. De

83

raad is samengesteld uit vertegenwoordigers van de KGA (gehandicapten), de KRA (bijstandscliënten), de COSBO (ouderen), mantelzorgers, vrijwilligers, GGZ cliënten en het interreligieus platform Almelo. Als vertegenwoordiging van jongeren is een medewerker van Scouting betrokken. Deze vertegenwoordigers verzorgen de afstemming met en inbreng vanuit hun achterban in de Wmoadviesraad. De Wmo-adviesraad heeft regelmatig overleg met de gemeente (onder andere met de wethouder voor Maatschappelijke ondersteuning, beleidsambtenaren en de Wmo-coördinator). In 2011 heeft de Wmo adviesraad de volgende activiteiten ondernomen: - er zijn 8 vergaderingen geweest met diverse onderwerpen: •

Enquête huishoudelijke hulp

•

De Kantelingsmeter

•

Decentralisatie AWBZ voor wat betreft de (extra murale) Begeleiding

•

Informatie over het Dienstverleningsmodel

•

Benchmark Wmo

- er is 2 keer overleg geweest met de wethouder - er is advies gegeven op de nota kantelen en bezuinigen, nadat eerst kritische vragen zijn gesteld - er is een advies gegeven over het 4 jaren beleidsplan Wmo - er is informatie gegeven in een informatieve Gemeenteraad over het 4 jaren beleidsplan Wmo - er is een advies gegeven over de nota Sociaal Offensief - er is deelgenomen aan de informatiemarkt ouderen - er is deelgenomen aan een avond over de Wmo georganiseerd door de PvdA - de voorzitter maakt deel uit van het bestuur van Almelo Sociaal - er is met alle politieke partijen contact geweest vanwege de zware bezuinigingen op Almelo Sociaal Inspraak Een traditionele en wettelijke manier waarop de gemeente burgers bij de voorbereiding van beleid betrekt, is vastgelegd in de inspraakverordening. Vanaf 2010 merken we dat de inloopbijeenkomsten niet goed worden bezocht. Deze trend heeft zich in 2011 voortgezet. Slechts enkelen komen naar een inloopbijeenkomst. Het informeren van buurtbewoners bij het wijzigen van het bestemmingplan vindt plaats via vaste vormen van publicatie en publicatie op de website. Vanaf 2010 is publicatie via www.ruimtelijkeplannen.nl ook verplicht en via de site zijn bestemmingsplannen digitaal raadpleegbaar. Inspraakprocedures/ontwerpprocedures van bestemmingsplannen in 2011 Naam

Hoe

Bezoekers inloop

Inspraakreacties/zienswijzen

Aadijkshoek (inspraak)

Ter inzage legging

niet gehouden

0

Burg. Schneiderssingel

Ter inzage legging

-

2

(ontwerp) Entersestraat 12 (ontwerp)

Ter inzage legging

-

0

Indië woongebied (inspraak)

Ter inzage legging

niet gehouden

0

Waterrijk (ontwerp)

ter inzage legging

-

14

Kunsthal Indië (inspraak)

ter inzage legging

niet gehouden

0

Vissedijk 39 (ontwerp)

ter inzage legging

-

0

Vriezenveenseweg 71

ter inzage legging

-

3

Utopia (ontwerp)

ter inzage legging

niet gehouden

0

Aadijk Noord-bouwcenter

ter inzage legging

-

3

Vissedijk 37 (ontwerp)

ter inzage legging

-

1

Aadorp Kerkhofsweg

ter inzage legging

niet gehouden

1

(ontwerp)

(ontwerp)

84

(voorontwerp en ontwerp) Het Weggeler Noord (ontwerp)

ter inzage legging

-

2

Binnenstad nieuw stadhuid

ter inzage legging

niet gehouden

2

ter inzage legging

niet gehouden

0

Inloop en ter inzage

3

0

ter inzage legging

niet gehouden

6

Inloop en ter inzage

1

1

3

1

(voorontwerp) Westerdoek Hoek de Grenzen haven Noordzijde (voorontwerp) Woonboulevard (voorontwerp)

legging Nijrees (voorontwerp) Markgraven (voorontwerp)

legging Nieuwlang (voorontwerp)

Inloop en terinzage legging

Nieuwland (ontwerp)

ter inzage legging

-

2

Centrum Oost (voorontwerp)

Inloop en terinzage

0

6

7

0

-

0

legging Ossenkoppelerhoek

Inloop en terinzage

(voorontwerp)

legging

Ossenkoppelerhoek (ontwerp)

ter inzage legging

Aalderinkshoek (ontwerp)

ter inzage legging

-

0

Stadsrandgebied Almelo

inloop en terinzage

3

2

Noordoost (voorontwerp)

legging

2.3

Onderzoek: informatie ophalen om te leren

De gemeente Almelo onderzoekt via het Omnibuspanel hoe inwoners aankijken tegen gemeentelijk beleid en de ontwikkelingen in Almelo, Aadorp en Bornerbroek. De resultaten van de verschillende onderzoeken gebruikt de gemeente als informatiebron bij het maken van beleid en plannen. Het Omnibuspanel In 2010 ging het digitale Omnibuspanel Almelo van start. In 2011 is het aantal leden ongewijzigd 3400, waarvan 150 deelnemers schriftelijk vragenlijsten invullen (niet via internet). In 2011 is het panel opgeschoond en bijgewerkt (m.n. verhuizingen binnen de stad) en zijn er gericht nieuwe leden geworven (representativiteit verbeteren). Doel is een zo representatief mogelijk panel van actieve leden. In 2011 werden 5 burgerpeilingen in het panel gehouden. Opvallend resultaat is de sterke daling van het economisch vertrouwen in 2011 (7e peiling). Voorts bleek dat niet-stemmen bij de provinciale verkiezingen vooral voortkomt uit ziekte/vakantie, niet weten op wie te stemmen en een ‘andere reden’ (4e peiling). 9 procent van de respondenten zegt dat ze niet voldoende sociale contacten hebben (5e peiling). 02/2011 3e burgerpeiling Wonen, communicatie, hondenbeleid 03/2011 4e burgerpeiling Provinciale verkiezingen, voorzieningen 06/2011 5e burgerpeiling Participatie en sociale samenhang 10/2011 6e burgerpeiling Detailhandel, woonboulevard en Binnenstad Economisch vertrouwen, groenbeleving en gemeentegids Naast de kernresultaten van de burgerpeilingen worden onderzoeksrapporten uitgebracht, waarbij 11/2011 7e burgerpeiling

duiding en betekenis centraal staan: zoals ‘Provinciale statenverkiezingen 2011’ en ‘Demographic change in Almelo 2011’. De economische ontwikkeling wordt gemonitord door per kwartaal een trendmonitor Almelo uit te brengen (bijv. de trendmonitor over derde kwartaal). 85

Waar staat je gemeente De gemeente doet mee aan Waarstaatjegemeente.nl waar gemeenten hun prestaties op een aantal burgerrollen in de tijd en met andere gemeenten kunnen vergelijken. In 2011 zijn geen nieuwe gegevens over Almelo beschikbaar gekomen, in 2012 wordt hiernaar opnieuw onderzoek gedaan. Burgerrol

2009

2010*

Burger als Kiezer

5,4

5,7

Burger als Klant

7,6

-

Burger als Onderdaan

6,2

6,1

Burger als Partner

5,4

5,5

Burger als Wijkbewoner

7,0

7,0

-

-

Burger als Belastingbetaler

* geen nieuwe gegevens in 2011 over Almelo beschikbaar gekomen (normaalgesproken 2-jaarlijks)

Burgerstijlen Landelijk is een model ontwikkeld waar, met behulp van leefstijlen en waardepatronen, consumentengedrag beter te verklaren is. Kortom: waardoor worden burgers gedreven en wat zit er achter de opinies van burgers? In 2011 deden we in Almelo onderzoek naar de burgerstijlen van de leden van het Omnibuspanel en de relatie tussen deze stijlen en de stemkeuze in de provinciale verkiezingen. Ruim honderd mensen uit allerlei geledingen van de samenleving deden maandag 4 juli mee aan het stadsgesprek over burgerstijlen, georganiseerd door de gemeente Almelo. De burgerstijlen in Almelo In Almelo zijn de burgerstijlen met een lage en middenstatus oververtegenwoordigd en burgerstijlen met een hoge status ondervertegenwoordigd. Onder de lage en middenstatus vallen de traditionele en moderne burgerij en de gemaksgeoriënteerden. Het politieke en economische vertrouwen zijn bij deze stijlen lager dan gemiddeld. De traditionele burgerij stemt vaker dan gemiddeld op CDA en ChristenUnie. En geloofsovertuiging is een belangrijk stemmotief. In de communicatie met deze groep en het bevorderen van de participatie moet daarom de nadruk gelegd worden op het verbinden, temeer omdat deze burgerstijl gekenmerkt wordt door maatschappelijke betrokkenheid en solidariteit met minderheden. Mensen uit de moderne burgerij en de gemaksgeoriënteerden stemmen vaker dan gemiddeld op de PVV. In termen van communicatie en het bevorderen van participatie moeten we zorgen dat deze burger zijn trots terugkrijgt, dat hij ertoe doet. De burgerstijlen die in Almelo zijn ondervertegenwoordigd, zijn de nieuwe conservatieven, kosmopolieten en postmaterialisten. De nieuwe conservatieven stemmen vaker op VVD. En de kosmopolieten en postmaterialisten doen dat vaker op GroenLinks, PvdA en SP. Bij deze burgerstijlen is het politieke vertrouwen en de politieke participatie hoger dan gemiddeld. In de communicatie zijn deze burgerstijlen aan te spreken op hun engagement, dat ze zich aan iets willen verbinden. Als het om participatie gaat zijn ze in te zetten als kritische meedenkers, de burger als adviseur en hun inzet in projectgroepen.

2.4

Politieke Participatie

De gemeenteraad vervult verschillende rollen: de volksvertegenwoordigende, de controlerende en kaderstellende rol. De raad heeft een klankbordgroep Politieke Participatie ingesteld. Die houdt zich vooral bezig met de volksvertegenwoordigende rol en meer specifiek met het vergroten van de betrokkenheid van burgers bij de lokale democratie en de gemeenteraad. Andere vormen om de beleidsvorming en -uitvoering door burgers te laten beïnvloeden zijn: het burgerinitiatief, spreekrecht, discussie en meningsvorming tijdens de informatieve raadsbijeenkomsten.

86

Inwoners, sociale partners en betrokkenen worden actief uitgenodigd voor informatieve raadsvergaderingen. Tijdens de informatieve raadsvergaderingen van 18 en 19 januari 2011 “Het verschil maken” hebben meer dan 40 insprekers een bijdrage geleverd en ongeveer 30 insprekers hebben hierover een presentatie gemaakt. De raad op straat Tijdens de week van de lokale democratie zijn raadsleden op donderdag 13 en op zaterdag 15 oktober 2011 met een kraam op de markt gaan staan. Zij hebben met de bezoekers op de markt gesproken en hun vijf vragen gesteld over: “ wat maakt een binnenstad aantrekkelijk”. De raadsleden zijn met 182 personen in gesprek gegaan. De raad in gesprek met de jeugd in het onderwijs Regelmatig komt het verzoek bij de Griffie om raadsleden in contact te brengen met jongeren in het onderwijs. Het doel hierbij is om jongeren kennis te laten maken met de lokale politiek. Dit valt ook onder het aandachtsveld van de klankbordgroep Politieke Participatie. Ook zijn raadsleden betrokken bij debattrainingen voor jongeren in het onderwijs. Naar aanleiding hiervan vindt een debatwedstrijd tussen de scholen in de raadzaal plaats. Spreekrecht in 2011 We leven in een democratisch land. Inwoners van een gemeente kunnen altijd hun mening geven over besluiten, die de raad gaat nemen. De gemeente Almelo heeft daarvoor diverse mogelijkheden gecreëerd. Een formeel instrument daarbij is het spreekrecht tijdens de informatieve raadsvergaderingen of raadsvergadering. Als men zich aanmeldt kan het woord gevoerd worden over een eigen onderwerp bij informatieve raadsbijeenkomsten, of over agendaonderwerpen bij raadsvergaderingen. In 2011 hebben tenminste 16 personen gebruik gemaakt van het spreekrecht. Inspraak en meespraak Tijdens de informatieve raadsbijeenkomsten in 2011, is ingezet op het zoveel mogelijk betrekken van inwoners en betrokkenen bij de oriënterende discussies over agendapunten. Aansluiten bij een geagendeerd onderwerp en meediscussiëren, levert meer betrokkenheid op. Vooral de onderwerpen over Heracles IISPA, Fortezza en het nieuwe Stadhuis hebben veel mensen bewogen om naar de raadzaal te komen en in te spreken. Daarnaast was het mogelijk om in te speken over onderwerpen die niet geagendeerd zijn.

87

3.

Meldingen, klachten en bezwaren

3.1

Meldingen

Een kapot speeltoestel, verlichting, losse stoeptegels, vernieling of rondslingerend afval: bewoners kunnen meldingen telefonisch, aan de balie op het stadhuis, via het e-loket op de website of via de stadsdeelbeheerder doorgeven. De verbeterde registratie door het callcentre en de stadsdeelbeheerders maakt de huidige cijfers betrouwbaarder dan vorige jaren. Over 2011 is het aantal meldingen toegenomen in vergelijking met voorgaande jaren. De top blijft gelijk. Wel is een forse toename van het aantal meldingen groenvoorziening en bomen te zien. Onduidelijk is of het aantal meldingen stijgt vanwege bezuinigingsmaatregelen. De afhandeltermijnen zijn niet inzichtelijk omdat de feitelijke reparatie vaak ver voor het moment van formele afmelding ligt. De gemeente communiceert actief over de melding: het streven is dat de melder binnen vijf werkdagen weet wat er aan het probleem wordt gedaan. In de praktijk is het vaak al binnen een paar dagen opgelost. De top 10 van de meldingen Onderwerp

2007

2008

2009

20101

2011

Openbare verlichting

1773

1370

1368

1319

1347

194

393

560

1196

1360

Wegmeubilair

59

92

566

517

Riolering

54

90

186

531

499

Groenvoorziening

27

43

115

324

604

29

60

260

407

Dieren/plaagdieren

253

201

Afval

193

237

Verkeer

161

174

73

89

Reparatieverzoek trottoir, weg, plein

Bomen

209

Handhaving/controle Aantal meldingen per wijk Wijk

2010

2011

Windmolenbroek

995

1220

Binnenstad

783

766

Schelfhorst

683

702

Sluitersveld

425

484

De Riet

408

470

Wierdensehoek

404

446

Noorderkwartier

335

421

Ossenkoppelerhoek

291

373

Hofkamp

268

282

Nieuwstraatkwartier

143

189

Aadorp

138

133

Bornerbroek

113

122

4976

5608

Totaal

3.2

1

Klachten

De cijfers over 2010 zijn aangevuld en wijken daardoor af van de verslaglegging van vorig jaar.

88

Bewoners van Almelo kunnen bij de gemeente een klacht indienen als zij niet tevreden zijn over onze manier van werken. Almelo is aangesloten bij de Overijsselse Ombudsman voor een second opinion. Sinds 2006 wordt de afhandelingtermijn van klachten centraal bewaakt. Burgers wenden zich steeds sneller tot de Overijsselse Ombudsman. In een aantal gevallen zelfs zo snel dat terugverwezen werd naar de gemeente voor een eerste behandeling van de klacht. Schriftelijke klachten

2008

2009

75

80

52

36

Bejegening

5

10

10

9

-

Werkwijze

29

37

27

17

-

Niet nakomen

16

13

3

2

8

3

10

6

17

17 2

2

8

6

Aantal ingediende klachten -

2007 64

2010

2011

afspraken / termijnen -

Informatieverstrekking

-

Diverse

-

Niet ontvankelijk

Door Overijsselse Ombudsman

5

5

4

beoordeelde klachten Klachten beoordeeld door de Overijsselse ombudsman Als de interne klachtenprocedure is afgerond, maar de klager is niet tevreden over de afhandeling van de klacht dan kan gebruik worden gemaakt van de externe klachtenregeling. De gemeente is hiervoor aangesloten bij de Overijsselse Ombudsman. In 2011 zijn er 4 klachten door de Overijsselse Ombudsman in behandeling genomen en beoordeeld. Daarnaast zijn 2 oordelen in 2011 binnengekomen over klachten die in 2010 door de Overijsselse Ombudsman zijn behandeld. Bij het oordeel over 3 klachten heeft de Ombudscommissie zich duidelijk uitgesproken en werden deze klachten gegrond geacht. De redenen daarvoor waren: niet zorgvuldig handelen, onvoldoende informeren en communiceren, onvoldoende belangenafweging en niet behoorlijke bejegening. Tevens spreekt de Ombudscommissie zich uit over wijze van de interne klachtafhandeling: Eén maal werd deze als niet behoorlijk en één maal als onzorgvuldig aangemerkt. Bij één klacht is aan klager over de klachtafhandeling excuus aangeboden en is de klacht opnieuw in eerste termijn behandeld. Over het algemeen werd de klachtafhandeling behoorlijk geacht. Klachten sociale zaken en WMO over 2011 Klachten over de uitvoering van de Wet werk en bijstand (Wwb) en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) worden apart geregistreerd en afgehandeld. 2007

2008

2009

2010

2011

Aantal ingediende klachten

47

29

46

37

34

Beoordeeld als (deels) terecht

15

12

17

7

10

Aantal bemiddelingscontacten

69

82

71

48

57

WMO-klachten

1

7

6

2

1

Beoordeeld als (deels) terecht

5

1

1

1

Bemiddelingscontact

4

8

2

6

Schriftelijke klachten over sociale zaken en WMO

Klachten uitvoering Wwb

89

Het aantal klachten is licht gedaald en het aantal dat als (deels) terecht werd aangemerkt ten opzichte van 2010 is licht gestegen. In 2011 hebben 57 bemiddelingscontacten plaatsgevonden. Voor de WMO gaat het om 1 klacht die als deels terecht is aangemerkt. In 2011 waren er 6 bemiddelingscontacten.

4.3

Bezwaren

Tegen een besluit van de gemeente kan schriftelijk bezwaar worden gemaakt. Voor de afhandeling van bezwaarschriften kent de gemeente drie categorieën: 1.

Sociale zekerheid: de wet werk en bijstand en de wet maatschappelijke ondersteuning.

2.

Gemeentelijke belastingen en de wet waardering onroerende zaken

3.

Overige bezwaren volgens de Algemene wet bestuursrecht (zoals bouwvergunningen, verkeersbesluiten, subsidies en kapvergunningen).

Bezwaren in cijfers en

2007

2008

2009

2010

2011

317

384

355

306

294

22%

12,5%

8,7%

8,4%

5%

147*

percentages Sociale zekerheid - aantal - % (deels) gegrond Algemene Wet Bestuursrecht - aantal - % (deels) gegrond

161

219

154

108

10.5%

7%

7%

9,2%

10.2%

1110

1607

1863

1162

1114

Belastingen - aantal

* Inclusief 26 gegronde bezwaarschriften tegen dezelfde omgevingsvergunning. Bij de berekening van het percentage zijn deze 26 bezwaarschriften als 1 gerekend omdat anders geen reële vergelijking met voorgaande jaren getrokken wordt. Afdoeningstermijn bezwaarschriften Awb (cijfers tussen haakjes geven de percentages over 2010) Bij 20% (29%) van de bezwaarschriften wordt de beslissing op bezwaar genomen binnen de termijn van 12 weken. Bij nog eens 58% (43%) wordt de beslissing binnen 18 weken genomen. In totaal wordt dus bij 78% (72%) van de bezwaarschriften de beslissing binnen de wettelijke termijn van 12 weken + 6 weken verdaging genomen. In 22% (28%) van de gevallen is er sprake van overschrijding van de wettelijke termijn waarbinnen een beslissing op bezwaar moet worden genomen. Overzicht van de bezwaarschriften van 2007 t/m 2011 Jaar

Ongegrond

Gegrond

Gedeeltelijk

Niet

gegrond/onge-

ontvankelijk

Ingetrokken

Totaal

grond 2007

104

13

4

16

24

161

2008

123

15

1

62 *

18

219

2009

120

11

0

12

11

154

2010

58

10

0

17

23

108

2011

72

38**

2

14

21

147

*

inclusief 46 niet ontvankelijke bezwaarschriften, die tegen hetzelfde verkeersbesluit waren gericht.

** inclusief 26 gegronde bezwaarschriften, die tegen dezelfde omgevingsvergunning waren gericht. Bezwaren Sociale Zaken en WMO De Wwb bezwaren nemen af, die van de WMO licht toe. Het ziet er naar uit dat dit een landelijke trend is. Alle bezwaren zijn binnen 10 weken afgehandeld. Geen termijnoverschrijdingen. 90

Bezwaren belastingen Het aantal bezwaren is altijd afhankelijk van de kwaliteit van de aangeleverde gegevens. Dit geldt zeker voor de hondenbelasting, de precario, extra containers en de havengelden. In 2011 is een kwaliteitsslag in deze bestanden gemaakt. Dit is ook terug te zien in het gedaalde aantal bezwaarschriften tegen deze heffingen. Het aantal WOZ-bezwaren is in 2011 licht gestegen ten opzichte van 2010. Dit komt voornamelijk omdat de WOZ-waarden niet zo sterk zijn gedaald als belanghebbenden wellicht naar aanleiding van berichtgevingen uit de landelijke media hadden verwacht. De bezwaren van 2011 in beeld (tussen haakjes de cijfers over 2010) Soort bezwaar WOZ

Aantal

Gegrond OngegrondAantal

Gegrond Ongegrond

2011

2011

2010

658

379

2011 279

2010 579

Afval/riool

53

91

Omgevingsvergunning

32

24

Graf en begraaf rechten

0

1

Riool groot verbruik

3

6

Prof Forma bezwaar

35

58

Marktprecario

0

3

Havengelden

23

39

OZB

73

92

Overige leges

40

5

Parkeerbelasting

178

143

Extra containers

9

105

Hondenbelasting

9

15

Overige bezwaren

1

1

1114

1162

Totaal

2010

302

274

11

47

13

5

Beroepszaken (+ resultaat?)

26

10

8

29

1

2

Hoger beroep (+ resultaat?)

1

91

4

De burgemeester legt verantwoording af

De burgemeester is verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde. In de afgelopen jaren hebben burgemeesters extra bevoegdheden gekregen met de Overlastwet, De Wet Tijdelijke huisverboden en de Opiumwet. Op basis van deze wetten kan de burgemeester overlastgevers een gebiedsverbod opleggen, een pleger van huiselijk geweld een huisverbod opleggen of een woning sluiten vanwege handel in drugs. Burgers die overlast ervaren doen vaak een beroep op deze bevoegdheden door een klacht of een handhavingverzoek in te dienen. De burgemeester maakt voordat zij een instrument inzet altijd een afweging tussen alle belangen. Visie op bijzondere bevoegdheden Iedereen moet zich veilig kunnen voelen in Almelo. Als woon- of leefklimaat ernstig aangetast wordt door overlast, drugs of huiselijk geweld, worden de extra bevoegdheden ingezet. Met de Lokale Driehoek, waarin Politie Openbaar Ministerie en Gemeente samenwerken, houden we de vinger aan de pols. Toepassing van de bijzondere bevoegdheden van de burgemeester In 2011 heeft burgemeester Hermans-Vloedbeld 21 waarschuwingen op basis van de overlastwet uitgevaardigd. De doelgroep waren vooral zwervers en voetbalvandalen die ernstige overlast hadden veroorzaakt. Bij herhaaldelijk ordeverstoringen kan een gebieds- of een groepsverbod volgen. De burgemeester heeft in 2011 in totaal 45 maal een huisverbod opgelegd. Vorig jaar zijn 33 hennepkwekerijen ontmanteld, waarbij de meeste pandeigenaren een waarschuwing op basis van de Opiumwet hebben ontvangen. Dit houdt in dat bij herhaling het pand gesloten wordt voor een bepaalde periode. In één geval is er handel in harddrugs aangetoond en die woning is direct gesloten voor de periode van een half jaar.

Bevoegdheid

Aantal 2011

Waarschuwingen overlastwet

21

Huisverbod

45

Hennepkwekerijen ontmanteld

33

Opiumwet (Wet Damocles

1

woningsluiting) IBS (in bewaring stelling psychiatrisch

60

patiënt) ISD (opgelegd door OM, aanmelding

4

via veelplegersoverleg door gemeente) Terugblik op 2011 Samenscholingsverbod in op Schelfhorst Burgemeester Hermans – Vloedbeld van Almelo stelt met ingang van maandag 14 maart 2011 een samenscholingsverbod in rondom en in het winkelcentrum de Schelfhorst en de nabijgelegen skatebaan. Indrukwekkende stille tocht voor Ashana

92

Ruim 2500 mensen liepen dinsdagavond 13 december 2011 een indrukwekkende stille tocht voor de vrijdag doodgeschoten Ashana Wahl. De tocht was georganiseerd door vrienden en familieleden van het achttienjarige meisje en voerde door de wijk Schelfhorst langs de woning van Ashana. Daar legden de deelnemers witte en roze rozen neer. Voorafgaand aan de tocht hielden de initiatiefnemers en burgemeester Jon Hermans-Vloedbeld een korte toespraak. Almelo kwam bijeen als blijk van medeleven aan de familie en om het verdriet met haar vrienden, collega's en elkaar te delen. Herziening Gerechtelijke Kaart In 2011 zijn we nauw betrokken geweest bij de herindeling van de gerechtelijke kaart. Justitie is in beweging en dat heeft onzekerheden over de taken van de rechtbank in Almelo met zich meegebracht evenals voor de positie van het Openbaar Ministerie en de inbreng in het lokale veiligheidsbeleid. Onze andere partner in de Lokale Driehoek, de politie kreeg met een evenzo grote herindeling te maken. Samen hebben wij ons voorbereid op de komst van de Nationale Politie. Het buurtpreventieteams in de Riet In samenwerking met de politie surveilleren bewoners door hun eigen wijk. Doel van buurtpreventie is dat bewoners, politie en gemeente er samen voor zorgen dat de wijk veiliger en daardoor leefbaarder wordt. Dat kan door wat extra op te letten en wat meer betrokken te zijn bij de straat en buurt. Buurtpreventisten lopen op verschillende tijdstippen door de wijk en geven bijzonderheden door aan de politie. Als een team de straat op gaat, hebben zij direct contact met de politie. Buurtpreventisten worden gecoacht door de politie en staan ook altijd in contact met agenten. Ze zijn tijdens hun looprondes herkenbaar aan de opvallende oranje jacks. In gemeentes waar buurtpreventieteams werken zien we een terugloop in met name de kleine criminaliteit, vandalisme en andere overlastsituaties. De buurtpreventisten zijn in hun rol als preventist gegroeid en dragen hun steentje bij aan de leefbaarheid en veiligheid van de wijk. Veel klachten en mankementen in de fysieke sfeer geven zij door aan de stadsdeelbeheerder. Ook geven zij bewoners adviezen inzake veiligheid het zij persoonlijk of via de gemeentelijke advertentie. Buurtpreventisten worden aangesproken door bewoners en krijgen waardering voor hun inzet in de wijk. Uit een evaluatie is gebleken dat er behoefte is aan training en scholing op communicatief gebied. Ook de projectstructuur, die de ondersteuning van de preventisten ten goede komt, behoeft aanscherping. Burgernet Burgernet is een uniek samenwerkingsverband tussen burgers, gemeente en politie om de veiligheid in de woon- en werkomgeving te bevorderen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een telefonisch netwerk van inwoners en medewerkers van bedrijven uit de gemeente. In Almelo is er sinds 2011 een Burgernet actief. De resultaten van Burgernet worden tot op heden geregistreerd op basis van lengte-breedtegraad, zonder daar plaatsnamen aan te koppelen. Daarom zijn er geen cijfers bekend over het aantal (succesvolle) burgernetmeldingen in Almelo (of andere Twentse gemeenten). Door de politie wordt er vanaf januari dit jaar wel registratie op basis van gemeente bijgehouden.

93

5

Conclusies en aanbevelingen burgerjaarverslag 2012

Hoofdstuk 2

Dienstverlening

Conclusies -

Deelname benchmark TNS/NIPO naar eens per drie jaar;

-

Telefonische dienstverlening in 2011 naar 95%;

-

Doelstellingen digitale dienstverlening en ontwikkeling e-loket blijven ver achter bij ontwikkelingen;

-

Scherpe daling (30%) van de afgehandelde post in de periode september-november 2011

-

Visie vergunningverlening in besluitvormingsfase;

-

Landelijke monitor overheid.nl is gestopt waardoor positie Almelose website onbekend is;

-

Werken op afspraak vraagt extra aandacht (aantallen stagneren).

Aanbevelingen 1.

Eén verantwoordelijke te benoemen voor de (door)ontwikkeling van de e-dienstverlening;

2.

Met kracht de besluiten van het KCC en Zaak- en Procesgericht werken te implementeren;

3.

In de communicatie extra aandacht te besteden aan de digitale mogelijkheden.

Hoofdstuk 3

Participatie

Conclusies -

2011 een overgangsjaar van wijkaanpak naar verschil maken en sociale agenda 2020;

-

Laatste ronde wijkwaardebonnen: ruim 175 goedgekeurde aanvragen voor bijna € 400.000,-in de wijken geïnvesteerd;

-

De beleidsadviescommissies Economie & Werkgelegenheid en Wonen & Leefomgeving twijfelen over hun toegevoegde waarde. De beleidsadviescommissie Maatschappelijke Aangelegenheden en Gezondheidszorg functioneert goed;

-

Omnibuspanel stabiel en succesvol in Almelo;

-

Burgerstijlen in Almelo onderzocht;

-

Veel aandacht voor politieke participatie in 2011;

-

Sociale Agenda succesvol voorbeeld voor inventarisatie van maatschappelijke opgaven voor een gezamenlijke agenda van partners, raad en college;

Aanbevelingen 1.

De visie op de wijkaanpak vaststellen;

2.

Eigen kracht te stimuleren onder meer via de vernieuwde wijkaanpak en de sociale agenda;

3.

In 2012 bepalen hoe we, aan de hand van het inzicht in burgerstijlen, inwoners het beste

4.

Extra aandacht voor de rol van de beleidsadviescommissies Economie&Werkgelegenheid en

kunnen bereiken; Wonen&Leefomgeving. Hoofdstuk 4

Meldingen, klachten en bezwaren

Conclusies -

In 2011 is het instrument pre-mediation verder ingezet voor het voorkomen van bezwaren en klachten;

-

In het burgerjaarverslag over 2011 wordt nog niet gerapporteerd over het aantal ingebrekestellingen (niet voldoen aan de Wet Dwangsom en Beroep).

94

Aantal bezwaren WWB daalt, afhandelingstermijn 100% binnen de termijnafspraken;

-

Daling van het aantal (deels) gegronde bezwaren voor WWB/WMO;

-

Aantal klachten vertoont dalende tendens;

-

Aantal meldingen groenvoorziening en bomen verdubbeld;

-

Aantal WOZ-bezwaren en aantal gegronde bezwaren WOZ gestegen, totaal aantal bezwaren daalt licht;

Aanbevelingen 1.

Afhandelingstermijn voor vragen rond Verkeer & Vervoer met 50% terug te dringen;

2.

Meldingen Openbare Ruimte via het Zaak- en Procesgericht werken herinrichten;

3.

Betalingen Wet Dwangsom via het financiële systeem te monitoren.

95

96

JAARVERSLAG 2011

HOOFDSTUK

7

DE PARAGRAFEN

97

7.1

Inleiding In dit hoofdstuk wordt ingegaan op een aantal deelaspecten die in verband staan met de (financiële) bedrijfsvoering. Denk hierbij aan het gevoerde grondbeleid, verbonden partijen, financieringsrisico’s of onderhoud van kapitaalgoederen. Leeswijzer In de eerstvolgende paragraaf 7.2 staat het weerstandsvermogen centraal. Hierbij zal worden ingegaan op de middelen waarover de gemeente beschikt om (grote) onverwachte kosten af te dekken. In paragraaf 7.3 wordt ingegaan op het onderhoud van de kapitaalsgoederen. Het gaat hierbij vooral om de onderhoudstoestand en de onderhoudskosten van wegen, openbaar groen, riolering, gebouwen en kunstwerken. Paragraaf 7.4 is de zogenaamde financieringsparagraaf. Deze paragraaf wordt ook wel de treasury- paragraaf genoemd en is bij invoering van de wet Fido (1 janauri 2001) verplicht. Het doel van deze paragraaf is om de raad (beter) te informeren omtrent het treasurybeleid en de beheersing van financiële risico’s. In paragraaf 7.5 wordt stilgestaan bij de bedrijfsvoering. Deze bestaat uit de onderdelen kwaliteitszorg en control, bestuursondersteuning en beleidscoördinatie, financiën, documentaire informatievoorziening, facilitaire dienstverlening, informatisering en automatisering en personeel en organisatie. Paragraaf 7.6 handelt over de zogenaamde verbonden partijen. Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk- en een financieel belang heeft. De gemeente Almelo heeft bestuurlijke en financiële belangen in diverse verbonden partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. Deze verbonden partijen voeren beleid uit voor de gemeente. In de paragraaf 7.7 zal worden ingegaan op het gevoerde grondbeleid in 2011. Waarbij we specifiek stilstaan bij de vermogenspositie van het Grondbedrijf. In paragraaf 7.8 staan de lokale heffingen (belastingen, rechten en retributies) centraal. U kunt u in deze paragraaf onder meer lezen welke tarieven er in 2011 gehanteerd zijn en wat de opbrengsten zijn uit de verschillende heffingen. De laatste paragraaf is de paragraaf grote projecten. Deze paragraaf bevat informatie over de voortgang en risico’s van in eerste instantie een drietal projecten, te weten waterrijk, de binnenstad en de nieuwbouw van het stadhuis.

98

7.2 Weerstandsvermogen Definities De paragraaf weerstandsvermogen geeft een indicatie van de mate waarin het vermogen van de gemeente Almelo toereikend is om financiële tegenvallers op te vangen zonder dat het beleid moet worden aangepast. Door de financiële risico’s te benoemen en te beheersen en het weerstandsvermogen hierop af te stemmen, dient te worden voorkomen dat elke nieuwe financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen: -

de weerstandscapaciteit;

-

alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie.

Kortom: het weerstandsvermogen verschaft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is risico’s op te vangen. De weerstandscapaciteit bestaat uit middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn af te dekken. Hierbij kan een onderscheid worden gemaakt tussen de incidentele- en structurele weerstandscapaciteit. De beschikbare weerstandscapaciteit is de omvang van reserves en voorzieningen die vrij beschikbaar zijn en/of bedoeld zijn om risico’s af te dekken. Een risico omvat de kans op optreden van een gebeurtenis met negatieve of positieve gevolgen voor de gemeente. Het gaat dus om een mogelijke gebeurtenis met een financieel of niet-financieel gevolg, waarbij de focus ligt op de negatieve gevolgen om dat juist daarop beheersmaatregelen moeten worden getroffen dan wel weerstandscapaciteit moet worden gecreëerd. Het wettelijke kader van het BBV stelt dat de paragraaf betreffende het weerstandsvermogen tenminste moet bevatten: A. een inventarisatie van de weerstandscapaciteit; B. een inventarisatie van de risico’s; C. het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico’s. De paragraaf is verder conform deze opbouw. A. Weerstandscapaciteit De volgende bestanddelen vormen de weerstandscapaciteit. Bestanddeel

Incidentele

Structurele

weerstandscapaciteit

weerstandscapaciteit

Algemene reserve

X

Bestemmingsreserves

X

Onvoorzien (structureel) Onvoorzien (incidenteel)

X X

Begrotingsruimte Stille reserves

X X

Onbenutte belastingcapaciteit

X

Kostenreductie (ombuigingen)

X

De gemeente Almelo gebruikt in eerste instantie de incidentele weerstandscapaciteit om zowel incidentele als structurele tegenvallers te dekken. Mochten zich gedurende een jaar structurele 99

tegenvallers voordoen, zonder dat daar meevallers tegenover staan, dan zullen deze eerst incidenteel worden afgedekt via de incidentele weerstandscapaciteit. Vervolgens zal hiervoor bij de eerstvolgende voorjaarsnota dan wel begroting structurele dekking worden gezocht. De gevolgen van het voordoen van een risico worden, mits er geen meevallers tegenover staan, dus eerst uit de incidentele weerstandscapaciteit gedekt. Dit is een beleidskeuze die een gemeente zelf moet maken. De structurele weerstandscapaciteit is namelijk niet van de één op de andere dag te gebruiken. Incidentele weerstandscapaciteit Met incidentele weerstandscapaciteit wordt het vermogen bedoeld om calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat dit invloed heeft op de hoogte van het voorzieningenniveau van de programma’s. In beginsel betreft dit de optelsom van het vrij aanwendbare deel van de reserves, de stille reserves en de post onvoorzien in de begroting. Daarnaast zijn de bestemmingsreserves meegenomen welke als doel hebben risico’s op te vangen. Incidentele weerstandscapaciteit (ultimo 2011, voor resultaatbestemming) (bedragen x 1.000 euro) 1. Vrij aanwendbaar deel algemene reserve na aanvulling

7.110

2. Bestemmingsreserves met als doel het opvangen van risico’s

3.730

3. Algemene reserve grondbedrijf en reserve bedrijventerreinen

302

4. Stille reserves

3.857

5. Post onvoorzien Totaal

144 15.143

Vrij aanwendbare reserves: Vrij aanwendbare reserves worden meegenomen in de berekening voor de incidentele weerstandscapaciteit. Voorzieningen worden niet in aanmerking genomen omdat hieruit toekomstige specifieke verplichtingen dienen te worden bekostigd. Ad 1. Algemene reserve De algemene reserve is beschikbaar voor het opvangen van incidentele tegenvallers. Conform besluitvorming is de stand van algemene reserve gekoppeld aan de hoogte van de algemene uitkering te weten 10%. Ultimo 2011, voor resultaatbestemming voldoet de algemene reserve niet aan de norm. Bij de begroting 2012 is voorzien in een aanvullende dotatie. Hierbij is nog geen rekening gehouden met de gevolgen van de resultaatbestemming. Ad 2. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves worden in aanmerking genomen omdat de gemeenteraad de bestemming kan wijzigen. Voor de gemeente Almelo geldt echter dat op de meerderheid van de bestemmingsreserves verplichtingen rusten, met als gevolg dat deze reserves buiten beschouwing worden gelaten bij de bepaling van de weerstandscapaciteit. Er zijn echter ook reserves gevormd die bedoeld zijn om risico’s op te vangen. Deze reserves kunnen ook gezien worden als “vrij” aanwendbaar en het betreffen de volgende reserves: -

Reserve Werk en Inkomen: Opvangen van risico’s betreffende het inkomensdeel van de WWB en een aantal andere risico’s zoals de BBZ en de overbruggingsuitkeringen. (normbedrag is 1,5 miljoen euro); stand ultimo 2011: nihil

100

-

Reserve inkomensafhankelijke uitkeringen*: Reserve is in 2010 gevormd als mogelijke buffer voor het niet ontvangen van de IAU. Stand ultimo 2011 (voor resultaatbestemming) 1,4 miljoen euro.

-

Reserve WMO* (normbedrag is 1,27 miljoen euro): Stand ultimo 2011: 1,85 miljoen euro

-

Reserve grondbank*: reserve is ingesteld om risico’s mbt de exploitatie van de grondbank op te kunnen vangen. Stand ultimo 2011 0,1 miljoen euro.

-

Reserve nieuwkomers*. Reserve is bij de jaarrekening 2010 gevormd voor de realisatie van inburgeringstrakecten. Stand ultimo 2011 0,38 miljoen euro.

* Reserves worden betrokken bij de resultaatbestemming 2011. Ad 3. Algemene reserve grondbedrijf en reserve bedrijventerreinen De algemene reserve grondbedrijf en de reserve bedrijventerreinen zijn een buffer om eventuele (toekomstige) verliesgevende exploitaties te kunnen dekken, waarvoor geen reserve of voorziening is gevormd. Uitdrukkelijk wordt gesteld dat de algemene reserve grondbedrijf en de reserve bedrijventerreinen samen met de toekomstige resultaten van het grondbedrijf tot de weerstandscapaciteit wordt gerekend. In de Perspectiefnota Grondbedrijf zijn de aanwezige risico’s binnen het grondbedrijf eveneens in beeld gebracht. Meer informatie hierover is opgenomen in de toelichting op de risicotabel onder B. en de paragraaf grondbeleid Ad 4. Stille reserves De directe opbrengstwaarde van de materiële vaste activa kan aanmerkelijk hoger liggen dan de boekwaarde. Van een stille reserve is echter pas sprake als activa niet duurzaam aan de bedrijfsuitoefening zijn verbonden. Voor de gemeente zal dit zich in de praktijk alleen voordoen bij onroerende zaken die in eigendom zijn van de gemeente en niet meer benodigd zijn voor de bedrijfsuitoefening. Zo worden de meeste gemeentelijke eigendommen, zoals schoolgebouwen, dorpshuizen, sportvelden, het gemeentehuis en de gemeentelijke werkplaatsen, gebruikt voor de uitvoering van gemeentelijke taken (duurzaam verbonden aan de bedrijfsuitoefening). De strategische aankopen inzake de grondexploitatie zijn bedoeld om op termijn in de ontwikkeling van woninglocaties of bedrijventerreinen te worden betrokken. Daarom worden ook deze eigendommen beschouwd als duurzaam verbonden aan de bedrijfsuitoefening. Op grond van een inventarisatie is tot de conclusie gekomen dat de gemeente Almelo slechts een zeer beperkt aantal activa bezit die niet aan de bedrijfsuitoefening zijn verbonden. De stille reserves zijn in dat licht bezien daarom ook minimaal. Voor de berekening van de omvang van deze reserves gaat de gemeente Almelo uit van een waarde van 80% van de verzekerde waarde vermindert met de aanwezige boekwaarde. Op basis van de jaarrekening 2011 wordt dit bedrag geraamd op 3,9 miljoen euro. Ook financiële vaste activa kan een opbrengstwaarde hebben die hoger ligt dan de boekwaarde. De gemeente heeft aandelen in bezit welke niet vrij verhandelbaar zijn maar waar wel jaarlijks dividend over wordt ontvangen. Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar de toelichting op de balans onderdeel financiële vaste activa en de paragraaf verbonden partijen. Ad 5. Onvoorzien incidenteel De post onvoorzien is voor onvoorziene incidentele uitgaven in het begrotingsjaar. Ultimo 2011 is een bedrag van 144.000 euro niet ingezet. Toekomstige weerstandscapaciteit Het resultaat voor resultaatbestemming laat een nadelig saldo zien van circa 54,3 miljoen euro. Via de resultaatbestemming is aangegeven hoe met dit resultaat wordt omgegaan. Dit heeft wel invloed op de

101

hoogte van een belangrijk onderdeel van de beschikbare weerstandscapaciteit, de algemene reserve. In de voorjaarsnota 2012 is aangegeven hoe deze reserve de komende jaren zich zal ontwikkelen. Het meerjarig perspectief laat zien dat de algemene reserve negatief wordt. In het meerjarendekkingsplan is opgenomen dat uiterlijk 2015 de algemene reserve weer een positief saldo kent. Hiermee voldoet de algemene reserve nog niet aan de norm van 10 % van de algemene uitkering (circa 8,7 miljoen euro). Het betekent wel dat de komende jaren de weerstandscapaciteit onder druk staat. Gelet op deze kwetsbare situatie is alertheid op risico’s, pro-actief handelen en behoedzaamheid essentieel. Hiervoor zal het beleid rond risicomanagement in 2012 verder geprofessionaliseerd worden. Onder andere door de aanschaf van een risicosimuleringsmodule. Ook is bij de voorjaarsnota 2012 expliciet het besluit genomen om incidentele meevallers, die zich voordoen, toe te voegen aan de algemene reserve. Dit minimaal totdat de algemene reserve zich weer op het afgesproken peil bevindt. Beleid risicomanagement Het beleid rondom weerstandscapaciteit en risicomanagement is in 2011 vernieuwd (raadsbrief 22 maart 2011, nr.2011/4009). De monitoring en informatievoorziening over weerstandscapaciteit en risico’s is ingebed in de reguliere planning- en controlecyclus. Ook worden alle majeure college- en raadsvoorstellen voorzien van een geïntegreerde risicoparagraaf en wordt erop gestuurd om in de control van projecten het werken met risicoanalyses te incorporeren. In projectoffertes en de voortgangsrapportages over projecten wordt standaard over risico’s gerapporteerd. Structurele weerstandscapaciteit Met de structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie (van de gemeentebegroting) op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de bestaande taken. De structurele weerstandscapaciteit kan in noodgevallen worden ingezet ten einde aan meerjarige verplichtingen te kunnen voldoen. Hiermee kunnen bijvoorbeeld de rente- en aflossingsverplichtingen van aan te trekken leningen worden voldaan. Structurele weerstandscapaciteit

bedrag

1. Onvoorzien structureel

0

2. Begrotingsruimte 2012

0

3. Onbenutte belastingcapaciteit

0

4. Kostenreductie

0

Totaal

0

Ad 1. Onvoorzien structureel In de begroting is de post kleine kapitaalwerken geraamd op een bedrag van 25.000 euro. Met dit bedrag aan kapitaallasten kunnen enkele onvoorziene, kleine investeringen worden bekostigd. Voor 2011 is dit bedrag bijna volledig ingezet. Ad 2. Begrotingsruimte De begrotingsruimte is voor 2011 volledig ingezet. Ad 3. Onbenutte belastingcapaciteit De onbenutte belastingcapaciteit heeft betrekking op de mogelijkheid de OZB-tarieven te verhogen. Het Rijk heeft de maximering (de maximaal toegestane stijging van de tarieven) in het laatste bestuursakkoord weer vrijgegeven wat betekent dat gemeenten in principe vrij zijn in het bepalen van de tarieven. Verhoging van het OZB-tarief met bijvoorbeeld 1% leidt, naast de indexering, tot een extra

102

structurele opbrengst van ongeveer 140.000 euro. De gemeente Almelo hanteert al jaren een indexering van de tarieven conform de indexcijfers van het CBS. In de programmabegroting 2011 is rekening gehouden met de gebruikelijke indexering. De gemeente Almelo hanteert voor het reinigingsrecht en de afvalstoffenheffing kostendekkende tarieven. Dit betekent dat hier geen sprake is van onbenutte belastingcapaciteit. Ad 4. Kostenreductie Door extra bezuinigingen kan structureel extra begrotingsruimte gecreëerd worden. Er zijn voor de komende jaren bezuinigingsopgaven vastgesteld. Over de voortgang van deze bezuinigingen wordt de raad periodiek geïnformeerd. B. Inventarisatie van de risico’s Hieronder volgt een inventarisatie van de risico’s waarvoor geen voorzieningen zijn of kunnen worden gevormd of verzekeringen voor zijn of kunnen worden afgesloten, maar die wel een financieel gevolg kunnen hebben en daarom relevant zijn voor het weerstandsvermogen. De risico’s die de Gemeente Almelo loopt zijn in een viertal hoofdgroepen te verdelen, te weten: 1. financiële risico’s 2. schade risico’s 3. operationele risico’s 4. strategische risico’s Financiële risico’s De financiële risico’s zijn in onderstaande tabel opgenomen. Deze inventarisatie is een actualisatie en terugblik op de geïdentificeerde risico’s over 2011. Activiteit

Risico

Mogelijke impact

Kans

Actie/beheersmaatregel

Overschrijding

1% is

L

Projectmatig werken en

budget

€ 590.000

A. Projecten 1

Nieuw Stadhuis

periodieke voortgangsrapportages; strakke financiële sturing

2

Waterboulevard en

Niet voldoen aan

Subsidiebedrag

Verbindende pleinen

externe

is € 13.150.000

M

en periodieke voortgangs-

subsidievoorwaarden 3

Grondexploitatie

Tijdige opstart uitvoering rapportages

Vertraging uitgifte;

zie paragraaf

afwaardering

grondbeleid

H

Projectmatige aanpak problematiek en regie op proces.

gronden, leegstaand vastgoed 4

Onrendabele uren

Geen dekking voor

1 fte is

projecten

projecturen

€ 50.000

H

Nav. een audit in 2011 worden interne beheersmaatregelen getroffen

5

Burgemeester

Bijdrage Regio

€ 1.000.000

M

Overleg met de Regio

Ontwikkeling

Overschrijding

Zie toelichtende

M

Versobering uitvoering,

Stationsomgeving

financieel en in

tekst

Schneiderssingel 6

doorlooptijd

sturen op positief onderhandelingsresultaat

103

7

Activiteit

Risico

Mogelijke impact

Kans

Actie/beheersmaatregel

Bouwclaims

Juridische

PM

L

Inventarisatie claims en

procedures

sturing op afbouw of realisatie

B. Open einderegelingen 8

Leerlingenvervoer

Overschrijding

€ 140.000

L

budget 9

Wmo

Overschrijding

nieuwe beleidskaders vastgesteld

1% is € 95.000

L

Overschrijding

Maximaal € 6,5

H

budget

miljoen

budget 10

WWB

Effectiever en efficiënter inrichting van uitvoeringstaken rond uitkeringstoekenning en verstrekking

11

Schuldhulpverlening

Overschrijding

en minimaregeling

budget

1% is € 37.000

L

Diverse maatregelen zijn getroffen

C. Verbonden partijen & samenwerkingsverbanden 12

Soweco

Tekort exploitatie /

42% voor

H

Business-cases zijn gereed

Effecten Wet

rekening van

en transitieplan is in

Werken naar

gemeente

ontwikkeling. Gevolgen

Vermogen

Almelo

scenario keuze in

Min:€ 1,5 mln

begroting 2013 en

Max: 3 mln (per

meerjarenraming verwerkt.

jaar) 13

XL Businesspark

Tekort exploitatie

23% voor

H

Voor 2011 afgedekt met

rekening

het treffen van een

gemeente

aanvullende voorziening

Almelo

van € 1,46 miljoen (inclusief rentetoevoeging)

14

Sportaccommodatie

Tekort exploitatie

Almelo BV

100% voor

M

Kaderstelling en

rekening

uitvoeringsovereenkomst;

gemeente

opbouw weerstands-

Almelo

vermogen bij Sportbedrijf

D. Bedrijfsvoering 15

16

Werkplein Noord

Afname UWV;

aandeel UWV

Twente

leegstand ca. 50

bedraagt ca.

werkplekken

€ 800.000

Nieuwe CAO

1% is ruim

Personeelslasten

L

Gesprekken met het hoofdkantoor van UWV

L

Stelpost in begroting

L

Conservatoir beslag

€ 400.000 17

Contractueel

Niet innen

Vordering

overeengekomen

bedraagt

bouwleges

€ 1.000.000

gelegd

E. Rijksoverheid 18

Rijksbeleid

Decentralisatie van taken /

104

PM

H

Activiteit

Risico

Mogelijke impact

Kans

Actie/beheersmaatregel

Negatieve

1% is

M

Sturen op voldoende

ontwikkeling

€ 880.000

doeluitkeringen 19

Rijksbezuinigingen

opbrengst uit de

algemene uitkering

takenanalyse

F. Overig 20

Leges ID-kaarten

Onterecht in

€ 216.000

H

Gesprekken met VNG

PM

M

Sparen voor onderhoud

PM

L

rekening gebrachte leges 21

Kunstwerken

Vervanging niet

(bruggen, viaducten,

geborgd

havens en kademuren) 22

Reserve bovenwijkse

mogelijkheden tot

voorzieningen

dotering aan reserve

Geen nieuwe claims ten laste van deze middelen

Toelichting Risicotabel: A.

Projecten

Grote investeringsprojecten kennen specifieke risico’s. Deze worden expliciet zichtbaar gemaakt in de projectofferte en gedurende de looptijd van het project gevolgd. In de documenten behorende bij de planning- en controlcyclus wordt over de risico-ontwikkeling gerapporteerd. Belangrijke tegenvaller in 2011 deed zich voor bij het project Twente Mobiel. In de berap is melding gemaakt van een tekort van € 600.000 waarvoor een beroep is gedaan op de algemene reserve. Ad 1. Nieuw Stadhuis Bij de begroting 2011 hebt u ingestemd met een investeringskrediet van € 56,9 miljoen voor de bouw van een nieuw Stadhuis op de locatie Egbert Gorterstraat – Haven Noordzijde. Nadien is aan dit krediet 2 miljoen euro toegevoegd voor de realisatie van parkeergelegenheid in of bij het nieuwe Stadhuis. Het definitieve ontwerp is in maart 2012 vastgesteld. Uiteindelijk zal uit de aanbesteding moeten blijken wat de realisatiekosten zullen zijn. Bij de voorjaarsnota 2012 is besloten de plannen voor het stadhuis maximaal twee jaar ‘on hold’ te zetten. Hiermee blijft het huidige nieuwbouwplan in stand. De investering in het gebouw wordt echter 2 jaar uitgesteld. In het project Nieuw Stadhuis onderscheiden we de volgende risicogebieden: a. politieke en bestuurlijke risico's: hierbij gaat het om de discussie over het voortzetten van het project en het tijdens de ontwerp- en voorbereidingsfase doorvoeren van besparingsmaatregelen; b. maatschappelijke risico's; c. organisatorische risico's, met name de effecten van vertraging van het project leveren een extra kostenpost op vanwege renteverlies en het “weglekken” van capaciteit, van in totaal € 1.000.000 per jaar. Hierin zijn niet afkoopsommen voorzien die mogelijk voortvloeien uit het niet nakomen van contractuele verplichtingen; juridische en wettelijke risico’s inzake de bestemmingsplanprocedure. In het ontwerp bestemmingsplan wordt rekening gehouden met zienswijzen die zijn ingediend bij het voorontwerp. Bezwaar en beroep blijft uiteraard mogelijk; e. ontwerp- en uitvoeringsrisico's: op basis van het nu voorliggende definitieve ontwerp zijn hierin op dit moment geen risico’s manifest;

105

Ad 2. Waterboulevard en verbindende pleinen In het kader van het programma Investeren met Gemeenten (IMG) bij de Provincie Overijssel is een subsidieaanvraag ingediend voor een bedrag van €13.150.000 voor de projecten Waterboulevard en Verbindende pleinen. Hiervan is € 0,85 miljoen bestemd voor het onderdeel Verbindende pleinen en € 12,3 miljoen voor het onderdeel Waterboulevard. In het project Waterboulevard wordt het Kanaal De Haandrik tot in het stadscentrum doorgetrokken met verbetering van de ruimtelijke kwaliteit in de onmiddellijke omgeving (kades en oevers). Verbindende pleinen hebben een belangrijke betekenis voor het koppelen van het historische winkelgedeelte (Grotestraat) met het moderne winkelgedeelte en de horeca (uitgaansgedeelte). Met de uitvoering van beide projecten is voor 1 januari 2012 gestart. Dit is aan de provincie meegedeeld. De uitvoering van het Waagplein vordert gestaag, echter de uitvoering van de Waterboulevard is even gestaakt ivm de tijdelijke weg die is aangelegd over het terrein van de Waterboulevard ivm het laden en lossen van vrachtwagens in relatie tot de sluis Eefde. Met de provincie is hierover overleg gevoerd en dit geeft vooralsnog geen problemen. Mede omdat door de provincie een generiek uitstel is verleend tot uiterlijk juli 2012 aan alle ImG projecten. Wij verwachten voor 1 juli de werkzaamheden te kunnen hervatten. Ad 3. Grondexploitatie In de begroting 2011 en tussentijdse rapportages is een hoog risico toegekend aan de grondexploitaties. Duidelijk is dat de grondexploitaties het grootste financieel risico voor de gemeente vormen waarbij pijnlijke keuzes bij de voorjaarsnota 2012 noodzakelijk zijn geweest. In 2011 is de problematiek van het Grondbedrijf in sterke mate toegenomen door de achterblijvende uitgiftes van kavels voor woningbouw en bedrijventerreinen. Daarnaast is vanwege de conjuncturele omstandigheden de waarde van het vastgoed van de gemeente sterk gedaald. Daarbij komt dat de reserves van het Grondbedrijf zijn uitgeput. Tezamen met bijstellingen voor de korte termijn in fasering van de uitgifte en prijzen is een verlies van ruim € 51 miljoen in de jaarrekening verwerkt. Naast deze aanpassingen blijven risico’s voor de grondexploitatie bestaan. Deze hebben onder andere betrekking op de gehanteerde eenheidsprijzen, gehanteerde indexcijfers en de opgenomen hoeveelheid bouwgrond, samen met het uitgiftetempo. Afwijken kunnen grote consequenties hebben. Een uitgebreide risicoanalyse is weergegeven in de paragraaf grondbeleid. Over de voortgang van de grondexploitaties, alsmede de eenheidsprijzen en de te hanteren indexcijfers zal de gemeenteraad via de planning en controlcyclus worden geïnformeerd. Ad 4. Onrendabele uren projecten Op basis van Marsroute 1 en 2 zijn ten aanzien van de grondexploitaties plangebieden verkleind, is het woningbouwprogramma aangepast en de fasering herzien. Het gevolg hiervan is dat binnen de grondexploitaties per jaarschijf minder dekking is voor de inzet van het ambtelijk apparaat. Zonder maatregelen komen de kosten van deze fte’s ten laste van de gemeentebegroting. De “onrendabele uren-problematiek” is niet alleen van toepassing op grondexploitaties maar geldt gemeentebreed t.a.v. projecten. In 2011 heeft dit risico zich in geringe mate voorgedaan omdat er vrijwel afdoende dekkingsbronnen aanwezig waren. De gevolgen zijn verwerkt in de jaarrekening 2012. Deze situatie kan in 2012 vanwege heroverweging van projecten echter verslechteren. Ad 5. Burgemeester Schneiderssingel De Burgemeester Schneiderssingel is opgenomen in het structuurplan Almelo 1996 en het masterplan Almelo 2004. In 2009 is een exploitatieovereenkomst ondertekend met de projectontwikkelaar van het

106

Indiëterrein (nr 2009/12593). Hierin is afgesproken dat de gemeente zorgt voor de ontsluiting van het Indiëterrein door aanleg van de Burgemeester Schneiderssingel. De totale kosten worden geraamd op € 4,8 miljoen. Er wordt rekening gehouden met de aanleg van een deel van de fietssnelweg waarvoor gerekend wordt op een bijdrage van de Regio van minimaal € 1,6 miljoen. Voor het eerste deel van de bijdrage van de Regio (€ 600.000) is een formele aanvraag gedaan. Hiervoor zijn bij de Regio middelen beschikbaar. Het tweede deel van de bijdrage (€ 1 miljoen) is onzekerder omdat deze moet concurreren met andere aanvragen uit de Regio. Medio 2012 wordt hierover besluitvorming verwacht. Ad 6. Ontwikkeling Stationsomgeving Het project Ontwikkeling stationsomgeving Almelo bestaat uit diverse deelprojecten die deels in uitvoering, en deels ook nog in de ontwerp en/of definitiefase verkeren. Mijlpaal in de afgelopen periode was de opening van de P&R garage op 19 januari jongstleden. Andere projectonderdelen (herinrichting stationsplein, herinrichting omgeving P&R garage) zijn inmiddels aanbestedingsgereed of in gevorderde staat van ontwerp. De gewenste tunnelverbreding en de daaraan gekoppelde herinrichting van de westuitgang van het station bevinden zich in de ontwerpfase. Inmiddels is er sprake van een aantal mee- en tegenvallers waarvan de risico’s vooralsnog binnen de projectscope te beheersen zijn. Zo is er nog ruimte aan de opbrengstenkant van de P&R garage (tariefsaanpassing) en zijn er nog besparingsmogelijkheden bij de projectonderdelen die nog niet in uitvoering zijn genomen. Ad 7. Bouwclaims Alle bestaande bouwclaims zijn geïnventariseerd. De stadsadvocaat brengt juridisch advies uit over de prioritering, de rechten en verplichtingen en de verder te volgen procedure. In 2012 worden de claimhouders aangeschreven. Er worden geen nieuwe bouwclaims meer uitgegeven zonder besluitvorming door het college. Het niet inwilligen van een claim kan leiden tot juridische procedures. B.

Open einderegelingen

De gemeente kent een aantal openeinderegelingen, regelingen die niet goed te budgetteren zijn omdat de vraag niet of lastig te beïnvloeden is. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het recht op een uitkering of een vergoeding of een subsidie die is vastgelegd in een wet of verordening. Voldoet men aan de voorwaarden dan is de gemeente gehouden deze uitkering, vergoeding of subsidie te betalen, ongeacht of het geraamde budget toereikend is. Hieronder wordt aangegeven hoe hiermee wordt omgegaan. Ad 8. Leerlingenvervoer De gewijzigde verordening leerlingenvervoer en herziening van een aantal beleidskeuzes hebben effect gehad op de kosten van het leerlingenvervoer. In 2011 is € 105.000 van het beschikbare budget voor leerlingenvervoer niet aangewend. Uitgaande van de over de periode september 2011 tot en met december 2011 afgegeven beschikkingen voor deelname aan het leerlingenvervoer en de daarbij behorende kosten, wordt op basis van extrapolatie op jaarbasis een besparing berekend van € 150.000. In de begroting 2012 is hiermee rekening gehouden. Ad 9. Wmo De Wmo is een open einderegeling en de tekorten worden uit de algemene middelen aangevuld. Het nadeel in 2011 inzake de Wmo valt lager uit dan oorspronkelijk verwacht en er zijn geen redenen om aan te nemen dat dit beeld in 2012 gaat veranderen. Voor de lange termijn (komende 10 jaren) verwachten wij een stijgend gebruik van de Wmo voorziening vanwege de vergrijzing. Mede om deze reden proberen wij het verstrekken van de individuele voorzieningen beheersbaar te maken. Vanaf 2011 zijn een aantal maatregelen getroffen.

107

In de begroting 2011 is een bezuinigingstaakstelling van € 200.000 per jaar oplopend tot € 800.000 structureel in 2014 overeengekomen. Het uitvoeren van de bezuinigingstaakstelling ligt door de beleidswijzigingen die in 2011 zijn ingezet op schema. De uitvoering van de individuele voorzieningen is een ‘gesloten systeem’. Dit betekent dat voordelen gereserveerd worden en nadelen ten laste van de reserve worden gebracht. De stand van de reserve bedraagt mede door het positieve resultaat in 2011 per 1 januari 2012 € 1,8 mln. Naar verwachting wordt de functie begeleiding van de AWBZ vanaf 2013 naar de gemeente gedecentraliseerd als toevoeging aan de Wmo. Het is een operatie die veel inspanningen zal vergen. De financiële contouren tussen Rijk en gemeenten zijn op dit moment nog niet ingevuld. Ad 10. WWB In de begroting is rekening gehouden met een eigen risico van 10% op de bijstandsregeling. Het uitgangspunt daarbij is dat bij overschrijdingen boven de norm van 10% gebruik gemaakt kan worden van de Rijksregeling voor compensatie in de vorm van een zogenaamde Individuele Aanvullende Uitkering. Het risico is echter dat volledige compensatie niet mogelijk zal zijn omdat het macrobudget wordt gekort en door gemeenten overvraagd wordt. Dit risico heeft zich in 2011 gemanifesteerd omdat het ministerie – in onze ogen onterecht- onze aanvraag Individuele Aanvullende Uitkering (IAU) over 2010 heeft afgewezen. In afwachting van een beslissing op bezwaar is in deze jaarrekening een voorziening hiervoor opgenomen van € 2,6 mln. De afwijzing maakt de gedane aanvraag voor 2011 risicovoller, waardoor wij hiervoor een voorziening hebben opgenomen van € 4,3 mln. Ad 11. Schuldhulpverlening en minimaregelingen De laatste jaren laten een toenemend beroep op deze voorzieningen zien. Er zijn maatregelen getroffen om deze regelingen binnen de financiële kaders of met een lagere overschrijding uit te voeren. Bij schuldhulpverlening worden de uitgangspunten meer eigen verantwoordelijkheid, accent op preventie en beperking van de duur van budgetbeheerrekeningen gehanteerd. In het kader van minimabeleid is Verordening Maatschappelijke Participatie afgeschaft en omgezet naar een “in natura”-fonds. De maatregelen hebben vanaf 2012 effect, waardoor het risico op budgetoverschrijdingen wordt beperkt. C.

Verbonden partijen en samenwerkingsverbanden

Op diverse terreinen wordt met andere gemeenten samengewerkt. Hierbij valt te denken aan een muziekschool, sociaal-cultureel en maatschappelijk werk etc. Bezuinigingen bij de ene gemeente leidt veelal tot hogere kosten bij de andere gemeente, omdat de niet op korte termijn beïnvloedbare kosten (vaste kosten) moeten worden opgebracht. Aan mogelijke toekomstige verzelfstandigingen en uitbestedingen (bijvoorbeeld de vorming van de Veiligheidsregio Twente en de overgang van het team Belastingen naar het Gemeentelijk Belastingkantoor Twente) kleven tijdelijke financiële risico’s, met name de afbouw van desintegratiekosten. Daarnaast dient door een tijdige en zorgvuldige voorbereiding van uitbestedingen de continuïteit van de dienstverlening te worden gewaarborgd. Ad 12. Soweco Het exploitatietekort van SOWECO over 2011 wordt ten laste gebracht van de reserves van SOWECO. Voor de nabije toekomst zijn de financiële risico’s hoog vanwege de kortingen van het Rijk op het budget voor de sociale werkvoorzieningsbedrijven ten gevolge van de invoering van de Wet werken naar vermogen. In 2011 is onderzoek gedaan naar de toekomstige positie van SOWECO en zijn er business-cases opgesteld. De raad heeft op 24 april 2012 gesproken over de toekomst van de

108

uitvoering sociale werkvoorziening. In het raadsvoorstel (1200154) stonden 3 scenario’s centraal. De raad heeft een aantal besluiten genomen. De financiële gevolgen van deze scenariokeuze worden verwerkt in de begroting 2013 en de meerjarenraming. Ad 13. XL-Businesspark Het XL-Businesspark is een gemeenschappelijke regeling van de Twentse netwerksteden. De gemeente Almelo participeert hierin voor 23%. Op basis van de voorlopige jaarrekening 2011 bedraagt het exploitatietekort van de gemeenschappelijke regeling 8,5 miljoen euro. De verslechtering wordt voornamelijk veroorzaakt door tegenvallende gronduitgifte. In de Berap 2011 is voor het tekort een voorziening getroffen van € 1,37 mln. Voorziening bedraagt ultimo 2011 € 2,04 mln. Ad 14. Sportaccommodaties Almelo BV Van deze vennootschap is de gemeente Almelo enig aandeelhouder en daarmee financieel risicodrager, waardoor tekorten op de exploitatie voor onze rekening komen. In Berap II 2011 is al melding gemaakt van een structureel nadeel op het zwembad van € 200.000 naar aanleiding waarvan de begroting structureel is gewijzigd en de subsidieverlening 2011 voor het Sportbedrijf is bijgesteld. Het voorlopige exploitatieresultaat van het Sportbedrijf is echter nog € 250.000 nadelig. Dit aanvullende tekort is als last in de jaarrekening van de gemeente verantwoord. In 2011 heeft het college de kaders voor het Sportbedrijf en de uitvoeringsovereenkomst opgesteld, ingaande 2012. Door budget- en prestatie-afspraken te maken, dienen de risico’s te worden beperkt. Het jaar 2012 geldt echter nog als een pilot jaar en blijft het risico bij de gemeente, mede omdat er nog onvoldoende mogelijkheden voor het Sportbedrijf zijn om een weerstandvermogen op te bouwen. Met de directie en de raad van commissarissen van het Sportbedrijf is in 2012 een pakket maatregelen besproken, die na effectuering moeten leiden tot een sluitende exploitatie. Over het effect van de maatregelen op het resultaat in 2012 zal worden gerapporteerd in de Berap 2012. D.

Bedrijfsvoering

Ad 15. Werkplein Noord Twente Het Werkplein Noord Twente is een samenwerkingsverband tussen de gemeente Almelo, het UWV en enkele regiogemeenten op het gebied van Werk en Inkomen. Het werkplein wordt gehuisvest in het Twenthecentrum waarbij de gemeente Almelo optreedt als hoofdhuurder van het Werkplein. Het UWV neemt circa 50 werkplekken af waarmee een bedrag gemoeid gaat van circa 800.000 euro. Als gevolg van de bezuinigingen binnen het UWV staat de afname van de werkplekken door het UWV ter discussie. Met het UWV zijn gesprekken gevoerd waarin wij op het standpunt staan dat de gemaakte contractafspraken t/m 2015 worden nagekomen. Daarna is de bekostiging onzekerder. Ad 16. Personeelslasten De CAO had een looptijd tot juni 2011. Inmiddels is er een nieuwe CAO afgesloten, welke geen financiële consequenties heeft voor de jaarverantwoording 2011. In de begroting 2012 is via een stelpost rekening gehouden met gevolgen van een nieuwe CAO. Ad 17. Bouwleges: Voor de afgegeven bouwvergunning op de huidige nieuwbouwlocatie van het Stadhuis is contractueel een uitgestelde betaling van de bouwleges overeengekomen. De bouwleges bedragen 1,0 miljoen euro. Inmiddels is conservatoir beslag gelegd (zie ook toelichting op de balans, vorderingen).

109

E.

Rijksbeleid

Ad 18. Rijksbeleid & specifieke uitkeringen: In het regeerakkoord zijn decentralisaties aangekondigd op het terrein van onder meer de AWBZ, Jeugdzorg en Wet werken naar vermogen. De overheveling van taken zal gepaard gaan met efficiencykortingen. Ook zijn verlagingen van specifieke uitkeringen in het vooruitzicht gesteld, bijvoorbeeld op het gebied van re-integratie. De filosofie van het Rijk is dat gemeenten de taken goedkoper kunnen uitvoeren en dat het daarom op voorhand gerechtvaardigd is de budgetten te korten. Verder vormt de besteding en verantwoording van specifieke uitkeringen van het Rijk, de provincie en derden een risico. Indien niet aan de voorwaarden wordt voldaan loopt de gemeente het risico een deel van de ontvangen bijdrage te moeten terugbetalen. In 2011 hebben zich op dit vlak geen risico’s gemanifesteerd. Wel is er een korting doorgevoerd op de Decentralisatie Uitkering Bodem. Hierdoor moet het Bodemsaneringsprogramma 2012 – 2014 worden aangepast. Ad 19. Rijksbezuinigingen De macro-economische ontwikkelingen zijn in 2011 verder verslechterd, waardoor het kabinet zich genoodzaakt ziet tot aanvullende bezuinigingen. Dit zal na 2011 zijn weerslag hebben op de algemene uitkering en mogelijk doelsubsidies van het Rijk. De algemene uitkering is de belangrijkste inkomstenbron van de gemeente (circa 30%) en beweegt mee met de uitgavenontwikkeling van het Rijk. Op dit moment is nog niet in te schatten wat de effecten zullen zijn van eventuele aanvullende bezuinigingen van het Rijk. F.

Overig

Ad 20. Leges ID kaarten De Hoge Raad heeft op 9 september 2011 geoordeeld dat gemeenten geen leges mogen heffen voor de Nederlandse identiteitskaart (NIK). Dit heeft ertoe geleid dat wij € 216.000 aan geïnde leges terug hebben moeten betalen. Dit nadeel is verwerkt in de jaarrekening 2011. Er worden nog gesprekken met de VNG en BZK gevoerd om alsnog compensatie voor het geleden verlies te verkrijgen. Ad 21. Kunstwerken (bruggen, viaducten, havens en kademuren) Er is een budget beschikbaar voor het regulier onderhoud (ca € 235.000 voor de kunstwerken en ca € 16.000 voor de kademuren). Daarnaast is jaarlijks een budget beschikbaar voor buitengewoon onderhoud van circa 140.000 euro. Met het inlopen van achterstallig onderhoud, periodiek onderhoud en vervanging van kunstwerken zijn forse bedragen gemoeid.. Er is volop gewerkt aan een meerjarenonderhoudsschema voor kunstwerken. De uitkomst van het meerjarenonderhoudsschema is betrokken bij de voorjaarsnota 2012, zoals opgedragen bij de aangenomen motie BA bij de begroting 2012. In de begroting 2011 zijn middelen vrijgemaakt voor groot onderhoud aan de Dollegoorbrug. Dit onderhoud is in 2011 uitgevoerd. Ad 22. Reserve bovenwijkse voorzieningen Het grondbedrijf stort geld in de reserve BOVO. De reserve BOVO is gevormd om bovenwijkse voorzieningen mede te bekostigen. Bovenwijkse voorzieningen zijn kort samengevat: infrastructurele werken inclusief bewegwijzering gelegen buiten de begrenzingen van in- of uitbreidingsplannen, welke echter voor het functioneren van deze plannen noodzakelijk zijn maar tevens dienstbaar zijn aan andere wijken c.a.. De voeding van deze reserve loopt via de grondverkopen van het grondbedrijf door bij verkoop van bouwgrond een bedrag per m² te storten in de reserve BOVO. Ultimo 2011 is er sprake van een positieve stand. Een aanvullende dotaties is dus niet noodzakelijk. Voor de komende jaren

110

rusten er nog een aantal claims die ten laste van deze reserve gebracht moeten worden. Ook dienen de bedragen die zijn ‘voorgefinancierd’ ten laste van de algemene middelen terugbetaald worden voordat nieuwe claims ten laste van deze reserve gehonoreerd kunnen worden. Schade risico’s Roerende zaken Op dit terrein loopt de gemeente evenals elke eigenaar risico’s van diefstal, tenietgaan van het middel enz. Organisatorisch zijn de nodige voorzorgsmaatregelen getroffen en verzekeringen afgesloten, doch uitsluiten van een (eigen) risico is niet mogelijk. In 2011 hebben zich geen grote schades voorgedaan. Opruimen gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen die door onbekenden op gemeentegrond worden gestort, zullen moeten worden opgeruimd. De kosten hiervan moeten door de gemeente worden gedragen als de eigenaar niet te achterhalen is. Voor de eventuele kosten is geen voorziening aanwezig. Bij calamiteiten waarbij gevaarlijke situaties ontstaan, is de gemeente verplicht deze op te heffen, ook indien geen verhaalsmogelijkheden aanwezig zijn. Deze situatie heeft zich in 2011 niet voorgedaan. Aansprakelijkheden en bedrijfsschade De gemeente heeft zich tegen wettelijke aansprakelijkheden ingedekt door middel van een Algemeen Aansprakelijkheidsverzekering. Hierbij zijn niet de totale schades gedekt; de gemeente heeft een eigen risico van € 2.500 voor zaak- en/of persoonsschade en ook € 2.500 voor vermogensschade per geval. De gemeente kan zich niet indekken tegen het risico van bedrijfsschade, omdat zij door verzekeringsmaatschappijen niet als bedrijf gekenmerkt wordt. Voor vitale onderdelen van de dienstverlening zijn (uitwijk)voorzieningen operationeel. Operationele risico’s Personeel De gemeente loopt net als elk ander bedrijf dat personeel in dienst heeft de volgende personele risico’s: -

Integriteit en fraude

-

Gezondheid

-

Veiligheid en arbeidsomstandigheden

-

Welzijn, kwaliteit en motivatie

-

Naleven wet en regelgeving (rechtmatigheid)

-

Doelmatigheid.

Aansprakelijkheid / bezwaar- en beroepprocedures Het risico dat de gemeente aansprakelijk wordt gesteld voor het niet juist toepassen van de regels en procedures van de interne (bijv. de eigen verordeningen) en de externe wetgeving. Informatievoorziening De organisatie moet permanent worden toegerust om gevraagde kwaliteit, betrouwbaarheid en beschikbaarheid van de gewenste/relevante informatie te leveren. Dit vraagt om de beschikbaarheid van de ICT-infrastructuur en applicaties, het juiste gebruik ervan en de houding van alle medewerkers om alert te zijn op de (blijvende) toegankelijkheid van informatie en de actieve informatievoorziening aan management en bestuur.

111

Strategische risico’s Wettelijke regelingen of verplichtingen Voor de gemeente met al haar verschillende beleidsvelden kunnen nieuwe wetten, wetswijzigingen of aanscherping van bestaande wetten gevolgen hebben met een grote impact. We noemen als concrete voorbeelden: -

Algemene Wet Bestuursrecht

-

Dure woningaanpassingen boven € 20.420

-

Arbo-wetgeving

-

Wet Werk en Bijstand

-

Wet werken naar vermogen

-

Milieuwetgeving

-

Wet Boeten en Maatregelen

-

Wet Kinderopvang

-

BTW-compensatiefonds

-

Wet maatschappelijke ondersteuning

-

Wet op de Ruimtelijke Ordening

-

Grondexploitatiewet

-

Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (Wabo)

-

Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen

Overige algemene strategische risico’s: -

Demografische ontwikkelingen

-

Economische conjunctuur

-

Conflicterend overheidsbeleid

112

7.3 Onderhoud kapitaalgoederen Deze paragraaf onderhoud kapitaalgoederen bevat tenminste de volgende kapitaalgoederen; a. wegen; b. riolering1; c. water; d. groen; e. gebouwen; f. buitensportaccommodaties. Om helder te krijgen waar het in deze paragraaf over gaat worden eerst een aantal van belang zijnde begrippen gedefinieerd. Kapitaalgoederen Kapitaalgoederen zijn duurzame goederen met maatschappelijk of economisch nut, geïnvesteerd in de openbare ruimte ter verkrijging van een langdurig gewenst voorzieningenniveau. Kapitaalgoederen hebben veelal veel waarde en gaan meerdere jaren mee. De kapitaalgoederen zijn voornamelijk gecategoriseerd op vlakniveau; er worden diverse typen ruimten onderscheiden en een type massa. Op lijnniveau wordt riolering onderscheiden. Op puntniveau worden diverse terreinelementen nog niet expliciet als kapitaalgoed geduid, maar impliciet als onderdeel van het vlakniveau; denk hierbij aan openbare verlichting, verkeersregelinstalaties, afvalcontainers of speeltoestellen. Onderhoud en vervanging Bij onderhoud en vervanging staat de instandhouding van de kapitaalgoederen centraal, dat wil zeggen met dezelfde (technische) functionaliteit en esthetische voorwaarden op een bepaald kwaliteitsniveau houden van het kapitaalgoed. Het aanschaffen of realiseren van nieuwe voorzieningen in de sfeer van grote kapitaalgoederen zijn over het algemeen investeringen die in het investeringsplan thuis horen.

De gemeentelijke kapitaalgoederen bestaan uit veel uiteenlopende onderdelen, zoals groenvoorzieningen, speelvoorzieningen, gebouwen voor uitleenlopende functies, bestratingen wegen, rioleringen, waterwegen, diverse verkeerstechnische lekementen, sportterreinen, afvalcontainers, e.d. De onderhoudsbehoefte is grofweg onder te verdelen in 3 soorten: 1. Het klein (gewoon) onderhoud / onvoorzien. De jaarlijks terugkerende vaste onderhoudsbehoefte, het zgn. verzorgingsonderhoud. Planmatig, kort cyclisch zowel preventief evenals correctief onderhoud. Voor de werkelijk hiermede gemoeid zijnde kosten wordt verwezen naar de diverse programma’s. Voor niet planmatige/voorspelbare en toch jaarlijks ad hoc voorkomende kleinere werkzaamheden (hoofdzakelijk herstelwerkzaamheden, niet voorspelbare kleine schades en niet te voorziene externe invloeden) wordt een op ervaring gebaseerd jaarlijks bedrag in de begroting vrijgemaakt. Via adaptief en curatief onderhoud worden deze werkzaamheden tot uitvoering gebracht.

1

Riolering: aangezien het verbreed Gemeentelijk Riolerings Plan via een afzonderlijke nota aan het bestuur is aangeboden maakt het kapitaalgoed riolering geen deel uit van deze paragraaf. Het beleid is conform deze nota uitgevoerd. Het verschil in het ontvangen rioolrecht en de te betalen goot onderhoud cq vervanging van rioleringssystemen is aangewend dan wel toegevoegd aan de tariefsegalisatie reserve riolering.

113

2. Het Groot (buitengewoon) onderhoud. Planmatig, lang cyclisch onderhoud dat met tussenposen van meerdere jaren plaats vindt. Voor al deze onderdelen wordt de planmatige onderhoudsbehoefte op verschillende manieren bepaald. Deels gebeurt dit middels een redelijk objectieve basis; preventief en correctief onderhoud. Dit leidt per kapitaalgoed tot een meerjaren onderhoudsplan (MJOP). Op onderdelen zijn deze meerjaren onderhoudsplannen nog niet aanwezig, ondermeer voor het cultuurtechnische en civieltechnische kunstwerken (bruggen, viaducten, tunnels en oevervoorzieningen) en voor een aantal kleinere kapitaalgoederen als straatmeubilair en afvalcontainers. Deze onderhoudsbehoefte wordt elk jaar opnieuw bepaald door middel van inspecties door de betrokken medewerkers. Jaarlijks leiden de diverse MJOP’s tot een integraal onderhoudsprogramma (Integraal Groot Onderhouds Programma (IGOP)) voor het komende jaar. 3. Vervangingen. Voor een kleiner deel van de kapitaalgoederen gaat het niet om onderhoud in de zin van kwalitatieve instandhouding, maar betreft het hoofdzakelijk volledige vervanging (nieuw beleid), zoals bijvoorbeeld verkeersregelinstallaties, afvalcontainers etc. Hiervoor zijn inventarisaties en gedegen vervangingsschema’s een goede basis voor het bepalen van een meerjarige (economische) vervangingsbehoefte. Volledig ingevoerde beheerplannen en vervangingsschema’s van de kapitaalgoederen genereren de benodigde financiële middelen voor de cyclische onderhoudsbehoefte. AD 1. Het Klein (gewoon) onderhoud /onvoorzien Voor de werkelijk hiermede gemoeid zijnde kosten wordt verwezen naar de diverse programma’s. Specifiek met betrekking tot het product verharding kan geconcludeerd worde dat er geen ruimte meer is in de reserve wegen. Deze reserve is geheel gebruikt om het tekort van 2011 te dekken. AD 2. Het Groot (buitengewoon) onderhoud: Door het team Vastgoed worden jaarlijks onderhoudsinspecties ten behoeve van gebouwen uitgevoerd. Op basis van deze inspecties zijn prioriteiten gesteld die zijn weerslag hebben gekregen in de begroting 2011. Voor het jaar 2011 is een bedrag van € 2.099.060 beschikbaar voor buitengewoon onderhoud. In 2011 zijn voor € 1.474.969 uitgaven gedaan op buitengewoon onderhoud-projecten. Jaarlijks stelt het college een programma vast voor groot onderhoud van verhardingen en rioleringen. Dit programma gaat uit van het daarvoor beschikbare bedrag in de programmabegroting. Om de beschikbare budgetten zo efficiënt mogelijk in te zetten wordt een integraal programma opgesteld. De gegevens uit de beheersystemen zijn gebruikt om een integraal programma op te stellen. AD 3. Vervangingen Voor een kleiner deel van de kapitaalgoederen gaat het niet om onderhoud in de zin van kwalitatieve instandhouding, maar betreft het hoofdzakelijk volledige vervanging, zoals bijvoorbeeld verkeersregelinstallaties, lichtmasten, afvalcontainers, etc. Hiervoor zijn inventarisaties en gedegen vervangingsschema’s een goede basis voor het bepalen van een meerjaren vervangingsbehoefte. Volledig ingevoerde beheerplannen en vervangingsschema’s van kapitaalgoederen generen de benodigde financiële middelen voor de cyclische onderhoudsbehoefte.

Areaaluitbreidingen

114

Als gevolg van fysieke (in/)uitbreidingen (nieuw beleid, vervangingen, investeringsplan) in de stad ontstaan meerkosten, zoals hogere onderhoudskosten door uitbreiding van groenstroken of meer onderhoud aan wegen door stadsuitbreiding. Voor areaaluitbreiding, in zowel fysiek, sociaal en demografisch opzicht, werd voorheen een stelpost beschikbaar gesteld (2011: € 225.000). Met ingang van 2012 is deze stelpost in het kader van bezuinigingen komen te vervallen. Wat de consequenties zijn en wat dit concreet gaat betekenen is op dit moment nog niet duidelijk, hierover vindt nog overleg plaats.

De volgende producten vanuit de kapitaalgoederen komen in aanmerking voor structureel onderhoud en vervangen: Verharding, verkeersmaatregelen, wegmarkering, wegmeubilair, straatnaamborden en verkeersborden: Voor verharding zijn meerjaren onderhoudsprogramma’s beschikbaar. Het meerjaren onderhoudsprogramma wordt vastgesteld o.b.v. inspecties die plaats vinden gebaseerd op CROW eisen. (CROW is het nationale kennisplatform voor infrastructuur, verkeer, vervoer en openbare ruimte. CROW is de afkorting van Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond-, Wateren Wegenbouw en de Verkeerstechniek.) Voor de komende vier jaren is een inschatting gemaakt van het noodzakelijke groot onderhoud. Dit puur op basis van de inspectiegegevens en zonder rekening te houden met andere disciplines en (stads)ontwikkelingen. Bij vervanging van verharding worden automatisch ook de randvoorzieningen vervangen. Voor deze randvoorzieningen zijn geen specifieke beheerplannen en/of budgetten beschikbaar. Openbare verlichting: Het huidige budget voor openbare verlichting is toereikend voor de dagelijkse kosten, te weten het onderhoud en de energiekosten. Er wordt gebruik gemaakt van het beheerssysteem waaruit meerjaren onderhoudsprogramma’s worden vastgesteld. Civieltechnische Kunstwerken: Budget in de onderhoudsbegroting is toereikend voor curatief onderhoud. Groot onderhoud en vervanging zijn hierin niet meegenomen en worden onderzocht. Kanalen, havens en kademuren: Budget in de onderhoudsbegroting is toereikend voor curatief onderhoud. Groot onderhoud en vervanging zijn hierin niet meegenomen en worden onderzocht.

Openbaar groen: Al het openbaar groen wordt geregistreerd in het beheerssysteem. Vandaaruit worden aan de diverse beheertype werkpakketten gekoppeld. Dit leidt tot een bestek die precies omschrijft welk preventief onderhoud per beheertype moet worden uitgevoerd. Voor bomen is een specifiek beheerssysteem waarmee we de registratie van de VTA inspectie aantoonbaar maken en daarmee voldoen aan de wettelijke onderhoudsplicht. De inspecties kunnen leiden tot correctief onderhoud. Speelvoorzieningen: Alle speelvoorzieningen worden geregistreerd in het beheerssysteem.

115

Voor speelvoorzieningen is een specifiek beheerssysteem waarmee we met de registratie van de kleine en grote inspecties aantoonbaar maken en daarmee voldoen aan de wettelijk onderhoudsplicht. De inspecties kunnen leiden tot correctief onderhoud. Verkeerstechnische installaties: Voor VRI's zijn geen onderhoudsprogramma's aanwezig. Installaties worden vervangen op basis van incidenteel beschikbaar gestelde projectgelden. Gebouwen: Middels een meerjaren onderhoudsplanning welke periodiek wordt geactualiseerd zijn de gegeven van onderhoud en vervanging in beeld. Buitensportaccommodaties Op basis van jaarlijkse inspecties wordt een programma buitengewoon onderhoud opgesteld.

116

7.4

Financiering De financieringsparagraaf (ook wel de treasuryparagraaf genoemd) is samen met het treasurystatuut bij de invoering van de wet Fido per 1 januari 2001 verplicht gesteld. Het doel is om de raad op deze wijze beter te informeren omtrent het treasurybeleid en de beheersing van financiële risico’s. In het treasurystatuut zijn eenduidige bepalingen opgenomen omtrent het toegestane risicoprofiel van de leningen en uitzettingen, het gebruik van financiële derivaten, geldstromenbeheer, administratieve organisatie en interne controle. Het algemene beleidsuitgangspunt van het treasurybeleid van de gemeente Almelo is als volgt omschreven: “De gemeente voert – gelet op haar publiekrechtelijke taak om maatschappelijk kapitaal te beheren – op centraal niveau een risicomijdend treasurybeleid. Binnen dit risicomijdend beleid stelt de gemeente zich ten doel een zo hoog mogelijk rendement over het belegd vermogen en/of zo

laag

mogelijke

kosten

over

leningen

te

realiseren,

binnen

duidelijk

geformuleerde

randvoorwaarden, ter beperking van risico’s.” Risicobeheer Dit onderdeel geeft een samenvatting van het

risicoprofiel en is het kernonderdeel van de

treasuryparagraaf. Onder risico’s worden hier verstaan zowel renterisico’s als krediet-risico’s. De volgende onderdelen illustreren hoe de diverse risico’s gecomprimeerd in beeld kunnen worden gebracht. Renterisico’s vlottende schuld Als grondslag van de wettelijk toegestane omvang van de kasgeldlimiet wordt aangehouden de omvang van de jaarbegroting per 1 januari voor het gehele begrotingsjaar. Berekening kasgeldlimiet De kasgeldlimiet moet berekend worden bij de aanvang van elk kalenderjaar en bij wijziging van elk percentage Begrotingstotaal 2011 Het bij ministeriele regeling vastgestelde percentage

€

Kasgeldlimiet

€

301.000.000 8,5 % 25.585.000

De kasgeldlimiet stelt een grens aan de omvang van de korte schuld waarover de gemeente renterisico mag lopen. Dit houdt in dat kapitaalwerken eerst kunnen worden gefinancierd tot maximaal het bovengenoemde bedrag, alvorens een vaste geldlening, langer dan 1 jaar, afgesloten dient te worden. Tot maximaal het bedrag van de kasgeldlimiet loopt de gemeente renterisico, gebaseerd op leningen over een termijn van korter dan 1 jaar.

Het verloop van de kasgeldlimiet over het jaar 2011 is opgenomen in de volgende tabel:

117

Kasgeldlimiet Jaar 2011 Kwartaal 1

Omvang begroting jaar 2011

Bedragen x € 1.000) Gemiddeld per Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4

301.000

301.000

301.000

301.000

25.585

25.585

25.585

25.585

36.667 15.523

0 18.807

10.000 4.169

0 16.449

3 Vlottende middelen - Contante gelden in kas - Tegoeden in rekening courant - Overige uitstaande gelden (niet vast)

48 1.752

46 2.381

36 2.511

40 1.903

4 Totaal netto vlottende schuld ( 2 -/- 3)

50.390

16.380

11.622

14.506

-24.805

9.205

13.963

11.079

1 Toegestane kasgeldlimiet (8,5%) 2 Omvang vlottende korte schuld - Opgenomen gelden < 1 jaar - Schuld in rekening-courant - Gestorte gelden door derden - Overige geldleningen (niet vast)

Ruimte (+) Overschrijding (-) (1-4)

Per kwartaal moet aan de provincie gerapporteerd worden als de kasgeldlimiet wordt overschreden. Het gaat hierom het gemiddelde van de saldi per de eerste van de maand. Uit bovenstaande tabel blijkt dat de gemeente de kasgeldlimiet in het jaar 2011 alleen in het eerst kwartaal heeft overschreden.

Renterisico’s vaste schuld De renterisico’s op de vaste schuld worden ingekaderd middels de renterisiconorm. Als lange financiering wordt volgens de Wet Fido aangemerkt, alle financieringsvormen met een rentetypische looptijd langer dan 1 jaar. Vanaf 2009 is de nieuwe renterisiconorm van kracht. De nieuwe renterisiconorm is eenvoudig, ziet vooruit en is direct gerelateerd aan het budgettaire risico. De renterisiconorm heeft als doel om het renterisico bij herfinanciering te beheersen. De nieuwe renterisiconorm houdt in, dat de jaarlijkse verplichte aflossingen en renteherzieningen niet meer bedragen dan 20% van het begrotingstotaal. Het begrotingstotaal komt daarbij in de plaats van de totale vaste schuld. Dit sluit ook beter aan bij de berekening van de kasgeldlimiet, want deze limiet is ook gekoppeld aan het begrotingstotaal (zie hierboven). Jaarlijks mogen de renterisico’s uit hoofde van renteherziening en herfinanciering niet hoger zijn dan 20% van het begrotingstotaal zijn. De tabel op de volgende pagina geeft de renterisiconorm voor het jaar 2011 weer:

118

Stap

Variabelen Renterisico(norm)

Werkelijk 2011

Begroot 2011

1 2

Renteherzieningen Aflossingen

0 55.428.494

0 48.766.227

3

Renterisico (1+2)

55.428.494

48.766.227

4

Renterisiconorm

60.200.000

60.200.000

5a 5b

Ruimte onder renterisiconorm (4>3) Overschrijding renterisiconorm (3>4)

4.771.506

11.433.773

4a

Berekening renterisiconorm Begrotingstotaal

4b

Percentage regeling

301.000.000 301.000.000

Renterisiconorm (van alleen jaar T) (4a*4b)

20%

20%

60.200.000

60.200.000

In de bovenstaande tabel wordt weergegeven dat de Gemeente Almelo ruimschoots voldoet aan de gestelde renterisiconorm van maximaal 20% van de vaste schuld voor het jaar 2010. In 2011 zijn een aantal leningen vervroegd afgelost voor een bedrag van € 6,5 miljoen, dit verklaart het verschil tussen de werkelijke en de begrote aflossingen. De doelstelling hiervan is dat bij een gelijkmatige opbouw van de leningenportefeuille, waarbij niet in enig jaar een onevenredig deel van de leningenportefeuille geherfinancierd behoeft te worden, het renterisico op de vaste schuld gespreid wordt over de jaren. Financiering Dit onderdeel geeft inzicht in de ontwikkeling van de financieringspositie van de gemeente en de daarbij horende financieringsbehoefte, rekening houdend met (geplande) investeringen en beschikbare interne en externe middelen. De ontwikkeling van de financieringspositie is bepalend voor de leningenportefeuille. Mutaties vaste schuld in 2011

Stand per 01/01/11 Nieuwe leningen Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen Renteaanpassing (oud percentage) Renteaanpassing (nieuw percentage) Totaal

€ €

Bedrag

Gemiddelde rente

224.281.804 +/+91.000.000 -/- 55.428.494

3,160 % 2,900 %

259.853.310

3,068 %

Invloed op de gemiddelde rente -0,092 %

In 2011 zijn de volgende langlopende geldleningen opgenomen: Bedrag 21.000.000 21.000.000 21.000.000 25.000.000 3.000.000 91.000.000

Opgenomen bij Bank Nederlandse Gemeenten Bank Nederlandse Gemeenten Nederlandse Waterschapsbank Nederlandse Waterschapsbank Bank Nederlandse Gemeenten

Rentepercentage 2,790% 3,400% 3,930% 1,900% 2,479%

Looptijd/vorm Opmerkingen 3 jr./fixe 5 jr./fixe 8 jr./fixe 1jr./1 dag 5 jr./fixe

Consolidatie vlottende schuld Consolidatie vlottende schuld Consolidatie vlottende schuld Consolidatie vlottende schuld Doorverstrekt aan de IGM

Renteverdeeldienst De rente verdeeldienst is een kostenplaats waarop de betaalde rente (uitgaven) en de ontvangen rente (inkomsten) wordt verantwoord. Het verschil tussen de betaalde en ontvangen rente is het renteresultaat (ook wel saldo financieringsfunctie genoemd). 119

Renteontvangsten en -uitgaven 2011

Ontvangsten Uitgaven Langlopende geldleningen € 10.196.178 414.166 Kortlopende geldleningen Eigen financieringsmiddelen 4.840.880 Door derden belegde reserves 1.975 Provisie geldleningen 827.648 Overige renteopbrengsten -/- 471.583 Producten gewone dienst € 10.619.682 8.510.187 Kapitaal grondbedrijf Totaal € 19.129.869 € 15.809.264 Het voordelig saldo ad € 3.320.605 is ten gunste van het product algemene dekkingsmiddelen gebracht. Kredietrisico’s op verstrekte gelden Ten behoeve van de uitoefening van de publieke taak kunnen gemeenten leningen verstrekken. De publieke taak zelf wordt door de wetgever niet nader omschreven. In het gemeentelijk treasury-statuut is hieromtrent het volgende uitgangspunt opgenomen: “Het aangaan van geldleningen, het uitzetten van middelen en het verlenen van garanties mag uitsluitend uit hoofde van de publieke taak”. Per 31 december 2011 zijn de volgende geldleningen verstrekt: Verstrekte leningen c.q. te verstrekken leningen ultimo 2011

120

Woningcorporaties met garantie WSW

€

43.119.134

Leningen t.b.v. de Industriegebouwen Maatschappij

-

9.065.611

Project Twentex

-

136.134

Weverhuisje

-

9.000

Diverse Sportverenigingen

-

179.321

Essent

-

453.780

Vitens

-

1.826.865

Lening aankoop grond Waterrijk

-

8.500.000

Leningen huurkoophallen

-

2.014.784

Bruglening Enexis

-

3.888.005

Lening sfeerverlichting binnenstad

-

74.520

7.5 Bedrijfsvoering Personeel en Organisatie Wat hebben we afgesproken bij vaststelling begroting 2011 Uitwerking van “meer regie en minder (uitvoerende) taken” door - het leveren van een bijdrage aan de takenanalyse; - begeleiden en faciliteren van krimp; - flexibiliteit / mobiliteit (ingaande najaar 2010 doorlopend na 2011): o iedereen in algemene dienst o aanpassing sociaal statuut o ontwikkeling en inrichting mobiliteitspunt zowel voor zowel korte als lange termijn en gericht op het verkrijgen van breder inzetbare medewerkers o doorontwikkeling van rollen / competenties / leiderschap o organisatieontwikkeling (ontwikkelen van een visie). Strategische personeelsplanning Om beter sturing te kunnen geven aan externe ontwikkelingen, wijzigende strategische doelstellingen of inzetbaarheidvraagstukken is meer zicht nodig op het intern arbeidspotentieel. Almelo als opleidingsgemeente Gemeente Almelo als opleidingsgemeente. P&O zal hieraan concreet invulling gaan geven door deze wens uit te werken met de Saxion Hogescholen en het ROC van Twente.

Wat hebben we gedaan Aanstelling in algemene dienst

Toelichting Het college van B&W heeft op 11 januari 2011 ingestemd met het voorstel om iedereen in algemene dienst aan te stellen. De medewerkers zijn hierover per brief geïnformeerd.

Ontwikkelen flankerend beleid

Beleid ontwikkeld om de bezuingingstaakstelling en krimp binnen de organisatie te kunnen realiseren door o.a. instellen van diverse (financiële) regelingen voor mobiliteitsbevorderende maatregelen uitstroom.

Oprichting en doorontwikkeling LBC

Loopbaancentrum is in januari 2011 opgericht en operationeel. 1/4 van het personeelsbestand is ingeschreven De focus heeft het eerste half jaar met name gelegen op de intakegesprekken en mobiliteitsinstrumenten. Er hebben zich in het eerste half jaar ca 235 mensen ingeschreven. Het tweede half jaar is gericht op het doorontwikkelen van het loopbaancentrum en de mogelijkheden tot regionale samenwerking. De externe focus heeft tot doel om een regionaal LBC te realiseren met een virual portal waarin een netwerkbrede overzicht is van alle bovenformatieve medewerkers én het regionaal aanbieden van de diverse mobiliteitsinstrumenten en-opleidingen die de verschillende organisaties afzonderlijk aanbieden. De interne focus ligt op de eerste plaats bij de begeleiding van de bovenformatieven en de kansen voor de ingeschrevenen bij het LBC indien er (tijdelijke) vacatures voordoen. Daarnaast is het van belang om een strategische personeelsplanning te realiseren die aansluit bij de ontwikkelingen van de organisatie en het rijk zodat ook vroegtijdig ingespeeld kan worden bij het opleiden van bovenformatieve en/of loopbaancentrumkandidaten bij toekomstige hiaten binnen taakof beleidsvelden.

Plan van aanpak voor mens en organisatie, subproject

Een van de onderdelen van het uitvoeringsprogramma het verschil maken is het projectonderdeel Mens en organisatie. De 121

Het verschil maken.

uitgangspunten zijn geënt op het principe goed werkgeverschap waarbij er oog is voor de medewerkers, wijze van leidinggeven, mogelijkheden rondom mobiliteit irt capaciteiten van medewerkers vs de te verwachten uitstroom, (landelijke ontwikkelingen die extra inzet vergen. Deze aspecten worden uitgewerkt in de deelprojecten: resultaatgericht sturen, managementdevelopment programma’s, mobiliteit, strategische personeelsplanning en een talentenprogramma geënt op binden en boeien.

Almelo als opleidingsgemeente

Met het oog op verdergaande regionale samenwerking is de koers gelegd op het gezamenlijk instellen en aanbieden van diverse mobiliteitsbevorderende en ondersteunende instrumenten waar opleidingen ook een van de onderdeel is. Enschede heeft hierin al grote stappen gemaakt en Almelo zal in kader van efficiency en kostenbesparing hierbij zoveel mogelijk aanhaken, waarbij specifieke opleidingen en expertise opgenomen c.q. aangeboden wordt.

Informatiebeleid en informatietechnologie Wat hebben we afgesproken bij vaststelling begroting 2011 Door)ontwikkeling digitale dienstverlening met o.a. de implementatie van een e-loket Belastingen. Invoering Decos als gemeentebreed documentmanagementsysteem voor het creëren en opslaan van documenten. Conform de wet- en regelgeving wordt in 2011 de procedure gestart voor vervanging van papier door digitaal (substitutie). Zaakgericht werken. Randvoorwaarde voor het zaakgericht werken is o.a. de implementatie van een zaaksysteem en een klantcontactsysteem. In 2011 wordt dit geïmplementeerd met o.a. een koppeling naar Decos voor de opslag van zaakdossiers. Hiermee wordt tevens voldaan aan een aantal van de aanbevelingen van het rapport van KPMG, zoals statusmeldingen aan belanghebbenden, digitale dossiervorming en workflow. Introductie Sharepoint voor o.a. vervanging van het huidige intranet. Daarnaast wordt Sharepoint de portal voor toegang tot documenten, dossiers, e-mail, etc. Kortom: de portal voor de medewerkers. Terugbrengen van het aantal applicaties is een belangrijke uitdaging in 2011. “zonder snoei geen bloei”, een motto voor 2011 om het aantal applicaties te verminderen en daardoor de kosten voor beheer te verlagen en te voldoen aan één van de principes van de informatiearchitectuur. Opstarten vervangingstrajecten voor o.a. de Office-omgeving, diverse informatiesystemen voor weg-, riool- en groenbeheer, de servicedesktool Marval en telefonie. Conform actieplan publieksdienstverlening de implementatie van een klantcontactsysteem, gekoppeld aan een zaaksysteem, te beginnen bij Publiekszaken en de Omgevingsvergunning.

122

Wat hebben we gedaan E-loket belastingen gerealiseerd

Invoering Decos

Zaakgericht werken

Introductie SharePoint

Toelichting Via MijnAlmelo bieden we inwoners de volgende diensten aan: - aan- of afmelden hond - een machtiging afgeven voor automatische incasso - raadplegen taxatieverslag - digitaal bezwaar maken - een kopie aanslag downloaden - een verzoek om kwijtschelding indienen. -

documentmanagementsysteem is geïmplementeerd procedure substitutiemachtiging is gestart en wordt naar verwachting eind 2012 afgerond.

Civision Zaaksysteem is geïmplementeerd, het project zaakgericht werken is gestart -

Fase 1, vervanging intranet is gerealiseerd In 2012 wordt SharePoint verder uitgerold voor de opslag van documenten.

Terugbrengen aantal applicaties

In 2012 gaan we over op Windows7, waarbij we een groot aantal applicaties gaan schrappen.

Vervangingstrajecten

Diverse applicaties in gebruik bij SB zijn vervangen door één applicatie van één leverancier.

Implementatie Klantcontactsysteem

Het klantcontactsysteem is in 2011 geïnstalleerd en voor een aantal processen al in gebruik (bijv. de energiesubsidie). Verder is er een koppeling met Decos en de afsprakenmodule GBos gemaakt. Begin 2012 wordt het KCS verder uitgerold, het eerst bij het callcenter, maar gekoppeld aan het project zaak- en procesgericht werken voor steeds meer processen en producten.

Inkoop Wat hebben we afgesproken bij vaststelling begroting 2011 In 2011 doorgaan met het professionaliseren van de inkooporganisatie met aandacht voor de onderstaande onderwerpen. Wat hebben we gedaan Duurzaam inkopen

Toelichting De monitor Duurzaam Inkopen 2010 is uitgevoerd met als resultaat dat 91% duurzaam is ingekocht. De doelstelling voor de periode 2010 tot 2015 ligt tussen de 75 en 100%. Er is niet per jaar ingezet op een concreet percentage, maar op een groeipad. De doelstelling voor 2015 blijft staan op 100% duurzaam inkopen.

Social Return on Investment

Het vastgestelde beleid eind 2010 is in 2011 geïmplementeerd door het in de aanbestedingen vanaf € 50.000,- op te nemen.

Positie lokale ondernemers

In januari 2011 heeft een bijeenkomst plaatsgevonden in het Polman stadion voor lokale ondernemers, onder andere over het inkoopbeleid van de Gemeente Almelo. In het najaar van 2011 heeft een bijeenkomst plaatsgevonden met de portefeuillehouders Economische zaken in de regio om te komen tot een meer afgestemd inkoopbeleid bij de 14 Twentse gemeenten. 123

Verplichtingenadministratie

Realiseren bezuinigingen

In 2011 is een pilot uitgevoerd met een verplichtingenadministratie, waarbij de opdracht automatisch gekoppeld wordt aan de facturen. De pilot was gericht op externe inhuur. De inkooptaakstelling 2011 is ingevuld en er zijn aanbestedingen uitgevoerd, zodat de inkooptaakstelling 2012 ook ingevuld kan worden.

Diverse Europese aanbestedingen

Onder andere de Europese aanbestedingen Accountant, Multifunctionals, Verzekering eigendommen, Personeelinformatiesysteem en Salarisverwerking, Media Inkoop en Administratie, Kleding, Afval gemeentelijke panden, Gas, Elektriciteit, Drukwerk en Dienstauto’s zijn uitgevoerd.

Verdere samenwerkingsmogelijkheden verkennen in Netwerkstad

Na een verkenning is besloten om een aantal professionaliseringstrajecten gezamenlijk op te pakken door vanaf 2012 1 dag in de twee weken fysiek samen te gaan werken.

Facilitaire zaken Wat hebben we afgesproken bij vaststelling begroting 2011 Deelname aan 2 grote huisvestingsprojecten. Input leveren aan het project Het Nieuw Werken. Uitvoeren van 2 Europese aanbestedingen Wat hebben we gedaan Project nieuw stadhuis

Toelichting Deelnemen in adviserende rol binnen verschillende onderdelen van de projectorganisatie. Dit vooral t.b.v. de VO-fase. Begin 2011 betrokken bij de heroverwegingen rondom het scenario renovatie.

Project werkplein

Deelnemen in een uitvoerende rol om het inrichtingsplan te vertalen naar de fysieke inrichting. Complex vanwege veranderende wensen en eisen in samenwerking met het UWV.

Project het nieuwe werken

De pijler huisvesting is voor het project uitgewerkt voor het ambitiedocument en het programma van eisen.

Aanbesteding drukwerk en hoogvolume printen

Samen met communicatie en inkoop uitvoeren van de Europese aanbesteding drukwerk.

Aanbesteding bedrijfsafval

Naast het opstarten en doorlopen van de Europese aanbestedingsprocedure is er ook aandacht besteed aan afvalscheiding, ophaalfrequentie en benodigde afvalcontainers. Dit alles heeft geleid tot een forse besparing op de uitgaven.

Onderzoek facilitaire kengetallen

Het afgelopen jaar is samen met de netwerksteden Hengelo en Enschede deelgenomen aan het onderzoek. Het heeft geleid tot inzicht in de eigen kosten ten opzichte van andere gemeenten. De intentie is om te benchmarken met de netwerksteden.

124

Financiën Wat hebben we afgesproken bij vaststelling begroting 2011 Financiën zal een forse bijdrage leveren aan de ‘takenanalyse’ en bezuinigingen. Ook de monitoring van tijdige en volledige uitvoering van de bezuinigingen maakt hiervan onderdeel uit. Evenals in 2010 voor de eerste keer, zal in 2011 de jaarverantwoording 2010 in mei in de Raad worden vastgesteld, om daarmee een betere fasering ten opzichte van de Voorjaarsnota te bewerkstelligen. In samenwerking met de Raadscommissie P&C wordt de Planning & Control-cyclus verbeterd. Er zijn vier nieuwe programma’s benoemd. Deze worden inhoudelijk verder doorontwikkeld. Vervolgens zal ook de financiële verordening art 212 Gemeentewet moeten worden aangepast. In 2010 is gestart met de opmaat naar een geactualiseerde nota weerstandsvermogen en risicomanagement. Deze zal in 2011 aan de raad worden aangeboden.

wat hebben we gedaan Monitoring takenanalyse en bezuinigingen

Toelichting Bij de Voorjaarsnota 2011 heeft de raad een set bezuinigingsvoorstellen vastgesteld. In de Berap en programmabegroting 2011 hebben wij deze monitoring expliciet uitgevoerd. De monitoring van taakstellingen en bezuinigingen is een continue aandachtspunt.

Opstellen Jaarverantwoording 2010, Voorjaarsnota 2011, Berap en Programmabegroting 2012 Aanpassing financiële regelgeving

Deze produkten zijn conform de bestuursplanning vastgesteld. Voor de jaarverantwoording 2010 is door de accountant een goedkeurende verklaring afgegeven voor de getrouwheid en de rechtmatigheid.

Verbetering paragraaf Weerstandsvermogen in begroting 2012

Financiën heeft input geleverd het realiseren van verbetering paragraaf weerstandsvermogen in de programmabegroting 2012. Zie onderdeel Kwaliteitszorg en Auditing. De conceptfinanciële verordening regelt dat er geen aparte nota weerstandsvermogen en risicomanagement wordt opgemaakt, maar dat deze informatie telkens geactualiseerd in de paragraaf weerstandsvermogen bij de programmabegroting, jaarverantwoording en voorjaarsnota wordt opgenomen.

Verbetering P&C-cyclus en doorontwikkeling programma’s

Zie Programma Bestuurskracht en Bestuurscultuur. In 2011 zijn op verzoek van de raad bij de jaarverantwoording 2010 en de programmabegroting 2012 de Bestuurlijke Hoofdlijnen samengevat weergegeven zowel beleidsmatig als financieel.

Europese aanbesteding accountancydiensten

In 2011 heeft de Europese aanbesteding accountancydiensten Netwerkstad plaatsgevonden door de Netwerkstadgemeenten Enschede, Hengelo, Almelo, Borne en Oldenzaal, aangevuld met de gemeente Losser en de Regio Twente. Deze aanbesteding heeft als uitkomst dat vanaf 2012 Ernst & Young Accountants de accountancydiensten gaat uitvoeren voor de 7 organisaties

Financiën heeft input geleverd voor aanpassing van de financiële verordening en de controleverordening. Zie onderdeel Kwaliteitszorg en Auditing

125

Kwaliteitszorg en auditing Wat hebben we afgesproken bij vaststelling begroting 2011 Uitbouw van de adviesrol, zodat audits sterker gaan bijdragen aan verbeteringen in de organisatie. Beleidsevaluatie en statistische gegevensverwerking. Uitvoering van audits op basis van risico-analyse.

Wat hebben we gedaan Uitvoering control- en auditplan

Toelichting Naast de verplichte rechtmatigheidsonderzoeken die voorwaarde zijn voor een goedkeurende accountantsverklaring zijn audits en quick-scans uitgevoerd op risicovolle dossiers. Bevindingen en aanbevelingen worden door de lijnorganisatie opgepakt. Door deze risicogerichte, meer selectieve benadering is het rendement van de onderzoeken toegenomen.

Aanpassing financiële regelgeving

De financiële verordening, de controleverordening en de verordening doelmatigheid en doeltreffendheid waren niet meer actueel door wijzigingen in de p&c-cyclus, deregulering en uitbouw van het risicomanagement.

Verbetering paragraaf Weerstandsvermogen in begroting 2012

Er is een centraal risicobestand gevormd om beter zicht te krijgen op de omvang van de risico’s die de gemeente loopt en de getroffen beheersmaatregelen.

Omnibuspanel

Onder de leden van het panel (ruim 3000 Almelo-ers zijn vijf peilingen uitgevoerd, de uitkomsten zijn op www.almelo.nl gepubliceerd.

Onderzoek “Demographic Change”

Onderzoek is gedaan naar de lange-termijn bevolkingsprognoses. De uitkomsten zijn intern en aan de raad gepresenteerd en vormen input voor de fundamentele keuzes bij de voorjaarsnota.

126

7.6 Verbonden partijen Deze paragraaf verschaft inzicht in beleidsmatige en financiële betrokkenheid van de gemeente bij verbonden partijen. Verbonden partijen zijn een middel om gemeentelijk beleid uit te voeren en doelen te realiseren. Het zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties waarin de provincie onderscheidenlijk gemeente een bestuurlijke én een financieel belang heeft. Een financieel belang is een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is indien de verbonden partij failliet gaat onderscheidenlijk het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Bestuurlijk belang is zeggenschap, hetzij uithoofde van vertegenwoordigingen in het bestuur hetzij uit hoofde van stemrecht. Over het algemeen gaat het bij verbonden partijen om bedrijven waar de gemeente aandelen heeft en ook om de gemeenschappelijke regelingen, zoals bijvoorbeeld de Regio Twente. Het beleid van overheden is over het algemeen niet gericht op het hebben van deelnemingen omdat beleggen nu eenmaal geen publieke taak is. Toch heeft Almelo (net als andere overheden) een aantal deelnemingen in bezit. Deze zijn vooral vanuit het verleden ingegeven door het feit dat private partijen bepaalde publieke belangen niet of onvoldoende konden waarborgen. Met de discussienota deelnemingen van 2007 zijn de verbonden partijen (opnieuw) tegen het licht gehouden. De raad heeft als uitgangspunt vastgesteld dat de gemeente alleen deelnemingen houdt wanneer daarmee expliciet een publiek belang is gediend. Het verwerven van inkomsten alleen is onvoldoende reden. Van een aantal deelnemingen gaf u aan dat zij in principe niet meer vallen onder het publieke belang. Dit zijn Twence, Crematoria Twente, Twente Milieu, Kabelbedrijf Cogas en de Bank Nederlandse Gemeenten. Bij deze deelnemingen is of wordt afstoting onderzocht. Omdat er bestuurlijk gezien een afstand is tussen de gemeentelijke organisatie en de verbonden partij, is het goed om te kijken hoe de gemeente ze het beste aan kan sturen. In 2010 is een uitgebreide beschrijving gemaakt over de verbonden partijen. Hiermee is inzichtelijk gemaakt welke risico’s er kunnen optreden bij verbonden partijen. De paragraaf verbonden partijen kent een vaste indeling en sluit aan bij de verbeteringen die u voorstaat om meer inzicht te krijgen in de verbonden partijen. In verband met het faillissement van de Coöperatieve vereniging VAOP per 11 juli 2011 is deze verbonden partij niet meer opgenomen in de paragraaf. De contracten die Almelo had met de VAOP voor de verwerking van oud papier en glas, zijn (tijdelijk) ondergebracht bij Twence resp. Twente Milieu. In deze paragraaf komen de volgende partijen aan de orde: -

Twente Milieu Regio Twente Twence Beheer b.v. Soweco n.v. Stadstoezicht Almelo Sportaccommodaties Almelo b.v. Cogas n.v.

-

Waterleiding Maatschappij Vitens n.v. Openbaar Lichaam Crematoria Twente Enexis Holding n.v. Attero Holding n.v. Stadsbank Oost Nederland NV Industriegebouwmaatschappij Publiek Belang Elektriciteitsproductie Overige verbonden partijen

127

a. b. c.

d.

e.

f.

g.

h. i.

j.

k. l. m.

128

Naam Twente Milieu nv Vestigingsplaats Enschede Openbaar belang: waarop participeert de gemeente? Ja, er is een openbaar belang, maar dit kan inmiddels ook door het particuliere bedrijfsleven worden gewaarborgd. Het is daarom geen echt publieke taak meer. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Eigen vermogen ultimo 2010: € 6.363.103. Vreemd vermogen ultimo 2010: € 16.530.222. Resultaat van de verbonden partij. Nihil. De solvabiliteit van Twente Milieu nv is te laag om over te gaan tot het uitkeren van dividend (conform statuten). Twente Milieu nv is bezig met een inhaalslag ten aanzien van de solvabiliteit, onder andere door een opslag op de tarieven wil men in de toekomst groeien naar een solvabiliteitspercentage van circa 25%. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Twente Milieu is een organisatie die in 1997 is ontstaan door de samenvoeging van de reinigingsdiensten van 5 gemeenten (Enschede, Hengelo, Oldenzaal, Hof van Twente en Almelo). In de loop der jaren is er een gemeente toegevoegd (Losser). In het huidig strategisch bedrijfsplan is afgesproken dat de ontwikkeling van het bedrijf zich richt op het verwerven van taken op het gebied van afvalinzameling bij meer gemeenten binnen Twente en het verwerven van taken in de openbare ruimte bij de bestaande aandeelhouders. Ontwikkelingen: per 1 juli 2011 heeft het parkeerbedrijf Enschede het beheren, bewaken en schoonmaken van vier parkeergarages in Enschede uitbesteed aan Twente milieu Twente Milieu heeft een gratis App voor de Iphone en Android smartphones gelanceerd. Met deze App is het mogelijk om 24 uur per dag te zien welke afvalsoort wanneer wordt opgehaald, kan zwerfafval worden doorgegeven en kan via de mobiel of mail een automatisch seintje worden gegeven welke afvalsoort die dag wordt opgehaald. steeds meer ondergrondse afvalcontainers ter verbetering van de kwaliteit van de openbare ruimte; invoering per 1/1/2012 van diftar in de gemeenten Hengelo en Hof van Twente in Enschede zijn verkenningen gestart om de drie afvalpunten onder te brengen in één milieupark. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Twente Milieu voert voor de gemeente Almelo de wettelijke zorgplichttaken op het terrein van afval en reiniging uit. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Ambtelijke capaciteit. Welke risico’s loopt de gemeente? Het opereren in de afvalmarkt is met tal van risico’s omgeven. Het valt zelfs te betwijfelen of een relatief kleine onderneming als Twente Milieu nv in staat zal blijven zelfstandig te opereren in een markt die steeds meer gedomineerd dreigt te worden door een aantal grote (markt)partijen. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Jaarlijks wordt het jaarverslag van de bv ter vaststelling voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? De Gemeente Almelo is niet vertegenwoordigd in het bestuur van Twente Milieu nv. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder Wethouder Andela is gemachtigde in de aandeelhoudersvergadering van Twente Milieu nv. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Gezien de oorspronkelijk beoogde doelen van de deelneming in Twente Milieu nv kan in principe worden gesteld dat deze beoogde doelen met de oprichting van Twente Milieu nv en de deelneming daarin grotendeels zijn gerealiseerd. De huidige beïnvloedingsmogelijkheden van een individuele gemeente vallen het beste als controlerend en in lichte mate als sturend te bestempelen. Van inhoudelijke en financiële beïnvloeding is nagenoeg geen sprake (meer). Inhoudelijke beïnvloeding valt gezien het zeer specifieke karakter van de materie ook niet van de

n.

gemeenten te verwachten. Van eventuele invloed op beleidsontwikkeling (invoering diftar) is echter wel sprake. Financiële invloed op bijvoorbeeld de tarieven is daarnaast als zeer marginaal te bestempelen. De markt bepaalt immers voor het overgrote deel de tarieven. De werkelijke invloed van de gemeenten moet vooral worden gezocht in de contracten die worden gesloten met Twente Milieu over het niveau van de dienstverlening (frequentie, aard, wijze waarop, enzovoort). Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Middels de paragraaf verbonden partijen bij de jaarverantwoording en de begroting. Bij eventuele calamiteiten zal de raad afzonderlijk worden ingelicht.

129

a. b. c.

d.

e.

f.

g.

h.

i.

130

Naam Regio Twente (inclusief Veiligheidsregio) Vestigingsplaats Enschede Openbaar belang Regio Twente is het samenwerkingsverband van de veertien Twentse gemeenten en is een Wgr+regio. Regio Twente voert taken uit op het gebied van verkeer en vervoer, volkshuisvesting en ruimtelijke ordening, economische zaken, veiligheid, volksgezondheid en recreatie en toerisme. Enkele taken zijn gebaseerd op een wettelijke verplichting (bijv. het regionale openbaar vervoer), andere taken zijn gebaseerd op vrijwillige samenwerking. De regionale taken op het gebied van veiligheid zijn ondergebracht in de in oprichting zijnde gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Twente. Het is de bedoeling dat per 1-1-2013 daar ook de lokale veiligheidstaken worden ondergebracht. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Per ultimo 2010 bedroeg het eigen vermogen van Regio Twente € 84,1 miljoen en het vreemd vermogen € 18,2 miljoen. Het eigen vermogen bestaat grotendeels uit bestemmingsreserves milieu. Resultaat van de verbonden partij. In 2010 bedroeg het resultaat uit reguliere bedrijfsvoering € 1.579.610 voordelig. Het resultaat is in 2011 voor een deel (€ 1.130.247) terugbetaald aan de Twentse gemeenten en voor een deel achtergehouden voor incidentele kosten. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Regio Twente is een stadsregio conform de WGR+. Op basis van het Regeerakkoord van 30 september 2010 moet rekening worden gehouden met voorstellen van het Kabinet tot afschaffing van de WGR+. Uiteraard zal dat niet zonder bestuurlijke, inhoudelijke en financiële gevolgen gaan. Het dagelijks bestuur van Regio Twente zet alles in werking voor behoud van de belangen in Twente. Een nieuwe Wet veiligheidsregio’s is per 1 oktober 2010 van kracht en heeft geleid tot de oprichting van de Veiligheidsregio Twente (VRT) per 1 januari 2011. Deze Veiligheidsregio fungeert als een bijzondere vorm van verlengd lokaal bestuur, op basis van een gemeenschappelijke regeling. Met ingang van 2012 wordt de begroting van programma veiligheid uit de begroting van Regio Twente gehaald en ondergebracht in een aparte begroting voor Veiligheidsregio Twente. In 2012 wordt de gemeenschappelijke regeling verder uitgebouwd, met als doel één brandweer in Twente. In de regioraad van 11 mei 2011 is, in het kader van het Strategisch plan herziening aandeelhouderschap Twence, overeenstemming bereikt over de juridische overdracht van het eigendom van Regio Twente in Twence naar de individuele Twentse gemeenten. Inmiddels heeft eind 2011 de juridische overdracht plaatsgevonden. De kredietcrisis heeft ervoor gezorgd dat ombuigingen prominent op de agenda staan. In 2011 heeft Regio Twente invulling gegeven aan een bezuinigingstaakstelling van € 2,5 miljoen structureel met ingang van 2012. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Met Regio Twente wordt gestreefd naar: - een intensive samenwerking met partners in de regio; - een eigen veiligheidsregio voor Twente; - bevordering van de gezondheid van alle inwoners van Twente; - het doen van investeringen in het sociaaleconomische klimaat van Twente en daartoe uitvoering geven aan de (internationale) Agenda van Twente inclusief innovatieroute; - samenwerking met het bedrijfsleven en de kennisinstellingen Twente; - een evenwichtige verdeling van belangen en doelstellingen van het stedelijk gebied (Netwerkstad) en het landelijk gebied. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? In 2011 bedroeg de gezamenlijke bijdrage van de Twentse gemeenten aan Regio Twente ca. € 28 miljoen (incl. € 5,5 miljoen voor veiligheid). Hiervan levert Almelo een bijdrage van ca. € 3,3 miljoen. De beoogde bezuiniging van € 2,5 miljoen in 2012 is al voor de helft hierin meegenomen. Welke risico’s loopt de gemeente? Het risico is niet zozeer van financiële aard, maar meer bestuurlijk. Belangrijke beleidskeuzes worden gemaakt in de regioraad op basis van meerderheidsbesluiten. Het risico bestaat dat een

j.

k.

l.

m.

n.

beleidskeuze niet spoort met de lokale Almelose politiek. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? De gemeentelijke deelname wordt in principe jaarlijks, bij de vaststelling van de programmabegroting en –verantwoording in de regioraad, geëvalueerd. Met de programmabegroting wordt tevens de bijdrage van de individuele gemeenten vastgesteld voor het begrotingsjaar. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Het algemeen en het dagelijks bestuur van Regio Twente zijn samengesteld uit vertegenwoordigers van de deelnemende gemeenten. Wethouder Schouten is vertegenwoordiger in het dagelijks en algemeen bestuur. Raadslid Hümmels vertegenwoordigt Almelo in de regioraad. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Burgemeester Hermans-Vloedbeld (bestuurscommissie Netwerkstad Twente) Wethouder Schouten (dagelijks bestuur, algemeen bestuur) Collegeleden (diverse portefeuillehoudersoverleggen) Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is mogelijk via een stem in de regioraad (naar inwonertal), vertegenwoordiging in het dagelijks bestuur en diverse portefeuillehoudersoverleggen. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Voorstellen voor de regioraad worden voorbesproken in een informatieve raadsbijeenkomst.

131

a.

b. c.

d.

e.

f.

g.

h.

i.

j.

k.

l. m. n.

132

Naam Twence Beheer B.V. (collectief aandeel via Regio Twente is eind 2011 omgezet in individueel aandeelhouderschap van gemeenten) Vestigingsplaats Enschede Openbaar belang Het beheren en exploiteren van milieuvoorzieningen en het verlenen van diensten op het gebied van milieubeheersing in het algemeen en het bewerken en verwerken van huishoudelijk afval en bedrijfsafval. De Twentse gemeenten hebben gezamenlijk een aandeel van 81,9% in Twence Beheer B.V. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Twence heeft per ultimo 2010 een eigen vermogen van € 114,3 miljoen en een vreemd vermogen van € 223,5 miljoen. Resultaat van de verbonden partij. Twence behaalde in 2010 een netto resultaat van € 8,3 miljoen. Naast de basisuitkering van € 2,5 miljoen is in 2011 een extra winstuitkering gedaan van € 8 miljoen aan de Agenda van Twente. De uitkering aan de Agenda van Twente wordt gecontinueerd tot € 80 miljoen is bereikt. Daarna wordt overgegaan op een ander dividendbeleid. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. In de regioraad van 11 mei 2011 is, in het kader van het strategisch plan herziening aandeelhouderschap Twence, overeenstemming bereikt over de juridische overdracht van het eigendom van Regio Twente in Twence naar de individuele Twentse gemeenten. Eind 2011 heeft de juridische overdracht plaatsgevonden. De overdracht moet leiden tot een meer actief aandeelhouderschap. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Twence is een afval- en energiebedrijf dat met moderne installaties zorgt voor een duurzame en betaalbare verwerking van afval en de productie van een optimum aan energie en grondstoffen. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? De Twentse gemeenten worden geacht jaarlijks 230.000 ton aan afvalstoffen aan te leveren. Dit is contractueel geregeld tot 2022. Een andere bijdrage wordt niet gevraagd, exploitatiekosten lopen via de vennootschap. Welke risico’s loopt de gemeente? Gewijzigde marktomstandigheden beïnvloeden de hoogte van de afvaltarieven en energieprijzen, zodat het jaarresultaat onder druk kan komen te staan. Gevolg hiervan is dat de hoogte van de dividenduitkering jaarlijks kan afwijken en de uitkering aan de Agenda van Twente daarmee niet gegarandeerd kan worden. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Jaarlijks wordt het jaarverslag van de bv ter vaststelling voorgelegd aan de Algemene vergadering van Aandeelhouders. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Van Marle vertegenwoordigt Almelo in de Algemene vergadering van aandeelhouders Twence. Bij afwezigheid is dat wethouder Andela. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Van Marle (Financiën), wethouder Andela (Afval, Milieu en Duurzaamheid) Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is mogelijk via onze stem in de Algemene vergadering van Aandeelhouders Twence. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Jaarlijks wordt de jaarrekening van Twence bv ter kennisname aangeboden.

a. b. c.

Naam Soweco, bestaande uit een openbaar lichaam en een NV Vestigingsplaats Almelo Openbaar belang Soweco N.V. is in het bezit van de gemeenschappelijke regeling SOWECO waarin de gemeenten Almelo, Hellendoorn, Twenterand, Tubbergen, Wierden en Rijssen-Holten deelnemen. Soweco NV is primair opgericht om taken die voortvloeien uit de Wet sociale werkvoorziening te vervullen. De gemeenten hebben zich verplicht om de taken Beschut Werken en Detacheringen door SOWECO NV uit te laten voeren. Andere taken uit de Wsw kunnen de gemeenten bij SOWECO beleggen, maar dat is niet verplicht.

d.

e. f.

Naast de taken uit de Wsw kunnen de gemeenten SOWECO NV inschakelen op andere terreinen. Zo biedt SOWECO NV leerwerkplekken aan voor Fusion. Eigen vermogen en vreemd vermogen (jaarrekening 2010) Eigen vermogen: € 4.277.000 Vreemd vermogen: € 12.554.000 Resultaat van de verbonden partij 2010: € 602.000 negatief. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar Het Rijk is momenteel bezig met een fundamentele hervorming van alle wetgeving, die betrekking heeft op het re-integreren in arbeid van alle personen die tot werken in staat zijn, maar er op grond van hun persoonlijke situatie op eigen kracht niet in slagen een baan in het reguliere beroeps- en bedrijfsleven te verwerven c.q. te behouden. Daarbij worden een aantal wettelijke regelingen, waaronder de Wet sociale werkvoorziening, ondergebracht in één nieuwe wettelijke regeling voor personen met een afstand tot de arbeidsmarkt: de Wet werken naar vermogen. Naar verwachting zal deze wet op 1 januari 2013 worden ingevoerd. Echter het Rijk heeft in 2011 al bezuinigingen op de Wsw doorgevoerd. Op dit moment vindt onderzoek plaats met betrekking tot de wijze van uitvoering van de Wsw en de Wet werken naar Vermogen. Belangrijke vraag hierbij is welke rol Soweco hierin gaat vervullen.

g.

h.

Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Mensen met een Wsw-indicatie ontwikkelen zodat zij op een zo regulier mogelijke werkplek werkzaam kunnen zijn. Mensen die niet op een reguliere werkplek werkzaam kunnen zijn passende arbeid aanbieden. De wachtlijst voor de Wsw verkleinen. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo? De uitbetaling aan Soweco is op dit moment voor de Gemeente Almelo budgettair neutraal. Verstrekte subsidie aan Soweco in 2010: € 18.034.909. De meerjarenraming van Soweco (bij ongewijzigd beleid) ziet er als volgt uit: 2012: 3.487.000 negatief 2013: 4.631.000 negatief 2014: 6.566.000 negatief 2015: 7.874.000 negatief

i.

Naar verwachting zal het tekort 2011 nog kunnen worden opgevangen binnen het eigen vermogen van Soweco. Vanaf 2012 zullen de tekorten door de GR-gemeenten moeten worden aangevuld. Welke risico’s loopt de Gemeente Almelo? Het risico voor de Gemeente Almelo is dat de gemeente moet bijdragen aan het nadelig saldo van de gemeenschappelijke regeling (voor het aandeel dat de gemeente deelneemt in deze regeling; voor Almelo 42%). Een nadelig exploitatieresultaat zal in eerste instantie worden opgevangen door het eigen vermogen. Toekomstige tekorten zullen waarschijnlijk door de deelnemende gemeenten moeten worden aangezuiverd. 133

j. k. l. m.

n.

134

Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Bij vaststelling van de jaarverantwoording (incl. jaarverslag). Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij Wethouder Kuik-Verweg (voorzitter) Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Kuik-Verweg. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is mogelijk via onze stem in de gemeenschappelijke regeling en indirect – via de gemeenschappelijke regeling - in de aandeelhoudersvergadering van Soweco. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Voor 1 mei ontvangt de raad een ontwerpbegroting en een meerjarenraming. Voor 1 juni kan de raad reageren op deze stukken. Daarnaast wordt de uitvoering van de Wsw meegenomen in de reguliere planning & control cyclus.

a. b. c. d. e. f.

g.

h.

i.

j.

k.

l. m.

n.

Naam Stadstoezicht Almelo Vestigingsplaats Almelo Openbaar belang Toezicht in de openbare ruimte en exploitatie van het betaald parkeren in Almelo Eigen vermogen en vreemd vermogen per 31-12-2010. Eigen vermogen: € 3,5 miljoen; vreemd vermogen: € 1,8 miljoen. Resultaat van de verbonden partij. In 2011 is in totaal € 749.000 aan dividend uitgekeerd, conform begroting . Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. De hoogte van het huidige dividend is gebaseerd op de situatie bij verzelfstandiging. Bij de voorjaarsnota 2011 heeft de raad aangegeven dat de dividenduitkering structureel met 100.00 euro omhoog moet. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? De doelen zijn parkeerexploitatie, toezicht openbare ruimte en werkgelegenheid/ arbeidsparticipatie. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? De organisatie op zich kost de gemeente ‘’niets’’. Voor de taken die men uitvoert (toezicht en parkeerexploitatie) betaalt de gemeente circa € 2,3 miljoen. Welke risico’s loopt de gemeente? Op dit moment wordt gewerkt aan een nieuw parkeerbeleidsplan. Onderdeel van dit plan is de evaluatie van de verbonden partij. Besluitvorming hierover is voorzien eind 2011/begin 2012. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? De deelname, met name het onderdeel parkeerbeheer, wordt in 2010 geëvalueerd in het kader van de raamovereenkomst bij de verzelfstandiging die thans 10 jaar oud is. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? De directie en raad van commissarissen zijn niet gerelateerd aan de gemeente. Eén van de commissarissen is oud-wethouder Pingen. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Andela. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Als opdrachtgever en als enig aandeelhouder heeft de gemeente zeer grote sturingskracht. Op last van de gemeente is het grootste deel van de winst uit 2011 als dividend uitgekeerd. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? De raad wordt jaarlijks geïnformeerd via de jaarrekening van de bv. De jaarrekening wordt aan de raad ter info aangeboden.

135

a. b. c.

d.

e.

f.

Naam Sportaccommodaties Almelo BV Vestigingsplaats Almelo Openbaar belang De gemeente Almelo vindt het van belang zoveel mogelijk mensen binnen de gemeente te stimuleren om deel te nemen aan sportief bewegen en hen in de gelegenheid te stellen dit te doen in adequate sportaccommodaties. In 1999 heeft de gemeente door een verzelfstandiging haar verantwoordelijkheid voor de exploitatie en het beheer van Sport- en recreatiecentrum Het Sportpark, bestaande uit het zwembad, een sporthal en een tennishal, overgedragen aan Sportaccommodaties Almelo BV, waarvan de gemeente enig aandeelhouder is. Eigen vermogen en vreemd vermogen. 2010 Eigen Vermogen: € 18.000 Vreemd Vermogen: € 768.178 Resultaat van de verbonden partij. 2010 Resultaat: € 168.284 negatief Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Het college van burgemeester en wethouders heeft besloten gefaseerd te komen tot de oprichting van een gemeentelijk sportbedrijf. De toelichting op het besluit stelt het volgende: “… de inbedding van de multifunctionele accommodatie in een organisatie die belast wordt met de uitvoering van het sportbeleid. De gemeente behoudt de beleidsbepalende bevoegdheden en de regierol, mede om integrale beleidsvorming te kunnen waarborgen. Daarbij moet duidelijk worden op welke wijze de diverse onderdelen zoals sportbuurtwerk, de spel- en sportuitleen en de ingebruikgeving van accommodaties ondergebracht kunnen worden in een nog nader te bepalen organisatievorm die een efficiënte en effectieve werkwijze waarborgt”. In dit kader heeft er een onderzoek plaatsgevonden naar het oprichten van een verzelfstandigd lokaal sportbedrijf. Uitgangspunt hierbij was dat één organisatie verantwoordelijk zou worden voor uitvoerende taken op het gebied van sport. Op basis van dit onderzoek kan geconcludeerd worden dat een eenvoudige en doelmatige organisatie van de sportinfrastructuur in Almelo gerealiseerd kan worden door het beheer en de exploitatie van binnen- en buitensport accommodaties te verzelfstandigen en daarnaast de uitvoering van sportstimulering over te dragen. Het deels verzelfstandigen heeft niet het gewenste effect.

g.

h.

136

Vanwege de lange tijdsperiode (ruim 1,5 jaar) die het oprichten van een breed lokaal sportbedrijf in beslag neemt en de urgentie om te komen tot de opstart van de bedrijfsvoering van de IISPA Almelo, is een gefaseerde implementatie gestart. De eerste fase bestaat uit het onderbrengen van het operationeel beheer en de exploitatie van de IISPA Almelo, de sporthallen Windmolenbroek en Schelfhorst, de tennishal Schelfhorst en de gymnastiekzalen binnen de bestaande Sportaccommodaties Almelo BV. Daartoe is in 2011 de exploitatie van IISPA Almelo overgegaan naar Sportaccommodaties Almelo BV. In 2012 zal de exploitatie van de sporthallen Windmolenbroek en Schelfhorst, de tennishal Schelfhorst en de gymnastiekzalen aan de bestaande Sportaccommodaties Almelo BV worden overgedragen. In de 2e fase wordt de BV verder ontwikkeld worden tot een breed sportbedrijf. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? De gemeente Almelo vindt het van belang zoveel mogelijk mensen binnen de gemeente te stimuleren om deel te nemen aan sportief bewegen en hen in de gelegenheid te stellen dit te doen in adequate sportaccommodaties. Hierbij wordt een eenvoudige en doelmatige organisatie van de sportinfrastructuur in Almelo nagestreefd door de verantwoordelijkheid voor het beheer en de exploitatie van binnen- en buitensport accommodaties te verzelfstandigen en daarnaast de uitvoering van sportstimulering over te dragen. Uitgangspunt hierbij is dat één organisatie (één loket) verantwoordelijk wordt voor uitvoerende taken op het gebied van sport. De gemeente behoudt de beleidsbepalende bevoegdheden en de regierol, mede om integrale beleidsvorming te kunnen waarborgen. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? In 2010 heeft Sportaccommodaties Almelo BV een subsidie ontvangen van € 1.058.462. Het onroerend goed is in 1999 overgedragen aan Stichting Sportaccommodaties Almelo die de

i.

j.

k. l. m.

n.

eigenaarlasten en kosten voor het onderhoud droeg. De stichting verhuurde vervolgens het onroerend goed aan “Sportaccommodaties Almelo BV’. In september 2010 is besloten om de stichting Sportaccommodaties Almelo te ontbinden. Op termijn zullen de accommodaties worden ondergebracht bij het team vastgoed van de gemeente, waarna de gemeente het onroerend goed aan Sportaccommodaties Almelo BV kan verhuren. Welke risico’s loopt de gemeente? De gemeente is als enig aandeelhouder alleen aansprakelijk tot het bedrag waarvoor zij deelneemt in de BV. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Conform de subsidievoorwaarden vindt de verantwoording jaarlijks plaats. De BV dient te verantwoorden dat de subsidie is besteed aan het doel waarvoor zij was bestemd. De verantwoording vindt plaats door een inhoudelijke rapportage. Ook wordt jaarlijks een door de accountant goedgekeurd financieel verslag overlegd. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? n.v.t. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Van Marle Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Het college oefent invloed uit door een subsidieovereenkomst/prestatiecontract, en als aandeelhouder via de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? De raad wordt jaarlijks geïnformeerd via de jaarrekening van de bv. De jaarrekening wordt aan de raad ter info aangeboden.

137

a. b. c.

d. e.

f.

g.

h.

i.

j. k.

l. m.

n.

138

Naam Cogas nv Vestigingsplaats Almelo Openbaar belang Cogas Energie levert gas, elektriciteit en kabeldiensten aan consumenten en zakelijke klanten. Cogas en is als netbeheerder voor elektriciteit en gas verantwoordelijk voor een ononderbroken levering. Ook is Cogas een belangrijke werkgever. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Eigen vermogen € 123 miljoen, Vreemd vermogen € 56 miljoen (bron: jaarverslag 2010) Resultaat van de verbonden partij. € 5,9 miljoen (resultaat na belasting, bron: jaarverslag 2010). In 2011 is een dividend uitgekeerd van € 1.600 per aandeel, dat is inclusief het tijdelijk extra dividend van € 600 per aandeel. Almelo bezit 1.161 aandelen zodat een totaaldividend is ontvangen van ruim € 1,8 miljoen. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. - verkenning mogelijkheden uitrol fiber to home, in combinatie met nieuwe kabeldiensten; - uitrol slimme meters voor gas en elektriciteit; in 2011 is Cogas begonnen met het plaatsen van een aantal slimme meters; vanaf 1 januari 2012 vindt de grootschalige uitrol plaats; - toekomstige structuur van het netbeheer in Nederland; - samenwerking op het gebied van investeringen in duurzame energie; Cogas en Twence hebben in 2011 een intentieovereenkomst getekend om een Twentse infrastructuur voor de productie, transport en afzet van biogas te ontwikkelen. - sanering en vervanging van gas- en elektriciteitsnetten. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Oorspronkelijk doel was het voorzien in een dekkende en betrouwbare energie- en kabelinfrastructuur op het grondgebied van de deelnemende gemeenten. Momenteel zijn optimale instandhouding, netbeheer en leveringszekerheid belangrijke pijlers. In de tegenwoordige tijd zijn het realiseren van duurzame en innovatieve energieoplossingen belangrijke doelen geworden. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Er zijn geen jaarlijkse kosten. Het aandelenbezit is niet veranderd ten opzichte van vorig jaar: de Gemeente Almelo bezit 1.161 aandelen in de onderneming (oorspronkelijke investering: € 527.094). Welke risico’s loopt de Gemeente Almelo? Tegenvallende bedrijfsresultaten kunnen gevolgen hebben voor dividenduitkering aan Gemeente Almelo. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? In een (periodieke) evaluatie is niet voorzien. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Het bestuursmodel van Cogas (directie + raad van commissarissen) voorziet niet in vertegenwoordigers van gemeenten in het bestuur van Cogas. Indirect is invloed mogelijk door het feit dat voordracht voor één lid van de Raad van Commissarissen verloopt via de Gemeente Almelo. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Van Marle (plaatsvervanger: wethouder Andela). Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? De huidige beïnvloedingsmogelijkheden van een individuele gemeente lopen via het aandeelhouderschap in Cogas nv en vallen het best als controlerend en in lichte mate sturend te bestempelen. Van inhoudelijke of financiële beïnvloeding is nagenoeg geen sprake. Inhoudelijke beïnvloeding lijkt gezien het zeer specifieke karakter van de materie ook uitgesloten. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Jaarlijks wordt in de in de paragraaf ‘verbonden partijen’ van de begroting en jaarverantwoording aandacht besteed aan deze verbonden partij.

a. b. c. d.

e.

f.

Naam Waterleiding Maatschappij Vitens nv Vestigingsplaats Utrecht Openbaar belang Ja, vooral gezien de kwaliteit van het drinkwater in het kader van de volksgezondheid. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Eigen vermogen (ultimo 2010): € 359,0 miljoen Vreemd vermogen (ultimo 2010): € 1.145,0 miljoen Resultaat van de verbonden partij. Structureel dividend 41.696 gewone aandelen € 120.000 + Ontvangen rente over achtergestelde lening € 134.000 + Bespaarde rente over de bestemmingsreserves € 134.000 + Kapitaalrente over de achtergestelde rente € 134.000 -/Per saldo € 254.000 + Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. - De Directie heeft haar geformuleerde ambitie vertaald naar vijf organisatiedoelen. Leidraad bij het realiseren van deze doelen is het hart van Vitens, oftewel de kernwaarden vertrouwen, verbinding en uitdaging. De vijf geformuleerde doelen zijn: 1. Dichter bij de klant staan. 2. Maatschappelijke kosten verlagen. 3. Bedrijfsvoering verder verduurzamen. 4. Internationale activiteiten uitbouwen. 5. Eigen verantwoordelijkheid nemen. Het realiseren van de ambitie vraagt om aanpassingen in de organisatiestructuur van Vitens. Belangrijke verbeterpunten waren onder meer de historisch ontstane regiostructuur en het besturingsmodel. De nieuwe hoofdstructuur zal leiden tot een vermindering van het aantal managementlagen en een bundeling van werkzaamheden op één plaats in de organisatie. - In de miljoenennota 2012 is voorgesteld om de grondwaterbelasting per 1/1/2012 af te schaffen. De tweede kamer heeft hier inmiddels mee ingestemd. Vitens wil deze lastenverlichting in zijn totaliteit verwerken in de tarieven zodat deze volledig ten goede komt aan de eindgebruiker. Hetgeen leidt tot de volgende tarieven: Oud 2012 Capaciteitstarief Variabel tarief/per m3 3

Totaal(gezin 2,41/verbruik105 m )

g. h. i.

j. k.

Nieuw 2012 (na Verschil (besparing) afschaffing)

€ 25,--

€ 30,--

+ € 5,00

€ 1,055

€ 0,810

-/- € 0,245

€ 135,77

€ 115,05

€ 20,72(15%)

Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Zie openbaar belang. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? - kapitaalrente over de achtergestelde rente € 134.000 -/Welke risico’s loopt de gemeente? De risico’s van de deelneming in Vitens zijn gezien het vaststaande verzorgingsgebied en de noodzaak van drinkwater voor iedereen niet al te groot. Tarieven, inkomsten en rendementen zijn immers stabiel; onzekerheid en risico met betrekking tot rendement is laag. Financiële risico’s kunnen optreden bij de verkoop van de aandelen, waardoor een structureel dividend wegvalt. Bij de verkoop van de aandelen zal een deel gereserveerd moeten worden of anderszins worden ingezet om het structureel wegvallende dividend goed te maken. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Niet bekend, gezien het publieke belang ook niet echt noodzakelijk. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? In de Commissie van Aandeelhouders zijn namens Overijssel vertegenwoordigd: - de heer P. Jansen - mevr. A.J. Kastelein 139

l. m.

n.

140

Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Van Marle. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Gezien het aandeel van de gemeente Almelo (0,93%) in Vitens zijn de beïnvloedingsmogelijkheden als niet noemenswaardig te bestempelen. Daarnaast is de invloed van de aandeelhouders samen het best als controlerend en in lichte mate als sturend te bestempelen. Van inhoudelijke en financiële beïnvloeding is nagenoeg geen sprake. Inhoudelijke beïnvloeding valt gezien het zeer specifieke karakter van de materie ook niet van de gemeenten te verwachten. Financiële invloed op bijvoorbeeld de tarieven is daarnaast als zeer marginaal te bestempelen. De markt en de overheid bepalen immers voor het overgrote deel de tarieven. Aandeelhouders kunnen hooguit aangeven dat ze lagere tarieven prefereren boven een hoger dividend. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? De raad wordt geïnformeerd via de paragraaf verbonden partijen bij de jaarverantwoording en de begroting. Bij eventuele calamiteiten zal de raad afzonderlijk worden ingelicht.

a. b. c.

d.

e.

f.

g.

h.

i.

j.

k.

l. m.

n.

Naam Openbaar Lichaam Crematoria Twente Vestigingsplaats Enschede Openbaar belang Het Openbaar Lichaam Crematoria Twente (OLCT) is een gemeenschappelijke regeling waaraan 13 gemeenten in Twente en de Achterhoek deelnemen. De gemeenten hebben elk een financieel en bestuurlijk belang in het OLCT. Het OLCT is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wet op de lijkbezorging. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Het OLCT heeft per ultimo 2010 een eigen vermogen van € 1.579.837 en een vreemd vermogen van € 129.532. Dochteronderneming Crematoria Twente/Oost Nederland bv heeft per ultimo 2010 een eigen vermogen van € 4.125.788 en een vreemd vermogen van € 755.761. Resultaat van de verbonden partij. Het resultaat van OLCT over 2010 bedraagt € 832.441 en betreft het uitgekeerde resultaat van dochteronderneming Crematoria Twente/Oost Nederland B.V. over 2009. Almelo heeft in 2011 een dividend ontvangen van € 118.864. Het dividend wordt jaarlijks uitgekeerd op basis van het aantal gecremeerde ingezetenen van de gemeente. Voorwaarde is dat het eigen vermogen van de bv ten minste 35% van het balanstotaal bedraagt. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. In 2011 zijn diverse interne reglementen en statuten geactualiseerd en is vervolg gegeven aan de strategische verkenning om te komen tot een meerjarenbeleidsplan. Een belangrijke ontwikkelingen binnen Crematoria Twente / Oost-Nederland bv is de realisatie en exploitatie van een crematieruimte in Oldenzaal in samenwerking met Pace/Dela. Naar verwachting zal de crematieruimte in de loop van 2012 gerealiseerd worden. Het beoogde plan voor een crematorium in de Duitse grensstreek van de gemeente Gronau is op de lange baan geschoven. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Zorg dragen voor continuïteit van een crematoriumvoorziening ten behoeve van het verzorgingsgebied door voortzetting van de deelneming in Crematoria Twente/Oost Nederland bv. Gestreefd wordt naar handhaving van de kwaliteit van deze crematoriumvoorziening op minimaal het huidige niveau. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? De totale kosten van het OLCT in 2010 bedragen € 16.014 en hebben betrekking op het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling. De kosten worden in mindering gebracht op het jaarresultaat van de deelneming. De kosten van de exploitatie van de crematoria komen ten laste van de bv. Welke risico’s loopt de gemeente? De deelnemende gemeenten zijn gezamenlijk aansprakelijk voor het resultaat van OLCT. Het risico van de deelneming is zeer beperkt; tarieven, inkomsten en rendementen zijn stabiel. Het resultaat van de bv wordt, met inachtneming van een minimale solvabiliteit van 35%, volledig uitgekeerd aan het openbaar lichaam. Daarnaast wordt als voorwaarde gesteld dat het eigen vermogen van de vennootschap groter is dan het gestorte en opgevraagde deel van het kapitaal, vermeerderd met de verplichte reserves. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Jaarlijks wordt de begroting en jaarrekening van de gemeenschappelijke regeling en de jaarrekening van de bv ter vaststelling voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. In 2011 is een start gemaakt met een strategische verkenning die moet leiden tot een meerjarenbeleidsplan. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Schouten vertegenwoordigt de gemeente Almelo in het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling en is tevens lid van het dagelijks bestuur. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Schouten. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is mogelijk via onze stem in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders en vertegenwoordiger in het dagelijks bestuur. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Jaarlijks wordt de rekening van de gemeenschappelijke regeling/bv ter kennisname aangeboden.

141

a. b. c. d.

e.

f.

g.

h. i.

j.

k. l. m.

n.

142

Naam Enexis Holding nv Vestigingsplaats Rosmalen Openbaar belang Een veilige, betrouwbare en duurzame energievoorziening. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Per ultimo 2010 bedroeg het eigen vermogen van Enexis € 3,0 miljard en het vreemd vermogen € 2,9 miljard. Resultaat van de verbonden partij. In 2010 heeft Enexis een resultaat behaald van € 193,7 miljoen. Hiervan is € 135,6 miljoen gereserveerd ten gunste van de algemene reserve en € 58,1 miljoen uitgekeerd als dividend. Almelo heeft over 2010 € 125.967 aan dividend ontvangen. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Enexis wil verder werken aan een betrouwbare, betaalbare, duurzame en publiekgerichte energievoorziening in haar verzorgingsgebied. Daarbij streeft Enexis ernaar dat klanten in één provincie slechts met één netbeheerder te maken hebben (sectorordening), zodat maatschappij, klanten en aandeelhouders van de hieruit voortvloeiende synergie kunnen profiteren. Dit heeft in 2011 geleid tot een overname van Intergas Energie, eigenaar en beheerder van een gasdistributienetwerk in Midden en West-Brabant. Enexis innoveert, met als doel de energiedistributie te verduurzamen. Speerpunten daarbij zijn: inzicht krijgen in energieverbruik en duurzame slimme netten. Tariefregulering zal het nettoresultaat naar verwachting gunstig beïnvloeden. Om de innovatie en groei voor de komende jaren mogelijk te kunnen maken heeft Enexis een oplopende financieringsbehoefte en gaat zij over tot het uitgeven van obligatieleningen. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? De vennootschap heeft ten doel: - het (doen) distribueren en het (doen) transporteren van energie, zoals elektriciteit, gas, warmte en (warm) water; - het in stand houden, (doen) beheren, (doen) exploiteren en (doen) uitbreiden van distributie en transportnetten in relatie tot energie; - het doen uitvoeren van alle taken die ingevolge de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet zijn toebedeeld aan een netbeheerder zoals daarin bedoeld; - het binnen de wettelijke grenzen ontplooien van andere operationele en ondersteunende activiteiten. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Een jaarlijkse bijdrage wordt niet gevraagd, de exploitatiekosten lopen via de vennootschap. Welke risico’s loopt de gemeente? Het risico is relatief gering in relatie tot de waarde van het netwerkbedrijf en beperkt zich tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal van € 1 per aandeel. Almelo bezit 323.314 aandelen, wat overeenkomt met een risico van maximaal € 323.314. Daarmee zijn op grond van de wet (art 2:81 BW) de verplichtingen en aansprakelijkheid van de aandeelhouders ook beperkt tot dit bedrag. Enexis Holding nv opereert in een gereguleerde markt, onder toezicht van de Energiekamer. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Jaarlijks wordt de jaarrekening van Enexis ter vaststelling voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Enexis. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Van Marle (algemeen bestuur). Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Van Marle. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is marginaal (0,2%), en mogelijk via onze stem in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Enexis. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Jaarlijks wordt de jaarrekening van Enexis ter kennisname aangeboden aan de raad.

a. b. c.

d.

e.

f.

g.

h. i.

j.

k. l. m.

n.

Naam Attero Holding nv Vestigingsplaats Arnhem Openbaar belang Het verrichten van milieudiensten, waaronder het grootschalig verwerken van huishoudelijk en bedrijfsafval, organisch en mineraal afval, het opwekken en verkopen van energie uit deze afvalstromen en het verkopen van reststromen van afval. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Per ultimo 2010 bedroeg het eigen vermogen van Attero € 257,4 miljoen en het vreemd vermogen € 582,0 miljoen. Resultaat van de verbonden partij. In 2010 heeft Attero een resultaat behaald van € 25,7 miljoen. Dit bedrag is grotendeels uitgekeerd aan de aandeelhouders. Almelo heeft over 2010 een dividend ontvangen van € 16.200. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Attero Holding nv is ontstaan door afsplitsing van de milieuactiviteiten uit het energiebedrijf Essent. 2011 stond vooral in het teken van de uitvoering van de strategie die in 2010 is ontwikkeld en vastgesteld (positionering en groei). Belangrijke onderdelen zijn de ontwikkeling van innovatieve groeimogelijkheden op gebied van recycling en duurzame energie en het waarborgen van de continuïteit van de verbrandingsactiviteiten. In 2011 heeft Attero een belang verworven in het Veluwse afvalrecyclingbedrijf (VAR). De komende jaren zal de focus vooral gericht zijn op het realiseren van een optimale samenwerking en synergie met VAR. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Het doel van de vennootschap is: het deelnemen in vennootschappen die werkzaam zijn op het gebied van de afvalverwijdering en – verwerking, recycling/verwerking en het geschikt maken van afval voor producten voor hergebruik en energieopwekking. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Een jaarlijkse bijdrage wordt niet gevraagd, de exploitatiekosten lopen via de vennootschap. Welke risico’s loopt de gemeente? Het risico en daarmee aansprakelijkheid voor de aandeelhouders is relatief gering en beperkt zich tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal. Voor Almelo komt dat neer op een risico van maximaal € 323.314 (art 2:81 BW). De resultaten van Essent Milieu staan onder druk als gevolg van gewijzigde marktomstandigheden, realisatie van nieuwe afvalverbrandingscapaciteit, terugval in de hoeveelheid te verwerken afval en daardoor ontstane overcapaciteit. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Jaarlijks wordt de jaarrekening van Attero ter vaststelling voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Attero. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Van Marle (algemeen bestuur). Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Van Marle. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is marginaal (0,2%), en mogelijk via onze stem in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Attero. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Jaarlijks wordt de jaarrekening van Attero ter kennisname aangeboden.

143

a. b. c.

d. e. f. g.

h. i. j. k. l. m.

n.

144

Naam Stadsbank Oost Nederland Vestigingsplaats Enschede, met nevenvestigingen in Hengelo, Almelo en Ulft. Openbaar belang De Stadsbank is een gemeentelijke kredietbank als bedoeld in de Wet op het consumenten krediet. Zowel vanuit een bedrijfseconomische als een maatschappelijke optiek bezien biedt de Stadsbank een verantwoord pakket van, al dan niet, financiële dienstverlening aan de ingezetenen in haar rechtsgebied. Met als doel de financiële weerbaarheid en redzaamheid en van huishoudens te bevorderen. Hiermee ondersteunt de Stadsbank Oost Nederland de aangesloten gemeenten bij haar gemeentelijke armoede- en minimabeleid. Dit doet zij door middel van het aanbieden van: • kredieten tegen (met het oog op de Fido-doelgroep) verantwoorde rentepercentages; • budgetbeheer ter ondersteuning van de stabiliteit van de financiële huishouding, zodat (verdere) verschulding kan worden voorkomen; • minnelijke schuldhulpverlening ter voorkoming van maatschappelijke uitval en ter ondersteuning van de re-integratie op de arbeidsmarkt; • bewindvoering in het kader van de Faillissementswet als verlengstuk van de minnelijke schuldhulpregeling; • preventie- en voorlichtingsactiviteiten gericht op het voorkomen van financiële instabiliteit en verschulding bij risicogroepen (met name jongeren en huishoudens met een laag inkomen). Eigen vermogen en vreemd vermogen. Eigen vermogen: verwachte reservepositie per 1-1 2011: € 2.228.100 Resultaat van de verbonden partij. Het aanbod schuldhulpverlening bevordert de financiële zelfredzaamheid van huishoudens. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Het aantal klanten van de Stadsbank neemt sterk toe, dit leidt tot een sterke kostenstijging. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? Schulden belemmeren burgers te participeren. De gemeente zet schuldhulpverlening in om belemmeringen weg te nemen. Met als uiteindelijk doel het bevorderen van de arbeidsparticipatie. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Begroting 2011 € 1.102.238 Welke risico’s loopt de gemeente? Het is een openeindregeling. De laatste jaren nemen de kosten sterk toe. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Geen evaluatie. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Kuik-Verweg in het dagelijks bestuur. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? wethouder Kuik-Verweg. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? De wet gemeentelijke schuldhulpverlening, die begin 2011 van kracht wordt, schrijft de vaststelling van een beleidsplan en beleidsregels voor. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? De raad wordt elk jaar geïnformeerd bij de vaststelling van het jaarverslag over het afgelopen jaar en de begroting voor het komende jaar. Daarnaast stelt de raad eens per vier jaar het beleidsplan schuldhulpverlening vast.

a. b. c. d.

e. f.

g. h.

i.

j.

k. l. m. n.

Naam NV Industriegebouwmaatschappij Vestigingsplaats Almelo Openbaar belang Het stimuleren van de economische ontwikkeling en werkgelegenheid in Almelo. Eigen vermogen en vreemd vermogen Eigen vermogen: € 353.031 Vreemd vermogen: € 7.013.663 Resultaat van de verbonden partij Er wordt breakeven gedraaid. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar Het jaar 2011/2012 staan in het teken van consolidatie en het begeleiden van bestaande projecten en het oppakken van nieuwe aanvragen. In 2011 is van het bestuur van de N.V. Industriegebouwen Maatschappij (N.V. IGM) het verzoek binnen gekomen om een 5-jarige fixe lening aan te trekken, groot € 3.000.000,--. In verband met de nog te verwachte inkomsten met betrekking tot een aantal grondverkopen inzake de N.V. IGM over een aantal jaren is gekozen voor een fixe lening. Deze lening wordt door de N.V. IGM aangewend inzake de financiering van diverse grondaankopen, alsmede een investering in bedrijfsgebouwen. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij Het stimuleren van de economische ontwikkeling en werkgelegenheid in Almelo. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? De gemeente probeert budgettair neutraal te opereren. De gemeente stelt voor IGM wel ambtelijke capaciteit beschikbaar (wordt niet doorberekend). Welke risico’s loopt de gemeente? Bij het aangaan van leningen loopt de gemeente als enig aandeelhouder een beperkt risico, omdat de leningen worden gebruikt voor de aanschaf van bedrijfspanden of het verstrekken van leningen met hypothecaire zekerheid. Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Er zijn geen plannen voor een evaluatie; de deelname van de gemeente in de raad van commissarissen wordt op termijn beëindigd. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Schouten is (voorlopig nog) commissaris van deze nv. Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Van Marle is de gemachtigde in de aandeelhoudersvergadering. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Het college kan invloed uitoefenen via de aandeelhoudersvergadering. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? De raad wordt geïnformeerd via de programmabegroting, hoofdstuk Verbonden partijen.

145

a. b. c.

d.

e.

f.

g.

h. i.

j.

k. l. m.

n.

146

Naam Publiek Belang Elektriciteitsproductie B.V. Vestigingsplaats ‘s-Hertogenbosch Openbaar belang Deze vennootschap is opgericht om de Carve Out (verkoop) van PBE te faciliteren en het toezicht op het openbaar belang te borgen door naleving van publiek- en privaatrechtelijke regelgeving, zoals de Kernenergiewet, diverse vergunningen en het Borssele-convenant van 2006 tussen Staat, Essent en Delta. Eigen vermogen en vreemd vermogen. Per ultimo 2010 bedroeg het eigen vermogen van PBE € 185 miljard (2009: € 168 miljard) en het vreemd vermogen € 20 miljard (2009: € 29 miljard). Resultaat van de verbonden partij. In 2010 heeft PBE een resultaat behaald van € 27,9 miljard. Hiervan is € 15 miljard uitgekeerd aan de aandeelhouders. Almelo heeft ca. 0,2% van de aandelen, zodat € 27.540 (2009: € 20.196) aan dividend is ontvangen. Ontwikkelingen in het afgelopen en komende jaar. Bij de verkoop van Essent aan RWE, in 2009, wilden de publieke aandeelhouders hun 50% belang in EPZ (o.a. kerncentrale Borssele) meeverkopen. Delta, mede-eigenaar van EPZ, beriep zich op een passage uit de statuten van de vennootschap. In die passage staat dat de aandelen in handen moeten zijn van publieke organen. RWE is beursgenoteerd en voldoet niet aan die eis. De rechter heeft, in kort geding, bepaald dat het 50% belang in EPZ niet mocht worden meeverkocht aan RWE. Voor de kort gedingprocedure liep een cassatie bij de Hoge Raad. Vervolgens zijn er stappen gezet om het geschil rond EPZ via een schikking op te lossen. Daarmee is het mogelijk geworden om het laatste stukje van de aandelen Essent aan RWE over te dragen. Nadat alle voormalige aandeelhouders van Essent en overige betrokken partijen hebben ingestemd heeft op 30 september 2011 de levering (closing) van aandelen EPZ aan RWE plaatsgevonden. Welke doelen streeft de gemeente na met deze verbonden partij? PBE is voortgekomen uit het besluit om het belang van Essent in kerncentrale Borssele af te splitsen, omdat een deel van Essent bij verkoop van de aandelen aan RWE, niet mocht worden mee verkocht. Inmiddels is de verkoop aan RWE afgewikkeld en zal PBE in afgeslankte vorm doorgaan met het toezicht op het publiek belang in kerncentrale Borssele. Wat kost de verbonden partij de Gemeente Almelo jaarlijks? Een jaarlijkse bijdrage wordt niet gevraagd, de exploitatiekosten lopen via de vennootschap. Welke risico’s loopt de gemeente? Het risico en daarmee aansprakelijkheid voor de aandeelhouders is relatief gering en beperkt zich tot de hoogte van het nominale aandelenkapitaal van € 1 per aandeel. Almelo bezit 323.314 aandelen wat overeenkomt met een risico van maximaal € 323.314 (art 2:81 BW). Wanneer wordt de gemeentelijke deelname in deze partij geëvalueerd? Jaarlijks wordt de jaarrekening van PBE ter vaststelling voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van PBE. Wie vertegenwoordigt de gemeente in het bestuur van de verbonden partij? Wethouder Van Marle (algemeen bestuur). Wie is de verantwoordelijk portefeuillehouder? Wethouder Van Marle. Welke beïnvloedingsmogelijkheden heeft het college? Beïnvloeding is marginaal (0,2%), en mogelijk via onze stem in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van PBE. Wanneer en hoe wordt de raad over deze verbonden partij geïnformeerd? Jaarlijks wordt de jaarrekening van PBE ter kennisname aangeboden aan de raad.

Overige verbonden partijen Een aantal verbonden partijen onderscheidt zich door een beperkt bestuurlijk en/of financieel belang. Deze zijn voortgekomen uit de verkoop van aandelen Essent aan RWE en betreffen de volgende B.V.’s: -

Vordering Enexis B.V.

-

Verkoop Vennootschap B.V.

-

CBL Vennootschap B.V.

-

Claim Staat Vennootschap B.V.

Hierna volgt een korte toelichting per B.V. Vordering op Enexis B.V. Deze vennootschap is in het leven geroepen om de Aandeelhouderslening aan Enexis doelmatig en efficiënt te kunnen beheren. Deze lening aan het netwerkbedrijf Enexis is in het kader van de Splitsing en de verkoop van aandelen Essent aan RWE door de Verkopende Aandeelhouders van Essent overgenomen. De lening is, kort gezegd, ontstaan bij de interne verkoop van de gas- en elektriciteitsdistributienetwerken van Essent. De primaire taken van Vordering op Enexis B.V. zijn: -

Het beheer van de Aandeelhoudersleningen, zoals het naleven van rechten en verplichtingen, het incasseren van rente en aflossingen van Enexis Holding etcetera.

-

Het beheer van het naleven van rechten en verplichtingen, het betalen van rente en aflossingen aan de Aandeelhouders etcetera.

-

Begeleiding van de conversie van Aandeelhouderslening en de daaraan verbonden overdracht van aandelen in Vordering op Enexis B.V. aan mede Aandeelhouders.

Verkoop Vennootschap B.V. Deze vennootschap is in het leven geroepen voor een efficiënte afwikkeling van de rechten en verplichtingen van de Verkopende Aandeelhouders. Bij overdracht van de aandelen heeft Verkoop Vennootschap daartoe alle rechten en verplichtingen overgenomen van de Verkopende Aandeelhouders. Voor RWE is deze vennootschap het centrale aanspreekpunt voor het benaderen van de Aandeelhouders. Verkoop Vennootschap heeft toegang tot alle transactiedocumentatie, om zo haar taken adequaat te vervullen. Expliciet in de statuten staat dat de Algemene Vergadering van Aandeelhouders vooraf toestemming moet geven aan de bestuurders om claims onder de Koopovereenkomst af te wikkelen. De primaire taken van Verkoop Vennootschap zijn de volgende: -

Beheer en afwikkeling van claims van RWE (inclusief CBL-claims) onder de garanties en vrijwaringen als gevolg van de Koopovereenkomst.

-

Beheer van overige rechten en verplichtingen als gevolg van de Koopovereenkomst.

-

Beheer van de General Escrow Agreement. Het Escrow Bedrag is een gedeelte van de Koopprijs (initieel ter hoogte van EUR 800 miljoen). Dit bedrag dient tot zekerheid van verhaal voor RWE, ingeval van bepaalde betalingsverplichtingen van Verkoop Vennootschap als gevolg van de Koopovereenkomst. In 2011 is 50% van deze escrow vrijgevallen onder aftrek van de ingediende claims van RWE.

-

Het functioneren als een van de twee bestuurders (de andere is RWE) van de Stichting Beheer Maastricht Escrow Fondsen. Deze stichting is juridisch eigenaar van het General Escrow Fonds.

-

Het toezien op de naleving van de Development Plan Agreement. Hierin staat beschreven hoe RWE en Essent uitvoering geven aan de kwantitatieve en kwalitatieve doelstellingen van Essent. Het gaat daarbij om de ontwikkeling van energiebronnen, energieopwekking en

147

energievoorziening. Aandachtspunten zijn de levenszekerheid, duurzaamheid en beheersing van tarieven. -

Het voeren van de huidige procedure tegen de Staat der Nederlanden over de vraag of delen van de splitsingswetgeving (WON) onverbindend zijn.

CBL Vennootschap B.V. De functie van CBL Vennootschap is dat zij de Verkopende Aandeelhouders zal vertegenwoordigen als medebeheerder van het CBL Fonds, naast RWE, Enexis en Essent. Zij vertegenwoordigt de Aandeelhouders in eventuele andere relevante Cross Border Leases aangelegenheden en fondsen zoals het ASA Risico Fonds. Ook is zij doorgeefluik voor betalingen namens Aandeelhouders in en uit het CBL Fonds. De primaire taken van CBL Vennootschap zijn: -

Het naleven van de rechten en verplichtingen uit de CBL Fund Agreement.

-

Het functioneren als een van de vier bestuurders van de Stichting Beheer Maastricht CBL Fondsen (deze stichting is juridisch eigenaar van het CBL Fonds. Naast de CBL Vennootschap zijn RWE, Essent en Enexis bestuurders).

-

Het naleven van de rechten en verplichtingen voortvloeiend uit de CBL Indemnity Agreement.

-

Het beheren van het ASA Risico Fonds.

In 2011 zijn twee CBL’s voortijdig beëindigd. Na aftrek van de kosten is een bedrag uitgekeerd aan de voormalig aandeelhouders van Essent. Almelo heeft hiervan een dividend ontvangen van € 152.220. Claim Staat Vennootschap B.V. In februari 2008 zijn Essent en Essent Nederland B.V., met toestemming van de Aandeelhouders, een procedure begonnen tegen de Staat der Nederlanden. Hierin vragen zij ‘een verklaring voor recht’ dat bepaalde bepalingen van de WON onverbindend zijn. Essent is van mening dat de Aandeelhouders schade lijden als gevolg van de splitsing. Eenzelfde procedure wordt gevoerd door de andere grote energiebedrijven (Delta, Nuon en Eneco). Inmiddels heeft de Rechtbank in ‘s-Gravenhage de vordering van Essent en Essent Nederland B.V. afgewezen. Essent en Essent Nederland B.V. hebben echter hoger beroep tegen deze uitspraak ingesteld. De juridische procedure valt buiten de verkoop van Essent en is niet door RWE overgenomen. Afhankelijk van deze definitieve uitspraak wordt bepaald of de Verkopende Aandeelhouders een nieuwe procedure starten voor een vergoeding van de geleden schade als gevolg van de splitsingwet. De eventuele procedure voor de vordering op de staat is gebundeld via Claim Staat Vennootschap B.V. Totdat de rechter uitspraak doet in hoger beroep is deze B.V. een slapende vennootschap. De primaire taak van Claim Staat Vennootschap is het voeren van een schadevergoedingsprocedure tegen de Staat der Nederlanden namens de Aandeelhouders.

148

7.7 Grondbeleid Sinds de invoering van het dualisme ligt het primaat voor het uitvoeren van dat gemeentelijk grondbeleid bij het College van B&W. Het college heeft daarbij een actieve informatieplicht richting de gemeenteraad. Grondbeleid is een sturingsmiddel voor de gemeente. Het grondbeleid heeft een volgend en ondersteunend karakter voor doelstellingen op andere beleidsvelden. Via grondbeleid kan een nadere invulling worden gegeven aan het realiseren van ruimtelijke en programmatische doelstellingen waaronder het voorzien in behoefte aan bouwgrond voor woningbouw, bedrijventerreinen, kantoren, winkels en overige bestemmingen. Grondbeleid gaat in belangrijke mate over de productie van bouwgrond, de wijze waarop die tot stand komt en hoe de bouwgrond verkocht en gebruikt wordt t.b.v. van de opstalrealisatie. Over de financiële gevolgen van het gevoerde beleid wordt jaarlijks gerapporteerd in de paragraaf grondbeleid van de jaarrekening. Voorheen werd In de Perspectiefnota Grondbedrijf uitvoeriger ingegaan op de financiële positie van het grondbedrijf, de afzonderlijke grondexploitaties en de functionele complexen. Vanaf heden is de perspectiefnota geïntegreerd in de jaarverantwoording, waardoor deze paragraaf is uitgebreid en deel 1 van de perspectiefnota is komen te vervallen. Actief en faciliterend grondbeleid Al decennia lang hebben grotere gemeenten, waaronder Almelo, over het algemeen actief grondbeleid gevoerd. Dat houdt in dat de gemeente zelf ruwe bouwgrond verwerft, deze transformeert tot bouwrijpe grond en vervolgens verkoopt aan particulieren en ontwikkelaars. De kosten en opbrengsten van deze bouwgrondproductie worden in een grondexploitatiebegroting verantwoord. De gemeentelijke overheden zijn dan ook veruit de grootste bouwgrondproducent van Nederland maar niet de enige. Bouwondernemingen en projectontwikkelaars wachten inmiddels niet meer af tot de gemeentelijke grondbedrijven hen bouwgrond aanbiedt, maar gaan zelf grond verwerven, plannen maken en bouwgrond produceren. Sindsdien is het actief grondbeleid voor een gemeente dan ook minder vanzelfsprekend en voeren gemeenten een mix van actief en faciliterend grondbeleid. Als een ontwikkelaar zelf de bouwgrond produceert wordt dat ook wel ‘zelfrealisatie’ genoemd. De gemeente sluit dan met de grondeigenaar / ontwikkelaar een exploitatieovereenkomst, waarin wordt vastgelegd wie wat doet en welke kosten de particuliere grondexploitant aan de gemeente moet vergoeden. Dit wordt passief dan wel faciliterend grondbeleid genoemd. Als een ontwikkelaar op vrijwillige basis geen exploitatieovereenkomst wil sluiten met de gemeente kan kostenverhaal sinds 2 jaar ook worden afgedwongen op basis van de nieuwe Wro, paragraaf grondexploitatie (ook wel grondexploitatiewet genoemd). Het kenmerk van ons grondbeleid is: Het op verantwoorde wijze handhaven van het bestaande grondgebruik en onroerende zaken (beheer), dan wel het op een actieve manier realiseren van gewenste veranderingen in het grondgebruik, binnen de daarvoor te stellen termijnen en tegen maatschappelijk aanvaardbare offers, opdat dit past in de door de gemeente geformuleerde doelstellingen op het gebied van het ruimtelijke beleid, gebaseerd op de behoefte aan woon-, werk- en utiliteitsvoorzieningen met bijbehorende infrastructuur en leefomgeving.

149

Grondbeleid komende jaren In de raadsvergadering van 8 maart 2011 is de discussienota inzake actieve en/of faciliterende grondpolitiek aan de orde geweest. De beraadslagingen hebben geresulteerd in het volgende besluit. • Bij nieuwe projecten zal bij voorkeur een faciliterend grondbeleid worden gevoerd. Bij het voorstel tot het vaststellen van de inhoudelijke ruimtelijke kaders en de tentatieve grondexploitatiebegroting, en in een later stadium bij vaststelling van het ontwerp en de definitieve grondexploitatie zal steeds beargumenteerd worden welk grondbeleid wordt voorgesteld en welke publiekrechtelijke instrumenten kunnen worden gehanteerd. • Bij lopende grondexploitaties is de keus voor actief grondbeleid in het verleden reeds gemaakt.

Daar

waar

mogelijk

zal

ten

aanzien

van

de

verwerving

van

objecten

terughoudendheid worden betracht, zodanig dat slechts die gronden worden aangekocht die voor realisatie van het project noodzakelijk zijn. In bijlage 7 van de bijlagen grondbedrijf staat het grondbeleid per project omschreven. Besluitvormingsprocessen Ongeacht welk grondbeleid de voorkeur geniet, bepaalt de raad per project het te voeren beleid. Er zijn diverse momenten in het planproces, waarop de raad dient te besluiten over ‘doorgaan’ naar de volgende fase en tevens over de wijze waarop het project gerealiseerd gaat worden. Per project bepaalt de raad of een grondexploitatie gerealiseerd wordt d.m.v. actief dan wel faciliterend grondbeleid. De raad stelt immers de (financiële) kaders vast waarbinnen het college aankopen kan verrichten en andere privaatrechtelijke verplichtingen kan aangaan. Het college is bevoegd tot het uitvoeren van privaatrechtelijke rechtshandelingen (= sluiten van overeenkomsten inzake aankopen, exploitatieovereenkomsten, verhuringen, verkopen, etc.) maar het budgetrecht ligt bij de raad en vanuit die verantwoordelijkheid dient de raad ter financiering van o.a. de verwervingskosten een krediet beschikbaar te stellen. Besluitvorming over grondexploitaties vindt in beginsel per project plaats en ook per fase. Elke fase wordt afgesloten met een eindproduct (bijvoorbeeld een programma van eisen met een bijbehorende tentatieve grondexploitatiebegroting) en een besluit om wel of niet door te gaan met het project en zo ja op welke wijze. Momenten waarop deze besluitvorming plaats vindt (kunnen) zijn: • Bij anticiperende aankopen (dit zijn aankopen die niet gedekt zijn door een door de raad vastgestelde grondexploitatiebegroting) geeft de raad vooraf, d.m.v. het beschikbaar stellen van een verwervingskrediet, toestemming voor anticiperende of strategische aankopen. Als de koopsom hoger is dan de waarde van het aan te kopen object, zal tevens een voorstel tot dekking van het verschil worden gedaan. • Bij afronding van de definitiefase. De definitiefase wordt meestal afgesloten met een door de raad vastgestelde tentatieve grondexploitatiebegroting en bijbehorende planinhoudelijke kaders die beschreven zijn in een programma van eisen. Bij deze vaststelling geeft de raad richtinggevende kaders en uitgangspunten mee op basis waarvan stedenbouwkundige ontwerpen worden gemaakt tijdens de hierop volgende fase. Tevens fungeert de vastgestelde tentatieve grondexploitatiebegroting als budgetkader voor de kosten die tijdens de ontwerpfase gemaakt worden (met name verwervingskosten en planontwikkelingskosten). Als besloten wordt het project d.m.v. actief grondbeleid te realiseren, zijn in de grondexploitatiebegroting o.a. verwervingskosten begroot. Door middel van het beschikbaar

150

stellen van een krediet ter financiering van de kosten stelt de raad het college in staat o.a. grondaankopen te doen. Tevens neemt de raad, met het vaststellen van de tentatieve grondexploitatiebegroting, de bijbehorende planinhoudelijke richtinggevende kaders en uitgangspunten en het beschikbaar stellen van een krediet, ook al het principebesluit om door te gaan met het project ook al vindt besluitvorming over de definitieve invulling en over het bestemmingsplan Daarmee

loopt

(veel) de

financiële

besluitvorming

later vooruit

op

de

plaats. feitelijke

planologische

besluitvorming. Dit betekent dat stopzetten van lopende grondexploitaties (zoals Waterrijk, Nijrees Noord, Nijrees Midden, Weggeler, Leemslagen, niet mogelijk is zonder forse nadelige financiële consequenties. • Tijdens de ontwerpfase van een project worden er stedenbouwkundige ontwerpen gemaakt binnen de door de raad meegegeven kaders. De ontwerpfase wordt afgesloten met een door de raad vast te stellen stedenbouwkundig ontwerp, verkavelingsplan, en bijbehorende grondexploitatiebegroting die niet meer gebaseerd is op normatieve hoeveelheden maar op een concreet bouwprogramma en ruimtegebruik conform het stedenbouwkundig plan. • Het vaststellen van het bestemmingsplan (BP) vindt meestal plaats tijdens of zelfs pas aan het einde van de ontwerpfase waarbij de stedenbouwkundige ontwerpen dan planologisch vertaald worden. In het kader van de vaststelling van de Jaarrekening en de Perspectiefnota Grondbedrijf kan nooit besluitvorming plaatsvinden over een planinhoudelijke koerswijziging m.b.t. een of meerdere grondexploitaties. Dergelijke besluitvorming vindt plaats op een ander moment en meestal per project en soms gebundeld. (zie de marsroute). De jaarlijkse vaststelling van de geactualiseerde grondexploitatiebegrotingen heeft dan ook feitelijk alleen betrekking op aanpassing van begrote eenheidsprijzen e.d. op basis van voortschrijdend inzicht. Het vaststellen van geactualiseerde grondexploitatiebegrotingen is nodig omdat deze de onderlegger zijn voor de waardering van ‘het onderhanden werk’. Programmering en fasering grondexploitaties / Marsroute Het

bouwprogramma

(woningen/kantoren/bedrijventerreinen)

is

het

kader

voor

de

grondexploitatiebegrotingen. Het eindproduct van grondexploitaties is bouwrijpe grond voor woningbouw, bedrijven en kantoren en overige voorzieningen. Op 21 juni 2012 heeft de raad middels de voorjaarsnota 2012 ingestemd met het grondbedrijfscenario genaamd de “mediaan variant” De mediaanvariant gaat uit van een gemiddelde uitgifteprognose van 170 woningen per jaar voor de komende 15 jaar en daarna geleidelijk afnemend, 4 ha bedrijventerreinen en 3.500 m² bvo kantoren. Mede vanwege de aanhoudende economische recessie zijn de uitgifteprognoses voor korte termijn naar beneden bijgesteld, waarmee tevens gehoor is gegeven aan de aanbevelingen die de accountant heeft gedaan in de managementletter van afgelopen najaar. Het totale programma in de geactualiseerde grondexploitatiebegrotingen betreft -

3.500 woningen

-

62 ha bedrijventerreinen

-

54.000 m2 BVO kantoren

Voor een overzicht van de productieprogramma’s voor wonen, bedrijventerreinen en kantoren, die dienen als basis voor de herziene grondexploitaties, verwijzen wij U naar bijlage 6 151

Overige gehanteerde uitgangspunten De onderstaande uitgangspunten, die gelijk zijn aan de uitgangspunten van vorig jaar, zijn gehanteerd bij het opstellen van de grondexploitatiebegrotingen. • Rente:

4,5%

• Kostenstijging:

2,0%

• Opbrengstenstijging:

0% t/m 2015, 4,0% 2016 t/m 2019 en 2,0% vanaf 2020

• Prijspeil:

per 1-1-2012.

• Afdracht aan het fonds bovenwijkse voorzieningen: Vanuit de grondexploitaties wordt, m.b.t. woningbouw 7 euro per m2 uitgeefbare bouwgrond of 7 euro per m2 NVO afgedragen. Voor bedrijventerreinen en overige bestemmingen wordt 6 euro per m2 afgedragen. Bijlage 1 van de bijlage grondbedrijf geeft een toelichting over de wijze waarop het Grondbedrijf administratief

is ingericht

en

beschrijft

tevens de meest

gebruikte

vaktermen in

de

Perspectiefnota Grondbedrijf. Actuele financiële stand van zaken m.b.t. het grondbeleid In de paragraaf grondbeleid wordt gerapporteerd over de financiële gevolgen van het gevoerde beleid in totaliteit en m.b.t. de afzonderlijke projecten. Het grondbedrijf is feitelijk een financieel administratief onderdeel van de gemeentelijke administratie waarbinnen de (projectgebonden) complexen van de grondexploitatiebegrotingen worden geadministreerd evenals enkele functionele complexen zoals complex verspreide bezittingen (CVB) waar de strategische voorraad van het grondbedrijf is ondergebracht. Achtereenvolgens wordt behandeld: a.

Resultaat grondbedrijf 2011

b.

Resultaatbestemming (voorstel)

c.

De vermogenspositie van het grondbedrijf per 31-12-2011 (op basis van voorstel)

d.

Het weerstandsvermogen grondbedrijf

e.

Het resultaat van de lopende grondexploitaties

f.

Uit exploitatie gehaalde grondexploitaties

g.

De dit jaar afgesloten grondexploitaties

h.

De nog uit te voeren werken (van afgesloten grondexploitaties)

i.

Het complex verspreide bezittingen (CVB)

j.

Deelneming XL Businesspark

k.

Voortgang 2012

Ad a.

Resultaat grondbedrijf 2011

Boekjaar 2011 heeft een groot verlies opgeleverd voor het grondbedrijf. Tegenover enkele grote tegenvallers stonden slechts enkele kleine meevallers. De belangrijkste begrotingstegenvallers zijn:

152

-

Uit exploitatie halen Aadijk Noord en Buitenhaven West

€

7,9 mln.

-

Gedeeltelijk uit exploitatie halen Waterrijk

€ 31,6 mln.

-

Grotere begrote tekorten lopende grondexploitaties

€

3,5 mln.

-

Extra afwaardering voorraad grondbedrijf (CVB)

€

8,3 mln.

-

Aanvullende voorziening t.b.v. tekort RBT

€

1,4 mln.

Het resultaat grondbedrijf 2011 ziet er in totaliteit als volgt uit: Mutaties ten gunste van de reserves Vrijval voorziening overboeking CVB gronden naar Dimence

1.292.143

Te treffen voorziening grondexploitatie Dimence

-1.062.297

subtotaal netto vrijval voorz. CVB t.g.v. Dimence

229.846

229.846

Vrijval voorziening overboeking CVB gronden naar waterboulevard

257.070

Boekwinst inzake verkoop objecten CVB

83.160

Vrijval voorz. lopende grondexploitaties excl Dimence

2.032.905

Subtotaal winst

2.602.980

Mutaties ten laste van de reserves Afsluiting grondexploitatie oosters noord

-3.064.329

Aanwezige verliesvoorziening oosteres noord

3.036.095

resultaat afsluiting grondexploitatie oosteres noord

-28.234

-28.234

Correctie tussentijdse winstneming Hedeman

-49.500

Aanwezige voorziening Aadijk Noord

3.683.264

Afboeken plankosten Aadijk Noord

-3.456.861

Aanvullende voorz. herwaardering voorraad CVB Aadijk Noord

-5.836.767

Aanvullende voorziening voor uit exploitatie halen Aadijk Noord

-5.610.364

Aanwezige voorziening Buitenhaven West

-5.610.364

4.177.983

Afboeken plankosten Buitenhaven West

-2.397.580

Aanvullende voorz. herwaardering voorraad CVB Buitenhaven West

-4.077.377

Aanvullende voorziening voor uit exploitatie halen Buitenhaven West Afboeken plankosten Waterrijk

-2.296.974

-2.296.974

-5.221.715

Aanvullende voorz. herwaardering en verpl. CVB Waterrijk

-31.918.819

Aanvullende voorziening voor uit exploitatie halen gedeelte Waterrijk -37.140.534

-37.140.534

Aanvullende voorz. herwaardering voorraad CVB

-8.289.705

Afboeken lasten en baten 2011 CVB (rente, huurinkomsten e.d.)

-445.614

Extra voorziening NUTVW t.b.v. opname peilbuizen grondwater

-87.800

Genomen verlies extra kosten NUTVW

-615

Aanvullende voorziening tbv XL Businesspark

-1.436.777

Subtotaal verlies

-55.386.117

Resultaat grondbedrijf per 31-12-2011

Ad b.

€

-52.783.137

Resultaatbestemming

Voor zover de raad in een eerder stadium nog niet heeft besloten waaruit het hiervoor genoemde financiële resultaat gedekt moeten worden, dient de raad dat bij de vaststelling van deze jaarrekening te doen. Voorgesteld wordt het resultaat Grondbedrijf 2011 als volgt te dekken. Reeds besloten: Ten laste van algemene reserve AD

-1.370.000

In Nog te besluiten: Ten laste van de Reserve GB Ten laste van zie hfdst.4 jaarverantw. 2011 Subtotaal

-301.911 -51.111.226 -51.413.137

het

bovenstaand

dekkingsvoorstel wordt de maximale reserve

dekking

die

grondbedrijf

de kan

bieden benut. Deze is echter bij lange na niet toereikend om het resultaat grondbedrijf 2011 af te dekken, waardoor een groot deel van het resultaat ten laste van andere (bestemmings)reserves moet komen. In hoofdstuk 4 van de jaarverantwoording staat het dekkingsvoorstel uitgewerkt.

153

Ad c.

De vermogenspositie van het grondbedrijf per 31-12-2011

Per 1 januari 2011 bedroeg de Reserve Grondbedrijf 10,8 mln. Vervolgens is € 10,4 mln. onttrokken aan de reserve Grondbedrijf ten gunste van een ‘niet grondbedrijf besteding’ zijnde de realisatie van het project 1e fase Waterboulevard en verbindende pleinen en de uitwerking van het kaderplan Binnenstad. Bij nader inzien blijkt dat de reserve Grondbedrijf deze onttrekking niet kon dragen, gezien de claim vanuit het grondbedrijf die nu gedaan moet worden. Gedurende 2011 hebben enkele onttrekkingen uit de reserve Grondbedrijf plaatsgevonden vanuit productgroepen niet grondbedrijf zijnde. Deze vallen buiten het resultaat van het Grondbedrijf maar hebben wel degelijk effect op de vermogenspositie. Omdat tegenvallers niet meer opgevangen kunnen worden door het optimaliseren van projecten en de reserve grondbedrijf ook niet toereikend is, moet feitelijk de Algemene Dienst bijspringen. Dit ondanks de doelstelling dat het grondbedrijf in beginsel ‘selfsupporting’ dient te zijn en er dus geen bijdragen vanuit de AD dienen plaats te vinden ter aanzuivering van de Reserve Grondbedrijf. Ontwikkeling Reserve Grondbedrijf

Reserve Grondbedrijf

Stand per 31-12-2010

€

Resultaatbestemming jaarrekening 2 010

0 10.842.134

Stand na resultaatbestemming jaarrekening 20 10

10 .842.134

Onttrekking t.b.v. project 1e fase waterboulevard + verbindende pleinen

-9 .200.000

Onttrekking t.b.v. uitwerking kaderplan

-1 .200.000

Stand na ontrekkingen aan R eserve GB

€

Rentebijschrijving

442.134 19.896

Reserve GB na rentebijschrijving

€

Ontrekking peilbuizen grondwater

462.030 -20.000

Ontrekking naheffingen belastingen

-140.000

Correctie resultaatbestemmingen 2009 en 2010

-119

Stand Reserve GB per 31-12-2011

€

301.911

Resultaat grondbedrijf per 31-12-2011

€

-52 .783.137

Ten laste van reserve Grondbedrijf

-301.911

Ten laste van AD (raadsbesluit berap2011)

-1 .370.000

Ten laste van, zie hfdst 4 jaarverantwoording 2011

-51 .111.226

Stand na resultaatbestemming jaarrekening 20 11

€

0

Afgezet tegen de omvang van de nog te maken kosten en opbrengsten van de lopende grondexploitaties is dit geen solide financiële basis. Er is geen financiële buffer aanwezig om financiële tegenvallers in lopende projecten op te kunnen vangen. Vermogenspositie grondbedrijf per 31-12-2011 -

154

boekwaarde strategische voorraad (CVB)

€

91,6 mln.

-

boekwaarde lopende grondexploitaties

€

151,1 mln.

-

boekwaarde erfpachtgronden

€

3,0 mln.

-

voortijdig genomen winst

€

1,1 mln.

Geïnvesteerd vermogen grondbedrijf

€

246,8 mln.

Reserves en voorzieningen

€

84,4 mln.

Netto financieringsbehoefte

€

162,4 mln.

-

voorziening t.b.v. lopende grondexploitaties

€

21,9 mln.

-

voorziening t.b.v. nog uit te voeren werken (NUTVW)

€

0,9 mln.

-

voorziening t.b.v. deelneming XL Businesspark (RBT)

€

2,1 mln.

-

voorziening t.b.v. afwaardering op CVB

€

51,0 mln.

-

voorziening t.b.v. verplichtingen CVB (Waterrijk)

€

8,6 mln.

€

84,4 mln.

Totaal voorzieningen -

algemene Reserve Grondbedrijf

Totaal eigen vermogen

€

0,0 mln.

€

0,0 mln.

In het onderstaande overzicht wordt de vermogenspositie van het Grondbedrijf weergegeven in de vorm van een balans. Hieruit blijkt dat de investeringen in de voorraad en het onderhanden werk (= lopende grondexploitaties) volledig gefinancierd zijn met vreemd vermogen (= geleend geld). In bijlage 4b van de bijlage grondbedrijf wordt de boekwaarde (investeringen), de voorziening, de voortijdige winstneming en de balanswaarde per complex weergegeven. Boekwaarde OHW bij: voortijdige winstneming af: afwaardering middels voorziening Balanswaarde OHW lopende grex Boekwaarde complex NUTVW af: afwaardering middels voorziening Balanswaarde OHW NUTVW Boekwaarde voorraad CVB af: afwaardering middels voorziening Balanswaarde voorraad CVB Balanswaarde Erfpachtgronden Vreemd vermogen (netto financieringsbehoefte) Voorziening t.b.v. verplichtingen Eigen vermogen / Reserve GB Totaal

Ad d. Volgens

151.076.216 1.100.000 21.934.341 130.241.875 0 862.077 -862.077 91.624.201 51.007.734 40.616.467 2.988.276

172.984.541

162.381.051 10.603.490 0 172.984.541

Het weerstandsvermogen grondbedrijf de

landelijk

gehanteerde

definitie,

zoals

ook

beschreven

is

in

“Handreiking

weerstandsvermogen voor raadsleden” van het ministerie van BZK is het Weerstandsvermogen de verhouding tussen enerzijds de aanwezige weerstandscapaciteit en anderzijds de minimaal vereiste weerstandscapaciteit. Indien deze verhouding ruim groter is dan factor 1, kan van een gezonde financiële positie gesproken worden waarbij voldoende ‘vlees op de botten’ zit om financiële tegenvallers op te kunnen vangen. Tot de aanwezige weerstandscapaciteit wordt gerekend de huidige reserve grondbedrijf (= nul) vermeerderd met de nog te realiseren winst uit de lopende grondexploitaties (€ 1,1 mln.) N.B. De consequentie van deze benadering is wel dat de kans dat de winstgevendheid van deze grondexploitaties gaat tegenvallen eveneens als risico wordt meegenomen bij de bepaling van de vereiste weerstandscapaciteit. De vereiste weerstandscapaciteit is bepaald aan de hand van financiële scenarioanalyses, waarbij 90% van alle denkbare scenario’s (variërend van bestcase tot worstcase) ‘gedekt’ moeten 155

kunnen worden en dus 10% restrisico geaccepteerd wordt. De risico’s zijn per project en per begrotingspost gekwantificeerd en vervolgens middels risicosimulatie samengevoegd tot scenario’s. Op basis van deze uitgangspunten bedraagt -

de aanwezige weerstandscapaciteit van het Grondbedrijf

€

1,1 mln.

-

de minimaal vereiste weerstandscapaciteit

€

18,2 mln.

-

Weerstandsvermogen Grondbedrijf

factor 0,06

Dat houdt in dat de het weerstandsvermogen met een factor 0,06 niet toereikend is om een deel van de denkbare financieel negatieve scenario’s op te kunnen vangen indien deze zich voordoen. Er is een gerede kans dat vermogenspositie van het Grondbedrijf niet voldoende is waardoor er dan, door middel van planinhoudelijke aanpassingen, financieel bijgestuurd zal moeten worden in de projecten. Indien dat niet mogelijk blijkt te zijn zal er vanuit de AD ‘bijgesprongen’ moeten worden. De grootste risico’s in de grondexploitaties zijn te kwalificeren aan de opbrengstzijde. Kunnen wij het totaal geraamde bouwprogramma afzetten en daarbij lukt dit binnen het geraamde uitgiftetempo

tegen

het

huidige

grondprijsniveau.

In

bijlage

3

Risicoanalyse

en

sturingsmogelijkheden van de bijlage grondbedrijf wordt een toelichting gegeven op het risicoprofiel van het grondbedrijf en worden de voornaamste risico’s toegelicht. Daarnaast worden de financiële sturingsmogelijkheden per project in de verschillende projectfasen aangegeven. Ad e.

Resultaten lopende grondexploitaties

Per 1-1-2011 kende het Grondbedrijf 25 lopende grondexploitaties. In 2011 is van een grondexploitatie (Oosteres Noord) de slotcalculatie opgesteld. Tevens heeft de raad van een project (Dimence) de voorraad in exploitatie genomen d.m.v. het vaststellen van de grondexploitatiebegroting van het project. Naast de bovenstaande mutaties in 2011 is in het kader van de voorjaarsnota 2012 met terugwerkende kracht besloten om de grondexploitaties Aadijk Noord en Buitenhaven West uit exploitatie te halen en het exploitatiegebied van Waterrijk gedeeltelijk uit exploitatie te halen. Per 31-12-2011 kent het Grondbedrijf 23 lopende grondexploitaties. Dat zijn ruimtelijke projecten,

met

bouwgrondproductie

als

hoofdmoot,

waarvan

de

raad

de

(tentatieve)

grondexploitatiebegroting heeft vastgesteld. Vanaf dat moment staan de in het project gedane investeringen als ‘onderhanden werk’ op de balans. Deze door de raad vastgestelde grondexploitatiebegrotingen fungeren als financieel en inhoudelijk kader voor het college van B&W, waarbinnen zij verder gaat met de realisatie van een project. Tevens fungeert de grondexploitatiebegroting als een ‘voorspelling’ van de te verwachten kosten en opbrengsten en het begrote financiële eindresultaat. Als er een tekort wordt begroot dient er ter dekking van dit tekort een voorziening getroffen te worden. Indien er winst wordt begroot, mag deze pas genomen worden als de winst gerealiseerd is. Dat is pas het geval als de realisatie van het project al zover gevorderd is dat een deel van de begrote winst als ‘gerealiseerd’ beschouwd mag worden en de risico’s beperkt zijn. De spelregels daaromtrent zijn beschreven in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en is door de BBVcommissie in een notitie verder uitgewerkt en toegespitst op de bedrijfsvoering van een Grondbedrijf, zie bijlage 2 van de bijlage grondbedrijf.

156

Vanuit voorzichtigheidbeginselen neemt de gemeente Almelo tussentijds 70% van de begrote winst, als het project meer dan 80% gerealiseerd is. Dit is nu het geval bij het project Hedeman waar € 1,1 mln. winst tussentijds genomen wordt van de totale geprognosticeerde winst ter grootte van € 1,6 mln. Alle 23 grondexploitaties tezamen kennen per saldo een begroot tekort van € 19,7 mln. op NCW per 1 januari 2012. - 19 verlieslatende grondexploitaties met een begroot tekort van

€

21,9 mln.

-

€

2,2 mln.

4 winstgevende grondexploitaties met een begrote winst van

Het project Almelo Noordoost heeft de langste looptijd en de realisatie van dit project loopt tot 31 december 2035. Voor de verlieslatende projecten is er een voorziening getroffen van € 21,9 mln. waardoor de boekwaarde van die 20 projecten met dit bedrag verlaagd is tot een reële balanswaarde. Van de 4 winstgevende grondexploitaties is tussentijds € 1,1 mln. winst genomen waardoor € 1,1 mln. als ‘nog te realiseren winst ’ te boek staat. De geconsolideerde begroting van de 23 lopende grondexploitaties ziet er als volgt uit. -

Boekwaarde (geïnvesteerd vermogen)

-

Nog te realiseren opbrengsten op NCW

€

262,4 mln.

-

Nog te maken kosten op NCW

€

131,0 mln.

-

Economische waarde

Begroot resultaat op NCW (= tekort)

€

151,1 mln.

€

131,4 mln.

€ -/- 19,7 mln.

Op basis van de begrote nog te maken kosten en opbrengsten wordt verwacht dat, van het tot op heden geïnvesteerde vermogen ter grootte van € 151,1 mln., circa € 131 mln. wordt ‘terugverdiend’ met de bouwgrondproductie waardoor er per saldo een tekort resteert van € 19,7 mln. Verschillen t.o.v. vorig jaar De resultaten van de lopende grondexploitaties zijn ten opzichte van vorig jaar ruim € 1,0 mln. verslechterd op NCW per 1 januari 2012. -

19 verlieslatende grondexpl. van € 22,9 mln. naar € 21,9 mln. =

€+

1,0 mln.

(incl. 1 toegevoegde grondexploitatie met een tekort van € 1,0 mln.) -

4 winstgevende grondexpl. van € 4,2 mln. naar €

2,2 mln. =

€-/-

2,0 mln.

De actualisatie van 22 lopende grondexploitaties heeft er toe geleid dat de voorziening met 2,0 mln. verlaagd kan worden tot een bedrag van 21,9 mln. Daarnaast is de grondexploitatie Dimence toegevoegd met een tekort van € 1,0 mln. De vermindering van de geprognosticeerde winsten uit lopende grondexploitaties heeft alleen effect op de toekomstige reserve grondbedrijf en niet op de huidige reserve. Deze “verbetering” op de lopende grondexploitaties is een gevolg van het uit exploitatie halen van Aadijk Noord, Buitenhaven West en Waterrijk gedeeltelijk. Daarnaast heeft de aanpassing van de faseringen, parameters voor rente, kosten- en opbrengststijging een negatief effect gehad voor de resultaten van de grondexploitaties.

157

In het onderstaand overzicht wordt per project weergegeven hoe de begrote resultaten van de verlieslatende grondexploitaties zich hebben ontwikkeld, met als gevolg dat er per saldo € 1,0 mln. minder voorziening nodig is t.o.v. vorig jaar. Hierin is de nieuwe voorziening van € 1,0 mln. voor de grondexploitatie Dimence meegenomen anders zou per saldo 2 mln. minder voorziening nodig zijn. begroot eindresultaat

Verlieslatende grondexploitaties 04 08 11 13 15 17 18 19 23 25 32 49 54 60 61 74 81 91

Bedrijvenpark Twente Dollegoor Kollenveld Rohof Indieterrein Nijrees midden Rhijnbeek Waterrijk Nijrees noord De Bleskolk Chiel Dethmersstraat Buitenhaven graslaan Pooksbelten Ossenkoppelerhoek Dimence (nieuw) Hagendoornschool Leemslagen Maatkampshoek Afronding Totaal Vrijval voorziening lopende grex

vorig jaar 0,4

dit jaar

mutatie positief negatief -0,2 -0,3 -0,2 -0,2 -0,6 0,0 -1,0

-0,2 -0,4

-0,7

-0,1

-0,3

-8,1 0,0

-8,3 -0,6

-0,2

-0,2

-2,8

-3,8

-6,0

-0,4

-1,4

-1,5

1,0

5,6 -0,1 -0,2 -0,4 -0,1 -0,1 -0,2 -1,0

-0,2 -0,4

-0,8

-0,1

-0,2

-1,7

0,2

-1,8 -0,2 -1,0

-0,7 -1,1 0,0

-0,7

-0,4 -0,1

-1,5 -0,1

0,1

0,4

-22,9

-21,9

0,3 5,9 1,0

-4,9

* bedragen in miljoenen euro's * begrote eindresultaten weergegeven op NCW per 1-1-2012 * Bedrijvenpark Twente, Indieterrein, De Bleskolk, Ossenkoppelerhoek c.a. en Maatkampshoek zijn omgeslagen van een winstgevende naar een verlieslatende grondexploitatie * Project Dimence locatie is medio 2011 toegevoegd als nieuwe grondexploitatie. * De projecten Aadijk Noord en Buitenhaven West zijn uit exploitatie gehaald

De begrote winst uit de lopende grondexploitaties is in enkele jaren tijd bijna verdampt. Twee jaar geleden werd er nog ruim € 20 mln. winst begroot. Met betrekking tot de nu nog lopende grondexploitaties werd vorig jaar € 4,2 mln. winst begroot, terwijl de huidige winstgevende grondexploitatiebegrotingen in totaal uitkomen op een winst van € 2,2 mln. op NCW per 1-12012, inclusief de € 1,1 mln. tussentijds genomen winst. In het onderstaand overzicht wordt per project weergegeven hoe de begrote resultaten van de winstgevende grondexploitaties zich hebben ontwikkeld, met als gevolg dat er per saldo € 2,0 mln. minder winst begroot wordt t.o.v. vorig jaar.

158

mutatie positief negatief

begroot eindresultaat

Winstgevende grondexploitaties 04 15 22 25 28 43 53 60 89 91

vorig jaar

Bedrijvenpark Twente Indiëterrein Bedrijvenpark Twente N De Bleskolk vml. Praxislocatie Hedeman Almelo noord oost Ossenkoppelerhoek c.a. Weggeler Maatkampshoek Afronding Totaal Vermindering begrote winst

dit jaar

0,4

-0,1

0,0

0,0

0,9

-0,4 -0,9 -0,1

0,0

0,1

-0,1

0,0

0,0

1,6

1,6

0,4

0,5

0,2

0,1 -0,2 -0,5

-0,2

0,6

0,1

0,0

0,0

0,0

0,0

4,2

2,2

0,0 0,1

-2,1 -2,0

* bedragen in miljoenen euro's * begrote eindresultaten weergegeven op NCW per 1-1-2012 * 5 grondexplotiaties zijn omgeslagen van een winstgevende naar een verlieslatende grondexploitatie

Voor een verdere toelichting op de cijfers en de projecten wordt verwezen naar de Perspectiefnota Grondbedrijf 2012 deel 2 Ad f.

Uit exploitatie gehaalde grondexploitaties

Het uit exploitatie halen van Aadijk Noord en Buitenhaven West heeft geresulteerd in een overboeking van de voorraad naar het Complex Verspreide Bezittingen en het afboeken van de resterende kosten waarmee het resultaat op € 0,-- sluit. Waterrijk is slechts gedeeltelijk uit exploitatie gehaald, de resterende boekwaarde ad. ruim 43 mln. blijft in de grondexploitatie opgenomen. complex

Boekwaarde

Overboeking naar

Afboeken

Boekwaarde

per 31-12-2011

CVB

oude plankosten

per 1-1-2012

08

Aadijk Noord

€

10.922.235

€

- 7.465.374

€

- 3.456.861

€

-

19

Waterrijk gedeeltelijk €

79.473.684

€

- 31.129.292

€

- 5.221.715

€

43. 122.677

42

Buit enhaven West

€

7.198.017

€

- 4.800.437

€

TOTAAL

€

97.593.936

€

- 43.395.103

Ad g.

- 2.397.580

€

-

- 11.076.156

€

43. 122.677

Afgesloten grondexploitaties

Per 31 december 2011 is van de grondexploitatie Oosteres Noord de slotcalculatie opgesteld en het complex afgesloten. Het project is afgesloten met een begroot tekort van ruim € 3,0 mln. In het verleden was al een voorziening getroffen van circa € 3,0 mln. waardoor het afsluiten een negatief effect op het resultaat grondbedrijf 2011 heeft van slechts 28.234 euro negatief complex

31

eindresultaat

reeds getroffen

netto

voorziening

resultaat

Oosteres Noord

€

- 3.064.329

€

3.036.095

€

- 28.234

TOTAAL

€

- 3.064.329

€

3.036.095

€

- 28.234

De kosten van de resterende nog uit te voeren werkzaamheden, begroot op ruim 137.000 euro zijn meegenomen in de begrote eindresultaten en als voorziening overgeboekt naar het complex Nog Uit te Voeren Werken.

159

Ad h.

Nog uit te voeren werken

De begrotingen met betrekking tot de resterende werkzaamheden van reeds afgesloten complexen, welke zijn gedekt met een voorziening voor nog uit te voeren werken (NUTVW), zijn geactualiseerd. De voorziening voor de nog uit te voeren werken van afgesloten complexen heeft zich nagenoeg ontwikkeld conform de begroting van vorig jaar. Voor 1 project zijn de werkelijke kosten iets hoger uitgevallen dan begroot. Tevens zijn de kosten inzake peilbuizen grondwaterstanden ook ten laste van dit complex gebracht. Daarnaast wordt er een voorziening getroffen voor de kosten peilbuizen grondwaterstanden voor de komende jaren. Het totale negatieve resultaat 2011 bedraagt 108.414 euro.

vml.

omschrijving

complex

bij:

af:

bij:

benodigde

Voorziening

rente

gemaakte

verrekening

voorziening

per 1-1-2011

bijschrijving

kosten

met reserve

per 1-1-2012

06

Commujon

35.000

1.575

0

0

36.575

10

Nijrees

71.414

3.214

0

0

74.627

24

De Kreek

15.000

675

16.289

614

0

41

Kerkelanden

496.032

22.321

835

0

517.518

50

Grotestraat zuid

1.500

68

361

0

1.206

51

Bavinkstraat

5.000

225

0

0

5.225

52

Primulastraat

1.574

71

0

0

1.644

625.519

28.148

17.485

614

636.796

Toevoeging per 1-1-2012 31

Oosteres noord

137.481

Toevoeging per 1-1-2012 XX

Peilbuizen grondwaterstanden (periode van 5 jaar)

-87.800

Voorziening per 1-1-2012 Resultaat 2011 ten laste van de Reserve Grondbedrijf

87.800 862.077

88.414

In 2012 zal worden getracht de resterende werken uit te voeren en de grondexploitaties definitief af te sluiten.

160

Ad i.

Complex verspreide bezittingen

Het Complex Verspreide Bezittingen (CVB) is een functioneel complex, waarin de boekwaarde en de voorraad (vierkante meters) wordt geadministreerd. Dit complex kan als ‘voorportaal’ van toekomstige grondexploitaties worden gezien. In dit complex worden voornamelijk objecten geadministreerd t.b.v. projecten die op korte of langere termijn ontwikkeld kunnen worden. Daarnaast bevat dit complex de laatste nog te verkopen kavels van afgesloten complexen en gronden die niet (meer) nodig zijn voor toekomstige projecten. Ook ruilgronden worden binnen dit complex geadministreerd. In het onderstaande overzicht wordt de voorraad onderverdeeld in vier categorieën met bijbehorende boekwaarden per 31-12-2011. voorraad

voorraad toekomstige projecten strategische voorraad ruilgronden ter verkopen / af te stoten voorraad totaal

7.861 1.646.478 81.601 1.735.940

boekwaarde herwaarderinng per 31-12-2011 per 31-12-2011 31.950.000 47.286.010 12.388.192 91.624.202

21.157.500 11.168.236 8.290.732 40.616.468

Zoals uit het bovenstaande overzicht blijkt bestaat een groot deel van de voorraad, financieel gezien, uit enerzijds objecten (grond met opstallen) die de gemeente aangekocht heeft en nodig is voor de toekomstige realisatie van het kaderplan binnenstad: 7.861 m2 met een boekwaarde van bijna 32 mln. euro. Dit betreffen -

De Havenpassage

€

21,8 mln.

-

De Markenhof

€

5,0 mln.

-

CWI gebouw

€

3,5 mln.

-

Appartementencomplex Centrumplein

€

1,7 mln.

De categorie strategische voorraad bevat de meeste voorraad aan oppervlakte en boekwaarde. Hierin bevindt zich de voorraad van de uit exploitatie genomen complexen Aadijk Noord en Buitenhaven West. Ook het gedeelte van Waterrijk dat uit exploitatie is gehaald is in de categorie strategisch gestald. Verder zijn verschillende percelen grasland opgenomen met een mogelijke strategische ligging en is de voormalige voorraad van complex Almeline hierin opgenomen. Het grootste deel van de boekwaarde bestaat uit: -

Gedeelte Waterrijk uit exploitatie

€

31,1 mln. (excl. verplichtingen)

-

Aadijk Noord

€

7,5 mln.

-

Buitenhaven West

€

4,8 mln.

-

Almeline

€

3,0 mln.

De categorie “Te verkopen / af te stoten’ met een boekwaarde van € 12,4 mln., bevat o.a. - 3 nog te verkopen bouwkavels (1,5 hectare) uit voormalig complex Twentepoort; - 4 ha grond uit voormalig complex Commujon; - objecten voormalige binnenstadsontwikkeling, die buiten het kaderplan binnenstad vallen (RMD gebouw, Scheepvaarthuis, Wierdensestraat 24-26, Kolkje); - overige voorraad, deels bebouwd, die niet meer van strategisch belang is. Waardering van de voorraad Complex Verspreide Bezittingen kent geen begroting, met bijbehorend eindresultaat. Elk jaar worden de objecten gewaardeerd tegen de economische waarde op basis van de huidige bestemming / huidig gebruik en soms tegen de economische waarde op basis van de toekomstige

161

bestemming. Dat laatste kan alleen als een toekomstige bestemmingswijziging in lijn der verwachting ligt en een redelijke mate van zekerheid kent. -

Indien de economische waarde lager is dan de boekwaarde, dan wordt het verschil

-

Indien de economische waarde hoger is dan de boekwaarde, dan kan het verschil gezien

afgewaardeerd door middel van het treffen van een voorziening. worden als een stille reserve. Besluitvorming en dekking Dit complex kan nooit worden aangewezen als dekkingsbron voor eventuele aankopen. In beginsel wordt de aankoopsom gedekt door de onderliggende economische waarde van het object. Bij aankopen, waarvan de verwervingsprijs hoger is dan de economische waarde (Ew), dient aanvullende dekking te worden aangegeven om het vermogensverlies (verschil tussen de koopsom en Ew) te kunnen afwaarderen door middel van een voorziening. Dat kan het geval zijn bij een maatschappelijke of strategische verwerving. Voorraadontwikkeling De voorraad en de boekwaarde van het complex verspreide bezittingen heeft zich in 2011 als volgt ontwikkeld;

Voorraad per 1-1- 2011 mutaties 2011 Voorraad per 1-1-2012

oppervlakte

boekwaarde per 31-12

219.831 1.516.109 1.735.940

50.535.495 41.088.707 91.624.202

boekwaarde incl. verplichting 50.692.995 49.492.815 100.185.810

herwaardering

40.170.615 445.853 40.616.468

voorziening

10.522.380 49.046.962 59.569.342

De toename van de voorraad en de boekwaarde is een gevolg van het uit exploitatie halen van de complexen Aadijk Noord, Buitenhaven West en het verkleinen van Waterrijk. Daarnaast zijn er gronden

naar

de

grondexploitatie

Dimence

en

het

investeringsproject

Waterboulevard

overgeboekt. Tevens hebben enkele grondverkopen plaatsgevonden en zijn vanuit de afsluiting Oosteres Noord enkele percelen overgeboekt naar het CVB. Verschillen t.o.v. vorig jaar Benodigde voorziening per 31-12-2011

€

-

aanwezige voorziening CVB per 1-1-2011

€ 10.552.380,-

-

rentebijschrijving (4,5%)

€

59.569.342,-

473.507,-

Af: aanwezige voorziening per 31-12-2011

€ -/- 10.995.887,-

Bij: vrijval voorziening overboeking gronden Dimence

€+

1.292.143,-

Bij: vrijval voorziening overboeking grond waterboulevard

€+

257.070,-

Aanvullende voorziening ter dekking van herwaardering

€

50.122.668,-

Specificatie: Te treffen voorziening waardering gronden Buitenhaven West

€

4.077.377,-

Te treffen voorziening waardering gronden Aadijk Noord

€

5.836.767,-

Te treffen voorziening waardering gronden Waterrijk

€

23.514.711,-

Te treffen voorziening verplichtingen Waterrijk (Dekker, sleutelgeld)

€

8.404.108,-

Aanvullende voorziening herwaardering bestaande voorraad

€

8.289.705,-

€

50.122.668,-

Ad j.

Deelneming XL Businesspark

De gemeente Almelo participeert voor 23 % risicodragend mee in de grondexploitatie van het XL Businesspark (voorheen RBT). De meest recente grondexploitatiebegroting, die door het algemeen bestuur van het openbaar Lichaam RBT is vastgesteld, dateert van halverwege 2011. Deze kent

162

een begroot tekort van circa 8,5 mln. euro op netto contante waarde per 1-1-2011. In juni 2010 is de raad geïnformeerd over de ontwikkelingen omtrent de realisatie van dit bedrijventerrein. In januari 2012 zijn de voorlopige cijfers van het XL Businesspark voor de jaarrekening 2011 ontvangen. Het voorlopig resultaat bevat geen substantiële wijzigingen ten opzichte van de jaarrekening 2019. Op basis van de vastgestelde grondexploitatiebegroting treft de gemeente Almelo een voorziening ter grootte van € 2.041.882,- per 1-1-2012. ( = 23% van € 8,5 mln.+ 4,5% rentebijschrijving) Benodigde voorziening per 1-1-2012

€ 2.041.882,-

- aanwezige voorziening per 1-1-2011

€

579.048,-

- rentebijschrijving (4,5%)

€

26.057,-

Af: aanwezige voorziening per 1-1-2012

€-/- 605.105,-

Aanvullende voorziening

€ 1.436.777,-

163

Ad k.

Voortgang 2012

Voorgaand is in beeld gebracht hoe de resultaten van de grondbedrijfcomplexen en de vermogenspositie van het grondbedrijf zich het laatste jaar ontwikkeld hebben / heeft. De financiële gevolgen van de afwijkingen tussen de prognose en werkelijke voortgang in 2011 zijn in de geschetste ontwikkelingen al verdisconteerd. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de voortgang zowel wat betreft de uitgifte van bouwrijpe grond als ook in financiële zin. Gronduitgifte Voor de lange termijn zijn de rentekosten en de prijsstijgingen in de grondexploitaties begroot op basis van een uitgiftetempo van circa 170 woningen per jaar, circa 4 ha bedrijventerreinen per jaar en circa 3.500 m2 BVO kantoren per jaar. De geprognosticeerde kosten en opbrengsten 2012 zijn gebaseerd op o.a. de onderstaande uitgifte van bouwrijpe grond. Gronduitgifte 2011/12 Grondbedrijf

Woningbouw 11 23 31 43 49 53 60 89

uitg ifte

gerealiseerd

prognose 2011

2011

ve rschil

uitgifte progn ose 2012

(weergegeven per w oning)

Kollenveld Nijrees Noord Oosteres-Noord Hedeman Buitenhaven Gra slaan Almelo Noo rd Oost Ossenkopp elerhoek c.a. Weggeler

1 1 10 13 34 -

91 Maatkampshoe k sub totaa l gemeentelijke grondexplotiaties 15 Indieterrein totaal

won. won. won.

1 1 9 16 1 10 36 11

won. won. won. won. won. won. won. won.

2 45

won. won.

1 86

won. w on.

35 80

won. won.

86

0,9 5,3 1,0 0,7

ha ha

ha ha

-

0,7 1,5

ha ha

-

totaal

10,1

ha

-

15 Indieterrein totaal

10,1

ha

-

Bedrijventerreine n (weergegeven per m2 uitgeefba ar) 04 Bedrijvenpark Twente 07 Aadijk Noor d (contractuee l verkocht) 08 Dollegoor 22 Bedrijvenpark Twente Noord 25 Bleskolk, De 49

Kantoren

Buitenhaven Gra slaan Twen tepoort

won. won. won.

won. won. won.

1 8 7

1 1 9 5 34 7

won.

2 61

won. won.

16

w on.

35 96

won. won.

16

w on.

0,9 5,3 1,0 0,7

ha ha

won.

won. -

won. won. won.

-

won. w on.

ha ha

1,9 0,4 0,5

ha ha ha ha

0,7 1,5

ha ha

0,5 -

ha ha

ha

10,1

ha

3 ,3

ha

0,1

ha

10,1

ha ha

ha

3 ,4

(weergegeven per m2 BVO)

11

Kollenveld

-

-

- m² bvo

13

Rohof

-

-

- m² bvo

15

Indieterrein

-

-

- m² bvo

18

Rhijnbeek

-

-

- m² bvo

60

Ossenkoppelerhoek c.a.

totaal

Tabel 12:

-

m² bvo

-

m² bvo

-

- m² bvo m2 bvo

- m² bvo

Voortgang gronduitgifte 2011 en prognose 2012

Duidelijk is dat de werkelijke uitgifte van bouwrijpe grond in 2011 sterk achter is gebleven bij de prognoses. In de plannen Kollenveld en Nijrees Noord was rekening gehouden met de uitgifte van in totaal 2 kavels in 2011. Deze prognose blijft gehandhaafd voor 2012. De uitgifte in het plan Oosteres-Noord vindt plaats aan de hand van ABC levering. In 2011 is één kavel uitgegeven, de

164

overige kavels staan gepland voor 2012. Het plandeel Kerkhofsweg in Hedeman voorziet in de uitgifte van 16 woningen in 2012. De kaveluitgifte in Almelo Noordoost verloopt redelijk gezien het economische klimaat. In 2011 zijn

8

kavels

verkocht

en

de

raming

voor

2012

is

om

10

kavels

af

te

zetten.

De verwachte gronduitgifte in het plan Ossenkoppelerhoek c.a. betreft het deelplan “locatie Rembrandthal”. Naar verwachting wordt in 2012 begonnen met de bouw van deze woningen door de ontwikkelaar, waaraan de gemeente deze bouwgrond aangeboden heeft. In

de

exploitatie

Weggeler

zijn

diverse

afspraken

met

ontwikkelaars

vastgelegd

in

overeenkomsten. In 2012 worden naar verwachting 11 woningen gerealiseerd. De uitgifte van de resterende kavels in het plan Maatkampshoek, t.b.v. inwoners uit Bornerbroek, verloopt moeizaam. Overwogen zou kunnen worden het resterende plandeel te herzien. De uitgifte van bedrijventerreinen ligt bijna stil. Concurrentie vanuit naburige gemeenten kan een rol spelen, echter de belangrijkste oorzaak is gebrek aan belangstelling. De verwachtingen voor de 2012 zijn evenmin hooggespannen. Momenteel voorzien 5 projecten (Kollenveld, Rohof, Indieterrein, Rhijnbeek en Ossenkoppelerhoek c.a.) in het totale aanbod van bouwgrond t.b.v. 54.000 m2 BVO kantoren. In 2012 is geen uitgifte geprognosticeerd en tot op heden is er ook geen grond verkocht. Financieel Het achterblijven van de gronduitgifte t.o.v. de prognoses heeft tot gevolg dat de grondopbrengsten eveneens sterk achterblijven bij de begrote grondopbrengsten in het jaar 2011. N.B. Het gevolg is niet dat de grondopbrengsten wegvallen maar dat ze later binnenkomen waardoor de rentekosten op de gedane voorinvesteringen toenemen, met als gevolg dat de projectresultaten verslechteren. Om dit effect te compenseren wordt daar waar mogelijk het maken van kosten ook uitgesteld. Dit is ook duidelijk zichtbaar in het volgende overzicht met geprognosticeerde en werkelijke kosten en opbrengsten 2011. begroting jaarschijf 2011 kosten opbrengsten kasstroom

44.979.016 16.152.292 -28.826.724

realisatie 2011 30.845.343 3.851.389 -26.993.954

verschil

-14.133.673 -12.300.903 1.832.770

begroting jaarschijf 2012 19.208.232 23.304.051 4.095.819

De werkelijke kasstroom 2011 is bijna gelijk aan de geprognosticeerde kasstroom. Echter zijn er veel minder kosten en opbrengsten gerealiseerd. Verhoudingsgewijs is maar circa een kwart van de opbrengsten gerealiseerd tegenover bijna 70 procent van de geraamde kosten. Doordat de kasstroom minder negatief is dan de prognose neemt de netto financieringsbehoefte over 2011 af. Echter het uitblijven van de kosten en opbrengsten hebben een negatief effect op de financieringslasten in 2012 en verder. Op de langere termijn is vertraging in de gronduitgifte nadelig. Cruciaal is de vraag of de langere termijnprognoses voor de gronduitgifte waarheid worden. De begrote kasstroom in 2012 is in de laatste kolom van de tabel weergegeven.

165

Bijlagen Grondbedrijf o Bijlage 1: Inrichting Grondbedrijf en begrippen;

o Bijlage 2: Het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV)

o Bijlage 3: Risicoanalyse en sturingsmogelijkheden

o Bijlage 4a Overzicht boekwaardeontwikkeling per complex.

o Bijlage 4b Overzicht boekwaarde, voorzieningen en balanswaarde per complex.

o Bijlage 5 Overzicht financiële resultaten van de grondexploitaties.

o Bijlage 6 Overzicht met verkoopprognoses van bouwgrond voor bedrijven, woningbouw en kantoren.

o Bijlage 7 Overzicht met het gevoerde / te voeren grondbeleid per project.

166

Bijlage 1: Inrichting Grondbedrijf en begrippen

Inrichting Grondbedrijf Het Grondbedrijf is een administratief financieel afgesplitst en zelfstandig deel van de gemeentebegroting van de gemeente Almelo waarbinnen met name grondexploitatiebegrotingen geadministreerd worden. De term Grondbedrijf wordt ook vaak gebruikt als aanduiding van een onderdeel van de gemeentelijke organisatie. Daarbij wordt dan gedoeld op het teamonderdeel Grondzaken van de afdeling Vastgoed en Belastingen. Dit teamonderdeel bestaat uit de vakdisciplines planeconomie, verwerving en uitgifte en juridische zaken.

Begrippen De Perspectiefnota Grondbedrijf kent relatief veel vaktermen. Hierna worden de belangrijkste kort omschreven.

Afsluiting complexen De financiële afsluiting van een complex houdt in: •

overboeking van de voor het openbaar nut bestemde gronden (plantsoenen, straten, pleinen) naar de Algemene Dienst;

•

overboeking van de nog niet uitgevoerde werkzaamheden van het afgesloten complex naar het complex 88 Nog Uit Te Voeren Werken (NUTVW);

•

overboeking naar het Complex Verspreide Bezittingen van de nog resterende uit te geven gronden en restgronden;

•

een BTW-berekening over het eindresultaat van het complex;

•

bepaling van het eindresultaat van het complex en overboeking naar de Algemene Reserve van het Grondbedrijf.

Algemene Reserve Grondbedrijf Het saldo van resultaten van de afgesloten complexen, minus de getroffen voorzieningen, plus de tussentijds genomen winsten.

Bestemmingsreserve Bedrijventerreinen Een geoormerkt deel van het eigen vermogen c.q. de Reserve Grondbedrijf waarmee in de toekomst de herstructurering van bedrijventerreinen mede gedekt kan worden.

BBV (Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten): Door het Rijk vastgestelde regelgeving waaraan begroting en verantwoording van de lagere overheden moeten voldoen.

167

Boekwaarde en balanswaarde De boekwaarde van een complex of een object is de resultante van alle tot dan toe gemaakte kosten (gedane investeringen) minus gerealiseerde opbrengsten. Als er voor een complex een voorziening is getroffen (omdat de economische waarde lager is) wordt de boekwaarde gecorrigeerd met deze voorziening. Het dan verkregen bedrag wordt balanswaarde genoemd.

Complex Het Grondbedrijf houdt zich bezig met de productie van bouwgrond en alle daaraan gerelateerde (financiële) activiteiten. Om hierin structuur in aan te brengen is het Grondbedrijf opgedeeld in meerdere administratieve complexen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen projectgebonden complexen (t.b.v. grondexploitaties) en functionele complexen. Tot deze laatste categorie behoort het complex verspreide bezittingen en het complex nog uit te voeren werken.

Complex Verspreide Bezittingen Een administratieve eenheid binnen het Grondbedrijf, waarbinnen de kosten en opbrengsten worden geregistreerd van verspreid liggende voorraad die (nog) geen deel uitmaken van vastgestelde grondexploitaties. Dat kunnen gronden zijn voor toekomstige projecten, strategische gronden, ruilgronden of te verkopen / af te stoten gronden die niet (meer) nodig zijn voor planontwikkeling. De resultaten worden verrekend met de Algemene Reserve Grondbedrijf.

Netto contante waarde Het resultaat van een grondexploitatieberekening teruggerekend naar (meestal) peildatum heden waarbij rekening wordt gehouden met rente. Doel van dit terugrekenen is -

de eindresultaten van projecten (met verschillende einddata) met elkaar kunnen vergelijken en

-

benodigde voorzieningen kunnen bepalen.

Het resultaat op netto contante waarde (NCW) wordt ook wel startwaarde genoemd.

Eindwaarde Deze term komt voort uit de rekenmethodiek die ‘dynamische eindwaarde methode’ wordt genoemd. Daarbij worden de in de tijd gefaseerde begrote kosten en opbrengsten doorgerekend naar peildatum van afsluiting van het complex, waarbij rekening wordt gehouden met rente, kostenstijgingen en opbrengstenstijgingen.

Grondexploitatie(begroting) Het geheel van activiteiten en werkzaamheden met als (hoofd)doel een gebied in bouwexploitatie te brengen met bouwrijpe grond t.b.v. woningbouw, bedrijven, kantoren, winkels en overige bestemmingen als eindproduct. Een grondexploitatiebegroting bevat de kosten en opbrengsten van de bouwgrondproductie.

168

-

De kosten bestaan veelal uit verwervingskosten, de lasten en baten van het tijdelijk beheer, sloopkosten, planontwikkelingskosten, kosten van het bouw- en woonrijp maken en rentekosten.

-

De opbrengsten bestaan uit grondopbrengsten en subsidies en bijdragen.

Nota VTU (ook wel planontwikkelingskosten genoemd) De door het college van B&W vastgestelde notitie Voorbereiding en Toezicht waarin beschreven is welke kosten en hoeveel planontwikkelingskosten in beginsel ten laste van een grondexploitatie mogen komen.

Aanwezige weerstandscapaciteit Art. 11 lid 1 onder a van het BBV omschrijft genoemde (aanwezige) weerstandscapaciteit als: “……de middelen en mogelijkheden waarover de provincie, onderscheidenlijk de gemeente beschikt of kan beschikken om niet-begrote kosten te dekken….” Populair gezegd komt het erop neer dat het Grondbedrijf moet vaststellen “hoeveel vlees het op de botten heeft”. De stand van de toekomstige Reserve Grondbedrijf kan worden beschouwd als de aanwezige weerstandscapaciteit.

Vereiste weerstandscapaciteit Naast de aanwezige weerstandscapaciteit dient het Grondbedrijf ook de financiële risico’s inzichtelijk te maken. Dit om te bepalen hoe hoog de vereiste weerstandscapaciteit is. Art. 11 lid 1 onder b van het BBV omschrijft deze risico’s als “…….alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie….” Tot de financiële risico’s van het Grondbedrijf worden gerekend -

de gevoeligheidsrisico’s inzake mogelijke verschillen tussen gehanteerde parameters (rente en inflatie) en de werkelijke percentages.

-

de ramingsrisico’s inzake mogelijke verschillen tussen de begrote kosten en opbrengsten en de werkelijke kosten en opbrengsten.

-

‘onzekere gebeurtenissen’ inzake mogelijke gebeurtenissen met financiële gevolgen.

De risicoanalyses worden uitgevoerd per complex en per begrotingspost. Vervolgens worden de afzonderlijke risico’s samengevoegd middels een risicosimulatie waarna de uitkomsten (= financiële scenario’s die proefondervindelijk bepaald zijn) gerangschikt worden van bestcase tot worstcase.

Het Weerstandsvermogen. Het bepalen van het weerstandsvermogen is een solvabiliteitstoets. Het weerstandsvermogen geeft aan de mate waarin het Grondbedrijf de mogelijkheden heeft om zelf financiële risico’s (financiële

169

tegenvallers) op te kunnen vangen, zonder bijsturing van vastgestelde kaders en doelstellingen. Het weerstandsvermogen is de verhouding tussen enerzijds de aanwezige weerstandscapaciteit en anderzijds de vereiste weerstandscapaciteit en wordt weergegeven in de vorm van een quote. Deze moet minimaal 1,0 zijn om te kunnen spreken van een financieel gezond Grondbedrijf. In dat geval is namelijk de aanwezige weerstandscapaciteit (“wat we hebben”) groter of gelijk aan de vereiste weerstandscapaciteit (“wat we nodig hebben”) en zijn de financiële risico’s als hiervoor beschreven voldoende afgedekt.

170

Bijlage 2: Het Besluit Begroting en Verantwoording en de financiële verordening Almelo

2.1

Het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten

In 2003 heeft de regering het ‘Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten’ (BBV) vastgesteld. Dit besluit vervangt vanaf het begrotingsjaar 2004 het Besluit comptabiliteitsvoorschriften 1995. Het BBV bevat voorschriften voor de inrichting van de begroting, het jaarverslag en de jaarrekening. Onder titel 2.3 van het BBV worden de zeven paragrafen opgesomd die een gemeente minstens in haar begroting op dient te nemen. De paragraaf grondbeleid is één van deze zeven paragrafen. Ze bevat volgens het BBV tenminste: •

Een visie op het grondbeleid in relatie tot de realisatie van de doelstellingen van de programma’s die zijn opgenomen in de begroting;

•

Een aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert;

•

Een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie;

•

Een onderbouwing van de voortijdig genomen winst en de nog te nemen winst;

•

De beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s van de grondzaken.

2.2

BBV regelgeving in relatie tot het grondbedrijf

In januari 2008 heeft een BBV-commissie in de ‘notitie grondexploitatie’ toegelicht hoe, met in achtneming van de BBV regels, voorraad en onderhanden werk (lopende grondexploitaties) gewaardeerd moet worden. Tevens is daarin toegelicht hoe en wanneer er (tussentijds) winst en verlies genomen mag / moet worden. Begin dit jaar heeft de BBV commissie deze notitie geactualiseerd en enkele zaken verder verduidelijkt

Salderen van winsten en verliezen Voor wat betreft het nemen van winst en verlies zijn de volgende regels van belang. -

Verliezen moeten genomen worden zodra deze voorzien worden.

-

Winst mag pas genomen worden zodra deze gerealiseerd is.

De resultaten van lopende winstgevende en verlieslatende grondexploitaties met elkaar salderen is niet toegestaan. Die regel bestaat overigens al meer dan 15 jaar. Salderen is niet toegestaan omdat anders de financiële haalbaarheid van een bestemmingsplan van een verlieslatend project, afhankelijk zou worden van het realiseren (van de winst) van een ander bestemmingsplan met een winstgevende grondexploitatie.

Winst nemen m.b.t. voorraad: Objecten die voor een ‘lage’ historische kostprijs in de boeken / op de balans staan, mogen niet opgewaardeerd worden tot de economische waarde op basis van de huidige bestemming / huidig gebruik.

171

Deze ‘stille reserve’ kan pas verzilverd worden als het object verkocht is voor een bedrag hoger dan de boekwaarde. De boekwinst kan dan, via de resultaatbestemming van de winst- en verliesrekening, toegevoegd worden aan de reserve.

Winst nemen m.b.t. lopende grondexploitaties (=onderhanden werk): Een gedeelte van de winst van een lopende grondexploitatie mag tussentijds genomen worden als deze gerealiseerd is, c.q. op moment dat deze als gerealiseerd te beschouwen is. De BBV commissie biedt daartoe, in haar ‘notitie grondexploitatie’ van januari 2008, meerdere mogelijkheden aan variërend van heel voorzichtig tot tamelijk voortvarend. De gemeente Almelo kiest de gulden middenweg en neemt 70% van de totale begrote winst als het project voor meer dan 80% gerealiseerd is. De totale winst wordt momenteel begroot op € 2,5 mln. op NCW per 1-1-2012. Hiervan is € 1,1 mln. winst reeds genomen waardoor de nog te realiseren winst € 1,4 mln. bedraagt. De relevantie van de discussie, over het niet mogen salderen van de nog te realiseren winst met voorziene tekorten, wordt daardoor steeds minder groot.

Verlies nemen d.m.v. afwaarderen op boekwaarde van voorraad (CVB) Over het algemeen staan objecten voor de historische kostprijs in de boeken / op de balans. Indien de boekwaarde hoger is dan de economische waarde, dan moet het verschil afgewaardeerd worden. Dat kan door middel van een ‘harde’ directe en daardoor niet meer herstelbare afboeking, en door middel van het indirect en ‘voorlopig’ afwaarderen door het treffen van een voorziening. Dat laatste heeft de voorkeur (van de BBV commissie) omdat afwaarderen op deze manier herstelbaar2 is.

Verlies nemen m.b.t. lopende grondexploitaties (=onderhanden werk) Zodra de gemeente er voor kiest (!) een plan met een behorende grondexploitatiebegroting vast te stellen, worden de aangekochte objecten niet meer als voorraad gezien, maar wordt het project boekhoudkundig als ‘onderhanden werk’ verantwoord in de jaarrekening. De waarde van afzonderlijke objecten op basis van huidige bestemming speelt dan geen rol meer. Indien er een tekort wordt begroot, dient dit verlies afgedekt te worden met een voorziening.

Te vroeg voorzieningen moeten treffen? De gemeente wordt (door de BBV) niet gedwongen voorzieningen te treffen in een te vroeg stadium. Zolang de gemeente een project niet in exploitatie neemt (= vrije keuze), hoeft het begrote tekort niet met een voorziening te worden afgedekt. Indien de gemeente al wel investeringen heeft gedaan, kan volstaan worden met het treffen van een voorziening ter grootte van het verschil tussen de tot dan toe gedane investeringen (meestal de boekwaarde) en de economische waarde op basis van de huidige bestemming of de

2

Het treffen van een voorziening is een vorm van afwaarderen. Als t.z.t. blijkt dat afwaardering niet meer nodig is, omdat de economische waarde van een object of een project (= onderhanden werk) hoger is geworden, dan kan een voorziening ongedaan gemaakt worden. Bij een in het verleden gedane harde afboeking is dat niet toegestaan omdat dat gezien wordt als opwaarderen.

172

marktwaarde.(waarbij de markt eventueel anticipeert op een toekomstige waardevermeerdering t.g.v. een bestemmingsplanwijziging.)

Waarom in een vroeg stadium een grondexploitatie vaststellen? Zolang de gemeente al wel de planinhoudelijke en financiële kaders van een project kan vastleggen, maar nog geen bestemmingsplan en exploitatieplan in procedure brengt en/of wil starten met het realiseren van een grondexploitatieproject, dan heeft de gemeente de keuze de gedane investeringen (= boekwaarde) -

vooralsnog te blijven waarderen als voorraad of deze

-

te waarderen als onderhanden werk / lopende grondexploitatie.

Bij veel projecten in het buitengebied is het aantrekkelijk om de gedane investeringen (aankopen, renteen planontwikkelingskosten) niet te waarderen als voorraad (met de economische waarde bij huidige bestemming als referentie), maar deze investeringen te waarderen op basis van de gewenste nieuwe bestemming / het nog te maken plan.

173

Bijlage 3

Risicoanalyse en sturingsmogelijkheden 1

Algemeen

In de paragraaf grondbeleid is de vermogenspositie van het grondbedrijf in beeld gebracht. Deze bijlage gaat over de kansen en bedreigingen waardoor de vermogenspositie kan verbeteren of verslechteren en de mogelijkheden om de projecten financieel bij te sturen. Er ligt een uitgebreidere risicoanalyse ten grondslag aan deze analyse op hoofdlijnen.

Het maken van een risicoanalyse heeft meerdere doelen. -

De (financiële) risicoanalyse plaatst het begrote eindresultaat van een project in een breder perspectief. Het risicoprofiel geeft inzicht in het realiteitsgehalte van de grondexploitatiebegroting. (zie grafiek 1 verderop in deze bijlage)

-

De risicoanalyse vormt de basis voor risicomanagement.

-

De financiële risicoanalyse vormt de basis voor het kwantificeren van het neerwaarts risico (= vereiste weerstandscapaciteit). Op portefeuilleniveau (van het Grondbedrijf) dient een minimaal aanwezige weerstandscapaciteit aanwezig te zijn ter dekking van mogelijke financiële tegenvallers c.q. financieel negatieve scenario’s.

Per project en per item zijn er financiële verkenningen en risicoanalyses uitgevoerd. In het kader van de Perspectiefnota Grondbedrijf dient het resultaat van deze analyse antwoord te geven op twee vragen. a) Zijn de grondexploitatiebegrotingen (per saldo) reëel begroot? b) Hoe groot is het neerwaartse risico t.o.v. de begrote resultaten en de begrote reserves?

Ad a Indien de grondexploitaties (per saldo) niet reëel zijn begroot, zijn er ter dekking van de ‘voorziene’ tekorten te hoge of te lage voorzieningen getroffen waardoor de hoogte van de reserve geen goede afspiegeling is van de financiële positie van het Grondbedrijf. Daarom dienen grondexploitaties in beginsel reëel begroot te worden.

Voor alle duidelijkheid: een financieel risico is niet het zelfde als een ‘voorzien’ tekort op een grondexploitatiebegroting. Een begroot tekort op een lopende grondexploitatie is geen financieel risico maar een ‘voorzien’ verlies dat moet worden afgedekt met een voorziening ter grootte van het verwachte tekort.

Ad b. Inherent aan reëel begroten is dat er circa 50% kans is op een beter resultaat en 50% kans is op een slechter resultaat dan begroot. Ten behoeve van het bepalen van de minimaal vereiste

174

weerstandscapaciteit dient het neerwaartse risico financieel gekwantificeerd te worden. Vervolgens wordt de vereiste weerstandscapaciteit afgezet tegen de aanwezige weerstandscapaciteit.

2

Risicoprofiel Grondbedrijf

In deze paragraaf wordt het risicoprofiel van het Grondbedrijf op hoofdlijnen weergegeven. Dit risicoprofiel is samengesteld uit de afzonderlijke risicoanalyses en profielen die per project zijn opgesteld. Het netto neerwaarts risico is gekwantificeerd op circa € 18,2 mln. indien 10% restrisico wordt geaccepteerd. (De aanwezige weerstandscapaciteit bedraagt € 1,1 mln. waardoor het weerstandsvermogen ontoereikend is). 18.200.000

3.300.000 16,00%

14,00%

56,22%

42,75%

12,00%

aantal scenario's

67,95% 78,63%

30,99% 10,00% 20,40%

86,48%

8,00%

begrotingslijn

6,00%

11,85%

92,07%

96,01% 4,00%

6,19% 98,18%

2,97% 2,00%

99,18%

1,01% 0,03%

0,14%

99,72%

0,35%

99,90% 99,96% 99,98% 99,99% 100,00%100,00%

0,00% -9,5 tot -7,6 tot -5,7 tot -3,8 tot -1,9 tot 0 tot 1,9 1,9 tot -7,6 -5,7 -3,8 -1,9 0 3,8

3,8 tot 5,7

5,7 tot 7,6

7,6 tot 9,5

9,5 tot 11,4 tot 13,3 tot 15,2 tot 17,1 tot 11,4 13,3 15,2 17,1 19 in mln.

19 tot 20,9

20,9 tot 22,8 tot 24,7 tot 26,6 tot 28,5 tot 30,4 tot 32,3 tot 34,2 tot 36,1 tot 22,8 24,7 26,6 28,5 30,4 32,3 34,2 36,1 38

Grafiek 1 kansdichtheid van financiële scenario’s, gerangschikt van bestcase tot worstcase

Op basis van de bevindingen zijn de volgende conclusies getrokken. •

De grondexploitaties zijn begroot conform de door de raad vastgestelde kaders. Over het algemeen zijn de grondexploitaties reëel begroot. De ramingen m.b.t. de nog te maken kosten en opbrengsten zijn reëel. In totaliteit wordt er een tekort van € 19,7 mln. op NCW begroot onder te verdelen in -

•

19 verlieslatende grondexploitaties met een begroot tekort van € 21,9 mln.; 4 winstgevende grondexploitaties met begrote winst van € 2,2 mln.

Dat betekent dat de getroffen voorzieningen (€ 21,9 mln.) ter dekking van de begrote tekorten op de grondexploitaties het juiste niveau hebben en dat de Reserve Grondbedrijf (€ 0,- ) een correcte afspiegeling is van de huidige financiële positie van het Grondbedrijf.

•

Ten gevolge van enkele zogenaamde ‘onzekere gebeurtenissen’ laat het risicoprofiel een negatief beeld zien waarbij de kans op een financieel negatief scenario groter is dan de kans op een financieel gunstig scenario: respectievelijk 97% en 3%. Deze onbalans in het risicoprofiel wordt voornamelijk veroorzaakt door het neerwaarts risico

175

m.b.t. het complex verspreide bezittingen (CVB) en Waterrijk. (zie grafiek 2) •

De ramingsrisico’s zijn over het algemeen het grootst bij projecten met veel nog te maken kosten en opbrengsten. Dit zijn bijvoorbeeld de projecten Waterrijk en Almelo Noord Oost

•

De afzetmogelijkheden m.b.t. de omvang van het totale bouwprogramma, zoals dat in de 23 grondexploitaties zit, zijn een risicofactor. De totale grondopbrengsten zijn begroot op basis van de verkoop van bouwgrond t.b.v. -

circa 3.500 woningen (waaronder ruim 1.600 in Waterrijk);

-

62 ha bedrijventerreinen (exclusief XL Businesspark);

-

54.000 m2 BVO kantoren.

N.B. Dit aspect is niet meegenomen bij de kwantificering van het neerwaarts risico! •

Naast het bovengenoemde aspect (‘hoeveel’) is het begrote uitgiftetempo (‘wanneer’) van het bouwprogramma een risicofactor. De fasering van de reguliere bouwgrondproductiekosten en de begrote rentekosten en prijsstijgingen zijn gebaseerd op een gemiddeld uitgiftetempo van bouwgrond t.b.v. van -

170 woningen per jaar tot 2022 en daarna aflopend naar lagere aantallen;

-

4 hectare bedrijventerreinen per jaar;

-

2.200 m2 BVO kantoren per jaar. (m.u.v. enkele specifieke projecten)

(zie ook bijlage 6) •

Het aspect van (behoud van) werkgelegenheid en het op gang brengen van de woningbouw speelt soms een rol bij de bepaling van de uitgifteprijzen. Indien er concessies worden gedaan aan de vastgestelde marktconforme grondprijzen, dan kan dat, naast het risico van staatsteun, leiden tot begrotingstegenvallers in de grondexploitatie.

176

80% bandbreedte afwijking per project (t.o.v. begroot resultaat)

-10.000.000

-5.000.000

0

5.000.000

10.000.000

15.000.000

20.000.000

25.000.000

30.000.000

35.000.000

Bedrijvenpark Twente 04 Dollegoor 08 Kollenveld 11 Rohof 13 Indiëterrein 15 Nijrees-Midden 17 Rhijnbeek 18 Waterrijk 19 Bedrijvenpark Twente-Noord 22 Nijrees-Noord 23 De Bleskolk 25 Fortezza 28 Chiel Dethmersstraat 32 Hedeman 43 Buitenhaven graslaan 49 Almelo Noordoost 53 Pooksbelten 54 Ossenkoppelerhoek c.a. 60 Dimence 61 Hagendoornschool 74 Leemslagen 81 Weggeler 89 Maatkampshoek 91 CVB

RBT

TOTAAL

positieve afwijking

Grafiek 2

•

negatieve afwijking

De bandbreedtes m.b.t. de begrote eindresultaten van de projecten en de gevoeligheden van parameters

De hierboven weergegeven risicoprofielen zijn gebaseerd op de aanwezige bruto risico’s, zonder rekening te houden met de aanwezige financiële sturingsmogelijkheden, waarmee financiële tegenvallers gereduceerd of zelfs teniet gedaan kunnen worden. In paragraaf 3 wordt ingegaan op de financiële sturingsmogelijkheden per project.

Externe risico's Grondbedrijf In de risicoanalyse van het grondbedrijf worden de risico’s gekwantificeerd van mogelijke fluctuatie van kosten, opbrengsten, fasering en parameters. Aanpassing of het wegvallen van programma of 177

aanpassing van gehanteerde uitgangspunten als parameters voor kosten- en opbrengstenstijging die op langere termijn gelijk aan elkaar lopen zijn niet meegenomen. Onderstaand zijn de mogelijke effecten van deze risico’s gekwantificeerd.

De geactualiseerde grondexploitaties zijn gebaseerd op de uitgifteprognoses waarover de raad heeft besloten in het kader van de voorjaarnota 2012. De gekozen mediaanvariant gaat uit van een totaal geprognosticeerde uitgifte van ca. 3.500 woningen. In de risicoanalyse grondbedrijf is het scenario van het wegvallen van de behoefte niet meegenomen. Als de behoefte voor woningbouw wegvalt van ca. 3.500 woningen naar bijvoorbeeld het Trend scenario (worstcase) met een behoefte van 2.650 woningen zal een extra voorziening van ca. € 20 mln. benodigd zijn. Voor bedrijventerreinen is het effect veel minder omdat Aadijk Noord en Buitenhaven West vanuit voorzichtigheid reeds uit exploitatie zijn gehaald. Mocht de behoefte terugvallen van de geprognosticeerde uitgifte van 4,0 ha per jaar naar 2,8 ha (Trend Scenario) zal dit een financieel effect hebben van maximaal € 2 mln.

De parameters voor kosten- en opbrengstenstijging zijn voor 2012 aangepast. Er wordt uitgegaan van 0% opbrengststijging tot 2016 terwijl de kostenstijging per 1-1-2012 met 2,0% stijgt. Het is aannemelijk dat op langere termijn de opbrengstijging met een inhaalslag weer gelijk aan de kostenstijging komt te lopen. Deze inhaalslag is verwerkt in de grondexploitaties door in de periode 20162020 de opbrengsten met 4,0% jaarlijks te laten stijgen. Het risico is aanwezig dat de inhaalslag geleidelijker zal gaan. Bijvoorbeeld in een periode van ca. 10 jaar met een half tot één procent per jaar. Het financieel effect hiervan voor de grondexploitaties is ca. € 1 mln. negatief. Het grootste risico is de realisatie van de indexatie van de opbrengstenstijging. Met dit risico is op dit moment geen rekening gehouden.

3

Financiële sturingsmogelijkheden

De mogelijkheden om financieel bij te sturen (als dat nodig of wenselijk is) in een grondexploitatie, hangen af van het stadium waar de realisatie van het project zich bevindt. Projecten in de ontwerpfase zijn beter bij te sturen dan projecten in de realisatiefase waarvan het bestemmingsplan is vastgesteld. De ‘knoppen’ waarmee het financieel resultaat van een grondexploitatie kan worden bijgestuurd zijn de variabelen die het fundament van een grondexploitatiebegroting bepalen. Het fundament van een grondexploitatiebegroting bestaat uit: a) plangrenzen b) grondgebruik c) bouwprogramma d) kwaliteitsniveau Bijna alle kosten en opbrengsten zijn direct of indirect een afgeleide van de bovenstaande uitgangspunten. De hoeveelheden die voortvloeien uit, of mede gebaseerd zijn op, genoemde uitgangspunten worden vermenigvuldigd met e) eenheidsprijzen, die tot elementbegrotingen leiden. Met behulp van een f)

178

fasering en

g) parameters (rente, kostenstijging en opbrengstenstijging) worden de begrotingsposten in de tijd uitgezet, hetgeen leidt tot een begroot financieel eindresultaat van het project, weergegeven op eindwaarde en/of op netto contante waarde. Definitiefase Tijdens de definitiefase van een project wordt onderzocht welke richting het project (figuurlijk gezien) op moet. De definitiefase wordt afgesloten met door de raad vastgestelde planinhoudelijke kaders die zijn vastgelegd in een programma van eisen en een bijbehorende tentatieve grondexploitatiebegroting. Met deze vaststelling geeft de raad richtinggevende kaders en uitgangspunten mee op basis waarvan tijdens de hierop volgende fase de stedenbouwkundige ontwerpen worden gemaakt. Tevens fungeert de vastgestelde tentatieve / normatieve grondexploitatiebegroting als budgetkader voor de ontwerpfase. De raad neemt met het vaststellen van -

de planinhoudelijke richtinggevende kaders en uitgangspunten,

-

de bijbehorende tentatieve grondexploitatiebegroting en

-

het beschikbaar stellen van krediet voor de kosten die tijdens de ontwerpfase gemaakt zullen gaan worden, ook al het principebesluit om door te gaan met het project ook al vindt besluitvorming over de definitieve invulling en over het bestemmingsplan (veel) later plaats.

Daarmee loopt de financiële besluitvorming vooruit op de planologische besluitvorming. Dit betekent dat stopzetten van lopende grondexploitaties (zoals Waterrijk, Leemslagen) niet mogelijk is zonder aanzienlijke directe nadelige financiële consequenties (lees afwaarderen op de gedane investeringen).

Ontwerpfase Tijdens de ontwerpfase van een project worden er stedenbouwkundige ontwerpen gemaakt binnen de door de raad meegegeven kaders. De ontwerpfase wordt afgesloten met een door de raad vast te stellen stedenbouwkundig ontwerp, verkavelingsplan, en bijbehorende grondexploitatiebegroting die niet meer gebaseerd is op normatieve hoeveelheden maar op een concreet bouwprogramma en ruimtegebruik conform het stedenbouwkundig plan. Het vaststellen van het bestemmingsplan (BP) vindt meestal plaats tijdens of zelfs pas aan het einde van de ontwerpfase waarbij de stedenbouwkundige ontwerpen dan planologisch vertaald worden.

Sturingsmogelijkheden per project Vanuit de invalshoek van de sturingsmogelijkheden zijn de 23 lopende grondexploitaties onderverdeeld in categorieën conform de doelstellingen van deze projecten: voorzien in behoefte aan bouwgrond t.b.v. woningbouw, bedrijventerreinen, kantoren en overige bestemmingen. Hierdoor wordt het beter inzichtelijk waar de focus op gericht kan worden in het kader van financiële (bij)sturing in relatie met de bouwprogramma’s. De grondexploitaties zijn als volgt onderverdeeld.

A

Bedrijventerreinen

5 st.

179

B.

Woningbouwprojecten en projecten met gemengde functies.

3.1

18 st.

Bedrijventerreinen

Vijf van de drieëntwintig lopende grondexploitaties zijn bedrijventerreinen waarvan 4 nieuwe bedrijventerreinen en 1 herstructureringsproject. Daarnaast bevat het project Indiëterrein (= particuliere ontwikkeling) naast woningbouw en kantoren, ook nog ruim 4 hectare bedrijventerrein. Tevens liggen er 3 nog te verkopen bouwkavels (1,5 hectare) in het afgesloten complex Twentepoort.

boekwaarde Omschrijving

04

Bedrijvenpark Twente

49

Buitenhaven-Graslaan

25 20

nog te realiseren kosten

opbrengsten

op NCW

op NCW

begroot resultaat

begroot

nog te

op NCW

resultaat

verkopen

op NCW

bouwgrond

winst

verlies

3.577.972

181.817

3.547.674

212.115

212.115

5,1 ha

188.995

2.190.898

2.183.517

196.376

196.376

2,0 ha

De Bleskolk

3.225.318

1.015.412

4.006.744

233.986

233.986

3,8 ha

Twentepoort (afgesloten)

1.400.000

0

1,5 ha

642.477

642.477

12,4 ha

672.273

672.273

4,7 ha

-38.223

22,7 ha

Sub-tot (af te ronden projecten)

1.400.000

0 0

8.392.285

3.388.127

11.137.935

334.910

4.695.426

4.358.063

10.685.211

7.163.955

17.887.389

08

Dollegoor

22

Bedr.park Twente-N Bedr.park TN particulier

0

15,0 ha

15

Indieterrein (particuliere grex)

0

4,1 ha

Overig

0

3,2 ha

0

62,1 ha

7

TOTAAL

Tabel 16

19.412.406

15.247.508

33.383.387

-38.223

-38.223

1.314.750

financieel overzicht bedrijventerreinen

In de navolgende tekst worden per project de sturingsmogelijkheden beschreven. Ten aanzien van de projecten 04 Bedrijvenpark Twente, 25 De Bleskolk en 20 Twentepoort moeten er nog veel bouwrijpe kavels worden verkocht, terwijl de kosten relatief laag zijn. De projecten hebben geen sturingsmogelijkheden meer. Er dient intensief ingezet te worden op acquisitie om deze kavels te verkopen.

Het project 49 Buitenhaven-Graslaan kent een lage boekwaarde en de nog te maken kosten en opbrengsten zijn in evenwicht. Als de onderhandelingen met een specifieke gegadigde geen resultaat hebben kan dit project, zonder grote financiële consequenties, worden uitgefaseerd ten gunste van andere projecten.

Het project 08 Dollegoor heeft een lage boekwaarde ten gevolge van reeds ontvangen subsidies. Hier staan uiteraard resultaatverplichtingen tegenover, die bepalend zijn voor de uitvoering. De ‘houdbaarheidsdatum’ van de subsidies is eind 2012. Voor deze datum dient het project grotendeels afgerond te zijn. Hoewel het project qua uitvoering heel flexibel is (welke plandelen worden ontwikkeld en welke niet) zijn de financiële sturingsmogelijkheden beperkt.

Het project 22 Bedrijvenpark Noord, kent reeds een aanzienlijke boekwaarde en bestaat uit een gemeentelijk deel en een particulier deel. Ter zake is met de particuliere initiatiefnemer een exploitatieovereenkomst gesloten. In deze exploitatieovereenkomst zijn verplichtingen omtrent de ontwikkeling van dit bedrijventerrein vastgelegd. Er zijn verder geen sturingsmogelijkheden. Het 180

financiële resultaat wordt beïnvloed door grondprijsontwikkelingen en het uitgiftetempo.

Het project 15 Indiëterrein (zie ook bij woningbouw) is een particuliere grondexploitatie. De gemeentelijke kosten worden verhaald door een gesloten exploitatieovereenkomst. Er zijn geen sturingsmogelijkheden aanwezig.

De verkoop van de 62 hectare bedrijventerreinen is in de grondexploitaties uitgefaseerd in een uitgiftetempo van circa 4 hectare per jaar. (zie bijlage 5)

3.2

Woningbouwprojecten en projecten met gemengde functies

Zeventien van de vijfentwintig lopende grondexploitaties zijn projecten die voorzien in de behoefte aan bouwgrond voor woningbouw, kantoren, winkels en overige bestemmingen. Eén grondexploitatie is afgelopen jaar afgesloten, dit betreft Oosteres-Noord, hier liggen nog wel enkele uitgeefbare percelen die overgeboekt zijn naar het Complex Verspreide Bezittingen. Omdat er diverse projecten zijn met een gemengd bouwprogramma (een mix van woningbouw, kantoren en winkels) zijn deze projecten niet onderverdeeld naar die programma’s.

Deze 19 grondexploitaties zijn, vanuit de invalshoek van de noodzaak en de mogelijkheden projecten bij te sturen, onderverdeeld in 3 categorieën. a.

Projecten in de afrondende fase (incl. Oosteres-Noord)

3 st.

b.

Nog te realiseren projecten met lage boekwaarde

8 st.

c.

Nog te realiseren projecten met hoge boekwaarde

8 st.

Per categorie worden de sturingsmogelijkheden per project beschreven mede aan de hand van de boekwaarde en de omvang van de nog te maken kosten en opbrengsten.

Ad a.

Projecten in de afrondende fase.

Er zijn 3 projecten die zich in de afrondende fase bevinden en waar niet of nauwelijks nog financiële sturingsmogelijkheden aanwezig zijn. De begrote eindresultaten zijn nauwelijks beïnvloedbaar en ook tamelijk zeker. De nog te maken opbrengsten zijn groter dan de nog te maken kosten waardoor eventuele planvertraging een nadelig effect heeft op het begrote resultaat.

omschrijving

%

%

kosten

opbr.

gerealiseerd 31

Oosteres-Noord (afgesloten)

43

Hedeman

97%

98%

Maatkampshoek

87%

67%

91 3

TOTAAL

Tabel 17

nog te realiseren

boekwaarde

kosten

opbrengsten

op NCW

op NCW

begroot resultaat op NCW winst

verlies

410.000

0

410.000

0

-1.793.816

607.214

423.373

-1.609.975

817.694

521.681

1.259.689

-566.122

1.128.895

2.093.062

79.686 -1.609.975

79.686

financieel overzicht projecten in afrondende fase

181

Het project 31 Oosteres-Noord is in per 31-12-2011 afgesloten. Het plan is nagenoeg geheel gerealiseerd. Uitgifte van de resterende 9 kavels zijn vastgelegd in een contract met een aannemer, dit vindt plaats conform ABC levering.

Het project 43 Hedeman bestaat uit twee deelprojecten, t.w. Hedeman en Kerkhofsweg. Naar verwachting kunnen beide deelcomplexen eind 2012 worden afgesloten.

Het project 91 Maatkampshoek kent nog 6 betrekkelijk grote te verkopen kavels. Het gebied is aangewezen ten behoeve van de zogenoemde “wijkers” uit het gebied van het XL-businesspark. Uit dit gebied is voor deze kavels geen belangstelling, zodat de acquisitie vooral wordt gericht op inwoners van Bornerbroek. Als ook hier de belangstelling onvoldoende is kan verkoop aan overige belangstellenden overwogen worden evenals herontwikkeling in kleinere kavels.

Ad b.

Nog te realiseren projecten met een relatief lage boekwaarde.

De onderstaande projecten, of plandelen daarvan, bevinden zich aan de start van de realisatiefase of zelfs nog in de ontwerpfase. Met name in de ontwerpfase kunnen projecten planinhoudelijk en daarmee ook financieel bijgestuurd worden. Ondanks dat het project Kollenveld zich in de afrondende fase bevindt is dit project toch ondergebracht in deze categorie omdat dit project nog te realiseren appartementen en commerciële ruimten bevat, waarvoor het bestemmingsplan nog gewijzigd moet worden.

% % kost en opbr. gerealiseerd

omschrijving

boekwaarde

nog te realiseren kost en opbrengsten op NCW op NCW

begroot resultaat op NCW winst verlies

11

Kollenveld

87%

94%

-1.714.953

3.388.844

1.408. 183

15

Indiëterrein

44%

24%

495.870

1.204.502

1.643. 468

265.708 56.904

17 32

Nijrees -Zuid Chiel Det hmersstraat

76% 57%

5% 6%

942.322 1.310.949

293.779 1.193.819

993. 447 1.713. 678

242.654 791.090

54

Pooksbelten

83%

0%

2.232.092

428.300

842. 816

1.817.576

60 61

Ossenkoppelerhoek c.a. Dimence

55% 69%

13% 0%

1.776.047 2.605.944

1.849.821 1.098.952

3.428. 765 2.642. 599

197.103 1.062.297

Hagendoornschool

67%

6%

74 8

TOTAAL

Tabel 18

1.271.089

501.332

1.087. 461

8.919.360

9.959.349

13.760. 417

684.960 0

5.118.292

financieel overzicht projecten met lage boekwaarde

Het project 11 Kollenveld is nagenoeg gerealiseerd. Er dienen nog 3 kavels te worden verkocht en de ontwikkeling van de geplande appartementenbouw langs de Van Rechteren Limpurgsingel dient nog (planologisch) te worden gerealiseerd. Het project kent een klein tekort, waarvoor reeds een voorziening is getroffen, en zelfs een negatieve boekwaarde, waardoor eventuele vertraging in dit project financieel gezien geen probleem vormt. In het kader van de programmering is deze ontwikkeling uitgefaseerd tot na 2020, conform de besluitvorming omtrent de marsroute 2.

182

Het project 15 Indiëterrein (zie ook bij bedrijventerreinen) is een particuliere grondexploitatie. De gemeentelijke kosten worden verhaald door een gesloten exploitatieovereenkomst. Er zijn geen sturingsmogelijkheden.

Het project 17 Nijrees-Zuid is een project waarbij de gemeente privaatrechtelijke verplichtingen is aangegaan met ontwikkelaars. De planologische procedures dienen nog te worden doorlopen. Daarna kan het project ter hand worden genomen en de exploitatieovereenkomsten worden afgewikkeld. Voor het begrote tekort van € 200.000,= is reeds een voorziening getroffen.

De gemeente is m.b.t. het project 32 Chiel Dethmersstraat in onderhandeling met ontwikkelaars over de te realiseren plannen en de verdeling van kosten. Het project kent relatief een klein exploitatietekort. Hiervoor is een voorziening getroffen.

Het project 54 Pooksbelten is een bijzonder project. Als er een gegadigde voor dit project gevonden kan worden kan de uitvoering snel ter hand worden genomen. Verder kan er geen invloed op de realisatie van dit project worden uitgeoefend, tenzij de gemeente voor het gebied een totaal andere invulling wenst.

Het project 60 Ossenkoppelerhoek kent een aantal deelprojecten. Besloten is het deelproject Rembandtweide geen vervolg te geven. Het deelproject ‘openbare ruimte rondom IISPA’ is nagenoeg afgerond. Het deelproject Rembrandthal zal in 2013 worden afgerond. Het deelproject ‘ON - hoek HRHolstlaan – Weezebeeksingel’ (kantorenlocatie) wordt naar verwachting in 2013 gerealiseerd. Met de nettowinst van dit deelplan worden feitelijk de inrichtingskosten van het openbaar gebied rondom IISPA bekostigd. N.B.

De grondexploitatie inzake het nieuwe stadion voor Heracles + de herinrichting van de sportvelden maakt geen onderdeel uit van deze grondexploitatie.

Ruim de helft de boekwaarde van het project 74 Hagendoornschool is afgedekt door de getroffen voorziening. Het project is verlieslatend geworden doordat in het kader van de marsroute besloten is het project uit te faseren tot de periode 2026-2027. Als het wenselijk is het project weer naar voren te halen, kan besloten worden de planologische procedures voor dit project eerder te doorlopen.

Ad c.

Nog te realiseren projecten met een relatief hoge boekwaarde.

In de onderstaande 8 projecten gaat het meeste geld in om en de gemeente heeft inmiddels ook al ruim € 161 mln. geïnvesteerd in deze projecten.

183

omschrijving

%

%

kosten

opbr.

boekwaarde

gerealiseerd

nog te realiseren kosten

opbrengsten

op NCW

op NCW

begroot resultaat op NCW winst

verlies

13

Rohof

85%

54%

8.019.407

1.629.543

1.393.233

8.255.717

18

Rhijnbeek

80%

0%

8.341.799

1.652.914

6.229.355

3.765.358

19

Waterrijk

41%

0%

43.122.677

63.185.517

105.909.163

399.031

23

Nijrees Noord

67%

0%

4.013.597

1.816.796

4.284.892

1.545.501

28

vml. Praxislocatie (Fortezza)

97%

9%

11.912.918

415.169

12.325.723

53

Almelo Noordoost

61%

14%

36.249.838

24.178.399

60.889.002

2.364 -460.765

81

Leemslagen

46%

1%

7.621.471

9.575.638

15.743.469

89

Weggeler

72%

6%

5.838.864

2.269.856

8.194.336

-85.616

125.120.571

104.723.832

214.969.173

-546.381

8

TOTAAL

Tabel 19

1.453.640 15.421.611

financieel overzicht projecten met hoge boekwaarde

Het project 13 Rohof kent een hoge boekwaarde maar deze is volledig afgedekt met een voorziening. Planvertraging heeft daardoor geen nadelige effecten op het financiële resultaat. Het project bevindt zich thans terug in de definitiefase. Dit omdat het onduidelijk is of de oorspronkelijke invulling kan worden gerealiseerd door de eisen die gesteld worden aan de “regeling externe veiligheid spoorzone”. Zodra de definitiefase kan worden afgerond zal de kadernotitie (plan van eisen) met de bijbehorende tentatieve grondexploitatie aan de gemeenteraad ter vaststelling worden voorgelegd.

Het project 18 Rhijnbeek is een project waarbij de uitgifte van bouwgrond t.b.v. voornamelijk woningbouw en kantoren gepland is in de periode 2015 tot 2031. Vanwege de grote omvang van het kantorenprogramma (27.500 m2 BVO) kunnen andere bestemmingen overwogen worden, mits de stedenbouwkundige kwaliteit voldoet aan de eisen, die aan dit gebied gesteld worden. Indien hierover voorstellen worden ontwikkeld, zullen deze aan de raad ter vaststelling worden voorgelegd met een daarbij behorende gewijzigde grondexploitatiebegroting. Voor het begrote tekort van ruim € 3,7 mln. is een voorziening getroffen. Vanwege de hoge boekwaarde (€ 8,3 mln.) is het wenselijk dat zo snel mogelijk met de realisatie van het project gestart wordt en de benodigde planologische procedures doorlopen worden.

Het exploitatiegebied van het project 19 Waterrijk is verkleind in het kader van de scenario’s grondbedrijf waarover besluitvorming heeft plaats gevonden bij de voorjaarsnota 2012. Het aantal te realiseren woningen is teruggebracht naar 1.600 en het exploitatiegebied is verkleind. Voor het resterende exploitatiegebied wordt een geheel nieuw plan ontwikkeld, hierin zijn tal van sturingsmogelijkheden.

Het project 23 Nijrees-Noord is een project waarbij de gemeente privaatrechtelijke verplichtingen is aangegaan met ontwikkelaars. De planologische procedures zijn deels doorlopen en het gebied is bouwrijp gemaakt. De afspraken uit de exploitatieovereenkomsten kunnen verder worden afgewikkeld. Voor het begrote tekort van ruim € 1,4 mln. is reeds een voorziening getroffen.

184

Het project 28 vml. Praxislocatie (Fortezza) is inmiddels geen woningbouwproject meer, maar de locatie is aangewezen als plek voor de realisatie voor het nieuwe stadhuis. Zodra de besluitvorming over de plannen voor het nieuwe stadhuis concreet is, en er definitieve besluitvorming heeft plaatsgevonden kan de ondergrond geleverd worden aan de Algemene Dienst waarna het complex kan worden afgesloten. Het betreft hier een financieel sluitende grondexploitatie.

Het project 53 Almelo Noord-Oost is in de uitvoeringsfase. Het betreft hier een project voor vrijstaande woningen op relatief grote kavels, waarvoor elders in Almelo geen aanbod is. De afzet van de kavels loopt momenteel niet zo voorspoedig als in het verleden gedacht werd, waardoor de grondexploitatiebegroting verder is uitgefaseerd op basis van een afzetprognose van gemiddeld 15 kavels per jaar. Optimalisering van het project, door aanpassing van het bestemmingsplan, teneinde kleinere kavels voor vrijstaande woningen of kavels voor tweekappers mogelijk te maken, wordt niet overwogen.

Het project 81 Leemslagen is in het kader van besluitvorming omtrent de scenario’s grondbedrijf bij de voorjaarsnota 2012 hergeprogrammeerd naar 150 woningen. Er wordt een nieuw plan ontwikkeld waarin voldoende sturingsmogelijkheden zijn.

Het project 89 Weggeler bestaat uit 2 deelprojecten te weten ‘Weggeler Noord’ en ‘Weggeler Zuid’. Het is deels een gemeentelijke en deels een particuliere grondexploitatie. Met vier ontwikkelaars, die in het gebied grondposities hebben, zijn exploitatieovereenkomsten gesloten. Het bestemmingsplan Weggeler Noord is in procedure en zodra deze onherroepelijk van kracht is kunnen de exploitatieovereenkomsten worden geëffectueerd. In het voorjaar van 2012 zal het ontwerp bestemmingsplan Weggeler Zuid in procedure worden gebracht. De sturingsmogelijkheden zijn zeer beperkt. Vertraging leidt tot extra rentekosten met een verslechtering van het begrote financiële eindresultaat tot gevolg.

185

Bijlage 4a: Boekwaardeontwikkeling complexen Grondbedrijf

Compl. OMSCHRIJVING nr.

04 08 11 13 15 17 18 19 22 23 25 28 32 43 49 53 54 60 61 74 81 89 91

Bedrijvenpark Twente Dollegoor Kollenveld Rohof Indiëterrein Nijrees-Midden Rhijnbeek Waterrijk Bedrijvenpark Twente-Noord Nijrees-Noord De Bleskolk Masterplan Fortezza Chiel Dethmersstraat Hedeman Buitenhaven-Graslaan Almelo Noordoost Pooksbelten Ossenkoppelerhoek c.a. Dimence Hagedoornschool Leemslagen Weggeler Maatkampshoek

Sub-totaal lopende grex 31 Oos teres-Noord 07 Aadijk Noord 42 Buitenhaven West Sub-totaal afgesloten complexen complex NUTVW Sub-totaal OHW Complex Verspreide Bezittingen TOTAAL (OWH + Voorraad)

Boekwaarde op 1-1-2011

mutaties 2011 investering inkomsten

Boekwaarde op 31-12-2011

3.402.032 -4.081.438 -2.213.492 7.682.854 781.242 926.638 7.927.256 72.700.967 9.194.232 2.620.500 3.507.694 9.195.798 1.182.164 -1.822.785 124.379 32.346.680 2.055.127 1.446.170 0 1.210.612 7.203.923 5.394.644 762.209

175.940 5.201.847 503.791 336.553 257.441 72.408 414.543 -29.566.514 1.490.979 1.409.920 186.325 3.042.120 128.785 31.679 73.658 5.227.441 179.465 329.877 2.605.944 60.477 418.237 684.516 59.351

0 785.500 5.252 0 542.813 56.724 0 11.775 0 16.823 468.700 325.000 0 2.710 9.042 1.324.283 2.500 0 0 0 689 240.297 3.866

3.577.972 334.910 -1.714.953 8.019.407 495.870 942.322 8.341.799 43.122.678 10.685.211 4.013.597 3.225.318 11.912.918 1.310.949 -1.793.816 188.995 36.249.838 2.232.092 1.776.047 2.605.944 1.271.089 7.621.471 5.838.864 817.694

161.547.407

-6.675.218

3.795.973

151.076.216

3.202.621 10.380.901 6.760.033 20.343.554

327.252 -10.380.901 -6.759.567 -16.813.216

3.529.873 0 465 3.530.339

0,00 0,00 0,00 0

0

65.634

65.634

0

181.890.961

-23.422.800

7.391.946

151.076.216

0 50.535.495 232.426.456

0 43.844.396 20.421.596

0 2.755.690 10.147.636

0 91.624.201 242.700.417

winstneming Complex Erfpachtgronden CVB verplichtingen deelneming RBT TOTAAL

1.100.000 0

0 2.988.276

0 0

1.100.000 2.988.276

233.526.456

23.409.873

10.147.636

246.788.693

Voorzieningen Grondbedrijf Algemene Reserve GB Bestemmingsreserves RESERVES en VOORZIENINGEN

44.073.634 442.135 0 44.515.769

40.334.008 -442.135 0 39.891.873

0

84.407.642 0 0 84.407.642

189.010.687

-16.482.000

10.147.636

162.381.051

Netto financieringsbehoefte

186

Bijlage 4b: Overzicht boekwaarde en balanswaarde per complex

Compl. OMSCHRIJVING nr.

04 08 11 13 15 17 18 19 22 23 25 28 32 43 49 53 54 60 61 74 81 89 91

Bedrijvenpark Twente Dollegoor Kollenveld Rohof Indiëterrein Nijrees-Midden Rhijnbeek Waterrijk Bedrijvenpark Twente-Noord Nijrees-Noord De Bleskolk Masterplan Fortezza Chiel Dethmersstraat Hedeman Buitenhaven-Graslaan Almelo Noordoost Pooksbelten Ossenkoppelerhoek c.a. Dimence Hagedoornschool Leemslagen Weggeler Maatkampshoek

Sub-totaal lopende grex 31 Oos teres-Noord 07 Aadijk Noord 42 Buitenhaven West Sub-totaal afgesloten complexen complex NUTVW Sub-totaal OHW Complex Verspreide Bezittingen TOTAAL (OWH + Voorraad) winstneming Complex Erfpachtgronden CVB verplichtingen deelneming RBT TOTAAL

Boekwaarde op 31-12-2011

Voorziening

3.577.972 334.910 -1.714.953 8.019.407 495.870 942.322 8.341.799 43.122.678 10.685.211 4.013.597 3.225.318 11.912.918 1.310.949 -1.793.816 188.995 36.249.838 2.232.092 1.776.047 2.605.944 1.271.089 7.621.471 5.838.864 817.694

212.115 672.273 265.708 8.255.717 56.904 242.654 3.765.358 399.031

151.076.216

21.934.341

0,00 0,00 0,00 0

Balanswaarde 31-12-2011

1.545.501 233.986 2.364 791.090 1.100.000 196.377 1.817.575 197.103 1.062.297 684.960 1.453.640 79.686 1.100.000

3.365.857 -337.364 -1.980.661 -236.310 438.966 699.668 4.576.441 42.723.647 10.685.211 2.468.096 2.991.332 11.910.554 519.859 -693.816 -7.382 36.249.838 414.516 1.578.944 1.543.647 586.129 6.167.831 5.838.864 738.008 130.241.875 0

0

0

862.077

151.076.216

22.796.418

0 91.624.201 242.700.417

51.007.734 73.804.152

1.100.000 2.988.276

246.788.693

genomen winst

8.561.608 2.041.882 84.407.642

0

0

1.100.000

129.379.798

1.100.000

0 40.616.467 169.996.265

-862.077

-1.100.000

0 2.988.276

0

172.984.541

187

PN'12

projectgebonden complexen lopende grondexploitaties

Overzicht financiele resultaten van de complexen van per 1-1-2012 Compl. OMSCHRIJVING

jaar

boekwaarde

van afsl.

winstgevend

Huidige

Economische waarde

op 31-12-2011

nr.

verlieslatend

nog te maken kosten opbrengsten op NCW op NCW

totaal

af: nog te realiseren winst

balanswaarde

eindresultaat op NCW per 1-1-2012 winstgevend nog te gerealiseerde realiseren winst

verlieslatend

D

04 08 11 13 15 17 18 19 22 23 25 28 32 43 49 53 54 60 61 74 81 89 91

Bedrijvenpark Twente Dollegoor Kollenveld Rohof Indiëterrein Nijrees-Midden Rhijnbeek Waterrijk Bedrijvenpark Twente-Noord Nijrees-Noord De Bleskolk Fortezza Chiel Dethmersstraat Hedeman Buitenhaven graslaan Almelo Noordoost Pooksbelten Ossenkoppelerhoek c.a. Dimence Hagendoornschool Leemslagen Weggeler Maatkampshoek TOTAAL

V V V V V V V V W V V V V W V W V V V V V W V

2019 2019 2024 2020 2035 2018 2031 2035 2030 2020 2019 2013 2016 2013 2015 2039 2014 2013 2015 2027 2024 2020 2015

3.577.972 334.910 -1.714.953 8.019.407 495.870 942.322 8.341.799 43.122.677 10.685.211 4.013.597 3.225.318 11.912.918 1.310.949 -1.793.816 188.995 36.249.838 2.232.092 1.776.047 2.605.944 1.271.089 7.621.471 5.838.864 817.694 50.980.097 100.096.118 151.076.215

181.817 4.695.426 3.388.844 1.629.543 1.204.502 293.779 1.652.914 63.185.517 7.163.955 1.816.796 1.015.412 415.169 1.193.819 607.214 2.190.898 24.178.399 428.300 1.849.821 1.098.952 501.332 9.575.638 2.269.856 521.681

3.547.674 4.358.063 1.408.183 1.393.233 1.643.468 993.447 6.229.355 105.909.163 17.887.389 4.284.892 4.006.744 12.325.723 1.713.678 423.373 2.183.517 60.889.002 842.816 3.428.765 2.642.599 1.087.461 15.743.469 8.194.336 1.259.689

3.365.857 -337.364 -1.980.661 -236.310 438.966 699.668 4.576.441 42.723.646 10.723.435 2.468.096 2.991.332 11.910.554 519.859 -183.841 -7.382 36.710.604 414.516 1.578.944 1.543.647 586.129 6.167.831 5.924.480 738.008

131.059.584 262.396.038 131.336.454

131.336.454 Boekwaarde

188

-38.223

-509.975 -460.766

-85.616

-1.094.580

3.365.857 -337.364 -1.980.661 -236.310 438.966 699.668 4.576.441 42.723.646 10.685.211 2.468.096 2.991.332 11.910.554 519.859 -693.816 -7.382 36.249.838 414.516 1.578.944 1.543.647 586.129 6.167.831 5.838.864 738.008 130.241.874 151.076.215

212.115 672.273 265.708 8.255.717 56.904 242.654 3.765.358 399.031 -38.223 1.545.501 233.986 2.364 791.090 -509.975

-1.100.000 196.377

-460.766 1.817.575 197.103 1.062.297 684.960 1.453.640 -85.616 79.686 -1.094.580 -1.100.000 -2.194.580 19.739.761

21.934.341

Bijlage 6: verkoopprognoses bouwgrond voor woningbouw, bedrijven en kantoren Geprognosticeerde uitgifte bouwgrond voor bedrijven

Totaal nog

verkocht

te verkopen

2012

5,1 3,8 4,7 2,0 1,5 4,2 22,7 15,0 3,2 62,1

Bedrijvenpark Twente De Bleskolk Dollegoor Buitenhaven-Graslaan Twentepoort Indiëterrein Bedrijvenpark Twente-Noord Bedrijvenpark Twente Noord (part.) Overig Totaal

-

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

0,4 1,9 0,5 0,1 0,2

0,5 0,5 0,4 0,5 0,5 0,1 0,2 1,0 1,0

0,8 0,5 0,4 0,5 0,5 0,3 0,6 1,0 0,6

0,9 0,5 0,4 -

0,9 0,5 0,4 -

0,9 0,5 0,4 -

0,7 0,5 0,4 -

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

0,3 1,1 1,0 0,2

0,3 1,1 1,0 0,2

0,4 1,1 1,0 -

0,4 1,7 1,0 -

0,4 1,9 1,0 -

0,4 1,7 1,0 -

0,4 1,7 1,0 -

0,4 1,7 1,0 -

0,4 1,7 1,0 -

1,7 1,0 -

1,7 1,0 -

1,1 1,0 -

1,3

0,9

0,9

-

0,5 0,5 0,4 0,5 0,5 0,1 0,2 1,0 1,2

-

-

-

3,2

5,0

4,7

5,2

4,3

4,3

4,2

4,7

3,3

3,2

3,2

3,2

3,2

2,7

2,7

2,1

1,3

0,9

0,9

42,0

Eerstkomende 10 jaar 7,0

fasering uitgifte bedrijventerreien (in aantal ha uitgeefbaar) 6,0

5,0

4,0

3,0

2,0

1,0

2034

2033

2032

2031

2030

2029

2028

2027

2026

2025

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

-

189

Geprognosticeerde uitgifte bouwgrond voor woningbouw

Totaal

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031

vanaf 2032

U BG BG U BG U U BG BG U U BG BG BG U BG BG

Kollenveld Rohof Indiëterrein Nijrees-Midden Rhijnbeek Waterrijk Nijrees-Noord Chiel Dethmersstraat Hedeman (incl. Kerkhofsweg) Buitenhaven-Graslaan Almelo Noordoost Pooksbelten Ossenkoppelerhoek c.a. Hagendoornschool Leemslagen Weggeler Maatkampshoek Totaal

83 620 58 47 1.600 172 44 16 2 402 1 37 64 150 181 6 3.483

1 1 16 1 10 36 11 1 77

1 30 1 10 1 10 1 9 2 65

1 10 12 30 10 10 10 1 12 1 97

10 12 60 20 12 10 10 29 2 165

20 12 75 29 12 15 25 30 218

20 12 100 32 15 25 30 234

30 10 100 32 15 25 30 242

30 100 31 15 25 30 231

30 100 16 20 25 191

20 30 10 125 20 15 220

20 30 10 125 20 205

20 30 10 125 20 205

20 30 10 100 20 180

30 7 100 20 157

30 75 20 32 157

30 75 20 32 157

30 60 20 110

30 60 20 110

30 50 20 100

30 30 20 80

140 80 62 282

BG U

Binnenstedelijk gebied Uitleg Totaal

1.016 2.467 3.483

64 13 77

22 43 65

34 63 97

53 112 165

62 156 218

50 184 234

60 182 242

60 171 231

30 161 191

40 180 220

40 165 205

40 165 205

40 140 180

37 120 157

62 95 157

62 95 157

30 80 110

30 80 110

30 70 100

30 50 80

140 142 282

woningbouw aantallen grondexploitaties 300 250 200 150 100 50

BSG

190

Uitleg gebieden excl. Waterrijk

Waterrijk

2043

2042

2041

2040

2039

2038

2037

2036

2035

2034

2033

2032

2031

2030

2029

2028

2027

2026

2025

2024

2023

2022

2021

2020

2019

2018

2017

2016

2015

2014

2013

2012

-

Geprognosticeerde uitgifte bouwgrond voor Kantoren

Kollenveld Rohof Indiëterrein Rhijnbeek Ossenkoppelerhoek c.a. Totaal (excl. stadhuis) Binnenstad stadhuis Totaal

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031

-

650 8.000 8.650 17.400 26.050

650 650

650 1.462 2.112

650 1.462 2.112

3.517 650 1.462 5.629

3.517 650 1.462 5.629

650 1.462 2.112

650 1.462 2.112

1.250 650 1.462 3.362

1.250 650 1.462 3.362

1.250 1.462 2.712

1.250 1.462 2.712

1.462 1.462

1.462 1.462

2.332 2.332

2.332 2.332

2.332 2.332

2.332 2.332

655 655

650

2.112

2.112

5.629

5.629

2.112

2.112

3.362

3.362

2.712

2.712

1.462

1.462

2.332

2.332

2.332

2.332

655

5.000 7.034 6.500 27.526 8.000 54.060 17.400 71.460

-

10.000

m2 BVO kantoren

9.000 8.000 7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018

2019

2020

2021

2022

2023

2024

2025

2026

2027

2028

2029

2030

2031

191

Bijlage 7: Compl.

grondbeleid per project ACTIEF

OMSCHRIJVING

GRONDBELEID B+WRM

verwerving

nr.

uitgifte

FACILITEREND GRONDBELEID

04

Bedrijvenpark Twente

alles reeds verworven

gereed

4,7 ha

niet meer mogelijk

11

Kollenveld

alles reeds verworven

bijna alles gerealiseerd

bijna alles uitgegeven

niet meer mogelijk

25

De Bleskolk

alles reeds verworven

deels nog uitvoeren

3,8 ha

niet meer mogelijk

43

Hedeman

alles reeds verworven

bijna alles gerealiseerd

uitgifte t.b.v. 20 woningen

niet meer mogelijk

49

Buitenhaven-Graslaan

alles reeds verworven

gereed

2 ha

niet meer mogelijk

91

Maatkampshoek

alles reeds verworven

deels nog uitvoeren

nog 6 kavels uitgeven

niet meer mogelijk

08

Dollegoor

13

Rohof

15

Indiëterrein

17

Nijrees-Midden particulier

alles reeds verworven

N.V.T

18

Rhijnbeek

alles reeds verworven

nog uitvoeren

22

Bedr.park Twente-N

alles reeds verworven

deels nog uitvoeren

22 ha vanaf 2010

22

Bedr.park TN particulier

N.V.T

N.V.T

N.V.T

alles reeds verworven

nog uitvoeren

nog uitgeven

N.V.T

N.V.T

N.V.T

alles verworven per 1-1-2011

nog uitvoeren

uitgifte in 2013 tbv stadhuis

niet meer mogelijk

nog uitvoeren

uitgifte in 2014 tbv 44 won.

niet meer mogelijk

23

Nijrees-Noord Plegt Vos

23

Nijrees-Noord Rotij

28

vml. Praxis locatie (Fortezza)

deels aangekocht

deels nog uitvoeren

deels nog uitgeven

bijna alles verworven

nog uitvoeren

nog uitgeven

N.V.T

N.V.T

N.V.T

100% faciliterend

N.V.T

100% faciliterend

47 won en 27.000 m2 BVO kantoren

per definitie niet mogelijk niet meer mogelijk

niet meer mogelijk niet meer mogelijk 100% faciliterend niet meer mogelijk 100% faciliterend

32

Chiel Dethmersstraat

alles reeds verworven

53

Almelo Noordoost

bijna alles verworven

deels nog uitvoeren

nog ruim 400 kavels uit te geven

niet meer mogelijk

54

Pooksbelten

bijna alles verworven

nog uitvoeren

nog uitgeven

niet meer mogelijk

60.1

Ossenk.hoek Rembrandthal

alles reeds verworven

nog uitvoeren

bouwgrond t.b.v. circa 30 won.

niet meer mogelijk

60.2

Ossenk.hoek Rembrandweide

n.v.t.

niet meer mogelijk

60.3

Ossenk.hoek IISPA locatie

alles reeds verworven

deels nog uitvoeren

alles reeds uitgegeven

niet meer mogelijk

60.4

Ossenk. hoek ON zuidzijde (Asito)

alles reeds verworven

nog uitvoeren

alles reeds uitgegeven

niet meer mogelijk

61

Dimence

alles reeds verworven

nog uitvoeren

nog uitgeven

niet meer mogelijk

74

Hagendoornschool

alles reeds verworven

nog uitvoeren

81

Leemslagen

alles reeds verworven

nog uitvoeren

circa 10 ha tbv 100 woningen

89

Weggeler gemeentelijkdeel

alles reeds verworven

nog uitvoeren

bouwgrond t.b.v. 95 woningen

89

Weggeler particuliere plandelen

N.V.T

N.V.T

N.V.T

192

alles verworven / het project is stop gezet

uitgifte tbv 64 appart. in 2024 gepland

niet meer mogelijk niet meer mogelijk niet meer mogelijk 100% faciliterend

7.8 Lokale heffingen Inleiding De lokale heffingen bestaan uit de gemeentelijke belastingen, rechten en retributies. Zij vormen een belangrijke inkomstenbron van de gemeente, die vooral dienen te worden opgebracht door de burgers. Bij de rechten en retributies staan tegenover de belastingplicht de diensten van de gemeente. De kosten van de gemeentelijke dienstverlening worden doorberekend in de tarieven. Het beleid is er op gericht deze kosten zoveel mogelijk te beperken en daar waar mogelijk rechtvaardig te verdelen. Hierdoor wordt een evenwichtige lastenverdeling bereikt.

Overzicht van de lokale heffingen Onderstaande tabel geeft aan welke opbrengsten uit lokale heffingen zijn geraamd als dekkingsmiddelen in de begroting en gerealiseerd in de jaarrekening.

Begroting 2011

Soort heffing OZB Afvalstoffenheffing Rioolheffing Omgevingsvergunningen Hondenbelasting Parkeerbelasting Graf- en begraafrechten Marktprecariobelasting Overige leges Precariobelasting Reclamebelasting Haven- en opslaggeld Paspoorten, Rijbewijzen, ID kaarten e.d. Totaal

Rekening 2011

13.900.000 9.619.700 5.603.000 1.964.600 466.000 1.601.600 357.000 158.000 17.000 68.000 52.000 58.400 1.035.000

13.663.000 9.060.000 5.591.000 2.433.700 449.000 1.915.500 312.000 161.000 -9.000 44.000 51.732 88.700 738.000

34.900.300

34.498.632

Mutatie N N N V N V N V N N N V N 401.766 N 237.000 559.700 12.000 469.100 17.000 313.900 45.000 3.000 26.000 24.000 268 30.300 297.098

Tabel: Opbrengst van de lokale belastingen en heffingen Zie volgende bladzijde.

193

Het merendeel van de lokale inkomsten in 2010 bestond uit de onroerende-zaakbelastingen (42%), afvalstoffenheffing (27%) en rioolrecht (16%). Lokale heffingen 2011

Overige leges

Precariobelasting

Marktprecariobelasting

OZB Haven- en opslaggeld

Graf- en begraafrechten

Afvalstoffenheffing Rioolheffing

Reclamebelasting Paspoorten, Rijbewijzen, ID kaarten e.d.

Parkeerbelasting Hondenbelasting

Omgevingsvergunningen Hondenbelasting Parkeerbelasting

OZB Omgevingsvergunningen

Graf- en begraafrechten Marktprecariobelasting

Rioolheffing

Overige leges Afvalstoffenheffing

Precariobelasting Reclamebelasting Haven- en opslaggeld Paspoorten, Rijbewijzen, ID kaarten e.d.

Grafiek: Opbouw lokale belastingen en heffingen

Ontwikkeling van de lokale lasten Lokale lasten De lokale lasten die betrekking hebben op het gemiddelde bedrag dat een huishouden in de gemeente betaalt aan onroerende-zaakbelastingen (OZB), rioolrecht en afvalstoffenheffing zijn ten opzichte van 2010 over het algemeen licht gestegen. Het uitgangspunt bij de aanpassing van de tarieven van de onroerende-zaakbelasting is dat deze budgettair neutraal verloopt. De Gemeente Almelo hanteert het beleid dat de OZB tarieven worden aangepast aan de inflatie en gecorrigeerd met een eventuele waardestijging of daling. Daarnaast is het tarief van de afvalstoffenheffing verhoogd met 0,2%. Het tarief voor de rioolheffing is als gevolg van indexatie gestegen met 1,5%. Onroerende-zaakbelastingen De grondslag van het bedrag dat de belastingplichtigen moeten betalen bestaat uit de WOZwaarde van de onroerende zaak en de OZB percentages. De gemeenteraad stelt jaarlijks de percentages vast. De percentages voor het belastingjaar 2011 zijn vastgesteld met ingang peildatum 1 januari 2010. Het nadelig verschil van € 237.000 wordt met name veroorzaakt doordat de gerealiseerde areaaluitbreiding in 2011 sterk achterblijft bij hetgeen begroot was.

194

Tabel: Tarieven onroerende-zaakbelastingen (in € en percentages) 2009

2010

2011

Woningen: Eigenaren

0,1069

0,1079%

0,1102%

Niet–woningen: • Eigenaren • Gebruikers

0,2428 0,1944

0,2403% 0,1924%

0,2437% 0,1949%

Afvalstoffenheffing Op grond van bestaande besluitvorming is het tarief voor de afvalstoffenheffing kostendekkend. Dat betekent dat alle kosten worden doorberekend aan de burgers. Dat wil zeggen dat het totale bedrag aan kosten van de inzameling en de verwijdering van huishoudelijk afval wordt opgebracht door het aantal particuliere huishoudens. De gemeente Almelo hanteert een uniform basistarief. Er is een mindere opbrengst van € 560.000, -. De verklaringen hiervoor zijn dat in de begroting is uitgegaan van bijna 32.000 aansluitingen terwijl nu blijkt dat deze heffing kan worden geheven over 30.500 aansluitingen. Dit verschil wordt veroorzaakt door een lagere woningbouwproductie dan verwacht door de recessie

en

door

de

leegstand

van

woningen.

Daarnaast

zijn

de

oninbare

posten

afvalstoffenheffing in 2011 van de opbrengst afgeboekt. Tabel: tarief afvalstoffenheffing per huishouden (in €) •

uniform basistarief

2009

2010

2011

298,20

298,56

299,16

Rioolheffing De opbrengst van de rioolheffing wordt benut voor het onderhoud en de vervanging van het gemeentelijk rioolstelsel. De grondslag is de hoeveelheid afgevoerd water. Voor het verbruik tot 500 m3 per jaar wordt één uniform tarief gehanteerd. De overige tarieven hebben betrekking op de grootvervuilers (bedrijven). De tarieven worden berekend op basis van het aantal aansluitingen en zijn kostendekkend. Het bedrag voor de kwijtschelding is meegenomen in het tarief. Het verschil tussen de begroting en de opbrengst is minimaal. Tabel: tarieven rioolrecht (in €) Gebruikers: tot en met 500m3

2009

2010

2011

166,00

167,88

170,40

195

Overige tarieven Wabo (omgevingsvergunning De hogere inkomsten hangen samen met enkele “grote” plannen zoals Timberland, Urenco, Witzand en 164 woningen in het plan Weggeler. Hondenbelasting De tarieven voor de hondenbelasting zijn geïndexeerd. Het verschil tussen de begroting en de rekening is marginaal. Parkeerbelasting De meeropbrengst parkeerbelasting is te verklaren doordat de inkomsten uit de opbrengsten voor het straat parkeren dalen al een aantal jaren waardoor is besloten om de opbrengsten behoedzaam te ramen. Door onder andere de tariefstijging is de daling lager dan verwacht. Hierdoor is een voordeel ten opzichte van de raming ontstaan van € 30.000, -. Door strengere controles is het aantal naheffingen hoger wat een voordeel van € 35.000, betekent. Het aantal verstrekte vergunningen is hoger dan vooraf kon worden geschat; voordeel € 15.000, -. Het gebruik van de parkeerplaatsen door de ABN/Amro en de woningstichting St. Joseph wordt aan hen doorbelast. Dit betekent een niet geraamde opbrengst van € 31.000, -. Meer mensen hebben een abonnement afgesloten voor parkeren op een parkeerdek dan vooraf kon worden geschat, dit betekent een voordeel van € 80.000, -. Door gebruikers zijn meer tegoedkaarten voor parkeren afgenomen wat een voordeel van € 30.000, - betekent. Graf- en begraafrechten De tarieven voor de graf- en begraafrechten zijn geïndexeerd. De opbrengsten uit de graf- en begraafplaatsrechten zijn € 45.000 minder dan geraamd. Marktprecariobelasting De tarieven voor de marktprecariobelasting zijn geïndexeerd. Het verschil tussen de begroting en de rekening is marginaal. Overige leges Het negatieve resultaat van € 26.000 is te verklaren doordat er minder vergunningen zijn verstrekt. Tevens is een opgenomen balanspost in 2010 afgewikkeld. Precariobelasting De tarieven voor de precariobelasting zijn geïndexeerd. De opbrengsten zijn € 24.000, - minder dan geraamd. Het verschil wordt veroorzaakt door achterstanden in de uitvoering door onvoldoende personeel. Daarnaast dienen nog enkele aanslagen opgelegd te worden. Reclamebelasting Het verschil tussen de begroting en de rekening is marginaal. Haven- en opslaggelden De tarieven voor de haven- en opslaggelden zijn geïndexeerd. De opbrengsten zijn € 30.000, - meer dan geraamd. Het verschil wordt veroorzaakt door dat aanslagen van voorgaande jaren opgelegd zijn in het belastingjaar 2011.

196

Paspoorten, Rijbewijzen, ID kaarten e.d De minderopbrengst van de leges publiekszaken van ongeveer € 297.000 wordt verklaard doordat de Hoge Raad heeft geoordeeld dat het niet mogelijk is om de leges te heffen op de Identiteitskaart (NIK). Kwijtscheldingsbeleid Huishoudens met een inkomen op minimumniveau komen in aanmerking voor kwijtschelding van de onroerende-zaakbelastingen, hondenbelasting, afvalstoffenheffing en rioolrecht. Kwijtschelding wordt verleend op basis van 100% van de bijstandsnorm, waarbij tevens een vermogenstoets plaats vindt. Afhankelijk van de inkomens- en vermogenstoets worden de woonlasten voor deze categorie geheel of gedeeltelijk kwijtgescholden. Tabel: kwijtschelding per belasting (in €) 2010

2010

2011

2011

begroot

werkelijk

begroot

werkelijk

5.000

3.500

5.000

7.000

•

onroerende-zaakbelastingen

•

afvalstoffenheffing

695.000

754.000

695.000

710.000

•

rioolrecht

415.000

424.000

415.000

425.000

•

hondenbelasting

25.000

27.000

25.000

32.000

•

kws ondernemers

54.000

0

60.000

0

1.137.600

1.203.050

1.200.000

1.174.000

Totaal

Door de algehele financiële situatie in het belastingjaar 2011 zijn er meer verzoeken om kwijtschelding geheel of gedeeltelijk gehonoreerd dan begroot.

197

7.9 Grote projecten

Waterrijk Algemene gegevens Soort project

RO-project / ontwikkeling woonwijk / ontwikkelen transitiestrategie

Projectnaam

Waterrijk Almelo // Noordflank Almelo (werktitel)

Projectnummer

GE 19; Waterrijk // Noordflank Almelo

Opdrachtgever

Jos Haarhuis; Directeur strategie & stadsprojecten

Projectleider

Frans Dirven

Samenvatting Bij de Voorjaarsnota 2012 heeft de raad gekozen voor wat betreft de woningbouwontwikkeling voor de zgn. mediaanvariant. Voor het project “Waterrijk” betekent dit de facto dat het plangebied stedenbouwkundig wordt geknipt: 1. Voor het zuidelijke deel van het gebied; globaal tot de Westermaatweg, wordt een nieuwe kleinere woonwijk ontwikkeld voor ca. 1.600 woningen; 2. Voor het deel ten noorden van de Westermaatweg wordt een transitiestrategie ontwikkeld. Deze gronden worden herbestemd voor nog nader te bepalen functies. Deze twee onderdelen worden als afzonderlijke projecten opgezet. Het borgen van afstemming tussen beide projecten en de continuïteit krijgen in de projectorganisatie extra aandacht.

Omdat het gebied geheel anders wordt ontwikkeld dan oorspronkelijk voorzien, moeten kaders en randvoorwaarden worden geherdefinieerd. -

Net als in het oorspronkelijke plan “Waterrijk” wordt uitgegaan van een onderscheidend (woon)milieu. Gelijktijdig wordt ingezet op beperken van verliezen en inspelen op de veranderde (woning)markt.

Grondexploitatie -

Het project voor de woningbouwontwikkeling en het project transitiestrategie krijgen bieden een eigenstandige grondexploitatie. Kosten en opbrengsten komen ten laste van deze grondexploitatiecomplexen.

198

Binnenstad Algemene gegevens Soort project Projectnaam

Binnenstad/Pilot binnenstedelijke transformatie

Projectnummer Opdrachtgever

J. Haarhuis

Projectmanager

D. Oegema/K. Korten

Samenvatting Bij het aangepaste binnenstadsplan wordt van een structurele stadsreparatie uitgegaan, waarbij ook de versterking van het winkelen een belangrijk onderdeel is. Een alleen cosmetische ingreep is niet de bedoeling, omdat dergelijke ingrepen ten koste gaan van de duurzame kwaliteitsslag die de gemeente voorstaat. Er dient bovendien rekening te worden gehouden met de veranderde financiële omstandigheden.

Resultaatomschrijving Probleem- of doelstelling Realiseren van een duurzame stadsreparatie met herstel van ruimtelijke structuren, waarbij aandacht is geschonken aan de functionaliteit en waarbij de regiofunctie van Almelo wordt hersteld.

Resultaat -

Een ontwikkelstrategie met instrumenten, met daarbij een dekkingsvoorstel. De inhoudelijk vormgegeven ontwikkelingsstrategie bevat concrete stappen. Het dient als document waarmee inwoners, corporaties, ondernemers en investeerders kunnen worden geënthousiasmeerd om zelf initiatieven te ontplooien.

-

Om adequaat te kunnen reageren op door derden in te dienen plannen wordt voorzien in een actueel bestemmingsplan voor de binnenstad met bijbehorend beeldkwaliteitplan

inhoudelijke activiteiten Pilot Binnenstedelijke Transformatie -

Kern van de nieuwe ontwikkelingsstrategie is dat de overheid zich primair richt op het vervullen van een faciliterende rol en zo min mogelijk betrokken raakt bij de uitvoering. Voor de uitvoering zijn verschillende vormen denkbaar. Een daarvan is het verlenen van

199

concessies die de gemeente aan verschillende marktpartijen voor (delen) van het plan. Ook huidige eigenaren spelen daarbij een rol. -

De gemeente heeft de ontwikkelkaders vastgesteld die er voor moeten zorgen dat de doelstellingen van de binnenstedelijke transformatie worden gehaald, zonder de marktpartijen in een onnodig keurslijf te dwingen. De vastgestelde visie is een streefbeeld, maar is geen blauwdruk. Marktpartijen krijgen binnen de gestelde kaders ruimte voor optimalisatie.

-

Deze ontwikkelstrategie wordt uitgewerkt en betrokken bij het opstellen van de Voorjaarsnota 2012.

Bestemmingsplan -

Op dit moment is er geen sprake van een vigerend bestemmingsplan voor de binnenstad. De Wet ruimtelijke ordening (Wro), in werking getreden op 1 juli 2008 stelt bestemmingsplannen voor het gehele grondgebied van de gemeente verplicht.

-

Er geldt een overgangstermijn van 5 jaar, dus binnen 5 jaar (uiterlijk 1 juli 2013) na inwerkingtreding van de Wro moet er sprake zijn van een actueel (= vastgesteld) bestemmingsplan voor de binnenstad. Als er 1 juli 2013 geen actueel bestemmingsplan is dan kunnen geen legeskosten in rekening worden gebracht voor de in te dienen bouwplannen.

Randvoorwaarde -

Om de ontwikkelstrategie te kunnen ontwikkelen en om het duurzaamheidsproject te kunnen uitwerken en te verdiepen dient voldoende personele capaciteit beschikbaar te zijn. Tevens is bereidheid nodig om het betrokken externe bureau (Royal Haskoning) in te huren t.b.v. inhoudelijke advisering.

-

Voor de binnenstad moet voor 1 juli 2013 een bestemmingsplan worden vastgesteld om adequaat te kunnen reageren op in te dienen plannen. Tevens is het vaststellen van een bestemmingsplan voor 1 juli 2013 nodig om legeskosten in rekening te kunnen brengen bij de indieners van plannen. Tevens moeten in te dienen plannen beoordeeld en begeleid te worden. Hiervoor dient voldoende personele capaciteit beschikbaar te zijn.

Beheersplannen

Tijd -

Met betrekking tot de Ontwikkelingsstrategie is de raad bij de Voorjaarsnota 2012 een voorstel ter integrale afweging aangeboden.

-

Tevens zal het duurzaamheidproject ‘Analyse duurzaamheid in de transformatie van de binnenstad Almelo’ nader uit gewerkt en verdiept worden.

200

Geld -

De exploitatie (door marktpartijen) met betrekking tot de binnenstad moet nog door u worden vastgesteld. Uitgaven tot verwachte vaststelling worden vooralsnog ten laste gebracht van het reeds verstrekte (restant) krediet van € 1,2 mln.

-

Per 1-1-2012 is het restkrediet circa € 217.000, -. Dit bedrag is minimaal benodigd voor de betalingen aan Beter Wonen m.b.t. de huurderving kloosterhofflat.

-

Na vaststelling van de exploitatie worden de kosten overgeboekt en worden dan ten laste gebracht van de in te stellen exploitatie.

Kwaliteit Uitgangspunt is de door de raad op 22 november 2011 vastgestelde stedenbouwkundige visie voor de binnenstad. Informatie Geen bijzonderheden

Organisatie Er is sprake van 2 projecten. Het project binnenstad en het project Ontwikkelingsstrategie.

Communicatie Gesprekken worden gevoerd met betrokkenen. De raad wordt op 20 maart a.s. in een informatieve raadsbijeenkomst alvast een doorkijk gegeven als opmaat naar de Voorjaarsnota. In het proces om te komen tot het voorstel ter integrale afweging wordt samengewerkt met de provincie met ondersteuning van Royal Haskoning. Tevens wordt een dialoogsessie met de overige maatschappelijke partners georganiseerd.

Risicoparagraaf. Omschrijving risico

klasse

Beheersmaatregel

Wie

Budget

Toelichting risico klasse: onderscheid te maken van 1 tot en met 5. 1: latent risico 2: latent, maar actueel 3: risico is aanwezig, maar beinvloedbaar en impact op project is beperkt (gering in omvang) 4: risico is groot en de kans dat het zich realiseert is groot, maar het kan nog worden bijgestuurd 5: Risico is groot, voorziening treffen

Bij de voorjaarsnota 2012 heeft de raad besloten een bedrag van € 5 miljoen te reserveren voor de realisatie van de eerste fase van het binnenstadsplan. De gemeente wil, in samenwerking met de 201

provincie Overijssel, komen tot een nieuwe ontwikkelstrategie voor de binnenstad. Als de provincie niet akkoord gaat met het aanpassen van de afspraken dan loopt de gemeente het risico dat Almelo de verkregen subsidie voor de realisatie van de waterboulevard moet terugbetalen. Op dit moment wordt gewerkt aan een bestuursconvenant met de provincie. Hierin spreken partijen de bestuurlijke verplichting uit dat de, door de gemeenteraad vastgestelde bestuurlijke visie, uiteindelijk volledig wordt afgerond. Hiervoor wordt een spaarfonds opgezet.

Overige

202

Stadhuis Algemene gegevens Soort project

Realisering huisvesting voor bestuurlijke en ambtelijke organisatie

Projectnaam

Nieuwbouw Stadhuis Almelo

Projectnummer Opdrachtgever

Rob van Geffen; Directeur Bedrijfsvoering & Control

Projectmanager

Henk Nij Bijvank

Ass.-Projectleider

Karin Zuidgeest

Samenvatting Resultaatomschrijving Probleem- of doelstelling Doelstelling van het project is een adequate huisvesting voor de bestuurlijke en ambtelijke organisatie van de gemeente Almelo, die voldoet aan de eisen en regelgeving ten aanzien van arbeidsomstandigheden en de technische, functionele en ruimtelijke eisen die worden gesteld aan de huisvesting vanuit de organisatie zelf.

Resultaat Een nieuw stadhuis dat binnen de gestelde tijd en het beschikbaar gestelde budget wordt gerealiseerd en voldoet aan het vastgestelde Programma van Eisen.

Inhoudelijke activiteiten Na besluit bouw stadhuis op Fortezza- locatie start procedures -

Procedures zijn opgestart voor een hernieuwde selectie van de architect, de selectie van een constructeur en van een bouwfysica bureau. Na contracteren van deze adviseurs is met de eerder gecontracteerde bouwmanager en technisch adviseur het ontwerpproces opgestart

-

Het eerste resultaat hiervan was de vaststelling van het voorlopig ontwerp door het college van Burgemeester en Wethouders in oktober 2011 en de aanstaande vaststelling van het Definitief Ontwerp dat voorzien is voor de raadsvergadering van 27 maart 2012.

-

Het Definitief Ontwerp is ook een tweetal keren gepresenteerd aan en besproken met de Welstandscommissie

203

Voorlopig ontwerp interieur -

Parallel aan de totstandkoming van het Definitief Ontwerp (gebouw en installaties) ligt op dit moment ter vaststelling voor, het Voorlopig Ontwerp Interieur. Hiertoe is intern door de projectgroep Het Nieuwe Werken een programma van Eisen opgesteld.

Openbare ruimte en bestemmingsplan -

Naast het definitief ontwerp voor het gebouw en het voorlopig ontwerp voor het interieur is gewerkt aan een plan voor de inrichting van de openbare ruimte. Over dit plan heeft afstemming plaatsgevonden met de ontwikkelaar van het Twenthecentrum en met de projectleiding van de Waterboulevard.

-

Eind 2011 heeft een voorontwerp van het bestemmingsplan ter inzage gelegd. Hierop is een tweetal zienswijzen ingediend. Voor zover nodig wordt bij het ontwerp bestemmingsplan met de inhoud van de zienswijzen rekening gehouden.

Beheersplannen

Tijd Er wordt niet afgeweken van de bestaande planning. Bij de laatst vastgestelde planning is voorzien in een versnelling van de doorlooptijd van het project , met als resultaat dat medio 2014 het nieuwe stadhuis in gebruik kan worden genomen.

Geld -

Het aanvankelijke projectbudget bedroeg € 56,9 mln. Dit is het bedrag incl. de grondkosten (vergoeding aan het grondbedrijf ad € 11,7 mln.) en incl. de afboeking van de boekwaarden van het oude stadhuis en de Javatoren, totaal € 3,9 mln. Het feitelijk investeringsbudget kan daarmee worden teruggebracht tot € 41,3 mln.

-

Daaraan is een bedrag van € 2 mln. toegevoegd voor de realisering van een parkeervoorziening en het investeringsbedrag en het is verminderd met een bedrag van € 831.000,-- i.v.m. reductie van het kantoorvolume. Daarmee komt het feitelijke investeringsbedrag op € 42,5 mln. Zie hiervoor bijgevoegde specificatie. Hierop is tevens aangegeven op welk onderdeel welke financiële verplichtingen zijn aangegaan. Tot dit moment zijn dit met name de honoraria (in- en externe voorbereidingskosten).

-

Met de aanbesteding van de externe adviseurs zijn voordelen behaald. Hiertegenover staat een groter beroep op de eigen organisatie wegens grotere inzet eigen deskundigheid, waar tegenover een deel van het behaalde voordeel dient te worden geplaatst.

-

Het Definitief Ontwerp is getoetst aan het investeringsbudget. Daaruit kan worden afgeleid dat het nieuwe stadhuis op basis van dit definitief ontwerp binnen het beschikbaar gestelde investeringsbudget kan worden gerealiseerd.

204

Kwaliteit -

Er zijn geen wijzigingen aangebracht in de kwaliteitseisen zoals die in het Programma van Eisen zijn opgenomen.

-

Wel is gedurende de DO fase het besluit genomen om ten aanzien van de duurzaamheidseisen en ambities, de BREEAM certificering aan te vragen. Dit stelt hoge eisen aan het proces maar levert zijn meerwaarde op bij het uiteindelijk te bereiken duurzaamheidresultaat.

Informatie Er zijn geen wijzigingen in de technisch inhoudelijke projectgegevens ontstaan.

Organisatie Alle werkzaamheden vinden plaats binnen en vanuit de projectorganisatie zoals die via het Plan van Aanpak door de gemeenteraad is vastgesteld. In deze ontwerpfase heeft een sterk accent gelegen op de betrokkenheid van de gebruikers van het nieuwe stadhuis via de ingestelde werkgroepen.

Communicatie -

In de verslagperiode is adequaat aandacht besteed aan de presentatie van het Voorlopig Ontwerp, zowel ten behoeve van de bestuurlijke organen alsook de ambtelijke organisatie, de burgers van Almelo, omwonenden en andere belanghebbenden. Naast inhoudelijke instemming over deze vorm van informatieverstrekking is ook waardering uitgesproken over de benutting van de betrokkenheid van met name de omwonenden

-

Interne communicatie heeft plaatsgevonden via Intranet en via het projectonderdeel op www.almelo.nl.

-

Een speciale persconferentie heeft plaatsgevonden over de besluitvorming rond het Voorlopig Ontwerp. Communicatie met marktpartijen is op dit moment nog niet aan de orde, met dien verstande dat er regelmatig marktpartijen zich melden. Deze worden geattendeerd op de aanbestedingskalender.

205

Risicoparagraaf. Omschrijving risico

klasse

Beheersmaatregel

Politieke en

2

Hierbij gaat het vooral om consistentie in de

bestuurlijke risico’s

bestuurlijke

Wie

besluitvorming.

Deze

valt

niet

vanuit het project te beïnvloeden Organisatorische

1

risico’s Maatschappelijke

1

risico’s Juridische en

2

wettelijke risico’s

Betreft bestemmingsplanprocedure. In ontwerp

ROM

bestemmingsplan wordt rekening gehouden met de zienswijzen die zijn ingediend bij het voorontwerp

Ontwerp- en

1

uitvoeringsrisico’s

Zorgvuldige

bewaking

van

ontwerp

aan

taakstellend investeringsbudget

Toelichting risico klasse: onderscheid te maken van 1 tot en met 5. 1: latent risico 2: latent, maar actueel 3: risico is aanwezig, maar beinvloedbaar en impact op project is beperkt (gering in omvang) 4: risico is groot en de kans dat het zich realiseert is groot, maar het kan nog worden bijgestuurd 5: Risico is groot, voorziening treffen

206

PL

Budget

JAARREKENING 2011

HOOFDSTUK

8

BALANS

207

ACTIVA (* € 1.000) Vaste activa Immateriële vaste activa - Kosten van onderzoek en ontwikkeling

Materiële vaste activa - Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht - overige investeringen met een economisch nut - Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut Financiële vaste activa - Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - Leningen aan: - woningbouwcorporaties - Overige langlopende leningen u/g - Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer - Bijdragen aan activa in eigendom van derden

Ultimo 2011

Ultimo 2010 0

0

0 0

137.445 2.988 122.263 12.194

141.751 3.048 125.862 12.841

77.420

86.377

848

921

43.119 26.149 920 6.384

54.261 23.566 920 6.709

Totaal vaste activa

214.865

228.128

163.006

178.217

Vlottende activa Voorraden - Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen bouwgronden - Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie - overige grond- en hulpstoffen Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar -Vorderingen op openbare lichamen - Verstrekte kasgeldleningen - Rekening-courantverhoudingen met niet financiële instellingen - Overige vorderingen - Overige uitzettingen Liquide middelen - Kassaldi - Bank- en girosaldi Overlopende activa

32.055 130.899 52

40.013 138.090 114 26.716

19.674 0 0 7.042 0

36.477 15.805 0 754 19.918 0

794 42 752

897 63 834

12.963

22.650

Totaal vlottende activa

203.479

238.241

Totaal-generaal

418.344

466.369

208

PASSIVA (* € 1.000)

Ultimo 2011

Ultimo 2010

Vaste passiva Eigen vermogen - Algemene reserve - Bestemmingsreserves - Nog te bestemmen resultaat

45.505 11.386

96.652 6.453

88.504

75.794

-54.385

14.405

Voorzieningen

9.524

8.031

-Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's

3.227

1.453

- Onderhoudsegalisatievoorzieningen

4.593

4.796

- Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwendingsrichting

1.704

1.782

Vaste schulden met een rentetypische looptijd van één jaar of langer

278.772

279.647

- Onderhandse leningen van: - binnenlandse pensioenfondsen en verzekeringsinstellingen - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - overige binnenlandse sectoren

1.588

1.815

276.444

276.787

4

5

641

936

- Waarborgsommen

14

25

- Door derden belegde gelden

81

79

- binnenlandse bedrijven

333.801

Totaal vaste passiva

384.330

Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rente typische looptijd korter dan één jaar - Kasgeldleningen

58.697 0

54.122 31.600

- Bank- en girosaldi

20.327

8.499

- Overige schulden

38.370

14.023

Overlopende passiva - Nog te betalen bedragen

25.846 15.451

27.917 11.941

- Nog te besteden spec. uitk. Europese en Nederlandse overheidslichamen

8.423

6.424

- Overige vooruitontvangen bedragen

1.972

9.552

Totaal vlottende passiva Totaal-generaal Gewaarborgde geldleningen

84.543

82.039

418.344

466.369

38.099

39.220

209

210

JAARREKENING 2011

HOOFDSTUK

9

PROGRAMMAREKENING OVER HET JAAR 2011

211

9.

Programmarekening over 2011

In duizenden euro's programma programma programma programma

Bestuurskracht en bestuurscultuur Aantrekkelijke stad Eigen kracht en participatie Leefbaarheid en veiligheid

Subtotaal gerealiseerde programmabaten en -lasten

Algemene dekkingsmiddelen - lokale heffingen - algemene uitkeringen - dividend - saldo financieringsfunctie - overige algemene dekkingsmiddelen

raming begrotingsjaar voor wijziging baten lasten 16.155 83.970 64.445 19.825 184.394

14.252 88.225 2.270 1.050 4.940

-33.318 -102.111 -110.896 -43.977

raming begrotingsjaar na wijziging baten lasten

saldo -17.163 -18.141 -46.451 -24.153

17.697 91.465 55.380 20.970

-290.302 -105.908

185.513

0 0 0 0 -3.071

14.252 88.225 2.270 1.050 1.869

14.504 87.819 5.716 1.615 12.895

-3.071 107.666

122.549

-27.899 -127.138 -108.551 -50.304

Realisatie 2011 saldo

baten

-10.202 -35.673 -53.170 -29.333

10.426 69.867 57.282 21.078

-313.891 -128.379

158.654

0 0 0 0 -2.955

14.504 87.819 5.716 1.615 9.941

14.200 88.927 5.617 3.241 14.952

-2.955 119.594

126.937

lasten -23.088 -149.040 -115.895 -45.788

saldo -12.662 -79.173 -58.613 -24.711

N N N N

-333.812 -175.158 N

0 0 0 0 -2.926

14.200 88.927 5.617 3.241 12.026

V V V V V

Subtotaal algemene dekkingsmiddelen

110.737

Gerealiseerd resultaat voor verrekening met reserves

295.131

-293.373

1.758

308.062

-316.846

-8.784

285.590

-336.738

Mutaties in de reserves programma Bestuurskracht en bestuurscultuur programma Aantrekkelijke stad programma Eigen kracht en participatie programma Leefbaarheid en veiligheid Algemene dekkingsmiddelen

1.516 736 203 2.837 250

-3.824 -1.614 -40 -1.821 0

-2.309 -878 163 1.016 250

3.082 25.558 1.539 9.149 21.569

-6.611 -22.822 -970 -3.672 -18.039

-3.528 2.736 569 5.477 3.530

3.760 16.355 2.562 5.411 21.569

-5.848 -22.381 -2.806 -3.821 -18.039

-2.087 -6.026 -244 1.590 3.530

Mutaties in reserves

5.542

-7.300

-1.758

60.897

-52.113

8.784

49.657

-52.894

-3.237 N

300.673

-300.673

0

368.959

-368.959

0

335.247

-389.632

Gerealiseerd resultaat na verrekening met reserves Nog te bestemmen resultaat

212

-2.926 124.011 V

-51.148 N

N N N V V

-54.385 N -54.385 N

JAARREKENING 2011

HOOFDSTUK

10

WAARDERINGSGRONDSLAGEN

213

10.

Waarderingsgrondslagen

D

e jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft.

Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening Algemeen De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij de desbetreffende balanspost anders is vermeld; worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. Grondslagen resultaatbepaling De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. De bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van het stelsel van baten en lasten, met uitzondering van de stortingen en onttrekkingen aan reserves gedurende het boekjaar overeenkomstig raadsbesluiten. De invloed hiervan op de rekeningsuitkomst is verder in de jaarrekening nader toegelicht. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen.

Balans Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in met ingang van het boekjaar 2004 in 5 jaar afgeschreven. De afschrijving van de geactiveerde kosten van onderzoek en ontwikkeling vangt aan bij ingebruikneming van het gerelateerde materiële vaste actief. De gevolgde afschrijvingswijze is geschied volgens de afschrijvingssystematiek en begroting van de gemeente; lineaire en annuitaïre afschrijvingsmethoden zijn toegepast. De specifieke methode die per activum is gehanteerd, is opgenomen in de nota activabeleid.

214

Materiële vaste activa met economisch nut. In erfpacht uitgegeven gronden. De erfpachtgronden zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs. De erfpachtgronden die de afgelopen jaren zijn uitgegeven zijn gewaardeerd tegen gekapitaliseerde opbrengstwaarde. Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut. Infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals b.v. wegen, pleinen, bruggen, viaducten en parken worden geactiveerd en gemiddeld afgeschreven in 30 jaar. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, wordt op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien. Ook hier geld dat de gevolgde afschrijvingswijze is geschied volgens de afschrijvingssystematiek en begroting van de gemeente; momenteel worden nagenoeg alle activa lineair afgeschreven. De specifieke methode die per activum is gehanteerd, is opgenomen in de nota activabeleid. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zonodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Participaties

in

het

aandelenkapitaal

van

NV’s

en

BV’s

(“kapitaalverstrekkingen

aan

deelnemingen” in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs zal afwaardering plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering gelukkig niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingsprijs. Bijdragen aan activa van derden worden geactiveerd. Dergelijke geactiveerde bijdragen zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak. De aan derden verstrekte geldleningen zijn opgenomen tegen het overdrachtsbedrag verminderd met de ontvangen aflossingen. Aandelen Het huidige aandelenbezit is voor de nominale waarde op de balans opgenomen.

215

Vlottende activa Voorraden Onderhanden werken en niet in bouwexploitatie genomen gronden Deze zijn opgenomen tegen vervaardigingkosten inclusief de bijgeschreven rente en vermindert met de opbrengst wegen gerealiseerd verkopen c.q. bijdragen, dan wel tegen lagere marktwaarde. Vanaf 1999 vindt tussentijdse winstneming plaats en worden voor onontkoombare verliezen voorzieningen gevormd. Hierbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: (voorwaarde zijn recente kostprijscalculaties) Verliezen:

Zodra een verwacht resultaat negatief is wordt hiervoor een voorziening gevormd. Uitstel wordt op grond van het voorzichtigheidsprincipe niet toegestaan.

Winsten:

Winsten worden eerst uitgenomen als het saldo van de boekwaarde en de nog te maken kosten negatief is. De winst wordt berekend naar rato van de realisatie van de geprognosticeerde opbrengsten en berekend over de verwachte winst op startwaarde.

Verspreide percelen van diverse bijzondere complexen De voorraad is getaxeerd op basis van de economische waarde bij huidige bestemming en/of huidig gebruik. Indien de boekwaarde (historische verwervingskosten) hoger is dan de taxatiewaarde is het verschil door middel van het treffen van een voorziening afgewaardeerd Indien de boekwaarde lager is dan de taxatiewaarde is het object gewaardeerd voor de historische verwervingprijs. De lasten en baten (waaronder rentekosten en huurinkomsten) worden jaarlijks ten laste of ten gunste van het resultaat grondbedrijf gebracht.

Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen. Waardering bijstandsvorderingen Als gevolg van de invoering van de Wet Werk en Bijstand zijn gemeenten eigen-risicodrager geworden ten aanzien van de bijstandsverlening. Een gevolg van de invoering van deze wet is dat de toekomstige ontvangsten op resterende bijstandsvorderingen geheel ten gunste van de gemeenten komen. Bij de waardering van de vorderingen per 31 december is het gemeentelijk beleid t.a.v. terugvordering, verhaal en debiteuren richtinggevend. De gemeentelijke vorderingen dienen naar reële waarden gewaardeerd te worden. Jaarlijks dienen de bijstandsvorderingen te worden geherwaardeerd. Eventuele voor- of nadelen dienen niet te worden verrekend met een reserve maar komen ten laste of ten gunste van de gewone

dienst.

Per

31

december

heeft

geen

herwaardering

bijstandsvorderingen. Liquide middelen en overlopende posten. Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. 216

plaatsgevonden

van

de

Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen, waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die terzake geformuleerd zijn. In de paragraaf “onderhoud kapitaalgoederen” die is opgenomen in het jaarverslag is het beleid terzake nader uiteengezet. Kortlopende schulden Waardering WMO/WVG-middelen: De lasten met betrekking tot de WMO/WVG-voorzieningen worden op het moment van afgeven van de voorlopige beschikkingen verantwoord op de balans. Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Borg- en Garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen.

217

218

JAARREKENING 2011

HOOFDSTUK 11

TOELICHTING OP DE BALANS

219

Algemeen Het totaal van de balans neemt ten opzichte van het jaar 2010 af met € 48,0 miljoen. Hieronder worden de afzonderlijke mutaties per balanspost nog eens weergegeven. Activa - afname balanspost materiële vaste activa - afname balanspost financiële vaste activa - afname balanspost voorraden - afname balanspost uitzettingen - afname balanspost liquide middelen - afname balanspost overlopende activa Passiva - toename balanspost algemene reserve - toename balanspost bestemmingsreserves - afname balanspost batig saldo - toename balanspost voorzieningen - afname balanspost vaste schulden - toename balanspost kortlopende schulden - afname balanspost overlopende passiva Voor een specificatie van bovenstaande bedragen wordt verwezen naar de toelichting bij de activa- cq. passivaposten.

€ -4,3 -9,0 -15,2 -9,8 -0,1 -9,6

miljoen " " " " " " " " " "

4,9 12,7 -68,8 1,5 -0,9 4,6 -2,0

miljoen " " " " " " " " " " " "

Activa Vaste activa Voor een specificatie van de mutaties van de vaste activa wordt verwezen naar de staat van geactiveerde kapitaaluitgaven, opgenomen in de bijlagen van de jaarrekening. Immateriële vaste activa Dit betreft activa die niet stoffelijk zijn en evenmin als financiële vaste activa kunnen worden aangemerkt. (x € 1.000) De specificaties luiden: 31-12-2010 - Kosten van onderzoek en ontwikkeling

Vermeerderingen 0 0

14 14

Verminderingen 14 14

Bijdragen van derden

Afschrijvingen 0

31-12-2011

0

0 0

Materiële vaste activa De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen: 31-12-2010 3.048 125.862 12.841 141.751

31-12-2011 2.988 122.263 12.194 137.445

31-12-2010 8.387 14 41.273 14.527 52.159 137 2.098 2.197 5.070 125.862

31-12-2011 8.414 12 40.048 14.174 50.143 122 2.134 2.007 5.209 122.263

In erfpacht uitgegeven gronden Overige investeringen met een economisch nut Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut

De overige investeringen met economisch nut kunnen als volgt onderverdeeld worden: -

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Schoolgebouwen Gymnastieklokalen Vervoermiddelen Machines, apparaten, installaties Overige materiële vaste activa

Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut weer: De specificaties luiden: 31-12-2010 HerschikInvesVerminBijdragen king activa teringen deringen van derden - Erfpachtgronden 3.048 60 -

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen Grond-, weg- en waterbouwkundige werken (GWW) Schoolgebouwen Gymnastieklokalen Vervoermiddelen Machines, apparaten, installaties Overige mat. vaste activa

8.387 14 41.273

-34

4.079

940

830 445 1.384 220 43 521 528 1.685 104 9.097 1.709 in 2010, zie ook financiële vaste activa.

220

31-12-2011 2.988

27

14.527 52.159 137 2.098 2.197 5.070 -76 125.862 -110 De herschikking van activa heeft betrekking op de oprichting van het Sportbedrijf -

Afschrijvingen

2.078 62 220 35

341 2.736

2 2.252

8.414 12 40.048

676 2.960 23 485 718 1.025 8.141

14.174 50.143 122 2.134 2.007 5.209 122.263

De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen staan in onderstaand overzicht vermeld. Omschrijving investering Beschikbaar Werkelijk Cumulatief gesteld besteed in besteed krediet in 2011 t/m 2011 Parkeergarage stationsgebied Stadhuis nieuwbouw IISPA Ondergrondse containers Ipr 2011 Troelstralaan Ihp gymlokaal Reeststraat Ihp De Bonkelaar

3.603.875 58.900.000 17.502.000 1.400.000 498.250 987.000 452.563

1.267.316 1.035.907 888.413 498.007 491.786 578.901 415.439

Nog te besteden

2.162.408 1.317.015 18.840.029 700.267 491.786 648.722 452.259

Rubriek

1.441.467 57.582.985 -1.338.029 699.733 6.464 338.278 304

Bedrijfsgebouwen Bedrijfsgebouwen Bedrijfsgebouwen Overige mat. vaste activa GWW ec nut Schoolgebouwen Schoolgebouwen

Uit bovenstaand overzicht blijkt dat het krediet met betrekking tot de IISPA een tekort laat zien van circa € 1.338.000. Dit wordt met name veroorzaakt door het betalen van een voorschot ten gevolge  van problemen met de staalconstructie. Men is in overleg met contractpartijen om deze schade vergoed te krijgen. De overschrijdingen vallen dan ook binnen de regels van het bestaande beleid van onze gemeente. Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de overige investeringen met maatschappelijk nut: De specificaties luiden: 31-12-2010 HerschikInvesVerminBijdragen king teringen deringen van activa derden - Grond-, weg- en waterbouwkundige werken 12.841 8.970 6.829 12.841 0 8.970 6.829 Omschrijving investering

Afkoppelen hemelwater Turfkade II Afkoppelen hemelwater Turfkade I Fietstunnel Aalderinkssingel

Beschikbaar gesteld krediet 2.096.750 2.107.500 1.815.874

Werkelijk besteed in in 2011 2.096.750 1.758.035 1.815.874

Saldo 31-12-2010

Verstrekt in 2011

Afschrijvingen

2.221 2.221

Cumulatief besteed t/m 2011 2.096.750 2.080.656 1.815.874

31-12-2011

567 567

12.194 12.194

Nog te besteden 0 26.844 0

Financiële vaste activa Hieronder worden voornamelijk de verstrekte geldleningen verantwoord.

Leningen aan: - Leningen aan woningbouwcorporaties - Overige langlopende leningen Kapitaalverstrekkingen aan: - Aandelenkapitaal WMO/Vitens - Aandelenkapitaal Twente Milieu - Aandelenkapitaal BV Sportaccommodaties - Aandelenkapitaal COGAS - Aandelenkapitaal BV Stadstoezicht - Aandelenkapitaal BNG - Aandelenkapitaal Enexis B.V.

54.261 23.566 10 127 91 132 18 396 147

6.709 85.457

Herschikking Saldo activa 31-12-2011 11.142 624

3.097

110

43.119 26.149 10 127 18 132 18 396 147

73

921 Bijdragen in activa van derden

Aflossing in 2011

0

73

848

3.097

325 12.164

6.384 76.500

- Vorderingen langer dan 1 jaar - Af: voorziening vordering Escrow/Essent

2.648 0 -1.728 86.377 3.097 De herschikking van activa heeft betrekking op de oprichting van het Sportbedrijf in 2010, zie ook materiële vaste activa.

864 -864 12.164

110 0 110

1.784 -864 77.420

Specificatie overige langlopende geldleningen

-

Lening Enexis Leningen Industriegebouwenmij. Lening Vitens achtergesteld Lening Twentex Huurkoophallen bedrijven Leningen sportverenigingen Lening; bruglening Enexis Overige leningen stichtingen Lening aankoop grond Waterrijk

Saldo 31-12-2010 454 6.354 2.009 164 2.014 171 3.888 12 8.500 23.566

Verstrekt in 2011

Saldo 31-12-2010

Vermeerdering in 2011

Aflossing in 2011

3.000

288 182 27

22

124

75

3

3.097

624

Herschikking Saldo activa 31-12-2011 454 9.066 1.827 137 2.014 110 179 3.888 84 8.500 110 26.149

Vorderingen langer dan 1 jaar

Betreft vordering op het rijk in het kader van: - BWS - Vordering verkoop vennootschap bv (Essent) - Stimuleringsfonds volkshuisvesting

0 1.728 920 2.648

221

Vermindering in 2011

Herschikking Saldo activa 31-12-2011

864 0

864

0

0 864 920 1.784

Kapitaalverstrekkingen Voor verdere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf verbonden partijen. Vlottende activa Voorraden Deze voorraden betreffen voornamelijk bouwgronden en magazijngoederen. 31-12-2010 -

Magazijngoederen Bouwgronden in exploitatie Bouwgronden niet in exploitatie industrieterreinen BPT

31-12-2011 52 130.899 32.055 0 163.006

114 137.348 40.013 742 178.217

Overzicht bouwgrondexploitatie: Boekwaarde 01-01-11

Vermeerderingen

Vermindderingen

Boekwaarde 31-12-11

Verliesvoorziening

Winstneming

Balanswaarde 31-12-11

Onderhanden werk gronden in exploitatie 3.402.033 10.380.901 -4.081.438 -2.213.492 7.682.854 781.242 926.639 7.927.256 72.700.968 9.194.233 2.620.500 3.507.695 9.195.797 -13.463.602

175.940 -10.380.901 5.201.847 503.791 336.553 257.441 72.408 414.543 -29.566.514 1.490.979 1.409.920 186.325 3.042.120

3.202.621 1.182.164 6.760.033 -1.822.786 124.379 32.346.679 2.055.127 1.446.169 1.210.612 7.203.924 5.394.644 762.209

327.252 128.785 -6.759.568 31.679 73.658 5.227.441 179.465 329.877 2.605.944 60.477 418.237 684.516 59.351

168.427.361

-23.488.434

Voorraad bouwgrond 99 Complex verspreide bezittingen

50.535.495

43.844.396

2.755.690

Totaal

50.535.495

43.844.396

2.755.690

4 Bedrijvenpark Twente 7 Aadijk Noord (afsluiten) 8 Dollegoor 11 Kollenveld 13 Rohof 15 Indie 17 Nijrees Midden 18 Rhijnbeek 19 Waterrijk (deel afsluiten) 22 Bedrijvenpark Twente Noord 23 Nijrees-Noord 25 Bleskolk 28 Fortezza 28 Fortezza (toename boekwaarde i.v.m.

785.500 5.252 542.813 56.724 11.775 16.823 468.700 325.000 -13.463.602

3.577.973

212.115

334.909 -1.714.953 8.019.407 495.870 942.323 8.341.799 43.122.679 10.685.212 4.013.597 3.225.320 11.912.917 0

672.273 265.708 8.255.717 56.904 242.654 3.765.358 399.031

3.365.858 0 -337.364 -1.980.661 -236.310 438.966 699.669 4.576.441 42.723.648 10.685.212 2.468.096 2.991.334 11.910.553 0

1.545.501 233.986 2.364

terugboeken vordering v.d. Looij)

31 32 42 43 49 53 54 60 61 74 81 89 91

Oosteres Noord (afsluiten) Chiel Dethmerstraat Buitenhaven-West (afsluiten) Hedeman terrein Buitenhaven-Graslaan Almelo Noord Oost Pooksbelten Ossenkoppelerhoek Dimence Hagedoornschool Leemslagen Weggeler Maatkampshoek

- mutaties sleutelgeld Waterrijk - mutaties sleutelgeld Aadijk - mutaties sleutelgeld Dollegoor Totaal

218.962.856

Reeds genomen verliesVerliesvoorzieningen 1-1-2011 Winstnemingen 1-1-2011 Sleutelgeld 1-1-2011 Balanswaarde 1-1-2011 Industrieterrein BPT Magazijn Totaal balanswaarde 1-1-2011

42.869.066 1.100.000 167.500 177.361.290 742.000 114.115 178.217.405

20.355.962

3.529.873 465 2.710 9.042 1.324.283 2.500

689 240.297 3.866

0 1.310.949

79.686

0 519.859 0 -693.817 -7.382 36.249.837 414.517 1.578.943 1.543.647 586.129 6.167.832 5.838.863 738.008

21.934.339

1.100.000 130.241.878

91.624.201

59.569.660

32.054.541

91.624.201

59.569.660

-1.793.817 188.995 36.249.837 2.232.092 1.776.046 2.605.944 1.271.089 7.621.472 5.838.863 817.694

-6.137.290 151.076.217

-3.381.600 242.700.418

791.090 1.100.000 196.377 1.817.575 197.103 1.062.297 684.960 1.453.640

81.503.999

(in 2011 opgenomen als vermeerdering in grondexploitatie Bedrijvenpark Twente Noord)

Boekwaarde in euro's per 31-12-2011 per m2 voor de niet in exploitatie genomen bouwgronden 99 Complex verspreide bezittingen 23

222

0

32.054.541

67.500 90.000 500.000 1.100.000 162.953.919

In 2011 zijn op grond van het BBV voorzieningen opgenomen ter grootte van het volledig geraamde tekort op diverse complexen (zie hieronder). Saldo Lopende exploitaties verliesvoorzieningen 31-12-2010 verliesvoorziening 4 Bedrijvenpark Twente verliesvoorziening 7 Aadijk Noord 3.524.654 verliesvoorziening 8 Dollegoor revitalisering 405.534 verliesvoorziening 11 Kollenveld 69.980 verliesvoorziening 13 Rohof 7.780.054 verliesvoorziening 15 Indiëterrein 0 verliesvoorziening 17 Nijrees-Midden 161.512 verliesvoorziening 18 Rhijnbeek 2.671.827 verliesvoorziening 19 Waterrijk 5.718.100 verliesvoorziening 23 Nijrees-Noord 1.336.554 verliesvoorziening 25 Bleskolk 0 verliesvoorziening 28 Masterplan Fortezza 0 verliesvoorziening 31 Oosteres-Noord 2.905.353 verliesvoorziening 32 Chiel Dethmerstraat 350.923 verliesvoorziening 42 Buitenhaven-West 3.998.070 verliesvoorziening 49 Buitenhaven/Graslaan 96.838 verliesvoorziening 54 Pooksbelten 1.660.567 verliesvoorziening 60 Ossenkoppelerhoek 0 verliesvoorziening 61 Dimence 0 verliesvoorziening 74 Hagendoornschool 665.982 verliesvoorziening 81 Leemslagen 1.000.739 verliesvoorziening 91 Maatkampshoek 0 Complex verspreide bezittingen 0 verliesvoorziening verspreide bezittingen 10.522.379 42.869.066

Rente 2011 158.609 18.249 3.149 350.102 0 7.268 120.232 257.315 60.145 0 0 130.741 15.792 179.913 4.358 74.726 0 0 29.969 45.033 0 0 473.507 1.929.108

Mutaties Saldo 2011 31-12-2011 212.115 212.115 -3.683.263 0 248.490 672.273 192.579 265.708 125.561 8.255.717 56.904 56.904 73.874 242.654 973.299 3.765.358 -5.576.384 399.031 148.802 1.545.501 233.986 233.986 2.364 2.364 -3.036.094 0 424.375 791.090 -4.177.983 0 95.181 196.377 82.282 1.817.575 197.103 197.103 1.062.297 1.062.297 -10.991 684.960 407.868 1.453.640 79.686 79.686 0 0 48.573.774 59.569.660 36.705.825 81.503.999

Vorderingen Het saldo op deze rekening geeft het totaal aan van de openstaande vorderingen per 31 december 2011 De vorderingen kunnen als volgt worden gerubriceerd: 31-12-2010 Diverse vorderingen Vordering WWB Belastingdebiteuren Rekening courant saldo Bedrijvenpark Twente Rekening courant saldo Industrie Gebouw Maatschappij Vorderingen BPT Waarborgsommen Overigen volkshuisvesting

754 1.036 79 53 37.679 -1.202 36.477

31-12-2011 20.859 3.500 2.582 0 0 1.013 20 53 28.027 -1.311 26.716

15.805 13.482 29.287

19.674 1.185 20.859

29.287 3.500 2.970

Af: voorziening debiteuren

Diverse vorderingen gespecificeerd naar soort vorderingen op publiekrechtelijke lichamen overige vorderingen Van de vorderingen op publiekrechterlijke lichamen heeft een bedrag van € 9.979.000 betrekking op het BTW-compensatiefonds. Belastingdebiteuren Een deel van deze vorderingen is inmiddels ontvangen. Voor de nog niet ontvangen posten zijn de nodige invorderingsmaatregelen getroffen.

De gemeente Almelo heeft een procedure aangespannen tegen de besloten vennootschap Van der Looy Vastgoed Groep B.V. te Weert. In deze procedure vordert de gemeente Van der Looy Vastgoed Groep te veroordelen tot betaling van een bedrag van € 1.005.746, te vermeerderen met rente en kosten. De vordering van de gemeente Almelo ligt om de navolgende redenen voor toewijziging gereed. Op 28 oktober 2010 heeft de gemeente Almelo met de besloten vennootschap Ontwikkelingsmaatschappij Almelo B.V. te Weert een overeenkomst gesloten ter zake van de teruglevering van de gronden aan de gemeente die bestemd waren voor het project "Residentie Fortezza". Op grond van deze overeenkomst is de Ontwikkelingsmaatschappij verplicht de door haar verschuldigde bouwleges ten bedrage van € 1.005.746 uiterlijk 1 september 2011 aan de gemeente te betalen. Dit tussen partijen overeengekomen bedrag bestaat uit de leges voor de bouwvergunningen eerste fase en tweede fase en een deel uit invorderingsrente tot 28 oktober 2010. Tot meerdere zekerheid van betaling van het bedrag van € 1.005.746 heeft Van der Looy Vastgoed Groep overeenkomstig de overeenkomst van 28 oktober 2010 op 25 februari 2011 aan de gemeente Almelo een concerngarantie verstrekt. Uit de concerngarantie volgt dat Van der Looy Vastgoed Groep op eerste schriftelijke en aangetekende verzoek van de gemeente Almelo verplicht is tot betaling aan de gemeente over te gaan wanneer; - de gemeente daarbij verklaart dat de Ontwikkelingsmaatschappij tekort is geschoten in de betaling van de bouwleges van € 1.005.746 uiterlijk 1 september 2011, én; - in rechte is komen vast te staan welk bedrag de Ontwikkelingsmaatschappij aan leges is verschuldigd. Aan deze twee voorwaarden is voldaan. De bouwleges staan in rechte vast. De hoogte van de leges kan niet meer in rechte worden aangevochten. Nu aan beide voorwaarden voor het inroepen van de concerngarantie is voldaan, heeft de gemeente Almelo bij aangetekende brief van 14 september 2011 de concerngarantie terecht ingeroepen. Van der Looy Vastgoed Groep is gehouden haar verplichtingen uit de concerngarantie tegenover de gemeente na te komen. Dit betekent dat Van der Looy Vastgoed Groep het bedrag van € 1.005.746 aan de gemeente dient te betalen. Doordat Van der Looy Vastgoed Groep weigert dan wel nalaat haar verplichtingen uit de concerngarantie na te komen, is de gemeente Almelo genoodzaakt geweest Van der Looy Vastgoed Groep in rechte te betrekken. Wanneer de rechtbank Roermond Van der Looy Vastgoed Groep bij vonnis veroordeelt tot betaling van het bedrag van € 1.005.746 dan wordt het conservatoir beslag van rechtswege geconverteerd in een executoriaal beslag. Doordat het vonnis een executoriale titel oplevert, kan de gemeente direct tot executie overgaan. In dit concrete geval betekent dit dat de aandelen door de gerechtsdeurwaarder openbaar kunnen worden verkocht. De executieopbrengst daarvan komt ten gunste van de gemeente Almelo. Op voorhand is echter niet te bepalen hoeveel de aandelen bij executie zullen opleveren.

223

Oninbare vorderingen Van de nog openstaande vorderingen kan op grond van analyse een bedrag van € 1.311.000 als dubieus worden aangemerkt. In 2011 is een bedrag van circa € 325.000 als oninbaar afgeboekt. Liquide middelen Deze post kan als volgt gespecificeerd worden: 31-12-2010 - Kas - Bank - Giro

63 738 96 897

31-12-2011 42 604 148 794

Het kassaldo per 31 december 2011 is in overeenstemming met de op dat moment aanwezige contanten. De saldi van giro- en bankrekeningen zijn in overeenstemming met de desbetreffende dagafschriften. Overlopende activa Op deze balanspost worden de vooruitbetaalde en nog te ontvangen bedragen verantwoord. Hieronder wordt een globale specificatie van deze balanspost gegeven: 31-12-2010 -

Nog te ontvangen algemeen Nog te ontvangen samenleving Nog te ontvangen erfpachten Nog te ontvangen bedragen sez Af: voorziening incidenteel aanvullende uitkering **) rijksvergoeding BBZ Vooruitbetaald algemeen Vooruitbetaalde verzekeringen Nog te ontvangen Regio i.k.v. Twente Mobiel Tussenrekening belastingen Vooruitbetaald samenleving Vooruitbetaald sez Onderhanden werk Nog te betalen salarissen Nog te verantwoorden algemeen Kruisposten algemeen

31-12-2011 14.425 1.933 89 2.921 1.726 424 0 0 353 0 125 381 72 162 39 22.650

Incidentele aanvullende uitkering De aanvraag IAU over 2010 is in eerste instantie afgewezen (hiertegen is pro forma bezwaar ingediend). Hierdoor ontstaat er een grote mate van onzekerheid inzake het ontvangen van IAU over 2011. Gezien deze onzekerheden wordt een voorziening getroffen ter grootte van € 6,9 miljoen.

224

8.498 232 89 7.148 -6.958 1.878 1.115 0 366 53 116 186 239 1 12.963

Passiva (x € 1.000) Saldo

Eigen vermogen Reserves Algemene reserves Bestemmingsreserves

31-12-2010 6.453 75.794 82.247

2)

Toevoeging via resultaatbestemming voorgaand jaar

Onttrekking Saldo via resultaatbestemming Onttrekkingen voorgaand jaar 31-12-2011 13.465 11.386 21.786 14.405 88.504 35.251 14.405 99.890

Via resultaatbestemming bij de programmarekening

Toevoegingen 18.398 14.405 34.496 14.405 52.894

Toelichting reserves 2) Het saldo van de algemene reserve is als volgt opgebouwd: 31-12-2010 a. Algemene reserve b. Reserves grondbedrijf

31-12-2011 11.084 302 11.386

6.453 0 6.453

Voor een verdere specificatie van de mutaties in de reserve wordt verwezen naar verloopoverzichten per reserve, welke na de toelichting op de balans zijn opgenomen.

Vermogenspositie gemeente Almelo 2008 - 2011 10,877%

2011

20,724%

2010

19,835%

2009

20,284%

2008

0%

5%

10%

15%

20%

25%

Bovenstaande grafiek geeft de verhouding (procentueel) weer tussen het eigen vermogen en het totale vermogen. De daling ten opzichte van het voorgaande jaar wordt voornamelijk veroorzaakt door het inzetten van de bestemmingsreserve ter dekking van het rekeningsresultaat. Saldo rekening van baten en lasten Het nadelig saldo voor bestemming van de jaarrekening 2011 bedraagt € 54.385.000. Het voordelig saldo voor bestemming van de jaarrekening 2010 bedroeg € 14.405.000. Voor een nadere toelichting van het rekeningsresultaat wordt verwezen naar de hoofdstuk 4 en 14 van de jaarverantwoording.

Voorzieningen Saldo 31-12-2010

Voorzieningen - Verplichtingen, risico's en verliezen - Onderhoudsegalisatievoorzieningen - Door derden beklemde middelen Subtotaal

1.453 4.796 1.782 8.031

225

Overige mutaties vermeerdering 1.934 3.651 1.158 6.743

Vermindering

Vrijval

160 3.854 1.236 5.250

Saldo 31-12-2011

0

3.227 4.593 1.704 9.524

Schulden Stand 31-12-2010

Onderhandse leningen

Opgenomen in 2011

- Langlopende geldleningen - Geldleningen woningbouw 3)

224.283 54.325 278.608 3) De woningbouwleningen zijn budgettair neutraal verwerkt in de balans. Het ogenschijnlijke verschil tussen de verstrekte woningbouwleningen (activa) en opgenomen woningbouwleningen wordt veroorzaakt doordat voor een deel van deze leningen geen partiële financiering aanwezig is, en hierdoor de één op één relatie ontbreekt.

Aflossing in 2011 91.000 91.000

Het verloop van de leningen is als volgt: Saldo 31 december 2010 Opgenomen leningen: - lening BPT - Consolidatie leningen - Doorverstrekte leningen (IGM)

55.429 11.143 66.572

Stand 31-12-2011 259.854 43.182 303.036

278.608 -,88.000 3.000 91.000 369.608

Aflossingen: Eigen financiering reguliere aflossingen Eigen financiering extra aflossingen Financiering woningbouw Financiering woningbouw extra aflossingen

49.179 6.250 11.143 -,66.572 303.036 25.000 278.036

Saldo 31 december 2011 Af: naar kortlopende schulden, lening BNG De totaal betaalde rente over 2011 bedroeg € 10.196.180 Onderverdeling onderhandse leningen naar sectoren 31-12-2010 Binnenlandse pensioenfondsen / verzekeringsinstellingen Binnenlandse banken en overige financiele instellingen Overige binnenlandse sectoren Totaal onderhandse leningen Voor een nadere specificatie van de mutaties wordt verwezen naar de staat van opgenomen geldleningen.

31-12-2011 1.588 301.444 4 303.036

1.815 276.787 5 278.607

Specificatie schulden binnenlandse bedrijven: 31-12-2010 Verplichtingen o.g.v. het BWS

936

31-12-2011 641

25 25

31-12-2011 14 14

Waarborgsommen 31-12-2010 Waarborgsommen i.v.m. verkopen grond Derden belegde gelden 31-12-2010

Rente vermeerdering

Vermeerdering

- Belegde reserve St. Personeelfonds 79 Kortlopende schulden Het saldo op deze balanspost geeft het totaal aan van de te betalen bedragen per 31 december 2011 vermeerderd met de daarna nog geboekte te betalen posten aan derden met betrekking tot het boekjaar 2011. Specificatie luidt:

2

31-12-2010 -

Diverse crediteuren Rekening-courant B.N.G. Rekening courant B.N.G. BPT Rekening-courant BWS diverse gemeenten Rekening courant IGM Rekening-courant raadsleden Rekening courant Stadstoezicht Lening BNG (zie ook langlopende schulden) Kasgeld O/G (inclusief BPT) Overigen

11.745 8.499 282 1.768 6 207 31.600 15 54.122

Enkele opmerkingen ten aanzien van de balanspost kortlopende schulden: - De saldi van giro- en bankrekeningen waren in overeenstemming met de desbetreffende dagafschriften. - De afwikkeling van deze posten heeft een normaal verloop.

226

31-12-2011

81

31-12-2011 10.714 20.327 0 1.579 765 7 268 25.000 0 37 58.697

Overlopende passiva Op deze balanspost worden de vooruitontvangen en nog te betalen bedragen verantwoord. Een specificatie van deze post is: 31-12-2010 -

924 6.424 6.679 7.488 -225 1.509 38 481 1.726 1.742 207 0 924 27.917

31-12-2011 628 8.423 13 9.634 -52 1.721 -18 320 1.878 399 932 2.113 -145 25.846

0 0 0 0 0 0 0 0 59.864 2.219.456 143.000 920.339 0 1.988.600 2.137.618 2.176.950 0 0 77.255 0 0 9.723.082

Onttrekking Saldo 2011 31-12-2011 113.788 0 510.358 0 201.050 0 88.852 0 27.892 0 461.904 0 138.100 0 0 31.729 239.180 275.896 1.053.528 1.258.198 35.682 107.318 2.584.588 1.729.873 57.558 188.872 1.664.963 323.637 0 2.137.618 0 2.176.950 30.000 0 14.500 130.500 407.255 0 84.600 0 9.000 63.000 7.722.798 8.423.591

Vooruitontvangen bedragen Vooruitontvangen bedragen door derden beklemd GSB gelden Nog te betalen bedragen Nog te betalen btw Nog te betalen samenleving Nog te betalen BPT Nog te betalen sez Rijksvergoeding BBZ Vooruitontvangen samenleving Vooruitontvangen sez Nog te betalen loonheffing Nog te betalen bijstandsuitkeringen

Vooruitontvangen bedragen door derden beklemd: Op grond van richtlijnen van het BBV zijn de volgende posten opgenomen onder vooruitontvangen bedragen: Saldo Omschrijving 31-12-2010 Akoestische saneringen 113.788 Kinderopvang 510.358 Maatschappelijke opvang 201.050 Zorgloket 88.852 Welzijn algemeen 27.892 Onderwijsachterstanden 461.904 Vroeg en voorschoolse opvang 138.100 Gebiedsmakelaar 31.729 Ruimtelijke ordening en milieu algemeen 455.212 Sez algemeen 92.270 Veiligheid & hulpverlening algemeen 0 Samenleving algemeen 3.394.122 Woon zorg service 246.430 Onderwijsachterstandenbeleid 0 Stationsomgeving 0 Waterboulevard 0 Quantus senter novem 30.000 Weteringshoek senter novem 145.000 Brandersweg stimuleringsbijdrage 330.000 Rombout Verhulst stimuleringsbijdrage 84.600 Sluiskade ZZ stimuleringsbijdrage 72.000 6.423.307

Toevoeging 2011

Gewaarborgde geldleningen 31-12-2010 - Garanties t.b.v. stichtingen en verenigingen - Garanties t.b.v. particulieren inzake eigen woningbezit (het betreft hier 927 verleende garanties)

13.642 25.578 39.220

Voor een nadere specificatie wordt verwezen naar de staat van gewaarborgde geldleningen. Niet uit de balans blijkende verplichtingen Wachtgelden, en IZA-premies gepensioneerden Voor toekomstige wachtgeldverplichtingen voortvloeiende uit bovenbedoelde regelingen zijn in 2001 gedeeltelijk voorzieningen opgebouwd. Voortzetting van de in 2001 opgestarte opbouw van voorzieningen voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen is volgens de nieuwe begrotings- en verantwoordingsvoorschriften niet meer toegestaan. De komende jaren zullen de aan deze verplichtingen verbonden kosten in de jaarlijkse gemeentebegroting worden opgenomen.

Vakantiegelden Deze verplichtingen van circa € 3.200.000 worden voor een vol jaar opgenomen in de jaarlijkse gemeentebegroting. Aankoop perceel Waterrijk De gemeente is op basis van de Wet voorkeursrecht gemeenten gehouden tot koop van percelen (206.896 m2) aan de Schout Doddestraat. De akte is gepasseerd in 2011. De koopsom bedraagt € 9.443.432. Met deze kosten is rekening gehouden in de grondexploitatie Waterrijk. Het is een koopovereenkomst waarbij de gronden niet direkt worden geleverd. De gemeente verkrijgt een onherroepelijke koopoptie en de verkoper een afroeprecht ten aanzien van de levering van de percelen.

227

31-12-2011 13.033 25.066 38.099

Belangrijke financiële verplichtingen In onderstaand overzicht zijn de belangrijkste financiële verplichtingen (> € 100.000) weergegeven (per 31/12/2011): Betreft Afloopdatum Naam crediteur Jaarbedrag Twente Milieu NV €5.800.655 Doorlopend Afvalinzameling Soweco Diensten €4.313.779 Doorlopend o.a. groenvoorziening en reintegratie Stadstoezicht Almelo bv €3.118.717 Doorlopend o.a. Parkeerbeheer Thuiszorgservice Nederland €2.792.169 31-12-13 Hulp bij het huishouden Reef Infra BV €2.565.081 01-04-13 Raamovereenkomst verhardingen Avi Twente €2.204.620 Doorlopend Afvalverwerking ROC van Twente €1.857.891 01-01-13 Volwasseneducatie Tzorg BV €1.745.664 31-12-12 Hulp bij het huishouden Connexxion Taxi Services €1.222.099 01-02-15 Regiotaxi CVV Stadsbank Oost Nederland €1.220.472 Doorlopend Schuldhulpverlening Payroll Company Joint Ventures BV €961.005 01-01-13 Work first verloning Oxxio Nederland BV €896.811 01-01-13 Elektriciteit Payroll company BV €885.366 01-01-13 Reintegratie trajecten / Uitzendkrachten P/flex Randstad Contracting bv €837.840 01-06-12 Uitzendkrachten Imtech €828.172 01-01-15 Openbare verlichting en verkeerslichten Welzorg €820.871 31-12-12 Wmo hulpmiddelen Taxi Vervoerscentrale Almelo bv €810.071 01-08-14 Leerlingenvervoer UWV Gak €671.606 01-01-13 Huren (huur Rosa Luxemburgstraat) / Medische advisering reintegratie Cogas Infra & Beheer BV €653.835 Doorlopend Transport gas en elektriciteit / aanleggen infratructuur Tempo-Team It-Flex €615.251 01-06-12 Uitzendkrachten Thuiszorgservice Nederland €610.422 31-12-13 Hulp bij het huishouden Solace European Care Hotel €532.712 31-12-13 Hulp bij het huishouden Maassaete Rotterdam BV €523.692 01-01-16 Huren (huur Java toren) PinkRoccade €513.723 Doorlopend Software divers: o.a. belastingsoftware, SAP beheer enz Marsh  BV €511.566 01-01-12 Verzekeringen eigendommen Taxi Baan €488.158 01-08-14 Leerlingenvervoer Trivium Meulenbelt Zorg Borne €476.945 31-12-13 Hulp bij het huishouden Asito BV €468.885 01-02-15 Schoonmaak Albron Nederland BV €465.060 01-05-12 Catering Bouwhuis BV Aannemersbedrijf €421.191 01-07-13 Grondwerk Algemene Thuiszorg Combinatie €420.022 31-12-13 Hulp bij het huishouden Sportbedrijf Almelo €413.868 Doorlopend Exploitatie sportaccommodaties Nuon Sales Nederland NV €391.585 01-01-13 Levering gas Regio Twente (BWS) €390.151 Doorlopend Gemeenschappelijke regeling Twence Bioconversie bv €375.748 Doorlopend Afvalverwerking Lulof Druktechniek €305.001 01-11-16 Drukwerk TSN Centraal Bureau €303.335 31-12-13 Hulp bij het huishouden PQR Computer Products BV €277.767 01-03-13 Hardware servers Welzorg Revalidatie Techniek bv €275.213 31-12-12 Wmo hulpmiddelen Kraaijvanger Urbis €266.500 01-01-15 Architect Stadhuis Ricoh Nederland BV €259.759 01-02-12 Multifunctionals en drukwerk Huiskes-Kokkeler €250.828 01-07-14 Dienstauto's Capabel Taal BV €250.173 31-12-12 Inburgeringstrajecten Centric IT Solutions €243.842 Doorlopend GWS4ALL / DDS4ALL / enz Sportaccommodaties Almelo BV €236.392 Doorlopend Exploitatie sportaccommodaties Centraal Beheer Achmea €223.813 01-01-14 Verzekering wagenpark / vrijwilligers / aansprakelijkheid Weghorst-Oliko Retail bv €215.358 01-09-16 Brandstof Gemeente Enschede, Administratiekantoor €208.366 31-05-14 Kluwer Portal / Inhuur RBT / Brandweer Otto Ooms B.V. €207.756 31-12-14 Trapliften Wmo Postnl €195.924 01-01-12 Postbezorging Microsoft Ireland €194.741 Doorlopend Windows en Office Gemeente Hengelo €174.603 01-09-13 Trainees Netwerkstad Ergo Control bv €173.778 11-03-12 Reintegratie trajecten Valstar Simonis €152.944 01-01-15 Constructeur Stadhuis ABC Management Groep €148.419 01-01-15 Bouwmanagement stadhuis Scio consult €142.911 31-05-12 Medische advisering Muziekschool Twente €135.916 Doorlopend Cultuur educatie Vitens Overijssel NV €132.200 Doorlopend Water Deloitte & Touche €131.333 01-06-12 Accountant Stadspromotie Almelo Stichting €120.218 Doorlopend Centrummanagement en culturele activiteiten Interpooling €120.150 01-12-12 Reintegratie trajecten Talengroep Nederland Noord bv €119.475 31-12-12 Reintegratie trajecten Beverdam Civieltechn.Adviesbureau €118.617 01-04-12 Inhuur SB / onderzoeken asfalt Decos Document Management €111.115 Doorlopend Documentmanagement systeem GeoTax Vastgoedinformatie BV €109.925 Doorlopend Inhuur / Juridisch advies Rouveen Groenrecycling BV €105.049 31-12-12 Verwerking groenafval Issue €104.154 01-03-13 Hardware computers SPV Bureau €103.028 31-12-13 Hulp bij het huishouden Rechtsgeschillen waaruit eventueel een verplichting kan ontstaan: - het project Chiel Dethmersstraat zal (mogelijk) geen doorgang vinden vanwege een juridisch twistpunt en dat er in rechte zal worden bepaald wie hiervoor aansprakelijk is, waarbij tevens zal worden bepaald wie de schade als gevolg hiervan (al dan niet voor een deel) zal moeten dragen. - de ingezette verhaalsprocedure m.b.t. de IISPA, vanwege geleden schade door vertraagde oplevering. - een tweetal letselschades/aansprakelijkstellingen. - een aansprakelijkstelling ivm onrechtmatige besluitvorming (in casu afhandeling bouwvergunning). Gebeurtenissen na balansdatum Op grond van artikel 29 BBV dient de programmarekening te worden vastgesteld met in achtneming van hetgeen omtrent de financiële positie op de balansdatum is gebleken tussen het moment van opmaken van de programmarekening en het tijdstip van vaststelling daarvan. Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan.

228

229

GEWAARGBORGDE GELDLENINGEN Vlg- Oorspronnr. kelijk bedrag van de lening

1 22.

23. 53. 80. 82.

131.

2

Doel van de lening

Naam van de geldgever

3

Wat wordt gewaarborgd (rente, aflossing of beide) 5

4

199.663 Uitbreiding gezinsvervangendAlg. St. voor Verzorging en R+A tehuis voor ouder geestelijk Verpleging van Zwakzingehandicapten nigen te 's-Gravenhage 3.176.462 Bouw verzorgingstehuis

St. Verzorginghuis Friso

819.981 Verbouw wijkgebouw Hanzelaan Stichting Kruiswerk Almelo E/O R+A 35.395 Verbouw clubgebouw

S.V. Almelo

Grondslag of per- Datum van centage van het het deel van de lening raadsbesluit dat door de eigen gemeente wordt gewaarborgd 7

8

100

18-10-1971

100

25-11-1975

100.000/1807.000 09-08-1979

R+A

100

05-08-1981

R+A

100

03-04-1985

4.537.802 Bouw en inr.dep. SEZ-terreinSt. Financieel Beheer de Koppel R+A

100

19-11-1987

102.101 Financiering gebouwencomplex St. Wijk- en Jeugdcentrum "de Trefhoek"

143.

453.780 Nieuwbouw kinderdagopvangStichting Kinderdagopvang centrum Hengelo

R+A

100

14-07-1988

148.

661.112 Verbouw/uitbreiding accomo-St. Adhesie GGZ Middendatie Overijssel

R+A

100

11-05-1989

150.

104.369 Renovatie tennispark

A.T.C. De Veenhorst

R+A

100

5-12-1996

4.537.802 nieuwbouw stadion HeraclesSt. Stadion Heracles

R+A

100

26-7-1997

R+A

100

3-12-1998

R+A

100

15-07-1999

R+A

100

1

100

01-11-2001

R+A

50

25-11-2005

R+A

100

2005

R+A

100

06-03-2007

151. 152.

153. 155.

124.790 Uitbreiding en aanpassing S.D.V.V. van de schietaccommodatie Robbenhaarsweg 63.529 Afronding privatiseringsproces St. " 't Hinseveld" 907.560

St. Adhesie, GGZ Midden Overijssel

157.

34.034 Renovatie tennispark

A.T.C. De Veenhorst

159.

90.000 Twee tennisbanen tbv tennisver. Bornerbroek

Tennisvereniging B'broek

160.

161.

1.000.000 Uitbreiding multifunctioneel St. Stadion Heracles stadion Heracles 500.000 Uitbreiding Bussinesclub

St. Stadion Heracles

17.348.381 Naam van de rechtspersoon

Objekt van de garantstelling

1

2

Sociëteit tot Nut en Vermaak

afkoopsom verschuldigde huurpenningen

A.W.S. Beter

102 etage-

Wonen

woningen R. Verhulstlaan

Woningstichting St. Jozef

financiering project

Totaal van het (geaccumuleerde exploitatieverlies)

Gemeentelijk Toelichting aandeel in % in bedrag

3

4 100

100

5 49.916 garantstelling afkoopsom verschuldigde huurpenning door Sociëteit aan Van der Valk 659.238 bereidverklaring eventuele overname geldleningen

100

230

2.752.933 bereidverklaring eventuele overname geldleningen 3.462.087

Datum van het goedkeuringsbesluit

Ren- Restant van de lening aan tehet begin van het dienstjaar per- totaal waarvan door cende gemeente tage gewaarborgd

9

10

29-11-1971

8

11

12

Bedrag van Restant van de lening aan de aflossing het einde van het dienstjaar of het totaal waarvan aflosssingsdoor de gebestanddeel meente gewaarborgd 13 14 15

Vlgnr.

16

4.992

4.992

4.992

0

0

22.

02-03-1976 4,39

1.372.530

1.372.530

146.901

1.225.629

1.225.629

23.

3/8

442.300

24.477

34.689

407.611

22.557

53.

1.769

1.769

1.180

589

589

80.

17.017

17.017

3.403

13.613

13.613

82.

3.442.550

3.442.550

93.392

3.349.158

3.349.158

131.

7,6

136.451

136.451

15.111

121.340

121.340

143.

6,34

290.095

290.095

19.327

270.768

270.768

148.

31.132

31.132

5.218

25.913

25.913

150.

3.141.554

3.141.554

174.531

2.967.023

2.967.023

151.

74.872

74.872

4.160

70.712

70.712

152.

3/4

16.942

16.942

4.235

12.707

12.707

153.

6,15

544.536

544.536

18.151

526.385

526.385

155.

6,4

36.763

18.382

36.763

0

4,5

58.500

29.250

-4.500

63.000

31.500

159.

666.668

666.668

66.667

600.001

600.001

160.

366.668

366.668

33.333

333.335

333.335

161.

10.645.338

10.179.883

657.554

9.987.784

9.571.231

3.462.087

3.462.087

3.462.087

3.462.087

Garantiegeldleningen particulieren 25.578.000

25.578.000

512.000

25.066.000

25.066.000

Totaal generaal

39.219.971

1.169.554

38.515.871

38.099.318

8 11

7/8

8

1/8

7

6

4

4,40

39.685.425

231

0 157.

Toelichting bij de reserves 51001 algemene reserve Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

6.448.620 Doel: 5.668.974 2.900.908 Opmerking: 9.216.685

51002 algemene reserve grondexploitatie Stand 1-1-2011 15 Doel: Toevoegingen 10.861.896 Onttrekkingen 10.560.000 Opmerking: Stand 31-12-2011 301.911

51004 opbrengsten verkoop deelnemingen Stand 1-1-2011 3.482 Doel: Toevoegingen 1.867.323 Onttrekkingen 3.482 Opmerking: 1.867.323 Stand 31-12-2011 51005 structurele ruimte 2009 Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53002 schoolgebouwen Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53004 verkiezingen Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53006 bouwfonds aandelen Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

1.259 Doel: 0 1.259 Opmerking: 0

472.927 Doel: 0 110.000 Opmerking: 362.927

51.439 Doel: 60.000 65.000 Opmerking: 46.439

7.836.365 Doel: 0 0 Opmerking: 7.836.365

53007 besluit woninggebonden subsidies (bws) Stand 1-1-2011 916.866 Doel: Toevoegingen 0 Onttrekkingen 513.814 Opmerking: Stand 31-12-2011 403.052

Buffer om eventuele (toekomstige) verliezen te kunnen dekken.

Dekking van mogelijke tekorten op grondexploitaties. De mutaties vloeien voort uit het treffen van verliesvoorzieningen, winstnemingen en afsluitingen van grondexploitaties. Een deel van de mutaties komen voort uit de resultaatbestemming 2010.

Afboeken van activa zodat kapitaallasten vrijvallen, conform raadsbesluit van 2009/32540

De bespaarde rente over deze reserve in te zetten als algemeen structureel dekkingsmiddel (reserve is immobiel)

Egalisatiereserve voor de jaarlijkse budgetten die beschikbaar worden gesteld voor onderwijshuisvesting in het kader van het Integraal Huisvestingsplan 2011-2014.

Financiering van de kosten van eventuele verkiezingen. Bestaand beleid is uitgevoerd en daarvoor is geld aan de reserve onttrokken.

Afzonderen resultaat verkoop aandelen Bouwfonds Nederlandse Gemeenten voor budgettaire neutraliteit meerjarenbegroting.

Financiering inzake het besluit woninggebonden subsidies dat bijdraagt aan een goede woningbouw en woningverbetering.

53008 erfpachtgronden Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

1.939.159 Doel: 0 0 Opmerking: 1.939.159

Compensatie van erfpacht

53009 overlopende werken Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

8.058.200 Doel: 2.180.832 3.784.355 Opmerking: 6.454.678

Financiering van meerjarige incidentele projecten die over de boekjaren lopen.

53011 grote investeringen Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen

7.036.254 Doel: 2.617.281 571.346 Opmerking:

Financiering van grote investeringen/projecten.

Stand 31-12-2011

9.082.189

dan wel geld in de reserve gestort.

53012 btw compensatiefonds Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

865.486 Doel: 0 332.500 Opmerking: 532.986

Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld aan de reserve onttrokken dan wel geld in de reserve gestort.

Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld aan de reserve onttrokken

Het opvangen van fluctuaties in de te compenseren BTW Het BTW compensatiefonds speelt vanaf 1 januari 2003. Onttrekking is gebaseerd op de verlaagde uitname van de algemene uitkering.

232

53013 gsb I Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

71.118 Doel: 4.815 67.231 Opmerking: 8.702

Financiering van projecten in het kader van de eerste periode van het MOP - Grote Steden Beleid.

53014 gsb II mop sociaal Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

304.099 Doel: 0 0 Opmerking: 304.099

Co-financieringsdeel van projecten in het kader van het MOP Grote Steden Beleid III - BDU Sociaal.

53015 gsb II mop fysiek Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

131.661 Doel: 0 131.661 Opmerking: 0

Co-financieringsdeel van projecten in het kader van het MOP Grote Steden Beleid II - BDU Fysiek.

19.636 Doel: 0 19.636 Opmerking: 0

Co-financieringsdeel van projecten in het kader van het MOP Grote Steden Beleid II - BDU Economie.

53016 gsb II mop economie Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53017 gsb III Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53018 fietspaden wortelopgroei Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53019 bodemverontreiniging Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

166.394 Doel: 4.989.468 1.702.852 Opmerking: 3.453.010

506 Doel: 0 506 Opmerking: 0

1.709.547 Doel: 116.888 69.034 Opmerking: 1.757.401

Co-financieringsdeel van projecten in het kader van het MOP Grote Steden Beleid III - BDU Sociaal, Fysiek, Economie.

Reserve voor de aan te gane verplichtingen inzake herstel fietspaden inzake wortelopgroei. Reserve is reeds in 2010 opgeheven.

Vorming van een buffer voor aanspraken bodemverontreiniging in het kader van de afspraken inzake Decomp-gelden Toevoegingen: middelen Rijk als DU Onttrekkingen:

53020 parkeeraccommodaties Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

772.270 Doel: 431.305 254.811 Opmerking: 948.764

Reserve ter dekking van de (eventuele) verbetering en realisatie van de parkeeraccommodaties in relatie met de verhoging van de kwaliteit van het centrum Toevoegingen: extra dividend + jaarresultaat exploitatie 2011 Onttrekkingen:

53023 liften ns station Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53026 stadsvernieuwing Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53027 bouwfonds stimulering Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

16.668 Doel: 0 16.668 Opmerking: 0

1.066.801 Doel: 74.676 84.392 Opmerking: 1.057.085

973.550 Doel: 0 0 Opmerking: 973.550

53028 bovenwijkse voorzieningen (bovo) Stand 1-1-2011 3.530.084 Doel: Toevoegingen 536.635 Onttrekkingen 3.922.351 Opmerking: Stand 31-12-2011 144.368

Kosten diverse projecten bodemsanering

Kosten inzake maken verkeersbeleidsplan + investering in speedgates

Reserve ter dekking van de kosten voor het verbeteren van de toegankelijkheid van het station voor minder validen. Project is afgelopen, reserve kan vrijvallen

Financiering van stadsvernieuwingsprojecten.

Ten behoeve van stadsvernieuwing met de nadruk op particuliere woningverbetering, gestort bij het Bouwfonds Ned. Gemeenten.

Financiering van projecten die indirect voortvloeien uit de ontwikkeling van stadsuitleg locaties.

233

53029 kunstaankoop/stadsvernieuwing Stand 1-1-2011 181.362 Doel: Toevoegingen 0 Onttrekkingen 0 Opmerking: Stand 31-12-2011 181.362 53030 instrumentenfonds Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

33.457 Doel: 0 0 Opmerking: 33.457

Aankopen van gemeentelijk kunstbezit ten behoeve van openbare ruimten en aangewezen locaties in de stad + onderhoud gemeentelijk kunstbezit.

Aanschaf en onderhoud van muziekinstrumenten ten behoeve van amateur-muziekverenigingen.

53031 wijk buurt budgetten Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

134.710 Doel: 0 13.028 Opmerking: 121.682

Reserve ter egalisatie van de jaarlijkse kosten van de door de wijkverenigingen gewenste activiteiten en voorzieningen.

53033 sportstimulering Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

300.723 Doel: 266.370 145.309 Opmerking: 421.784

Bevordering van sportdeelname door jeugdigen en een stimulerend beleid dat achterstanden in sportparticipatie op moet heffen. Het project NASB (nationaal actieplan voor sport en bewegen) wordt betaald uit deze reserve.

53034 sportuitwisseling Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53036 welzijnsaccommodaties Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

23.375 Doel: 0 23.375 Opmerking: 0

5.531 Doel: 0 0 Opmerking: 5.531

Betalen van bijdragen aan verenigingen die internationale contacten onderhouden. Deze reserve is opgeheven bij vaststelling van de begroting 2011.

Financiering van voorbereidingskosten die te maken hebben met de uitvoering "kadernota welzijnsaccomodaties".

53040 ihp prioriteit 4 Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

104.986 Doel: 110.000 214.986 Opmerking: 0

Financiering van onderhoud aan schoolgebouwen. Deze reserve is opgeheven bij vaststelling van de begroting 2011.

53041 werkgelegenheid en educatie Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

368.914 Doel: 161.385 127.222 Opmerking: 403.078

Heraanwenden van gelden ten behoeve van de uitvoering van projecten ter versterking van het gemeentelijk beleid in het kader van de WWB.

53042 soweco afkoop Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

43.742 Doel: 0 4.690 Opmerking: 39.052

Financiering van de gemeentelijke aanvullende bijdrage over de jaren 1995 t/m 2015 als gevolg van het gezond maken en implementatie van de organisatiestructuur.

53043 fondswerving mop Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

42.511 Doel: 0 42.511 Opmerking: 0

Werven van nieuwe (Europese) fondsen voor de financiering van het tekort van het MOP opdat de stabiliteit van de uitvoering van werkgelegenheidsprojecten gewaarborgd blijft.

53050 knelpunten bedrijfsvoering Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53052 achtergestelde lening vitens Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53053 co-financiering Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

449.235 Doel: 300.000 367.027 Opmerking: 382.208

Opvangen van knelpunten die ontstaan in de bedrijfsvoering die de continuïniteit van de bedrijfsvoering in gevaar kunnen brengen.

2.740.300 Doel: 0 0 2.740.300 Opmerking:

De aandelen zijn omgezet in een achtergestelde lening. Hierdoor is het dividend weggevallen. Deze renteopbrengsten compenseren dit dividend.

1.180.964 Doel: 9.200.000 220.146 Opmerking: 10.160.818

Het financieren van de gemeentelijke bijdrage bij projecten waarbij de subsidiegever om een gemeentelijke bijdrage vraagt. Toevoegingen: Eigen bijdrage voor de projecten Waterboulevard en verbindende pleinen Onttrekkingen: Uitgaven voor Leader, een aanvraag voor europese subsidie + uitgaven verbindende pleinen.

234

53054 intergem. ingeniersbureau Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

1.081.996 Doel: 10.560 338.205 Opmerking: 754.351

Reserve ter dekking van nog uit te voeren werkzaamheden van het intergemeentelijk ingenieursbureau m.b.t. het XL Businesspark Twente.

53055 egalisatie wet maatschappelijke ondersteuning Stand 1-1-2011 459.877 Doel: Toevoegingen 1.389.449 Onttrekkingen 0 Opmerking: Stand 31-12-2011 1.849.325

Buffer (weerstandscapaciteit) om negatieve gevolgen van de gefaseerde invoering van het objectieve verdeelmodel op te kunnen vangen. Toevoegingen: Onttrekkingen:

53056 wegen Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

1.125.660 Doel: 1.650.000 2.231.133 Opmerking: 544.527

Financiering van onderhoud van de infrastructuur en een geregelde uitvoering van kwalitatief gewenste onderhoudsprogramma's. Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld van de reserve aangewend dan wel geld aan de reserve toegevoegd.

53057 riolering tariefsegalisatie Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

6.818.274 Doel: 0 978.509 Opmerking: 5.839.765

Opvangen van grote fluctuaties in de hoogte van het jaarlijks te betalen rioolrecht. Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld van de reserve aangewend dan wel geld aan de reserve toegevoegd.

53058 bibliotheek Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53059 afvalstoffenheffing Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53060 sportraad Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

83.868 Doel: 61.408 122.816 Opmerking: 22.460

923.396 Doel: 320.781 0 Opmerking: 1.244.177

24.027 Doel: 19.613 11.960 Opmerking: 31.680

Financiering van het zogenaamde technische onderhoud Toevoegingen: Onttrekkingen:

Saldoregulering van de opbrengsten en lasten van afvalinzameling. Toevoegingen:

Financiering voor aanschaf en vervanging van noodzakelijke materieel en onderhoud deze goederen ten behoeve van de gemeentelijke sportaccommodaties. Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld van de reserve aangewend dan wel geld aan de reserve toegevoegd.

53061 takenanalyse 2011-2014 Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

804.178 Doel: 0 776.867 Opmerking: 27.311

Jaarresultaat

53062 wijkwaardebonnen Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

454.209 Doel: 248.000 208.922 Opmerking: 493.287

Jaarresultaat

53063 reintegratie Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53064 sport-en speluitleen Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011 53065 grondbank Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

3.963.912 Doel: 0 78.912 Opmerking: 3.885.000

Resultaat afval 2011

Buffer om negatieve gevolgen door de afname van de Rijksmiddelen voor re-integratie op te kunnen vangen, zodat het ingezette re-integratiebeleid op een verantwoorde manier ten uitvoer kan worden gebracht.

21.347 Doel: 0 21.347 Opmerking: 0

In 2011 is sport en spel uitleen overgenomen door een exploitant. De reserve is in 2011 opgeheven.

82.219 Doel: 20.135 0 Opmerking: 102.354

Het egaliseren van fluctuaties in de exploitatie van de grondbank.

235

53066 besluit locatiegebonden subsidie Stand 1-1-2011 0 Doel: Toevoegingen 1.425.000 Onttrekkingen 525.000 Opmerking: Stand 31-12-2011 900.000

53067 opvang nieuwkomers Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

0 Doel: 508.000 0 Opmerking: 508.000

Stimuleren van woningbouw op specifieke locaties Oorsponkelijk is voor de uitvoering van het Besluit Locatiegebonden Subsidies een voorziening ingesteld. De gemeente Almelo heeft de afgesproken woningbouwaantallen gerealiseerd. Daarom geldt geen specifieke betalingsverplichting meer en is de voorziening omgezet in een reserve. De storting betreft de overheveling vanuit de voorziening. De onttrekking betreft bijdragen aan woningbouwprojecten.

Financiering van inburgeringvoorzieningen van de alfabetiseerders en voor de realisatie van een deel van de inburgeringstrajecten.

53068 inkomens afhankelijke uitkering Stand 1-1-2011 0 Doel: Toevoegingen 1.400.000 Onttrekkingen 0 Opmerking: Stand 31-12-2011 1.400.000 53069 isv-3 2010 t/m 2014 Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

0 Doel: 1.580.930 139.449 Opmerking: 1.441.481

54001 resultaatbestemming Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

14.404.825 Doel: 0 14.404.825 Opmerking: 0

53005 automatisering Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

3.731.295 Doel: 1.479.305 1.812.979 Opmerking: 3.397.621

53047 materiaal brandweer Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

644.929 Doel: 302.105 361.333 Opmerking: 585.700

53051 huisvesting stadhuis Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

3.565.372 Doel: 2.345.256 362.649 Opmerking: 5.547.979

550xx reserve economisch nut Stand 1-1-2011 Toevoegingen Onttrekkingen Stand 31-12-2011

10.460.747 Doel: 686.007 1.012.033 Opmerking: 10.134.721

Jaarresultaat

Financiering van de jaarlijkse kapitaallasten horende bij de investeringen op automatiseringsgebied.

Financiering van de vervanging van het materieel van de brandweer. Egalisatie van pieken. Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld aan de reserve onttrokken dan geld in de reserve gestort.

Reservering voor nieuwbouw stadhuis De storting betreft het spaarsysteem voor het nieuwe stadhuis. De onttrekking betreft de dekking van werkplekken van het werkplein. Reserve ter dekking van de kapitaallasten van investeringen met economisch nut. Toevoegingen:

236

Toelichting bij de voorzieningen 61005 riolering Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011 62001 stadhuis onderhoud Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011 62002 onderhoud en vervanging Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011

1.300.339 1.594.000 2.304.772 589.567

Doel:

168.497 0 25.976 142.521

Doel:

1.541.596 1.517.200 760.161 2.298.635

Doel:

62005 sportaccommodatie onderhoud Stand 1-1-2011 1.785.649 Toevoegingen 540.168 Aanwendingen 763.202 Stand 31-12-2011 1.562.615

Opvangen van grote fluctuaties in de hoogte van de jaarlijkse kosten voor groot onderhoud.

Opmerking:

Onderhoud van het stadhuis

Opmerking:

Opmerking:

Onderhoud en vervanging van gemeentelijke eigendommen met uitzondering van het stadhuis. Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld van de voorziening aangewend dan wel geld aan de voorziening toegevoegd.

Doel:

Onderhoud van sportaccommodaties

Opmerking:

Bestaand beleid is uitgevoerd, daarvoor is geld van de voorziening aangewend dan wel geld aan de voorziening toegevoegd.

Financiering eventuele wachtgeldverplichtingen bij gesubsidieerde instellingen, waar nog geen budgetfinanciering wordt toegepast. Toevoegingen: Aanwendingen:

61007 wachtgelden schommelingen Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011

82.535 0 82.535 0

Doel:

61008 theaterhotel instandhouding Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011

90.756 0 45.378 45.378

Doel:

61009 risicofonds zwembad Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011

14.879 0 14.879 0

Doel: Opmerking:

Financiering van eventuele tegenvallers in de exploitatie van het zwembad (door bv slecht weer tijdens het zomerseizoen). De voorziening is in 2011 opgeheven.

61014 verontreininging terrein carbo Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011

60.000 0 0 60.000

Doel:

Financiering van kosten ten behoeve van bodemsanering terrein Carbo.

579.048 1.462.834 0 2.041.882

Doel: Opmerking:

Dekking van het aandeel van de gemeente Almelo in het verwachte tekort op de grondexploitatie XL businesspark twente. De RBT heeft vastgesteld dat de verliesvoorziening moet worden verhoogd.

610XX voorziening nutw Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011

625.519 254.045 17.486 862.078

Doel:

Dekking van de nakomende kosten van afgesloten grondexploitaties.

61029 kloosterhofflat Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011

0 217.602 0 217.602

Doel:

61015 XL businesspark twente Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011

Opmerking:

Financiering van de contractueel overeengekomen bijdrage aan Van der Valk.

Opmerking:

Opmerking:

Opmerking:

Opmerking:

Dekking van financiële verplichtingen vanuit de overeenkomst tussen gemeente Almelo en St. Beter Wonen ten aanzien van de Kloosterhofflat Toevoegingen: Aanwendingen:

237

63022 onderwijs huisvesting Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011

1.580.225 830.000 1.198.967 1.211.259

Doel:

150.100 80.545 36.431 194.214

Doel:

63033 sociale recherche Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011

63049 voorziening wijkcentra onderh. Stb. Gebr Stand 1-1-2011 36.964 Toevoegingen 36.964 Aanwendingen 0 Stand 31-12-2011 73.928 63050 voorziening wijkcentra inventaris Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011 63051 voorziening zittend vervoer Stand 1-1-2011 Toevoegingen Aanwendingen Stand 31-12-2011

Opmerking:

Onderhoudsvoorziening voor schoolgebouwen die zowel juridische als economisch eigendom zijn van de gemeente. Toevoegingen: Aanwendingen:

Financiering van exploitatielasten betreffende het SRT. Het SRT is een samenwerkingsverband van 13 deelnemende gemeenten.

Opmerking:

Doel: Opmerking:

15.000 15.000 0 30.000

Doel:

0 195.000 0 195.000

Doel:

Opmerking:

Opmerking:

238

JAARREKENING 2011

HOOFDSTUK 12

TOELICHTINGEN OP DE PROGRAMMAREKENING

239

12. 1 Toelichting op programmarekening Analyse kapitaallasten Omschrijving

- Rente - Afschrijving Sub-totaal

Primitief geraamd

Begrotingswijzigingen

Totaal begroting

Realisatie 2011

Saldo

10.739.994 9.371.696

68.143 366.490

10.808.137 9.738.186

10.231.580 9.032.662

576.557 V 705.524 V

20.111.690

434.633

20.546.323

19.264.242

1.282.081 V

Af: in de begroting opgenomen stelpost onderuitputting kapitaallasten Af: door reserves/voorzieningen gedekte kapitaallasten

-616.000 -1.165.606 -499.525 N

Totaal

In de jaarverantwoording ontstaan verschillen in de begrote kapitaallasten ten opzichte van de werkelijke kapitaallasten. De verschillen doen zich voor bij alle programma’s. Voor 2011 bedraagt het nadeel op de kapitaallasten € 499.525. Het nadeel met betrekking tot de kapitaallasten heeft zowel betrekking op de rente- als de afschrijvingscomponent. Het nadeel wordt voornamelijk veroorzaakt doordat – in tegenstelling tot voorgaande jaren – de boekwaarde op rekeningbasis in omvang veel minder afwijkt dan de begrote boekwaarde. Oftewel het werkelijke investeringsniveau is ten opzichte van voorgaande jaren nagenoeg gelijk aan het geraamde investeringsniveau. Vorenstaande impliceert dat tevens in de komende jaren nog eens kritisch moet worden gekeken naar de stelpost onderuitputting kapitaallasten en zo nodig dient te worden bijgesteld. Deze eventuele bijstelling zal geschieden in de Berap over 2012. Overzicht van de totaal doorberekende kapitaallasten 2011: Doorberekende kapitaallasten Totaal te betalen rente volgens de berekening rente-omslag 2011 zijnde

15.809.264

Totale afschrijvingen 2011

9.032.639 24.841.903 1)

Doorberekend naar: - Begroting van baten en lasten - Grondbedrijf - Woningbouw

17.043.093 8.510.187 2.609.228 28.162.508 Voordeel op renteverdeeldienst

1) Totaal kapitaallasten volgens staat van geactiveerde kapitaalsuitgaven Rente kapitaalverstrekking Grondbedrijf Rente gronden BPT Rente over magazijnvoorraad Stadsbeheer Afronding In begroting opgenomen niet naar producten verdeelde rentelasten

-3.320.605 19.613.326 8.510.187 33.386 5.606 3 -3.320.605 24.841.903

Algemene opmerking vooraf ten aanzien van de meerjarige incidentele projecten. De meerjarige incidentele projecten zijn jaaroverstijgende projecten die gefinancierd worden door incidentele middelen. In zijn totaliteit zijn de projecten budgettair neutraal, ze worden te allen tijde verrekend met de daarvoor bestemde reserves. In de jaarverantwoording 2011 zijn deze projecten

240

opgenomen in de kolom incidentele baten en lasten (incidenteel gerealiseerd) en gezien hun budgettaire neutrale karakter ook niet opgenomen in het te analyseren saldo.

Algemene opmerking vooraf ten aanzien van de financiële analyses bij de programma’s. Hieronder zijn de financiële analyses per programma weergegeven. Het grensbedrag van de analyses is op € 50.000 gesteld. Dat wil zeggen dat afwijkingen ten opzichte van de begroting van € 50.000 (zowel baten als lasten) of meer voorzien zijn van een financiële analyse. De analyses zijn op productniveau aangeleverd en ook daarbij is de grens van € 50.000 gehanteerd. Aangezien de programma’s optellingen zijn van een aantal producten kan het voorkomen dat op het programma de grens van € 50.000 wordt overschreden maar daartegenover op het product afwijkingen staan die kleiner zijn dan € 50.000. Deze ogenschijnlijke hogere afwijkingen zijn dan ook niet meegenomen in de analyse. Hiervoor is de algemene opmerking gehanteerd “Betreft een optelling van een aantal kleinere afwijkingen op productniveau die niet nader geanalyseerd worden”. Tevens is zoveel mogelijk getracht om de baten en lasten afzonderlijk te analyseren. Echter de analyse met betrekking tot het onderdeel saldi kostenplaats (Programma Burger, Bestuur en Bedrijfsvoering) is uit praktische overweging (aangezien het ook gesaldeerd in de begroting is opgenomen) gesaldeerd opgenomen in de jaarverantwoording.

241

1. PROGRAMMA BESTUURSKRACHT EN BESTUURSCULTUUR. Programma Bestuurskracht en bestuurscultuur (in euro's)

Realisatie 2011

Begroting (voor wijziging)

Begrotingswijzigingen

Begroting (na wijziging

Niet nader te analyseren

Te analyseren saldo

Incidenteel gerealiseerd

Lasten Publiekszaken Saldi kostenplaats Onvoorzien / nog niet toe te rekenen Bestuursorgaan / regionale samenwerking Bestuursondersteuning Raad en griffie Rekenkamer Totaal lasten

3.713.764 6.350.224 0 1.756.070 9.926.049 1.242.045 100.143 23.088.295

3.710.263 11.537.936 7.494.071 1.889.693 7.372.733 1.214.049 99.220 33.317.965

0 224.815 -6.809.366 -946 1.106.928 60.000 0 -5.418.569

3.710.263 11.762.751 684.705 1.888.747 8.479.661 1.274.049 99.220 27.899.396

0 918.311 0 0 -1.550.430 0 0 -632.119

-3.501 4.494.216 684.705 132.677 104.042 32.004 -923 5.443.220

N V V V V V N V

0 475.936 0 0 1.270.281 0 0 1.746.217

Baten Publiekszaken Saldi kostenplaats Onvoorzien / nog niet toe te rekenen Bestuursorgaan / regionale samenwerking Bestuursondersteuning Raad en griffie Rekenkamer Totaal baten

-1.023.466 -7.901.678 0 -97.698 -1.392.782 -10.099 -740 -10.426.463

-1.248.376 -14.114.897 -706.000 -733 -84.677 0 0 -16.154.683

-25.000 695.926 0 -97.120 -2.116.477 0 0 -1.542.671

-1.273.376 -13.418.971 -706.000 -97.853 -2.201.154 0 0 -17.697.354

0 0 -616.000 0 -840.551 0 0 -1.456.551

-249.910 -5.517.293 -90.000 -155 32.179 10.099 740 -5.814.340

N N N N V V V N

218.000 0 0 0 -1.350.326 0 0 -1.132.326

Saldo Bestuurskracht en bestuurscultuur voor bestemming

12.661.832

17.163.282

-6.961.240

10.202.042

-2.088.670

-371.120 N

613.891

5.847.505 -3.760.356 2.087.149

3.824.259 -1.515.690 2.308.569

2.786.485 -1.566.803 1.219.682

6.610.744 -3.082.493 3.528.251

840.551 654.517 1.495.068

-77.312 N 23.346 V -53.966 N

1.350.326 -1.746.217 -395.891

14.748.981

19.471.851

-5.741.558

13.730.293

-593.602

-425.086 N

218.000

Resultaat bestemming Storting in reserve Onttrekking uit reserve Saldo mutaties reserve Saldo Bestuurskracht en bestuurscultuur na bestemming

Analyse van de lasten Publiekszaken - Diverse kleine verschillen

Saldi kostenplaats - Saldo lasten - Saldo baten Totaal

€ Totaal €

4.000 N 4.000 N

€ €

4.494.000 V 5.517.000 N 1.023.000 N

In tegenstelling tot de andere analyses is het onderdeel saldi kostenplaats gesaldeerd opgenomen in de jaarverantwoording. Saldi kostenplaats € 1.023.000 N Het geen als volgt gespecificeerd kan worden: • Afboeken oninbare vorderingen / vormen voorziening dubieuze debiteuren • Diversen saldo’s van de hulpkostenplaatsen en afdelingen • Naheffing btw voorgaande jaren • Diverse kleine verschillen

€ 240.000 € 527.000 € 270.000 € 14.000

N N N V

Afboeken oninbare vorderingen / vormen voorziening dubieuze debiteuren Een bedrag van € 325.000 heeft betrekking op de afboeking van diverse oude (belasting)debiteuren. Hiertegenover staat een dotatie aan de voorziening vanuit de afvalstoffenheffing € 121.000 en het rioolrecht € 74.000. Analyse van de dubieuze debiteuren resulteert in een dotatie in de voorziening dubieuze debiteuren van € 240.000 waarbij een eindstand wordt bereikt die € 109.000 hoger ligt dan vorig jaar. Saldo van de voorziening dubieuze debiteuren bedraagt ultimo 2011 € 1.311.000.

242

Diverse saldo’s van hulpkostenplaatsen en afdelingen Hulpkostenplaats/afdeling - Informatietechnologie € - Communicatie technologie - Kantoorruimten - Magazijn - Algemeen beheer - Tractie - Voormalig personeel - Overhead bezuiniging personeel Subtotaal hulpkostenplaatsen -

Directie team Stadsbeheer Ruimtelijke ontwikkeling en milieu Sociale en economische zaken Vastgoed en belastingen Veiligheid en hulpverlening Samenleving Publiekszaken Interne dienstverlening Bestuursondersteuning en beleidscoördinatie Intergemeentelijk ingenieursbureau Diverse kleine verschillen Subtotaal afdelingen Totaal generaal

€ -

169.000 37.000 139.000 36.000 48.000 77.000 297.000 258.000

V V V N N N V N 223.000 V

77.000 425.000 403.000 371.000 34.000 235.000 100.000 56.000 147.000 88.000 11.000 37.000

N N N V N N N N V V V N 750.000 N 527.000 N

Hieronder worden enkele grote afwijkingen toegelicht: Informatietechnologie € 169.000 V Het resultaat op de hulpkostenplaats ICT wordt veroorzaakt door lagere aanloopkosten t.b.v. mid-office applicaties (voordeel van € 82.000). Tevens is er sprake van een niet ingezette stelpost werkplekken I&A (voordeel € 87.000). Kantoorruimten € 139.000 V Op de hulpkostenplaats huisvesting is sprake van heel veel kleine afwijkingen die niet nader worden verklaard. Daarnaast is, met het oog op de algehele financiële situatie, terughoudend omgegaan met het inzetten van de beschikbare stelpost werkplekken facilitaire zaken. De genoemde stelpost draagt voor € 128.000 bij aan het resultaat. Tractie € 77.000 N Nadeel van € 30.000 a.g.v. hogere brandstofprijzen. Daarnaast een nadeel van € 47.000 op de exploitatie te verklaren door een deels verouderd wagenpark met hoge onderhoudskosten, het monteren van een black-box systeem op alle dienstvoertuigen en het aanbrengen van nieuwe logo’s (nieuwe huisstijl) op alle dienstvoertuigen Voormalig personeel € 297.000 V Er is sprake van een hogere uitstroom van medewerkers uit de flo en de fpu dan waar bij de begroting rekening was gehouden. Hierdoor ontstaat een voordelig resultaat op de kostenplaats voormalig personeel van € 231.000. Daarnaast was er sprake van een foutieve begrotingsraming. Bij het ramen van de begroting is als uitdienst datum van een van de medewerkers 1-11-2011 aangehouden. Dit had moeten zijn 1-11-2010. Hierdoor ontstaat een resultaat van € 56.000.

243

Overhead bezuinigingen personeel € 258.000 N Betreft nadeel op de stelpost overhead als gevolg van bezuinigingen op personeel. Stelpost is niet verdeeld over diverse hulpkostenplaatsen/afdelingen. Tegenover dit nadeel staan voordelen op diverse hulpkostenplaatsen/afdelingen. Directie team € 76.000 N Betreft een nadeel op salariskosten (€ 50.000) en een nadeel op representatie (€ 21.000). Stadsbeheer € 425.000 N Staf productief € 34.000 N Door het niet invullen van vacatureruimte in dit kleine team (2,5 fte) is de productiviteit lager dan begroot (nadeel € 34.000). Openbare ruimte € 48.000 V Door hogere productiviteit van eigen personeel is er een voordeel behaald. Daarnaast een positief resultaat op inleen personeel. De doorberekende tarieven zijn hoger dan de werkelijke tarieven inkooptarieven. De doorberekende tarieven worden gelijkgesteld aan de tarieven van eigen personeel. Markt en haven € 10.000 N Door diverse problematiek (o.a. problemen in de jachthaven m.b.t. openbare orde) is de productiviteit lager dan begroot. Groen uitvoering € 184.000 N Lagere productiviteit door hoger ziektepercentage (nadeel € 134.000). Daarnaast lagere productiviteit door meer ouderschapsverlof en studieverlof € 50.000. Tegenover deze nadelen op de afdeling staan diverse voordelen op producten (o.a. openbaar groen stadsdeel, begraafplaats en speelvoorzieningen). Technisch beheer en onderhoud € 245.000 N Lagere productiviteit door hoger ziektepercentage (nadeel € 68.000) en functiebeperking (nadeel € 68.000). Nadeel op overhead detachering sporthalbeheerders van € 90.000. Nadeel van € 19.000 a.g.v. ziekte gedetacheerde sporthalbeheerder. Ruimtelijke ontwikkeling en milieu € 403.000 N Bedrijfsvoering De kostenplaats ROM bedrijfsvoering wordt structureel overschreden. De jaarcijfers laten een tekort zien van ongeveer € 49.000. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de uitgaven op het opleidingsbudget (nadeel € 6.000), drukwerk (nadeel € 17.000), vergaderingen (nadeel € 17.000) en reis- en verblijfkosten (nadeel € 15.000). Op andere posten wordt weer wat overgehouden, maar er resteert een totaal negatief saldo van € 49.000. Om in de toekomst deze overschrijding te voorkomen worden de volgende maatregelen genomen: ROM heeft o.a. veel drukwerkkosten, enerzijds omdat er veel brieven en beschikkingen worden gemaakt en ook omdat de afdeling het secretariaat verzorgt van 3 WA-overleggen. Mede op basis van Het Nieuwe Werken gaan we deze overleggen meer digitaliseren. Er worden dan niet meer standaard geprinte vergaderstukken verstrekt, maar de stukken worden digitaal ontsloten en kunnen naar behoefte worden geprint (liefst helemaal niet) door de betrokkenen. Daarnaast zal er strikter toegezien worden gevoerd op het drukken van boekwerken e.d. Anderzijds brengt het werken met ontwerptekeningen het maken van grote, dure, afdrukken met zich mee. Dit is inherent aan het werkterrein van ROM. Opleidingskosten worden voor een deel gebruikt voor (dure) omscholingscursussen voor medewerkers die boventallig zijn, maar ook voor andere medewerkers opdat die breder inzetbaar worden. Het is niet altijd mogelijk dit ten laste te brengen van de concernopleidingsmiddelen.

244

Salariskosten/frictiekosten De post salariskosten wordt licht overschreden als de frictiekosten niet worden meegerekend. De dekking van de salariskosten wordt gevormd door de productieve uren (Algemene Dienst en Kapitaal Dienst uren gezamenlijk). Het onderscheid tussen AD en KD is alleen van belang bij het resultaat van de productgroepen, niet voor de dekking op de salarislasten. De geraamde dekking op productiviteit wordt niet gehaald. Het verschil met de geraamde dekking ligt op ca. € 180.000. Dit komt door * minder dekking door inhuur (veelal lagere tarieven, waardoor de dekking ook lager wordt). Lagere inleentarieven levert wel een voordeel op voor de productgroepen, maar dat zie je niet terug in de post “dekking”. * ROM-breed wordt de norm van 1.320 productieve uren niet gehaald. Dit zit voornamelijk in de coördinatiefuncties en de te hoge KD opgave: als er geen KD uren kunnen worden gemaakt, wordt veelal op indirecte uren geschreven. Daarnaast is er in 2011 3,5 fte ingeleverd door de bezuinigingsmaatregelen, waardoor er 2,5 fte boventallig is geworden. Voor deze 3 mensen zijn nog geen passende functies gevonden. Hiermee is een bedrag gemoeid van (uiteindelijk) € 156.000. Aanvankelijk was sprake van 3,5 fte boventallig, dit is echter gecorrigeerd. Deze € 156.000 zijn zogenaamde frictiekosten. Sociaal en economische zaken € 371.000 V Het afdelingsresultaat SEZ bestaat uit een nadelig saldo op de bedrijfsvoering van € 105.000 en een voordelig saldo op de personele lasten van € 476.000. Nadelig resultaat bedrijfsvoering van € 105.000 Om een adequate bedrijfsvoering te realiseren, heeft SEZ in Specificatie van deze extra kosten: - Abonnementen € 29.000 - Drukwerk/kopie 32.000 - Representatie/vergaderen 26.000 - Overige kosten 18.000 Totaal € 105.000

2011 meer kosten gemaakt dan begroot. N N N N N

Voordelig saldo personele lasten van € 476.000 In 2011 heeft SEZ de personele bezetting verminderd om zodoende de aan haar opgelegde taakstellingen te realiseren. Deze taakstellingen dienen bij het voordelig saldo van € 476.000 betrokken te worden. Het betreft de volgende taakstellingen: Taakstellingen sociale uitkeringsvoorzieningen € 357.000 N (last € 257.000 nadeel en baat € 100.000 nadeel). Taakstellingen werkgelegenheid € 475.000 N Totaal € 832.000 N Indien de taakstellingen bij de personele lasten betrokken worden is er per saldo een nadelig saldo van € 356.000. Verklaring van dit saldo: -

Lagere bezetting dan toegestane formatie (incl. inhuur) Max -2 problematiek Hogere inschaling dan begroot (incl. toelagen) Indirecte personeelslasten (o.a. benefitplanner) Overige kosten Totaal

€ €

6.000 163.000 87.000 90.000 22.000 356.000

V N N N N N

245

Vastgoed en belastingen € 34.000 N Van bovenstaand nadeel heeft € 35.000 betrekking op de zogenaamde over te hevelen budgetruimte. In de nota over te hevelen budgetruimte is dan ook voorgesteld om € 35.000 van het restantbudget mee te nemen naar 2012. Bedrag is nodig voor afrondende werkzaamheden project implementatie vastgoed. Restant te verklaren nadeel 69.000. Bij team vastgoed is er een nadeel van € 56.000. De belangrijkste factor is het vertrek (pensioen) van een relatief groot aantal medewerkers. Vaak hebben vertrekkende medewerkers nog een tegoed aan verlofdagen, zodat zij al eerder afwezig zijn dan de einddatum van hun contract. Hierdoor hebben zij minder productieve uren gemaakt er is er minder dekking gegenereerd. Bijkomend financieel probleem is dat er vacatures zijn ontstaan die niet direct konden worden ingevuld. Hierdoor is de begrote dekking van de overhead (onderdeel van het uurtarief) niet gerealiseerd. Voor team Geo/Belastingen is er een voordeel van € 21.000. Het aantal productieve uren was hoger dan begroot. Op de bijkomende personeelsbudgetten voor de afdeling VB is er een nadeel van € 34.000. Er zijn overschrijdingen op de posten reis- en verblijf, drukwerk en abonnementen. Veiligheid en Hulpverlening € 235.000 N Het afdelingsresultaat wordt voor een bedrag van € 72.000 verklaard doordat een medewerker Integrale Veiligheid in 2011 boventallig is geworden. Medio 2012 zal hij gebruik maken van een pensioenregeling. Herplaatsing bleek voor die termijn niet haalbaar. Daarnaast is er een nadeel van € 40.000 i.v.m. een tijdelijke oplossing voor de situatie met betrekking tot een niet in te zetten medewerker in de functie van Veiligheidsinspecteur/hoofdbrandwacht. De persoon heeft in november 2011 gebruik gemaakt van het overgangsrecht FLO. Tot die tijd was hij boven de sterkte geplaatst. I.v.m. overwerkuren brandweerpersoneel is er een nadeel ontstaan van € 70.000. Het betreft de meerkosten i.v.m. overwerk van het beroepspersoneel met betrekking tot uitruk, piket en ‘s-avonds oefenen met vrijwilligers. Doordat een vertrokken medewerker gebruik heeft gemaakt van de regeling sociaal flankerend beleid, is er een incidenteel nadeel ontstaan van € 14.000. Het overige nadeel van € 39.000 bestaat uit overige kleine verschillen. Samenleving € 100.000 N Het nadelig resultaat van € 100.000 kan als volgt worden onderverdeeld: -

Stelpost afromen vacaturegelden Drukwerk/kopie Reis-/verblijf-/parkeerkosten Salarissen Overige kosten Totaal

€ €

9.000 14.000 21.000 60.000 4.000 100.000

N N N N V N

Aan salarissen en inhuur personeel is rond € 3.350.000 geraamd. De werkelijke lasten bedragen ongeveer € 4.000.000, ofwel circa € 650.000 meer dan begroot. Hiervan is ruim € 590.000 doorbelast naar diverse projecten. Publiekszaken € 56.000 N Het afdelingsresultaat PBZ is met name te verklaren door frictiekosten van € 45.000. Voor de periode juni t/m december 2011 zijn er nl. dubbele salariskosten voor 2 teamleiders op het team Leven, Inkomen & Ontvangst geweest. In samenspraak met de directie was er besloten, dat de oude teamleider per 1 juni 2011 zou stoppen met zijn teamleiderfunctie. Vanaf 1 juni 2011 is deze medewerker boventallig geworden en worden de kosten hiermee geboekt als frictiekosten. Daarnaast zijn er overige kleine verschillen van € 11.000 negatief.

246

Interne dienstverlening € 147.000 V Het afdelingsresultaat van de afdeling ID wordt door veel oorzaken beïnvloed. Er is sprake van diverse vacatures en personele wijzigingen. Ook in het afdelingsmanagement is sprake van veel mutaties als gevolg van ziekteverzuim, vervanging en tijdelijke waarneming van teamleiders. Het resultaat op de afdelingsbedrijfsvoering (opleiding, bureaukosten, representatie, communicatie, e.d.) bedraagt voordelig € 21.000. De rest van het voordelig resultaat wordt veroorzaakt door vrijval van budget in de personele sfeer. Bestuursondersteuning en beleidscoördinatie € 88.000 V Bedrijfsvoering Afromen vacatureruimte kost incidenteel € 9.000 Door het specifieke karakter van de afdeling bestuursondersteuning moeten vele stukken worden aangemaakt, geredigeerd en geprint. Het toegekende budget voor print- en kopieerkosten is al jaren niet toereikend en wordt dan ook overschreden. In 2012 worden de middelen hiervoor naar verwachting opgehoogd. Nadeel € 15.000. Salarissen Nog niet alle problemen omtrent max-2 zijn opgelost in 2011 hetgeen per saldo een nadeel van € 8.000 betekent. Niet beïnvloedbaar/dekking uren Betere sturing op de geschreven uren alsmede meer productieve uren (door bv lager ziekteverzuim en permissie) zorgen voor een hoger dekkingsresultaat op de uren. Voordeel € 120.000.

Naheffing btw voorgaande jaren € 270.000 N In de jaren 2010 en 2011 heeft er een boekenonderzoek plaatsgevonden door de belastingdienst inzake btw/btw-compensatiefonds. Tijdens dit boekenonderzoek zijn de jaren 2008 en 2010 gecontroleerd. De controle resulteerde in een naheffing over de jaren 2006 t/m 2010 van € 590.000 (inclusief rente). Van deze naheffing is het bedrag van boekjaar 2008 (€ 222.000) reeds gemeld (B&W besluit d.d. 21 november 2011, via verzamelbesluit door de Raad bekrachtigd). Restant nadeel € 368.000. Daarnaast is er een afrekening btw geweest over teveel betaalde voorbelasting 2009. Dit betrof een voordeel van € 98.000.

Onvoorzien / nog niet toe te rekenen - Nog toe te rekenen - Nog toe te rekenen - Begrotingsmutaties

€ Totaal €

431.000 27.000 227.000 685.000

V V V V

Nog toe te rekenen € 431.000 V Het voordeel heeft betrekking op de volgende stelposten: 1. Algemeen onvoorzien incidenteel € 144.000 2. Algemeen kleine kapitaalswerken 25.000 3. Macro stelpost 196.000 4. Decentrale uitkeringen 66.000 Totaal € 431.000

V V V V V

Algemeen onvoorzien incidenteel € 144.000 V Jaarlijks wordt in de begroting een bedrag van € 216.000 opgenomen voor incidenteel onvoorziene lasten. Van dit budget resteert eind 2011 nog € 144.000. Voor een nadere onderbouwing verwijzen wij naar hoofdstuk 14.3 van deze jaarverantwoording.

247

Macro stelpost € 196.000 V Van bovenstaand voordeel heeft € 108.000 en € 57.000 betrekking op de zogenaamde over te hevelen budgetruimte. In de nota over te hevelen budgetruimte is dan ook voorgesteld € 165.000 van het restantbudget mee te nemen naar 2012. Het budget van € 108.000 zal aangewend worden voor zaak- en procesgericht werken. Het budget van € 57.000 is noodzakelijk om te kunnen voldoen aan de eisen, kwaliteit en toezicht van de wet kinderopvang. Kosten hiervoor worden in 2012 gemaakt. Decentrale uitkeringen € 66.000 V Van bovenstaand voordeel heeft € 60.000 betrekking op de zogenaamde over te hevelen budgetruimte. In de nota over te hevelen budgetruimte is dan ook voorgesteld € 60.000 van het restantbudget mee te nemen naar 2012. De 43 centrumgemeenten voor Maatschappelijke Opvang ontvangen in 2011 € 6 miljoen ten behoeve van de regionale coördinatie van ex-gedetineerden. Het bedrag is bestemd voor de jaren 2012 en 2013. Begrotingsmutaties € 227.000 V Het voordeel heeft betrekking op de volgende stelposten: 1. Nog te verantwoorden € 227.000 V Totaal € 227.000 V Nog te verantwoorden € 227.000 V Betreft het restant voordeel (€ 140.000) van de renteverlaging van 4,9% naar 4,5%. Dit voordeel dient betrokken te worden bij de analyse van de rentekosten. Het overige deel (€ 87.000) betreft diverse afrondingsverschillen bij het opstellen van de begroting 2011.

Bestuursorgaan / regionale samenwerking - Voormalig b&w € - Diverse kleine verschillen Totaal €

95.000 V 38.000 V 133.000 V

Voormalig b&w € 95.000 V Het voordeel van de post voormalig B&W is te verklaren doordat de gemeente Almelo een incidenteel bedrag van € 41.700 ontvangen heeft betreffende het uitkeren van een pensioenpolis die een overwaarde had. In 2010 is een nieuw College geïnstalleerd waarbij een verplichting ten aanzien van wachtgeld en pensioen moest worden geraamd voor de begroting 2011. In 2011 bleek deze raming te hoog te zijn en is dit voor de begroting 2012 bijgesteld. In 2011 ontstaat hierdoor een incidenteel voordeel van € 53.000. Diverse kleine verschillen € 38.000 V Betreft een optelling van een aantal kleinere afwijkingen op productniveau die niet nader geanalyseerd worden.

Bestuursondersteuning - B & b communicatie - Niet beïnvloedbaar - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

70.000 93.000 59.000 104.000

V V N V

B & b communicatie € 70.000 V Almelove is in 2011 in plaats van 2 keer maar 1 keer verschenen. Onder meer door politieke keuzes en bezuinigingsmaatregelen. De corporate film is het afgelopen jaar niet gewijzigd. Er was vooralsnog geen aanleiding om delen van de film te vervangen. Dit geldt ook voor de corporate brochure. Voor de post communicatie algemeen vielen de kosten voor dit jaar lager uit.

248

Niet beïnvloedbaar € 93.000 V Van bovenstaand voordeel heeft € 91.000 betrekking op de zogenaamde over te hevelen budgetruimte. In de nota over te hevelen budgetruimte is dan ook voorgesteld om € 91.000 van het restantbudget mee te nemen naar 2012. Het budget zal aangewend worden voor de financiering van een Management Development programma (2012, 2013 en 2014) en resultaatgericht werken. Diverse kleine verschillen € 59.000 N Betreft een optelling van een aantal kleinere afwijkingen op productniveau die niet nader geanalyseerd worden.

Raad en griffie - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

32.000 V 32.000 V

Diverse kleine verschillen € 32.000 V Van bovenstaand voordeel heeft € 60.000 betrekking op de zogenaamde over te hevelen budgetruimte. In de nota over te hevelen budgetruimte is dan ook voorgesteld om € 60.000 van het restantbudget mee te nemen naar 2012. Het budget zal aangewend worden voor secretariële functies 2012.

Rekenkamer - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

1.000 N 1.000 N

Analyse van de baten Publiekszaken - Burgerzaken en verstrekkingen - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

253.000 N 3.000 V 250.000 N

Burgerzaken en verstrekkingen € 253.000 N Het negatieve resultaat van € 253.000 wordt voor een bedrag van € 218.000 verklaard, i.v.m. het terugbetalen van onterecht betaalde leges m.b.t. ID kaarten in de periode 7 oktober 2010 t/m 9 september 2011 n.a.v. een uitspraak van de Hoge Raad en een collegebesluit van eind 2011. Daarnaast zijn er m.b.t. de baten overige kleine verschillen van € 35.000 negatief.

Onvoorzien / nog niet toe te rekenen - Nog toe te rekenen Totaal

€ €

90.000 N 90.000 N

Nog toe te rekenen € 90.000 N Het betreft hier de raming voor algemene onderuitputting. Tegenover dit nadeel staan diverse voordelen op andere programma’s.

Bestuursorgaan / regionale samenwerking - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

0 V 0 V

Bestuursondersteuning - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

32.000 V 32.000 V

249

Raad en griffie - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

10.000 V 10.000 V

Rekenkamer - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

1.000 V 1.000 V

Analyse mutaties in de reserves Lasten Storting in de reserve - Reserve I&A € - Reserve intergem ingenieursbureau rbt € - Reserve huisvesting stadhuis - Reserve GSB I Totaal €

74.000 11.000 10.000 2.000 77.000

N N V N N

Reserve Informatisering & Automatisering € 74.000 N De toerekening van de bespaarde rente aan de reserve vindt plaats op basis van de stand van de reserve per 1 januari. Deze stand was hoger dan begroot, vandaar dat de toegerekende rente ook meer is dan begroot. Ten opzichte van de begroting leidt dit tot een hogere baat en een hogere storting in de reserve. Reserve intergem ingenieursbureau rbt € 11.000 N Betreft de storting van het positieve resultaat van het intergemeentelijk ingenieursbureau regionaal bedrijventerrein. Reserve huisvesting stadhuis € 10.000 V De toerekening van de bespaarde rente aan de reserve vindt plaats op basis van de stand van de reserve per 1 januari. Deze stand was lager dan begroot, vandaar dat de toegerekende rente ook minder is dan begroot. Ten opzichte van de begroting leidt dit tot een lagere baat en een lagere storting in de reserve. Reserve Grote Steden Beleid I € 2.000 N De toerekening van de bespaarde rente aan de reserve vindt plaats op basis van de stand van de reserve per 1 januari. Deze stand was hoger dan begroot, vandaar dat de toegerekende rente ook meer is dan begroot. Ten opzichte van de begroting leidt dit tot een hogere baat en een hogere storting in de reserve.

Baten Onttrekking uit de reserve - Reserve huisvesting stadhuis - Reserve I&A Totaal

€ €

27.000 V 4.000 N 23.000 V

Reserve huisvesting stadhuis € 27.000 V Betreft o.a. de onttrekking van de rentelasten van het krediet van de nieuwbouw stadhuis. Reserve Informatisering & Automatisering € 4.000 N Dit kleine verschil wordt niet nader geanalyseerd.

250

2. PROGRAMMA AANTREKKELIJKE STAD. Programma Aantrekkelijke stad (in euro's)

Realisatie 2011

Begroting (voor wijziging)

Begrotingswijzigingen

Begroting (na wijziging)

Niet nader te analyseren

Te analyseren saldo

Incidenteel gerealiseerd

Lasten Havens en waterwegen Recreatieve voorziening en natuurbescherming Markten en evenementen Verkeer en vervoer Parkeerbeheer Bouwtoezicht Ruimtelijke ordening Monumentenzorg Economische zaken Grootschalige recreatie Belastingen Geo informatie Grondzaken Grondbedrijf exploitatie Eigendommen niet voor de openbare dienst Volkshuisvesting / stedelijke vernieuwing Besluit woninggebonden subsidie Sport Creatieve en culturele vorming Cultuurbevordering Beeldende kunst Totaal lasten

226.737 651.091 669.797 2.583.786 3.621.897 45.842 3.195.616 42.392 1.870.243 303.080 2.191.149 1.243.690 647.104 116.124.064 256.481 549.197 60.517 9.006.994 3.784.108 1.576.463 390.216 149.040.464

192.650 705.633 659.616 1.583.545 2.322.850 0 925.846 79.049 1.571.331 357.611 1.879.781 1.116.456 626.872 77.331.092 281.108 135.034 101.369 7.267.453 3.547.714 1.132.151 293.821 102.110.982

-4 27.609 37.041 627.751 1.190.926 0 10.781.547 1.383 521.952 -25.500 0 81.853 -75.996 9.109.551 -79.057 562.123 -21.369 1.528.174 623.075 59.885 75.972 25.026.916

192.646 733.242 696.657 2.211.296 3.513.776 0 11.707.393 80.432 2.093.283 332.111 1.879.781 1.198.309 550.876 86.440.643 202.051 697.157 80.000 8.795.627 4.170.789 1.192.036 369.793 127.137.898

0 0 0 -233.763 -19.986 -45.842 8.586.440 0 207.778 0 0 64.227 -719 20.027 1 190.056 0 -66.610 311.960 1.224 0 9.014.793

-34.091 82.151 26.860 -138.727 -88.135 0 -74.663 38.040 15.262 29.031 -311.368 -109.608 -95.509 -29.703.448 -54.431 -42.096 19.483 -144.757 74.721 -385.651 -20.423 -30.917.359

N V V N N N N V V V N N N N N N V N V N N N

61.000 0 0 821.614 993.672 45.842 2.228.560 0 71.164 0 0 25.576 34.000 7.298 0 222.540 0 571.767 0 163.000 0 5.246.033

Baten Havens en waterwegen Recreatieve voorziening en natuurbescherming Markten en evenementen Verkeer en vervoer Parkeerbeheer Bouwtoezicht Ruimtelijke ordening Monumentenzorg Economische zaken Grootschalige recreatie Belastingen Geo informatie Grondzaken Grondbedrijf exploitatie Eigendommen niet voor de openbare dienst Volkshuisvesting / stedelijke vernieuwing Besluit woninggebonden subsidie Sport Creatieve en culturele vorming Cultuurbevordering Beeldende kunst Totaal baten

-109.032 -17.056 -320.448 -513.128 -2.597.581 0 -18.814 0 -284.270 0 -304.678 -27.434 -379.549 -63.102.961 -205.112 -78.539 -61.288 -1.515.250 -25.305 -288.057 -18.762 -69.867.264

-71.550 -20.000 -340.400 -754.268 -2.285.500 0 0 0 -67.272 0 -110.000 -46.903 -327.900 -78.395.433 -174.846 -83.966 -125.000 -1.007.192 -40.592 -46.762 -72.363 -83.969.947

0 0 18.959 276.660 -80.000 0 -11.879 0 -239.710 0 0 0 0 -6.937.226 -1.280 0 0 -561.157 40.592 100 0 -7.494.941

-71.550 -20.000 -321.441 -477.608 -2.365.500 0 -11.879 0 -306.982 0 -110.000 -46.903 -327.900 -85.332.659 -176.126 -83.966 -125.000 -1.568.349 0 -46.662 -72.363 -91.464.888

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

37.482 -2.944 -993 35.520 232.081 0 6.935 0 -22.712 0 194.678 -19.469 51.649 -22.229.698 28.986 -5.427 -63.712 -53.099 25.305 241.395 -53.601 -21.597.624

V N N V V N V N N N V N V N V N N N V V N N

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -53.000 0 0 0 0 0 0 0 0 -53.000

79.173.200

18.141.035

17.531.975

35.673.010

9.014.793

-52.514.983 N

5.193.033

1.614.326 21.207.349 -736.382 -25.234.334 877.944 -4.026.985

22.821.675 -25.558.119 -2.736.444

0 -9.183.531 -9.183.531

440.726 V -19.701 N 421.025 V

0 -4.798.033 -4.798.033

32.936.566

-168.738

-52.093.958 N

395.000

Saldo Aantrekkelijke stad voor bestemming Resultaat bestemming Storting in reserve Onttrekking uit reserve Saldo mutaties reserve Saldo Aantrekkelijke stad na bestemming

22.380.949 -16.354.887 6.026.062 85.199.262

19.018.979

13.504.990

Analyse van de lasten

Havens en waterwegen - Jachthaven - Diverse kleine verschillen

€ € Totaal €

61.000 N 27.000 V 34.000 N

Jachthaven € 61.000 N Door grote problemen in de jachthaven m.b.t. de openbare orde is besloten tot incidentele extra security inzet.

Recreatieve voorzieningen en natuurbescherming - Diverse kleine verschillen € Totaal €

82.000 V 82.000 V

251

Diverse kleine verschillen € 82.000 V Betreft een optelling van een aantal kleinere afwijkingen op productniveau die niet nader geanalyseerd worden.

Markten en evenementen - Diverse kleine verschillen

Verkeer en vervoer - Onderhoud - Beleid - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

€ Totaal €

27.000 V 27.000 V

81.000 77.000 19.000 139.000

N N V N

Onderhoud € 81.000 N Benodigde inzet en kosten voor bewegwijzering is lager geweest dan vooraf ingeschat hetgeen een voordeel betekent van € 21.000 Onderhoud aan de reclame objecten betekent een last van € 6.000 Er dient te worden geïnvesteerd in vervanging en onderhoud van (sterk) verouderde verkeersregelinstallaties (VRI’s) en hiervoor worden met ingang van 2012 gelden beschikbaar gesteld. In 2011 was dit geld nog niet beschikbaar maar moest er wel worden geïnvesteerd, nadeel € 19.000. De energieleverancier heeft eindafrekeningen ingediend over de jaren 2009 en 2010 hetgeen een nadeel van € 77.000 veroorzaakt. Beleid € 77.000 N Medewerkers hebben meer tijd moeten besteden aan beleidsadvisering en beantwoording van vragen waardoor men minder heeft kunnen werken aan projecten waarvoor dan weer werd ingehuurd. Deze uren waren niet voorzien binnen de begroting waardoor hier een nadeel van circa € 51.000 ontstaat. Een aantal scholen hebben het zogenaamde VerkeersEducatie Voortgezet Onderwijs convenant ondertekend waarvoor men een subsidie aanvraag in kon dienen bij de gemeente. Dit hebben we niet meer kunnen betrekken bij onze subsidie aanvraag richting de Regio Twente op basis van verkeersveiligheid. Hierdoor hebben we te maken met uitgaven die niet gedeeltelijk kunnen worden gesubsidieerd door de Regio Twente; nadeel circa € 10.000. Voor het verkeersveiligheidsplan (educatie etc.) zijn meer kosten gemaakt dan vooraf voorzien welke niet volledig subsidiabel zijn; nadeel € 16.000.

Parkeerbeheer - BV Stadstoezicht - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

71.000 N 17.000 N 88.000 N

BV Stadstoezicht € 71.000 N De wacht- en storingsdiensten worden niet geraamd aangezien deze uitgaven lastig zijn te ramen (bij geen storingen dan ook geen lasten….). In 2011 hebben deze diensten € 38.000 gekost. Extra koopavonden kosten € 13.000. Aanpassen jaarlijkse bijdrage aan de inflatie (inflatiecorrectie) kost € 20.000

Bouwtoezicht - Diverse kleine verschillen

252

€ Totaal €

0 V 0 V

Ruimtelijke ordening - Bestemmingsplan - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

123.000 N 48.000 V 75.000 N

Bestemmingsplan € 123.000 N Naast de inhaalslag die moet worden gemaakt om de bestemmingsplannen te actualiseren (waar een krediet voor beschikbaar is) moest er worden gewerkt aan overige werkzaamheden met betrekking tot bestemmingsplannen. Dit ging ten koste van bv stedelijke ontwikkeling en advisering, deze posten laten een voordeel zien (€ 48.000). Omdat er moest worden gewerkt aan bestemmingsplannen waar geen projectgelden beschikbaar voor waren (o.a. Heracles, buitengebied, diverse plannen binnenstad) en aan het digitaal ontsluiten van bestemmingsplannen ontstaat op deze post een overschrijding.

Monumentenzorg - Diverse kleine verschillen

Economische zaken - Diverse kleine verschillen

Grootschalige recreatie - Diverse kleine verschillen

Belastingen - Invordering - Belasting bezwaar - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

38.000 V 38.000 V

€ Totaal €

15.000 V 15.000 V

€ Totaal €

29.000 V 29.000 V

€ Totaal €

87.000 70.000 154.000 311.000

N N N N

Invordering € 87.000 N De overschrijding wordt met name veroorzaakt door de inzet van extra personeel. Hierdoor zijn tevens hogere baten onder invordering gerealiseerd dan begroot. Belasting bezwaar € 70.000 N Het aantal bezwaren is gestegen doordat de bezwaardrempel in 2011 is afgeschaft. Hierdoor zijn er meer uren personeel ingezet dan begroot. Diverse kleine verschillen € 154.000 N Betreft een nadeel op hondenbelasting van € 41.000. Om te waarborgen dat de regelgeving omtrent de hondenbelasting wordt nageleefd, worden er voor handhaving meer kosten gemaakt dan begroot. Tevens is er meer hondenbelasting kwijtgescholden dan begroot. Daarnaast een nadeel op de herwaardering onroerende zaken van € 49.000, door personele inzet voor extra herwaardering onroerende zaken. Op de personele inzet voor de afhandeling van beroepszaken een nadeel van € 45.000 a.g.v. het afschaffen van de bezwaardrempel in 2011.

253

Geo informatie - Kaartmateriaal Almelo - Geo- en kadastrale info - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

77.000 58.000 25.000 110.000

N N V N

Kaartmateriaal Almelo € 77.000 N Door de recessie kunnen minder uren van GEO ingezet voor derden. Hierdoor worden meer uren op het product geregistreerd. Geo- en kadastrale info € 58.000 N Er heeft een verschuiving in de uren plaatsgevonden tussen “Beheer gis systeem” naar “Geo- en kadastrale informatie”. Het voordelig verschil op product “Beheer gis systeem” wordt echter sterk getemperd doordat de kosten voor cyclorama’s (€ 39.000) niet zijn begroot. Hiervoor dient nog dekking gevonden te worden via doorbelastingen naar afdelingen (2012).

Grondzaken - Grondbeheer - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

61.000 N 35.000 N 96.000 N

Grondbeheer € 61.000 N De overschrijding wordt met name veroorzaakt door meer bestede uren dan begroot (€ 42.000). Een belangrijke factor is de toename van het aantal panden in eigendom van de Gemeente Almelo in de afgelopen jaren. Daarnaast zijn er eenmalige kosten gemaakt die, in tegenstelling tot wat eerder was verwacht, niet konden worden doorberekend aan derden (€ 11.000). Tevens is er een niet geraamde kostenpost OZB voor een reeks panden (€ 8.000).

Grondbedrijf exploitatie - Saldo lasten - Saldo baten

€ 29.703.000 N - 22.230.000 N Totaal € 51.933.000 N

In tegenstelling tot de andere analyses is het onderdeel grondbedrijf exploitatie gesaldeerd opgenomen in de jaarverantwoording. In 2011 zijn minder grondverkopen gerealiseerd dan begroot en is de marktsituatie verslechterd. Hierdoor moesten aanvullende verliesvoorzieningen worden getroffen. Voor de lopende grondexploitaties gaat het om bijna € 9 miljoen en voor het complex verspreide bezittingen om € 8,3 miljoen. Hieronder volgt een opstelling van alle voordelige en nadelige mutaties.

254

Resultaat grondbedrijf 2011 t.o.v. begroting en exclusief mutaties reserves Mutaties voordelig In exploitatie nemen grondexploitatie Dimence

300.492

Vrijval voorziening overboeking CVB gronden naar waterboulevard

257.070

Boekwinst inzake verkoop objecten CVB

83.160 640.722

Mutaties nadelig Afsluiting grondexploitatie Oosteres-Noord

-28.234

Aanvullende voorz. lopende grondexploitaties

-8.985.045

Correctie tussentijdse winstneming Hedeman

-49.500

Aanvullende voorz. herwaardering voorraad CVB Afboeken lasten en baten 2011 CVB (rente, huurinkomsten e.d.) Extra voorziening NUTVW t.b.v. opname peilbuizen grondwater Genomen verlies extra kosten NUTVW Aanvullende voorziening tbv XL Businesspark

-8.289.705 -445.614 -87.800 -615 -1.436.777 -19.323.290

Resultaat grondbedrijf 2011 Aanvullende voorziening XL Businesspark reeds begroot in berap

Resultaat grondbedrijf t.o.v. begroting

-18.682.569 -1.370.000 -17.312.569

Mutaties waar tegenover een niet begrote mutatie reserve staat Lagere ontvangst bijdrage Bovo Toegerekende rente reserve grondbedrijf

Totaal nadeel

-540.000 20.000 -17.832.569

255

Aanpassingen voorjaarsnota 2012 Waterrijk deels uit exploitatie nemen vrijval verliesvoorziening

11.618.527

afboeking plan- en rentekosten

-5.221.715

verliesvoorziening CVB

-31.918.818 -25.522.006

Aadijk Noord uit exploitatie nemen vrijval verliesvoorziening

4.567.806

afboeking plankosten

-3.456.861

verliesvoorziening CVB

-5.837.085 -4.726.140

Buitenhaven West uit exploitatie nemen vrijval verliesvoorziening

4.823.045

afboeking plankosten

-2.397.580

verliesvoorziening CVB

-4.077.377 -1.651.912

Overige grondexploitaties actualiseren toename verliesvoorzieningen

-2.200.828

Toename nadeel i.v.m. voorjaarsnota

-34.100.886

Totaal nadeel inclusief aanpassingen voorjaarsnota

-51.933.455

Eigendommen niet voor de openbare dienst - Diverse kleine verschillen € Totaal €

54.000 N 54.000 N

Diverse kleine verschillen € 54.000 Betreft een optelling van een aantal kleinere afwijkingen op productniveau die niet nader geanalyseerd worden.

Volkshuisvesting / stedelijke vernieuwing - Diverse kleine verschillen € Totaal €

Besluit woninggebonden subsidie - Diverse kleine verschillen

Sport -

Sportparken Sportbedrijf Almelo BV Sport-/speluitleen Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

€ Totaal €

42.000 N 42.000 N

19.000 V 19.000 V

116.000 243.000 75.000 57.000 145.000

V N N V N

Sportparken € 116.000 V Het voordeel wordt veroorzaakt door geraamde vacature welke niet is ingevuld.

256

Sportbedrijf Almelo BV € 243.000 N Het nadelig verschil van € 243.000 wordt met name veroorzaakt door extra personele inzet en een exploitatietekort op de horecavoorziening in de IISPA, sporthal Windmolenbroek en sporthal Schelfhorst. Daarnaast is er een pand gehuurd aan de Wierdensestraat, waarvan de kosten niet begroot waren. Sport-/speluitleen € 75.000 N Tegenover dit nadeel staat een voordeel van € 33.000 zijnde de opbrengst van de verkoop van het inventaris. Per saldo bedraagt het incidenteel nadelig saldo op sport en speluitleen € 42.000. In 2011 heeft de overdracht van de Sport- en speluitleen aan een nieuwe exploitant plaatsgevonden. Het project was financieel gebaseerd op de verwachting dat de kosten volledig gedekt konden worden uit de opbrengst van de verkoop van de inventaris. De kosten van de inhuur van een Soweco medewerker voor de Sport- en speluitleen is doorgelopen tot de overdracht aan de nieuwe exploitant. Voor deze kosten is in de begroting 2011 geen budget opgenomen en dit verklaart de overschrijding. Diversen verschillen € 57.000 V Van bovenstaand voordeel heeft € 13.000 betrekking op de zogenaamde over te hevelen budgetruimte. In de nota over te hevelen budgetruimte is dan ook voorgesteld € 13.000 van het restantbudget mee te nemen naar 2012. Budget wordt ingezet voor knelpunt IISPA oplevering veiligheid Turnhal en basketbalinstallatie.

Creatieve en culturele vorming - Muziekonderwijs - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

126.000 V 51.000 N 75.000 V

Muziekonderwijs € 126.000 V Van bovenstaand voordeel heeft € 25.000 betrekking op de zogenaamde over te hevelen budgetruimte. In de nota over te hevelen budgetruimte is dan ook voorgesteld € 25.000 van het restantbudget mee te nemen naar 2012. Budget wordt ingezet voor openingsfeest van de talentenfabriek. In verband met de latere oplevering van de talentenfabriek is er € 95.000 minder aan subsidie verstrekt voor de exploitatie van de talentenfabriek. Diverse kleine verschillen € 51.000 N Betreft een optelling van een aantal kleinere afwijkingen op productniveau die niet nader geanalyseerd worden.

257

Cultuurbevordering - Hof ’88 theater - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

380.000 N 6.000 N 386.000 N

Hof ’88 theater € 380.000 N De werkelijke baten en lasten voor Hof’88 zijn in de jaarrekening deels op het product cultuurbevordering en deels op het product cultuur- en welzijnsaccommodaties verantwoord. De saldi van de werkelijke baten en lasten op deze producten bedragen: product cultuurbevordering/culturele activiteiten (lasten € 380.000 -/- baten € 243.000) € 137.000 N product cultuur en welzijnsaccommodaties - 189.000 N Totaal werkelijk nadelig saldo in jaarrekening € 326.000 N De ramingen van de baten en de lasten voor Hof ’88 zijn in de begroting verantwoord op het product cultuur- en welzijnsaccommodaties en bedragen per saldo

€ 218.000 N

Ten opzichte van de begroting is er dus in 2011 een overschrijding gerealiseerd van

€ 108.000 N

Aan de muziekschool is in 2011 een bedrag van € 103.000 betaalbaar gesteld in verband met de afrekening van de huisvestingslasten 2010.

Beeldende kunst - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

20.000 N 20.000 N

Analyse van de baten

Havens en waterwegen - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

Recreatieve voorzieningen en natuurbescherming - Diverse kleine verschillen € Totaal €

Markten en evenementen - Diverse kleine verschillen

Verkeer en vervoer - Diverse kleine verschillen Totaal

258

37.000 V 37.000 V

3.000 N 3.000 N

€ Totaal €

1.000 N 1.000 N

€ €

36.000 V 36.000 V

Parkeerbeheer - Parkeren - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

229.000 V 3.000 V 232.000 V

Parkeren € 229.000 V De opbrengsten voor straatparkeren dalen al een aantal jaren waardoor is besloten om de opbrengsten behoedzaam te ramen. Door onder andere de tariefstijging is de daling lager dan verwacht en is hier een voordeel ten opzichte van de raming van € 30.000 Door striktere controles is het aantal naheffingen hoger wat een voordeel van € 35.000 betekent. Het aantal verstrekte vergunningen is hoger dan vooraf kon worden ingeschat, voordeel € 15.000 Het gebruik van parkeerplaatsen door ABN/AMRO en de woningstichting St. Joseph wordt aan hen doorbelast en dit betekent een niet geraamde opbrengst van € 31.000. Meer mensen hebben een abonnement afgesloten voor een parkeerplek dan vooraf kon worden ingeschat en dit levert een voordeel op van € 80.000. Door gebruikers zijn meer tegoedkaarten voor parkeren afgenomen wat een voordeel van € 30.000 betekent.

Bouwtoezicht - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

0 V 0 V

€ Totaal €

7.000 V 7.000 V

Monumentenzorg - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

0 V 0 V

Economische zaken - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

23.000 N 23.000 N

Grootschalige recreatie - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

0 V 0 V

Belastingen - Invordering - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

194.000 V 1.000 V 195.000 V

Ruimtelijke ordening - Diverse kleine verschillen

Invordering € 194.000 V Door hoge prioriteit te geven aan het invorderen van de opgelegde belastingen is een hoger bate gerealiseerd dan begroot. Hiertegenover staat wel een hogere lasten met betrekking tot extra personele inzet.

Geo informatie - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

19.000 N 19.000 N

259

Grondzaken - Grond aankoop / verkoop - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

53.000 V 1.000 N 52.000 V

Grond aankoop / verkoop € 53.000 V Dit bedrag is een optelling van een grote reeks verkopen van met name groenstroken. Deze verkopen, waarbij het gaat om relatief kleine transactiebedragen, worden niet opgenomen in de begroting.

Eigendommen niet voor de openbare dienst - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

29.000 V 29.000 V

Volkshuisvesting / stedelijke vernieuwing - Diverse kleine verschillen € Totaal €

5.000 N 5.000 N

Besluit woninggebonden subsidie - Besluit woninggebonden subsidie Totaal

€ €

64.000 N 64.000 N

Besluit woninggebonden subsidie € 64.000 N Betreft een nadeel van € 15.000 op de apparaatskosten door een lagere bijdrage hierin van de Regio Twente. Daarnaast een nadeel van € 15.000 op de ontvangen rente als gevolg van de afkoop BWS. Door weinig doorstroming op de woningmarkt zijn er minder vrijvallende subsidies. Dit resulteert in een nadeel van € 34.000.

Sport - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

53.000 N 53.000 N

Diverse kleine verschillen € 53.000 N Betreft een optelling van een aantal kleinere afwijkingen op productniveau die niet nader geanalyseerd worden.

Creatieve en culturele vorming - Diverse kleine verschillen

Cultuurbevordering - Hof ’88 theater - Diverse kleine verschillen Totaal Hof ’88 theater Zie analyse lasten

260

€ Totaal €

25.000 V 25.000 V

€ €

243.000 V 2.000 N 241.000 V

€ 243.000 V

Beeldende kunst - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

54.000 N 54.000 N

Diverse kleine verschillen € 54.000 N Betreft een optelling van een aantal kleinere afwijkingen op productniveau die niet nader geanalyseerd worden.

Analyse mutaties in de reserves Lasten Storting in de reserve - Reserve bovenwijkse voorzieningen - Reserve parkeeraccommodaties - Reserve BWS - Reserve algemeen grondbedrijf - Diverse reserves economisch nut - Reserve stadsvernieuwing Totaal

€ €

540.000 110.000 25.000 20.000 4.000 2.000 441.000

V N V N V V V

Reserve bovenwijkse voorzieningen € 540.000 V De begrote storting is gebaseerd op de verwachte grondverkopen. In verband met achterblijvende grondverkopen valt de storting lager uit dan begroot. Reserve parkeeraccommodaties € 110.000 N Het resultaat inzake parkeren is € 190.000 waarvan € 80.000 reeds is gestort na melding BERAP 2011-1. Deze € 80.000 betrof de inkomsten uit zogenaamde Mulder-feiten. Reserve BWS € 25.000 V Betreft de verrekening van de negatieve afwijking ten opzichte van de begroting van product besluit woninggebonden subsidies exclusief apparaatskosten. Reserve algemeen grondbedrijf € 20.000 N De toerekening van de bespaarde rente aan de reserve vindt plaats op basis van de stand van de reserve per 1 januari. Deze stand was hoger dan begroot, vandaar dat de toegerekende rente ook meer is dan begroot. Ten opzichte van de begroting leidt dit tot een hogere baat en een hogere storting in de reserve. Diverse reserves economisch nut € 4.000 V De toerekening van de bespaarde rente aan de reserves vindt plaats op basis van de stand van de reserves per 1 januari. Deze stand was lager/hoger dan begroot, vandaar dat de toegerekende rente ook minder/meer is dan begroot. Ten opzichte van de begroting leidt dit tot een lagere/hogere baat en een lagere/hogere storting in de reserves. Reserve stadsvernieuwing € 2.000 V De toerekening van de bespaarde rente aan de reserve vindt plaats op basis van de stand van de reserve per 1 januari. Deze stand was lager dan begroot, vandaar dat de toegerekende rente ook minder is dan begroot. Ten opzichte van de begroting leidt dit tot een lagere baat en een lagere storting in de reserve.

261

Baten Onttrekking uit de reserve - Reserve parkeeraccommodaties - Reserve BWS Totaal

€ € €

34.000 N 14.000 V 20.000 N

Reserve parkeeraccommodaties € 34.000 N Door het naar beneden aanpassen van het rentetarief over de investeringen hoeft er minder te worden onttrokken aan de reserve. Reserve BWS € 14.000 V Betreft de verrekening van de negatieve afwijking ten opzichte van de begroting van product Besluit woninggebonden subsidies exclusief apparaatskosten.

262

3. PROGRAMMA EIGEN KRACHT EN PARTICIPATIE. Programma Eigen kracht en participatie (in euro's)

Realisatie 2011

Begroting (voor wijziging)

Begrotingswijzigingen

Begroting (na wijziging

Niet nader te analyseren

Te analyseren saldo

Incidenteel gerealiseerd

Lasten Sociale uitkeringsvoorzieningen Werkgelegenheid Sociale werkvoorziening Lokaal onderwijsbeleid Educatie Mediabeleid Wmo Volksgezondheid Welzijn Totaal lasten

53.787.999 394.576 18.077.585 14.646.459 99.582 44.500 13.908.836 8.148.101 6.787.468 115.895.106

43.086.529 2.358.704 11.298.340 -11.062.415 19.105.680 0 12.320.679 2.650.142 94.881 7.500 44.913 0 14.276.558 -34.000 4.928.413 3.457.545 5.740.051 277.016 110.896.044 -2.345.508

45.445.233 235.925 19.105.680 14.970.821 102.381 44.913 14.242.558 8.385.958 6.017.067 108.550.536

-224.826 316.349 0 -81.599 2.799 0 0 14.341 -739.895 -712.831

-8.117.940 -475.000 1.028.095 405.961 0 413 333.722 223.516 -30.506 -6.631.739

N N V V N V V V N N

431.335 380.236 0 303.781 4.701 0 0 49.309 443.947 1.613.309

Baten Sociale uitkeringsvoorzieningen Werkgelegenheid Sociale werkvoorziening Lokaal onderwijsbeleid Educatie Wmo Mediabeleid Volksgezondheid Welzijn Totaal baten

-32.065.892 67.527 -18.072.895 -3.062.725 -4.850 -1.839.727 0 -1.549.808 -753.933 -57.282.303

-29.667.500 -11.609.000 -19.080.550 -775.201 0 -1.350.000 0 -1.227.011 -735.707 -64.444.969

-1.261.431 11.609.000 0 -2.093.775 0 -5.000 0 -206.040 1.022.107 9.064.861

-30.928.931 0 -19.080.550 -2.868.976 0 -1.355.000 0 -1.433.051 286.400 -55.380.108

0 11.385 0 0 0 0 0 0 1.011.445 1.022.830

1.136.961 -78.912 -1.007.655 193.749 4.850 484.727 0 116.757 28.888 879.365

V N N V V V N V V V

-282.000 -11.385 0 0 0 0 0 0 0 -293.385

Saldo Eigen kracht en participatie voor bestemming

58.612.803

46.451.075

6.719.353

53.170.428

309.999

-5.752.374 N

1.319.924

Resultaat bestemming Storting in reserve Onttrekking uit reserve Saldo mutaties reserve

2.806.214 -2.562.244 243.970

40.271 -203.188 -162.917

929.761 -1.336.029 -406.268

970.032 -1.539.217 -569.185

-1.022.148 944.155 -77.993

-814.034 N 78.872 V -735.162 N

11.386 -1.613.310 -1.601.924

Saldo Eigen kracht en participatie na bestemming

58.856.773

46.288.158

6.313.085

52.601.243

232.006

-6.487.536 N

-282.000

Analyse van de lasten Sociale uitkeringsvoorzieningen - Nog toe te rekenen - Uitkeringen bijstand - Minimabeleid - Schuldbemiddeling - Niet beïnvloedbaar - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

343.000 782.000 148.000 596.000 6.936.000 1.000 8.118.000

V N N N N V N

Nog toe te rekenen € 343.000 V De post nog toe te rekenen bestaat uit: een stelpost ten behoeve van het minimabeleid en schuldbemiddeling van € 600.000. Deze stelpost is ingezet voor het onderdeel schuldbemiddeling en bestaat uit een incidenteel deel van € 570.000 en een structureel deel van € 30.000. een aantal structurele taakstellingen, welke betrekking hebben op de personele inzet ten aanzien van sociale uitkeringsvoorziening van € 257.000. Deze taakstellingen worden betrokken bij het afdelingsresultaat SEZ. Uitkeringen bijstand € 782.000 N In de begroting worden de uitkeringen netto geraamd op basis van de gemiddelde uitkering per klant. Dat wil zeggen de verstrekte uitkeringen minus de ontvangsten van de klanten. In de rekening worden de verstrekte uitkeringen minus de ontvangsten van de klanten afzonderlijk verantwoord. Per saldo is er sprake van een nadeel van € 782.000 op de lasten en een voordeel van € 635.000 op de baten, is per saldo een nadeel van € 147.000. Daarnaast is een klein nadelig verschil van € 4.000 verantwoord onder “diverse kleine verschillen”.

263

Uitkeringen WWB/I-deel Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Totaal uitkeringen Gebundelde rijksvergoeding Totaal saldo

Begroot € 31.197.500 € 1.120.000 € 32.317.500 € 29.967.500 € 2.350.000

Werkelijk € 30.584.000 € 1.246.000 € 31.830.000 € 29.328.660 € 2.501.340

Afwijking begroting € 613.500 -/- € 126.000 € 487.500 € 638.840 -/- € 151.340

Op basis van: Begroting BERAP Rekening

Gemiddelde uitkering € 12.916 € 13.567 € 13.588

Gemiddeld aantal klanten 2.386 2.382 2.343

Het voordeel inzake de verstrekte uitkeringen van € 487.500 ten opzichte van de begroting kan als volgt verklaard worden: € 536.200 minder uitkeringen als gevolg van een lager gemiddeld aantal klanten. € 48.700 meer uitkeringen als gevolg van een hogere gemiddelde uitkering per klant. De balansrekening herwaardering van de bijstandsvorderingen behoefde per ultimo 2011 niet aangepast te worden. Ten aanzien De uitgaven De uitgaven De uitgaven

van de uitkeringen inkomensvoorzieningen: in het kader van de IOAW zijn € 16.000 hoger dan begroot. in het kader van de IOAZ zijn € 42.000 hoger dan begroot. voor Besluit zelfstandigen zijn € 68.000 hoger dan begroot.

Ten aanzien van de gebundelde rijksvergoeding: Er werd voor 2011 een vergoeding geraamd van € 25.432.000. De uiteindelijk ontvangen rijksvergoeding over 2011 bedraagt € 24.898.000. Daarnaast is er door het Rijk nog een nabetaling in het kader van de IOAW 2009 verricht van € 9.000. Per saldo betekent dit een lagere rijksvergoeding van € 525.000. In verband met een hoger nadeel dan 10% van de vastgestelde rijksvergoeding, verwachten wij over 2011 een Incidenteel Aanvullende Uitkering (verder IAU) te ontvangen van € 4.337.660. Deze is reeds in de exploitatie 2011 opgenomen. Echter, tevens is er een bedrag van € 4.337.660 in de voorziening vordering IAU gestort. Dit ter afdekking van het risico van het door het Rijk eventueel niet toekennen van de IAU 2011. De definitieve toekenning van de IAU 2011 zal naar verwachting eind 2012 bekend worden. Minimabeleid € 148.000 N De baten en lasten zijn bij het minimabeleid niet afzonderlijk begroot. Een klein voordelig verschil van € 22.000 is verantwoord onder “diverse kleine verschillen”. Inclusief deze post betreft het nadeel op de lasten per saldo € 126.000. Bij de baten is er een voordeel van € 346.000. Per saldo betekent dit een voordeel van € 220.000. In 2011 zijn een aantal maatregelen genomen. We zien dat de beleidsregel Verordening maatschappelijk Participatie en het invoeren van het Jeugdfonds Almelo de uitgaven voor minimabeleid doen verlagen. Daarnaast zijn de uitgaven voor de individuele bijzondere bijstand lager dan begroot. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de ingevoerde maatregel ten aanzien van medische kosten. Schuldbemiddeling € 596.000 N De baten en lasten zijn bij de schuldbemiddeling niet afzonderlijk begroot. Bij de analyse van de lasten dient tevens de stelpost van € 600.000 voor minimabeleid en schuldbemiddeling betrokken te worden. Inclusief deze stelpost resulteert er een voordelig verschil op de lasten van € 4.000. Daartegenover staat ook een positief resultaat op de baten ten gevolge van de incidentele Rijksvergoeding schuldhulpverlening 2011 van € 282.000. Hierdoor resulteert per saldo een voordeel op de schuldbemiddeling van € 286.000. Het voordeel wordt met name veroorzaakt door het versoberen van de producten die door de Stadsbank geleverd worden. 264

Incidentele lasten schuldbemiddeling - Incidenteel lasten - Structureel lasten - Incidenteel baten

€ Totaal €

570.000 566.000 282.000 286.000

V N V V

Niet beïnvloedbaar € 6.936.000 N Betreft de storting in de voorziening vordering Incidenteel Aanvullende Uitkering voor 2010 € 2.620.000 en 2011 € 4.337.660.

Werkgelegenheid - Nog toe te rekenen

€ Totaal €

475.000 N 475.000 N

Nog toe te rekenen € 475.000 N Dit betreft de structurele taakstelling van € 475.000 ten gevolge van de besparing in de uitvoeringskosten door samenwerking tussen gemeente en UWV in het Werkplein. Deze samenwerking diende te leiden tot een verminderde instroom in de WWB. Opgemerkt word dat door recentelijk door het Rijk genomen maatregelen, de samenwerking tussen gemeente en UWV niet zal worden geëffectueerd. Gevolg hiervan is dat de taakstelling niet langs deze weg gerealiseerd zal worden. De taakstelling is wel betrokken bij het afdelingsresultaat SEZ.

Sociale werkvoorziening - WSW

€ Totaal €

1.028.000 V 1.028.000 V

WSW € 1.028.000 V De uitgaven in het kader van de WSW worden volledig gedekt uit de subsidie WSW van het Rijk. Tegenover de lagere lasten van € 1.028.000 staat een lagere bate vanuit het Rijk van € 1.028.000.

Lokaal onderwijsbeleid - Nog toe te rekenen - Gymlokalen - Schoolgebouw en mfa - Onderwijskansenbeleid - Onderwijs overige - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

295.000 59.000 73.000 72.000 105.000 52.000 406.000

V V N V V N V

Nog toe te rekenen € 295.000 V Het voordeel van € 295.000 wordt veroorzaakt doordat een deel van de stelpost kapitaallasten onderwijshuisvesting niet is aangewend. Op basis van het meerjarig huisvestingsplan 2011-2014 zijn middelen opgenomen in de begroting (stelpost kapitaallasten voor huisvestingsinvesteringen van scholen en een onderhoudsvoorziening voor onderhoud en vervanging). Voor 2011 valt deze stelpost kapitaallasten incidenteel vrij en voor 2012 en verder zijn ze weer opgenomen in de begroting. De middelen zijn benodigd om uitvoering te kunnen gegeven aan de voorzieningen opgenomen in het meerjarig huisvestingsplan. Gymlokalen € 59.000 V Dit voordeel bestaat voornamelijk uit 2 grote componenten. Door fiscale ontwikkelingen op het terrein van verhuur gymlokalen kan de BTW op de lasten nu geheel worden teruggevorderd. Dit heeft voor 2011 geresulteerd in een voordeel van € 22.000. 265

Daarnaast is kritischer gekeken naar welke werkzaamheden voor rekening van de eigenaar en voor de rekening van de huurder zijn. Dit heeft geresulteerd in een kostenbesparing voor de gemeente op het gebied van beheer en onderhoud (ca. € 40.000). Schoolgebouw en mfa € 73.000 N Voor gemeentelijke scholen worden diverse exploitatiekosten betaald en doorberekend aan de schoolbesturen. Dit verklaart een nadeel bij de lasten en een voordeel bij de baten. Onderwijskansenbeleid € 72.000 V Van het voordeel heeft € 40.000 betrekking op onderwijskansen schoolbegeleiding en € 25.000 op onderwijskansenbeleid zieke leerlingen. Onderwijskansen schoolbegeleiding: De gemeentelijke financiering leerlingbegeleiding is met ingang van het nieuwe schooljaar stopgezet. De lasten die in 2011 met het aflopen van het schooljaar 2010-2011 zijn gemoeid zijn nog ten laste van deze begrotingspost gebracht. Incidenteel levert dit een voordeel op van € 40.000. Vanaf 2012 is de begroting structureel verlaagd (voorjaarsnota 2011, bezuinigingsvoorstel). Onderwijskansenbeleid zieke leerlingen: Er is door schoolbesturen geen gebruik gemaakt van dit budget. Daarom is er ook geen bijdrage ontvangen van het rijk. Onderwijs overige € 105.000 V Dit voordeel wordt veroorzaakt door een onderschrijding op het budget voor leerlingenvervoer. In mei heeft de gemeenteraad ingestemd met een nieuwe verordening leerlingenvervoer. In deze verordening zijn maatregelen opgenomen om de kosten voor leerlingenvervoer drastisch te laten afnemen. Door een overgangsregeling was het niet mogelijk om de bezuiniging ineens in te boeken. In de berap zijn incidenteel aanvullende middelen (€ 180.000) aangevraagd om de kosten in deze overgangsperiode op te kunnen vangen. In een later stadium, bij aanvang van het nieuwe schooljaar is pas meer bekend geworden in hoeverre de bezuiniging gerealiseerd kon worden. Diverse kleine verschillen € 52.000 N Betreft een optelling van een aantal kleinere afwijkingen op productniveau die niet nader geanalyseerd worden.

Educatie - Volwasseneneducatie

Mediabeleid - Diverse kleine verschillen

Wmo -

Nog toe te rekenen Huishoudelijke hulp Vervoersvoorziening Woonvoorziening Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

0 V 0 V

€ Totaal €

0 V 0 V

€ Totaal €

320.000 234.000 51.000 282.000 11.000 334.000

V V V N V V

Nog toe te rekenen € 320.000 V In de primitieve begroting is voor een bedrag van € 212.000 aan nog te realiseren taakstellingen geraamd. Op grond van de mei- en septembercirculaire 2011 is de integratieuitkering met € 532.000 verhoogd. In verband hiermede is op het product WMO een stelpost geraamd van € 532.000.

266

Huishoudelijke hulp € 234.000 V Naar aanleiding van de berap zijn de budgetten voor huishoudelijke hulp met € 183.000 verhoogd. De werkelijke lasten in 2011 zijn echter € 51.000 lager dan oorspronkelijk geraamd. Het voordeel is een gevolg van beleidswijzigingen inzake hulp bij het huishouden, te weten meer HH1 en minder HH2 alsmede gemiddeld minder uren HH per cliënt. Vervoersvoorziening € 51.000 V Op grond van de berap zijn de budgetten voor vervoersvoorziening reeds met € 296.000 verlaagd. De werkelijke lasten in 2011 zijn € 347.000 lager ten opzichte van de primitieve begroting. Het voordeel is met name het gevolg van meer herverstrekkingen van vervoermiddelen en een beleidswijziging met betrekking tot de regiotaxi. Woonvoorziening € 282.000 N Naar aanleiding van de berap is het budget voor de woonvoorzieningen met € 386.000 naar beneden bijgesteld. De werkelijke lasten in 2011 zijn € 104.000 lager dan geraamd in de primitieve begroting. Het budget voor de woonvoorzieningen is moeilijk in te schatten, omdat de voorzieningen per aanvraag nogal in hoogte kunnen fluctueren. Algemene opmerking ten aanzien van de WMO; in casu onzekerheid inzake de WMO Een aanvrager van een voorziening (voorheen WVG), hulp in de huishouding of een financiële tegemoetkoming (persoonsgebonden budget) is op grond van de WMO een bijdrage verschuldigd. Deze bijdrage is op basis van de gemeentelijke verordening WMO qua hoogte afhankelijk van de aard en de duur van de verstrekking en daarnaast van de inkomensgegevens van de aanvrager. De wetgever heeft bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage wordt uitgevoerd door het CAK(Centraal Administratie Kantoor). Het CAK verstrekt een totaaloverzicht waarbij maandelijks afstorting aan de gemeente plaatsvindt van de geïncasseerde bijdragen. Probleempunt hierbij is dat gemeenten niet direct inzicht hebben in de individueel door het CAK berekende eigen bijdrage van de cliënt en dat gemeenten de eigen bijdrage, met uitzondering van de personen die een financiële tegemoetkoming (PGB, persoonsgebonden budget) hebben gekregen, niet direct kunnen berekenen en controleren. Om privacyredenen staan de inkomensgegevens niet op het overzicht van het CAK, ondanks dat die wel nodig zijn om definitief de juistheid en de volledigheid van de eigen bijdragen te kunnen bepalen. De huidige informatie over de eigen bijdrage van het CAK is derhalve ontoereikend om als gemeente de juistheid op persoonsniveau en volledigheid van de eigen bijdragen als geheel te kunnen vaststellen. Hoewel de gemeenten wel de aantallen personen kan beoordelen (aantallen personen waarvoor eigen bijdrage ontvangen wordt vergelijken met de gefactureerde aantallen personen) hebben zij beperkt inzicht in de volledigheid, juistheid en rechtmatigheid van de eigen bijdragen. Het CAK heeft aan haar accountant overigens wel gevraagd om een oordeel te geven over de opzet en het bestaan van beheersmaatregelen binnen het uitvoeringsproces van de eigen bijdragen WMO die de volledigheid, juistheid en tijdigheid van de eigen bijdragen moeten waarborgen. Hierbij maken de volledigheid, juistheid en tijdigheid van de gegevens van de Belastingdienst, GBA, de gemeenten en de zorgaanbieders geen onderdeel uit van het onderzoek. In de mededeling van de accountant van het CAK is alleen de opzet en het bestaan vastgesteld per 31 december 2011. Dit is dus vooral van belang voor het vaststellen of sprake is van voldoende functiescheidingen en dus sprake is van een controleerbare situatie. De werking van het proces gedurende het gehele jaar is niet beoordeeld. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dat betekent dat door de gemeenten geen zekerheden omtrent omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen worden verkregen.

Volksgezondheid - Maatschappelijke dienstverlening - Opvang verslavingszorg oggz - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

93.000 57.000 74.000 224.000

V V V V

267

Maatschappelijke dienstverlening € 93.000 V Inzake de awbz pakketmaatregel is een structureel bedrag geraamd van € 474.000. In 2011 is hier van € 387.000 aangewend voor de onderhavige awbz-functies op het terrein van de maatschappelijke dienstverlening. Opvang verslavingszorg oggz € 57.000 V Het geraamde budget voor gezond in de stad van € 49.000 is in 2011 niet aangewend omdat er sprake is van een overgangsperiode van een oude wijze van werken naar een nieuwe werkwijze (meer aandacht voor sociale marketing en de werkwijze verder ontwikkelen naar een vorm van maatschappelijk aanbesteden). Het onderhavige programma zal in 2012 verder worden ontwikkeld. Diverse kleine verschillen € 74.000 V Betreft een optelling van een aantal kleinere afwijkingen op productniveau die niet nader geanalyseerd worden.

Welzijn - Nog toe te rekenen - Kinderopvang en peuterspeelzaal - Integratie-/minderhedenbeleid - Ouderenbeleid - Sociaal cultureel werk - Niet beïnvloedbaar - Diverse kleine verschillen Totaal

€ € €

139.000 127.000 239.000 73.000 59.000 80.000 9.000 30.000

N V N V V V V N

Nog toe te rekenen € 139.000 N In het formatiebudget van de afdeling Samenleving is voor het centrum jeugd en gezin een budget opgenomen van € 139.000. Deze formatieplaatsen worden echter gedekt uit de beschikbaar gestelde middelen voor het centrum jeugd en gezin. Derhalve is het budget voor centrum jeugd en gezin middels deze negatieve stelpost verlaagd. Kinderopvang en peuterspeelzaal € 127.000 V Van bovenstaand voordeel heeft € 133.000 betrekking op de zogenaamde over te hevelen budgetruimte. In de nota over te hevelen budgetruimte is dan ook voorgesteld € 133.000 van het restantbudget mee te nemen naar 2012. Deze middelen zijn noodzakelijk om te kunnen voldoen aan de eisen, kwaliteit en toezicht van de wet kinderopvang. Kosten hiervoor worden in 2012 gemaakt. Integratie-/minderhedenbeleid € 239.000 N In 2011 vindt de eindverantwoording plaats van de inburgeraars die gestart zijn in de periode 2007 t/m 2009 en die volledig hebben deelgenomen aan het inburgeringexamen. Op basis van de gerealiseerde prestaties is door het Agentschap van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een berekening gemaakt van de eindafrekening. Hieruit blijkt een aanvulling op de terugbetaling van € 280.000. Ouderenbeleid € 73.000 V Van het budget woontussenvoorzieningen is rond € 70.000 minder aangewend dan geraamd. Dit met name als gevolg van het niet aanwenden van een balanspost ter dekking van een onderzoek naar de gevolgen van de gedeeltelijke overheveling van de awbz naar de gemeenten. Het onderzoek wordt nu gefinancierd uit de ter zake door het rijk beschikbaar gestelde transitiegelden. Sociaal cultureel werk € 59.000 V Het voordeel betreft met name de wijkbudgetten waarvoor structureel rond € 124.000 geraamd is. De werkelijke lasten zijn ongeveer € 41.000 lager omdat een gedeelte van de lasten incidenteel is gefinancierd uit projectgelden zoals stadsdeelbudgetten, wijkwaardebonnen etc.

268

Niet beïnvloedbaar € 80.000 V Van bovenstaand voordeel heeft € 80.000 betrekking op de zogenaamde over te hevelen budgetruimte. In de nota over te hevelen budgetruimte is dan ook voorgesteld € 80.000 van het restantbudget mee te nemen naar 2012. Het betreft de restant van de stadsdeelbudgetten, projecten welke in 2011 reeds zijn opgestart en afgerond worden in 2012.

Analyse van de baten Sociale uitkeringsvoorzieningen - Nog toe te rekenen - Uitkeringen bijstand - Minimabeleid - Schuldbemiddeling - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

100.000 635.000 346.000 282.000 26.000 1.137.000

N V V V N V

Nog toe te rekenen € 100.000 N De post nog toe te rekenen bestaat uit een structurele stelpost ten aanzien van uitvoering diensten voor andere gemeenten van € 100.000. Deze stelpost wordt betrokken bij het afdelingsresultaat SEZ. Uitkeringen bijstand € 635.000 V Het betreft hier de ontvangsten van de bijstandsklanten die, in afwijking van de begroting, in de rekening afzonderlijk worden verantwoord. Minimabeleid € 346.000 V Het betreft hier de ontvangsten inzake de bijzondere bijstand die, in afwijking van de begroting, in de rekening afzonderlijk worden verantwoord. Schuldbemiddeling € 282.000 V Het betreft hier de Rijksvergoeding schuldbemiddeling die in 2011 voor het laatst wordt verstrekt. Deze is niet afzonderlijk als ontvangst begroot.

Werkgelegenheid - Wwb werkdeel

€ Totaal €

79.000 N 79.000 N

Wwb werkdeel € 79.000 N In het kader van de meeneemregeling is een deel van de onderbesteding van het participatiebudget 2010, groot € 79.000, in het boekjaar 2010 gestort in de reserve re-integratie. Aangezien dit beklemde middelen betreffen, behoren deze middelen verantwoord te worden onder "vooruitontvangen middelen derden beklemd". Derhalve is in 2011 dit bedrag onttrokken aan de reserve re-integratie en verantwoord onder "vooruitontvangen middelen derden beklemd". Tegenover het nadelig saldo van € 79.000 op de bate wwb werkdeel staat een voordelig saldo van € 79.000 zijnde de onttrekking uit de reserve re-integratie.

Sociale werkvoorziening - WSW Totaal

€ €

1.008.000 N 1.008.000 N

WSW € 1.008.000 N De lagere bate van € 1.008.000 wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de lagere subsidie WSW van het Rijk van € 1.028.000. De Rijksbijdrage wordt volledig ingezet voor uitgaven in het kader van de WSW. Tegenover de lagere bate van € 1.028.000 staat een lagere last van € 1.028.000

269

Lokaal onderwijsbeleid - Integraal huisvestingsbeleid - Schoolgebouw en mfa - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

142.000 76.000 24.000 194.000

V V N V

Integraal huisvestingsbeleid € 142.000 V Voor € 26.000 wordt het voordeel veroorzaakt door een niet geraamde restitutie van de verzekeringspremie voor glas voor zowel basis als voortgezet onderwijsscholen. Daarnaast is een afrekening servicekosten over de periode 2009-2010 voor de Burcht 107 opgenomen van € 32.000. Het restant (€ 84.000) betreft regulier ontvangen huur en servicekosten voor schoolgebouwen in eigendom van de Gemeente Almelo. De begroting voor de komende jaren zal hiervoor naar boven kunnen worden bijgesteld. Schoolgebouw en mfa € 76.000 V Voor gemeentelijke scholen worden diverse exploitatiekosten betaald en doorberekend aan de schoolbesturen. Dit verklaart een nadeel bij de lasten en een voordeel bij de baten.

Educatie - Diverse kleine verschillen Totaal

Mediabeleid - Diverse kleine verschillen

Wmo - Huishoudelijke hulp - Vervoersvoorziening

270

€ €

5.000 V 5.000 V

€ Totaal €

0 V 0 V

€ Totaal €

358.000 V 127.000 V 485.000 V

Huishoudelijke hulp € 358.000 V De ontvangen eigen bijdragen voor huishoudelijke hulp zijn € 358.000 hoger dan geraamd. Vervoersvoorziening € 127.000 V Het voordeel is een gevolg van extra inkomsten uit bijdragen van de regio en het rijk voor vervoersvoorzieningen/regiotaxi.

Volksgezondheid - Niet beïnvloedbaar - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

80.000 V 37.000 V 117.000 V

Niet beïnvloedbaar € 80.000 V In 2011 is besloten de voorziening maatschappelijke opvang op te heffen. Dit resulteert in een voordeel van € 103.000. Bij resultaatbestemming wordt voorgesteld € 103.000 te reserveren voor kleinschalige woonvoorzieningen voor verslaafden.

Welzijn - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

29.000 V 29.000 V

Analyse mutaties in de reserves Lasten Storting in de reserve - Reserve egalisatie wmo - Diverse reserves economisch nut Totaal

€ €

818.000 N 4.000 V 814.000 N

Reserve egalisatie wmo € 818.000 N Als gevolg van minder lasten en hogere baten, zoals voornoemd vermeld, is er in 2011 sprake van een voordeel van € 1.389.000 ten opzichte van de primitieve begroting. Op grond van de berap is reeds rekening gehouden met een voordeel van € 571.000 en dit bedrag is gestort in de reserve egalisatie wmo. Bij de jaarafsluiting 2011 is het restant van € 818.000 gestort in de onderhavige reserve. Diverse reserves economisch nut € 4.000 V De toerekening van de bespaarde rente aan de reserves vindt plaats op basis van de stand van de reserves per 1 januari. Deze stand was lager/hoger dan begroot, vandaar dat de toegerekende rente ook minder/meer is dan begroot. Ten opzichte van de begroting leidt dit tot een lagere/hogere baat en een lagere/hogere storting in de reserves.

Baten Onttrekking uit de reserve - Reserve re-integratie Totaal

€ €

79.000 V 79.000 V

Reserve re-integratie € 79.000 V In het kader van de meeneemregeling is een deel van de onderbesteding van het participatiebudget 2010, groot € 79.000, in het boekjaar 2010 gestort in de reserve re-integratie. Aangezien dit beklemde middelen betreffen, behoren deze middelen verantwoord te worden onder "vooruitontvangen middelen derden beklemd". Derhalve is in 2011 dit bedrag onttrokken aan de reserve re-integratie en verantwoord onder "vooruitontvangen middelen derden beklemd". Tegenover het nadelig saldo van € 79.000 op de bate wwb werkdeel staat een voordelig saldo van € 79.000 zijnde de onttrekking uit de reserve re-integratie.

271

4. PROGRAMMA LEEFBARHEID EN VEILIGHEID. Programma Leefbaarheid en veiligheid (in euro's)

Realisatie 2011

Begroting (voor wijziging)

Begrotingswijzigingen

Begroting (na wijziging

Niet nader te analyseren

Te analyseren saldo

Incidenteel gerealiseerd

Lasten Omgevingsvergunning Grondbank Wegen, straten en pleinen Rioolstelsel Openbaar groen Begraafplaats Milieu Afvalinzamelen Integrale Veiligheidszorg Cultuur- / welzijnsaccommodaties Totaal lasten

2.332.619 617.479 7.952.827 6.598.058 4.833.376 595.032 3.374.883 7.974.056 6.965.642 4.544.268 45.788.240

2.080.333 485.167 6.762.633 6.545.179 4.872.013 671.147 2.916.962 8.621.432 6.167.036 4.855.455 43.977.357

5 -4.324 1.686.144 526.651 349.654 -47.218 3.184.303 -13.991 613.686 31.379 6.326.289

2.080.338 480.843 8.448.777 7.071.830 5.221.667 623.929 6.101.265 8.607.441 6.780.722 4.886.834 50.303.646

0 0 1.052.704 75.738 -12.125 -50.805 2.815.107 131.894 72.379 -101.974 3.982.918

-252.281 -136.636 -556.754 398.034 400.416 79.702 -88.725 501.491 -257.299 444.540 532.488

N N N V V V N V N V V

0 0 1.665.466 666.211 204.888 1.800 508.530 0 170.002 271.346 3.488.243

Baten Omgevingsvergunning Grondbank Wegen, straten en pleinen Rioolstelsel Openbaar groen Begraafplaats Milieu Afvalinzamelen Integrale Veiligheidszorg Cultuur- / welzijnsaccommodaties Totaal baten

-2.119.181 -588.971 -16.481 -5.611.900 -17.350 -372.070 -239.846 -9.555.432 -374.299 -2.182.143 -21.077.673

-2.080.333 -432.200 -28.200 -5.617.160 -3.850 -364.700 -200.000 -9.877.675 -259.415 -961.181 -19.824.714

466.395 0 0 0 0 0 0 3.200 -127.900 -1.487.412 -1.145.717

-1.613.938 -432.200 -28.200 -5.617.160 -3.850 -364.700 -200.000 -9.874.475 -387.315 -2.448.593 -20.970.431

0 0 0 0 0 0 40.849 0 0 -117.779 -76.930

505.243 156.771 -11.719 -5.260 13.500 7.370 -1.003 -319.043 -13.016 -148.671 184.172

V V N N V V N N N N V

0 0 0 0 0 0 -40.849 0 0 -1.398.681 -1.439.530

Saldo Leefbaarheid en veiligheid voor bestemming

24.710.567

24.152.643

5.180.572

29.333.215

3.905.988

716.660 V

2.048.713

Resultaat bestemming Storting in reserve Onttrekking uit reserve Saldo mutaties reserve

3.821.224 -5.411.034 -1.589.810

1.821.257 -2.836.863 -1.015.606

1.850.651 -6.311.891 -4.461.240

3.671.908 -9.148.754 -5.476.846

63.969 -3.967.187 -3.903.218

-213.285 N 229.467 V 16.182 V

1.439.530 -2.771.243 -1.331.713

Saldo Leefbaarheid en veiligheid na bestemming

23.120.757

23.137.037

719.332

23.856.369

2.770

732.842 V

717.000

Analyse van de lasten Omgevingsvergunning - Omgevingsvergunning uren - Omgevingsvergunning overhead

€ Totaal €

174.000 N 78.000 N 252.000 N

Omgevingsvergunning uren € 174.000 N De overschrijding op de uren is veroorzaakt doordat men meer productieve uren heeft gemaakt dan vooraf geraamd. Door plannen als bv Timberland, Urenco en Witzand zijn meer uren geschreven waardoor hier een overschrijding ontstaat. De genoemde plannen hebben echter ook weer geleid tot een hogere opbrengst. Omgevingsvergunning overhead € 78.000 N Kosten voor digitaliseren van fysiek ingediende aanvragen en de kosten voor het fysiek maken van digitaal ingediende aanvragen waren niet voorzien in de begroting. De kosten voor inzet voor de welstandscommissie waren eveneens niet voorzien in de begroting. De kostenraming is hierdoor met € 78.000 overschreden. In 2012 zijn genoemde onderwerpen verwerkt in de begroting.

Grondbank - Integraal beheer en beleid - Exploitatie - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

86.000 93.000 42.000 137.000

N N V N

Integraal beheer en beleid € 86.000 N Nadeel wordt enerzijds verklaard door hogere keuringskosten door stijging opbrengst grond en anderzijds door kosten m.b.t. de aanvraag voor de nieuwe omgevingsvergunning.

272

Exploitatie € 93.000 N Er zijn extra kosten voor achterstallig onderhoud gemaakt. Ook zijn er diverse extra kosten gemaakt vooruitlopend op de eisen van de nieuwe omgevingsvergunning.

Wegen, straten, pleinen - Verharding - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

648.000 N 91.000 V 557.000 N

Verharding € 648.000 N In de loop van 2011 is melding gemaakt van hogere kosten door vorstschade (nadeel € 200.000). Daarnaast is er achterstallig onderhoud geweest, welke was ontstaan door achterstand in het dagelijks onderhoud 2010, ontstaan door de vroeg intredende vorst 2010 (nadeel € 192.000). Het herstel van de schade aan de Nijreessingel was, naast de garantie van de aannemer, gedeeltelijk voor rekening van de Gemeente Almelo (nadeel € 80.000). Door onvoldoende budget voor groot onderhoud projecten is vanuit het dagelijks onderhoud budget € 285.000 hiervoor beschikbaar gesteld. Uiteindelijk is er toch meer dagelijks onderhoud verricht (nadeel € 66.000). Aan het eind van het jaar moesten er een aantal spoed reparaties uitgevoerd worden. Dit waren Bolkshoekweg (veroorzaakt door vorstschade, nadeel € 25.000), Leemslagenweg (veroorzaakt door uitgesteld onderhoud i.v.m. plan “Leemslagen”, nadeel € 30.000) en Sluisweg (veroorzaakt door vorstschade en extra belasting door omleiding, nadeel € 55.000). Van het nadeel van € 648.000 is € 622.000 conform besluitvorming verrekend met het vrije deel van de reserve wegen. Diverse kleine verschillen € 91.000 V Betreft een optelling van een aantal kleinere afwijkingen op productniveau die niet nader geanalyseerd worden.

Rioolstelsel - Nog toe te rekenen - Riool zorgplicht - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

84.000 273.000 41.000 398.000

V V V V

Nog toe te rekenen € 84.000 V Betreft de nog niet ingevulde stelpost uitbreiding formatie t.b.v. rioolwerkzaamheden. Momenteel is de gemeente bezig het aantal uit te besteden taken te vergroten en krijgt de buitendienst een meer toezichthoudende rol. De verwachting is dat er daardoor voor de buitendienst geen uitbreiding meer nodig is. Stelpost zal betrokken worden bij de bezuinigingsdoelstellingen op watergebied. Riool zorgplicht € 273.000 V Door capaciteitsgebrek zijn diverse voorbereidingen niet opgestart. Hierdoor zijn er geen onderzoeken gedaan m.b.t. afvalwater (voordeel € 173.000), hemelwater (voordeel € 45.000) en grondwater (voordeel € 43.000). Gevolgen hiervan zijn mogelijke vertragingen bij rioolprojecten en mogelijk slecht functionerende voorzieningen. Achterstanden zullen in 2012 ingelopen worden.

Openbaar groen - Integraal beheer - Stadsdeel - Niet beïnvloedbaar - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

151.000 162.000 93.000 6.000 400.000

V V V N V

273

Integraal beheer € 151.000 V Door overstap naar een nieuw integraal beheerpakket groenbeheer zijn er geen werkzaamheden mutaties groenbeheer verricht (voordeel € 80.000). In 2012 zal deze achterstand weggewerkt moeten worden in het nieuwe pakket. Door meevallers op onvoorzien/meerwerk een voordeel van € 45.000. Overige diverse kleine voordelen € 26.000. Stadsdeel € 162.000 V Er zijn minder productieve uren gemaakt door ziekteverzuim en overig improductief (o.a. ouderschapsverlof). Dit resulteert in een minder onderhoudsniveau van het openbaar groen in de stadsdelen. Tegenover dit voordeel staat een nadeel op het afdelingsresultaat Stadsbeheer, team groenuitvoering. Niet beïnvloedbaar € 93.000 V Betreft het niet-bestede budget van groot onderhoud groen a.g.v. weersinvloeden, doorlooptijden projecten i.v.m. kapaanvragen, burgerparticipatie en plantseizoen.

Begraafplaats - Algemeen - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

82.000 V 2.000 N 80.000 V

Algemeen € 82.000 V Voordeel is te verklaren door het niet opvullen van een vacatureruimte. In 2011 waren de weersomstandigheden gunstig en was het rustig met begraven. Hierdoor hoefde er niet te worden ingehuurd.

Milieu - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

89.000 N 89.000 N

Diverse kleine verschillen € 89.000 N Betreft een optelling van een aantal kleinere afwijkingen op productniveau die niet nader geanalyseerd worden.

Afvalinzamelen - Restafval - Grof vuil - Container/afvalbak - Oud papier - Diverse fracties - Niet beïnvloedbaar - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

264.000 130.000 182.000 169.000 166.000 55.000 23.000 501.000

V V V V N N N V

Restafval € 264.000 V Door de inwoners van de Gemeente Almelo is mede door de recessie minder afval aangeboden dan vooraf werd ingeschat. Hierdoor zijn zowel de inzamelkosten door Twente Milieu en de verwerkingskosten door Twence lager. Grof vuil € 130.000 V Door de inwoners van de Gemeente Almelo is mede door de recessie minder afval aangeboden dan vooraf werd ingeschat. Hierdoor zijn zowel de inzamelkosten door Twente Milieu en de verwerkingskosten door Twence lager.

274

Container/afvalbak € 182.000 V De plaatsing van ondergrondse containers heeft vertraging opgelopen waardoor het geraamde onderhoud niet heeft plaatsgevonden. Oud papier € 169.000 V De marktprijs voor oud papier was zeer gunstig en dit heeft de kosten gedrukt. Diverse fracties € 166.000 N De separate inzameling voor kunststof was niet als aparte post in de begroting meegenomen (maakte onderdeel uit van restafval), maar wordt wel separaat geadministreerd voor inzicht in de kosten. Dit zorgt bij de post ‘diverse fracties’ voor een overschrijding van € 148.000 waar echter ook een opbrengst tegenover staat. De separate inzameling voor elektrische apparaten was niet als aparte post in de begroting meegenomen (maakte onderdeel uit van restafval/grof vuil), maar wordt wel separaat geadministreerd voor inzicht in de kosten. Dit zorgt bij de post “diverse fracties’ voor een overschrijding van € 18.000 waar echter ook een opbrengst tegenover staat. In de komende begrotingen zal dit inzicht gebruikt worden om deze posten correct te ramen. Niet beïnvloedbaar € 55.000 N Dit betreft een niet geraamde storting in de voorziening dubieuze debiteuren om de oninbare leges afvalstoffenheffing af te dekken.

Integrale veiligheidszorg - Integrale veiligheid - Paraatheidzorg - Hulpverlening - Diverse kleine verschillen

€ € Totaal €

51.000 63.000 126.000 17.000 257.000

N N N N N

Integrale veiligheid € 51.000 N Het negatieve resultaat op integrale veiligheid is met name ontstaan door extra te maken kosten i.v.m. extra maatregelen betrekking hebbende op orde en rust in het publieke domein en ter bescherming van leven, gezondheid en goederen tegen acute en dreigende aantastingen. De maatregelen zijn te omschrijven als alles wat hier inbreuk op maakt. Het afgelopen jaar is een buitengewoon heftig en onvoorspelbaar jaar geweest. Voorbeelden hiervan zijn extra cameratoezicht in de binnenstad en tijdens de Almelose Havendagen, crowd management, verlengd politietoezicht en extra veiligheidsmaatregelen rondom betaald voetbal. Paraatheidzorg € 63.000 N Er is een overschrijding i.v.m. de kosten voor brandstof, welke voor een deel toe te schrijven is aan de sterke stijging van de brandstofprijzen. Daarnaast zijn o.a. de kosten m.b.t. de adembescherming structureel hoger dan voorzien, zijn er hogere kosten van het vastrecht i.v.m. de bluswatervoorziening en hogere kosten voor het onderhoud (o.a. voor de hoogwerker en omnummering van voertuigen). Hulpverlening € 126.000 N Het resultaat op hulpverlening is met name terug te voeren op een incidentele post van € 135.000 i.v.m. een noodzakelijke nabetaling aan alle 60 vrijwilligers over de periode 2007 t/m november 2011. Sinds 2007 blijken de CAO-aanpassingen niet verwerkt te zijn en is er sprake van onvolledige registratie van de uitrukken. Inmiddels is in nieuwe procesafspraken met P&O geborgd dat dit zich niet kan herhalen.

Cultuur- / welzijnsaccommodaties - Nog toe te rekenen - Cultuuraccommodaties t/m 2008 - Wijkaccommodatie stedelijk beheer - Niet beïnvloedbaar - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

333.000 129.000 90.000 54.000 19.000 445.000

V V N V V V

275

Nog toe te rekenen € 333.000 V De structurele stelpost kapitaallasten wijkaccommodaties van € 333.000 is in 2011 niet aangewend vanwege het ontbreken van definitieve besluitvorming door de onzekerheid over de dekkingsmogelijkheden van de exploitatie in de wijkcentra/mfa’s. Stelpost valt incidenteel vrij ten gunste van de algemene middelen. Cultuuraccommodaties t/m 2008 € 129.000 V De op dit subproduct verantwoorde werkelijke baten en lasten bedragen per saldo € 14.000 voordelig, waarvan € 11.000 betrekking heeft op Hof ’88. De werkelijke baten en lasten van Hof ’88 zijn gedeeltelijk verantwoord op het product cultuurbevordering. Voor een nadere analyse wordt verwezen naar dat product. Het nadeel op de overige cultuuraccommodaties bedraagt derhalve € 3.000. Wijkaccommodatie stedelijk beheer € 90.000 N De op dit product verantwoorde werkelijke baten en lasten zijn per saldo € 147.000 hoger dan geraamd en kunnen als volgt worden gespecificeerd: -

Personeel Energie Schoonmaak Overige kosten Totaal

€ €

38.000 48.000 19.000 42.000 147.000

N N N N N

Niet beïnvloedbaar € 54.000 V Van bovenstaand voordeel heeft € 54.000 betrekking op de zogenaamde over te hevelen budgetruimte. In de nota over te hevelen budgetruimte is dan ook voorgesteld € 54.000 van het restantbudget mee te nemen naar 2012. Betreft verzelfstandiging stedelijk beheer. Initiatieffase is afgerond. Zal naar verwachting eind 2012 afgerond zijn.

Analyse van de baten Omgevingsvergunning - Omgevingsvergunning leges Totaal

€ €

505.000 V 505.000 V

Omgevingsvergunning leges € 505.000 V Deze hogere inkomsten hangen samen met enkele “grote” plannen zoals Timberland, Urenco, Witzand en 164 woningen Weggeler.

Grondbank - Grond - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

119.000 V 38.000 V 157.000 V

Grond € 119.000 V Extra opbrengsten grond te verklaren door het sterk inzetten van de regiofunctie van de grondbank.

Wegen, straten, pleinen - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

12.000 N 12.000 N

Rioolstelsel - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

5.000 N 5.000 N

276

Openbaar groen - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

14.000 V 14.000 V

Begraafplaats - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

7.000 V 7.000 V

Milieu - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

1.000 N 1.000 N

Afvalinzamelen - Glas - Diverse fracties - Afvalstoffenheffing - Diverse kleine verschillen

€ Totaal €

71.000 108.000 492.000 6.000 319.000

V V N N N

Glas € 71.000 V De marktprijs voor glas was beter dan verwacht. Diverse fracties € 108.000 V De marktprijs voor oud ijzer was beter, voordeel € 22.000. Er zijn meer elektrische apparaten aangeboden waar de producent een vergoeding voor moet betalen, voordeel € 9.000 De separate inzameling voor kunststof was niet als aparte post in de begroting meegenomen, maar wordt wel separaat geadministreerd voor inzicht in de kosten en opbrengsten. Deze opbrengsten zorgen voor een voordeel van € 77.000 Afvalstoffenheffing € 492.000 N In de begroting is uitgegaan van bijna 32.000 aansluitingen terwijl nu blijkt dat er leges kan worden geheven over 30.500 aansluitingen. Dit verschil wordt veroorzaakt door een lagere woningbouwproductie dan verwacht door de recessie en door leegstand van de woningen. Hierdoor zijn de inkomsten circa € 415.000 lager. Daarnaast zijn leges als oninbaar afgeboekt wat een nadeel van circa € 77.000 veroorzaakt.

Integrale veiligheidszorg - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

Cultuur- / welzijnsaccommodaties - Cultuuraccommodaties t/m 2008 - Welzijnsaccomm. stedelijk beheer - Diverse kleine verschillen Totaal

€ €

13.000 N 13.000 N

115.000 57.000 23.000 149.000

Cultuuraccommodaties t/m 2008 Zie analyse lasten.

€ 115.000 N

Welzijnsaccommodaties stedelijk beheer Zie analyse lasten.

€ 57.000 N

N N V N

277

Analyse mutaties in de reserves Lasten Storting in de reserve - Reserve afvalstoffenheffing - Reserve ecn ondergrondse containers - Reserve grondbank - Reserve materieel brandweer - Diverse reserves economisch nut Totaal

€ €

210.000 28.000 20.000 12.000 1.000 213.000

N V N N V N

Reserve afvalstoffenheffing € 210.000 N Dit is het meer dan begrote resultaat op het product afval dat wordt gestort in de reserve afvalstoffenheffing. Een storting in de reserve is een last voor het product afval. Reserve ecn ondergrondse containers € 28.000 V De toerekening van de bespaarde rente aan de reserve economisch nut ondergrondse containers is gebaseerd op basis van de boekwaarde van het investeringskrediet per 1 januari. Deze boekwaarde was lager dan de hoogte van de stand van de reserve per 1 januari, vandaar dat de toegerekende rente ook lager is dan begroot. Ten opzichte van de begroting leidt dit tot een lagere baat en een lagere storting in de reserve. Reserve grondbank € 20.000 N Conform besluitvorming wordt het exploitatieresultaat van de grondbank verrekend met de reserve grondbank. Reserve materieel brandweer € 12.000 N De toerekening van de bespaarde rente aan de reserve vindt plaats op basis van de stand van de reserve per 1 januari. Deze stand was hoger dan begroot, vandaar dat de toegerekende rente ook meer is dan begroot. Ten opzichte van de begroting leidt dit tot een hogere baat en een hogere storting in de reserve. Diverse reserves economisch nut € 1.000 V De toerekening van de bespaarde rente aan de reserves vindt plaats op basis van de stand van de reserves per 1 januari. Deze stand was lager dan begroot, vandaar dat de toegerekende rente ook minder is dan begroot. Ten opzichte van de begroting leidt dit tot een lagere baat en een lagere storting in de reserve.

Baten Onttrekking uit de reserve - Reserve wegen - Reserve riolering tariefsegalisatie Totaal

€ €

622.000 V 393.000 N 229.000 V

Reserve wegen € 622.000 V Het resultaat ten opzichte van de begroting van subproduct verharding van € 622.000 is conform besluitvorming verrekend met de reserve wegen. Reserve riolering tariefsegalisatie € 393.000 N Betreft de verrekening van de positieve afwijking ten opzichte van de begroting van product rioolstelsel.

278

12. 2 Algemene dekkingsmiddelen Inleiding Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording mogen de zogenaamde algemene dekkingsmiddelen niet als bate in de diverse programma’s worden opgenomen. Daarom zijn de programma’s geschoond van deze algemene dekkingsmiddelen en opgenomen in een afzonderlijk onderdeel van de programmarekening. Algemene dekkingsmiddelen (in euro's)

V=Voordeel N=Nadeel

Lasten Deelnemingen Aandelen Algemene uitkering Niet beinvloedbaar Overige stortingen voorzieningen

2.699.658

226.188

Totaal lasten Baten Onroerende zaakbelasting Algemene uitkering Behoedszaamheidsreserve Specifieke uitkeringen Dividenden Saldo BTW-compensatiefonds Saldo financieringsfunctie Overige algemene dekkingsmiddelen Ontvangen rente leningen Hondenbelasting Overige vergunningen/leges Grond pacht/verhuur Rente reserves /voorzieningen Overige baten niet zijnde algemene dekkingsmiddelen Rente woningbouw BTW GSB-projecten Vrijval voorzieningen/door derden beklemde gelden Mutaties voorzieningen/door derden beklemde gelden Totaal baten Saldo algemene dekkingsmiddelen voor bestemming Resultaat bestemming Storting in reserve Onttrekking uit reserve Saldo mutaties reserve Saldo algemene dekkingsmiddelen na bestemming

Realisatie 2011

Begroting (voor wijziging)

Begrotingswijzigingen

2.814.071

-95.420

256.966

-21.049

Begroting (na wijziging

Niet nader te analyseren

Te analyseren saldo

Incidenteel gerealiseerd

2.718.651

18.993 V

18.993

235.917 0

0 N 9.729 V 0

9.729

2.925.846

3.071.037

-116.469

2.954.568

-13.663.243 -88.833.474

-13.700.000 -88.174.680

-200.000 405.999

-13.900.000 -87.768.681

-236.757 N 1.064.793 V

236.757 1.064.793

-93.542 -5.616.876

-50.000 -2.270.448

-3.445.584

-50.000 -5.716.032

43.542 V -99.156 N

43.542 99.156

-3.241.091

-1.050.000

-564.607

-1.614.607

1.626.484 V

1.626.484

-887.463 -449.596 -86.875 -277.643 -3.227.930

-901.964 -466.900 -85.225 -275.502 -1.046.740

11.000

-1.971.664

-890.964 -466.900 -137.225 -275.502 -3.018.404

-3.501 -17.304 -50.350 2.141 209.526

N N N V V

3.501 17.304 50.350 2.141 209.526

-2.609.228

-2.715.603

87.382

-2.628.221

-18.993 N

18.993

-7.949.626

0

-6.082.317

-6.082.317

1.867.309 V

1.867.309

0

0 N

0

4.387.734 V

4.387.734

4.416.456 V

4.416.456

-52.000

0 -126.936.587

-110.737.062 -11.811.791

-122.548.853

-124.010.741

-107.666.025 -11.928.260

-119.594.285

18.038.506 -21.568.517 -3.530.011

0 18.038.506 -250.000 -21.318.692 -250.000 -3.280.186

18.038.506 -21.568.692 -3.530.186

-127.540.752

-107.916.025 -15.208.446

-123.124.471

0

0

28.722 V

0 N -175 N -175 N

0

4.416.281 V N

4.416.456

In deze paragraaf wordt dieper ingegaan op de algemene dekkingsmiddelen. Het betreft met name de OZB en de uitkeringen uit het gemeentefonds. Deze middelen kennen in tegenstelling tot heffingen als het rioolrecht of de afvalstoffenheffing geen vooraf bepaald bestedingsdoel. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de algemene dekkingsmiddelen. In de daarop volgende paragrafen worden allereerst de onderdelen (grijs gearceerd) toegelicht. (De baten hieronder zijn negatief weergegeven). Aan einde van deze paragraaf vindt u een analyse van de overige onderdelen.

279

Onroerende zaakbelasting De onroerende zaakbelasting genereert de hoogste belastingopbrengst. In meerjarig perspectief houden we rekening met een stijging van de OZB opbrengst als gevolg van reguliere indexering en autonome ontwikkelingen (aantal woningen).

Omschrijving

Begroting 2011

OZB - eigenaren woningen - gebruikers niet woningen - eigenaren niet woningen Totaal

-6.160.000 -3.060.000 -4.680.000 -13.900.000

Rekening 2011 -6.054.950 -3.109.057 -4.499.236 -13.663.243

Verschil

105.050 49.057 180.763 236.757

N V N N

Voor een nadere verklaring wordt verwezen naar de paragraaf lokale heffingen.

Algemene uitkering Sinds 1997 functioneert de Financiële-verhoudingswet (Fvw). In deze wet is onder meer geregeld hoe de verdeling van de middelen uit het gemeentefonds over de gemeenten plaatsvindt. De verdeelsystematiek is gebaseerd op een onderzoek naar de daadwerkelijke kosten in gemeenten. Hierdoor is een verdeelsystematiek ontstaan met de volgende belangrijke principes: kostengeoriënteerd (gebaseerd op kostenonderzoek), globaal en rekening houdend met de eigen inkomstencapaciteit (onroerende-zaakbelastingen). Sinds 1995 is de normeringssystematiek van kracht. Deze systematiek houdt in dat de ontwikkeling van de omvang van het gemeentefonds is gekoppeld aan de ontwikkeling van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven. Ombuigingen, beleidsintensiveringen, mee- en tegenvallers en nominale ontwikkelingen op de Rijksbegroting hebben dus direct invloed op de omvang van het gemeentefonds. De normeringssystematiek heeft als voordeel dat niet steeds per mee- of tegenvaller hoeft te worden bezien of het gevolgen heeft voor het gemeentefonds. Aan de andere kant werken ombuigingen door het Rijk echter direct door in het gemeentefonds en dus op de hoogte van de algemene uitkering. Tabel: verloop algemene uitkering

Algemene uitkering

Begroting -87.768.681

2011 Rekening -88.833.474

Saldo 1.064.793 V

Het voordeel ad € 1.065.000 met betrekking tot de algemene uitkering kan als volgt gespecificeerd worden: a. Mutatie uitkeringsfactor/maatstaven € 255.000 b. Afwikkeling oude jaren 810.000

Totaal €

1.065.000

Ad.a. Mutatie uitkeringsfactors/maatstaven Het overige heeft voornamelijk betrekking op de incidentele positieve bijstelling van een aantal moeilijk van te voren te prognosticeren verdeelmaatstaven. Ad. b. Afwikkeling oude jaren Betreft de per saldo positieve incidentele afwikkeling van de jaren 2009 en 2010.

Algemene uitkering – overige Naast de reguliere algemene uitkering over het betreffende begrotingsjaar kennen we ook nog een aantal andere uitkeringen die direct gerelateerd zijn aan de algemene uitkering. Deze staan op het

280

product algemene uitkering omdat ze worden aangemerkt als algemene dekkingsmiddelen. Deze overige uitkeringen laten het volgende beeld zien:

Specifieke uitkeringen (met een algemeen karakter)

Begroting - 50.000

2011 Rekening - 93.542

Saldo 43.542 V

Het voordeel heeft betrekking op een hogere ontvangen incidentele rijksuitkering inzake opvangcentra asielzoekers.

Dividenden De gemeente ontvangt jaarlijks dividenduitkeringen uit hoofde van haar aandelenbezit, alsmede rente over achtergestelde leningen. Over het jaar 2011 zien de geraamde en werkelijke ontvangsten er als volgt uit:

Omschrijving

Begroting 2011

Rekening 2011

Bank Nederlandsche Gemeenten Essent Cogas Vitens Twence Crematorium Enexis Attero Publiek Belang Elektriciteitsproductie B.V. Stadstoezicht

-401.407 -152.220 -1.857.600 -120.000 -275.000 -118.864 -125.496 -16.200 -1.899.723 -749.522

-401.407 -61.498 -1.857.600 -111.546 -275.452 -118.864 -125.496 -16.200 -1.899.723 -749.089

Verschil 0 90.722 0 8.453 452 0 0 0 0 433

N N V

N

Totaal -5.716.032 -5.616.876 99.156 N Hoewel de gemeenten werken volgens het stelstel van baten en lasten moet volgens het BBV voor het onderdeel dividenden worden gewerkt volgens het kasstelsel. Dit betekent dat het dividend moet worden verantwoord in het jaar waarin het recht op het ontvangen van dividend ontstaat. Omdat de algemene vergadering van aandeelhouders pas in het jaar t+1 beslist over het dividend van jaar t, moet het dividend over jaar t worden verantwoord in de jaarverantwoording van het jaar t+1. Slechts gegarandeerd dividend mag vooruitlopend op de hiervoor beschreven besluitvorming door de algemene vergadering van aandeelhouders worden verwerkt in het jaar waarop dit dividend betrekking heeft. Voor het bovenstaande overzicht geldt dit voor het dividend van Twence en de Cogas. Essent Bij de verkoop van de aandelen Essent is een voorziening getroffen om mogelijke claims ten gevolge van de verkoop uit te betalen (General Escrow fonds). De verkoop van de aandelen Essent is in een volgende fase beland waardoor dit fonds minder groot hoeft te zijn. In totaal wordt 50% uitgekeerd aan de aandeelhouders van Verkoop Vennootschap B.V.. Gelet op de hoogte van de voorziening werd rekening gehouden met een bedrag van € 864.000, uiteindelijk werd € 773.000 (na aftrek van gemaakte kosten door Essent) uitgekeerd. Hetgeen een nadeel betekent van € 91.000. Tegenover dit nadeel staat een voordeel bij de mutatie in de voorziening (Zie ook analyse overige posten).

SALDO VAN DE FINANCIERINGSFUNCTIE

Financieringspositie De financieringsstructuur van de gemeente wordt bepaald door:

• •

De boekwaarde van investeringen; (zie ook begin hoofdstuk 14 analyse kapitaallasten) De financiering van de boekwaarde door middel van reserves, voorzieningen en vaste

281

geldleningen;

• Het financieringstekort; • Het rente-omslagpercentage. Het is in het belang van de gemeente, dat er gezond wordt gefinancierd, dat wil zeggen dat de kapitaaluitgaven in principe met vaste geldleningen worden gefinancierd, en dat er een zekere afstemming bestaat tussen de afschrijvingsduur van de kapitaaluitgaven en de looptijden van de aangetrokken geldleningen. Over het jaar 2011 zijn de afschrijvingen ongeveer € 0,2 miljoen hoger dan de aflossingen. Het verschil wordt voornamelijk veroorzaakt doordat in 2011 veelal kort geld is aangetrokken in plaats van lang geld ( gezien de lage rentetarieven inzake kort geld) en een langlopende fix- leningen (gehele aflossing vindt plaats in laatste jaar van aflossing) zijn afgesloten. - afschrijvingen 2011 € 9,0 miljoen - betaalde aflossingen 2011 € 55,4 miljoen af: fixe leningen - 40,0 miljoen af: buitengewone aflossingen 6,2 miljoen € 9,2 miljoen

Rente-omslagpercentage De gemeente Almelo maakt al jaren gebruik van dezelfde “methodiek” ten aanzien van haar renteberekeningen (lees rente-omslagpercentage). Begin 2011is deze methodiek dan ook herzien, mede in het licht van de huidige economische tijd met de daarbij behorende renteontwikkelingen en voortschrijdend inzicht. In de reeds vastgestelde rentenotitie door het college (regnr. 2011/2222) wordt de nieuwe methodiek toegelicht en vanaf het begrotings-/rekeningsjaar 2011 toegepast. Het gemiddelde rentepercentage is voor de begroting 2011 bepaald op 4,5%. De verwachting is dat het werkelijke omslagpercentage lager zal uitpakken, daarom is op voorhand in de begroting 2011 een voordelige stelpost opgenomen van € 1.050.000 (na wijziging € 1.615.000). In werkelijkheid blijkt dit percentage over het jaar 2011 uit te komen op ongeveer 2,91%. Het voordelige saldo van de renteverdeeldienst bedraagt over 2011 € 3.241.000. Rekening houdend met reeds genoemde geraamde voordelige stelpost van € 1.615.000 betekent dit ten opzichte van de begroting een incidenteel voordeel op van ongeveer € 1.626.000. Dit voordeel wordt voornamelijk veroorzaakt door de lagere rentekosten over het financieringstekort. De renteverdeeldienst is positief beïnvloed door lagere rente rentepercentages (inzake kort lopende geldleningen) dan waarmee in de begroting rekening is gehouden. Oftewel het voordeel komt voornamelijk tot stand door optimaal gebruik te maken van de gunstige rentetarieven ten aanzien van de korte geldleningen.

Bespaarde rente reserves In 2008 is bij raadsbesluit de geactualiseerde nota Reserves en voorzieningen vastgesteld. In 2009 is nog een aanvullend document (regnr. 2009/34847) ten aanzien van de reserves en voorzieningen vastgesteld. In deze documenten is ten aanzien van de rente met betrekking tot de reserves het volgende afgesproken:

•

Rente toe te voegen aan de onderstaande reserves: Reserve grondbedrijf; Reserve stadhuis (per 1/1/2009) Reserve GSB I; Reserve stadsvernieuwing; Reserve kapitaallasten economisch nut; Reserve automatisering; Reserve materiaal brandweer. Voor de laatste twee geldt - evenals bij de reserve economisch nut - dat desbetreffende kapitaallasten ten laste van deze reserves worden gebracht.

282

•

De bespaarde rente over de overige reserves en voorzieningen ten gunste te brengen van de algemene middelen; In totaal bedraagt de ten gunste van de algemene middelen komende bespaarde rente (inclusief rente economisch nut) over de reserves en voorzieningen in 2011 € 3,227 miljoen. In de begroting 2011 was reeds rekening gehouden met een bedrag van ongeveer € 3,018 miljoen. Dit betekent per saldo een voordeel van ongeveer € 209.000.

Overige algemene dekkingsmiddelen De overige algemene dekkingsmiddelen over het jaar 2011 laten het volgende verloop zien:

Specificatie ontvangen rente leningen: Omschrijving Begroting Bouwfonds Nederlandse Gemeenten Essent Vitens Enexis Verkoop vennootschap (Essent) Totaal

-450.591 -40.840 -212.275 -180.792 -6.466 -890.964

2011 Rekening -450.591 -40.840 -215.316 -180.716 0 -887.463

0 0 3.041 76 6.466 3.501

V N N N

Analyse overige posten Mutaties voorzieningen/door derden beklemde gelden € 1.867.309. Het voordeel kan als volgt gespecificeerd worden: 1. Vrijval diverse voorzieningen/door derden beklemde gelden. € 1.065.754 Het betreft de volgende voorzieningen: - Voorziening kinderopvang € 350.514 - Voorziening zorgloket 88.852 - Voorziening welzijn algemeen 27.892 - Voorziening onderwijsachterstanden - 436.904 - Voorziening vroeg en voorschoolse opvang - 138.100 - Voorziening akoestische voorzieningen 23.492 Met betrekking van bovenstaande voorzieningen van samenleving kan worden opgemerkt dat deze voorzieningen niet aan de criteria voldoen voor: het in stand houden van een voorziening; en het opnemen van vooruitontvangen gelden door derden beklemd. Tevens liggen er geen claims of andere financiële verplichtingen aan deze voorzieningen ten grondslag. Gelet op het vorenstaande vallen deze voorzieningen vrij ten gunste van het resultaat 2011. 2. Gedeeltelijke vrijval voorziening SEZ algemeen 54.788 Uit inventarisatie van claims is gebleken dat een bedrag van € 54.788 van de voorziening SEZ algemeen niet meer benodigd is en kan vrijvallen ten gunste van het resultaat 2011. 3. Meer vrijval van de voorziening dan begroot 91.835 Het betreft de volgende voorzieningen: - Voorziening wachtgeld schommelingen € 1.114 - Voorziening Escrow - 90.721 4. Mutaties door derden beklemde gelden Centrum Jeugd en Gezin - 654.932 Betreft vrijval middelen Centrum Jeugd en Gezin, die middels de SISA-bijlage reeds bij het ministerie zijn afgerekend. Een deel van deze middelen wordt gereserveerd voor toekomstige uitgaven, zie ook hoofdstuk 4 resultaatbestemming. Totaal € 1.867.309

283

12. 3 Onvoorziene uitgaven In de gemeentebegroting wordt van jaar tot jaar rekening gehouden met een tweetal posten voor onvoorziene uitgaven. Het betreft hier de volgende twee posten: 1) onvoorzien incidenteel 2) kleine kapitaalwerken – onvoorzien structureel

Ad. 1 onvoorzien incidenteel In de gemeentebegroting 2011 is een raming opgenomen voor het doen van onvoorziene incidentele uitgaven ten bedrage van € 216.000 Bij: de volgende inkomsten - Rente lening Recon € 8.985 8.985 + Af: de volgende uitgaven - Diefstal bronzen kustenwerken € 21.000 - Inhuur administratieve ondersteuning griffie 60.000 81.000 -/Overschot 2011 onvoorzien incidenteel € 143.985

Ad. 2 Kleine kapitaalwerken – onvoorzien structureel In de gemeentebegroting 2011 is een raming opgenomen voor het doen van onvoorziene structurele uitgaven onder de naam kleine kapitaalwerken ten bedrage van € Hieruit zijn de volgende kapitaallasten gedekt: - Tachymeter € -,-Overschot onvoorzien structureel €

25.000

-,-- -/25.000

De werkelijke uitgaven met betrekking tot bovenbedoelde door de gemeenteraad genomen besluiten zijn verwerkt in de jaarverantwoording 2011 en maken dan ook deel uit van het uiteindelijke rekeningsresultaat.

284

12.4 Begrotingsrechtmatigheid Indien op programmaveld niveau (product) de gerealiseerde lasten hoger zijn dan de begrote lasten of, in enkele gevallen, de gerealiseerde baten lager zijn dan de begrote baten, is er sprake een begrotingsafwijking. De begrotingsafwijkingen van minimaal € 100.000 worden gerapporteerd. Begrotingsonrechtmatigheid kan deels worden veroorzaakt door onjuiste begrotingswijzigingen, deels door niet eerder gemelde lasten. Bij onjuiste begrotingswijzigingen zijn bijvoorbeeld de begrote baten verlaagd in plaats van de lasten verhoogd. Voor het resultaat heeft dit dus geen gevolgen. De overige overschrijdingen kunnen wel effect hebben op het resultaat. De volgende ‘soorten’ begrotingsoverschrijdingen worden onderkend. Code

Bij de toetsing van begrotingsafwijkingen kunnen tenminste de volgende “soorten” begrotingsafwijkingen worden onderkend:

1

Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten, bijvoorbeeld via subsidies of kostendekkende omzet.

2

Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar die niet tijdig konden worden gesignaleerd. Bijvoorbeeld vanwege een open einde (subsidie)regeling. Vaak blijken dergelijke zaken pas in het kader van het opmaken van de jaarrekening. Kostenoverschrijdingen inzake activiteiten welke achteraf als onrechtmatig moeten worden beschouwd, omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belastingdienst of een toezichthouder blijkt (bijvoorbeeld een belastingnaheffing). Het zal hier in de praktijk vaak gaan om interpretatieverschillen bij de uitleg van wet- en regelgeving die na het verantwoordingsjaar aan het licht komen. Er zijn dan geen rechtmatigheidgevolgen voor dat verantwoordingsjaar. Wel zal de gemeente er voor moeten zorgen dat de overschrijdingen getrouw in de jaarrekening worden weergegeven. • geconstateerd tijdens het verantwoordingsjaar • geconstateerd na het verantwoordingsjaar Kostenoverschrijdingen op activeerbare activiteiten (investeringen) waarvan de gevolgen voornamelijk zichtbaar worden via hogere afschrijvings- en financieringslasten in het jaar zelf of pas in de volgende jaren. • jaar van investeren • afschrijvings- en financieringslasten in latere jaren

3

a b 4

a b

Onrechtmatig, maar telt niet mee voor het oordeel van de accountant X

Onrechtmatig, en telt mee voor het oordeel van de accountant

X

X X

X X

285

Code

Bij de toetsing van begrotingsafwijkingen kunnen tenminste de volgende “soorten” begrotingsafwijkingen worden onderkend:

Onrechtmatig, maar telt niet mee voor het oordeel van de accountant

Kostenoverschrijdingen die passen binnen het bestaande beleid, maar waarbij de accountant ondubbelzinnig vaststelt dat die ten onrechte niet tijdig zijn gesignaleerd. Bijvoorbeeld: de verwachte kostenoverschrijding op jaarbasis was via tussentijdse informatie al wel bekend, maar men heeft geen voorstel tot begrotingsaanpassing ingediend en dit is in strijd met de budgetregels zoals afgesproken met de Raad. 6 Kostenoverschrijdingen inzake activiteiten die niet passen binnen het bestaande beleid en waarvoor men tegen beter weten in geen voorstel tot begrotingsaanpassing heeft ingediend. Bijvoorbeeld de doelgroep c.q. de activiteiten zijn in de praktijk aantoonbaar ruimer geïnterpreteerd dan in regelgeving (subsidieregeling, -verordening) was gedefinieerd. 7 Kostenoverschrijdingen die worden gecompenseerd door extra inkomsten die niet direct gerelateerd zijn. Over de aanwending van deze extra inkomsten heeft de raad nog geen besluit genomen. In onderstaand overzicht wordt een onderscheid gemaakt tussen technische overige afwijkingen. Begrotingsafwijkingen in exploitatie (bedragen x € 1.000) (-/- = inkomsten) 5

Programma/Product

Afwijking

Bestuurskracht en bestuurscultuur / Voorziening dubieuze debiteuren

240

Bestuurskracht en bestuurscultuur / Publiekszaken

218

Aantrekkelijke stad / Sport

243

286

Onrechtmatig, en telt mee voor het oordeel van de accountant X

X

X

afwijkingen en

Code Toelichting 2 Betreft de mutatie in de voorziening dubieuze debiteuren. Een bedrag van € 325.000 heeft betrekking op de afboeking van diverse oude belastingdebiteuren. Hiertegenover staat een dotatie aan de voorziening vanuit de afvalstoffenheffing € 121.000 en het rioolrecht € 74.000. Analyse van de dubieuze debiteuren resulteert in een dotatie in de voorziening dubieuze debiteuren van € 240.000 waarbij een eindstand wordt bereikt die € 109.000 hoger ligt dan vorig jaar. 2 Betreft de terugbetaling van onterecht betaalde leges m.b.t. ID kaarten in de periode 7 oktober 2010 t/m 9 september 2011 n.a.v. een uitspraak van de Hoge Raad en een collegebesluit van eind 2011. 2 Het nadelig verschil van € 243.000 wordt met name veroorzaakt door extra personele inzet en een exploitatietekort op de horecavoorziening in de IISPA, sporthal Windmolenbroek en sporthal Schelfhorst. Daarnaast is er een pand gehuurd aan de Wierdensestraat, waarvan de kosten niet begroot waren.

Programma/Product

Afwijking

Code Toelichting

Aantrekkelijke stad / Parkeren / Parkeeraccommodaties

110

1 Het resultaat inzake parkeren is € 190.000 waarvan € 80.000 reeds is gestort na melding BERAP 2011-1. Deze € 80.000 betrof de inkomsten uit zogenaamde Mulder-feiten.

Aantrekkelijke stad / Grondbedrijf exploitatie

51.933

2 In 2011 zijn minder grondverkopen gerealiseerd dan begroot en is de marktsituatie verslechterd. Hierdoor moesten plankosten worden afgeboekt en aanvullende verliesvoorzieningen worden getroffen. Zie verder paragraaf 7.7 grondbeleid. 2 Naast de inhaalslag die moet worden gemaakt om de bestemmingsplannen te actualiseren (waar een krediet voor beschikbaar is) moest er worden gewerkt aan overige werkzaamheden met betrekking tot bestemmingsplannen. Dit ging ten koste van bv stedelijke ontwikkeling en advisering, deze posten laten een voordeel zien (€ 48.000). Omdat er moest worden gewerkt aan bestemmingsplannen waar geen projectgelden beschikbaar voor waren (o.a. Heracles, buitengebied, diverse plannen binnenstad) en aan het digitaal ontsluiten van bestemmingsplannen ontstaat op deze post een overschrijding. 1/2 In de begroting worden de uitkeringen netto geraamd op basis van de gemiddelde uitkering per klant. Dat wil zeggen de verstrekte uitkeringen minus de ontvangsten van de klanten. In de rekening worden de verstrekte uitkeringen minus de ontvangsten van de klanten afzonderlijk verantwoord. Per saldo is er sprake van een nadeel van € 782.000 op de lasten en een voordeel van € 635.000 op de baten, is per saldo een nadeel van € 147.000. 1/2 De baten en lasten zijn bij het minimabeleid niet afzonderlijk begroot. Een klein voordelig verschil van € 22.000 is verantwoord onder “diverse kleine verschillen”. Inclusief deze post betreft het nadeel op de lasten per saldo € 126.000. Bij de baten is er een voordeel van € 346.000. Per saldo betekent dit een voordeel van € 220.000. In 2011 zijn een aantal maatregelen genomen. We zien dat de beleidsregel Verordening maatschappelijk Participatie en het invoeren van het Jeugdfonds Almelo de uitgaven voor minimabeleid doen verlagen. Daarnaast zijn de uitgaven voor de individuele bijzondere bijstand lager dan begroot. Dit wordt onder andere veroorzaakt door de ingevoerde maatregel ten aanzien van medische kosten.

Aantrekkelijke stad / Ruimtelijke Ordening / Bestemmingplan

123

Eigen kracht en participatie / Uitkering bijstand

782 -/- 635

Eigen kracht en participatie / Minimabeleid

148

287

Programma/Product

Afwijking

Eigen kracht en participatie / Schuldbemiddeling

596 -/- 600 -/- 282

Eigen kracht en participatie / WSW

1.028 -/- 1.028

Leefbaarheid en veiligheid / Wegen, straten en pleinen

288

648 -/- 622

Code Toelichting 1/2 De baten en lasten zijn bij de schuldbemiddeling niet afzonderlijk begroot. Bij de analyse van de lasten dient tevens de stelpost van € 600.000 voor minimabeleid en schuldbemiddeling betrokken te worden. Inclusief deze stelpost resulteert er een voordelig verschil op de lasten van € 4.000. Daartegenover staat ook een positief resultaat op de baten t.g.v. de incidentele Rijksvergoeding schuldhulpverlening 2011 van € 282.000. Hierdoor resulteert per saldo een voordeel op de schuldbemiddeling van € 286.000. Het voordeel wordt met name veroorzaakt door het versoberen van de producten die door de Stadsbank geleverd worden. 1 De lagere bate van € 1.028.000 wordt veroorzaakt door de lagere subsidie WSW van het Rijk van € 1.028.000. De Rijksbijdrage wordt volledig ingezet voor uitgaven in het kader van de WSW. Tegenover de lagere bate van € 1.028.000 staat een lagere last van € 1.028.000 1 In de loop van 2011 is melding gemaakt van hogere kosten door vorstschade (nadeel € 200.000). Daarnaast is er achterstallig onderhoud geweest, welke was ontstaan door achterstand in het dagelijks onderhoud 2010, ontstaan door de vroeg intredende vorst 2010 (nadeel € 192.000). Het herstel van de schade aan de Nijreessingel was, naast de garantie van de aannemer, gedeeltelijk voor rekening van de Gemeente Almelo (nadeel € 80.000). Door onvoldoende budget voor groot onderhoud projecten is vanuit het dagelijks onderhoud budget € 285.000 hiervoor beschikbaar gesteld. Uiteindelijk is er toch meer dagelijks onderhoud verricht (nadeel € 66.000). Aan het eind van het jaar moesten er een aantal spoed reparaties uitgevoerd worden. Dit waren Bolkshoekweg (veroorzaakt door vorstschade, nadeel € 25.000), Leemslagenweg (veroorzaakt door uitgesteld onderhoud i.v.m. plan “Leemslagen”, nadeel € 30.000) en Sluisweg (veroorzaakt door vorstschade en extra belasting door omleiding, nadeel € 55.000). Van het nadeel van € 648.000 is € 622.000 conform besluitvorming verrekend met het vrije deel van de reserve wegen.

Programma/Product

Afwijking

Leefbaarheid en veiligheid / Integrale veiligheidszorg

135

Leefbaarheid en veiligheid / Omgevingsvergunning / Omgevingsvergunning uren

174 -/- 505

Leefbaarheid en veiligheid / Afval / Afvalstoffenheffing

492

Code Toelichting 2 Betreft een noodzakelijke nabetaling aan alle 60 vrijwilligers over de periode 2007 t/m november 2011. Sinds 2007 blijken de CAOaanpassingen niet verwerkt te zijn en is er sprake van onvolledige registratie van de uitrukken. Inmiddels is in nieuwe procesafspraken met P&O geborgd dat dit zich niet kan herhalen. 1 De overschrijding op de uren is veroorzaakt doordat men meer productieve uren heeft gemaakt dan vooraf geraamd. Door plannen als bv Timberland, Urenco en Witzand zijn meer uren geschreven waardoor hier een overschrijding ontstaat. De genoemde plannen hebben echter ook weer geleid tot een hogere opbrengst. 1/2 In de begroting is uitgegaan van bijna 32.000 aansluitingen terwijl nu blijkt dat er leges kan worden geheven over 30.500 aansluitingen. Dit verschil wordt veroorzaakt door een lagere woningbouwproductie dan verwacht door de recessie en door leegstand van de woningen. Hierdoor zijn de inkomsten circa € 415.000 lager. Daarnaast zijn leges als oninbaar afgeboekt wat een nadeel van circa € 77.000 veroorzaakt.

289

Product Leefbaarheid en veiligheid / Afval / Diverse fracties

Leefbaarheid en veiligheid / Aantrekkelijke stad / Hof ‘88

290

Afwijking1) 166 -108

326 -/- 218 103

Code

Toelichting

1/2 De gescheiden inzameling voor kunststof was niet als aparte post in de begroting meegenomen (maakte onderdeel uit van restafval), maar wordt wel separaat geadministreerd voor inzicht in de kosten. Dit zorgt bij de post ‘diverse fracties’ voor een overschrijding van € 148.000 waar echter ook een opbrengst tegenover staat. De separate inzameling voor elektrische apparaten was niet als aparte post in de begroting meegenomen (maakte onderdeel uit van restafval/grof vuil), maar wordt wel separaat geadministreerd voor inzicht in de kosten. Dit zorgt bij de post “diverse fracties’ voor een overschrijding van € 18.000 waar echter ook een opbrengst tegenover staat. De marktprijs voor oud ijzer was beter, voordeel € 22.000. Er zijn meer elektrische apparaten aangeboden waar de producent een vergoeding voor moet betalen, voordeel € 9.000. De gescheiden inzameling voor kunststof was niet als aparte post in de begroting meegenomen, maar wordt wel separaat geadministreerd voor inzicht in de kosten en opbrengsten. Deze opbrengsten zorgen voor een voordeel van € 77.000. 2 Hof ’88 theater € 380.000 N De werkelijke baten en lasten voor Hof’88 zijn in de jaarrekening deels op het product cultuurbevordering en deels op het product cultuuren welzijnsaccommodaties verantwoord. De saldi van de werkelijke baten en lasten op deze producten bedragen: product cultuurbevordering/culturele activiteiten (€ 380.000 -/- € 243.000) € 137.000 N product cultuur en welzijnsaccommodaties - 189.000 N Totaal werkelijk nadelig saldo in jaarrekening € 326.000 N De ramingen van de baten en de lasten voor Hof ’88 zijn in de begroting verantwoord op het product cultuuren welzijnsaccommodaties en bedragen per saldo € 218.000 nadelig. Ten opzichte van de begroting is er dus in 2011 een overschrijding gerealiseerd van € 108.000 nadelig. Aan de muziekschool is in 2011 een bedrag van € 103.000 betaalbaar gesteld in verband met de afrekening van de huisvestingslasten 2010.

JAARREKENING 2011

HOOFDSTUK 13 SISA-BIJLAGE

291

Ontvanger

Juridische grondslag

Nummer A1

Specifieke uitkering

Departement V&J

Verzameluitkering Veiligheid & Justitie

I N D I C A T O R E N Besteding 2011 (incl. besteding 2009 en 2010 voor zover nog niet eerder verantwoord (zie nieuwsbrief IBI nr. 30)

Regeling verzameluitkering Aard controle R Gemeenten

BZK

C1

Verzameluitkering BZK (incl. oud WWI)

€ 51.940 Besteding 2011 (incl. besteding 2009 en 2010 voor zover nog niet eerder verantwoord (zie nieuwsbrief IBI nr. 30)

Regeling verzameluitkering Aard controle R Gemeenten

BZK

C3

Brede doeluitkering Sociaal, Integratie en Veiligheid (GSB/SIV) Besluit brede doeluitkering sociaal, integratie en veiligheid (SIV) en Uitvoeringsregeling brede doeluitkering sociaal, integratie en veiligheid Gemeenten G31

€ 108.071 Resultaat ultimo 2011 van in 2010 en 2011 alsnog te realiseren doelstellingen en prestatieafspraken in aantallen die met het Rijk zijn overeengekomen o.b.v. het stedelijk meerjaren ontwikkelingsprogramma (MOP), die zijn vastgelegd in het GSB-convenant per stad (prestatielijst) en in de GSB III-periode (deels) niet zijn gehaald.

Afspraak

Hieronder per regel één doelstelling / prestatieafspraak / (sub)indicator invullen en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie Aard controle n.v.t.

Aard controle D1 10

0

292

R E N

Realisatie

Toelichting afwijking

Aard controle D1

Aard controle n.v.t.

0

293

Ontvanger

Juridische grondslag

Specifieke uitkering

Nummer

Departement

Onderdeel inburgering BDU SIV: Regeling inburgering G31.

I N D I C A T O R E N Totaal aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een reguliere inburgeringsvoorziening is vastgesteld èn die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).

Totaal aantal inburgeringsplichtigen en vrijwillige inburgeraars voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een gecombineerde inburgeringsvoorziening is vastgesteld èn die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen

Realisatie

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).

Aard controle D1

Realisatie Aard controle D1

302 Besteding 2011 (inclusief inburgering) ten laste van de Rijksmiddelen

9 Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt

Aard controle R

Aard controle R Zie Nota baten-lastenstelsel

OCW

D5

Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs 2009 Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs 2009

€ 1.134.493 Besteding 2011 ten laste van rijksmiddelen

€0 Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja / Nee

Let op: Alleen bestedingen die betrekking hebben op de periode vóór 4 september 2011 mogen verantwoord worden. Zie Nota baten-lastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in Aard controle R 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen.

Gemeenten

€ 154.154 Brinnummer

Nee Alle activiteiten afgerond Ja/Nee?

Aard controle D2 Aard controle n.v.t.

294

R E N Totaal aantal inburgeringsplichtigen, als bedoeld in het besluit van de Staatssecretaris van Justitie van 12 juni 2007, nr. 2007/11, voor wie een inburgeringsvoorziening is vastgesteld in de jaren 2007 t/m 2009 èn die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen (gepardonneerden)

Totaal aantal geestelijk bedienaren voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een inburgeringsvoorziening is vastgesteld èn die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het inburgeringsexamen

Totaal aantal geestelijk bedienaren voor wie in de jaren 2007 t/m 2009 voor het eerst een inburgeringsvoorziening is vastgesteld èn die binnen 3 kalenderjaren na vaststelling van de inburgeringsvoorziening hebben deelgenomen aan het aanvullend praktijkdeel van het inburgeringsexamen

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in Indicator verantwoorden het Informatie Systeem Inburgering (ISI). op basis van gegevens in het Informatie Systeem Realisatie Inburgering (ISI).

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).

Aard controle D1

Realisatie

Realisatie

Aard controle D1

Aard controle D1

41 Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja / Nee Zie Nota batenlastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen.

0 0 Toelichting bij de hiervoorgaande 3 bestedingen-indicatoren; vermelden op welke indicator(en) de toelichting betrekking heeft.

Nee

Toelichting per brinnummer welke activiteit(en) niet zijn afgerond en daarbij het bijbehorende bedrag exclusief 40% cofinanciering noemen Aard controle n.v.t.

295

Toelichting bij de hiervoorgaande 5 inburgeringsindicatoren; vermelden op welke indicator(en) de toelichting betrekking heeft.

D9

Ontvanger

Juridische grondslag

Specifieke uitkering

Nummer

Departement OCW

1 2 3 4 5 6 7 8 9 Onderwijsachterstandenb eleid (OAB) 2011-2014

07HJ De Kei 21EI de Compaan 21BM Egbertus 19QO dr Herderschee 14BB de Bonkelaar 20SQ de Windhoek 20 SQ de Rank 21 QG de Mare 04 YK de Lakestenen Besteding 2011 aan voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO)

I N D I C A T O R E N Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Besteding 2011 aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)

Aard controle R

Aard controle R

€ 802.080 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie

€ 728.823 Besteding 2011 t.l.v. rijksmiddelen

Gemeenten

I&M

E3

Subsidieregeling sanering verkeerslawaai (incl. bestrijding spoorweglawaai)

Aard controle n.v.t.

Subsidieregeling sanering verkeerslawaai Aard controle R Provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (Wgr)

SZW

1 BSV 2010/012045 2 BSV 2008/103751 en BSV 2009/035679 Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat G1C-1 Wet sociale een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en werkvoorziening (Wsw) beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op Wet sociale 31 december 2011; werkvoorziening (Wsw) Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011.

€ 4.887 € 23.933 Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2011, uitgedrukt in arbeidsjaren;

exclusief geldstroom openbaar lichaam Aard controle R exclusief geldstroom openbaar lichaam Aard controle R

238,75

0,00

296

R E N

Besteding 2011 aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO) € 134.060 Overige bestedingen 2011 Eindverantwoording Ja/Nee Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt, zie Nota baten-lastenstelsel.

Aard controle R

Kosten ProRail tot en met 2011 als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling t.l.v. rijksmiddelen

Aard controle n.v.t. Aard controle R

Aard controle R €0 € 20.918

Ja Ja

€ 210.172 € 1.419.589

€0 €0

297

Ontvanger

Juridische grondslag

Specifieke uitkering

Nummer

Departement

SZW G1C-2

Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Wet sociale werkvoorziening (Wsw)

I N D I C A T O R E N Het totaal aantal geïndiceerde inwoners per gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2010;

Gemeenten die uitvoering inclusief geldstroom openbaar lichaam in 2010 geheel of Aard controle R gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier het totaal 2010. (Dus: deel Openbaar lichaam uit SiSa 2010 regeling G1B + deel gemeente uit 2010 regeling G1C-1)

SZW

G2C-1 I Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 WWB I.1 WWB: algemene bijstand

Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;

inclusief geldstroom openbaar lichaam Aard controle R

985,50

30,47

Besteding 2011 algemene bijstand

Baten 2011 algemene bijstand (excl. Rijk) exclusief geldstroom openbaar lichaam

exclusief geldstroom openbaar lichaam Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t.

Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011.

I. 2 Wet investeren in jongeren (WIJ)

€ 28.510.723 Besteding 2011 WIJ

€ 952.339 Baten 2011 WIJ (excl. Rijk) exclusief geldstroom openbaar lichaam

Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011. l.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)

exclusief geldstroom openbaar lichaam Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t.

€ 2.978.747 Besteding 2011 IOAW

€ 50.683 Baten 2011 IOAW (excl. Rijk) exclusief geldstroom openbaar lichaam

exclusief geldstroom openbaar lichaam Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t.

Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011. € 925.427

€ 9.231

298

R E N Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren;

inclusief deel openbare lichamen

inclusief deel openbare lichamen

Aard controle R

Aard controle R

697,80

36,42

299

Ontvanger

Juridische grondslag

Specifieke uitkering

Nummer

Departement

l.4 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)

I N D I C A T O R E N Besteding 2011 IOAZ

Baten 2011 IOAZ (excl. Rijk) exclusief geldstroom openbaar lichaam

exclusief geldstroom openbaar lichaam Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t.

Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011. l.5 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen (Bbz 2004)

€ 202.995 Besteding 2011 Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen exclusief geldstroom openbaar lichaam

exclusief geldstroom openbaar lichaam Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t.

Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011. l.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)

€ 1.324 Baten 2011 Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen

€ 95.802 Besteding 2011 WWIK

€0 Baten 2011 WWIK (excl. Rijk) exclusief geldstroom openbaar lichaam

Gemeenten die uitvoering in 2011 geheel of gedeeltelijk hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr verantwoorden hier alleen het gemeentelijke deel 2011. SZW

G3

exclusief geldstroom openbaar lichaam Aard controle n.v.t. Aard controle n.v.t.

€0 Besluit bijstandverlening Besteding 2011 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl. Bob) zelfstandigen 2004 (exclusief Aard controle R levensonderhoud beginnende zelfstandigen)

€0 Besteding 2011 kapitaalverstrekking (excl. Bob)

Aard controle R

Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr. € 160.710 Baten 2011 Bob (excl. Rijk)

€ 547.300 Besteding 2011 aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 Aard controle R

Aard controle R

€0

€0

300

R E N

Baten 2011 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl. Bob) (excl. Rijk)

Baten 2011 kapitaalverstrekking (excl. Bob) (excl. Rijk)

Besteding 2011 aan Besteding 2011 onderzoek als bedoeld in Bob artikel 56 Bbz 2004 (excl. Bob)

Aard controle R

Aard controle R

Aard controle R Aard controle R

€ 16.995

€ 283.779

€ 37.024

€0

301

Ontvanger

Juridische grondslag

Nummer G5

Specifieke uitkering

Departement SZW

I N D I C A T O R E N

Wet participatiebudget (WPB)

Besteding 2011 participatiebudget

Waarvan besteding 2011 van educatie bij roc's

Wet participatiebudget (WPB)

Aard controle R

Aard controle R

Gemeenten verantwoorden hier het totaal 2011 indien zij de uitvoering in 2011 helemaal niet hebben uitbesteed aan een Openbaar lichaam o.g.v. Wgr.

€ 11.113.017 € 570.153 Het aantal in 2011 gerealiseerde duurzame plaatsingen naar Besteding 2011 Regelluw werk van inactieven Dit onderdeel dient uitsluitend ingevuld te worden door de gemeenten die in 2010 Dit onderdeel moet door alle gemeenten worden ingevuld. Indien ingevuld met een nul, dan bestaat er voor 2012 geen duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord recht op regelluwe bestedingsruimte aan het Rijk.

Aard controle R Aard controle R

0

€0

302

R E N Baten 2011 (niet-Rijk) participatiebudget

Waarvan baten 2011 van educatie bij roc’s

Aard controle R

Aard controle R

Reserveringsregeling: overheveling overschot/tekort van 2011 naar 2012

Terug te betalen aan rijk

Omvang van het aan het rijk terug Omvang van het in het te betalen bedrag, jaar 2011 niet-bestede dat wil zeggen het bedrag dat wordt in het jaar 2011 gereserveerd voor het niet-bestede participatiebudget van bedrag voor zover 2012. Dit bedrag is dat de exclusief het bedrag dat reserveringsregeli een gemeente ten ng overschrijdt, onrechte niet heeft alsmede het in besteed aan educatie bij het jaar 2011 ten een roc; hiervoor geldt onrechte nietgeen bestede bedrag reserveringsregeling (het aan educatie bij ten onrechte niet-bestede roc’s wordt teruggevorderd door het rijk) óf omvang Aard controle R van het in het jaar 2011 rechtmatig bestede bedrag participatiebudget als voorschot op het participatiebudget van 2012 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld) Aard controle R

€ 345.350 Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2011 een inburgeringsvoorziening heeft vastgesteld, dan wel met wie het college in dit jaar een inburgeringsvoorziening is overeengekomen.

€0 Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2011 een duale inburgeringsvoorziening of een taalkennisvoorziening heeftvastgesteld, dan wel met wie het college in dit jaar een duale inburgeringsvoorziening of een taalkennisvoorziening is overeengekomen. Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in Aard controle D1 het Informatie Systeem Inburgering (ISI).

€ 2.102.250 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het elektronisch praktijkexamen, bedoeld in artikel 3.9, eerste lid, onderdeel a, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI). Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI). 168

Aard controle D1 Aard controle D1

60

62

€ 2.456 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 de toets gesproken Nederlands, bedoeld in artikel 3,9, eerste lid, onderdeel b, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

171

303

Ontvanger

Juridische grondslag

Specifieke uitkering

Nummer

Departement

I N D I C A T O R E N Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het examen in de kennis van de Nederlandse samenleving, bedoeld in artikel 3,9, eerste lid, onderdeel c, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI). Aard controle D1

Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het praktijkdeel van het inburgeringsexamen, bedoeld in artikel 3,7, eerste lid, van het Besluit inburgering, heeft behaald.

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI). Aard controle D1

177 Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in 2011 behaalde NT2-certificaten, dat niet meetelt bij de output-verdeelmaatstaven uit de verdeelsleutel van Onze Minister voor Immigratie, Integratie en Asiel.

159

Aard controle D1

SZW

G6

Schuldhulpverlening

12 Besteding 2011

Kaderwet SZW-subsidies

Aard controle R

Gemeenten VWS

H2

€ 1.195.718 Hieronder per regel één beschikkingskenmerk invullen en in Activiteit Regeling Buurt, Onderwijs en Sport (BOS) de kolommen ernaast de verantwoordings-informatie Tijdelijke stimuleringsregeling buurt, onderwijs en sport

Aard controle n.v.t.

Aard controle n.v.t.

Gemeenten 1 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 2 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 3 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 4 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 5 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 6 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 7 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 8 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 9 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 10 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 11 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 12 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 13 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 14 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 15 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 16 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 17 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 18 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 19 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 20 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 21 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 22 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06

304

Sport onder schooltijd Sport in de verlengde schooldag Sociale vaardigheidstraining Sportkennismakingscursus voor kinderen Aandacht speeltuin in de wijk Toneelspelen jong en oud Cultureel ondernemerschap Sportkennismaking ouders Sportspektakel wintermaanden Zomerwijk weken in de buurt en stad Vakantie spelweken Kinderpersbureau Levens echt leren Spelmobiel Sportsleutel/informatiefolder Rythm en Rap Educatief speeluur voor ouders Muziek op schoot wijkkinderkoor Koken ouder en kind Ik lekker fit Schooladoptie Zo moet het (normen en waarden project)

R E N Het aantal door de gemeente in 2011 ingekochte trajecten basisvaardigheden.

Het aantal door de gemeente in 2011 ingekochte trajecten vavo.

Aard controle D1

Aard controle D1

Aard controle D1

12

167

46

Realisatie

Toelichting afwijking

Eindverantwoording Ja/Nee

Aard controle n.v.t.

Aard controle n.v.t.

Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2011 het staatsexamen NT2 I of II heeft behaald.

Het aantal door volwassen inwoners van de gemeente in 2011 behaalde vavodiploma's.

Indicator verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI).

Aard controle D1 12

0 = niet uitgevoerd 1 = gedeelte uitgevoerd 2 = uitgevoerd

Aard controle D2 2 = uitgevoerd

2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 0 = niet uitgevoerd 0 = niet uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 0 = niet uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 1 = gedeelte uitgevoerd 1 = gedeelte uitgevoerd

Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja

305

H10

Ontvanger

Juridische grondslag

Specifieke uitkering

Nummer

Departement VWS

Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG) Tijdelijke regeling CJG

I N D I C A T O R E N 23 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 24 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 25 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 26 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 27 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 28 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 29 project "Gezond sporten en spelen" beschikkingsnummer 576786-06 Besteding 2011 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin. Aard controle R

Lobos medewerker Aanpassing schoolplein Educatief speeluur Extra: anti discriminatie project Extra: straatspeeldag beide scholen Extra: sporttoernooien in schoolvakantie Extra: zomermaanden op RKF playground Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2011 plaatsvindt

Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R

Gemeenten

€ 2.808.347

€0

306

R E N 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd 2 = uitgevoerd Is er ten minste één centrum voor jeugd en gezin in uw gemeente gerealiseerd in de periode 2008 tot en met 2011? Ja/Nee

Ja Ja Ja Ja Ja Ja Ja Besteding (gedeeltelijk) verantwoord o.b.v. voorlopige toekenningen? Ja / Nee

Aard controle D1

Zie Nota batenlastenstelsel. Indien beantwoord met ja, zal de medeoverheid in 2012 nog een correctie op de besteding 2011 kunnen opnemen.

Ja

Ja

307

versie juli 2010

FORMAT IMG verantwoording volgens SISA systematiek

Aard controle

Beschikkingsnummer provincie

Project afgerond / In de verleningseindverantwoording beschikking Ja-nee opgenomen subsidie voor dit project

Werkelijk besteed tlv provinciale middelen jaar X (conform baten/lastenstelsel)

D1

D1

R

R

Woonzorgzones

2010/0074784 Nee

550.000

57.558

Aansluiting jeugdzorg en maatschappelijke opvang

2010/0071361 Ja

450.000

244.741

Stadsranden; realisatie Groene Long Noorderpark

2010/0072590 Nee

550.000

0

Externe Veiligheid Overijssel

2011/0098075 Nee

135.053

33.386

Externe Veiligheid Overijssel

2011/0100677 Ja

36.894

36.894

Jong en Kansrijk

2011/0085456 Nee

435.000

0

Waterboulevard

2011/0095958 Nee

12.344.323

483.050

Verbindende pleinen

2011/0095958 Nee

850.000

147.235

Opmerking met betrekking tot "Aansluiting jeugdzorg en maatschappelijke opvang" De eindafrekening + rapportage van de betrokken instelling is nog niet binnen. Na binnenkomst zal vaststelling door het College van B&W plaatsvinden, gezien de vaststellingstermijn kan deze niet meer worden betrokken bij de jaarrekening 2011.

308

Werkelijk besteed tlv gemeentelijke middelen jaar X (conform baten/lastenstelsel) R

Werkelijk besteed tlv middelen derden jaar X (conform baten/lastenstelsel) R

Cumulatief besteed tlv provinciale middelen t/m jaar X (conform baten/lastenstelsel) R

Cumulatief besteed tlv gemeentelijke middelen t/m jaar X (conform baten/lastenstelsel) R

Cumulatief besteed tlv middelen derden t/m jaar X (conform baten/lastenstelsel)

Geplande einddatum

Optionele toelichting op één van de voorgaande kolommen

R

D1

D1

0

0

86.128

0

0

0

0

399.741

125.000

80.000

57.566

0

7.964

57.566

0

31-12-2012

0

0

33.386

0

0

31-12-2014

0

0

36.894

0

0

31-12-2011

0

0

0

0

0

31-12-2012

0

0

483.050

0

0

31-12-2015

0

0

147.235

0

0

31-12-2015

309

31-12-2013 31-12-2011 zie opmerking onderaan dit format

310

JAARREKENING 2011

HOOFDSTUK 14 CONTROLEVERKLARING

311

JAARREKENING 2011

HOOFDSTUK 15 RAADSVOORSTEL

315

Aan de raad Onderwerp: Jaarverantwoording 2011 Programma: Bestuurskracht en bestuurscultuur Portefeuillehouder: E.J. van Marle Auteur, afdeling: S.W.O. Hoekman ID

Samenvatting raadsvoorstel Met de jaarverantwoording 2011 legt het college verantwoording af aan de raad over het gevoerde beleid en de kosten die daarmee samenhangen. De jaarverantwoording 2011 sluit met een nadelig saldo van € 7.290.600. Voorgesteld wordt om dit tekort te onttrekken uit de algemene reserve. In de jaarverantwoording is de Perspectiefnota Grondbedrijf verwerkt. De aanvullende maatregelen die u hebt genomen in het grondbedrijf met de Voorjaarsnota 2012 zijn opgenomen in de stukken. 1. Waarom naar de raad: De raad controleert de wijze waarop het college haar taken uitvoert. Beleidsdoelen en bijbehorende budgetten worden vastgelegd in de begroting, bijsturing vindt plaats via de BERAP en via de jaarverantwoording legt het college verantwoording af. De jaarverantwoording geeft inzicht in de realisatie van al het vastgestelde beleid en de kosten die daarmee samenhangen. Per programma wordt aangegeven welke doelen u gesteld heeft, wat gedaan is om die doelen te bereiken, in hoeverre doelen bereikt zijn en wat dat gekost heeft. Met de jaarverantwoording heeft u zodoende een belangrijk instrument om uw controlerende taken te kunnen uitvoeren. Nadere invulling van de voorschriften BBV en oordeel accountant De jaarstukken 2011 zijn opgesteld volgens het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV). Bij het opstellen van de jaarverantwoording 2011 zijn wij verder gegaan met de invulling van de scherpere eisen die het Besluit Begroting en Verantwoording Provincies en Gemeenten (BBV) stelt en de opmerkingen van de accountant met betrekking tot het rapport van bevindingen bij de jaarverantwoording 2010. In het kader van het opstellen van de jaarverantwoording heeft dan ook uitvoerig overleg plaatsgevonden met de accountant. Onderliggende jaarverantwoording is voorzien van een accountantsverklaring, die zowel voor de getrouwheid als rechtmatigheid goedkeurend is. Onderdelen jaarverantwoording 2011 De jaarverantwoording bestaat uit het jaarverslag (beleidsmatige gedeelte), het burgerjaarverslag en de jaarrekening (beheers-/cijfermatige gedeelte) 2011 en daarbij behorende bijlagen. Vooral het financiële onderdeel is op grond van de vastgestelde voorjaarsnota 2012 gewijzigd. 2. Argumentatie: Op 15 mei 2012 hebt u kennis genomen van de voorlopige jaarverantwoording 2011. U hebt besluiten genomen over de verantwoording van de beleidsresultaten, kennis genomen van het burgerjaarverslag en enkele financiële besluiten genomen die niet afhankelijk waren van de uitkomsten van de besluitvorming rondom de Voorjaarsnota 2012. Met het vaststellen van de Voorjaarsnota 2012 hebt u aanvullende maatregelen genomen in het grondbedrijf.

316

Deze uitkomsten dienen met terugwerkende kracht verwerkt te worden in de jaarverantwoording 2011. In uw vergadering van 21 juni is de voorjaarsnota 2012 vastgesteld en is ten aanzien van het grondbedrijf het volgende besloten: Woningen -

-

Wat betreft de woningbouw te kiezen voor de Mediaanvariant, waarbij 140 hectare uit exploitatie wordt genomen en hiervoor een extra voorziening te treffen van 25 miljoen euro. De prognose voor de uitgifte van bouwgrond voor woningen voor de komende vier jaar te verminderen ten opzicht van de jaarrekening 2011 en hiervoor een extra voorziening te treffen van 1,0 miljoen euro. Geen nieuwe sociale woningbouw meer toe te voegen.

Bedrijventerreinen - Wat betreft de bedrijventerreinen te kiezen voor scenario 2 waarbij Buitenhaven West en Aadijk Noord worden toegevoegd aan de strategische voorraad. - Uit te gaan van 4 hectare per jaar voor de komende 15 jaar en daarvoor een extra voorziening te treffen van 8 miljoen euro. Bovenstaande hebben wij in jaarverantwoording 2011 als zodanig verwerkt. Hierdoor sluit de jaarverantwoording 2011 met een nadelig saldo voor bestemming van € 54,4 miljoen. In dit resultaat is al rekening gehouden met de tussentijdse aanpassingen van de begroting 2011 zoals ze zijn opgenomen in de voorjaarsnota 2011 en 2012 (voor wat betreft de financiële mutaties betreffende de grondbedrijfcomplexen), de Bestuursrapportage 2011 en afzonderlijke besluitvorming over 2011. Deze besluitvorming is met begrotingswijzigingen in de jaarverantwoording 2011 verwerkt. Het nadelig saldo is te verdelen naar 3 onderdelen: a. een nadelig resultaat op de grondbedrijfcomplexen van € 51,4 miljoen; b. het treffen van een voorziening inzake de incidentele aanvullende uitkering 2010 en 2011 voor een bedrag van € 6,9 miljoen; c. naast bovengenoemde grote nadelen een voordelig resultaat op de exploitatie van € 3,9 miljoen. Aangezien alleen onderdeel a van bovenstaande is aangepast vindt u hieronder nog een nadere toelichting: Ad. a. Nadelig resultaat grondbedrijfcomplexen In de voorlopige jaarverantwoording van 15 mei werd duidelijk dat het grondbedrijf een nadelig resultaat van € 17,3 miljoen laat zien. Daarbij werd het volgende verwerkt: Alle lopende grondexploitaties zijn geactualiseerd op basis van actuele inzichten m.b.t. de hoeveelheden, eenheidsprijzen, toekomstige prijsontwikkelingen; Het Complex Verspreide Bezittingen (CVB) is geactualiseerd, waarbij de boekwaarde per object getoetst is aan de economische waarde op basis van de huidige bestemming / huidig gebruik; Zijn de nog uit te voeren werken (NUTVW) geactualiseerd; Is één grondexploitatie begroting afgesloten, Oosteres-Noord met een tekort van ruim € 3,0 miljoen. Na aftrek van het voorziene verlies is het resterende tekort à € 28.234,- ten laste van het resultaat gebracht; Is op basis van de bovenvermelde punten de stand van de reserves en voorzieningen bepaald, wat voor de lopende grondexploitaties een aanvullende voorziening ten gevolge heeft van bijna € 9,0 miljoen en voor het CVB ruim € 8,3 miljoen; Is voor alle grondexploitaties afzonderlijk en in zijn geheel een risicoanalyse doorgevoerd; Is het resultaat en de vermogenspositie van het Grondbedrijf bepaald. Op grond van de voorjaarsnota 2012 aanvullende voorstellen gedaan van totaal € 34,1 miljoen: het deels uit de exploitatie nemen van Waterrijk betekent een extra verliesvoorziening van € 25,5 miljoen. het uit exploitatie nemen van complex Aadijk Noord, verliesvoorziening van € 4,7 miljoen. het uit exploitatie nemen Buitenhaven West, verliesvoorziening van € 1,7 miljoen. het actualiseren van de overige grondexploitaties, toename van de diverse verliesvoorzieningen van € 2,2 miljoen.

317

Het eerder aan u gemelde tekort van € 17,3 miljoen samen met de aanvullende maatregelen van € 34,1 miljoen brengen het totale verlies in het grondbedrijf over 2011 op € 51,4 miljoen. Op basis van de door u genomen besluiten bij de Voorjaarnota 2012 hebben wij de paragraaf Grondbeleid in onderliggend boekwerk aangepast. 3. Middeleninzet: Het resultaat 2011 is als volgt bestemd/tot stand gekomen: V=voordeel N=nadeel

Rekeningresultaat voor verrekening met reserves Per saldo verrekend met de reserves

€ 51.148.000 N 3.237.000 N Resultaat voor bestemming €

54.385.000 N

Bij(+)/af (-/-): voorstellen resultaatbestemming:

1. 2. 3.

4.

Reeds besloten in de raadsvergadering van 15 mei 2012 registratienummer 1200211) : Over te hevelen restantbudgetten Afwikkeling incidentele subsidie Tactus, storting in de reserve overlopende werken Storting reserve CJG Reeds besloten in de raadsvergadering van 21 juni 2012 registratienummer 1200210): Vrijval diverse reserves conform besluitvorming Vjn 2012

€ -

717.400 -/103.200 -/-

-

454.000 -/-

-

48.369.000 + € 47.094.400 + Resultaat na bestemming; nadelig saldo 2011 € 7.290.600 N

Het nadelige saldo van de jaarverantwoording 2011 na resultaatbestemming van € 7.290.600 wordt conform de geldende gedragslijn ten laste gebracht van de algemene reserve. Ten aanzien van de hoogte van de algemene reserve geldt de norm dat het minimum van de algemene reserve gelijk is aan 10% van de algemene uitkering. Op grond van de jaarverantwoording 2011 bedraagt de algemene uitkering € 88 miljoen, dit houdt in dat de algemene reserve in ieder geval € 8,8 miljoen moet bedragen. Bij de voorjaarsnota 2012 is een meerjarig verloop van de algemene reserve weergegeven. De algemene reserve staat de komende jaren onder druk. Het college heeft dan ook besloten om incidentele meevallers, die zich voordoen, te gebruiken om de algemene reserve weer op peil te brengen.

Wij stellen u voor te besluiten conform het bijgevoegde ontwerp-raadsbesluit.

Burgemeester en Wethouders van Almelo, de secretaris, de burgemeester,

mr. G.A. de Haan

J.H.M. Hermans-Vloedbeld

Bijlagen: 6102 Jaarverantwoording 2011 Nr. begrotingswijziging:

318

De Raad van de Gemeente Almelo; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders; besluit: 1. De jaarverantwoording 2011 van de gemeente Almelo vast te stellen en de daarin opgenomen toelichtingen, analyses, conclusies en aanbevelingen te aanvaarden als verantwoording van het college over het gevoerde beleid en beheer in 2011; 2. De lasten en de baten over het jaar 2011 vast te stellen op € 389.632.000 respectievelijk € 335.247.000 en daarmee het resultaat voor bestemming te bepalen op € 54.385.000 nadelig; 3. Het resterende nadelige saldo van de jaarverantwoording 2011 van € 7.290.600 (na reeds eerder vastgestelde resultaatbestemmingen) conform de geldende gedragslijn ten laste te brengen van de algemene reserve; 4. Het balanstotaal ultimo 2011 vast te stellen op € 418.344.000.

Gedaan ter openbare vergadering van 10 juli 2012. de griffier,

de burgemeester,

drs. C.M. Steenbergen

J.H.M. Hermans-Vloedbeld

319