Het HBD maakt zich sterk voor een gezonde detailhandel waarin het goed ondernemen en werken is. In het HBD werken samen:

JAARVERSLAG 2012

Het HBD maakt zich sterk voor een gezonde detailhandel waarin het goed ondernemen en werken is. In het HBD werken samen:

2

HBD | Jaarverslag 2012

JAARVERSLAG 2012


3

Inhoudsopgave

Voorwoord7 1. Missie, visie en strategie

8

2. De detailhandel in 2012

10

3. Kenniscentrum HBD 3.1 Basisinformatie 3.2 Brancheprojecten 3.3 Ontwikkelingsonderzoek 3.4 Resultaten en vervolg

11 11 11 14 14

4. Arbeidsmarkt en Sociale Zekerheid 4.1 Nieuwe versie informatiebrochures 4.2 Arbeidsmarktinformatiesysteem 4.3 Servicepunten Detailhandel naar UWV 4.4 Resultaten en vervolg

15 15 15 15 15

5. Bestrijding van winkelcriminaliteit 16 5.1 Keurmerk Veilig Ondernemen blijft effectief 16 5.2 Lokale website stimuleert de samenwerking16 5.3 Succesvolle Roadshows 16 5.4 Afrekenen met winkeldieven 17 5.5 Veiligheidstrainingen van het HBD 17 5.6 Slachtofferhulp Detailhandel 17 5.7 Week van de Veiligheid 18 5.8 De campagne Hoe veilig is uw zaak? 18 5.9 Resultaten en vervolg 18 6. Onderwijs en scholing 19 6.1 HBD Cursuswinkel 19 6.2 ESF-subsidies voor het MKB 19 6.3 Pilot Vakcollege stimuleert instroom vmbo en mbo 19 6.4 Nieuwe e-learning module ‘Maak een veiligheidsplan voor je winkel’ 20 6.5 Resultaten en vervolg 20 7. Ruimtelijke ordening 7.1 Advies voor kleine kernen 7.2 Servicekosten beoordeeld 7.3 HBD-adviseurs bieden lokaal hulp 7.4 Resultaten en vervolg

4

21 21 21 21 22

8. Innovatie en Betalingsverkeer 8.1 Het Nieuwe Winkelen 8.2 Het nieuwe samenwerken 8.3 Sturen op cijfers 8.4 Monitor betalingsverkeer 8.5 Website kassakiezer.nl 8.6 Resultaten en vervolg

23 23 24 25 25 25 25

9. Duurzaam ondernemen 9.1 Nieuwe website voor duurzaam ondernemen 9.2 Positiestudie duurzaam ondernemen in de detailhandel 9.3 Best practices Duurzaam Ondernemen 9.4 De Digitale Energiecoach 9.5 HBD draagt zorg voor registratie bij NVWA 9.6 Overleg Consumentenaangelegenheden 9.7 Training consumentenrecht 9.8 Resultaten en vervolg

26

10. Sectorondersteuning via subsidieprogramma’s 10.1 Programma professionalisering detailhandel (PPD) 10.2 Programma Ondersteuning Belangen behartiging Detailhandel (POBD) 10.3 Programma Ondersteuning Belangenbehartiging Ambulante Detailhandel (POBAD) 11. Bestemmingsheffingen 11.1 Commissie Detailhandel in Aardappelen, Groenten en Fruit 11.2 Commissie Markt-, Straat- en Rivierhandel (ambulante handel) 11.3 Commissie Detailhandel Bloemen en Planten 11.4 Commissie Brood en Banket 11.5 Commissie Dieren en Dierenbenodigdheden 11.6 Commissie Modedetailhandel MKB 11.7 Commissie Sportdetailhandel 11.8 Commissie mkb-supermarkten 11.9 Commissie detailhandel in Wild en Gevogelte 11.10 Commissie Wonen

26 26 26 27 27 27 27 27

28 28 28

28 29 29 30 31 31 31 32 32 32 33 33


12. Het bestuur 12.1 Samenstelling bestuur (31 december 2012) 12.2 Samenstelling commissies 12.3 Vergoedingen voorzitter, bestuurs- en commissieleden 12.4 Code goed bestuur 12.5 Verslag van de Auditcommissie HBD 2012

35

13. De organisatie 13.1 Organisatiestructuur 13.2 Personeels- en organisatiebeleid 13.3 MVO binnen het HBD 13.4 Ondernemingsraad

38 38 39 40 40

14. Financiën 14.1 Geconsolideerde balans 14.2 Rekeningen van baten en lasten HBD en commissies 2012

42 42

14. Registratie en Heffing

46

35 36 37 37 37

44

Bijlagen47 Bijlage 1: De Heffingsstructuur 48 Bijlage 2: Verordeningen Hoofdbedrijfschap Detailhandel 2012 51 Bijlage 3: Wettelijk kader en werkingssfeer HBD 52

Dit jaarverslag vormt samen met de Jaarrekening de officiële verantwoording van het HBD over 2012. Eerder dit jaar verscheen de Terugblik, een populair overzicht van onze activiteiten. U kunt de Terugblik nog downloaden van onze site of bestellen via [email protected]


5

6


Voorwoord

2012 was een jaar van uitersten voor het Hoofdbedrijfschap Detailhandel. Op tal van onderwerpen zijn aansprekende successen behaald voor de sector. Maar het was ook het jaar waarin het bestuur heeft besloten de activiteiten van het HBD af te bouwen in het kader van de aanstaande opheffing van de producten bedrijfschappen. Niemand in de detailhandel kon in 2012 om Het Nieuwe Winkelen heen. Het HBD heeft het veranderend consumentengedrag en de wijze waarop de detailhandel daarop kan reageren luid en duidelijk over het voetlicht gebracht. Het Nieuwe Winkelen is, behalve in onze eigen pilot in Veenendaal, op tal van andere plaatsen in Nederland opgepakt. Brancheorganisaties zagen het als een aanleiding om in discussie te gaan met de leden. Gemeenten en vastgoedontwikkelaars toonden belangstelling in samenwerking met de lokale ondernemers. De samenwerking tussen ondernemingen in de detailhandel, de gemeenten en andere lokale partijen staat ook centraal in ons werk op het terrein van de bestrijding van winkelcriminaliteit en de ruimtelijke ordening. In 2012 begeleidden we weer een groot aantal KVO-trajecten, waarin ondernemers, gemeente en politie samenwerken aan de bevordering van de lokale veiligheid, ondersteund door maatregelen als ‘Afrekenen met winkeldieven’ en het Collectief Winkelverbod. Op lokaal niveau bleven de bereikbaarheid en aantrekkelijkheid van winkelgebieden belangrijke onderwerpen. Onze ruimtelijk economisch adviseurs waren in een groot aantal gemeenten actief om te adviseren hoe winkelgebieden goed kunnen functioneren. Krimp en in toenemende mate leegstand waren daarbij belangrijke thema’s. Een andere belangrijke samenwerking voor het HBD is die met de branche- en koepelorganisaties in de sector. Samen met deze organisaties werkten we aan tal van sector- en branchespecifieke onderwerpen, waaronder arbeidsmarkten duurzaamheidsbeleid, professionalisering en branchegericht onderzoek. 2012 was ook het jaar waarin de politiek besloot tot opheffing van de producten bedrijfschappen. Het HBD-bestuur zet zich in 2013 in om de activiteiten van het HBD zo veel mogelijk aan andere organisaties over te dragen of zorgvuldig af te bouwen. Eind 2013 staakt het HBD de activiteiten. Door deze aanpak kunnen we de afbouw zorgvuldig laten verlopen. We streven er naar de kennis en ervaring zo goed mogelijk beschikbaar te houden voor de sector. Zo is ten tijde van het schrijven van dit jaarverslag ons KVO-team ondergebracht bij het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) en de regeling ‘Afrekenen met Winkeldieven’ bij Detailhandel Nederland. Via onze website blijven gedurende heel 2013 de feiten en cijfers en onze kennis over de sector beschikbaar en als activiteiten worden overgedragen verwijzen wij u door.

Elrie Bakker-Derks Hans Verweij Voorzitter HBD Directeur HBD


7

1. Missie, visie en strategie

Het Hoofdbedrijfschap Detailhandel maakt zich sterk voor een gezonde detailhandel waarin het goed ondernemen en werken is. In 2008 heeft het Algemeen Bestuur van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) de missie, visie en strategie geformuleerd en vastgelegd in de strategische focus. Deze waren ook in het verslagjaar nog leidend. Echter vooruitlopend op de (politieke) besluitvorming is in 2012 al een start gemaakt met de afbouw van activiteiten. Zo werden de activiteiten met betrekking tot arbeidsmarkt en op het gebied van duurzaamheid eind 2012 geheel beëindigd.

Missie Het HBD is een paritaire samenwerking van de werkgevers- en werknemersorganisaties in de detailhandel en zet zich in voor alle ondernemers en werknemers in de detailhandel, van grote en kleine ondernemingen, georganiseerd en ongeorganiseerd. Het HBD is de onafhankelijke partij die actoren in de detailhandel verbindt met andere partijen zoals (lokale) overheden of (belangen)organisaties. Dankzij het HBD profiteert de detailhandel optimaal van de aanwezige kennis, diensten en producten in het netwerk.

Visie Nederland heeft een vitale detailhandel nodig, die in elk opzicht professioneel is. De detailhandel is een belangrijke motor van de economie, met de gehele Nederlandse bevolking als klant. Een op de tien banen in Nederland is een baan in de detailhandel. In totaal geeft de sector werk aan meer dan 820.000 mensen. De detailhandel vervult ook een belangrijke maatschappelijke functie: de sector draagt bij aan de leefbaarheid van steden en dorpen en bevordert de gemeenschapszin. De detailhandel bestaat voor het merendeel uit zelfstandige ondernemers. Het is een buitengewoon dynamische sector, de drempel tot toetreding is laag. Elk jaar starten duizenden mensen een bedrijf in de detailhandel. De sector heeft er belang bij dat de detailhandel goed is georganiseerd. Het HBD ondersteunt brancheorganisaties, regionale organisaties, koepels en werknemersorganisaties bij het versterken van de organisatiegraad.

Strategie Het HBD stimuleert en ondersteunt de sector detailhandel door op een vraaggestuurde manier zaken op te pakken die in het algemeen belang zijn van de sector en die níet door andere partijen (kunnen) worden uitgevoerd. Dit betekent in de praktijk dat activiteiten van het HBD altijd moeten kunnen rekenen op de steun van zowel de werkgevers- als de werknemersorganisaties. In 2012 is in dat gezamenlijk overleg gekozen voor het nemen van eigen regie over een verantwoorde afbouw van het HBD zodat activiteiten zorgvuldig afgerond of overgedragen kunnen worden. De aanzet tot afbouw uit 2012 wordt in 2013 verder geffectueerd.

Projectmatig en flexibel Het HBD werkt projectmatig. Dit maakt dat er steeds een duidelijke relatie gelegd kan worden tussen de te plegen inspanning en de beoogde resultaten. Voor alle projecten die door het HBD of een van de partners worden gestart, worden sinds 2009 concrete projectvoorstellen voorgelegd aan en besproken in het Algemeen Bestuur van het HBD. Ook in 2012 is vier maal een voortgangsrapportage behandeld in het Algemeen Bestuur.

8


PBO-toets Het HBD hanteert bij het beoordelen van plannen, zowel in het kader van de beleidsthema’s als in het kader van de bestemmingsheffingen en subsidies een zogenoemde PBO-toets. De voorwaarden zijn: • het doel van de projecten en activiteiten is herleidbaar tot de taken en bevoegdheden van het bedrijfslichaam, bedoeld in artikel 71 van de wet en in zijn instellingsbesluit; • het doel van de projecten en activiteiten is niet of niet goed te bereiken door middel van financiering door privaatrechtelijke organisaties; • het bedrijfslichaam kan de projecten en activiteiten niet of niet goed zelf uitvoeren; • de projecten en activiteiten komen in beginsel ten goede aan alle ondernemingen waarvoor het bedrijfslichaam is ingesteld, of die behoren tot een bepaalde branche of sector binnen zijn werkingssfeer, en de daarbij betrokken personen; en • er is voorzien in een tijdige evaluatie van de doelmatigheid en de doeltreffendheid van de projecten en activiteiten. Deze ‘PBO-toets’ is ook leidende bij de verdere uitwerking van de afbouw van het HBD.

Vooruitblik 2013: Het HBD bouwt activiteiten af. In december 2012 heeft het Algemeen Bestuur besloten de activiteiten van het HBD geheel af te bouwen. Eind 2013 moeten de HBD-activiteiten overgedragen dan wel gestopt zijn. Activiteiten gericht op de lokale ondersteuning met betrekking tot bereikbaarheid en aantrekkelijkheid van winkelgebieden blijven het hele jaar beschikbaar. Ook de basisinformatie (met name bereikbaar via de website) wordt gedurende 2013 gegarandeerd. De activiteiten in het kader van de bestrijding van winkelcriminaliteit worden in het voorjaar van 2013 aan andere partijen overgedragen.


9

2. De detailhandel in 2012

De economische omstandigheden zijn nog steeds verre van gunstig voor de meeste branches in de detailhandel. In 2012 kromp de economie met bijna 1%, de gemiddelde koopkracht ging - mede dankzij overheidsmaatregelen - behoorlijk achteruit, de werkloosheid nam toe en de prijzen groeiden harder dan de lonen. Voor het vijfde jaar op rij daalde het reëel beschikbare inkomen van huishoudens. Daarnaast zit de woningmarkt vanwege de lagere prijzen en het dalende aantal verkochte woningen al enkele jaren op slot en is het consumentenvertrouwen laag. Uiteraard heeft dat allemaal zijn weerslag op de houding en het uitgavenpatroon van consumenten. Er wordt meer gespaard dan voorheen en grote aankopen worden kritisch afgewogen of uitgesteld. De totale consumptieve bestedingen van huishoudens zaten in 2012 dan ook in de min. Vooral aan duurzame goederen werd minder uitgegeven. De non-food-detailhandel realiseerde daardoor in totaal bijna 4% minder omzet en verkocht bijna 5% minder producten dan in 2011. Met name in de woon-, mode- en doe-het-zelfbranches hadden relatief veel ondernemers te maken met terug lopende omzetten. Het detaillistenvertrouwen bereikte in 2012 een laagte-record. Ruim de helft van de non-foodondernemers rekende voor begin 2013 op een lagere omzet dan een jaar eerder. Met name in de non-foodsector daalde de vraag naar arbeid en verwachtten relatief veel ondernemers dat ze minder personeel nodig zouden hebben. In de totale detailhandel stonden eind 2012 bijna 30% minder vacatures open dan in dezelfde periode een jaar eerder. Dat staat overigens niet op zichzelf. In het totale bedrijfsleven en bij de overheid slonk het aantal vacatures met bijna 20%. Voor de detailhandel in dagelijkse producten waren de resultaten minder nijpend. Dat is precies volgens de economische “wet” dat in tijden van hoogconjunctuur de afzet van duurzame goederen hogere pieken laat zien dan de verkoop van food, maar tijdens laagconjunctuur staan daar diepere dalen tegenover. Bijvoorbeeld de supermarktbranche die in 2012 een omzettoename van 3% liet zien, zij het dat die voornamelijk te danken was aan prijsstijgingen en dat de winstgevendheid meer onder druk staat. Ook de drogisterijbranche zat in de plus. De foodspeciaalzaken echter hadden over het algemeen nog steeds te maken met teruglopende omzetten. Het aantal speciaalzaken blijft afnemen. Toch is het niet alleen kommer en kwel in de detailhandel. Vanzelfsprekend zijn er genoeg ondernemers, klein of groot, die zich dankzij een goede bedrijfsstrategie onderscheiden van de rest via bijvoorbeeld assortiment, service of prijs. En hoeveel consumenten ook zuiniger aan zijn gaan doen, via internet zijn ze kooplustiger dan voorheen. De totale online bestedingen blijven in de lift zitten: in 2012 gaven consumenten online 10% meer uit aan non-food detailhandelsproducten dan een jaar eerder. En zulke toenames gelden niet alleen voor de producten waarbij men zo’n groei mag verwachten (zoals muziek, films en games); ook mode, huishoudelijke apparatuur, tuinartikelen en speelgoed vinden gretig aftrek via internet, terwijl de verkoop daarvan via de fysieke kanalen flink is afgenomen. Wat de toekomst brengt weet niemand zeker. Toch laat een spoedig herstel van de economie nog even op zich wachten. In 2013 zullen de economie, de koopkracht en de consumptie nog licht krimpen. Dat betekent voor de detailhandel dus nog alle zeilen bijzetten. Een omzetdaling van 1% voor de totale detailhandel ligt in de lijn der verwachting. Maar dat is het totaalplaatje. Ongetwijfeld zullen er zoals altijd - kansen zijn om de terughoudende, maar op internet koopgrage consument de (web) winkel in te zien krijgen, te laten terugkomen en een voldoende conversie te realiseren (het percentage bezoekers dat daadwerkelijk tot kopen overgaat).

10


3. Kenniscentrum HBD

Het is voor een dynamische sector als de detailhandel van groot belang dat steeds voldoende betrouwbare informatie – kennis – beschikbaar is. Als kenniscentrum brengt het HBD vraag en aanbod naar kennis over de detailhandel bij elkaar. Het HBD inventariseert de vraag naar, verzamelt en creëert kennis en verwerkt deze vervolgens zodanig dat iedere (startende) ondernemer en medewerker in de detailhandel er zijn voordeel mee kan doen. Verspreiding van de kennis gaat hoofdzakelijk via de website: www.hbd.nl, daar kunnen geïnteresseerden (meestal gratis) studies, rapporten, feiten, cijfers, adviezen en hulpmiddelen bekijken en/of downloaden. De kennis die het HBD verspreidt kunnen we verdelen in drie soorten: 1. Basisinformatie; 2. Brancheprojecten; 3. Ontwikkelingsonderzoek.

3.1 Basisinformatie Iedere onderneming, iedere branche wil kunnen beschikken over betrouwbare basisinformatie. Het HBD stelt dergelijke basisinformatie samen. Hierbij gaat het om statistische, (bedrijfs-) economische gegevens over de sector als geheel en de afzonderlijke branches. Deze informatie wordt breed gebruikt in de detailhandel, door de bedrijven en organisaties in de sector én door intermediairs, opleidingen en overheden. Het HBD draagt zorg voor de verzameling, opslag, bewerking, interpretatie en verspreiding van al die basisgegevens. De verspreiding van de informatie loopt via verschillende kanalen: • de website www.hbd.nl; • gedrukte publicaties, zoals het Kwartaalbericht Detailhandel, het Jaarboek Detailhandel en de eigen HBD-pagina’s in het magazine Retailtrends • vaste leveringen voor publicaties van derden, zoals jaarboeken van brancheorganisaties en cijfers voor banken; • perspublicaties; • de infodesk van het HBD, waar dagelijks vele vragen binnenkomen van ondernemers, medewerkers, studenten en andere belangstellenden in en rond de sector. Maandelijks worden de omzetontwikkelingen van de totale detailhandel en 16 branches bijgewerkt op www.hbd.nl. Het gaat om de branches computershops, doe-het-zelfzaken, drogisterijen, huishoudelijke-artikelenzaken, juweliers, modezaken, pompshops, rijwielzaken, schoenenzaken, slagerijen, speelgoedzaken, slijterijen, supermarkten, tuincentra, wit- en bruingoedzaken en woonzaken. In het kader van de basisinformatie werkt het HBD nauw samen met het CBS. Deze samenwerking is vastgelegd in een convenant.

3.2 Brancheprojecten Een belangrijk deel van het HBD-onderzoeksbudget wordt ingezet voor branchespecifieke projecten. Deze onderzoeksprojecten dragen bij aan de professionalisering van de verschillende branches in de sector. Het initiatief voor deze projecten ligt bij de brancheorganisatie(s), die ook een belangrijke rol spelen bij de uitvoering van het onderzoek. Hierdoor is de branche-informatie volledig vraaggestuurd. De resultaten van de projecten komen beschikbaar voor alle ondernemingen in de detailhandel. Daarnaast streeft het HBD ernaar de kennis en ervaring die in de onderzoeken wordt opgedaan, ook in andere branches toe te passen.


11

In 2012 zijn onder meer de volgende projecten afgerond.

Samen met VNV Communicatiewinkel voor de visspecialist Met hulp van het HBD is in 2011 de website www.visbank.nl opgezet. In 2012 is de site verder inhoudelijk ingevuld. De Visbank helpt de visspecialist bij zijn alledaagse reclamevoering. De site biedt onder meer praktijkvoorbeelden en het VPNL Compleet Pakket: een complete en gedegen aanpak voor reclameactiviteiten. Doel van de Visbank is de marktpositie van de branche verder te versterken.

Samen met ADN Arbo in de AGF-branche Twee jaar geleden inventariseerden ADN en HBD hoe ondernemers in de AGF-branche omgaan met de verplichte Risico-inventarisatie & Evaluatie (RI&E). Het onderwerp bleek bij veel bedrijven niet hoog op de agenda te staan. Een aantal ondernemers is toen begeleid bij het opstellen/uitvoeren van een digitale RI&E, waarmee werd voldaan aan de wettelijke verplichting. De lijst met aandachtspunten die de inventarisatie oplevert werd aan de ondernemers meegegeven als ‘huiswerk’. De ondernemer is wettelijk verplicht om aan de hand daarvan een plan van aanpak op te stellen. Om het project af te ronden is in 2012 opnieuw contact opgenomen met een aantal ondernemers die destijds meededen aan het project. Geconcludeerd kan worden dat de bewustwording bij de deelnemende ondernemers is vergroot, maar dat de RI&E in de dagelijkse drukte toch vaak weer op de achtergrond raakt. Een aantal aandachtspunten is door de ondernemers wel opgenomen in de dagelijkse bedrijfsvoering.

Samen met KNDB Startersloket voor drogisten Het aantal verkooppunten binnen de drogisterijbranche neemt af, zeker onder zelfstandigen. Vergrijzing speelt hierbij een belangrijke rol, maar ook een onvoldoende aanwas van nieuwe (jonge) ondernemers is een oorzaak van de afname. De drogisterijbranche lijkt onder starters niet populair en zij die wel starten blijken niet altijd voldoende voorbereid, met als gevolg dat een aantal ook weer afvalt. Ook de noodzaak om te beschikken over branchespecifieke opleidingen, zoals kennis van geneesmiddelen, blijkt een drempel. Tien jaar geleden was dit beeld heel anders: de branche floreerde en had een grote aantrekkingskracht op (jonge) medewerkers en ondernemers. Reden voor de KNDB om extra aandacht te geven aan starters. Daartoe is samen met het HBD een laagdrempelig online startersloket ingericht: www.eengezondekeus.nl. De site biedt eenvoudige en snel te achterhalen branche-informatie, met verschillende tools, stappenplannen en links naar belangrijke instanties, plus individueel advies om de aankomend ondernemer te helpen zijn weg te vinden. Ook is er een brochure uitgebracht waarin deze informatie is terug te vinden.

Samen met VBW ‘Omarm de bloemist’ De bloemist is het belangrijkste verkoopkanaal van bloemen en planten in Nederland. De laatste jaren dreigt echter steeds meer concurrentie vanuit andere branches. Daarom zijn HBD en VBW samen met ketenpartners (veredelaars, kwekers, veilingen, groothandelaren en Bloemenbureau Holland) het ketenbrede initiatief Omarm de bloemist gestart. Het project biedt bloemisten ondersteuning bij de lokale profilering van hun zaak. Na een intakegesprek– waar liggen wensen en kansen? – doen VBW en Versplatform Nederland de ondernemer een voorstel voor een marketingplan en helpen ze de bloemist vervolgens bij de uitvoering van (communicatie)activiteiten. Beter zicht op btw In de bloemendetailhandel is sprake van een complexe btw-situatie. Er wordt gewerkt met producten met een laag, een hoog en een gemengd tarief. Ook was in het verleden sprake van regionaal afwijkende fiscale regimes, omdat inspecteurs wetgeving verschillend interpreteerden. Om aan deze onduidelijkheid een einde te maken heeft VBW in 2010 met de Belastingdienst afspraken gemaakt over de toepassing van btw-regels door de bloemist. Deze afspraken zijn vastgelegd in een convenant. Na een jaar werkte zo’n 20% van de bloemisten volgens het convenant en bleken de regels voor zowel bloemisten als accountants een stuk duidelijker geworden. Met hulp van het HBD heeft VBW in 2011 en 2012 de inhoud van het convenant verder onder de aandacht gebracht van bloemisten en accountants, om te bevorderen dat er nog meer volgens het convenant gewerkt gaat worden. Dit gebeurde onder meer via persoonlijke voorlichting, communicatie in vakbladen, nieuwsbrieven en een speciale helpdesk voor vragen over de btw.

12


Samen met NBPW Nieuwe hygiënecode poeliers In 2011 is een nieuwe hygiënecode voor het poeliersbedrijf geïntroduceerd. De nieuwe code is aangepast aan ontwikkelingen in de wetgeving en stelt de poelier in staat zijn ‘processen’ nog beter te beheersen. Ter introductie van de code is in 2012 een landelijke bijeenkomst georganiseerd voor ondernemers en werknemers. Daarnaast zijn er nieuwsbrieven aan de poeliers verzonden waarin de wijzigingen en bijzondere aandachtspunten van de nieuwe code worden behandeld.

Samen met Vakcentrum Het Nieuwe Winkelen in de levensmiddelenbranche Vakcentrum wil de zelfstandige supermarkten optimaal voorbereiden op de veranderingen in het koop- en winkelgedrag van de huidige consument. Consumenten gaan zich, voorafgaand aan een aankoop, steeds meer online oriënteren en maken gebruik van meerdere kanalen tijdens een koopcyclus. De winkel als verkoopkanaal is niet meer vanzelfsprekend. In het kader van dit project heeft het HBD in 2012 een serie workshops laten verzorgen. Op basis van de ervaringen uit deze workshops is er voor Vakcentrum een handboek Het Nieuwe Winkelen samengesteld. Dit handboek wordt als werkboek gebruikt voor extra workshops voor ondernemers. Vakcentrum heeft inmiddels een abonnement op het handboek, dat regelmatig wordt bijgewerkt. Ook komen er aanvullende workshops. Supermarktondernemer aan zet In 2012 verscheen het rapport Supermarktondernemer aan zet. Het is het resultaat van een onderzoek naar de veranderende omgeving van de supermarktondernemer. We zien tal van veranderingen, in winkellandschap, koop- en winkelgedrag, bevolkingssamenstelling, verhoudingen in de keten et cetera. Ook zijn er nieuwe markten in opkomst. Wat betekent dit voor de ondernemer en hoe kan hij (blijvend) succesvol ondernemen in een sector met grote concurrentie, ook van het GWB? In het rapport staan tal van handreikingen en suggesties. U kunt het rapport downloaden op www.hbd.nl/supermarkten

Samen met NJU Geen drempels voor digitaal samenwerken Ketendigitalisering en digitaal samenwerken scoorden in de Nederlandse Juweliers- en Uurwerkenbranche (NJU) tot nog toe niet hoog, ondanks de noodzaak daartoe vanwege de snel veranderende markt. Uit eerdere projecten bleek dat er nog een aantal basisvoorzieningen ontbrak. In 2012 zijn fundamentele voorzieningen opgezet om ondernemers tot ketendigitalisering aan te sporen. Er is een branchespecifiek communicatieplatform opgericht, er zijn cruciale koppelingen gemaakt en er is een hand-out ontwikkeld.

Samen met HISWA Watersport op koers Consumenten oriënteren en kopen steeds vaker online. Ook de watersportdetailhandel ondervindt de gevolgen hiervan en moet de koers aanpassen, zo blijkt uit het onderzoek Visie op de koers van de watersportdetailhandel, dat in 2012 in opdracht van het HBD en HISWA werd uitgevoerd. Er dient zich een nieuwe generatie watersporters aan die veelal online wil oriënteren en kopen en zo eenvoudig mogelijk gebruik wil maken van producten en activiteiten in de watersport. De sector zal het aanbod veel beter op deze watersporter moeten gaan afstemmen. Men wil liever huren dan kopen en heeft geen zin meer in ‘gedoe’, ook niet op de eigen boot. De watersportdetailhandel krijgt daarmee een andere rol. Een groot deel van de omzet wordt in de toekomst via internet afgehandeld en in de winkel wordt vooral expertise en merkkennis belangrijk; de consument komt straks alleen nog fysiek naar de winkel voor persoonlijke specialistische kennis. Het rapport is beschikbaar via www.hbd.nl/sportzaken

Samen met BETA E-learningmodule tankstationbranche In de branche van de tankstations zijn verschillende ontwikkelingen gaande. De marges staan stevig onder druk door de hoge benzineprijzen en de benzineverkoop daalt vanwege de hoge olieprijzen en door steeds zuinigere auto’s. De verkopen in de shops worden daarom steeds belangrijker voor de bedrijfsvoering. Om die shopverkopen te verhogen heeft BETA met hulp van het HBD een online verkooptraining ontwikkeld, bedoeld om de verkoopvaardigheden en de professionaliteit van medewerkers in de branche te verbeteren. De e-learningmodule is beschikbaar via www.mijnbranchepaspoort.nl


13

Samen met BOVAG Het Nieuwe Winkelen in de tweewielerbranche Ook Bovag wil de ondernemers in de tweewielerbranche (rijwielzaken) optimaal voorbereiden op de veranderingen in het koop- en winkelgedrag van de huidige consument. Consumenten gaan zich, voorafgaand aan een aankoop, steeds meer online oriënteren en maken gebruik van meerdere kanalen tijdens een koopcyclus. De winkel als verkoopkanaal is niet meer vanzelfsprekend. In het kader van dit project heeft BOVAG in 2012 een serie workshops laten verzorgen. Op basis van de ervaringen uit deze workshops is er voor BOVAG een handboek Het Nieuwe Winkelen samengesteld. Dit handboek wordt als werkboek gebruikt voor extra workshops voor ondernemers. BOVAG heeft inmiddels een abonnement op het handboek, dat regelmatig wordt bijgewerkt. Ook komen er aanvullende workshops en wordt er een e-learning applicatie ontwikkeld. Zo kan BOVAG haar leden straks ook online leren om optimaal in te spelen op het veranderende consumentengedrag.

Samen met NVVW Social media voor verfen behangspeciaalzaken Gebruik van social media lijkt een goed middel om te zorgen voor een laagdrempeliger imago van de verfen behangspeciaalzaken. Ook kunnen de kwaliteiten van deze branche – deskundigheid en goede service – goed over het voetlicht worden gebracht. Om ondernemers te helpen bij het inzetten van social media is een website met praktische tips en ideeën opgezet: www.socialmediavbs.nl

3.3 Ontwikkelingsonderzoek Ondernemingspanel Ieder kwartaal ondervraagt het HBD 700 ondernemers in het zogenoemde Ondernemingspanel. Het gaat om een vast panel, samengesteld op basis van een representatieve steekproef met stratificaties naar grootteklassen en food/non-food. Ook in 2012 zijn weer vier (kwartaal)metingen uitgevoerd die waardevolle informatie hebben opgeleverd ten behoeve van de beleids- en productontwikkeling van het HBD. In elke meting is ook gevraagd naar de omzetverwachtingen (stemmingsindex).

3.4 Resultaten en vervolg In het kader van de afbouw van het HBD zijn de brancheprojecten voor het grootste deel afgerond in 2012. Enkele projecten worden in het eerste kwartaal van 2013 afgerond. In 2013 ligt de prioriteit bij het op een goede wijze garanderen van de continuïteit en toegankelijkheid van de basisinformatie voor ondernemingen in de detailhandel en alle andere belanghebbenden.

14


4. Arbeidsmarkt en Sociale Zekerheid 4.1 Nieuwe versie informatiebrochures In april 2012 is de herziene brochure Arbo, ziekteverzuim en re-integratie verschenen. Dit deel van de brochurereeks Personeelsmanagement verschijnt als enige in druk. Van de overige zes delen van de reeks verscheen in september een geüpdate digitale versie in een vraag- en antwoordmodule. Ook de checklisten om de bedrijfshulpverlening in een winkelstraat of winkelcentrum gezamenlijk te regelen alsmede de Arbowaaier zijn in 2012 geactualiseerd. Eind november verscheen een nieuwe versie van de brochure Welkom in de winkel, een inwerkprogramma voor nieuwe medewerkers.

4.2 Arbeidsmarktinformatiesysteem In oktober heeft het HBD een nieuw informatiesysteem opgeleverd dat zeer gedetailleerde informatie geeft over de arbeidsmarkt in de sector. Er was al jaren vraag naar een goed systeem, dat inzicht verschaft in arbeidsmarkten scholingsgegevens op branche- en regioniveau. Het nieuwe informatiesysteem geeft een breed inzicht in feiten en cijfers, bijvoorbeeld over de omvang van de werkgelegenheid, de te verwachten vacatures/krimp, tekorten/overschotten per branche en ook per regio, leeftijdscategorie en opleidingsniveau. Alle meest recente sector- en branchegegevens zijn beschikbaar via www.arbeidsmarktdetailhandel.nl, ook in 2013.

4.3 Servicepunten Detailhandel naar UWV Het HBD ondersteunde de afgelopen jaren ondernemers- en winkeliersverenigingen die in hun gemeente een Servicepunt Detailhandel wilden oprichten. Als gevolg van ingrijpende bezuinigingen en veranderingen in de dienstverlening van het UWV, die in het tweede kwartaal van 2011 zijn ingezet, is de uitbreiding van het aantal servicepunten in 2011 deels stopgezet. Het UWV moet uiterlijk in 2014 toe naar dertig regionale kantoren van waaruit de dienstverlening wordt geleverd. Alle bestaande Servicepunten Detailhandel op een na worden hierin ondergebracht en gaan op in 26 Werkgevers servicepunten van het UWV. In deze Werkgeversservicepunten staat de vraag van de werkgever centraal en is in die zin het doel van de voormalige Servicepunten Detailhandel overgenomen. Op een aantal Werkgeversservicepunten blijft de naam Servicepunt Detailhandel gehandhaafd, onder meer in Eindhoven, Nijmegen, Groningen en Rotterdam. In een aantal grote steden waar nog geen Servicepunt Detailhandel was ingericht, ondersteunt het HBD de ondernemersverenigingen bij het maken van afspraken met gemeente, UWV en lokale partijen in m.n. het onderwijs. Dit gebeurt onder meer in Rotterdam, Amsterdam en Den Haag.

4.4 Resultaten en vervolg De bij het HBD beschikbare kennis op dit beleidsterrein is zo veel mogelijk overgedragen aan de branche- en koepelorganisaties in de sector. Daarnaast blijft de informatie over arbeid en arbeidsmarkt beschikbaar via de website van het HBD. Voor het overige zijn de activiteiten op dit gebied stilgelegd in het kader van de afbouw van het HBD.


15

5. Bestrijding van winkelcriminaliteit Winkelcriminaliteit was ook 2011 een groot probleem voor de sector. Niet alleen vanuit financieel oogpunt –de jaarlijkse schade bedraagt ruim een miljard euro- maar met name ook met het oog op het veiligheidsgevoel. Ondernemers, medewerkers en klanten moeten zich plezierig en dus veilig kunnen voelen in de winkels en winkelgebieden.

5.1 Keurmerk Veilig Ondernemen blijft effectief In 2012 werden door het HBD opnieuw 50 projecten Keurmerk Veilig Ondernemen (KVO) opgestart. Om de winkelgebieden te begeleiden naar het keurmerk beschikt het HBD over een speciaal KVOteam. Dankzij KVO verbetert de veiligheid in winkelgebieden aantoonbaar, zo blijkt steeds weer uit onderzoek. In de KVO-projecten werken ondernemers volgens een stappenplan samen met gemeente, politie en brandweer aan de bestrijding van criminaliteit en overlast in winkelgebieden. Inmiddels doen in Nederland zo’n 450 winkelgebieden mee. Zij krijgen hun eerste KVO-ster zodra de samenwerking is gerealiseerd en er bindende afspraken zijn gemaakt over de te nemen maatregelen. Daarna volgt elke twee jaar een hercertificering, die een extra HBD-ster kan opleveren. In totaal zijn er vijf sterren te verdienen.

KVO Plus In het Actieprogramma Ketenaanpak Overvallen van het ministerie van Veiligheid en Justitie gaat speciale aandacht uit naar zogenoemde Hotspots. Dit zijn gebieden met relatief veel overvallen. Het ministerie heeft het HBD gevraagd om voor deze winkelgebieden een speciale aanpak te organiseren. Het gaat hier vaak om gebieden waarin nog nauwelijks sprake is van samenwerking tussen ondernemers. Onder de naam KVO Plus wordt eerst gewerkt aan het opzetten van een ondernemersvereniging of een vorm van centrummanagement. Als dat is gelukt, kan een regulier KVOtraject worden ingezet. In 2012 zijn tien KVO Plus-trajecten van start gegaan. De KVO-projecten worden gesubsidieerd door het ministerie van Veiligheid en Justitie. Kijk ook op www.hbd.nl/kvo

5.2 Lokale website stimuleert de samenwerking Het HBD biedt een ‘basismodel’ website aan die lokale ondernemersverenigingen kunnen uitbouwen tot een ‘eigen’ website voor hun winkelgebied. In 2012 werden ruim 30 nieuwe lokale websites ingericht. Dankzij de verenigingswebsite wordt onderling communiceren tussen ondernemers een stuk eenvoudiger. Ook bij de bestrijding van winkelcriminaliteit is de website een onmisbare tool. De site heeft een handig registratiesysteem waarmee collectief winkelverbod kan worden vastgelegd. Dertig sites maken actief gebruik van deze tool, samen hebben ze ruim 1.100 personen geregistreerd met een ontzegging of een waarschuwing. Zo kunnen winkeldieven effectief uit winkelgebieden worden geweerd.

SMS-alert De collectieve website beschikt ook over een veelgebruikt sms-alarmeringssysteem. Met een smsalert waarschuwen winkeliers elkaar als er bijvoorbeeld zakkenrollers of winkeldieven in de buurt zijn, als er vals geld wordt uitgegeven, als er hulp nodig is wegens agressief gedrag in de winkel of wanneer er kinderen vermist zijn. In 2012 werden vanuit de 191 verenigingssites bijna 40.000 sms’jes gestuurd. Veel winkeliers voelen zich dankzij deze hulpmiddelen veiliger, zo zeggen ze zelf. Ook de veiligheidsmaatregelen zoals vastgelegd in het KVO kunnen via de website worden geborgd en gefaciliteerd. Kijk ook op www.hbdlokaal.nl

5.3 Succesvolle Roadshows Vanaf juli 2012 zijn door het HBD weer 12 zogenoemde Roadshows georganiseerd: regionale avonden waar ondernemers en medewerkers in de winkel leren hoe ze een overval zo goed mogelijk kunnen voorkomen, resp. hoe ze kunnen handelen als er onverhoopt toch een overval plaatsvindt. Ook winkeldiefstal en agressie komen aan de orde. Bij de organisatie van deze goed bezochte en gewaardeerde avonden werkte het HBD nauw samen met lokale partijen, zoals gemeenten, politie, KvK’s en RPC’s. Van de serie van 2012 staan nog acht bijeenkomsten gepland voor 2013. Wegens het succes van de avonden wil het ministerie van Veiligheid en Justitie de Roadshows ook daarna prolongeren.

16


5.4 Afrekenen met winkeldieven Ook in 2012 flink ‘afgerekend’ met winkeldieven In 2011 werd de landelijke regeling ‘Afrekenen met winkeldieven’ ingevoerd. Winkeliers die een winkeldief op heterdaad betrappen en aangifte doen, kunnen voor de tijd die ze daaraan kwijt zijn een eis tot schadevergoeding neerleggen bij de winkeldief. Het HBD incasseert namens de winkelier. Sinds de start van het project in maart 2011 heeft een op de twintig winkels zich voor de regeling aangemeld. Er zijn 9.507 claims ingediend, waarvan er 7.202 in behandeling konden worden genomen. Hiervan zijn er inmiddels 4.199 uitbetaald. Een winkeldiefstal is behalve een strafbaar feit ook een onrechtmatige daad. De schade ten gevolge van een onrechtmatige daad mag de winkelier conform het Burgerlijk Wetboek verhalen op de dader. Dit staat los van het strafrechtelijke traject. De vergoeding voor de tijd die een winkelier kwijt is aan de afhandeling van de winkeldiefstal is vastgesteld op 151 euro. Ook de kosten van directe schade, bijvoorbeeld door verwijdering van beveiligingslabels of het vernielen van verpakkingen, kunnen op de winkeldief worden verhaald. Winkeliers die aan de regeling meedoen melden zich eerst aan via www.afrekenenmetwinkeldieven.nl. Daarna ontvangen zij van het HBD schadeverhaalformulieren en de toolkit Eerste Hulp bij Winkeldiefstal, met daarin preventietips, richtlijnen voor het aanhouden van winkeldieven en voorlichtingsmateriaal. Daarmee kan de ondernemer in zijn winkel laten zien dat hij aan de regeling meedoet. De regeling geldt ook voor daders uit Duitsland en België.

Effectief Dankzij de regeling krijgen ondernemers er nu daadwerkelijk iets voor terug wanneer zij een winkeldief aanhouden. Ook ervaren winkeliers en hun medewerkers het afrekenen als een methode waarmee (eindelijk) ook het probleem van de winkeldieven zelf kan worden aangepakt. Het komt tegemoet aan het rechtvaardigheidsgevoel en zorgt ervoor dat men zich weer ‘baas in eigen winkel’ voelt. Het systeem werkt bovendien zeer preventief, zo blijkt, zeker wanneer het binnen een winkelgebied collectief wordt ingevoerd. Het aantal winkeldiefstallen neemt aanzienlijk af.

Belang van aangifte Het HBD benadrukt het belang van aangifte van winkeldiefstal bij de politie. Veel ondernemers doen geen aangifte omdat ze veronderstellen dat er weinig consequenties zijn voor de dief. Dat kan zo zijn in geval van een eerste aangifte, maar zodra een winkeldief recidiveert en voor een tweede of volgende keer wordt aangehouden en aangegeven, wordt er wel degelijk flink gestraft. Bovendien zorgt aangifte ervoor dat er daadwerkelijk inzicht ontstaat in de omvang van het aantal winkeldiefstallen. En hoe meer inzicht in de werkelijke omvang van het probleem, hoe groter de kans dat er iets aan gedaan wordt. Kijk ook op www.afrekenenmetwinkeldieven.nl

5.5 Veiligheidstrainingen van het HBD Het HBD biedt verschillende veiligheidstrainingen voor de detailhandel, waaronder drie gratis online trainingen. In 2012 haalden 10.171 cursisten een certificaat. De betrekkelijk nieuwe online training ‘Laat je niet overvallen’ is specifiek gericht op (aankomend) winkelpersoneel en wordt aangeboden via www.laatjenietovervallen.nl. Aan de hand van filmpjes worden de doorgaans jonge cursisten meegevoerd in de lesstof. De training duurt zo’n drie kwartier. Aan het einde volgt een toets waarmee de cursist een certificaat kan halen. Twee nog altijd populaire online trainingen zijn ‘Omgaan met agressie en geweld’, gericht op ondernemers en bedrijfsleiders, en ‘Aanhouden winkeldieven’, voor iedereen die in de winkel werkt. Het HBD biedt daarnaast lokale groepstrainingen aan die ‘live’ in het land – in eigen winkel of winkelgebied – worden georganiseerd. In 2012 werden in totaal 130 lokale trainingen georganiseerd voor bijna 3.000 ondernemers en medewerkers.

5.6 Slachtofferhulp Detailhandel Het alarmnummer 0800 – 0801van Slachtofferhulp Detailhandel werd in 2012 bijna 300 keer gebeld. Bij Slachtofferhulp Detailhandel komen meldingen binnen van geweld, overvallen, ongevallen of sterfgevallen in de winkel. Ondernemers en medewerkers in de detailhandel kunnen al sinds 2006 een beroep doen op deze gratis eerstelijns hulpverleningsservice van het HBD. De alarmcentrale is 24 uur per dag telefonisch bereikbaar. Na een melding zijn binnen twee uur professionele hulpverleners ter plaatse om ondersteuning te bieden, ook in praktische zin, bijvoorbeeld voor het uitbesteden van werkzaamheden. Betrokkenen en hun directe omgeving worden opgevangen en de hulpverleners begeleiden de medewerker(s) desgewenst de eerstvolgende werkdag naar het werk.


17

Top vijf Branches die in 2012 het meest gebruik maakten van Slachtofferhulp Detailhandel: 1. Supermarkten (108 keer) 2. Fastfoodzaken (30 keer) 3. Modezaken (22 keer) 4. Juweliers (19 keer) 5. Huishoudelijke-artikelenzaken (17 keer)

5.7 Week van de Veiligheid Gratis veiligheidscheck voor duizenden winkels De Week van de Veiligheid werd in 2012 gehouden van 8 tot en met 14 oktober. Op de eerste dag van de actieweek startte het HBD de actiecampagne Hoe veilig is uw zaak? Doe de veiligheidscheck! Met deze campagne, die liep tot en met maart 2013, biedt het HBD winkels in Nederland een gratis Veiligheidscheck aan. Het gaat om een quickscan waarmee twaalf snel te controleren risicopunten in en rond de winkel tegen het licht worden gehouden. Staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie verrichtte op 8 oktober de landelijke aftrap, samen met HBD-voorzitter Elrie Bakker-Derks. Teeven deed zelf de eerste Veiligheidscheck in winkelcentrum In de Bogaard in Rijswijk.

5.8 De campagne Hoe veilig is uw zaak? Doe de veiligheidscheck! is bedoeld om winkeliers meer bewust te maken van wat zij zélf kunnen doen om de veiligheid in en rond hun winkel te vergroten. Dat kan al met eenvoudige effectieve maatregelen die relatief weinig tijd en investeringen vergen. Voor de Veiligheidschecks werkt het HBD samen met ROC’s die veiligheidsopleidingen aanbieden. Zo snijdt het mes aan twee kanten: de ondernemers krijgen veiligheidsadvies en de studenten doen nuttige praktijkervaring op. De studenten controleren – in hun beveiligingsuniform – de winkels op twaalf belangrijke aandachtspunten. Zijn er camera’s? Is er een confrontatiemonitor? Hoe staat het met de huisregels? Hoe werkt het afroomsysteem? Hoe overzichtelijk is de winkel ingericht? Ook de alertheid van medewerkers wordt gecheckt: wordt de klant begroet als hij de winkel binnenkomt? Na afloop van de quickscan krijgt de ondernemer de veiligheidschecklist met de uitslag, en aanvullende tips & tools. Daarmee kan hij zelf maatregelen nemen ter verbetering van punten die nog niet in orde zijn.

5.9 Resultaten en vervolg Zoals aangegeven blijken de diverse activiteiten die het HBD ontplooit op het gebied van de bestrijding van winkelcriminaliteit effectief. Derving en andere schade loopt terug bij het gebruikmaken van HBD-instrumenten. Ondernemers, medewerkers en consumenten voelen zich veiliger. De activiteiten met betrekking tot het Keurmerk Veilig Ondernemen zijn, in nauw overleg met de subsidieverstrekker het Ministerie van Veiligheid en Justitie, per 1 maart 2013 overgedragen aan het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid. De succesvolle preventietour ‘Laat je niet overvallen’ wordt in door het HBD 2013 voortgezet met informatiebijeenkomsten door het gehele land. Ook de veiligheidschecks krijgen in het voorjaar van 2013 nog een vervolg. De regeling Afrekenen met winkeldieven wordt vanaf 1 maart 2013 uitgevoerd door Detailhandel Nederland. Met betrekking tot Slachtofferhulp Detailhandel worden nog gesprekken gevoerd over een mogelijke continuering.

18


6. Onderwijs en scholing

De detailhandel is bij uitstek mensenwerk; inzet en deskundigheid van de ondernemers en medewerkers zijn essentieel voor het succes van een onderneming. Zeker nu de consument steeds beter is geïnformeerd. De toenemende integratie van de verschillende verkoop- en communicatiekanalen stellen andere, nieuwe eisen aan ondernemer en medewerker. Juist nu is een goede opleiding en bij- en nascholing van groot belang.

6.1 HBD Cursuswinkel Het HBD heeft een digitale cursuswinkel met een overzicht van alle opleidingen, cursussen en trainingen voor de detailhandel. De cursuswinkel bevatte eind 2012 bijna 190 erkende opleidings instituten en trainingsbureaus die samen 2.715 opleidingen, cursussen en trainingen aanbieden. Ondernemers en medewerkers kunnen dankzij de cursuswinkel snel en effectief zoeken naar een passende opleiding of training. Kijk op www.hbd.nl/cursuswinkel.

6.2 ESF-subsidies voor het MKB Het Opleidingsfonds HBD verzorgde voor het MKB in de detailhandel de aanvraag en administratieve afhandeling van de opleidingssubsidies van het Europees Sociaal Fonds. Dankzij deze procedure kunnen met name ook kleinere bedrijven ESF-subsidie aanvragen. De aanvraag van de subsidie verloopt in vijf eenvoudige stappen. In 2011 heeft het HBD zestien nieuwe ESF-projecten aangevraagd voor scholing in 2011 en 2012 (4 miljoen euro subsidie), tien ESF-projecten 2010 uitgevoerd (3 miljoen euro subsidie) en negen ESF-projecten 2009 afgerond (2,6 miljoen euro subsidie). Mede dankzij de subsidies zijn van juni 2011 tot en met december 2012 13.750 medewerkers in de detailhandel opgeleid. Top 5 cursussen waarvoor in 2012 ESF-subsidie is uitgekeerd: 1. MBO-BBL-opleidingen detailhandel (met name CBL-opleidingen voor de supermarkten) 2. Preventie winkelcriminaliteit 3. Verkooptrainingen 4. Leidinggeven 5. Assortimentstrainingen, bijv. vinoloog, huisdieren, AGF, juwelier, optiek en kaas.

6.3 Pilot Vakcollege stimuleert instroom vmbo en mbo Het vmbo – de toeleverancier voor het mbo – kent drie opleidingen richting de detailhandel: Handel & Verkoop, Handel & Administratie en Mode & Commercie. De laatste jaren daalt het aantal leerlingen dat voor deze richtingen kiest, en daarmee ook de instroom in de detailhandelsopleidingen van het mbo. Om de detailhandel positief onder de aandacht te brengen van vmbo’ers startte het HBD in 2011 voorbereidingen voor een pilot Vakcollege Detailhandel. Een Vakcollege Detailhandel is een duurzaam, regionaal samenwerkingsverband tussen een of meerdere vmboscholen, een ROC en een groep erkende leerbedrijven in de detailhandel. Een doorgaande leerroute vanaf het derde leerjaar van het vmbo richting mbo-detailhandel, met kwalitatief goede stages, moet leerlingen enthousiast maken voor een opleiding en baan in de sector. In een dergelijk onderwijsconcept is de kans op uitval van leerlingen kleiner. Ook kunnen de leerlingen (studie) tijdwinst boeken. In Amersfoort, Den Haag en Emmeloord zijn in augustus 2012 zes groepen vmboleerlingen volgens dit concept van start gegaan. In samenwerking met Kenniscentrum Handel heeft het HBD stagehandboeken voor leerbedrijven en leerlingen ontwikkeld met stageopdrachten. Ook is materiaal voor docentenstages (voor vmbo-docenten in detailhandelsbedrijven) en gastlessen door praktijkopleiders in het vmbo uitgewerkt, in samenwerking met leerbedrijven als HEMA, Jumbo en Praxis. Voor vmbo-scholen is in het kader van beroepenvoorlichting een voorlichtingsfilm gemaakt over leren, werken en de mogelijkheden in de detailhandel.


19

6.4 Nieuwe e-learning module ‘Maak een veiligheidsplan voor je winkel’ HBD en Detailhandel Nederland lanceerden op 8 oktober 2012, tijdens de Week van de Veiligheid, de e-learning module Maak een veiligheidsplan voor je winkel. Deze internettraining is het resultaat van een gezamenlijk project tussen het Opleidingsfonds HBD en Detailhandel Nederland om de preventie van winkelcriminaliteit beter in te bedden in het mbo-detailhandelsonderwijs. Ook voor ondernemers die de veiligheid in en om hun winkel willen verbeteren, is de training een prima handvat. In de training wordt stapsgewijs uitgelegd waarom een veiligheidsplan noodzakelijk en nuttig is, wat het maken van een veiligheidsplan inhoudt en waar je op moet letten. In de training maakt de deelnemer een virtuele tour door de winkel, waarbij verschillende onderdelen van een veiligheidsplan aan bod komen. Per onderdeel zijn er steeds een of twee cases waarop de deelnemer moet reageren. Vervolgens krijgt hij of zij feedback van een veiligheidsadviseur. Dat levert tips op, die na afloop van de training gedownload kunnen worden, samen met een generieke checklist. Daarmee kunnen de deelnemers aan de slag en hun eigen veiligheidsplan maken. De training duurt in totaal ongeveer vijftig minuten. De training is te vinden op www.hbd.nl/veiligheidsplan

6.5 Resultaten en vervolg Het bestuur van de Stichting Opleidingsfonds HBD onderzoekt de mogelijkheden om te komen tot een doorstart als Stichting Opleidingsfonds Detailhandel. Hierbij wordt gezocht naar samenwerking met de diverse opleidings- en ontwikkelingsfondsen in de sector.

20


7. Ruimtelijke ordening

In 2011 kreeg de discussie over de verantwoordelijkheid voor goed renderende winkelgebieden een nieuwe impuls. Duidelijk wordt dat er te veel vierkante meters beschikbaar zijn om winstgevend in te vullen. Verloedering dreigt. Regie is meer dan ooit noodzakelijk.

7.1 Advies voor kleine kernen In totaal zijn er in Nederland zo’n 1.400 dorpen met minder dan 2.000 inwoners en nog eens ruim 300 dorpen met een inwoneraantal tussen de 2000 en 5000. Een compleet winkelaanbod is in deze dorpen geen vanzelfsprekendheid meer. Speciaal voor deze gemeenten gaf het HBD in 2012 twee folders uit met als titel: Instandhouding winkels in kleine kernen. Aanzet tot oplossingen en een verbeterplan. Daarin wordt uitgelegd hoe kleine gemeenten kunnen zorgen dat hun winkelaanbod op niveau blijft door op zoek te gaan naar een nieuw soort winkels die voldoen aan de lokale behoefte. Samenwerking tussen alle betrokkenen – inwoners, winkeliers, overheden, woningcorporaties, zorg instellingen etc. – speelt daarbij een cruciale rol. U kunt de folders downloaden via www.hbd.nl/ ruimtelijkeordening

7.2 Servicekosten beoordeeld Eind 2012 is het project Beoordeling Servicekosten afgerond. In drie winkelcentra – in Utrecht, Breda en Delft – zijn in samenwerking met de Stichting Retail Belang de servicekosten tegen het licht gehouden. Gebleken is dat eigenaren en beheerders met onduidelijke rekeningen werken en regelmatig te veel kosten bij de ondernemers (huurders) in rekening brengen. Detailhandel Nederland is van plan een vervolgproject te starten om volledige transparantie in de servicekostenrekeningen te krijgen.

7.3 HBD-adviseurs bieden lokaal hulp In 2012 waren de ruimtelijk economisch adviseurs van het HBD betrokken bij 346 lokale projecten in meer dan 150 gemeenten. Met die hulp bereikt het HBD bijna 60% van de 110.000 verkooppunten in het land. De afdeling DAD (Decentrale Advisering Detailhandel) van het HBD bestaat uit acht adviseurs die lokale winkeliersverenigingen en lokale afdelingen van de ambulante handel in het land adviseren en ondersteunen bij vraagstukken op het gebied van ruimtelijke ordening. Dat doen zij op verzoek van of in samenwerking met onder meer de Nationale Winkelraad van MKB-Nederland, de lokale afdelingen van MKB-Nederland en de Centrale Vereniging Ambulante Handel (CVAH). De adviseurs werken jaarlijks aan meer dan driehonderd projecten in zo’n honderdvijftig gemeenten. Zij zetten zich in voor verbetering van winkelgebieden en markten, bevorderen het ondernemersklimaat en de werkgelegenheid, zijn betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe winkelgebieden, bij renovatie van winkelcentra en bij de inrichting en het beheer van openbare ruimten. Ze adviseren over bereikbaarheid en parkeerbeleid en zitten aan tafel bij overleggen over regionaal en lokaal detailhandelsbeleid en over de inrichting en verplaatsing van warenmarkten. Daarnaast worden de adviseurs meer en meer betrokken bij branchespecifieke ontwikkelingen, onder meer voor CBW-Mitex en CVAH. De adviseurs werken nauw samen met regiocoördinatoren, bedrijfsadviseurs en regiobestuurders van de verschillende brancheverenigingen. Naast de lokale, uitvoeringsgerichte werkzaamheden bieden de adviseurs ook landelijk ondersteuning aan onder meer de CVAH, de Nationale Winkelraad, MKBNederland en Detailhandel Nederland bij de beleidsvorming en lobby.

Ruimtelijk economisch advies via Kansenkaart In 2012 maakten de ruimtelijk economisch adviseurs van het HBD weer een aantal Kansenkaarten. Onder meer de winkelvoorzieningen in de gemeenten Haren, Weesp, Rosmalen, Hollandscheveld en Leeuwarden Nieuwestad West werden in kaart gebracht. In enkele pagina’s wordt de situatie in het winkelgebied geschetst en geanalyseerd. Waar liggen de knelpunten, maar vooral: waar liggen de kansen en hoe krijgt een winkelgebied toekomstwaarde? Winkeliersverenigingen kunnen de Kansenkaart gebruiken als leidraad voor toekomstig beleid en in gesprekken met vastgoedpartijen en gemeenten. Uiteraard kunnen de HBD-adviseurs ook in de uitwerking ondersteunen met informatie en advies. U kunt voorbeelden van Kansenkaarten downloaden via www.hbd.nl/ruimtelijkeordening


21

7.4 Resultaten en vervolg Leegstand wordt een steeds prangender probleem voor de detailhandel. Leegstand heeft niet alleen direct economische gevolgen maar is ook schadelijk voor de uitstraling van een winkelgebied. Het ruimtelijk-economisch advies op lokaal en regionaal niveau blijft in 2013 beschikbaar voor ondernemersverenigingen en branches. Alle projecten moeten eind 2013 zijn afgerond.

22


8. Innovatie en Betalingsverkeer 8.1 Het Nieuwe Winkelen Het Nieuwe Winkelen speelt in op het sterk veranderende consumentengedrag als gevolg van de opkomst van (mobiel) internet en sociale media. De meest opvallende verandering is dat de fysieke winkel bij Het Nieuwe Winkelen niet langer centraal staat in de koopcyclus. Consumenten oriënteren zich meer en meer online op producten en diensten, voordat ze het kanaal uitzoeken waar ze daadwerkelijk tot kopen overgaan. De kernvraag voor het HBD is dan ook: hoe speel je als detaillist in op dat verander(en)de koopgedrag en hoe kun je, bij voorkeur samen met andere ondernemers, zelf innovatieve technologie inzetten om je klanten optimaal te bedienen?

Pilot Veenendaal Om deze vragen te onderzoeken nam het HBD in 2011 het initiatief voor de pilot Het Nieuwe Winkelen. Veenendaal werd gekozen als pilotstad. In het najaar van 2012, na ruim een jaar ‘experimenteren’, werd de eerste fase van de pilot afgerond. Daaruit kan een aantal lessen worden getrokken. Belangrijke winst van de Veenendaalse pilot is dat ondernemers met een fysieke winkel er hebben geleerd om internet niet te zien als bedreiging, maar juist als kans. Ook is samenwerking cruciaal gebleken. Het Nieuwe Winkelen vraagt om kennis en investeringen die voor de individuele ondernemer vaak niet haalbaar en/of betaalbaar zijn. Door als ondernemers in een winkelcentrum, winkelgebied of binnenstad samen te werken, is wél veel te bereiken. Bij de pilot in Veenendaal vormden ondernemers uit de hele binnenstad het collectief, samen met de gemeente en verschillende andere partijen. Zo werd de binnenstad bijvoorbeeld voorzien van gratis wifi, zodat consumenten tijdens het winkelen overal ‘bereik’ hebben en zich desgewenst mobiel kunnen oriënteren en over hun aankopen kunnen communiceren met anderen. Ook werd in de pilotperiode een online warenhuis voor de binnenstad opgezet (www.winkelstadveenendaal.nl), waar consumenten zich voorafgaand aan het stadsbezoek kunnen oriënteren op wat er zoal te koop is. Ook kunnen ze daar bijvoorbeeld zien wat deze week de aanbiedingen zijn. Het infocentrum Het Nieuwe Winkelen in Veenendaal is in 2012 veelvuldig bezocht door gemeenten en andere organisaties, waaronder projectontwikkelaars, onderwijsinstanties, winkeliersverenigingen en brancheorganisaties. Ruim veertig gemeenten en een kleine twintig andere partijen (brancheorganisaties, onderwijsinstellingen, vastgoedorganisaties) brachten een bezoek aan het infocentrum of organiseerden lokale bijeenkomsten om ondernemers bewust te maken van de mogelijkheden van Het Nieuwe Winkelen.

Vijf pijlers voor Het Nieuwe Winkelen volgens het HBD Voorafgaand aan de pilot heeft het HBD vijf pijlers voor Het Nieuwe Winkelen benoemd. Per winkelgebied kan worden bekeken welke pijlers van toepassing zijn en welke prioriteit hebben. 1. Reclame en verkoopbevordering Doel is ervoor te zorgen dat de consument naar het winkelgebied komt én er ook koopt. Hierbij kan gedacht worden aan e-couponing (kortingsbonnen via internet), e-mailnieuwsbrieven, QR-codes, digital signage (individuele boodschap afstemmen op specifieke doelgroep, plaats en tijd) en social media. Dit in combinatie met de traditionele media, zoals lokale radio en tv en drukwerk. 2. Winkelgebied als virtueel warenhuis Via de website van het winkelgebied kunnen klanten vooraf een persoonlijke winkelroute samenstellen: oriënteren op waar ze gaan parkeren, winkelen, kopen en iets gaan drinken. Detaillisten kunnen daarbij helpen door online acties en informatie aan te bieden. Het winkelgebied wordt een virtueel warenhuis, zie www.winkelstadveenendaal.nl. 3. Betalen en loyaliteit Alle betalingen in het winkelgebied (cash, pin, creditcard, mobiel etc.) worden verwerkt in een centraal systeem en gekoppeld aan een loyaltyprogramma. Zo spaart de klant bonuspunten in het hele winkelgebied, die hij er ook weer kan verzilveren of waarmee hij bijvoorbeeld parkeergeld betaalt. 4. Logistiek Alle winkels werken mee aan een centraal artikelbestand met hun aanbiedingen. Zo kan de klant het product nog dezelfde dag geleverd krijgen. De aankoop kan worden opgehaald in de winkel, worden thuisbezorgd of afgeleverd in een kluis in de parkeergarage.


23

5. Meten is weten Inspelen op Het Nieuwe Winkelen werkt alleen als alle samenwerkende ondernemers altijd tijdig over de juiste en volledige informatie beschikken. Wat speelt er in het winkelgebied? Wat is het effect van acties op de tevredenheid en het handelen van de consument? Hierdoor kunnen ondernemers op de juiste manier inspelen op de wensen van de klant. De detaillist kan een dashboard krijgen waarmee hij direct en real time informatie kan raadplegen. Zo kan hij op ieder moment bijsturen om zijn aanbod en dienstverlening te verbeteren.

Nieuwe initiatieven In navolging van Veenendaal zijn ook Leeuwarden, Deventer, Veldhoven, Helmond, Goes, Den Bosch, Ermelo, Heerhugowaard en Leusden in 2012 gestart met projecten om een lokaal platform voor de winkeliers in binnenstad of winkelcentrum te realiseren. Het HBD financiert deze projecten niet, maar biedt wel ondersteuning vanuit de opgedane kennis en ervaring met Het Nieuwe Winkelen. Daarnaast is het HBD in 2012 een samenwerking gestart met de Kamer van Koophandel, CBWMitex, Syntens en MKB-Nederland via het project Retail 2020 – Het Nieuwe Winkelen. In 2013 zal het HBD zich met name richten op het opbouwen van een kennisnetwerk rondom Het Nieuwe Winkelen. Opgedane kennis en ervaringen tot nu toe worden vastgelegd voor de toekomst.

8.2 Het nieuwe samenwerken Steeds meer bedrijven zien in dat ze samen met hun leveranciers en andere partners uit hun netwerk meer kunnen bereiken dan alleen. Samenwerken zorgt onder meer voor meer flexibiliteit, efficiëntie en creativiteit. Het leidt tot nieuwe businessconcepten, waarbij vaak beter wordt ingespeeld op de huidige en toekomstige wensen van (eind)klanten. Sommige vraagstukken zijn nu eenmaal niet alleen op te lossen, maar wel met een collectief van ondernemers. Dankzij ICT is dit nieuwe samenwerken ook goed mogelijk. Het HBD ondersteunt brancheorganisaties en andere betrokken partijen bij het realiseren van initiatieven op dit gebied. In 2012 heeft het HBD hierin onder meer samengewerkt met de branches Mode, Schoenen en Sport, Tweewielers, Dierenspeciaalzaken, Slagers en Juweliers.

Samenwerking in de tweewielerbranche Samen met BOVAG Tweewielerbedrijven onderzoekt het HBD voor de tweewielerbranche de mogelijkheden van digitaal bestellen. Hoe zorg je voor de juiste artikelnummers en bestanden? Hoe stem je bestellingen goed op elkaar af? Hoe verbeter je het bestelproces waardoor kosten van retouren zoveel mogelijk worden voorkomen? Zo wordt er onder meer gewerkt aan een nieuwe berichtenstandaard, nieuwe codelijsten en een nieuw centraal artikelplatform. Er zijn 32 detaillisten en één leverancier die deelnemen aan het onderzoek, dat gefinancierd wordt door het ministerie van Economische Zaken. Het project loopt inmiddels bijna drie jaar en eindigt op 30 juni 2013. Op dit moment wordt gewerkt aan de implementatie‑ fase, alle instrumenten worden in praktijk gebracht.

Samenwerkende slagers Samen met KNS bouwt het HBD aan een ingrediëntendatabase voor slagers. Doel is de ingrediëntendata van leveranciers en RIVM te ontsluiten. Slagers zijn vanaf 2014 verplicht (een deel van hun) producten te voorzien van informatie over ingrediënten, allergenen en voedingswaarden. Bijkomende doelstelling is aan te tonen dat de slager gemiddeld genomen gezondere, minder vette en minder zoute producten verkoopt. Daarmee kan de slager zich onderscheiden. Inmiddels wordt er in nauwe samenwerking met slagers, leveranciers, KNS, TNO, Voedingscentrum en SVO (opleidingstak voor de slager) een speciale applicatie gebouwd waarmee de slager medio 2013 zijn assortiment kan voorzien van de juiste specificaties.

Samenwerkende juweliers Ook in de juweliersbranche wordt met hulp van het HBD hard gewerkt aan digitale samenwerking. In 2012 is de website van SPLESH van start gegaan. SPLESH staat voor Stichting Platform EDI Sieraden en Horloges en is opgericht om de digitale samenwerking in de sieraden- en horlogebranche te stimuleren, te vereenvoudigen, betaalbaar te houden en waar mogelijk te standaardiseren. TNO heeft een moderne en open standaard ontwikkeld waarmee de branche artikelbestanden, orders, voorraadgegevens, facturen e.d. kan uitwisselen. Er is een koppelplatform geïntroduceerd om partijen efficiënt met andere handelspartners te laten communiceren. Het HBD heeft in 2012 een brochure gemaakt om de branche voor te lichten over de mogelijkheden.

24


Project Dibevo Het HBD heeft in 2012 de bestaande samenwerking in de branche voor gezelschapsdieren (Dibevo) laten onderzoeken, mede om draagvlak te peilen voor het nieuwe samenwerken. Dat heeft inmiddels geleid tot een draaiboek om het nieuwe samenwerken verder vorm te geven.

8.3 Sturen op cijfers Eind 2010 is door het HBD en het Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA) een webapplicatie gelanceerd waarmee detaillisten relevante branchespecifieke kengetallen kunnen monitoren en met elkaar vergelijken. Doel is dat ondernemers leren om beslissingen te nemen op basis van cijfers in plaats van uitsluitend intuïtie. In 2011 zijn er met deze applicatie verschillende pilots uitgevoerd. In 2012 is een aangepaste, meer gebruiksvriendelijke versie van de webapplicatie gelanceerd in vier branches, te weten drogisten, voetverzorgers, slagers en de natuursteenbranche. Inmiddels kan de webapplicatie op grote schaal worden uitgetest. De slagersbranche heeft ervoor gekozen zeker verder te gaan met de applicatie.

8.4 Monitor betalingsverkeer Begin 2012 verscheen het periodieke HBD-onderzoek Monitor Betalingsverkeer. Het onderzoek brengt het betalingsverkeer van detailhandelsbranches uitvoerig in kaart. In 2006 is dit onderzoek voor het eerst uitgevoerd. In het nieuwste rapport worden de cijfers over 2011 gegeven en wordt een vergelijking gemaakt met de voorgaande jaren.

8.5 Website kassakiezer.nl Kassakiezer.nl is de HBD-vergelijkingssite voor kassasystemen. De website helpt ondernemers in de detailhandel om het kassasysteem te kiezen dat past bij hun bedrijf. Kassakiezer.nl geeft daarnaast onafhankelijke informatie over belangrijke ontwikkelingen op het gebied van winkelautomatisering. De website trok in 2012 gemiddeld ruim duizend unieke bezoekers per week. Daarnaast bestaat de website betaalterminal.nl, nu nog onderdeel van de HBD-website. Op betaalterminal.nl kunnen ondernemers terecht voor alle informatie over betaalautomaten en pinnen. In 2013 wordt het beheer van kassakiezer.nl overgedragen aan de Stichting Efficiënt Betalingsverkeer (SEB). Er komt dan een vernieuwde website kassakiezer.nl waarin ook betaalterminal.nl zal worden geïntegreerd. Zo komt alle informatie voor ondernemers nog beter beschikbaar.

8.6 Resultaten en vervolg In het vorige jaarverslag werd aangegeven dat eind 2012 Het Nieuwe Winkelen zo bekend zou moeten zijn dat er voor het HBD geen rol meer weggelegd zou zijn. Qua bekendheid is die doelstelling gehaald. De opdracht voor het HBD is nu om in 2013 de opgedane kennis en ervaring te borgen in een kennisnetwerk waarin alle belanghebbenden samenwerken. De websites betaalterminal.nl en kassakiezer.nl zijn met het oog op de continuïteit, overgedragen aan de Stichting Bevorderen Efficiënt Betalen.


25

9. Duurzaam ondernemen

9.1 Nieuwe website voor duurzaam ondernemen Het HBD kwam in 2012 met www.duurzamedetaillist.nl. De site biedt voor vier brancheclusters een vragenlijst, tips en praktijkvoorbeelden. Met de vragenlijst kunnen detaillisten achterhalen in hoeverre zij al bezig zijn met duurzaam ondernemen en krijgen zij tips om hun ‘duurzaamheid’ verder te verbeteren. Aan de hand van praktijkvoorbeelden kunnen ondernemers zien hoe collega-bedrijven uit hun branche met duurzaamheid en MVO (maatschappelijk verantwoord ondernemen) aan de slag zijn. De vier clusters zijn: - Vers- en speciaalzaken - Kleding, schoenen en lederwaren - Duurzame consumptiegoederen (woon-, verlichting- en consumentenelektronica) - Webwinkels. Met dit initiatief wil het HBD detaillisten bewuster maken van de voordelen van duurzaam ondernemen. Duurzamedetaillist.nl is een eerste stap, de volgende stap is het maken van een eigen actieplan. Na het invullen van de vragenlijst op de website ontvangt de ondernemer een rapportage/ actieplan waar hij of zij zelf de acties voor de komende periode kan aanvinken. Uiteindelijk kan de detaillist toewerken naar een niveau van duurzaam ondernemen dat voldoet aan de internationale kaders ISO 26000. De site is ontwikkeld op basis van een stakeholderonderzoek over duurzaamheid in de vier verschillende brancheclusters. Door het betrekken van de stakeholders werd onder meer duidelijk welke duurzaamheidsthema’s voor de verschillende clusters van belang zijn en waar kansen en verbetermogelijkheden liggen. Kijk op www.duurzamedetaillist.nl

9.2 Positiestudie duurzaam ondernemen in de detailhandel In 2012 verscheen de Positiestudie duurzaam ondernemen in het MKB Detailhandel. Deze studie werd in opdracht van het HBD uitgevoerd om meer inzicht te krijgen in de houding van ondernemers in het MKB Detailhandel ten aanzien van duurzaam ondernemen. De komende jaren wordt dit thema steeds belangrijker. Uit het onderzoek blijkt dat de meeste ondernemers het belang van duurzaam ondernemen nog niet inzien. Als knelpunten noemen ondernemers onder meer dat duurzaam ondernemen geld kost, dat men weinig invloed heeft op leveranciers en dat er onvoldoende vraag is vanuit de klant. Tegelijkertijd geeft de consument aan de benodigde informatie over duurzame producten te missen, waardoor men niet snel voor deze producten kiest. Een belangrijke voorwaarde voor duurzaam ondernemen is het borgen van de aandacht hiervoor in een organisatie. In de detailhandel komt een apart budget of plan van aanpak voor duurzame activiteiten nog maar nauwelijks voor. Ook is het nog weinig transparant; de activiteiten die zijn uitgevoerd worden niet geëvalueerd of gecommuniceerd, tenzij hiernaar een directe vraag is vanuit de klant. De gemotiveerde partijen zijn vooral supermarkten en grote bedrijven, vaak onder invloed van de druk vanuit een centrale organisatie. Daarnaast zijn er ondernemers die zich vanuit een intrinsieke motivatie met duurzaamheid bezighouden. Zij zien zelf het belang ervan in en dit werkt stimulerend. Naar aanleiding van het onderzoek worden enkele aanbevelingen gedaan. Zo zouden brancheorganisaties in de detailhandel een slag moeten slaan door ondernemers bewust te laten worden van de marktkansen van duurzaam ondernemen. Ook de informatievoorziening aan klanten zou sterk moeten worden verbeterd. U kunt de Positiestudie duurzaam ondernemen downloaden op www.hbd.nl/duurzaamondernemen

9.3 Best practices Duurzaam Ondernemen Om ondernemers te informeren en stimuleren heeft het HBD in 2012 een aantal best practises verzameld rondom duurzaam ondernemen. Met aansprekende voorbeelden van collegadetaillisten die duurzaam ondernemen reeds in hun bedrijfsvoering hebben doorgevoerd, wil het HBD ondernemers voorzien van tips en trucs om zelf mee aan de slag te gaan. Alle cases zijn verschenen in het vakblad RetailTrends. U kunt ze nalezen op www.hbd.nl/duurzaam

26


9.4 De Digitale Energiecoach Het HBD heeft in 2012 de Energie Coach geïntroduceerd, een digitaal programma waarmee winkeliers op een makkelijke en leuke manier hun energieverbruik kunnen bijhouden. Aan de hand van duidelijke filmpjes en instructies uit de praktijk geeft de Energie Coach daarnaast tips om energie te besparen. Ook wordt vervolgens inzichtelijk gemaakt wat die besparende maatregelen doen met het verbruik. Op jaarbasis kunnen ondernemers zo honderden euro’s besparen. Helaas bleek de belangstelling bij een pilot in diverse branches gering. Het project is dan ook gestaakt.

9.5 HBD draagt zorg voor registratie bij NVWA Alle bedrijven die levensmiddelen verkopen, moeten geregistreerd staan bij de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA). Het HBD heeft met NVWA afgesproken dat ondernemers zich niet meer zelf hoeven te registeren, maar dat het HBD dat voor hen doet. Dat betekent dat iedere ondernemer die bij het HBD geregistreerd staat en valt onder de verplichting van de NVWA, zelf niets hoeft te doen. Zo beperken we voor ondernemers de administratieve lasten. De afspraken tussen NVWA en HBD zijn vastgelegd in een convenant.

9.6 Overleg Consumentenaangelegenheden In de afgelopen jaren is in Nederland veel nieuwe Europese wetgeving van kracht geworden op het gebied van consumentenbescherming, voedselveiligheid en volksgezondheid. Daarmee zijn veel rechten en plichten nieuw of vernieuwd. Het HBD fungeert als schakel tussen de overheid en overheidsdiensten en de sector detailhandel. Daartoe neemt het HBD deel aan verschillende overleggen en bijeenkomsten. Zo nodig brengt het HBD brancheorganisatie en overheid bij elkaar, bijvoorbeeld voor het overleg tussen brancheorganisaties en de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit over de nieuwe weten regelgeving voor detailhandel in food en non-food.

9.7 Training consumentenrecht Het HBD biedt de gratis online training ‘Gegarandeerd goed’ aan. Deze training is ontwikkeld met de Consumentenautoriteit en geeft in inzicht in de rechten en plichten van de consument en de winkelier met betrekking tot garantie en conformiteit. In 2012 hebben ieder maand zo´n 200 deelnemers de cursus gevolgd. Een flinke stijging ten opzichte van 2011 (ruim 1.500).

9.8 Resultaten en vervolg Activiteiten gericht op Duurzaam Ondernemen zijn met uitzondering van de website duurzamedetallist.nl eind 2012 afgebouwd. De informatie uit de cases en dergelijke is nog wel via de website van het HBD beschikbaar.


27

10. Sectorondersteuning via subsidieprogramma’s Het HBD kent vier subsidieprogramma’s. De dragende organisaties in het HBD leveren via die subsidieprogramma’s een directe bijdrage aan de HBD-doelstellingen. Vanzelfsprekend worden de programma’s steeds getoetst aan de PBO-eisen.

10.1 Programma professionalisering detailhandel (PPD) Het programma professionalisering detailhandel (PPD) is gericht op de ‘empowerment’ van de medewerkers in de detailhandel. Dat betekent dat enerzijds dat werknemers betrokken moet zijn bij de ontwikkelingen in de ondernemingen waarin zij werken. Anderzijds moeten werknemers in de detailhandel voldoende vakbekwaam zijn en blijven om in te spelen op de veranderingen in het consumentengedrag. Een scala aan instrumenten wordt ingezet om medewerkers in de winkels te informeren over actuele ontwikkelingen en cursus- en opleidingsaanbod. Winkelbezoek om daadwerkelijk het gesprek met de medewerkers aan te gaan, is daarbij bijzonder effectief. Veiligheid en bestrijding van winkelcriminaliteit is daarbij steeds een belangrijk thema, maar ook de rol van de medewerker ten opzichte van de, steeds beter geïnformeerde, klant. De werknemersorganisaties vormen vanzelfsprekend ook een vraagbaak voor de medewerkers in de sector. Leden en niet-leden kunnen met vragen terecht bij voorlichters van de bonden. De uitvoering van het programma is uitbesteed aan FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond.

10.2 Programma Ondersteuning Belangenbehartiging Detailhandel (POBD) Een gezonde detailhandel waarin het goed ondernemen en werken is vraagt om een intensief contact met de diverse overheden die van invloed zijn op die detailhandel. Het is daarbij van belang dat de detailhandel met een mond spreekt, daar waar de belangen van het grootwinkelbedrijf en de speciaalzaak gelijk zijn. In het programma ondersteuning belangenbehartiging detailhandel (POBAD) waren in 2012 de speerpunten: • Betalingsverkeer: gemakkelijker, veiliger, efficiënter en beter betaalbaar betalingsverkeer. Met in 2012 nog een extra accent op (het voorkomen van) storingen in het elektronische betalingsverkeer • Europese zaken: met als inzet een gelijk speelveld voor alle winkelkanalen; • Vestigingszaken: leefbaarheid en vitaliteit van winkelgebieden en binnensteden staat daarbij centraal. Belangrijk is dat provincies hier een regierol nemen. • Winkelcriminaliteit: veiligheid voor ondernemers, winkelmedewerkers en consument, door enerzijds goede preventie (onder andere door training van medewerkers) maar anderzijds ook een adequate afhandeling door politie en justitie. De uitvoering van dit programma is in handen van Detailhandel Nederland.

10.3 P rogramma Ondersteuning Belangenbehartiging Ambulante Detailhandel (POBAD) Veranderingen in het consumentengedrag vragen om veranderingen op en rond de markt. Ondernemers op de markt en de gemeenten als beheerders van de markt moeten, gezamenlijk, oplossingen vinden om een gezonde toekomst van de markt te garanderen. Dat vraagt om ingrijpende veranderingen, bijvoorbeeld in het beheer van de markt. In het kader van het Programma ondersteuning Belangenbehartiging Ambulante Detailhandel worden de diverse stakeholders ondersteund bij een verdergaande professionalisering. De Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel (CVAH)verzorgt de uitvoering van dit programma.

28


11. Bestemmingsheffingen

Op speciaal verzoek van een aantal branches – meestal met kleinschalige ondernemingen – onderneemt het HBD extra activiteiten om de marktpositie van die branche te versterken. Denk aan specifiek onderzoek, professionaliseringsprojecten of imagocampagnes. De activiteiten worden gefinancierd uit een bestemmingsheffing die alleen door ondernemingen in de betreffende branche wordt betaald en die wordt aangestuurd door een commissie, waarin zowel de werkgevers- als de werknemersorganisaties vertegenwoordigd zijn. Hieronder een greep uit de projecten van 2012.

11.1 Commissie Detailhandel in Aardappelen, Groenten en Fruit Imagocampagne‘Echte smaak beleef je bij de groenteman’ Met deze slogan van de landelijke imagocampagne voor de groenteman richt het HBD de aandacht op het vakmanschap, de kwaliteit en het assortiment van de groenteman. In 2012werden binnen deze campagne drie themaweken georganiseerd: Verrukkelijke Aspergeweken, Zonnige Zomerfruitweken en Sappige Citrusweken. In totaal deden 925 groentemannen mee. De campagne werd gevoerd met advertenties in tijdschriften, themapagina’s in huis-aan-huisbladen en opvallend promotie- en actiemateriaal in de winkel/kraam. Met deze campagne stimuleert het HBD ook de consumptie van groenten en fruit, en daarmee het eten van gezonde voeding. Kijk voor meer info ook op www.degroenteman.nl

Werkfruit Het HBD participeerde in 2012 in de landelijke Werkfruitcampagne van het Groenten Fruit Bureau. Deze campagne heeft tot doel het eten van groenten en fruit op het werk te stimuleren. AGFdetaillisten die meedoen krijgen een officiële licentie en mogen zich drie jaar lang (tot en met 2013) Werkfruitleverancier noemen en als zodanig Werkfruit aanbieden bij bedrijven. Kijk voor meer info ook op www.2x2.nl/werkfruit

Floriade Van 5 april tot en met 7 oktober 2012 was het HBD vertegenwoordigd op de Floriade in Venlo, met een stand in het Huis van de Smaak. In de stand is de campagne Echte smaak beleef je bij de groenteman in beeld gebracht. Het Huis van de Smaak was een populair paviljoen, met ruim 1 miljoen bezoekers.

Website social media groenteman In 2012 heeft het HBD de website www.socialmediagroenteman.nl geïntroduceerd. Deze helpt groentemannen om optimaal gebruik te maken van social media, met veel voorbeelden uit de AGFbranche plus ‘tips en trucs’ om er mee aan de slag te gaan. De site bevat handleidingen voor het gebruik van Twitter, Facebook, YouTube, etc. Kijk voor meer info op: www.socialmediagroenteman.nl

Consumentenonderzoek Het HBD heeft een onderzoek gehouden onder 1.100 boodschappers naar de verwachtingen van de consument inzake de AGF-zaak en de groenteman op de markt. De consument verwacht bij de groenteman vooral eerlijk en verantwoord geteelde producten, biologische producten, verse kruiden en verse salades, streekproducten en gegarandeerd gezonde producten.

Beste Groenteman van Nederland Het HBD was in 2012 medeorganisator van de wedstrijd Beste groenteman van Nederland. AGFLandwaart uit Maartensdijk werd winnaar in de categorie Gevestigde Handel. Van Alphen uit Rumpt won in de categorie Ambulante Handel.


29

11.2 Commissie Markt-, Straat- en Rivierhandel (ambulante handel) Samenwerking stimuleren In 2012 heeft het HBD een project opgezet om samenwerking in de ambulante handel te stimuleren. Met bijeenkomsten worden branchecollega’s bij elkaar gebracht om van gedachten te wisselen over de kansen die er voor die branche op de markt zijn. Een van de onderwerpen die centraal staan is ‘professionalisering door samenwerking’. Kan samenwerking, in welke vorm dan ook, de branche een nieuwe impuls geven? En bestaat er überhaupt behoefte aan kennisuitwisseling, opleidingen, gezamenlijke promoties, een centrale website, gezamenlijke inkoop of zelfs intensievere samenwerkingsvormen?

Proeverijen 2012 Het HBD heeft in 2012 vier series van verschillende proeverijen voor op de markt mogelijk gemaakt. Dankzij traktaties kon de consument kennismaken met de kwaliteit van de producten op de markt. Doel van dit demonstratieproject is ook om vakmanschap en ondernemersvaardigheden te stimuleren. De inspirerende proeverijen laten ondernemers en medewerkers zien hoe je producten op de markt professioneel kunt promoten.

Markt op maat In 2012 is Markt op maat geactualiseerd. Dit werkboek is een instrument om de kwaliteit van warenmarkten te verbeteren binnen de bestaande organisatorische en juridische structuur. Aan de hand van het werkboek kan de kwaliteit van een warenmarkt worden getoetst en ontstaat een beeld van de sterke punten en de punten die voor verbetering vatbaar zijn. Jeugd maakt kennis met warenmarkt In 2012 is het middelbaar onderwijs actief benaderd met lesmateriaal en gastlessen over de markt. Ruim twintig scholen hebben van de mogelijkheid gebruik gemaakt. Voor de basisschool heeft het HBD in 2012 het project De Onderwijsmarkt ontwikkeld. Leerlingen uit groep zeven en acht leren via dit project op een speelse manier over uiteenlopende onderwerpen die samenhangen met de warenmarkt.

Handreiking Veiligheid op de markt In 2012 is de handreiking Veiligheid op de markt geactualiseerd. Gemeenten vullen de veiligheids regels op de markt min of meer naar eigen inzicht in. Brandweercorpsen stellen eigen lokale eisen. Kooplieden die in verschillende gemeenten op de markt staan, worden daardoor geconfronteerd met uiteenlopende regels. Deze landelijke handreiking voor gemeenten moet zorgen voor meer eenduidige regelgeving. Handreiking voor standplaatsenbeleid Het HBD heeft in 2012 ook een praktisch stappenplan voor standplaatsen ontwikkeld. Standplaatsen verlevendigen stad of dorp, verschaffen werkgelegenheid, dragen bij aan de aantrekkelijkheid van de openbare ruimte en zijn een verrijking van het voorzieningenaanbod voor de consument. Dat maakt dat een afgewogen standplaatsenbeleid voor iedere gemeente van groot belang is.

Het Nieuwe Ondernemen op de Markt In november 2012 organiseerde het HBD drie bijeenkomsten over Het nieuwe winkelen op de markt en Social Media op de markt. Bij Het Nieuwe Winkelen gaat het met name om de visie op consumentveranderingen, de bijeenkomst over social media bood concrete voorbeelden van hoe je de social media ook op de markt effectief kunt inzetten. Zo’n 150 deelnemers bezochten de bijeenkomsten.

Beste Markt van Nederland In maart 2013 worden de drie beste markten van Nederland bekend gemaakt. In 2012 zijn de voorrondes gehouden. De verkiezing wordt door het HBD georganiseerd om de markt positief onder de aandacht te brengen van consumenten en om gemeenten, marktcommissies en individuele marktkooplieden te stimuleren hun markt verder te professionaliseren.

De Markt van Morgen Het HBD onderzocht de afgelopen jaren een meer bedrijfsmatige invulling van de warenmarkt, toegespitst op de wensen van de consument. Er werd veel onderzoek gedaan, er waren discussieavonden in het land en er werden pilots gestart met verschillende organisatievormen, op nieuwe en bestaande markten. De resultaten blijken veelbelovend. Een professionele aansturing van de markt stimuleert goed en succesvol ondernemerschap en zorgt voor een aantrekkelijke markt met veel bezoekers. Op basis van de opgedane kennis en ervaring maakte het HBD een werkboek De Markt van Morgen, waarmee gemeenten en ondernemers op hun eigen markt samen aan de slag kunnen. In 2012 is dit werkboek geactualiseerd en heeft het HBD een stimuleringsprogramma ontwikkeld. Kijk voor meer info op www.hbd.nl/ambulantehandel

30


11.3 Commissie Detailhandel Bloemen en Planten Instroomstimulering vakbekwame medewerkers in bloemendetailhandel Het HBD voerde in 2012 een campagne waarin jongeren werden geïnformeerd over de mogelijkheden van werken en ondernemen in de detailhandel bloemen en planten en over de MBOopleidingsmogelijkheden die er zijn. De campagne, met als thema Een bloeiend vak, werd gevoerd met webvertising, beroepenwaaiers en de website www. bloeiendvak.nl. Ook is een Facebookfotoactie gehouden waarbij een Floriade vip-arrangement kon worden gewonnen. Hiervoor zijn veel stickers ‘I like bloeiendvak. nl’ verspreid. De beroepenwaaiers zijn in het kader van het project Winnen met Leren van FNV-Bondgenoten ook uitgedeeld door vakbondsambassadeurs scholing.

Kwaliteitsbevordering bloemendetailhandel Om de producten en de kwaliteit van de bedrijfsvoering van bloemisten te verbeteren zijn circa 50 workshops georganiseerd over verschillende thema’s, zoals klantbenadering, sturen op cijfers, productkennis en vaktechniek. Tevens heeft het HBD geparticipeerd in het bloemistenevenement Floral Movement dat op 4 september werd gehouden op de Floriade in Venlo. Tijdens het evenement werd het Nederlands Kampioenschap Bloemschikken gehouden.

Structuurnota tuincentra 2.0 Het HBD heeft in 2012 de actualisatie van de structuurnota tuincentra van Tuinbranche Nederland mogelijk gemaakt. De structuurnota tuincentra 2.0 bevat trends, ontwikkelingen en verschillende profielschetsen van tuincentra.

11.4 Commissie Brood en Banket Tv-campagne warme bakker In de imagocampagne voor de warme bakker en banketbakker Met zorg gemaakt, met smaak gegeten lag in 2012 het accent op kwaliteit en op dat wat de ambachtelijke bakkers zo bijzonder maakt: hun toewijding, passie en liefde voor het vak. Die liefde voor het vak wordt vaak van generatie op generatie doorgegeven. Dat komt terug in tvspots die in het voor- en najaar zijn uitgezonden op de publieke omroep en RTL-zenders. In een effectmeting onder consumenten werd de tv-commercial goed beoordeeld. Met de tv-spots werden ruim 12 miljoen consumenten bereikt. De campagne is ondersteund met de website www.warmebakker.nl.

Bakker met Ster Het HBD heeft in 2012 geparticipeerd in de verkiezing Bakker met Ster. De verkiezing werd voor de vierde keer georganiseerd. Daarbij zijn in totaal aan 26 bakkers één ster, aan 27 bakkers twee sterren en aan één bakker drie sterren uitgereikt. Deze ambachtelijke bakkers en banketbakkers/-patissiers onderscheiden zich door uitzonderlijke prestaties op het gebied van kwaliteit, service, organisatie en klantgerichtheid. Doel van de verkiezing is het bevorderen van de kwaliteit en het imago van de ambachtelijke bakkersbranche.

11.5 Commissie Dieren en Dierenbenodigdheden Promotiecampagne dierenspeciaalzaken De collectieve promotiecampagne Uw dier verdient beslist een echte specialist van het HBD bracht in 2012 de sterke punten, vooral de adviesfunctie, van dierenspeciaalzaken onder de aandacht van de consument. De radiocampagne werd in het najaar gevoerd met verschillende radiospots. Daarnaast werden kant-en-klare themapagina’s over de verzorging van huisdieren aangeboden aan de huisaan-huisbladen.

Dierendiploma leerlingen basisscholen Het HBD participeerde in 2012 in een project op basisscholen waarbij leerlingen uit groep 5 hun huisdieren optimaal leren te verzorgen en waarmee ze een Dierendiploma kunnen behalen. Hiervoor is een theoretisch en praktisch lespakket ontwikkeld. In 2012 zijn hiermee 2.300 basisscholen bereikt en werden in totaal 3.200 lespakketten uitgereikt.

Voorlichting verantwoord huisdierenbezit Het HBD maakt projectactiviteiten van het Landelijk Informatiecentrum Gezelschapsdieren (LICG) mede mogelijk. Het gaat om de ontwikkeling van huisdierenbijsluiters en huisdierenspecials en de organisatie van diverse voorlichtingsactiviteiten, zoals de Week van het Huisdier en de Chipmaand.


31

11.6 Commissie Modedetailhandel MKB Indemode.nu platform voor modeprofessionals Steeds meer modeprofessionals weten de weg te vinden naar indemode.nu, een digitaal platform met retailnieuws, trends, carrièretips en inspiratie. Regelmatig worden nieuwe thema’s uitgediept en natuurlijk worden de trends voor voorjaar, zomer, najaar en winter uitvoerig belicht. Trends zijn op het platform ook het meest populair. In 2012 had indemode.nu 66.628 unieke bezoekers, 2232 likes op Facebook en 2430 volgers op Twitter. Perscentrum Mode brengt trends onder aandacht van pers en consument Perscentrum Mode is een onafhankelijke persdienst die wordt gefinancierd door het HBD. Namens de modespeciaalzaken voorziet het Perscentrum Mode journalisten en redacties in Nederland van actueel modenieuws, met als doel de consument via de landelijke media te informeren over de laatste trends en collecties. De trendinformatie wordt ook in een groot aantal (huis-aan-huis) bladen gepubliceerd en daarnaast in onder meer Libelle, JFK (mannenmode), Metro en Vrouw. Voor ondernemers en medewerkers waren de trends spring/summer 2012 en autumn/winter 2012 en 2013 uitgewerkt in ‘minimodemagazines’ die in oplages van vele duizenden binnen de branche verspreid zijn.

Reach in de mode In 2011 werd Reach in de mode actief. Via Reach in de mode kunnen modespeciaalzaken hun vindbaarheid op het internet verbeteren. Reach is een centrale databank van bedrijfsgegevens waarvan verschillende andere websites gebruik kunnen maken. De ondernemer hoeft dus alleen zijn gegevens in Reach bij te houden om op tal van websites correct vermeld te worden. Inmiddels zijn ruim 3.000 ondernemingen opgenomen. Die kunnen daardoor bijvoorbeeld ook zichtbaar worden op de winkelvergelijkingssite Wugly.nl de consumentensite Baps.nl en via Baps op de TomTomnavigatiesystemen.

Trendshows Indemode on Tour Begin 2012 zijn door Perscentrum Mode op drie locaties in het land de spring/ summertrends gepresenteerd voor ondernemers en medewerkers in de modespeciaalzaken. In het najaar waren er weer vijf trendbijeenkomsten, met ook volop aandacht voor het verkoopgesprek. Dit gebeurde in de vorm van aansprekende, enthousiasmerende bijdragen van Jan van Setten en Jos Burgers. Iedere avond werd bezocht door enkele honderden enthousiaste modeprofessionals.

11.7 Commissie Sportdetailhandel Indesport.nl Ook voor de sportprofessionals is er nu een eigen digitaal platform: indesport. nl. Met volop inspiratie en praktische informatie die het ondernemen en het werken in de winkel makkelijker maakt. De site biedt (product)nieuws, verkoop en presentatietips en natuurlijk de trends in de sport. De site wil ondernemers en medewerkers in sportspeciaalzaken instrumenten geven om zich te onderscheiden. Indesport is ook te volgen op Facebook (facebook.com/indesport.nl) en Twitter (@indesport).

Reach in de sport Ook sportondernemers kunnen beschikken over Reach. Reach is een centrale databank van bedrijfsgegevens waarvan verschillende andere websites gebruik kunnen maken. De ondernemer hoeft dus alleen zijn gegevens in Reach bij te houden om op tal van websites correct vermeld te worden.

11.8 Commissie mkb-supermarkten Onderzoek zelfstandige supermarktondernemer Wat zijn de sterke punten van de zelfstandig supermarktondernemer? Hoe onderscheidt die zich? Hoe hij overleven in een veranderende wereld? De afgelopen jaren heeft het HBD de zelfstandige ondernemer met verschillende activiteiten nadrukkelijk op de kaart gezet. Deze activiteiten gekoppeld aan een onderzoek zet het HBD voort. Het onderzoek in 2012 en 2013 bevat professioneel onafhankelijk klanttevredenheidsonderzoek, praktisch toepasbaar medewerkerstevredenheidsonderzoek en deelname workshop (terugkoppeling resultaten). De verzamelde gegevens zijn een goede bron om lessen te trekken voor de branche als geheel. Hiervan wordt een handzame rapportage gemaakt dat geschikt is voor een breder publiek. In de rapportage die verschijnt in april 2013 komen de meest sprekende verschillen op het gebied van ondernemerschap en resultaten.

32


11.9 Commissie detailhandel in Wild en Gevogelte Promotiecampagne: ‘Proef het echt’ Doel van de HBD-promotiecampagne Proef het echt is de marktpositie en het imago van de poeliers te versterken en de consument te verleiden meer wild en gevogelte bij de poelier te kopen. De jaarlijkse zomeractie Buiten Koken werd ook in 2012 weer gehouden, met onder meer posters, advertenties, recepten en actiekaarten. Op de consumentenwebsite www.poelier.nl konden consumenten deelnemen. Het aantal bezoekers aan deze website steeg in 2012 weer verder. Consumenten kunnen er terecht voor adviezen en tips over poelierproducten en voedselveiligheid, er is een zoekfunctie voor het vinden van de dichtstbijzijnde poelier én er is een database met meer dan vijfhonderd recepten.

11.10 Commissie Wonen Woon Inspiratie Tour In 2012 organiseerde het HBD voor de derde keer de Woon Inspiratie Tour: twee bijeenkomsten in het land voor medewerkers en ondernemers in de woonbranche, boordevol inspiratie en prikkelende presentaties waarbij de klant centraal stond en er veel aandacht was voor actuele woontrends. Zo’n vierhonderd woonprofessionals namen deel aan de tour.

Magazine Werken in Wonen In 2012 verscheen zes keer het magazine Werken in Wonen, de HBD-uitgave voor medewerkers in de woonbranche. Belangrijkste doel van het magazine is de medewerker in de woonbranche te informeren en adviseren over zaken als cao, opleidingsmogelijkheden, arbeidsomstandigheden en consument én om inspiratie te bieden met nieuwe producten en trends.

Ken je klant In 2012 lanceerde het HBD de website www.kenjeklant.nl, een handig instrument dat inzicht geeft in de woonwensen van consumenten. De site geeft tips over winkelinrichting, klantbenadering en verkoopgesprek en biedt een eenvoudige woonstijltest die de klant zelf kan doen. Dit helpt de verkoopadviseur die een goed persoonlijk advies wil geven, of het nu gaat om een meubelzaak, parketwinkel, slaapspeciaalzaak, keukenwinkel of woninginrichter. Uitgangspunt: wie zijn klant goed kent, heeft veel meer kans van slagen. Kijk ook op www.kenjeklant.nl

Woonmaand consumentencampagne Creëer een ‘trots op wonen moment’ richting de consument: dat was het uitgangspunt van een nieuwe HBD-consumentencampagne in 2012. De campagne verbindt ‘het leuke van winkelen in wonen’ met ‘de mens die het bijzonder maakt’. Zo waren er in woonmaand oktober in de Telegraaf en de bladen van Wegener exclusieve redactionele producties met ‘gesprekken van de persoon uit de woonbranche’. Daarin lag de nadruk op specialisme en kunde.

Perscentrum Wonen Perscentrum Wonen is het voorlichtingsinstituut voor interieur & woonmode dat wordt gefinancierd door het HBD. Belangrijkste doel van deze persdienst is de consument via de landelijke media te inspireren om in de winkel nieuwe collecties te komen bekijken en kopen. Kijk voor meer informatie op www. perscentrumwonen.nl, download de gratis app Woonmode Trends of bestel de Style Guide Home, een luxe inspiratieboek vol trends, tips en praktische voorbeelden voor styling en winkelinrichting.

Reach Wonen In 2012 werd Reach Wonen actief. Via Reach Wonen kunnen woonzaken hun vindbaarheid op internet verbeteren. Reach is een centrale databank van bedrijfsgegevens waarvan verschillende andere websites gebruik kunnen maken. De ondernemer hoeft dus alleen zijn gegevens in Reach bij te houden om op tal van websites correct vermeld te worden. Inmiddels zijn ruim 3.000 onder nemingen opgenomen. Die kunnen daardoor bijvoorbeeld ook zichtbaar worden op de winkel vergelijkingssite Wugly, de consumentensite Baps.nl en via Baps op de TomTom-navigatiesystemen. Het HBD maakte de ontwikkeling mogelijk en stimuleerde de deelname van de ondernemingen.


33

Arbeidsmarktprognose Arbeidsmarktonderzoek onder werkgevers en werknemers is van groot belang. Het HBD heeft voor de woonbranche een arbeidsmarktinformatiesysteem laten ontwikkelen op basis van het HBD Arbeidsmarkt Informatiesysteem Detailhandel Algemeen. Het informatiesysteem bevat arbeidsmarktprognoses op regionaal niveau, voor verschillende deelbranches in de woonbranche, voor de periode tot 2030.

34


12. Het bestuur

12.1 Samenstelling bestuur (31 december 2012) De bestuursleden van het HBD worden benoemd door, MKB Nederland, de Raad Nederlandse Detailhandel , Centrale Vereniging Ambulante Handel (CVAH), FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond.

Algemeen Bestuur Voorzitter Plaatsvervanger mw. E.H.M. Bakker-Derks

J.M.de Keijzer

Ondernemers 7 zetels:

Plaatsvervanger

MKB Nederland (4 leden) A.C. Doeser mw. P.E.H. Hoogstraaten M.C. Maasse J.D. van der Zee

M.A. Estourgie H.B.M. van Dorst J.P.M. Burgering J.Th. de Jongh

Raad Nederlandse Detailhandel (2 leden) P.E. Hamming H. Kok S. van Golberdinge P.J. Verhoog CVAH (1 lid) H. Achterhuis

mw M. Bleeker-Steenstra

Werknemers 7 zetels:

Plaatsvervanger

FNV Bondgenoten (5 leden) J.M.de Keijzer R.R.J.B. Peters N. Meijer mw. L. Bakhuijsen mw. I. Duijn-Pennenburg J. Atema E. Lugthart vacature A.L. Moerman A. van der Pijl CNV Dienstenbond (2 leden) F.A.M. Monsma W.M. Breunesse

M. T. Wallaard A. di Giacomo Russo

Namens de SER G.J. Eising Namens de betrokken ministeries Mw. E. Jansen-Meinema (Ministerie van Economische Zaken) A. Velgersdijk (Ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid)

1

De bestuurszetels van de Raad Nederlandse Detailhandel worden ingevuld door Detailhandel Nederland (DN).


35

Dagelijks bestuur Voorzitter Mw. E. Bakker-Derks Leden P.E. Hamming mw. P.E.H. Hoogstraten J.M. de Keijzer F.A.M. Monsma

Nevenfuncties De bestuursleden hebben naast hun bestuurslidmaatschap bij het HBD ook andere functies. Een overzicht van de nevenfuncties van de bestuurs- en commissieleden is te vinden op de website van het HBD: www.hbd.nl/bestuur. De heren J. Atema, H. Achterhuis, J.P.M. Burgering, A.C. Doeser, M.A. Estourgie, P.E. Hamming, J.J. Meerman, mevrouw Bleeker-Steenstra en mevrouw mr. P.E.H. Hoogstraaten bekleden bestuurlijke functies in organisaties waarmee het HBD financiële relaties onderhoudt.

12.2 Samenstelling commissies Het HBD kent de volgende commissies: • Financiële commissie • Auditcommissie De onderstaande commissies zijn in de loop van het verslagjaar ontbonden: • Adviescommissie arbeid en onderwijs/scholing • Adviescommissie winkelcriminaliteit • Adviescommissie ruimtelijke ordening • Adviescommissie innovatie en duurzaam ondernemen Voor de branchespecifieke activiteiten, gefinancierd uit bestemmingsheffingen, zijn er (advies)commissies voor de volgende branches: • Aardappelen, groente en fruit • Bloemen en planten • Brood en banket • Dieren en dierenbenodigdheden • Markt-, straat- en rivierhandel • Mode mkb • Sport mkb • Supermarkten mkb • Wild en gevogelte • Wonen De actuele samenstelling van de HBD (advies)commissies is te vinden op www.hbd.nl/commissies

Nevenfuncties De commissieleden hebben naast hun commissielidmaatschap bij het HBD ook andere functies. Een overzicht van de nevenfuncties van de bestuurs- en commissieleden is te vinden op de website van het HBD: www.hbd.nl/bestuur. In de commissies 88 bekleden de heren L.P.W. van Popering, P.Hoogendoorn, W. Wiefkers (allen ambulante handel) J.TH. de Jongh (dierenspeciaalzaken) bestuurlijke functies in organisaties waarmee het HBD financiële relaties onderhoudt. Bij de commissies 88a geldt dat voor de heren D.N. Meulblok (AGF), J.J. Meerman (mode en wonen), J. van der Bij, mevrouw M. de Nooijer en B.J.M. Wolters (allen wild en gevogelte)

36


12.3 Vergoedingen voorzitter, bestuurs- en commissieleden De vergoedingen aan voorzitter, bestuurs- en commissieleden zijn vastgelegd in de Vergoedingsregeling, zoals die op 29 juni 2011 door het Algemeen Bestuur van het HBD is goedgekeurd. Volgens deze regeling ontvangt de voorzitter een vergoeding van € 12.391 per jaar voor ieder dagdeel dat hij voor het HBD actief is. Het aantal dagdelen is gesteld op vijf. De leden van het Dagelijks ontvangen ieder een jaarlijkse representatievergoeding van € 1.200. De leden van organen en andere commissies van het HBD ontvangen per bijeenkomst € 410 aan vacatiegeld en € 16 verblijfsvergoeding. Bovendien wordt een reiskostenvergoeding verstrekt. De volledige ‘Vergoedingsregeling voorzitter, bestuurs- en commissieleden Hoofdbedrijfschap Detailhandel 2011 – 2012’ kan worden nagelezen op www.hbd.nl/bestuur. In totaal bedroegen de bestuurskosten in 2012 Vergoeding voorzitter Reiskosten voorzitter Vaste vergoedingen dagelijks bestuur Vacatiegelden Reis/Verblijfsvergoedingen

€ 61.955 € 3.321 € 4.800 € 73.185 € 11.780

Totaal

€ 155.041

12.4 Code goed bestuur Het HBD confirmeert zich geheel aan de Code Goed Bestuur voor de producten bedrijfschappen. Dat betekent onder andere dat de diverse regelingen en overzichten die uit de Code voortvloeien op de website van het HBD in te zien zijn. Dat betreft onder andere het overzicht van nevenfuncties van bestuursleden, de vergoedingsregeling, activiteitenplan, begrotingen en jaarverslagen.

12.5 Verslag van de Auditcommissie HBD 2012 Vanaf 1 juli 2007 geldt voor de producten bedrijfschappen de Code Goed Bestuur. Om gevolg te geven aan deze code heeft het algemeen bestuur in zijn vergadering van 30 juni 2010 het Reglement Auditcommissie HBD vastgesteld en leden van de auditcommissie benoemd. De auditcommissie bestaat uit de heer M.H.P. Braakman en de heer P.N. Schrage. Met deze rapportage doet de auditcommissie voor de derde keer verslag over de implementatie van de Code Goed Bestuur door het bestuur en zijn bestuursleden. Verslagjaar 2012 heeft voor het HBD voor een groot deel in het teken gestaan van de aanstaande opheffing. Na een intensieve periode van voorbereiding heeft het HBD-bestuur in 2012 daadwerkelijk besloten de activiteiten van het HBD op 31 december 2013 te staken. De aanstaande opheffing maakt dat de auditcommissie ook dit jaar de rapportage over het verslagjaar beperkt houdt. Over voorgaande jaren is de subsidieverstrekking en verantwoording een belangrijk onderwerp geweest voor de auditcommissie. De auditcommissie onderschrijft daarbij dat, met het oog op de aanstaande opheffing, een verdere aanscherping van de regels voor subsidieverstrekking en – verantwoording niet meer aan de orde is. Dat laat onverlet dat, binnen de kaders van de geldende subsidieverordening uit 2009, het verantwoorden van de voor kalenderjaar 2013 verstrekte subsidies een aandachtspunt blijft, in het bijzonder de doelmatige en doeltreffende besteding van de subsidiegelden. De auditcommissie constateert dat in 2011 en wederom in 2012 verbeteringen op dit punt zijn doorgevoerd. De auditcommissie richt zich in 2013 met name op het toezicht op de correcte borging en overdracht van activiteiten, producten en diensten van het HBD aan derden. Het is van belang dat daarbij de relevante aspecten uit de pbo-regelgeving en met name ook de Code Goed Bestuur goed nageleefd worden. Vooralsnog constateert de auditcommissie dat in voorbereidende sfeer reeds zorgvuldig wordt gewerkt met name waar het gaat om principe V van de Code (Voorkomen van belangenverstrengeling).


37

13. De organisatie

13.1 Organisatiestructuur

Algemeen bestuur en Dagelijks bestuur

Directie

Onderwijs en Scholing

Personeel- en Organisatie

Directie- en Bestuurs secretariaat

Juridische Zaken

Financiele Zaken en Automatisering

Registratie en Heffing

Communicatie

Ruimtelijke Ordening

Arbeid

Winkel criminaliteit

Kenniscentrum, Innovatie en duurzaamheid

Bestemmings‑ heffingen

De ontwikkeling en uitvoering van beleidsactiviteiten (waaronder het Kenniscentrum) en de begeleiding en uitvoering van activiteiten voortvloeiend uit de bestemmingsheffingen is de taak van de beleidsadviseurs. Ter ondersteuning van deze activiteiten kent het HBD de volgende afdelingen: - Personeel en Organisatie - Directie- en bestuurssecretariaat - Juridische zaken - Financiële Zaken en Automatisering - Registratie en Heffing - Communicatie Het HBD werkt projectmatig. Dit maakt dat er steeds een duidelijke relatie gelegd kan worden tussen de te plegen inspanning en de beoogde resultaten. Voor alle projecten die door het HBD of een van de partners worden gestart, worden sinds 2009 concrete projectvoorstellen voorgelegd aan en besproken in het Algemeen Bestuur van het HBD.

Personeel en organisatie De personeelsadviseur houdt zich met name bezig met het ontwikkelen en toepassen van het personeelsbeleid van het HBD. Zij geeft voorlichting en advies over alle aspecten op P&O-gebied aan management en medewerkers.

38


Directie- en bestuurssecretariaat Deze afdeling is verantwoordelijk voor: - officemanagement - secretariële ondersteuning - logistiek - receptie en telefoon - beheer van het pand

Juridische zaken De afdeling juridische zaken begeleidt het opstellen van de verordeningen, behandelt het bezwaar en beroep en is verantwoordelijk voor de correcte afhandeling van klachten. Daarnaast geeft de afdeling in voorkomende gevallen juridisch advies.

Financiële zaken en automatisering Onder de afdeling Financiële zaken en automatisering vallen de volgende taken; - salarisadministratie - boekhouding - automatisering De boekhouding voert behalve de administratie van het HBD ook de administraties van de Stichting Wachtgeldfonds Detailhandel, de Stichting Opleidingsfonds HBD, de afdeling Registratie en Heffing en de administratie van de RZO il.

Afdeling Registratie en Heffing De afdeling Registratie en Heffing is een gezamenlijke afdeling van HBD en HBA. De afdeling verzorgde in 2012 de registratie en het opleggen en innen van heffingen voor: 1. Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD); 2. Hoofdbedrijfschap Ambachten (HBA); 3. Productschap Dranken, commissie Slijters. Voor het Bedrijfschap Horeca en Catering verzorgde de afdeling een helpdeskfunctie. Het Bedrijfschap Horeca en Catering registreert de aangesloten bedrijven zelf en berekent ook zelf de hoogte van de heffingen. De afdeling Registratie en Heffing is een gemeenschappelijke afdeling van het HBD en het HBA (Hoofdbedrijfschap Ambachten). Derhalve wordt voor de afdeling Registratie en Heffing een eigen jaarrekening opgesteld. De formatie van Registratie en heffing is dan ook niet meegenomen in de cijfers in dit jaarverslag.

Afdeling Communicatie en Marketing De afdeling Communicatie en Marketing ontwikkelt, samen met de beleidsadviseurs en secretarissen van de commissies, reclame- en voorlichtingscampagnes. Daarnaast verzorgt de afdeling de corporate communicatie van het HBD en beheert communicatiefaciliteiten zoals de website van het HBD. In 2012 werd de HBD-website 737.000 maal geraadpleegd, wederom een stijging ten opzichte van voorgaande jaren. De medewerkers van de HBD-Infodesk, die ook onderdeel vormt van de afdeling, beantwoordden in 2012 ruim 5.500 vragen aan de telefoon of per e-mail. Dat aantal bijft stabiel. De vacatures die in 2012 op de afdeling onstonden, zijn met het vooruitzicht van de afbouw, niet ingevuld.

13.2 Personeels- en organisatiebeleid Formatie en opleidingsniveau Bij het HBD waren op 31 december 2012 56 medewerkers in dienst (54,1 fte), van wie 24 vrouwen en 32 mannen. In de verslagperiode hebben 3 medewerkers de organisatie verlaten. Een derde van de HBD-medewerkers heeft een opleiding op tenminste mbo-niveau. De overige medewerkers hebben een hbo- of wo-opleiding afgerond.


39

Arbeidsvoorwaarden Binnen het HBD wordt de CAO voor de PBO-sector onverkort gevolgd. Het HBD kent geen medewerkers die aangemeld dienen te worden in het kader van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens. In 2012 is geen nieuw onderhandelingsresultaat bereikt over de cao voor de PBO-sector. De cao die gold tot 1 april 2012 bleef onverkort van toepassing.

Sociaal Plan Bedrijfschappen Met het oog op de afbouw van de producten bedrijfschappen kwamen werkgevers en werknemers in december 2012 een sociaal plan overeen. Kern van het sociaal plan is het begeleiden van werk naar werk.

Arbeidsomstandigheden De interne regelgeving op grond van het Arbobeleid is compleet en actueel.

Bedrijfshulpverlening De BHV-organisatie is op sterkte gehouden. Het BHV-team heeft ook de benodigde trainingen gevolgd om de kennis en ervaring op peil te houden. Ook in 2012 is een ontruimingsoefening gehouden.

Ziekteverzuim Het ziekteverzuim bij het HBD ligt met 3,94% onder het landelijk gemiddelde van 4,5%. Het HBD blijft zich inspannen ziekteverzuim zo veel mogelijk te voorkomen en zieke medewerkers zo adequaat mogelijk te begeleiden.

Stagebeleid In navolging van de CAO-afspraken zoekt het HBD in de eigen organisatie doorlopend naar mogelijkheden om stageplekken en werkervaringsplaatsen te creëren om op die manier leerlingen en minder kansrijken op de arbeidsmarkt een kans te geven. Zo hebben we in 2012: - twee fulltime stages voor mbo-leerlingen uit de Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL) aangeboden (juridisch en secretarieel); - een mbo-leerling gedurende heel 2012 op parttime basis (juridisch) respectievelijk een mbo-leerling gedurende 5 maanden op fulltime basis (secretarieel) via een BOL-stage (Beroepsopleidende leerweg) laten meewerken. Daarnaast hebben twee mbo-leerlingen gedurende 5 maanden op fulltime basis een jurische BOL-stage gevolgd.

13.3 MVO binnen het HBD Het HBD bevordert duurzaam ondernemen. Dat vraagt ook om eigen initiatieven op dit vlak. Net als in de sector staat daarbij de medewerker centraal. De detailhandel is een People business. Het HBD vindt het dan ook vanzelfsprekend dat zij ruim gelegenheid biedt tot het lopen van stages. Ook aan onderzoeksopdrachten en informatieverzoeken van studenten werkt het HBD over het algemeen ruimhartig mee. Een slimme wijze van automatiseren leidt tot aanzienlijke energiebesparing. Voor het drukwerk gebruikt het HBD FSC-gecertificeerd papier.

13.4 Ondernemingsraad In het afgelopen jaar is een aantal belangrijke onderwerpen aan de orde geweest, zoals het afronden van het actualiseren functiehuis HBD, arbozaken en de politieke beslissing tot afslanking/opheffing van de producten bedrijfschappen. De voorgenomen afbouw van het HBD was het belangrijkste onderwerp voor de Ondernemingsraad in 2012. Om volledig op de hoogte te zijn van het voortraject tot het voorgenomen inzetten van de afbouw heeft de OR zitting gehad in de werkgroep die de afbouw vorm geeft en begeleidt. Door een goed contact met de directie is een prima informatiewisseling tot stand gekomen waardoor de Ondernemingsraad steeds weloverwogen besluiten heeft kunnen nemen. Aan het einde van dit verslagjaar is het besluit tot afbouw een feit geworden. In 2012 heeft de Ondernemingsraad 13 maal vergaderd. Negen maal heeft er het afgelopen jaar een reguliere Overlegvergadering met de directie plaatsgevonden.

40


De ondernemingsraad was in 2012 als volgt samengesteld: Vera Bleijenberg, voorzitter Ilone Rijsbergen, secretaris Peter Breuers Piet Smits Ruud Ververs


41

14. Financiën

14.1 Geconsolideerde balans ACTIVA 31 december 2011

31 december 2012

Vaste activa -M ateriele vaste activa Inventaris Vervoermiddelen

1.923.055 11.756

1.282.037 908

1.934.811

1.282.945

4.638.185 23.300 173.880 329.251 1.467.440 145.421

3.204.521 329.594 176.279 53.046 1.557.768 213.539

6.777.477

5.534.746

Vlottende activa - Vorderingen Heffingen Debiteuren Nog te ontvangen rente Belastingen en premies SVW Rekening-Courant verhoudingen Overlopende activa

Financiële activa/liquide middelen - Effecten Obligaties (verkrijgingsprijs) Correctie verkrijgingsprijs-marktwaarde

6.055.104 -116.722

Obligaties marktwaarde

5.938.382

Aandelen (verkrijgingsprijs) Correctie verkrijgingsprijs-marktwaarde

1.256.466 -360.258

Aandelen marktwaarde

1.886.688

896.208

259.196

5.787.783

14.524.911

12.622.373

16.670.795

21.334.661

23.488.486

- Liquide middelen Kasmiddelen en banktegoeden

Totaal activa

42


PASSIVA 31 december 2011

31 december 2012

Eigen vermogen -A lgemene reserve Hoofdbedrijfschap Detailhandel Correctie afwaardering effecten

11.987.624 -476.980

Alg. Res. Hoofdbedrijfschap Detailhandel Bestemmingsheffingen cie ex art. 88a Wbo Bestemmingsheffingen cie ex art. 88 Wbo

11.510.644

-2.928.374

1.578.806

1.871.342

1.536.909

2.075.971

14.626.359

1.018.939

1.843.068

878.112

429.200

0

520.000

165.500

2.792.268

1.043.612

17.418.627

2.062.551

- Bestemmings reserve Hoofdbedrijfschap Detailhandel Bestemmingsheffingen cie ex art. 88a Wbo Bestemmingsheffingen cie ex art. 88 Wbo

Totaal eigen vermogen Voorzieningen - Voorzieningen afbouw

17.819.512

Voorzieningen afbouw HBD 0

17.819.512

470.585

387.169

470.585

387.169

1.053.924 238.101 1.596.792

769.921 236.290 2.163.933

2.888.817

3.170.144

556.632

49.113

3.445.449

3.219.257

21.334.661

23.488.489

Langlopende schulden - Vreemd vermogen Langlopende schulden

Vlottende passiva - Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies SVW Overlopende passiva

- Vooruitontvangen bedragen Totaal vlottende passiva Totaal Passiva


43

14.2 Rekeningen van baten en lasten HBD en commissies 2012

HBD Algemeen

AGF

Bloemen en planten

Mode

Wild en Gevogelte

Wonen

Baten 1. Heffingen

12.403.368

2. Bestemmingsheffingen

-

301.299

156.159

1.397.794

91.494

1.083.448

3. Retributies

-

640

436

5.626

159

162

2.800.526

24.700

10.000

16.168.993

326.639

166.595

1.403.420

91.653

1.083.625

1. Voorzitter/ Personeelskosten

19.098.607

37.071

12.603

15.702

3.689

12.312

2. Reis-, Verblijf- en Representatie

280.192

1.374

-

-

276

-

3. Huisvestingskosten

179.406

-

-

-

-

-

4. Bureaukosten

427.867

10.460

-

-

-

-

5. Vergaderkosten

104.186

11.951

11.022

6.309

1.741

5.594

2.946.488

211.800

135.888

1.112.031

54.398

997.906

7. Ingekochte diensten tbv schap

967.384

87.957

42.090

96.051

43.385

104.469

8. Gem. voorziening/ afdeling

4.258.152

15.032

36.413

87.421

2.061

51.590

10.691

-

-

-

-

-

31.572.974

375.645

238.016

1.317.514

105.550

1.171.871

15.403.982-

49.006-

71.421-

85.906

13.897-

88.246-

4. Diensten aan derden

143.816

5. Gemeenschappelijk secretariaat

184.701

6. Rente

636.583

7. Vergoeding opgedragen taken

-

8. Niet bestede subsidies

-

9. Overige baten Totaal van de baten

15

Lasten

6. Subsidies/ingekochte diensten tbv sector a) Subsidies b) Ingekochte diensten tbv sector

9. Overige lasten en onvoorzien

Saldo:

44

3.300.000


Brood en Banket

Dieren en Dierenbenodigdheden

MarktStraat en Rivierhandel

Sportdetailhandel

MKB Supermarkten

Totaal

Baten 12.403.368 212.956

210.957

1.222.185

381.221

2.772-

5.054.741 143.816 184.701

227

4.211

44.081

32.976

13.992

739.093 -

-

-

60

30

-

2.835.331

213.183

215.168

1.266.326

414.227

11.220

21.361.050

12.978

10.672

73.007

11.801

4.060

19.292.502

-

-

1.142

-

-

282.984

-

-

-

-

-

179.406

Lasten

455

-

-

-

-

438.782

2.873

2.934

48.142

8.517

6.166

209.435 3.300.000

167.616

135.990

237.810

592.126

23.750

6.615.803

35.904

63.674

227.177

45.543

18.131

1.731.765

6.999

16.137

160.331

21.627

-

4.655.763

-

-

-

-

-

10.691

226.825

229.407

747.609

679.614

52.107

36.717.132

13.642-

14.239-

518.717

265.387-

40.887-

15.356.082-

Een volledig overzicht van de HBD financiën is opgenomen in de Jaarrekening 2012

Risico-analyse Het HBD besteedt een deel van de activiteiten uit aan andere organisaties en geeft organisaties subsidies voor activiteiten die in het verlengde liggen van de HBD-doelstellingen. In 2009 heeft het bestuur van het HBD een nieuwe subsidieverordening vastgesteld, op basis waarvan het HBD de benodigde subsidies kan verstrekken. Hiermee wordt het financiële risico ten aanzien van aan spraken op subsidies ten laste van het HBD wettelijk geregeld.


45

14. Registratie en Heffing

Heffingtype

Aantal ondernemingen)*

Algemene Heffing

188.484

Bestemmingsheffingen aardappelen, groenten en fruit

2.872

ambulante handel

24.553

brood en banket

2.180

dierenspeciaalzaken

3.114

modedetailhandel

16.673

sport

4.186

wonen

9.905

)* In de tabel is niet verwerkt dat een onderneming meerdere heffingen opgelegd kan krijgen. Zo betaalt een ambulant bloemenhandelaar een algemene heffing en de bestemmingsheffingen ambulante handel en bloemen en planten. Bezwaren In totaal ontving het HBD over 2012 2.633 bezwaren tegen registraties danwel heffingen door het HBD. Geen van de bezwaren leidde tot een rechtsgang bij het College van Beroep voor het Bedrijfsleven.

Administratieve lasten Het HBD spant zich tot het uiterste in om de administratieve te lasten voor de ondernemingen in de detailhandel zo veel mogelijk te beperken. Zo wordt de registratie automatisch verricht door het HBD op basis van inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Ook wijzigingen in het register van de Kamer worden door het HBD automatisch overgenomen. Bij het opleggen van de heffing wordt zo veel mogelijk samengewerkt met de andere schappen. Met diverse schappen zijn al afspraken gemaakt over gezamenlijke facturen of het doorberekenen van samenloopkortingen. Ondernemingen die gegevens willen wijzigen, konden dit doen met een wijzigingsformulier dat bij de factuur werd meegezonden. Inmiddels kunnen wijzigingen eenvoudig via de website worden doorgegeven. De heffingsnota op zich brengt geen andere administratieve lasten met zich mee dan bij iedere andere factuur die de onderneming ontvangt.

46


Bijlagen


47

Bijlage 1: De Heffingsstructuur Algemene heffing De hoogte van de algemene heffing is in 2012 niet gewijzigd ten opzichte van eerdere jaren. De hoogte van de heffing verschilt per onderneming en wordt opgebouwd uit verschillende onderdelen: • een algemene heffing die voor iedere onderneming gelijk is: € 79,00; • voor ambulante handelaren: € 60,50; • een filiaalheffing voor elke tweede en volgende verkoopplaats van de onderneming €48,30; • een heffing werkzame personen, afhankelijk van de indeling in klasse 1 tot en met 10 volgens de tabel. Als de onderneming uitsluitend de ambulante handel uitoefent, wordt geen heffing werkzame personen opgelegd.

Klasse

Aantal werkzame personen

Heffing

1

0

-

2

1

-

3

2 tot en met 4

€ 10,50

4

5 tot en met 9

€ 42,50

5

10 tot en met 19

€ 66,30

6

20 tot en met 49

€ 92,80

7

50 tot en met 99

€ 132,50

8

100 tot en met 199

€ 212,20

9

200 tot en met 499

€ 318,20

10

500 en meer

€ 397,60

De som van de algemene heffing, de filiaalheffing en de heffing werkzame personen bedraagt ten hoogste € 3.473,20. Alle bedragen betreffen de heffingen die in 2012 zijn opgelegd.

Anti-cumulatiebepalingen Voor bedrijven die door hun werkzaamheden onder meer dan een schap vallen, geldt een anticumulatieregeling. Met het Hoofdbedrijfschap Ambachten, het Bedrijfschap Horeca en Catering zijn afspraken gemaakt om cumulatie van algemene heffingen te voorkomen.

48


Bestemmingsheffingen • Heffing €67,00 Markt-, straat- en rivierhandel Het bevorderen van de professionalisering en • Georganiseerdenaftrek 10% het ondersteunen van promotieactiviteiten Detailhandel aardappelen, groenten en fruit Het imago van agf-specialisten richting consument versterken en de bedrijfsvoering in de branche verder professionaliseren

• Basisheffing € 135,00; • Filiaalheffing € 49,00 voor elke tweede en volgende verkoopplaats; • Maximale bestemmingsheffing bedraagt € 576,00 voor ten hoogste 10 verkoopplaatsen; • Georganiseerdenaftrek € 13,50

Detailhandel in bloemen en planten Professionaliseren van de bedrijfsvoering, bevorderen van de instroom van vakbekwame medewerkers

• Basisheffing € 25,50; • Filiaalheffing € 25,50; • Heffing werkzame personen € 10,50 per onderneming met meer dan 20 en minder dan 50 werknemers; € 15,50 voor ondernemingen met meer dan 50 werknemers; • Georganiseerdenaftrek € 2,50 per verkooppunt

Detailhandel brood en banket Bijdragen aan de sociaal economische ontwikkeling door imagoversterking, professionalisering en promotie

• Basisheffing € 110,00; • Filiaalheffing € 110,00 voor elke tweede en volgende verkoopplaats; • Maximale bestemmingsheffing bedraagt € 550,00 voor ten hoogste 5 verkoopplaatsen; • Georganiseerdenaftrek 10%

Detailhandel dieren en Dierenbenodigdheden De positie van dierenspeciaal-zaken richting de consument versterken en de bedrijfs-voering in de branche verder professionaliseren

• Basisheffing € 70; • Filiaalheffing € 108,- voor elke tweede en volgende verkoopplaats; • Heffing werkzame personen € 38,00 per onderneming met 2 of meer werkzame personen; • Maximale bestemmingsheffing bedraagt € 1080,00 voor ten hoogste 10 verkoopplaatsen

Modedetailhandel mkb Verbeteren van de bedrijfsvoering en de positie van de branche versterken bij (potentiele) medewerker en consument

• Basisheffing € 75,00; • Filiaalheffing € 120,00 voor elke tweede en volgende verkoopplaats; • Heffing werkzame personen € 45,00 per onderneming met 2 of meer werkzame personen; • Maximale bestemmingsheffing bedraagt € 2.400,00 voor ten hoogste 20 verkoopplaatsen

Sportdetailhandel Het stimuleren van de professionaliteit om de efficiency en effectiviteit van de bedrijfsvoering te vergroten

• Basisheffing € 150,00; • Filiaalheffing € 100,00 voor elke tweede en volgende verkoopplaats

Detailhandel Wild en gevogelte Stimuleren van de kwaliteit van het ondernemerschap en de innovatie

• Basisheffing € 267,00; • Filiaalheffing € 267,00

Detailhandel wonen De bedrijfsvoering verder professionaliseren en de positie van de branche richting de consument versterken

• Basisheffing € 106,00; • Filiaalheffing € 156,50 voor elke tweede en volgende verkoopplaats; • Heffing werkzame personen € 50,50 per onderneming met 2 of meer werkzame personen; • Maximale bestemmingsheffing bedraagt € 2.660,50 voor ten hoogste 17 verkoopplaatsen

Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend. In dat verband geldt de tekst van de verordening(en).


49

Korting of vermindering Bij de algemene heffing en bepaalde bestemmingsheffingen kunnen leden van ondernemersorganisaties onder bepaalde voorwaarden een aftrek op de heffing krijgen. Ook kan onder een bepaald inkomen vermindering worden verkregen van 50% tot 80%. In geval ook een heffing betaald moet worden aan het Hoofdbedrijfschap Ambachten of het Bedrijfschap Horeca en Catering betaalt de onderneming niet meer dan de hoogste algemene heffing, die hij verschuldigd is bij één van de bedrijfschappen.

50


Bijlage 2: Verordeningen Hoofdbedrijfschap Detailhandel 2012 In 2012 waren de volgende verordeningen van toepassing: • Registratieverordening Hoofdbedrijfschap Detailhandel (2005) (www.hbd.nl/registratie) • Heffingsverordening Hoofdbedrijfschap Detailhandel 2012 (www.hbd.nl/heffing) • Verordeningen bestemmingsheffingen 2012 voor: (www.hbd.nl/heffing) o Ambulante handel o Detailhandel in aardappelen, groente en fruit o Detailhandel in bloemen en planten o Detailhandel in brood en banket o Detailhandel in dieren en dierbenodigdheden o Modedetailhandel mkb o Sportdetailhandel o Detialhandel in wild en gevogelte o Detailhandel in wonen • Vergoedingsregeling voorzitter, bestuurs- en commissieleden Hoofdbedrijfschap Detailhandel (www.hbd.nl/bestuur) • Subsidieverordening Hoofdbedrijfschap Detailhandel (2009) (www.hbd.nl/beleid)


51

Bijlage 3: Wettelijk kader en werkingssfeer HBD Het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) is in 1956, op verzoek van de ondernemers- en werknemersorganisaties, ingesteld als een publiekrechtelijk samenwerkingsverband van ondernemers- en werknemersorganisaties in de detailhandel. De producten bedrijfschappen staan genoemd in de grondwet (art. 134). De taken en bevoegdheden van producten bedrijfschappen zijn vastgelegd in de Wet op de Bedrijfsorganisatie. In het Instellingsbesluit Hoofdbedrijfschap Detailhandel 2004 zijn deze taken en bevoegdheden specifiek voor het HBD uitgewerkt. De publiekrechtelijke organisaties (zoals het Hoofdbedrijfschap Detailhandel) hebben geen leden. Als men een bedrijf uitoefent in een sector waarvoor een publiekrechtelijk orgaan bestaat, valt men automatisch onder de regels van die instelling. Overigens niet zonder zeggenschap; de bestuursleden worden benoemd door de werkgevers- en werknemersorganisaties uit de betreffende sector.

Werkingssfeer Onder het Hoofdbedrijfschap Detailhandel vallen volgens het Instellingsbesluit de ondernemingen die zich bezig houden met ‘het bedrijf van de verkoop van waren aan particulieren’. Daarbij wordt opgemerkt dat hier ook onder wordt verstaan ‘het daarmede gepaard gaande verkopen van waren aan instellingen of aan personen, die deze in een door hen gedreven onderneming aanwenden.’ In het Instellingsbesluit wordt aangegeven dat ondernemingen waarin het apothekersbedrijf wordt uitgeoefend niet onder de werkingssfeer vallen. Ook worden enkele productgroepen uitgesloten waaronder benzine, scheepsbenodigdheden, pootaardappelen en levend pluimvee. De volledige tekst van het Instellingsbesluit is te raadplegen op www. hbd.nl

Code Goed Bestuur Het HBD conformeert zich aan de Code Goed Bestuur voor Bedrijf- en Productschappen die in 2007 van kracht is geworden.

Toezicht De Wet op de bedrijfsorganisatie legt op het vlak van toezicht en bestuur enkele taken in handen van de SER. De taken op het gebied van bestuur en beleidsmatige aspecten van het SER-toezicht behoren tot de verantwoordelijkheid van de Bestuurskamer. De dagelijkse uitvoering van het SER-toezicht op de producten bedrijfschappen is in handen van de Toezichtkamer. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is verantwoordelijk voor de producten bedrijfschappen.

Wettelijke taken Het HBD kent sinds 2010 (het opheffen van de bedrijfscommissie Ondernemingsraden) geen wettelijke taken meer.

Afbouw HBD Op 12 december 2012 heeft het Algemeen Bestuur van het HBD besloten tot afbouw van de organisatie. Het streven is de activiteiten van het HBD geheel te staken. De activiteiten dienen dan wel overgdragen te zijn aan andere organisaties dan wel geheel beëindigd te zijn. Na 31 december 2013 beperkt het HBD zich tot de administratieve en juridische afwikkeling van de opheffing van het schap. Het HBD-bestuur geeft hiermee invulling aan de besluiten van het kabinet tot opheffing van de 17 producten bedrijfschappen. Deze besluiten worden naar verwachting in de loop van 2013 omgezet in wetgeving.

52



53

Dit Jaarverslag is vastgesteld door het Algemeen Bestuur op 26 juni 2013. Het Jaarverslag is digitaal beschikbaar via: www.hbd.nl Hoofdbedrijfschap Detailhandel Postbus 90703 2509 LS Den Haag t (070) 338 56 00 f (070) 338 57 11 e [email protected] i www.hbd.nl t @detailhandel

54



55

Hoofdbedrijfschap Detailhandel Postbus 90703 2509 LS Den Haag t (070) 338 56 00 f (070) 338 57 11 e [email protected] i www.hbd.nl t @detailhandel

Het HBD maakt zich sterk voor een gezonde detailhandel waarin het goed ondernemen en werken is. In het HBD werken samen:

Recommend Documents