TERUGBLIK OP DE HBD-ACTIVITEITEN IN 2010
Inhoud 3 4 7 10 12 13 18 20 24 27
Effectief samenwerken Kenniscentrum Winkelcriminaliteit Arbeidsmarkt en sociale zekerheid Onderwijs en opleidingen Ruimtelijke ordening Innovatie Brancheondersteunende activiteiten Branchespecifieke projecten Samenwerken loont
Het HBD maakt zich sterk voor een gezonde detailhandel waarin het goed ondernemen en werken is. In het HBD werken samen:
Effectief samenwerken De detailhandel verandert razendsnel. Ondernemers en medewerkers worden geconfronteerd met belangrijke uitdagingen. We moeten antwoorden vinden op maatschappelijke trends die de detailhandel echt gaan veranderen (zie ook pagina 6 van deze Terugblik: Retail 2020). Het is daarbij overduidelijk dat de tijd van het solistisch ondernemerschap voorbij is. Werken aan de eigen, unieke positionering moet centraal staan. Voor alle taken die daar niet direct bij horen is het zaak slimme samenwerkingverbanden aan te gaan met collega’s en leveranciers. Dat geldt evenzeer voor het HBD. Ook wij zoeken steeds naar de meest effectieve samenwerkingsverbanden. Met brancheen koepelorganisaties, met winkeliersverenigingen en overheden. En dat leidt tot goede resultaten! Waardoor in 2010 een ruime meerderheid van de ondernemers in de detailhandel zich positief uitsprak over het werk van het HBD. Samen met de branche- en koepelorganisaties ontwikkelen we kennis die gebruikt kan worden in de beleidsontwikkeling, professionalisering en de belangenbehartiging. Veel kennis is rechtstreeks bereikbaar. De website www.hbd.nl wordt meer dan 500.000 maal per jaar geraadpleegd. En ten behoeve van de persoonlijke ontwikkeling voor ondernemers en medewerkers konden we zo’n 3 miljoen euro aan Europese subsidie verdelen. Inmiddels hebben meer dan 300 winkelgebieden een Keurmerk Veilig Ondernemen dankzij ondersteuning van het HBD. We hebben in 2010 weer zo’n 200 winkeliersverenigingen bijgestaan bij vraagstukken met betrekking tot bereikbaarheid en aantrekkelijkheid van hun winkelgebied. De sector kan inmiddels terugvallen op bijna 30 Servicepunten Detailhandel. Overigens allemaal opgericht op uitdrukkelijk verzoek van de ondernemers ter plaatse. In het HBD-bestuur werken organisaties voor ondernemers en werknemers in de detailhandel goed samen. Vanaf 2011 in een nieuwe samenstelling. Een nieuw bestuur dat streeft naar nieuw elan voor de sector en voor het HBD. Dat de betrokkenheid van de sector bij het HBD nog verder wil vergroten. En zo wil bijdragen aan een gezonde detailhandel waarin het goed ondernemen en werken is. Lotte de Jong Directeur HBD
HBD | Terugblik 2010
3
Aan het werk met de kennis van het HBD Feiten, cijfers en trends
Meest actuele gegevens gratis beschikbaar www.hbd.nl De website www.hbd.nl werd in 2010 ruim 550.000 keer bezocht door 500.000 bezoekers, die in totaal 3,1 miljoen pagina’s bekeken (waarvan 700.000 cijfermatige). Er werden 42.500 documenten gedownload, waaronder 1.500 keer het Trendrapport 2009. Alle basisinformatie is gratis digitaal beschikbaar via www.hbd.nl.
Infodesk Gegevens over marktaandelen, bestedingen, omzetcijfers en kengetallen zijn niet alleen onmisbaar voor iedereen in de detailhandel, ook overheden maken er veelvuldig gebruik van bij de ontwikkeling van beleid en het vaststellen van wet- en regelgeving. Private organisaties gebruiken de gegevens ten behoeve van belangenbehartiging en lobbywerk en ook tal van accountants, onderzoekers, adviseurs en scholieren doen er voor uiteenlopende doeleinden hun voordeel mee.
Daarnaast komen per kwartaal cijfers vrij over de foto- en telecommarkt, over vacatures en over het detaillistenvertrouwen (de verwachtingen van ondernemers met betrekking tot de totale bestedingen, hun eigen omzet en hun bedrijfsresultaat).
Eind september 2010 publiceerde het HBD het Jaarboek Detailhandel 2010, met zoals elk jaar een totaaloverzicht van de sector, inclusief ambulante handel, de verkoop via internet en de kerncijfers van bijna vijftig afzonderlijke branches: van omzetcijfers en aantallen winkels tot exploitatieoverzichten en consumentenbestedingen. Daarnaast is in deze editie ook uitgebreid aandacht besteed aan de winkeldichtheid.
el 2010 k d tailhand
2010 HBD/ART/2010/1.2
4
De HBD-infodesk werd in 2010 zo’n 4.000 keer gebeld en gemaild met vragen van ondernemers, werknemers en studenten. Wekelijks bellen er ook gemiddeld vier journalisten voor informatie over de sector. Zij worden meestal doorverwezen naar branche- en koepelorganisaties.
Totaaloverzicht in Jaarboek detailhandel
Altijd up-to-date De cijfers op www.hbd.nl worden doorlopend bijgewerkt. Maandelijks worden ook de omzetontwikkelingen van de totale detailhandel en twaalf branches bijgewerkt. Het gaat om de branches computershops, doe-hetzelfzaken, drogisterijen, huishoudelijkeartikelenzaken, modezaken, pompshops, schoenenzaken, speelgoedzaken, slijterijen, supermarkten, wit- en bruingoedzaken en woonzaken.
i
tailhandel Jaarboek de
HBD | Terugblik 2010
Consumentenmonitor
Duizend consumenten aan het woord In 2010 startte het HBD met een nieuw project: de consumentenmonitor. Dit als aanvulling op het HBD-onderzoeksprogramma dat vanaf 2007 loopt en dat tot doel heeft meer inzicht te krijgen in het winkelgedrag van de consument. Met de consumentenmonitor wil het HBD een helder beeld krijgen van - mogelijk fundamentele - veranderingen in het consumentengedrag, bijvoorbeeld ten gevolge van internetverkoop of demografische ontwikkelingen. Iedere maand worden duizend (wisselende) consumenten geënquêteerd die representatief zijn voor de Nederlandse bevolking.
De vragenlijst bestaat uit twee onderdelen: een vast blok van vragen over koopgedrag op de warenmarkt en in speciaalzaken én een aantal vragen over zaken die op dat moment relevant zijn. De resultaten van de consumentenmonitor worden onder andere verwerkt in de aankoopcijfers op de HBD-website.
Multichannel Monitor
Nog maar 1 op de 10 consumenten oriënteert zich nooit via internet In 2010 voerden het HBD en de belangenorganisatie voor internetverkopers Thuiswinkel.org voor de tweede keer een meting uit in het kader van de Multichannel Monitor, een online onderzoek naar het koopgedrag van Nederlandse consumenten. Daarmee wordt de relatie tussen online en offline oriënteren en kopen voor het eerst goed in beeld gebracht en gevolgd over een periode van drie jaar. Uit dit onderzoek blijkt dat inmiddels de helft van de Nederlanders regelmatig internet gebruikt bij de aanschaf van producten en diensten. Slechts een op de tien doet dit nooit. In 2010 zocht 41% van de consumenten vooraf op internet naar informatie over zijn aankopen.
Doel van het onderzoek is te bepalen hoe de Nederlandse consument de verschillende verkoopkanalen - winkel, internet, print (reclamefolders, advertenties), telefoon - gebruikt in het oriëntatie- en koopproces van circa dertig productgroepen.
Oriëntatie- en koopproces over alle productgroepen 2010
oriëntatie
Internet
41%
winkel
34%
print
33%
telefoon/ post
HBD | Terugblik 2010
2%
aanschaf
22% 71%
1%
after-sales
5% 13%
5%
Ondernemingspanel
Zevenhonderd ondernemers geven hun mening In oktober 2010 werd de zeventiende meting uitgevoerd in het kader van het HBD-Ondernemingspanel. Het ondernemingspanel is een telefonische kwartaalenquête die sinds oktober 2006 wordt afgenomen onder een vaste, representatieve groep van zevenhonderd ondernemers. Doordat steeds vaste items aan de orde komen, maakt de monitor het mogelijk een ontwikkeling in de tijd aan te geven. Daarnaast komen in iedere meting wisselende thema’s aan bod, zoals veiligheid, sociale zekerheid en ruimtelijke ordening. Met deze informatie kan het HBD inspelen op actuele ontwikkelingen in de sector en (voorgenomen) activiteiten toetsen.
Internet is daarmee opnieuw het meest gebruikte oriëntatiekanaal. Bij een op de drie aankopen bezocht de consument winkels om informatie te vergaren. De consument gebruikt internet vooral voor prijs- en productinformatie, terwijl men in de winkel juist kijkt of het product voldoet aan de persoonlijke wensen. Consumenten die zich alleen in een winkel oriënteren, kopen meestal ook daadwerkelijk in een winkel. De overstap naar aanschaf via internet is bij deze groep nog beperkt. Van degenen die zich alleen op internet oriënteren, koopt 11% alsnog in een winkel. Men wil dan het product daadwerkelijk kunnen zien. Ook de betalingszekerheid is voor een klein deel van de consumenten reden om naar een winkel te gaan. Download de volledige resultaten op www.hbd.nl/webwinkels
5
Retail 2020 Re’structure
‘Veranderen is bittere noodzaak’
De Nederlandse detailhandel verandert de komende tien jaar ingrijpend. De consument oriënteert zich steeds meer online en koopt ook steeds vaker via internet. Ondernemers die zich dit onvoldoende realiseren verliezen onherroepelijk het contact met de klant. De veranderende retailstructuur biedt tegelijk ook mooie kansen. Nog te weinig ondernemers spelen daar echter op in, zo blijkt uit het onderzoek Retail 2020, dat het HBD in 2010 liet uitvoeren in samenwerking met brancheorganisatie CBW-MITEX.
Het onderzoek werd in november gepresenteerd tijdens het ondernemerscongres Re’structure voor de woon-, mode-, schoenen- en sportbranches. De boodschap: ondernemers moeten op zoek naar nieuwe vormen van klantcontact. Alleen dan kunnen zij een gezonde toekomst tegemoet zien. Voor de consument is de ‘stenen’ winkel in 2020 lang niet meer vanzelfsprekend. Combinaties van fysieke en online winkels bieden mogelijkheden. Volgens het onderzoek neemt het aantal vierkante meters winkelvloeroppervlak in de woon- en modebranche de komende jaren met 20 tot 35 procent af. Het aantal zelfstandig ondernemers daalt met dertig tot vijftig procent, door vergrijzing én door gedwongen bedrijfsstaking. De consument wordt steeds moeilijker bereikbaar. Tegelijk zijn er ook ondernemers die al volop van de nieuwe mogelijkheden profiteren. Vindbaarheid op internet wordt cruciaal. Online gedeelde ervaringen in reviews spelen nu al een belangrijkere rol. Wie in 2020 niet gevonden wordt, doet niet meer mee. ‘Verander nu het nog kan, het is bittere noodzaak’, luidde dan ook de boodschap aan de aanwezige ondernemers.
6
Tien trends in beeld De komende jaren zijn voor de detailhandel de volgende tien trends cruciaal: 1. Individualisering: consumenten willen gezien worden als individuen met specifieke wensen en behoeften. 2. Cross Channel Commerce: internet als verkoopkanaal biedt veel nieuwe mogelijkheden in de retail. 3. De digitale superconsument: internet heeft van de consument een goed geïnformeerde expert gemaakt. 4. Einde van de piramide: het aantal ouderen groeit en vormt een lucratieve doelgroep voor de retail wanneer men daar op een goede manier op inspeelt. 5. Glocalisering: de combinatie van globaal en lokaal. 6. Prioritijd: gebrek aan tijd vergt van de consument dat hij slim omgaat met zijn schaarse tijd. 7. Transparantie: consumenten zijn zich steeds bewuster van wat ze kopen en consumeren. 8. Het nieuwe midden: de traditionele onderkant van de markt is het nieuwe midden geworden. 9. Consuminderen: het besef dat er een grens is aan de onbeperkte (financiële) mogelijkheden. 10. Nieuwe markten: meer dan vier miljard consumenten in opkomende markten zien hun inkomen de komende twintig jaar verdrievoudigen. Kijk voor meer informatie op www.retail2020.nl
HBD | Terugblik 2010
Samen sterk tegen winkelcriminaliteit
Samenwerking ondernemers, gemeente, politie en brandweer
Weer vijftig winkelgebieden veiliger In 2010 startte het HBD in samenwerking met lokale ondernemersverenigingen weer ruim vijftig nieuwe KVOprojecten in het land en werden ruim honderd vervolgtrajecten begeleid. KVO staat voor Keurmerk Veilig Ondernemen, een methodiek waarmee ondernemers samen met gemeente, politie en brandweer volgens een stappenplan strijden tegen criminaliteit en overlast in winkelgebieden. Onderzoek wijst uit dat de veiligheid in de gebieden aantoonbaar verbetert. In totaal zijn nu zo’n 350 winkelgebieden door het HBD begeleid richting het keurmerk. Samenwerken staat in de KVO-projecten voorop. Zodra die samenwerking is vastgelegd in een ‘contract’ wordt een HBD-ster toegekend. Iedere twee jaar wordt de samenwerking herijkt. Om de winkelgebieden te begeleiden richting het keurmerk heeft het HBD een speciaal KVO-team. De KVO-projecten van het HBD worden gesubsidieerd door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Vanwege het succes heeft het ministerie besloten de subsidie te verlengen.
1 VB'()
LQGG
Kijk ook op www.hbd.nl/kvo
55 nieuwe websites voor winkelgebieden In 2010 zijn met hulp van het HBD 55 nieuwe websites voor winkelgebieden ingericht. In totaal beschikken nu 115 winkeliersverenigingen over een ‘eigen’ website.
Sinds 2008 helpt het HBD lokale winkeliersverenigingen bij het ontwikkelen en beheren van een eigen lokale website. Voor deze verenigingswebsite is een ‘basismodel’ beschikbaar, dat lokaal verder kan worden ingevuld. Dankzij de HBD-verenigingswebsite kunnen de leden van de winkeliersvereniging beter samenwerken en beter met elkaar communiceren. Ook de veiligheidsmaatregelen zoals vastgelegd in het KVO, kunnen via de website worden geborgd en gefaciliteerd.
Collectief winkelverbod Uniek aan de site zijn de extra tools, met name ter bestrijding van winkelcriminaliteit, zoals een systeem voor
HBD | Terugblik 2010
een collectief winkelverbod. Inmiddels maken ruim dertig winkelgebieden actief gebruik van deze door het College Bescherming Persoonsgegevens goedgekeurde registratiemodule.
SMS-alert Een andere tool is het SMS-alert, waarmee winkeliers elkaar kunnen waarschuwen voor winkeldieven. Ruim vijftig winkelgebieden gebruiken deze gratis SMSalertfunctie. In 2010 werden maar liefst 10.000 sms’jes verstuurd. Het gaat dan
om waarschuwingen voor winkeldieven en zakkenrollers, maar ook om meldingen van vermiste kinderen. Kijk ook op www.hbdlokaal.nl
7
Samen met OM, KvK en politie
Bijeenkomsten Voorkom een overval In 2010 bezochten enkele duizenden ondernemers en werknemers bijeenkomsten over het voorkomen van een overval. De bijeenkomsten vonden plaats op initiatief van het Openbaar Ministerie, de Kamer van Koophandel, de politie en het HBD. Tijdens de bijeenkomsten werd tevens een infor-
matiemarkt georganiseerd, waar verschillende organisaties informatie gaven over overvalpreventie. De deelnemers beoordeelden de - gratis bijeenkomsten als ‘nuttig en leerzaam’. Reden voor het HBD om ook in 2011 weer een serie van deze Voorkom een overval-bijeenkomsten te organiseren.
Aanspreken, Aanhouden, Aanpakken
Poster Winkeldief betrapt Het HBD stuurde in oktober 2010 aan ruim 60.000 detaillisten een ansichtkaart waarmee men de gratis poster Winkeldief betrapt? Eerst woorden, dan daden kon bestellen. Deze poster met instructiekaartjes kan worden opgehangen in kantoor of kantine en geeft in drie stappen aan hoe je het beste kunt handelen als je een winkeldief betrapt: Aanspreken, Aanhouden, Aanpakken. De poster kan nog steeds besteld worden via www.hbd.nl/winkelcriminaliteit
Trainen tegen criminaliteit In 2010 organiseerde het HBD opnieuw lokale groepstrainingen in het land om in totaal zo’n vijfduizend ondernemers en medewerkers in hun eigen winkel te wapenen tegen agressie en geweld. Behalve de ‘live’ trainingen biedt het HBD ook trainingen aan via internet. Voor de online-trainingen ‘Omgaan met agressie en geweld’ en ‘Aanhouden winkeldieven’ werden in 2010 ruim 8.500 certificaten uitgereikt. Het HBD organiseert al jaren groepstrainingen om ondernemers en medewerkers voor te bereiden op mogelijke
8
winkelcriminaliteit. De training bestaat uit vier keuzemodules: agressie & geweld, winkeldiefstal, omgaan met een
overval en interne criminaliteit. Trainingen vinden bij voorkeur in de eigen winkel, dan wel in het eigen winkelgebied plaats. Deelnemers aan de cursus ontvangen het boekje ‘Veilig in de winkel’. De kosten per training bedragen circa €1.200,-. Dankzij een HBD-subsidie betalen de ondernemers per training (van maximaal 20 personen) slechts € 500,-.
HBD | Terugblik 2010
Samen met Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing Gelderland-Midden
Afrekenen met winkeldieven In 2010 startte het HBD met de pilot ‘Afrekenen met winkeldieven’. Deelnemende winkeliers kunnen winkeldieven € 151,- in rekening brengen als schadevergoeding voor de tijd die ze kwijt zijn aan aanhouding en afhandeling. Het HBD helpt winkeliers bij het innen van de schadevergoeding bij de dader. Deze schadevergoeding staat los van een strafrechtelijke vervolging door justitie. Op verzoek van het ministerie van Veiligheid en Justitie is de HBD-regeling ‘Afrekenen met winkeldieven’ in het leven geroepen om winkeliers te helpen bij het verhalen van schade door winkeldiefstal. Doel van het project is het aantal winkeldiefstallen te verminderen, ondernemers schadeloos te stellen en de aangiftebereidheid te vergroten. Vergelijkbare systemen leveren gemiddeld dertig tot veertig procent daling van het aantal diefstallen op.
Wij reken met wink en af eldieven!
Ede centrum was het eerste pilotgebied dat van de regeling gebruik maakte. Daarna volgden meerdere pilotgebieden in Gelderland-Midden: Wageningen, Huissen, Elst en bedrijventerrein Nieuwgraaf in Duiven. Voor deze pilot is nauw samen gewerkt met het Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing Gelderland-Midden. Het ministerie van Veiligheid en Justitie heeft eind 2010 extra middelen beschikbaar gesteld om het project landelijk uit te rollen.
€ 151,• Van elke winkeldief stal doen wij aangift e bij de po litie. • Bovendie n brengen wij de dader € 15 1,- in reke ning voor opon thoud en ov erlast. Dit bedrijf is 22747_HBD_winke ldieven_poster.indd
1
geregistreerd
bij het HBD
voor het verh
alen van scha
de door wink
eldiefstal.
14-09-2010
11:42:41
2.000 Winkels gescand
Veiligheid Kleine Bedrijven Ook in 2010 konden bedrijven die investeerden in veiligheidsmaatregelen een deel van de kosten terugkrijgen via de subsidieregeling Veiligheid Kleine Bedrijven (VKB) van het ministerie van Economische Zaken. De su subsidieregek ling kwam tot stan stand dankzij een effec effectieve lobby doo Detailhandoor del Nederland (da wordt (dat ge nancierd gefi do het HBD). door kt m gechec n inkel is Deze w eveiligingssca b D B H e d
HBD | Terugblik 2010
et
Zo’n tweeduizend ondernemers lieten in 2010 hun winkel gratis ‘scannen’ door erkende veiligheidsadviseurs. De scan is nodig om voor de subsidie in aanmerking te komen. Dat de scan gratis is voor winkeliers komt doordat het HBD de eigen bijdrage van 50 euro teruggeeft aan de ondernemer.
HBD Slachtofferhulp Detailhandel
Slachtoffers binnen 2 uur professioneel geholpen In 2010 kwamen circa 180 meldingen binnen bij het gratis alarmnummer van HBD Slachtofferhulp Detailhandel: 0800 - 0801. Dat is meer dan in 2009 (toen er 120 meldingen binnenkwamen). Hoewel de toename op zich te betreuren valt, is het goed dat er professionele hulp ingeroepen wordt. In de praktijk blijkt de hulp namelijk zeer goed te werken.
9
Samen sterk voor een gezonde arbeidsmarkt Campagne: In de detailhandel kan het!
Nadruk op carrièremogelijkheden Tijdens de Week van de Detailhandel startte het HBD een nieuwe arbeidsmarktcampagne voor de detailhandel, met als titel ‘In de detailhandel kan het’. De nieuwe campagne promoot het werken in de detailhandel en laat zien dat deze bedrijfstak volop carrièremogelijkheden biedt. De detailhandel is met 80.000 bedrijven en 110.000 winkels de grootste commerciële bedrijfstak en biedt volop kansen op een baan. Toch trekt de sector relatief minder werkzoekenden, terwijl de werkgelegenheid er groot is. Dat is voor een deel te wijten aan onbekendheid met de carrièremogelijkheden die de sector te bieden heeft. Het HBD benadrukt daarom in de nieuwe campagne dat werken in de detailhandel veel meer inhoudt dan een kassa bedienen of verkopen. Vooral de grote variatie en de vele opleidings- en doorgroeimogelijkheden, op ieder niveau, worden uitgebreid belicht.
In de campagne speelt de website www.indewinkelwerken.nl een centrale rol. De website werd in 2010 d ruim 30.000 keer bezocht. Aan de hand e van pakkende testimonials en boeiende s, informatie over verschillende branches, functies en opleidingen wordt de bezoeker ‘meegenomen’ in de wereld van de winkel. Bezoekers kunnen op de site bovendien een test doen om te zien of een baan in de detailhandel iets voor hen is. Kijk ook op www.indewinkelwerken.nl
‘Snuffelen’ aan je eigen toekomst Om het werken in de detailhandel te promoten onder jongeren stelde het HBD in het najaar via de website www.indewinkelwerken.nl een ‘volledig verzorgde snuffelstage’ beschikbaar. De snuffelstage is een verplicht onderdeel in het vmbo en biedt scholieren de gelegenheid kennis te maken met een branche. Vmbo’ers konden via de website een omschrijving insturen van hun ultieme snuffelstage in de detailhandel. Het leukste, slimste, meest bijzondere idee wordt begin 2011 door het HBD gerealiseerd. De actie maakte deel uit van de campagne ‘In de detailhandel kan het’ (zie hierboven) en werd onder de aandacht gebracht via
een grootschalige bannercampagne op Hyves, Facebook en MSN en via posters op scholen.
Geef jij de juwelier een oogverbli ndende eta lage?
Wil jij ma nager spe len in een kaassp eciaalzaak?
Omschrijf jouw ultieme snuffelsta ge en wie wee t win je ‘m gew oon!
Werk maken van je schoenent ik?
Smul jij van bedienen een chocol in aterie?
Een kijkje nemen bij je favoriete modemerk ? Ga naar ind
Wil jij DJ’ s van nieuw e plaatjes voo rzien?
10
Samen met UWV WERKbedrijf
ewinkelwe
Week van de Detailhandel Van 31 mei tot en met 4 juni vond de Week van de Detailhandel 2010 plaats, een gezamenlijk initiatief van HBD en het UWV WERKbedrijf. Tijdens deze week konden geïnteresseerden op verschillende locaties van UWV WERKbedrijf en bij de Servicepunten Detailhandel van het HBD hun carrièremogelijkheden ontdekken en op een laagdrempelige manier kennismaken met het werken in de winkel.
rken.nl
In de detailhan del kan het Dit is een
campagne
van het Hoofdbe
drijfschap
Detailhandel
HBD | Terugblik 2010
HBD Retail Jaarprijs
De Blauwe Shop leukste winkel om bij te werken De Blauwe Shop - jeans & basics - in Hardenberg won de HBD Retail Jaarprijs ‘Leukste winkel om bij te werken 2010’. De andere twee genomineerde winkels waren Chocolaterie Pierre in Hillegom en winkelketen Prominent Zitcomfort.
Bij de Blauwe Shop is sprake van ‘een goede balans tussen zakelijke aansturing en persoonlijke aandacht en van een open relatie tussen werkgever en werknemers’, aldus het eindoordeel van de jury, waarin zowel werkgeversals werknemersorganisaties zitting hadden. Volgens eigenaren Siem en Janneke Bouma van De Blauwe Shop, met winkels in Hardenberg en Hoogeveen, draait het allemaal om samenwerking. De 25 medewerkers krijgen volop verantwoordelijkheid en inspraak, of het nu gaat om de inkoop, het sturen op cijfers of de marketing. De HBD Retail Jaarprijs is de enige categorie van de Retail Jaarprijzen waarin winkelmedewerkers hun ‘eigen’ winkel kunnen aanmelden. Het HBD ontving in 2010 in totaal 260 voordrachten. Behalve de titel ontving de winnaar een bedrag van € 2.500,- om met het team iets leuks te doen.
Zes nieuwe locaties Servicepunt Detailhandel In 2010 kwamen er in het land vier nieuwe Servicepunten Detailhandel bij, plus twee extra vestigingen voor reeds bestaande Servicepunten. Daarmee komt het totaal aantal op 24. De Servicepunten worden ingericht op verzoek van lokale ondernemers en zijn een mooi voorbeeld van samenwerking tussen het HBD en andere partijen, in dit geval lokale (ondernemers)organisaties, UWV WERKbedrijf en gemeenten. Sinds 2008 ondersteunt het HBD ondernemers en winkeliersverenigingen die in hun gemeente of regio een Servicepunt Detailhandel willen oprichten. Doel van de Servicepunten is een beter functionerende lokale arbeidsmarktsituatie alsmede een verbetering van de voorlichting over het werken in de detailhandel. Per regio verschilt de arbeidsmarkt en daarmee ook de aanpak en op onderdelen de dienstverlening van de Servicepunten. Ondernemers en medewerkers in de detailhandel kunnen bij de Servicepunten terecht met vragen over personeel, arbeid en scholing. Winkeliers kunnen er bovendien hun vacatures aanmelden en werkzoekenden kunnen er zich
HBD | Terugblik 2010
inschrijven voor een baan. UWV WERKbedrijf zorgt voor de match. De Servicepunten worden gevestigd middenin winkelgebieden, waardoor het servicepakket van het HBD én dat van andere organisaties voor de detailhandel, nog beter bereikbaar wordt. In 2008 en 2009 werden de eerste 18 Servicepunten Detailhandel geopend, in 2010 kwamen er dus nog zes locaties bij. Het streven is om eind 2011 dertig Servicepunten operationeel te hebben. Kijk ook op www.servicepuntdetailhandel.nl
11
Samen sterk voor onderwijs en opleidingen Drie miljoen euro aan ESF-subsidie voor scholing medewerkers Het Opleidingsfonds HBD heeft in 2010 voor het mkb in de detailhandel 3 miljoen euro aan subsidie van het Europees Sociaal Fonds weten te verwerven. Mede van dit bedrag kunnen 17.583 medewerkers in de detailhandel opleidingen of trainingen volgen. Van de ESF-subsidie van 2009 zijn in 2010 9.383 medewerkers opgeleid. Via het HBD kunnen ook kleinere bedrijven ESF-subsidie aanvragen. De aanvraag van de subsidie verloopt in vijf eenvoudige stappen.
Top 5 cursussen waarvoor in 2010 ESF-subsidie is aangevraagd:
Kijk ook op www.hbd.nl/esf
1. Verkooptraining/omgaan met klanten 2. Leidinggeven 3. Branchecursussen/ assortimentstrainingen 4. Preventie winkelcriminaliteit 5. Reguliere mbo-detailhandelsopleidingen (BBL)
Geen diploma, wel een ervaringscertificaat Het HBD stimuleert het behalen van een ervaringscertificaat door medewerkers in de detailhandel die niet beschikken over een startkwalificatie: een afgeronde beroepsopleiding op mbo-niveau 2 (in de detailhandel is dat de opleiding Verkoopmedewerker). Met een ervaringscertificaat staat een medewerker sterker op de arbeidsmarkt en kan hij of zij dankzij vrijstellingen sneller een mbo- of een hbo-diploma behalen. Medewerkers zonder het mbo-diploma kunnen door jarenlange werkervaring in de praktijk wél veel kennis en vaardigheden hebben opgedaan. Om deze medewerkers toch te kunnen ‘diplomeren’ worden ervaringscertificaten uitgereikt. Zo’n ervaringscertificaat beschrijft de competenties die de kandidaat dankzij werkervaring heeft verworven. De certificaten worden afgegeven door een EVC-erkende instelling (EVC staat voor Eerder Verworven Competenties).
12
Dit gebeurt op basis van een assessment door een erkende assessor. De assessoren worden door een HBDcommissie gecertificeerd. Daardoor wordt de kwaliteit van het ervaringscertificaat goed gewaarborgd. Eind 2010 had het HBD 39 assessoren gecertificeerd, die samen ruim 500 EVC-trajecten hebben uitgevoerd. Ervaringscertificaten zijn met name uitgereikt in de drogisterij-, mode-, sport- en wonenbranche.
Samen met KC Handel en ROC’s
Ruim 8.000 nieuwe handboeken voor praktijkopleiders verspreid In 2010 is het Handboek voor Praktijkopleiders, de leidraad voor praktijkopleiders in de erkende leerwerkbedrijven in de detailhandel, volledig herzien. Het handboek sluit nu helemaal aan bij de omslag in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) van eindtermgericht opleiden naar competentiegericht opleiden. Inmiddels zijn 8.000 exemplaren van het aangepaste handboek afgeleverd bij de erkende leerbedrijven. Het handboek is een coproductie van KC Handel, de ROC’s en het HBD. Het geeft aan welke kerntaken, werkprocessen en competenties in de winkel geleerd moeten worden, inclusief planningsen beoordelingsformulieren.
HBD | Terugblik 2010
Samen sterk in ruimtelijke ordening Symposium HBD en MKB-Nederland
Bevolking krimpt. Wat doet de detailhandel? Is de bevolkingskrimp, die onder andere in Noord-Nederland optreedt, een ramp voor de detailhandel? Die vraag stond op 26 mei 2010 centraal in Drachten, tijdens een gezamenlijk symposium van het HBD en MKB-Nederland Noord. Beide organisaties deden tijdens het druk bezochte symposium een dringend beroep op de politiek om haar verantwoordelijkheid te nemen en een ontwikkelingsfonds in te stellen om de gevolgen van bevolkingskrimp op te vangen. Een idee dat door het overgrote deel van de aanwezigen werd ondersteund. De detailhandel in Noord-Nederland maakt na jaren van bevolkings- en inkomensgroei pas op de plaats. Net als in sommige andere delen van het land moet serieus rekening worden gehouden
met verder teruglopende bestedingen, zelfs wanneer de economie weer aantrekt. Dat betekent dat het winkellandschap verandert en consumenten soms verder moeten rijden. Ook verdwijnen er
winkels. Voor ondernemers kan het in bepaalde gevallen verstandig zijn een andere locatie te overwegen, want sommige centrale winkelgebieden zullen zich kunnen versterken. Dus de krimp biedt ondernemers ook kansen. De bevolkingskrimp heeft behalve voor ondernemers in de detailhandel, ook gevolgen voor overheden en eigenaren van vastgoed. Bovendien speelt er een groot publiek belang: leegstand en verpaupering kunnen de leefbaarheid van dorpen en stedelijke aanloopgebieden ondermijnen. Het is daarom noodzakelijk dat markt en overheid samen optrekken om de effecten van de krimp te ondervangen. Daarvoor zijn nieuwe beleidsinstrumenten nodig, waarbij ondersteuning vanuit provincie en rijk onmisbaar is. De vernieuwing van de commerciële voorzieningen kan niet alleen aan de markt worden overgelaten. De resultaten van het symposium worden daarom door het HBD en de koepelorganisaties ook meegenomen in de landelijke beleidsontwikkeling met overheden en vastgoedontwikkelaars.
Samen met KvK Brabant
Handboek Centrummanagement 2010 Voor gemeenten en ondernemersverenigingen die willen starten met centrummanagement publiceerde het HBD samen met de Kamer van Koophandel Brabant in 2010 het Handboek Centrummanagement. Het handboek geeft inzicht in de mogelijke projecten en organisatie- en financieringsvormen en biedt praktische handreikingen en
HBD | Terugblik 2010
succesvolle voorbeelden uit reeds lopende projecten. Het handboek is tevens een handig naslagwerk voor reeds bestaande centrummanagementorganisaties die specifieke vragen hebben. U kunt de handleiding downloaden op www.hbd.nl/ruimtelijkeordening
13
Kansen in beeld met Kansenkaarten In 2010 hebben de ruimtelijk economisch adviseurs van het HBD zogenoemde Kansenkaarten gemaakt voor de winkelgebieden Urkerhard, Tholen, Steenbergen, Achtse Barrier (Eindhoven), Korvelseweg Tilburg, Makkum en Workum.
aart van
De HBD-kansenk
URKERHARD
De HBD-Kansenkaart is ontwikkeld om de situatie in het winkelgebied in kaart te brengen. In een paar pagina’s wordt de situatie helder geschetst en geanalyseerd. Waar liggen de knelpunten, maar vooral: waar liggen de kansen en hoe krijgt een winkelgebied toekomstwaarde? Winkeliersverenigingen kunnen de kansenkaart gebruiken als leidraad voor toekomstig beleid en in gesprekken met vastgoedpartijen en gemeenten. Uiteraard kunnen de HBD-adviseurs daarbij ondersteunen met informatie en advies.
De HBD-
kansenka
art van
WORKU M
De H
BD-k
anse
nkaa
THOL
rt van
EN
www.hbd.nl
www.hb bd.n d.nl
Voorbeelden van de Kansenkaarten zijn gratis te downloaden via www.hbd.nl/ruimtelijkeordening
www
.hbd.n
l
Nieuw in 2010 Het HBD heeft in 2010 vier nieuwe folders uitgebracht om ondernemersverenigingen te helpen bij vraagstukken op het gebied van ruimtelijke ordening.
Samenwerken aan een aantrekkelijk en bereikbaar winkelgebied
Lokaal samenwerken
Wat mag waar?
In 2010 publiceerde het HBD de brochure Samenwerken aan een aantrekkelijk en bereikbaar winkelgebied. De brochure bevat veel inhoudelijke informatie én praktijkervaringen en tips van de ruimtelijk economisch adviseurs van het HBD.
De rijksoverheid trekt zich terug uit het ruimtelijke detailhandelsbeleid. De verantwoordelijkheid verschuift naar provincies en gemeenten. Die moeten een eigen visie op de detailhandel opstellen in een zogenoemde detailhandelsstructuurvisie. In de folder Wat mag waar? uit 2010 adviseert het HBD ondernemers om zich aan te sluiten bij een ondernemersvereniging om zo gezamenlijk meer invloed te kunnen uitoefenen op toekomstig beleid.
In de steigers, in de put?
Geen plek, klant weg?
De folder In de steigers, in de put? gaat over renovatie van winkelcentra. Ook hier veel praktische tips en informatie over de hulp die de ruimtelijk economisch adviseurs van het HBD kunnen bieden.
Het HBD publiceerde in 2010 een zeer praktische folder waarmee ondernemersverenigingen hulp wordt geboden bij het vaststellen van het gewenste serviceniveau voor parkeren. De folder geeft handige tips en argumenten voor de onderhandeling over parkeervoorzieningen met de gemeente.
Met praktijkervaringen en tips
In de steigers, in de put?
Geen plek, klant weg?
Wat te doen bij winkelcentrumrenovatie
Werken aan een klantvriendelijk parkeerbeleid
U kunt alle folders gratis downloaden of bestellen via www.hbd.nl/ ruimtelijkeordening
14
HBD | Terugblik 2010
Lokale hulp bij 335 projecten in het land In 2010 werkten de ruimtelijk economisch adviseurs van het HBD aan 335 lokale projecten in meer dan 160 gemeenten. Met die hulp bereikt het HBD maar liefst 65.000 van de 110.000 verkooppunten in het land. De acht HBD-adviseurs ondersteunen lokale winkeliersverenigingen en lokale afdelingen van de ambulante handel bij vraagstukken op het gebied van ruimtelijke ordening. Dat doen zij op verzoek van of in samenwerking met onder meer de Nationale Winkelraad van MKB-Nederland, de lokale afdelingen van MKB-Nederland en de Centrale Vereniging Ambulante Handel (CVAH).
detailhandelsbeleid en over de inrichting en verplaatsing van warenmarkten. Daarnaast bieden de adviseurs landelijk ondersteuning aan partijen
als de CVAH, Nationale Winkelraad, MKB-Nederland en Detailhandel Nederland bij de beleidsvorming en lobby.
De adviseurs zetten zich in voor verbetering van winkelgebieden en markten in het land. Ze bevorderen het ondernemersklimaat en de werkgelegenheid, zijn betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe winkels, bij renovatie van winkelcentra en bij de inrichting en het beheer van openbare ruimten. Ze adviseren over bereikbaarheid en parkeerbeleid en zitten aan tafel bij overleggen over regionaal en lokaal
Amsterdam
Siermarkt: markt van de toekomst In 2008 nam het toenmalige stadsdeel Slotervaart in Amsterdam het initiatief om een nieuwe markt in te stellen. De ruimtelijk economisch adviseur van het HBD werd gevraagd mee te denken en
zitting te nemen in een begeleidingscommissie. Na een haalbaarheidsonderzoek werd het Sierplein vastgesteld als locatie. Daar bevindt zich ook het belangrijkste winkelcentrum van het stadsdeel.
De HBD-adviseur wees het stadsdeel op de mogelijkheid om deel te nemen in een pilot van het HBD en de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel (CVAH), in het kader van een onderzoek naar nieuwe organisatievormen voor de warenmarkt. Men besloot een markt op te zetten die door de marktkooplieden zelf wordt gerund, met de gemeente op afstand. Er werd een werkgroep ingesteld met vertegenwoordigers van de ambulante handel en het HBD. De ruimtelijk economisch adviseur adviseerde over zaken als branchering, routing, veiligheid, verkeer, voorzieningen en openingstijden. Na een uitgebreid onderzoek kreeg de Stichting Siermarkt, met daarin marktkooplieden en een vertegenwoordiger van de winkeliers, een vergunning van het stadsdeel om de markt te gaan organiseren. Het werd vanaf dag één de opening op 19 mei 2010 - een succes (zie ook pagina 21 van deze Terugblik).
HBD | Terugblik 2010
15
Urkerhard
Hoe kan Urkerhard zich profileren? Op verzoek van de winkeliersvereniging en de Vereniging van Eigenaren maakte het HBD in 2010 een Kansenkaart voor Urkerhard, een nog betrekkelijk nieuw winkelcentrum in de nieuwbouwwijk van Urk dat onderdak biedt aan een kleine veertig winkels. In deze Kansenkaart positioneert het HBD het winkelcentrum als ‘het beste koopcentrum op Urk en omstreken’. Het winkelcentrum werd in 2009 voltooid. De winkeliersver-
eniging vroeg de ruimtelijk economisch adviseur van het HBD hoe het centrum zich het best kan profileren richting publiek, welke branches het best passen bij de verwachtingen van de consument en welke verbeteringen er nog nodig zijn. Urkerhard heeft zich als jong centrum een behoorlijke positie verworven. Om die te behouden en verder te versterken
is het wel wenselijk de vindbaarheid te verbeteren, concludeert het HBD. Ook de ‘beleving’ kan worden versterkt. Openbare ruimten kunnen schoner, het fietsenprobleem moet worden opgelost en de looproutes kunnen gezelliger, ondanks de in het verleden gemaakte ontwerpkeuzes. Tot slot kan de organisatie van activiteiten en promotie verder worden geprofessionaliseerd.
Landsmeer
Scherp blijven op groei! De Bedrijfsbelangenvereniging Landsmeer vroeg het HBD onderzoek te doen naar Winkelcentrum Landsmeer. Dit onderzoek maakt deel uit van een economische structuurvisie. Het onderzoeksrapport ‘Landsmeer Toekomstbeeld Detailhandel’ concludeert dat Winkelcentrum Landsmeer klaar is voor de toekomst. Dankzij het beleid dat de gemeente vijf jaar geleden inzette, kan de groei van Landsmeer tot zo’n 12.000 inwoners goed worden opgevangen. De meeste winkeliers beoordelen de ontwikkelingen van de afgelopen vijf jaar als positief. Het HBD doet een aantal aanbevelingen. Het huidige winkelaanbod is berekend op 12.000 inwoners, maar dat aantal is nog niet gehaald. Winkeliers hebben daarom veel belang bij voortgang van de bestaande nieuwbouwprojecten. Ook de parkeersituatie is een punt van aandacht. Het HBD adviseert een
zogenoemde ‘parkeermonitor’ in te stellen, een aanpak om gezamenlijk de parkeercapaciteit te bewaken en andere belangrijke zaken die met parkeren verband houden te blijven volgen.
Om het centrum in de toekomst aantrekkelijk te houden, wordt geadviseerd een vorm van centrummanagement in te voeren.
Amsterdam
Ondernemers krijgen terugkeergarantie In het kader van de vernieuwing van de wijk de Banne besloot het Amsterdamse stadsdeel Noord om het bestaande winkelcentrum af te breken en een nieuw centrum te bouwen. De ondernemers, verenigd in de Vereniging van Eigenaren (VVE), vroegen het HBD om advies en begeleiding in het overleg met stadsdeel en projectontwikkelaar. Het oude winkelcentrum was in eigendom van de huidige ondernemers. Daarom adviseerde het HBD om het nieuwe winkelcentrum weer in eigendom te geven en het huidige onroerend
16
goed op basis van onteigening door het stadsdeel te laten verwerven. Dit werd vastgelegd in een intentieovereenkomst, die bepaalde dat alle zittende ondernemers recht hebben op terugkeer in het nieuwe centrum in dezelfde eigendomspositie (huur of koop) en dat zij tevens het recht hebben om met tenminste 50% uit te breiden, waarbij de meters tegen een vaste (kost)prijs worden geleverd. Het nieuwe winkelcentrum is aanzienlijk groter dan het huidige en heeft een parkeergarage met ca. 250 plaatsen.
Behalve winkels komen er ook een bibliotheek, een sporthal en tweehonderd woningen. Het huidige winkelaanbod wordt aangevuld met ontbrekende branches. De HBD-adviseur zat de de brancheringscommissie voor. Ondanks de economische crisis, waardoor elders veel bouwplannen zijn uit- of afgesteld, ging de bouw in december 2010 van start. Het nieuwe centrum moet over drie jaar klaar zijn. Tot dan blijft het huidige winkelcentrum bestaan, zodat winkels gewoon open kunnen blijven.
HBD | Terugblik 2010
Hilversum
Aantrekkelijker Wagenmakersplein sluit beter aan Op verzoek van de gezamenlijke ondernemers onderzocht het HBD in 2010 de kansen van het Hilversumse Wagenmakersplein. Dat leidde tot het adviesrapport ‘Hilversum - Verbetering Wagenmakersplein’. Daarin werd geconcludeerd dat er een verbeterslag moet worden gemaakt om het Wagenmakersplein aantrekkelijker te maken voor winkelend publiek en om het beter te laten aansluiten op de Hilversumse binnenstad. Het plein is nu nog vooral een parkeerplek voor fietsen. Ondanks het feit dat er toch een leuke variëteit aan winkels is, plus een aantrekkelijke horecavestiging. Maar deze komen in
de huidige situatie onvoldoende tot hun recht. Daarom adviseert het HBD onder meer om de fietsenstalling te verbeteren en het lukraak plaatsen van fietsen tegen te gaan. Om graffiti te voorkomen wordt aangeraden om blinde muren te schilderen en van klimop te voorzien. Ook met betere (sfeer)verlichting en meer en mooier groen kan het Wagenmakersplein een stuk aantrekkelijker worden. Het dichtzetten van aangrenzende nissen en stegen door middel van poortafsluitingen kan eveneens bijdragen aan de aantrekkelijkheid van het Wagenmakersplein.
Oosterhout
Nieuwe markt, nieuwe plek, zelfde dag Oosterhout heeft een goed lopende zaterdagse centrummarkt op de locatie Markt. In twee wijken vinden ook weekmarkten plaats: op woensdag in Zuiderhout en op dinsdag in Arkendonk. Deze laatste wijkmarkt loopt niet goed. De gemeente Oosterhout wilde toch graag een markt op dinsdag behouden. Het idee ontstond
de dinsdagmarkt opnieuw op te zetten en te verplaatsen naar de Markt in het centrum. Maar gaat zo’n verplaatsing niet ten koste van de zaterdagmarkt? En kan alleen een andere locatie echt het verschil maken? Het HBD werd gevraagd om een visie en constateerde dat in vergelijkbare
gemeenten ook sprake is van twee goed lopende markten verspreid over de week, maar op dezelfde locatie. Ook lijkt Oosterhout op zich voldoende koopkrachtig. Deze conclusies resulteerden in de instelling van een nieuwe dinsdagmarkt op de Markt per 1 februari 2011, met een aansturing à la de nieuwe Amsterdamse Siermarkt.
Makkum
Meer samenwerken in toeristisch Makkum Op verzoek van de Kamer van Koophandel Noord Nederland, de gemeente Wunseradiel, de Ondernemers Vereniging Makkum en de Vereniging van Bedrijven in Makkum maakte het HBD een Kansenkaart voor Makkum. De Kansenkaart bevat een beknopte visie op de economische mogelijkheden van Makkum en kwam tot stand op basis van een brainstormsessie en een publieksenquête.
aantal zonuren - sterker profileren. Het advies is de routing naar het centrum om te leggen, waardoor een aantrekkelijker entree ontstaat. Vooral het Marktplein vraagt om herinrichting, met meer ruimte voor groen en terras-
sen. Het parkeren op de Markt zou in het hoogseizoen wat teruggedrongen kunnen worden. Bij de herinrichting moet volgens het HBD de historische uitstraling benadrukt worden, in materiaal en kleurgebruik.
Makkum drijft voor een belangrijk deel op de toeristische watersport en daar zitten kansen voor groei, aldus de ruimtelijk economisch adviseur van het HBD. Het verzorgende winkelapparaat voor de eigen 3.400 inwoners en de toeristisch-recreatieve detailhandel en horeca kunnen elkaar versterken door meer samenwerking. Makkum kan bovendien zijn unieke kwaliteiten - strand, dorpscentrum, natuur en
HBD | Terugblik 2010
17
Samen werken aan innovatie Ruim 7.000 bezoekers op Kassakiezer.nl Om ondernemers te helpen bij het kiezen uit het enorme aanbod van zogenoemde Point Of Sale (POS)oplossingen (kassasystemen) en het formuleren van de juiste vereisten voor deze kassasystemen ontwikkelde het HBD de website www.kassakiezer.nl.
De website biedt een handig overzicht van bijna tweehonderd kassasystemen. Door de vragen op de website te beantwoorden kan de ondernemer snel de juiste selectie maken en de kassa vinden die bij hem past. Binnen een jaar kreeg de website 7.000 unieke
bezoekers, die elk gemiddeld twee kassasystemen raadpleegden. In 2011 wordt de site in samenwerking met het Bedrijfschap Horeca uitgebreid, zodat ook horecaondernemers er terecht kunnen.
Digitale Samenwerking Tweewielerbranche
Ondernemers slaan handen ineen Onder het motto ‘Nooit meer Nee verkopen’ startte het HBD in 2009, samen met het ministerie van Economische Zaken en MKB Nederland, een campagne om de digitale samenwerking - elektronisch bestellen, voorraad beheren en uitwisselen van gegevens - in de detailhandel te verbeteren. Na eerdere successen met dit project in de woonbranche, werd in 2010 een belangrijke stap gezet voor de tweewielerbranche. Daar sloegen 35 ondernemers de handen ineen en wordt nu hard gewerkt aan een digitaal platform voor fietsenwinkels. Met hulp van de BOVAG en het HBD kregen deze ondernemers een subsidie van één miljoen euro van het ministerie om het platform te starten, onder voorwaarde dat zij zelf een evenredig bedrag aan geld en uren inbrengen. Kijk ook op www.hbd.nl/ digitaalsamenwerken
Samen met Consumentenautoriteit
EMV werpt schaduw vooruit
Training ‘Gegarandeerd goed’
De website www.betaalterminal.nl, onderdeel van www.hbd.nl, werd in 2010 zo’n 20.000 keer bezocht. Op deze website staat alle informatie over elektronisch betalen. Welke betaalsystemen zijn er? Welke passen het best bij welk soort winkel? Wat is EMV (de nieuwste internationale standaard voor de chiptechnologie in betaalkaarten die in 2011 wordt ingevoerd) en hoe bereid je je als ondernemer daarop voor? Kortom: ook hier veel overzichtelijke informatie, kant-en-klaar voor gebruik. Op verzoek van de Stichting Bevordering Efficient Betalingsverkeer heeft het HBD in 2010 ook meegewerkt aan de verspreiding van informatie over EMV.
In 2009 lanceerde het HBD in samenwerking met de Consumentenautoriteit de online training ‘Gegarandeerd Goed’, bedoeld om ondernemers en winkelmedewerkers meer kennis te verschaffen over garantieregels. Het HBD ontwikkelde deze training samen met de Consumentenautoriteit. Inmiddels hebben al ruim 2.500 ondernemers en werknemers de training met een certificaat afgerond. Dankzij een presentatie op een internationaal congres van de Consumentenautoriteit is er nu ook internationale belangstelling voor de training. Kijk ook op www.hbd.nl/consumentenrecht
18
HBD | Terugblik 2010
Het nieuwe winkelen In 2010 startte het HBD met de voorbereidingen voor het project ‘Het nieuwe winkelen in de binnenstad’, met als doel winkeliers en hun medewerkers te leren hoe zij sneller en beter kunnen inspelen op het veranderend koop- en winkelgedrag van de consument. Het nieuwe winkelen, waarbij mobiel (internet) en sociale media een cruciale rol spelen, is niet minder dan een revolutie in de detailhandel, zoals de opkomst van warenhuizen en de zelfbediening dat eerder waren.
Mobiel en sociale media worden in toenemende mate gebruikt door zowel klanten als winkelpersoneel en gaan het koop- en winkelproces fundamenteel veranderen. Het gaat er steeds minder om dat klanten naar de winkel komen, en steeds meer om winkels die naar hun klanten komen. Omdat het nieuwe winkelen bij uitstek een onderwerp is waarbij het gaat om kennis en innovatie heeft het HBD - als onafhankelijk kenniscentrum - de rol van aanjager op zich genomen. Het HBD zet de eerste stap en wil ervoor zorgen dat collectieven van detaillisten, zoals ondernemersverenigingen in
binnensteden, de beschikking krijgen over een gedegen plan waarmee zij succesvol kunnen inspelen op het nieuwe winkelen. Het motto daarbij is ‘winnaars hebben een plan, en verliezers hebben een excuus’. Het HBD financiert het maken van dat plan én begeleidt het hele proces. Vervolgens zullen ondernemers, gemeenten en providers samen dit plan moeten realiseren. In eerste instantie wordt gestart in één binnenstad. Daarna volgen er meer projecten en zal ook worden gekeken of het concept toegepast kan worden in andere winkelgebieden, zoals grote winkelcentra, dorpskernen en kleinere winkelgebieden. Kijk voor meer informatie op www.hbd.nl/hetnieuwewinkelen
Onderzoek naar innovatief ondernemerschap
Vernieuwen loont Vernieuwende ondernemers in de detailhandel doen het beter dan hun collega’s die alles bij het oude laten, zo blijkt uit het rapport ‘Innovatief ondernemerschap in de detailhandel’ dat het HBD in 2010 publiceerde. Van alle kleine en middelgrote bedrijven in de detailhandel heeft in de afgelopen twee jaar ruim de helft (43.000 bedrijven) vernieuwingen doorgevoerd. Op jaarbasis gaat het om 72.000 vernieuwingen, waarvan bijna tachtig procent erop gericht is het klantbereik te vergroten, beter te communiceren met de klant en de klant beter te bedienen. Voor het overige gaat het om backofficeactiviteiten, zoals het verbeteren van de productkennis van het personeel. Ondernemers vernieuwen om uiteenlopende redenen en met uiteenlopende doelen. Bijvoorbeeld om het imago te verbeteren, het bedrijf slagvaardiger te maken of om nieuwe klantengroepen aan te boren. Achterliggend doel is bijna altijd een streven naar meer omzet en meer winst. En de vernieuwende ondernemer slaagt daarin, zo blijkt: zeventig procent van de vernieuwingen draagt direct bij aan de winstgevendheid van het bedrijf.
zicht op hun eigen markt. Ze hebben een beter gevoel voor markttrends, kijken meer vooruit en hebben een duidelijker beeld van de kansen die de markt hen biedt. Bovendien staan zij veel meer open voor uitdagingen.
king op assortiment, internetgebruik en kwaliteit van de dienstverlening. Vooral veranderingen in houding, gedrag en wensen van de klant vormen het directe signaal voor de ondernemer om te vernieuwen. Daarnaast zijn ook het bedrijfsresultaat, veranderde regelgeving en uiteraard technische ontwikkelingen aanleiding om vernieuwingen door te voeren.
De vernieuwingen of verbeteringen in de detailhandel hebben vooral betrek-
Lees het hele rapport op www.hbd.nl/innovatie
www.hbd.nl
HBD-nieuws nog makkelijker te volgen De website van het HBD wordt dagelijks vernieuwd en aangescherpt met de meest actuele feiten en cijfers. Sinds kort zijn deze cijfers ook makkelijk als dossier te bewaren, te printen en te delen. Wie op de hoogte wil blijven van het laatste nieuws kan zich abonneren op de HBD-nieuwsbrief en de RSS-feed of het HBD volgen op Twitter: http://twitter.com/detailhandel
Innovatieve ondernemers hebben volgens het onderzoek duidelijk beter
HBD | Terugblik 2010
19
Brancheondersteunende activiteiten
Voor en door branches Op speciaal verzoek van een aantal branches - meestal met kleinschalige ondernemingen - onderneemt het HBD extra activiteiten om de marktpositie van die branche te versterken. Denk aan specifiek onderzoek, professionaliseringsprojecten of imagocampagnes. De activiteiten worden aangestuurd door een commissie, waarin zowel de werkgevers- als de werknemersorganisaties vertegenwoordigd zijn. Hieronder de projecten van 2010.
Commissie Dieren en dierenbenodigdheden
‘Uw dier verdient beslist een echte specialist’ Tijdens de Week van het Huisdier - van 15 tot en met 23 mei - ging de collectieve promotiecampagne ‘Uw dier verdient beslist een echte specialist’ voor 2010 van start. Met de campagne profileert het HBD de dierenspeciaalzaak als dé specialist op het gebied van dieren en dierenbenodigdheden, met de nadruk op deskundig advies, persoonlijke service en kwaliteit en veelzijdigheid van het assortiment. Met de radiocampagne werd dit jaar nog meer ingespeeld op de actualiteiten. Zo werd tijdens de Week van het Huisdier een radiocommercial uitgezonden over teken, waarin werd benadrukt dat
mensen naar de dierenspeciaalzaak moeten gaan voor advies over en hulp bij tekenbeten. En tijdens de winter werden de mezen- en vetbollen van de dierenspeciaalzaak onder de aandacht gebracht. De commercials werden steeds gecombineerd met andere meer algemene commercials die inzoomden op de sterke punten van de dierenspeciaalzaak. Onderzoek van TNS-NIPO laat zien dat de consument de radiocampagne positief beoordeelde. Rondom Dierendag werden dit jaar ook mooie abri’s (in de buurt van) winkelcentra ingezet. Aanvullend leverde het HBD verschillende themapagina’s met tips,
weetjes en informatieve verhalen aan bij de huisaan-huisbladen. Verder maakte het HBD de activiteiten van het Landelijk Informatiecentrum Gezelschapsdieren (LICG) mede mogelijk. De dierensp eciaalzaak: uw dier Promotiecampa
verdient bes list
gne van het
Hoofdbedrijfsch
ap Detailha
een echte
ndel
specialist
Commissie Detailhandel in Aardappelen, Groente en Fruit
‘Echte smaak beleef je bij de groenteman’ ZOMERSE
Promotiecampagn e van het Hoofdbed rijfschap Detailhan del
del rijfschap Detailhan e van het Hoofdbed Promotiecampagn
FR F RSEUIIT TWEKEN ZOMER FRUITWEKEN
DAT WORDT
SMULLEN ZF pos A3 portrait
110110.indd 1
23-03-2010 13:52:19
Met de nieuwe slogan ‘Echte smaak beleef je bij de groenteman’ voor de landelijke promotiecampagne voor de
20
groenteman richtte het HBD in 2010 de aandacht op het vakmanschap, de kwaliteit en de passie van de ondernemer in agf. In 2010 werden binnen deze campagne drie themaweken georganiseerd: de Verrukkelijke Aspergeweken, de Zomerse Fruitweken en de Appeloogstweken. De themaweken werden uitgebreid onder de aandacht gebracht via tijdschriften als Linda, Vriendin, Groter Groeien, Vrouw (het weekmagazine van de Telegraaf) en de Gezondheidsspecial van negen populaire bladen. Ook leverde het HBD kant-enklare redactionele pagina’s aan bij de huis-aan-huisbladen. Daarnaast kregen de ondernemers nieuw, professioneel promotiemateriaal tot hun beschikking. Ambulante ondernemers konden weerbestendige fustdoeken
bestellen. Voor de consument waren er in het kader van de Verrukkelijke Aspergeweken prijzen te winnen via een krasactie. Ook werden tijdens de Appeloogstweken door groentemannen fruitstickers uitgedeeld aan kinderen. Medewerkers in de groentespeciaalzaak kregen tijdens de actieweken een eigen VersCourant met weetjes en adviezen. De website www.degroenteman.nl werd in 2010 geheel vernieuwd. Het HBD was in 2010 tot slot medeorganisator van de wedstrijd ‘Beste Groenteman van Nederland’. De finale van deze spannende wedstrijd werd op 5 oktober gewonnen door Eet-Idee Koot (Den Haag) en het Fruitpaleis (Alphen aan den Rijn), in de catogorie gevestigde respectievelijk de ambulante AGF-handel.
HBD | Terugblik 2010
Commissie Markt-, Straat- en Rivierhandel
De markt als klantgerichte onderneming publiek te verleiden tot een bezoek aan de markt. Zo konden ondernemers rondom het WK Voetbal een speciaal oranjepakket ‘De Markt steunt Oranje’ bestellen, met promotiemateriaal en een leuke attentie voor klanten. En in het najaar werd de succesvolle ‘Kras een tas!’-actie weer georganiseerd, waarbij de consument met krasloten een unieke markttas kon winnen. Deze actie werd door de markten veelal gecombineerd met het 1001 Markten Festival, dat voor de vijfde keer op rij in de herfstvakantie werd gehouden. Het HBD stelde promotiematerialen beschikbaar aan de deelnemende markten.
Kooplieden en publiek op de warenmarkt vergrijzen. Het aantal kooplieden dat stopt is groter dan het aantal starters. De markt speelt onvoldoende in op de veranderende consument, die op de markt te weinig variatie vindt en daarom vaker wegblijft. Wil de markt overleven dan moeten ‘tradities’ overboord. Alleen voor een markt die functioneert als een klantgerichte onderneming lijkt een toekomst weggelegd. Om alle betrokken partijen ervan te doordringen dat vernieuwing op de markt noodzakelijk is, organiseerde het HBD op verzoek van de Centrale Vereniging Ambulante Handel (CVAH) in november 2010 zes bijeenkomsten in het land onder de titel ‘De markt van morgen’. Ondernemers, wethouders, beleidsmedewerkers, marktmeesters en andere betrokkenen kregen daar handvatten aangereikt voor een andere, meer klantgerichte en bedrijfseconomische aanpak van de markt. Kennis en ervaringen die werden opgedaan in verschillende HBD-pilots met een bedrijfsmatige organisatie van de markt vormden de rode draad bij deze bijeenkomsten. Bijvoorbeeld de ervaringen op de nieuwe Siermarkt in Amsterdam Nieuw-West, die in mei 2010 van start ging. De kooplieden organiseren er zelf hun markt aan de hand van een gedegen bedrijfsplan en met hulp van een marktmanager die
HBD | Terugblik 2010
Het hele jaar door waren op landelijke en regionale radiozenders weer de bekende radiocommercials te horen, ingesproken door acteur Jack Wouterse. De spotjes spelen in op actiemomenten als Pasen, Moederdag en Sinterklaas en geven elke keer een goede reden voor een bezoek aan de plaatselijke markt.
verantwoordelijk is voor de dagelijkse leiding. Ook is er volop aandacht voor collectieve marketing- en promotieactiviteiten. Het veelzijdige assortiment van de Siermarkt is, na onderzoek, afgestemd op de wensen en behoeften van de wijkbewoners. Ondernemers konden zich aanmelden voor deelname en de beste kregen een plek. Op basis van de ervaringen in de pilots heeft het HBD een checklist en een werkboek samengesteld. Beide kunt u gratis downloaden op www.hbd.nl/ ambulantehandel
Verkiezing Beste Markt van Nederland Op 28 juni werd de zaterdagmarkt van Helmond verkozen tot Beste Markt van Nederland 2010. De officiële overhandiging van de titel en het promotiebudget ter waarde van € 5000,- vond plaats op 3 juli, op de winnende markt. De andere twee finalisten waren de dinsdagmarkt in Amsterdam-Osdorp en de donderdagmarkt van Wijchen. De verkiezing wordt jaarlijks door het HBD georganiseerd om de markt positief onder de aandacht te brengen van consumenten en om gemeenten, marktcommissies en individuele marktkooplieden te stimuleren hun markt verder te professionaliseren.
Promotiecampagne In de langlopende collectieve promotiecampagne voor de markt ‘De markt. Van alle markten thuis’ lag de nadruk in 2010 op acties om het winkelend
MEER OM BESTEL UW ACZET DOOR UW INZET! TIEPAKKET VÓ ÓR 15 MEI! WK
VOETBAL ACTIE
KRAS E TAS EEN IE TIE ACTTI AC
WK VOETBAL NABESTELPAKKET
KRAS EEN TAS NABESTELPAKKET
Verras uw klanten tijde leidt zeker tot extra ns het WK en geef g ze gratis supp orter-sch klandizie! In het schm chhmink chm miinkk. Dat heef t: schmink basispakket vindt én promotiemateri u alles wat u nodi aal. Wilt u mee g r schmink wegg Bestel dan ook even? het nabestelpakke t.
BESTEL SNEL VIA
Wegens groot succes op herh aling: de ‘Kras herfstvakantie. Mis ‘Kras een tas!’de actie niet en actie ctie tie ie tijden tijden ijd jde s de bestel snel het krasloten, tasse GRATIS basispakk n als prijzen en et met meer krasloten wegg promotiemateriaal voor uw verko oppunt. Wilt u even? Bestel dan ook het nabestelp akket.
MA RK TPROMO
TIE.NL WA NT OP=
OP!
21
Commissie Brood en Banket
Warme bakker op de buis In oktober 2010 werd de tv-commercial ‘Met zorg gemaakt, met smaak gegeten’ van de warme bakker uitgezonden. Deze tv-campagne van het HBD en het HBA brengt het vakmanschap, de passie en de variëteit van de ambachtelijke brood- en banketbakker in beeld. De zogenoemde ‘feel-good’ campagne
is gericht op de kwaliteitsbewuste consument van 25 tot 50 jaar. Er zijn bijna 300 tv-spots uitgezonden via de publieke omroep en de RTL-zenders. Daarmee werden ruim 3,3 miljoen consumenten bereikt. In het najaar van 2010 is het HBD gestart met de ontwikkeling van een nieuwe promotie-
campagne voor de ambachtelijke brood- en banketbakkers. Deze gaat in 2011 van start. In maart 2010 heeft het HBD een bakkerspresentatie op Skills Masters in Ahoy Rotterdam mogelijk gemaakt. In de stand konden jongeren tijdens diverse workshops kennis maken met het bakkersvak.
Commissie Wild en Gevogelte
‘Proef het echt. De poelier.’ Met de promotiecampagne ‘Proef het echt. De poelier.’ wil het HBD de marktpositie en het imago van de poelier versterken en consumenten verleiden meer wild en gevogelte bij de poelier te kopen. In de campagne staan vakmanschap, kennis, persoonlijk advies en
kwaliteit centraal. Met de actie ‘Buiten Koken’ konden klanten van de poelier in 2010 meedoen aan een prijsvraag met kans op een bbq-feest inclusief kok voor tien personen. De consumentenwebsite www.poelier.nl geeft adviezen en tips over poeliersproducten en voedselveilig-
heid en heeft een grote database met recepten. Ook is via de website snel de dichtstbijzijnde poelier te vinden. Nadat de inhoud en vindbaarheid van de website in 2010 sterk zijn verbeterd nam het aantal bezoekers spectaculair toe.
Commissie Modedetailhandel MKB
In de Mode De website www.indemode.nu is dé plek waar modeprofessionals elkaar ontmoeten. De in 2009 gelanceerde website werd in 2010 verder uitgebreid. In de Mode biedt alle essentiële informatie en inspiratie voor de moderetail, van verkooptechnieken tot informatie over opleidingen, van inspirerende trends tot inside information. Kortom, alles wat de modeprofessional - ondernemer of medewerker - nodig heeft om zich te blijven ontwikkelen. Ook biedt de site veel informatie over veiligheid in en
rond de winkel en over tal van andere onderwerpen. Tot slot kunnen bezoekers er deelnemen aan discussies, reacties achterlaten bij artikelen en meedoen aan winacties en wedstrijden. In het najaar van 2010 werd het evenement ‘In de Mode On Tour’ georganiseerd. Het evenement werd bezocht door zo’n 3.000 modeprofessionals. Zij werden uitgebreid geïnformeerd over ‘nieuwe kansen in een nieuw seizoen’ op het gebied van styling, social media en coaching.
Commissie Wonen
Woon Inspiratie Tour 2010 Voor alle (aankomend) medewerkers in de wonenbranche maakt het HBD zes keer per jaar het magazine Woonwerk (oplage 45.000 stuks), met alle wetenswaardigheden over werken in de branche. Van informatie over pensioen en arbo tot de laatste trends en de nieuwste producten. Vooral medewerkers zelf komen aan het woord. Alle medewerkers ontvangen het magazine op hun huisadres en natuurlijk ontvangen ondernemers Woonwerk ook. Alle informatie is ook terug te vinden via de portal www.werkeninwonen.nl. Het door het HBD gefinancierde
22
Perscentrum Wonen is het voorlichtingsinstituut voor interieur en woonmode. Doel van het Perscentrum is de consument via de landelijke media te inspireren tot bezichtiging en aankoop van nieuwe collecties. Via de ‘agenda voor wooninspiratie’ worden de landelijke media ieder kwartaal geïnformeerd over bijzondere en leuke evenementen bij woonwinkels. Jaarlijks ontwikkelt het Perscentrum Wonen het modebeeld op interieurgebied aan de hand van vier woonsferen die in woord en beeld worden uitgewerkt en ter beschikking worden gesteld
van redacties en de branche. Doel hiervan is het modekarakter van de branche te onderstrepen en de focus op wonen bij de consumenten in alle seizoenen te stimuleren. Het HBD organiseerde in november 2010 de Woon Inspiratie Tour. Duizenden woonprofessionals kregen hier antwoord op de vraag ‘Hoe maak je je winkel aantrekkelijk voor de klant?’ Ze maakten kennis met de nieuwste woonmodetrends, leerden alles over het coachen van een succesvol team en ontdekten het belang van storytelling.
HBD | Terugblik 2010
Commissie detailhandel in Bloemen en Planten
‘Een bloeiend vak’ In het najaar van 2010 ging de campagne ‘Ruik je kans in de bloemenbranche/ Ontdek je stek in het tuincentrum’ voor 2010/2011 van start met een mailing aan decanen en vakdocenten. Met de campagne wil het HBD jongeren interesseren voor een toekomst en een vakopleiding in de bloemendetailhandel en de tuincentrumbranche. De campagne heeft als thema ‘een bloeiend vak’. De mailing bestond uit een poster en speciale beroepenwaaiers met informatie over tien aansprekende beroepen in de bloemen- en tuincentrumbranche, zoals (markt)bloemist, groenstylist en vijverspecialist. Voor meer informatie wordt steeds verwezen naar www.bloeiendvak.nl, waar onder andere nieuwe beroepenfilmpjes te zien zijn. Begin 2011 volgen meer activiteiten, zoals een bannercampagne, een advertentie in TKMST-magazine en affiches op vmbo-scholen.
In het kader van het project ´Bloemist en klant´ organiseerde het HBD verschillende workshops om de kennis en bewustwording van bloemisten te vergroten ten aanzien van marktgericht ondernemen. Ook werden workshops georganiseerd over ‘sturen op cijfers’. Daarnaast maakte het HBD in 2010 de eerste Nationale Tuinweek mede mogelijk, van 29 mei tot 6 juni. In een oplage van 3,2 miljoen werd een speciale Nationale Tuinweekkrant huis-aan-huis verspreid. Voor een MVO-project voor de bloemendetailhandel is tot slot de brochure ‘De bewuste bloemist’ uitgebracht voor gevestigde en ambulante bloemisten. MVO biedt bloemisten kansen. Aan de hand van praktische tips, voorbeelden en checklisten helpt de brochure bloemisten om aan de slag te gaan met MVO.
Kijk op ww w.b loei end vak .nl of vra ag je dec aan naa r de spe cial e ber oep enw
kies een
aaie r
vak! bloemist arrangeur groenstylist verkoper in een bloemenwinkel vijverspecialist tuincentrumstylist manager van een groenafdeling tuincentrummedewerker marktbloemist verkoper bij een marktbloemist
Campagne van
het Hoofdbedrijfscha
p Detailhandel
Commissie Sportdetailhandel Commissie MKB Supermarkten 2
De sportbranche in beeld In 2010 publiceerde het HBD het rapport ‘De sportmarkt van de toekomst. Onderzoek naar de mogelijkheden voor de gespecialiseerde Sportdetailhandel’. Met dit rapport wil het HBD de sportondernemer ondersteuning bieden bij het efficiënter en effectiever maken van de bedrijfsvoering. De vorige zogenoemde brancheverkenning dateerde van 2007. Het geüpdate rapport brengt de sportmarkt uitgebreid in kaart vanuit vraag- en aanbodzijde en beschrijft de structuur ervan. Ook geeft het rapport de ondernemer tips en adviezen om het rendement op de lange termijn te optimaliseren, de attractiewaarde van de winkel te verbeteren en de omzet te verhogen. Tot slot gaat het rapport in op het belang van sturen op cijfers en de manier waarop je dat aanpakt.
Zo Z-Award ‘De sportmarkt
van de toekom
st ’
Onderzoek naa r de mogelijkh eden voor de gespecialisee rde sportdetailha ndel
Sporocus 2010 We’ll keep you
Inhakend op de tweejaarlijkse Zo2Z (‘de Zelfstandig Ondernemer Onderscheidt Zich)-Award 20102011 werd in opdracht van het HBD de klanttevredenheid bij ruim 100 zelfstandige MKB-supermarktondernemers beoordeeld en geanalyseerd. De ‘lessen’ die daaruit naar voren komen voor de branche worden beschreven in een rapport.
focused on spo
rts
Vanaf 17 mei 2011 kunt u het rapport gratis downloaden op www.hbd.nl/supermarkten
Kijk voor meer informatie op www.hbd.nl/sportzaken
HBD | Terugblik 2010
23
Branchespecifieke projecten Samen werken aan meer professionaliteit Het HBD financiert zogenoemde branchespecifieke projecten: projecten en onderzoeken die op verzoek van en in samenwerking met de erkende brancheorganisaties worden uitgevoerd, met als doel de branche verder te professionaliseren. Het HBD is opdrachtgever, financiert én levert advies en ondersteuning bij de uitvoering van de projecten. Ook zorgt het HBD ervoor dat zowel leden als niet-leden van de brancheorganisatie over de gegevens kunnen beschikken. In 2010 zijn onder meer de volgende projecten afgerond.
Samen met ADN, KNS, NBOV en NBPW
Nieuwe Ideeëngids lokale verssamenwerking In een tijd van hevige concurrentie moeten zelfstandig ondernemers zich optimaal onderscheiden en waar mogelijk de krachten bundelen. Daarom heeft het HBD in 2010, samen met de brancheorganisaties ADN (groentemannen), KNS (slagers), NBOV (brood- en banketbakkers) en NBPW (poeliers), een nieuwe Ideeëngids voor lokale verssamenwerking (‘Samen sterk in vers’) uitgebracht. De nieuwe gids - die de succesvolle versie van enkele jaren
geleden vervangt - is uitgebreid met nieuwe mogelijkheden om samen te werken. De gids bevat een stappenplan voor verssamenwerking, ideeën voor gezamenlijke acties, een overzicht van succesfactoren en valkuilen en veel praktische tips. De gids is geschreven op basis van praktijkervaringen van ondernemers. Kijk voor meer informatie op www.verssamenwerking.nl
Ideeëngids lokale vers samenwerking www.vers same
Versgids_2010 .indd 1
nwerking.
nl
met TIPS die uw omze t kunnen verhogen! 1
Samen met Coöperatie SAM
Rijdende winkels doen het zelf Rijdende winkels hebben behoefte aan promotiemiddelen. Om de ondernemers te ondersteunen in hun communicatie ontwikkelde de Coöperatie SAM - de brancheorganisatie voor de ambulante
melk- en kleinschalige levensmiddelenhandel - de CoopSam CommunicatieWinkel. De ‘techniek’ werd gefinancierd vanuit het HBD-programma O3D 2009, de inhoud (beeldmateriaal, formats
etc.) vanuit het branchespecifieke budget. Dankzij deze applicatie kunnen rijdende winkels nu zelf betaalbaar en toch professioneel communicatiemiddelen maken.
Samen met CBW-MITEX en Meubelboulevards Nederland (MBN)
Kiezen of Delen
n Kiezen of dele t voor perifere Beleid op maa
24
detailhandel
Het overheidsbeleid in Nederland is gericht op behoud en versterking van bestaande centrumgebieden. In de bestaande structuur is het soms moeilijk om ruimte te vinden voor schaalvergroting in de detailhandel. HBD, CBW-MITEX en MBN onderzochten de wenselijkheid om meer ruimte te bieden aan detailhandel op perifere locaties. De uitkomsten en een toolkit
zijn beschreven in het rapport ‘Kiezen of Delen. Beleid op maat voor perifere detailhandel.’ Dit rapport helpt bij het maken van goede keuzes op het gebied van duurzame en dynamische winkelplanning. Het rapport vormt een goede input voor dialoog. U kunt het rapport gratis downloaden op www.hbd.nl/woonzaken
HBD | Terugblik 2010
Samen met CBW-MITEX
Minder op gevoel, meer op cijfers In de mode-, schoenen- en sportbranche was weinig benchmarkinformatie voorhanden. Zeker in het mkb ondernemen ondernemers veelal op gevoel. De professionaliteit kan hier fors worden verbeterd en daarmee het rendement. In 2010 bracht het HBD samen met CBW-MITEX voor vijf deelbranches herenmode, damesmode, bodyfashion, schoenen en sport - rapporten uit met de belangrijkste financiële kengetallen. Daarmee kan een ondernemer zichzelf vergelijken met de branche en de eigen bedrijfsvoering beoordelen.
Samen met diverse brancheorganisaties
Kleinere branches in beeld
del lhan e Detai nmod here
In 2010 was er ook extra aandacht voor de kleinere branches in de detailhandel. Het HBD heeft voor een aantal ‘onderbelichte’ branches een structuuronderzoek uitgevoerd, onder meer voor de cadeauwinkels, hobbywinkels, delicatessenzaken en hengelsportspeciaalzaken. NKELKLIMAAT * CBW-MITE
X * WIJ ZORGEN VOOR
HET IDEALE WINKELKLI
MAAT * CBW-MITE
X * WIJ ZORGEN VOOR
Kijk voor de kengetallenrapporten op www.hbd.nl/modezaken
HET IDEALE WINKELKLI
MAAT * CBW-MITE
X * WIJ ZORGEN VOOR
HE
Kijk bijvoorbeeld op www.hbd.nl/cadeauwinkels en www.hbd.nl/hobbywinkels
Samen met VBW
De professionele bloemist
De bloemist &
omzetbelasting
Voor de bloemenbranche publiceerde het HBD in 2010 de brochure ‘De bloemist & omzetbelasting’. Daarin wordt het convenant uitgelegd dat VBW sloot met de Belastingdienst. De brochure biedt bovendien hulp bij het calculeren, met name op het gebied van BTW. Ook verscheen in 2010 een vernieuwde versie van de communicatiewinkel www.promotieplein.nl, een online instrument dat bloemisten ondersteunt bij het uitvoeren van hun (lokale) promotie. Tot slot verscheen op www.hbd.nl de starterskit ‘De startende bloemist’. Hiermee helpt het HBD startende ondernemers in de bloemenbranche op weg.
Samen met Dibevo
Starters in de gezelschapsdierenbranche Dibevo krijgt geregeld vragen van mensen die een onderneming willen starten in de gezelschapsdierenbranche. In 2010 werd met budget van het HBD een brochure gemaakt voor starters, deels detailhandelsbreed, deels specifiek voor de gezelschapsdierenbranche. Kijk ook op www.hbd.nl/ dierenspeciaalzaken
Samen met CBW-MITEX
Uitbreiding Logifurn met data-analyses Logifurn is de digitale marktplaats voor detaillisten, leveranciers en tussenpersonen in de wonenbranche. Op dit nietcommerciële platform kunnen zij complete en actuele catalogi raadplegen. Belangrijk voordeel is de stroomlijning van het bestelproces. Detaillisten kunnen uit de catalogi op de www.logifurn.nl rechtstreeks bestellen of de catalogus downloaden om vervolgens bestellingen te plaatsen. Daarnaast biedt deze marktplaats aan detaillisten en leveranciers een geïntegreerd overzicht van bestellingen en orders. Dat scheelt een heleboel handmatige handelingen in de order- en artikeladministratie. Kansen op
HBD | Terugblik 2010
3TARTEN ALS DE TAILLIST IN DE GEZELSCHAPSD IERENBRANCHE UNIEK DOOR LEV ENDE HAVE
fouten worden bijna tot nul gereduceerd. Het grote voordeel is dat er een direct inzicht is in omzetgegevens, op het moment van orderen is deze ‘geschreven’ omzet bekend. Hierdoor krijgt de branche een veel beter beeld van de omzetontwikkelingen. Vooralsnog zal dit alleen mogelijk zijn onder samenwerkingsverbanden. Men is momenteel namelijk nog wat huiverig voor dataanalyse. De verwachting is echter dat de behoefte aan gegevens de huiver op den duur doet verdwijnen. Dan kan de tool die nu ontwikkeld is zonder enige investering branchebreed worden uitgerold.
25
Samen met CBW-MITEX
Retail 2020: Klant aan de macht. Wat betekent dat? De retail is volop in beweging. Veranderende marktomstandigheden en nieuwe verhoudingen in de keten vergen meer van ondernemers dan ooit. De klant is steeds minder grijpbaar en lijkt de macht stevig in handen te krijgen. Wat betekent dit voor ondernemers? Met welke trends moeten retailers richting
Samen met Koninklijke SlijtersUnie
Veilig bij de slijter
2020 rekening houden? Wat wil de consument? Welke eisen worden aan ondernemers gesteld om te zorgen dat hun bedrijf klaar is voor de toekomst? HBD en CBW-MITEX lieten het uitvoerig onderzoeken. Meer over dit onderzoek op pagina 6 van deze Terugblik en op www.retail2020.nl
Winkelcriminaliteit is een ernstig probleem, ook bij de slijters. Op verzoek van de Koninklijke SlijtersUnie hield het HBD op de Nationale Slijtersdag een presentatie over dit onderwerp. Aansluitend ontvingen alle slijters de HBD-folder ‘Veilig in de winkel’ en informatie over de subsidieregeling ‘Veiligheid Kleine Bedrijven’.
Samen met ANKO en HBA
Zicht op de kappersbranche De kappersbranche is sterk in beweging. Het laatste structuuronderzoek voor de branche uit 2004 was verouderd. Daarom liet het HBA (Hoofdbedrijfschap Ambachten) de branche opnieuw in kaart brengen, met gebruik van een
nieuwe segmentering. Het HBD was in dit geval medefinancierder. Met de nieuwe cijfers zijn de ondernemers weer up-to-date.
Samen met Vertaz
Thuis in accu’s
Kijk ook op www.hba.nl
Naar aanleiding van verzoeken uit de markt heeft het HBD een nieuwe opleiding voor de technische detailhandel laten ontwikkelen: specialisatie Gereedschappen. De opleiding geeft inzicht in de ontwikkelingen rond accu’s in elektrisch gereedschap, inclusief milieuaspecten.
Samen met Vakcentrum
Snel de juiste scholing Binnen het levensmiddelensegment bestaat een enorm assortiment opleidingen en trainingen. Om daarin meer overzicht en structuur te brengen ontwikkelde Vakcentrum met hulp van het HBD een ‘Leerportaal’, dat op 1 januari 2010 van start ging. Nu is het
voor ondernemers en werknemers veel gemakkelijker om snel de juiste opleiding of training te vinden. Kijk ook op www.vakcentrumleerportaal.nl
Samen met Thuiswinkel.org
Tweede meting Multichannel Monitor Het HBD liet in 2009 op verzoek van Thuiswinkel.org een eerste meting uitvoeren in het kader van de Multichannel Monitor: een online onderzoek, gehouden onder ruim 1.700 consumen-
ten in Nederland. In 2010 vond de tweede meting plaats. Het onderzoek brengt de inzet van verschillende verkoopkanalen (winkel, internet, print (reclamefolders, advertenties, telefoon)
bij het oriëntatie- en aankoopproces van circa 30 productgroepen in kaart. Zie ook pagina 5 van deze Terugblik.
Branche: Entertainment samen met NVER/NVDO
Nieuwe kansen met sociale media De rol van sociale media als Facebook, Twitter en Hyves groeit enorm. Ouderen gebruiken ze vooral voor de sociale contacten, jongeren om uiting te geven aan hun eigen identiteit en om informatie te verzamelen. Entertainment en sociale media liggen in
26
het verlengde van elkaar. Om de jonge generaties niet te ‘verliezen’ is het voor ondernemers in de entertainmentbranche noodzaak om sociale media in te zetten. Voor fysieke winkels is dit bovendien een kans om de beleving in de zaak, de instore experience, uit te
nutten. Het HBD financierde een rapport over de kansen die de sociale media de detaillist te bieden hebben. U kunt het rapport gratis downloaden op www.hbd.nl/ cdzaken
HBD | Terugblik 2010
Samenwerken loont
Om bij alle activiteiten zo effectief mogelijk te kunnen werken zoekt het HBD de samenwerking met zo veel mogelijk andere partijen. Bijvoorbeeld met Detailhandel Nederland, dé spreekbuis voor de detailhandel in de Haagse en Brusselse politiek. Detailhandel Nederland onderhandelt en lobbyt rondom belangrijke issues als (de kosten van het) betalingsverkeer, winkelcriminaliteit, bereikbaarheid en Europese wetgeving. Het HBD financiert de activiteiten van Detailhandel Nederland. Voor verschillende projecten gericht op de warenmarkten in Nederland werkt het HBD nauw samen met de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel. Dankzij de samenwerking met FNV Bondgenoten en CNV Dienstenbond is het HBD in staat om de werknemers in de detailhandel goed te informeren. Voorlichtingsteams gaan het land in om persoonlijk te spreken met werknemers in winkelgebieden. Zo houden we de vinger aan de pols. De bonden zijn ook telefonisch en schriftelijk bereikbaar voor werknemers met vragen. Voor projecten die betrekking hebben op ondernemingen buiten de detailhandel, bijvoorbeeld op ambachtelijke ondernemingen of horecaondernemingen, wordt samengewerkt met het Hoofdbedrijfschap Ambachten en Bedrijfschap Horeca.
Colofon Deze Terugblik op de HBD-activiteiten in 2010 geeft de belangrijkste ontwikkelingen van het afgelopen jaar weer. Een volledig jaarverslag, met de financiële gegevens, verschijnt medio juli. Dit jaarverslag wordt ook gepubliceerd op de website van het HBD: www.hbd.nl Deze Terugblik is een uitgave van Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) Postbus 90703 2509 LS Den Haag t (070) 338 56 00 f (070) 338 57 11 e
[email protected] i www.hbd.nl Tekst Zin in zee, Den Hoorn – Texel Redactie Hoofdbedrijfschap Detailhandel Marketing en Communicatie Vormgeving en drukwerk QuantesArtoos, Rijswijk
© Hoofdbedrijfschap Detailhandel 2011 Het HBD hecht veel belang aan de verspreiding van kennis over de detailhandel. U mag dan ook gedeelten uit deze publicatie overnemen, mits met bronvermelding. Het integraal reproduceren van deze publicatie is echter alleen toegestaan met schriftelijke toestemming van het HBD.
HBD | Terugblik 2010
27
Hoofdbedrijfschap Detailhandel Postbus 90703 2509 LS Den Haag t (070) 338 56 00 f (070) 338 57 11 e
[email protected] i www.hbd.nl