Werken in het buitenland

12

12

Werken in het buitenland Een praktische handleiding voor Belgische verzekerden die in het buitenland gaan werken & voor buitenlandse verzekerden die in België komen werken

Deze brochure is een uitgave van de Onafhankelijke Ziekenfondsen. Redactie: Christian Horemans Opmaak: Leen Verstraete Foto’s: Image Bank & Fotosearch Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, website of welk ander medium dan ook, zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Om praktische redenen werd in de teksten voornamelijk het mannelijke genus gebruikt. Uiteraard kan hij, zijn of hem ook als zij of haar gelezen worden. Verantwoordelijke uitgever: Pascal Mertens Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen St.-Huibrechtsstraat 19 1150 Brussel. © Copyright mloz Brussel, december 2006

INHOUD 1. De Europese Economische Ruimte

7

A. Algemeen B. De gedetacheerde a. Belgische verzekerde die naar een ander EER-land of Zwitserland wordt gedetacheerd b. Buitenlandse verzekerde die vanuit een ander EER-land of Zwitserland naar België wordt gedetacheerd

7 9 10 13

C. De zakenreis D. De grensarbeider a. Grensarbeider die in België werkt en in het buitenland woont b. Grensarbeider die in het buitenland werkt en in België woont

16 17 17 18

E. De expat F. De bijzondere situaties

21 22

2. De landen met een bilateraal verdrag A. Turkije B. Marokko C. Tunesië D. Algerije E. Bosnië-Herzegovina, Macedonië, Servië, Montenegro (zelfde verdrag) F. Kroatië G. Verenigde Staten H. Canada I. Israël J. Filippijnen K. Australië L. Chili M. Zwitserland N. Japan

3. De landen zonder een verdrag A. B. C. D. E.

Algemeen De gedetacheerde De zakenreis De expat De dienst overzeese sociale zekerheid

25 26 27 29 30 31 32 34 36 37 38 39 40 41 41

43 43 44 46 47 48

Lijst van gebruikte afkortingen

50

Lijst van de besproken formulieren en documenten inzake ZIV

50

Lijst van interessante adressen en websites

54

Werken in het buitenland

Eén van de basisvrijheden in de Europese Unie (EU) is de vrijheid van verkeer van personen. Van bij de oprichting van de EU wordt er gewerkt aan het wegwerken van juridische en administratieve obstakels die het voor de Europese burgers moeilijk maken om in een ander land te wonen, te werken of gewoon op vakantie te gaan. Alhoewel er op dat vlak al heel wat obstakels zijn verwijderd en er heel wat reglementering bestaat, stelt men vast dat vandaag de dag slechts 1,5% van de inwoners van de EU-lidstaten, in een andere lidstaat dan het land van oorsprong woont en werkt. Dit is evenveel als 30 jaar geleden. 2006 werd door Europa uitgeroepen als het Europese Jaar van de Mobiliteit van de Werknemers. Daarmee wil Europa de Europese burgers beter inlichten omtrent de verschillende aspecten van wonen en werken in het buitenland. De Onafhankelijke Ziekenfondsen willen in dit Europese Jaar van de Mobiliteit van de Werknemers hun steentje bijdragen met de publicatie van een informatiebrochure. Wie in het buitenland wil gaan werken, kijkt vaak op tegen een berg van ingewikkelde juridische teksten en administratieve formaliteiten die vervuld moeten worden.

Ook in de sector van de ziekte- en invaliditeitsverzekering (ZIV) is de materie complex. Deze informatiebrochure geeft duidelijke en praktische informatie omtrent de juridische richtlijnen en administratieve formaliteiten in de ZIV (in welk land moet ik sociale bijdragen betalen? in welk land moet ik me als grensarbeider inschrijven bij een ziekenfonds? welk document heb ik nodig als gedetacheerde?, …) Een belangrijk gedeelte van deze brochure betreft werken in de Europese Economische Ruimte (= EU + Noorwegen, IJsland, Liechtenstein) en Zwitserland. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan werken in landen waarmee België een verdrag ondertekend heeft en werken in landen waar geen enkel verdrag van kracht is. Dit laatste is niet onbelangrijk, daar dit 80% van de landen in de wereld betreft. Deze brochure handelt over de ziekte- en invaliditeitsverzekering. Andere takken van de sociale zekerheid en fiscaliteit komen niet aan bod. De Onafhankelijke Ziekenfondsen hopen met deze brochure een nuttige leidraad aan te bieden aan iedereen die met deze materie in aanraking komt. Voor een precies en persoonlijk advies kunt u steeds terecht bij uw Onafhankelijk Ziekenfonds.

7

A. Algemeen 1.

Welke landen maken deel uit van de EU? De Europese Unie (EU) bestaat uit 25 lidstaten, zijnde: België, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, GrootBrittannië, Hongarije, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije, Spanje, 4. Tsjechië en Zweden. In 2007 zullen Bulgarije en Roemenië toetreden tot de EU. Dan zal de EU dus uit 27 lidstaten bestaan.

2.

Welke landen maken deel uit van de EER? De Europese Economische Ruimte of EER bestaat vandaag uit 28 lidstaten, zijnde de 25 lidstaten van de EU, Noorwegen, IJsland en Liechtenstein.

3.

In welke landen zijn de Europese verordeningen van toepassing? De Europese reglementering is van toepassing in de 28 lidstaten van de EER en in Zwitserland. Alhoewel Zwitserland geen lid is van de EU, noch van de EER, passen zij sinds 1 juni 2002 de Europese reglementering inzake sociale zekerheid toe. Europese lidstaten met een koloniaal verleden, hebben welbepaalde eilanden en overzeese gebieden uitgesloten van het toepassingsgebied van de Europese verordeningen. Deze uitgesloten eilanden en gebieden zijn: > Voor Frankrijk: Nouvelle-Calédonie, St. Pierre et Miquelon, Wallis et Futuna, Polynésie Française, Bellinghausen, Bora Bora, Tiao, Fatu Hiva, Iles Gambier, Iles Gloucester, Les Marquises, Mururoa, Muku Hiva, Pakapuka, Rapa, Tahiti, Iles Tuamotu, Tubuai, St. Martin, St. Barthélemy. > Voor Groot-Brittannië: Ilse of Man, de kanaaleilanden Jersey, Guernsey, Alderney, Sark, de Falklandeilanden, Antigua, Anguilla, Bahamas, Barbados, Belize, Bermuda, Dominique, Grenada, Jamaica, Kaaimaneilanden, St. Kitts and Nevis, Montserrat, St. Helena, Trinidad en Tobago. > Voor Nederland: de Nederlandse Antillen, Aruba, Saba, Curaçao, Bonaire, Suriname, St.-Maarten. In het Noorden van Cyprus, dat door Turkije bezet wordt, zijn de Europese verordeningen ook niet van kracht.

De mini-staatjes Monaco, San Marino, Andorra en Vaticaanstad maken geen deel uit van de EU, noch van de EER en hebben ook geen akkoord ondertekend met de EU. De Europese reglementering wordt er dus niet toegepast. Deze mini-staatjes moeten als landen zonder verdrag beschouwd worden (meer hieromtrent vanaf punt 134).

Welke Europese wetgeving reglementeert het werken in een andere lidstaat van de EER en in Zwitserland? Volgende verordeningen vormen de Europese basisteksten inzake sociale zekerheid: • Verordening (EEG) nr. 1408/71 van de Raad van 14 juni 1971 betreffende de toepassing van de sociale zekerheidsregelingen op werknemers en zelfstandigen, alsmede op hun gezinsleden, die zich binnen de Gemeenschap verplaatsen. • Verordening (EEG) nr. 574/72 van de Raad van 21 maart 1972 tot vaststelling van de wijze van toepassing van Verordening (EEG) nr. 1408/71, betreffende de toepassing van de sociale zekerheidsregelingen op werknemers en zelfstandigen, alsmede op hun gezinsleden, die zich binnen de Gemeenschap verplaatsen. Deze verordeningen hebben niet tot doel de sociale zekerheidssystemen van de lidstaten te bepalen en te organiseren. Deze wetteksten coördineren de toepassingen van de verschillende nationale systemen om bijvoorbeeld te vermijden dat een persoon in twee landen sociale bijdragen moet betalen. Beide verordeningen zijn het voorwerp van actualisering en herziening. De herziening van de Verordening nr. 1408/71 is reeds afgerond en gepubliceerd. Deze verordening heet voortaan: Verordening (EG) nr. 883/2004 van het Europese Parlement en de Raad van 29 april 2004 betreffende de coördinatie van de sociale zekerheidsstelsels. Deze nieuwe verordening treedt in werking wanneer het uitvoeringsbesluit, zijnde de herziening van Verordening nr. 574, afgerond is. De publicatie van deze tweede herziening wordt niet vóór 2008 verwacht. Tot dan blijven de Verordeningen nr. 1408/71 en 574/72 integraal van toepassing.

Europese Economische Ruimte

1. DE EUROPESE ECONOMISCHE RUIMTE

8

5.

Welke zijn de basisprincipes van deze Europese reglementering? Volgende basisprincipes lopen als een rode draad door de Europese verordeningen: • Eén sociale zekerheidswetgeving van toepassing: Een persoon betaalt slechts sociale bijdrage en is slechts verzekerd in één land, zelfs indien hij in meerdere landen werkt of gewerkt heeft. • Gelijkheid van behandeling: Wie zich naar een land van de EER of Zwitserland begeeft, heeft er dezelfde rechten en plichten als de burgers van dat land. Men moet bijvoorbeeld dezelfde voorwaarden vervullen om zich aan te kunnen sluiten bij een ziekenfonds, of men geniet dezelfde terugbetalingen als de andere verzekerden. • Behoud van verworven rechten: Wie zich naar een ander land van de EER of Zwitserland begeeft, behoudt de rechten die hij in zijn land van oorsprong verworven had. In een ander land verblijven of wonen, beïnvloedt deze rechten dus niet. • Behoud van rechten die men aan het verwerven is: Verzekeringsperiodes verworven in een land kunnen aangewend worden om een recht te verwerven in een ander land. Dit heet het samentellen van tijdvakken van verzekering. Er bestaan enkele situaties die afwijken van deze basisprincipes. Deze zijn hernomen in de bijlagen aan de verordeningen.

6.

Welke personen kunnen de toepassing van deze Europese reglementering genieten? Elk land kan zelf bepalen voor wie de toepassing van de Europese verordeningen geldt. Quasi alle Belgische verzekerden - zijnde de personen die in België hun sociale bijdragen betalen vallen onder de toepassing van de verordeningen: • Loontrekkenden, • Zelfstandigen, • Gepensioneerden, • Studenten, ... Voor hun personen ten laste - zijnde de personen die bij het ziekenfonds ten laste van een andere persoon staan ingeschreven - geldt natuurlijk hetzelfde. Kleine categorieën van personen, zoals diplomaten, kunnen geen beroep doen op de Europese reglementering. Met uitzondering van Denemarken, speelt de nationaliteit van de betrokkene geen rol in de

24 overige lidstaten van de EU. Ook wie niet over een Europese nationaliteit beschikt, maar wel sociale bijdragen betaalt in een lidstaat van de EU, valt onder de Europese verordeningen. Voor Denemarken, Noorwegen, IJsland, Liechtenstein en Zwitserland, speelt de nationaliteit wel nog een belangrijke rol: • Voor Denemarken: de nationaliteiten van de EERlanden, de Zwitserse nationaliteit en het statuut van staatloze of vluchteling; • Voor Noorwegen, IJsland en Liechtenstein: de nationaliteiten van de EER-landen en het statuut van staatloze of vluchteling; • Voor Zwitserland: de nationaliteiten van de EUlanden, de Zwitserse nationaliteit en het statuut van staatloze of vluchteling. Daarbij moet men ook rekening houden met de situatie van de betrokkene: • Een persoon is ingeschreven als titularis bij het ziekenfonds: deze persoon moet één van de hierboven vermelde nationaliteiten of statuten bezitten; • Een persoon is bij het ziekenfonds ingeschreven ten laste van de titularis: opdat deze persoon de toepassing van de Europese verordeningen kan genieten, moet de titularis één van de hierboven vermelde nationaliteiten of statuten bezitten; • Een persoon is bij het ziekenfonds ingeschreven als weduwe, weduwnaar of wees: opdat deze persoon de toepassing van de Europese verordeningen kan genieten, moet ofwel de titularis, ofwel de weduwe, weduwnaar of wees zelf één van de hierboven vermelde nationaliteiten of statuten bezitten.

Wie voor deze 5 landen deze voorwaarden van B. De gedetacheerde nationaliteit niet vervult, valt niet onder de toepassing van de Europese verordeningen en moet 8. Wat is een gedetacheerde? deze landen beschouwen als landen waarmee Sinds 2000 is de richtlijn 96/71/EG van het Europese België geen verdrag getekend heeft (meer info Parlement en de Raad van 16 december 1996 hieromtrent vanaf punt 134). betreffende de terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het verrichten van diensten, Voorbeelden: van kracht. Artikel 1, 3e geeft volgende definitie: • Een loontrekkende met Japanse nationaliteit wordt vanuit België naar Polen gedetacheerd: de Deze richtlijn is van toepassing voor zover de in Europese verordeningen zijn van toepassing. lid 1 bedoelde ondernemingen één van de volgende • Een loontrekkende met Japanse nationaliteit wordt transnationale maatregelen nemen: vanuit België naar Noorwegen gedetacheerd: de Europese verordeningen zijn niet van toepassing. • een werknemer voor hun rekening en onder hun Noorwegen is in dit geval te beschouwen als een leiding op het grondgebied van een Lid-Staat ter land zonder verdrag voor de betrokkene. beschikking stellen, in het kader van een overeenkomst tussen de onderneming van • Een echtgenote met Belgische nationaliteit is bij herkomst en de ontvanger van dienst die in deze het ziekenfonds gekend als persoon ten laste van Lid-Staat werkzaam is, voor zover er gedurende de een loontrekkende met Amerikaanse nationaliteit periode van terbeschikkingstelling een diensten volgt haar man tijdens zijn detachering naar verband tussen de onderneming van herkomst en Portugal: de Europese verordeningen zijn van de werknemer bestaat, of toepassing. • een werknemer op het grondgebied van een Lid• Een echtgenote met Belgische nationaliteit is bij Staat ter beschikking stellen van een vestiging of het ziekenfonds gekend als persoon ten laste van een tot hetzelfde concern behorende onderneming, een loontrekkende met Amerikaanse nationaliteit voor zover er gedurende de periode van terbeen volgt haar man tijdens zijn detachering naar schikkingstelling een dienstverband tussen de Zwitserland: de Europese verordeningen zijn niet onderneming van herkomst en de werknemer van toepassing. bestaat, of • De weduwe met Belgische nationaliteit van een • als uitzendbedrijf of als onderneming van loontrekkende met Amerikaanse nationaliteit herkomst, een werknemer ter beschikking stellen woont in België en beslist op vakantie te gaan naar van een ontvangende onderneming die op het Zwitserland: de Europese verordeningen zijn wel grondgebied van een Lid-Staat gevestigd is of er van toepassing. werkzaamheden uitvoert, voor zover er gedurende de periode van terbeschikkingstelling een 7. Hoe weet men in welk land de sociale bijdrage dienstverband tussen het uitzendbureau of de betaald moeten worden? onderneming van herkomst en de werknemer Wanneer iemand in een ander EER-lidstaat gaat bestaat. werken, is de eerste vraag vaak: waar moet ik mijn sociale bijdragen betalen? In artikel 2,1e van dezelfde richtlijn wordt een “ter De Europese verordeningen inzake sociale zekerheid beschikking gestelde werknemer” als volgt hebben tot doel de toepassing van de verschillende gedefinieerd: nationale sociale zekerheidsystemen te coördineren. Zo wil men bijvoorbeeld vermijden dat personen in iedere werknemer die gedurende een bepaalde 2 landen tegelijkertijd sociale bijdragen moet betalen. periode werkt op het grondgebied van een Lid-Staat Binnen de EER en Zwitserland geldt er een die niet de Staat is waar die werknemer gewoonlijk basisprincipe: het “principe van werkland”. Dit werkt. betekent dat de betrokkene sociale bijdragen betaalt in het land waar hij werkt en dat hij zich daar ook moet inschrijven bij een ziekenfonds.

“

”

“

”

Hieronder wordt de situatie van de gedetacheerden, de zakenreizen, de grensarbeiders en de expats toegelicht. Vanaf punt 61 worden enkele bijzondere situaties aangekaart.


9

10

De Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) stelt dat 11. Moet een gedetacheerde zijn officiële wooneen werknemer aan volgende voorwaarden moet plaats overbrengen naar het werkland? beantwoorden om als gedetacheerde beschouwd te Nee, een gedetacheerde is niet verplicht zijn officiële worden: woonplaats over te brengen naar het werkland. • de werkgever ontplooit economische activiteiten van betekenis in het uitsturende land (het louter voeren van administratie wordt niet beschouwd als een economische activiteit);

Het al dan niet overbrengen van de officiële woonplaats naar het werkland, heeft wel gevolgen voor de formaliteiten naar het ziekenfonds toe en de rechten van de gedetacheerde in het werkland.

• er blijft een band van ondergeschiktheid bestaan tussen werknemer en werkgever gedurende de ganse detacheringsduur; • de werknemer was voorafgaand aan het moment van de detachering sociaal verzekerd in het uitsturende land; • de werknemer wordt niet gestuurd om een werknemer te vervangen die aan het einde van een periode van detachering is gekomen.

9.

Waar moet de gedetacheerde zijn sociale bijdrage betalen?

Belgische verzekerde die naar een ander EER-land of Zwitserland wordt gedetacheerd

Een algemeen principe in de Europese verordeningen is het “werklandprincipe”. Dit betekent dat de sociale bijdragen betaald worden in het land waar men werkt. De detachering vormt hier echter 12. Wat zijn de formaliteiten naar de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) toe? een uitzondering op. De gedetacheerde blijft zijn Vóór de aanvang van de detachering moet de sociale bijdragen in het uitzendland betalen, en dus werknemer of werkgever een detacheringsbewijs niet in het werkland. aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs is een Voorbeeld: een Belgische onderneming detacheert formulier E101 en kan door de werkgever of de een werknemer voor 2 jaar naar de vestiging in Parijs. werknemer op elektronische wijze aangevraagd Deze werknemer blijft zijn sociale bijdragen in België worden via www.socialezekerheid.be. betalen, en betaalt dus geen bijdragen in Frankrijk. De detacheringsperiode kan verlengd worden met maximum 12 maanden indien de werkzaamheden 10. Wat is de periode voor dewelke een werknemer onverwacht langer duren dan gepland. Hiervoor gedetacheerd kan worden? moet de werkgever vóór het einde van de eerste Artikel 14,1 van de Verordening nr. 1408/71 bepaalt 12 maanden een verlenging van de detachering dat een werknemer voor een periode van maximum (formulier E102) aanvragen bij de RSZ en moet 12 maanden gedetacheerd kan worden. vervolgens ook het akkoord van de bevoegde instelling in het land van detachering gevraagd Deze periode kan met nogmaals 12 maanden worden. verlengd worden indien in België het RSZ daarmee akkoord gaat en de bevoegde instelling in het land Voor detacheringen die langer duren dan 2 jaren, van detachering er ook mee instemt. kunnen er afwijkingen worden toegestaan. Deze aanvraag moet bij de dienst Internationale Na een periode van detachering van 24 maanden kan Overeenkomsten van het RSZ ingediend worden. De de gedetacheerde normaal niet langer onderworpen bevoegde instantie in het land van detachering moet blijven aan de Belgische sociale zekerheid. akkoord gaan met deze afwijking. Indien een De Europese verordening laat echter toe dat de dergelijke afwijking wordt toegestaan, kan de bevoegde autoriteiten (RSZ in België) van de periode van detachering tot 5 jaar gaan. betrokken staten op deze regel afwijkingen toestaan. Voor wat betreft de detachering van zelfstandigen, is De detacheringsperiode kan dan tot 5 jaar gaan. de Rijksdienst voor de Sociale Verzekeringen der Informatie omtrent de formaliteiten naar het RSZ Zelfstandigen (www.rsvz-inasti.fgov.be) bevoegd. toe: zie punt 12.

13. Wat zijn de formaliteiten naar het Belgische ziekenfonds toe? Aan het ziekenfonds moet een kopie van het formulier E101 of E102 bezorgd worden. Het is raadzaam het formulier E101 of E102 bij zich te hebben in het werkland, daar het naar de lokale autoriteiten toe het enige bewijs is dat de werknemer gedetacheerd is. Het niet kunnen voorleggen van het formulier E101 of E102 kan in geval van sociale inspectie of controle voor problemen zorgen. De overige formaliteiten verschillen naargelang de werknemer zijn officiële woonplaats al dan niet overbrengt naar het werkland: > De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats in België: aan het Belgische ziekenfonds moet een Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) aangevraagd worden.

Kenmerken van de EZVK:

> De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar het werkland: aan het Belgische ziekenfonds moet een formulier E106 aangevraagd worden. Kenmerken van het formulier E106: • Het formulier E106 is een document dat enkel wordt afgeleverd in geval van detacheringen of grensarbeid; • Het formulier geeft de gedetacheerde dezelfde rechten als de inwoners van het werkland, zonder enige beperking; • De personen ten laste die meereizen met de gedetacheerde worden op het E106 formulier van de gedetacheerde hernomen; • Het formulier E106 heeft geen einddatum; • Wie onder het statuut van zelfstandige werkt, zal het formulier E106 pas ontvangen na de betaling van de EEG-bijdrage. In België wordt er in de regeling van zelfstandigen een onderscheid gemaakt tussen grote en kleine risico’s. Daar men dit onderscheid in het buitenland niet kent, en dus zowel de grote als de kleine risico’s aan de betrokkene terugbetaald zullen worden, wordt dit gecompenseerd met een bijkomende bijdrage, de EEG-bijdrage. Dit is een maandelijkse bijdrage die betaald moet worden aan het Belgische ziekenfonds vóór het begin van de maand waarop de bijdrage betrekking heeft. Wie sinds 1 juli 2006 de voorwaarden vervult om als starter beschouwd te worden, moet deze EEGbijdrage niet betalen.

• De EZVK wordt gratis afgeleverd door het 14. Wat zijn de formaliteiten naar het buitenlandse ziekenfonds; ziekenfonds toe? • De EZVK is geen document dat enkel voor detacheringen wordt afgeleverd. De kaart kan ook voor vakanties of andere korte verblijven in alle landen van de EER en Zwitserland gebruikt worden; • De EZVK opent enkel een recht op terugbetaling of tenlasteneming van “noodzakelijke medische verzorging” tijdens de periode van detachering; • De EZVK is een individueel document. Indien gezinsleden meereizen, moeten zij over een eigen EZVK beschikken; • De EZVK heeft een einddatum. Indien de detachering langer duurt dan de geldigheidsperiode op de kaart, volstaat het bij het aflopen van de geldigheidsduur een nieuwe EZVK aan te vragen bij het ziekenfonds;

> De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats in België: De gedetacheerde biedt zich aan bij het lokale ziekenfonds en laat zich inschrijven op basis van zijn Europese ziekteverzekeringskaart. De kaart blijft het bezit van de gedetacheerde en moet dus teruggegeven worden. Het buitenlandse ziekenfonds zal normaal gezien een kopie maken van de kaart. > De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar het werkland: De gedetacheerde biedt zich aan bij het lokale ziekenfonds en laat zich inschrijven op basis van het formulier E106 dat aan het buitenlandse ziekenfonds overgemaakt wordt.


11

12

15. Waar moeten de personen ten laste van de 17. Wat doet de gedetacheerde met de facturen gedetacheerde zich inschrijven indien zij voor de medische kosten in het werkland? meereizen met de gedetacheerde naar het > De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats werkland? in België:

> De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats in België: De personen ten laste van de gedetacheerde moeten zich op basis van hun persoonlijke Europese Ziekteverzekeringskaart laten inschrijven bij het buitenlandse ziekenfonds. > De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar het werkland: De personen ten laste van de gedetacheerde moeten zich bij hetzelfde ziekenfonds inschrijven als de gedetacheerde zelf. De gegevens van de personen ten laste zijn samen met deze van de gedetacheerde hernomen op het formulier E106. Om in het werkland als persoon ten laste ingeschreven te kunnen worden, moeten de voorwaarden van het werkland om als persoon ten laste beschouwd te worden, vervuld zijn. Deze voorwaarden kunnen wel eens verschillen van land tot land. Zo ligt de leeftijdsgrens om als kind als persoon ten laste beschouwd te worden in sommige landen (zoals Frankrijk) lager dan in België. Het kan dus gebeuren dat het buitenlandse ziekenfonds een inschrijving van een persoon ten laste weigert. Deze persoon zal dan onder een andere hoedanigheid ingeschreven moeten worden in het werkland.

16. Waar moeten de personen ten laste van de gedetacheerde zich inschrijven indien zij in België blijven wonen terwijl de gedetacheerde in het buitenland gaat werken?

De gedetacheerde heeft de keuze: • Ofwel wordt het buitenlandse ingeschakeld:

ziekenfonds

> In sommige landen zal het ziekenfonds de medische kosten rechtstreeks ten laste nemen, zonder dat de patiënt eerst zelf de dokter of het ziekenhuis moet betalen. In andere landen worden de medische kosten terugbetaald door het buitenlandse ziekenfonds mits het voorleggen van getuigschriften en de Europese ziekteverzekeringskaart. • Ofwel dient de gedetacheerde de facturen m.b.t. de medische kosten in bij zijn Belgisch ziekenfonds. > Deze wijze van terugbetaling kan soms lang duren omdat in vele gevallen de facturen naar het buitenlandse ziekenfonds gestuurd moeten worden om te weten welk bedrag terugbetaald mag worden door het Belgische ziekenfonds. > De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar het werkland: De gedetacheerde moet zijn medische kosten in het werkland laten terugbetalen of ten laste laten nemen door het buitenlandse ziekenfonds. Het Belgische ziekenfonds mag deze facturen alleszins niet terugbetalen. De terugbetaling van de medische kosten in het buitenland op basis van de Europese ziekteverzekeringskaart of formulier E106 gebeurt steeds volgens de wetgeving en tarieven van het werkland. Het niveau van terugbetaling of tenlasteneming in het buitenland kan verschillen van deze in België.

> De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats in België: Voor hen verandert er niets aan hun inschrijving bij 18. Kan de gedetacheerde zich tijdens de periode het Belgische ziekenfonds.

van detachering ook in België laten behandelen?

> De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar het buitenland: In de meeste gevallen verandert voor de personen ten laste niets aan hun inschrijving bij het Belgische ziekenfonds. Toch is het raadzaam contact te nemen met het ziekenfonds om het dossier na te laten zien. Indien de personen ten laste de gedetacheerde gaan bezoeken in het werkland, zijn zij tijdens hun verblijf gedekt voor medisch noodzakelijke zorgen op basis van hun eigen Europese ziekteverzekeringskaart.

> De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats in België: Ja, de gedetacheerde blijft Belgisch verzekerde en kan zich in België laten behandelen wanneer hij tijdens de periode van detachering naar België reist. > De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar het werkland: Ja, ook in dit geval kan de gedetacheerde zich in België laten behandelen of een arts raadplegen. De terugbetaling van de medische kosten in België gebeurt steeds volgens de Belgische wetgeving en de officiële tarieven van de Belgische nomenclatuur.

19. Kunnen de personen ten laste van een gedetacheerde een medische dekking genieten in beide landen?

ongeschiktheid. De gedetacheerde wordt schriftelijk op de hoogte gebracht van de beslissing van het Belgische ziekenfonds.

De personen ten laste die net als de gedetacheerde in het werkland zijn ingeschreven op basis van een Europese ziekteverzekeringskaart of een formulier E106, genieten zowel in het werkland als in België dezelfde rechten als de gedetacheerde.

In sommige landen is niet het ziekenfonds maar een andere instelling bevoegd voor de dossiers m.b.t. arbeidsongeschiktheid. Zo is in Nederland niet het ziekenfonds bevoegd voor de arbeidsongeschiktheid, maar wel de UWV (Uitvoering Werknemersverzekeringen).

20. Wat met de medische kosten in een derde land?

Stel dat een Belgische werkneemster naar 22. Wat moet de gedetacheerde doen wanneer de detachering eindigt en hij naar België terugOostenrijk wordt gedetacheerd. Zij gaat samen met keert? haar gezin op vakantie in Italië en heeft er dringende medische verzorging. Aan wie moet zij de facturen > De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats van de medische kosten bezorgen? In dit voorbeeld: in België: Er zijn geen formaliteiten te vervullen. aan het Belgische ziekenfonds. > De werknemer brengt zijn officiële woonplaats Indien de gedetacheerde of zijn gezinsleden over naar het werkland: Het Belgische ziekendringende medische verzorging hebben genoten in fonds moet hieromtrent ingelicht worden. een derde land, zijnde een ander land dan België of het werkland, dan is het Belgische ziekenfonds bevoegd om deze kosten terug te betalen. Opgelet! Indien men naar een andere EU-lidstaat wenst te reizen om daar een specialist te raadplegen, een behandeling of chirurgische ingreep te ondergaan, dan moet hiervoor steeds vóór het vertrek de toestemming gevraagd worden aan het Belgische ziekenfonds. Indien de toestemming wordt verleend, dan zal het ziekenfonds een formulier E112 afleveren. Niet-dringende medische verzorging tijdens een vakantie wordt eveneens slechts terugbetaald indien het Belgische ziekenfonds hiervoor de toestemming heeft verleend vóór het vertrek.

21. Wat moet de gedetacheerde doen indien hij arbeidsongeschikt wordt? De gedetacheerde moet binnen de 3 dagen na de aanvang van de arbeidsongeschiktheid hiervan aangifte doen bij het buitenlandse ziekenfonds waar hij ingeschreven is. Dit ziekenfonds zal de werknemer oproepen voor een medische controle en 2 formulieren opmaken: • Een formulier E115: met dit formulier worden uitkeringen aangevraagd bij het Belgische ziekenfonds • Een formulier E116: dit is een beknopt medisch verslag Deze documenten worden door het buitenlandse ziekenfonds dan naar het Belgische ziekenfonds gestuurd. Op basis van deze formulieren zal de Belgische adviserend-geneesheer zich uitspreken over de al dan niet erkenning van de arbeids-

Buitenlandse verzekerde die vanuit een ander EER-land of Zwitserland naar België wordt gedetacheerd

23. Wat zijn de formaliteiten naar het buitenlandse ziekenfonds toe? De formaliteiten verschillen naargelang de werknemer zijn officiële woonplaats al dan niet naar België overbrengt: > De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats in het uitzendland: aan het buitenlandse ziekenfonds moet een Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) aangevraagd worden, indien de EZVK niet reeds in het bezit is van de betrokkene. Voor de kenmerken van de EZVK: zie achteraan in de lijst van formulieren en documenten inzake ZIV. > De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar België: aan het buitenlandse ziekenfonds moet het formulier E106 aangevraagd worden, indien het formulier niet reeds in het bezit is van de betrokkene. Voor de kenmerken van het formulier E106: zie achteraan in de lijst van formulieren en documenten inzake ZIV.


13

14

24. Wat zijn de formaliteiten naar het Belgische 27. Waar moeten de personen ten laste van de ziekenfonds toe? gedetacheerde zich inschrijven indien zij in het buitenland blijven wonen terwijl de gedeta> De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats cheerde in België gaat werken? in het uitzendland: De gedetacheerde biedt zich aan bij een Belgisch ziekenfonds en laat zich inschrijven op basis van zijn Europese ziekteverzekeringskaart. De kaart blijft het bezit van de gedetacheerde en moet dus teruggegeven worden. Het Belgische ziekenfonds zal normaal gezien een kopie maken van de kaart.

> De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar België: De gedetacheerde biedt zich aan bij een Belgisch ziekenfonds en laat zich inschrijven op basis van het formulier E106.

> De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats in het buitenland: Voor de personen ten laste verandert er normaal niets aan hun inschrijving bij het buitenlandse ziekenfonds. > De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar België: In de meeste gevallen verandert voor de personen ten laste niets aan hun inschrijving bij het buitenlandse ziekenfonds. Toch is het raadzaam contact te nemen met het ziekenfonds om het dossier na te laten zien.

25. Wat zijn de formaliteiten naar de RSZ toe? Naar de RSZ toe zijn er geen formaliteiten te vervullen door de werknemer.

Indien de personen ten laste de gedetacheerde gaan bezoeken in België, zijn zij tijdens hun verblijf hier gedekt voor medisch noodzakelijke zorgen op basis van hun eigen Europese ziekteverzekeringskaart.

26. Waar moeten de personen ten laste van de gedetacheerde zich inschrijven indien zij met de 28. Wat doet de gedetacheerde met de facturen gedetacheerde meereizen naar België? voor de medische kosten in België? > De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats in het buitenland: De personen ten laste van de gedetacheerde moeten zich op basis van hun eigen Europese ziekteverzekeringskaart laten inschrijven bij een Belgisch ziekenfonds. > De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar België: De personen ten laste van de gedetacheerde moeten zich bij hetzelfde ziekenfonds inschrijven als de gedetacheerde zelf. De gegevens van de personen ten laste zijn samen met deze van de gedetacheerde hernomen op het formulier E106. Om in België als persoon ten laste ingeschreven te kunnen worden, moeten de Belgische voorwaarden vervuld zijn om als persoon ten laste beschouwd te worden.

> De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats in het buitenland: De gedetacheerde heeft de keuze: • Ofwel wordt het Belgische ziekenfonds ingeschakeld: In geval van ziekenhuisopnames en bij de aankoop van geneesmiddelen gebeurt de afrekening rechtstreeks tussen de verstrekker en het Belgische ziekenfonds. Indien het om andere medische zorgen gaat, zal de patiënt een getuigschrift ontvangen waarmee hij aan het Belgische ziekenfonds een terugbetaling kan vragen. • Ofwel dient de gedetacheerde de facturen m.b.t. de medische kosten in bij zijn buitenlandse ziekenfonds.

15

Stel dat een Italiaanse werknemer naar België wordt gedetacheerd. Hij gaat samen met zijn gezin op vakantie naar Parijs en heeft er dringend medische verzorging nodig. Aan wie moet hij de facturen van de medische kosten bezorgen? In dit voorbeeld: aan het Italiaanse ziekenfonds.

> De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar België: De gedetacheerde moet zijn medische kosten in België laten terugbetalen of ten laste laten nemen door het Belgische ziekenfonds. Het buitenlandse ziekenfonds mag deze facturen niet terugbetalen.

Indien de gedetacheerde of zijn gezinsleden dringende medische verzorging hebben genoten in een derde land, zijnde een ander land dan België of het uitzendland, dan is het buitenlandse ziekenfonds bevoegd om deze kosten terug te betalen. Opgelet! Indien men naar een andere EU-lidstaat wenst te reizen om daar een specialist te raadplegen, een behandeling of chirurgische ingreep te ondergaan, dan moet hiervoor steeds vóór het vertrek de toestemming gevraagd worden aan het buitenlandse ziekenfonds in het uitzendland. Indien de toestemming wordt verleend, dan zal het ziekenfonds een formulier E112 afleveren.

De terugbetaling van de medische kosten in België op basis van de Europese ziekteverzekeringskaart of formulier E106 gebeurt steeds volgens de Belgische wetgeving en de officiële tarieven van de Belgische 32. Wat moet de gedetacheerde doen indien hij nomenclatuur.

arbeidsongeschikt wordt? Het niveau van terugbetaling of tenlasteneming in België kan verschillen van deze in het uitzendland.

29. Kan de gedetacheerde zich tijdens de periode van detachering ook in het uitzendland laten behandelen?

De gedetacheerde moet binnen de 3 dagen na de aanvang van de arbeidsongeschiktheid hiervan aangifte doen bij het Belgische ziekenfonds waar hij ingeschreven is. Dit ziekenfonds zal de werknemer oproepen voor een medische controle en 2 formulieren opmaken:

> De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats in het buitenland: Ja, de gedetacheerde blijft buitenlands verzekerde en kan zich in het uitzendland laten behandelen wanneer hij tijdens de periode van detachering naar dat land reist.

• Een formulier E116: dit is een beknopt medisch verslag

> De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar België: Ja, ook in dit geval kan de gedetacheerde zich in het uitzendland laten behandelen of een arts raadplegen.

Deze documenten worden naar het buitenlandse ziekenfonds gestuurd. Op basis van deze formulieren zal het buitenlandse ziekenfonds zich uitspreken over de al dan niet erkenning van de arbeidsongeschiktheid.

• Een formulier E115: met dit formulier worden uitkeringen aangevraagd bij het buitenlandse ziekenfonds of de bevoegde instelling in dat land

De terugbetaling van de medische kosten in het 33. Wat moet de gedetacheerde doen wanneer de uitzendland gebeurt steeds volgens de wetgeving en detachering eindigt en hij uit België vertrekt? de officiële tarieven van dat land. > De werknemer behoudt zijn officiële woonplaats in het buitenland: 30. Kunnen de personen ten laste van de gedetaEr zijn geen formaliteiten te vervullen. cheerde een medische dekking genieten in

beide landen? De personen ten laste die net als de gedetacheerde in België zijn ingeschreven op basis van een Europese ziekteverzekeringskaart of een formulier E106, genieten zowel in België als in het uitzendland dezelfde rechten als de gedetacheerde.

> De werknemer brengt zijn officiële woonplaats over naar België: Het Belgische ziekenfonds moet hieromtrent ingelicht worden.



16

C. De zakenreis Onderstaande inlichtingen betreffen de Belgische werknemers die op zakenreis gaan naar een andere lidstaat van de EER of in Zwitserland. Voor de buitenlandse verzekerden die naar België gedetacheerd zijn en op zakenreis gaan naar een andere lidstaat van de EER of in Zwitserland, gelden normaal gezien dezelfde principes waarbij de EZVK in hun geval wordt afgeleverd en de terugbetaling wordt uitgevoerd door het bevoegde buitenlandse ziekenfonds.

34. Wat is een zakenreis? Een zakenreis is een kort verblijf in een ander land in opdracht van zijn werkgever en voor een specifiek doel, zijnde een conferentie, een vergadering, een opleiding. Deze verplaatsingen zijn van zeer korte duur.

35. Wat zijn de formaliteiten naar het Belgische ziekenfonds toe?

• In geval van ambulante zorgen: Wanneer de werknemer bijvoorbeeld een arts of tandarts geraadpleegd heeft, of geneesmiddelen heeft gekocht, kan hij een terugbetaling bekomen voor deze medische kosten door de facturen of getuigschriften voor te leggen aan het lokale buitenlandse ziekenfonds mits het voorleggen van de EZVK.

Er zijn geen specifieke formaliteiten naar het ziekenfonds toe. Wel is het raadzaam een Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) bij zich te hebben in geval van dringende medische verzorging tijdens de zakenreis. De EZVK vereenvoudigt de administratieve formaliteiten en vermijdt dat men grote bedragen moet betalen voor medische kosten. De EZVK kan op eenvoudige aanvraag bekomen worden bij het De medische kosten worden terugbetaald volgens de Belgische ziekenfonds. Voor meer inlichtingen tarieven van het land van verblijf. omtrent de EZVK: zie achteraan in de lijst van formulieren en documenten inzake ZIV. 38. Wat gebeurt er met de medische kosten indien

36. Wat zijn de formaliteiten naar het RSZ toe? Voor dit type verblijven in het buitenland zijn er geen formaliteiten.

37. Wat zijn de formaliteiten naar het buitenlandse ziekenfonds toe?

de werknemer ter plaatse om één of andere reden geen terugbetaling van de medische kosten heeft kunnen vragen? In dat geval kunnen de facturen naar het Belgische ziekenfonds verstuurd worden dat zal instaan voor de terugbetaling van de medische kosten. Deze wijze van terugbetaling kan soms lang duren omdat in vele gevallen de facturen naar het buitenlandse ziekenfonds gestuurd moeten worden om te weten welk bedrag terugbetaald mag worden.

In principe zijn er geen formaliteiten. Enkel indien men gehospitaliseerd wordt of indien de werknemer ambulante zorgen nodig heeft, kan er een beroep worden gedaan doen op het buitenlandse 39. Wat moet de werknemer doen die regelmatig op ziekenfonds:

zakenreis gaat binnen de EER of in Zwitserland?

• In geval van een ziekenhuisopname: De Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) moet aan de administratie van het ziekenhuis voorgelegd worden. Hierdoor zal niets of slechts een klein bedrag aan de patiënt gefactureerd worden daar de tegemoetkoming in de medische kosten volgens de wetgeving van het land van verblijf rechtstreeks aan het Belgische ziekenfonds wordt gefactureerd via het buitenlandse ziekenfonds.

De Europese ziekteverzekeringskaart (EZVK) is een document dat in alle landen van de EER en in Zwitserland gebruikt kan worden. Daarenboven is het voor een lange periode geldig (tot de einddatum in de rechterbenedenhoek). De EZVK garandeert een goede dekking van de dringende medische verzorging tijdens al de zakenreizen binnen de EER en in Zwitserland. Voor meer informatie omtrent de EZVK: zie lijst van formulieren en documenten inzake ZIV.

17

D. De grensarbeider

42. Wat zijn de formaliteiten naar het RSZ toe?

In artikel 1, b van de Europese verordening 1408/71 wordt het begrip grensarbeider op volgende wijze 43. Wat zijn de formaliteiten naar het buitenlandse gedefinieerd: ziekenfonds toe?

“

wordt onder "grensarbeider" verstaan iedere werknemer die werkzaam is op het grondgebied van een Lid-Staat en woont op het grondgebied van een andere Lid-Staat, waarheen hij in beginsel dagelijks of ten minste eenmaal per week terugkeert; de grensarbeider die door de onderneming waaraan hij normaal is verbonden, op het grondgebied van dezelfde of een andere Lid-Staat wordt gedetacheerd, behoudt echter gedurende een tijdvak van ten hoogste vier maanden de hoedanigheid van grensarbeider, ook al kan hij tijdens deze detachering niet dagelijks of niet ten minste eenmaal per week terugkeren naar zijn woonplaats

”

De formulieren E106 of BL1, afgeleverd door het Belgische ziekenfonds, moeten aan het buitenlandse ziekenfonds in het woonland overgemaakt worden. Om in het woonland als persoon ten laste van de grensarbeider ingeschreven te kunnen worden, moeten de voorwaarden van het woonland om als persoon ten laste beschouwd te worden, vervuld zijn. Deze voorwaarden kunnen wel eens verschillen van land tot land. Zo ligt de leeftijdsgrens om als kind als persoon ten laste beschouwd te worden in sommige landen (zoals Frankrijk en Nederland) lager dan in België. Het kan dus gebeuren dat het buitenlandse ziekenfonds een inschrijving van een persoon ten laste weigert. Deze persoon zal dan onder een andere hoedanigheid ingeschreven moeten worden in het woonland.

Voorbeeld: een werknemer werkt in Maastricht (Nederland) en keert elke avond terug naar zijn 44. Wat gebeurt er met de medische kosten in woonplaats in Lanaken (België). België? Als Belgisch verzekerde heeft de grensarbeider alle rechten en plichten binnen de Belgische ZIV. De medische kosten in België worden: • ofwel rechtstreeks ten laste genomen via de SISkaart in geval van verzorging in ziekenhuis of aankoop van geneesmiddelen bij de apotheker; Grensarbeider die in België werkt en in het buitenland woont

• ofwel terugbetaald in geval van ambulante verzorging, en dit op basis van de getuigschriften die de patiënt ontvangt van de verstrekker.

41. Wat zijn de formaliteiten naar het Belgische ziekenfonds toe?

De tenlasteneming of terugbetaling gebeurt steeds volgens de voorwaarden van de Belgische wetgeving en de tarieven van de Belgische nomenclatuur.

Volgens het “werklandprincipe” betaalt de werknemer sociale bijdragen in het land waar hij werkt. Wie dus in België werkt en in een ander EER-land of Zwitserland woont (en minstens één maal per week naar huis gaat), betaalt zijn sociale bijdragen in België. De betrokkene is dus een Belgische verzekerde.

De medische kosten in België van de grensarbeider of een gezinslid kunnen enkel in België worden terugbetaald. Het buitenlandse ziekenfonds in het woonland betaalt deze kosten nooit terug.

Om in het woonland ook medische verzorging te genieten, moet de werknemer bij zijn Belgische ziekenfonds een formulier E106 aanvragen. Is het woonland Luxemburg, moet er een ander formulier aangevraagd worden, namelijk het formulier BL1. Indien de grensarbeider personen ten laste heeft, moet hij preciseren dat deze ook op het formulier E106 of BL1 hernomen worden.

45. Wat met de medische kosten in het woonland? In het woonland zijn de grensarbeider en de personen ten laste ingeschreven op basis van het formulier E106 of BL1 en hebben inzake de ZIV dezelfde rechten als de inwoners van dat land. De medische kosten moeten aan het ziekenfonds in het woonland voorgelegd worden. In sommige landen worden deze kosten rechtstreeks door het


Naar de RSZ toe zijn er geen formaliteiten te vervullen door de werknemer.

40. Wat is een grensarbeider?

18

buitenlandse ziekenfonds ten laste genomen (vb. in Groot-Brittannië). In andere landen (vb. in Frankrijk) worden sommige kosten rechtstreeks ten laste genomen (ziekenhuisopnames), terwijl ander kosten achteraf worden terugbetaald (ambulante verzorging). De terugbetaling gebeurt steeds op basis van de wetgeving en tarieven van het woonland. De medische kosten van de medische verzorging in het woonland kunnen in geen geval terugbetaald worden door het Belgische ziekenfonds.

46. Genieten de personen ten laste van een grensarbeider een medische dekking in beide landen?

• Een formulier E115: met dit formulier worden uitkeringen aangevraagd bij het Belgische ziekenfonds • Een formulier E116: dit is een beknopt medisch verslag Deze documenten worden naar het Belgische ziekenfonds gestuurd. Op basis van deze formulieren zal de Belgische adviserend-geneesheer zich uitspreken over de al dan niet erkenning van de arbeidsongeschiktheid. Van deze algemene regel wordt afgeweken voor de grensarbeiders die in België werken en in Frankrijk wonen. De arbeidsongeschiktheid moet voor deze personen bij het Belgische ziekenfonds aangegeven worden volgens de procedures die in België van toepassing zijn.

Ja, de personen ten laste van een grensarbeider kunnen zich zowel in het werkland, als in het woonland laten behandelen. De tenlasteneming of terugbetaling moet steeds gebeuren via het ziekenfonds in het land waar de medische 49. Wat gebeurt er indien de grensarbeider stopt behandeling werd ondergaan. met werken in België?


Het Belgische ziekenfonds moet hieromtrent ingelicht worden.

Stel dat een grensarbeider in België werkt, en in Nederland woont. Hij gaat samen met zijn gezin op vakantie naar Rome en heeft er dringend medische verzorging nodig. Aan wie moet hij de facturen van de medische kosten bezorgen? In dit voorbeeld: aan het Belgische ziekenfonds. Indien de grensarbeider of zijn gezinsleden dringende medische verzorging hebben genoten in een derde land, zijnde een ander land dan België of het woonland, dan is het Belgische ziekenfonds bevoegd om deze kosten terug te betalen.

Grensarbeider die in het buitenland werkt en in België woont

Opgelet! Indien men naar een andere EU-lidstaat wenst te reizen om daar een specialist te raadplegen, een behandeling of chirurgische ingreep te 50. Wat zijn de formaliteiten naar het buitenlandse ziekenfonds toe? ondergaan, dan moet hiervoor steeds vóór het vertrek de toestemming gevraagd worden aan het Volgens het “werklandprincipe” betaalt de Belgische ziekenfonds. Indien de toestemming wordt werknemer sociale bijdragen in het land waar hij verleend, dan zal het ziekenfonds een formulier werkt. Wie dus in een ander EER-land of Zwitserland E112 afleveren. Niet-dringende medische verzorging werkt en in België woont (en minstens één maal per tijdens een vakantie wordt eveneens slechts week naar huis gaat), betaalt zijn sociale bijdragen in terugbetaald indien het Belgische ziekenfonds die lidstaat. De betrokkene is dus een buitenlandse hiervoor de toestemming heeft verleend vóór het verzekerde. vertrek. Om in België ook medische verzorging te genieten, moet de werknemer bij zijn buitenlandse 48. Wat moet de grensarbeider doen indien hij ziekenfonds een formulier E106 aanvragen. Is het arbeidsongeschikt wordt? werkland Luxemburg, moet er een ander formulier De grensarbeider moet binnen de 3 dagen na de aangevraagd worden, namelijk het formulier BL1. aanvang van de arbeidsongeschiktheid hiervan aangifte doen bij het ziekenfonds van het woonland. Indien de grensarbeider personen ten laste heeft, Dit ziekenfonds zal de werknemer oproepen voor een moet hij preciseren dat deze ook op het formulier medische controle en 2 formulieren opmaken: E106 of BL1 hernomen worden.

19

ziekenfonds afgeleverd heeft, moeten aan het Belgische ziekenfonds overgemaakt worden. Om in België als persoon ten laste van de grensarbeider ingeschreven te kunnen worden, moeten de Belgische voorwaarden om als persoon ten laste beschouwd te worden, vervuld zijn.

52. Wat met de medische kosten in het werkland? De grensarbeider heeft alle rechten en plichten binnen de ziekteverzekering van het werkland. De medische kosten moeten aan het ziekenfonds in het werkland voorgelegd worden. In sommige landen worden deze kosten rechtstreeks door het buitenlandse ziekenfonds ten laste genomen (vb. in Groot-Brittannië). In andere landen (vb. in Frankrijk) worden sommige kosten rechtstreeks ten laste genomen (ziekenhuisopnames), terwijl andere kosten achteraf worden terugbetaald (ambulante verzorging).

Ja, de personen ten laste van een grensarbeider kunnen zich zowel in het werkland, als in het woonland laten behandelen. De tenlasteneming of terugbetaling moet steeds gebeuren via het ziekenfonds in het land waar de medische behandeling werd ondergaan. Voor Nederland geldt er wel een bijzonderheid. De in België wonende gezinsleden van de in Nederland tewerkgestelde grensarbeiders hebben een formulier “MVG 111 verklaring” nodig om zich in Nederland te laten verzorgen (voor medische verzorging die valt onder de Nederlandse Zorgverzekeringswet en AWBZ). Dit document wordt op gewone aanvraag afgeleverd door Agis Zorgverzekeringen. Het document wordt voor de echtgenote voor een periode van 3 maanden uitgereikt en voor 6 maanden voor de kinderen. Indien de klant niet in het bezit is van het bewuste document, kan het document en de terugbetaling van de medische kosten nog altijd achteraf aangevraagd worden bij Agis.

De tenlasteneming of terugbetaling gebeurt steeds volgens de wetgeving en de tarieven van het werkland. De medische kosten voor medische verzorging die de 55. Wat met de medische kosten in een derde land? grensarbeider of een gezinslid in het werkland Stel dat een grensarbeider in Frankrijk werkt, en in ontvangen, kunnen enkel in dat land worden België woont. Hij gaat samen met zijn gezin op terugbetaald. Het Belgische ziekenfonds betaalt vakantie naar Athene en heeft er dringende deze kosten nooit terug. medische verzorging nodig. Aan wie moet hij de facturen van de medische kosten bezorgen? In dit 53. Wat gebeurt er met de medische kosten in voorbeeld: aan het Franse ziekenfonds.

België?

In België zijn de grensarbeider en de personen ten laste ingeschreven op basis van het formulier E106 of BL1, en hebben inzake de ZIV dezelfde rechten als de Belgische verzekerden.

Indien de grensarbeider of zijn gezinsleden dringende medische verzorging hebben genoten in een derde land, zijnde een ander land dan België of het werkland, dan is het ziekenfonds van het werkland bevoegd om deze kosten terug te betalen.

De medische kosten in België worden: • ofwel rechtstreeks ten laste genomen via de SISkaart in geval van verzorging in ziekenhuis of aankoop van geneesmiddelen bij de apotheker; • ofwel terugbetaald in geval van ambulante verzorging, en dit op basis van de getuigschriften die de patiënt ontvangt van de verstrekker.

Opgelet! Indien men naar een andere EU-lidstaat wenst te reizen om daar een specialist te raadplegen, een behandeling of chirurgische ingreep te ondergaan, dan moet hiervoor steeds vóór het vertrek de toestemming gevraagd worden aan het ziekenfonds in het werkland. Indien de toestemming wordt verleend, dan zal het ziekenfonds een formulier E112 afleveren.

De tenlasteneming of terugbetaling gebeurt steeds volgens de voorwaarden van de Belgische wetgeving 56. Wat moet de grensarbeider doen indien hij en de tarieven van de Belgische nomenclatuur.

arbeidsongeschikt wordt?

De medische kosten in België, kunnen in geen enkel geval terugbetaald worden door het ziekenfonds van het werkland.

De grensarbeider moet binnen de 3 dagen na de aanvang van de arbeidsongeschiktheid hiervan aangifte doen bij het Belgische ziekenfonds.


51. Wat zijn de formaliteiten naar het Belgische 54. Genieten de personen ten laste van een grensziekenfonds toe? arbeider een medische dekking in beide landen? De formulieren E106 of BL1 die het buitenlandse

20

Dit ziekenfonds zal de werknemer oproepen voor een medische controle en 2 formulieren opmaken: • Een formulier E115: met dit formulier worden uitkeringen aangevraagd bij het buitenlandse ziekenfonds of de bevoegde instelling in dat land • Een formulier E116: dit is een beknopt medisch verslag Deze documenten worden naar het ziekenfonds van het werkland gestuurd. Op basis van deze formulieren zal de buitenlandse adviserend-geneesheer zich uitspreken over de al dan niet erkenning van de arbeidsongeschiktheid. Van deze algemene regel wordt afgeweken voor de grensarbeiders die in Frankrijk werken en in België wonen. De aangifte van de arbeidsongeschiktheid moet in Frankrijk gebeuren, het werkland, volgens de procedures die in Frankrijk van toepassing zijn. Op deze afwijking geldt er een uitzondering voor de grensarbeiders die ingeschreven zijn in één van de volgende ziekenfondsen: • • • • • • • • • • • • •

het ziekenfonds van Tourcoing, Armentières, Lille, Maubeuge, Roubaix, Valenciennes, Douai, Cambrai, Charleville-Mézières, Arras, Boulogne, Calais en Lens.

Deze grensarbeiders moeten de arbeidsongeschiktheid binnen de 48u aangeven bij het Belgische ziekenfonds, en dit door middel van het Franse formulier “arrêt de travail”.

57. Wat gebeurt er indien de grensarbeider stopt met werken in de andere EU-lidstaat? Het Belgische ziekenfonds moet hieromtrent ingelicht worden.

21

Onderstaande principes zijn zowel van toepassing op Belgische expats die naar een ander EER-land of Zwitserland vertrekken, als buitenlandse expats uit een EER-land of Zwitserland die naar België komen.

58. Wat is de definitie van een expat? Een expat is iemand die in een andere lidstaat van de EER of in Zwitserland gaat werken en er een arbeidscontract tekent waardoor de betrokkene onder de sociale wetgeving en de sociale zekerheid van dat land valt. Deze persoon is dus niet als gedetacheerde door zijn werkgever naar dat land gezonden en is er ook niet op zakenreis. Voorbeeld: Een persoon vertrekt vanuit België naar Zweden en tekent een contract bij de vestiging van Ikea in Stockholm. Hij valt vanaf dan onder de Zweedse sociale zekerheid.

59. Waar moet de expat sociale bijdragen betalen? De expat moet zijn sociale bijdragen betalen in het werkland (werklandprincipe). Dit houdt in dat hij zich moet aansluiten bij het buitenlandse ziekenfonds dat vanaf dan bevoegd is voor de terugbetaling of tenlasteneming van de medische kosten. In het voorbeeld hernomen onder punt 58 wordt het Zweedse ziekenfonds bevoegd voor zaken als tenlasteneming van medische kosten en uitbetaling van uitkeringen.

60. Kan de expat zich nog tot zijn oorspronkelijk ziekenfonds wenden? Nee, de expat kan zich niet meer wenden tot zijn oorspronkelijk ziekenfonds. Enkel het ziekenfonds in het werkland is voortaan bevoegd en behandelt alles inzake de ZIV. In bovenstaand voorbeeld kan de betrokkene zich enkel richten tot het Zweedse ziekenfonds. Het Belgische ziekenfonds heeft geen bevoegdheid meer daar de betrokkene sociale bijdragen betaalt in Zweden. In sommige landen bestaat er een wachttijd. Dit betekent dat men enkel recht heeft op de terugbetaling van medische kosten en op de uitbetaling van uitkeringen nadat men enkele maanden sociale bijdragen heeft betaald. Om een dergelijke wachttijd te vermijden, kan men aan het vorige ziekenfonds vragen om een attest (formulier E104) af te leveren dat aangeeft dat men wel degelijk in een ander EER-land of in Zwitserland verzekerd is geweest, voordat men in het andere land is beginnen werken. In het voorbeeld kan het Belgische ziekenfonds een formulier E104 afleveren voor het Zweedse ziekenfonds.


E. De expat

22

F. De bijzondere situaties Hierboven werd de situatie omschreven van de gedetacheerde, de zakenreis, de grensarbeider en de expats. Al bij al zijn dit nog “eenvoudige” situaties. Wanneer iemand tegelijkertijd in verschillende landen werkt, of verschillende werkgevers heeft, is de situatie complexer. Voor de diplomaten en het ambassadepersoneel gelden er ook bijzondere regels. Voor deze situaties voorziet de Europese reglementering ook coördinatieregels om te bepalen waar de sociale bijdragen betaald moeten worden en waar de betrokkene zich moet aansluiten bij een ziekenfonds.

61. Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden indien een werknemer voor eenzelfde werkgever in verschillende EER-lidstaten werkt?

activiteit als loontrekkende en de activiteit als zelfstandige uitgeoefend worden. De betrokkene betaalt zijn sociale bijdragen in principe in de twee landen, wanneer de activiteit als zelfstandige uitgeoefend wordt in België. Deze persoon betaalt dus sociale bijdragen in België als zelfstandige en bijdragen in het andere land als loontrekkende. Personen die in een andere EER-lidstaat als loontrekkende werken, en in België een functie opnemen in bestuursorganen van een onderneming (al dan niet bezoldigd), worden vaak geconfronteerd met het feit dat zij zich in België als zelfstandige moeten inschrijven bij een Belgisch ziekenfonds en er dus sociale bijdragen moeten betalen, ook al betalen zij reeds sociale bijdragen als loontrekkende in een ander EER-lidstaat. Men doet er goed aan contact te nemen met het RSZ om na te gaan of de bestuursfunctie gevolgen heeft m.b.t. de ZIV.

• Indien de werknemer een deel van zijn werkzaamheden uitvoert in het land waar hij woont, dan moeten de sociale bijdragen in het woonland betaald worden en moet de werknemer 65. Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden wanneer een werknemer voor een zich daar ook aansluiten bij een ziekenfonds.

internationale vervoersmaatschappij werkt?

• Indien de werknemer geen enkele activiteit heeft in zijn woonland, dan moeten de sociale bijdragen betaald worden in het land waar de onderneming zijn hoofdzetel heeft.

62. Waar moet de zelfstandige sociale bijdragen betalen indien hij in verschillende EER-lidstaten werkt?

Deze regels gelden voor elke werknemer die op land, ter zee of in de lucht tewerkgesteld wordt door een onderneming die internationaal transport van goederen en/of personen organiseert. Bijvoorbeeld: een airhostess, een vrachtwagenchauffeur, de bediende van een filiaal van een luchtvaartmaatschappij.

• Indien de zelfstandige een deel van zijn werkzaamheden uitvoert in het land waar hij woont, dan betaalt hij de sociale bijdragen in het woonland en moet hij zich daar aansluiten bij een ziekenfonds.

De onderneming moet in de EER gevestigd zijn en voor eigen rekening of voor rekening van een derde internationaal vervoer van personen of goederen organiseren via de spoorweg, via de weg, via de lucht of via binnenwaters.

• Indien de zelfstandige geen enkele activiteit heeft in zijn woonland, dan moeten de sociale bijdragen betaald worden in het land waar hij zijn voornaamste activiteit uitoefent.

Dan geldt volgende regel: de sociale bijdragen moeten betaald worden in het land waar de onderneming zijn hoofdzetel heeft.

63. Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden indien een werknemer voor verschillende werkgevers in verschillende landen werkt? De sociale bijdragen moeten betaald worden in het land waar hij woont, zelfs indien geen van de werkgevers er gevestigd is.

64. Waar moeten sociale bijdragen betaald worden indien iemand in het ene land als loontrekkende werkt en in het andere land als zelfstandige? De sociale zekerheidsbijdragen worden in één of meer landen betaald naar gelang de landen waar de

Voorbeeld: Een airhostess van Lufthansa, een bedrijf met hoofdzetel in Frankfurt, woont in België: sociale bijdragen betalen in Duitsland. Op deze regel zijn er 2 uitzonderingen: • Indien de werknemer in een filiaal werkt van de onderneming en dit filiaal in een ander land van de EER gevestigd is dan deze waar de hoofdzetel van de onderneming gevestigd is, dan moeten de sociale bijdragen betaald worden in het land waar het filiaal gevestigd is. Voorbeeld: Een werknemer die werkzaam is bij Air France en die in België woont, wordt overgeplaatst

23

• Indien de werknemer vooral werkzaam is in het land waar hij woont, dan worden de sociale bijdragen in het woonland van de werknemer betaald. Voorbeeld: Een vrachtwagenchauffeur woont in België en werkt voor een Nederlandse firma. Het grootste deel van zijn activiteit speelt zich af in België: sociale bijdragen betalen in België

66. Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden wanneer een werknemer als zeevarende werkt? De zeevarende is een werknemer die zijn beroepsbezigheid uitoefent aan boord van een schip op zee. De sociale bijdragen worden betaald in het land onder wiens vlag het schip, waarop hij werkt, vaart. De zeevarenden onder Belgische vlag zijn ingeschreven bij een aparte kas: de "Hulp- en Voorzorgskas voor Zeevarenden onder Belgische vlag". Deze kas vervult de rol van de RSZ voor de inning van bijdragen en deze van het ziekenfonds voor de betaling van de verstrekkingen van de ziekteen invaliditeitsverzekering.

67. Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden wanneer een werknemer als ambtenaar werkt? De ambtenaar is een werknemer die zijn beroepsbezigheid uitoefent in de openbare sector. Zijn situatie wordt geregeld door een statuut. Volgende regels gelden: • Een ambtenaar is onderworpen aan de wetgeving van het land waartoe het bestuur behoort, waarvoor hij werkt. • Indien de ambtenaar ook actief is als loontrekkende in één of meerdere lidstaten, worden de sociale bijdragen betaald in het land waar de persoon als ambtenaar werkt. • Indien de persoon in verschillende lidstaten als ambtenaar werkt, dan moet de sociale bijdragen in elk van deze landen betaald worden.

68. Waar moeten de diplomaten de sociale bijdragen betalen? De diplomaten van ambassades vallen in principe eveneens onder de toepassing van de Europese Verordeningen. Elk land kan immers zelf beslissen of zijn ambassadepersoneel al dan niet beoogd wordt door de Europese reglementering.

Bepaalde landen, zoals België, hebben de diplomaten uitgesloten uit het toepassingsgebied van de Europese Verordeningen. De Belgische diplomaten met een post in het buitenland, vallen niet onder de toepassing van de Europese reglementering. Zij moeten op zoek naar een andere oplossing. Er zijn twee mogelijkheden: • Ze kunnen kiezen voor een verzekering van de medische kosten in het buitenland via een particuliere verzekering. • Als zij op het ogenblik waarop zij in functie traden, het statuut van ambtenaar hadden, dan komen ze in aanmerking voor de verlenging van de verzekerbaarheid via de voortgezette verzekering (artikel 247, §1, 20e van het KB van 3 juli 1996). De buitenlandse diplomaten die onderworpen zijn in het land dat zij vertegenwoordigen, ontvangen een Europees formulier met het oog op hun verzekering in België. Indien zij geen dergelijk formulier kunnen voorleggen, kunnen zij als Belgische verzekerde worden ingeschreven op voorwaarde dat zij een bewijsstuk kunnen voorleggen waaruit blijkt dat de Europese reglementering niet van toepassing is op hun situatie.

69. Waar moeten de personen in dienst van ambassades en consulaten de sociale bijdragen betalen? Deze personen moeten de sociale bijdragen betalen in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Als de persoon de nationaliteit bezit van het land dat door de ambassade of het consulaat vertegenwoordigd wordt of van het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is, dan kan de betrokkene kiezen: • ofwel voor het betalen van de sociale bijdragen in het land waarvan de ambassade/het consulaat afhangt, • ofwel in het land waar de ambassade/het consulaat gevestigd is. Deze keuze moet gemaakt worden binnen de drie maanden na de indiensttreding en de keuze kan elk jaar herzien worden.


naar een bureau van de maatschappij in Nederland: sociale bijdragen betalen in Nederland

25

2. DE LANDEN MET EEN BILATERAAL VERDRAG

Inzake sociale zekerheid heeft België met 18 landen een bilateraal verdrag ondertekend. Deze landen zijn: • Turkije • Marokko • Tunesië • Algerije • Kroatië • Bosnië-Herzegovina, Macedonië, Servië, Montenegro (zelfde verdrag) • Verenigde Staten • Canada • Israël • Filippijnen • Australië • Chili • Zwitserland • Japan • San Marino Het toepassingsgebied van deze verdragen is beperkt tot bepaalde nationaliteiten en tot de grondgebieden van de landen die het verdrag ondertekenen. Deze verdragen bepalen waar de sociale bijdragen betaald moeten worden, en dit naargelang de werksituatie. In elk verdrag geldt als algemeen principe, “het principe van het werkland”, d.w.z. dat de betrokkene sociale bijdragen betaalt in het land waar hij werkt en zich daar ook aansluit bij een ziekenfonds. In dit hoofdstuk volgt per land een beknopt overzicht van de bepalingen van deze verdragen waarmee rekening gehouden moet worden: > Turkije, Marokko, Tunesië, Algerije, Kroatië, BosniëHerzegovina, Macedonië, Servië, Montenegro: Deze bilaterale verdragen geven niet enkel de regels om te bepalen waar de sociale bijdragen betaald moeten worden, maar preciseert ook via welke formulieren bepaalde rechten getransfereerd kunnen worden naar het werkland.

Er wordt vooral stilgestaan bij de detacheringen en zakenreizen. De informatie heeft vooral betrekking op Belgische verzekerden die naar deze landen vertrekken. Voor verzekerden die vanuit deze landen naar België komen gelden dezelfde principes, maar dan is het buitenlandse ziekenfonds bevoegd. > Verenigde Staten, Canada, Israël, Filippijnen, Australië, Chili, Zwitserland, Japan: Deze bilaterale verdragen beperken zich tot regels die bepalen waar men de sociale bijdragen moet betalen, naargelang de werksituatie. In deze verdragen is er dus geen sprake van documenten waarmee bijvoorbeeld een gedetacheerde zijn recht op geneeskundige verzorging kan exporteren naar het buitenland, zoals dit wel het geval is binnen de EER en in de andere bilaterale verdragen. Voor wat betreft de dekking van de medische kosten, moeten deze landen dus beschouwd worden als landen zonder verdrag. Het verdrag met San Marino bepaalt waar de sociale bijdragen betaald moeten worden in een aantal situaties zoals in geval van detachering. Dit verdrag wordt hierna niet verder besproken. Over de situatie van de expats in de 18 landen kan men kort zijn: wie in één van deze landen gaat werken en er ter plaatse een arbeidscontract ondertekent, betaalt voortaan de sociale bijdragen in het werkland. Voorbeeld: een Belgische verzekerde ondertekent een contract in Turkije voor een Turkse werkgever. Deze persoon zal de sociale bijdragen in Turkije betalen en moet zich voortaan niet meer wenden tot het Belgische ziekenfonds, maar wel tot het Turkse ziekenfonds. Elk bilateraal verdrag regelt ook een aantal bijzondere situaties. Deze verschillen van verdrag tot verdrag. De situaties die niet hernomen zijn in de lijst, worden dus niet geregeld door het bilaterale verdrag. De bilaterale verdragen bepalen de duur van de detachering (en van de verlenging van de detachering, indien voorzien). In de meeste bilaterale verdragen werd ook voorzien dat de verdragsluitende landen in onderling akkoord kunnen instemmen met een uitzonderlijke verlenging van de detachering wanneer de gedetacheerde na de detacheringperiode (en de eventuele verlenging ervan) zijn opdracht nog niet heeft kunnen afwerken. Deze uitzonderlijke verlengingen komen hieronder niet aan bod.

Bilateraal verdrag

70. Met welke landen heeft België een bilateraal verdrag ondertekend?

26

A. Turkije 71. Wat is het toepassingsveld van het bilaterale verdrag tussen België en Turkije? > Nationaliteit: het verdrag is van toepassing op personen die de Belgische of Turkse nationaliteit hebben, of erkend zijn als staatloze of vluchteling.

Nederlandse, Portugese of Spaanse nationaliteit. Voor deze 5 nationaliteiten moet in plaats van een BT1 een formulier CE1 aangevraagd worden bij de RSZ (via www.socialezekerheid.be). Dit geldt ook voor gedetacheerden met de Oostenrijkse nationaliteit. De duur van detachering op basis van het formulier CE1 is maximum 12 maanden. Voor een verlenging van de detacheringsperiode met maximum 12 maanden wordt een formulier CE2 afgeleverd.

> Hoedanigheid: Zowel loontrekkenden als zelfstandigen worden door dit verdrag beoogd, maar enkel de loontrekkenden kunnen de 73. Wat zijn de rechten van de werknemer die naar voordelen inzake de ZIV genieten van dit verdrag.

Turkije gedetacheerd wordt? > Grondgebied: België en Turkije (met uitsluiting van het Turkse gedeelte van Cyprus) Voor wie buiten het toepassingsveld van dit verdrag valt, is Turkije een land zonder verdrag en is de Belgische wetgeving van kracht (meer informatie vanaf punt 134).

72. Wat zijn de formaliteiten voor de werknemer die naar Turkije gedetacheerd wordt? Tijdens de detacheringsperiode blijft de werkgever voor de werknemer sociale zekerheidsbijdragen betalen in België. Vóór de aanvang van de detachering moet de werknemer of werkgever een detacheringsbewijs aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs is een formulier BT1 en kan door de werkgever of de werknemer op elektronische wijze aangevraagd worden via www.socialezekerheid.be. De duur van detachering is maximum 12 maanden. Indien het bevoegde Ministerie, van het land waarnaar de werknemer gedetacheerd is, ermee akkoord gaat, kan deze periode verlengd worden. Deze aanvraag tot verlenging moet wel vóór het einde van de eerste 12 maanden ingediend worden. Voor een verlenging van de detacheringsperiode wordt een formulier BT2 afgeleverd.

In Turkije zullen de medische kosten van de gedetacheerde ten laste genomen worden op basis van het formulier BT8. Dit formulier wordt door het Belgische ziekenfonds afgeleverd en moet aan het bevoegde ziekenfonds in Turkije overhandigd worden. De gedetacheerden die niet de Belgische of Turkse nationaliteit hebben en vermeld zijn in punt 72, hebben op basis van het formulier BT1/BT2 of CE1/CE2 ook recht op het formulier BT8. Voor de gedetacheerde met de Oostenrijkse nationaliteit geldt er een bijzondere regel. Alhoewel de detachering ook gebeurt op basis van het formulier CE1/CE2, kan er geen formulier BT8 worden afgeleverd voor hen. De medische verzorging in Turkije wordt dan gedekt zoals uitgelegd in punt 138. In België behoudt de betrokkene al zijn rechten als verzekerde van de Belgische sociale zekerheid. Indien de gedetacheerde naar een derde land op vakantie vertrekt, of medische kosten heeft gehad in een ander land dan België en Turkije, dan moet de betrokkene zich richten tot het Belgische ziekenfonds. Voorbeeld: Een Belgische werknemer wordt door zijn werkgever naar Turkije gedetacheerd voor 8 maanden.

> Recht in Turkije: op basis van de BT8 uitgegeven Er bestaan oudere verdragen die nog van belang door het Belgische ziekenfonds. kunnen zijn in geval van detachering wanneer de gedetacheerde niet de Belgische of Turkse > Recht in België: als Belgische verzekerde. nationaliteit heeft en dus normaal niet onder de > Recht in Italië tijdens vakantie: op basis van de toepassing valt van het Belgisch-Turks verdrag. EZVK afgeleverd door het Belgische ziekenfonds. Dankzij de Europese Interimakkoorden is het Belgisch-Turks verdrag ook van toepassing op gedetacheerden die de Cypriotische, Deense, Duitse, 74. Wat zijn de formaliteiten voor de Belgische Estse, Franse, Griekse, Ierse, IJslandse, Italiaanse, werknemer die op zakenreis gaat naar Turkije? Letse, Litouwse, Luxemburgse, Nederlandse, Wie op zakenreis gaat naar Turkije, kan een Noorse, Portugese, Spaanse, Tsjechische, Britse of formulier BT8 vragen aan het Belgische ziekenfonds. Zweedse nationaliteit hebben. Bij de RSZ moet een formulier BT1 aangevraagd worden, behalve voor de Dit formulier dekt de medische kosten in geval van gedetacheerden met de Italiaanse, Luxemburgse, dringende verzorging in Turkije.

27

In geval van een zakenreis wordt het formulier BT8 B. Marokko slechts afgeleverd voor een periode van 45 dagen. De kosten van medische verzorging vallen na deze 76. Wat is het toepassingsveld van het bilaterale periode volledig ten laste van de patiënt. verdrag tussen België en Marokko?

75. Regelt het verdrag ook bijzondere situaties? Net zoals de Europese verordeningen, regelt dit bilaterale verdrag een aantal bijzondere situaties: • De persoon die één of meer beroepsbezigheden uitoefent in de twee landen, als loontrekkende en/of als zelfstandige, zal sociale bijdragen betalen in de twee landen.

> Nationaliteit: het verdrag is van toepassing op personen die de Belgische of Marokkaanse nationaliteit hebben, evenals op personen die als vluchteling erkend zijn. > Hoedanigheid: het verdrag is enkel van toepassing op loontrekkenden. > Grondgebied: België en Marokko Voor wie buiten het toepassingsveld van dit verdrag valt, is Marokko een land zonder verdrag en is de Belgische wetgeving van kracht (meer informatie vanaf punt 134).

• De werknemers van internationale vervoersmaatschappijen, met hoofdzetel in één van de twee 77. Wat zijn de formaliteiten voor de Belgische landen, betalen de sociale bijdragen in het land werknemer die naar Marokko gedetacheerd waar de hoofdzetel van de onderneming gevestigd wordt? is. Voorwaarde is dat de werknemer in het ander Tijdens de detacheringsperiode blijft de werkland tewerkgesteld is. gever voor de werknemer sociale zekerheidsbijdragen betalen in België. Vóór de aanvang van de Hierop bestaat een uitzondering: het personeel detachering moet de werknemer of werkgever dat vast werkt voor een filiaal of een permanente een detacheringsbewijs aanvragen bij de RSZ. Dit afvaardiging van een onderneming, gevestigd in detacheringsbewijs is een formulier BM1 en kan het andere land dan het land van de hoofdzetel, door de werkgever of de werknemer op elekbetaalt de sociale bijdragen in het land van het tronische wijze aangevraagd worden via filiaal of van de permanente afvaardiging. www.socialezekerheid.be. • Wanneer een Belgische ambtenaar voor rekening van België naar Turkije gestuurd wordt om er te De duur van detachering is maximum 12 maanden. gaan werken, dan blijft hij onderworpen aan de Indien het bevoegde Ministerie, van het land Belgische wetgeving. waarnaar de werknemer gedetacheerd is, ermee • Het personeel van ambassades of het consulaat betaalt sociale bijdragen in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Als de persoon de nationaliteit bezit van het land dat de ambassade of het consulaat vertegenwoordigt, dan kan men kiezen waar de sociale bijdragen betaald worden: > In het land waarvan de ambassade of het consulaat afhangt of > in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Die keuze moet gemaakt worden binnen de 6 maanden na de indienstneming. Het gaat om een eenmalige keuze, die bindend is voor de persoon zolang hij of zij voor de ambassade of het consulaat werkt.

akkoord gaat, kan deze periode verlengd worden met maximum 12 maanden. De aanvraag tot verlenging moet wel vóór het einde van de eerste 12 maanden ingediend worden. Voor een verlenging van de detacheringsperiode wordt een formulier BM2 afgeleverd.

78. Wat zijn de rechten van de Belgische werknemer die naar Marokko gedetacheerd wordt? Voor Marokko bestaan er geen documenten om de tenlasteneming of terugbetaling van medische kosten ter plaatse te regelen. De facturen van medische verzorging in Marokko worden overgemaakt aan het Belgische ziekenfonds voor tarifering. In België behoudt de betrokkene al zijn rechten als verzekerde van de Belgische sociale zekerheid. Indien de gedetacheerde naar een derde land op vakantie vertrekt, of medische kosten heeft gehad in een ander land dan België en Marokko, dan moet de betrokkene zich richten tot het Belgische ziekenfonds.

Bilateraal verdrag

Indien het formulier om één of andere reden niet gebruikt werd ter plaatse, kunnen de (originele) facturen van de medische verzorging aan het Belgische ziekenfonds overgemaakt worden.

28

79. Wat zijn de formaliteiten voor de Belgische werknemer die op zakenreis gaat naar Marokko? Voor Marokko bestaan er geen documenten om de tenlasteneming of terugbetaling van medische kosten ter plaatse te regelen. De facturen van medische verzorging in Marokko worden overgemaakt aan het Belgische ziekenfonds voor tarifering. Enkel de medische verzorging die tijdens de eerste 45 dagen van het verblijf verstrekt werden, komen in aanmerking voor tarifering en een eventuele terugbetaling. De kosten van medische verzorging na deze periode vallen volledig ten laste van de patiënt.

80. Regelt het verdrag ook bijzondere situaties? Net zoals de Europese verordeningen, regelt ook dit bilaterale verdrag een aantal bijzondere situaties: • De werknemer die één of meer beroepsbezigheden uitoefent in de twee landen, zal sociale bijdragen betalen in de twee landen. • De werknemers van internationale vervoersmaatschappijen, met hoofdzetel in één van de twee landen gevestigd, betalen de sociale bijdragen in het land waar de hoofdzetel van de onderneming gevestigd is. Voorwaarde is wel dat de betrokkene blijvend of definitief in dat andere land werkt of er op doortocht of rondreis is. • Wanneer een Belgische ambtenaar voor rekening van België naar Marokko gestuurd wordt om er te gaan werken, dan blijft hij onderworpen aan de Belgische wetgeving. • Het personeel van ambassades en consulaten betaalt sociale bijdragen in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Als de persoon de nationaliteit heeft van het land dat de ambassade of het consulaat vertegenwoordigt, dan kan men kiezen waar de sociale bijdragen betaald worden: > in het land waarvan de ambassade of het consulaat afhangt of > in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Die keuze moet gemaakt worden binnen de 6 maanden na de indienstneming. Het gaat om een eenmalige keuze, die bindend is voor de persoon zolang hij of zij voor de ambassade of het consulaat werkt.

29

C. Tunesië 81. Wat is het toepassingsveld van het bilaterale verdrag tussen België en Tunesië?

Indien de gedetacheerde naar een derde land op vakantie vertrekt, of medische kosten heeft gehad in een ander land dan België en Tunesië, dan moet de betrokkene zich richten tot het Belgische ziekenfonds.

> Nationaliteit: het verdrag is van toepassing op personen die de Belgische of Tunesische nationaliteit hebben, evenals op personen die als 84. Wat zijn de formaliteiten voor de Belgische werknemer die op zakenreis gaat naar Tunesië? staatloze of vluchteling erkend zijn. > Hoedanigheid: het verdrag is enkel van toepassing op loontrekkenden.

Wie op zakenreis gaat naar Tunesië, kan een formulier BTUN11 vragen aan het Belgische ziekenfonds.

> Grondgebied: België en Tunesië

82. Wat zijn de formaliteiten voor de Belgische werknemer die naar Tunesië gedetacheerd wordt?

Dit formulier dekt de medische kosten in Tunesië. In geval van een zakenreis wordt het formulier BTUN11 slechts afgeleverd voor een periode van 60 dagen. De kosten van medische verzorging vallen na deze periode volledig ten laste van de patiënt. Indien het formulier om één of andere reden niet gebruikt werd ter plaatse, kunnen de (originele) facturen van de medische verzorging aan het Belgische ziekenfonds overgemaakt worden.

Tijdens de detacheringsperiode blijft de werkgever voor de werknemer sociale zekerheidsbijdragen betalen in België. Voorwaarde is wel dat de 85. Regelt het verdrag ook bijzondere situaties? gedetacheerde zijn woonplaats in België heeft en Net zoals de Europese verordeningen, regelt dit werkt voor een onderneming met hoofdzetel in bilaterale verdrag een aantal bijzondere situaties: België. Vóór de aanvang van de detachering moet de werknemer of werkgever een detacheringsbewijs aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs is een formulier BTUN1 en kan door de werkgever of de werknemer op elektronische wijze aangevraagd worden via www.socialezekerheid.be. De duur van detachering is maximum 12 maanden. Indien het bevoegde Ministerie, van het land waarnaar de werknemer gedetacheerd is, ermee akkoord gaat, kan deze periode verlengd worden tot maximum 5 jaar. Deze aanvraag tot verlening moet wel vóór het einde van de eerste 12 maanden ingediend worden. Voor een verlenging van de detacheringsperiode wordt een formulier BTUN2 afgeleverd.

83. Wat zijn de rechten van de Belgische werknemer die naar Tunesië gedetacheerd wordt? In Tunesië zullen de medische kosten van de gedetacheerde ten laste genomen worden op basis van het formulier BTUN11. Dit formulier wordt door het Belgische ziekenfonds afgeleverd en moet aan het bevoegde ziekenfonds in Tunesië overhandigd worden. In België behoudt de betrokkene al zijn rechten als verzekerde van de Belgische sociale zekerheid.

• De werknemers van internationale vervoersmaatschappijen, met hoofdzetel in één van de twee landen, betalen de sociale bijdragen in het land waar de hoofdzetel van de onderneming gevestigd is. Voorwaarde is wel dat de werknemer in het andere land werkt. • Wanneer een Belgische ambtenaar voor rekening van België naar Tunesië gestuurd wordt om er te gaan werken, dan blijft hij onderworpen aan de Belgische wetgeving. • Het personeel van de ambassade of het consulaat betaalt sociale bijdragen in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Als de persoon de nationaliteit bezit van het land dat de ambassade of het consulaat vertegenwoordigt, dan kan men kiezen waar de sociale bijdragen betaald worden: > in het land waarvan de ambassade of het consulaat afhangt of > in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Die keuze moet gemaakt worden binnen de 6 maanden na de indienstneming.

Bilateraal verdrag

Voor wie buiten het toepassingsveld van dit verdrag valt, is Tunesië een land zonder verdrag en is de Belgische wetgeving van kracht (meer informatie vanaf punt 134).

30

D. Algerije 86. Wat is het toepassingsveld van het bilaterale verdrag tussen België en Algerije? > Nationaliteit: het verdrag is van toepassing op personen die de Belgische of Algerijnse nationaliteit hebben, evenals op personen die als staatloze erkend zijn. > Hoedanigheid: het verdrag is enkel van toepassing op loontrekkenden. > Grondgebied: België en Algerije Voor wie buiten het toepassingsveld van dit verdrag valt, is Algerije een land zonder verdrag en is de Belgische wetgeving van kracht (meer informatie vanaf punt 134).

89. Wat zijn de formaliteiten voor de Belgische werknemer die op zakenreis gaat naar Algerije? Wie op zakenreis gaat naar Algerije, kan een formulier BALG8 vragen aan het Belgische ziekenfonds. Dit formulier dekt de medische kosten in Algerije. Het verdrag bepaalt echter dat een persoon slechts 45 dagen per jaar gedekt kan zijn voor geneeskundige verzorging via het document. Verblijft men langer dan 45 dagen per jaar in Algerije, dan vallen de medische kosten vanaf de 46ste dag ten laste van de patiënt zelf. Indien het formulier om één of andere reden niet gebruikt werd ter plaatse, kunnen de (originele) facturen van de medische verzorging aan het Belgische ziekenfonds overgemaakt worden.

87. Wat zijn de formaliteiten voor de Belgische werk- 90. Regelt het verdrag ook bijzondere situaties? nemer die naar Algerije gedetacheerd wordt? Tijdens de detacheringsperiode blijft de werkgever voor de werknemer sociale zekerheidsbijdragen betalen in België. Voorwaarde is wel dat de gedetacheerde zijn woonplaats in België heeft en werkt voor een onderneming met hoofdzetel in België. Vóór de aanvang van de detachering moet de werknemer of werkgever een detacheringsbewijs aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs is een formulier BALG1 en kan door de werkgever of de werknemer op elektronische wijze aangevraagd worden via www.socialezekerheid.be. De duur van detachering is maximum 12 maanden. Indien het bevoegde Ministerie, van het land waarnaar de werknemer gedetacheerd is, ermee akkoord gaat, kan deze periode verlengd worden tot maximum 5 jaar. Deze aanvraag tot verlening moet wel vóór het einde van de eerste 12 maanden ingediend worden. Voor een verlenging van de detacheringsperiode wordt een formulier BALG2 afgeleverd.

88. Wat zijn de rechten van de Belgische werknemer die naar Algerije gedetacheerd wordt? In Algerije zullen de medische kosten van de gedetacheerde ten laste genomen worden op basis van het formulier BALG8. Dit formulier wordt door het Belgische ziekenfonds afgeleverd en moet aan het bevoegde ziekenfonds in Algerije overhandigd worden. In België behoudt de betrokkene al zijn rechten als verzekerde van de Belgische sociale zekerheid. Indien de gedetacheerde naar een derde land op vakantie vertrekt, of medische kosten heeft gehad in een ander land dan België en Algerije, dan moet de betrokkene zich richten tot het Belgische ziekenfonds.

Net zoals de Europese verordeningen, regelt dit bilaterale verdrag een aantal bijzondere situaties: • De werknemers van internationale vervoersmaatschappijen, met hoofdzetel in één van de twee landen, betalen de sociale bijdragen in het land waar de hoofdzetel van de onderneming gevestigd is. Voorwaarde is wel dat de werknemer in het andere land werkt (vast of tijdelijk). Er is een uitzondering: het vastbenoemde personeel dat werkt voor een filiaal of een permanente delegatie van een onderneming gevestigd in het andere land dan het land van de hoofdzetel, is onderworpen in het land van het filiaal of van de delegatie.

• Wanneer een Belgische ambtenaar voor rekening van België naar Algerije gestuurd wordt om er te gaan werken, dan blijft hij onderworpen aan de Belgische wetgeving. • Het personeel van de ambassade of het consulaat betaalt sociale bijdragen in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Als de persoon de nationaliteit heeft van het land dat de ambassade of het consulaat vertegenwoordigt, dan kan men kiezen waar de sociale bijdragen betaald worden: > in het land waarvan de ambassade of het consulaat afhangt of > in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Die keuze moet gemaakt worden binnen de 6 maanden na de indienstneming.

31

E. Bosnië-Herzegovina, Macedonië, Servië, Montenegro Vóór het uiteenvallen van Joegoslavië, was er reeds een verdrag van toepassing tussen België en Joegoslavië. Dit verdrag is van toepassing gebleven voor Bosnië-Herzegovina, Macedonië, Servië en Montenegro. Dit verdrag geldt niet meer voor Slovenië en Kroatië: Slovenië is sinds 1 mei 2004 lid van de EU en Kroatië heeft een nieuw verdrag ondertekend met België (meer hierover vanaf punt 96).

worden via www.socialezekerheid.be. De duur van detachering is maximum 12 maanden. Indien het bevoegde Ministerie, van het land waarnaar de werknemer gedetacheerd is, ermee akkoord gaat, kan deze periode verlengd worden tot het einde van het door de gedetacheerde te verrichten werk. Deze aanvraag tot verlenging moet wel vóór het einde van de eerste 12 maanden ingediend worden. Voor een verlenging van de detacheringsperiode wordt een formulier BY2 afgeleverd.

93. Wat zijn de rechten van de Belgische werknemer die naar Bosnië-Herzegovina, Macedonië, 91. Wat is het toepassingsveld van het bilaterale Servië of Montenegro gedetacheerd wordt? verdrag tussen België en Bosnië-Herzegovina, In deze landen zullen de medische kosten van de Macedonië, Servië, Montenegro? gedetacheerde ten laste genomen worden op basis van het formulier BY11. Dit formulier wordt door het Belgische ziekenfonds afgeleverd en moet aan het bevoegde ziekenfonds in het werkland overhandigd worden. In België behoudt de betrokkene al zijn rechten als verzekerde van de Belgische sociale zekerheid. Indien de gedetacheerde naar een derde land op vakantie vertrekt, of medische kosten heeft gehad in een ander land dan België en het werkland, dan moet de betrokkene zich richten tot het Belgische ziekenfonds.

> Hoedanigheid: het verdrag is enkel van toepassing 94. Wat zijn de formaliteiten voor de Belgische op loontrekkenden. werknemer die op zakenreis gaat naar Bosnië> Grondgebied: België en Bosnië-Herzegovina, Macedonië, Servië, Montenegro (rekening houden met de nationaliteit). Voor wie buiten het toepassingsveld van dit verdrag valt, zijn Bosnië-Herzegovina, Macedonië, Servië en Montenegro landen zonder verdrag en is de Belgische wetgeving van kracht (meer informatie vanaf punt 134).

92. Wat zijn de formaliteiten voor de Belgische werknemer die naar Bosnië-Herzegovina, Macedonië, Servië of Montenegro gedetacheerd wordt? Tijdens de detacheringsperiode blijft de werkgever voor de werknemer sociale zekerheidsbijdragen betalen in België. Vóór de aanvang van de detachering moet de werknemer of werkgever een detacheringsbewijs aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs is een formulier BY1 en kan door de werkgever of de werknemer op elektronische wijze aangevraagd

Herzegovina, Macedonië, Servië of Montenegro? Wie op zakenreis gaat naar deze landen, kan een formulier BY11 vragen aan het Belgische ziekenfonds. Dit formulier dekt de medische kosten in BosniëHerzegovina, Macedonië, Servië of Montenegro. Enkel de medische verzorging die tijdens de eerste 45 dagen van het verblijf verstrekt werden, komen in aanmerking voor tarifering en een eventuele terugbetaling. De kosten van medische verzorging vallen na deze periode volledig ten laste van de patiënt. Indien het formulier om één of andere reden niet gebruikt werd ter plaatse, kunnen de (originele) facturen van de medische verzorging aan het Belgische ziekenfonds overgemaakt worden.

Bilateraal verdrag

> Nationaliteit: het verdrag is van toepassing op personen die de Belgische of de nationaliteit van één van de 4 landen van ex-Joegoslavië hebben. Opgelet: wie de nationaliteit heeft van één van de 4 landen van ex-Joegoslavië, geniet enkel de voordelen van het verdrag indien de betrokkene zich bevindt in België of in het land waarvan hij de nationaliteit bezit. Voorbeeld: een Macedoniër valt onder de toepassing van het verdrag wanneer hij naar België of Macedonië gaat. Het verdrag is echter niet van toepassing indien hij naar Bosnië-Herzegovina gaat.

32

F. Kroatië

95. Regelt het verdrag ook bijzondere situaties?

Net zoals de Europese verordeningen, regelt dit 96. Wat is het toepassingsveld van het bilaterale bilaterale verdrag een aantal bijzondere situaties:

verdrag tussen België en Kroatië? > Voor de werknemers van internationale vervoersmaatschappijen, met hoofdzetel in België of in één van de vier landen van het voormalige Joegoslavië, gelden bijzondere regels. De onderneming moet voor eigen rekening of voor rekening van derden internationaal vervoer van goederen of diensten organiseren via de spoorweg, de weg, de lucht of de binnenwateren en de zetel moet gelegen zijn in België of in één van de vier landen van het vroegere Joegoslavië. De woonplaats van de werknemer is bepalend voor zijn land van onderwerping: • De werknemer woont in België. Hij onderworpen zijn in België als hij ofwel:

zal

- blijvend of voorlopig tewerkgesteld is in één van de republieken;

> Nationaliteit: het verdrag is van toepassing op personen die de Belgische, Kroatische, Bosnische, Macedonische, Servische of Sloveense nationaliteit hebben evenals op personen die als staatloze of vluchteling erkend zijn. > Hoedanigheid: zowel loontrekkenden als zelfstandigen worden door dit verdrag beoogd. Dit is dus de uitzondering op de regel daar de eerder besproken bilaterale verdragen enkel van toepassing zijn op de loontrekkenden. > Grondgebied: België en Kroatië Voor wie buiten het toepassingsveld van dit verdrag valt, is Kroatië een land zonder verdrag en is de Belgische wetgeving van kracht (meer informatie vanaf punt 134).

- in één van de republieken ambulant werkt voor een openbare of particuliere vervoersmaat- 97. Wat zijn de formaliteiten voor de Belgische werknemer die naar Kroatië gedetacheerd schappij met zetel in België; - in België tewerkgesteld wordt door een vervoersbedrijf met zetel in één van de republieken. • De werknemer woont in één van de 4 landen van het voormalige Joegoslavië. Hij zal onderworpen zijn in één van die republieken als hij ofwel:

wordt? Tijdens de detacheringsperiode blijft de werkgever voor de werknemer sociale zekerheidsbijdragen betalen in België.

- ambulant in België werkt voor een openbaar of particulier vervoersbedrijf met zetel in één van de republieken;

Vóór de aanvang van de detachering moet de werknemer of werkgever een detacheringsbewijs aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs is een formulier BE-HR 101 en kan door de werkgever of de werknemer op elektronische wijze aangevraagd worden via www.socialezekerheid.be.

- tewerkgesteld wordt in één van de republieken door een vervoersbedrijf met zetel in België.

De duur van detachering is in principe maximum 24 maanden.

> Wanneer een Belgische ambtenaar voor rekening van België naar één van de 4 landen gestuurd wordt om er te gaan werken, dan blijft hij onderworpen aan de Belgische wetgeving.

Voor wat betreft de detachering van zelfstandigen, is de Rijksdienst voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (www.rsvz-inasti.fgov.be) bevoegd.

- blijvend of voorlopig tewerkgesteld is in België;

> Het personeel van ambassades en consulaten 98. Wat zijn de rechten van de Belgische werknebetaalt sociale bijdragen in het land waarvan de mer die naar Kroatië gedetacheerd wordt? ambassade of het consulaat afhangt. In Kroatië zullen de medische kosten van de gedeAls de persoon de nationaliteit heeft van het land dat tacheerde ten laste genomen worden op basis van de ambassade of het consulaat vertegenwoordigt, een formulier. Welk formulier dit is, hangt af van de dan kan men kiezen waar de sociale bijdragen woonplaats van de gedetacheerde: betaald worden: • Een formulier BE-HR 106 indien de gedetacheerde • in het land waarvan de ambassade of het zijn woonplaats naar Kroatië overbrengt. consulaat afhangt of Dankzij dit document heeft de betrokkene dezelfde • in het land waar de ambassade of het consulaat rechten als de Kroatische verzekerden; gevestigd is.

33

Dit formulier wordt door het Belgische ziekenfonds afgeleverd en moet aan het bevoegde ziekenfonds in Kroatië overhandigd worden. Wie onder het statuut van zelfstandige werkt, zal de formulieren BE-HR106 pas ontvangen na de betaling van de EEG-bijdrage. In België wordt er in de regeling van zelfstandigen een onderscheid gemaakt tussen grote en kleine risico’s. Daar men dit onderscheid in het buitenland niet kent, en dus zowel de grote als de kleine risico’s aan de betrokkene zullen worden terugbetaald, wordt dit gecompenseerd met een bijkomende bijdrage, de EEG-bijdrage. Dit is een maandelijkse bijdrage die betaald moet worden aan het Belgische ziekenfonds vóór het begin van de maand waarop de bijdrage betrekking heeft. Wie sinds 1 juli 2006 de voorwaarden vervult om als starter beschouwd te worden, moet deze EEG-bijdrage niet betalen. In België behoudt de betrokkene al zijn rechten als verzekerde van de Belgische sociale zekerheid. Indien de gedetacheerde naar een derde land op vakantie vertrekt, of medische kosten heeft gehad in een ander land dan België of Kroatië, dan moet de betrokkene zich richten tot het Belgische ziekenfonds.

99. Wat zijn de formaliteiten voor de Belgische werknemer die op zakenreis gaat naar Kroatië? Wie op zakenreis gaat naar Kroatië, kan een formulier BE-HR 128 vragen aan het Belgische ziekenfonds (formulier BE-HR 111bis voor een zelfstandige - maximum voor 3 maanden). Dit formulier dekt de kosten in geval van noodzakelijke medische verzorging in Kroatië. Indien het formulier om één of andere reden niet gebruikt werd ter plaatse, kunnen de (originele) facturen van de medische verzorging aan het Belgische ziekenfonds overgemaakt worden.

100.Regelt het verdrag ook bijzondere situaties? Net zoals de Europese verordeningen, regelt ook dit bilaterale verdrag een aantal bijzondere situaties: • Wie zowel in België als in Kroatië als zelfstandige werkt, betaalt de sociale bijdragen in het land waar hij woont.

• Wie in België als zelfstandige werkt als loontrekkende, betaalt sociale beide landen: in België voor zijn zelfstandige, in Kroatië voor zijn loontrekkende.

en in Kroatië bijdragen in activiteit als activiteit als

• Een matroos die ononderbroken tewerkgesteld is op een zeeschip dat vaart onder de vlag van één van de twee landen, is onderworpen aan de wetgeving van het land van de vlag. • Voor de werknemers van internationale vervoersmaatschappijen, met hoofdzetel in België of in Kroatië gelden bijzondere regels. De onderneming moet voor eigen rekening of voor rekening van derden internationaal vervoer van goederen of diensten organiseren via de spoorweg, de weg, de lucht of de binnenwateren en de zetel moet gelegen zijn in België of in Kroatië. Deze werknemers betalen de sociale bijdragen in het land waar de hoofdzetel van de onderneming gevestigd is. Hierop bestaat een uitzondering: het personeel dat vast werkt voor een filiaal van een onderneming, gevestigd in het andere land dan het land van de hoofdzetel, betaalt de sociale bijdragen in het land van het filiaal. • Wanneer een Belgische ambtenaar voor rekening van België naar Kroatië gestuurd wordt om er te gaan werken, dan blijft hij onderworpen aan de Belgische wetgeving. • De diplomaten zijn in principe onderworpen aan de wetgeving van het land waartoe de ambassade of het consulaat behoort. Voor de Belgische diplomaten: zie de mogelijkheden omschreven in punt 68. • Het personeel van ambassades en consulaten betaalt sociale bijdragen in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is, voor zover het personeel daar ook woont. Als de persoon de nationaliteit bezit van het land dat de ambassade of het consulaat vertegenwoordigt, dan kan men kiezen waar de sociale bijdragen betaald worden: > in het land waarvan de ambassade of het consulaat afhangt of > in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Die keuze moet gemaakt worden binnen de 6 maanden na de indienstneming.

Bilateraal verdrag

• Een formulier BE-HR 128 indien de gedetacheerde zijn woonplaats in België behoudt (formulier BEHR 111bis voor een zelfstandige - maximum voor 3 maanden). Met dit document is de betrokkene verzekerd voor noodzakelijke zorgen tijdens zijn verblijf in Kroatië.

34

G. Verenigde Staten Het bilaterale verdrag tussen België en de VS beperkt zich tot regels die bepalen waar men de sociale bijdragen moet betalen, naargelang de werksituatie. Ook hier geldt het algemene principe dat men sociale bijdragen betaalt in het werkland. In dit verdrag is er dus geen sprake van documenten waarmee bijvoorbeeld een gedetacheerde zijn recht op geneeskundige verzorging kan exporteren naar het buitenland, zoals dit wel het geval is binnen de EER en in de hierboven besproken bilaterale verdragen. Voor wat betreft de dekking van de medische kosten, moeten de VS dus beschouwd worden als land zonder verdrag. Enkel de gedetacheerden en personen op zakenreis in de VS zullen in dat geval de dekking genieten van de Belgische ZIV. Meer hierover vanaf punt 134. Dit bilaterale verdrag is van toepassing op personen die de Belgische of Amerikaanse nationaliteit hebben, alsook op personen die als staatloze of vluchteling erkend zijn. Deze nationaliteitsvereiste geldt echter niet in geval van detachering (zie punt 101). Hieronder volgt een overzicht van de voornaamste bepalingen.

101.Waar moet de gedetacheerde sociale bijdragen betalen? Tijdens de detacheringsperiode blijft de loontrekkende of zelfstandige sociale zekerheidsbijdragen betalen in het uitzendland. Vóór de aanvang van de detachering moet de betrokkene of werkgever een formulier B USA aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs kan door de werkgever of de werknemer op elektronische wijze aangevraagd worden via www.socialezekerheid.be. Dit attest vormt, in geval van controle in het werkland, het bewijs dat de werknemer wel degelijk gedetacheerd is. Het detacheringsbewijs wordt toegekend voor een periode van maximum 5 jaar.

grondgebied van het andere land woont of wanneer zijn werkgever (of de zetel van zijn onderneming) gevestigd is op het grondgebied van het andere land. • De zelfstandige die zijn beroepsbezigheid uitoefent op het grondgebied van de twee landen, zal uitsluitend sociale bijdragen betalen in het land van zijn woonplaats. Het bedrag van de bijdrage wordt bepaald op basis van het bedrijfsinkomen in de beide landen. • De loontrekkende in een land A, die als zelfstandige werkt in een land B, blijft onderworpen in land A. Voorwaarde is wel dat de te verwachten duur van de activiteit als zelfstandige de 5 jaar niet overstijgt.

In geval van detachering geldt de nationaliteitsvereiste niet en geldt dit verdrag ook voor gedetacheerden die niet de Belgische of de 103.Waar moeten de sociale bijdragen betaald worAmerikaanse nationaliteit hebben. den wanneer iemand voor een internationale

vervoersmaatschappij werkt? 102.Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden indien een werknemer één of meerdere activiteiten heeft in één of beide landen? • Een loontrekkende of zelfstandige betaalt sociale bijdragen in het werkland zelfs wanneer hij op het

Het loontrekkende personeel van een openbaar of particulier bedrijf met zetel in België of in de VS en dat vast, voor even of ambulant tewerkgesteld wordt in het andere land, betaalt sociale bijdragen in het land waar de onderneming gevestigd is.

35

Wanneer een Belgische ambtenaar voor rekening van België naar de VS gestuurd wordt om er te gaan werken, dan blijft hij onderworpen aan de Belgische wetgeving.

105. Waar moeten de diplomaten de sociale bijdragen betalen? • Het verdrag voorziet in bijzondere bepalingen voor diplomaten die in België tewerkgesteld worden door de regering van de VS. De nationaliteit speelt hierbij een rol. De werknemers zullen onderworpen zijn in de USA als zij de Amerikaanse nationaliteit bezitten of als zij een andere nationaliteit bezitten, maar bijdragen betalen aan het stelsel voor het ouderdomspensioen van de Amerikaanse openbare sector. Als deze voorwaarden niet vervuld zijn, dan betalen zij sociale bijdragen in België en worden ze dus als Belgische verzekerden beschouwd. • Aangezien de Belgische diplomaten, tewerkgesteld in de VS, niet beoogd worden door deze bepalingen, moeten zij een andere oplossing vinden. Twee mogelijkheden : > ze kunnen verzekering.

kiezen

voor

een

particuliere

> als ze op het ogenblik waarop ze vertrekken, ambtenaar zijn, dan komen ze in aanmerking voor verlenging van de verzekerbaarheid door de voortgezette verzekering (artikel 247, §1, 20e van het KB van 3 juli 1996).

106. Waar moeten de personen in dienst van ambassades de sociale bijdragen betalen? • Het verdrag voorziet in bijzondere bepalingen voor personen die in België tewerkgesteld worden door de regering van de VS. De regels hangen af van de nationaliteit. De werknemers betalen sociale bijdragen in de VS als zij de Amerikaanse nationaliteit bezitten of als zij een andere nationaliteit bezitten, maar bijdragen betalen aan het stelsel van het ouderdomspensioen van de Amerikaanse openbare sector. Als deze voorwaarden niet vervuld zijn, dan betalen zij sociale bijdragen in België en dan worden zij als Belgische verzekerden beschouwd.

• Het verdrag voorziet in bijzondere bepalingen voor personen tewerkgesteld in de VS. De regels hangen af van hun nationaliteit en van de soort van activiteit. > Dienstbode (vb. werken als kok in de residentie van de ambassadeur): Werknemers met de Belgische nationaliteit die niet in USA wonen, zullen sociale bijdragen betalen in België. In de overige situaties, zullen de betrokkenen sociale bijdragen betalen zijn in de USA. > Administratieve of technische werknemers van de ambassade: Als de werknemer het statuut van ambtenaar heeft, dan wordt hij gelijkgesteld met een Belgische diplomaat (zie punt 105). Is dat niet het geval, dan wordt hij gelijkgesteld met gedetacheerd personeel, en worden de sociale bijdragen in België betaald.

Bilateraal verdrag

104. Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden wanneer een werknemer als ambtenaar werkt?

36

H. Canada Het bilaterale verdrag tussen België en Canada beperkt zich tot regels die bepalen waar men de sociale bijdragen moet betalen, naargelang de werksituatie. Ook hier geldt het algemene principe dat men sociale bijdragen betaalt in het werkland. Voor wat betreft de dekking van de medische kosten, moet Canada dus beschouwd worden als land zonder verdrag. Enkel de gedetacheerden en personen op zakenreis in Canada zullen in dat geval de dekking genieten van de Belgische ZIV. Meer hierover vanaf punt 134. Dit bilaterale verdrag is van toepassing op personen die de Belgische of Canadese nationaliteit hebben. Deze nationaliteitsvereiste geldt echter niet in geval van detachering (zie punt 107). Hieronder volgt een overzicht van de voornaamste bepalingen.

109. Waar moet het varende en vliegende personeel de sociale bijdragen betalen? Het personeel van de Belgische of Canadese onderneming moet de sociale bijdragen betalen in het land waar de hoofdzetel van de onderneming gevestigd is. Hier bestaat een uitzondering op: de (loontrekkende of zelfstandige) werknemers die actief zijn op de territoriale wateren of in een haven van een land A aan boord van een schip dat onder de vlag van het andere land vaart (land B), betalen sociale bijdragen in land A als zij niet tewerkgesteld worden op zee en als zij geen deel uitmaken van de bemanning van het schip. Voorbeeld: Een zelfstandige scheepshersteller die in de haven van Antwerpen herstellingen uitvoert aan de "SS Vancouver" die onder Canadese vlag vaart, betaalt sociale bijdragen in België.

110. Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden wanneer iemand voor een internationale ver107. Waar moet de gedetacheerde sociale bijdragen voersmaatschappij werkt? betalen? Tijdens de detacheringsperiode blijft de loontrekkende of zelfstandige sociale zekerheidsbijdragen betalen in het uitzendland. Vóór de aanvang van de detachering moet de betrokkene of werkgever een detacheringsbewijs aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs is het formulier BCAN 1 en kan door de werkgever of de werknemer op elektronische wijze aangevraagd worden via www.socialezekerheid.be. Dit attest vormt, in geval van controle in het werkland, het bewijs dat de werknemer wel degelijk gedetacheerd is.

De loontrekkenden van vervoersbedrijven met maatschappelijke zetel in België of Canada die • gedetacheerd zijn naar het andere land of • hun activiteit hebben in het andere land of • op doortocht zijn in het andere land of • er een rondreis maken, zijn onderworpen in het land van de maatschappelijke zetel van de maatschappij of het bedrijf dat hen tewerkstelt. Er is één uitzondering. Als het vervoersbedrijf over een filiaal beschikt in het andere land, dan is het vast personeel van dit filiaal onderworpen in het land waar het filiaal gevestigd is.

De duur van detachering is maximum 24 maanden. Een verlenging van de detachering is mogelijk mits een voorafgaandelijk akkoord van de bevoegde Belgische en Canadese Ministeries. In geval van 111.Waar moeten de sociale bijdragen betaald detachering geldt de nationaliteitsvereiste niet en worden wanneer een werknemer als ambtegeldt dit verdrag ook voor gedetacheerden die niet de naar werkt? Belgische of de Canadese nationaliteit hebben. De ambtenaar is onderworpen in het land waar hij zijn beroepsbezigheid uitoefent als hij in dat land 108. Waar moeten de sociale bijdragen betaald worwoont of de nationaliteit van dat land bezit. Als de den indien een werknemer één of meerdere actiambtenaar de nationaliteit bezit van het land viteiten heeft in één of beide landen? waarvoor hij werkt, dan kan hij er de voorkeur aan • Een loontrekkende die activiteiten heeft in beide geven om de sociale bijdragen te betalen in dat land. landen, zal in elk land de sociale bijdragen betalen De keuze moet gemaakt worden binnen de zes voor de activiteit die hij in dat land heeft. maanden na het begin van de activiteit op het grondgebied van het andere land. • De zelfstandige die zijn beroepsbezigheid uitoefent op het grondgebied van de twee landen, zal 112.Waar moeten de personen in dienst van ambasuitsluitend sociale bijdragen betalen in het land sades en consulaten de sociale bijdragen betavan zijn woonplaats. Het bedrag van de bijdrage len? wordt bepaald op basis van het bedrijfsinkomen in Deze personen worden ook als ambtenaren beschouwd en de beide landen. dus gelden de regels hernomen in punt 111 ook voor hen.

37

I. Israël

Er is één uitzondering. Als het vervoersbedrijf over een filiaal beschikt in het andere land, dan is het vaste personeel van dit filiaal of permanente delegatie onderworpen in het land waar het filiaal of delegatie gevestigd is.

betalen? Tijdens de detacheringsperiode blijft de loontrekkende sociale zekerheidsbijdragen betalen in het land waar de hoofdzetel van de onderneming gevestigd is. Vóór de aanvang van de detachering moet de betrokkene of werkgever een detacheringsbewijs aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs is het formulier B IS 1 en kan door de werkgever of de werknemer op elektronische wijze aangevraagd worden via www.socialezekerheid.be. Dit attest vormt, in geval van controle in het werkland, het bewijs dat de werknemer wel degelijk gedetacheerd is. De duur van detachering is maximum 12 maanden. Een verlenging van de detachering is mogelijk mits een voorafgaandelijk akkoord van het bevoegde Ministerie van het land waarnaar de betrokkene gedetacheerd wordt. Deze verlenging moet vóór het einde van de eerste 12 maanden aangevraagd worden. De duur van detachering kan met maximum 12 maanden verlengd worden. In geval van verlenging wordt een formulier B IS 2 afgeleverd.

114. Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden wanneer iemand voor een internationale vervoersmaatschappij werkt? De loontrekkenden van vervoersbedrijven met maatschappelijke zetel in België of Israël die permanent of af en toe tewerkgesteld zijn in het andere land of die daar op doortocht of rondreis zijn, betalen sociale bijdragen in het land waar de hoofdzetel gevestigd is.

Als de persoon de nationaliteit heeft van het land dat de ambassade of het consulaat vertegenwoordigt, dan kan men ervoor kiezen de sociale bijdragen te betalen in het land waarvan de ambassade of het consulaat afhangt.

Bilateraal verdrag

Het bilaterale verdrag tussen België en Israël beperkt zich tot regels die bepalen waar men de sociale bijdragen moet betalen, naargelang de werksituatie. Ook hier geldt het algemene principe dat men sociale bijdragen betaalt in het werkland, 115. Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden wanneer een werknemer als ambtenaar ook al woont men in het ander land. Enkel werkt? loontrekkenden met Belgische of Israëlische nationaliteit worden beoogd door dit verdrag. Wanneer een Belgische ambtenaar voor rekening van België naar Israël gestuurd wordt om er te gaan Voor wat betreft de dekking van de medische kosten, werken, dan blijft hij onderworpen aan de Belgische moet Israël dus beschouwd worden als een land wetgeving. zonder verdrag. Enkel de gedetacheerden en personen op zakenreis in Israël zullen in dat geval de 116. Waar moeten de personen in dienst van ambassadekking genieten van de Belgische ZIV. Meer des en consulaten de sociale bijdragen betalen? hierover vanaf punt 134. Hieronder volgt een Het personeel van ambassades en consulaten overzicht van de voornaamste bepalingen. betaalt sociale bijdragen in het land waar de ambassade of consulaat gevestigd is. 113.Waar moet de gedetacheerde sociale bijdragen

38

J. Filippijnen

• de werknemers die werk verrichten in de haven van de twee landen betalen sociale bijdragen in het land van de vlag waaronder gevaren wordt.

Het bilaterale verdrag tussen België en de Filippijnen beperkt zich tot regels die bepalen waar men de sociale bijdragen moet betalen, naargelang de 119.Waar moeten de sociale bijdragen betaald worwerksituatie. Ook hier geldt het algemene principe den wanneer iemand voor een internationale dat men sociale bijdragen betaalt in het werkland, vervoersmaatschappij werkt? ook al woont men in het ander land. Voor wat betreft De loontrekkenden van vervoersbedrijven met de dekking van de medische kosten, moeten de maatschappelijke zetel in België of de Filippijnen die Filippijnen dus beschouwd worden als een land • gedetacheerd zijn naar het andere land of zonder verdrag. Enkel de gedetacheerden en personen op zakenreis in de Filippijnen zullen in dat • op doortocht zijn in het andere land of geval de dekking genieten van de Belgische ZIV. • er een rondreis maken, Meer hierover vanaf punt 134. zijn onderworpen in het land waar de Het verdrag geldt voor personen die de Belgische of maatschappelijke zetel van de maatschappij of het Filippijnse nationaliteit hebben (alsook personen die bedrijf gevestigd is. Er is één uitzondering. Als het als staatloze of vluchteling erkend zijn) en op wie de vervoersbedrijf over een filiaal beschikt in het andere Belgische of Filippijnse wetgeving van toepassing is, land, dan is het vaste personeel van dit filiaal of ooit van toepassing is geweest. onderworpen in het land waar het filiaal gevestigd is. Hieronder volgt een overzicht van de voornaamste 120.Waar moeten de sociale bijdragen betaald worbepalingen. den wanneer een werknemer als ambtenaar

werkt? 117.Waar moet de gedetacheerde sociale bijdragen betalen?

Wanneer een Belgische ambtenaar voor rekening van België naar de Filippijnen gestuurd wordt om er te gaan werken, dan blijft hij onderworpen aan de Belgische wetgeving.

Tijdens de detacheringsperiode blijft de loontrekkende of zelfstandige sociale zekerheidsbijdragen betalen in het land waar de betrokkene 121.Waar moeten de diplomaten de sociale bijdranormaal werkt, het uitzendland.

gen betalen? Vóór de aanvang van de detachering moet de De diplomaten betalen in principe de sociale betrokkene of werkgever een detacheringsbewijs bijdragen in het land dat door de ambassade of het aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs is het consulaat vertegenwoordigd wordt. Voor de formulier B Phil 002 en kan door de werkgever of de Belgische diplomaten geldt dit echter niet. Voor hen werknemer op elektronische wijze aangevraagd gelden dezelfde mogelijkheden als deze omschreven worden via www.socialezekerheid.be. Dit attest vormt, in punt 68. in geval van controle in het werkland, het bewijs dat de werknemer wel degelijk gedetacheerd is. 122.Waar moeten de personen in dienst van De duur van detachering is maximum 24 maanden. Een verlenging van de detachering is niet mogelijk.

118.Waar moet het varende personeel de sociale bijdragen betalen? Het loontrekkende personeel van een Belgische of Filippijnse onderneming moet de sociale bijdragen betalen in het land van de vlag waaronder het schip vaart. Hier bestaan bijzondere regels indien het werk niet in de open zee wordt verricht: • de werknemers die werk verrichten in de territoriale wateren van één van de 2 landen, zullen sociale bijdragen betalen in het land in wiens territoriale wateren gevaren wordt.

ambassades en consulaten de sociale bijdragen betalen? Het personeel in dienst van ambassades en consulaten is onderworpen in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Als de persoon de nationaliteit bezit van het land dat de ambassade of het consulaat vertegenwoordigt, dan kan men kiezen waar de sociale bijdragen betaald worden: > in het land waarvan de ambassade of het consulaat afhangt of > in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Die keuze moet gemaakt worden binnen de 6 maanden na de indienstneming.

39

K. Australië

vaststelling van de plichten van de zelfstandige volgens de Belgische wetgeving.

Het bilaterale verdrag tussen België en Australië beperkt zich tot regels die bepalen waar men de 125.Waar moeten de sociale bijdragen betaald worsociale bijdragen moet betalen, naargelang de den wanneer iemand voor een internationale werksituatie. Ook hier geldt het algemene principe vervoersmaatschappij werkt? dat men sociale bijdragen betaalt in het werkland, De loontrekkenden en zelfstandigen die voor een ook al woont men in het ander land. internationaal vervoersbedrijf (vervoer door schip of vliegtuig) werken, betalen de sociale bijdragen in het Voor wat betreft de dekking van de medische kosten, land waarvan de werknemer een verblijfhouder is. moet Australië dus beschouwd worden als een land Dit geldt niet voor de personen die normaal niet op zonder verdrag. Enkel de gedetacheerden en zee werken maar wel in de territoriale wateren of in personen op zakenreis in Australië zullen in dat geval een haven van één van beide landen werken. de dekking genieten van de Belgische ZIV. Meer hierover vanaf punt 134.

126.Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden wanneer een werknemer als ambtenaar werkt? Wanneer een Belgische ambtenaar voor rekening van België naar Australië gestuurd wordt om er te gaan werken, dan blijft hij onderworpen aan de Belgische wetgeving.

123.Waar moet de gedetacheerde sociale bijdragen 127.Waar moeten de personen in dienst van ambasbetalen? sades en consulaten de sociale bijdragen betaTijdens de detacheringsperiode blijft de loonlen? trekkende of zelfstandige sociale zekerheidsbijdragen betalen in het land waar de betrokkene normaal werkt, het uitzendland, op voorwaarde dat de werkgever zijn vestiging heeft in één van beide landen. Vóór de aanvang van de detachering moet de betrokkene of werkgever een formulier B AUS aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs kan door de werkgever of de werknemer op elektronische wijze aangevraagd worden via www.socialezekerheid.be. Dit attest vormt, in geval van controle in het werkland, het bewijs dat de werknemer wel degelijk gedetacheerd is. De duur van detachering is maximum 5 jaar.

124.Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden indien een werknemer één of meerdere activiteiten heeft in één of beide landen? • De zelfstandige die zijn beroepsbezigheid uitoefent op het grondgebied van de twee landen, zal uitsluitend sociale bijdragen betalen in het land van zijn woonplaats. Het bedrag van de bijdrage wordt bepaald op basis van het bedrijfsinkomen in de beide landen. • Wanneer iemand als zelfstandige werkt in België en als loontrekkende in Australië, wordt de activiteit in Australië gelijkgesteld met een activiteit als werknemer in België voor de

Het personeel van ambassades en consulaten betaalt sociale bijdragen in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is.

Bilateraal verdrag

Het verdrag geldt voor personen die de Australische nationaliteit hebben (of hadden) of voor personen op wie de Belgische of Australische wetgeving van toepassing is, of ooit van toepassing is geweest. Hieronder volgt een overzicht van de voornaamste bepalingen.

40

L. Chili

130.Waar moeten de sociale bijdragen betaald worden wanneer iemand voor een internationale vervoersmaatschappij werkt? Het bilaterale verdrag tussen België en Chili beperkt zich tot regels die bepalen waar men de sociale bijdragen moet betalen, naargelang de werksituatie. Ook hier geldt het algemene principe dat men sociale bijdragen betaalt in het werkland, ook al woont men in het ander land. Voor wat betreft de dekking van de medische kosten, moet Chili dus beschouwd worden als een land zonder verdrag. Enkel de gedetacheerden en personen op zakenreis in Chili zullen in dat geval de dekking genieten van de Belgische ZIV. Meer hierover vanaf punt 134.

De werknemers van vervoersbedrijven maatschappelijke zetel in België of Chili die

met

• gedetacheerd zijn naar het andere land of • er in tijdelijk dan wel ambulant verband werkzaam zijn zijn onderworpen in het land waar de maatschappelijke zetel van het bedrijf gevestigd is. Er is één uitzondering. Als het vervoersbedrijf over een filiaal of permanente vertegenwoordiging beschikt in het andere land, dan is het vaste personeel van dit filiaal onderworpen in het land waar het filiaal gevestigd is.

Het verdrag geldt voor personen met Belgische nationaliteit en personen die door de Chileense grondwet als Chileense onderdaan beschouwd worden (en ook voor staatlozen en vluchtelingen die 131.Waar moeten de sociale bijdragen betaald wordoor één van beide landen erkend zijn). De Belgische of Chileense wetgeving moet op deze personen van toepassing zijn, of ooit van toepassing zijn geweest. Hieronder volgt een overzicht van de voornaamste bepalingen.

den wanneer een werknemer als ambtenaar werkt?

Wanneer een Belgische ambtenaar voor rekening van België naar Chili gestuurd wordt om er te gaan werken, dan blijft hij onderworpen aan de Belgische wetgeving.

128.Waar moet de gedetacheerde sociale bijdragen 132.Waar moeten de personen in dienst van ambassades en consulaten de sociale bijdragen betabetalen? len? Tijdens de detacheringsperiode blijft de werknemer sociale zekerheidsbijdragen betalen in het land waar de betrokkene normaal werkt, het uitzendland, op voorwaarde dat de werkgever zijn vestiging heeft in één van beide landen.

Vóór de aanvang van de detachering moet de betrokkene of werkgever een detacheringsbewijs aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs kan door de werkgever of de werknemer op elektronische wijze aangevraagd worden via www.socialezekerheid.be. Dit attest vormt, in geval van controle in het werkland, het bewijs dat de werknemer wel degelijk gedetacheerd is. De duur van detachering is maximum 24 maanden.

129.Waar moet het varende personeel de sociale bijdragen betalen? Personen die ononderbroken aan boord van een schip werken dat onder de vlag van één van beide landen vaart, moeten de sociale bijdragen betalen in het land van de vlag waaronder het schip vaart. Dit geldt niet voor de personen die normaal niet op zee werken maar wel in de territoriale wateren of in een haven van één van beide landen werken.

Het personeel van ambassades en consulaten betaalt sociale bijdragen in het land waar de ambassade of het consulaat gevestigd is. Als de persoon de nationaliteit heeft van het land dat de ambassade of het consulaat vertegenwoordigt, dan kan men ervoor kiezen de sociale bijdragen te betalen in het land waarvan de ambassade of het consulaat afhangt.

41

In punt 6 werd gepreciseerd dat de Europese verordeningen in Zwitserland enkel gelden voor personen die de Zwitserse nationaliteit hebben of een nationaliteit van een lidstaat van de EU. Voor wie niet één van deze nationaliteiten heeft, blijft het bilaterale verdrag tussen België en Zwitserland uit 1975 van toepassing wanneer het gaat om een detachering. Voor een gedetacheerde (die vanuit België naar Zwitserland wordt gestuurd en vice versa) geldt er namelijk geen nationaliteitsvereiste. Voorbeeld: een loontrekkende met de Canadese nationaliteit wordt door zijn Belgische werkgever naar Zwitserland gedetacheerd. Omwille van zijn nationaliteit zijn de Europese verordeningen niet van toepassing, maar geldt het Belgisch-Zwitsers verdrag.

133.Waar moet de gedetacheerde sociale bijdragen betalen? Tijdens de detacheringsperiode blijft de werknemer sociale zekerheidsbijdragen betalen in het land waar de betrokkene normaal werkt, het uitzendland. Vóór de aanvang van de detachering moet de betrokkene of werkgever een formulier B CH 1 aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringsbewijs kan door de werkgever of de werknemer op elektronische wijze aangevraagd worden via www.socialezekerheid.be. Dit attest vormt, in geval van controle in het werkland, het bewijs dat de werknemer wel degelijk gedetacheerd is. De duur van detachering is maximum 12 maanden. Een verlenging van de detachering is mogelijk mits een voorafgaandelijk akkoord van het bevoegde Ministerie van het land waarnaar de betrokkene gedetacheerd wordt. Deze verlenging moet vóór het einde van de eerste 12 maanden aangevraagd worden. In geval van verlenging wordt een formulier B CH 2 afgeleverd. Voor wat betreft de dekking van de medische kosten, moet Zwitserland voor deze personen beschouwd worden als een land zonder verdrag. Enkel de gedetacheerden en personen op zakenreis in Zwitserland zullen in dat geval de dekking genieten van de Belgische ZIV. Meer hierover vanaf punt 134.

N. Japan Het bilaterale verdrag tussen België en Japan is recent en treedt op 1 januari 2007 in werking. Daar de redactie van de brochure kort na de officiële publicatie van het verdrag werd afgesloten, kon het verdrag niet uitgebreid geanalyseerd worden en wordt het slechts kort besproken. Het verdrag beperkt zich tot regels die bepalen waar men de sociale bijdragen moet betalen, naargelang de werksituatie. Ook hier geldt het algemene principe dat men sociale bijdragen betaalt in het werkland, ook al woont men in het ander land. Voor wat betreft de dekking van de medische kosten, moet Japan dus beschouwd worden als een land zonder verdrag. Enkel de gedetacheerden en personen op zakenreis in Japan zullen in dat geval de dekking genieten van de Belgische ZIV. Meer hierover vanaf punt 134. Het verdrag geldt voor loontrekkenden en zelfstandigen met Belgische of Japanse nationaliteit. De Belgische of Japanse wetgeving moet op deze personen van toepassing zijn, of ooit van toepassing zijn geweest. Tijdens de detacheringperiode blijft de werknemer sociale zekerheidsbijdragen betalen in het land waar de betrokkene normaal werkt, het uitzendland, op voorwaarde dat de werkgever zijn vestiging heeft in het uitzendland. Vóór de aanvang van de detachering moet de betrokkene of werkgever een detacheringbewijs aanvragen bij de RSZ. Dit detacheringbewijs kan door de werkgever of de werknemer op elektronische wijze aangevraagd worden via www.socialezekerheid.be. Dit attest vormt, in geval van controle in het werkland, het bewijs dat de werknemer wel degelijk gedetacheerd is. De duur van detachering is maximum 5 jaar.

Bilateraal verdrag

M. Zwitserland

43

3. LANDEN ZONDER EEN VERDRAG A. Algemeen. 134.Wanneer is er geen verdrag van toepassing? Er is geen verdrag van toepassing in de volgende situaties: • België heeft geen verdrag inzake de ZIV ondertekend met het land waar de betrokkene werkt. Dit is zo voor ongeveer 80% van de landen in de wereld. • België heeft wel een verdrag ondertekend met het land, maar de betrokkene valt buiten het toepassingsveld van het verdrag.

3° aan de rechthebbende die tijdens een verblijf in het buitenland, dringend in een verplegingsinrichting moet worden opgenomen; 4° aan de gerechtigde en aan de personen te zijnen laste die met hem op het grondgebied van een ander land verblijven, wanneer de gerechtigde op dat grondgebied is tewerkgesteld en blijft vallen onder de wet van 27 juni 1969 tot herziening van de besluitwet van 28 december 1944 betreffende de maatschappelijke zekerheid der arbeiders of onder de besluitwet van 10 januari 1945 betreffende de maatschappelijke zekerheid van de mijnwerkers en ermee gelijkgestelden; …

”

Voorbeeld: Het Belgisch-Algerijns verdrag betreft enkel loontrekkenden en is dus niet van toepassing 136.Welke personen genieten de dekking van de Belgische wetgeving wanneer zij werken in een op personen met het statuut van zelfstandige. • België heeft wel een verdrag ondertekend met het land, maar de betrokkene gaat werken in een gebied van dat land dat niet onder het toepassingsveld van het verdrag valt. Voorbeeld: de Britse kanaaleilanden vallen buiten het toepassingsveld van de Europese verordeningen (voor overige gebieden: zie punt 3).

135.Welke wetgeving geldt voor de Belgische verzekerden wanneer er geen verdrag van toepassing is? In dat geval geldt de Belgische wetgeving. Artikel 136, §1 van de gecoördineerde wet van 14 juli 1994 bepaalt het volgende:

land waarvoor er geen verdrag van toepassing is? Dat zijn de gedetacheerden en de personen op zakenreis. Met gedetacheerden worden de personen bedoeld die in het kader van hun werk door hun werkgever naar het buitenland worden gestuurd voor een bepaalde periode, terwijl zij hun sociale bijdragen in België blijven betalen. Een zakenreis is een kort verblijf in een ander land in opdracht van zijn werkgever en voor een specifiek doel, zijnde een conferentie, een vergadering, een opleiding. Deze verplaatsingen zijn van zeer korte duur.

Onverminderd de toepassing van de internationale rechtsorde, worden de in deze gecoördineerde wet bedoelde prestaties geweigerd als de rechthebbende zich niet werkelijk op Belgisch grondgebied bevindt of als de geneeskundige verstrekkingen buiten het Belgisch grondgebied zijn verstrekt.

Ze kunnen evenwel worden toegekend: a) onder de door de Koning bepaalde voorwaarden; b) …

”

In artikel 294, §1, van het Koninklijk besluit van 3 juli 1996 worden deze voorwaarden gepreciseerd. Enkel volgende bepalingen hebben betrekking op Belgische verzekerden die voor hun werk naar het buitenland vertrekken:

“

Bij toepassing van artikel 136, § 1, van de gecoördineerde wet worden de buitenlands verleende geneeskundige verstrekkingen toegekend: …

Zonder verdrag

“

44

B. De gedetacheerde.

138.Waaruit bestaat de dekking van de Belgische ziekte-en invaliditeitsverzekering? Tijdens de detacheringsperiode genieten de gedetacheerde en de personen ten laste die hem vergezellen van volgende dekking: • De terugbetaling van medische kosten naar aanleiding van ziekenhuisopnames of ambulante verzorging. > De terugbetaling hiervan door het Belgische ziekenfonds gebeurt op basis van de originele facturen. > Het Belgische ziekenfonds past de Belgische tarieven toe.

Belgische verzekerde die naar het buitenland wordt gedetacheerd

• De uitbetaling van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen na erkenning door de adviserendgeneesheer van het Belgische ziekenfonds.

139.Moet een gedetacheerde zijn officiële woonplaats overbrengen naar het werkland? 137.Wat is de periode voor dewelke een werknemer gedetacheerd kan worden?

Nee, een gedetacheerde is niet verplicht zijn officiële woonplaats over te brengen naar het werkland.

Bij de detachering van werknemers vanuit België voor rekening van hun werkgever in België naar een 140.Wat zijn de formaliteiten naar de Rijksdienst land waarmee geen verdrag inzake sociale voor Sociale Zekerheid (RSZ) toe? zekerheid werd gesloten, blijft het Belgisch stelsel Voor de eerste 6 maanden van de detachering moet slechts van toepassing voorzover de vermoedelijke het RSZ niet op de hoogte worden gebracht. De duur van de tewerkstelling in dit land niet meer gedetacheerde blijft automatisch de dekking van de bedraagt dan zes maanden en deze werknemers Belgische ZIV genieten. niet deelnemen aan de vrije verzekering voor rusten overlevingspensioenen, voor ziekte, invaliditeit en Indien de detachering langer duurt dan 6 maanden, geneeskundige verzorging, georganiseerd bij de wet moet het formulier K TM 138 ter aangevraagd van 17 juli 1963 betreffende de overzeese sociale worden bij het RSZ vóór het einde van de eerste zekerheid. 6 maanden. Dit detacheringsbewijs kan voor maximum 6 maanden afgeleverd worden en kan door Indien de betrokkene langer dan 6 maanden in dat de werkgever of de werknemer op elektronische wijze land blijft werken, is het voor deze persoon mogelijk aangevraagd worden via www.socialezekerheid.be. verder te blijven genieten van de Belgische ZIV voor Het is trouwens niet mogelijk om van bij het begin een tweede periode van maximaal zes maanden, een detacheringsbewijs voor 12 maanden te krijgen. voorzover een verklaring in die zin wordt gedaan bij de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid vooraleer de Voor detacheringen die langer duren dan eerste zes maanden verstreken zijn. 12 maanden, kunnen er geen afwijkingen worden toegestaan. Na 12 maanden is de gedetacheerde niet Indien de persoon na 12 maanden nog steeds in dat langer verzekerd door de Belgische ZIV en kan hij land werkt, kan de betrokkene niet langer het geen sociale bijdragen meer betalen in België. Belgische stelsel voor sociale zekerheid genieten en mag de gedetacheerde bijgevolg niet meer op de Indien de gedetacheerde na 12 maanden terugkeert driemaandelijkse RSZ-personeelsstaten worden naar België, kan hij niet dadelijk opnieuw vertrekken vermeld. voor een nieuwe detachering. Hij moet dan minstens 2 maanden in België werken vooraleer hij opnieuw Deze personen kunnen dan nog wel deelnemen aan de gedetacheerd kan worden. Deze laatste voorwaarde vrije verzekering van de overzeese sociale zekerheid van 2 maanden geldt niet wanneer de betrokkene (www.dosz.be – meer hierover vanaf punt 158). gedetacheerd wordt naar een land waarmee België een verdrag heeft.

45

Indien het gaat om een detachering naar een land 145.Wat doet de gedetacheerde met de facturen waarvoor er wel een verdrag bestaat maar dat om één voor de medische kosten in het buitenland? of andere reden niet van toepassing is voor de De originele facturen moeten aan het Belgische gedetacheerde (bijvoorbeeld: gedetacheerde heeft ziekenfonds overgemaakt worden. De facturen niet de vereiste nationaliteit – zie ook punt 134), dan moeten een omschrijving van de medische prestatie wordt er een ander formulier afgeleverd door het RSZ: hernemen, opdat het ziekenfonds de terugbetaling het K TM 138 bis. Dit detacheringsbewijs kan wel voor correct kan uitvoeren. Indien de medische een periode van 12 maanden afgeleverd worden. verstrekking niet geïdentificeerd kan worden, kan er geen tarifering uitgevoerd worden. Voor wat betreft de detachering van zelfstandigen, is de Rijksdienst voor de Sociale Verzekeringen der De medische kosten worden terugbetaald volgens de Zelfstandigen (www.rsvz-inasti.fgov.be) bevoegd. Belgische tarieven, en dit op basis van de officiële Belgische nomenclatuur.

141.Wat zijn de formaliteiten naar het Belgische ziekenfonds toe? 146.Kan de gedetacheerde zich tijdens de periode De gedetacheerden moeten een attest, getekend van detachering ook in België laten behandedoor de werkgever, overmaken aan het ziekenfonds. len? Hierin moet gepreciseerd worden naar welk land en voor welke periode de betrokkene gedetacheerd wordt. Het ziekenfonds zal met deze informatie rekening houden daar er voor de terugbetaling van de medische zorgen andere tariferingregels gelden.

Ja, de gedetacheerde blijft Belgisch verzekerde en kan zich in België laten behandelen wanneer hij tijdens de periode van detachering naar België reist.

147.Kunnen de personen ten laste, die de gedetacheerde vergezellen tijdens de duur van de 142.Wat zijn de formaliteiten naar het buitenlandse detachering, een medische dekking genieten in ziekenfonds toe? beide landen? Net zoals de gedetacheerde zelf, zullen de personen ten laste zowel in het werkland als in België de dekking van de Belgische ZIV kunnen genieten.

Alhoewel men tijdens het verblijf in het buitenland tijdens een detachering of een zakenreis, verder de 148.Wat met de medische kosten in een derde land? Belgische ZIV blijft genieten, doet men er goed aan Stel dat een Belgische werknemer naar Japan wordt om een bijkomende privé-verzekering te nemen. gedetacheerd. Hij gaat samen met zijn gezin op vakantie in Viëtnam en heeft er medische zorgen. De terugbetaling van medische kosten volgens de Aan wie moet hij de facturen van de medische kosten Belgische wetgeving zal vaak slechts heel beperkt bezorgen? In dit voorbeeld aan het Belgische zijn daar de gehanteerde tarieven in bepaalde landen ziekenfonds. (zoals VS, Canada, Japan) zeer hoog liggen. Indien de gedetacheerde of zijn gezinsleden 143.Waar moeten de personen ten laste van de medische verzorging hebben genoten in een derde gedetacheerde zich inschrijven indien zij meeland, zijnde een ander land dan België of het reizen met de gedetacheerde naar het werkwerkland, dan is het Belgische ziekenfonds bevoegd land? om deze kosten terug te betalen. Voor de personen ten laste die meereizen met de gedetacheerde geldt hetzelfde als voor de 149.Wat moet de gedetacheerde doen indien hij arbeidsongeschikt wordt? gedetacheerde zelf. Wie naar aanleiding van een ongeval of ziekte 144.Waar moeten de personen ten laste van de arbeidsongeschikt wordt, moet dit in principe binnen gedetacheerde zich inschrijven indien zij in de 48 uren aangeven bij zijn Belgisch ziekenfonds.

België blijven wonen terwijl de gedetacheerde in het buitenland gaat werken? De personen ten laste blijven gewoon ingeschreven bij het Belgische ziekenfonds. Op vlak van de ZIV verandert er voor hen niets.

De betrokkene moet zo snel mogelijk een medisch attest van de behandelende arts overmaken aan het Belgische ziekenfonds. In dit attest moet de arbeidsongeschiktheid op duidelijke wijze omschreven worden.

Zonder verdrag

Naar het buitenlandse ziekenfonds toe zijn er geen formaliteiten. Niet in alle landen vindt men trouwens ziekenfondsen.

46

Op basis van dit document zal de adviserend- C. De zakenreis geneesheer van het ziekenfonds de arbeidsongeschiktheid evalueren volgens de Belgische 151.Waaruit bestaat de dekking van de Belgische ziekte-en invaliditeitsverzekering? wetgeving. Volgens de Belgische wetgeving geldt er tijdens een ziekenhuisopname een vermoeden van arbeidsongeschiktheid en is de persoon automatisch erkend voor de duur van de ziekenhuisopname. Indien de arbeidsongeschiktheid erkend wordt, zal het Belgische ziekenfonds uitkeringen betalen, ook al verblijft de betrokkene in het buitenland.

150.Wat moet de gedetacheerde doen naar het Belgisch ziekenfonds toe wanneer de detachering eindigt en hij/zij naar België terugkeert ? Het is raadzaam om contact te nemen met het Belgische ziekenfonds.

Tijdens de zakenreis genieten de betrokkenen van volgende dekking: • De terugbetaling van medische kosten naar aanleiding van dringende ziekenhuisopnames. > Dit betekent dat ambulante zorgen en nietdringende ziekenhuisopnames niet terugbetaald worden in het kader van de ZIV. > De terugbetaling door het Belgische ziekenfonds gebeurt op basis van de originele facturen. > Het Belgische ziekenfonds past de Belgische tarieven toe. • De uitbetaling van arbeidsongeschiktheidsuitkeringen na erkenning door de adviserendgeneesheer van het Belgische ziekenfonds. Volgens de Belgische wetgeving geldt er tijdens een ziekenhuisopname een vermoeden van arbeidsongeschiktheid en is de persoon automatisch erkend voor de duur van de ziekenhuisopname.

152.Wat zijn de formaliteiten naar het Belgische ziekenfonds toe? Buitenlander die naar België wordt gedetacheerd

In de meeste gevallen zal de buitenlandse gedetacheerde enkel sociale bijdragen betalen in zijn uitzendland. Hij kan zich in dit geval dan ook niet wenden tot het Belgische ziekenfonds. In bepaalde gevallen is het mogelijk dat de gedetacheerde ook in België sociale bijdragen moet betalen indien de situatie van de betrokkene aan volgende 2 voorwaarden beantwoordt: • De gedetacheerde werkt op het Belgische grondgebied (moet niet voltijds zijn); • De gedetacheerde werkt in dienst van een in België gevestigde werkgever of is verbonden aan een in België gevestigde exploitatiezetel. Indien deze voorwaarden niet vervuld zijn, betaalt de gedetacheerde geen sociale bijdrage in België. Om dan de rechten inzake ziekte- en invaliditeitsverzekering in België te kennen tijdens de periode van detachering, zal de betrokkene zich moeten richten tot het buitenlands ziekenfonds of de buitenlandse verzekeraar.

Aangezien er geen verdrag geldt, bestaan er geen specifieke formulieren of documenten voor dergelijke verblijven en zijn er dus ook geen formaliteiten naar het Belgische ziekenfonds toe.

47

153.Wat zijn de formaliteiten naar de RSZ toe?

D. De expat

Er zijn geen formaliteiten te vervullen naar de 156.Is de Belgische wetgeving ook van toepassing RSZ toe.

De originele facturen moeten worden overgemaakt aan het Belgische ziekenfonds voor tarifering. Zie punt 145 voor meer informatie.

155.Wat moet de persoon doen indien hij arbeidsongeschikt wordt? Wie naar aanleiding van een ongeval of ziekte arbeidsongeschikt wordt, moet dit in principe binnen de 48 uren aangeven bij zijn Belgisch ziekenfonds. In geval van een dringende ziekenhuisopname, geldt er vermoeden van arbeidsongeschiktheid. Voor deze periode zal de betrokkene automatisch erkend worden. Indien de patiënt na het ontslag uit het ziekenhuis nog steeds arbeidsongeschikt is en niet naar België kan terugkeren, moet hij zo snel mogelijk een medisch attest van de behandelende arts overmaken aan het Belgische ziekenfonds. In dit attest moet de arbeidsongeschiktheid op duidelijke wijze omschreven worden. Op basis van dit document zal de adviserendgeneesheer van het ziekenfonds de arbeidsongeschiktheid evalueren volgens de Belgische wetgeving.

Nee, wie niet gedetacheerd is, of niet op zakenreis is, maar een arbeidscontract tekent in een land waarmee België geen verdrag heeft ondertekend of op wiens situatie geen verdrag van toepassing is, geniet niet langer de dekking van de Belgische ziekteverzekering, d.w.z. geen recht op terugbetaling van medische zorgen en geen recht op uitbetaling van uitkeringen in geval van arbeidsongeschiktheid. Het gaat hierbij om personen die naar een ander land verhuizen en er een contract ondertekenen bij een werkgever in dat land waardoor zij sociale bijdragen en belastingen moeten betalen in het nieuwe werkland. In dit geval, moet men ter plaatse uitzoeken wat de beste vorm van verzekering is. Niet overal bestaan er ziekenfondsen. Vaak zal men op zoek moeten naar een goede privé-verzekering. Om de rechten binnen de Belgische sociale zekerheid te behouden voor een eventuele terugkeer naar België, kan het interessant zijn om zich te verzekeren bij de Dienst Overzeese Sociale Zekerheid (DOSZ). Meer informatie hierover vanaf punt 158.

157.Is de Belgische wetgeving van toepassing voor personen die in België komen werken maar die NIET gedetacheerd worden of die NIET op zakenreis zijn? Wie niet naar België gedetacheerd wordt, maar in België komt werken en een contract ondertekent bij een onderneming gevestigd in België, zal in België sociale bijdragen betalen. De werknemer zal zich moeten aansluiten bij een Belgisch ziekenfonds. Vanaf de dag dat de betrokkene in België begint te werken, heeft deze recht op terugbetaling van medische kosten. Voor wat betreft de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen, is er een wachttijd van 6 maanden, d.w.z. dat de werknemer pas in aanmerking kan komen voor uitkeringen vanaf de 7e maand na de aansluiting bij het ziekenfonds. Deze persoon is Belgische verzekerde met alle bijhorende rechten en plichten.

Zonder verdrag

154.Wat doet men met de facturen voor de medische kosten in het buitenland?

voor de Belgische verzekerden die in een land gaan werken waar geen verdrag van toepassing is en die NIET gedetacheerd worden of die NIET op zakenreis gaan?

48

E. De dienst overzeese sociale zekerheid (DOSZ) 158.Wat is de DOSZ? De DOSZ (www.dosz-ossom.fgov.be) is een federale overheidsinstelling die een stelsel van overzeese sociale zekerheid beheert. Iedereen die buiten de EER of Zwitserland werkt, kan zich bij de DOSZ aansluiten voor: • Het ouderdomspensioen • Het overlevingspensioen

uitbouwen (vb. pensioenen), kan dit door zich aan te sluiten bij de DOSZ. Het grote voordeel van een verzekering bij de DOSZ is dat de pensioenrechten in België niet worden onderbroken bij tewerkstelling in het buitenland. De pensioenopbouw wordt gewoon voortgezet en de band met het thuisland wordt niet verbroken. Daarnaast verloopt de reïntegratie in het sociale zekerheidssysteem vrijwel rimpelloos bij de terugkeer naar België. En er zijn geen addertjes onder het gras zoals bijvoorbeeld een wachtperiode bij een heraansluiting bij het Belgische ziekenfonds.

• De ziekte- en invaliditeitsverzekering (inclusief 161.Wat biedt de DOSZ aan? zwangerschappen); De DOSZ biedt 2 types diensten aan: de Algemene • De verzekering voor geneeskundige verzorging Regeling enerzijds en aanvullende verzekeringscontracten anderzijds. • De verzekering voor arbeidsongevallen • De verzekering voor ongevallen in het privé-leven

159.Is men verplicht zich aan te sluiten bij het DOSZ wanneer men buiten de EER of Zwitserland werkt? Nee, je bent niet verplicht je aan te sluiten, het is een facultatief stelsel van sociale zekerheid.

> De Algemene Regeling houdt o.a. volgende elementen in: • Het ouderdomspensioen; • Het overlevingspensioen; • De ziekte-en invaliditeitsverzekering. > De aanvullende verzekeringscontracten zijn o.a.:

160.Wat is het voordeel om aangesloten te zijn bij het DOSZ?

• Aanvullende verzekering “geneeskundige verzorging”;

Wie in het buitenland gaat werken, kan niet altijd • Aanvullende verzekering “arbeidsongevallen”; blijven genieten van de dekking van de Belgische • Aanvullende verzekering “ongevallen in het privésociale zekerheid (bijvoorbeeld: de gedetacheerden leven”. na de maximumperiode van detachering of de personen die een contract tekenen in het land 162.Wie kan zich aansluiten? waarmee België geen verdrag heeft). > Algemene regeling: Via het DOSZ kan men een gelijkaardige dekking • Iedereen die buiten de EER of Zwitserland werkt, bekomen tijdens het verblijf in het buitenland. Naast wat de beroepsactiviteit ook is (loontrekkende, de terugbetaling van medische kosten tegen de zelfstandige, ambtenaar, …) RIZIV-tarieven, voorziet de DOSZ ook een uitkering bij langdurige ziekte, periodes van invaliditeit of • Wie de nationaliteit heeft van een lidstaat van de zwangerschap (max. 15 weken). Maar de verzekering EER of van Zwitserland, moet het hele pakket van van de DOSZ heeft ook beperkingen. Binnen de de Algemene Regeling nemen. Anders kan men aanvullende verzekering voor geneeskundige zich beperken tot de pensioenregeling. verzorging betaalt de dienst slechts 75 % terug van • De werkgever kan ook voor de aansluiting van de de medische kosten. Dat wil zeggen dat de eigen werknemer zorgen. bijdrage voor de patiënt nog altijd 25 % bedraagt. In sommige landen waar de medische kosten heel hoog kunnen oplopen, zoals in de VS, vertegenwoordigt een persoonlijk aandeel van 25% nog steeds een belangrijk bedrag. De DOSZ is meer dan een verzekering tijdens een verblijf in het buitenland. Wie zijn rechten binnen de Belgische sociale zekerheid wil verder zetten en

> Aanvullende verzekeringscontracten: • Om een dergelijk contract te kunnen nemen, moet men aangesloten zijn bij de Algemene Regeling. • Men is niet verplicht het gehele pakket van aanvullende verzekeringscontracten te nemen.

49

163.Wat zijn de tarieven? > Aanvullende verzekeringscontracten: Per type contract bestaan er verschillende formules en prijzen. Ter illustratie: voor de Aanvullende Verzekering “geneeskundige verzorging” als individueel contract betaalt men na de prijsindex van 1 oktober 2006 € 120,39 per maand.

Zonder verdrag

> Algemene regeling: men betaalt een maandelijkse bijdrage naar keuze, gelegen tussen een bij wet vastgelegd minimum- en maximumbedrag. Na de prijsindex van 1 oktober 2006 bedraagt het minimumbedrag € 213,04 en het maximumbedrag € 852,28.

50

Lijst van gebruikte afkortingen DOSZ:

Dienst voor de Overzeese Sociale Zekerheid

EU:

Europese Unie (lijst van lidstaten in punt 1)

EER:

Europese Economische Ruimte (lijst van lidstaten in punt 2)

EZVK:

Europese ziekteverzekeringskaart

RIZIV:

Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering

RSZ:

Rijksdienst voor sociale zekerheid

RSVZ:

Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen

ZIV:

Ziekte- en invaliditeitsverzekering

Lijst van de besproken formulieren en documenten inzake ZIV EUROPESE VERORDENINGEN BL1:

formulier dat wordt afgeleverd aan een grensarbeider die in België of Luxemburg werkt, en in Luxemburg of België woont. Dit document zorgt ervoor dat de medische kosten worden terugbetaald of ten laste genomen in het woonland.

E101:

bewijs van detachering naar een lidstaat van de EER of Zwitserland

E102:

bewijs van verlenging van detachering naar een lidstaat van de EER of Zwitserland.

E104:

bewijs dat men in een ander EER-land of in Zwitserland verzekerd is geweest, voordat men in het andere land is beginnen werken. Dankzij dit formulier kan vermeden worden dat men een wachttijd moet doorlopen vooraleer medische kosten terugbetaald en uitkeringen betaald kunnen worden.

E106:

formulier dat wordt afgeleverd aan een gedetacheerde of grensarbeider binnen de EER of in Zwitserland. De voornaamste kenmerken zijn: • Wanneer het een gedetacheerde betreft, moet een kopie van het formulier E101 of E102 bij de aanvraag aan het ziekenfonds overhandigd worden; • Het formulier geeft de verzekerde dezelfde rechten als de inwoners van het werkland, zonder enige beperking; • De personen ten laste van de gedetacheerde of grensarbeider worden op het E106-formulier van de gedetacheerde/grensarbeider hernomen; • Het formulier E106 heeft geen einddatum;

51

• Voor de formulieren E106 afgeleverd door de Belgische ziekenfondsen geldt volgende bijzondere regel: Wie onder het statuut van zelfstandige werkt, zal de formulieren E106 pas ontvangen na de betaling van de EEG-bijdrage. In België wordt er in de regeling van zelfstandigen een onderscheid gemaakt tussen grote en kleine risico’s. Daar men dit onderscheid in het buitenland niet kent, en dus zowel de grote als de kleine risico’s aan de betrokkene terugbetaald zullen worden, wordt dit gecompenseerd met een bijkomende bijdrage, de EEGbijdrage. Dit is een maandelijkse bijdrage die betaald moet worden aan het Belgische ziekenfonds vóór het begin van de maand waarop de bijdrage betrekking heeft. Wie sinds 1 juli 2006 de voorwaarden vervult om als starter beschouwd te worden, moet deze EEGbijdrage niet betalen. E112:

formulier dat door het ziekenfonds wordt afgeleverd wanneer de toestemming wordt verleend om een niet-dringende behandeling te ondergaan in een ander EER-lidstaat of Zwitserland

E115:

formulier waarmee uitkeringen wegens arbeidsongeschiktheid worden aangevraagd bij het bevoegde ziekenfonds in een andere lidstaat van de EER of in Zwitserland

E116:

beperkt medisch verslag opgesteld door een controlearts in een andere lidstaat van de EER of in Zwitserland, op basis waarvan de adviserend-geneesheer van het bevoegde ziekenfonds al dan niet de toestand van arbeidsongeschiktheid kan erkennen

EZVK: Europese ziekteverzekeringskaart: document dat wordt afgeleverd aan iedere persoon die tijdelijk in een andere lidstaat van de EER of in Zwitserland gaat verblijven. De voornaamste kenmerken zijn: • De EZVK wordt gratis afgeleverd door het ziekenfonds. • De EZVK is geen document dat enkel voor detacheringen wordt afgeleverd. De kaart kan ook voor vakanties of andere korte verblijven in alle landen van de EER en Zwitserland gebruikt worden. • De EZVK opent enkel een recht op terugbetaling of tenlasteneming van “noodzakelijke medische verzorging” tijdens de periode van detachering; • De EZVK is een individueel document. Indien gezinsleden meereizen moeten zij over een eigen EZVK beschikken. • De EZVK heeft een einddatum . Indien de detachering langer duurt dan de geldigheidsperiode op de kaart, volstaat het bij het aflopen van de geldigheidsduur een nieuwe EZVK aan te vragen bij het ziekenfonds.

52

Lijst van de besproken formulieren en documenten inzake ZIV BILATERALE VERDRAGEN BT1:

bewijs van detachering naar België of Turkije - Belgisch - Turks verdrag

BT2:

bewijs van verlenging van detachering naar België of Turkije - Belgisch - Turks verdrag

BT8:

formulier dat wordt afgeleverd aan loontrekkenden die tijdelijk in België of Turkije verblijven. Dit document zorgt ervoor dat de kosten van dringende medische verzorging worden terugbetaald of ten laste genomen in het land van verblijf - Belgisch - Turks verdrag

CE1:

bewijs van detachering naar Turkije vanuit België of naar België vanuit Turkije voor personen die de Italiaanse, Luxemburgse, Nederlandse, Oostenrijkse, Portugese of Spaanse nationaliteit hebben - Europese verdrag inzake sociale zekerheid

CE2:

bewijs van verlenging van detachering naar Turkije vanuit België of naar België vanuit Turkije voor personen die de Italiaanse, Luxemburgse, Nederlandse, Oostenrijkse, Portugese of Spaanse nationaliteit hebben - Europese verdrag inzake sociale zekerheid

BM1:

bewijs van detachering naar België of Marokko - Belgisch - Marokkaans verdrag

BM2:

bewijs van verlenging van detachering naar België of Marokko - Belgisch-Marokkaans verdrag

BTUN1:

bewijs van detachering naar België of Tunesië - Belgisch-Tunesisch verdrag

BTUN2:

bewijs van verlening van detachering naar België of Tunesië - Belgisch-Tunesisch verdrag

BTUN11:

formulier dat wordt afgeleverd aan loontrekkenden die tijdelijk in België of Tunesië verblijven. Dit document zorgt ervoor dat de kosten van medische verzorging worden terugbetaald of ten laste genomen in het land van verblijf - Belgisch - Tunesisch verdrag

BALG1:

bewijs van detachering naar België of Algerije - Belgisch - Algerijns verdrag

BALG2:

bewijs van verlening van detachering naar België of Algerije - Belgisch - Algerijns verdrag

BALG8:

formulier dat wordt afgeleverd aan loontrekkenden die tijdelijk in België of Algerije verblijven. Dit document zorgt ervoor dat de kosten van medische verzorging worden terugbetaald of ten laste genomen in het land van verblijf - Belgisch - Algerijns verdrag

BY1:

bewijs van detachering naar België of Macedonië, Bosnië-Herzegovina, Servië of Montenegro - Belgisch - Joegoslavisch verdrag

BY2:

bewijs van verlenging van detachering naar België of Macedonië, Bosnië-Herzegovina, Servië of Montenegro - Belgisch - Joegoslavisch verdrag

53

BY11:

formulier dat wordt afgeleverd aan loontrekkenden die tijdelijk in België of Macedonië, Bosnië - Herzegovina, Servië of Montenegro verblijven. Dit document zorgt ervoor dat de kosten van medische verzorging worden terugbetaald of ten laste genomen in het land van verblijf - Belgisch - Joegoslavisch verdrag

BE-HR101:

bewijs van detachering naar België of Kroatië - Belgisch - Kroatisch verdrag

BE-HR106:

formulier dat wordt afgeleverd aan een gedetacheerde die zijn officiële woonplaats naar het werkland overbrengt. Dit document zorgt ervoor dat de medische kosten worden terugbetaald of ten laste genomen in het werkland - Belgisch - Kroatisch verdrag

BE-HR128:

formulier dat wordt afgeleverd aan een gedetacheerde loontrekkende die zijn officiële woonplaats in het uitzendland behoudt. Dit document zorgt ervoor dat de kosten van noodzakelijke medischeverzorging worden terugbetaald of ten laste genomen in het werkland - Belgisch - Kroatisch verdrag

BE-HR111bis: formulier dat wordt afgeleverd aan een gedetacheerde zelfstandige die zijn officiële woonplaats in het uitzendland behoudt. Dit document zorgt ervoor dat de kosten van noodzakelijke medische verzorging worden terugbetaald of ten laste genomen in het werkland - Belgisch - Kroatisch verdrag BUSA:

bewijs van detachering naar België of de Verenigde Staten - Belgisch - Amerikaans verdrag

BCAN1:

bewijs van detachering naar België of Canada - Belgisch - Canadees verdrag

BIS1:

bewijs van detachering naar België of Israël - Belgisch - Israëlisch verdrag

BIS2:

bewijs van verlening van detachering naar België of Israël - Belgisch - Israëlisch verdrag

BAUS:

bewijs van detachering naar België of Australië - Belgisch - Australisch verdrag

BCH1:

bewijs van detachering naar België of Zwitserland - Belgisch - Zwitsers verdrag

BCH2:

bewijs van verlenging van detachering naar België of Zwitserland - Belgisch - Zwitsers verdrag

54

Lijst van interessante adressen en websites: Bureau voor Belgische Zaken (BBZ) contactbureau voor grensarbeiders in de Belgisch-Nederlandse grensstreek Rat Verleghstraat 2, Postbus 90151, 4800 RC Breda tel: + 31 (0)76/548.50.00 fax: + 31 (0)76/548.50.09 www.bbz.nl Dienst voor de overzeese sociale zekerheid (DOSZ) Louizalaan 194 1050 Brussel tel: 02/642.05.91 fax: 02/642.05.59 www.dosz-ossom.fgov.be Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV) Tervurenlaan 211 1150 Brussel tel: 02/739.71.11 fax: 02/739.72.91 www.riziv.fgov.be Rijksdienst voor sociale zekerheid (RSZ) Victor Hortaplein 1 1060 Brussel tel: 02/509.31.11 fax: 02/509.30.19 www.onssrszlss.fgov.be www.socialezekerheid.be (voor detacheringsaanvragen) Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen (RSVZ) Jan Jacobsplein 6 1000 Brussel tel: 02/546.42.11 fax: 02/511.21.53 www.rsvz-inasti.fgov.be

12

Werken in het buitenland Een praktische handleiding voor Belgische verzekerden die in het buitenland gaan werken & voor buitenlandse verzekerden die in België komen werken

Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen Sint-Huibrechtsstraat 19 • 1150 Brussel Tel +32 (0)2 778 92 11 • Fax +32 (0)2 778 94 00 www.mloz.be • [email protected]

Verantwoordelijke uitgever: Pascal Mertens Landsbond van de Onafhankelijke Ziekenfondsen - Sint-Huibrechtsstraat 19 - 1150 Brussel - 2006/12

12

Werken in het buitenland

Recommend Documents