Duurzaamheid bij WK - stand van zaken Kader: Beleidsnota duurzame ontwikkeling / handboek duurzaamheid - procesaanpak duurzaam gww (methode WK)
- actieplan - Bijlagen; inspiratietabellen maatregelen
SAMEN KUNNEN WE HET MAKEN!
Duurzaamheid in projecten WK
Marktconsultatie duurzaamheid 30 oktober 2013 Door Henri Bijkerk Eenheid Wegen en Kanalen van provincie Overijssel
De 10 minuten spreektijd van Henri Deel 1 – kader; theorie en achtergronden ▫ Beleid t.a.v. duurzaamheid bij eenheid WK ▫ Aanpak duurzaam GWW in NL
Deel 2 – WK aan de slag met duurzaamheid ▫ In projecten ▫ Haalbaarheidsonderzoeken (innovatieve) maatregelen
Deel 3 – Actueel Deel 4 - Vragen
Deel 1 – kader; theorie en achtergronden
Duurzaamheid, meer dan een begrip? CO2 uitstoot
Roetfilters
Minder energie verbruik
Behoud plant- en diersoorten Duurzaamheid Hergebruik materialen Inzet werklozen Zonnecellen Minder geluidshinder
Inzet bio-brandstoffen
Duurzaamheid, meer dan een begrip? People
Planet
Sociale aspecten
Milieu aspecten
Veilige wegen
Energieverbruik
Gezonde omgeving
Uitstoot
Social Return
Materiaalgebruik
Voorbeeldfunctie
Levensduur
Energiebesparing Bereikbaar Overijssel Regionale economie
Profit Economische aspecten
Duurzaamheid als pijler bij provincie?
Duurzaamheid als pijler bij provincie? Welzijn
Welvaart
Natuurlijk hulpbronnen
Woonomgeving
Economie en vestigingsklimaat
Natuur
(Binnen-)steden en landschap
Bereikbaarheid
Watersysteem en klimaat
Veiligheid en gezondheid
Energie
Ondergrond
Duurzaamheid als handvat voor verbetering? Duurzaam inkopen; 100% in 2010 IPO Duurzaam wegbeheer, openbare verlichting, donkertebescherming Prijsvraag Duurzaamheid (intern) Workshop duurzame ontwikkeling 15 november 2010 Beleidsnota Duurzame Ontwikkeling + Actieplan 2012-2015 Programma Gezond en Veilig Leefmilieu 2011-2015; uitvoeringsprogramma’s voor reductie licht,geluid Duurzaamheidstoetsen in projecten (N34, N348, N377 etc.) 1e Prijs “Mooi Nederland”; energie uit trillingen verkeer Beleid “Geen verlichting tenzij….” Duurzame toepassingen in de praktijk van aanleg, b&o! Marktconsultaties
Duurzaamheid als handvat voor verbetering?
Zijn we als provincie Overijssel dan al helemaal goed bezig? We doen veel aan duurzame initiatieven en ontwikkelingen
Veel duurzame ideeën/toepassingen, maar bijdrage aan balans tussen people, planet en profit en is niet altijd goed. ▫
We maken de keuzes niet altijd vanuit het juiste afwegingskader
Dus kies bewust en maak gefundeerde keuzes!
Bij project meerdere keuzemomenten m.b.t. duurzaamheid, maar keuze wordt nog te vaak uitgesteld. ▫
Denk in vroeg stadium na over duurzaamheid en bepaal snel duurzaamheidsrichting!
Hoe verken ik de ambities van mijn project? Omgevingsvisie Duurzaamheid Ruimtelijke kwaliteit
Doelstelling
Projectfasen
initiatieven
probleemanalyse
Prioriteren beleidsambities prioritering thema’s
Opstellen doelstellingen
Beoordelen doelstellingen
Initiatieffase
Verkenningsfase
Definitiefase
programma van eisen geven onderzoeksrichting resultaat MER
Planfase (evt. inclusief MER)
verbeter voorstellen
Ontwerpfase Beoordelen duurzaamheid ontwerp/uitvoering
beoordeling oplossing verbeter voorstellen
Voorbereidingsfase
Actie
Projectcyclus
Ambitie
Visie
Uitwerkingsniveau duurzaamheid
Duurzaamheidsplan uitvoering/onderhoud
monitoren
Realisatiefase
monitoren
Beheerfase
Programma DuurzaamGWW Landelijk doorontwikkeling duurzaam GWW ▫ ▫ ▫ ▫ ▫
Laten meewegen van duurzaamheidsaspecten In alle projectfasen (initiatief t/m sloop) Optimale balans tussen People, Planet, Profit Formuleren, vastleggen en uitvoeren van ambities Per projectfase stappenplan om GWW projecten te verduurzamen en geschikt voor alle contractvormen ▫ Inzet van hulpmiddelen (instrumenten) om duurzaamheid op waarde te beoordelen
DE AANPAK http://aanpakduurzaamgww.nl/mainpage.aspx
De duurzaamheidsinstrumenten Omgevingswijzer ▫ Initiatief / verkenningsfase ▫ Is een methodiek om gebiedsagenda’s en verkenningen te analyseren op duurzaamheid ▫ https://omgevingswijzer.org/wijzer/
Ambitieweb ▫ Definitie / concept / planfase ▫ Hulpmiddel voor het vastleggen en vast blijven houden van de duurzaamheidsambities
De duurzaamheidsinstrumenten Dubocalc ▫ Ontwerp- en voorbereidingsfase ▫ Rekenprogramma dat werken in de GWW-sector beoordeelt op duurzaam materiaal- en energieverbruik
CO2-prestatieladder ▫ Voorbereiding/realisatie (aanbesteding) ▫ Instrument om bedrijven die deelnemen aan aanbestedingen te stimuleren tot CO2-bewust handelen
Het duurzaamheidsproces vastleggen Vastleggen duurzaamheidskeuzes m.b.v. overdrachtsdocument (format aanpak duurzaamGWW) ▫ Als afsluiting van planfase ▫ Verantwoording in de opvolgende projectfasen ▫ Verificatie tijdens beheer- en onderhoudsfase
Aansluiten bij bestaande rapportages eventueel conform aanpak Systems Engineering Duurzaamheidskeuzes o.b.v. ambities en doelstellingen gedurende hele proces/project inzichtelijk maken en vasthouden
Deel 2 – aan de slag met duurzaamheid
Samenwerking met projectleiders
Voorbeeld uitwerking duurzaamheid N348
d tu ss
ru im te
ge bi e
Le ge
pe n
f ie
en
lv an
s
Ac ht er ve aa ld n slu se vr i je w iti eg n ru g en en im te g La eb W N3 ng eg r ui 48 sw pr ke eg b of Vi La n ep ie ad vo nd e l uc rk or aa sc en tD n ha w ad 1 (t p ev zij .p i 's m e . n de ar v Vr t . er ke ve tu ijk w re n r om e br ne n g ed m en i. p l) Ro et en de .v to . b i .p gr tu om nd .v on nn e en .a d ui el rij th an ge e n br ar 2 ha ui tv zi ke jd ak an en Ro n s w n o to aa p eg nd r s i l t j eg e ri c w m ge eg ht et in n al g in ( s na ha g tu ro al ur m nd og li j w k al el Kl af ijk ei r e h ne m ei m d lo en vr ka ac ) le h aa tv Fi S er m np et al ke se as le er rs si n rw in M g e en in t g u im pr nn o. of al b. el Fi e ie v m et l w a i sr eg nd a n ou in w e r ri c te ez d s ht ig ie ge e p in la g bu nd (n nd i s e el ch tp Zi d ap er ch ni Ge eu to s lo é w p of C e do w RO N3 aa rp W 48 rd Ta ) e i n g lu pa in 70 d s d se 1 k u m op st re /h rie n 1 O to op pg m e e pa ep tm be H ss om el pa aa li n en pt al tre ge de e g n he e l t o le un m ca n el ne ti e vo w ls s at o r ni er s et ta m bi ov et li t er rie ei al t tf ev i lt en er en st ei en l in f il tre re n
Pr o
O
Bijdrage maatregelen bij doelstellingen 200%
150%
100%
50%
0%
-50%
Inzicht in economische effecten nu en toekomst
Bekijk financiële consequenties over hele levensduur ▫
Inventariseer alle directe en indirecte kosten ▫
TCO-berekening (Total Cost of Ownership)
Euro’s
LCC-berekening (LifeCycleCost)
duurzaam ontwerp standaard ontwerp Tijd
Kortom……..
Want……..
Deel 3 – Actueel Nu gaan we echt aan de slag ▫ GreenDeal 10 juni 2013 ▫ Aanpak DuurzaamGWW in projecten ▫ Actieplan uit nota uitwerken
▫ Ervaringen delen intern en extern
Greendeal duurzaam GWW ▫ Welke (5) projecten gaan we ons aan verbinden? Iedere fase tenminste 1 project ! ▪ Initiatief / verkenningsfase: A1 ▪ Definitiefase / planfase: N348 , N307 ▪ Ontwerpfase: N377 ▪ Voorbereidingsfase: N377, vervanging kunstwerken , N331, N34 ▪ Realisatiefase: Faunapassage N333
Uitwerken actieplan in 2013 beleidsnota drzmhd 1. Kosten effectieve maatregelen (KEM) / sobere weginrichting; 2. Basiskwaliteit verhardingen 3. Landschappelijke inpassing 4. Samenwerking Gelderland: lopende contacten 5. Duurzaam aanbesteden (EMVI etc) 6. OVL (Geen verlichting tenzij…….) 7. Inspiratiemaatregelenlijst uit de beleidsnota toepassen en actualiseren ; 8. Quick scan trajectbenadering versus cyclische benadering (SQ4); 9. Energielandschappen /Ontwikkeling biopolymeren (i.s.m. Windesheim); 10. Type II markering (spetterspray); Legenda: 11. Botsvriendelijke lichtmasten toepassen; Zwart – beleid (doen we) 12. Ontwikkelen nieuwe semibermverharding ; Groen – onderzoek loopt extern 13. Biotumen ; Blauw – onderzoek loopt intern 14. Kunststof weg (Ten Cate); Oranje – nog opstarten 15. Nieuwe markering (zelfde levensduur als deklaag); Vet: WK onderzoekt/voert uit 16. Solaroad (N-H); Niet vet: WK volgt ontwikkeling 17. Klimaatadaptatie (onderzoek RWS); 18. Wegdekverwarming: verkennend onderzoek ; 19. Duurzamer verwerken bermmaaisel; 20. Doorstroming kruispunten verbeteren; 21. Toepassen duurzaamheidstoetsingsinstrumenten; 22. Kansenkaart hergebruik uitkomend materiaal ; 23. Haalbaarheidsonderzoek prefab rotonde en middengeleiders 24. Toepassen meer robuuste geleidebanden (veel onderhoud).
Deel 4 - Duurzaamheid; we hebben het zelf in de hand ▫ Vragen?
