Handboek coaching@home
Coaching@home is een nieuwe vorm van ambulante woonbegeleiding voor jongeren van 17 tot 23 jaar, die een opleiding volgen of een baan hebben, maar risico lopen op voortijdig schoolverlaten, werkloosheid en/of maatschappelijke uitval. Zij krijgen een traject op maat, bestaande uit professionele begeleiding, coaching door een vrijwilliger uit het bedrijfsleven en ondersteuning via social media. Coaching@home sluit op deze manier nauw aan bij de belevingswereld van de jongere.
Voorwoord
Met veel jongeren gaat het goed. Zij staan op eigen benen en bouwen zelfstandig een bestaan op in onze samenleving. Helaas zijn er ook jongeren voor wie dat niet geldt. Sommige van deze jongeren dreigen in een neerwaartse spiraal terecht te komen door een combinatie van problemen. Denk aan jongeren die niet meer thuis wonen en niet (meer) in aanmerking komen voor een vorm van gespecialiseerde hulpverlening. Maar in hun eentje redden ze het ook niet. SOVEE heeft in de afgelopen jaren veel ervaring opgedaan met het begeleiden van jongeren. De ervaringen hiermee zijn uitgewerkt in de methodiekbeschrijving coaching@home, een preventieve vorm van begeleiding die jongeren in staat stelt een toekomst op te bouwen. Wij geloven dat dergelijke experimenten met een preventieve vorm van begeleiding van jongeren bijdragen aan het voorkomen van voor iedereen zwaardere (en duurdere) vormen van zorg. Coaching@home sluit naadloos aan bij onze gemeentelijke uitgangspunten. De decentralisatie van de jeugdzorg vraagt om nieuwe methodieken, die aansluiten bij de leefomgeving van jongeren. Methodieken die zich bewezen hebben, en die jongeren in hun kracht zetten met behulp van de eigen sociale omgeving. Vernieuwen en verbeteren van zorg vraagt om veel innovatie. Het zorgvuldig uitrollen van nieuwe technieken die de cliënt centraal stellen. SOVEE doet er goed aan om haar bevindingen ruimhartig te delen, zodat jongeren tot ver buiten de Amersfoortse grenzen hier profijt van kunnen hebben.
Bert Lubbinge Wethouder Zorg Gemeente Amersfoort
Handboek coaching@home 2014
2
Inhoudsopgave Inleiding Aanleiding voor deze methodiekontwikkeling
Coaching@home voorbereiden Vraag Doelstelling Doelgroep Uitvoering Rollen en rolverdeling Voorwaarden
Coaching@home uitvoeren Aanmelding Telefonische screening Intake Startfase Begeleidingsfase Afronding
Visie op woonbegeleiding coaching@home
Werken met competenties en eigen kracht Basishouding professioneel begeleider Systeem betrekken Oplossingsgericht werken
Risico’s en uitdagingen Huisvesting Werving en coaching Goede matching
4 4 5 5 5 6 6 6 8 9 9 9 9 9 10 12 13 13 13 13 14 15 15 15 15
Bijlagen Bijlage 1 Tips en goede raad voor het werven van coaches Bijlage 2 Voortgangsformulier Bijlage 3 Richtlijnen voor het gebruik van social media voor begeleiders en coaches Bijlage 4 Formulier telefonische screening Bijlage 5 Intakeformulier Bijlage 6 Checklist coaching@home Bijlage 7 Formulier eindevaluatie
Handboek coaching@home 2014
16 18 19 22 23 25 26
3
Inleiding Coaching@home is een vernieuwende vorm van begeleiding aan jongeren in de leeftijdsgroep 17-23 jaar, die om allerlei redenen een steuntje in de rug nodig hebben om hun leven op orde te krijgen of te houden. Door het bieden van integrale begeleiding in de eigen woonomgeving, met inzet van eigentijdse communicatiemiddelen en vrijwillige coaches, ontstaat bij jongeren de ruimte om gemotiveerd een studie te volgen of te (gaan) werken. Coaching@home is een praktische en preventieve methode gevat in een optimale mix van professionele begeleiding, communicatie via social media en coaching door vrijwilligers.
Jongere ‘De discipline opbrengen op het gebied van school, financiën en regelzaken is nog niet honderd procent verbeterd, maar ik ben een stuk zelfstandiger geworden.’
Dit handboek is geschreven voor professionele begeleiders die werken met: • jongeren die door het ontbreken van een stabiele woonsituatie in de problemen komen en voortijdig het onderwijs dreigen te verlaten; • jongeren die hebben gewoond in de jeugdzorg, de psychiatrie of de maatschappelijke opvang en voor wie de stap naar volledig zelfstandig wonen nog een brug te ver is. De methode coaching@home is direct in te zetten voor de integrale begeleiding van jongeren op verschillende leefgebieden zoals wonen, opleiding, werk, welbevinden, leefstijl en sociale vaardigheden. Coaching@home is ook geschikt om te gebruiken voor bijvoorbeeld een woonbegeleidingsproject. Dit handboek bevat globale richtlijnen voor het handelen. Op deze manier doen we recht aan de professionele ruimte van de begeleiders.
Aanleiding voor deze methodiekontwikkeling SOVEE werd in Amersfoort en omgeving geconfronteerd met jongeren die tussen wal en het schip dreigden te raken. Ze zaten in een neerwaartse spiraal door een combinatie van problemen zoals voortijdig schoolverlaten, veel blowen en het veroorzaken van overlast. Ze kwamen niet in aanmerking voor gespecialiseerde hulpverlening en redden het alleen ook nog niet. Deze jongeren waren de inspiratiebron voor het ontwikkelen van een kostenbesparende en preventieve methodiek: coaching@home. Dankzij een bijdrage van het Skanfonds was het mogelijk om vanuit de praktijk deze methodiek vorm te geven en nu beschikbaar te stellen aan professionals.
Handboek coaching@home 2014
4
Coaching@home voorbereiden De kracht van coaching@home zit in de aansluiting die de oplossingsgerichte methode heeft bij de leefwereld van de jongeren, met voor hen vertrouwde communicatiemiddelen. De methode maakt het mogelijk dat zij verantwoord zelfstandig kunnen wonen en eerder uit kunnen stromen uit (dure) bestaande voorzieningen. Coaching@home is een relatief goedkope interventie, omdat de kern van de begeleiding wordt verzorgd door vrijwillige coaches. Professionele begeleiders starten het traject op en ondersteunen in de begeleidingsfase waar dat nodig is. Door het gebruik van online communicatiekanalen is de tijdsinvestering voor zowel vrijwillige coach als professionele begeleider minder intensief.
Jongere ‘Ik ben pas verhuisd naar een betere plek. Er zijn nog steeds dingen waar ik tegenaan loop, maar het gaat nu veel beter. De rotzooi in mijn kamer is een tiende van wat het was. Ik heb beter zicht op mijn administratie. Ik had ook hulp nodig om gezonder te leven. Ik wist al veel dingen door eerdere hulpverlening, maar de persoonlijke coaching en het doorpakken was wat ik nodig had. Ik had iemand nodig die langer met mij mee liep. Ambulante begeleiding blijkt genoeg te zijn nu ik eenmaal een fijne woonplek heb gevonden. Nu merk ik dat het binnenkort ook wel afgerond kan worden.’
Vraag Jongeren in de leeftijd van 17-23 jaar bewandelen de weg naar zelfstandigheid. Voor sommige jongeren is deze weg niet vanzelfsprekend. Dat kan komen door hun gezinssituatie, het maximale verblijf in een gespecialiseerde voorziening of door andere omstandigheden. Ze hebben behoefte aan lichte ondersteuning en woonbegeleiding. Begeleiding die voorkomt dat ze (verder) in de problemen raken op het gebied van onder andere wonen, opleiding, werk, welbevinden, leefstijl en sociale vaardigheden. Coaching@home voorziet wel in deze behoefte en helpt jongeren om binnen afzienbare tijd op eigen benen te kunnen staan, werk en/of opleiding vol te houden en maatschappelijke uitval te voorkomen.
Doelstelling Het belangrijkste doel van coaching@home is het creëren van een stabiele woonsituatie voor de jongere waarin hij of zij in staat is zelfstandig te wonen zonder professionele begeleiding. Dit is een belangrijke voorwaarde voor het goed kunnen functioneren op school en/of werk. Overige doelstellingen Coaching@home duurt maximaal 12 maanden. Na die 12 maanden: • is de jongere voldoende weerbaar, zodat hij of zij zich staande kan houden in de maatschappij; • volgt de jongere een opleiding of heeft een baan voor minimaal 24 uur per week; • heeft de jongere zich aantoonbaar ontwikkeld op de leefgebieden opleiding/ werk; financiën, administratie en regelzaken; sociaal-emotioneel welbevinden, netwerk, gezondheid en vrijetijdsbesteding.
Handboek coaching@home 2014
5
Doelgroep De doelgroep voor coaching@home bestaat uit jongens en meiden: • 17-23 jaar oud, normale intelligentie (IQ>85); • zonder stabiele woonsituatie; • voor wie de stap naar zelfstandig wonen te groot is; • met (dreigende) problemen op school, werk en sociale omgeving. De jongeren die tot de doelgroep behoren, hebben vaak een problematische gezinsachtergrond of cultureel gerelateerde problemen. Ze zijn vatbaar voor risicovol gedrag zoals alcohol- en drugsgebruik, lichte criminaliteit of het omgaan met verkeerde vrienden. Jongere ‘Ik stond De kans op voortijdig schoolverlaten, werkloosheid en/of op straat en had geen maatschappelijke uitval is reëel aanwezig. keuze. Het kon twee kanten op gaan met mij, maar het heeft goed uitgepakt.’ De jongens en meiden moeten de stap naar zelfstandig wonen zetten, omdat zij niet thuis kunnen wonen of niet langer in een gespecialiseerde voorziening kunnen blijven. Contra-indicatie: Verslavings-, psychiatrische en/of ernstige gedragsproblematiek zijn contraindicaties voor coaching@home.
Uitvoering De methode in dit handboek is bedoeld voor professionals die werken met jongeren in de leeftijdsgroep 17-23 jaar. De kern van de methode is de driehoek professioneel begeleider – vrijwillige coach – online communicatie via social media. Naast de hbo-geschoolde professionals moeten er dus vrijwillige coaches beschikbaar zijn voor de uitvoering. Het is van cruciaal belang over een pool van vrijwillige coaches te beschikken. Vaak kan een vrijwilligerscentrale ondersteuning bieden bij het werven van coaches. Bijlage 1 Tips en goede raad voor het werven van coaches
Rollen en rolverdeling
Jongere ‘Ik was al enige Professioneel begeleider tijd op zoek naar woonruimte. Het De begeleider is hbo-geschoold in een lukte mij maar niet om een betaalbare kamer agogisch vak. Hij of zij kent de doelgroep en te vinden. Toen ik een kamer had gevonden, heeft er affiniteit mee. Oplossingsgericht was mijn abonnement op de kamersite verlopen. werken is de werkwijze die past bij Ik moest direct betalen omdat ik anders niet kon coaching@home en de begeleider reageren. Het was 1 januari. Na even twijfelen hanteert deze werkwijze. Hij of zij is thuis stuurde ik mijn begeleider een whatsapp. Hij in het gebruik van social media en heeft reageerde meteen en ik kon nog diezelfde een duidelijke online identiteit. De kennis avond reageren op de kamer … nu van online communicatiemogelijkheden is woon ik er .’ actueel en de begeleider weet hoe hierin aan te sluiten bij de leefwereld van jongeren. Hij of zij weet hierin grenzen te bewaken, is flexibel en sluit in bereikbaarheid aan op de leefwereld van de jongere. De begeleider initieert, coördineert en is eindverantwoordelijk voor het traject van coaching@home. Naast de jongere begeleidt de professional de vrijwillige coach. Hij of zij staat achter de coach, beschermt deze en voorkomt dat het
Handboek coaching@home 2014
6
contact tussen coach en jongere teveel wordt. Soms doen coaches namelijk meer dan van hen wordt verwacht – en lopen zichzelf daarin voorbij – en jongeren kunnen daar dankbaar gebruik van maken. De begeleider bewaakt het traject door regelmatig de voortgang te bespreken met coach en jongere. Het voortgangsformulier kan hierbij helpen. Bijlage 2 Voortgangsformulier De begeleider weet het overzicht op het traject met de jongere te behouden, coördineert het proces en doet wat nodig is in het belang van de jongere.
Begeleider ‘Het is fantastisch om jongeren te zien groeien in zo’n korte tijd. Het gevoel voor jongeren dat zij kunnen terugvallen op bijvoorbeeld mij als professional, geeft vaak net dat zetje om de stap te maken. Waar jongeren vaak opzien tegen het zelfstandig wonen, ontdekken zij al vrij snel dat zelfstandig wonen vrijheid en rust geeft.’
Vrijwillige coach De vrijwillige coach heeft affiniteit met jongeren, de levensfase waar zij in zitten en met social media. Hij of zij heeft werk- en/of levenservaring die aansluit bij de jongere en is bereid deze ervaring twee uur per week in te zetten voor de te coachen jongere. Hij of zij is thuis in het gebruik van social media en heeft een duidelijke online identiteit. De kennis van online communicatiemogelijkheden is actueel en de coach weet hoe hierin aan te sluiten bij de leefwereld van jongeren. Hij of zij weet hierin grenzen te bewaken, is flexibel en sluit in bereikbaarheid aan op de leefwereld van de jongere. De vrijwillige coach werkt samen met de professioneel begeleider en heeft na de opstartfase het meeste contact met de jongere. De coach is nadrukkelijk geen hulpverlener. Hij of zij staat naast de jongere, wat betekent dat ze niet alleen met problemen bezig zijn, maar ook praktische zaken samen oppakken. Van boodschappen doen en gezond koken tot elkaar gitaarles geven, van administratieve zaken regelen tot samen een biertje drinken op een terras.
Jongere ‘Ik wilde wel graag gezonder leren eten omdat ik moest afvallen, maar fastfood is veel goedkoper dus dat lukte niet. Toen heeft mijn coach een keer boodschappen gedaan en mij gevraagd hoeveel ik dacht dat dat gekost had. Mijn schatting was twee keer zo hoog als wat het gekost had. Dat had ik echt nooit gedacht. We hebben samen gezond gekookt en gegeten en nu ga ik zelf proberen gezonde boodschappen te doen.’
De vrijwillige coach is actief betrokken bij coaching@home en heeft onderling contact met andere coaches door ervaringen te delen, tips uit te wisselen en van elkaar te leren tijdens intervisiebijeenkomsten en trainingen.
Coach ‘Het is heel belangrijk om onderling contact te hebben met andere coaches. Je leert van elkaar en kan er veel aan hebben te weten wat de gespreksonderwerpen bij anderen zijn. Ook praktische informatie en tips uitwisselen tijdens intervisie is handig.’
Social media Jongeren groeien op in het digitale tijdperk. Ze leven in een wereld met internet en communicatie mogelijkheden via elk denkbaar digitaal apparaat. Een wereld zonder online communicatie bestaat voor hen niet. En ook de toekomstige samenleving en arbeidsmarkt zal meer en meer ingesteld zijn op online communicatie en vaardigheden. Door bij coaching@home gebruik te maken van online communicatie mogelijkheden sluit de methode aan bij de leefwereld en communicatie kanalen van jongeren. Daarnaast helpt succesvolle online communicatie bij Handboek coaching@home 2014
7
het ontwikkelen van vaardigheden en competenties die jongeren nodig hebben om in een kennissamenleving te kunnen functioneren. Online communicatie via social media is een middel om flexibel contact te hebben en informatie te delen. Dat geldt voor het contact tussen coachjongere, begeleider-jongere, coach-begeleider en coaches onderling. Vanuit coaching@home krijgen vrijwillige coaches en professioneel begeleiders richtlijnen over de instellingen van social media en uitleg rondom verantwoord gebruik ervan. Bijlage 3 Richtlijnen voor het gebruik van social media voor begeleiders en coaches
Voorwaarden Jongere ‘Social media zijn een • Beschikbaarheid van een pool hulpmiddel in het maken van afspraken vrijwillige coaches. en soms als stok achter de deur. Dagelijks contact • Om gebruik te kunnen maken via social media vind ik alleen voor vrienden. Dat is van social media beschikken voor mij een grens. Chatten via Facebook kan heel handig begeleider en coach over een zijn, maar ik heb er niet altijd behoefte aan. Ik heb meer smartphone en/of tablet. behoefte aan face-to-face contact. Emoticons toevoegen • De coach kan een Verklaring bij Whatsapp is wel handig, dit maakt het makkelijker te Omtrent Gedrag overleggen interpreteren. Iedereen gebruikt social media heel en is bereid trainingen en anders. Het is belangrijk om dit van elkaar te weten.’ intervisiebijeenkomsten bij te wonen. • Coaches krijgen een onkosten vergoeding voor reiskosten en het gebruik van smartphone en/of tablet. • Begeleiders moeten ambulant en flexibel kunnen registreren, rapporteren en overdragen. • Begeleiders en coaches zijn vertrouwd met het gebruik van social media. • De coaches krijgen ondersteuning in de vorm van intervisie- en thema bijeenkomsten.
Handboek coaching@home 2014
8
Coaching@home uitvoeren Aanmelding De drempel naar coaching@home moet laag zijn. Jongeren kunnen het makkelijk vinden via internet, school of andere instantie. Ze melden zichzelf aan of doen dit via ouders/verzorgers of verwijzende instanties. Als organisator en professioneel begeleider van coaching@home is het belangrijk in de regio goed contact te hebben met onderwijsinstellingen en organisaties die intensieve vormen van woonbegeleiding bieden, zodat zij op tijd door kunnen verwijzen.
Telefonische screening De professioneel begeleider heeft het eerste telefonische contact met de jongere. Aan de hand van het formulier ‘Telefonische screening’ schat hij of zij in of de jongere voldoet aan de voorwaarden voor coaching@home. Bij mogelijke geschiktheid wordt binnen twee weken een afspraak voor een persoonlijk intakegesprek gepland. Bijlage 4 Formulier telefonische screening
Intake (maximaal 1,5 uur) Voor de intake gebruikt de begeleider het intakeformulier. Bij voorkeur voeren twee begeleiders het eerste gesprek. In het intakegesprek gaan zij al oplossingsgericht te werk. Ze gaan niet te diep in op het verleden, maar richten zich op wat nu goed gaat, hoe dat uitgebreid kan worden en wat de jongere aangeeft te willen leren. In de intake kijken de begeleiders ook alvast naar de mate van zelfstandigheid van de jongere. Woont hij of zij al zelfstandig? Zo niet, wat is er nodig? Locatie: in principe is iedere locatie geschikt. De professioneel begeleider is ambulant dus kan afspreken op een locatie die aansluit bij de jongere. Terugkoppeling: in principe wordt tijdens de intake duidelijk of de jongere in aanmerking komt voor coaching@home. De begeleider kan het hem of haar direct vertellen. Als dit onverhoopt niet mogelijk is, dan past het wel om in dezelfde week een beslissing te nemen en deze aan de jongere te vertellen. Bijlage 5 Intakeformulier
Startfase (4-6 weken) Doel van deze fase is het verhelderen van leerdoelen, het opbouwen van een band met de jongere en het koppelen van de jongere aan een vrijwillige coach. Professioneel begeleider: Het gaat in deze fase vooral om de meest urgente zaken die op dat moment spelen. De begeleider brengt in beeld wat de jongere wil en belangrijk vindt, waar zijn of haar krachten liggen en wat de belemmeringen zijn. Daarbij gebruikt de begeleider de technieken van het oplossingsgericht werken. Aan het eind van deze fase wordt een begeleidingsplan opgesteld.
Handboek coaching@home 2014
9
Social media: In overleg met de jongere kiest de begeleider de meest gangbare en voor de jongere gebruikelijke social media om te communiceren over praktische en Jongere ‘Voor mij werkt informatieve zaken. Ze maken samen afspraken over het beste om eerst face-to-face bereikbaarheid en beschikbaarheid en de begeleider contact te hebben, het contact op te probeert een beeld te krijgen van de online identiteit van bouwen en daarna via social media de jongere. te communiceren.’
Vrijwillige coach: Op basis van de bevindingen kiest de professioneel begeleider een coach die past bij de jongere. Na een geslaagde kennismaking kan de match worden gemaakt.
Jongere ‘Tijdens de kennismaking met mijn coach vertelde ik dat ik graag gitaar wilde leren spelen, maar daar geen geld voor had. Toen vertelde zij dat ze als hobby gitaarles gaf aan kinderen. Ha, ha, dat kwam mooi uit. Als ze nu komt, doen we eerst de post en administratie en daarna krijg ik van haar gitaarles. Super.’
Voordelen van online communiceren De inzet van online communicatie via social media heeft verschillende voordelen, voor zowel de jongere als de professioneel begeleider en de vrijwillige coach. • • • • • • • •
Snel contact maken. Dit verhoogt de efficiëntie van de coaching en begeleiding. Snel informatie uitwisselen. Laagdrempelig karakter van de begeleiding, die aansluit bij de leefwereld van de jongere. De coach heeft meer mogelijkheden om te monitoren, sturen, interveniëren en coachen op afstand. Tijdwinst voor zowel jongere als coach en begeleider. Onderlinge informatie-uitwisseling tussen jongeren en gebruikmaken van elkaars netwerk. Ontwikkelen van mediawijsheid. Het versterken van online zelfredzaamheid.
Bron: Handleiding voor het effectief gebruik van social media voor coaching@home, Mark van Rijn, ClickF1
Begeleidingsfase (6-9 maanden) Doel: Oplossingsgericht toewerken naar zelfstandig wonen zonder professionele begeleiding. Professioneel begeleider: In deze fase vervult de professioneel begeleider de rol van procesbewaker, coördinator en eindverantwoordelijke. Hij of zij begeleidt de vrijwillige coach en bewaakt de voortgang en samenwerking. Als de jongere er behoefte aan heeft, initieert de begeleider mogelijkheden voor het volgen van trainingen als koken, budgetteren en maatschappelijke vaardigheden. In ingewikkelde situaties is de professional de persoon waar coach en jongere op terug kunnen vallen. Zo nodig verwijst hij of zij door en organiseert de juiste hulp en begeleiding van andere organisaties. Halverwege en aan het eind van deze fase coördineert en begeleidt de professional de evaluatie. Afhankelijk
Handboek coaching@home 2014
10
van hoe het loopt, heeft hij of zij in deze fase één keer per maand persoonlijk contact met de jongere. Daarnaast is er telefonisch of via social media contact. Gemiddeld is de professioneel begeleider twee uur per week met zijn of haar taken bezig, inclusief reizen en rapporteren.
Jongere ‘Toen mijn coach in beeld was, liep het contact met de professionele begeleider vooral via social media. De begeleider hield een vinger aan de pols en gaf tips. Het was voor mij duidelijk wie ik voor wat kon benaderen. De aanpak van beiden was hetzelfde. Door de hulp van mijn coach ben ik dingen gaan doen, die ik anders nooit zou doen.’
Social media: Het concrete gebruik van social media is in deze fase niet strak voor te schrijven. Het verschilt sterk wie wat op welk moment gebruikt. Aansluiten is het kernwoord. Wat gebruikt de jongere waarvoor en op welke manier? • Tussen begeleider en jongere wordt social media vaak gebruikt om afspraken te maken, een korte update te geven over hoe het gaat en informatie te verstrekken. • Tussen begeleider en coach wordt social media ingezet om tips te geven over activiteiten, afspraken te maken voor bijvoorbeeld intervisie en de voortgang van het traject te monitoren. • Tussen coach en jongere verschilt het gebruik enorm. Chatsessies, korte updates, vragen en afspraken maken. Jongeren geven heel duidelijk aan dat online contact het face-to-face contact niet mag vervangen. Social media is en blijft ondersteunend. Lees ook de kaders met de do’s en don’ts en de voordelen van online communicatie op pagina 12.
Vrijwillige coach: De coach is in deze fase Coach ‘Social media inzetten ongeveer twee uur per week bezig met is handig ter ondersteuning. Even de coaching. Hij of zij werkt oplossingsdagelijks een berichtje sturen, werkt makkelijk. en competentiegericht met de jongere De drempel is veel lager. Vaak worden er via chataan de doelen die zijn gesteld. Als het gesprekken onderwerpen benoemd waar ik in de contact tussen coach en jongere goed persoonlijke gesprekken op terugkom. De afwisseling loopt, kan de professioneel begeleider werkt het sterkst. Voor mij als coach is het belangrijk een stapje terug doen. Daarmee om er kaders in aan te brengen. Je moet goed wordt voorkomen dat de jongere alles afwegen welk communicatiemiddel het dubbel moet vertellen. Belangrijke beste past op dat moment.’ aandachtspunten in de coaching zijn: administratie/financiën, gezondheid, huishouden, scholing/werk, familie, sociaal netwerk opbouwen en verstevigen, en vrijetijdsbesteding. De checklist coaching@home kan de coach gebruiken om zaken af te vinken en om verworven competenties en afspraken vast te leggen. Aan het eind van deze fase is het belangrijk om te werken aan het verstevigen van het sociale netwerk rond de jongere. Kan misschien iemand uit het netwerk de coaching na het traject overnemen? Bijlage 6: Checklist coaching@home
Handboek coaching@home 2014
Jongere ‘Af en toe wat leuks doen met je coach is ook belangrijk. Hier is wel budget voor nodig. Ik wil niet alleen maar met mijn problemen bezig zijn.’
11
Do’s en Don’ts van social media Do’s • Chat doelgericht en to the point. • Verstuur één (korte) vraag per keer. • Gebruik leestekens en emoticons bewust. • Garandeer privacy online én offline. • Maak duidelijke afspraken over je bereikbaarheid. • Wees authentiek en een rolmodel. • Wees zichtbaar en herkenbaar aanwezig. • Blijf op de hoogte van trends onder jongeren.
Don’ts • Online belangrijker vinden dan offline. • Privacy of andere gevoelige informatie delen. • Foto’s plaatsen. • Onbeperkt bereikbaar en beschikbaar zijn.
Stappen oplossingsgericht coachen Kleine stappen leiden vaak tot het op gang brengen van grote veranderingen. De volgorde van de stappen ligt niet vast, vandaar dat er ook wel wordt gesproken van een stappendans. • Contact leggen: praat over mogelijkheden in plaats van over problemen. • Context verhelderen en probleem onderkennen: wat is de kern van het probleem, in welke situaties doet het zich voor en hoe belemmert dit het functioneren. • Doelen formuleren en successen beschrijven: wat is de gewenste situatie. • Sterke en zwakke punten ontdekken: iedereen heeft sterke punten. • Positieve uitzonderingen identificeren en analyseren: geen enkel probleem doet zich voortdurend en op dezelfde wijze voor. • Complimenteren: versterk de eigenwaarde. • Schalen: op een schaal van 0 tot 10 (her)ontdekken wat al goed gaat. • Toekomstgerichtheid: visualiseer de toekomst zonder het probleem. Bron: Doe als een hommel: niet analyseren maar oplossen, Arjan Broere www.arjanbroere.com
Afronding (4 weken) Doel: Beëindigen en evalueren begeleiding en coaching. Professioneel begeleider: De begeleider coördineert en begeleidt de eindevaluatie waarbij jongere en coach aanwezig zijn. Is het doel gehaald? Kan de jongere zelfstandig wonen en maatschappelijk functioneren? Is er nazorg nodig? Is het sociale netwerk stevig genoeg? Bijlage 7: Formulier eindevaluatie
Jongere ‘Als er iemand mij op mijn nek zit, doe ik het juist niet. De coach stond naast mij, waardoor ik de dingen wel oppakte. De relatie met mijn ouders was niet zo goed toen ik aan coaching@home begon, maar is nu sterk verbeterd. Ik had ruimte nodig. Nu is het perfect.’
Social media: In de eindevaluatie beëindigen jongere, coach en begeleider in principe de contacten die ze via social media hebben. Het contact kan een vervolg krijgen tussen Begeleider ‘Het zijn coach en jongere als beiden dat willen en ze hierover vaak niet alleen de ouders, duidelijke afspraken maken. Het vervolgcontact zal een maar ook de jongeren zelf die informeler karakter hebben. “loslaten” moeilijk vinden. Wanneer Vrijwillige coach: In de eindevaluatie bespreken coach ik een aantal maanden met ze en jongere met elkaar hoe zij het einde van hun contact meeloop, dan voel je op een bepaald willen markeren. Het is belangrijk dat dit zorgvuldig moment de behoefte vanuit de gebeurt. jongere dat ze liever zelf gaan lopen, mooi hoor!’
Handboek coaching@home 2014
12
Visie op woonbegeleiding coaching@home Om als jongere je eigen leven zelfstandig vorm te kunnen geven, heb je vaardigheden nodig. Normaal gesproken krijg je van thuis voldoende bagage mee. Als dat niet zo is, kun je de verantwoordelijkheden die horen bij een zelfstandig bestaan niet aan. En dat is een vruchtbare bodem voor probleemgedrag.
Werken met competenties en eigen kracht Jongeren die coaching@home nodig hebben, hebben baat bij een positieve benadering. Ze worden aangesproken op hun kwaliteiten, ontdekken competenties waarvan ze zich niet bewust waren en breiden hun vaardigheden uit. De jongere geeft zelf aan wat hij of zij wil leren en wat nodig is om dit te bereiken. Het is belangrijk dat de professioneel begeleider hierin geen verantwoordelijkheden overneemt en de jongere steeds weer wijst op zijn of haar eigen kracht.
Basishouding professioneel begeleider Een begeleider werkt vanuit een professionele band met de jongere. Hij of zij kijkt met een open en positieve blik naar de jongere en stimuleert dat de jongere zo veel mogelijk zelf doet, ervaart en daarvan leert. De jongere voelt zich gesteund en veilig en ziet de begeleider als klankbord. Hij of zij kan erop vertrouwen dat deze doet wat goed is voor zijn of haar ontwikkeling. Waar nodig handelt de begeleider directief.
Systeem betrekken Er is geen jongere die zonder het systeem van gezin, familie en vrienden kan. Het is belangrijk dit netwerk te versterken zodat de jongere hierop terug kan vallen en niet op de professioneel begeleider of de vrijwillige coach hoeft te leunen. Waar mogelijk helpen de begeleider en de coach de jongere om relaties te verbeteren en in te kunnen zetten.
Handboek coaching@home 2014
Coach ‘Bij coaching@ home is het heel belangrijk om het eigen netwerk goed in kaart te brengen om te bekijken wie bij welk onderdeel ingeschakeld kan worden. Systematisch hiermee werken is belangrijk. De drempel die jongeren ervaren om hulp te vragen is hoog. Kleine stappen nemen en dit op een natuurlijke manier in de coaching verwerken is belangrijk. De uitkomst kan heel verrassend zijn.’
13
Oplossingsgericht werken De oplossingsgerichte werkwijze past bij deze visie op woonbegeleiding en is daarmee de basis voor de methodiek van coaching@home. Oplossingsgericht werken gaat ervan uit dat je geen analyse van het verleden nodig hebt om problemen in het heden op te lossen. Als je meer wilt lezen over oplossingsgericht werken: • Oplossingsgericht management & coaching, Louis Cauffman; Lemma • De kracht van oplossingen, P. de Jong & Insoo Kim Berg; Swets & Zeitlinger • Oplossingsgericht denken, Paul Jackson & Mark McKergow; Thema
De oplossingsgerichte aanpak De oplossingsgerichte aanpak is circa 25 jaar geleden ontwikkeld in de Verenigde Staten. Het belangrijkste kenmerk van deze werkwijze is dat er wel wordt gesproken over problemen, maar de begeleider zoekt niet naar oorzaken en stelt geen diagnose. In plaats daarvan helpt de begeleider de jongere om via vragen de gewenste situatie helder te krijgen in concreet gedrag. Een vraag die bijvoorbeeld gesteld kan worden is de wondervraag: stel er gebeurt vannacht een wonder, hoe ziet jouw situatie er dan morgen uit? Wat ga je anders doen of wat gebeurt er als jouw probleem niet meer bestaat? Als de gewenste situatie helder is en het probleem onderkent, gaan begeleider en jongere samen op zoek naar gedrag wat in het verleden heeft geholpen: op een schaal van 0 tot 10, wat gaat goed? Deze sterke punten motiveren de jongere om in het heden stappen te zetten in de richting van de gewenste situatie: hoe kan dit succes je helpen in deze situatie en je van een 6 naar een 7 brengen? Hij of zij leert zo de kwaliteiten die er al zijn aan te boren en te gebruiken. Bron: Doe als een hommel: niet analyseren maar oplossen, Arjan Broere www.arjanbroere.com
Jongere ‘Thuis liep het contact tussen mij en mijn ouders niet goed. Mijn ouders zijn heel beschermend terwijl ik juist ruimte nodig had. Ik wilde vooral zelf gaan ervaren! Mijn ouders wilden niet dat ik op kamers zou gaan, want dit zou ten koste gaan van mijn studie. Via Nieuwe Perspectieven1 kwam ik bij coaching@home terecht. Mijn ouders vonden mijn besluit om op kamers te gaan nog steeds moeilijk, maar met de extra woonbegeleiding van coaching@home ging ik dan toch uit huis. De eerste weken waren vooral wennen! Ik was blij dat ik toen kon terugvallen op mijn begeleider. Later kreeg ik een coach die mij ondersteuning gaf bij administratie, financiën en planning voor mijn studie.’
1 Nieuwe Perspectieven (NP) is een project van SOVEE waarin jongeren met problemen op school of thuis een korte periode intensieve begeleiding krijgen.
Handboek coaching@home 2014
14
Risico’s en uitdagingen Huisvesting Huisvesting is cruciaal voor het slagen van coaching@home. Samenwerking met een woningcorporatie is het meest ideaal om woonruimte te garanderen. Bovendien is het een effectieve manier om jongeren binnenboord te halen. Uitzicht op woonruimte is een zeer goede motivator.
Werving van coaches In veel gemeenten draaien projecten waarin vrijwillige coaches uit het bedrijfsleven worden gekoppeld aan jongeren. Het werven van coaches is een vak apart. Zonder coaches is coaching@home niet mogelijk. Bijlage 1: Tips en goede raad voor het werven van coaches Neem voor meer informatie over het werven en trainen van vrijwillige coaches contact op met SOVEE. Wij hebben veel ervaring, die we graag delen.
Goede matching Het klinkt als een open deur, maar als het niet klikt tussen coach-jongere, begeleider-jongere en/of begeleider-coach, dan mislukt het traject. Vertrouwen en openheid zijn de sleutelwoorden in de matchmaking. Zowel jongere als coach kunnen aangeven dat het niet klikt. Het is aan de professioneel begeleider om dan op zoek te gaan naar een nieuwe match.
Jongere ‘Ik vind het belangrijk te kunnen lachen met mijn coach, die klik is belangrijk en hij helpt mij goed. Dat hij zich in mij verdiept, dat is het belangrijkst.’
Handboek coaching@home 2014
15
Bijlage 1 Tips en goed raad voor het werven van vrijwillige coaches SOVEE, partner voor onderwijskansen en jeugdbeleid heeft veel ervaring in het werven en trainen van vrijwillige coaches voor diverse maatjesprojecten. Deze expertise delen we graag in de vorm van tips en goede raad. Maar voor gedetailleerde vragen, assistentie en professioneel advies kunt u het beste contact met ons opnemen. Dan helpen we u graag verder op weg in het genereren van een pool vrijwillige coaches die bereid is kennis, ervaring, tijd en energie te steken in het begeleiden van jongeren. Vrijwillige coaches hebben namelijk een duidelijke meerwaarde waar het gaat om het begeleiden van jongeren: ze staan naast de jongeren, hebben meer tijd en aandacht voor ze en zijn flexibel in het aansluiten op de contactbehoeften van de jongeren. Neem de tijd Het zoeken en vinden van vrijwillige coaches kost tijd. Houd rekening met een periode van 4 maanden voor het opstarten van de werving tot en met de training. Ook het aanvragen van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG, is verplicht) kost tijd. Het is belangrijk om coaches beschikbaar te hebben voordat de jongeren komen. Coaches kunnen wel wachten op een jongere, andersom is niet gewenst. Verleid coaches Maak coaching aantrekkelijk door een ondersteuningsaanbod te creëren waar ze echt iets aan hebben. Trainingen, thema-avonden, intervisie, individuele begeleiding, onkostenvergoeding en workshops. Voed ze met kennis en laat ze groeien. Het helpt allemaal om coaches te binden aan en betrokken te houden bij het project. Gebruik ambassadeurs Plaatselijke politici of bekende stadsgenoten kunnen helpen bij het werven van coaches. Ze kunnen zich verbinden aan het project en zich opwerpen als ambassadeurs. Valkuil is dat de plaatselijke beroemdheid het ambassadeurschap kan zien als goede publiciteit voor zichzelf, bijvoorbeeld rondom verkiezingen. De betrokkenheid bij het project vervliegt in zo’n geval snel. De achterban van de bekende persoonlijkheid is in dit geval een goede graadmeter om in te schatten of de betrokkenheid blijvend kan zijn. Zoek via fondsen en organisaties
De campagne ‘Ik word maatje’ en de website van het Oranje Fonds werken goed. Vrijwilligers weten via die weg coachingsprojecten te vinden. Maak daar gebruik van.
Het wervingsfilmpje van Radar (te zien op www.sovee.nl bij Coach&Co) geeft een goed beeld van coaching.
Maak gebruik van vrijwilligerscentrales in de stad of regio. Zij kunnen helpen bij het vinden van geschikte kandidaten of hebben ze al in hun database.
Hogescholen en universiteiten kunnen het project adopteren als stageplek of als project voor de ‘vrije ruimte’ voor hun studenten. Let dan wel op dat studenten voor de duur van het project beschikbaar zijn. Voor coaching@home geldt een periode van 12 maanden. Niet alle stages duren 12 maanden dus dat vraagt iets extra’s van studenten.
Ga naar netwerkbijeenkomsten van bedrijven en ondernemers, bezoek bedrijven en vraag hen mee te werken in het kader van maatschappelijk betrokken ondernemen of ‘social return’.
Bezoek matchingbeurzen in de regio waar bedrijven projecten zoeken voor hun maatschappelijke betrokkenheid.
Onderzoek uw eigen netwerk, wellicht dat er iemand is die iemand kent die wel coach wil
Sneeuwbaleffect: geworven coaches kunnen weer nieuwe coaches aandragen.
worden.
Verwachtingenmanagement Maak in de selectie al duidelijk wat er van de coach wordt verwacht. Coaching is een vrijwillige baan, maar is geen vrijblijvende bezigheid. De coach gaat een serieus commitment aan.
Bijlagen Handboek coaching@home Handboek coaching@home 2014
16
16
Besef dat niet alleen het coachen tijd en energie kost, maar dat bijbehorende zaken als intervisie extra inzet van de coaches vraagt. Een jongere kan een zwaar beroep doen op een coach. Weet deze zijn of haar grenzen te bewaken door niet teveel te doen voor een jongere? Bewaak de privacy en grenzen van de coaches en koester hen, ze zijn het zeker waard. Veel succes en als u vragen heeft, neem dan contact op met SOVEE, telefoon 033 470 21 59.
Bijlagen Handboek coaching@home
Handboek coaching@home 2014
17
17
Bijlage 2 Voortgangsformulier coaching@home Naam coach: Naam jongere: Startdatum:
Contact Is er contact en op welke wijze onderhouden jullie contact? Wat is de frequentie van het contact? Zijn er bijzonderheden te noemen?
Vraag Wat was de (hulp)vraag van de jongere bij de start? Welke andere vragen kom je tegen gedurende het traject? Zijn er belangrijke externe contacten die een rol spelen?
Proces Is er sprake van voortgang bij de jongere of in de situatie? Lukt het jou als coach, om aan te sluiten bij de jongere en zijn vraag? Ben je tevreden over het coachingsproces?
Ondersteuning Heb je praktische vragen? Heb je behoefte aan overleg? Zo ja: met wie (begeleider, ouders, docent, hulpverlener) en op welke manier (telefonisch, mail, face-toface)?
Bijlagen Handboek coaching@home
Handboek coaching@home 2014
18
18
Bijlage 3 Richtlijnen voor het gebruik van social media voor professionele begeleiders en vrijwillige coaches binnen coaching@home (Video)chat Chatten is sms-en, pingen, whatsappen, skypen oftewel een online gesprek voeren met of zonder beeld, via een audioverbinding of in tekstvorm. Tekst chatten is de meest gebruikte vorm, maar videochat of audiochat kan een grote toegevoegde waarde zijn in de begeleiding op afstand. Het is afhankelijk van de jongere en de situatie, maar over het algemeen zal tekstchat een anoniemer, en audio- en videochat een intiemer karakter hebben. Een chat kan een korte vraag zijn of een uitgebreid gesprek. Afhankelijk van de applicatie is het mogelijk om te chatten op een smartphone, tablet, laptop of vaste pc. De applicaties en platformen zijn zeer dynamisch en trendgevoelig. Kijk wat op dit moment het meest gangbaar is en welke door jongeren veel wordt gebruikt. Informatie delen en online dialoog Naast directe online communicatie, zoals hierboven beschreven bij (video)chat, kunnen de vrijwillige coach en de professionele begeleider met een indirecte vorm van online communicatie het begeleidingsproces versterken en ondersteunen. Gebruik een social media profiel op bijvoorbeeld Facebook of Twitter bijvoorbeeld om relevante en nuttige informatie te publiceren. Welke vorm deze tweets of posts kunnen hebben, staat verderop beschreven in de richtlijnen voor vrijwille coaches en professionele begeleiders. Groepen beheren Door slim gebruik te maken van de groepenfunctie op Facebook of de lijstenfunctie op Twitter kan de vrijwillige coach/professionele begeleider contact houden met verschillende jongeren tegelijk. Daarnaast kan de vrijwillige coach/professionele begeleider een groep aanmaken voor twee personen als de jongere geen vrienden wil worden op Facebook, maar het medium wel graag gebruikt. De vrijwillige coach/professionele begeleider maakt een besloten groep aan met een aparte naam > de jongere zoekt op groepsnaam en vraagt lid te worden > coach accepteert lidmaatschap en verandert de besloten groep naar een geheime groep. Zo kunnen zij chatten, afspraken maken, documenten delen, etc. zonder dat de jongere bang hoeft te zijn voor zijn Facebook privacy. De vrijwillige coach/professionele begeleider kan alleen de openbare posts van de jongere zien. Ook kan de vrijwillige coach/professionele begeleider groepenfunctie gebruiken om jongeren met elkaar in contact te brengen zonder dat deze jongeren per se Facebook vrienden moeten worden. De vrijwillige coach/professionele begeleider maakt de groep aan > de jongeren worden lid van de groep en zo kan de coach algemene relevante informatie delen, groepsafspraken maken, events en documenten delen, etc. Ook hier kunnen de jongeren en de coach/begeleider alleen de openbare posts van elkaar zien. Bio of status gebruiken De vrijwillige coach/professionele begeleider kan zijn of haar bio in Twitter, statusupdates op Facebook of Whatsapp status gebruiken om zijn of haar bereikbaarheid of afwezigheid te communiceren aan de jongeren. Zo kan de jongere altijd zien of hij op dat moment (on-demand) met de vrijwillige coach/professionele begeleider in contact kan komen.
Richtlijnen voor begeleiders Offline kennismaking coach en jongere Faciliteer een offline kennismaking met de jongere en de vrijwillige coach. Dit kennismakingsgesprek is erg belangrijk omdat zij samen op zoek gaan naar elkaars online identiteit en zij in dit gesprek belangrijke afspraken maken over de te gebruiken social mediakanalen en gedrags- en omgangsregels bepalen.
Bijlagen Handboek coaching@home
Handboek coaching@home 2014
19
19
Intervisie coaches Organiseer regelmatig intervisiebijeenkomsten waar vrijwillige coaches onderling kunnen uitwisselen hoe zij de verschillende social media toepassen in de begeleiding. Voor een succesvolle voortzetting van coaching@home is het belangrijk dat er best practices ontwikkeld worden. Privacy en kennis delen met coaches Vrijwillige coaches en jongeren zullen allerlei vragen en behoeftes hebben rondom de inzet van sociale media in de begeleiding. Zorg ervoor dat de coaches onderling met elkaar kennis kunnen uitwisselen online (via bijvoorbeeld een facebookgroep voor coaches) en voed de coaches met relevante informatie aangaande sociale media, online communicatie en informatietechnologie. Daarnaast is het belangrijk dat de privacy van de coaches én de begeleiders gewaarborgd is. Zorg ervoor dat privacy-instellingen goed zijn ingesteld, deel nooit privacygevoelige informatie over coaches of jongeren en wees discreet in wat je publiceert op je social mediakanalen. Online trends jongeren en hulpverlening Het is belangrijk dat professionele begeleiders op de hoogte zijn en blijven van de laatste trends op het gebied van mediawijsheid en online jongerenproblematiek, zodat de coaches een signalerende functie beter kunnen vervullen. Het komt bijvoorbeeld steeds vaker voor dat naïeve meiden worden ‘overtuigd’ door jongens om pikante foto’s te delen via apps als Instagram of Snapchat. Deze foto’s zijn vaak aanleiding van online pestgedrag, chantage of erger. De meiden kunnen vaak van te voren niet overzien wat de gevolgen zijn van dit grensoverschrijdend gedrag. Richtlijnen voor vrijwillige coaches Kennismaking Bespreek in het kennismakinggesprek met de jongere het social mediagebruik en het online communicatiegebruik en gedrag van de jongere. Heeft hij/zij een smartphone met internettoegang? Wanneer is hij/zij online? Welke sociale media gebruikt hij/zij? Wat deelt hij/zij? Waarom? Hoe communiceert hij/zij met andere jongeren? Welke rol speelt social media in zijn/haar leven? Probeer een duidelijk beeld te krijgen van de online identiteit van de jongere. Wees hiervoor ook open in het eigen social media- en internetgedrag. Hoe meer je als coach weet over social mediagedrag van de jongere, des te beter je een signalerende functie kunt vervullen. Verwachtingen Bespreek wat je van elkaar verwacht over online communicatie in de begeleiding. Spreek met elkaar af welk medium (of media) jullie het liefst gebruiken. Maak duidelijke afspraken over bereikbaarheid en spreek grenzen af. Bijvoorbeeld: a. b.
Tijd: wanneer ben je wel/niet bereikbaar, hoe lang voordat je reageert? Privacy: wat deel je wel met elkaar en wat niet, word je vrienden op Facebook? Volg je elkaar op Twitter? Mag je als coach iets op de tijdlijn van de jongere plaatsen of reageren op zijn publicaties? Wanneer niet?
c. d.
Gevoel: zijn er onderwerpen die jullie liever niet online bespreken? Evaluatie: je kunt afspreken dat jullie de online communicatie regelmatig evalueren (bijvoorbeeld om de twee maanden).
Privacy Privacy is belangrijk; controleer de privacy-instellingen van de social media applicaties die worden gebruikt in de begeleiding, zorg ervoor dat je de privacy-grenzen van het gebruikte medium kent. Deel nooit privacygevoelige informatie (over de jongere) via social media en wees discreet met wat je publiceert over je werk als coach. Als je meerdere jongeren coacht kun je slim gebruikmaken van groepsmanagementfuncties als lijsten, kringen en groepen om privacy te garanderen. Informatie delen Social media gaat over delen. Je kunt je profiel op bijvoorbeeld Facebook gebruiken om de jongere te voeden met relevante informatie. Soms stuur je een link via een direct message, soms publiceer je het op jouw Facebookpagina of Twitter zodat de jongere het terug kan zien op zijn/haar tijdlijn. Bijlagen coaching@home HandboekHandboek coaching@home 2014
20
20
Maak gebruik van de dingen die online te vinden zijn om een online relatie op te bouwen met de jongere. Deel links naar handige en relevante formulieren en websites, leuke filmpjes die teruggrijpen op een recent besproken onderwerp, leerzame artikelen over koken, financiën of werk vinden, een site over persoonlijk leiderschap, een game, of een site die te maken heeft met de hobby of interesse van de jongere. Wees open en attent. Rolmodel Wees een online rolmodel voor de jongere. Zit je op Twitter? Heb je een blog? Publiceer je foto’s of andere content? Laat dit zien aan de jongere en leg hem/haar uit hoe je internet kunt gebruiken om je stem te laten horen, om nieuwe mensen te leren kennen en om nieuwe hobby’s en interesses te ontdekken. Laat zien hoe je internet op een verstandige manier gebruikt. Misschien heb je een LinkedIn profiel en kun je de jongere uitleggen hoe je dit medium kunt inzetten om een stageplek of baan te vinden? Vecht in ieder geval nooit ruzies uit op sociale media, maar los deze zoveel mogelijk face-toface op. Uit: Handleiding voor het effectief gebruik van social media voor Coaching@home, Mark van Rijn, ClickF1
Bijlagen Handboek coaching@home Handboek coaching@home 2014
21
21
Bijlage 4 Telefonische screening coaching@home Aanmeldingsdatum
:
naam
Aanmelding behandeld door
:
telefoonnummer :
:
Verwezen door
:
mailadres
:
Korte beschrijving situatie : ___________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________ ________________________________________________ o
De jongere woont in regio ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________
o
De jongere woont zelfstandig ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________
o
Leeftijd tussen de 17 – 23 jaar ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________
o
Dagbesteding van minimaal 24 uur per week ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________
o
Begeleiding nodig in het leren zelfstandig wonen ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________
o
In staat om na 9 maanden helemaal zelfstandig te wonen ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________
o
Gebruikt social media en staat open voor begeleiding via facebook en een coach ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________
o
Heeft financiële middelen voor huur en levensonderhoud ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________
o
Is niet verslaafd aan (soft)drugs, gokken of alcohol ____________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________
Bijlagen Handboek coaching@home Handboek coaching@home 2014
22
22
Bijlage 5 Intakeformulier coaching@home Begeleider
:
Datum aanmelding
:
Coach
:
Datum intake
:
:
achternaam
:
Adres
:
plaats
:
e-mail
:
Algemeen voornaam Geslacht : Postcode
:
Telefoon : Geb. datum
:
Sociale media Welke sociale media gebruik je?
Hoe vaak gebruik je die?
Huidige situatie Korte voorgeschiedenis van de jongere (wat wil je delen):
Heb je eerder hulpverlening gehad? Hoe vond je dat? Wat heb je daarvan geleerd?
Wat doe je overdag (school/werk)?
Wie zijn belangrijke personen in je leven? Wat geven ze jou?
Welke grote veranderingen heb je doorgemaakt de laatste jaren?
Waar ben je trots op?
Waar ben je goed in?
Vooruitgang – gewenst situatie Op welke van de volgende levensgebieden wil je verbeteringen realiseren: o
Scholing/arbeid
Bijlagen Handboek coaching@home Handboek coaching@home 2014
23
23
o
Huishouden (koken, opruimen, schoonmaken, kleine reparaties, bediening apparaten,
o
Financiën:
o
Administratie-regelzaken:
o
Vrijetijdsbesteding (sport, hobby’s):
o
Vrienden/relaties:
o
Ouderlijk gezin/familie:
o
Gezondheid:
o
Sociaal/emotioneel:
o
Middelengebruik (alcohol, hard/soft drugs)
boodschappen, tijdsverdeling):
Welke van deze punten is voor jou het belangrijkst?
Wat zijn de drie grootste veranderingen die je in de komende 6 maanden wil realiseren?
Hoe zie je jezelf over vijf jaar?
Verwachtingen Wat zijn jouw verwachtingen van coaching@home?
Wat zou je willen van je begeleider?
Bijlagen Handboek coaching@home Handboek coaching@home 2014
24
24
Bijlage 6 Checklist coaching@home
naam:
Ingeschreven bij de gemeente (adreswijziging doorgegeven) Jongere heeft dagbesteding (school of werk) van minimaal 24 uur in de week Verzekeringen afgesloten voor ziektekosten, inboedel en WA (aansprakelijkheid) Jongere beschikt over een huisarts en tandarts Jongere is in het bezit van Digi-d code Eventueel: aanvragen van zorg- en huurtoeslag via toeslagen.nl Uitwisselen van telefoonnummer, e-mail, Facebook account Datum voor matching tussen jongere en coach staat ingepland Eerste mentorafspraak na matching staat ingepland Afgesproken data voor evaluatie momenten 1e huisbezoek (3 maanden) 2e tussenevaluatie (5 maanden) 3e huisbezoek (7 maanden) 4e eindevaluatie (9 maanden) Indien wenselijk (telefonisch) contact met ouders/verzorgers over hoe de opname/start is verlopen Indien wenselijk (telefonisch) contact leggen met mentoren school en leidinggevenden werk Dossier (schriftelijk en digitaal) is bijgewerkt Begeleidingsplan + doelen zijn gesteld
Bijlagen coaching@home Handboek coaching@home Handboek 2014
25
25
Bijlage 7 Evaluatieformulier coaching@home vertrouwelijk Achternaam : Voorna(a)m(en): Geboortedatum :
registratienummer :
Plaats bij de volgende vragen een kruisje bij het juiste antwoord Oneens
Beetje
Neutraal
mee oneens Ik kreeg vooraf duidelijke informatie over de
Beetje
Mee
mee
eens
eens
□
□
□
□
□
Er is mij gevraagd welke hulp ik nodig had
□
□
□
□
□
Begeleiding hielp mij bij het verbeteren van
□
□
□
□
□
begeleiding die coaching@home kan geven
mijn vaardigheden met betrekking tot zelfstandig wonen De hulp paste goed
□
□
□
□
□
Ik gebruik wat ik geleerd heb (thuis, op
□
□
□
□
□
□
□
□
□
□
Ik vond het contact met mijn coach prettig
□
□
□
□
□
De begeleiding door Coaching@home heeft
□
□
□
□
□
school of in mijn vrije tijd) Ik vond het contact met mijn begeleider prettig
resultaat; ik ben in staat om zelfstandig te wonen Wat vind je van de hulp die je hebt gekregen? Geef dit aan met een rapportcijfer □ (in hele cijfers) Heb je tips voor verbetering van de begeleiding? Zo ja, welke?
Heb je verder nog opmerkingen?
Bijlagen coaching@home Handboek coaching@home Handboek 2014
26
26
Colofon © 2014 SOVEE, Amersfoort. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden
Contact Heiligenbergerweg 36 3816 AK Amersfoort T 033 470 21 59 E
[email protected] I www.sovee.nl
verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt zonder uitdrukkelijke toestemming van SOVEE. Tekst Studio4p, Amersfoort. www.studio4p.nl Eindredactie SOVEE, Amersfoort Vormgeving Carta communicatie&grafisch ontwerp Fotografie Arie Cijfer Met dank aan de projectleider, begeleiders, vrijwillige coaches en jongeren van het eerste project coaching@home in Amersfoort. Dankzij hen is deze passende en effectieve methode ontwikkeld.