Promotion canapé? geeft antwoord op pagina 3
23 Donderdag Oktober2008
Gratis, maar niet goedkoop.
Sport
Op de bank
In Business
PSV doet weer mee 2-0 zege
Star Trek Jonge Kirk
Ketter Spinoza Vervloekt
Het Champions League-avontuur van PSV is nog niet ten einde. De ploeg won in Eindhoven met 2-0 van Olympique Marseille. Danny Koevermans maakte beide treffers. 20
Lost-bedenker J.J. Abrams werkt aan de bioscoopfilm Star Trek XI, waarin een piepjonge Captain Kirk en Spock hun eerste ruimtereis maken.
Wat had Spinoza misdaan, dat hij zo grondig werd vervloekt door de 17e-eeuwse joodse leiders? Volgens Steven Nadler was het zijn ketterse opvatting over de sterfelijke ziel. 11
17
Amsterdam-Almere Overheden akkoord
Spoorlijn door het IJmeer Er moet een treinverbinding door het IJmeer komen om Almere met Amsterdam te verbinden. Mogelijk komt daar een tweebaansautoweg door het water bij. Marcel van Engelen ALMERE
...
De lijn moet de nieuwe wijk Almere-Pampus, waar duizenden woningen zullen worden gebouwd, aansluiten op Amsterdam-IJburg. Plannen voor de verbinding bestaan al, maar zijn nu concreter dan ooit. Almere, Amsterdam, het Rijk en de provincie Flevoland presenteren vandaag een masterplan waarin alle partijen het belang van de IJmeerlijn onderschrijven. De aanleg van een tunnel dan wel een brug is een miljardenoperatie, maar volgens wethouder Adri Duivesteijn van Almere ‘onvermijdelijk’ gezien de groei die zijn stad moet doormaken: tot 2030 komen er 60.000 woningen bij. Het inwonertal verdubbelt tot ongeveer 350.000. ‘De railverbinding is cruciaal, de autoweg niet.’ De spoorlijn moet vanaf IJburg worden doorgetrokken via Diemen naar de zakencentra AmsterdamZuidoost en de Zuidas. Komend jaar hakt de regering de knoop door.
Almere moet met Amsterdam vergroeien tot ‘een dubbelstad’. Nu staan voor de Hollandse Brug, die Flevoland met Noord-Holland verbindt, dagelijks kilometerslange files, al wordt de brug wel verbreed. Met de komst van de IJmeerlijn verschijnen waarschijnlijk ook nieuwe eilanden voor de kust van Almere, met appartementen, luxe woningen en een haven. De plannen zullen op veel verzet stuiten. Milieudefensie
Kabinet hakt dit jaar knoop door, Milieudefensie organiseert verzet.
GETTY IMAGES/BEWERKT BEELD
Crisis of niet, een echte beursjunk gokt gewoon door
begon afgelopen weekend al een campagne: ‘Dit open, weids natuurgebied met beschermde status, is nu nog een oase van rust voor omwonenden en voor vogels als het nonnetje en de tafeleend.’ Almere-Pampus en AmsterdamIJburg liggen zo’n 12 kilometer van elkaar. En de huizenmarkt, die onder druk staat van de financiële crisis? Duivesteijn: ‘We gaan uit van een gezonde markt. We moeten wel duidelijke beslismomenten inbouwen.’
Beleggingsverslaafden lijden miljoenenverliezen door de kredietcrisis. Complete gezinnen gaan kapot aan de vaak stiekeme verslaving. ‘Ik sloop ’s nachts het bed uit en dan kroop ik achter het scherm.’
Zie ook pagina 13 Sylvia Marmelstein BARNEVELD
... Almere Pampus Amsterdam Zuidas
Hollandse Brug
Almere Huizen
Amsterdam Zuidoost
Een schets van de IJmeerlijn, die het fors groeiende Almere moet gaan verbinden met de eveneens uitdijende wijk Amsterdam-IJburg.
Alles is Frits van der Vlies (42) kwijt. Zijn geld, zijn gezin, zijn baan en zijn huis. Nog geen drie jaar geleden was hij een succesvol zakenman met een gelukkig gezinsleven. Nu woont hij alleen op een kamer van 20 vierkante meter. ‘Mijn vrouw vertrok om zichzelf en de kinderen te beschermen. Ik maakte al ons geld op door mijn beursverslaving’, zegt hij. Zoals Van der Vlies zijn er velen. Don Schothorst, directeur van privé behandelcentrum Solutions in Barneveld, heeft de afgelopen tijd zo’n vijftig mensen in behandeling gehad. ‘Bij ons meldt zich het topje van de ijsberg. Vooral mensen uit de Quote 500. Maar het probleem komt onder alle inkomensgroepen voor.’ Geld is namelijk niet het belangrijkste voor beleggingsverslaafden.
‘Het gaat om de kick, het voelen van angst en uiteindelijk om de roes. Daar raken ze in door steeds grotere risico’s te nemen.’ Cor de Jong, hoogleraar verslaving aan de Radboud Universiteit Nijmegen, ziet overeenkomsten met gok- en gameverslaving. ‘Die mensen kunnen ook niet stoppen, of ze nu winnen of verliezen.’
‘Speculeren op de beurs beheerst hun leven. Voor iets anders is geen tijd.’ Door de kredietcrisis lopen de verliezen van beursverslaafden hoog op. Ze doen vooral kortetermijnbeleggingen die risicovol zijn. En als ze verliezen lijden, kopen ze nóg meer aandelen. Die moeten hun vorige verliezen goedmaken. Schothorst: ‘Eerst gaat
het spaargeld eraan. Daarna nemen ze een tweede hypotheek op hun huis, sluiten ze een persoonlijke lening af en zetten ze hun maandloon in.’ Beursverslaafden zijn vooral herkenbaar aan hun abnormale gedrag. het speculeren op de beurs beheerst hun leven zo dat ze nauwelijks nog andere dingen kunnen doen. Verslaafden beleggen ook stiekem, omdat ze aanvoelen dat hun gedrag raar is.’ Zo meldde beleggingsverslaafde Van der Vlies zich regelmatig ziek op zijn werk. Hij kwam alleen als hij wist dat hij vanachter zijn computer nieuwe aankopen kon doen. ‘Ik wilde geen klanten meer bezoeken.’ Ook wachtte hij ’s avonds uren tot zijn partner in slaap viel. ‘Dan sloop ik het bed uit en kroop ik achter het scherm.’ Lees verder op pagina 5
2
NL
Lange Poten ...
Politiek Thieme mist echt debat over crisis
Dierenpartij wil het niet hebben over komma’s
bezig met die punten en komma’s. Wij kiezen er nu voor dat punt buiten de Kamer te maken. Met ingezonden stukken bijvoorbeeld. En het zou goed zijn als er een apart debat komt dat echt over de kredietcrisis gaat. Of nog beter: een parlementaire enquête, zoals de SP wil.’
PETER
MIDDENDORP Nederlanders denken dat de wereld in brand staat op een dorpsplein in Gouda, zoiets schreef Bas Heijne afgelopen zaterdag in zijn column in NRC Handelsblad. Om deze brand te blussen, kwamen gisteren enige Nederlandse burgemeesters samen met de vier ministers uit het kabinet die portefeuillegewijs het meest bij dorpsproblematiek betrokken zijn. Het beraad vond plaats in sociëteit De Witte, een mooi, groot, enigszins chic gebouw aan het Haagse Plein. Na afloop werd ook het journaille de zaal binnengelaten. Informeel, zoals dat heette, stonden overal hoogwaardigheidsbekleders, allemaal een eindje uit elkaar, met een schare verslaggevers om zich heen een gevoel van urgentie voor het voetlicht te brengen. Hirsch Ballin vertelde Radio 1 dat sommige Marokkanen zich verzamelen in harde kernen. Met een beetje gewoon, alledaags rechercheren kwam je er niet meer bij hen.
Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG
...
Al weken praat de Tweede Kamer over de kredietcrisis. Alle partijen doen mee aan de debatten, behalve de Partij voor de Dieren. Vindt die de kredietcrisis soms niet zo belangrijk? ‘Zeker wel’, zegt fractieleider Marianne Thieme. ‘Maar er zijn in de Kamer helemaal geen debatten over de kredietcrisis. Het gaat over symptoombestrijding, hoe je banken op
Peter Middendorp doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
Maar waarom maakt u dat punt niet in de Tweede Kamer? ‘Omdat ze dan zeggen: dat is allemaal hartstikke goed hoor, maar we zijn nu
Zijn er al lessen te trekken? ‘Het moet over zijn met de economie van de hebzucht en de financiële fata
‘De kredietcrisis, de klimaatcrises, de oliecrisis zijn echt geen toeval.’ morgana’s. En het moet weer duidelijk worden waar banken ons geld in investeren. De staat heeft nu een behoorlijke vinger in de pap bij die ban-
=hhaAna`ereoea`qaho heraklfaik^eah
Met geen tien maatschappelijk werkers lulde je de afwas weg. Op harde kernen moest echt worden doorgerechercheerd. Daarom had hij zes extra doorrechercheurs toegevoegd aan politiekorps Hollands Midden. Even verderop zei minister Ter Horst dat ze van de burgemeesters had geleerd dat gewone maatregelen niet meer hielpen. Justitieel gezien waren ruimere bevoegdheden nodig om de pleinen netjes te houden. Sommige jeugdigen liepen daar ’s avonds na tienen nog op rond. Als het aan haar lag, werden die kinderen binnenkort door de politie hoogstpersoonlijk thuisgebracht. Dat het daar niet altijd zo mooi is opgeruimd als bij ons, hoorden we tien meter verder van minister Vogelaar. Tegen de wanorde in sommige gezinnen hielp geen praten meer; met geen tien maatschappelijk werkers lulde je de afwas van het aanrecht. ‘En ze doen toch niet wat je zegt.’ Volgens haar was er behoefte aan handen. Minder monden, en meer handen, dat was waar het de komende tijd helemaal naartoe moest. Ook minister Rouvoet was aanwezig, de handen in de zakken. Er waren niet veel verslaggevers die hem vragen wilden stellen, terwijl zijn ministerie nu juist helemaal over jongeren ging. En gezinnen natuurlijk. Jeugd én Gezin; het was geen of of. Tegen een verslaggever zei hij dat er snel gekeken zou worden naar de mogelijkheden tot verruiming van ondertoezichtstelling. Wij weten het ook niet meer, als hierna nog één Marokkaan een grote bek durft op te zetten, dan is misschien wel gewoon iets met ze mis. 1
de been houdt. Contracten worden besproken op punten en komma’s. Daar hoeft de Partij voor de Dieren niet bij te zijn. Wat ik ontzettend mis, is een debat over wat deze crisis betekent, dat het een keerpunt moet zijn. Maar in plaats van de koers van de Titanic te veranderen, zijn ze bezig met het herschikken van de stoelen op het dek.’
ken. Laten we die dan ook gebruiken om de financiële wereld te herstructureren. Sommige vormen van speculatie moet je verbieden. Bijvoorbeeld dat naked...uh.’ Naked short selling. ‘Naked short selling, ja. Een eind maken aan die piramidestructuren. Veel meer toezicht houden. En het investeringsklimaat zo veranderen dat het aantrekkelijker wordt om te investeren in de reële economie. Neem de zonnecelindustrie. Dat is een gigantische markt. Booming business. Je ziet dat banken die investeren in de echte economie, zoals Triodos en Rabobank, recht overeind blijven staan. Rabo investeert in de bio-industrie, daar zijn wij natuurlijk niet voor, maar het is in ieder geval duidelijk waar het geld naartoe gaat.’ En dan is het weer rustig en gaat het toch weer verder op de oude voet. ‘Dat kan heel goed. Maar dan komt het wel weer een keer terug. Als we het fundamentele debat nu niet voeren, dan kunnen we straks weer van voor af aan beginnen. De kredietcrisis, de klimaatcrises, de oliecrisis zijn echt geen toeval. We kunnen niet langer doorgaan met het uitputten van onze grondstoffen. Al die crises leiden ertoe dat uiteindelijk de wal het schip gaat keren.’ 1
Verkeer
1,2 miljard euro naar B-wegen
cn]peo Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG
...
Het ministerie van Verkeer en Waterstaat trekt 1,2 miljard euro extra uit voor het verminderen van de files. Het grootste deel gaat naar het verbeteren van provinciale wegen. Amper een dag na de 568 kilometer file in de ochtendspits presenteerde verkeersminister Camiel Eurlings zijn nieuwste plannetje. ‘Als in Nederland één vrachtwagen kantelt, staat meteen álles vast’, erkent de CDA-bewindsman. ‘Daarom gaan wij de provinciale wegen opwaarderen, zodat je als automobilist ook een alternatief hebt.’ Kan dat wel in tijd van kredietcrisis, weer 1,2 miljard extra uitgeven? ‘Juist in tijden van economische turbulentie is ons vestigingsklimaat belangrijk. Niet alleen voor onszelf, ook voor buitenlandse bedrijven’, pareert Eurlings. ‘Het vestigingsklimaat wordt bepaald door mobiliteit. Dit is investeren in de economie van morgen.’ 1
O]ioqjcOCDL52,PR Faieopcaajsa`opnef`iaaniapIk^eahPRr]jGLJ •Cn]peopahabkkj^efGLJBhate^ahÖ.3(1,rkknÖ..(1,+ij` •Ana`ereoeaherarkknÖ1()+ij` •-,cn]peoIk^eahPRg]j]haj
Rangnefc^]]nklglj*_kix,4,,),.,--2,
Albayrak overstag
Wapenbezit
BOSSCHE MILTON MAG BLIJVEN ‘Het is heerlijk om van de zorgen af te zijn’, zegt Milton vaz Contreiras. ‘Ik besef het nog niet helemaal.’ De Brabantse Angolees zou, als uitgeprocedeerde asielzoeker, terug moeten naar huis. Hij is inmiddels acht jaar in Nederland. Zijn school protesteerde luidruchtig en staatssecretaris Albayrak gaf toe: hij mag blijven. Milton is een voorbeeldige vwo-leerling aan het Jeroen Boschcollege in Den Bosch. Waar de gemiddelde vwo’er één profiel volgt, doet Milton
Natuur & Techniek, Natuur & Gezondheid én volgt hij vakken uit het economisch profiel. Volgend jaar wil hij geneeskunde gaan studeren. Of hij met een acht gemiddeld de loting kan overslaan ‘betwijfelt’ hij. ‘Slechte vakken kan ik altijd laten vallen.’ Maar eerst nog de examens in mei, als hij net achttien is. Zelf blijft Milton bescheiden: ‘Misschien laat ik nog wel wat vakken vallen.’ Maar ook gedreven: ‘Als ik een dag mis, ga ik al stressen: ‘Wat heb ik gemist!?’
INCIDENTEN OP SCHOLEN
Milton vaz Contreiras. HH
Een kwart van alle scholen heeft dit jaar te maken gehad met incidenten waar wapens aan te pas kwamen. Het ging meestal om slag- en stootwapens en messen. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van minister van Justitie Hirsch Ballin. Het onderzoek moet inzicht geven in de omvang van de incidenten. Hirsch Ballin heeft een plan van aanpak gemaakt en wil kunnen controleren of het wapenbezit op scholen daalt.
Nieuwe wet 2009: 2-strikes-out
Trots op castratiecampagne
Limburg in de Europese prijzen
Automobilisten die binnen vijf jaar voor de tweede keer met een alcoholpromillage van 1,0 of meer worden gepakt, moeten direct hun rijbewijs inleveren.
Wakker Dier is erin geslaagd castratieleed aan te kaarten en supermarkten aan te spreken op hun verantwoordelijkheid. En daar zijn ze best trots op.
De voormalige mijnstreek in en rond Limburg (Euregio) krijgt een Europese prijs voor de manier waarop het gebied is omgetoverd tot een Groene Metropool.
NL
3
Veluwe
Bonaire
DRUKJACHT NIET NODIG
ZAAK MARLIES OPGELOST
Gerda Verburg (Landbouw) is blij dat de omstreden drukjacht dit jaar niet nodig is om het aantal wilde zwijnen op de Veluwe in de hand te houden. Bij de jacht worden de dieren door één drijver opgejaagd en door een andere jager afgeschoten. Volgens het ministerie is op dit moment 70 procent van het gewenste afschot verricht. Dat komt doordat de provincie Gelderland dit jaar maanden eerder gestart is met jagen.
Verdachte Ryan P. (27) heeft aan zijn moeder bekend dat hij Marlies van der Kouwe (24) heeft gewurgd. Ryan wilde de tas van de jonge vrouw stelen en belandde in een worsteling met Marlies. Toen zij hem bij de keel greep, wurgde P. haar volgens eigen zeggen. Daarna heeft hij het lichaam met een brommer vervoerd naar de plek waar Marlies eind vorige week werd gevonden. Ryan heeft er spijt van, aldus zijn moeder.
Fakkels voor behoud zelfstandigheid gemeente In Renswoude werd gisteren een fakkeltocht gehouden uit protest tegen het provinciebestuur. Het dorpje, aan de rand van de provincie Utrecht, wordt heringedeeld met buurge-
meenten Woudenberg en Scherpenzeel. Een referendum van vorige jaar gaf duidelijk aan dat Renswoude zelfstandig wil blijven: 98 procent voor. FRANK RENIA/NOVUM
Speeddate-onderzoek Sociale status niet doorslaggevend
Vrouw houdt van mooie man Uiterlijk blijkt voor vrouwen minstens zo belangrijk als voor mannen. Sociale status, graag. Lekker koppie, beter! Marten Blankesteijn AMSTERDAM
...
Het is een koude voorjaarsavond in april, en maar liefst 560 singles hebben zich verzameld in het Arnhemse Openluchtmuseum. Doel: speeddaten, met een beetje mazzel de ware vinden, en als die er toevallig niet tussen zat, konden ze altijd nog zeggen dat ze het vooral voor de wetenschap deden. Want terwijl de singles zich een ongeluk flirtten, zat onderzoeker Geerjan Overbeek van de Radboud Universiteit tot zijn nek in de statistieken. Lengte, gewicht, salaris, relationele geschiedenis, persoonlijkheid, afkomst, beoordelingen van uiterlijk, maatschappelijke status: alles wist Overbeek van de deelnemers, maar
welke eigenschappen zouden tijdens het daten de doorslag geven? Ruim een half jaar later is het verlossende antwoord binnen. Voor mannen – en dat verbaast u vast niet – is uiterlijk doorslaggevend. En bij vrouwen? ‘We hebben geen verschil gezien’, zegt Overbeek. ‘Vrouwen kijken net
‘Vrouwen kijken net zoveel naar uiterlijk als mannen doen.’ zo veel naar uiterlijk als mannen doen.’ Pardon? En de sociale status dan? De mooie baan, het goede salaris, kortom: de ingrediënten voor de betrouwbare vader van de kids? Overbeek: ‘Vrouwen kijken meer naar sociale status dan mannen, maar in tegenspraak met het traditionele beeld is het niet de doorslaggevende
factor.’ Mannen moeten er dus vooral goed uit zien, en als het even kan ook nog een leuke carrière hebben. ‘Het is wat, hè?’, lacht Overbeek. De onderzoeker noemt de uitkomst van het speeddate-onderzoek ‘opvallend’. Minder opzienbarend is de conclusie dat dikke mannen en vrouwen minder aantrekkelijk worden gevonden. ‘Maar wat wel interessant is’, voegt Overbeek daaraan toe, ‘is dat zij zich er misschien van bewust zijn dat ze minder goed in de markt liggen.’ Want wat bleek: dikke singles waren tijdens het daten veel minder selectief dan hun dunne seksegenoten. En lichaamslengte dan? Dat is in tegenstelling tot wat Overbeek verwachtte onbelangrijk, of in ieder geval is het belang ervan tijdens dit onderzoek niet bewezen. Kleinere mannen scoorden tijdens de speeddates niet minder dan langere mannen. Eigenschappen die het wel goed deden, waren openheid en extraversie, oftewel goed kunnen ouwehoeren. 1
Behoefte om uw personeel te bedanken? Als werkgever is het goed om uw personeel zo nu en dan persoonlijk te bedanken voorr hun inzet. Dat kan natuurlijk met een schouderklopje, of een overtreffende trap daarvan. Maar u kunt dat nog veel beter doen met bol.com zakelijk. Daar kunt u met één mailtje alle zorg voor leuke zakelijke geschenken uit handen geven. Kijk voor de mogelijkheden op bol.com/zakelijk
/ zakelijk
Keus uit 2 miljoen geschenken voor personeel en relaties
VAN DALE GEEFT ANTWOORD
Argus Vier ziekenhuizen krijgen alcoholpoli
Promotion canapé ‘Zich omhooggeneukt hebben’, kun je dat eigenlijk ook netjes zeggen? Met die vraag werden de media vorige maand geconfronteerd, toen ze het nieuws over een ‘seksrel’ bij de Belgische politie moesten berichten. Het vermoeden bestond dat een hotemetoot bij de Belgische federale politie zijn secretaresse een promotie had gegeven zonder dat ze gekwalificeerd was voor haar nieuwe functie. Kwade tongen wisten wel waar die promotie vandaan kwam. De secretaresse in kwestie was ’s mans minnares. Als het in Nederland over zo’n manier van carrière maken gaat, duikt al snel het woord omhoogneuken op. Maar dat woord kun je als journalist niet met goed fatsoen gebruiken. Je kunt het hooguit opschrijven als je iemand citeert. Zo tekende een jour-
nalist onlangs uit de mond van het ene soapsterretje op dat een ander soapsterretje zich ‘omhooggeneukt’ had. Maar als je dit beladen woord niet kunt gebruiken, hoe moet je de bedoelde vorm van carrière maken dan beschrijven? Sinds pakweg een maand hebben we daarvoor gelukkig een salonuitdrukking. Want de Belgen hebben ons niet alleen van een
smeuïge seksrel bij de politie voorzien, maar ook van een deftig alternatief voor ons o-woord: promotion canapé. Het is een mooi eufemisme, dat wat ons betreft dan ook meteen een plaatsje mag krijgen in de volgende editie van het Van Dale Modern Eufemismenwoordenboek. Eventueel met de Nederlandse pendant die een lezer van de Gazet van Antwerpen spontaan bedacht: bedpromotie. 1 www.depers.nl/vandale
Modern eufemismenwoordenboek €22,50
Wereld
4
Rusland Journalisten in en buiten Rusland straffeloos vermoord
Critici zoeken directe link tussen gif en Kremlin Kremlin-critici worden vaak vergiftigd, maar niemand weet waar het gif vandaan komt. Rechtszaken blijven onopgelost. Hans Crooijmans MOSKOU
...
Karina Moskalenko had al enige tijd om onduidelijke redenen last van hoofdpijn en misselijkheid. Tot haar echtgenoot, die ooit scheikunde studeerde, giftige kwikbolletjes in haar auto ontdekte. In haar Franse woonplaats Straatsburg onderzoekt de politie de herkomst van het gif. Collega’s van de Russische advocate zoeken de daders in kringen van de Russische geheime dienst (FSB). Moskalenko verdedigde de in 2005 tot acht jaar cel veroordeelde zakenman Michail Chodorkovsky en ze is
ld Me
u
nu
n aa
vaak te vinden aan de zijde van oppositieleider en ex-schaker Gary Kasparov. Daarnaast staat ze de familie bij van de twee jaar geleden vermoorde journaliste Anna Politkovskaja. De verwijzing naar de vroegere KGB (nu: FSB) is begrijpelijk. Want het gebeurt regelmatig dat de geheime dienst als uitvoerder of architect van liquidaties wordt aangeduid. Vergiftiging is bovendien een methode die de FSB naar verluidt graag gebruikt om onwelgevallige figuren uit te schakelen. Politkovskaja claimde in 2004 al dat ze vergiftigd werd. Gif zat ook in de zaak van Andrej Litvinenko. De Rus stierf in november 2006 nadat hij in Londen een dosis van het radioactieve polonium210 had binnengekregen. Volgens Litvinenko, zelf een ex-FSB’er, was toenmalig president Vladimir Poetin, over wie hij veel negatiefs had gepu-
bliceerd, de opdrachtgever. Poetin had net een wet getekend die de FSB toestaat om ook in het buitenland ‘vijanden van de staat’ te liquideren.
Rechters worden niet vertrouwd, maar veel critici roepen maar wat. Net als veel andere macabere zaken is die van Litvinenko nog onopgelost. De Britse justitie zegt bewijzen te hebben tegen twee Russische exFSB’ers. Maar Moskou weigert het duo uit te leveren en Londen stemt niet in met een proces in Rusland. Een van de twee verdachten, Aleksander Loegovoj, zit in het Russische parlement en is nu onschendbaar.
Voor de moord op Politkovskaja staan sinds vorige week drie mannen terecht, onder wie een FSB’er. Toch betwijfelen haar familie en collega’s of de juiste personen terechtstaan. Die twijfel zal waarschijnlijk blijven totdat justitie een link tussen de daders en het Kremlin aantoont. Maar dat is in Rusland onvoorstelbaar. Rechtszaken zijn vaak politiek en controversieel. Rechters zijn omkoopbaar en worden – terecht – niet vertrouwd. Van de andere kant: veel critici roepen maar wat. De aanslag op een verslaggever van een Moskouse krant, begin 2007, werd door zijn collega’s bijvoorbeeld meteen als politieke moord bestempeld. In werkelijkheid had hij een fatale ruzie met een homoseksuele relatie. Ook de ‘vergiftiging’ van Viktor Joesjenko in 2004, waardoor hij een zwaar pokdalig gezicht kreeg, roept
veel vragen op. De beschuldigende vinger wees naar zijn door Rusland gesteunde politieke rivaal. De gebruikte dioxine zou in een Moskous FSB-laboratorium zijn gemaakt. Al snel rezen er twijfels. Het hoofd van de Oostenrijkse kliniek die Joesjenko behandelde, ontkende dat er sprake was van vergiftiging. Hij meldde dat er was geknoeid met bloed. Volgens Joesjenko’s medische dossier kan zijn lichaam bepaald voedsel en alcoholhoudende drank moeilijk verdragen. Kortom, de vergiftiging kan hij zelf hebben veroorzaakt. Tot een proces tegen de veronderstelde vergiftigers van Joesjenko is het vier jaar na dato in elk geval nog niet gekomen. De nog prille kwestie-Moskalenko belooft helaas een nieuw hoofdstuk te worden in een lange geschiedenis van onopgehelderde en controversiële vergiftigingszaken. 1
EN NOVEMBER 2!) !MSTERDAM
#ONGRESSEN WORKSHOPS EN BEURS
WWWVNGGEMEENTEDAGENNL
Brussel
Nieuwe bodyscan biedt kijkje onder de kleren van vliegtuigpassagiers Redactie buitenland AMSTERDAM
...
De Europese Commissie wil het Europees Parlement betrekken bij een besluit over de invoering van de bodyscan, een apparaat waarmee veiligheidsbeambten op vliegvelden dwars door de kleding van passagiers kunnen kijken. EU-commissaris Antonio Tajani bleek de bodyscan per 2010 te willen invoeren op Europese vliegvelden. Hij gaf geen ruchtbaarheid aan zijn plannen. Dat leidde uiteindelijk tot veel commotie bij het hele Europarlement, waarna een geschrokken Tajani beloofde de parlementariërs te betrekken bij de besluitvorming. De scan kan de veiligheid in de luchtvaart verhogen en tegelijk de doorstroming van vliegtuigpassagiers bij de gate versnellen. Het apparaat is
Win 2 kaartjes voor CaDance Festival, Den Haag Toonaangevende choreografietalenten geven acte de présence met veelbelovende, nieuwe voorstellingen en speciale festivalprojecten.
www.nlstreets.nl/NL/acties K ijk voor meer a a nbiedingen op w w w. nls t r ee t s . nl / NL / a c ti es
bedoeld als alternatief voor handmatig fouilleren. Het kijkt dwars door kleren heen, waardoor te zien is of iemand wapens, drugs of metalen voorwerpen op het lichaam draagt. EU-commissaris Tajani beloofde dat reizigers nooit verplicht zullen worden door de scan te lopen. Ze kunnen er altijd voor kiezen zich handmatig te laten fouilleren. Europarlementariër Jeanine Hennis constateerde gisteren dat de boodschap dat het EP zich ernstige zorgen maakt, ook bij Tajani was overgekomen. Er zijn nog veel vragen over de bodyscan, die op de vliegvelden van Schiphol en Londen Heathrow al proefdraait. ‘Wie bekijkt die beelden, wat gebeurt ermee, hoe lang blijven ze opgeslagen, hoe groot is het risico dat we ze terugzien op internet?’, vroeg Hennis zich maandag al af. De SP wil ook een onderzoek naar de gezondheidseffecten van de scan. 1
India bereidt zich voor op ‘lichtjesfeest’ Diwali Indiase arbeiders drommen samen rond een berg buskruit. Ze zijn druk in de weer om van het brandbare goedje vuurwerk te maken, in de vuurwerkfabriek van het noordoos-
Shoppen in Rotterdam Voor Rotterdam-leken is de havenstad geen makkelijk shopparadijs. Wie op het Centraal Station staat, vraagt zich af waar de winkels zijn. De stad zit zo in elkaar dat je niet automatisch naar de koopzone wordt getrokken, dus ben je al blij als je de voor de hand liggende Lijnbaan hebt gevonden. Toch loont het om het hier niet bij te laten zitten, want dan beland je misschien Bekijk deze straten virtueel op nlstreets.nl
Shopping by
Ga naar onze website voor 1001 andere leuke adresjes!
in de Pannekoekstraat. Vroeger een populaire straat voor werkzoekenden aangezien er alleen maar uitzendbureaus zaten, maar in vier jaar tijd in een speciaal winkelstraatje veranderd. Jong en oud komen er voor hippe kledingzaken, een vintage garderobe of om neer te strijken bij een van de vele trendy horecagelegenheden. Niet voor niets maakt deze straat deel uit van de Rotterdamse shoppingroute. Ja, die is er! Maar je moet wel een beetje moeite doen. Streetfacts Leeftijd straat: sinds 1955 (Behoorde tot het gebombardeerde centrum. Hier werden de eerste wederopbouwpanden neergezet). BN’ers: Regilio Tuur en Patrick Kluivert. Aantal winkels: ongeveer 50
telijk gelegen plaatsje Siliguri. Het vuurwerk is bestemd voor Diwali, een feest van licht voor Hindoes, dat wordt gevierd op 28 oktober. 1 FOTO: REUTERS
Griekenland
KLOOSTER IN OPSPRAAK De monniken van het wereldberoemde Grieks-orthodoxe klooster Athos zijn in opspraak. De autonome monnikenrepubliek zou meer dan 100 miljoen euro hebben verdiend door een meer aan de staat te verkopen dat helemaal niet van haar is. De monniken beweren dat een Byzantijnse keizer het Vistonidameer bijna duizend jaar geleden aan hen heeft geschonken. De Griekse regering heeft een parlementaire enquête voorgesteld.
Help, ik zit klem! De politie in de Engelse plaats Wigan heeft gisteren een naakte inbreker gearresteerd. De man zat klem in de schoorsteen van een plaatselijke supermarkt, met niets om het lijf.
Dagblad De Pers
GOKKEN
Casinofonds Beleggen in Zuid-Amerikaanse casino’s kan vanaf volgende week op de Amsterdamse beurs. Voor wie van gokken houdt... 10
In Business
5
Het meest groene automerk van Nederland pakt uit tijdens de Daihatsu Actieweken! Kom nu naar de dealer voor spectaculaire acties!
Telecom Klanten zijn nog trouw
Kredietcrisis krijgt geen vat op KPN Internetbrokers zien geregeld klanten die 24 uur per dag aan het handelen zijn. HOLLANDSE HOOGTE
Verslaving Familiekapitaal vergokt op de beurs
Piloot ging van 8 miljoen naar 2 miljoen in de min Vervolg van pagina 1
...
Beleggingsverslaafden rukken op sinds de opkomst van de beleggingssites. Die maakten de beurs toegankelijk voor een breed publiek. ‘En 5 procent van de bevolking heeft een genetische aanleg voor verslavingen. Of die zich ontwikkelen hangt af van het toeval, maar internet heeft die kans wel groter gemaakt’, zegt Don Schothorst, directeur van kliniek Solutions. Internetbrokers zien geregeld klanten die 24 uur per dag de site open hebben, erkent woordvoerder Jonneke van Staveren van de Binckbank. ‘Maar we weten niet wie verslaafd is, want we kennen de persoonlijke situatie van de gebruikers niet. Het kunnen ook gewoon héél actieve beleggers zijn.’ De bank voelt zich niet geroepen verslaafden op te sporen. ‘Wij leveren alleen een dienst waar beleggers gebruik van kunnen maken.’ Beleggers bij Alex.nl (overgenomen door Binck) kunnen zichzelf beschermen door een risicothermometer aan te zetten. Die waarschuwt als ze riskante beleggingen willen doen.
Fortis
BONUS VOOR BANKIERS De subtop van Fortis Bank Nederland heeft bonussen gekregen. Dat gebeurde na de nationalisatie van het bedrijf, bevestigde een woordvoerder van Fortis gisteren naar aanleiding van een artikel in de Volkskrant. De bonussen moesten voorkomen dat de managers weglopen bij de bank. Eerder maakte het kabinet bekend dat bestuurders van Fortis Nederland en ABN Amro niet op beloningen hoefden te rekenen.
Cijfers over verslaafden zijn nauwelijks voorhanden. Door schaamte melden zich weinig mensen bij zowel de private klinieken als GGZ-instellingen. ‘Als ze zich melden worden ze vaak niet geregistreerd als verslaafden, maar bijvoorbeeld als mensen met een depressie. Die hebben ze dan
‘Het kunnen ook gewoon actieve beleggers zijn.’ wel gekregen doordat hun hele kapitaal is verdampt’, zegt hoogleraar verslavingszorg Cor de Jong. Solutions behandelt nu een man die het hele kapitaal van zijn familiebedrijf heeft vergokt. Zijn vrouw weet nog van niks. Piloot Philip Jansen (50) is juist door zijn vrouw naar de kliniek gestuurd. Hij heeft zijn bank-
saldo zien slinken van plus 8 miljoen euro tot 2 miljoen in de min. Hij moedigde ook vrienden en familie aan geld bij hem te storten. De piloot moest tijdens een bijeenkomst aan vrienden en familie opbiechten dat hij hun geld heeft vergokt op de beurs. Mensen reageerden geschokt. De bijeenkomst was nodig om met een schone lei aan zijn therapie te kunnen beginnen. ‘Hij heeft nog een lange weg te gaan’, zegt Schothorst. Bij verslaafde Van der Vlies helpt zijn ex hem zijn leven weer op de rails te krijgen. Ze heeft hem gestimuleerd een nieuwe baan te zoeken. De ex-financieel adviseur heeft het beroep dat hij als twintiger deed weer opgepakt: meubelmaker. ‘Minder spannend, maar met één groot voordeel: Ik zit niet achter de computer.’ 1 De namen van beursverslaafden zijn om privacyredenen veranderd.
Tjeerd Wiersma AMSTERDAM
...
KPN is een van de weinige Nederlandse bedrijven die zich tot nu toe aan de economische malaise weten te onttrekken. Alleen lukt het niet goed om delen van Getronics te verkopen en gaan geplande vastgoedverkopen voorlopig niet door. Volgens het telefoniebedrijf heeft KPN weinig last van klanten die contracten opzeggen, klanten met een betalingsachterstand of klanten die overstappen naar lager geprijsde producten.Ook beweert KPN dat het ‘recessieproof’ blijft wanneer het economische tij verder tegen zit. ‘We hebben maatregelen genomen om in geval van verdere economische tegenslag onze kasstroom te beschermen’, zei KPN-topman Ad Scheepbouwer gisteren in een toelichting op de derdekwartaalcijfers. De nettowinst van KPN bleef in het derde kwartaal met 353 miljoen euro nagenoeg gelijk met de winst van een jaar eerder. De omzet steeg met 20 procent tot ruim 3,6 miljard euro. De stijging is vooral te danken aan de eerdere aankoop van automatiseerder Getronics.Het telefoniebe-
! "# " "#
$ % &"'" %%() * +" "", () ! "# $%& ' ("
) (
Impulsaankoop 35 procent van al onze aankopen stond niet op het boodschappenlijstje.
KPN zegt weinig opzeggers te hebben en ‘recessieproof’ te zijn.
- " . '" " . "" $$/
drijf weet verder te profiteren van de sterke positie die het heeft met prijsvechters. Zo zag de Duitse KPN-dochter E-Plus de inkomsten met 9 procent stijgen tot 840 miljoen euro. Toch kent de telefoniegigant ook tegenvallers. De rente van leningen is omhoog gegaan, van 5,2 procent vorig jaar tot 5,4 procent nu. Daarnaast loopt de verkoop van vastgoed en Getronics-onderdelen minder goed dan verwacht. ’Eventuele kopers kunnen minder gemakkelijk aan krediet komen om overnames te financieren’, aldus Scheepbouwer.
In gesprek Wat vastgoed betreft, wees Scheepbouwer erop dat ‘de prijs niet het probleem is, die is nog altijd hoog’. Ook wil KPN nog steeds een aantal Getronics-onderdelen verkopen, die samen goed zijn voor een omzet van rond de 200 miljoen euro. Het bedrijf is daarover in gesprek met diverse partijen, maar wil geen termijn noemen waarbinnen de gesprekken moeten worden afgerond. Uit onderzoek van SNS Securities blijkt dat KPN inderdaad een van de bedrijven is die goed bewapend zijn tegen een crisis. Andere bedrijven die volgens SNS ‘recessieproof’ zijn: platformbouwer SBM Offshore, chipmachinemaker ASML en TomTom. 1
In Amstelveen krijg je alle ruimte! Amstelveen telt 80.000 inwoners. Maar dit aantal blijft groeien. Daarom bouwen wij naast zo’n 500 à 1000 woningen per jaar ook nieuwe scholen, winkelcentra, wijkcentra, zorginstellingen, kantoren en bedrijfspanden. Verder werken wij aan de omlegging van de N201 en de ondertunneling van de A9. Als je hier graag aan wilt meewerken krijg je daar alle ruimte voor. De afdeling Ruimtelijke Ordening en Projecten zoekt:
(Senior) projectmanager RO (32-36 uur, salarisindicatie max. € 4.980,--) Je stelt projectplannen op, maakt risicoanalyses en leidt de projectorganisatie.
Energiecoördinator/adviseur milieuregie (32-36 uur, salarisindicatie max. € 3.800,--) Je leidt diverse energieprojecten, maakt ze tot een succes, formuleert milieurandvoorwaarden voor ruimtelijke projecten.
Adviseur bestemmingsplannen (32-36 uur, salarisindicatie max. € 4.088,--) Je stelt voorschriften op van bestemmingsplannen, behandelt inspraakreacties en voert overleg.
Stedenbouwkundige/adviseur ruimtelijke regie (32-36 uur, salarisindicatie max. € 3.800,--) Je maakt ruimtelijke analyses en ontwerpstudies, stelt randvoorwaarden op en regisseert de uitwerking. Wij bieden je zeer boeiende functies in een levendige organisatie. Daarbij kun je rekenen op een uitgebreid pakket eigentijdse arbeidsvoorwaarden. Meer weten en solliciteren?
Kijk direct op: www.ikmaakwerkvanamstelveen.nl
SOMS DE AUTO SOMS DE TREIN ;XkÊn\ibkË_\\cfekjgXee\e% nnn%ej%ec
In Business Koster & Jojanneke
Met medewerking van: Lorianne van Gelder en Justine Versteegh
De lifestyle van... Bridget Maasland
Ook Bridget worden?
Barbapapa wordt verliefde moeder Dolgelukkig loopt Bridget Maasland na een zware bevalling weer rond in designerkleding en op pumps. AMSTERDAM
...
Haar iPhone houdt ze paraat zodat iedereen die het wil haar nieuwe liefde kan zien. Mees heet hij, vier weken oud. Een klein mannetje met veel haar, gehuld in de laatste babymode.
Bridget Maasland is net als alle andere moeders: verliefd op haar nieuwe zoontje. Vraag naar hem en een vloedstroom koosnaampjes komt je tegemoet. Zeg dat hij knap is en de wangen van de moeder uit Amsterdam-Zuid worden dieprood. ‘Hij is zo stoer. Echt al een ventje.’ Ze is net bevallen, maar in de strakke zwarte pantalon op 8 centimeter hoge grijze pumps is haar niet aan te zien dat ze tot voor kort nog een enorme buik had. ‘Ik ben 26 kilo
1. Voor de ultieme Bridget 2008 look moet u net zijn bevallen en verliefd zijn op uw kleine. U was niet zwanger? Of u bent geen vrouw? Een hevige verliefdheid doet ook wonderen. 2. Als de kilo’s er weer af zijn, poseer dan in de Playboy. Het liefst voor mishandelde hondjes. 3. Ontwikkel uw onderwijsvaardigheden. Bridget geeft graag les op tv. Haar vak? Gooische dames, New Yorkse lady’s en moeders in Amsterdam-Zuid.
Pepijn en Bridget geven Mees ‘een gewone opvoeding’. WFA
aangekomen. Ik wilde niet meer in de spiegel kijken. Ik was een kruising tussen Barbapapa en Ma Tokkie ge-
worden. Ik begrijp goed dat mannen op een gegeven moment zoiets hebben van ‘holy shit’. Je voelt je echt
Q&A ABN Amro wil laten zien wie het is HSBC adverteerde 24 pagina’s in New York Magazine om te tonen dat het solide is. Ook ABN Amro doet weer aan reclame. ‘We mogen niet refereren aan staatszekerheid.’ AMSTERDAM
...
Jeroen van Maarschalkerweerd, woordvoerder van de ABN Amro, is dit een vertrouwensoffensief? ‘Nee hoor. Het is business as usual. Dit is een gewone reclamecampagne.’ Dus u probeert niet het vertrouwen van de klant terug te winnen? ‘Wij kunnen niet voor de klant denken. Met de reclame willen we laten zien wie we zijn.’ Een staatsbank? ‘Nee. Een financieel gezonde, zelfstandige bank.’ Legt de staat u beperkingen op? ‘Nee. Maar we hebben wel nieuwe richtlijnen voor het adverteren. We mogen niet refereren aan staatszekerheid.’
Ondernemen begint hier! Wil jij jouw innovatieve idee ontwikkelen tot een sterk businessplan? Schrijf je dan in voor de businessplanwedstrijd van New Venture, hét netwerk voor starters op het gebied van innovatief ondernemerschap in Nederland. Stichting New Venture biedt een unieke mogelijkheid om een innovatief idee uit te werken in een sterk businessplan onder kosteloze begeleiding. Zend jouw idee in vóór dinsdag 4 november 2008. Maak kans op prijzengeld, ontvang feedback van investeerders op jouw plan en vraag een persoonlijke coach aan. Grijp deze kans en doe mee! Kijk op de website voor belangrijke data, begeleidingsvormen en meer informatie over de wedstrijd van New Venture.
van idee naar BV!
www.newventure.nl
Zoals u onlangs deed in de advertentie ‘5,2% rente met zekerheid’. ‘Ja. We werden toen inderdaad teruggefloten door het ministerie van Financiën. Het is niet toegestaan om je te laten voorstaan op de steun van de staat.’ 1
Mooi geweest ...
FEMMETJE
DEWIND Beste mevrouw Greve,
A
fgelopen week kreeg ik een boos mailtje van u waarin u benadrukte dat u vroeger mooi bent geweest, al begreep ik niet helemaal wat de meerwaarde
was van deze opmerking. In het rubriekje ‘Afknappers’ van het maandblad Opzij had u gelezen over het ontbreken van Agnes Jongerius op Jackie’s lijst met 25 voorbeeldvrouwen. Aanvullend liet u weten geïrriteerd te zijn over mijn optreden bij Pauw & Witteman waar ik had uitgelegd dat Jongerius niet op deze lijst voorkwam omdat haar ‘presentatie’ niet past bij het nieuwe feminisme dat wij met Jackie Business willen uitdragen: ‘lichtvoetig, waarbij vrouwelijkheid niet wordt geschuwd’. Laat ik voorop stellen dat ik helemaal niets tegen mevrouw Jongerius heb, sterker nog, ik vind haar fantastisch, maar ze is geen voorbeeld-
7
vrouw voor onze lezeressen. Jongerius is een feministe van de oude stempel, waarin ‘unilook’ en gelijkheid hoogtij vierden. Een tijd waarin je nog het beste als kerel verkleed naar je werk kon, wilde je niet aangezien worden voor de wulpse secretaresse van je directeur. Jongerius doet het minimale aan haar uiterlijk, kennelijk heeft ze die behoefte niet en dat is haar goed recht. Maar dat maakt haar wat ons betreft geen aansprekende vrouw voor de meisjes die nu hun bul in ontvangst nemen. Mevrouw Greve, heeft u wel eens rondgekeken op een universiteit? U zou dan zien dat de nieuwe generatie vrouwen evenveel aandacht heeft
voor Miuccia Prada als voor de syllabus Vermogensrecht. De harde waarheid is dat deze vrouwen na het afronden van hun studies massaal het carrièrepad mijden en kiezen voor een leuk deeltijdbaantje. Dat dit een groot probleem is/wordt, heeft Jongerius in 2006 ook al aangekaart toen zij vrouwen opriep meer uren te gaan werken. Hoe moeten we deze nieuwe generatie vrouwen prikkelen wel die topposities te ambierën? Met Jackie Business doen we dat door de taal van de nieuwe generatie te spreken. Het feminisme anno 2008 moet gepresenteerd worden in een mooi nauwsluitend jurkje, niet in een wijdvallend alles verhullend streepjespak.
geen sexy vrouw meer.’ Voor Bridget waren het bovendien niet alleen zwangerschapskilo’s die haar op de roze tekenfilmfiguur deden lijken. ‘Ik had een vochtprobleem en moest worden opgenomen in het ziekenhuis. Mijn enkels waren zó dik.’ Ze tilt haar voet op en maakt met twee handen een rondje om haar enkel. ‘Ik moest schoenen in maat 40 kopen, terwijl ik maat 38 draag.’ Nu is er al 20 kilo af. ‘Ik ben met de baby de hele dag aan het rennen. De kilo’s vliegen gewoon weg!’ Ze is opgelucht dat ze zichzelf weer durft aan te kijken in de spiegel. ‘Niets stond me meer. Zelfs positiekleding niet.’ Nu draagt ze haar normale garderobe, gevuld met couture van Hollandse bodem: ‘Ilja Visser, Jan Taminiau, Daryl van Wouw. Ik blijf bij mijn vrienden.’ Ook zaterdag, tijdens de modeshow van Ilja Visser, draagt ze trouw een combinatie van haar ontwerpster-vriendin. De kleine Mees gaat ook aan de hippe keding. ‘We krijgen allemaal kleertjes opgestuurd. Laatst een lief donkerblauw houtje-touwtje vest. Dat staat hem zo goed!’ kraait ze. Van een afstandje kijkt Pepijn Padberg naar zijn druk gebarende vriendin. Dan rijst de vraag. Wie past er op Mees? Heeft Bridget zich onderworpen aan de druk op vrouwen uit de high society: de au pair? Verontwaardigd: ‘Een kindermeisje. Kom op zeg. Nee, wij doen het zelf. Hij krijgt een gewone opvoeding. Mees is nu bij mijn schoonouders.’ Voor thuis zitten bedankt de 33-jarige RTL-Boulevard-presentatrice. ‘Ik ben na een maandje weer aan het werk gegaan. Dat is prima te doen.’ Voor het gemak verhuisden haar ouders naar Amsterdam. Mees pendelt tussen zijn grootouders en drukke pa en ma. ‘Je kunt best doorwerken als moeder’, luidt de strenge boodschap van de presentatrice van Hoe word ik mama in Amsterdam-Zuid? ‘Daar hoef je geen stoere vrouw voor te zijn.’ 1
Kennelijk kleeft het oude idee van gelijkheid nog zo hardnekkig aan de term feminisme, dat onze poging een lijst met aansprekende topvrouwen samen te stellen, strandde in de rubriek ‘Afknappers’ van het feministische maandblad Opzij. Ai, zo komen we er natuurlijk nooit. Het sterkt mij dan ook alleen maar meer in mijn overtuiging dat er nog heel wat emancipatiewerk te doen is voor de ‘Lady with brains’. Rest mij één vraag; waarom vindt u uzelf nu niet meer mooi? 1
Femmetje de Wind is hoofdredacteur van het magazine Jackie
[email protected]
Belverlies
Botox voor de voeten
Hoewel wij niet gauw om onderwerpen verlegen zitten, zijn lumineuze ideeën uwer kant altijd welkom. Uw digitale post kan naar:
[email protected]
Telecombedrijf Tele 2 Nederland zag vorig kwartaal 42.000 klanten weglopen. In een jaar tijd verloor het bedrijf 198.000 bellers.
Voor stilettodragende business babes met zere voetjes is er nu botox. Het chemische goedje wordt in de bal van de voet gespoten om de pijn te verlichten.
8
In Business De markt
BEURS VANDAAG REDACTIE: IEX.NL
hadden dezelfde onderliggende waarde (bijvoorbeeld Amerikaanse hypotheken). De samenhang tussen deze constructies is heel groot. Als er dan iets mis gaat, verliest een grote hoeveelheid producten tegelijkertijd waarde.
Kredietcrisis Top 10
4. ‘Benchmarking’
A
ls we nu echt de ergste financiële problemen achter ons hebben gelaten, is de tijd aangebroken om terug te blikken. De meest prangende vraag is: Hoe is de crisis veroorzaakt en waarom werd zij zo groot? Financieel adviseur en columnist Marcel Tak presenteert de Top 10 van de belangrijkste oorzaken.
9. Lage rente De lage rente in de afgelopen jaren heeft tot twee effecten geleid: de mogelijkheid om minimuminkomens een (tijdelijk) betaalbare hypotheek te verkopen en de vraag van beleggers naar lucratieve maar risicovolle financiële producten.
8. Economische onevenwichtigheden De Japanse rente werd kunstmatig laag gehouden; dat gold ook voor de koers van de Chinese munt. In combinatie met de hoge Amerikaanse consumptie ontstonden grote onevenwichtigheden en geldstromen. Om die onevenwichtigheden te matchen, werden de meest ingewikkelde producten ontwikkeld.
7. ‘Mark-to-market’ Bezittingen en schulden, zelfs van pensioenfondsen, worden tegen marktprijzen gewaardeerd. Het blijkt een verkeerde ideologie: de markt bewijst elke dag dat ze de vorige dag ongelijk had.
VS DOW JONES
Leve de relativiteitsleer en weg met het absolutisme: 1 procent meer rendement halen dan de index, of in beleggerstermen de ‘benchmark’, hoe slecht die ook presteert, is heilig verklaard. Nog belangrijker, 0,1% meer dan een concurrerend fonds of een andere bank is alles wat telt. Dat betekent dat beleggers elkaar achterna lopen en de neiging hebben dezelfde acties te ondernemen, de goede en de slechte kant op.
VS NASDAQ
3. Research
% VERSCHIL:
% VERSCHIL:
-4,77%
-4,46%
10. Hebzucht Natuurlijk is hebzucht een belangrijke bron van de problemen, maar hebzucht is ook een typisch menselijke eigenschap, een gegeven. Belangrijker is het om regels te maken die deze soms destructieve eigenschap beter inkaderen.
De markt in kaart
Er is weinig onafhankelijke research en beleggers zijn ook nauwelijks bereid daarvoor te betalen. Veel research is transactiegedreven. Bij de grote rating-instituten, die de kwaliteit van leningen beoordelen, was geen prikkel om complexe structuren terughoudend te beoordelen, want dat betekende minder omzet.
LONDEN FTSE 100 KOERS:
8519,21 % VERSCHIL:
KOERS:
KOERS:
-5,69%
1615,75
4040,89
FRANKRIJK CAC 40
2. Perverse beloningsstructuur De beloning van kortetermijnrendement zonder dat de langeretermijnrisico’s in beeld konden komen, is waanzinnig. Het management van de geraakte financiële instellingen is dan ook voor veel ellende verantwoordelijk. Nog meer verantwoordelijkheid ligt echter bij de nummer één van Taks Top 10.
KOERS:
BRAZILIË BOVESPA
3298,18
% VERSCHIL:
-5,10%
1. Toezichthouders Het systeem kraakt en logischerwijs is de toezichthouder daarvoor verantwoordelijk. De financiële toezichthouders zijn te gefragmenteerd en bovendien is het kennisniveau onvoldoende om de complexe producten te beoordelen. 1
1,02
Fortis
KOERS:
35299,41 NEDERLAND AEX
% VERSCHIL:
-9,59%
6. Technologische innovatie
KOERS:
Nieuwe technologieën laten beleggers tegelijk en snel reageren. Geruchten verspreiden zich zeer snel. Veel onervaren beleggers nemen deel aan het beleggersspel.
255,08
5. Financiële innovatie
-5,30%
22 oktober 08
VERSCHIL:
Veel complexe financiële producten
% VERSCHIL:
Bron koersgegevens: 23 oktober 07
% VERSCHIL:
-0,04
-3,70%
Nederland AEX Index - slotkoersen 22 oktober AANDEEL
SLOT
aegon ahold akzo nobel arcelor mittal asml holding bam groep corio dsm, kon. fortis fugro heineken ing groep c. kpn philips, kon. randstad reed elsevier royal dutch shell a sbm offshore tnt tomtom unibail-rodamco unilever c. usg people wereldhave wolters-kluwer c.
4,01 7,38 28,225 19,275 11,74 6,33 41,035 26,74 1,015 26,41 24,04 8,325 10,231 14,05 13,65 9,63 18,60 11,065 16,97 6,95 114,50 18,44 7,83 62,80 13,195
VORIG SLOT
4,14 7,371 29,97 21,39 12,42 6,60 44,45 28,185 1,054 27,10 25,34 9,355 9,884 14,655 14,53 10,129 19,82 11,57 17,375 7,345 121,695 19,405 8,00 65,94 13,95
Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 22 oktober
VERSCHIL
HOOG
LAAG
-0,13 0,01 -1,74 -2,12 -0,68 -0,27 -3,42 -1,44 -0,04 -0,69 -1,30 -1,03 0,35 -0,60 -0,88 -0,50 -1,22 -0,50 -0,40 -0,40 -7,20 -0,96 -0,17 -3,14 -0,76
4,131 7,55 29,19 20,75 12,36 6,74 43,995 28,15 1,05 28,38 25,45 9,04 10,401 14,64 14,33 10,117 19,51 11,59 17,545 7,285 121,79 19,375 8,11 66,88 13,995
3,90 7,204 28,03 19,08 11,71 6,30 41,035 26,505 0,97 26,00 23,85 8,325 9,90 13,97 13,53 9,50 18,475 10,84 16,82 6,895 114,475 18,345 7,70 62,55 13,15
VOLUME
10040688 10067217 2851099 7802615 6265457 1487946 293923 1623062 18383260 1514253 2021108 29314026 24124738 7100879 1006922 4419023 17965378 1826418 2211087 1380393 68000 12244621 978567 112003 2582678
AANDEEL
SLOT
aalberts ind. amg arcadis asm international binckbank boskalis westm. crucell csm cert. draka holding eurocomm. prop. heijmans imtech logica nutreco holding oce opg groep ordina pharming group smit international sns reaal ten cate vastned retail vopak wavin wessanen c.
7,14 15,98 8,99 9,44 5,60 23,36 8,26 15,20 10,24 25,35 7,58 11,42 0,94 27,24 3,69 9,98 4,25 0,67 51,13 5,73 20,44 43,00 28,22 2,95 5,60
VORIG SLOT
7,60 17,00 9,11 10,16 5,70 23,50 8,79 15,62 10,78 27,85 7,97 11,96 1,02 28,50 3,73 10,13 4,28 0,68 52,96 6,12 20,24 44,99 28,64 3,01 5,78
Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 22 oktober
VERSCHIL
HOOG
LAAG
VOLUME
-0,46 -1,02 -0,12 -0,72 -0,10 -0,14 -0,53 -0,42 -0,54 -2,50 -0,39 -0,54 -0,08 -1,26 -0,04 -0,15 -0,03 -0,01 -1,83 -0,39 0,20 -1,99 -0,42 -0,06 -0,18
7,60 17,07 9,16 10,20 5,63 24,78 8,73 15,60 10,68 27,74 8,05 12,05 1,00 28,93 3,72 10,19 4,34 0,69 53,43 5,95 21,32 44,88 28,95 3,03 5,85
7,10 15,72 8,83 9,35 5,36 22,88 8,20 14,97 10,21 25,35 7,57 11,35 0,93 26,58 3,57 9,66 4,18 0,66 50,30 5,50 20,00 43,00 27,81 2,91 5,56
608148 82267 143976 374067 177403 720483 433072 392587 182739 125388 315111 273042 1393699 505235 640065 273517 167547 79127 70500 518692 107191 40056 294983 350632 160175
AANDEEL
SLOT
accell group antonov ballast nedam beter bed brunel intern eriks group exact hold. fornix biosciences gamma holding grontmij c. innoconcepts kardan kas bank lanschot, van macintosh retail moolen holding nieuwe steen qurius sligro food gr spyker cars super de boer tkh group tmg unit 4 agresso vastned off/ind
17,90 0,20 15,80 8,98 10,06 30,00 15,62 7,10 17,48 16,15 5,99 4,00 13,20 44,30 8,65 2,09 14,08 0,34 15,08 3,80 2,63 10,50 16,30 10,90 10,22
VORIG SLOT
18,82 0,21 15,95 9,00 10,25 32,45 16,05 7,30 17,94 15,90 6,10 4,33 13,10 44,30 8,59 2,23 14,25 0,37 16,00 3,85 2,75 11,05 17,04 11,30 10,50
VERSCHIL
HOOG
LAAG
VOLUME
-0,92 -0,01 -0,15 -0,02 -0,19 -2,45 -0,43 -0,20 -0,46 0,25 -0,11 -0,33 0,10 0,00 0,06 -0,14 -0,17 -0,03 -0,92 -0,05 -0,12 -0,55 -0,74 -0,40 -0,28
18,91 0,21 16,45 9,11 10,14 32,90 16,20 7,50 17,60 16,19 6,20 4,40 13,34 44,30 8,94 2,25 14,88 0,37 16,00 3,83 2,73 11,50 17,00 12,10 10,48
17,68 0,20 14,99 8,15 9,87 29,22 15,52 7,10 16,40 15,57 5,91 4,00 13,10 42,90 8,06 2,09 14,05 0,33 15,08 3,71 2,62 10,50 16,00 10,68 9,93
10941 1174303 20273 30319 9204 10176 67086 5160 15488 44329 66933 119461 4171 678 50082 151962 163809 696665 60679 4658 60332 36607 9799 72156 73991
In Business De markt
DE GONG DUITSLAND DAX
JAPAN NIKKEI 225
AMSTERDAM
...
Academisch bezoek op de beursvloer. Harald Benink, professor Banking and Finance op de faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen aan de Universiteit van Tilburg, opende gisteren de handelsdag. Naast bankhoogleraar is Benink voorzitter van het Europees schaduwcomité van toezichthouders, een netwerk van
RUSLAND RTS-INDEX
KOERS:
4571,07
KOERS:
8674,69
% VERSCHIL:
-4,46%
9
hoogleraren die meedenken over het toezicht op de financiële sector. Hieraan zal hij de komende tijd zijn handen vol hebben. Hoe denkt iemand die ervoor doorgeleerd heeft over de ontwikkeling van de kredietcrisis? Benink: ‘Geleidelijk, maar nog met de nodige turbulentie, zullen we uit het dal komen.’ Heeft de hoogleraar ooit zelf een slechte investering gedaan? ‘Het kopen van een putoptie op de dollar in 1985; één maand na expiratie van de optie ging de dollar naar beneden. Rendement: minus 100%.’ Als eindstand van de AEX dit jaar voorspelt Benink een score van 335 punten. 1
% VERSCHIL:
-6,79%
KOERS:
665,78 % VERSCHIL:
-7,17%
HONGKONG HANG SENG
HET PANEL REDACTIE: IEX.NL
en baanzekerheid. Want recessies vergroten helaas ook risico’s van ontslag en gedwongen huizenverkoop.’
DOEN STELLINGVANDEDAG: KOERS:
Hypotheek of hypotheek?
14266,60 SINGAPORE STRAITS TIMES
% VERSCHIL:
-5,15%
Voor zover Nederlanders nog een hypotheek kunnen krijgen, nemen ze nu vooral een spaarhypotheek, volgens de Vereniging Eigen Huis. Met name de beleggingshypotheken laten ze links liggen met die enge beurzen. Is dat verstandig?
KOERS:
INTERESSANT
1821,13
Ad van Tiggelen (strateeg ING) ‘Juist in recessies zijn er goede instapmomenten voor aandelen voor de lange termijn, een ideale match met een langlopende hypotheek. Een beleggingshypotheek is nu interessant, maar wel voor mensen met buffers
% VERSCHIL:
-5,19%
Corné van Zeijl (SNS fondsmanager) ‘Dit zijn ideale omstandigheden voor een beleggingshypotheek waarin u per maand belegt. Stel, u heeft vijf jaar geleden een huis gekocht. Het belegde geld is flink minder waard, maar u moet nóg 25 jaar kopen. Dan moeten de koersen juist naar beneden, pas over dertig jaar moeten ze hoger staan.’
ZEKERHEID
Jos Koets (hypotheekadviseur) ‘Dat beleggingshypotheken bijna niet meer worden afgesloten, heeft te maken met de hoogte van de hypotheekrente. De maandlasten van een beleggingshypotheek en een spaarhypotheek zijn bijna gelijk bij een hypotheekrente van rond de 5,5%. Als je dan zekerheid hebt met de einduitkering bij de spaarhypotheek is de keuze snel gemaakt.’ 1
Agenda donderdag 23 oktober AEX Index
255,08
Hang Seng
14266,60
Dow Jones
8519,21
Bedrijven Binnenland Qurius Lbi PFZW
3e kwartaalcijfers Negenmaandscijfers 3e kwartaalcijfers
Credit Suisse Group Asea Brown Boveri Daimler Fiat Group Raytheon
3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers
UPS Xerox
3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers
Microsoft
1e kwartaalcijfers
Ondernemingskamer De Vereenigde Compagnie Scheepsbouw Nederland LNV BuZa, BID Services
Uitspraak VEB Schuitema Zeescheepvart heeft toekomst, seminar Presentatie strategierapport Seminar Ethiopische fruitsector Conferentie windenergie Praag
07.30 07.30 10.00
Bedrijven Buitenland -
23 oktober 07
VERSCHIL:
-14,28
Euro/Dollar
22 oktober 08
% VERSCHIL:
23 oktober 07
VERSCHIL:
-5,30%
-774,57
1,2844
Goud
22 oktober 08
% VERSCHIL:
-5,15%
23 oktober 07
VERSCHIL:
-514,45
743,00 Olie
22 oktober 08
% VERSCHIL:
-5,69%
66,03
13.45 -
Economie Binnenland 09.30 13.30 17.00 -
Economie Buitenland 23 oktober 07
VERSCHIL:
-0,0221
22 oktober 08
% VERSCHIL:
-1,69%
23 oktober 07
VERSCHIL:
-26,89
22 oktober 08
% VERSCHIL:
-3,49%
23 oktober 07
VERSCHIL:
-2,84
22 oktober 08
% VERSCHIL:
-4,12%
09.00
Moldinconbank
Chisinau bankenconferentie
09.00 11.00 14.30
ECB Eurostat VS
Bestuursvergadering Orderontvangst industrie, aug. Werkloosheidsuitkeringen
In Business Groei
10
Beleggen Casinoketen naar het Damrak
WERK WOORD
Beursgang Thunderbird Resorts in Amsterdam Beleggers kunnen vanaf volgende week op de Amsterdamse beurs een gokje wagen met aandelen in een keten gokpaleizen uit Guatemala. Gentlemen, place your bets! Edward Deiters AMSTERDAM
...
Na alle Palm Invests, Golden Sun’s en Easy Life’s is het als belegger toch een beetje uitkijken waar je je geld instopt. Vaak geldt: hoe exotischer, hoe gevaarlijker. Toch fiatteerde beurswaakhond Autoriteit Financiële Markten (AFM) onlangs de voorgenomen Amsterdamse beursgang van het Zuid-Amerikaanse gokbedrijf Thunderbird Resorts. Deze aandelen – voor beleggers die van een gokje houden – zijn vanaf 27 oktober op Euronext Amsterdam verhandelbaar.
‘Wij zochten voor onze groeiplannen op de lange termijn een notering aan een serieuze beurs in Europa’, zegt Thunderbird-CEO Jack Mitchell. En die groeiplannen zijn inderdaad serieus. Het bedrijf begon in 1997 in Guatemala en is nu uitbater van gokpaleizen annex hotels in andere Zuid-Amerikaanse landen als Costa Rica, Nicaragua, Panama en Peru. Inmiddels tellen de 24 casinoresorthotels van het bedrijf bij elkaar zo’n 760 hotelkamers. Daarnaast beheert Thunderbird 34 gokhallen, waaronder een aantal in Polen. Er zijn uitbreidingsplannen naar India en het bedrijf zit sinds kort op de Filipijnen. ‘Daar zijn we de enige buitenlandse partij met een gokvergunning’, zegt Mitchell. Het prospectus laat een snelgroeiende projectontwikkelaar annex casino- en hotelexploitant zien, die vorig jaar een omzet maakte van bijna
Beïnvloeden
I
Een resort van Thunderbird op de Filipijnen.
100 miljoen dollar. Winst is er nog niet. Eind vorig jaar stond er een verlies in de boeken van bijna zeven miljoen dollar. ‘Dat komt door onze razendsnelle expansie’, aldus Mitchell. Toch zijn er in de bedrijfsvoering wel een paar kleine pijnpuntjes. Te beginnen met het salaris van de bestuursvoorzitter: Mitchell verdiende vorig jaar – ondanks het miljoenenverlies – 2,1 miljoen dollar. Daarnaast grossiert het bestuur in lenin-
Prijzen inclusief skipas! bizztravel.nl winter 0809 vanaf
–
5 299,
wintersport Les Balcons de Val Thorens Val Thorens – Frankrijk
Prachtige appartementen in houten chalets, boven in het dorp, circa 200 meter van de piste. Alle appartementen zijn voorzien van een luxe keuken met oven en afwasmachine, badkamer met bubbelbad, apart toilet, tv, telefoon en een balkon. prijs o.b.v. 7 personen / eigen vervoer / 8 dagen / vertrek 10 januari
vanaf
Résidences du Val Claret Tignes – Frankrijk
–
5 229,
Diverse appartementen verspreid over Val Claret op loopafstand van de liften en maximaal 500 meter van het centrum. Alle appartementen zijn voorzien van een volledig ingerichte keuken met oven en afwasmachine (behalve de 1-kamerappartementen), badkamer met bad of douche en (apart) toilet en hebben soms een balkon.
Toolbox beïnvloeden, Jan van Loon, www.thema.nl
prijs o.b.v. 5 personen / eigen vervoer / 8 dagen / vertrek 13 december
vanaf
–
5 279,
gen aan het eigen bedrijf tegen nogal Zuid-Amerikaanse rentes (tot 28 procent). Ook zette Mitchell vorig jaar zijn echtgenote (executive assistant), drie zwagers, zijn dochter én broer voor 317.000 dollar op de loonlijst. ‘Dat zijn competente medewerkers. We betalen ze redelijke bedragen en kunnen dat uitstekend tegenover de aandeelhouders verantwoorden.’ Kortom: Thunderbird Resorts, voor wie van een gokje houdt. 1
nvloed, wie wil het niet hebben? Als manager wil je je medewerkers beïnvloeden, als adviseur je klant, als huiseigenaar je aannemer en als opvoeder je kinderen. Maar hoe doe je dat effectief? Drie simpele vuistregels helpen je invloed te vergroten: 1 Vraag je af wat je wilt bereiken in deze situatie. Wat is het DOEL? 2 Denk na over hoe je het gaat aanpakken: wat is je STRATEGIE? 3 Neem het initiatief: kom in BEWEGING. Je doel bepalen en in beweging komen, dat lukt de meeste mensen wel. Maar hoe kies je je strategie? Die hangt af van de situatie: • Je grens is bereikt, je bent het zat. Kies de strategie van STELLEN. Je bent assertief en hebt overwicht. • Je weet dat de ander niet zomaar overstag zal gaan of de ander heeft behoefte aan onderbouwing. Kies in die situatie voor OVERTUIGEN. • Je wilt draagvlak creëren. Richt je dan op SAMENWERKEN. Je hebt de focus op samen, geeft ruimte en sluit aan bij de ander. • Je wilt energie losmaken, mensen meekrijgen, boeien en verbinden. In die situatie ga je mensen ENTHOUSIASMEREN. Je bent creatief, bevlogen, oprecht en energiek. • Je wilt een moment van rust om de druk eraf te halen, emoties te managen en de ander ruimte te gunnen. Je bent dan aan het OBSERVEREN. Je luistert, kijkt, wacht af en leeft je in. Het mooiste is als je kunt schakelen tussen de verschillende beïnvloedingsstijlen. Maar dat is kost voor gevorderden! 1
Aparthotel Garni Sonnenhof Mayrhofen – Oostenrijk
Prachtige 4 sterren appartementen in Tiroolse stijl en op korte afstand van het centrum van Mayrhofen en dichtbij de Penkenbahn. Alle appartementen zijn voorzien van een badkamer met bad/douche, toilet en föhn, woonkeuken met oven en afwasmachine, internetaansluiting (tegen betaling), satelliet-tv, radio, telefoon en een kluisje. prijs o.b.v. 4 personen / eigen vervoer / 8 dagen / vertrek 28 maart
Chalets du Galibier Valloire – Frankrijk
vanaf
–
5 139,
Prachtige, comfortabele chaletappartementen. De appartementen zijn verdeeld over 2 groepen van 5 chalets, elk met een eigen zwembad en receptie. Alle appartementen zijn voorzien van een douchecabine of badkamer met bad, keuken met afwasmachine en magnetron, telefoon, tv en een balkon. prijs o.b.v. 4 personen / eigen vervoer / 6 dagen / vertrek 25 januari
vanaf
–
5 199,
Résidence Rond Point des Pistes St. François Longchamp – Frankrijk
Prima appartementen op een goede ligging aan de piste en dichtbij het centrum. Alle appartementen zijn voorzien van een badkamer met bad of douche en toilet, kitchenette met afwasmachine, oven of magnetron, koelkast en koffiezetapparaat, tv (circa ` 40 per week) en een balkon of terras met zitje. prijs o.b.v. 4 personen / vervoer per bus / 5 dagen / vertrek 8 januari
Fastfood populair
MCDONALD’S DOET ’T GOED McDonald’s profiteert naar eigen zeggen van de financiële crisis. De Amerikaanse fastfoodketen wist in het afgelopen derde kwartaal zowel sterke omzetcijfers te halen in de Verenigde Staten als in het buitenland. Het concern profiteert van de vraag naar goedkoper eten buiten de deur in de VS, zo bleek eerder dit jaar al. ‘Ik ben optimistisch over de vooruitzichten van McDonald’s’, zei bestuursvoorzitter Jim Skinner.
Virtuele moslims Sociaal Netwerk Muxlim lanceert een soort Second Life voor moslims.
Weten
Spinoza was een veel diepzinniger denker dan Da Costa. Nadler laat zien dat Spinoza’s opvatting over de ziel rechtstreeks teruggaat op grote en gerespecteerde joodse filosofen. Maar de Amsterdamse rabbijnen hadden inmiddels de onsterfelijkheid van de ziel verheven tot een onaantastbaar leerstuk. Wat zeker meespeelde, was dat de jonge joodse gemeenschap volstrekt afhankelijk was van haar beschermheren, de christelijke bestuurders van de stad. En die stonden uiteraard pal voor de onsterfelijkheid van de ziel. De rabbijnen wisten dat zelfs de suggestie van ‘atheïsme’ in joodse kring hun voortbestaan in gevaar bracht. Eerder hadden ze Da Costa bij de autoriteiten aangeklaagd. En toen verscheen daar die andere rebel, Spinoza, die al even hard tegen het geloof aanschopte. Om problemen te voorkomen, moesten ze hem wel
Spinoza werd krachtig vervloekt om zijn ketterse ideeën. HOLLANDSE HOOGTE
Filosofie Geboorte van het atheïsme
Aboab beweerde), of voor eeuwig verdoemd zouden zijn, zoals Mortera op grond van de Thora volhield. Een louter theologische kwestie, zo lijkt het, maar voor de nog jonge joodse gemeenschap van Amsterdam was het een gevoelig punt. Velen waren afkomstig uit Spanje en Portugal, waar ze onder druk van de inquisitie hun geloof in het geniep hadden moeten uitoefenen. Ook hadden ze nog familie en vrienden daar, die nog steeds gedwongen waren de joodse wetten en geboden te negeren en dus uiteindelijk als zware zondaars zouden overlijden. Waren de zielen van hun onderdrukte familieleden en vrienden daarmee voor eeuwig verdoemd? Dat konden velen niet geloven. Maar de strenge rabbi Mortera zei van wel – en hij genoot groot ge-
zag en de steun van het machtige rabbinaat van Venetië. Mortera zou de strijd dan ook uiteindelijk winnen. De ziel was een hot issue in joods Amsterdam, zo toont Steven Nadler aan in zijn boek De ketterij van Spinoza. Bestond ze eigenlijk wel? De schaarse vermeldingen in de Hebreeuwse Bijbel gaven geen uitsluitsel. Enkele jaren voordat bovengenoemde rellen uitbraken, had de van oorsprong Portugese jood Uriel da Costa grote commotie veroorzaakt door te verkondigen dat de ziel bij de dood ophield te bestaan. Da Costa kreeg een krachtige banvloek over zich uitgesproken, en zou uiteindelijk zelfmoord plegen. Da Costa was een directe voorloper van Baruch de Spinoza, die zestien jaar later eveneens getroffen werd door een banvloek, de krachtigste (‘De Heer zal hem niet vergeven... de Heer zal zijn naam verdelgen...’) ooit door de Amsterdamse joodse leiders uitgesproken. Die extreme vervloeking was lange tijd een raadsel. Wat had Spinoza misdaan? Zijn filosofische werken zouden immers pas vele jaren later verschijnen. Maar Nadler laat zien waar de pijn moet hebben gezeten: in zijn ontkenning van de onsterfelijkheid van de ziel.
Steven Nadler, De ketterij van Spinoza, Uitgeverij Atlas, 19,90 euro.
Psychological Science. Ze bekeken de namen van zeshonderdduizend Belgen en hun werkgevers, en ontdekten dat Delphine liever bij Delhaize werkt, en Carlo bij Callebout. De reden: mensen vinden hun eigen initialen mooi en zoeken onbewust een werkgever met dezelfde beginletter. Na enige statistiek hielden Anseel en Duyck twaalfduizend Belgen over voor wie die letters doorslaggevend waren geweest. Maar dit ‘naam-letter-effect’ is al jaren bekend. Brett Pelham van de New York State University ontdekte ooit dat er in Florida relatief veel mensen wonen met een voornaam beginnend met de F; in Georgia wonen veel G’s, et cetera. Ook
wonen er veel Thomassen in St. Thomas, veel Helens rond Mount St. Helens en ga zo maar door. Dat komt niet doordat ouders hun kinderen graag ‘leuke’ namen geven; mensen zoeken het op. Ze verhuizen relatief vaak naar plaatsen die lijken op hun naam. En Pelham, hij turfde verder. We blijken een voorkeur te hebben voor partners van wie de achternaam met dezelfde letter begint. Mensen van wie de achternaam met een B begint, hadden in het verkiezingsjaar 2000 een lichte voorkeur voor George Bush; mensen met een G hadden een voorkeur voor Al Gore. (Leuk voor McCain; hij zal met die M dus meer letterstemmers trekken dan Obama met
zijn zeldzame O.) Na weer wat andere lijsten door de statistische molen te hebben gehaald, ontdekte Pelham ook nog dat mensen een beroep kiezen dat bij hun eerste letter past: Peter gaat bij de politie, David en Dwight worden relatief vaak doctor of dentist. En als je ‘Den’ heet, loop je al helemaal grote kans om dentist te worden. (Pelhams publicatie uit 2002 heette dan ook Why Susie Sells Seashells by the Seashore.) Het letter-nummer-effect is, kortom, de Haagse Bluf van de psychologie: een snel opgeklopt, goedkoop succesje. Anseel en Duyck hadden niks nieuws te melden, toch slaagden ze erin hun resultaten gepubliceerd te
De eigen richting van ketter Spinoza De filosoof Spinoza werd met een buitengewoon zware vervloeking de synagoge uit gesmeten. Volgens Steven Nadler kwam dat door zijn ketterse opvatting over de ziel. Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
In 1635 brak een fikse ruzie uit binnen de joodse gemeenschap in Amsterdam. Aanhangers van rabbi Aboab gingen die van rabbi Mortera te lijf. Er vielen rake klappen, buiten maar ook binnen de Amsterdamse synagoge. Inzet van de strijd was de vraag of de zielen van joodse overledenen die hadden gezondigd, uiteindelijk toch, ooit, genade zouden vinden in de ogen van Jahweh (zoals
Theo de tandarts ...
MARCEL
HULSPAS
T
waalfduizend Belgen hebben hun werkgever gekozen uitsluitend omdat het bedrijf met dezelfde letter begint als hun achternaam. Dat schrijven Frederik Anseel en Wouter Duyck van de Universiteit van Gent in het vakblad
Heeft de mens een onsterfelijke ziel? De Bijbel geeft geen antwoord. uitstoten, en joden ieder contact met Spinoza verbieden. Het kon de jonge filosoof niet veel schelen, zo lijkt het. Hij heeft naderhand nooit iets gezegd over zijn uitstoting maar in zijn latere werk, met name de beruchte Tractatus, zou hij korte metten maken met religieuze leiders, van welke kleur dan ook. Leugenaars waren het, die onschuldige zielen angst aanjoegen. Spinoza ontwikkelde een koele, cynische kijk op de gevestigde religieuze machten. Dankzij die keiharde vervloeking door het Amsterdamse rabbinaat was Spinoza vrij om de eerste stappen zetten in de richting van het moderne denken over macht en religie. 1
11
Psychologie
Opstand in brein geeft ‘stemmetjes’ Scans tonen dat het ‘stemmetje in je hoofd’ wordt veroorzaakt door onrust in de rechter hersenhelft. Redactie wetenschap AMSTERDAM
...
Een op de twintig Nederlanders heeft er in meer of mindere mate last van: een stemmetje in je hoofd. Soms is dat alleen maar grappig of curieus; voor anderen groeit het uit tot een nachtmerrie. Kelly Diederen, die in Utrecht aan het Universitair Medisch Centrum promotieonderzoek verricht naar dit fenomeen, heeft wellicht ontdekt waar dat stemmetje vandaan komt: uit een opstandige rechter hersenhelft. Diederen vroeg 24 mensen die zeer frequent stemmen horen, plaats te nemen in een MRI-scanner en daarbij op een knopje te drukken wanneer het stemmetje van zich liet horen. Diederen vergeleek de hersenactiviteit met de rustsituatie van het brein en met de activiteit tijdens het bedenken van woorden. Zo zag ze dat de stemmen ontstaan in de taalgebieden in de rechter hersenhelft – gebieden die normaal gesproken bij talige activiteiten juist weinig actief zijn. Zaken als spreken, luisteren, lezen en schrijven worden voornamelijk gestuurd vanuit de linkerhelft. Bij het horen van stemmen echter domineert de rechter hersenhelft terwijl de linker veel minder actief is. (Deze ‘arbeidsverdeling’ is bij een kleine groep linkshandigen exact andersom.) Het lijkt erop dat stemmetjes ontstaan wanneer ‘onderdrukte’ taalsystemen in de ene hersenhelft in opstand komen tegen dominante systemen aan de andere kant. Dat idee sluit aan bij het gegeven dat linkshandigen iets vaker stemmen horen dan rechtshandigen. De resultaten zijn gepubliceerd in het gezaghebbende tijdschrift Brain. 1 Voor meer informatie over stemmen horen, en een korte zelf-test: www.verkenuwgeest.nl
krijgen in een toptijdschrift. Er bestaan nog veel meer van dat soort ‘opmerkelijke’ onderwerpen. Of het nu gaat om de aantrekkelijkheid van zwetende mannen of over de fooien aan ovulerende serveersters , over het ‘ideale’ gezicht, puberhersenen of dat ene hersenonderdeeltje dat in God gelooft: sommige onderwerpen zijn zo maf dat vaktijdschriften er steeds weer graag aandacht aan besteden, wetende dat de media het geheid zullen oppikken. En onderzoekers werken daar graag aan mee. Laten we dat maar het AnseelDuyck-effect noemen. 1
[email protected]
Geen zin
Je weet maar nooit
Op de vlucht
Een kwart van de 300.000 Nederlanders die jaarlijks antidepressiva krijgen voorgeschreven, slikt deze middelen toch niet, of stopt binnen twee weken.
De gisteren gelanceerde Indiase maanverkenner Chandrayaan 1 gaat twee jaar lang interessante mineralen op het maanoppervlak in kaart brengen.
Canadese biologen hebben aangetoond dat wormen, wanneer de grond trilt, inderdaad naar boven kruipen. Waarschijnlijk zijn ze bang voor mollen.
Outdoor kleding
Rugzakken
Tenten
Slaapzakken
Reisaccessoires
Fjällräven vindt u bij de volgende dealers: "MLNBBS #FWFS ;XFSGTQPSU t "MNFSF #FWFS ;XFSGTQPSU t "NTUFSEBN #FWFS ;XFSGTQPSU $BSM %FOJH %FNNFOJF 4QPSU t "NFSTGPPSU #FWFS ;XFSGTQPSU ,BUINBOEV 4MFF 8JN +BDRVFU t "QFMEPPSO #FWFS ;XFSGTQPSU 8BML 5SBWFM t "SOIFN #FWFS ;XFSGTQPSU *OUFSTQPSU 4VQFSTUPSF 4MFF t "TTFO %JDLT ,BNQFFSIBM t #BSFOESFDIU 0VUEPPS 9- t #FFL FO %POL )FNLFS #FLLJOH t #FSHFO PQ ;PPN 0VUEPPS 5SBWFM 0VUmUUFST t #FSHFJKL #BY SFDSFBUJF #FWFSXJKL3POBMET"EWFOUVSF4UPSFt#SFEB#)$ #FWFS;XFSGTQPSUt#SVOTVN)BOT4UBTTBSt#VTTVN'SBOU[FO4QPSUt%BMFO+BO8JUWPFUt%FMGU$SFX "EWFOUVSF4UPSFt%FO#PTDI4DIOFJEFS0VUEPPSt%FO#VSH.BOUKF4QPSU t%FO)BBH#FWFS;XFSGTQPSU $BSM%FOJH $SFX"EWFOUVSF4UPSF 5SBDL5SBJM t %FWFOUFS -VFIPG 0VUEPPS t %PFUJDIFN ## 0VUEPPS t %PLLVN 1% 0VUEPPS t %PSESFDIU "MQBDB #VJUFOTQPSU t %SBDIUFO 7FOFCPFS 0VUEPPS t %SFNQU ,FMUJD(SFFOt%VJWFO'PVS4FBTPOTt&EF*OUFSTQPSU&EFt&JOEIPWFO#FWFS;XFSGTQPSU %FNNFOJF4QPSU (VOOFNBO4QPSU *OUFSTQPSU#JHHFMBBSt&QF $PVOUSZ4UPSFt&NNFO(FU0VU 8FHHFNBOT(PMG"EWFOUVSFt&OTDIFEF#FWFS;XFSGTQPSUt&SNFMP,BNQFFSXFSFME)FOESJLTt&YMPP%F4DIVUSVQTt (PSTTFM3FOF7PT0VUEPPSt(PVEB%F7SJKCVJUFS 7FS[JKM4QPSUt(SPOJOHFO#FWFS;XFSGTQPSU 4MFF 8BUFSCPSHCVJUFOTQPSUt)BBSMFN#FWFS;XFSGTQPSU 4PFMMBBSUt)BSEFSXJKL5FMTUBSt)B[FSTXPVEF3JKOEJKL5POWBO#FNNFMFOSFDSFBUJFt)FFNTLFSL4NJUWFMEt)FFSIVHPXBBSE,PNQBT0VUEPPS8PSMEt )FFSMFO3VOOJOH$FOUFS)BSSZ%SJFTTFOt)FMNPOE64""EWFOUVSF4UPSFt)FOHFMP#FWFS;XFSGTQPSU 4MFFt)JMWFSTVN#FWFS;XFSGTQPSUt)PFOEFSMPP )POEFOIPCCZ 8PMGTXJOLFM(SPFOUFDIOJFLt)PPSO%F5SFL)PVUFO#FWFS;XFSGTQPSUt)VJ[FO*SFOF)VJ[FOt-BOEHSBBG)FOESJLTTDIPFONPEFt-FFL )FNLFS#FLLJOH-FFVXBSEFO#FWFS;XFSGTQPSU %JDLT0VUEPPS"EWFOUVSFt-FJNVJEFO)FNLFS#FLLJOHt-FJEFO#FWFS;XFSGTQPSU $SFX"EWFOUVSF 4UPSFt-FMZTUBE3BWFO'JTIJOH0VUEPPSt-JNCSJDIU.VMEFST#FSHTQPSUt-PUUVN)FOESJLYXBQFONBLFSJKt.BBSTTFO)PVTFPG0VUEPPSt.BBTUSJDIU#FWFS ;XFSGTQPSU.BEF8PSMEPG8BMLJOH 6JUEFCSJFMUKFTt.BSHSBUFO7BLBOUJFXFSFMEt.JEEFMCVSH*OUFSTQPSU&SJLt.JEEFMIBSOJT0VUEPPS4QPSUt.PMFOTDIPU -JOCFSHDBSBWBOTt/JFVXFHFJO$BSM%FOJH 0VUEPPS&EEZt/PPSEHPVXF+BDIUIVJT/PPSEHPVXFt/JKNFHFO4QBD4QPSUt/VOTQFFU7FMVXF0VUEPPSt 0MEFO[BBM0VUEPPSEF&TTFOt0PTUXPVE%F#PLLFTQSPOHt0TT8JNEF-FFVXTQPSUt1VSNFSFOE(VVTUt3PEFO%F7SJKCVJUFSt3PFSNPOE5PO/PUFSNBOT 3PPTFOEBBM0VUEPPS5SBWFM0VUmUUFSTt3PUUFSEBN#FWFS;XFSGTQPSU $BSM%FOJH $SFX %FNNFOJF4QPSU 4MFF "DUJWF-JGFt4DIJKOEFM$BNQJOHTQPSUEF 8JUt4FWFOVN(FCS+BOTTFOt4JUUBSE4FO[B%VCJPt4MVJT%F#FSHWPTt4OFFL#JK'PMLFSUt4PNNFMTEJKL'JYJU.BTUFOCSPFLt4UFFOXJKL#FWFS;XFSGTQPSUt 5FSOFV[FO,)JNBMBZBEW4UPSF5FSTDIFMMJOH*OEF8PMLFOt5JMCVSH4QPSUJFGUSBWFMBEWFOUVSFt5XFMMP)FNLFS#FLLJOHt6EFO*OUFSTQPSU4VQFSTUPSF t6USFDIU#FWFS;XFSGTQPSU ,BUINBOEV 4MFFt7BMLFOTXBBSE 4DBSBCFF0VUEPPSt7FFOFOEBBM7PJHUTDINJEU0VUEPPSt7FMQ7FMENBOTQPSUt7PSEFO0LJEP 0VUEPPS 8BBMXJKL 3VOOJOHDFOUFS 8BBMXJKL t 8BHFOJOHFO #BT #VJUFOTQPSU t 8FFSU #PCT BEWFOUVSF TUPSF 8JOUFSTXJKL 0CFMJOL $BNQJOH t 8PFSEFO ;XFSGLFJ0VUEPPS5SBWFM$FOUFSt8PVXTF1MBOUBHF%BS[#PSt;BBOEBN%F,BNQFFSXJOLFMt;FJTU4VOOZDBNQ;PFUFSNFFSWBO)FSXJKOFOt;VUQIFO )BSCBDITQPSUt;XBBH,BSTUFOUFOUFOt;XPMMF#FWFS;XFSGTQPSUt-FFSFOUWFME4MFF
Perspectief
13
Boek Peer Ulijn over zijn stad
Almere is niet lelijk Stadse jongeren noemen het liefkozend ‘Ally’. Max Westerman muntte het ‘New York van Nederland’. En nu is er ook nog een boek over: ‘Almere is waanzinnig!’ Vind het mooi of lelijk, bijzonder is het nieuwe centrum van Almere zeker. RALPH KAMENA Marcel van Engelen ALMERE
...
P
eer Ulijn woont aan de rand van het Lumièrepark, vanaf het station te belopen via de Cinemadreef, langs de Louis de Funesstraat en dan rechtsaf de Grace Kellystraat in. U raadt het al, dit is de filmwijk. Die straatnamen. Er zijn mensen die er niet eens meer naartoe hoeven om te weten dat het er niks kan zijn, in deze levenloze vinexbuurt, met voorspelbare rijtjeshuizen. Nederland ligt er mee bezaaid (familie van ondergetekende woont in de Marokkostraat in Alphen aan den Rijn), maar om één of andere reden is Almere er het ultieme symbool van. Van saaiheid. Van leegte. Van burgertruttigheid. Waarschijnlijk speelt een rol dat Almere een voorstad is van Amsterdam, toch de hoofdstad, waar de stedelingen nooit vrijwillig naartoe trokken, maar uit pure woningnood. En natuurlijk ontbreekt het aan een oude stadskern. Voor 1976 stond er nog helemaal niks in dit deel van Flevoland, was Almere een lege, winderige polder.
Monster ‘Almere wordt altijd afgeschilderd als een monster’, zegt Peer Ulijn in zijn ruime woonkamer met zelf vervaardigde schilderijen aan de muur. Hij is die verslaggever van het NOS Journaal, die opvalt door zijn licht ironische items waarin hij de dingen graag terugbrengt tot de kern. Dezelfde losse toon is terug te vinden in zijn boekje dat net is verschenen, Ik woon in Almere. Ulijn heeft er wel iets aan toegevoegd: een ongebreideld enthousiasme. Zelfs de elektriciteitsmasten die in Almere de natuur verstoren zijn ‘een gigantisch kunstwerk’. Er viel kennelijk iets te compenseren. Is het echt zo erg met het beeld van Almere? ‘Het is heel erg’, zegt Ulijn, die aanhaalt hoe zijn collega’s reageerden toen ze vernamen dat hij een boekje ging maken over zijn woonplaats: ‘Hoe kun je over Almere nu
een boek schrijven? Die stad heeft toch helemaal geen geschiedenis.’ Ulijn ziet dat liever anders: hij woont in een stad die nu geschiedenis schrijft, die pas 20 jaar oud is maar al bijna 200.000 mensen herbergt. Daarmee is Almere de achtste stad van het land, voor Breda of Nijmegen, en het is nog maar het begin. De komende decennia zal Almere proberen Utrecht van de vierde plaats te dringen. In 2030 moet de nieuwe stad ongeveer 350.000 inwoners tellen. Onderwijl zit het dus niet helemaal lekker met het imago van de stad. Begin dit jaar nog verkozen een kleine drieduizend bezoekers van de Volkskrant-website Almere tot ‘lelijkste plek van Nederland’. ‘Het waren mensen die dénken dat Almere lelijk is’, zegt Ulijn. ‘Want natuurlijk staan er in Almere veel lelijke nieuwbouwwoningen en natuurlijk is hier criminaliteit. Maar dat geldt ook voor andere Nederlandse gemeenten.’ En die worden niet voortdurend vergeleken met het centrum van Amsterdam, waar je zo heerlijk langs de grachten kunt wandelen. ‘Waarom vergelijken we Almere niet met Hilversum of Roermond? En als we Amsterdam als uitgangspunt nemen, laten we de lelijke buitenwijken van die stad dan eens vergelijken met het prachtige, nieuwe centrum hier.’ Toch lijkt een kentering gaande. Waar schrijfster Heleen van Royen jaren geleden nog wanhopig in haar
‘Waaromvergelijkenwe AlmeremetAmsterdam,niet metHilversumofRoermond?’
Peer Ulijn. KICK SMEETS
eentje riep dat Almere heus zo suf niet was, zijn nu steeds meer Almeerders openlijk trots op hun stad. Inmiddels is er een generatie die in Almere is geboren en getogen. Dat scheelt. Voordat je er kon wonen, moest je
Surinaams Almere
A
lmere is hard gegroeid de laatste jaren. Van 57.000 inwoners 20 jaar geleden, naar 127.000 tien jaar later, tot ruim 183.000 nu. Een van de dingen die opvallen, is de sterke aanwezigheid van Surinamers. Een kleine 11 procent van de Almeerders is Surinaams, tegen ruim 3 procent Marokkaans en bijna 2 procent Turks. Er zijn meer Antillianen (2,4 procent) en Afrikanen (2,3) dan Turken. Almere is van oudsher een stad voor middengroepen die uit Amsterdam wegtrekken. De emancipa-
tie van Surinamers in Nederland begon eerder en is verder gevorderd dan die van andere allochtone groepen. Ter vergelijking: Amsterdam telt ongeveer evenveel Surinaamse als Marokkaanse inwoners, namelijk 9 procent. Wat ook meespeelt zijn de grote sloop- en renovatieprojecten in Amsterdam. In de Bijlmer zijn veel flats tegen de vlakte gegaan, waardoor huurders moesten uitwijken. Onder hen veel Surinamers en Afrikanen. Het maakte Almere ook populair bij familie en vrienden. 1
een kaartje kopen om de filmwijk in Almere binnen te mogen. De wijk is gebouwd als levensgrote buitenexpositie van de BouwRai in 1992. Verschillende architecten hebben zich er uitgeleefd op verschillende plukjes woningen: een schuine gevel, een rond roze dak, een doorkijkje voor voorbijgangers zodat ze de trap naar boven kunnen zien. Vind het mooi of lelijk, voorspelbaar is anders. Er zijn meer wijken in Almere die buitenlandse architectuurtoeristen trekken. Dit valt het meest op voor wie nog nooit in Almere is geweest: het is er uitgestrekt. Zelfs als je door een woonwijk loopt, voel je de ruimte, doordat je langs en over de huizen heen vaak ver weg kunt kijken. Almere is een grote lap grond in de polder, met vijf treinstations, qua oppervlakte groter dan Amsterdam. De stad wil graag vasthouden aan de opzet van ruim, groen en waterrijk, al verschijnen in Almere ook steeds meer strookjes met hoogbouw. Als Ulijn zijn deur uitgaat, loopt hij een park in dat grenst aan het centrale meer van Almere, het Weerwater. Er zijn strandjes aangelegd en aan de overkant rijst een bescheiden skyline op van appartementsgebouwen met 25 verdiepingen. ‘Aan de andere kant van het spoor wordt de skyline twee keer zo hoog.’ Via een modderig bouwterrein langs het water – de toekomstige promenade – bereiken we het nieuwe stadshart. Vooraf: wie een historische binnenstad verkiest, moet hier niet zijn. Wie van filmhuizen, jazzcafés en een ruim aanbod van toneel houdt evenmin. ‘Maar waar hebben we het dan over?’ reageert Ulijn. ‘Toen ik in Utrecht woonde, moest ik ook naar Amsterdam voor een goed jazzcon-
cert. En wie in Amsterdam wil uitgaan, moet in Almere zijn. In twintig minuten ben je er met de trein.’ Voor jongeren trouwens zijn er inmiddels de nodige cafés en clubs. Ulijn houdt van strak, hij houdt van nieuw. ‘Hoe komt het toch dat mensen hun interieur wel modern willen hebben, maar van een stad verlangen dat die oud, nauw en petieterig is?’ Over het nieuwe, twee jaar oude centrum van Almere is hij dan ook lyrisch. Het bureau van architect Rem Koolhaas heeft er een megabioscoop neergezet, Utopolis, die omgeven is door andere eigentijdse, stompe, scheve en schuine panden in zwart, glas, aluminium met gaatjes, bruine rots of gifgroen (Hema). Wederom: vind het mooi of lelijk, bijzonder is het zeker. Het ‘oude’ winkelcentrum dat er tegenaan ligt, steekt er bleek bij af. Het is er een als alle andere in Nederland.
Drie lagen ‘Moet je je voorstellen dat we lang tegen wanden van een bouwterrein aankeken, die op een dag naar beneden gingen en toen stond daar in één klap dit nieuwe centrum.’ In Lelystad hebben ze dat anders gedaan. Daar was het centrum al dichtgebouwd toen de stad nog moest groeien. Er kon niks meer bij. In het hart van Almere is ruimte open gelaten. Vanaf het buitenterras hoog in de V&D is goed te zien dat het uit drie lagen bestaat: een onderwereld voor auto’s, een hypermodern winkelcentrum en daar bovenop weer woningen, omgeven door grasveldjes. Als kinderen op die hoge grasveldjes boven het winkelcentrum spelen, kijken ze aan tegen hijskranen – er wordt nog volop gebouwd – en nieuwe appartementsgebouwen. ‘Dit is toch waanzinnig!’ Kroon op het nieuwe centrum is de schouwburg, een glazen gebouw met lange, lichte gangen met schilderijen aan de muur en zaaltjes voor les in piano, gitaar of dans. De schouwburg ligt in het meer, op palen, en telt drie zalen en een restaurant met fraai uitzicht. ‘Almere is, anders dan Nieuwegein of Zoetermeer, echt een stad op zichzelf aan het worden’, zegt Ulijn trots. ‘De meeste mensen weten het alleen niet.’ 1
Zuidweststad
Palingmere
Studentenvereniging
Toen de twee steden (ook Lelystad) in de Flevopolder bedacht werden, heette Almere nog Zuidweststad.
De naam Almere komt van de binnenzee die daar ooit lag. Die wordt genoemd in een kroniek over bisschop Bonifatius, die in 753 over het Aelmere voer. Ael betekent mogelijk paling.
De S.V.E.I.A. (Studenten Vereniging Eerste In Almere) bestaat tien jaar en heeft, met de komst van hbo-onderwijs, ook een eigen sociëteit.
Uit & thuis Uit
14
Theater Parodie met Hitler en Freud
Film
Politiek is een spelletje, dus dit toneelstuk ook In De Grote Verkiezingsshow van Het Zuidelijk Toneel staat politiek Nederland op zijn kop. Lorianne van Gelder EINDHOVEN
...
‘Politiek is net hardcore porno’, roept Tom de Ket, van cabaretduo Van Houts en De Ket. ‘Het is niet goed om naar te kijken, maar je doet het toch.’ Het komische paar schreef voor Het Zuidelijk Toneel De Grote Verkiezingsshow, een parodie op onze maatschappij waarin ze ook nog wat historische personages als Hitler en Freud lieten opdraven. De show is een rechtbankdrama waarin de burger op het matje wordt geroepen. ‘De politiek wordt gekaapt door wat de burger zogenaamd wil’, zegt regisseur Matthijs Rümke. Van Houts en De Ket vonden het wel eens tijd om de kiezer te laten uitleggen waarom
Als kauwgom zonder smaak Guy Ritchie heeft met RockNRolla weer een typische Guy Ritchie-film gemaakt. Zijn formule voor misdaadfilms wordt fletser. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
ze eigenlijk op iemand stemmen. Van Houts: ‘Als je dat vraagt, dan is het antwoord toch vaak: op de persoon die ik het aardigst vind.’ In de voorstelling wordt daarom het doorsnee gezin Alleman gewelddadig uit zijn huis gesleept en door Vadertje Staat in de beklaagdenbank gezet wegens ‘verwaarlozing van de democratische burgerplichten’. Vader is eigenaar van een Kruidvat en stemt altijd anders, moeder kiest net als haar vader altijd voor de PvdA, zoon noemt zichzelf anarchist en dochter stemt niet. Het publiek is de jury en mag oordelen of het gezin schuldig is. Journaallezers Philip Freriks en Harmen Siezen – ‘nationale vaderfiguren’, volgens de makers – zijn afwisselend de rechters. Op televisieschermen wordt de publieke opinie tijdens de zaak bijgehouden. Net als in Idols kondigt een presentator aan hoe populair de beklaagden zijn. ‘Door Idols heeft het
"
Philip Freriks als de rechter.
‘Verkiezingsshow is absurd, maar tegelijk ook bloedserieus.’ publiek de illusie gekregen dat het kan meebeslissen. Het is een raar psychologisch fenomeen’, sneert Van Houts. ‘Politiek is een spektakel geworden’, legt regisseur Rümke uit. ‘Er wordt geroepen dat de kloof tussen politiek en burger nog nooit zo groot was, maar iedereen windt zich over de politiek op. De vox populi dicteert de politiek, dus dat gezeik van de burger mag wel eens ophouden’
Hitler en Freud worden als getuigen opgeroepen in de rechtszaal. Zij moeten vertellen wat democratie en burgerplicht is. Freud roept voortdurend ‘Neuken, neuken’, en Hitler schreeuwt steeds ‘Heil Hitler’. De Ket: ‘Absurd, maar tegelijk ook bloedserieus.’ Want de voorstelling is misschien een komedie, de makers willen het publiek wel wat meegeven. Matthijs Rümke: ‘Ik kijk naar politiek alsof het een spelletje is. Dat kan toch niet goed zijn? Misschien moeten politici niet meer op televisie komen. Dan nemen we ze weer serieus.’ 1 Tournee tot 20 december 2008. www.hzt.nl
Lock, Stock and Two Smoking Barrels. Snatch. Revolver. Drie films met een overduidelijke Guy Ritchie-signatuur. Het verhaal past samengevat in één zin – boevenbendes maken elkaar gek – of past niet in de krant, zoveel plotlijntjes en personages tuimelen er over elkaar. De context is tot in de puntjes verzorgd: elk karakter zijn passende dievennaam (Tank, Turkish), strakke pak en vuile bek. De montage is vlot, met kantelende kaders, flitsende versnellingen en veelzeggende vertragingen. De opbouw naar een bedscène gaat tergend langzaam, maar de daad wordt in vier flitsen vertoond. Ook in Ritchie’s nieuwe, RockNRolla, maken deze elementen de dienst uit. Boevenbendes maken elkaar gek, praten in dikke Engelse accenten et cetera. Probleempje: RockNRolla vertraagt na de introducerende scènes tot een slakkengang; er zijn te veel mannen met korte bijnamen om je met iemand te vereenzelvigen. Vermakelijk is het zeker, maar tussen de sterke momenten door zit je toch te kijken naar een film die een mindere variant is van Snatch of Lock, Stock. Twee films met stijl en branie. RockNRolla is als kauwgom waar te lang op gekauwd is: de smaak is eraf. 1
/ $
!
.* ($,( *
1( ($,( *
$. .*1."%/
)'(1-+5.42$
'& &+, *& ///&'! & ',(&
3/ .*1."%/
8.42$
'& &+, *& ///)'&'%
6! .*1."%/
-0!/!1 .42$
(+,"(. '--*'"(-, ///'+*,
6! .*1."%/
21"+!01.42$
(*," '- '& ///(-,%+,'%
6! .*1."%/
0 .42$
,*(',*% & ///),*(','%
+!,)-'.)'(1
-"$
(..1,%,&!,.20"+$"31(" ()0)07$"''.42$ +)#)!%50)-#.-#%/1.4+ 88 -1%-0%(%201/2,$)1).- 3(-'.42$
6! .*1."%/
$3$$-24!+($,$+(-$4/5 -5$-;3' +(5$ "325 - 3'$6.-2.-$-47$1!$1 $-$1*$-#$2%$$1, *$12.!($4, --$- -#1$ ++488(* -'$3' 23-($3%.43& - $* -2(2&1..3# 3'$3#$&$6$+#(&$$#(3($ 5 -5.1(&) 1./8()-,(-23& 3$5$- 1$-.% 8$+%2.5$131$%%$-
$+(-$4/5..1#(3$5$-$,$-3(2-4 '$+$, +".,/+$$3$-!$23 34(3 !(--$-$-!4(3$-+ -#2$ 13($23$-,$3 +2'$ #+(-$1$$-2$35 -'$3!$*$-#$ 4(32$ 88".++$"3($%9 88 -.5 : 1- 23 $$-+(5$./31$#$-5 -$#$1+ -#2,$$23 (-3$1$22 -3$+(5$ "3 1 *, *
." 3($ (%!-$,01%/$!, $!2(3$ 444%3.1).-0-+
." 3($ %-1/!+12$).01/%#(1 $!2(3$ 444,%/'%%3%-1-+
,& ($,( *
1( ($,( *
*#+( &+, *& ///&+, *&' . ','%
6! .*1."%/
%-% *#+ '! ///% )*#+'%
6. .*1."%/ %$/ ! &+, *& ///&+, *&' . ','%
,! .*1."%/
"(0(,, *& ///"(0'%
4. .*1."%/ +) &+, *& /// +) '%
(3(2$"'3$$-5 -#$5$323$$5$-325 - '$3) 1 $3,23$1# , -"$5$-3 $ '$+$23 #23 3(-'$33$*$-5 -# -"$ $3/1.& ,, 23 3./#$2(3$,$3 %$$23$- +2%+ ,(-&.-(&'3 1 #(2. $ 5$323$ 13($23$- +2 4+5 -()*$--7 .#1(&4$88()-#(36$$*$-#(-,23$1# ,
$#41$-#$$$-3()#2!$23$*5 -3($-441 &$34(&$8()-5 -$$-5.++$#(&$#$1+ -#23 +(& '(/'./%$23(5 +# 304 .,5 -&$-(,/ "3 8()-6$$1& -($3*$-3 - 3.3
441 '$!!$- ++$+($%'$!!$12#$,.&$+()*'$(#., 3$"'(++$-./#$#./$23$!$ 32231 *23$%+.62 $-&146$+()*23$+71("2
." 3($ 3%/0#()++%-$%+.#!1)%0,01%/$!, $!2(3$ 444!,01%/$!,$!-#%%3%-1-+
." 3($ )+"2/' $!2(3$ 444 -+
Doe het zelf
ZWEEDS RAADSEL:
CRYPTOGRAM:
injectienaald sporeplant
beroep studiebijeenkomst
zeer vroom
eenheid van lichtgevoeligheid
1
insecteneter
dun
2
OPLOSSINGEN: 3
De oplossingen van de puzzels staan op de RTV-pagina’s elders in deze krant.
4 de lucht betreffend tijdperk
oude munt kijk
4 zangstem
5
6
6
10
opsmuk
3
vrouwelijk dier bepaalde hoogte
2 Horizontaal: 1. Zo te horen is het een schoon vaartuig (8); 4. Stoppen ze met de poëzie? (8); 6. Aan de andere kant is de pijn verdwenen (4); 8. Dat vaartuig wordt snel met elektronica uitgerust (7); 9. Aflopend gebouw (4); 10. Bij schapen draait het om deze knol (8); 11. Gevecht tussen voetbalclubs? (8). Verticaal: 1. Ze rusten juist niet uit als ze vakantie hebben (6); 2. Die voordracht scheelt (6); 3. De baas van het adviescollege? (7); 5. Armoedig bankje (7); 6. Boven journalisten die in de bouw werken (6); 7. Paardachtig van kleur? (6).
vat
1 3
4
5
6
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
11
vettige vloeistof
venijn
Een uitgave van Mountain Media BV
overblijfsel
7
2
7
9
verlegen harssoort monetair fonds
1
5
8
gestold vleesnat vormloos
open plek in het bos
15
7
SUDOKU
BRAINSNACK:
1
9
8
6 5
9
5
7
8
8
1
Welke vorm (1-8) ontbreekt op de plaats van het vraagteken?
1
1
4
4
2
1
9
6
9
8
1
2 9
3
7
4
5
art direction: Pieter Schol, Antoine Hamers
7 8
3
marketing:
[email protected]
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis
3 9
2 1
sales:
[email protected] 020-3460512
uitgever: Ben Rogmans
2
7 6
7 9
8
3
8
2
5 2
4
6 3
3 3
4
distributie:
[email protected]
oprichter: Cornelis van den Berg
SUDOKU
4
website: www.depers.nl
8
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Lezerscolumn
Politie op de bon George Knottnerus
...
H
et is gewoon met twee maten meten. Boos vertelde de man me opnieuw zijn verhaal. Dat hij op weg naar een afspraak met zijn dochter door een ongewone file te laat zou komen in Amsterdam. Bij Diemen wilde hij even kijken of hij van zijn ongeruste dochter
een sms-je had ontvangen. Hij pakte dus zijn mobieltje, dat hij altijd op de passagiersstoel legt, en keek op de display. Op dat moment passeerde een politiewagen met vier agenten erin. Hij moest stoppen en was de klos: een boete van 130 euro. ‘Maar ik belde niet’, was zijn verweer. ‘Meneer,’ antwoordde de agent koeltjes, ‘alleen het vasthouden van
uw mobieltje tijdens het rijden is al strafbaar.’ Zijn protest later bij de officier van justitie mocht niet baten. Inderdaad blijkt het simpele vasthouden van een mobieltje tijdens het rijden al strafbaar, of je er nu mee belt of niet. ‘En…’, vervolgde de man, ‘ik had nog niet eens een sms’je ontvangen! Oké, voor de wet zat ik fout, maar wat gebeurt me nou deze week, en het is niet voor het eerst… Rij ik 120 op de snelweg, zie ik in mijn achteruitkijkspiegel met grote vaart vier motorrijders naderen die me zowat van de weg afblazen. Ik kon juist op
tijd naar rechts ontwijken. Wil ik als reactie met mijn lichten seinen, zie ik dat het politieagenten zijn. Ze hadden geen zwaailichten aan, maar reden gewoon 180!’ De verontwaardiging van bovenstaande verteller is begrijpelijk. Ook schrijver van dit stuk heeft vaak meegemaakt dat politiemensen in hun auto of op hun motor scheuren over de weg. Natuurlijk, als men onderweg is naar een spoedgeval dan moet de politie snel kunnen rijden. Daar hebben ze zwaailicht voor, dat is voor elke weggebruiker een duidelijk sig-
naal. Maar zomaar scheuren over de weg zonder kenbare aanleiding? Het lijkt er soms op alsof voor de politie geen wetten gelden. Terwijl zij een voorbeeldfunctie heeft in het verkeer. Zou dit wangedrag van de politie vaker voorkomen? Zo ja, dan verdient zij een forse bon. 1
Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar
[email protected].
Tijdelijke wijzigingen OV: 111
Hoofddorp (bus)
Wegwerkzaamheden Connexxionlijnen 194 en 196. Halten Kromhout en Rijnlanderweg vervallen.
Haarlem/Overveen (bus))
Wegwerkzaamheden Connexxionlijn 4. Halten Rollandslaan, Hogeschool Haarlem, Ramplaan en Korte Zijlweg vervallen.
...
...
De dag begint fris. In de loop van de ochtend neemt de bewolking toe. Het blijft droog en de middagtemperatuur loopt op naar een graad of 13. Vanmiddag neemt de zuid- tot zuidwesten wind in kracht toe. In de noordwestelijke kustgebieden is windkracht 6-7 mogelijk.
Morgen begint de dag bewolkt en droog. Een koufront zal echter het land passeren. ‘s Ochtends gaat het vanuit het westen regenen. In het oosten blijft het nog even droog. Het wordt overdag niet veel warmer dan 12 graden. In de loop van de avond klaart het vanuit het westen op.
Vandaag
Morgen
Enkhuizen (bus)
Wegwerkzaamheden Connexxionlijn 38. Halten Van Bleiswijkstraat, Polikliniek, Piet Smitstraat en Noorderweg vervallen.
Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
20.30
FILM: OUTBREAK VERONICA Nog steeds een goede thriller over uitbraak van een virus. Met sterrencast.
Nederland 1 17:00 17:01 17:08 17:11 17:23 17:25 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25 20:00 20:30 21:30 22:25 23:00 23:55
22:45
20.50
21.30
TWEE VOOR TWAALF NED2 Twaalf vragen en een belletje. Kennisquiz met Astrid Joosten.
OGILVIE: THE GHOST WHISPERER, RTL4 De schotse mannelijke variant van Char laat zijn kunsten weer zien. Afl. 1.
Nederland 2
KRO Kindertijd Abi Blauwe koe leert golf spelen Charlie & Lola Sanne en Mathijs lappen de ramen Sesamstraat EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Het kinderziekenhuis NOS Journaal Ik vertrek Spoorloos verdwenen Nederland te koop Pauw & Witteman NOS Journaal
17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55 20:25 20:50 21:30 22:00 22:15 22:55 23:50
The A-Team Knight rider Married with children RTL Voetbal: UEFA Cup AS Nancy - Feyenoord RTL Voetbal: UEFA Cup Aston Villa - Ajax
17:40 18:05 19:00 19:20 20:00 20:30 21:30 22:30 22:50 22:55 23:15
RTL 7 18:00 18:55 19:55 20:30
Op de buis
16
Nederland 3 17:05 17:58
NOS Journaal Nederland helpt Tijd voor MAX That’s the question Man bijt hond Restauratie The Museum Netwerk Twee voor twaalf Andere tijden NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Holland Doc: Laatste missie Ashes to ashes
18:23 18:45 18:59 19:00 19:22 19:30 20:10 20:19 20:20 22:30 23:00 23:05 23:40
SBS 6
17:00 17:55 18:55 19:50 20:30 22:45 23:35
Ready steady cook The Guardian Desperate housewives Smaken verschillen The princess diaries 2: Royal engagement Law & Order: Special Victims Unit Law & Order: Special Victims Unit
17:15 17:35 18:00 18:05 18:15 18:40 19:05 19:10 19:35 20:05 20:30 22:50
Raven Election Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The One show EastEnders Nieuws en weerbericht The planners are coming Accidental heroes Silent witness Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Question time
17:30 18:15 19:00 19:30 20:00 21:00 22:00 22:30 23:00 23:30
Veronica
BBC 1 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 20:00 20:30 20:57 21:00 21:30 22:00 23:00 23:25 23:35
Uitgelezen The Late Show Final Cut Fab & The City Het Debat Dagbeeld Binnenskamers BBC World Nieuws FCHG2 The Late Show BBC World Nieuws Het Debat Uitgelezen
23:00 00:00
Eén
Kim Possible Totally spies Sneak Politieachtervolgingen Everybody hates Chris According to Jim Trick & Treat Will & Grace Friends Two and a half men Outbreak Operation Delta Force
17:05 17:35 18:00 18:10 18:30 19:00 19:40 20:05 20:10 20:40 21:30 22:05 22:55 23:16 23:17 23:20
Are you an egghead? Escape to the country Eggheads Strictly come dancing: It takes two James May’s big ideas The restaurant Never mind the Buzzcocks Beautiful people The Graham Norton show Newsnight
17:10 17:30 17:55 18:20 18:35 18:50 19:20 19:35 20:00 20:25 20:55 21:25 22:30 22:55 23:20
BBC 2
Dr. Phil The king of Queens Wie is de chef? Can’t buy me love PostcodeLoterij: Deal or no deal So you think you can dance Echte Gooische meisjes So you think you can dance: Resultshow Shock doc: De vrouw met een half gezicht Rock Nation
Oh, doctor Beeching! Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond Het weer Thuis Deadline Koppen De laatste show Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer De collega’s
Comedy Central Spongebob SquarePants Avatar Fairly odd parents Gefopt! Ricky Sprocket Het Huis Anubis Barnyard iCarly That 70’s Show The Daily Show Global Edition Lil’ Bush Six Feet Under Scrubs Malcolm in the middle Stand-Up Saturday: Martin Lawrence
Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl
Oplossingen puzzels
6 1 4 5 2 9 3 7 8
7 9 3 1 8 4 2 5 6
2 8 5 7 3 6 4 9 1
3 7 2 6 1 5 8 4 9
4 6 8 2 9 7 5 1 3
1 5 9 8 4 3 7 6 2
9 2 1 4 7 8 6 3 5
Cryptogram Horizontaal: 1. Rijnschip; 4. dichters; 6. over; 8. raschip; 9. slot; 10. rammenas; 11. veldslag. Verticaal: 1. Reders; 2. schort; 3. heerser; 5. schamel; 6. oppers; 7. rossig. 8 4 6 3 5 1 9 2 7
5 3 7 9 6 2 1 8 4
6 1 2 4 8 9 3 5 7
7 3 8 1 5 6 9 2 4
9 5 4 7 2 3 6 8 1
5 8 6 2 1 7 4 9 3
1 2 7 3 9 4 8 6 5
3 4 9 8 6 5 7 1 2
8 7 1 6 3 2 5 4 9
2 9 3 5 4 8 1 7 6
4 6 5 9 7 1 2 3 8
Wheeler dealers: Range rover Wheeler dealers: Range rover Miami Ink: The family Mythbusters: Cement mix-up Dirty jobs: Big animal vet NASA’s greatest missions: Home in space True crime scene Future weapons: Front line
Het gesprek 16.00 17.00 18.00 19.00 19.30 20.30 21.15 21.45 22.00 23.00 23.45 00.00 01.00
17:35 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 22:00 22:30
Zweeds -f-s-a-psymposium -sou-aero visie-lil -o-tra-talt-amber -ooi-olie boomgrens -gif-fust FATSOEN
22:00 23:00
22:30 23:30 23:40 23:45
ROCK NATION, RTL5 De zoektocht naar een nieuwe band loopt op zijn eind.
Brainsnack: Vorm 5. Vanaf vorm 7 worden alle vormen herhaald.
Disney’s Kim Possible Missy Mila Disney’s Phineas and Ferb Spetter Karrewiet Spring De pretroulette En daarmee basta! Mijn sport is top Karrewiet Life with Derek CANVAS Terzake Comedy Inc Tropic of Capricorn Adventures in architecture Phara Live from Abbey Road
Discovery Channel 17:05 17:35 18:05 19:00 20:00 21:00
21:30
00.00
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden De Frogers: Effe geen cent te makken Derek Ogilvie: The ghost whisperer Million dollar wedding RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
Oprah Winfrey show De grootste verliezer Het zonnetje in huis Dr. Phil De naakte waarheid Irish matchmaker Fashion trix
Canvas 17:05 17:30 17:40 17:55 18:10 18:20 18:35 18:55 19:10 19:20 19:30 19:59 20:00 20:40 21:05 22:10 23:00 23:40
RTL 4 17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30
RTL 8 17:10 18:05 19:05 19:35 20:30 21:30 22:00
SO YOU THINK YOU CAN DANCE, RTL5 De uitslag van de liveshow in deze danstalentenjacht.
SpangaS Marathon Suske en Wiske - De duistere diamant Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De Wereld Draait Door NOS Journaal Programmering onder voorbehoud i.v.m. UEFA Cup Voetbal NOS UEFA Cup: Heerenveen - AC Milan NOS Sportjournaal NOS Journaal Koefnoen De Wereld Draait Door
NET 5 According to Jim De grote verbouwing Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma NL House Medical examiners Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Trauma Team: E.R. Live
22.30
Video
Lesbisch boek
Hoge nood
Schokkend: gevecht tussen paarden. www.depers.nl/paardengevecht
Bieb weigert Twee Vrouwen van Mulisch. www.depers.nl/barneveld
Parachutist blijft aan staartvleugel hangen. www.depers.nl/parachute
Op de bank
gevoel. Maar er kwamen steeds meer special effects bij kijken.’ Met die opdracht in het achterhoofd koos Pablo Helman letterlijk voor een middenweg. ‘50 procent van wat je ziet is echt, de andere helft is nagebootst of mooier gemaakt.’ Met verschillende technieken creeerde hij de fantasiewereld waarin de archeoloog met zijn zweepje een dikke twee uur over het scherm dendert. ‘We hebben werkelijk alles gebruikt, maquettes, computeranimatie en dus echte shots.’ Helman legt uit wat hij bedoelt. Voor een belangrijke achtervolgingsscène in de jungle schoot Helman
Bijna alles voor een film kan door een computer worden nagebootst.
Nu op een computer alles kan, willen regisseurs ook steeds meer.
Dvd Een mix van nep en echt
Special effects? Bel Pablo Helman Vanaf vandaag kan iedereen vanuit zijn luie stoel van de dvd genieten van de laatste Indiana Jones. En van de spectaculaire special effects van supervisor Pablo Helman. Maarten Bloem AMSTERDAM
...
Special effects in een speelfilm: je moet er van houden én ze moeten goed zijn uitgevoerd. In Hollywood bellen ze dan Pablo Helman. In de afgelopen tien jaar was er bijna geen
sf- of rampenfilm waar hij niet bij betrokken was, leert een blik op zijn cv. De goedlachse, in Argentinië geboren expert heeft een laptopje bij zich om het werk te tonen dat hij verrichtte voor zijn laatste project: Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull, de kaskraker die vanaf vandaag op dvd verkrijgbaar is. De visual effects supervisor kreeg een belangrijke opdracht mee van regisseur Steven Spielberg: ‘Houd de look vast van de vorige films. In de eerste delen werd heel veel nog ‘echt’ gedaan. Dat geeft natuurlijk ook het meest authentieke
eerst vanuit een helikopter beeld van de Zuid-Amerikaanse jungle. Met twee klikken op zijn laptop maakt Helman zijn toverwerk inzichtelijk. De redelijk aangeharkte zandweg waarop de achtervolgingsscène is gefilmd, verandert in een met computergegenereerde vegetatie begroeide weg met daarnaast een huiveringwekkende nepafgrond. ‘Na tien weken filmen doken we de studio in, met 350 man, daar kwamen we na acht maanden weer uit.’ Gelukkig is Spielberg de moeilijkste niet. ‘Hij denkt mee en steekt af en toe zijn kop om de deur. Hij weet heel goed wat hij wil en dat scheelt. Andere regisseurs beseffen niet dat een kleine aanpassing in een scène ons weken nieuw werk oplevert. En hij luistert. Andere regisseurs kijken je aan van: wat moet ik hiermee?’ Volgens Helman zijn we op het punt beland dat bijna alles door een computer kan worden nagebootst. Dat wil niet zeggen dat het er gemakkelijker of goedkoper op wordt. ‘Dat zou een logisch gevolg zijn, zo zou je denken. Vroeger rekende een computer een week voordat een scène af was, nu een paar uurtjes. Maar juist omdat er meer kan, willen regisseurs ook veel meer.’ Voordelen zijn er ook. ‘Door het internet zijn bepaalde simulatietechnieken voor een veel groter publiek bereikbaar. Eerst had je vijftien mensen die een bepaalde techniek in de vingers hadden, nu zijn er honderden.’ Wat maakt Helman dan zo speciaal dat ze hem blijven bellen? ‘Je moet heel veel geluk hebben, het is een cliché maar waar. Maar je moet ook goed kunnen communiceren. Spielberg is een uitzondering, maar andere regisseurs hebben drie seconden de tijd voor je. In die drie seconden moet ik ze zien te overtuigen. Dat lukt mij, daarom bellen ze mij.’ 1
Games
Herzien spel in november in de winkel van muziek en woorden uit het heilige islamitische boek kan erg beledigend overkomen bij moslims’, waarschuwde hij op een internetforum. Sony verontschuldigde zich voor het geval moslims het spel en de muziek als aanstootgevend hadden ervaren. LittleBigPlanet komt uit voor de Playstation 3 en moet de kersthit worden voor Sony. Exemplaren die al waren verkocht, gaan op eBay weg voor 250 dollar per stuk. 1
ANP AMSTERDAM
...
De videogame LittleBigPlanet is vanaf 3 november te koop. Sony stelde de release van LittleBigPlanet eerder deze week uit, na het besluit omstreden Koranteksten uit de game te verwijderen. De originele versies die winkels al op voorraad hadden, werden wereldwijd teruggehaald. Een gamer attendeerde de makers op de gevoeligheid van de teksten. ‘Het mixen
‘It’s life, Jim, but not as we know it.’
Sci-Fi
Nieuwe ‘Star Trek’: de eerste beelden Mediaredactie AMSTERDAM
...
Op tv wilde het niet meer lukken. De laatste versies van de ooit megapopulaire Star Trek-serie waren weinig succesvol en stierven een stille dood. De franchise wordt volgend jaar weer nieuw leven ingeblazen. Dan komt er
LIEFDE EN EEN SCHEUTJE PIJN ...
Ilse DeLange: minder country, meer beats. ROBERT VOS/ANP
Stel dat je Ilse DeLange bent, hoe kom je dan over The Great Escape (2006) heen? Die plaat werd door vriend en vijand gewaardeerd. Vooral dat laatste wil wat zeggen: critici doen DeLange af als te veel middle-of-theroad, zoals eigenlijk het hele countryidioom waarin zij werkt door hen als te middle-of-the-road terzijde wordt geschoven. De nieuwe plaat Incredible (Universal) zal het vijandelijke kamp niet over-
een nieuwe bioscoopversie van de hand van Lost-bedenker JJ Abrams. De komende film Star Trek XI zou, mocht hij een succes worden, de weg vrij kunnen maken voor een tv-vervolg. Het ruimteschip de Enterprise is redelijk ‘alienvrij’. Logisch, de film zal gaan over de eerste reis van de Enterprise met de crew zoals we die kennen uit de originele serie. Leonard Nimoy speelt weer Spock. Captain Kirk (William Shatner) is pissig, want hij mag niet meedoen. 1 Voor de eerste beelden: www.startrekmovie.com/
ikworddanser.nl
Recensie
Arjan Terpstra
17
tuigen, daarvoor hangen de twaalf liedjes te veel aan zwellende violen en soft-powerballads (neologismealert!) vast. Countryviool, banjo en pedal steel zijn nog steeds aanwezig, maar toch klinken die eerder poppy dan country-achtig. De snik van World of Hurt (1998) is dan ook al een tijdje uit DeLange’s stem – in de ballad Adrift laat zij horen hoeveel verder zij in haar stemtechniek is als zij over emoties zingt. Vooral uptempo-nummers als het sterke The Other Side zijn nog amper
onder country te scharen. De melodielijnen reiken met hun hoge meezinggehalte eerder naar het stadionpubliek dan naar vermoeide koeienjongens rond het kampvuur. Tel daar een productie bij op die zomaar elektronische beats laat horen en Incredible komt ineens een stuk moderner over dan eerdere platen. Wat blijft is het feelgoodgevoel en de inwisselbaarheid van de teksten, die, uitzonderingen daargelaten, ongeveer dezelfde gemoedstoestand benoemen. Liefde met een scheutje pijn – hoeksteen van countrymuziek en dé reden waarom DeLange nooit écht vrienden zal worden met haar kritische vijanden.
Wacko kijkt uit op een school
Take That maakt rentree
Ricky Gervais is niet op dieet
In Las Vegas is ophef ontstaan over de woning van Michael Jackson. De King of Pop woont namelijk sinds kort tegenover een school. Schande!
Wie zit er echt op te wachten? Take That maakt na veertien jaar zijn comeback bij de MTV Europe Music Awards in november te Liverpool.
The Office-bedenker Ricky Gervais ontkent in alle toonaarden dat hij op een Hollywooddieet is. ‘Ze nemen mij maar zoals ik ben, een dikke kerel.’
Sport
18
Wielrennen Schema Tour de France 2009
Tour de France
Mont Ventoux is terug
LANCE MAG BESLISSEN
PARIJS
Champs-Élysées
zondag 26 juli
De Ronde van Frankrijk van 2009 doet op de voorlaatste dag de Mont Ventoux aan. Ook de ploegentijdrit keert terug. ANP AMSTERDAM
...
Het schema van de volgende Tour werd gisteren in Parijs bekendgemaakt. Normaal rijden de renners op de laatste zaterdag een tijdrit, volgend jaar staat er een loodzware beklimming op het programma. De Tour begint op 4 juli met een individuele tijdrit over 15 kilometer in Monaco en eindigt op 26 juli in Parijs. De ploegentijdrit keert na enkele jaren ook terug in het routeschema. In de vierde etappe rijden de teams een tijdrit over 38 kilometer met start en finish in Montpellier. Kort erna wordt Spanje aangedaan met een rit van Girona naar Barcelona. In de Pyreneeën is slechts één aankomst bergop, in Arcalis in Andorra.
Het westen en noorden van Frankrijk wordt gemeden. Het peloton steekt na een rustdag in Limoges midden door Frankrijk naar de Elzas en zakt dan via Zwitserland af naar de Alpen. Drie dagen voor het einde is er een individuele tijdrit in en rond Annecy. Twee dagen later is de rit naar de beruchte Mont Ventoux, voor het eerst sinds 2002 terug in het Tourschema. Alberto Contador, de winnaar van 2007, heeft nu al zin in deze Ronde van Frankrijk. ‘Het schema bevalt me wel’, zei hij bij de presentatie in Parijs. Contador won dit jaar de Giro en Vuelta maar kon zijn tourzege niet prolongeren omdat zijn ploeg Astana niet welkom was. ‘Ik denk dat de Tour beslist is voordat we in het slotweekend de Mont Ventoux beklimmen, maar er rust die dag desondanks een zware druk op de drager van de gele trui’, voorspelde de Spanjaard. ‘De individuele tijdritten zijn kort, daar zal ik niet veel tijd verliezen.’ 1
vrijdag 17 juli
donderdag VITTEL 16 juli
MONTEREAU-FAULT-YONNE
SAINT-FARGEAU
COLMAR zaterdag 18 juli
TONNERRE
ZWITSERLAND
BESANÇON
VATAN ISSOUDUN
woensdag 15 juli
PONTARLIER
dinsdag 14 juli RUSTDAG maandag 13 juli
zondag 19 juli
REPOS RUSTDAG maandag lundi juli 20 juillet
woensdag 22 juli
LE GRAND BORNAND ANNECY
LIMOGES BOURGOIN-JALLIEU
VERBIER MARTIGNY dinsdag 21 juli
donderdag 23 juli BOURG
SAINT-MAURICE
24 juli
AUBENAS
ITALIE
MONTÉLIMAR zaterdag 25 juli
MONT VENTOUX MONTPELLIER
maandag 6 juli
dinsdag 7 juli
SAINT GAUDENS
TARBES zondag 12 juli
SAINT-GIRONS
ANDORRA-LA-VIEILLE ANDORRA ARCALIS
SPANJE
zaterdag 11 juli
LE CAP D’AGDE
LA GRANDE MOTTE
zondag 5 juli
MARSEILLE
woensdag 8 juli
PERPIGNAN GERONA
vrijdag 10 juli
Lance Armstrong moet zelf beslissen of hij wil meedoen aan de Ronde van Frankrijk. Tourdirecteur Christian Prudhomme zei dit gisteren in een reactie op de twijfels bij de Amerikaan of hij wil terugkeren. ‘Het is aan hem of hij komt of niet. Het zou niet goed of slecht zijn voor de Tour als hij terugkomt. Hij is voor mij een renner als ieder ander.’
donderdag 9 juli
BARCELONA
Doping
HUISARREST VOOR GRAHAM Voormalige atletiektrainer Trevor Graham is door een rechter in San Francisco veroordeeld tot een jaar huisarrest. Hij krijgt de straf omdat hij in 2004 valse getuigenissen heeft afgelegd bij het verhoor in verband met zijn betrokkenheid bij het grootschalige BALCO-dopingschandaal.
GRATIS NOKIA 6300 T.W.V. 180,NU INCLUSIEF 414,- GRATIS BELTEGOED
0 B2ELT4EG,O5HETDS LEC NU S 7,25D AAN PER M
GSM TOPDEAL HEEFT VOOR JOU
EEN SPECIALE AANBIEDING!
Je ontvangt namelijk GRATIS de NOKIA 6300 Black, je krijgt 2 jaar iedere maand 200 belminuten t.w.v. 24,50 en betaalt hiervoor slechts 7,25 per maand! Daarnaast kun je kiezen voor onbeperkt internetten en e-mailen op je mobiele telefoon van 9,95 voor slechts 7,45 per maand extra. Je totale voordeel is 646,50.
NOKIA 6300 BLACK
VOOR RNET KIES E T INT PERK E B ,95 N O IL 9 A -M &E TS LECH NU S
7,45 D
AAN PER M
• 2 MEGAPIXEL CAMERA • BLUETOOTH • TRILFUNCTIE • MP3 / VIDEO PLAYER • HANDSFREE FUNCTIE • GRATIS STEREO HEADSET • INCLUSIEF 128 MB MICRO-SD KAART
Met een T-Mobile Relax abonnement koop je maandelijks belminuten in en kun je daarnaast zelf beslissen of je gebruik wil maken van de sms voordeelbundels (vanaf 1 cent per bericht). Je kunt ook kiezen wanneer je het abonnement wilt laten ingaan. Dat kan zelfs tot 3 maanden later. Wil je gebruik maken van deze aanbieding en je eigen nummer behouden, dan is dit geen enkel probleem. Nummerbehoud is een gratis service. Je betaalt geen aansluitkosten t.w.v. 52,50 en ook de bezorging is gratis.
GEEN AANSLUITKOSTEN GRATIS BEZORGING Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt.
DIRECT BESTELLEN
BEL GRATIS 0800-0770 OF VIA: WWW.GSMTOPDEAL.NL/PERS
ANP
UEFA Cup
SIBON IS FIT VOOR MILAN SC Heerenveen kan vanavond in de UEFA Cup-wedstrijd tegen AC Milan beschikken over Gerald Sibon. De aanvaller is bijtijds hersteld van griep. Sibon ontbrak zaterdag door ziekte in de competitiewedstrijd tegen Roda JC (2-2). Sibon is niet pessimistisch over de wedstrijd tegen de Italianen. ‘Als we allemaal super zijn en we kletsen er vanaf het begin bovenop, dan zijn we niet kansloos.’
Doping
BOSSONI GESCHORST De Italiaanse wielrenner Paolo Bossoni is door het Italiaanse antidopingbureau voor twee jaar geschorst wegens het gebruik van epo. De coureur werd op 29 juni betrapt op het verboden middel en kreeg direct zijn congé bij wielerploeg Lampre. Het antidopingbureau maakte ook bekend dat de B-staal van de Italiaanse beloftenkampioen Giovanni Carini positief is. De jonge coureur wacht een schorsing.
[email protected] Rijdt u zelf ook liever l’Alpe d’Huez dan de Mont Ventoux? Mail ons!
Sport
UEFA Cup Geen angst voor Dinamo Zagreb
Feyenoord
Ook in Kroatië schijnt voor NEC de zon Kortgeleden kon NEC ‘nog geen lucifer aan een pyromaan verkopen’. Nu is de club bevangen door Europacupkoorts en wordt gehoopt op ‘a very good evening’ in Zagreb. Iwan Tol ZAGREB
...
Als Mario Been door de schuifdeuren de aankomsthal van het vliegveld van Zagreb binnenwandelt, knijpt hij zijn ogen dicht. De lampen van de Kroatische cameraploegen schijnen recht in zijn gezicht. In een stuk of zes bont gekleurde microfoons moet de NECtrainer de Kroaten gaan vertellen hoe sterk die onbekende Nederlandse club uit Nijmegen eigenlijk is. Been houdt zich wijselijk op de vlakte. ‘We need a good evening, tomorrow.’ Nadat de verslaggevers het gesprek met de trainer hebben afgerond, wordt verdediger Youssef El-Akchaoui belaagd. Ook hij bedient zich, op de vraag of NEC de stijgende lijn van de competitie in Zagreb gaat voortzetten, van clichés die in het Engels grappig klinken. ‘It is another match, in another competition in another country, but we go for a good result’, vertelt El-Akchaoui, die geniet van het opgewonden sfeertje waarvoor ooit een mooi woord is uitgevonden: Europacupkoorts. Nijmegen is er al weken door bevangen. Ruim tweehonderd supporters reizen hun club op eigen gelegenheid achterna en voor de thuisblijvers is de wedstrijd via TV Gelderland op een groot scherm in clubhuis De Eendracht te zien. Verder is het assortiment van de fanshop uitgebreid met een wedstrijdsjaal van Dinamo Zagreb – NEC en maakt een geldwisselkantoor op de website van de club reclame met de mededeling dat de Kuna, de Kroatische munteenheid, altijd voorradig is: ‘Handig als u nog wat inkopen wilt doen of een hapje gaat eten in Zagreb’, zo heet het. Het zijn geheel nieuwe ervaringen voor de spelers van NEC, dat zich vorig seizoen via de play-offs plaatste
‘Dan ga ik toch wat anders doen’ ANP AMSTERDAM
...
Of trainer Gertjan Verbeek bij Feyenoord na amper vier maanden al aan het overleven is? De geplaagde coach van de nummer vijftien van de Eredivisie geeft antwoord in het spelershotel te Metz. ‘Als de directie van Feyenoord van mening is dat het met een andere trainer beter zou gaan, dan heeft zij de plicht om mij aan de kant te zetten’, betoogt de oud-bokser. ‘Ik weet ook wel dat andere coaches voor mindere of ongeveer gelijke prestaties zijn ontslagen. Kijk maar naar Raymond Atteveld bij Roda JC. Mocht het bij mij zover komen, dan ga ik toch gewoon iets anders doen?’ Volgens Verbeek is van een negatieve stemming in de spelersgroep of binnen andere geledingen van de club geen sprake. ‘Ik heb een leuke spelersgroep, een goed contact met de directie en de samenwerking in de technische staf verloopt naar wens. De start in de competitie is echter inderdaad matig. Soms heb je dat als trainer. Ik vind ook dat we te laag staan. Vooral door de vele blessures zijn we nog niet erg stabiel. En dat zal nog wel even zo blijven.’ De vierde competitienederlaag zondag bij Willem II (1-0) leidde een dag later in De Kuip tot de nodige gespreksstof tussen Verbeek en de spelers. Daarbij gaf de coach vooral het woord aan zijn manschappen. ‘Het heeft in de huidige maatschappij geen zin dingen op te leggen. Ik verlang van mijn spelers dat ze creatief voetballen en hun verantwoordelijkheid nemen. Dan moet ik ze ook zo opleiden en opvoeden. Dat gaat steeds beter, vind ik. Ik volg ook nog steeds mijn voetbalvisie. Dat is voor mij het belangrijkste.’ 1
voor het toernooi om de UEFA Cup. Nadat in de eerste ronde Dinamo Boekarest al werd uitgeschakeld, mag de ploeg nu proberen om in de poulefase minimaal derde te worden, een plek die recht geeft op de volgende ronde. Dinamo Zagreb is de eerste horde die moet worden genomen, daarna volgen wedstrijden tegen Tottenham Hotspur, Spartak Moskou en Udinese. ‘Het wordt moeilijk, maar niets is onmogelijk’, trapt ook aanvoerder Peter Wisgerhof een open deur in.
‘Nu we zover zijn gekomen, willen we ook de volgende ronde halen.’ De 29-jarige verdediger, die aan zijn negende seizoen bezig is bij NEC, liet deze zomer een aanbieding van FC Groningen aan zich voorbij gaan, omdat hij per se het Europese avontuur van zijn club wilde meemaken. Hij heeft geen spijt van zijn beslissing. ‘Die zes Europese wedstrijden pik ik maar mooi mee. Je weet nooit hoe vaak dat nog zal gebeuren.’
Oostblok Wisgerhof moet tijdens de traditionele persconferentie, op de dag voor de wedstrijd, aanschuiven bij Mario Been. Het zijn díe dingen die Europacupvoetbal zo speciaal maken, zegt hij. En neem nu het typische Oostblokkarakter van het stadion van Dinamo: vier totaal verschillende steile tribunes met verweerde stoeltjes en een sintelbaan. Wisgerhof: ‘Indrukwekkend. Alles is nét even wat anders dan normaal.’ Technisch directeur Carlos Aalbers weet er alles van. Hij behoorde 25 jaar geleden tot de uitverkoren spelers van NEC die in de tweede ronde van de Europacup II tegen Barcelona mochten spelen. En thuis in Nijmegen nog met 2-0 voor kwamen ook. ‘Nog altijd als we met die groep bij
19
De NEC’ers worden in Zagreb volledig bevangen door een heftige vorm van Europacupkoorts. FOTO’S: NOVUM, BROER VAN DEN BOOM
elkaar komen, komt die wedstrijd ter sprake. Het was een unieke belevenis’, vertelt hij over de impact van Europees voetbal. Maar hij waakt er voor de spelers te vervelen met verhalen over die goeie ouwe tijd. ‘Straks vinden ze me nog een ouwe lul.’
Super Mario Aalbers is één van de pijlers van het succes van NEC. Het is nog niet eens zo heel lang geleden dat commercieel directeur Maurice Gubbels ‘nog geen lucifer aan een pyromaan kon verkopen’, zo slecht ging het de club. NEC beleefde een dramatische competi-
tiestart en supporters eisten het vertrek van trainer Mario Been. Maar Aalbers bleef vertrouwen houden in de trainer. Terecht, zo bleek, want een jaar later schijnt – letterlijk – de zon voor NEC in Zagreb. Mario Been is Super Mario geworden, in de Eredivisie bezet NEC de vijfde plaats en sponsors staan te dringen om mee te kunnen vliegen naar wedstrijden in het buitenland. ‘We moeten vooral genieten van dit succes’, vindt Aalbers. Om er in één adem aan toe te voegen. ‘Maar nu we zover gekomen zijn, willen we verder ook.’ 1
Gertjan Verbeek. ANP
Doping
Schaatsen
Wielrennen
PIEPOLI KOMT NIET PRATEN
RIEMER IS ADVISEUR
VOS BREEKT MET COACH
De op doping betrapte wielrenner Leonardo Piepoli is gisteren niet komen opdagen bij een hoorzitting van het Italiaans olympisch comité CONI. Piepoli moest zich verantwoorden voor het feit dat hij tijdens de Ronde van Frankrijk is betrapt op het gebruik van cera, de derde generatie epo. Piepoli verscheen al wel voor het CONI als getuige in de zaakRiccardo Riccò. Piepoli heeft altijd ontkend doping te hebben gebruikt.
Riemer van der Velde is toegetreden tot de commissie-Schenk. Die commissie bedenkt in opdracht van de schaatsbond KNSB ‘een plan voor het optimaliseren van een topsportstructuur voor het Nederlandse schaatsen’. Dat maakte voorzitter Ard Schenk gisteren in Heerenveen bekend. ‘Riemer heeft veel ervaring in de topsport, maar ook in een vrijwilligersorganisatie’, zei Schenk over de oudvoorzitter van Heerenveen.
Wielrenster Marianne Vos heeft haar samenwerking met coach Thijs Rondhuis beëindigd. Dat meldt het management van de meervoudig wereldkampioene. ‘Marianne heeft ons vorige week gemeld dat er bij haar een bepaald gevoel is ontstaan dat haar heeft doen besluiten dat ze op een andere manier verder wil. Het is geen emotionele beslissing geweest’, verklaart haar zaakwaarnemer Rik van Dongen.
REUTERS
ANP
Lance is back
Tiger speelt niet...
...maar werkt wel als caddie
En dat weten ze in Australië nu ook. Daar maakt hij in januari zijn rentree. De stad Adelaide meldt dat er al 14 procent meer hotelreserveringen zijn gemaakt.
Tiger Woods herstelt nog steeds van een operatie aan zijn linkerknie. Maar dat betekent niet dat hij golfer John Abel niet wil helpen.
Abel had een prijs gewonnen, waardoor hij Tiger een dag als caddie mocht hebben. ‘Meneer Woods heeft me veel geleerd’, zei Abel na afloop.
20
Sport
Rik van den Boog
NIEUWE BAAS VOOR AJAX Rik van den Boog is de voornaamste kandidaat voor de functie van algemeen directeur bij Ajax. De voormalig topman van Orange en Vodafone heeft al verschillende gesprekken met de leiding van de club achter de rug. De verwachting is dat beide partijen snel definitief tot elkaar komen. De 49-jarige Amsterdammer doorliep vanaf zijn twaalfde de jeugdopleiding van Ajax. Hij kwam niet verder dan het tweede elftal.
Transfer
BECKS NAAR AC MILAN David Beckham speelt vanaf januari op huurbasis voor AC Milan. Technisch directeur Adriano Galliani: ‘Ons team is zeer competitief, maar Beckham geeft ons nog meer opties.’ Trainer Carlo Ancelotti kijkt uit naar de samenwerking met Beckham. ‘Hij is een serieuze sporter, een groot prof. Het is heel mooi dat hij een paar maanden beschikbaar is voor ons.’ De 33-jarige Beckham staat onder contract bij LA Galaxy.
Koevermans schreeuwt het uit van vreugde na zijn tweede treffer. ORANGE PICTURES
Champions League Eindhovenaren te sterk voor Marseille (2-0)
Mickey Mouse-duel zonder monsterscore REUTERS
Swim Cup
VDH NEEMT AFSCHEID
Het krijgen van kansen is voor PSV op Europees niveau een zeldzame aangelegenheid. Het is dan ook schrikken geblazen als Olympique Marseille op bezoek komt. Fokko Ebbens EINDHOVEN
Pieter van den Hoogenband neemt in december bij de Swim Cup in Eindhoven officieel afscheid van de zwemsport. Op zondag 7 december na de laatste finales zal uitgebreid worden stilgestaan bij de imposante loopbaan van de drievoudig olympisch kampioen. VdH beëindigde in augustus bij de Olympische Spelen in Peking met zijn race in de finale van de 100 meter vrij zijn carrière. De titelverdediger finishte als vijfde.
...
Stijn Wuytens schrikt zich na zes minuten helemaal kapot tijdens het Champions League-duel tussen PSV en Olympique Marseille. De Belgische middenvelder van de thuisploeg staat na een afgemeten voorzet van Otman Bakkal één tegen één met doelman Steve Mandanda. Voordat de bal zijn voet bereikt, kijkt hij een keer om. Wuytens ziet tot zijn verbazing geen verdediger van de bezoe-
formatie van Huub Stevens ten onder ging: volslagen kansloos. Als Olympique Marseille op bezoek komt, is alles anders. De equipe van Eric Gerets bevindt zich in de-
Aanvallers PSV verstijven één op één met doelman Mandanda. zelfde benauwde situatie als PSV. Ook de Fransen verloren van de twee topploegen uit Spanje en Engeland, waardoor het treffen in Eindhoven niet meer dan een Mickey Mouseduel op het hoogste clubniveau is. Beide teams laten in een aantrekke-
UEFA Cup
UITSLAGEN
VAN BASTEN WIL COMBINATIES
Champions League
Groep A Bordeaux - CFR Cluj Chelsea - AS Roma Groep B Inter Milaan - Anorthosis Panathinaikos - Werder B. Groep C FC Basel - Barcelona Shakthar D. - Sporting L. Groep D Atlético Madrid - Liverpool PSV - Olympique Marseille
kers staan en besluit zo snel mogelijk te schieten: hij mist. Wuytens is niet de enige die zich verbaast over de zeeën aan ruimte die PSV voor het doel van Marseille krijgt. Otman Bakkal loopt zich na een goede individuele actie vast op Mandanda, Ibrahim Afellay jaagt voor open doel over en Danny Koevermans stuit bij een vrije kopkans eveneens op de vuisten van de tot dan uitstekend keepende doelman van de Fransen. De reactie van Wuytens en co is enigszins begrijpelijk. PSV heeft zich de laatste weken als een kleine vis in een veel te grote vijver gewaand. Atlético Madrid en Liverpool lieten in twee Champions League-ontmoetingen geen spaan heel van de Eindhovenaren. Nog erger dan de nederlagen was de manier waarop de
lijke wedstrijd zien, waarom zij niet tot de beste elftallen van Europa horen. Waar defensieve zekerheid een vereiste is voor internationale successen, daar parasiteert zowel PSV als Marseille op de individuele acties van hun aanvallers. Deze speelstijl vindt in de absolute top misschien weinig aftrek, voor de toeschouwer is het veruit het aantrekkelijkst. De Eindhovenaren en L’OM vermaken de toeschouwers in het Philips Stadion met een open wedstrijd. Een doelpunt voor PSV is eigenlijk het enige dat ontbreekt. Gelukkig biedt Danny Koevermans uitkomst. De spits van de thuisploeg worstelt al het hele seizoen met zijn vorm en ook tegen Marseille is de 29-jarige Schiedammer vrijwel het gehele duel onzichtbaar. Scoren verleert hij echter nooit. Een kwartier voor tijd kopt hij een corner van Wuytens knap achter Mandanda. Koevermans herhaalt zijn kunstje vijf minuten voor tijd, nu is Edison Mendez de aangever. Door de overtuigende overwinning doen de Eindhovenaren goede zaken in de strijd om de derde plek in de poule en daarmee een ticket voor de UEFA Cup. PSV is daardoor weer even de trots van Eindhoven. 1
1-0 1-0 1-0 2-2 0-5 0-1 1-1 2-0
REUTERS
Marco van Basten wacht in eigen land nog steeds op de eerste uitzege van Ajax. Toch heeft de oefenmeester goede hoop dat zijn ploeg vanavond tijdens het eerste duel in de groepsfase van het UEFA Cup-toernooi bij Aston Villa wel een goed resultaat neerzet. ‘Ons positiespel moet heel goed verzorgd zijn’, benadrukte hij gisteren vlak voor de laatste training op Villa Park. ‘Dan hebben we best wel een kans. We zijn niet meer in het voordeel als het op fysieke strijd aankomt. Zo simpel is het eigenlijk.’ Ondanks
alle goede bedoelingen beseft Van Basten dat zijn ploeg voor een zware opgave staat. Aston Villa, dat de geblesseerde Wilfred Bouma voorlopig nog moet missen, heeft in de Premier League evenveel punten als nummer vijf Manchester United. De club speelde dit seizoen voor eigen publiek niet alleen al verdienstelijk gelijk tegen Liverpool (0-0); Manchester City leed op Villa Park zelfs een ruime nederlaag (4-2). ANP
Geen Diego
Hypnose
Doe maar een bod
Opnieuw tegenslag voor Diego Maradona. Ook Jorge Valdano wil hem niet als bondscoach van Argentinië. ‘Dat zou een groot risico zijn.’
Bij Swindon Town draait het niet lekker dit seizoen. Daarom heeft coach Maurice Malpas de hulp ingeroepen van een hypnotiseur.
De Braziliaanse ster Ronaldo – ja, hij voetbalt nog – hoopt dat Manchester City hem nog een keer een aanbieding doet. ‘Dan zal ik het serieus overwegen.’