Fecalie? geeft antwoord op pagina 3
28 Dinsdag Oktober 2008
Gratis, maar niet goedkoop.
Kuper op dinsdag
Sport Billy’s in VS Sport speelt een belangrijke rol in de Verenigde Staten. Daarom profileren de presidentskandidaten zich ook als Sport Billy’s. Obama speelt en McCain kijkt vooral toe. 19
Recessie
Uit & Thuis
Bedrijfsresultaten gaan onderuit
De nieuwe Weisberger Chanel Chic
Met ongehoorde snelheid komt een recessie ook in Nederland naderbij. De cijfers bewijzen het. Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Grote beursgenoteerde ondernemingen als TNT en DSM zijn de afgelopen drie maanden getroffen door de crisis, blijkt uit hun resultaten. Verzekeringsconcern Aegon meldde gisteren snel te beslissen over een kapitaalinjectie door de staat. Beleggers zetten zich deze week schrap voor meer cijfers die duidelijk maken hoe snel de effecten van de crisis zich verspreiden in de ‘echte’ economie. Vandaag komen uitzender USG People, TomTom en voedingsconcern Wessanen naar
15
‘Een economische neergang als deze komt eens in de vijftig jaar voor.’ buiten, morgen gevolgd door AkzoNobel. De dag erna is het de beurt aan Unilever en Shell. Afnemende vraag leidt over een brede linie tot een daling van orders en productie; een ontwikkeling die autofabrikanten tot harde maatregelen dwingt. Daimler, BMW, Peugeot-Citroën, Opel, Volkswagen en Renault gaan in de productie snijden of fabrieken stilleggen. Ook de bouwsector, belangrijk voor economische groei, heeft last. De orders zijn in september met 12 procent teruggelopen, meldt het Economisch Instituut Bouwnijverheid. Dat is opmerkelijk, want de bouw reageert meestal vertraagd op afnemende groei. De krimp veronderstelt dus dat een recessie sneller dan verwacht voor de deur staat. Topmannen van industriële conglomeraten van Amerika tot Japan verbazen zich over de agressie waarmee de crisis haar tanden zet in de resultaten. ‘De economische neergang die wij nu meemaken, komt eens in de vijftig jaar voor’, aldus Canon-CEO Masahiro Osawa, die net als Sony de winstverwachting fors naar beneden moest bijstellen. ‘De snelheid waarmee de marktomstandigheden zijn veranderd, is nieuw’, verklaarde Rolf Dieter Schwalb, de financiële topman van chemieconcern DSM in een toelichting op de cijfers gisteren. Het bedrijf uit Heerlen gaat tijdelijk fabrieken stilleggen en sluit gedwongen ontslagen niet uit. 1
Wereld
Interview Oud-Aegontopman
Nog drie jaar in crisis Hoopte u nog dat het wel meevalt met die recessie? Oud-Aegontopman Kees Storm weet wel beter: ‘Het kan zo drie jaar duren voordat dit achter de rug is.’ Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Aegon moet hoogstwaarschijnlijk aan het noodkrediet van minister Bos, Air-France-KLM heeft moeite zijn vliegtuigen te vullen en bij autodealer Pon drinken de verkopers vooral heel veel koffie. Oud-Aegontopman Kees Storm is als commissaris nauw bij deze bedrijven betrokken en weet dus als geen ander welke invloed de crisis heeft. Is nu al duidelijk hoe we ervoor staan? ‘Bij veel mensen nog niet. Alleen al het feit dat er volgend jaar gekort wordt op de pensioenen gaat miljoenen mensen treffen. Bij bedrijven wordt het al duidelijk. DAF produ-
ceert minder vrachtwagens en KLM heeft moeite om de vliegtuigstoelen te vullen.’ Wanneer is al die economische ellende eindelijk achter ons? ‘We staan pas aan het begin. Ik hoop dat we in december de grootste dalingen op de beurzen hebben gehad. In de reële economie beginnen de tegenvallers dan pas echt door te dringen. Het zou me niet verbazen als overheden nog meer geld moeten uittrekken om alle problemen op te los-
Rolls-Royce onder de krab Shanghai gek op harige hap 04
sen. De 20 miljard euro die Bos heeft gereserveerd voor de banken, gaat wel op. Dan hebben we nog wel drie jaar nodig om de economie weer op te bouwen.’
FC Utrecht Dat is geen positief scenario. ‘Ik vind het best positief. Na de recessie van 1873 – waar deze crisis volgens de kenners erg op lijkt – duurde het 23 jaar voordat de economie er weer bovenop was.’ Lees verder op pagina 2
Arts wil baan terug
Vier assistenten uit de technische staf van FC Utrecht werden eind vorige week op straat gezet. Een van hen, keeperstrainer Maarten Arts, heeft een advocaat in de arm genomen: ‘Die baan, die krijg ik terug.’ Lees verder op pagina 20
Ziekenboeg Het lijkt erop dat de kredietcrisis ook fysieke slachtoffers begint te eisen. Volgens een Belgische krant ligt de voormalige Fortis-baas Jean Paul Votron in het ziekenhuis met een burn-out. Votron is niet de enige met gezondheidsklachten als gevolg van de financiële crisis. Zo kwam
Maurice Lippens, de vroegere voorzitter van Fortis, begin oktober al thuis te zitten met hartklachten en een hoge bloeddruk. Ook Wouter Bos, die het de laatste weken druk had met de crisis, meldde zich gisteren ziek. Hij was een gemakkelijke prooi voor het griepvirus.
VS
Moordplan Obama
Federale agenten hebben een moordplan tegen Barack Obama verijdeld. Een groep neo-nazi’s uit Tennessee zou van plan zijn geweest om Obama en minimaal 100 zwarten om te brengen. Twee verdachten zitten vast.
2
NL
Interview Kees Storm
Lange Poten
Consument moet zelf ook nadenken
...
PETER
Vervolg van pagina 1
...
MIDDENDORP
I
k dwaalde over het internet, van het een kwam het ander, en het duurde niet lang of ik zag Pauw&Witteman van 18 oktober 2006. Adriaan van Dis zat aan tafel met premier Balkenende, die ter promotie van zijn boekje Aan de kiezer een staaltje wereldvreemdheid etaleerde, die ik hier graag een tweede leven geef. Balkenende vertelde dat zijn dochter van zeven het verschil al kende tussen parlement en regering, toen Van Dis vroeg: ‘Scháámt ze zich wel eens voor u?’ Er trad een pijnlijke stilte in. ‘Dit is een heel gewone vraag’, zei Van Dis. ‘Kinderen schamen zich altijd voor hun ouders. Als ze raar doen... als moeder een rare jurk aanheeft.’ ‘Hoe eh...’, zei Balkenende. ‘Hoe kómt u bij deze vraag?’ Van Dis: ‘Dat komt gewoon in me op. Omdat je als kind wilt dat, als je wordt opgehaald van school... dat je dan normále ouders hebt...’ ‘Kinderen van zeven’, zei Balkenende, ‘zijn natuurlijk niet bezig met van: wat is het beleid. Dat is onzin. Amelie en ik kunnen ontzettend goed met elkaar opschieten.’ ‘Ik bedoel het gewoon uit de kínderwereld’, zei Van Dis. ‘Dat je moeder een rare jurk aanheeft...’ Balkenende: ‘Als je het nou hebt over een contact, een liefdesband tussen vader en kind, die heel innig is, verbaast het me dat u zegt: schaamt ze zich voor u?’ ‘Dit is nou precies wat ook over uw boek hangt’, zei Van Dis. ‘Ik heb het met belangstelling gelezen, maar het is van een... blíjheid... van een gedémpte blijheid. En nooit eens een boosheid, een veront-
Heeft u dit zien aankomen? ‘Nee, en wantrouw iedereen die zegt dat hij het wel heeft gezien! Geen sterveling heeft dit kunnen voorspellen. Natuurlijk zagen we dat de Amerikaanse huizenmarkt een luchtbel was die een keertje moest barsten. Dat dat zoiets zou worden als de krach van 1987 kon ik me wel voorstellen. Scherp dalende koersen die daarna snel weer bijtrekken. Dat het zo’n invloed zou hebben, nee.’ Wat kan de overheid doen om de schade te beperken?
‘Wouter Bos doet het prima. Hij houdt zijn kop erbij en doet de dingen die moeten gebeuren: financiële instellingen helpen dit te overleven door een grote hoeveelheid geld ter beschikking te stellen.’ Moeten overheidscommissarissen als Lodewijk de Waal bij ING de bonussen van de verantwoordelijken voor deze crisis schrappen? ‘Er zijn maar een paar directe verantwoordelijken aan te wijzen en dat is in de VS al gebeurd. ING-topman Michel Tilmant kon hier echt niets aan doen. Een van de verantwoordelijken is Alan Greenspan, de oud-voorzitter van de Amerikaanse centrale banken.
‘De overheid is er niet om alles te controleren of te verbieden.’ Hij dacht dat de banken en verzekeraars zichzelf wel konden reguleren. Het tegendeel is nu bewezen. Greenspan heeft zijn best gedaan, maar fouten gemaakt. Die heeft hij nu toegegeven. Zo hoort het.’ Moet DNB-directeur Nout Wellink ook nog zo’n bekentenis doen, vanwege Icesave bijvoorbeeld?
‘Nee. Hij heeft het keurig gedaan. Consumenten moeten zelf ook nadenken. Aan elke beloning hangt een risico. Als je een nieuwe Volkswagen Golf kunt kopen voor 1.000 euro, moet je je afvragen of hij niet gestolen is. Dat geldt ook voor spaarders die hele hoge rentetarieven krijgen aangeboden.’ Moet de overheid deze aanbieders niet gewoon de toegang tot de markt ontzeggen? ‘Dan krijg je een hele vervelende maatschappij. De overheid is er niet om alles te controleren of te verbieden. Mensen moeten gewoon opletten als ze iets kopen.’ 1
Groepsverband
HONDERD JEUGDBENDES
=hha Ana`ereoea `qaho hera kl fa ik^eah
Nederland telt 1.800 jeugdgroepen die overlast veroorzaken. Honderd daarvan zijn criminele bendes die ernstige delicten plegen. 75 procent van alle jeugdcriminaliteit vindt in groepsverband plaats. De omvang van het probleem blijft gelijk, maar de ernst van de delicten neemt toe.
Afpersing
cn]peo
‘Schaamt uw dochter zich wel eens voor u?’, vraagt Van Dis.
MILJOENEN HOLLEEDER Het OM wil Willem Holleeder 19,8 miljoen euro aan door misdaad verkregen fortuin ontnemen. Justitie heeft met een machtiging van de rechter-commissaris conservatoir beslag laten leggen voor dat bedrag. Het gaat om een schatting van de miljoenen die hij door afpersing zou hebben verkregen.
O]ioqjc OCD L52, PR Fa ieop caaj sa`opnef` iaan iap Ik^eahPR r]j GLJ
waardiging. (...) U wilt het harmoniemodel. Dat is sympathiek. Dat is prachtig. Ik ben het eigenlijk eens met alles wat u zegt. Maar als die gedempte blijheid maar doorgaat, krijg je zin in een por, in iets van een boosheid.’ ‘Als je het hebt over boosheid’, zei Balkenende. ‘Die voel ik ook. Wat mij nou het meest verdriet, (...) zijn contacten met nabestaanden van slachtoffers van zinloos geweld. (...) Maar als je een boek schrijft van: hoe kijk je tegen Nederland aan, dan past daar wel een houding bij van: positivisme. Je doet het voor de toekomst van het land.’ 1
Peter Middendorp doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
• Cn]peo pahabkkj ^ef GLJ Bhate^ah Ö .3(1, rkkn Ö ..(1, +ij` • Ana`ereoea hera rkkn Ö 1() +ij` • -, cn]peo Ik^eahPR g]j]haj
Rangnefc^]]n kl glj*_ki x ,4,,),.,--2,
Cao
Bemiddeling
ESTAFETTESTAKING LERAREN Ongeveer duizend Brabantse en Limburgse leraren in het voortgezet onderwijs hebben gisteren gestaakt. Die actie vormde het begin van een estafettestaking die de bonden hebben georganiseerd. Later deze week volgen leraren in de rest van het land met hun actie voor een lagere werkdruk en meer loon. In het zuiden van het land werken meer dan twintigduizend mensen op middelbare scholen. Met de acties willen de bonden afdwingen dat het onderhandelaarsakkoord dat zij op 12 september met de
werkgevers sloten, alsnog wordt uitgevoerd. Die afspraken houden onder meer in een verlaging van het aantal lesuren voor leraren en een loonsverhoging van 7 procent. Bestuurder Ton Rolvink van de Algemene Onderwijsbond sprak tegen dat de hoge werkdruk alleen een probleem is van de oudere leraren. Het is volgens hem een spookverhaal dat de uitonderhandelde cao te duur is. ‘Deze cao heeft geen eerlijke kans gekregen. Jullie worden respectloos behandeld’, sprak hij.
MEDIATION VOOR MOSKEE
ANP
Beleggingsmaatschappij Manderen van de Turkse beweging Milli Görüs en woningcorporatie Stadgenoot gaan nog een keer proberen een oplossing te vinden voor hun conflict over de Westermoskee in Amsterdam. Een bemiddelaar van de rechtbank in de hoofdstad gaat de komende weken met hen om de tafel zitten. De twee kemphanen stemden gisteren in met dit voorstel van de rechter.
Artsen op rekenles
Aardbeving voor Groningen
De leenbuggy
Het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam gaat artsen en verpleegkundigen rekenlessen geven om fouten in medicatietoediening tegen te gaan.
Groningse studenten laten op 18 december zoveel mogelijk mensen op de Groningse Vismarkt stampen om zo een lichte aardbeving te veroorzaken.
De gemeente Nijmegen presenteerde gisteren de leenbuggy. Ouders die met hun kind op de fiets naar de stad komen, kunnen de buggy gratis lenen.
NL
3
Rechtbank
14,5 jaar voor moordenaar Van der Bijl ANP AMSTERDAM
...
De moordenaar van de Amsterdamse kroegbaas Thomas van der Bijl, Dwight S., is gisteren door de rechtbank in Amsterdam veroordeeld tot 14,5 jaar gevangenisstraf. De 28-jarige S. schoot Van der Bijl op 20 april 2006 in zijn café in Amsterdam-West met zeven kogels dood. Ook de directe handlanger van S., de 23-jarige Remy H., kreeg 14,5 jaar opgelegd. S. legde een bekennende verklaring af en wees bovendien zijn opdrachtge-
ver aan. Van der Bijl was (anonieme) getuige in de strafzaak tegen Willem Holleeder. Het Openbaar Ministerie had zestien jaar tegen S. en H. geëist. Op zichzelf vond de rechtbank die straf passend, maar omdat de beide verdachten onwenselijk lang op hun proces hebben moeten wachten, kregen zij anderhalf jaar minder. Dwight S. en Remy H. zouden de opdracht tot de liquidatie hebben gekregen van Fred R. Hij staat volgend jaar terecht in het grote liquidatieproces ‘Passage’. Volgens S. is hij ernstig door R. onder druk gezet en bedreigd om de moord uit te voeren. 1
Anke voor één dag op de stoel van Wilders Jongeren lieten van zich horen, gisteren tijdens het Nationaal Jeugddebat. De 13-jarige Anke uit Groningen heeft
veel plezier als ze er achter komt dat ze op de stoel van Geert Wilders zit. 1 FOTO: OLAF KRAAK/ANP
Coffeeshops Wachten op Raad van State
Grensgemeenten worstelen met softdrugs Burgemeesters in grensplaatsen willen de ‘eigen’ softdrugsgebruikers bedienen, maar zijn de overlast van buitenlanders zat. Wat te doen? Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
Drugstoeristen. Grensgemeenten Maastricht, Terneuzen, Bergen op Zoom en Roosendaal hebben er mee te maken, maar hun aanpak om de overlast die deze groep veroorzaakt aan te pakken, is totaal verschillend. De Brabantse steden legden vorige week een bom onder het Nederlandse gedoogbeleid door aan te kondigen de acht coffeeshops in hun gemeenten te willen sluiten. Terneuzen heeft momenteel grote problemen, nu er officieel geen softdrugs worden verkocht in de Zeeuwse gemeente. De grootste coffeeshop van Nederland, Checkpoint, is sinds deze zomer gesloten en Miami, de
tegenoverliggende coffeeshop, is wel open, maar verkoopt niks. De eigenaar heeft enige tijd vastgezeten, omdat hij volgens het Openbaar Ministerie te veel handelsvoorraad voorhanden zou hebben gehad. De eigenaar ontkent, maar is huiverig om op dezelfde voet verder te gaan.
Maastricht wil een coffeeshopverbod voor buitenlanders mogen instellen. ‘Het risico zit erin dat het OM weer een inval doet’, aldus Hans van As, woordvoerder van Miami. ‘We zijn momenteel in overleg met de gemeente Terneuzen om te kijken hoe het verder moet.’ Volgens Van As wil de coffeeshopeigenaar aan alles meewerken, maar moet het wel ‘reëel blijven’. Hij hoopt dat Miami deze week
weer open gaat, maar gaat daar vooralsnog niet van uit. De Franse en Belgische drugstoeristen komen ondertussen nog steeds naar Terneuzen waar ze via het illegale circuit softdrugs kopen van straatdealers en drugsrunners. Het stadsbestuur wil het gedoogbeleid verder versoberen, onder meer door de maximale verkoophoeveelheid per klant terug te brengen van vijf naar drie gram per dag. Volgens beleidsmedewerker Marc Haartsen gaat die regel voor Miami binnenkort in. Ook Bergen op Zoom en Roosendaal volgen de harde lijn en de versobering van het beleid moet uiteindelijk leiden tot sluiting van alle coffeeshops. De eigenaren van de acht zaken hebben zich inmiddels verenigd en gaan deze week om tafel met hun advocaten om te kijken wat ze hiertegen kunnen doen. Maastricht is nog steeds voornemens om de coffeeshops uit de binnenstad te verplaatsen naar de grensstreek. Dat kan veranderen nu de Raad van State zich eind deze maand buigt over een coffeeshopverbod voor buitenlanders. Maastricht probeerde zo’n verbod via de rechter af te dwingen, maar die noemde dat discriminatie. De uitspraak van de Raad van State, die verstrekkende gevolgen kan hebben, wordt begin volgend jaar verwacht. 1
Behoefte om uw personeel te bedanken? Als werkgever is het goed om uw personeel zo nu en dan persoonlijk te bedanken voorr hun inzet. Dat kan natuurlijk met een schouderklopje, of een overtreffende trap daarvan. Maar u kunt dat nog veel beter doen met bol.com zakelijk. Daar kunt u met één mailtje alle zorg voor leuke zakelijke geschenken uit handen geven. Kijk voor de mogelijkheden op bol.com/zakelijk
/ zakelijk
Keus uit 2 miljoen geschenken voor personeel en relaties
VAN DALE GEEFT ANTWOORD
Argus Nationaal Schoolontbijt van start
Fecalie Vorige week ging het hier over lurven en hurken: denkbeeldige lichaamsdelen die alleen in het meervoud voorkomen. Op één hurk is het lastig zitten. Zo’n woord dat alleen in het meervoud voorkomt, heet in de taalkunde een plurale tantum (Latijn voor ‘alleen maar meervoud’). Het Nederlands kent een paar handenvol van zulke pluralia tantum. Om bij het menselijk lichaam te blijven: hersenen is zo’n woord. Ook al is iemand nog zo dom, je zult niet snel zeggen dat hij maar één hersen heeft. Dan toch liever weinig hersenen, of desnoods geen. Nog een woord dat in het enkelvoud niet lekker loopt: O-benen. Pas als je daar twee van hebt, zie je hoe zulke benen aan hun naam komen. Eén O-been is geen O-been. Een ver-
gelijkbare redenering gaat op voor vrijersvoeten. En de eerste matroos met één zeebeen moet nog gesignaleerd worden. Is bij bovenstaande woorden de reden voor het meervoud duidelijk, in andere gevallen ligt dat minder voor de hand. Zo zul je niet gauw iemand horen zeggen dat hij daarnet in een fecalie heeft getrapt. Maar waarom eigenlijk niet? En salpeterzuur
noemen we geen chemicalie. Hoewel? De expert chemische wapens onder Saddam Hoessein, Ali Hassan al-Majid, werd enkele jaren terug in de pers soms aangeduid met de bijnaam Ali Chemicali, een vertaling van Chemical Ali. Een beetje rijmdwang, een knipoog naar de legendarische gifmengster Alie Cyaankali, en een nieuw enkelvoud was geboren. 1
www.depers.nl/vandale
Digitale Van Dale, 14e editie, downloadversie €99
4
Wereld
China
Verenigde Staten Keuze voor president meer persoonlijk dan ideologisch
Noordwest-wind brengt harige krab
Vrouwen bepalen wie de verkiezingen gaat winnen
In Shanghai is iedereen verwoed op zoek naar de Yangcheng-krab, de Rolls-Royce onder de harige krabben. De mannetjes zijn het lekkerst. Petra Quaedvlieg SHANGHAI
...
Krabkoning Jin Yuan in de Julu Lu is overdag een achenebbisj eettentje, maar tegen schemertijd kleurt de reclame op de gevel felrood en zitten op de stoep overal krabetende mensen aan sfeervol gedekte tafeltjes. In Shanghai is het harige-krabseizoen aangebroken. ‘Als de noordwestwind waait, zijn de harige krabben volmaakt’, luidt een Shanghais gezegde. Shanghainezen zijn dol op de kleine, zoete krabben. In de maanden oktober en november worden ze met duizenden aangevoerd vanuit krabboerderijen uit de verre omstreken. De krab van het Yangcheng meer, anderhalf uur rijden van Shanghai, heeft de beste reputatie – het is de ‘Rolls-Royce’ onder de krabben. In vijfsterrenhotels wordt voor zo’n krab snel 20 tot 25 euro neergeteld, maar op de markten zijn ze al te koop vanaf 3 euro. Of het een echte Yangcheng is, valt te betwijfelen, want er wordt massaal gesjoemeld met de labels aan de scharen. Maar veel Shanghainezen denken uit eigen ervaring een Yangcheng-krab te kunnen herkennen – het oranjebruine schild, de gele poten en de agressiviteit van het dier zijn bepalend. Overal porren mensen de schaaldieren in de zij, keren ze om en houden ze in de lucht. Bij de krabkoning mag elke gast zijn eigen beesten uitzoeken in de glibberige, betegelde ruimte naast het eetgedeelte. Een jongen snoert de krabben behendig in met touw en hangt er een wasknijper met een nummer aan. Zo krijgt iedereen de juiste krabben op zijn bord, in een sausje van azijn, gember en suiker. En dan is het breken, bijten, peuteren, zuigen. Het beste zijn de mannetjes, want die hebben ‘gao’, krabbensperma. Uitstekend voor de nieren, de potentie en de vruchtbaarheid. 1
Vrouwelijke kiezers wachten vaak tot het laatste moment met hun keuze. In swingstate Pennsylvania geven zij traditioneel de doorslag. zekerheid en sociaal welzijn.’ Het ‘ik ben net als jullie’ van hockeymoeder Palin lijkt niet aan te slaan in Lehigh Valley, waar net als in de voorsteden van Philadelphia en Pittsburgh veel voetbalmoeders wonen. ‘Obama staat in deze groep bijna 15 punten voor.’ Onder oudere (60+), blanke vrouwen geniet Obama echter minder steun, hoewel hij ook daar een lichte voorsprong heeft. ‘Die groep had nog een ongemakkelijk gevoel bij Obama, maar zorgen over de economie blijken toch sterker. Ik zou niet willen zeggen dat het puur racisme is: ze moeten even aan hem wennen.’
Mars van Grunsven ALLENTOWN
...
Tot de kinderen kwamen, was Jennifer Rosa (35) lerares op een basisschool in Philadelphia. Ze geeft nog steeds les: thuis, aan haar 8-jarige dochter. Volgend jaar schuift haar 4jarige zoontje aan voor het thuisonderwijs. Het heeft niets met geloofsovertuiging te maken, benadrukt Rosa. ‘De publieke scholen in Allentown zijn te slecht en wij kunnen ons geen privé-school veroorloven.’ Rosa weet absoluut zeker op wie ze gaat stemmen: Barack Obama. ‘McCain zit net als de rest van de Republikeinen in de zak van de grote bedrijven. Die gaat niks doen aan onderwijs. Ja, bezuinigen.’ Tijdens de voorverkiezingen steunde Rosa in eerste instantie Hillary Clinton. Ze was wild van het idee van een vrouwelijke presidentskandidaat. ‘Waarschijnlijk hetzelfde als kleurlingen met Obama hebben.’ Dat veranderde toen ze Obama beter leerde kennen. ‘Obama inspireert. Met hem gaan we een nieuwe fase in en hij zoekt consensus. Hillary werd zo gemeen tijdens de campagne. Dat was geen prettig gezicht.’
Niets te halen
Onbegrip Haar voorkeur voor Obama heeft tot onbegrip geleid bij haar familie, conservatieven die al generaties lang op het platteland boven Allentown wonen. Tot voor kort had ze nog steun aan haar jongere zus, maar ook die zit sinds kort in het McCain-kamp. ‘Toen McCain Sarah Palin als kandidaat-vicepresident koos, was ze om. Palin heeft net als zij een kind met het syndroom van Down. Het is om gek van te worden: alsof McCain daarom president moet worden.’ Tegelijkertijd weet Rosa hoe persoonlijk de keuze voor een president kan zijn. ‘Toen ik bij de voorverkiezingen in het stemhokje stond, koos ik toch voor Hillary. Ik kon het niet weerstaan op een vrouw te stemmen.’
Vrouwen stemmen vaker op persoonlijke gronden. JEROME DE PERLINGHI
‘Mijn zus stemt McCain, want Palin heeft net als zij een kindje met Down.’ Vrouwelijke kiezers worden als de ‘hoeksteen van het swingblok’ gezien, zegt Christopher Borick, directeur van het Public Opinion Institute van het Muhlenberg College in Allentown. ‘Ze hebben de neiging tot het laatste moment te wachten met hun keuze. Hoe je er ook naar kijkt, vrouwen zullen als altijd in Pennsylvania
Egypte
Somalië
VROUW MAG SLAAN
NAVO-INZET TEGEN PIRATERIJ
Als een vrouw wordt geslagen door haar man, mag ze terugslaan. ‘Iedereen heeft het recht zichzelf te verdedigen, of het nu een man of een vrouw is, want alle mensen zijn gelijk voor God’, aldus Sheikh Hamid al-Atrash, de voorzitter van de instantie die fatwa’s en islamitische regels uitvaardigt in Egypte. Volgens Amnesty International komt 35 procent van de vermoorde vrouwen in Egypte om door huiselijk geweld.
De NAVO is begonnen met haar missie om schepen te beschermen tegen piraterij voor de kust van Somalië, aldus NAVO-baas Jaap de Hoop Scheffer gisteren. Een NAVO-schip begeleidde een vrachtschip met goederen voor Burundese VN-militairen en brengt vandaag een vrachtschip met goederen van het VN-voedselprogramma WFP naar de Somalische hoofdstad Mogadishu. De scheepvaart voor de kust van Somalië wordt geteisterd door piraten die schepen en bemanningen gij-
de doorslag geven, net als in de rest van het land. De verwachting is dat 53 procent van het electoraat op 4 november vrouwelijk is.’ Het hengelen naar de vrouwelijke stem kreeg een nieuwe dimensie toen Bill Clinton begin jaren ’90 de term soccer moms introduceerde. Sarah Palin bracht dit jaar het idee van de hockey mom in de campagne. ‘Dat is natuurlijk hetzelfde als de soccer mom,’ zegt Borick. ‘We hebben het nog steeds over moeders uit de middenklasse, overwegend blank, die vooral geïnteresseerd zijn in vraagstukken gerelateerd aan kinderen, veiligheid,
In zijn 150 peilingen in de afgelopen tien jaar heeft Borick geleerd dat vrouwelijke kiezers zich minder dan mannen door ideologie laten leiden. ‘Ze zijn meer geneigd hun keuzes op persoonlijke en lokale motieven te baseren.’ Een rondvraag in Allentown bevestigt dit door Borick geschetste beeld. Rachel Potteiger (26) is barvrouw en verdient zo weinig dat ze zich niet verdiept in de economische plannen van de kandidaten. ‘Er valt bij mij toch niets te halen. Voor mij zijn abortus, daar ben ik tegen, en het recht op vuurwapens het belangrijkst. Ik wil me kunnen verdedigen.’ Potteiger is vrijwilliger voor de McCaincampagne. Maryelle Snyder (63) werkt twee dagen per week als vrijwilliger voor de Obama-campagne. Zij wordt gemotiveerd door het milieuvraagstuk. ‘Ik woon een paar mijl buiten de stad. Een paar keer per jaar zie ik de vliegtuigen hun pesticidetroep boven de akkers lozen. Republikeinen doen daar niets aan, Obama hopelijk wel.’ Voor Betty Kovach (61) is gezondheidszorg het belangrijkste vraagstuk. De zelfstandig pr-consultant betaalt 850 dollar per maand aan ziektekostenpremie. ‘En dan nog zijn niet alle kosten gedekt.’ Kovach stemt op Obama. 1
Somalië
zelen, losgeld eisen en goederen inpikken. De NAVO en de EU hebben daarom op verzoek van de Verenigde Naties besloten gevechtsschepen naar de Golf van Aden te sturen. De NAVO vaart met drie schepen rond. Ook het Nederlandse fregat hr.ms. De Ruyter is sinds vorige week actief in het gebied. De De Ruyter heeft twee vrachtschepen met 18.000 ton hulpgoederen naar Mogadishu begeleid. Het marinefregat vaart nu terug naar Mombasa om opnieuw een schip naar Somalië te begeleiden.
ULTIMATUM PIRATEN
REUTERS
De Somalische piraten, die begin oktober het Oekraïense schip de Faina kaapten, dreigen de bemanning te doden als binnen 24 uur geen 20 miljoen dollar losgeld wordt betaald. Dat meldde de Somalische radio gisteren. Ook dreigen ze het schip in brand te steken als niet aan hun eisen wordt voldaan. Aan boord zijn twee Russen, een Let en 17 Oekraïners. Het vrachtschip vervoert 33 Russische T-72 tanks en munitie.
Alarm voor olifanten...
...via sms...
...want het zijn net jongeren
In de strijd tegen graan stelende olifanten maken Keniaanse olifantenhoeders gebruik van een smsalarm. De dieren dragen een halsband met simkaart.
Via Google Earth wordt in de gaten gehouden waar de olifanten zich bevinden. Passeren ze een sensor, dan krijgen de hoeders een sms’je op hun mobieltje.
‘Olifanten zijn net jongeren. Als een olifant een bepaalde grens niet meer overschrijdt, doen de anderen dat ook niet’, aldus Save the Elephants.
Wereld
5
Herinterpretatie
Syrië VS doden acht mensen
VROUWEN IN DE KORAN
‘Aanval op dorp is oorlogsmisdaad’
Vrouwonvriendelijke interpretaties moeten uit islamitische geschriften worden geschrapt. Dat eist de Internationale Groep voor Studie en Reflectie over de Vrouw in de Islam (GIERFI) in Rabat. Het streven is het islamitisch recht te hervormen door een nieuwe interpretatie van de koran en islamitische leefregels (soenna) vanuit vrouwelijk perspectief.
Somalië
ETHIOPIËRS VERTREKKEN Ethiopische troepen trekken zich nog dit jaar terug uit het buurland Somalië. Dat zei het Ethiopische ministerie van Buitenlandse Zaken gisteren. Zondag sloten de Somalische interimregering en een alliantie van islamitische milities een akkoord dat onder andere voorziet in een geleidelijke terugtrekking van de Ethiopiërs. Die geven de overgangsregering sinds 1991 militaire steun in het door burgeroorlog geteisterde land.
Syrië heeft de VS gisteren in felle bewoordingen beschuldigd van terreur. Bij een Amerikaanse aanval op een Syrisch dorp werden zondag acht mensen gedood.
Door de kredietcrisis kampt het Kremlin met grote financiële problemen. Die gaan ook ten koste van Ruslands macht op het toneel van de internationale politiek.
MOSKOU
...
Joegoslaviëtribunaal
ZEGSVROUW VOORGELEID Florence Hartmann, voormalig woordvoerster van de oud-hoofdaanklaagster Carla del Ponte van het Joegoslaviëtribunaal, weigerde gisteren tijdens haar eerste voorgeleiding schuldig of onschuldig te pleiten. Hartmann is aangeklaagd wegens minachting van het tribunaal omdat zij uit vertrouwelijke documenten zou hebben geciteerd in publicaties.
AMSTERDAM
Het Kremlin moet een toontje lager zingen
Hans Crooijmans
ANP
Redactie buitenland
Rusland Roebelcrisis
Oleg Deripaska stond tot kort geleden model voor de geslaagde Russische zakenman. Zijn vermogen werd geschat op bijna 20 miljard euro, hij kocht bedrijven in Europa en NoordAmerika. Maar door de ineenstorting van de Russische aandelenbeurs verdampte de laatste weken ruim 60 procent van zijn bezit. Banken willen opeens de miljarden terug die ze hem leenden. Vanwege een gebrek aan contanten – mede nodig om zijn dure leventje te financieren – is Deripaska begonnen met de uitverkoop van bedrijven en belangen. Tegen afbraakprijzen, uiteraard. Rijken als Deripaska zullen zich wel redden, al was het maar omdat de meesten zo handig zijn geweest een lieve som op een veilige buitenlandse rekening te stallen. De gewone burgerij lijkt zich op het oog eveneens te onttrekken aan de huidige malaise nog geen 2 procent van de Russische huishoudens bezit aandelen. De consumptie groeit onverminderd, de werkloosheid is laag. Onder het mom: economie is voor een belangrijk deel psychologie, zwijgen nationale tv-zenders liefst zoveel mogelijk over de crisis en dreigende recessie. Niettemin, de eerste signalen van neergang zijn waarneembaar. Al menig Rus kreeg onlangs van zijn bank het verzoek om zijn hypotheek of
Het meest groene automerk van Nederland pakt uit tijdens de Daihatsu Actieweken! Kom nu naar de dealer voor spectaculaire acties!
krediet versneld terug te betalen. Veel restaurants en winkels accepteren geen creditcards meer. En hoe langer de crisis doorzet, des te slechter dat uitpakt voor de belangrijkste aanjager van de economische en (geo-)politieke wederopstanding die Rusland de voorbije jaren beleefde: de staat. Rusland manifesteerde zich het afgelopen decennium als een van ’s werelds belangrijkste grondstoffenleveranciers. Dankzij oplopende prijzen voor olie, gas, goud, nikkel, koper en andere mineralen creëerde het land de op twee (Japan en China) na grootste financiële reserves. Parallel daaraan won het Kremlin aan politiek gewicht, nationaal en internationaal, want hun afhankelijkheid van Russische waar noopte landen als Polen, Oekraïne en zelfs de Europese Unie een gematigde toon tegen Rusland aan te slaan. Inmiddels heeft de Russische staat vele tientallen miljarden reservedollars besteed om banken te redden en de koers van de roebel overeind te houden. Buitenlandse investeerders in de olie- en gassector hebben hun plannen afgeblazen. Door de gedaalde wereldmarktprijs van olie dreigt een tekort op de Russische begroting. Sommige grote steden en provincies kondigden vorige week alvast een inkrimping aan van hun ambtenarenapparaat met 15 tot 20 procent. Staatsbank Sberbank zet tot 2014 minstens 100.000 mensen op straat. Russische leiders moeten nu tonen dat ze met sociale problemen kunnen omgaan. Binnenlandse economische kwesties vergen alle aandacht, waardoor het Kremlin de komende tijd waarschijnlijk internationaal een toontje lager moet zingen. 1
...
‘We beschouwen dit als criminele en terroristische agressie’, aldus de Syrische minister van Buitenlandse Zaken Walid Muallem tijdens een persconferentie in Londen. Daar sprak hij eerder op de dag met zijn Britse collega David Milliband. ‘Wij leggen de verantwoordelijkheid bij de Amerikaanse regering’, zei Muallem, die de aanval van de VS ook een oorlogsmisdaad noemde. Een Amerikaanse regeringsfunctionaris erkende gistermiddag dat vier VS-legerhelikopters zondag een aanval hebben uitgevoerd op het Syrische dorp al-Sukkiraya, op zo’n acht kilometer van de Syrische grens met
Irak. Volgens de woordvoerder was de aanval gericht tegen een zeer belangrijke regionale smokkelaar van terroristen. Deze man, Abu Ghadiya, zou bij de aanval om het leven zijn gekomen. De operatie was succesvol, aldus de anonieme Amerikaanse zegsman. Washington hulde zich in eerste instantie in stilzwijgen over de aanval op het Syrische grondgebied. Een Iraakse regeringswoordvoerder sprak gisteren van ‘dodelijke aanvallen in de regio waar rebellen aanvallen op doelen in Irak voorbereiden’. De VS beschuldigen Syrië er al jaren van niets te doen tegen terroristen die via Syrië naar Irak gaan om daar tegen de Amerikaanse en Iraakse troepen te vechten. De zegsman van de Iraakse regering stelde dat in het gebied waar de actie werd uitgevoerd, onder meer een terreurgroep opereerde, die onlangs bij een aanval in Irak dertien politierekruten doodde. Irak heeft Syrië gevraagd de leden van die groep uit te leveren. 1
Voor iedere baan de juiste student Voor iedere student de juiste baan Wist u dat StudentenWerk het grootste studentenuitzendbureau van Nederland is? Dat komt omdat steeds meer werkgevers met studenten werken! Studenten zijn namelijk ideale uitzendkrachten. Ze zijn slim, flexibel en niet te vergeten... snel in te werken!
Ook werken met studenten? Kijk voor meer info op www.studentenwerk.nl
IJsland
Gerechtshof
TIJD VOOR DE EU EN EURO
NIGER BEBOET OM SLAAF
De meerderheid van de IJslanders wil dat IJsland toetreedt tot de EU, blijkt uit een opiniepeiling door de krant Frettabladid. Ruim 68 procent van de achthonderd ondervraagden vindt dat IJsland zich kandidaat moet stellen voor het EU-lidmaatschap. Zeker 72,5 procent zei de IJslandse kroon te willen inruilen voor de euro. De kroon lijdt zwaar onder de financiële crisis en is sinds januari in waarde gehalveerd.
De staat Niger moet 15.000 euro smartegeld betalen aan een vrouw die op haar twaalfde als slaaf werd verkocht. Het gerechtshof oordeelde dat Adidjatou Mani Koraou (24) slachtoffer was van slavernij en dat de staat niet genoeg heeft gedaan om dit te voorkomen. In Niger is sinds 2003 strenge anti-slavernijwetgeving van kracht. Overtreders riskeren straffen tot dertig jaar. Toch zijn er naar schatting 43.000 slaven.
Wc-leed
Wegenwacht te vroeg
Geen Hitlerforel
In een poging zijn mobiel uit de toiletpot van een trein te vissen, is een Fransman met zijn arm muurvast komen te zitten.
De wegenwacht in Dresden kwam dit weekend te snel ter plaatse; de bestuurder en zijn partner waren nog bezig met een vrijpartij.
Een kookprogramma waarin een Vlaamse televisiekok het favoriete gerecht van Adolf Hitler (forel in botersaus) bereidt, is geschrapt.
(Sr.) Credit Controllers Salarisindicatie: € 40-50.000 Vacature: 321/322
Je bent een doorzetter en wilt graag verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van alle facetten van credit control. Daarbij heb je veel contact met de klanten en bewaar je altijd het dienstverlenende karakter van de organisatie. Voel je je meer thuis in een coördinerende rol? Dan is de rol van teamleider interessant. Hierbij is belangrijk dat coachen en motiveren van medewerkers van nature in je zit.
Je profiel: Opleiding op HBO niveau of aantoonbaar HBO werk- en denkniveau Ervaring binnen Credit Control (minimaal 3 jaar) Praktisch, doelgericht en hands-on mentaliteit, met oog voor de goede verhouding met je klant Goede beheersing van de Nederlandse taal is een must, kennis van de Franse of Engelse taal is een pré Je contact: Sofie Man, 035 692 55 30 of
[email protected]
Administrateur Salarisindicatie: € 35.000 Vacature: 323
Onze relatie in Den Haag is op zoek naar een vakbekwame administrateur. Naast de dagelijkse administratieve werkzaamheden verzorg je de maandafsluiting en stel je diverse management rapportages op. Iemand die goed zijn weg weet te vinden in de grootboekadministratie. Je rapporteert rechtstreeks aan de Financieel Manager.
Je profiel: Opleiding op HBO niveau Ervaring in soortgelijke functie Affiniteit met de automotive branche is zeker een pré
Je contact: René Beukema, 035 692 55 30 of
[email protected]
(Sr.) Business Auditor Salarisindicatie: € 75.000 Vacature: 305
Publiek belang, zakelijk gediend. Als Senior Business Auditor (RA/RC) ben je hoofdzakelijk bezig met het uitvoeren van audits: in het ene geval samen met een collega, in andere gevallen geef je leiding aan een team van een auditpartner. Je draagt bij aan de groei van “Audit” binnen ProRail en voert diverse onderzoeken uit dit nog effectiever en efficiënter te laten verlopen.
Je profiel: (Bijna) afgeronde postdoctorale opleiding RA of RC Minimaal 3 tot 6 jaar ervaring in de audit- of controlepraktijk Uitstekende analytische vaardigheden Een echte teamspeler Je contact: René Beukema, 035 692 55 30 of
[email protected]
Sr. Recruiter bij vijzelaar.com Salarisindicatie: € 40.000 Vacature: 186
De Senior Recruiter is verantwoordelijk voor het gehele recruitmentproces binnen vijzelaar.com. Met als belangrijkste doel het aantrekken en selecteren van financieel talent voor onze opdrachtgevers en voor vijzelaar.com zelf. Je verdeelt je tijd tussen het inschakelen van diverse media, als print en jobboards en het spreken van goede kandidaten. Wij werken met een professioneel CRM-systeem. Graag gebruiken we jouw ervaring hiermee om dit verder te optimaliseren.
Je profiel: Opleiding op HBO niveau Minimaal 3 jaar relevante werkervaring binnen de werving en selectie branche of als recruiter binnen het bedrijfsleven Kennis over Finance en financiële functies is een pré Spontaan, creatief en teamspeler Je contact: Marcel Zoon, 035 692 55 30 of
[email protected]
Alweer 4 topbanen bij topbedrijven Kijk voor deze en allerlei topbanen bij topbedrijven op vijzelaar.com of bel 035 692 55 30 continuïteit in finance
8GGNCODKVKGYGKPKIVKLF! 8QNIGGP*$1QRNGKFKPIFKG\KEJCCPLxWCCPRCUV 9KNLGJQIGTQRMQOGPOCCTJGDLGQQMGGPFTWMMGDCCPGPGGPIG\KP! *CCNFCPGGPGTMGPF*$1FKRNQOCDKL.1+*QIGUEJQQN,GJQGHVPKGVPCCT EQNNGIGOCCTDGRCCNV\GNHYCCTGPYCPPGGTLGUVWFGGTV/GVDGIGNGKFKPIXKC KPVGTPGV
U
08#1IGCEETGFKVGGTFG*$1QRNGKFKPIGP
U
5VWFGTGPYCCTGPYCPPGGTJGVLxWWKVMQOV
U
5PGNGPIGOCMMGNKLMDGIGNGKFKPIXKCKPVGTPGV
U
#NKPJGVGGTUVGLCCTVQVGTMGPFGDTCPEJGFKRNQOCµU
U
+PLCCTGGPGTMGPFDCEJGNQTFKRNQOCQR\CM
8TCCIXCPFCCIPQIFGITCVKUUVWFKGIKFU CCPQRYYYNQKJQIGUEJQQNPNIKFU
-KGUWKVTWKO*$1DCEJGNQTQRNGKFKPIGP QC *$16QGIGRCUVGRU[EJQNQIKG*$14GEJVGP*$1$GFTKLHUMWPFKIGKPHQTOCVKEC *$1+PHQTOCVKEC 5QHVYCTGGPIKPGGTKPI *$16GEJPKUEJGKPHQTOCVKEC*$1$QWYMWPFG *$1*CTVHWPEVKGNCDQTCPV*$1.QIKUVKGMGPGEQPQOKG*'#15OCNNDWUKPGUUGPTGVCKNOCPCIGOGPV *$1NGTCTGPQRNGKFKPIGP YCCTQPFGT2#$1
YYYNQKJQIGUEJQQNPN
Dagblad De Pers
LEUKE PRIJS
Affordable Art Fair Betaalbare kunst doet het wonderlijk wel in barre tijden als deze. Niet meer verhuizen, maar wel kunst aan de muur. 08
In Business
7
Productiestop BMW, Mercedes en Opel zetten lopende banden stil
Lange Kerst voor automakers In september werden in Europa 8 procent minder auto’s verkocht. De autofabrikanten verwachten nog meer ellende en nemen maatregelen.
Dan Nye. DAVE GETZSCHMAN
Netwerk
LinkedIn in trek dankzij crisis
Edward Deiters AMSTERDAM
...
Medewerkers van het Duitse autoconcern Daimler krijgen dit jaar noodgedwongen een extra lange kerstvakantie. De fabrikant van automerk Mercedes legt de productie in zijn belangrijkste fabriek tussen december en januari voor vier weken stil. Het gaat om de fabriek in Sindelfingen waar het bedrijf onder meer zijn zeer luxe S-klasse produceert. Ook BMW maakte gisteren bekend dat het deze week tijdelijk het licht uitdoet in een van zijn fabrieken. De reden is hetzelfde als bij Mercedes: tegenvallende verkopen over de hele linie. Het bedrijf zou zo tot het einde van dit jaar 25.000 auto’s minder willen produceren. En het zijn niet alleen de exclusieve autobouwers die tijdelijk de lopende band stilzetten. Opel gaat mogelijk de gehele maand december dicht, het Franse autoconcern PSA Peugeot Citroën wil de productie in het vierde kwartaal met 30 procent terugschroeven en ook Renault gaat zijn fabrieken tijdelijk sluiten. De autobedrijven willen voorkomen dat er te grote voorraden worden opgebouwd. ‘Auto’s die op fabrieksterreinen staan te wachten om verkocht te worden zijn verschrikkelijk duur’, zegt Clem Dickmann van het
Redactie economie AMSTERDAM
...
Ook in de BMW-fabriek wordt de productie teruggeschroefd. REUTERS
automotive onderzoeksbureau Aumacon. Volgens hem is het einde van de malaise in autoland voorlopig nog niet in zicht. ‘Wij hebben voor Nederland in 2009 een marktverwachting uitgesproken van 470.000 auto’s. Dat
Drukke deurwaarders
D
e kredietcrisis heeft ook het midden- en kleinbedrijf bereikt. Kredietmanagers en deurwaarders krijgen het namelijk steeds drukker. Volgens de koepel van deurwaarders zijn bedrijven meer aandacht gaan besteden aan het innen van oude vorderingen. Ze schakelen volgens de organisatie niet alleen eerder een deurwaarder in, maar ze la-
ten ook vaker beslag leggen. Ook kredietmanagers zien het betaalgedrag van klanten in het bedrijfsleven verslechteren. Rekeningen worden volgens hen gemiddeld twaalf dagen later betaald dan vroeger, waardoor tientallen miljarden euro’s aan werkkapitaal stil ligt. Het grootste slachtoffer van dit betalingsuitstel zijn ondernemingen uit het middenen kleinbedrijf.
Recessologie
Recessologie
PLUS VOOR MINDER OP VOLKSWAGEN VAKANTIE Het aandeel Volkswagen is gisteren op de beurs in Frankfurt met bijna 95 procent gestegen, nadat Porsche zondag had laten weten zijn aandelenbelang in de grootste autofabrikant van Europa volgend jaar te willen uitbreiden tot 75 procent. Vorige maand werd VW formeel een dochterbedrijf van Porsche toen het zijn belang uitbouwde tot ruim 35 procent.
Ook de reisbranche merkt dat de consument wat voorzichtiger zijn geld uitgeeft. Reisbureaus hebben tot nu toe voor winterse zon- en sneeuwbestemmingen 11 procent minder boekingen verwerkt dan vorig jaar. De reisbranche verwacht dat de consument zijn tweede of derde vakantie de komende wintermaanden voorlopig uitstelt of dichter bij huis zoekt.
De econoom Een econoom is iemand die meer van geld weet dan iemand die geld heeft. Frank J. Lausche.
is 7 procent minder dan de verwachte eindstand dit jaar. Toch steken wij hier in Nederland nog gunstig af tegenover de rest van Europa. Ik verwacht dat daar volgend jaar in totaal 10 procent minder auto’s verkocht
worden. Wij zullen hier vooral overstappen op kleiner, goedkoper en zuiniger.’ En dat is volgens Dickmann slecht nieuws voor fabrikanten. ‘In deze branche geldt: hoe groter de auto, hoe groter de marges.’ 1
Voor netwerksite LinkedIn pakt de economische neergang goed uit: de populariteit van het netwerk groeit en het Amerikaanse bedrijf trekt vers kapitaal aan. Werknemers zoeken op LinkedIn naar nieuwe banen en loopbaanadvies. ‘Het netwerk is booming’, zei Dan Nye, LinkedIns CEO gisteren in de Britse krant Financial Times. Volgens Nye komt er iedere seconde een nieuwe gebruiker bij, waarmee het totaal op zo’n 30 miljoen leden komt. Niet verbazingwekkend is de financiële sector de grootste groeimarkt. De 22 miljoen dollar financiering die het bedrijf onlangs aantrok, maakt duidelijk dat investeerders LinkedIn waarderen op zo’n 1 miljard dollar. Ook netwerksite Xing (500.000 leden) heeft de wind in de rug. Het in Frankfurt genoteerde bedrijf maakte ruim een week geleden bekend dat de omzet in het derde kwartaal met 86 procent is gegroeid – cijfers die nu heel bijzonder zijn. 1
8
In Business Koster & Jojanneke
Met medewerking van: Lorianne van Gelder en Justine Versteegh
Business Boy Sebastiaan van Kuijk
Q&A
Kleurrijke kunstman
Verliezer is boos op organisatie gala Koster en Jojanneke waren laatst te gast bij het onvolprezen Netwerkersgala. Richard ‘Rich’ Elam verloor de competitie en mailde ons misnoegd dat hij organisator Sharita Ramjanam beschuldigt van ‘fraude en corruptie’.
De kredietcrisis legt de verkoop van betaalbare kunst geen windeieren. AMSTERDAM
...
In deze tijden van financiële swingbewegingen komt de Amsterdamse Affordable Art Fair op het juiste moment, ook voor de wat meer vermogende kunstkopers. Die gesigneerde Miró is misschien even niet haalbaar meer, maar een leuk werk voor een duizendje of wat zal er toch net nog vanaf kunnen. Volgens organisator Sebastiaan van Kuijk (34) werkt de crisis in zijn voordeel: ‘De kredietcrisis heeft voor een nieuw credo gezorgd: niet meer verhuizen, dus verrijk je oude huis met een kunstwerk aan de muur. Prima voor ons.’ Van Kuijk werd vorig jaar het verlengstuk van de oprichter van de Fair, de Engelse kunsthistoricus en galeriehouder Will Ramsay (geen familie), die betaalbare kunst propageert in een laagdrempelige omgeving. Oftewel: geen galeriehouders die vanachter hun bureau taxeren hoe rijk je bent en of je niet op zijn minst een BA kunstgeschiedenis op zak hebt, maar wél zichtbare prijzen die lopen van
Businessboy-factor Merk pak ‘Get, ik draag een spijkerbroek.’ 7 Probleem met jonge leeftijd (34) qua zakendoen? ‘Ik kan mezelf niet ouder maken.’ 9 Duurste bezitting Huis in de Jordaan, en schilderij van The London Police. 8,5 Versierbaar? Heb een vriendin en een zoontje. 5 Credo ‘Je kunt je druk maken over het verleden, of je focussen op wat moet gebeuren.’ 8,5 Gemiddeld 8
Oud Zuid / Nieuw geld
HERE COMES THE NANNY AMSTERDAM
...
Het nieuwe geld in de stadse enclave Amsterdam-Zuid is massaal aan de nanny. ‘Het kost nauwelijks meer dan de crèche.’
AMSTERDAM
...
Wat vindt u van het verwijt van Rich Elam, mevrouw Ramjanam? ‘Ik zie de ernst van de situatie niet in. Natuurlijk ben ik niet corrupt. Het is een spel dat draaide om een veiling, en daar horen winnaars en verliezers bij. Bovendien was het voor een goed doel, dus waar maakt hij zich druk om?’
‘Het credo is: niet meer verhuizen, dan maar kunst aan de muur.’ 100 tot 5000 euro. Van Kuijk bestiert de Fair, die de Nederlandse kunstkoper een ‘handje moet helpen’, vanuit de niet zo affordable Amsterdamse grachtengordel. De beurs is van morgen tot en met 2 november in de Gashouder, het Transformatorhuis en een achthonderd vierkante meter grote tent op het terrein van de Amsterdamse Westergasfabriek. Van Kuijk baseert zijn kleurrijke carrière op het juiste-plek, juiste-tijd, juiste-mensen kennen principe. Hij volgde de Hotelschool, werkte bij het Intercontinental Hotel in Chicago, daarna voor het Londense recruitmentbureau Martin Ward Anderson Ltd, dat hij daarna mee hielp opzetten in het Amsterdamse. Hier begon hij vervolgens weer een laptoptassenmerk, ontwierp en produceerde tassen voor onder meer Paradiso, MTV en Bugaboo. ‘Die contacten zet ik nu weer in voor de AAF. Tja, ik weet niet, dat netwerken lijkt vanzelf te gaan.’ Toen hij, wederom via zijn schier oneindige netwerkketen, in contact werd gebracht met Ramsay’s Director of Development Paul Matthews, met de vraag of hij de introductie van de Nederlandse Fair samen met Matthews voor zijn rekening zou willen nemen, was hij erg content. ‘Ik vind het heerlijk om een nieuw product in de markt te zetten, dat gevoel van: wij tegen de wereld. En de targetgroup, tussen de 25 en 45 jaar oud, is leuk. Beginnende kunstkopers, met of zonder geld. Mensen die Ikea ontgroeid zijn. Al blijken er ook oude rotten in het vak te komen, die benieuwd zijn naar jong talent.’ Aarzelden de meeste galeries vorig jaar nog om zich aan de AAF te verbinden, dit jaar heeft Van Kuijk te maken met een wachtlijst. ‘We hebben dit jaar
H
oogblonde kinderen in dure Bugaboos worden op de zonnige maandagochtend in het Amsterdamse Vondelpark voortgeduwd door donkere dames en piepjonge meisjes. In colonnes verplaatsen ze zich van speeltuin naar speeltuin. Roepend naar de kleintjes in een bonte mix van Spaans, Engels en Nederlands. Deze delegatie dames is de fine fleur van de nanny’s in Amsterdam-Zuid (AZ), ingehuurd door het werkende nieuwe geld van de chique stadse enclave. ‘Waarom zou je altijd bij je kinderen moeten zijn’, zegt een succesvolle zakenvrouw uit dezelfde buurt. ‘Het gezeur om een snoepje en dat als je
‘Dat netwerken lijkt vanzelf te gaan.’ CHRISTIAAN KROP
plek voor 86 kunstaanbieders, 70 procent van hen is van Nederlandse origine. Vorig jaar meldden zich er 59 aan. Dit jaar zijn dat er 120. Het aanbod loopt van fotografie tot schilderkunst, van Patricia Steur tot de Recent Graduate Show.’ Een selectiecomité bestaande uit een hoogleraar kunstgeschiedenis van de VU, een specialist van veilinghuis Christie’s en de directeur collectiebeheer van AkzoNobel adviseerde deze keer wie zijn waar mocht aanbieden.
Vanaf volgend jaar is de Nederlandse beurs helemaal in handen van Van Kuijk. Inmiddels helpt hij met Matthews andere Europese landen met het opzetten van de Fair, die in 1999 begon in Londen en even later van start ging in New York en Sydney. ‘In mei was de AAF voor het eerst in Parijs. Daar gaan we dan vooraf heen om een leidraad te geven en om te helpen daar een team voor op te zetten. In februari 2009 volgt Brussel. En we zijn bezig met Duitsland.’ In weerwil van wat zich afspeelt op grote kunstbeurzen en binnen bekende galeries hoeft het op de AAF
allemaal ‘niet zo moeilijk’ te zijn. ‘Er is niemand die kunst niet leuk vindt, maar toch lijkt kunst gevoelsmatig nog steeds iets voor een inner crowd. Bij ons hoef je niet in ‘het cirkeltje’ te zitten om kunst in te kunnen kopen. ‘Je mag van de kunst houden zonder er iets van te weten. Er is een hele grote markt die de traditionele kunstwereld nog niet aanboort. Daarom is het zo raar dat niemand dit eerder heeft bedacht. Powerhouses als de TEFAF beginnen nu eindelijk ook in te zien dat de business moet vernieuwen. Nederland heeft veel goeie galeries en veel goeie kunstenaars, die kunnen wel wat extra kopers gebruiken.’ De eerste editie van de Affordable Art Fair Amsterdam trok meer dan 9000 bezoekers en galeries verkochten voor 1,2 miljoen euro aan kunst. Dit jaar verwacht Van Kuijk 12.000 potentiële kunstkopers. De AAF is meer dan yup-proof. Het Westergasterras verzorgt de catering, er is een goeie wijnbar, voortreffelijke koffie, en een crèche voor de kleintjes. ‘En een ontspannen en transparante sfeer. De prijzen zitten op de kunstwerken – daar houden Nederlanders van –, we heffen geen gekke commissies en je kunt de kunst meteen meenemen.’ Vooralsnog wordt Van Kuijk er niet puissant rijk van. ‘We kunnen niet te snel groeien. Tot die tijd aas ik op de kunstenaar die de nieuwe Damien Hirst wordt. Net als iedereen.’ 1
naar de supermarkt gaat je kind de rekken omver trekt?’ Nu doet de nanny dat allemaal. Sommige AZ-ouders werken niet eens, maar hebben toch een kindermeisje. ‘Dat zijn mensen die geld hebben. Ze hebben gewoon niet zo’n zin om de hele dag met hun kinderen bezig te zijn’, zegt Zuid-nanny Roos. ‘Belachelijk’, vindt het boegbeeld voor AZ- moeders, Bridget Maasland. Zij kan het, met hulp van haar ouders, best alleen af. Maar ondertussen wordt een volledige generatie Zuid-kinderen opgevoed door onbekende vrouwen. Devon, 25, uit Chicago, heeft een eigen appartement gekregen van haar werkgevers. Dat ze de blonde kinde-
ren niet verstaat en zij haar niet, maakt haar niet uit. ‘We redden het met gebarentaal.’ Het betaalt goed. Een nanny verdient bij een instantie als de Nanny Association al gauw 16 euro per uur. En voor ouders is het een kleine kostenpost. Dankzij de gastouderregeling kost het nauwelijks meer dan het kinderdagverblijf. Er scheurt een working mom voorbij met een kinderwagen met haar eigen bloedjes. ‘De crèche was vol. Toen heb ik maar een nanny gehuurd’, zucht ze in het voorbijgaan. ‘Nu was er wel weer plek.’ Ze moet door. Eerst naar de crèche, dan naar de zaak. ‘Met die nanny was het makkelijker’, roept ze nog over haar schouder. 1
‘Powerhouses als TEFAF beginnen te zien dat de markt moet vernieuwen.’
Het ging hem ook om een titel. Elam mailde ons dat hij verbolgen is over het feit dat Amsterdamse playboy Rogier van Duyn onterecht ‘Netwerker van het Jaar’ werd. ‘E-mail? Kunt u mij die dan eens sturen? Ik heb geen conflict met hem. Vreemd dat hij jullie mailt. Ik zou willen dat hij dit met mij uitzoekt.’ Het kwam net niet tot een handgemeen op het gala tussen Rich en Rogier. Dus wellicht wilt u dat niet. ‘Kijk, ik weet wel dat hij niet blij was met de uitkomst. Dat heeft hij al met juryvoorzitter Arthur van Essen besproken. De zaken die werden geveild werden door de jury ook beoordeeld op originaliteit. Als het alleen om de hoogte van de veilingopbrengst was gegaan, was er geen jury nodig geweest.’ U heeft Rogier van Duyn niet om ‘corrupt reasons’ (zoals Elam schrijft) laten winnen? ‘Nee. Rogier bracht een band in, die die avond speelde, zodat iedereen meteen zag waar ‘t om ging. Ook veilde hij een jurk van Percy Irausquin, die werd geshowd door een model. Dat vond Elam blijkbaar corrupt.’ 1
KOJO’S GENANTE HOEKJE
Pussy album Perslezeres mevrouw Witkam bescheurde zich over de lezer die ons vorige week vroeg om een grotere ‘pussy album’ foto omdat hij het kapsel onder de gordel niet goed kon zien: ‘Wat een grap! Het zegt vooral veel over mannen: zien wat je wilt zien! Ze draagt gewoon een zwarte PANTY met naadje in het midden, en wit ondergoed (HORROR!)’
[email protected]
Alicia geeft kapitaalinjectie
Anouk zet huis te koop
Hoewel wij niet gauw om onderwerpen verlegen zitten, zijn lumineuze ideeën van uw kant altijd welkom. De digitale post kan naar
[email protected]
Alicia Keys bezorgde Nederland zondag een economieboost door te shoppen in Amsterdam. PC-Hooftstraatwinkeliers, die zij oversloeg, zijn diep beledigd.
Zangeres Anouk verhuist. Nu ze gaat scheiden van Remon Stotijn staat ook haar huis aan de Amsterdamse Vondelstraat te koop. Kosten: 2,2 miljoen.
In Business Techno
9
Chemie Procestechnologie
Diesel uit aardgas sterk verbeterd Aardgas kan direct omgezet in diesel. Maar de benodigde katalysator laat het na een tijdje afweten. Denzil Moodley heeft ontdekt hoe dat komt. Redactie wetenschap AMSTERDAM
...
Duurzaam voorbeeld Schuimbeton voor de fundering, vlaswol en houtsnippers voor de isolatie, inlands douglashout voor de kozijnen, schelpen voor het stucwerk, een dak van lariks en uitgeholde boomstammen als goot. Maar niet alleen buiten, ook binnen bevatten de woningen van het Agrodômecomplex in Wageningen de nieuwste snufjes op het gebied van duurzaamheid.
Het afgelopen vrijdag geopende project van de architecten Renz Pijnenborgh en Tjerk Reijenga is ontstaan in samenwerking met de gemeente Wageningen, de Woningstichting, Bouwbedrijf Van Swaay en de Wageningse Universiteit. Stichting Robinia gaat een van de vier woningen gebruiken als informatiecentrum voor het toepassen van duurzaam bouwen. 1 FOTO: WAGENINGEN UNIVERSITEIT
Gezondheid Onderzoek
Meer sporten na een zorgwekkende DNA-test Passen mensen hun levensstijl aan als ze genetisch veel risico lopen op een ziekte? Onderzoekers proberen daar achter te komen. Remco Tomesen
Bedrijven hopen op een ‘positieve vibe’ rondom de genetische test.
AMSTERDAM
...
Stel voor. Je hebt voor honderden of duizenden euro’s via internet een DNA-test laten doen. En wat blijkt? Je loopt een sterk verhoogd risico op huidkanker. Zeg je nu je vakantie af naar de Canarische Eilanden? Ga je nooit meer onder de zonnebank? Of ga je nog wel in de zon, maar smeer je elke tien minuten je hele lichaam met factor 30 in? Een team van Amerikaanse onderzoekers is nieuwsgierig naar de antwoorden op zulke vragen. Ze gaan 20
jaar lang 10.000 Amerikanen volgen die een DNA-test hebben gedaan. De deelnemers moeten regelmatig vragenlijsten over hun gedrag invullen. De onderzoekers willen erachter komen of mensen na een genetische test bijvoorbeeld gezonder gaan eten, stoppen met roken of gaan sporten. Opdrachtgevers van het onderzoek zijn de bedrijven Navigenics, Affymetrix en Microsoft. De eerste twee doen genetisch onderzoek, Microsoft heeft een website waarop mensen gegevens over gezondheid
...
GESIGNALEERD
Onzichtbare man
...
Over de Muur
De Chinese autoriteiten zijn vast van plan van China weer een wereldmacht te maken. Ze moeten daarvoor een isolement doorbreken dat vele eeuwen door opeenvolgende keizers, en communistische leiders, werd opgebouwd en gekoesterd. De beroemde sinologe Julia Livell beschrijft het ontstaan en de fatale gevolgen van dit zelfgekozen isolement, aan de hand van de geschiedenis van hèt symbool van deze politiek: de Grote Chinese Muur.
en levensstijl kunnen zetten. De bedrijven hopen natuurlijk dat uit het onderzoek blijkt dat de deelnemers hun levensstijl aanpassen nadat ze een test hebben gedaan. Zo kan er een ‘positieve vibe’ rondom de DNA-testen ontstaan. Nu willen veel mensen zo’n test niet doen, omdat ze bang zijn te horen dat ze veel kans hebben op borstkanker of een hartziekte. De instelling is: als ik ziek word, merk ik dat dan wel. De bedrijven hopen op een nieuwe mentaliteit. Navigenics schrijft: ‘We staan op een breekpunt. In de medische wereld gaat het straks steeds meer om het voorkomen van ziektes, in plaats van ingrijpen als iemand al ziek is.’ Dat kan met een andere levensstijl, maar ook door het slikken van ‘preventieve’ medicijnen. Overigens liggen genetische testen onder vuur. Het American Journal of Human genetics schreef onlangs dat veel relaties tussen genen en ziektes twijfelachtig zijn. Uit onderzoek van een Amerikaanse overheidsinstelling bleek verder dat DNA-testen van verschillende bedrijven met andere resultaten komen. Oftewel bij bedrijf X krijg je borstkanker, bij Y huidkanker. 1
Julia Lovell, Achter de Chinese muur. 12,50 euro
Diep in de aarde zit veel meer aardgas dan aardolie. En van aardgas kun je diesel maken. Deze omzetting, het Fischer-Tropsch-proces, is al lang bekend. De zo gevormde ‘synthetische’ diesel is schoner dan diesel uit aardolie: ze bevat geen schadelijke zwavel- en stikstofverbindingen. Er is echter een probleem: de katalysator, kobalt, wordt na enige tijd een stuk minder efficiënt. De Eindhovense promovendus Denzil Moodley, verbonden aan de ‘Suid-Afrikaanse Steenkool en Olie’ (Sasol), heeft ontdekt waardoor dat komt. Het aardgas wordt met behulp van katalysatoren en zuurstof omgezet in ‘syn-gas’, een mengsel van waterstof-
Chiptechnologie
Lab-op-een-chip maakt megasprong De Twentse promovendus Dawid Zalewski heeft een chip ontwikkeld die doorlopend biologische mengsels kan zuiveren – en dat vele malen sneller dan voorheen. Redactie wetenschap AMSTERDAM
...
Chips die vloeistoffen kunnen analyseren, spelen in de biotechnologie een grote rol. Ze werken op basis van ‘capillaire elektroforese’, waarbij het
De kobaltdeeltjes oxideren niet zoals menigeen dacht; ze vervuilen. dekte Moodley dat de kobaltdeeltjes niet oxideren, zoals gedacht werd, maar besmeurd raken met koolstof. Dankzij deze ontdekking kan Sasol straks met minder kobalt toe. Het bedrijf werkt al jaren samen met de groep van de Eindhovense hoogleraar Hans Niemantsverdriet. Denzil Moodey hoopt donderdag 6 november op zijn werk te promoveren. 1
mengsel door een microscopisch dun buisje wordt gestuurd. Een grote elektrische spanning geeft de verschillende moleculen verschillende snelheden, waarna ze aan het einde afzonderlijk door een collector worden opgevangen. Dawid Zalewski ontwikkelde een nieuwe vorm van elektroforese waarbij een extra spanningsverschil, variabel en loodrecht op het gewone elektrische veld, ervoor zorgt dat de moleculen in een soort golfbeweging het buisje verlaten. Dit maakt het mogelijk om analyses continu uit te voeren. Zijn chip kan in een kwartier vijf microliter analyseren – 25.000 keer zoveel als een gebruikelijke chip in één cyclus aankan. Zalewski promoveerde afgelopen vrijdag. 1
4UJDIUJOH-FFSHBOH#FESJKGTLVOEF"NTUFSEBN 4JOET
%FBOEFSFNBOBHFNFOUPQMFJEJOH 1SBLUJKLHFSJDIU
1FSTPPOMJKL
1BSUUJNF
1PTUICP 4UBSUKBOVBSJ 7SBBHEFCSPDIVSFBBOWJBXXXTMCBOM PGCFM
stantial evidence, het leven van deze Shakespeare te reconstrueren.
Een biografie van Shakespeare, dat is eigenlijk onmogelijk. We weten vrijwel niets van de beroemdste aller toneelschrijvers – zo weinig dat velen ernstig, en op goede gronden, betwijfelen of de Shakespeare die hier en daar in de archieven opduikt, werkelijk de (enige) auteur kan zijn van dat geniale oeuvre. De veelgeprezen biograaf Peter Ackroyd doet zijn uiterste best om, aan de hand van circum-
gas en koolmonoxide, dat daarna omgezet wordt in brandstoffen, hoofdzakelijk diesel. Door middel van elektronenmicroscopie en Low Energy Ion Scattering (waarbij je door middel van een bombardement met geladen deeltjes de samenstelling van een materiaal kunt vaststellen), ont-
Peter Ackroyd, Shakespeare. The biography. 10,99 euro
...
Artistieke doorbraak
Weg met de geestloze industriële massaproductie; weg met het gedachteloos ‘neo’ herhalen van allerlei stijlen uit het verleden. Dat was het credo van de Art Nouveau, een bewust ontwikkelde, nieuwe stijl die de wereld en de mens op een hoger plan moest tillen. Een stijl die dankzij zijn frivole en vrijgevochten inslag een enorme invloed heeft gehad, tot op
de dag van vandaag. Een schitterend geïllustreerd boek van de Brusselse architectuurhistorica Sylvie Mazaraky.
Sylvie Mazaraky, Art Nouveau in Europa. 19,90 euro Ramsj gesignaleerd bij boekhandel Steven Sterk, Servetstraat, Utrecht, tel. 030.-2340580. Nederlandstalige titels zijn tevens verkrijgbaar bij Selexyzboekhandels.
Sterbevingen
Doorzichtig
Gezonde kleur
Franse astronomen hebben aan het oppervlak van drie sterren seismische trillingen gedecteerd. Deze geven informatie over het inwendige van de sterren.
Bij het snel lostrekken van plakband komt niet alleen licht vrij (zoals iedereen in volstrekte duisternis kan zien), maar ook een minieme dosis röntgenstraling.
Britse biologen hebben een paarse tomaat gemaakt die rijk is aan anthocyanine, een stof waarvan vermoed wordt dat ze kanker kan voorkomen.
10
In Business De markt
BEURS VANDAAG REDACTIE: IEX.NL
dig huis – ook voor Nederland. Hoewel, recessie? Het IMF verlaagde deze maand – toen de koersen al aan het abseilen waren – nog de internationale groeicijfers, maar rekent nog altijd op... groei:
Recessie ja/nee
A
ls met de derdekwartaalrapportages van DSM (-15,4%) en TNT (-5,8%) de toon is gezet, dan staat het Damrak nog wat te wachten deze week. Het is volle bak met winst- en verliescijfers van vijf AEX-bedrijven en een reeks mid- en smallcaps. Smaakmaker is Royal Dutch Shell. Het is niet te hopen dat de trend zich voortzet dat rapporterende bedrijven het die dag nog slechter doen dan de index. Vooral als Shell de markt teleurstelt, is het mis, want dit aandeel is nu goed voor 21,5% van het indexgewicht. Met Unilever (13,9%), Akzo Nobel (3,2%), Tom Tom (0,4%) en USG People (0,2%) komt deze week bijna 40% van de AEX door. Alles draait om het r-woord, recessie. Wat merken de bedrijven hier al van en wat denken ze hier in de nabije toekomst van te merken? Zo waren DSM en TNT gisteren de klos, omdat het chemiebedrijf de verwachtingen voor volgend jaar verlaagde en TNT moest toegeven dat het allemaal iets minder lekker draait dan voorheen. De belangrijkste Nederlandse namen deze week:
Vandaag Tom Tom USG People Wessanen
Nederland: 2,6% (2008) en 1,0% (2009) VS: +0,6% en +0,1% Duitsland: +0,9% en 0,0% VK: 1,0% & +0,1% Japan: +0,7% & +0,5% China: +9,7% & +9,3%
De markt in kaart VS DOW JONES VS NASDAQ
LONDEN FTSE 100 KOERS:
8175,77
Onder beleggers houdt de recessie gevoelsmatig al aardig huis.
% VERSCHIL:
KOERS:
1505,90
Beleggers geloven hier domweg niet in, net als de winstverwachtingen van de analisten die volgens hen ook nog altijd te hoog zijn. Zij gaan op z’n minst uit van een stevige recessie en misschien wel een depressie. Vandaar die koersafstraffingen. Hoewel grote bedrijven nog per dozijn doorkomen, is het hoogtepunt van het cijferseizoen in de Verenigde Staten eigenlijk alweer een beetje voorbij. Het zwaartepunt verschuift nu naar Europa en Azië. Op ons continent zijn de meest in het oog springende namen deze week:
KOERS:
-2,42%
3852,59
% VERSCHIL:
% VERSCHIL:
-2,97%
-0,79% FRANKRIJK CAC 40
KOERS:
BRAZILIË BOVESPA
BP Banco Santander SAP Procter & Gamble Deutsche Bank Exxon Mobil 1
3067,35
% VERSCHIL:
-3,96% KOERS:
Woensdag
31966,43
AkzoNobel ASMI Nieuwe Steen
NEDERLAND AEX
% VERSCHIL:
Donderdag
5,76
Tom Tom
Royal Dutch Shell Unilever Ten Cate Schuitema
0,00%
Vrijdag
KOERS:
Beter Bed Gevoegd bij de krantenpagina’s waarop beleggers dagelijks een onafzienbare reeks aan tegenvallers, bijstellingen en regelrechte rampen tegemoet schreeuwt, houdt onder hen gevoelsmatig de recessie al aar-
237,10
% VERSCHIL:
Bron koersgegevens: 29 oktober 07
-3,59%
27 oktober 08
VERSCHIL:
% VERSCHIL:
-0,71
-10,98%
Nederland AEX Index - slotkoersen 27 oktober AANDEEL
SLOT
aegon 3,38 ahold 8,071 25,525 akzo nobel arcelor mittal 15,775 12,705 asml holding 5,90 bam groep 35,655 corio dsm, kon. 21,73 0,865 fortis 22,34 fugro 21,965 heineken 6,525 ing groep c. kpn 10,267 13,005 philips, kon. 11,22 randstad 9,289 reed elsevier royal dutch shell a 18,15 10,60 sbm offshore tnt 15,15 5,755 tomtom unibail-rodamco 106,265 17,86 unilever c. 6,95 usg people wereldhave 56,00 wolters-kluwer c. 12,70
VORIG SLOT
3,81 8,30 26,26 17,17 12,33 6,23 36,91 25,68 0,854 24,40 22,925 7,20 10,183 13,715 12,25 9,385 18,30 10,87 16,09 6,465 107,67 18,385 7,60 59,24 12,97
VERSCHIL
-0,43 -0,23 -0,74 -1,40 0,38 -0,33 -1,26 -3,95 0,01 -2,06 -0,96 -0,68 0,08 -0,71 -1,03 -0,10 -0,15 -0,27 -0,94 -0,71 -1,40 -0,52 -0,65 -3,24 -0,27
Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 27 oktober HOOG
3,70 8,342 26,19 17,04 13,19 6,05 36,455 24,40 0,908 23,53 22,435 6,89 10,348 13,545 12,00 9,377 18,535 10,91 15,62 6,29 109,00 18,23 7,26 59,50 12,94
LAAG
3,26 8,003 24,76 15,72 11,94 5,70 35,20 20,58 0,84 22,25 21,87 6,25 9,751 12,375 11,165 8,901 17,07 10,01 14,21 5,66 105,98 17,05 6,56 56,00 12,02
VOLUME
13357319 14234799 2209031 7710611 8697301 1415603 343596 3213563 22954826 800567 2518970 18235248 14337991 11222447 1474997 4005099 16645582 2319636 2702768 2123908 66414 13003652 1095469 154494 1796492
AANDEEL
SLOT
aalberts ind. amg arcadis asm international binckbank boskalis westm. crucell csm cert. draka holding eurocomm. prop. heijmans imtech logica nutreco holding oce opg groep ordina pharming group smit international sns reaal ten cate vastned retail vopak wavin wessanen c.
6,01 10,88 7,57 7,94 5,35 21,48 7,77 13,99 9,08 22,37 6,42 9,66 0,85 23,83 3,25 9,49 3,44 0,62 48,75 5,20 18,25 37,75 22,96 2,30 4,46
VORIG SLOT
6,49 12,99 8,37 8,41 5,53 22,15 7,89 14,43 9,71 22,62 6,86 10,35 0,87 24,76 3,45 10,42 3,83 0,64 49,52 5,60 19,41 40,20 23,90 2,55 4,70
Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 27 oktober
VERSCHIL
HOOG
LAAG
VOLUME
-0,48 -2,11 -0,80 -0,47 -0,18 -0,67 -0,12 -0,44 -0,63 -0,25 -0,44 -0,69 -0,02 -0,93 -0,20 -0,93 -0,39 -0,02 -0,77 -0,40 -1,16 -2,45 -0,94 -0,25 -0,24
6,27 12,50 8,15 8,39 5,49 21,79 7,98 14,39 9,63 22,70 6,51 10,25 0,86 24,56 3,48 10,24 3,88 0,64 49,79 5,39 18,91 40,00 23,39 2,48 4,81
5,90 10,33 7,49 7,65 5,20 20,66 7,51 13,69 8,76 21,66 6,10 9,66 0,79 23,63 3,22 9,24 3,44 0,61 46,55 4,95 17,80 37,25 22,24 2,26 4,32
916436 413002 176677 522506 203675 366865 297944 441006 158564 80973 386315 609917 1751006 266271 392954 582631 325699 145988 54903 398023 110698 61121 331968 488725 475766
AANDEEL
SLOT
accell group antonov ballast nedam beter bed brunel intern eriks group exact hold. fornix biosciences gamma holding grontmij c. innoconcepts kardan kas bank lanschot, van macintosh retail moolen holding nieuwe steen qurius sligro food gr spyker cars super de boer tkh group tmg unit 4 agresso vastned off/ind
15,68 0,20 13,60 7,90 9,27 28,76 15,37 7,19 13,50 14,19 5,75 3,86 12,95 44,00 8,40 1,82 12,45 0,27 14,24 3,40 2,56 10,13 14,25 9,33 9,45
VORIG SLOT
16,80 0,19 15,60 8,03 10,00 29,10 15,62 7,00 14,90 14,65 5,75 3,80 12,50 44,90 8,39 1,96 12,54 0,27 15,08 3,50 2,56 10,67 14,89 10,01 9,45
VERSCHIL
HOOG
LAAG
VOLUME
-1,12 0,01 -2,00 -0,13 -0,73 -0,34 -0,25 0,19 -1,40 -0,46 0,00 0,06 0,45 -0,90 0,01 -0,14 -0,09 0,00 -0,84 -0,10 0,00 -0,54 -0,64 -0,68 0,00 -
17,60 0,20 14,82 8,00 9,98 29,50 15,41 7,19 15,00 14,34 5,95 3,90 12,96 44,00 8,40 1,96 12,70 0,27 14,83 3,50 2,58 10,50 15,49 10,00 9,81
15,53 0,18 13,30 7,02 9,10 27,83 14,55 6,73 13,00 13,81 5,61 3,65 12,50 41,40 7,00 1,78 12,12 0,24 14,00 3,02 2,51 9,83 13,51 9,00 9,25
41123 501810 23880 26366 52467 7102 69194 2620 14096 91833 72838 218880 1685 7945 21550 211213 88457 614249 46212 5883 32664 110553 6565 78463 91849
In Business De markt
DE GONG DUITSLAND DAX
JAPAN NIKKEI 225
AMSTERDAM
...
Ondanks de kredietcrisis ging gisteren aan het Damrak het bedrijf Thunderbird Resorts Inc. naar de beurs. Het is wellicht een teken des tijds dat het enige bedrijf dat sinds maanden een nieuwe notering krijgt, meteen ook maar een gokbedrijf is. Thunderbird Resorts Inc. is een internationale keten van casinohotels en resorts en
RUSLAND RTS-INDEX
KOERS:
4334,64
KOERS:
7162,90
% VERSCHIL:
0,91%
11
richt zich met zijn gokpaleizen met name op de markten in MiddenAmerika, Zuid-Amerika, ZuidoostAzië en Oost-Europa. Voor wie van een gokje houdt: het bedrijf wordt op Euronext Amsterdam verhandeld onder het ticker symbool ‘TBIRD’. Thunderbird-CEO Jack Mitchell opende ter ere van de notering de handelsdag met een forse gongslag. Op de kredietcrisis had hij een licht darwinistisch getinte visie: ‘Het zal de fouten en slecht management uit het verleden aan het licht brengen en goede bedrijven zal het juist ten goede komen. De overlevenden zullen hier sterker uit komen.’ 1
% VERSCHIL:
-6,36%
KOERS:
549,43 % VERSCHIL:
0,00%
HONGKONG HANG SENG
HET PANEL REDACTIE: IEX.NL
sen 2003 en 2007 verdubbelde de AEX. Intussen krijg je een mooi dividend als wachtgeld.’
DRIE JAAR?
STELLINGVANDEDAG: KOERS:
AEX 515
11015,84 SINGAPORE STRAITS TIMES
% VERSCHIL:
-12,70%
Hoe lang gaat de AEX er wel niet over doen om weer terug te komen op de 515 punten waar we dit jaar begonnen? Om over die 703 uit 2000 maar helemaal te zwijgen.
VIJF JAAR
TWINTIG JAAR?
Ad van Tiggelen (aandelenstrateeg ING) ‘Op lange termijn stijgen aandelen circa 8% per jaar, dat is 4% dividend (telt niet mee in AEX) + 4% koersstijging. Bij 4% per jaar heeft de AEX in theorie twintig jaar nodig om weer op 515 te komen. Vanaf gestreste niveaus kan dat in praktijk sneller: tus-
KOERS:
1600,28
% VERSCHIL:
0,00%
Corné van Zeijl (fondsmanager SNS) ‘Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. De AEX is terug op het 1995niveau. Toen duurde het drie jaar voor 500 werd overschreden. Met de economie ging het toen erg goed en 2009 wordt economisch een slecht jaar. Overigens is de MSCI Nederland Index sinds 1995 wél verdubbeld, maar ja daar zaten in 2000 geen Worldonline, UPC en KPNQwest in.’ Cees Smit (vermogensbeheerder Today’s) ‘Een jaar of vijf zou niet eens zo gek zijn.’
VIJF JAAR
René van Nourik (Technisch analist Vlug, Davids & Van Mourik) ‘Jaartje of vijf’. 1
Agenda dinsdag 28 oktober AEX Index
237,10
Hang Seng
11015,84
Dow Jones
8175,77
Bedrijven Binnenland 07.00 07.30 08.00 -
USG People TomTom Wessanen Lycos Europe NV
3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers Negenmaadnscijfers
Bedrijven Buitenland
29 oktober 07
VERSCHIL:
-8,82
Euro/Dollar
27 oktober 08
% VERSCHIL:
29 oktober 07
VERSCHIL:
-3,59%
-1602,54
1,2508
Goud
27 oktober 08
% VERSCHIL:
-12,70%
739,11
29 oktober 07
VERSCHIL:
-203,18
27 oktober 08
% VERSCHIL:
-2,42%
61,70
Olie
08.00 10.45 -
BP ST Microelectronics SAP Austrian Airlines Banco Santander The Estée Lauder Companies
3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 3e kwartaalcijfers 1e kwartaalcijfers
Economie Binnenland 09.00 09.15 09.30 09.30
SBO EZ, Vrom, EnergieNed, CBS CBS
Beroepspraktijk in MBO Ondertekening sectorakkoord Energie Consumentenvertrouwen okt. Producentenvertrouwen okt.
Economie Buitenland ABU
Cijfers uitzendmarkt
CBS Rijkswaterstaat
Industriemonitor okt. Van transport naar mobiliteit
10.00
Economie Binnenland 29 oktober 07
VERSCHIL:
-0,0078
27 oktober 08
% VERSCHIL:
-0,62%
29 oktober 07
VERSCHIL:
+14,48
27 oktober 08
% VERSCHIL:
+2,00%
29 oktober 07
VERSCHIL:
-0,86
27 oktober 08
15.00 15.00
% VERSCHIL:
Economie Buitenland
-1,37%
31 jaar later wersd Henk Broeder lid van het e Executive Comm.Ait.te Capgemini S
nnen.
Dat moet sneller ku
e 0 aan een Nederlands 2009 t/m maart 201 in zijn carrière begon Nadat hij in 1973 afstudeert. teit ersi univ bij Dow Chemicals kun je persoonlijke de automatisering Via BestGraduates k Broeders in 1980 Hen te stap met CEO's van de nd, Nederla ontmoetingen hebben en bekleedde hij diverse erkgevers, geldprijz topw over naar Volmac. Hier de taan ens nev t. isering en managemen indelijk de uite en euro 00 functies in automat winnen tot 10.0 je meen directeur van worden. Ook maak In 1992 werd hij alge BestGraduate 2009 bedrijf hter doc een BV, prijzen van de eve lusi exc IQUIP Informatica r zee kans op 8, . Zes jaar later, in 199 n, zoals een bezoek van Cap Gemini N.V deelnemende bedrijve de directie van lid gement tot d oem werd hij ben stigieuze watermana pre het aan in . Cap Gemini nam Go-kart expeeen rg, rsbu van Cap Gemini N.V Pete St. project in ria Consulting over, waa Zero in o.a. Colomb 2000 Ernst & Young rience van Formula Gemini Cap ld' van er rzitt ket 'around the wor gtic vlie na hij directievoo een VS, de en s Benelux werd. Sind een Harvard Summer Ernst & Young in de of het volgen van gemini Strategic Cap CEO k Hen 2004 is rse. Cou ntal Europe and Asia gegeven periode Business Unit Contine Studeer jij in de aan lid van het Executive hij is ns in een uitgebreid en Teve mak ific. ee Pac af, wil je een entr en? ini S.A. s maken op mooie prijz Committee Capgem kan én erk netw is snel. Maar voor tes-test en dua tGra Bes Is dat snel? Ja, dat de Doe dan n je n die in 2009 gaa e minuten of jij ambitieuze studente ontdek binnen twe nieuws: d goe 9. we ben BestGraduates 200 r afstuderen, heb voo t eer lific kwa je doen op kun test tesdua ‘het kan sneller’. Deze BestGra aardetop.nl. www.dekortstewegn r alle informatie ove ook je Hoe? vind r Hie 9 BestGraduates 200 de r voo in je 9. rijf Sch BestGraduates 200 ste weg naar de top. game, absoluut de kort hét r voo ef lusi exc 9 is BestGraduates 200 Tot snel! periode van januari toptalent dat in de
naar de top.nl www.de kortste weg
BestGraduates 2009 wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers
BestGraduates 2009 wordt mede mogelijk gemaakt door
BestGraduates 2009 is een activiteit van Memory Events BV
In Business In de knip
13
Zwarte lijst
GELD TELT REDACTIE: INDEPENDER.NL
IJslanders: ‘Wij zijn geen terroristen’ rijtje waarvan ook Al-Qaida, de taliban, Iran, Noord-Korea en Soedan deel uitmaken. De Britse overheid kan hierdoor geld van Landsbanki vasthouden in eigen land en zo het spaargeld van Britse klanten beschermen. Landsbanki ging begin oktober failliet, waardoor ook zestien Nederlandse gemeenten en een groot aantal Nederlandse burgers miljoenen euro’s verloren. 1
Redactie economie AMSTERDAM
...
Aanvullende autoverzekeringen?
Een op de vijf IJslanders heeft een petitie ondertekend tegen het gebruik van antiterrorismewetgeving door Groot-Brittannië. Het Verenigd Koninkrijk heeft de bank Landsbanki op een zwarte lijst gezet van landen en organisaties. De bank past nu in een
Sluit je een autoverzekering af dan krijg je vaak de vraag of je nog aanvullende verzekeringen wil afsluiten. Maar welke zijn zinvol en welke overbodig? Een inzittendenverzekering? Veel mensen sluiten deze af met het idee dat anders de passagiers niet verzekerd zijn. Maar dat is niet zo. De passagiers, dus niet de bestuurder zelf, vallen onder de WA-dekking van de auto en zijn op deze manier al verzekerd. De inzittendenverzekering is dan ook vooral voor de bestuurder bedoeld. Je kunt kiezen uit een ongevallendekking, die keert alleen uit bij overlijden of blijvende invaliditeit. Daarnaast is er de schadeverzekering. Die vergoedt alle daadwerkelijk geleden schade die uit het ongeluk voortvloeit tot een bepaald bedrag, zoals kleding.
DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN
Na jaren van dalende premies, gaan ze nu omhoog. ANP
Verzekeraars Cijfers onder druk
Autoverzekering duurder door crisis
Bank
Rekening
€ 10.000
Anadolubank Credit Europe Bank* NIBC Direct Akbank DHB Bank MoneYou Akbank Amsterdam Trade Bank DHB Bank ABN AMRO Rabobank SNS Bank Fortis Bank Postbank ING Bank
Anadolu Alfa Spaarrekening Credit Europe Top-Interest rekening NIBC Direct Internetspaarrekening AK Internet Spaarrekening DHB S@veOnline MoneYou Spaarrekening AK Spaarrekening ATB Internet Spaarrekening DHB VoorSpoedrekening Internet Spaarrekening Rabo Telesparen Internet Sparen E-Spaarrekening Internetspaarrekening Internet Sparen
5,25 5,25 5,25 5,2 5,2 5,1 5 5 5 2,8 2,8 2,6 2,5 2,5 2,4
Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder. *De rente geldt voor nieuwe contracten vanaf 3 juni 2008
DOORLOPEND KREDIET
En een rechtsbijstandsverzekering? Dat is nu wel een waardevolle aanvulling. Verzekeraars keren een schade meestal niet spontaan uit. Je zult er echt wat voor moeten doen. Juridische hulp is hierbij zeker niet overbodig. Heb je al een persoonlijke rechtsbijstandverzekering met verkeersdekking dan is rechtshulp bij autoschade al gedekt. Bij een rechtsbijstandsverzekering kun je kiezen uit een verhaalsdekking, die je alleen helpt bij het verhalen van schade, of een motorrijtuigendekking. Deze laatste biedt ook hulp bij andere conflicten, zoals bijvoorbeeld onenigheid met de garage over een reparatie. Wat is een no-claimbeschermer? Een no-claimbeschermer is niet per definitie een slecht product, maar weet wel wat je koopt! Veel mensen denken onterecht dat ze hiermee zonder gevolgen een schade kunnen claimen. Alleen bij de huidige verzekeraar wordt de premie fictief gelijk gehouden. Maar je verliest wel je schadevrije jaren. De gevolgen van de geclaimde schade ondervind je pas als je wilt overstappen. Je gaat er dan in no-claimkorting op achteruit. 1
Wil je meer informatie over aanvullende autoverzekeringen of een overzicht van alle autoverzekeringen, ga dan naar www.independer.nl.
Aanbieder
Premies voor autoverzekeringen stijgen voor het eerst sinds jaren. Oorzaak: de kredietcrisis noodzaakt maatschappijen extra geld op te halen bij de consument. Sylvia Marmelstein AMSTERDAM
...
Een ritje maken met de auto is veiliger dan ooit. Het aantal ongelukken daalt sinds kruisingen worden vervangen door rotondes. Ook jaagt de politie harder op snelheidsduivels, dronken rijders en mensen die mobiel bellen achter het stuur. De verbeterde veiligheid is goed voor de winsten van verzekeraars. Zij krijgen namelijk minder claims. Vijf jaar geleden betaalden de maatschappijen nog drie miljard euro uit aan schades. In 2007 was dat bedrag met honderden miljoenen gedaald, blijkt uit cijfers van het Verbond van Verzekeraars. Tegelijkertijd haalden de verzekeraars meer geld op aan premies doordat er meer auto’s bijkwamen. ‘En ze maakten minder kosten door verdere automatisering en een groeiend gebruik van internet’, zegt Erik Hordijk van de vergelijkingssite Verzekeringssite.nl. De premies gaan dus omlaag? ‘Nee, die stijgen juist’, zegt Edmond Hilhorst van Independer.nl. De vergelijkingssite ontdekte gisteren dat de prijzen voor polissen voor het
&#'(* #(
)"'( ) $ %$%)! &)($ *&, &&' &# ' ( !!')& #& (#(! $$&! '# ( #' " #*## *& ! # $% !*&! +++ #%# &#!#($(! &, &,!#! +&#&) " $$& & $ '%("&- $ ($& ! ' "(#
,$ $$ +++ #%#&#!'(( '( #
eerst sinds twee jaar licht zijn gestegen. Bij sommige maatschappijen zijn ze nog net stabiel gebleven. ‘De komende tijd gaan de premies verder omhoog’, verwacht Hilhorst. De kredietcrisis zet de cijfers van verzekeraars onder druk. ‘Door de premies te verhogen krijgen maatschappijen meer geld binnen en is de kans groter dat ze straks betere winstcijfers kunnen laten zien’, zegt hij.
PERSOONLIJKE LENING
< €5.000 < € 10.000 < € 15.000
Delta Lloyd nvt Frisia Financ. ** 11 De Hypotheker nvt Directa 8,2 DSB Bank nvt Ohra 7,5 FBTO 7,6 KredietDirect.nl** 8,3 Avéro Achmea ** 7,9 MoneYou nvt Santander nvt ABN Amro** 8,6 SNS Bank 10 Fortis Bank 10,8 Rabobank 10,9
6,8 7 7,2 7,2 7,3 7,5 7,6 7,7 7,9 7,9 7,9 8,6 10 10,5 10,7
6,8 6,9 7,2 7,2 7,3 7,2 7,6 7,3 7,9 7,9 7,7 8,1 9,1 9,6 9,1
Aanbieder
< €5000 < € 10.000 < € 15.000
Kruidvat 6,4 OHRA 6,4 KredietDirect.nl** 6,7 Directa 7,9 DSB Bank nvt Becam ** 11,9 Santander nvt Crediam ** 9,5 DHB bank 8,9 Eurofintus ** nvt De IJssel ** nvt SNS Regio Bank 10,3 SNS Bank 9,7 Fortis Bank 11 Rabobank 11,1
6,4 6,4 6,7 6,9 7,7 7,9 7,9 7,9 8,9 8,9 9,6 9,7 9,7 10,5 10,9
6,4 6,4 6,7 6,5 7,7 6,9 7,3 7,5 8,9 8,9 9,6 8,8 9 9,6 9,3
Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een lening tot 10.000 euro plus de tarieven van de grootbanken ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven.
‘Premies moeten omhoog om de winstcijfers te verbeteren.’ De afgelopen jaren daalden de premies met zo’n 15 tot 20 procent per jaar. Dat kwam vooral doordat nieuwe aanbieders op de Nederlandse markt met scherpe prijzen de concurrentie aanwakkerden. Gevestigde maatschappijen zagen zich genoodzaakt hun premies te verlagen. Die rek is eruit, zegt Hilhorst. Als maatschappijen hun polissen goedkoper maken, maken ze nauwelijks meer winst. Concurrent Hordijk ziet nog wel maatschappijen die hun premies (licht) verlagen. Het gaat dan vooral om nieuwe aanbieders zoals Allsecur. ‘Mensen kunnen nog steeds tot 170 euro per jaar verdienen door te wisselen van verzekeraar.’ 1
LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN Provider
Hypotheek
SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij ING Bank Hypotheek met Renteopties ABN AMRO Budget hypotheek Fortis Bank RenteVoordeel Aflossingsvrije Hypotheek Postbank VoordeelPlus Hypotheek Rabobank VoordeelHypotheek MoneYou Compleet+ hypotheek (2) MoneYou Compleet+ hypotheek (4) MoneYou Compleethypotheek (2) De Hypotheekshop FLEXXTRA 2 MoneYou Aflossingsvrije hypotheek (2) MoneYou Compleethypotheek(4) DSB Bank Aflossingsvrije hypotheek Hypodomus Diamant Budget Hypotheek De Hypotheekshop FLEXXTRA 4 MoneYou Aflossingsvrije hypotheek (4) De Hypotheker Optimaal Maatwerk Voordeel Florius Profijt drie Aflossingsvrije Hypotheek Florius Profijt twee Aflossingsvrije Hypotheek Hypodomus Diamant DrieSterren Hypotheek REAALVerzekeringen Aflossingsvrij-Combi Budget Plus Florius Profijt vier Aflossingsvrije Hypotheek Postbank Voordeelrente
5 jr NHG
5,4 5,4 5,45 5,6 5,1 5,5 4,9 5 5 5 5,1 5,1 4,749 5 5,1 5,2 5,1 5,2 5,2 5,1 5,2 5,3 5,3
5 jr 125% EW
5,8 5,8 5,85 6,1 nvt nvt 5,2 5,3 5,3 5,4 5,4 5,4 5,45 5,5 5,5 5,5 5,5 5,6 5,6 5,6 5,6 5,7 5,7
10 jr NHG
10 jr 125% EW
5,5 5,7 5,65 5,4 5,4 nvt 5,1 5,2 5,2 5,2 5,3 5,3 4,949 5,05 5,3 5,4 5,4 5,4 5,4 5,2 5,4 5,5 5,6
5,9 6,1 6,05 5,9 nvt nvt 5,4 5,5 5,5 5,6 5,6 5,6 5,55 5,6 5,7 5,7 5,8 5,8 5,8 5,8 5,8 5,9 6
Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125% EW Peildatum:27-10-2008 Bron: MoneyView Research Een lage rente betekent soms beperkende voorwaarden of verplichte elementen. Vraag hiernaar bij uw adviseur of hypotheekverstrekker!
IMF brengt redding
Minder inflatiegevaar
KLAPPEN IN GROEILANDEN
‘RENTE KAN BEST OMLAAG’
IJsland, Hongarije, Wit-Rusland, Oekraïne en Pakistan. Van deze landen is bekend dat ze hebben aangeklopt bij het Internationaal Monetair Fonds (IMF). De problemen waar zij mee kampen, zijn echter in veel meer landen voelbaar. Ook grote opkomende economieën als Brazilië, Rusland, India en China, die zich juist leken aan te sluiten bij het rijke Westen, moeten vol aan de bak om zich uit de financiële crisis te redden.
Jean-Claude Trichet, de president van de Europese Centrale Bank (ECB), heeft gisteren gezegd dat de rente in de eurozone bij de volgende rentevergadering in november mogelijk opnieuw verlaagd kan worden om de economie te stimuleren. ‘Ik houd het voor mogelijk dat de ECB bij zijn volgende vergadering in november de rente gaat verlagen. De inflatiegevaren lijken af te zwakken’, aldus Trichet.
REUTERS
Pinnen, chippen en credit card
Buffett zoekt een nieuwe bol
‘Ook SNS aan het infuus’
De consument kan in 86% van de winkels in Nederland pinnen. In meer dan de helft van de winkels kan hij chippen, bij eenderde betalen met een credit card.
‘Het wordt tijd voor een nieuwe glazen bol voor het Orakel.’ Wall Street Journal over Warren Buffett die anderhalve week geleden zei aandelen bij te kopen.
Het is hoogst waarschijnlijk dat SNS Reaal gebruik zal maken van het overheidsfonds van 20 miljard euro, zegt een analist van Dresdner Kleinwort.
Nu in de boekhandel
advertentie
Grote thema’s in licht verteerbare taal
Poëtisch fragment
Duivelseed – onnavolgbaar spannend op persoonlijk, wetenschappelijk en religieus niveau Het lijkt een paradox dat de schrijver die de Franse verkoopcijfers de hoogte injaagt en alle clichés over moeilijk verplaats- en vertaalbare Franse literatuur ontkracht, zich eerder afzijdig houdt in het mediacircus. Even toegewijd vader van drie als auteur van zeven concentreert Grangé zich op wat hij belangrijk vindt en gaat hij ervan uit dat zijn boeken zichzelf verkopen. En terecht. In Duivelseed – zijn zesde boek, het zevende is in vertaling en verschijnt in 2009 bij De Geus – combineert Grangé op onnavolgbaar spannende wijze het persoonlijke, wetenschappelijke en religieuze.
23 oktober – 11 november Boekenbeurs 2008 Antwerp Expo www.boek.be 6 november – 19:30 uur Lezing door Kader Abdolah Openbare Bibliotheek, Venlo
TO P 5
Het Doosje Als alles rondom rond Schimmelt en wazig wordt
© Jean Marie MARION/Opale
LITERAIRE AGENDA
Hoofdpersonage is de Parijse inspecteur Mathieu Durey. Hij gelooft niet dat zijn collega en jeugdvriend Luc Soubeyras er de man naar is om zelfmoord te plegen. Net als Mathieu is Luc namelijk een diepgelovig katholiek. Iets of iemand moet Luc tot zijn wanhoopsdaad hebben gedreven. Mathieu gaat daarom na waar Luc zich tot vlak voor zijn dood mee heeft beziggehouden en ontdekt dat hij zich – in het geheim – verdiepte in een reeks moorden verspreid over Europa, waarbij duivelse symbolen in het spel zijn. Mathieu gaat verder met het onderzoek waar Luc aan begonnen is. Hij ontdekt dat de daders één ding gemeen hebben: ze hebben allen vroeg in hun leven een bijnadoodervaring meegemaakt. Via de Jura, Sicilië, het Vaticaan (waar Mathieu wordt toegelaten tot de geheime kelders) en Lourdes komt Mathieu tot een verbijsterende ontdekking die zijn eigen verleden volledig op zijn kop zet. Grangé schrijft boeken over wat hij niet begrijpt en over de problemen die hij ziet. Hij buigt zich over de donkere kant van mensen, de gewelddadige, en toont telkens hoe het obsessionele zoeken naar de zuiverheid van klank en bloed, ras de bron is van de meest
Dan kruipen de dichters Veilig in hun doosje Een klein op handen gedragen donker doosje Zwevend tussen de namen
gruwelijke criminele uitwassen. Grote thema’s, scherp geënsceneerd in licht verteerbare taal: de overgave als lezer is totaal, voordat je het ook maar in de gaten hebt.
en de dingen En de geur van seringen ,s nachts
Titel: Duivelseed ó Auteur: Jean-Christophe Grangé ó Vertaald door Floor Borsboom ó Gebonden, 24,90
Uit de bundel: Van Vogel, Wilg en Regen Van Geert Ooms Verschijnt in januari 2009
1 Roofdieren Pepetela
Tip van De Geus en Dagboek in Nederland de bekendste zijn. Met Gekweld brengt hij zijn tot dusver meest provocerende, meest extreme, maar ook meest humoristische variant van een hedendaags horrorverhaal. Gekweld is een satire op de reality televisie, maar is ook terug te voeren op een lange traditie van raamvertellingen als de Canterbury Tales.
Gekweld Horror van de 21ste eeuw door Nele Hendrickx De Amerikaanse cultauteur Chuck Palahniuk brak wereldwijd door nadat Fight Club was verfilmd, met in de hoofdrollen Edward Norton en Brad Pitt. Sindsdien schreef hij tien wereldwijd goed verkopende boeken, waarvan Stikken, Wiegelied
2 Kennedy’s brein Henning Mankell
3 De boodschapper en De Koran Kader Abdolah
4 Het huis van de moskee Kader Abdolah
5 Breda in de jaren tachtig Johan van Gurp
Maak gebruik van de voordeelbon elders op deze pagina om Gekweld met 3,00 voordeel te kopen. Titel: Gekweldt"VUFVS$IVDL1BMBIOJVLt 7FSUBBMEEPPS+PTEFO#FLLFSt(FCPOEFO 22,50
Kennedy’s brein van Henning Mankell in een nieuw jasje Naast zijn wereldberoemde Wallander-reeks neemt Henning Mankell in zijn andere spannende romans graag internationale wantoestanden op de korrel. In Kennedy’s brein is dat de aidsproblematiek. Wanneer archeologe Louise Cantor wordt geconfronteerd met de dood van haar vijfentwintigjarige zoon Henrik, weet zij zeker dat het geen zelfmoord is, wat de politiek ook beweert. Ze volgt een spoor dat via Spanje uiteindelijk naar Mozambique voert en ontdekt dat Henrik verwikkeld was in een heftige strijd tegen aids en de meedogenloze, op winst beluste medische industrie. Titel: Kennedy’s breint"VUFVS)FOOJOH.BOLFMMt7FSUBBME EPPS$BSPMF1PTUWBOEFS-JOEFt(FQMBLUFCBOE ɻéî ñè
Tom Egeland = talent, vakmanschap en durf Alleen heel goede schrijvers worden door geen enkel thema afgeschrikt. Er is talent, vakmanschap en durf voor nodig om over de wortels van de Bijbel, het christendom en mogelijke nazaten van Jezus van Nazareth te schrijven. Dat Tom Egeland dat in Het einde van de cirkel vóór Dan Brown deed was een zegen, dat hij dat op veel humoristischer manier deed ook. In zijn jongste boek Heksenbord concentreert hij zich op het bovennatuurlijke. Wanneer tv-journaliste Kristin Bye en de gepensioneerde verslaggever Gunnar Borg in Juvdal een documentaire maken over een 25 jaar oude
KO R T I N G S B O N T E R WA A R D E VA N € 3 , 0 0 Bij inlevering van deze bon bij de erkende Nederlandse boekhandel betaalt u voor Gekweld van Chuck Palahniuk 19,50 in plaats van 22,50. Deze aanbieding is geldig van 20 oktober 2008 t/m 1 januari 2009. /FEFSMBOEBDUJFOVNNFSñèéíìììït&"/èèèèèñèéíìììït België VBB actienummer 2823-08-22
onopgeloste moord op een echtpaar in Juvdal, wordt er in hetzelfde afgelegen plaatsje opnieuw een moord gepleegd. De spanning is te snijden: alle verdachten hebben hun motieven en geheimen en de druk op Kristin en Gunnar om de dader te ontmaskeren wordt gigantisch. Mogelijk brengt Victoria Underland raadt, als medium beschikt zij immers over telepatische gaven om met het verleden in contact te treden. Je gelooft het of gelooft het niet, maar meegezogen word je zeker, in dit adembenemend spannende boek! Titel: Heksenbordt"VUFVS5PN&HFMBOEt7FSUBBMEEPPS"OOFMJFTEF7SPPN t(FCPOEFO ɻêì ñè
Nieuwe roman van de auteur van Fight Club nu met voordeel te koop ‘Verdwijn gewoon. Laat alles achter wat je verhindert je meesterwerk te schrijven. Je baan en je gezin en je huis, al die verplichtingen en afleidingen – zet ze drie maanden in de wacht. Leef met gelijkgestemde mensen in een omgeving die je in staat stelt volledig in je werk op te gaan. Gratis volpension voor degenen die in aanmerking komen. Stel een klein deel van je leven in de waagschaal voor de kans om een nieuwe toekomst te creëren als professioneel dichter, romanschrijver, scenarioschrijver. Leid het leven waarvan je droomt voordat het te laat is. Beperkt aantal plaatsen.’
Uit & thuis High Brow
15
Interview ‘Die van The Devil...’
Recensie
Gewoon fun, meer niet
My English is OK Het nieuwe zelfstudieboek Practical Everyday English richt zich op Nederlanders die natuurlijk Engels willen spreken. Brits-Engels, welteverstaan. Remco Tomesen AMSTERDAM
...
Ook de nieuwe Lauren Weisberger is voor jonge vrouwen die gewoon even willen wegdromen. Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
Na The Devil Wears Prada heeft haar leven bepaald niet stilgestaan. Miljoenen verdiende ze met haar über chicklit (en de bijbehorende verfilming) over de jonge Andrea Sachs die een baan binnensleept als assistente/ voetveeg van een van de beruchtste hoofdredacteuren ter wereld: Miranda Priestly van modeblad Runway Magazine. Briljant geschreven was het luchtige The Devil heus niet, maar dat schrijfster Lauren Weisberger zelf een krap jaar de assistente van Vogue’s baas uit de hel Anna Wintour was geweest, maakte het luchtige verhaal opeens tot een sleutelroman. En zo
ZZZJRWWPHUQO
Phaeton ...
TOMMY
WIERINGA
H
et is mooi als gebeurtenissen een mythische dimensie bezitten. Soms moet je ernaar zoeken, soms dringt het zich aan je op. Het verhaal van Jörg Haider die zich te pletter rijdt in een Volkswagen Phaeton, bezit die di-
‘Ik ben niet iemand die iedere dag moet schrijven met een boodschap.’ werd The Devil een commercieel debuut om van te dromen. En alleen al dat wapenfeit maakt ook haar volgende roman Gossip & Gucci en haar nieuwste, Chanel Chic, tot bestsellers. ‘Ik ben enorm dankbaar voor de aandacht en voor de mogelijkheid om zoals nu op tour te gaan om Chanel Chic te promoten’, vertelt Weisberger (31) plichtmatig. ‘Maar ik spreek liever lezers dan journalisten.’ Want die laatste, zegt ze wat zurig, nemen haar werk veel te serieus. ‘Ze roemen of verguizen me, whatever. Ik schrijf voor meiden die net ruzie hebben gehad met hun moeder, te veel stress op het werk hebben of gewoon lekker op het strand liggen met een cocktail.’ Juist omdat ze geen grip heeft op de ‘altijd even uitgesproken critici’ leest ze sinds The Devil geen enkele recensie meer. Begrijpelijk, aangezien de meeste recensenten dat boek, maar vooral de opvolger Gossip & Gucci kraakten. Het nieuwe Chanel Chic is wat dat aangaat vooral in thuisland Amerika mild ontvangen. Chanel Chic gaat over drie vriendinnen in Manhattan die een pact sluiten om het komende jaar hun leven te veranderen. Het is net een héél lange aflevering uit het eerste seizoen van Sex and the City: muurbloem Emmy gaat eens sletten, de losbandige socialite Adriana zoekt voor de verandering een degelijke (lees: steenrijke) echtgenoot en de ambitieuze Leigh weet niet wat ze wil, maar weet wel dat ze warm noch koud wordt van haar perfecte verloofde. In tegenstelling tot haar personages
mensie van nature. In Haiders levenseinde komen drie verhalen over hybris samen. Eerst dat van Phaeton zelf, de halfgod die na een vaderloze jeugd zijn vader opzoekt, de zonnegod Helios. Phaeton mag een wens doen van zijn vader, en wenst de zonnewagen te besturen. Zijn vader raadt hem dit af, nee, smeekt hem dit niet te willen. ‘Phaeton’, zo hervatte de vader, ‘laat je toch overtuigen. Het is niet een eer, wat jij verlangt; het is een straf, die een groot verderf over je brengen kan.’ Maar hij blijft bij zijn wens en leidt de zonnewagen langs de hemelboog. Al vlug houdt hij de paarden niet meer. ‘Ontzetting maakte zich van
’Mijn boeken zijn bekend, maar ik niet.’ CHRISTIAAN KROP
bekend, maar ik niet, dus ik leef heel anoniem. Soms een feestje, af en toe naar de film met vriendinnen en wandelen met man en hond langs de Hudson.’ Ze is hetzelfde meisje als voor The Devil, wil ze maar zeggen, alleen dan met een paar miljoen op de bank, lacht ze. ‘Maar ik sterf nog steeds duizend doden als mijn boek bij de drukker ligt. Kijk, ik hou van schrijven als manier om mijn brood te verdienen. Ik ben niet iemand die iedere dag moet schrijven met een boodschap om te kunnen functioneren. Zo zit ik in elkaar. Ik vind het vooral fijn om geschreven te hebben.’ En ook al gaf ze ooit aan zich op een dag te willen wagen aan ‘echte literatuur’, voorlopig houdt ze het bij chicklit. ‘Dit is fun, ik wil gewoon entertainen. Een Weisberger gaat echt je leven niet veranderen.’ 1
uit Chanel Chic (Leigh is redacteur bij een prestigieuze literaire uitgeverij, Emmy zet restaurants op voor een hippe horecaketen en Adriana heeft rijke ouders en is bloedmooi), leeft Weisberger in Manhattan een weinig glamoureus leven. ‘Mijn boeken zijn
Chanel Chic (vertaald van: Chasing Harry Winston), Uitg. De Boekerij.
hem meester, toen hij zo door het wereldruim langs de sterrenbeelden werd voorbijgesleurd. Toen liet hij elke overlegging varen. Door ijzige huivering aangegrepen, liet hij de teugels schieten.’ De aarde staat in brand, het verhaal vertelt dat dit de dag was waarop de bewoners van Afrika zwart werden en Libië veranderde in een woestijn. Phaeton sterft, riviernimfen vinden zijn lichaam en begraven het. Wie dit verhaal kent, zal het vermijden zijn nieuwe type auto Phaeton te noemen. Niet bij Volkswagen, waar men in 1999 de VW Phaeton op de markt brengt. Nomen est omen. De opdracht was ‘alle andere toplimousi-
nes in de schaduw te stellen’. De productie-eisen waren zo hoog dat een deel van de werknemers ontslag nam en een ander deel werd overgeplaatst. (Internetkennis.) De Volkswagen Phaeton is van meet af aan verliesgevend, in de Verenigde Staten wordt de aankoopprijs al vlug met tienduizend dollar verlaagd om de aanschaf aantrekkelijker te maken. Het is een herfstige avond in oktober wanneer Jörg Haider besluit dat hij nog voldoende nuchter is om in zijn Volkswagen Phaeton te stappen en naar huis te rijden. Wat vooraf ging is diffuus, maar zeker is dat hij een nachtclub en een homobar bezocht en veel alcohol tot zich nam. Misschien
Vloeiend in Engels, staat er vaak op het cv van Nederlanders. Zet ze echter aan een tafeltje met Engelsen en zie wat er gebeurt: ze begrijpen grapjes niet, missen de gevatheid die ze in het Nederlands soms wel hebben. Volgens schrijver van Practical Everyday English, Steven Collins, kennen Nederlanders veel Britse zegswijzen niet en zetten ze woorden soms in een rare volgorde. Zo zeggen wij volgens hem: ‘I’m out for lunch’. Grammaticaal correct, maar geen Engelsman die het uit zijn mond krijgt. Die zou zeggen: ‘I’m off to lunch’. Nog een voorbeeld. Nederlanders zeggen: ‘My Spanish is OK’. Een Engelsman: ‘I can get by in Spanish’. In het pas verschenen leerboek staan meer dan honderd van zulke Britse zegswijzen. Soms gaat het om woorden (‘daunting’) soms om uitdrukkingen (‘to put down for’). In het boek staan ook oefeningen. Minpuntje is dat Collins zijn boek niet speciaal voor Nederlanders schreef. Daardoor staan er ook uitdrukkingen in die elke Nederlander al kent. Zoals easy-going en hint. Mis je hele gespreksflarden van programma’s op de BBC dan is het een zinvol leerboek. Twijfel je over je niveau: blader dan in de winkel even door het boek. Begrijp je meer dan de helft van de uitdrukkingen niet, dan is het een nuttige aanschaf. 1 Practical Everyday English, Steven Collins (Inclusief Audio CD), 27 euro. www.learnenglishadvanced.com
dat hij die avond ruzie maakte met zijn minnaar en politieke opvolger Stefan Petzner. Haiders dood verloopt volgens het drietrapsmodel dichte mist, een alcoholpromillage van 1,8 en een snelheid van 142 kilometer per uur waar zeventig is toegestaan. Driemaal overmoed. In een Volkswagen Phaeton. ‘Door ijzige huivering aangegrepen, liet hij de teugels schieten...’ Ik weet niet of Stefan Petzner op de hoogte was van de mythische dimensie, toen hij de volgende dag wenend verklaarde: ‘De zon is uit de hemel gevallen.’ 1 Tommy Wieringa is auteur van onder andere Joe Speedboot.
Literair werkje
Cleo-Catherine
Le Kluun
De Britse toparchitect Norman Foster is geselecteerd om een grondige renovatie van de New York Public Library aan Fifth Avenue uit te voeren.
Catherine Zeta Jones kruipt in de rol van de Egyptische koningin Cleopatra in ‘Cleo’, een musical die geregisseerd zal worden door de Steven Soderbergh.
Kluun - of liever Ray Kluun, zoals ie op zijn Frans heet- gaat lekker in Frankrijk. Retour de boomerang (De Weduwnaar) wordt er heel aardig gerecenseerd.
20.25
THE DAILY SHOW COMEDY CENTRAL Humor en de Amerikaanse verkiezingen met Jon Stewart.
Nederland 1 17:00 17:01 17:06 17:11 17:22 17:25 17:51 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25 20:00 20:30 21:10 21:50 22:35 23:05
21.25
22.00
PRISON BREAK RTL5 Nieuw seizoen van de actieserie rond een stel ontsnapte gevangen.
BRITISH STYLE GENIUS BBC2 Reportages over Britse mode en design. Vandaag staat de country-look centraal.
Nederland 2
KRO Kindertijd Knapper De grabbelton Charlie & Lola Fien en Juul maken vogeleten Sesamstraat GroenLinks EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Afslag UMC Utrecht NOS Journaal Blik op de weg Opgelicht?! Opsporing verzocht De rijdende rechter Pauw & Witteman
17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55
The A-Team Knight rider Married with children RTL Fight Night: Ali RTL Fight Night: It’s showtime kickboksgala
17:40 18:05 19:00 19:20 20:00 20:30 21:30 22:30 22:50 22:55 23:15
RTL 7 18:00 18:55 19:55 20:30 23:45
Op de buis
16
20:25 22:00 22:15 22:55 23:35
Nederland 3
NOS Journaal Soeterbeeck Tijd voor MAX Divali vieren met vrienden Man bijt hond Vroege vogels NCRV Natuurlijk - Nederland onder water Nationale Bijbeltest NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag ‘t Zal je maar gebeuren Warzone
17:20 17:45 18:00 18:23 18:45 18:59 19:00 19:22 19:30 20:21 20:30 21:00 21:35 22:30 23:15 23:25
According to Jim De grote verbouwing Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma NL NCIS House Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie De hotelpolitie
17:15 18:15 19:05 20:00 20:30 21:05 21:30 22:40 23:30
SBS 6
22.35
OORLOG IN DE KEUKEN, RTL4 Gordon Ramsay schiet op zjin grofgebekte wijze een noodlijdend restaurant te hulp.
RTL 4
Heidi Baasjes SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De Wereld Draait Door NOS Journaal Puberruil XL Jong Law & Order NOS Sportjournaal NOS Journaal Fataal
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 21:30
Ready steady cook The Guardian Desperate housewives Smaken verschillen S1NGLE Samantha who? Hotel Babylon Law & Order: Special Victims Unit Law & Order: Special Victims Unit
17:15 17:35 18:00 18:05 18:35 19:00 19:05 19:30 19:55 20:30 22:50
The owl Raven Blue Peter Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The One show EastEnders Nieuws en regionaal nieuws Holby City Spooks Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Imagine
17:30 18:15 19:00 19:30 20:00 20:30 21:00 22:00 23:00 23:30
NET 5
22:35 23:40 23:50
Veronica
Eén 17:05 17:35 18:00 18:10 18:30 19:00 19:40 20:05 20:10 20:40 21:30 22:00 22:50 23:11 23:12 23:15 23:50
Are you an egghead? Escape to the country Eggheads Strictly come dancing: It takes two Elephants of Samburu All over the shop Autumnwatch British style genius Later Newsnight
17:00 17:25 17:50 18:15 18:30 18:50 19:15 19:30 20:00 20:25 20:55 21:20 21:50 22:00 22:30 23:00 23:25 23:55
BBC 2
Oh, doctor Beeching! Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond Het weer Thuis Flikken Maastricht Doodgraag leven De laatste show Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer De collega’s Man bijt hond
Comedy Central Spongebob SquarePants Avatar Fairly odd parents Gefopt! Ricky Sprocket Het Huis Anubis Superster - The family Battle iCarly That 70’s Show The Daily Show Lil’ Bush Family guy The world stands up Frasier It’s always sunny in Philadelphia Malcolm in the middle The Simpsons That 70’s Show
Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl
Oplossingen puzzels
3 9 8 5 1 6 4 2 7
5 2 4 7 9 3 8 6 1
4 7 5 1 6 2 3 9 8
2 1 9 3 4 8 6 7 5
8 3 6 9 7 5 1 4 2
7 8 2 6 3 1 9 5 4
6 4 1 2 5 9 7 8 3
9 5 3 4 8 7 2 1 6
3 8 5 7 1 4 2 6 9
2 6 1 9 8 3 4 7 5
9 7 4 5 2 6 8 3 1
6 5 9 1 4 2 7 8 3
8 2 7 3 6 5 9 1 4
4 1 3 8 9 7 6 5 2
1 3 6 4 7 9 5 2 8
7 4 8 2 5 1 3 9 6
5 9 2 6 3 8 1 4 7
23:00
Scrapheap challenge Miami Ink: Kat’s in the groove Mythbusters: Cooling a six-pack Dirty jobs: Pig farmer Monster moves: Long loads Mega-Carrier: The construction of the USS George H.W. Bush Future weapons: Smart destroyers
BBC 1 17:04 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 20:00 20:30 20:57 21:00 22:00 23:00 23:25 23:35
The Late Show GIG Het Binnenhof van Jair Coach TV Dagbeeld Stand-up filosofen BBC World Nieuws Pluche The Late Show BBC World Nieuws Pluche
1 6 7 8 2 4 5 3 9
Discovery Channel 17:05 18:05 19:00 20:00 21:00 22:00
Het gesprek 17.00 18.00 19.00 19.30 20.30 21.15 21.45 22.00 23.00 23.45 00.00
PostcodeLoterij: Deal or no deal Dr. Phil The king of Queens Wie is de chef? Can’t buy me love PostcodeLoterij: Deal or no deal CSI: Miami Prison break Crime Scene Investigation Las Vegas
Cryptogram Zweeds -t-e-o-aHorizontaal: pÿnscheut 1. Bezoeker; 4. leden-gis-meta pop; 6. alom; 8. zetweken-rok meel; 9. opzij; 10. kou-r-neg-ninval; 11. oorzaken. ahr-samos Verticaal: -air-lomp 1. Bolero; 2. overzij; 3. catalonie -iel-poet kopstuk; 5. piekuur; 6. CAPITOOL alinea; 7. muilen. Brainsnack: 34. Het getal duidt op de plaats van het blokje. Het eerste cijfer van elk getal staat voor het aantal blokjes van links en het tweede voor het aantal blokjes van boven.
17:30 17:40 17:45 18:00 18:10 18:20 18:35 18:55 19:10 19:25 19:35 19:59 20:00 20:40 21:10 21:40 22:10 23:05
Disney’s The Emperor’s new school Missy Mila Pat & Stan George van de jungle Chinees voor mij Karrewiet Spring De pretroulette En daarmee basta! Space goofs Karrewiet Life with Derek CANVAS Terzake Love soup Plat préféré International terrorism since 1945 De zaak Phara
17:05 17:35 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 21:25 22:20 23:15
Kim Possible Totally spies Sneak Everybody hates Chris According to Jim Trick & Treat Will & Grace Friends Two and a half men Diamonds are forever RoboCop 3
Oprah Winfrey show De grootste verliezer Het zonnetje in huis Dr. Phil Stepmom As the world turns Oprah Winfrey show
Canvas 17:05
IMAGINE BBC1 Documentaire over het leven van rapper en entrepreneur Jay-Z.
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden TV Makelaar Herman den Blijker: Herrie in het hotel Gordon Ramsay: Oorlog in de keuken! RTL Nieuws Rick’s road trip
RTL 8 17:10 18:05 19:05 19:35 20:30 22:55 23:45
23.35
Killerbees
Filmpje
Goodbye
Bijen steken honden dood www.depers.nl/bijen
Klant tankstation verliest geduld www.depers.nl/ongeduldig
Laatste veteraan WOI overleden www.depers.nl/veteraan
Op de bank
Die categorieën klinken wel heel erg hip, hoe komen jullie daarbij? ‘Een redactie bereidt het voor, met Jacobine (mede-presentator Jacobine Geel, red.) zijn we ze nog even doorgelopen en hebben we er een toegevoegd: Finance. Dit is nu actueel hè? Met al die financiële perikelen. In de Bijbel staan daar genoeg verhalen over. Salomo had 1.000 vrouwen bijvoorbeeld, wat deden die voor boodschappen?’
In de Bijbel staan genoeg verhalen in de categorie ‘finance’. KOEN SUYK/ANP
EO ’We houden het netjes’
De Bijbel als groot quizvragenboek De heilige schrift staat vanavond centraal. Wie mag zich de beste bijbelkenner van Nederland noemen? Maarten Bloem AMSTERDAM
...
Hij ligt in menig hotelkamer (veelal onaangeroerd) standaard in het nachtkastje en staat bomvol potentiele quizvragen: de Bijbel. Degene die vanavond de meeste feitjes weet bij de Nationale Bijbeltest van de EO en de
NCRV, vanavond voor de vijfde keer op de buis, mag zich een jaar lang de bijbelkenner van Nederland noemen. Een BN’ersteam bestaande uit sekssymbool Tatjana Simic, beroepsmoslima Esmaa Alariachi (Meiden van Halal), politicus Boris van der Ham en Catherine Keyl gaan de strijd aan met vijf publieksgroepen. Samen moeten ze 36 vragen over de Bijbel zien te tackelen. Die zijn dit jaar onderverdeeld in de bonte categorieën Royalty, Travel, Design, Religie, opvoeding en Finance. Presentator Bert van Leeuwen blikt vooruit.
Is het wel gepast, een quiz rond de Bijbel? ‘We houden het netjes, we gaan de Bijbel niet bewust belachelijk maken. Natuurlijk zullen er ook in onze geledingen mensen zijn die het niet zo mooi vinden. Hopelijk snappen zij dat we gewoon het boek weer eens bij een breed publiek onder de aandacht willen brengen. Het doel heiligt de middelen zeg maar.’
Ned2, 20.25
Verkiezing
Actrice Lieke van Lexmond in jury Pabo Babe in december Mediaredactie AMSTERDAM
...
Lieke van Lexmond neemt plaats in de jury van de eerste verkiezing van de Pabo Babe 2008. Samen met een fotograaf en een trendwatcher bepaalt Lieke (ze poseerde zelf tweemaal voor de Playboy) op 13 december welke dame zich de eerste Pabo Babe mag noemen. Jennifer de Jong
ANP
GSM TOPDEAL BLIJFT STUNTEN!!
GRATIS NOKIA 6500 Classic 20U0TEN MIN 5205 1224,,
De focus ligt nogal op feitjes, gaat het bij de Bijbel niet ook om de context? ‘Het is inderdaad een quiz die zich erg richt op feitjes en daar gaat het veel gelovigen niet alleen om. Maar bij alles, dus ook bij dit boek, begint het natuurlijk wel met de feiten.’ Passen jullie het programma nog aan voor mensen die niets weten van de Bijbel, is het voor die mensen ook leuk om naar te kijken? ‘Tja, het is een beetje hetzelfde als iemand die naar Twee voor Twaalf kijkt. Die weet dan ook dat hij niet alle antwoorden in een keer gaat weten. Toch kijkt ‘ie, omdat hij het interessant vindt of omdat het grappig is om te zien. Wij gebruiken ook leuke filmpjes om dingen te verduidelijken en om vragen in te leiden. En maak je geen zorgen: we werken, dat vond ik vroeger zelf al zo fijn, met multiplechoicevragen.’ 1
presenteert deze erotische missverkiezing. Het postorderbedrijf Pabo, dat handelt in pikante lingerie en sexy accessoires, ontving 1.788 inzendingen. Hieruit is een selectie gemaakt van 65 dames die zich in identieke lingerie op de website van het bedrijf presenteren. Tot 1 december kan het publiek stemmen op de dames, waarna tien van hen doorgaan naar de finale op zaterdag 13 december. 1
5
9,7
GRATIS MDA TOUCH 200 N TE MIN4U,50 2
,255 2 2 , 1 7
GRATIS LG SECRET 20U0TEN MIN 50 24,
+
AVONDJE RAMMEN BIJ RTL
ig TW B tch a W l e Ste AU CADE
het It’s Showtime-gala. Het kickbocksen blijft in Nederland aan populariteit winnen. Dat wij kaaskoppen op wereldniveau goed meekomen zal daar debet aan zijn. Op Eurosport en SBS6 kon al worden genoten van het betere sla- en trapwerk, RTL kon natuurlijk niet achterblijven. Presentator Marcel Maijer presenteert de uitzending tezamen met tweevoudig K1wereldkampioen Remy Bonjasky.
RTL7, 20.30
5
9,7
Televisie
De dinsdagavond is van oudsher gereserveerd voor de televisiekijkende vrouw. Maar RTL gaat nu maandelijks wat testosterontegengas geven met ‘Fight Night’. Elke laatste dinsdag van de maand een hele avond ‘knallen’ met een vechtfilm en daarna een kickboksgala. Er wordt afgetrapt met de biopic over de meest befaamde bokser aller tijden: Ali (2001). De film die aantoonde dat Will Smith meer in zijn mars heeft dan het maken van grappen en grollen. Na Ali kan worden genoten van
17
. T.W.V
,-
199
BESTEL SNEL: PROSHOTS
Sky Radio: jaartje gratis leven
Memorabilia in de fik
Handige inhaker van Sky Radio op de eco-malaise. De zender zonder dj’s, met heel veel Mariah Carey en Celine Dion, geeft een jaar gratis leven weg.
Bowie’s eerste contract en spullen van onder anderen de Stones zijn verloren gegaan bij een brand in Londen.
WWW.GSMTOPDEAL.NL OF BEL GRATIS: 0800-0770 icm T-Mobile Relax 200, 24 maanden lang tot maar liefst 70% korting op je abonnement
Doe het zelf
De oplossingen van de puzzels staan op de RTV-pagina’s elders in deze krant.
deel van een boom
4
5
1 6
brandbare stof
10
3
4
5
6
6 7
8
SUDOKU
BRAINSNACK:
1 6
8
7
3
1
2 6
7 3 8
2 9
8
7
5
4
7
5
8 3
9
2
5
1
9 6
6 3
5
3
2
4
5
8 3
marketing:
[email protected]
art direction: Pieter Schol, Antoine Hamers
4 1
sales:
[email protected] 020-3460512
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis
6
4
5
3 9
1
distributie:
[email protected]
uitgever: Ben Rogmans
1 5
6
Welk getal ontbreekt er op het blokje met de vraagtekens?
6
9
website: www.depers.nl
oprichter: Cornelis van den Berg
SUDOKU
4
5 9 2 6 3 8 1 4 7
8 2
Verticaal: 1. Damesjasje in driekwart maat (6); 2. Betreffende een vrouw aan de andere kant (6); 3. Hoofddeel van een topman (7); 5. Hoogste tijd om de boom te versieren (7); 6. Is Eli aan een nieuwe regel begonnen? (6); 7. Zulke bekken sloffen wel (6).
buit
7 4 8 2 5 1 3 9 6
mager
1 3 6 4 7 9 5 2 8
Horizontaal: 1. Plaaggast (8); 4. Clubmuziek van een marionet (8); 6. Op alle plaatsen niet voor een vis (4); 8. Duwbloem (7); 9. Bovenkant aan de kant (4); 10. Denkbeeldig wordt de temperatuur er lager van (3,5); 11. Kwesties van luisteren? (8).
3
4 1 3 8 9 7 6 5 2
onbehouwen
4
1
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
11
trotse houding Spaanse streek
8 2 7 3 6 5 9 1 4
Grieks eiland loopvogel
Een uitgave van Mountain Media BV 6 5 9 1 4 2 7 8 3
opspringend vochtdeeltje
enkelvoudig
cultusgebruik
9 7 4 5 2 6 8 3 1
zelfkant
9
2 6 1 9 8 3 4 7 5
5 kledingstuk gang v.e. paard
zijrivier van de Rijn
7
8
3 8 5 7 1 4 2 6 9
landtong
9 5 3 4 8 7 2 1 6
verhoogde toon zacht maken
6 4 1 2 5 9 7 8 3
2
OPLOSSINGEN: 3
7 8 2 6 3 1 9 5 4
lof
2
8 3 6 9 7 5 1 4 2
7
1
2 1 9 3 4 8 6 7 5
buiging
zelfbestuur
4 7 5 1 6 2 3 9 8
plotselinge pijn
CRYPTOGRAM: eenheid van elek. weerstand
5 2 4 7 9 3 8 6 1
houtsoort
3 9 8 5 1 6 4 2 7
roofvis
1 6 7 8 2 4 5 3 9
ZWEEDS RAADSEL:
Cryptogram Zweeds -t-e-o-aHorizontaal: pÿnscheut 1. Bezoeker; 4. leden-gis-meta pop; 6. alom; 8. zetweken-rok meel; 9. opzij; 10. kou-r-neg-ninval; 11. oorzaken. ahr-samos Verticaal: -air-lomp 1. Bolero; 2. overzij; 3. catalonie -iel-poet kopstuk; 5. piekuur; 6. CAPITOOL alinea; 7. muilen. Brainsnack: 34. Het getal duidt op de plaats van het blokje. Het eerste cijfer van elk getal staat voor het aantal blokjes van links en het tweede voor het aantal blokjes van boven.
18
5 9
4
7
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Lezerscolumn
Galerietje Hetty van Baaren
...
H
oewel de regen met bakken uit de hemel kwam, besloten we toch naar de schilderijenexpositie te gaan waarvoor we door een bevriende kunstschilder waren uitgenodigd. Het leek ons een mooie invulling voor een druilerige zondagmiddag. Het galerietje bevond zich in het centrum van de oude stad, hetgeen
ons deed besluiten te voet op pad te gaan. Eenmaal aangekomen bij het mooi gerestaureerde stadspand zagen we er dan ook uit als de spreekwoordelijke verzopen katten. De expositieruimte bestond uit welgeteld één kamer. De vloeren waren smetteloos wit, evenals de muren. En aangezien een groot gedeelte van de wanden uit glas bestond, was er niet zoveel muur over. De vier tentoongestelde schilderijen vochten dan ook om een plaatsje. Nog nadruppend op de glanzend witgelakte vloer keken we om ons heen of er misschien een kapstok
was. Nee, in deze perfectionistisch ingerichte ruimte zou een kapstok natuurlijk uitermate detoneren. IJlings snelde de galeriehoudster dan ook op ons af om de druipende kleding in ontvangst te nemen en naar een voor ons niet zichtbare plaats af te voeren. Het in het galerietje aanwezige publiek bestond uit de kunstschilder, de galeriehoudster en Ulla, de beeldhouwster. Haar naam dekte de lading volledig. Ulla was een breedgebouwde dame die nadrukkelijk artistiek stond te wezen in een zeer opzichtige, veelkleurige wollen poncho.
Ulla bleek de kunstschilder te hebben uitgenodigd om samen met haar te exposeren. Ik wist dat niet, maar het schijnt in de kunstwereld usance te zijn om een collega uit te nodigen voor een gezamenlijke expositie. Haar beeldhouwwerk bestond uit cirkelvormige sculpturen, kunstzinnig uitgestald op hoge kubusvormige tafeltjes. In de vensterbanken stonden poezenornamentjes met kunstzinnige motieven in allerhande kleuren uitgestald. Ik hield ze aanvankelijk voor cadeauartikelen, maar naderhand bleek het een deel van de beeldhouwcollectie te zijn.
Wat volgde was een enigszins ongemakkelijk rondkijken in de veel te kleine ruimte. Je hoefde eigenlijk niet van de plaats te komen want in één oogopslag kon je de gehele collectie overzien. Nadat we met de bevriende kunstschilder een woordje hadden gewisseld, vonden we het dan ook heel verfrissend om opnieuw de druilerige zondag in te lopen... 1
Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar
[email protected].
Tijdelijke wijzigingen OV: 111
Gouda (bus)
Werkzaamheden Connexxionlijnen 43, 44 en 46. Halte Calvijn College vervallen.
Nieuwegein (bus)
111
111
Vandaag
Morgen
De dag start fris. In het binnenland is er kans dat u ‘s ochtends uw autoruiten moet krabben. Overdag ontstaan er enkele buien die van west naar oost over het land trekken. Hierbij kan onweer en hagel voorkomen. Er staat een matige wind en het wordt maximaal 8 graden. Komende nacht daalt het kwik naar 0 graden.
Er wordt wat meer zon verwacht dan vandaag, maar er komen toch ook nog een paar buien voor. Met 6-9 graden wordt het er niet warmer op. In de nacht naar donderdag gaat het op veel plekken een graadje vriezen. Het frisse weer houdt nog een paar dagen aan. Pas komend weekend krijgen we weer te maken met warmere lucht.
Werkzaamheden Connexxionlijnen 74, 77 en 272. Halten Poort van Nieuwegein, Randijk, Waterlelie, Ijsselsteinseweg, Doorslag, De Baten en Barnsteendrift vervallen.
Amsterdam (metro)
Vernieuwen diverse perrons GVBlijnen 50 en 53. Lijn 50 rijdt niet verder dan halte Bullewijk. Halten Holendrecht, Reigersbos en Gein vervallen hiermee. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Sport
19
Verkiezingen VS Sarah Palin is gewoon een hockeymoeder
Obama speelt, McCain kijkt toe KUPER OP DINSDAG SIMON KUPER PARIJS
...
In de jaren dertig was de jonge Ronald Reagan sportcommentator in Des Moines, Iowa. Hij versloeg de belangrijke honkbalwedstrijden in Chicago zonder er ooit ook maar een gezien te hebben. Reagan zat in een radiostudio zo’n 450 kilometer van Chicago en verzon dingen als: ‘Warneke haalt zijn handen door het hars, gaat op de werpheuvel staan en krijgt weer een teken van Hartnett.’ Op dat moment kreeg hij dan een briefje per telegraaf waarop stond wat er echt gebeurd was: bijvoorbeeld ‘S2C’. ‘Zonder een moment te stoppen’, herinnerde Reagan zich later, ‘vertaalde ik dat dan als: de scheidsrechter verklaart dat het een slag is in de hoek van de slagzone.’ De relatie die een politicus met sport heeft, biedt ons een kijkje in zijn ziel. Dit geldt in het bijzonder voor de VS, omdat de Amerikanen uit zoveel sporten kunnen kiezen en ze maar zelden die intellectuele minachting voor sport hadden die vroeger in Europa gebruikelijk was. Garry Wills, schrijver van het onthullende boek Reagan’s America vindt dat zijn werk als jonge man de sleutel is tot de retoriek die hij als president gebruikte. ‘Vanaf het prille begin van zijn carrière had Reagan moeite met het uit elkaar houden van wat echt was en wat niet.’
Supportersrol Dit jaar hebben de presidentskandidaten zich, net als anders, geprofileerd met behulp van sport. Elk van de drie belangrijke kandidaten (Joe Biden, de nummer twee van Barack Obama, komt niet echt in beeld) presenteert een ander beeld van zichzelf met betrekking tot sport. Alleen John McCain heeft gekozen voor de gebruikelijke rol van de politicus, namelijk die van de gewone supporter. Obama presenteert zichzelf als speler en Sarah Palin doet net alsof ze maar gewoon een hockey mom is. Als voorzitter van de handelscommissie in de Senaat, heeft McCain heel wat tijd en invloed gewijd aan de bestrijding van steroïden in de sport. In zijn campagne voor het presidentschap speelde het supporterschap ook een belangrijke rol: zo haalde hij in Pittsburgh de herinnering op dat hij als krijgsgevangene in Vietnam ‘de beginopstelling van de Pittsburgh
McCain (links) woont een honkbalwedstrijd bij; Obama dribbelt zelf mee. FOTO LINKS: REUTERS / FOTO RECHTS: AP
Steelers opnoemde, toen ze me naar de andere leden van mijn eskader vroegen.’ Men heeft wel opgemerkt dat hij in zijn autobiografie een ander team noemt, namelijk de Green Bay Packers uit Wisconsin. Maar ja, iedereen geeft toe aan de sportlobby van Pennsylvania. Toen de machtige sportradiozender WIP
Obama is goed in sport maar niet het soort man om op de tribune te zitten. aan Obama vroeg welke van de twee proffootballteams hij steunde, antwoordde hij dat hij op verschillende momenten in zijn leven een verschillend team had gesteund. McCain heeft Obama ook beschuldigd van het steunen van beide teams in de honkbal-World Series. Meestal zegt Obama dat hij achter de teams uit Chicago staat. Maar van nature is Obama geen supporter en heeft hij ook nooit beweerd dat het supporterschap belangrijk voor hem was. Het lijkt erop dat hij, voor hij de politiek in ging, geen enkel team met bijzondere belangstelling volgde. Hij lijkt wat de sport betreft meer de Amerikaanse versie van Tony Blair. Net als Blair is hij goed in sport maar niet het soort man om op de tribune te zitten en anderen toe te juichen. Obama en Blair maken geen deel uit van het publiek. Zij treden op voor publiek. Een groot deel van Obama’s eerste autobiografie, Dreams from My Father, is een soort liefdesverklaring aan het spelen van basket-
Voetbal
PORTSMOUTH STRIKT ADAMS
Tony Adams. ANP
Portsmouth maakt geen haast met het aanstellen van een nieuwe manager. Na het vertrek van Harry Redknapp naar Tottenham Hotspur afgelopen weekend heeft Tony Adams het tijdelijk overgenomen. De 42-jarige voormalig speler van Arsenal was de afgelopen twee jaar al assistent van Redknapp. In het verleden liep Adams in het kader van zijn trainersopleiding in Nederland stage bij Feyenoord en FC Utrecht.
Stripclub John Carew heeft van zijn club Aston Villa een boete gekregen. De reden: hij bezocht na de wedstrijd tegen Ajax een stripclub. En dat mag niet. Hij heeft beloofd het nooít meer te zullen doen.
bal. Alexander Wolff, goedverkopende schrijver van basketbalboeken zegt over één lyrische alinea in het boek: ‘Ik heb er mijn levenswerk van gemaakt om over basketbal te schrijven, maar dat is beter geschreven dan ik het zou kunnen.’ In de autobiografie beschrijft Obama hoe hij door het basketbal ontdekt wat het betekent om zwart te zijn. In zijn presidentscampagne heeft hij het daar niet over gehad. Maar hij heeft wel gebasketbald tijdens de campagne. In het begin waren zijn adviseurs bang dat het hem ‘te zwart’ zou maken. Maar in plaats daarvan heeft het de nadruk gelegd op de sierlijkheid van zijn lichaam. ‘Hij heeft een natuurlijke souplesse’, zegt Wolff. ‘Hij doet een beetje aan Bobby Kennedy denken.’ Palin was ook goed in basketbal. Maar daar heeft ze het nu bijna nooit meer over. In haar legendarische toespraak voor de Republikeinse conventie in Saint Paul in de staat Min-
nesota, koos ze een andere rol: ‘Ik was een gewone hockey mom, net als alle anderen.’ Hockey mom staat voor verschillende dingen. Het geeft aan dat ze ergens bijhoort, dat ijshockey – veldhockey komt weinig voor in de VS, laat staan in het koude Alaska – haar sport is; dat ze ergens thuishoort, iets wat bij Obama ontbreekt. Een hockey mom is nadrukkelijk iets heel anders dan een keurige soccer mom van goeden huize. IJshockey is een gewelddadige sport en past daarom samen met het schieten op elanden goed bij het beeld dat ze probeert te creëren over de harde buitenlandse politiek die zij zou voorstaan.
Sportjournalist Toch doen die twee woorden Palins relatie met sport tekort. Als je goed naar haar cv kijkt, valt op dat deze hockeymoeder, net als Reagan, ooit droomde van een leven als sportjournalist. Ze studeerde journalistiek en
verzorgde de sport voor de tv van Alaska en de plaatselijke krant. Er is een clip op YouTube uit 1988 waarin Sarah Heath, zoals ze toen heette, op tv een overzicht geeft van de sportgebeurtenissen van die dag. De kleuren en belichting in de studio van de lokale tv in de jaren tachtig doen een beetje Oostblokachtig aan. Heath vertelt ons dat ‘Purdue Michigan afslachtte’ en later dat ‘Winnipeg Toronto afslacht’. Ze was geen Ronald Reagan. Als je zo naar Sarah Heath kijkt, begrijp je beter waarom ze twintig jaar later in St. Paul zo snibbig zei: ‘Nieuws voor alle reporters en commentatoren: ik ga niet naar Washington om bij hen in de smaak te vallen.’ Geen wonder dat ze de pest heeft aan de elite van de media: daar heeft ze zelf nooit toe behoord. Als je niet goed bent in sport, kun je er altijd nog over schrijven. Maar als je dat ook niet kunt, dan moet je maar proberen vicepresident te worden. 1
Sport
20
Voetbal Titel met Finse FC Inter Turku
Dragtsma hoopt nu op Champions League-voetbal Kampioensfeestjes in de sauna, het klinkt onwerkelijk. Maar trainer Job Dragtsma doet niet anders na zijn zondag behaalde Finse titel met FC Inter Turku. Fokko Ebbens AMSTERDAM
...
Sauna’s en stoombaden, het is het clichébeeld van Finland. Job Dragtsma ziet na het kampioenschap met FC Inter Turku niet anders, hij trekt van badhuis naar badhuis. ‘We zitten elke dag om tien uur ’s ochtends in de sauna, hebben vervolgens een aantal feestelijkheden en sluiten de dag weer af in de sauna. Dat is traditie hier. Ze hebben zelfs een bar in de sauna’, lacht Dragtsma. Twee jaar terug maakte de oud-oefenmeester van FC Volendam de overstap naar Turku. Hij paste zich aan de Finse manier van leven aan en liet zijn elftal voetballen naar Hollandse inzichten, hetgeen een kleine openbaring voor de Finnen was. ‘Het niveau van de competitie hier is te
vergelijken met de onderkant van de Eredivisie en de top van de eerste divisie’, legt Dragtsma uit. ‘Ze spelen zoals in de Engelse competitie, met veel fysieke duels en lange ballen.’ Hoewel Inter Turku het hele seizoen
‘Kijk naar Atteveld. Eerst was hij de nieuwe kroonprins, nu is hij ontslagen.’ bovenaan heeft gestaan, had Dragtsma zijn twijfels over het laatste duel tegen FF Jaro. Het veld stond immers volledig blank, een nadeel voor de voetballende ploeg van Inter Turku. ‘De wedstrijd had meer weg van een watergevecht. Het veld was in mijn ogen volledig onbespeelbaar. De bond had echter geen speeldata meer over en dus móest er gevoetbald worden.’ De omstandigheden konden het feestje van Dragtsma echter niet verstoren: Inter Turku won (2-0) en mag
Job Dragtsma viert feest na het kampioenschap van FC Inter Turku. ‘Elk land heeft zijn charmes.’ EPA
zich daardoor voor het eerst in de historie van de club kampioen van Finland noemen. ‘Geweldig voor de club en de spelers’, glundert een trotse coach. ‘We hebben de tiende begroting van de competitie, dit hadden we nooit verwacht. En dat met zo’n jonge ploeg.’ Voor Dragtsma zelf is de titel een mooie vorm van erkenning. Bij Volendam moest hij immers vertrekken, ondanks de koppositie in de eerste
divisie. ‘Ach, zo gaat het nu eenmaal in de voetballerij. Kijk naar Raymond Atteveld bij Roda JC. Eerst was hij de nieuwe kroonprins van het trainersgilde en nu is hij ontslagen. Dat is de onvoorspelbaarheid van het voetbal.’ Hij staat dan ook niet te springen om terug te keren naar Nederland. Dragtsma: ‘Hiervoor heb ik bij Fenerbahçe gewerkt en ook dat was een totaal andere maatschappij. Zo heeft
Weg bij Zenit
Voetbal Maarten Arts nog altijd op één lijn met Van Hanegem
Cor Pot wil naar zijn kleinkind
‘Die baan bij FC Utrecht, die krijg ik terug’ Thijs Zonneveld AMSTERDAM
...
Het was een roerige week in De Galgenwaard. Vier assistenten werden geslachtofferd vanwege de slechte resultaten, de wedstrijd tegen NAC eindigde in 0-0 en Willem van Hanegem belandde ziek van de stress in bed. Kortsluiting in de hoofden van de beleidsbepaler van FC Utrecht. Wat doe je als het eerste elftal speelt als een natte krant? Als de resultaten slecht zijn en het publiek mort? Dan ontsla je niet de trainer zelf, maar zijn assistenten. Alle vier. De rechter- en de linkerhand van de hoofdtrainer, maar ook de conditietrainer en de keeperscoach. Logica is soms ver te
zoeken. Zeker omdat de zelf opgeleide keeper van FC Utrecht, Michel Vorm, zo ongeveer de enige is die wél presteert in De Galgenwaard. Tijd voor een belletje met de ontslagen keeperstrainer Maarten Arts. Dag meneer Arts, heeft u misschien tijd voor een paar vragen? ‘Dat ligt eraan waarover.’ Ehh... Over uw ontslag bij FC Utrecht. ‘Daar ga ik niet op in.’ Waarom niet? Vindt u het niet vreemd dat u ontslagen bent? ‘Nogal ja. Ik ben verbaasd en verrast. FC Utrecht is de enige club in Nederland die drie zelf opgeleide keepers in
de selectie heeft. De keepster van het vrouwenelftal, die ik ook train, maakt deel uit van het Nederlands elftal, en ook bij de jeugd halen onze keepers de nationale selecties.’ Waarom bent u dan toch ontslagen? Was er een onwerkbare situatie? ‘Absoluut niet. Laat ik vooropstellen: Utrecht is een fantastische club. En mijn relatie met de hoofdtrainer was fantastisch. We hebben altijd op één lijn gezeten. Ik heb met niemand problemen gehad. Met niemand!’ En nu? ‘Ik ga terugkomen bij Utrecht. Ik heb een advocaat in de arm genomen, we beraden ons op stappen. Die baan,
Redactie sport AMSTERDAM
...
ANP
die krijg ik terug.’ Zou het niet vreemd zijn om terug te keren bij een club die u zonder pardon aan de kant heeft gezet? ‘Nee hoor. Ik zou niet weten waarom.’ 1
Skiër moet linkerbeen missen door traag transport
Geen motivatie meer
LANZINGER WIL GELD ZIEN
AFSCHEID HACKETT
De Oostenrijkse skiër Matthias Lanzinger eist geld van de Internationale Skifederatie (FIS) naar aanleiding van een tragisch incident bij de wereldbekerwedstrijd in maart van dit jaar. Lanzinger moet door een val bij een super-G in het Noorse Kvitfell zijn linkerbeen missen. De 27-jarige Oostenrijker wil financiele genoegdoening van de Internationale Skifederatie, omdat de in München werkzame chirurg Bernd Steckmeier in een onderzoeksrapport concludeert dat er op 2 maart
veel te veel tijd verloren is gegaan bij het transport van de onfortuinlijke skiër naar het ziekenhuis. Volgens de chirurg was ook de medische zorg bij de wereldbekerwedstrijd in Kvitfell gebrekkig. Lanzinger werd na het ongeval met een helikopter naar Oslo overgebracht, waar de 27-jarige sporter twee operaties moest ondergaan. De ingrepen in het ziekenhuis verliepen echter verre van vlekkeloos, waarna een amputatie van zijn linkerbeen noodzakelijk werd.
elk land zijn charmes, Nederland is voor mij niet heilig.’ Finland is voorlopig zijn thuis. Dragtsma tracht het kleine Inter Turku nu ook internationaal op de kaart te zetten. ‘Ik hoop dat we in de voorronde van de Champions League een rol van betekenis kunnen spelen. Hoe ik dat ga doen? Door de winter zijn de velden vanaf deze week gesloten, dus ik ben aangewezen op grote indoorhallen.’ 1
REUTERS
De Australische topzwemmer Grant Hackett (28) heeft zijn succesrijke loopbaan beëindigd. De drievoudige olympische kampioen kan de motivatie niet meer opbrengen om hard te blijven trainen. Hackett behaalde tijdens drie Olympische Spelen zeven medailles. Op WK’s won hij achttien keer eremetaal, waaronder tien gouden plakken. De wereldrecords op de 800 en 1500 meter vrij staan vooralsnog op zijn naam.
Cor Pot, assistent van Dick Advocaat bij Zenit St. Petersburg, keert aan het eind van dit kalenderjaar na ruim twee seizoenen terug naar Nederland. ‘Ik heb het hier fantastisch gehad’, legde Pot uit. ‘Ik had dit alles ook voor geen goud willen missen. Maar nu is het mooi geweest. Ik mis mijn zonen. Bovendien wordt mijn oudste zoon binnenkort vader. Cor Pot wordt opa en dat wil hij van dichtbij beleven.’ Advocaat keek volgens Pot op van zijn beslissing. ‘Maar hij vindt heus wel een nieuwe assistent. Dick put vaak uit een bekend kringetje.’ 1
ANP
Hands!
Onderarm
Onsportief gebaar
De tuchtcommissie van de Italiaanse voetbalbond heeft Alberto Gilardino gisteren voor twee wedstrijden geschorst wegens een handsbal.
De aanvaller van Fiorentina, topschutter in de Serie A met zeven treffers, scoorde zondag in het duel met Palermo (3-1) na 20 minuten met de onderarm.
De rechtsprekers vonden de handsbal van Gilardino zo opzettelijk dat uitsluiting voor twee duels wegens een ‘ernstig onsportief gebaar’ op zijn plaats was.
