Gezonde scepsis. Sluikreclame voor receptgeneesmiddelen in tv-programma s

Gezonde scepsis Sluikreclame voor receptgeneesmiddelen in tv-programma’s

Colofon Auteurs Sandra van Nuland Marcel Stroo, apotheker december 2011 Gezonde scepsis heeft de grootst mogelijke zorg besteed aan deze uitgave. Aan de inhoud hiervan kunnen echter geen rechten worden ontleend. Gezonde scepsis is niet aansprakelijk voor directe of indirecte schade die het gevolg is van het gebruik van de informatie die door middel van deze uitgave is verkregen. Niets uit deze uitgave mag gebruikt worden zonder vooraf verkregen toestemming. Gezonde scepsis is een initiatief van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik, IGZ, ministerie van VWS en NZa. Gezonde scepsis is organisatorisch ondergebracht bij het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik. Postbus 3089 3502 GB Utrecht [email protected] www.gezondescepsis.nl

Gezonde scepsis

Sluikreclame voor receptgeneesmiddelen in tv-programma’s

Inhoud

4

Summary

5

Samenvatting

6

Inleiding

7 7 7

1 Conclusie en aanbevelingen 1.1 Conclusie 1.2 Aanbevelingen

8 8 8

2 Resultaten 2.1 Onderzochte uitzendingen 2.2 Uitzendingen waarin een specifieke geneesmiddelennaam genoemd of getoond werd

12 12 12

3 Methode 3.1 Vooronderzoek en onderwerpsafbakening 3.2 Programmaselectie en -analyse

14

15 16

Bijlagen 1 Overzicht van actualiteiten-, consumenten- en infotainmentprogramma's uitgezonden in de periode februari t/m april 2011 2 Voorbeeld van ingevuld kijkformulier 3 Checklist reclame uiting


3

Summary

This report sets out the results of the study on surreptitious advertising for medications in Dutch TV programmes conducted by Gezonde Scepsis, as commissioned by the Healthcare Inspectorate (IGZ). The purpose of this study was to establish whether there is any surreptitious advertising for prescription medications in the current affairs, consumer and infotainment programmes of public and commercial broadcasters and, if so, how such advertising takes place. From February until the end of April 2011, a total of 1202 editions of 59 TV programmes falling within these categories were broadcast, and 70 health-related broadcasts were studied in further detail. For the purposes of this study, we have defined the term ‘surreptitious advertising’ as: all unauthorised advertising for a prescription medication in a TV programme, whether intentional or unintentional, otherwise than in commercials. When considering surreptitious advertising on TV, a distinction can be drawn between, on the one hand, incidences of unintentional advertising and, on the other hand, intentional advertising based on sponsorship. Both categories also include both explicit advertising and implicit advertising (symptom-related advertising, which does not name any particular medications). In this study we have focused on explicit advertising for prescription medications, whether unintentional or intentional. This means intentionally or unintentionally drawing attention to a medication in a positive manner and naming or showing the brand or substance in question. The 70 broadcasts studied did not include any incidences of what Gezonde Scepsis believes can be classed as surreptitious advertising. The same conclusion applies to the four programmes in which a medication was named or its name was shown. Twenty-two of the broadcasts addressed medicines in general terms, for instance antibiotics or flu vaccines, and mainly gave critical information on those medications without naming particular brands or substances. In light of this study, Gezonde Scepsis sees no reason for the IGZ to tighten up controls on surreptitious advertising in TV programmes in the form of explicit advertisements.

4


Samenvatting

Dit rapport geeft de resultaten weer van het onderzoek naar sluikreclame voor medicijnen in Nederlandse tv-programma’s. Het onderzoek is uitgevoerd door Gezonde Scepsis in opdracht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Het doel van dit onderzoek is achterhalen of sluikreclame voor receptgeneesmiddelen voorkomt in actualiteiten-, consumenten- en infotainmentprogramma’s van zowel publieke als commerciële omroepen en zo ja, op welke wijze de sluikreclame tot stand komt. In de periode februari tot en met april 2011 werden van 59 tvprogramma's in totaal 1202 afleveringen uitgezonden. 70 uitzendingen gingen over gezondheid, deze zijn nader onderzocht. Het begrip sluikreclame is in dit onderzoek als volgt gedefinieerd: alle niettoegestane reclame voor een receptgeneesmiddel in een televisieprogramma, bedoeld of onbedoeld anders dan in reclamespotjes. Bij sluikreclame op televisie is onderscheid te maken tussen uitingen waarmee onbedoeld reclame wordt gemaakt en doelbewuste reclameuitingen waaraan sponsoring ten grondslag ligt. Binnen beide categorieën zijn er bovendien expliciete reclame-uitingen en impliciete reclameuitingen (symptoomreclame, waarbij geen geneesmiddel wordt genoemd). In dit onderzoek hebben we ons gericht op expliciete reclame- uitingen (bedoeld of onbedoeld) voor receptgeneesmiddelenreclame. Hierbij gaat het om het (bedoeld of onbedoeld) op een positieve manier onder de aandacht brengen van een receptgeneesmiddel waarbij de stof- of de merknaam wordt genoemd of getoond. In de 70 onderzochte uitzendingen zijn geen uitingen aangetroffen die volgens Gezonde Scepsis kunnen worden opgevat als sluikreclame. Dit geldt ook voor de vier programma’s waarin een geneesmiddelnaam werd genoemd of getoond. In 22 uitzendingen kwamen medicijnen in het algemeen aan de orde, bijvoorbeeld antibiotica of griepvaccinatie, daarbij werd vooral kritische informatie over deze middelen gegeven zonder merk of stofnamen te noemen. Gezonde Scepsis ziet op grond van dit onderzoek geen aanleiding voor de IGZ om het toezicht op sluikreclame in tvprogramma’s door expliciete reclame–uitingen te verscherpen.


5

Inleiding

Dit rapport geeft de resultaten weer van het onderzoek naar sluikreclame voor receptgeneesmiddelen in Nederlandse tv-programma’s. Het onderzoek is op verzoek van de IGZ door Gezonde Scepsis uitgevoerd. Het doel van dit onderzoek is achterhalen of sluikreclame voor receptgeneesmiddelen in Nederlandse tv-programma's voorkomt en zo ja, hoe deze tot stand komt. Met dit rapport kan de IGZ bepalen of verscherpt toezicht op sluikreclame of het onder de aandacht brengen van de reclameregels nodig is. De IGZ weet niet in hoeverre sluikreclame voor receptgeneesmiddelen voorkomt in actualiteiten-, consumenten- en infotainmentprogramma’s. Beperkt de sluikreclame zich tot de meldingen die de inspectie heeft ontvangen? Of vindt er meer sluikreclame plaats waarvan de IGZ niet op de hoogte is? De IGZ weet bovendien niet hoe sluikreclame voor receptgeneesmiddelen tot stand komt en of de reclame-uitingen herleidbaar zijn. Dit onderzoek geeft daarom antwoord op de volgende onderzoeksvragen: w Komt sluikreclame voor receptgeneesmiddelen voor in Nederlandse actualiteiten-, consumenten- en infotainmentprogramma's? • Bij welke programma's komt sluikreclame voor? • Worden een of meerdere stof- of geneesmiddelnamen genoemd? • Wordt er naar de huisarts verwezen voor een recept? • In welke context wordt er reclame gemaakt? • Over welke geneesmiddelen gaat de sluikreclame? w Op welke manier komt de reclame-uiting tot stand? • Wat is de aanleiding van de reclame-uiting? • Wie is er verantwoordelijk voor de uitzending? • Wie is verantwoordelijk voor de reclame-uiting? • Is er sprake van doelbewuste reclame als gevolg van sponsoring? • Is er sprake van onbedoelde reclame? De IGZ heeft in 2009 in overleg met KOAG/KAG de ‘brief aan de media’ verzonden aan verschillende mediakoepels om de reclameregels onder de aandacht te brenegn. Deze is onder andere verzonden naar: Persbericht, Van de Kar, NUV, VEA, verschillende omroepen, ANP, de Uitgeversbond en Google. Naar aanleiding van de meldingen over sluikreclame die de IGZ na het uitgaan van de brief heeft ontvangen, wil de IGZ weten of het gaat om enkel incidenten of dat het vaker voorkomt. De IGZ heeft Gezonde Scepsis de opdracht gegeven een verkennend onderzoek naar sluikreclame uit te voeren en zich hierbij te richten op Nederlandse actualiteiten-, infotainment- en consumentenprogramma’s.

6


1 Conclusie en aanbevelingen

1.1 Conclusie Er zijn geen expliciete uitingen aangetroffen die volgens Gezonde Scepsis aan te merken zijn als reclame voor receptgeneesmiddelen in Nederlandse actualiteiten-, consumenten- en infotainmentprogramma’s uitgezonden in de periode februari tot en met april 2011. Van de 59 tv-programma's in de categorie actualiteiten-, consumenten- en infotainmentprogramma’s met in totaal 1202 uitzendingen, gingen 70 uitzendingen over gezondheid. Programma’s die geneesmiddelen in het algemeen noemden, deden dit met een kritische toon. Voorbeelden hiervan zijn de geneesmiddelen die genoemd werden toen de thema’s antibioticaresistentie of de griepvaccinatie werden besproken in de uitzending. Bij de uitzendingen waar een merk- of stofnaam werd genoemd of getoond, was dit in een dusdanige context dat dit volgens Gezonde scepsis niet als reclame aan te merken is. 1.2 Aanbevelingen Op basis van dit onderzoek adviseert Gezonde Scepsis de IGZ om geen proactief onderzoek te verrichten naar - of toezicht te verscherpen op sluikreclame in de vorm van expliciete reclame-uitingen voor receptgeneesmiddelen in Nederlandse tv-programma’s binnen de in dit onderzoek meegenomen categorieën. Voor andere categorieën, impliciete uitingen of op grond van nieuwe meldingen kan IGZ eventueel besluiten om het onderzoek te herhalen. Dit rapport geeft op dit moment geen aanleiding om tv-producenten van de onderzochte programma's nogmaals op de hoogte te brengen van de vigerende reclameregels. Alleen op grond van eventuele nieuwe meldingen valt te overwegen om een herinnering te doen uitgaan naar de media.


7

2 Resultaten

2.1 Onderzochte uitzendingen In totaal zijn 1202 uitzendingen bekeken van 59 programma’s. Hiervan zijn 70 uitzendingen van 23 programma’s onderzocht omdat ze (deels) over gezondheid gaan. Een overzicht van alle onderzochte programma's en uitzendingen staat vermeld in bijlage 1. De per onderzochte aflevering ingevulde kijkformulieren zijn als apart bestand bij dit rapport aan de IGZ gestuurd. Bij 26 uitzendingen van 13 programma’s werd gesproken over geneesmiddelen. Hierbij ging het in algemene zin over geneesmiddelen. Zoals een patiënt die over zijn ziekte spreekt en zegt: 'ik krijg thuis hulp voor [...] en het innemen van mijn medicijnen'. Of een apotheker die uitleg geeft over hooikoorts en aangeeft dat er geneesmiddelen zijn. Of een deskundige die uitleg geeft over de risico’s van het bestellen van geneesmiddelen via internet. Daarnaast werd er uitsluitend kritisch gesproken over geneesmiddelen, bij 3 uitzendingen over bijwerkingen en twijfels over de griepvaccinatie en bij 4 uitzendingen over antibioticaresistentie. In 4 uitzendingen werden een of meer geneesmiddelnamen genoemd of getoond. 2.2 Uitzendingen waarin een specifieke geneesmiddelennaam genoemd of getoond werd Bij vier uitzendingen werd een specifieke geneesmiddelennaam genoemd of getoond. Bij geen van deze uitzendingen was dit in een dusdanige context dat er volgens Gezonde scepsis sprake was van reclame. ADHD-middelen (EenVandaag, 7 februari 2011) De uitzending gaat over ADHD en voeding. Er wordt in de uitzending niet gesproken over Ritalin of over andere geneesmiddelen. Bij de introductie van het onderwerp wordt op het achtergrondscherm een afbeelding getoond van een doosje Ritalin en Strattera. Beschouwing In de gehele uitzending wordt niet verwezen naar of gesproken over geneesmiddelen. Daarom kan het enkel tonen van de twee geneesmiddelen volgens Gezonde scepsis niet als promotioneel worden gezien.

8


Overzicht 1 Onderzochte uitzendingen waarin geneesmiddel voorkomt Naam programma Eenvandaag

Datum

Naam aflevering/onderwerp

Besproken/ getoonde geneesmiddel

7-feb

ADHD

Ritalin

14-feb

Bijwerkingen van griepvaccinatie

Griepvaccinatie

15-feb

Bijwerkingen van griepvaccinatie

Griepvaccinatie

19-apr

Resistente bacteriën

Antibiotica

21-apr

MRSA - antibiotica resistentie

Antibiotica

23-feb

Antibioticaresistentie

Antibiotica

22-mrt

Pillenverslaving

Algemeen

21-apr

Voorkom verkeerd medicijngebruik

Algemeen

Pauw en Witteman

13-apr

Kaalheid is een keuze

Finansteride

Koffietijd

1-feb

RS-virus

Algemeen

15-mrt

Niet lekker in je vel

Algemeen

22-mrt

PMS

Algemeen

29-mrt

Hooikoorts

Algemeen

19-apr

Kijkersvragen

Algemeen

Apotheek & Gezondheid

2-apr

Voetschimmel

Algemeen

Hart van Nederland

15-mrt

Diabetes medicijn uit het zorgpakket

Algemeen

Koffie Max

2-feb

Trombose

Algemeen

9-feb

Hooikoorts

Algemeen

30-mrt

Astma

Algemeen

NOS Journaal

16-mrt

Leukemie

Algemeen

Nieuwsuur

26-mrt

Darmkanker

Nexavar

VPRO Thema

24-feb

Iedereen depressief

Algemeen

Ochtendspits

4-feb

Heeft de griepprik wel nut?

Griepvaccinatie

Uitgesproken EO

10-feb

Internet medicijnen

Algemeen

17-feb

Kinderen aan de antipsychotica

Dipiperon en Plodeine

1-feb

Antibioticaresistentie

Antibiotica

Helder

Labyrint


9

Finasteride (Pauw en Witteman, 13 april 2011) In deze uitzending zit dhr. Huisman, schrijver van het boek 'Kaalheid is een keuze' aan tafel. Hij vertelt over hoe het is om kaal te zijn. Op de vraag van interviewer Witteman antwoordt Huisman dat hij Finasteride is gaan gebruiken na zijn haartransplantatie. Finasteride is een middel dat niet voor deze specifieke indicatie geregistreerd is, maar wel voor de indicatie 'vroege stadia van alopecia androgenetica (kaalheid volgens mannelijk patroon) bij mannen' (bron: Farmacotherapeutisch Kompas, CVZ, geraadpleegd 5 oktober 2011). Hieronder de letterlijke tekst die tijdens de uitzending werd uitgesproken, in cursief de passage waarin Finasteride wordt genoemd door de spreker:

Witteman: Je hoort ook wel vaak dat er medicijnen worden aangeboden. Huisman: Klopt, heel veel onzin ook. Witteman: Helpen die? Huisman: Heel veel niet, eigenlijk helemaal niet. Als je internet nakijken, dan zie je heel veel middelen en dan denk je ja… Witteman: Heb je ze zelf geprobeerd? Huisman: Ja, ik slik zelf een medicijn, dat medicijn wordt ook aangeraden als je een transplantatie hebt gedaan, dan moet je een middel slikken dat heet Finasteride. Dat helpt eigenlijk tegen prostaatkanker. Maar dat heeft een fantastisch….. Witteman: Als bijverschijnsel … Huisman: Als bijverschijnsel bevordert het de haargroei. Zodra er een haar wordt geplant dan…. Witteman: ben je al weg Dick (van Etten)? …. [Gesprek gaat verder weer over transplantaten]

Beschouwing Omdat de patiënt in de uitzending alleen zegt het middel zelf te gebruiken en daarna onderbroken wordt, is er in de ogen van Gezonde Scepsis geen sprake van sluikreclame. Nexavar (Nieuwsuur, 26 maart 2011) In deze uitzending wordt aandacht besteed aan in Nederland uitbehandelde patiënten met darmkanker die hulp zoeken in het buitenland. Daar behandelen ze darmkanker met Nexavar (sorafenib). In Nederland is dit middel alleen geregistreerd voor nier- of leverkanker. Een patiënt die aangeeft baat te hebben bij Nexavar, noemt als het gaat over welke middelen er zijn ook de namen van de geneesmiddelen Glivec (imatinib) en Sutent (sunitinib). De patiënt spreekt hier echter geen waardeoordeel over uit. Beschouwing De uitzending gaat over uitbehandelde patiënten in Nederland en het niet kunnen krijgen van een geneesmiddel omdat het niet geregistreerd in in Nederland voor deze indicatie. De context waarin het geneesmiddel wordt gegeven, is het ervaringsverhaal van de patiënt en daarom gaat het volgens Gezonde Scepsis niet om sluikreclame. Het is wel de vraag of er hier niet gesproken kan worden over off-label informatie.

10


Antipsychotica (Uitgesproken EO, 17 februari 2011) De uitzending gaat over het groot aantal kinderen dat antipsychotica gebruikt en dat men zich hier zorgen over maakt. Als ouders vertellen welke geneesmiddelen hun kind gebruikt en waar ze zich zorgen over maken, worden verpakkingen met de antipsychotica Dipiperon (pipamperon), haloperidol en Risperdal (risperidon) op de achtergrond getoond. Als het gaat over geneesmiddelen is dit in kritische en/of negatieve zin door zowel ouders als experts. Beschouwing In deze uitzending wordt slechts in negatieve context gesproken over de geneesmiddelen. Daarom is hier volgens Gezonde Scepsis geen sprake van sluikreclame.


11

3 Methode

3.1 Vooronderzoek en onderwerpsafbakening Voorafgaand aan de uitvoering van het onderzoek is bekeken of er via bestaande databanken gegevens verkregen konden worden over de inhoud van uitgezonden tv-programma's. Bijvoorbeeld door het op termen zoeken in uitgeschreven tv-programma's. Zo zouden uitzendigen waarin een geneesmiddel wordt genoemd makkelijk te selecteren zijn. Navraag bij het Commissariaat voor de Media leerde dat dit niet mogelijk is. Het onderzoek is op verzoek van de IGZ beperkt tot Nederlandse actualiteiten- en consumentenprogramma's in de Nederlandse taal waarin gezondheidsonderwerpen aan bod kunnen komen. Hier zijn in overleg met de IGZ de infotainmentprogramma's aan toegevoegd. Alle uitzendingen van de publieke omroepen zijn bekeken via de website www.uitzendinggemist.nl. Uitzendigen over gezondheid zijn vervolgens gedownload en opgevraagd door de IGZ. Vanwege de rechten konden uitzendingen van commerciële omroepen niet worden gedownload en vastgelegd, maar deze zijn terug te kijken op internet. 3.2 Programmaselectie en -analyse Voor dit onderzoek zijn tv-uitzendingen bekeken in de periode februari tot en met april 2011. Voor de uitzendingen door de publieke omroepen is gebruik gemaakt van de website 'Uitzending gemist'. Voor de uitzendingen door de commerciële omroepen is gebruik gemaakt van de websites van deze omroepen en de websites van de betreffende programma's. De geselecteerde programma's staan vermeld in bijlage 1. Bij alle programma's is gekeken of ze een onderwerp behandelden dat betrekking heeft op de gezondheid, een ziekte, een aandoening of een geneesmiddel. Was dit het geval, dan zijn ze geselecteerd en onderzocht. Van elke geselecteerde uitzending is een kijkformulier ingevuld, zie bijlage 2. De uitzendingen waarin een specifiek receptgeneesmiddel werd genoemd of getoond, zijn door een tweede beoordelaar bekeken. Het toetsingskader van deze beoordeling op het gebied van reclame vormde de Geneesmiddelenwet. Daarnaast zijn de door de CGR/KOAG opgestelde Gedragscodes Geneesmiddelreclame bij de beoordeling betrokken. Ook is gebruik gemaakt van de definities zoals die in het kader hieronder staan beschreven. Aan de hand van de Leidraad Informatie URgeneesmiddelen van de CGR/KOAG van februari 2011 is een checklist opgesteld waaraan de uitzendingen getoetst konden worden. Voor deze checklist, zie bijlage 3. Voorafgaand aan het onderzoek is afgesproken dat Gezonde Scepsis in haar rapportage zal aangeven of aan te treffen uitlatingen mogelijk aan te merken zijn als sluikreclame. Het trekken van definitieve conclusies zal aan opdrachtgever IGZ worden overgelaten.

12


Definities Media TV-omroepen en productenten van TV-programma's. Reclame Elke vorm van beïnvloeding met het kennelijke doel het voorschrijven, ter hand stellen, of gebruiken van een geneesmiddel te bevorderen, dan wel het geven van de opdracht daartoe. (artikel 1 lid 1, Geneesmiddelenwet). Sluikreclame w Alle niet-toegestane reclame in reguliere televisieprogramma’s. In het geval van dit onderzoek ook het bedoeld of onbedoeld positief onder de aandacht brengen van een receptgeneesmiddel bij het publiek in tv-programma's anders dan reclamespotjes. w Het positief onder de aandacht brengen van een geneesmiddel: Indien er in positieve zin over een geneesmiddel wordt gesproken, ofwel door het noemen van de stof- of de merknaam, ofwel naar de huisarts wordt verwezen voor receptmedicatie. Expliciete reclame uitingen Met betrekking tot sluikreclame op televisie is onderscheid te maken tussen uitingen waarmee onbedoeld reclame wordt gemaakt en doelbewuste reclame-uitingen waaraan sponsoring ten grondslag ligt. Binnen beide categorieën zijn er bovendien expliciete reclame-uitingen en impliciete reclame-uitingen (symptoomreclame). In dit onderzoek richten we ons op expliciete uitingen, het (bedoeld of onbedoeld) maken van geneesmiddelenreclame in actualiteiten-, consumenten- en infotainmentprogramma's. Uitzending Vooraankondigingen van programma's worden niet meegenomen. Bij programma's behorende websites worden wel meegenomen in het onderzoek. Programma's in een andere dan de Nederlandse taal worden niet meegenomen.


13

Bijlage 1

Overzicht van actualiteiten-, consumenten- en infotainmentprogramma's uitgezonden in de periode februari t/m april 2011 Overzicht 2 Actualiteiten-, consumenten- en infotainmentprogramma's Publieke omroepen De Wereld Draait Door Pauw en Witteman Helder Kruispunt Labyrint Kassa Meldpunt Eenvandaag Zembla Radar Brandpunt Ombudsman Koffie Max Profiel Tegenlicht Uitgesproken EO Uitgesproken VARA Uitgesproken WNL Rondom 10 Kernpunt Keuringsdienst van Waarde VPRO thema De mens Dus ik ben Ikon docu KRO Reporter In de schaduw van het nieuws Je zal het maar hebben Jong Ochtendspits Op het nachtkastje Checkpoint Lucia Rijker Opium op tv Altijd wat Buitenhof Klokhuis School tv actueel Nieuwsuur Holland doc Journaal Koffietijd Apotheek & gezondheid Help, ons kind is te dik Gezond, mooi & gelukkig Echt waar? Dichtbij het vuur 4me Lifestyle experience Hart van Nederland RTL Nieuws Totaal

14


Aantal uitzendingen Aantal onderzocht 63 62 34 13 11 13 6 74 10 11 12 10 54 13 11 24 24 13 10 12 10 3 4 1 3 3 2 7 2 62 7 22 2 13 12 12 64 7 87 12 89 64 4 8 6 4 8 14 12 89 89 1202

3 4 10 3 1 0 2 6 1 1 0 0 7 1 0 3 2 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 4 0 3 0 0 0 0 0 0 0 1 2 0 1 6 4 0 0 0 0 0 0 1 3 70

Bijlage 2

Voorbeeld van ingevuld kijkformulier

Voorbeeld van ingevuld kijkformulier

Naam programma

De Wereld Draait Door

Programma website

http://dewerelddraaitdoor.vara.nl/

Omroep

VARA

Commercieel/ publiek

Publiek

Producent

VARA

Type programma

Actualiteiten

Aantal uitzendingen tussen 1-2 en 30-4

63

Aantal uitzending mee in onderzoek

3


Schizofrenie

Datum en tijd uitzending

4 april

Besproken aandoening/ziekte

Schizofrenie: Moeder van patiënt - en 3 mensen - met Schizofrenie vertellen de voordelen van het wonen in een straat met allemaal lotgenoten. Medicatie wordt alleen genoemd in de context dat mensen hierbij ook worden begeleid.

Besproken/getoonde geneesmiddel

geen

Naam Aflevering/ onderwerp

Invriezen van eicellen


6 april


Invriezen van eicellen, hoe werkt het en wat zijn de mogenlijkheden tegenwoordig.


geen


Depressie


15 april


Depressie: Cabaretier vertelt over voorafgaande periode en dat hij ook een depressie had, maar dat pillen niet hielpen.


geen


15

Bijlage 3

Checklist reclame uiting

Checklist reclame uiting Naam aflevering


Omschrijving aflevering/item


Beschrijving en context

Sponsor


Beschrijving en context

Door wie wordt er over gesproken

Verwijzing naar overige informatie

Beschrijving overige informatie

Verwijzing naar huisarts?

Beschrijving van verwijzing

Sponsor

Tot stand komen uiting

Wijze van sponsoring

Vermelding sponsoring

In samenwerking met

16


Bron en verdere toelichting (definities) van de Leidraad Informatie UR-geneesmiddelen van de CGR/KOAG, februari 2011. w Wordt er gesproken over geneesmiddelen in algemene zin? w Wordt er een stofnaam genoemd/ in beeld gebracht? w Wordt er een merknaam genoemd/ in beeld gebracht? w Is de informatie aan te merken als promotioneel? Zo ja, omschrijf: w Voldoet de informatie aan de stand van de wetenschap/ praktijk? w Jaagt de informatie angst of bijgelovigheid aan? w Zet de informatie aan tot irrationeel gebruik of tot onnodige behandeling? w Worden alle behandelopties benoemd? w Leidt de informatie tot specifieke keuze van behandeling? w Zo ja, is de informatie volgens de behandelrichtlijn? w Wordt de informatie in begrijpelijke taal gegeven? w Is de informatie volgens de SmPC tekst? w Wordt er off-label informatie gegeven? w Weerhoudt de informatie medische behandeling of advies? w Wordt gesuggereerd dat normale gezondheid verbetert of verslechtert door gebruik geneesmiddel? w Kan de informatie leiden tot verkeerde zelfdiagnose? w Wordt er gesproken over genezenverklaringen? w Kan uit de tot het publiek gerichte informatie worden gesteld of gesuggereerd dat de effecten van een behandeling met een URgeneesmiddel zijn gegarandeerd? w Kan in de tot het publiek gerichte informatie worden gesteld of gesuggereerd dat een behandeling met een UR-geneesmiddel veilig is? w Is er informatie gericht uitsluitend of voornamelijk op kinderen tot 12 jaar? w Ze spoort de kinderen niet aan om een behandelmethode te gebruiken, spoort het hun ouders/verzorgers tot de behandelmethode aan? w Worden er vergelijkingen met andere relevante behandelingen en geneesmiddelen gemaakt die suggereren dat de werking van een behandeling of UR-geneesmiddel beter is dan of gelijk is aan de werking van een andere relevante behandeling of van een ander relevant geneesmiddel? w Worden er testimonials gebruikt? w Bevat de informatieonnodig afschrikwekkende of bedrieglijke afbeeldingen van veranderingen van het menselijk lichaam ten gevolge van ziekte of letsel? Of zijn er afbeeldingen voor de werking van een behandelmethode van het menselijk lichaam? w Wordt de informatie evenwichtig en zo compleet mogelijk weergegeven? w Wordt er verwezen naar wetenschappelijke studies/resultaten?


17

Gezonde scepsis Postbus 3089 3502 GB Utrecht [email protected] www.gezondescepsis.nl

Gezonde scepsis. Sluikreclame voor receptgeneesmiddelen in tv-programma s

Recommend Documents