gemeente Roermond
G E M E E N T E ROERMOND
Commissievoorstel
Agendapuntno.:
Datum:
Portefeuille:
Onderwerp:
26 februari 2 0 1 3
BM
T u s s e n e v a l u a t i e invoering wietpas februari 2013
Aan de commissie Bestuur en IVliddelen 1
SAMENVATTING
Direct na d e invoering v a n de wietpas op 1 mei 2012 w a s er spral<e van een toename van drugsoverlast in de binnenstad en vervolgens in een aantal wijken. Hierop is met een diversiteit aan maatregelen ingezet op tiet v o o r k o m e n van verdere t o e n a m e van de drugsoverlast op straat. De minister van Veiligheid en Justitie heeft besloten o m met ingang v a n januari 2013 te stoppen met de wietpas. Hiermee is het besloten clubcriterium vervallen. Het ingezetenencriterium blijft echter g e h a n d h a a f d en geldt per 1 januari 2013 voor heel Nederland. Dat ingezetenencriterium betekent dat alleen personen met een (woon)adres in Nederland t o e g a n g hebben tot de coffeeshop. Met deze tussenevaluatie wordt u geïnformeerd over de gevolgen van de wietpas, de integrale aanpak van de drugsoverlast en het standpunt van de burgemeesters v a n de 8 Limburgse coffeeshop-gemeenten over het intrekken v a n d e wietpas en de voortzetting van het ingezetenencriterium. W a a r o m wordt dit v o o r s t e l a a n de c o m m i s s i e v o o r g e l e g d ? •
Consultatie in d e a a n l o o p naar een raadsvoorstel en/of beleidsdocument
0
G e v o e l e n peilen/advies vragen omtrent de uitoefening van een b e v o e g d h e i d van de burgemeester
•
Overig, namelijk
Relatie met / a c h t e r l i g g e n d e s t u k k e n 0
Coalitieprogramma/college-uitvoeringsprogramma/programmabegroting
•
Eerdere besluitvorming raad/beleidsdocumenten, namelijk
•
Motie/amendement, nummer
•
Overig, namelijk
Financiële c o n s e q u e n t i e s 0 Nee • Ja, bedrag €
Pagina 2
2
TOELICHTING
Situatie binnenstad periode mei 2012-februari
2013
Vrij snel na de invoering van de wietpas op 1 mei 2 0 1 2 werd geconstateerd dat er drugsrunners actief w a r e n en dat bel<ende veelplegers en criminelen zicfi bezigfiielden met drugshandel rondom de coffeeshop. In de eerste m a a n d e n k w a m e n vanuit de hele binnenstad meldingen van activiteiten v a n drugshandel, met een concentratie in de Zwartbroekstraat, Bakkerstraat, Kruisherenstraat en het Kloostenwandplein. Ook uit de wijken Donderberg en 't R o e r m o n d s e Veld k w a m e n signalen van overlast en straathandel, hoewel vooralsnog in mindere mate dan uit de binnenstad.
Er is een groep van zeker 60 straatdealers die hoofdzakelijk bestaat uit allochtone bekende criminele j o n g e r e n , maar ook uit e e n aantal drugsverslaafden. Volgens de politie maakt ongeveer 2 5 % van deze jongeren deel uit van de R o e r m o n d s e criminele j e u g d g r o e p . Duitse klanten w o r d e n ter hoogte van Skunk ' o p g e v a n g e n ' . Er zou een onderlinge strijd o m klanten zijn. Uit rapportage van de politie blijkt dat er sprake is van organisatie en groepsvorming in de drugshandel. Er is sprake van territoriumafbakening door intimidatie. In de eerste m a a n d e n na invoering w e r d melding g e m a a k t dat de jongeren constant bellen en dure kleding aan hebben, enkelen m a k e n gebruik van scooters. Zij reageren agressief als m e n wordt aangesproken op de overlast. Dit heeft tot gevolg dat bewoners en o n d e r n e m e r s zich aangetast voelen in hun veiligheidsgevoel. Een h a n d g e m e e n tussen ondernemers en jongeren en de verharding in de o p e n b a r e orde is voor de lokale driehoek in juli 2 0 1 2 aanleiding voor het n e m e n van een aantai gezamenlijke aanvullende maatregelen.
Sinds de z o m e r is de sfeer in de binnenstad, m e d e door de inzet van het Districtelijk Overlast T e a m en de gebiedsverboden van de burgemeester, minder grimmig. Nog steeds is er sprake van drugshandel en vindt het overgrote deel v a n de arrestaties in de binnenstad plaats. Er wordt ook geconstateerd dat runners Duitsers aanspreken in de o m g e v i n g van coffeeshop Skunk en daarna naar de wijk t' R o e r m o n d s e Veld of de K e m p brengen voor de daadwerkelijke deal. Uit de informatiebijeenkomst van 25 s e p t e m b e r 2012 voor bewoners van de binnenstad, bleek dat er inwoners zijn die zich storen aan en angstig zijn voor de drugsgerelateerde overlast, maar dat er ook burgers zijn die deze overlast niet of nauwelijks ervaren.
Naast b o v e n g e n o e m d e maatregelen zijn er fysieke maatregelen ingezet ter verbetering van het veiligheidsgevoel. Door inspanning van winkelstraatmanager is in het kader van het Keurmerk Veilig O n d e r n e m e n , de hoek Zwartbroekstraat-Bakkerstraat opgeknapt door particulieren en overheid en is het pand t e g e n o v e r Skunk v a n een aanstraalverlichting voorzien w a a r d o o r er een gelijkmatigere lichtverdeling in de Zwartbroekstraat is. Inwoners van de binnenstad zijn ook positief over de aanpassing van d e sluitingstijden van Skunk, die haar activiteiten steeds meer combineert met het uitbreiden van de activiteiten van de coffeeshop Sky aan de V e n l o s e w e g . De openingstijden van de coffeeshop aan d e Zwartbroekstraat zijn daardoor sterk teruggelopen en concentreren zich vanaf d e c e m b e r 2 0 1 2 op de namiddag en vroege a v o n d u r e n .
V o l g e n s professionals is er nog steeds overlast v a n drugsrunners in de Zwartbroekstraat en o m g e v i n g . Dit vooral tijdens de openingstijden van de coffeeshop. Runners stellen zich in groepen in de portieken nabij d e z e shop op. O n d e r n e m e r s blijven hierover klagen. Het veiligheidsgevoel van bewoners wordt
Pagina 3
aangetast. De laatste tijd g e d r a g e n de runners zicti agressiever ten opzictite v a n ell
Situatie overige wijken periode mei - februari 2013 Na de invoering van de wietpas k o m e n er ook vanuit de wijken Donderberg, 't R o e r m o n d s e Veld en Vrijveld signalen van straathandel en overlast. De politie meldde op grond van meerdere aanhoudingen dat j o n g e r e n en bewoners van d e D o n d e r b e r g in de drugshandel zijn gestapt. Zij dealen in en buiten de Donderberg. De wijkagenten maakten zich ernstig zorgen over de negatieve invloed op de wijk de Donderberg en typeerden de sfeer als grimmig.
Het merendeel van de drugshandel en a a n h o u d i n g e n vonden en vinden plaats in de binnenstad. Echter door d e maatregelen in de binnenstad (o.a. aanhoudingen en het gebiedsverboden van de burgemeester) verplaatst de drugshandel zich v a n a f augustus 2012 ten dele naar de rand van de binnenstad en naar diverse wijken. Bewoners in de wijken het Vrijveld, 't R o e r m o n d s e Veld en de Donderberg maken melding van drugshandel. Wijkgerichte m e d e w e r k e r s kennen de trefpunten van j o n g e r e n in de R o e r m o n d s e wijken. De inzet van het Districtelijk Overlast T e a m is naar aanleiding van de meldingen in de wijken geïntensiveerd en richt zich ook op de overlastlocaties. in de wijk 't R o e r m o n d s e Veld w e r d e n diverse aanhoudingen verricht in de o m g e v i n g v a n de Nassaustraat - Kapelaan Sarsstraat. In het najaar 2012 is er een grote politie-actie met assistentie van politieagenten uit Venlo g e w e e s t in de omgeving van het Roermondse V e l d waarbij enkele aanhoudingen zijn verricht. Hierna lijkt de overlast af te n e m e n in d e z e twee wijken en trekken de professionals met de bewoners in deze wijken s a m e n de voorzichtige conclusie dat de situatie redelijk in t o o m is. Het is echter te vroeg o m aan te geven dat dit een stabiele situatie is, omdat het koude en natte w e e r hier ook de oorzaak van zou kunnen. Er zijn w e l signalen en w a a r n e m i n g e n dat er wordt gedeald op parkeerplaatsen, zoals die van voetbal- en atletiekvereniging in Maasniel en het z w e m b a d , in S w a l m e n s e buitengebieden en bij de supermarkt in H o o g v o n d e r e n . De overlast bij het winkelcentrum Donderberg en bij de T e r b a a n s w e g lijkt zich recent te verplaatsen naar de andere zijde van de D o n d e r b e r g w e g .
De wijkregisseurs zijn alert met hun w i j k n e t w e r k e n (wijkagenten, wijkboa's, woningstichting, straatcoaches, jongerenwerk, scholen, bureau j e u g d z o r g , wijkraad etc.) en c o m m u n i c e r e n actief over de a a n p a k met de bewoners in de directe omgeving van z o g e n a a m d e hotspots van dealactiviteiten. De burgers w o r d e n opgeroepen overlast te blijven melden bij de politie. Overigens beperkt de inzet van de veiligheidspartners zich niet alleen tot d e z e wijken, maar vindt ook extra toezicht plaats op meldingen elders in wijken. Plekken w a a r j e u g d bijelkaar komt worden bezocht en/of in de gaten gehouden door straatcoaches, wijkboa's en wijkagenten. Daarbij houden de wijkregisseurs het overzicht. Professionals ervaren dat het contact met de d e a l e n d e j o n g e r e n moeilijker is. Zij constateren een verharding in de opstelling van deze j o n g e r e n . Zij g e v e n aan dat de integrale inzet van de afgelopen jaren door z o r g - en
Pagina 4
veiligiieidspartners; straatcoacties, V a n Acl<er, politie, stadstoezictit voor een groot deel teniet is gedaan door de gevolgen v a n de invoering van de wietpas.
Informatie van de coffeeshop eigenaar De eigenaar van de coffeeshop aan de Zwartbroel<straat in R o e r m o n d geeft aan dat zijn omzet is g e d a a l d . De stroom buitenlandse klanten is enorm a f g e n o m e n o m d a t zij in de coffeeshop niet meer w o r d e n toegelaten. Een gedeelte hiervan maakt gebruik van de straathandel. De toeloop van de Nederlandse inwoners naar de coffeeshop is aanzienlijk a f g e n o m e n (in september 2012 waren ongeveer 1800 leden ingeschreven, ongeveer de helft van het aantal R o e r m o n d s e softdrugsgebruikers). Het lidmaatschap is nu o p g e h e v e n . M o m e n t e e l bezoek ongeveer 110 klanten de coffeeshop aan de V e n l o s e w e g en 150 klanten de Zwartbroekstraat per dag. Klanten kopen ook op straat softdrugs v a n w e g e de lagere prijzen. Het personeelsbestand van de coffeeshop aan de Zwartbroekstraat is aanzienlijk g e k r o m p e n .
Aantal meldingen
drugsoverlast
Politie en g e m e e n t e hebben aan de burgers b e k e n d g e m a a k t drugsoverlast bij de politie te melden via 0 9 0 0 - 8 8 4 4 en meld m i s d a a d anoniem 0800-7000. Het aantal meldingen overlast drugs / drank bij de politie is vanaf mei 2 0 1 2 e n o r m t o e g e n o m e n ten opzichte van dezelfde periode in 2012. V a n a f oktober vermindert dit overlastcijfer maar is dit nog steeds hoger dan dezelfde maanden in 2 0 1 1 .
2011
2012
2013
Januari
22
12
22 (tot 29 jan.)
Februari
26
15
Maart
29
17
April
25
28
Mei
31
67
Juni
25
50
Juli
18
47
Augustus
17
67
September
21
82
Oktober
17
39
November
7
19
Incidenten R o e r m o n d O v e r l a s t in v e r b a n d met d r u g s / drank
December Totaal
4
22
242
445
Uit de cijfers vanaf mei blijkt een t o e n a m e v a n het aantal drugsincidenten in R o e r m o n d in 2 0 1 2 namelijk van 242 in 2011 naar 4 4 5 in 2012. D e z e cijfers van 2 0 1 2 nader op wijkniveau bezien en vergeleken met de cijfers van 2011 bevestigen het beeld dat deze overlast geconcentreerd is in de binnenstad en dat deze overlast in die binnenstad ook sinds mei e n o r m is gestegen. De binnenstad registreerde in 2011 41 incidenten drugs/drankoverlast en in 2012 m a a r liefst het viervoudige namelijk 174 incidenten. Ten opzichte van 2011 zien w e in 2012 ook in enkele andere wijken een stijging van het aantal geregistreerde incidenten, vooral in het Vrijveld, 't R o e r m o n d s e V e l d , de Sterrenberg en het H a m m e r v e l d / de V o o r s t a d . (Vrijveld van 13 naar 4 0 ,
Pagina 5
't R o e r m o n d s e Veld van 4 1 naar 57 en de Sterrenberg van 4 naar 20, maar ool< het H a m m e r v e l d / de Voorstad van 10 naar 25). Naast de binnenstad scoren de wijl<en R o e r m o n d s e V e l d , Donderberg en 't Vrijveld cijfermatig het hoogst in 2012. In die wijl<en zijn tussen de 40 en 57 overlastincidenten in 2 0 1 2 geregistreerd. Diverse wijl<en zoals de Componistenbuurt, Maasniel en het Tegelarijveld vertonen echter dalingen in 2 0 1 2 ten opzichte van dezelfde periode in 2 0 1 1 .
Op straatniveau piekt de Zwartbroekstraat met 67 incidentenregistraties. Daarna het Kloosterwandplein (18), de Nassaustraat (12), de Charles Ruysstraat (10), Spoorlaan Noord (9) en de B r e d e w e g , de K o r e n b l o e m h o f en de Bakkerstraat (elk 8).
Het pakket aan maatregelen Op lokaal- en wijkniveau is voorafgaand aan de invoering van de wietpas met bewoners en o n d e r n e m e r s (vertegenwoordigingen) overleg gevoerd en zijn de veiligheids- en welzijnspartners op de hoogte gebracht van de veranderingen v a n a f 1 mei 2012. Er zijn tevens een aantal communicatieve maatregelen g e n o m e n op lokaal niveau (naast de provinciale/landelijke inzet).
Integrale aanpak Bij het cluster Veiligheid (onderdeel van Kabinet en Communicatie) is sprake van een t o e n e m e n d e administratieve, juridische (bestuursrechtelijke) en regisserende inzet. Politie, Openbaar Ministerie en g e m e e n t e k o m e n drie wekelijks bij elkaar o m de zaak te monitoren. Medewerkers van politie en g e m e e n t e verlenen hierbij informatief hun bijdragen. Naar aanleiding van de wietpas is een actieplan opgesteld, bestaande uit de v o l g e n d e actiepunten: gebiedsverbod, gedragsaanwijzing door de Officier v a n J u s t i t i e \ Strafrechterlijke afdoening, inzet op verkeerscontroles, persvoorlichting, aandacht voor c o m m u n i c a t i e naar melders, bijeenkomst voor burgers en o n d e r n e m e r s , een integrale persoonsgerichte meersporen aanpak, gebruik v a n cameratoezicht door leden DOT, aandacht het cnmineel netwerk achter de drugshandel en het betrekken van ondenwijs en andere zorginstellingen. Met (vertegenwoordigers van) melders en instellingen wordt zo veel mogelijk de aanpak van de drugsgerelateerde overlast teruggekoppeld.
Wijkgerichte
bijeenkomsten
In september, oktober en november 2012 zijn er diverse gemeentelijke b e w o n e r s b i j e e n k o m s t e n georganiseerd voor de burgers van delen van de binnenstad, 't R o e r m o n d s e V e l d en 't Vrijveld o m bewoners actief te informeren en bij de aanpak van de drugsgerelateerde overlast te betrekken. In september 2012 heeft een bijeenkomst plaatsgevonden voor bewoners en ondernemers in de binnenstad. Ook wijkraden v a n alle andere wijken w a r e n hiervoor uitgenodigd.
Toezicht en handhaving Er wordt geïnvesteerd met zowel zichtbare als onzichtbare surveillances op de overlastlocaties. Het bestaande Districtelijk Overlast T e a m van de politie (7 personen) is voor de aanpak v a n de gevolgen v a n de wietpas uitgebreid met 7 extra personen. Het t e a m houdt zich voornamelijk bezig met de opsporing en de handhaving van strafbare feiten rondom de invoering van de wietpas. Zij w o r d e n ingezet voor het district M i d d e n - Limburg, maar gezien de problematiek zijn zij voornamelijk w e r k z a a m in R o e r m o n d .
Noot 1. Een gedragsaanwijzing van de officier van justitie kan een gebiedsontzegging van 3 maanden, een meldplicht en een groepsverbod inhouden
Pagina 6
Overigens wordt de extra inzet en resultaten van tiet Districtelijl< Overlast T e a m (DOT) niet door de burgers w a a r g e n o m e n , o m d a t deze politiemensen onopvallend (in burger) optreden. Naast de inzet van hiet Districtelijl< Overlast T e a m houden (wijl<-)agenten zich bezig met de aanpal< van de drugshandel en wordt stadstoezicht ingezet voor extra toezicht. De afdeling Stadstoezicht wordt vanaf het begin bij de aanpak v a n de straathandel betrokken.
Bestuurlijke
maatregelen
O m meer doelgericht op te treden, naast de bestaande stafrechterlijke maatregelen, worden sinds juli in een gedeelte van de binnenstad, op grond van de A l g e m e n e Plaatselijke Verordening (APV), door de burgemeester gebiedsverboden o p g e l e g d voor het dealen in of het o p e n b a a r aanwezig hebben van drugs. De termijn van het gebiedsverbod begint met 4 dagen, maar kent bij herhaling een m a x i m u m d u u r van drie m a a n d e n . O m te kunnen optreden tegen de drugsoverlast in t Vrijveld en 't Roermondse Veld is in oktober door de Lokale Driehoek besloten o m de gebiedsverboden ter z a k e drugsgerelateerde overlast uit te breiden met het gebied tussen de Koninginnelaan, de B r e d e w e g en de Charles Ruysstraat. Tot nu toe zijn er 45 gebiedsverboden v a n vier dagen, 13 gebiedsverboden v a n vier w e k e n en 2 van 8 w e k e n opgelegd. Het betreft hier voornamelijk R o e r m o n d s e jonge m a n n e n . Diverse malen vervallen zij in herhaling en ook steeds m e e r gaan zij tegen de maatregel in b e z w a a r (3x). Overigens is ook de coffeeshop in de binnenstad direct door de politie gecontroleerd waarbij bleek dat m e n zich niet hield aan de in mei 2 0 1 2 opgelegde criteria. De burgemeester gaf de exploitant direct een schriftelijke w a a r s c h u w i n g . Momenteel zijn t w e e bezwaren tegen de exploitatievergunning van de coffeeshop aan de Zwartbroekstraat in behandeling.
Persoonsgerichte
maatregelen
Ten behoeve van een repressieve en preventieve m e e r s p o r e n a a n p a k is er in oktober 2012 een kernteam op tactisch niveau geformeerd bestaande uit vertegenwoordigers van de politie, de afdeling Sociale Z a k e n , de afdeling Welzijn, de afdeling Kabinet en Communicatie, de Reclassering en het Openbaar Ministerie. De aanpak van dit t e a m richt zich op de individuele leden v a n d e criminele jeugdgroep, waarbij een aantal vaak recidiverende drugshandelaren zijn, die kiezen voor het geld en criminele activiteiten. Afhankelijk van de aard en de ernst van de delicten wordt doorgepakt met een combinatie van strafrechterlijke, bestuurlijke interventies (het aanpakken van het financieel gewin door o.a. verbinden van voorwaarden aan de uitkering, korten op kinderbijslag bij leerplichtige etc.) en/of maatregelen gericht op zorg en arbeidstoeleiding.
Strafrechterlijke
maatregelen
Het Openbaar Ministerie zet in op strafrechtelijke afdoening en maakt daarvoor ook gebruik van de Z S M werkwijze (Zo Spoedig Mogelijk), waardoor een strafmaat snel bepaald en opgelegd wordt. Het O p e n b a a r Ministerie legt strafbeschikkingen op, doet transactie-aanbiedingen, verstrekt dagvaardigingen maar seponeert ook af en toe. Tijdens de themazitting in het najaar 2 0 1 2 bleek dat d e politierechter van oordeel is dat de handel in en het bezit van minder dan 30 gram softdrugs bestraft dient te w o r d e n met een geldboete. Het is de bedoeling o m vaker de 'Pluk-ze-wetgeving' toe te p a s s e n ten einde het wederrechtelijk verkregen voordeel af te pakken.
Pagina 7
Aanhoudingen i.v.m. drugsoverlast V a n a f 1 mei 2 0 1 2 zijn er in ruim 200 en in 2 0 1 3 ruim 30 personen staande en/of a a n g e i i o u d e n ter zalce v a n het dealen/i
Landelijk beleid De minister van Veiligheid en Justitie heeft in november 2012 besloten o m de wietpas af te schaffen. Per brief kondigde de Minister aan dat het besloten clubcriterium (B-criterium) uit de Aanwijzing O p i u m w e t van het O p e n b a a r Ministerie wordt gehaald. De burgemeesters van de 8 Limburgse c o f f e e s h o p g e m e e n t e hebben d e minister in de t w e e d e helft van 2012 geadviseerd o m het besloten clubcriterium te s c h r a p p e n . Dit criterium had o n b e d o e l d e neveneffecten. Eigen ingezetenen leken w e e r s t a n d te hebben tegen registratie; het ledenaantal in de Limburgse coffeeshops was zeer gering te n o e m e n . O p 1 januari 2 0 1 3 is de nieuwe Aanwijzing O p i u m w e t in werking getreden waarin onder a n d e r e het coffeeshopbeleid is o p g e n o m e n . Dit coffeeshopbeleid voorziet in v e r g a a n d e regulering: onder strikte voonwaarden wordt de verkoop van softdrugs in coffeeshops g e d o o g d . De achtergrond daarvan is dat de overheid het bezit voor eigen gebruik van cannabis, v a n w e g e de gezondheidsrisico's, wil o n t m o e d i g e n en wil v o o r k o m e n dat gebruikers bij de aanschaf van cannabis in aanraking k o m e n met drugs met een groter gezondheidsrisico (harddrugs). Daarbij moeten coffeeshops k l e i n e r e n beheersbaarder w o r d e n .
Bij de beoordeling van de vraag of tegen een coffeeshop - een bij de wet verboden situatie strafrechtelijk^ opgetreden dient te w o r d e n , gelden de AHOJGI-criteria^. T e g e n coffeeshops die op grond o p g e t r e d e n dient te w o r d e n , gelden de AHOJGI-criteria. T e g e n coffeeshops die op grond van een door de g e m e e n t e afgegeven vergunning, beschikking of verklaring w o r d e n g e d o o g d , zal niet strafrechtelijk w o r d e n opgetreden w e g e n s de verkoop van op lijst II van bij de O p i u m w e t vermelde h e n n e p p r o d u c t e n , z o l a n g d e AHOJGI-criteria w o r d e n nageleefd. Daarbij geldt dat de coffeeshophouder g e h o u d e n is het op de naleving van de criteria uit te oefenen toezicht te dulden en daaraan medewerking te verlenen.
Noot 2. Deze criteria gelden ook ten aanzien van de toepassing van bestuursdwangbevoegdheid door de burgemeester. Noot 3. A: geen affictiering: dit betekent geen enkele vorm van reclame anders dan een summiere aanduiding op de betreffende lokaliteit; H: geen harddrugs: dit betekent dat geen harddrugs voorhanden mogen zijn en/of verkocht worden; O: geen overlast: onder overlast kan worden verstaan parkeeroverlast rond de coffeeshops, geluidshinder, vervuiling en/of voor of nabij de coffeeshop rondhangende klanten; J : geen verkoop aan jeugdigen en geen toegang voor jeugdigen tot een coffeeshop: gelet op de toename van het cannabisgebruik onder jongeren is gekozen voor een strikte handhaving van de leeftijdsgrens van achttien jaar; G: geen verkoop van grote hoeveelheden per transactie: dat wil zeggen hoeveelheden groter dan geschikt voor eigen gebruik (= 5 gram). Onder "transactie" wordt begrepen alle koop en verkoop in één coffeeshop op eenzelfde dag met betrekking tot eenzelfde koper; I: geen toegang voor en verkoop aan anderen dan ingezetenen van Nederland.
Pagina 8
Het ingezetenencriterium (I-criterium) is door de IVlinister doorgezet en is onderdeel g e w o r d e n van het landelijk gedoogbeleid coffeeshops. Dat ingezetenencriterium betekent dat alleen p e r s o n e n met een (woon)adres in Nederland toegang hebben tot de coffeeshop. Het I-criterium geldt dus per 1 januari 2013 in
heel
Nederland.
Gemeenten
kunnen
aanvullende
voorschriften
opnemen
in
het
lokale
coffeeshopbeleid. Strafrechtelijk optreden tegen coffeeshops bij overtreding van het ingezetenencriterium vindt plaats in het kader van het in de driehoek a f g e s t e m d e en lokaal vastgestelde coffeeshopbeleid en handhavingsplan.
Recente
jurisprudentie
De bestuursrechtelijk handhaving op dit I criterium heeft stand gehouden bij de zitting van de Rechtbank te Breda op 17 januari 2013. Die Rechtbank achtte het g e m a a k t e onderscheid tussen ingezetenen en niet-ingezetenen gerechtvaardigd gelet op het doel v a n dit criterium o m drugstoerisme en de d a a r m e e gepaard g a a n d e overlast te bestrijden. Overigens behandelt de Rechtbank te Maastricht een vergelijkbare zaak over het I-criterium. De uitspraak hierover is op 14 januari 2013 voor 3 m a a n d e n uitgesteld.
Limburgse afstemming en lokaal maatwerk Alle 8 g e m e e n t e n ervaren een illegaal circuit, in drugspanden dan wel via straathandel of wiettaxi's. Gesignaleerd wordt dat er een t o e n a m e is van Nederlandse dealers en dat er naast harddrugs zich nu ook een illegale markt heeft ontwikkeld v o o r softdrugs, w a a r d e z e handel voorheen het domein w a s v a n de coffeeshops. Uit de tussenevaluaties en overlastcijfers van de Limburgse c o f f e e s h o p g e m e e n t e n blijkt dat de problematiek over de gevolgen van de wietpas het grootst is in Maastricht, Venlo, V e n r a y en R o e r m o n d . Er bestaat zorg over een v e r m e n g i n g van de hard- en softdrugsmarkt. De b u r g e m e e s t e r s hebben collectief het standpunt ingenomen dat de inzet ter bestrijding van de overlast en illegale handel o n v e r m i n d e r d fors moet zijn en dat hiervoor d e t o e g e k e n d e extra politie capaciteit voor Limburg de k o m e n d e tijd zeker nog noodzakelijk is. G e c o n c l u d e e r d wordt verder dat het b e o o g d e effect van het ingezetenencriterium - minder buitenlandse bezoekers -
in Limburg bereikt is. Het aantal buitenlandse drugstoeristen is drastisch v e r m i n d e r d . De
toets aan de hand van een uittreksel uit de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) wordt echter als knelpunt ervaren. In de lijn van de burgemeesterbijeenkomst eind november 2 0 1 2 is ambtelijk op Limburgse schaal over de toepassing v a n het nog resterende ingezetenencntenum a f g e s p r o k e n , dat: personen die in de coffeeshop een Nederlands paspoort of identiteitsbewijs kunnen tonen hoeven geen uittreksel uit het G B A te overleggen; personen die alleen beschikken over een buitenlands paspoort of identiteitsbewijs m o e t e n bij a a n k o o p over een GBA-uittreksel beschikken; dit uittreksel mag niet ouder zijn dan één jaar g e r e k e n d vanaf de datum van uitgifte O p basis van de Aanwijzing Opiumwet dient het lokaal geldende Damoclesbeleid voor c o f f e e s h o p s te w o r d e n a a n g e p a s t en zullen er afspraken over toezicht en handhaving w o r d e n o p g e n o m e n in een onderliggend handhavingsplan. R o e r m o n d heeft zich steeds voorstander getoond v a n een eenduidig optreden van alle c o f f e e s h o p g e m e e n t e n in Limburg. Dat gold voor een opvatting over het in 2 0 1 2 ingestelde en w e e r afgeschafte besloten club criterium en geldt ook voor de nader in te vullen lokale handhavingafspraken over het ingezeten criterium. De c o m m i s s i e Bestuur en Middelen heeft op 4 februari 2 0 1 3 ook het belang van afstemming uitgesproken en tevens daarbij a a n g e g e v e n dat het ingezetenencriterium eigenlijk niet goed handhaafbaar is.
Pagina 9
De drugsiiandel op straat en in de wijl<en is uw commissie een doorn in het oog. Relceninglioudend met deze standpunten heeft er op de schaai van Limburg in het Regionaal Bestuurlijk Overleg op 1 maart 2013 a f s t e m m i n g plaats gevonden ten einde de Minister van Veiligheid en Justitie -zoals a a n g e g e v e n in zijn brief- vóór 1 mei 2 0 1 3 te informeren. A f g e s p r o k e n is dat er 1 gezamenlijke Limburgse brief naar de Minister zal w o r d e n gestuurd waarin naast het standpunt over het I-criterium ook de handhaving per Limburgse g e m e e n t e wordt w e e r g e g e v e n . Die handhaving is immers lokaal maatwerk. Verder zal in d e z e brief worden vermeld, dat de illegale straathandel en drugsrunners hard a a n g e p a k t m o e t w o r d e n . Inmiddels is het I-criterium en de handhaving daarvan ook besproken in de Stuurgroep Veilig op 4 maart 2013. Daarbij is door de lokale driehoek bepaald, dat bij een eerste overtreding van het I-criterium zal w o r d e n volstaan met een w a a r s c h u w i n g en dat er na een t w e e d e overtreding (binnen 1 jaar) sluiting voor drie m a a n d e n volgt.
Verplaatsingsbeleid De laatste jaren is lokaal getracht de coffeeshop aan de Zwartbroekstraat te verplaatsen in overleg met de exploitant. Hierbij spelen naast o p e n b a r e orde en veiligheid en financiën ook aspecten als volksgezondheid, mobiliteit, ruimtelijke ordening en communicatie een rol. Door de verandering v a n het landelijke coffeeshopbeleid per 1 mei 2 0 1 2 naar kleinschalige coffeeshops, door middel van ledenadministratie met een m a x i m u m aantal van 2000 en een t o e g a n g s v e r b o d van niet-ingezetenen, w a s verplaatsing van de coffeeshop niet meer aan de orde. De consequenties van de recente wijziging van het landelijk beleid o m het besloten club criterium los te laten, maar het I-criterium te handhaven, laten zich lastig voorspellen. De o n d e r n e m e r s uit d e buurt van de coffeeshop aan de Zwartbroekstraat blijven aandringen op verplaatsing. Er zijn voor de exploitant weinig tot geen (economische) motieven om vrijwillig over te gaan tot verplaatsing v a n de coffeeshop. Een verplaatsing van de coffeeshop in de richting v a n de periferie (met een grote parkeerplaats) ligt bovendien niet meer zozeer voor de hand, indien wordt v a s t g e h o u d e n aan het I-criterium en handhaving daarop. In het appendix op het coalitieakkoord 2 0 1 0 - 2 0 1 4 is o p g e n o m e n dat de verplaatsing van de coffeeshops zal w o r d e n heroverwogen.
Vervolgaanpak drugsoverlast 2013 Met het loslaten van het besloten clubcriterium is het de bedoeling o m de d r e m p e l voor Nederlands ingezetenen o m een c o f f e e s h o p te bezoeken w e g te nemen. Of dit doel met deze herstelmaatregel ook wordt gehaald moet nog blijken. Inmiddels komt de ingezetene g o e d k o p e r aan softdrugs buiten de coffeeshop. Daarnaast blijft t o e g a n g v o o r b e h o u d e n aan personen met een w o o n a d r e s in Nederland.
De gemeente. Politie en O p e n b a a r Ministerie zetten de gezamenlijke aanpak van de drugsgerelateerde overlast in de wijken voort. Dit betekent onverminderde inzet van de eerder g e n o e m d e maatregelen. De politie maakt voor de a a n p a k van de drugsoverlast gebruik van de totale capaciteit van de robuuste basiseenheid. Aanvullend wordt de extra formatie van 7fte, die is t o e g e k e n d aan het bestaande Districtelijk Overlast T e a m van het (voormalige) politiedistrict M i d d e n - L i m b u r g , ingezet voor de aanpak van drugsoverlast. De bestaande formatie van het Districtelijk Overlast T e a m houdt zich bezig met de opsporing en terugdringen v a n de high impact delicten. Prioritering v a n inzet van lokale politiecapaciteit wordt bepaald in d e lokale driehoek. De 7 extra fte werden tot 1 januari 2013 geleverd via een z o g e n a a m d e bijstandsconstructie en na 1 januari betreft het een uitbreiding van de formatie voor in principe 3 jaar. Hoe dit precies in de sterkte wordt verdisconteerd is m o m e n t e e l onderwerp v a n overleg met het ministerie.
Pagina 10
Daar w a a r de afgelopen m a a n d e n de inzet vooral gerictit w a s op snel uit te voeren maatregelen op overlastbestrijding op straat, zal in 2013 de aanpalc van de politie ool< gerictit zijn op de (georganiseerde) criminaliteit achter deze straathandel. Hiervoor worden specialisten ingezet en bijzondere opsporingsmiddelen toegepast. Dit past bij de opmerlcing van de minister in zijn recente brieven o m de bestrijding van drugstoerisme en georganiseerde drugsmisdaad met Icracht door zetten.
Tijdens d e raadsvergadering op 21 februari 2013 is een SP-motie a a n g e n o m e n o m bij het kabinet te pleiten voor het reguleren van de wietteelt. Deze motie was eerder al bij de raadsvergadering in d e c e m b e r 2012 a a n g e k o n d i g d m a a r niet ingediend. In Utrecht, Leeuwarden, Rotterdam, Eindhoven en Tilburg zijn ook oproepen gedaan ter bevordering van de regulering van de wietteelt. In de ministeriële b r i e f v a n 4 februari 2013 staat hierover v e r m e l d : "Regulering of legalisering van cannabisteelt is in strijd met internationale verdragen (VN-verdragen en EU-recht) en de O p i u m w e t . Er is geen ruimte voor gemeentelijke initiatieven die daarvan afwijken". In navolging v a n d e z e raadsbijeenkomst w e r d deze S P motie g e a g e n d e e r d en behandeld tijdens het Regionaal Bestuurlijk Overleg op 1 maart 2013. Tijdens de behandeling hiervan door de Limburgse burgemeesters, de politie en het O p e n b a a r Ministerie bleek dat er een aantal andere g e m e e n t e n sympathiek staan ten opzichte v a n dit pleidooi o m de wietteelt te reguleren. Ook is deze motie besproken bij de Stuurgroep Veilig op 4 maart 2013. R o e r m o n d zai deze motie per brief onder de aandacht van de Minister v a n Veiligheid en Justitie brengen.
3
VERZOEK COLLEGE
De commissie wordt verzocht kennis te nemen van deze "Tussenevaluatie Invoering W i e t p a s februari 2013" en deze te bespreken in d e commissievergadering van de c o m m i s s i e Bestuur en Middelen op 25 maart 2013.
Burgemeester en w e t h o u d e r s van R o e r m o n d , De secretaris.
De w n d . burgemeester,
m r drs. J.J.Th.L. Geraedts
mr. P.A.G. C a m m a e r t
Bijlage(n): ~
Ter inzage: -
