Gemeente jn Bergen op Zoom

RVB07-0053

Gemeente jn Bergen op Zoom

Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Programmanaam en nummer

: Rapportage 1e fase haalbaarheidsonderzoek poppodium Bergen op Zoom : SROB/07/036 Sector : Ruimtelijke Ontwikkeling en Beheer : 31 mei 2007 Afdeling : Bedrijvigheid, Toerisme en Vergunningen : Cultuur-15

Voorstel: Kennis te nemen van de rapportage "1e fase haalbaarheidsonderzoek poppodium Bergen op Zoom". In te stemmen met de definitie van het begrip 'Poppodium' voor Bergen op Zoom. In te stemmen met het programma van eisen. De financiële uitgangspunten voor dit eventueel te realiseren Poppodium te hanteren als basis voor voortzetting van het haalbaarheidsonderzoek. 5. Opdracht te verlenen voor de tweede fase van het haalbaarheidsonderzoek, waarin op basis van de financiële uitgangspunten de vraag uitgewerkt wordt op welke wijze het Poppodium gerealiseerd kan worden. 6. Opdracht te verlenen voor het maken van een besluitvormend voorstel op basis van de resultaten van dit onderzoek waarvan het streven is u dat in de raadsvergadering van november 2007 aan te bieden. 1. 2. 3. 4.

Type voorstel:

D D

Kaderstellend Controlerend Rest

Zijn in het voorstel één of meer van de volgende aspecten van toepassing? Ja

Nee

Zijn doelen en/of effecten beschreven

03

D

Financiële consequenties

[X]

ö

Inspraak

ö

IE]

Samenvatting: Het huidige voorzieningenniveau met betrekking tot podiumcultuur voor pop in de gemeente Bergen op Zoom is minimaal en t.o.v. 2006 zelfs verder verslechterd. Bergen op Zoom heeft een bloeiende popcultuur, maar een middelgrote podiumlocatie ontbreekt en wordt door muzikanten en organisatoren gemist. Er is een grote maatschappelijke behoefte aan een poppodium, getuige meer dan 8.000 voorstanders in Bergen op Zoom en omstreken.

-9-

Een goed voorzieningenniveau is van invloed op een klimaat dat aantrekkelijk is voor onderwijsorganisaties op MBO- en HBO-niveau die zich in Bergen op Zoom zouden willen vestigen. Het heeft ook effect op andere gebieden als economie, maatschappij en toerisme. Bergen op Zoom heeft met haar voorzieningen ook een verantwoordelijkheid ten opzichte van de regio. Er liggen duidelijk kansen voor een goed florerend poppodium getuige een beeld, op basis van het onderzoek, van minimaal 24.000 bezoekers en mogelijk 15.000 gebruikers per jaar. De financiële effecten voor de gemeente op termijn blijven beperkt en genereren in verhouding een groot maatschappelijk rendement.

Bijlage, bijgevoegd 1. Rapportage 1e Fase Haalbaarheidsonderzoek Poppodium Bergen op Zoom.

^ Gemeente in Bergen op Zoom

Datum raadsvergadering

:31 mei 2007

Nummer

: SROB/07/036

Onderwerp

: Rapportage 1e fase haalbaarheidsonderzoek poppodium Bergen op Zoom

Aan de gemeenteraad,

Voorstel Kennis te nemen van de rapportage "1e fase haalbaarheidsonderzoek poppodium Bergen op Zoom". In te stemmen met de definitie van het begrip 'Poppodium' voor Bergen op Zoom. In te stemmen met het programma van eisen. De financiële uitgangspunten voor dit eventueel te realiseren Poppodium te hanteren als basis voor voortzetting van het haalbaarheidsonderzoek. 5. Opdracht te verlenen voor de tweede fase van het haalbaarheidsonderzoek, waarin op basis van de financiële uitgangspunten de vraag uitgewerkt wordt op welke wijze het Poppodium gerealiseerd kan worden. 6. Opdracht te verlenen voor het maken van een besluitvormend voorstel op basis van de resultaten van dit onderzoek waarvan het streven is u dat in de raadsvergadering van november 2007 aan te bieden.

1. 2. 3. 4.

Inleiding Voor u ligt de rapportage "1e fase haalbaarheidsonderzoek poppodium Bergen op Zoom". Aanleiding voor dit onderzoek was een door u aangenomen motie rondom dit thema. De motie werd ingegeven door een petitie met 2000 handtekeningen, die door ijveraars voor een poppodium aan u aangeboden is. De rapportage geeft u een beeld van wat de status quo op dit moment in Bergen op Zoom is met betrekking tot podiumcultuur speciaal geënt op popmuziek. Ze gaat ook in op maatschappelijke effecten en hoe die zich verhouden tot het vastgestelde cultuurbeleid en uw ambities voor deze raadsperiode. Ze geeft antwoord op de vraag wat, om deze effecten te bereiken, ontbreekt en wat dan de definitie en de vorm van in dit geval een poppodium dient te zijn, aan welk programma van eisen het dient te voldoen en tot slot welke financiële uitgangspunten er aan ten grondslag liggen.

De status quo in Bergen op Zoom Met de plaatsen in Bergen op Zoom waar popmuziek ten gehore gebracht kan worden is het droevig gesteld. Er is een aantal cafés waar op gezette tijden optredens van bandjes plaatsvinden, maar een deel daarvan kampt met problemen van geluidsoverlast. Het Poppodium CkB Underground heeft een geluidslek en de Raaijberg als middelgrote locatie heeft vorig jaar om verschillende redenen besloten geen popactiviteiten meer te kunnen faciliteren. Gevolg: de 6.650 liefhebbers, die vorig jaar de events daar bezochten zijn een "podium" kwijt. De

-2-

Stoelemat is geschikt als concertlocatie, maar is met een capaciteit van meer dan 1.000 personen te groot en programmeert slechts af en toe makkelijk toegankelijke popmuziek. Bergen op Zoom heeft verder twee oefenruimtes bij het CkB Underground, die vijf dagen per week vol zitten. Bergen op Zoom heeft echter een bloeiend leven op het gebied van popcultuur. Onderzoek wees uit dat er in de omgeving (exclusief Roosendaal) meer dan 70 popgroepen bestaan, waarvan er vier een professionele en acht een semi-professionele status hebben. Verder zijn erzo'n 100 DJ's actief. Al met al naar schatting 400 personen die actief met popmuziek bezig zijn. Kortom, 20 tot 30 professionele, 40 tot 50 semi-professionele en zo'n 320 tot 340 amateur-muzikanten in de regio, die nergens in de gemeente een locatie hebben waar ze qua publiekscapaciteit en geluidskwaliteit fatsoenlijk uit de voeten kunnen, laat staan dat er een mogelijkheid is om een aansprekend programma met bands en andere acts uit eigen omgeving en van buitenaf op poten te zetten. De petitie met tweeduizend handtekeningen en de resultaten van de onlangs gehouden behoeftepeiling waaruit de roep van meer dan 8.000 personen in de leeftijd van 15 tot 35 jaar uit de regio klonk om een poppodium in Bergen op Zoom maakt het beeld compleet. Er is dringend behoefte aan een eenvoudig middelgroot podium. Maatschappelijke effecten en relatie met beleid Hoe verhoudt de bovenbeschreven status quo zich tot door u in algemene zin vastgestelde effecten en wat zijn de overwegingen die daaruit voortkomen? Een korte opsomming van citaten, ambities en gewenste effecten uit het collegeprogramma en het vastgestelde cultuurbeleid. Wij hebben met u gesteld dat: • Jongeren belangrijk zijn voor de toekomst en de vitaliteit van onze gemeente en dat, om hen te binden, het van belang is dat Bergen op Zoom hen ook de voorzieningen biedt waaraan ze behoefte hebben. • Er aandacht moet komen voor het aanbod voor jongeren in de leeftijd van 12 -18 jaar en dat er aandacht komt voor initiatieven binnen de zogenaamde subculturen. • leder de kans moet krijgen zich cultureel te ontwikkelen en dat met name jongeren geprikkeld moeten worden zelf op ontdekkingstocht te gaan binnen het cultuurveld, hetgeen kan stimuleren tot het ontwikkelen van een eigen cultuurbeleving en eventueel de ontwikkeling van nieuwe initiatieven. • Het wenselijk is dat Bergen op Zoom op dit vlak een HBO-opleiding krijgt. Daarnaast zijn in algemene zin de volgende effecten te verwachten: • Bergen op Zoom ligt in het centrum van een gebied, waar in een straal van 40 km geen poppodium ligt: de grootste witte vlek op de poppodiumkaart van Nederland onder de lijn Amsterdam - Enschede. Het poppodium versterkt in ieder geval de kansen op bezoek uit de regio. Afhankelijk van de kwaliteit van de programmering kan dit effect verder versterkt worden. De leeftijd van de bezoekers beperkt zich niet tot jeugd, maar loopt bij wijze van spreken van 15 jaar tot 65 jaar afhankelijk van wat er geprogrammeerd staat. • Popcultuur leidt tot bestedingen van beoefenaars en consumenten. Een poppodium kan dit effect ondersteunen en versterken. Een goed bezocht podium leidt tot secundaire bestedingen in horeca, dienstverlening, detailhandel etc.. Een goede voorziening voor popcultuur draagt bij aan het vestigingsklimaat. • Een poppodium kan op een bepaalde locatie leiden tot gewenste levendigheid in de omgeving. • Een poppodium als multicultureel platform voor vernieuwing, doorontwikkeling, samensmelting en inspiratie van stromingen draagt bij aan integratie. Het is een broedplaats voor persoonlijke ontwikkeling en ontwikkeling van een eigen cultuurbeleving. Het is een ontmoetingsplaats waar ook jeugdcultuur, die

-3-

onlosmakelijk verbonden is met popcultuur ruimte krijgt. Het is een voorziening die jeugd, studenten en liefhebbers van het genre aan de gemeente bindt. Het bovenstaande afgezet tegen de status quo met betrekking tot popcultuur in Bergen op Zoom, die nadrukkelijk verweven is met jeugdcultuur, toont dat het overwegen van de realisatie van een poppodium in Bergen op Zoom de moeite waard is. De noodzaak daartoe wordt nog eens gestaafd door het gehouden haalbaarheidsonderzoek. Tabel 1 geeft inzicht in de vraag om een Poppodium uitgesplitst naar inwoners van de gemeente Bergen op Zoom (kolom 2) en inwoners van de regio (kolom 3) De "regio" is gebaseerd op de gezamenlijke inwoners van Tholen, Steenbergen, Reimerswaal, Woensdrecht én Bergen op Zoom. Tabel 1 Inschatting vraag om Poppodium naar gebied Gebied Bergen op Zoom Totale doelgroep (15-35jr) 15.800 Personen: Ja ik wil een Poppodium 3.900 25% %Ja

Totaal BoZ + regio 37.500 8.300

22%

Het blijkt, dat in Bergen op Zoom 25% van de totale doelgroep 15 en 35 jaar graag een poppodium in Bergen op Zoom zouden willen hebben. Voor Bergen op Zoom en omgeving ligt dit percentage op 22%. Tabel 2 geeft inzicht in de vraag om een Poppodium uitgesplitst naar leeftijdscategorieën. De aantallen betreffen de gehele regio (zie boven) inclusief Bergen op Zoom. Tabel 2 Inschatting vraag om Poppodium naar leeftijd Leeftijdscategorie 15-19 jr 20-25jr Totale doelgroep 9.500 8.000 Personen Ja, ik wil een Poppodium 2.600 1.900 %Ja 27% 23%

25-35jr 20.000 3.800 19%

Totaal BoZ + regio 37.500 8.300

Het blijkt dus dat de jeugd van 15 tot en met 19 jaar in de regio met 2.600 personen (27%) een poppodium wenst.

Voorts blijkt uit het onderzoek een poppodium in Bergen op Zoom minimaal 24.000 bezoekers mag verwachten. In de bovengenoemde getallen zijn de doelgroep 35 - 45 jaar en Roosendaal en omgeving niet meegenomen. Het is daardoor verdedigbaar het beeld van te verwachten bezoek met 5% of wellicht 10% te verhogen. Voor de verdere details verwijzen we u naar de uitgebreide rapportage die als bijlage aan dit voorstel is toegevoegd. Ook onze gezamenlijke ambitie om een HBO-opleiding naar de gemeente te halen noodzaakt tot een beoordeling of het voorzieningenniveau voor toekomstige studenten wel op peil is. Immers een organisatie voor HBO onderwijs zal zich alleen in een gemeente willen vestigen als die gemeente ook aantrekkelijk is voor studenten. Wij menen te mogen constateren dat dit ten aanzien van voorzieningen voor popcultuur niet het geval is. Rijst onmiddellijk de vraag binnen onder welke condities en onder welke voorwaarden realisatie mogelijk is.

-4-

Definitie, programma van eisen en financiële uitgangspunten poppodium Bergen op Zoom In vier werksessies in nauw overleg met het maatschappelijk veld is het huidige aanbod naast de potentiële vraag gelegd. Hieruit bleek ook het gemis van een podium en de reële potentie van zo'n functie. Vervolgens is met hen gekeken wat de definitie van een poppodium dient te zijn om deze output en bovengenoemde effecten te bewerkstelligen en wat het programma van eisen en daaruit voortvloeiende financiële uitgangspunten zijn. Ook hier verwijzen wij voor de details naar de uitgebreide rapportage die als bijlage aan dit voorstel toegevoegd is. Definitie poppodium Bergen op Zoom "Een poppodium is een zaal, speciaal geschikt en bedoeld voor live optredens met bands, dj's en aan pop gerelateerde kunstdisciplines. Inhoudelijk is een poppodium primair een culturele functie, waarbij het doel van de functie: 'het aanbieden van popmuziek en cultuur' boven enig winstoogmerk gesteld wordt". Programma van Eisen • Gebouw een "doos in een doos" met een capaciteit van 700 personen met de meest elementaire voorzieningen, een gepaste hoeveelheid repetitieruimtes, een eenvoudige horecavoorziening etc. en vooral geen architectonische hoogstandjes met andere woorden: basic uitvoering. • Inventaris: eenvoudige standaarduitrusting op het gebied van audio-, licht en opnameapparatuur: basic uitvoering. • Management professionele artistieke programmeur, die in een zakelijk geleide omgeving werkt, ondersteund door een adviesorgaan. Verder mag gerekend worden op hand- en spandiensten van vrijwilligers. De financiële uitgangspunten • De bouw van een Poppodium kan op basis van het Programma van Eisen begroot worden op een bedrag van € 2.500.000,-. • Het jaarlijks bezoek is zo veilig mogelijk ingeschat op minimaal 24.000 bezoeken per jaar, geconcentreerd in het weekend. Doelstelling is dit aantal in het vierde jaar te realiseren. • Het gebouw zal ook door andere maatschappelijke groepen door de week intensief gebruikt kunnen worden. De verwachting is dat dit mogelijk 10.000 gebruikers per jaar zal opleveren. • De bouw en vaste lasten van het poppodium brengen een jaarlast met zich mee van € 235.000,--. • Ten aanzien van de personeelslasten is uitgegaan van het feit, dat deze hetzelfde zijn als die van het huidige Poppodium. Deze zijn al onder gebracht in de gemeentelijke meerjarenbegroting en derhalve niet meegenomen in de "extra" jaarlast. • De jaarlast met betrekking tot de inventaris is begroot op € 60.000,-. • Er zijn inkomsten te verwachten uit verhuur en medegebruik van externe kostendragers. • Er zijn inkomsten te verwachten uit sponsorgelden, subsidies, inkomsten uit reclame en nettowinst uit horeca. Een globale schatting van • de te generen baten te weten: de inkomstenstroom door medegebruik, verhuur en netto winst uit horeca aan de ene kant en aan de andere kant • de totale lasten te weten: de kapitaalslast bouw, kapitaalslast inventaris en de jaarlijkse vaste lasten maakt het redelijkerwijs aannemelijk dat zich een nadelig saldo toont van maximaal € 135.000,-.

-5-

Vooruitblik op beleidskader De eerste fase van het haalbaarheidsonderzoek is nu afgerond. De bovenbeschreven financiële uitgangspunten tekenen ook voorzichtig de contouren van een financieel kader. Deze contouren bevatten een aantal aannames, die in de tweede fase van het onderzoek geconcretiseerd dienen te worden. De beschrijving van deze contouren is als volgt: het Poppodium zal met opstartkosten te maken krijgen. Wij schatten in dat de eerste drie jaar nodig zijn om de bezoekersaantallen te laten groeien en een grotere mate van kostendekkendheid te realiseren. Voorts is ervan uitgegaan, dat de inkoop van programma gedekt wordt uit de recettes en een deel van de opbrengst uit horeca. Daarnaast zijn de te verwachten bezoekersaantallen voorzichtig ingeschat. De realiteit zou wat dit betreft gunstiger kunnen uitpakken. De mogelijkheden voor subsidies, sponsoring en inkomsten uit reclamegelden zijn nog niet onderzocht en daarom nog niet in de berekeningen verdisconteerd. Met betrekking tot kostendragers zien wij dat samenwerkingsmogelijkheden met een aantal organisaties waaronder het onderwijs een aantal serieuze en reële opties bieden. Ook dit onderdeel dient nader uitgewerkt te worden. In het Programma van Eisen is met deze opties rekening gehouden. Overzichtstabel lasten/baten Lasten/Baten Kapitaalslast bouw, onderhoud en inventaris Baten uit te verwerven inkomsten kostendragers, netto winst uit horeca, verhuur etc. Benodigd budget

2008 -€295.000 €160.000 €135.000

2009

2010

2011

-€295.000

-€295.000

-€295.000

€160.000

€160.000

€160.000

€135.000

€135.000

€ 135.000

Vooralsnog gaan wij uit binnen deze opstelling van een benodigd budget ad € 135.000,-. Het definitief financieel kader zal opgenomen worden in het beleidskader, waarbij definitieve dekking zal worden aangegeven. Financiële uitgangspunten Op deze wijze zijn de uitgangspunten voor de tweede fase van het haalbaarheidsonderzoek tot stand gekomen, waarbij de opdracht is de realisatie van het poppodium binnen de bovenbeschreven kaders uit te werken. Deze uitwerking kan vervat worden in een besluitvormend raadsvoorstel, waarvan het streven is u dat in november 2007 aan te bieden. Het vervolg. Fase 2 Haalbaarheidsonderzoek In de eerste fase van het onderzoek heeft de "wat" vraag van het Poppodium centraal gestaan. Mocht op basis van bestuurlijke en politieke afweging met betrekking tot de onderzoeksresultaten een poppodium wenselijk zijn en ingestemd kunnen worden met de financiële uitgangspunten, dan zal vervolgens fase twee van het onderzoek doorlopen moeten worden alvorens een definitieve beslissing rondom de daadwerkelijke realisatie van deze functie te nemen. Fase 2 zal zich toespitsen op de "hoe vraag" van een poppodium. Punten van onderzoek zijn: binnen welke condities, op welke wijze en waar kan het poppodium gerealiseerd worden. Aan de orde komen: 1. Het concreet in beeld brengen van kostendragers: profit en/of nonprofit partijen, sponsoren en subsidiemogelijkheden. 2. Uitwerken van intenties met potentiële investeerders: overheden, profit en/of nonprofit partijen richting overeenkomsten. 3. Onderzoek naar meest geschikte organisatievorm en wijze van gebruik.

-6-

4. Verkenning mogelijke locaties met inachtneming van bestemmingsplan, milieueisen, te verwachten verkeer en parkeerdruk, veiligheid etc.. 5. Ontwerp en uitwerking doorrekening van bouwkosten. 6. Uitwerking van de structureel te verwachten exploitatiekosten en opbrengsten. 7. Uitwerking voorstel specifieke invulling van de wijze van gebruik van het poppodium. Met name de punten 1 en 2 zijn cruciaal in deze fase van het onderzoek. De hele constructie staat of valt bij kostendragers en marktpartijen die willen meedoen. De uitdaging is het concept zo uit te werken dat voor alle partijen efficiency, effectiviteit, win-win- en synergie- en cross-over-voordelen te behalen zijn. Met name voor externe subsidiemogelijkheden (rijk, provincie en fondsen) is de organisatievorm van invloed. Ook wat dit betreft zullen in de tweede fase van het onderzoek scenario's uitgewerkt worden. Tegelijk zullen efficiëntie en effectiviteit de criteria zijn om vanuit de financiële uitgangspunten een zo gunstig mogelijk financieel kader te scheppen, om een eventueel Poppodium een goede start te kunnen laten maken. Een ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Het college van burgemeester en wethouders van Bergen op Zoom, De burgemeester,

Drs. A. Haasnoot.

Eergen op Zoom

De raad van de gemeente Bergen op Zoom; gezien het voorstel van het college van 24 april 2007, nr. SROB/07/036; gelet op; • het feit dat het huidige voorzieningenniveau met betrekking tot podiumcultuur voor pop in de gemeente Bergen op Zoom minimaal is en ten opzichte van 2006 zelfs verder verslechtert; • het feit, dat Bergen op Zoom een bloeiende popcultuur heeft, maar een middelgrote podiumlocatie ontbeert; • de grote maatschappelijke behoefte aan een poppodium, getuige meer dan 8.000 voorstanders; • het feit dat een goed voorzieningenniveau van invloed is op een klimaat dat aantrekkelijk is voor onderwijsorganisaties op MBO- en HBO-niveau die zich in Bergen op Zoom willen vestigen en effect heeft op andere gebieden als economie, maatschappij en toerisme; • het feit, dat Bergen op Zoom ook in deze een verantwoordelijkheid ten opzichte van de regio heeft; • het feit, dat er duidelijk kansen liggen voor een goed florerend poppodium, getuige een beeld, op basis van het onderzoek, van minimaal 24.000 bezoekers en mogelijk 10.000 gebruikers per jaar; • het feit, dat de financiële effecten voor de gemeente op termijn beperkt blijven en in verhouding een groot maatschappelijk rendement genereren; BESLUIT: Kennis te nemen van de rapportage "1e fase haalbaarheidsonderzoek poppodium Bergen op Zoom". In te stemmen met de definitie van het begrip 'Poppodium' voor Bergen op Zoom. In te stemmen met het programma van eisen. De financiële uitgangspunten voor dit eventueel te realiseren Poppodium te hanteren als basis voor voortzetting van het haalbaarheidsonderzoek. 5. Opdracht te verlenen voor de tweede fase van het haalbaarheidsonderzoek, waarin op basis van de financiële uitgangspunten de vraag uitgewerkt wordt op welke wijze het Poppodium gerealiseerd kan worden. 6. Opdracht te verlenen voor het maken van een besluitvormend voorstel op basis van de resultaten van dit onderzoek waarvan het streven is u dat in de raadsvergadering van november 2007 aan te bieden. 1. 2. 3. 4.

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van De griffier,

F.P. de Vos

De voorzitter,

ir t^ •

<• è

INHOUDSOPGAVE Bladzijde Aanleiding • Deelnemers onderzoek Inleiding Popcultuur en Popcultuur in Bergen op Zoom Opbouw Rapport Effecten (toerisme, economie, ruimte en maatschappij) Van Output naar Effect (onderzoek en analyse) • Spreiding • Kwantiteit • Kwaliteit • Zichtbaarheid Samenvatting

4 5 8 9 12 14 15 16 17 18 19

ALGEMENE CONCLUSIE

20

Definitie, concept en Programma van Eisen Financiële Uitgangspunten Fase 2 Haalbaarheidsonderzoek Voorstel

21 23 24 26

Bijlagen (onderzoeksdata en begrippenlijst)

27

• Soort

Aanleiding In december heeft het college aangegeven een motie van uw raad over een haalbaarheidsonderzoek naar de realisatie van een poppodium uit te zullen voeren. Met een raadsmededeling heeft het college u in februari geïnformeerd over de wijze waarop het onderzoek zou plaats vinden. Het onderzoek zou in twee fases doorlopen worden. Fase 1 zou antwoord geven op de "wat" vraag van een poppodium. De resultaten van Fase 1 zouden vervat worden in een in mei aan te bieden rapportage op basis waarvan uw raad kan besluiten al dan niet het haalbaarheidsonderzoek voort te zetten. Dit ook op basis van de ook in deze rapportage beschreven financiële uitgangspunten. Mocht u de haalbaarheid van het podium reëel achten en het onderzoek voort willen zetten vragen we u ook een afweging te maken ten behoeve van het beleidskader 2008-2011 dat in juni ter besluitvorming voorligt. Afhankelijk van de door u aangegeven richting kan het college al dan niet overgaan naar Fase 2 van het onderzoek. In deze fase zal de "hoe" vraag van de daadwerkelijke realisatie van het podium centraal staan. Het onderzoek Fase 1 ten aanzien van de "Wat" vraag is tot stand gekomen in samenwerking met en met medewerking van: Deelnemers •

• • • •

• •

Werkgroep Poppodium Bergen op Zoom (indieners van de petitie), met daarin vertegenwoordigd: > D-Fusion > J&E Entertainment > X-Tase > Het feestje.nl / Wat in de Stad Stichting Poptocht, BRAM (Provinciale Steunfunctie Muziek in Brabant) De Jeugdraad Gemeente Bergen op Zoom > Afdeling WES (sector MD), > Afdeling BTV (sector ROB), ondersteund door stagiaire NHTV > Afdeling Openbare Ruimte (sector ROB), > Afdeling O&S (sector Middelen), > Afdeling CkB de Maagd De Architecten Alliantie (Goes), Gemeente Woensdrecht en gemeente Steenbergen.

Met dank aan de bands uit BoZ en omgeving: Flat-Out The Palookas Appendix Plein 13 Garbitch Sky Captain Stics Ten 24 Groover voor het lenen van hun fotomateriaal

RAPPORT HAALBAARHEID POPPODIUM Inleiding "Binnen het culturele veld moet de ruimte aanwezig zijn voor ieder individu om vorm te geven aan zijn normen en waarden en opvattingen, leder moet de kans krijgen zich cultureel te ontwikkelen". "Echter voor jongeren in de leeftijd van 12-18 jaar is het aanbod tamelijk gering. Voor hen moet nodig aandacht komen", "...oog hebben voor initiatieven binnen de zogenaamde subculturen". "..., er is onvoldoende aandacht voor voorzieningen voor de jeugd" "Verankering van samenhang in voorzieningen voor jeugdigen" "Jongeren zijn belangrijk voor de toekomst en de vitaliteit van onze gemeente. Om jongeren te kunnen binden, is het van belang dat Bergen op Zoom hen ook de voorzieningen biedt waaraan ze behoefte hebben" "Wij hebben de ambitie in Bergen op Zoom een HBO opleiding te realiseren" "Jongeren moeten geprikkeld worden zelf op ontdekkingstocht te gaan binnen het cultuurveld, hetgeen kan stimuleren tot het ontwikkelen van een eigen cultuurbeleving en eventueel de ontwikkeling van nieuwe initiatieven". Zomaar wat zinsneden met opmerkingen en opdrachten uit de Bergse Cultuurnota 2001 en het Collegeprogramma 2006 - 2009 "Samenwerken aan een Sterker Bergen" Vooral de laatste zinsnede is een uitdagende. Immers: als je iemand op ontdekkingstocht stuurt moetje hem dan niet een omgeving bieden waarin iets te ontdekken is. Maar ook de andere richtinggevende opmerkingen over te bereiken effecten dragen een lading bij zich. Een lading die in het kader van het onderzoeksthema Haalbaarheid Poppodium relevant zijn. Ze roepen vragen op als: Is er voor "ieder" een kans om zich cultureel te ontwikkelen? Is er aandacht voor het aanbod voor 12 tot 18 jarigen? Hebben we oog voor initiatieven binnen de subculturen en zijn er voldoende voorzieningen voor de jeugd? En... in relatie tot dit onderzoek: Hoe staat het met de omgeving en voorzieningen waarin popcultuur kan gedijen? Daarbij dient in acht te worden genomen dat popcultuur zich inmiddels al lang niet meer beperkt tot jeugd, maar veel breder publiek bestrijkt. Een doelgroep, die zich met het verstrijken van de tijd zal uitbreiden. Immers: oorspronkelijk begonnen als een opportunistische beweging tegen de gevestigde orde van de jaren '50 en '60 is Popcultuur uitgegroeid tot een volwassen cultuuruiting. En waar het podiumcultuur betreft neemt ze inmiddels een gelijkwaardige positie in vergeleken met bijvoorbeeld een schouwburg.

Sterker nog, waar bij het schouwburgpubliek zich een zekere mate van vergrijzing aftekent, blijft het poppodiumpubliek zich verjongen en groeit aan de bovenkant mee met de generatie waar het ooit in de jaren '60 mee begonnen is. Dat blijkt ook overduidelijk uit de schreeuw om een poppodium die onderbouwd wordt door de petitie met 2000 handtekeningen die in december 2006 aan de gemeenteraad aangeboden werd. Maar als we het hebben over Popcultuur en Popmuziek, waar hebben we het dan eigenlijk over? Popcultuur Ter illustratie van het begrip Popcultuur en de reikwijdte ervan is het volgende citaat veelzeggend: "Popmuziek in Nederland heeft zich de afgelopen decennia getransformeerd van een in aanvang betrekkelijk marginaal, rebels vermaak voor jongeren in de jaren vijftig, met de opkomst van de rock-'n-roll, tot een alomtegenwoordige popcultuur die zich met meer dan honderd verschillende genres uitstrekt tot ver buiten de muzikale paden. Popmuziek is sinds haar opmars steeds nauw verweven geweest met jeugdcultuur. Zij laat sporen achter in de filmindustrie, mode, dans, reclame, vormgeving, tijdschriften- en internetbranche, uitgaansleven, taal, proza en poëzie, beeldende kunst, lichaamscultuur... Wie zijn ogen en oren open heeft, bemerkt dat de popmuziek een alom aanwezige popcultuur heeft voortgebracht. Popmuziek heeft in de eerste plaats waarde als cultuuruiting, maar ook op andere terreinen kan zij een rol van betekenis spelen. Dit kan zijn als middel om sociale intergratie te bevorderen, jongeren te stimuleren om zich cultureel te ontplooien, economische innovatie te stimuleren, leefbaarheid te vergroten of je als stad te profileren.1 Mondiaal levert het fenomeen input voor een miljardenindustrie die uitgegroeid is tot een economische factor van betekenis". De tekstfragmenten geven op heldere wijze weer, wat Popcultuur en in het bijzonder Popmuziek als cultuuruiting is, waar ze in geworteld en verweven is en wat de effecten zijn op diverse andere terreinen als economie, leisure, welzijn en cultuur. Popcultuur in Bergen op Zoom En wat is dan Popcultuur in Bergen op Zoom? Bergen op Zoom laat een levendig cultureel leven op het gebied van Popmuziek zien. 1

Gebaseerd op citaat uit Pop met Beleid handreiking voor gemeenten, Uitgave POPNL

Via diverse websites en forums zijn met naam en toenaam de volgende gegevens achterhaald. In Bergen op Zoom en omgeving zijn 72 bands actief Bergen op Zoom zelf telt in ieder geval 57 bands onder te verdelen in 3 bands die een professionele status hebben, 6 semi-professioneel bands en 48 amateur-bands. In de omgeving van Bergen op Zoom zijn verder nog 15 groepen actief, waarvan 1 professioneel, 2 semi-professioneel en 12 op amateurniveau acteren. Daarnaast schatten we dat er ongeveer 100 DJ's actief zijn en nog ongeveer 20 groepen bestaan waarvan het bestaan niet bekend is, omdat ze zich niet via Internet profileren. De getallen van het aantal bands zijn exclusief Roosendaalse bands en bands in de regio rond Roosendaal. Onderzoek naar de aantallen daar leverde op dat er in die regio een slordige 50 bands actief zijn. Het aantal DJ's is onbekend. Uitgaande van 72 groepen en 100 DJ's bij een gemiddeld aantal van 4 leden per band spreken we alles bij elkaar over een 400 personen die in Bergen op Zoom en omstreken actief met Popmuziek bezig zijn. Daarnaast zijn er 8 a 9 organisaties en diverse horecaondernemers actief, die diverse popevenementen programmeren. Zes van deze organisaties zijn bij dit onderzoek betrokken, omdat hun producties met name de voor dit onderzoek gedefinieerde doelgroep: 15 tot 35 jarigen bediende. Daarnaast vraagt het marktsegment waar zij in opereren om een middelgrote podiumfunctie. Ze waren samen in 2006 goed voor 40 events, die in totaal 12650 bezoekers trokken. Binnen het fenomeen Popcultuur in Bergen op Zoom moeten ook bedrijven die profiteren van deze stroming genoemd worden: de twee muziekinstrumentenwinkels, een aantal muziekzaken van groot tot kleinwinkelbedrijven, speciaalzaken op het gebied van audio en beeldapparatuur, horeca, hard en softwareleveranciers, mode, grafische bedrijven etc. En soms brengt zo'n onderzoek als dit iets verrassend aan het licht. We kwamen tijdens het vormen van het beeld van de popcultuur in Bergen op Zoom iets speciaals tegen. Iets wat voor ons zo vanzelfsprekend en bijna onopvallend was, dat een buitenstaander ons erop moest attenderen dat we een onderscheidende kwaliteit in huis hebben. Wij hebben de Platenzaak "de Waterput". Voor ons eigenlijk normaal en vanzelfsprekend. Maar het blijkt dat deze onderneming in de top 5 van Nederlandse kwaliteitszaken op haar vakgebied staat en bezoek trekt van ver buiten de eigen regio. Een onderneming die een internationaal kennisnetwerk heeft en uitstekend op de hoogte is van aanstromend talent en gevestigde kwaliteit, nationaal en internationaal. Ook is de muziekrecensent van muziekkrant Oor aan deze onderneming verbonden. Niet voor niets adviseren zij Mezz in Breda bij hun programmering. De Waterput heeft toegezegd zich als adviseur aan het Poppodium te willen verbinden.

6

Mocht de haalbaarheid van een Poppodium reëel beoordeeld worden en zou het tot daadwerkelijke realisatie komen, dan ligt hier een kans voor open doel om ook hier eigen locale kwaliteit in te zetten voor interessante cross-overs waar zowel de onderneming als het Poppodium van kan profiteren. Een cross-over die een bij Bergen op Zoom gepast, passend, uniek en authentiek concept kan ontwikkelen. Ten aanzien van de locaties waar Popmuziek beoefend kan worden is het droevig gesteld. De gemeente telt een aantal horecaondernemers met beperkte kleine "podiummogelijkheden"die op eigen initiatief livemuziek programmeren. Een aantal daarvan moeten op hun tellen passen met betrekking tot geluidsoverlast. In het grote segment neemt de Stoelenmat af en toe een positie in, maar beweegt vooral in een voornamelijk veilig marktsegment van het voor deze zaalgrootte professionele Podiumaanbod. Echter zoals bekend is het voor wat de middenlocaties betreft droevig gesteld. Het CkB Underground kampt met een geluidslek en waar net sinds 2003 het aanbod van popproducties in Bergen op Zoom groeide is er voor 2007 een forse terug gang te verwachten doordat een middelgrote locatie is verdwenen. Waar aanvankelijk zalencentrum de Raaijberg plaats bood aan een aantal middelgrote evenementen heeft dit bedrijf in 2006 aangegeven geen plaats meer te kunnen bieden aan twee Popevenementenorganisaties. Oorzaak? Niet zozeer het evenement zelf, maar wel het geroezemoes op straat en startende scootertjes na afloop Na het derde kwartaal 2006 was het met de Raaijberg werkelijk "schluss". Uitgaande van het totale aanbod in 2006 en de 6650 (gedurende slechts negen maanden) bezoekers die dit aanbod in de Raaijberg tot gevolg had zal het totale aanbod en bezoek in 2007 door het wegvallen van de Raaijberg verschralen. Op 12650 bezoekers totaal is 6650 bezoekers 55% afname!

Het mag duidelijk zijn dat met name de kwaliteit en kwantiteit van de in Bergen op Zoom aanwezige podiumfuncties enerzijds en anderzijds de daadwerkelijke maatschappelijke behoefte (vraagbehoefte) centraal staat in dit onderzoek.

Opbouw rapport. Het rapport Haalbaarheid Poppodium is gebouwd op de "Effectenkaart". Dit beleidsinstrument is ontwikkeld door de gemeente Bergen op Zoom en het onderzoeksbureau Lagroup Leisure & Arts Consulting en is onlangs aan uw raad toegelicht. Deze kaart is een instrument om op transparante wijze de samenhang te laten zien tussen Effecten -Output- Functie- Financiering. In dit geval is de functie onderwerp van onderzoek namelijk: Functies waar Popuitingen mogelijk zijn. De indeling van dit rapport bestaat daarom uit de volgende hoofdstukken: HOOFDSTUKKEN 1. Effecten

1.Effecten: Toerisme, Economie, Ruimte en Maatschappij 2.a Het huidige aanbod en functies die dit aanbod realiseren versus de huidige vraag naar popmuziek (passief en actief)

2. Output

2.b Een analyse van optredende verschillen l 2.c Een analyse van het huidige aanbod in relatie tot effecten

Algemene conclusie

V 3. Functie

3. Definitie Poppodium en programma van Eisen

4. Financiering

4. Financiële uitgangspunten van een Poppodium in Bergen op Zoom

HOOFDSTUK 1 Effecten

Effecten: Toerisme, Economie, Ruimte en Maatschappij

1. Effecten: De effectenkaart beschrijft een viertal effectgebieden te weten: Toerisme, Economie, Ruimte en Maatschappij In dit stadium van het onderzoek beperkt deze rapportage zich tot een beschrijving van effecten die binnen de gemeente een waarde hebben en die mede bereikt kunnen worden ten gevolge van aanbod en vraag op het gebied van Popmuziek. In elk van de beschrijvingen staan ambities, die ook terug te vinden zijn in beleidsstukken als het collegeprogramma of de huidige cultuurnota. Deze ambities betreffen bijvoorbeeld het voorzieningenniveau voor jeugd, de toeristische ambities.of het woon- leef- en vestigingsklimaat. Ze worden verwoord in de citaten bij de inleiding van deze rapportage. Ten aanzien van effectmeting en indicatoren die daarbij gehanteerd kunnen worden zal in de tweede fase van het onderzoek worden aangegeven of en zo ja hoe effectmeting kan plaatsvinden. Tot nu beperken we ons tot de beschrijving van de effecten. Toerisme Een poppodium kan tot gevolg hebben dat bezoekers (van ver) uit de regio de stad bezoeken. Afhankelijk van het aanbod is in ieder geval bezoek te verwachten uit een gebied dat zich uitstrekt van Willemstad tot bij Putte (Noord-Zuid) en van Roosendaal tot Reimerswaal (Oost-West) In het gebied dat omgeven wordt door Dordrecht, Breda, Antwerpen en Goes is momenteel geen enkele concertlocatie, die een specifiek podium biedt voor bands en organisaties die actief zijn in de locale, regionale, soms nationale "scène": de grootste witte vlek op de kaart onder de lijn Amsterdam - Enschede. Geografisch ligt Bergen op Zoom als mogelijke vestigingsplaats van een Poppodium in het midden van dit gebied. Strategisch gezien biedt deze ligging zondermeer kansen om als regiofunctie succesvol te kunnen opereren. Het bezoek aan onze gemeente zal naar alle verwachting in aanvang beperkt blijven tot "dagtoeristen". De verwachting is dat deze bezoekers de gemeente alleen voor dat evenement of concert bezoeken, maar wel voor en na het concert elders in Bergen op Zoom zullen vertoeven. Bijvoorbeeld om te eten of nadien uit te gaan. Daarbij is het goed te beseffen, dat de popconsument al lang niet meer uit alleen "jeugdigen" bestaat. De praktijk laat zien dat de leeftijdsopbouw van de gemiddelde schouwburgbezoeker en poppodia elkaar niet meer zo veel ontlopen en naar mate de tijd zal verstrijken met name aan de bovenkant verder verkleint. De trend van dit moment laat zelfs zien dat het schouwburgpubliek meer vergrijst, terwijl het Poppodiumpubliek zich blijft verjongen. Economie Algemeen kan gezegd worden dat Popmuziek een volwaardige culturele waarde bezit met een enorm (mondiaal) bereik. Denk aan de distributie en verkoop van geluidsdragers, studio's, cd-labels, grafische bedrijven, instrumentenhandel, mode en kleding, concerten etc. etc.. Internationaal hebben we hier te doen

met een miljardenindustrie die qua diverse belangen als werkgelegenheid, innovatie, logistiek distributie etc. een economische factor van betekenis is geworden. Concertlocaties nemen in dit netwerk een belangrijke plaats in als "demonstratieruimte" van de door deze industrie vervaardigde producten. Afgezien van het feit dat je er op lokaal niveau voor moet waken een te grote waarde aan het economisch effect van een Poppodium te hechten is er toch sprake van duidelijke spin-off. Het aanbod van en bezoek aan een lokaal poppodium heeft primair effect op de werkgelegenheid in het poppodium zelf. Het secundaire effect is echter niet te onderschatten. Denk aan bestedingen in horeca (voorafgaand en na concerten) bestedingen bij leveranciers met betrekking tot geluids- en lichtapparatuur, muziekinstrumentenhandel, reclamebureaus en andere dienstverlening. Immers: muzikanten hebben drumkits, gitaren, keyboards, blaasinstrumenten, kabels, bladmuziek, versterkers, PA's etc nodig. Naar schatting leiden bestedingen aan instrumenten en materialen van het amateur-circuit (NB zonder de professionals) in de regio Bergen op Zoom tenminste tot 350.000,- tot 400.000 omzet op jaarbasis. Verder kan een CD productie niet zonder geluidstechnici, omvangrijke investeringen in apparatuur, grafische vormgevers etc. Concerten zijn ondenkbaar zonder affiches, websites en andere informatie kanalen, dj's werken met software en technische apparatuur als samplers, draaitafels, concertbezoekers moeten eten en drinken, apparatuur moet van A naar B vervoerd worden etc. etc. Secundair mag ook een fors deel van de bestedingen aan consumentenaudioapparatuur, TV's etc. worden toegerekend aan Popcultuur Tevens dragen dit soort functies ook bij aan bijvoorbeeld het vestigingsklimaat van een gemeente. Immers wanneer een bedrijf de keus moet maken tussen twee gebieden die qua locatie gelijkwaardig zijn, valt de keuze vaak op de plaats die qua activiteitenaanbod de meest volwaardige voorzieningen hebben. •^•^•••^•^^^•H

Ruimte Op lokaal niveau kan een poppodium effect hebben op de woon-, leef- en beeldkwaliteit van de omgeving waar het gevestigd is. We bedoelen hier met name de mate van "toegevoegde" levendigheid rondom een mogelijke locatie en te verwachten bezoekersstromen van en naar die locatie. Daarbij dient rekening gehouden te worden met verkeers- en parkeerdruk, milieu en dergelijke. Echter: in dit stadium van het onderzoek is de "waar" vraag nog niet aan de orde. Maar in richtinggevende zin is het goed dit effect al wel op het netvlies te hebben. Maatschappij Vanwege de volwaardige culturele waarde van popmuziek, de grote verscheidenheid aan stromingen en de voortdurende vernieuwing die ingegeven wordt door doorontwikkeling en/of samensmelting en beïnvloeding van die stromingen is de wereld van de pop een multicultureel mondiaal platform, waar integratie van bevolkingsgroepen min of meer vanzelf plaats vindt. Niet geheel en al onbelangrijk in een tijdperk van polarisatie. Een poppodium kan dit effect versterken, doordat er een herkenbare fysieke locatie ontstaat waar deze doorontwikkeling kan plaats vinden. Een daarmee in verband staand effect is dat er een laagdrempelige broedplaats ontstaat voor het ontwikkelen van een eigen cultuurbeleving en ruimte geboden wordt voor nieuwe initiatieven.

10

In zijn uiterste vorm is het een plaats waar individuen een begin maken zich te ontwikkelen tot wereldsterren en met die status een wereldpubliek bedienen. Als je een talent in huis hebt, maar je biedt geen omgeving om dat talent tot wasdom te laten komen zal de wereld er ook niks van merken. Bruce Springsteen begon ook in een achterzaaltje. Je moet dan wel een achterzaaltje hebben.

Voorzieningen niveau en jeugd en (jong)volwassenen Een van de speerpunten voor deze raadsperiode is de ambitie een MBO en zelfs HBO opleiding naar Bergen op Zoom te halen. Die ambitie brengt automatisch mee dat het voorzieningenniveau voor studenten die tijdens hun opleiding hier zullen verblijven op orde moet zijn. Een organisatie voor HBO onderwijs zal zich niet willen vestigen in een omgeving waar voor haar studenten niets te doen is. Het belang van een poppodium en het effect in relatie tot deze ambitie krijgt daarom extra zwaarte. Het mag duidelijk zijn dat een Poppodium, als plaats waar genoten en gefeest kan worden en als plaats van ontmoeting van en voor gelijkgestemden, een functie en effect heeft met betrekking tot het versterken van sociale samenhang en binding. Met andere woorden een plaats waar studenten, jongeren en liefhebbers van het genre zich thuis voelen. Dat wordt knap lastig als een dergelijke functie mist, wat nu het geval is. Een poppodium is daarom ook een statement dat de gemeenschap jeugd en jongerencultuur serieus neemt. Tot slot kan deze functie met betrekking tot educatie een impuls betekenen. Niet alleen ten aanzien van de kunstvorm zelf, maar er liggen ook kansen in de zin van hoe zo'n functie gefaciliteerd kan worden, bijvoorbeeld op het gebied van catering of een relatie tussen in het Poppodium repeterende bands en het professionele circuit. Het biedt goede kansen op ontwikkeling van popeducatie en samenwerking bijvoorbeeld op het gebied van CKV

11

HOOFDSTUK 2 1. Effecten

2.a Het huidige aanbod en functies die dit aanbod realiseren versus de huidige vraag naar Doomuziek (oassief en actief) Output

2.b Een analyse van optredende verschillen 2.c Een analyse van het huidige aanbod in relatie tot effecten.

Van Output naar Effect. Wanneer je het model van de effectenkaart volgt, is het in het kader van deze rapportage van belang inzicht te krijgen in enerzijds de vraagkant en anderzijds de aanbodkant van output. Los van het feit dat er niet altijd een directe eenduidige relatie tussen effect en output is, omdat effecten vaak ook door andere, parallelle, invloeden bepaald worden, heeft output effecten tot gevolg. Wanneer zich op cruciale punten verschillen aftekenen tussen vraag en aanbod mag verondersteld worden dat dit verschil op enigerlei wijze van invloed is op beoogde effecten. Ook zal deze analyse objectief aantonen of een nieuwe functie, namelijk een Poppodium wenselijk is, lacunes kan vullen en zo ja wat het concept, volume en programma van eisen is waar het aan zou moeten voldoen. Het Outputmodel van de Effectenkaart in relatie tot de functie Poppodium ziet er als volgt uit: Aanbod Locaties Aantal producties Soort (kwaliteits)producties Diversiteit in programmering Marketing en promotie

Criterium < Spreiding > < Kwantiteit > < Kwaliteit > < Soort > < Zichtbaarheid >

Vraag Locaties Bezoekers en bezettingsgraad Soort bezoek Voorkeursgenres Naamsbekendheid

12

Onderzoek Om een beeld te krijgen van de huidige vraag en het huidige aanbod is onderzoek gedaan. De vraagkant van Output: Onderzoek via enquête naar vraagbehoefte In overleg met de afdeling Onderzoek en Statistiek is een enquête opgesteld, die tot doel had inzicht te krijgen in de vraag naar Popmuziek. Deze enquête is in een oplage van 1200 verspreid in de gemeenten Woensdrecht, Steenbergen en Bergen op Zoom onder een willekeurige selectie uit de doelgroep variërend in leeftijd van 15 tot en met 35 jaar. De gemeenten Woensdrecht en Steenbergen zijn bij het onderzoek betrokken onder andere om inzicht te krijgen in hoeverre een functie Poppodium bezoek uit de regio tot effect heeft. De uit Woensdrecht en Steenbergen verkregen resultaten zijn vervolgens geëxtrapoleerd naar een regio die gevormd wordt door de gemeenten Steenbergen, Woensdrecht, Tholen en Reimerswaal, omdat deze regio momenteel geen Poppodium heeft en daarom uit deze regio bezoek verwacht mag worden. De gegevens uit Bergen op Zoom zijn geëxtrapoleerd naar de totale bevolkingsdoelgroep uit de gemeente zelf. De resultaten van dit onderzoek, alsook de resultaten van de inventarisatie van het aanbod treft u apart bij dit rapport aan. Roosendaal en omgeving zijn buiten beschouwing gelaten, alsook de doelgroep 35 jaar en ouder uit de eigen regio. De aanbodkant van Output: Onderzoek via vragenlijst naar huidig aanbod Ondanks het feit, dat het huidige poppodium door een geluidslek niet meer volwaardig te gebruiken is, vinden er in Bergen op Zoom toch de nodige activiteiten plaats op het gebied van Popcultuur. Ook hier hebben we onderzoek naar gedaan. Middels een vragenlijst onder de aanbieders en organisatoren van "Popevents" zijn gegevens verkregen die inzichtelijk maken hoe dat aanbod en het bezoek dat met dit aanbod gegenereerd is eruit ziet. Het betreffen gegevens uit 2006. Door de gegevens van vraagbehoefte en huidig aanbod naast elkaar te leggen ontstaat een beeld waaruit het concept, vorm en volume van een eventueel te realiseren Poppodium te destilleren zijn. Ook stelden de verkregen data ons in staat om de financiële uitgangspunten en een programma van eisen te bepalen.

13

SPREIDING: Functies in Bergen op Zoom. AANBOD BERGEN OP ZOOM

Het aanbod in Bergen op Zoom bestaat uit • Een aantal horecagelegenheden met kleine zaalcapaciteit waarvan er een aantal met geluidsproblemen kampt. • Het CkB Underground met een geluidslek • De Stoelemat: een grote locatie met een capaciteit van meer dan 1000 personen. • De Raaijberg, die in 2006 te kennen gegeven heeft geen popevenementen meer te kunnen herbergen.

VRAAGBEHOEFTE BERGEN OP ZOOM

Inschatting vraag om Poppodium naar gebied

Gebied Totale doelgroep (15-35jr) Personen: Ja ik wil een Poppodium %Ja

Bergen op Zoom 15.800

Totaal Boz + regio

3.900

37.500 8.300

25%

22%

Inschatting vraag om Poppodium naar leeftijd 15-19jr Leeftijdscategorie 9500 Totale doelgroep Personen Ja, ik wil een Poppodium 2600

20-25jr 8000 1900

25-35jr 20000 3800

27%

23%

19%

%Ja

ANALYSE Het blijkt dat Bergen op Zoom nergens een middelgrote locatie heeft waar Popmuziek op een volwaardige manier ten gehore gebracht kan worden. Uit de enquête naar de behoefte aan een Poppodium werd het gemis van zo'n locatie duidelijk. Ruim 8000 mensen in Bergen op Zoom en omgeving gaven aan graag een Poppodium in Bergen op Zoom te willen. Met dit signaal worden de 2000 handtekeningen onder de in december 2006 ingediende petitie 'Viervoudig" onderstreept. Het percentage jongeren tussen 15 t/m 19 jaar dat graag een Poppodium ziet is 27%. Daarnaast kwam in het onderzoek een reeks aan opmerkingen en hartenkreten naar voren, die soms heel persoonlijk de behoefte aan deze functie verwoorden. Er is hier niks te doen. Als er een Poppodium in de buurt is zou ik vaker gaan. 't Werd tijd. Bands klagen steen en been dat ze een heel jaar repeteren en nergens een plaats hebben om te laten horen wat ze bereikt hebben etc.etc. etc.

14

KWANTITEIT BEZOEK 2006/2007 in BoZ

AANBOD 2006/2007 in BoZ Producties Producties in 2006 Producties in 2007 Afname

Aantal 40 33 7

Bezoekers 2006 Bezoekers 2007 Afname ( - 52%)

Aantal bezoeken 12.650 6.000 6.650

Gemiddeld aantal bezoeken 316 212

Producties 2007 is opgevoerd om het effect van het wegvallen van de Raaijberg als podiumlocatie inzichtelijk te maken

VRAAGBEHOEFTE BoZ en de regio Aantal bezoeken 100% cijfer 65% cijfer

24.000

ANALYSE Door het wegvallen van een locatie zal het aanbod 2007 achteruit gaan. Uit het onderzoek naar de vraagbehoefte bleek dat wanneer de voorkeur met betrekking tot soort en kwaliteit van bewoners uit de regio Bergen op Zoom en omstreken in een Poppodium geprogrammeerd dat zou leiden tot 100.000 bezoeken per jaar. Dit getal is echter niet reëel omdat dat ook programmering van nationale en internationale acts zou impliceren. Dat is o.i. niet direct de ambitie van Bergen op Zoom en vraagt ook een heel ander volume concertlocatie. Derhalve zijn we uitgegaan van de cijfers met betrekking tot het afgelegde bezoek in 2006 aan acts met een regionale/soms nationale uitstraling. Dit was 36% van de totale behoefte (Zie ook kwaliteit) Om een veilige marge in te bouwen tbv de doorrekening van de exploitatie is van dat aantal 65% genomen! Een minimumniveau, dat naar verwachting potentie heeft te stijgen. Verder laat het bovenstaande laat zien dat de huidige vraagbehoefte 2 maal zo groot is als het huidige aanbod: 24.000 versus 12.650. Dit aantal is exclusief de groep 35 jaar en ouder én excl. Roosendaal en omgeving. Het mag duidelijk zijn dat ook afhankelijk van het aanbod uit deze doelgroep en de regio Roosendaal bezoek te verwachten is en het verdedigbaar is het beeld van te verwachten bezoek met 5% of wellicht 10% op te plussen. Uit de enquête naar de vraagbehoefte bleek overigens ook, dat een groep, die geen behoefte heeft aan een Poppodium, toch concerten en events zal komen bezoeken wanneer er een Poppodium komt. Een verklaring is, dat "Aanbod" ook "Vraag" genereert.

15

KWALITEIT AANBOD 2006 in BoZ Soort 2006 Beginnende bands/dj's Amateur bands dj's Professionele bands dj's Totaal

BEZOEK 2006 in BoZ Aantal

Percentage

7 38 9 54

13% 70% 17%

Bezoekers 2006 1000 7200 4450

Gemiddeld bezoek

Kwaliteitsbehoefte %

143 190 494

17% 23% 60%

Totaal 12650

Ofschoon de aantallen bezoekers bij amateur-bands en dj's in 2006 hoger waren dan die bij professionele acts, is te zien dat de kwaliteitsbehoefte aan professionele bands hoger t.o.v. uitvoeringen op "amateur1 niveau.

VRAAGBEHOEFTE BoZ en de regio De onderstaande gegevens zijn gedestilleerd uit de enquête naar de behoefte van een poppodium in Bergen op Zoom . Ze geven een beeld met betrekking tot de werkelijke vraag naar kwaliteit. Deze gegevens zijn gebaseerd op de aantallen bezoeken aan internationale en nationale acts en events, die als professioneel beschouwd mogen worden en de aantallen bezoeken aan regionale events, waarvan mag worden aangenomen dat ze in kwaliteit minder zijn dan de eerste categorie. Daarnaast is gepeild wie er feesten van DJ's bezocht.

AANBOD op basis van Vraagbehoefte Te realiseren aanbod Vraagbehoefte kan als referentie dienen voor invulling programma

VRAAGBEHOEFTE Kwaliteit Internationaal/nationale kwaliteit Regionale kwaliteit + DJ's (prof. en amateur)

Kwaliteitsbehoefte % 64% 36%

ANALYSE Het blijkt dat de algemene vraagbehoefte naar nationale, mogelijk intenationale kwaliteit hoger ligt dan dat wat tot op heden in Bergen op Zoom wordt aangeboden. Inzicht in deze vraagbehoefte kan ondersteunend zijn met betrekking tot de programmering en exploitatie van een Poppodium. Door begrenzing in de huidige capaciteit en gebruiksmogelijkheid worden grotere ambities getemperd. 16

SOORT m.b.t. AANBOD 2006 en eigenlijke VRAAGBEHOEFTE AANBOD 2006

Aanbod Muziekstiilen in 2006

Rock/Alt/Grunge Dance/Trance/R&B/Hiphop Disco Punk/New Wave Techno/EI/House Jump/Hardcore Drum'n bass Jungle Overig

VRAAGBEHOEFTE

Percentage

Vraagbehoefte Muziekstijlen

6% 6% 4% 2% 10% 4% 23% 44%

Rock/Alternative/Grunge Dance (hedendaags)/Trance * Disco (70/80's etc) Punk/New Wave Techno/Electro/House * Jump/Hardstyle/Hardcore * Drum 'n bass/Jungle * Reggae/Dancehall/Ska Hiphop/Rap Metal/Gothic Blues/Jazz R&B/Soul/Funk Roots/wereldmuziek Overig

11% 16% 15% 2% 4% 9% 3% 5% 9% 2% 5% 12% 2% 6%

ANALYSE Het bovenstaande geeft een beeld van wat er in 2006 aan muziekstijlen is aangeboden tegenover de interesse in stijlen in de regio Bergen op Zoom en omstreken. Ook hier blijken verschillen, die laten zien dat de vraagbehoefte niet aansluit bij het aanbod. Uit landelijk onderzoek blijkt dat bezoekers voor de stijlen die met * gemerkt en die je in een disco zou verwachten, toch naar een Poppodium komen. De reden daarvan is, dat Disco's de makkelijker toegankelijke en op een breed publiek gerichte "platte" uitvoeringen van deze stijlen programmeren. Dan blijkt dat een grote groep artistiek geïnteresseerd publiek de culturele kwaliteit van deze stijlen graag in een Poppodium geprogrammeerd ziet. Er blijkt ook een

17

"eenzijdig cross-overeffect" Een Poppodium trekt ook publiek, dat een Disco bezoekt. Omgekeerd blijkt dat niet het geval. Een Disco is niet aantrekkelijk voor Poppodiumpubliek.

ZICHTBAARHEID Aanbod: nomoveaciivnenen Promotieactiviteiten Voor promotieactiviteiten worden de gebruikelijke media gebruikt: Printmedia (kranten, flyers, affiches etc.), Lokale Radio en TV, Internet, en mond tot mond. Het valt op dat de promotieactiviteiten met name op Bergen op Zoom en de directe omgeving gericht zijn. Via Internet worden wel doelgroepen van buiten de reaio regio bereikt. Marketingactiviteiten: Marketing wordt door de aanbieders marginaal bedreven. Vraag: De veronderstelling mag geuit worden dat Bergen op Zoom niet direct geassocieerd wordt met een centrum voor Popcultuur en dat men hier op dit moment komt voor af en toe een event. Analyse Dat slechts beperkt wordt geacteerd met betrekking tot zichtbaarheid is ook te verklaren door het feit, dat er ten aanzien van locaties slechts zeer beperkte mogelijkheden zijn in Bergen op Zoom. Uit de enquête blijkt echter dat behoefte naar Bergen op Zoom als zichtbare locatie op het gebied van Popmuziek overduidelijk aanwezig is, getuige de grote intentie uit stad en streek om, als er een Poppodium is, dat ook daadwerkelijk te bezoeken. Een Popppodium, mits goed geprogrammeerd kan daarom een bijdrage leveren om de zichtbaarheid van Bergen op Zoom te vergroten. Dat dit kan bijdragen aan een positief imago mag duidelijk zijn. Zeker gedacht vanuit de ambitie dat Bergen op Zoom zich wil profileren als Cultuurstad.

18

Samenvatting en conclusie Hoe verhoudt het bovenstaande zich tot vastgestelde ambities en gewenste effecten. EffectQebied toerisme: Bergen op Zoom ligt in het centrum van een gebied, waar in een straal van 40 km geen Poppodium ligt. Het Poppodium versterkt in ieder geval de kansen op bezoek uit de regio. Afhankelijk van de kwaliteit van de programmering kan dit effect verder versterkt worden. Het type bezoeker varieert in leeftijd van 15 - 45 jaar en ouder. EffectQebied economie: Popcultuur leidt tot bestedingen van beoefenaars en consumenten een Poppodium kan dit effect schragen en versterken. Een goed bezocht podium leidt tot secundaire bestedingen in horeca, dienstverlening, detailhandel etc. Een goede voorziening voor Popcultuur draagt positief bij aan het vestigingsklimaat, ook voor wat betreft een HBO opleiding die zich hier wil vestigen. EffectQebied ruimte Een popodium kan op een bepaalde locatie leiden tot gewenste levendigheid en synergie in cq met de omgeving, maar ook levendigheid (verkeer, parkeren, milieu) waarop geanticipeerd moet worden. EffectQebied maatschappij Een poppodium als multicultureel platform voor vernieuwing, doorontwikkeling, samensmelting en inspiratie van stromingen draagt bij aan integratie. Het is een broedplaats voor persoonlijke ontwikkeling en ontwikkeling van een eigen cultuurbeleving. Het is een voorziening die jeugd, studenten en liefhebbers van het genre aan de gemeente bindt. Het is een ontmoetingsplaats waar ook jeugdcultuur, die onlosmakelijk verbonden is met Popcultuur ruimte krijgt. Het biedt kansen om ook Popeducatie een serieuze plaats te geven,bijvoorbeeld in relatie tot CKV onderwijs. Ambities en gewenste effecten uit het collegeprogramma en het vastgestelde cultuurbeleid: • "Jongeren belangrijk zijn voor de toekomst en de vitaliteit van onze gemeente en dat, om hen te binden, het van belang dat Bergen op Zoom hen ook de voorzieningen biedt waaraan ze behoefte hebben" • Wij hebben als gemeente de ambitie uitgesproken dat er aandacht moet komen voor het aanbod voor jongeren in de leeftijd van 12 -18 jaar, dat er aandacht komt voor initiatieven binnen de zogenaamde subculturen. • De ambitie is uitgesproken dat ieder de kans moet krijgen zich cultureel te ontwikkelen en dat met name jongeren geprikkeld moeten worden zelf op ontdekkingstocht te gaan binnen het cultuurveld, hetgeen kan stimuleren tot het ontwikkelen van een eigen cultuurbeleving en eventueel de ontwikkeling van nieuwe initiatieven".

19

Het bovenstaande afgezet tegen de status quo met betrekking tot Popcultuur in Bergen op Zoom die nadrukkelijk verweven is met jeugdcultuur en de effecten en neveneffecten uit, toont een beeld dat het overwegen van de realisatie van een Poppodium in Bergen op Zoom de moeite waard maakt. De maatschappelijke roep om een poppodium: 8300 personen uit Bergen op Zoom en omstreken De noodzaak daartoe wordt nog eens gestaafd doordat samengevat in Bergen op Zoom 3900 inwoners tussen 15 en 35 jaar graag een Poppodium in Bergen op Zoom zou willen hebben. Dit is 25% van het totaal. Voor Bergen op Zoom en omgeving ligt dit aantal op 8300 personen (22%), terwijl in Bergen op Zoom en omgeving de jeugd van 15 tot en met 19 jaar met 2600 personen (27%) een Poppodium wensen. Het gebrek aan een middelgrote locatie, zeker met het wegvallen van de Raaijberg, is een aderlating voor het huidige aanbod. De vraag is factor 2.5 hoger dan het huidige aanbod Het huidige aanbod staat in schril contrast met de vraagbehoefte naar kwantiteit, kwaliteit en soort. Echter uit de enquête ontstaat een beeld dat ais het Bergse Poppodium regionaal interessante events programmeert daar 36.000 bezoekers per jaar op af zouden komen. Daaruit bleek overduidelijk dat de vraag naar aanbod ongeveer 2,5 maal hoger ligt dan het huidige aanbod. Om dat "the willingness to visit" in de praktijk mogelijk lager uit kan vallen is een veiligheidsmarge ingebouwd. Mede op basis van landelijke ervaringen is aangenomen dat een goed draaiend Poppodium in Bergen op Zoom mag rekenen op 24.000 bezoekers per jaar. Dit getal op termijn kan alleen maar stijgen. Voorzieningen niveau voor jeugd mbt podiumcultuur onder de maat Ook de gezamenlijke ambitie een HBO opleiding naar de gemeente te halen noodzaakt tot een beoordeling of het voorzieningenniveau voor toekomstige studenten wel op peil is. Voor wat betreft sportbeoefening heeft de stad goede faciliteiten. Echter wij menen te mogen constateren dat dit ten aanzien voorzieningen voor Popcultuur niet het geval is. Bergen op Zoom heeft er in het middensegment geen.

Algemene conclusie Uit het hele onderzoek blijkt dat de onderzoeksresultaten naar het huidige aanbod en de bezoekers die daarop op afkomen enerzijds en de onderzoeksresultaten naar de vraagbehoefte anderzijds, zowel voor wat betreft effect, kwantiteit, kwaliteit en locaties(spreiding) zoveel verschil en spanning laten zien, dat de komst van een Poppodium in Bergen op Zoom, ook gezien het maatschappelijke belang van zo'n functie een serieuze politiek bestuurlijke afweging vraagt.

Rijst onmiddellijk de vraag onder welke condities en onder welke voorwaarden realisatie mogelijk is.

20

l

HOOFDSTUK 3. Output

Functie

J

j Definitie en Concept Poppodium en programma van eisen

Op basis van het onderzoek en gesprekken met de aanbieders is voor Bergen op Zoom de volgende definitie geformuleerd van een Poppodium. Deze definitie is als concept te beschouwen, dat kansen biedt om beoogde Output en Effecten te realiseren. "Een poppodium is een functie speciaal geschikt en bedoeld voor live optredens met bands, dj's en aan pop gerelateerde kunstdisciplines. Inhoudelijk is een poppodium primair een culturele functie, waarbij het doel van de functie: het aanbieden van popmuziek en cultuur boven enig winstoogmerk gesteld wordt". NB De definitie poppodium onderscheidt zich principieel van definities van een Discotheek, Evenementenzaal, Dancing en Productiehuis. (Zie bijlage begrippenlijst) Programma van eisen Uit deze definitie vloeide het volgende Programma van Eisen voort: T.a.v. het gebouw: Idee - Opzet: Een doos in een doos met de meest elementaire voorzieningen en geen architectonische hoogstandjes: Basic uitvoering Zaalcapaciteit: 700 personen (te verkleinen middels scheidingswand naar een zaal van 400 personen) 5 oefenruimtes akoestisch geïsoleerd. 2 Opnameruimtes 1 Controle en geluidsbewerkingsruimte. Aansluitingen en bekabeling tbv licht geluid en beeld Bar/café Keuken en berging Hal met kassa en receptie 21

• • • • •

2 kleedkamers Sanitairruimte Vergaderruimte Kantoorruimte Garderobe

T.a.v. de inventaris Basic-uitvoering met minimale standaarduitrusting zoals: • Zaal: standaard mengpaneel en PA • Basic licht-grid • Podium • 5 oefenruimtes met standaardinstrumentarium (backline) • 1 eenvoudig uitgeruste audio-opname ruimte • 1 eenvoudig uitgeruste edit-ruimte • Kantoormeubilair en inventaris T.a.v. het management en de exploitatie De wijze waarop het Poppodium geëxploiteerd kan worden, maakt, afhankelijk van uw besluitvorming, onderdeel uit van de tweede fase van het onderzoek. Daarin zullen zaken als de organisatievorm, kostendragers en marktpartijen die willen meedoen, win-win en synergie-effecten en cross-overs uitgewerkt worden. Efficiëntie en effectiviteit zullen de criteria zijn om vooral een zo gunstig mogelijk financieel kader te scheppen, om een eventueel Poppodium een goede start te kunnen laten maken. Echter uit de discussie die onlangs landelijk gevoerd is over de problemen waar landelijke Poppodia mee kampen is hierover op dit moment toch een opmerking op z'n plaats. Het succes van een Poppodium staat of valt bij een goede deskundige en professionele artistieke programmeur, die in een zakelijk geleide omgeving werkt, al dan niet geadviseerd door de bijzondere deskundigheid die Bergen op Zoom op het gebied van het regionaal, nationaal en zelfs internationaal aanbod in huis heeft. Verder mag gerekend worden op hand en spandiensten van vrijwilligers. Daarnaast is het ook wenselijk dit Poppodium de kans te geven op te starten. Er is immers het een en ander in te halen, op te bouwen en te herstellen in Bergen op Zoom. Ook wensen wij om de valkuil heen te lopen, waar veel andere gemeenten wel in gevallen zijn, namelijk buitenproportionele gebouwen die uitmunten in vormgeving maar die een torenhoge kapitaalslast met zich meebrachten. Daarom de keuze voor een Basic voorziening, waarvoor de volgende financiële uitgangspunten gelden.

22

Hoofdstuk 4. Financiële Uitgangspunten

3. Functie

4. Financiering

^BB^

l 4. Financiële uitgangspunten van een Poppodium in Bergen op Zoom

Om inzicht te krijgen in de financiële uitgangspunten is aan de architect gevraagd om op basis van het programma van eisen twee varianten uit te werken. Een variant waarbij het Poppodium in een bestaand gebouw gerealiseerd zou worden en een variant als er sprake zou zijn van Nieuwbouw. De praktijk wees uit dat beide varianten elkaar niet veel ontlopen. Ten aanzien van bouw en exploitatie ontstond het volgende beeld: • • • • • • • •

De bouw van een Poppodium kan op basis van het Programma van Eisen begroot worden op 2.500.000 Het jaarlijks bezoek is zo veilig mogelijk ingeschat op minimaal 24.000 bezoeken per jaar, geconcentreerd in het weekend. Doelstelling is dit aantal in het vierde jaar te realiseren. Het gebouw zal ook door andere maatschappelijke groepen door de week intensief gebruikt kunnen worden. De verwachting is dat dit mogelijk 10.000 gebruikers per jaar zal opleveren. De bouw en vaste lasten van het poppodium brengen een jaarlast met zich mee van 235.000 Ten aanzien van de personeelslasten is uitgegaan van het feit, dat deze hetzelfde zijn als die van het huidige Poppodium. Deze zijn al onder gebracht in de gemeentelijke meerjarenbegroting en derhalve niet meegenomen in de "extra" jaarlast.. De jaarlast met betrekking tot inventaris is begroot op 60.000 Er zijn inkomsten te verwachten uit verhuur en medegebruik van externe kostendragers Er zijn inkomsten te verwachten uit sponsorgelden, subsidies, inkomsten uit reclame en netto winst uit horeca.

Een globale schatting van • de te generen baten te weten: de inkomstenstroom door medegebruik, verhuur en netto winst uit horeca aan de ene kant en aan de andere kant: • de totale lasten te weten: de kapitaalslast bouw, kapitaalslast inventaris en de jaarlijkse vaste lasten maakt het redelijkerwijs aannemelijk dat zich een nadelig saldo toont van maximaal 135.000.

23

Vooruitblik op beleidskader De eerste fase van het haalbaarheidsonderzoek is nu afgerond. De boven beschreven financiële uitgangspunten tekenen ook voorzichtig de contouren van een financieel kader. Deze contouren bevatten een aantal aannames, die in de tweede fase van het onderzoek geconcretiseerd dienen te worden. De beschrijving van deze contouren is als volgt: Het Poppodium zal met opstartkosten te maken krijgen. Wij schatten in dat de eerste drie jaar nodig zijn om de bezoekersaantallen te laten groeien en een grotere mate van kostendekkendheid te realiseren. Voorts is ervan uitgegaan, dat de inkoop van programma gedekt wordt uit de recettes en een deel van de opbrengst uit horeca. Daarnaast zijn de te verwachten bezoekersaantallen voorzichtig ingeschat. De realiteit zou wat dit betreft gunstiger kunnen uitpakken. De mogelijkheden voor subsidies, sponsoring en inkomsten uit reclamegelden zijn nog niet onderzocht en daarom nog niet in de berekeningen verdisconteerd. Met betrekking tot kostendragers zien wij dat samenwerkingsmogelijkheden met een aantal organisaties waaronder het onderwijs een aantal serieuze en reële opties bieden. Ook dit onderdeel dient nader uitgewerkt te worden. In het Programma van Eisen is met deze opties rekening gehouden. Overzichtstabel lasten/baten Lasten/Baten

Kapitaalslast bouw, onderhoud en inventaris Baten uit te verwerven inkomsten kostendragers, netto winst uit horeca, verhuur etc. Benodigd budget

-

2008 295.000 160.000

2009 - 295.000 160.000

135.000

135.000

-

2010 295.000 160.000

2011 - 295.000 160.000

135.000

135.000

Vooralsnog gaan wij uit binnen deze opstelling van een benodigd budget ad 135.000 Het definitief financieel kader zal opgenomen worden in het beleidskader, waarbij definitieve dekking zal worden aangegeven. Financiële uitgangspunten: Op deze wijze zijn de financieel uitgangspunten voor de tweede fase van het haalbaarheidsonderzoek tot stand gekomen, waarbij de opdracht is de realisatie van het poppodium binnen de bovenbeschreven kaders uit te werken. Deze uitwerking kan vervat worden in een besluitvormend raadsvoorstel, waarvan het streven is u dat in november 2007 aan te bieden. Het vervolg. Fase 2 Haalbaarheidsonderzoek In de eerste fase van het onderzoek heeft de "wat" vraag van het Poppodium centraal gestaan. Mocht op basis van bestuurlijke en politieke afweging met betrekking tot de onderzoeksresultaten een poppodium wenselijk zijn en ingestemd kunnen worden met de financiële uitgangspunten, dan zal vervolgens fase twee van het onderzoek doorlopen moeten worden alvorens een definitieve beslissing rondom de daadwerkelijke realisatie van deze functie te nemen.

24

Fase 2 zal zich toespitsen op de "hoe vraag" van een poppodium. Punten van onderzoek zijn: Binnen welke condities, op welke wijze en waar kan het poppodium gerealiseerd worden. Aan de orde komen: 1. Het concreet in beeld brengen van kostendragers: profil en/of nonprofit partijen, sponsoren en subsidiemogelijkheden. 2. Uitwerken van intenties met potentiële investeerders: overheden, profit en/of nonprofit partijen richting overeenkomsten. 3. Onderzoek naar meest geschikte organisatievorm en wijze van gebruik. 4. Verkenning mogelijke locaties met inachtneming van bestemmingsplan, milieueisen, te verwachten verkeer en parkeerdruk, veiligheid etc. 5. Ontwerp en uitwerking doorrekening van bouwkosten. 6. Uitwerking van de structureel te verwachten exploitatiekosten en opbrengsten. 7. Uitwerking voorstel specifieke invulling van de wijze van gebruik van het poppodium. Met name punt 1 en 2 zijn cruciaal in deze fase van het onderzoek. De hele constructie staat of valt bij kostendragers en marktpartijen die willen meedoen. De uitdaging is het concept zo uit te werken dat voor alle partijen efficiency, effectiviteit, win-win- en synergie- en crossover- voordelen te behalen zijn. Met name voor externe subsidiemogelijkheden (rijk, provincie en fondsen) is de organisatievorm van invloed. Ook wat dit betreft zullen in de tweede fase van het onderzoek scenario's uitgewerkt worden. Tegelijk zullen efficiëntie en effectiviteit de criteria zijn om vanuit de financiële uitgangspunten een zo gunstig mogelijk financieel kader te scheppen, om een eventueel Poppodium een goede start te kunnen laten maken.

25

Voorstel Overwegende dat: • Het huidige voorzieningenniveau met betrekking tot podiumcultuur voor pop in de gemeente Bergen op Zoom minimaal is en ten opzichte van 2006 zelfs verder verslechtert. • Dit voorzieningenniveau ook van invloed is op een klimaat dat aantrekkelijk is voor onderwijsorganisaties op MBO en HBO niveau die zich in Bergen op Zoom zouden willen vestigen en effect heeft op andere gebieden, als economie, maatschappij en toerisme. • Er, getuige meer dan 8000 voorstanders, een grote maatschappelijke behoefte naar een Poppodium is. • Bergen op Zoom ook in deze een verantwoordelijkheid ten opzichte van de regio heeft. • Er op basis van het onderzoek een beeld ontstaat van minimaal 24.000 bezoekers en mogelijk 10.000 gebruikers per jaar en er daardoor duidelijk kansen liggen voor een goed florerend Poppodium. • De financiële effecten voor de gemeente op termijn redelijk beperkt blijven en in verhouding een groot maatschappelijk rendement genereren. Stellen wij voor 1. In te stemmen met de definitie van het begrip Poppodium voor Bergen op Zoom. 2. In te stemmen met het programma van eisen. 3. De financiële uitgangspunten voor dit eventueel te realiseren Poppodium te hanteren als basis voor voortzetting van het haalbaarheidsonderzoek. 4. Opdracht te verlenen voor de tweede fase van het haalbaarheidsonderzoek, waarin op basis van de financiële uitgangspunten de "hoe" vraag van de realisatie van het Poppodium uitgewerkt zal worden. 5. Opdracht te verlenen voor het maken van een besluitvormend voorstel op basis van de resultaten van dit onderzoek waarvan het streven is u dat in de raadsvergadering van november 2007 aan te bieden.

Bergen op Zoom Mei 2007 26

BIJLAGEN Rapportage 1e Fase Haalbaarheidsonderzoek POPPODIUM Bergen op Zoom

1. DATA: Onderzoek Vraaqbehoefte BoZ en de Regio2 2. DATA: Onderzoek Aanbod 2006 3. Begrippenlijst

2

Exclusief Roosendaal eo

27

1. Onderzoek naar de vraaqbehoefte naar Popcultuur in Bergen op Zoom en de regio Data enquête haalbaarheidsonderzoek Poppodium Bergen op Zoom: de resultaten 1) Doelgroep: 1200 inwoners van 15 t/m 35 jaar uit de gemeenten Steenbergen, Woensdrecht en Bergen op Zoom 2) Oplage enquête: 1200 • Aantal geënquêteerden uit Bergen op Zoom: 600 • Aantal geënquêteerden uit Woensdrecht: 300 • Aantal geënquêteerden uit Steenbergen: 300 De bevolkingsaantallen van de doelgroep 15-35 jaar zien er als volgt uit BoZ

15 t/m 19 20 t/m 24 25 t/m 35 Totaal

^3982 3390 8447 15819

Woe 1146 887

Ste 1331 1051

Tot

6459 5328 13687 25474

2487 2753 4520 5135

De uit de enquête verkregen gegevens zijn door gerekend naar de regio. Aangezien het feit, dat er in het gebied, dat omsloten wordt door de steden Dordrecht, Breda, Antwerpen en Goes geen Poppodium bestaat, hebben we het gebied: Bergen op Zoom, Reimerswaal, Tholen, Woensdrecht en Steenbergen als regio benoemd. De bevolkingsaantallen van de doelgroep 15-35 jaar in deze regio zien er als volgt uit. Subtotalen 15 t/m 19 20 t/m 24 25 t/m 35 Totaal

BoZ 3982 3390 8447 15819

Woe 1146 887

2487 4520

Ste 1331 1051 2753 5135

Tho 1633 1436 3295 6364

Rei 1422 1286 3025 5733

Totaal 9514 8050 20007 37571

Aangezien het feit, dat we ten aanzien van dit haalbaarheidsonderzoek veilige marges wensen in te bouwen zijn de gemeenten Roosendaal en Halderberge bewust buiten beschouwing gelaten. Uiteraard zal vanuit deze gemeenten ook bezoek te verwachten zijn, maar omdat deze gemeenten dichterbij Breda (dat wel een Poppodium heeft) ligt, zal te verwachten bezoek aan Bergen op Zoom niet één op één te vertalen zijn uit onze onderzoeksaanpak.

29

Rekenmethodiek Van de 1200 verstuurde enquêteformulieren zijn er 313 teruggestuurd. Een totale respons van 26%. De respons uit Bergen op Zoom was 28%, die uit Woensdrecht en Steenbergen 24 %. Met betrekking tot de doelgroep is deze respons redelijk goed te noemen. Toch hebben we een strenge rekenmethodiek toegepast. Deze methodiek ziet er als volgt uit. De enquêtegegevens zijn toegerekend naar 28% van het inwonersaantal (15-35) uit Bergen op Zoom en 24% van het inwonersaantal uit de omliggende gemeenten Woensdrecht, Steenbergen Tholen en Reimerswaal. Dit aantal is op advies van de afdeling Onderzoek en statistiek vermeerderd met 10% van degenen die niet gereageerd hebben te weten 72% uit Bergen op Zoom en 76% uit Woensdrecht en Steenbergen. Dit omdat aangenomen mag worden dat 10% van deze restgroep wel geïnteresseerd is in een Poppodium, maar niet in staat was (vakantie, zakenreis, ziekte, kwijtgeraakt, etc.) de enquête terug te sturen. De overige inwoners van de regio zijn in dit stadium als "niet geïnteresseerd in een Poppodium" beschouwd. Ook is ervoor gekozen dat de doelgroep 36 jaar en ouder buiten beschouwing te laten. Die keuze is betwistbaar, omdat ook onder deze doelgroep de interesse in Popcultuur wel degelijk aanwezig is.

l

Deze aannames leiden ertoe dat toegerekend is naar de volgende inwonersaantallen Bergen op Zoom Overigen Totaal 6874 5592 12466 Aldus is de inventarisatie van de vraag tot stand gekomen. Parallel is onderzoek gedaan onder de aanbieders in Bergen op Zoom van Popevenementen. En wat bleek? Het beeld dat met de rekenmethodiek naar de vraag ontstond, met name ten aanzien van het bezoek uit de regio aan regionale events, sloot uitstekend aan bij het beeld dat de inventarisatie van het aanbod in 2006 gaf. In 2006 hebben globaal 14.100 bezoeken aan regionale events plaatsgevonden. De opgave van de organisatoren van bezoekers aan hun evenementen in 2006 gaf een aantal van 12.650 Gegevens uit enquête naar de vraag in 2006 versus gegevens uit de inventarisatie van het aanbod in 2006 Bezoeken aan regionale events in 2006 uit enquête naar de vraag 14.100 Opgave bezoekersaantallen 2006 door organisatoren 12.700

Het verschil is te verklaren door twee aannames: 1. Buiten Bergen op Zoom hebben nog andere events in de regio plaatsgevonden. 2. De bezoekersaantallen aan het CkB underground zijn berekend op basis van de drankomzet. De andere methodiek zou zijn de opgave te volgen van de organisaties die in het CkB underground hun producties realiseerden. Deze lagen over 20061800 personen hoger dan de gehanteerde berekening op basis van de drankomzet. De gegevens in de tabellen zijn voor de overzichtelijkheid afgerond. De grafieken zijn gebaseerd op de exacte data 30

OUTPUT - KWANTITEIT - SPREIDING

Onderstaande grafieken geven een beeld van: 1) Het aantal personen uit het gebied dat gevormd wordt door Bergen op Zoom, Woensdrecht, Steenbergen, Tholen en Reimerswaal dat in 2006 een event bezocht hebben. 2) Het aantal totale bezoeken in 2006 aan events dat door deze personen afgelegd is. 3) Of die bezoeken aan landelijke festivals, de grote poppodia of regionale events plaatsvonden. Aantal bezoeken aan events in 2006

Aantal personen in relatie tot soort events

Totaal bezoeken

Totaal aantal personen

• Totaal aantal personen

^ Jf

o*

Concerten in grote poppodia

Landelijke popfestivals

Mega Regionale dancefeesten liveoptredens

Regionale dancefeesten

31

De bijbehorende tabelten zijn

Bezoekers Totaal bezoekers aan nationale en regionale events Totaal bezoekers aan regionale events Totaal bezoeken events 2006 (regionaal en nationaal) Totaal bezoek regionale events 2006 Aanname: Aantal beschikbare weekends Bezoeken/week en gemiddeld bezoek Totaal bezoeken events 2006 (regionaal en nationaal)/week Totaal bezoek regionale events 2006/week Gemiddeld bezoek per persoon aan events 2006 (regionaal en nationaal) Gemiddeld bezoek per persoon aan regionale events 2006

Aantal 16.000 6.900 30.600 14.100 44

Aantal 695 322 1,9 2,1

32

OUTPUT-KWALTITEIT

Onderstaande tabel geeft een beeld van: De score van het soort bezoeken in 2006 aan een Poppodium, omdat daar een bepaald type event plaats vond. Daarbij is onderscheid gemaakt tussen bezoek aan internationale events of concerten en regionale events en concerten. International - nationaal - regionaal zijn te beschouwen als kwaliteitscriteria. Bij de inventarisatie van wie feesten met DJ's bezoekt is geen onderscheid gemaakt tussen DJ's met een (inter)nationale uitstraling of de DJ's die in de regio dance en dergelijke verzorgen.

m Bergen op Zoom • Regio D Totaal

J?

«p

c**-

o°v

CP

CP

Bezoekgedrag van bezoekers aan Poppodia Bezoekt nooit een poppodium Bezoekt concerten Internationaal/nationaal bekende bands Bezoekt concerten van regionale bands Bezoekt feesten met voornamelijk een dj

Bergen op Zoom

Regio 3200 10600 2900 4200

Totaal 2900 11500 1500 3800

6100 22100 4400 8000

Wat opvalt is dat live-concerten de interesse hebben van 26500 mensen, terwijl het DJ gebeuren de interesse heeft van 8000 mensen.

33

OUTPUT - SOORT

Onderstaande grafiek geeft een indruk van de interesse in diverse muziekstromingen van de doelgroep 15-35 Interesse naar soort 6000 5000 y ,."-- E.^'^S^^^.yi^^.'^r^'K'r./^T...^

—&s"V &8i£Yjf»v'jbfr4'"

^^'^r^^T:'^^

i."":v& -™rs&&3Sr«*tf*^ 'r

.• Hierbij dient opgemerkt te worden, dat wanneer ook de doelgroep 36 en ouder ondervraagd was, met name de stromingen Blues/Jazz, Rock en Disco hoger zouden hebben gescoord.

34

BEHOEFTE POPPODIUM BERGEN OP ZOOM Onderstaande tabellen geeft inzicht in de vraag of er naar de behoefte van de respondenten een Poppodium in Bergen op Zoom. 9000 8000 7000

25-35

Totaal

__ Persoonlijke behoefte poppodium naar leeftijd en gebied Personen Bergen op Zoom Ja 3900 Nee 1700

g^g Regio

15-19

20-24

4400 2500

2600 1000

1900 900

gg_ ^•I^HIH 25-35

Totaal BoZ + Regio

3800 2300

8300 4200

35

POTENTIEEL BEZOEK POPPODIUM BERGEN OP ZOOM GRAFIEK

12OOOO

1OOOOO

8OOOO

• 1 a 2 keer per jaar • 1 a 2 keer per kwartaal D 1 a 2 keer per maand

6OOOO

a Vaker dan 1 a 2 keer per maand • Totaal

4OOOO

2OOOO

Bergen op Zoom

Regio

Aanname: Respondenten die het Poppodium Respondenten die het Poppodium Respondenten die het Poppodium Respondenten die het Poppodium

15-19

2O-24

25-35

Totaal

1 a 2 maal per jaar zouden bezoeken zijn vermenigvuldigd met factor 1.5 1 a 2 maal per kwartaal zouden bezoeken zijn vermenigvuldigd met factor 6 1 a 2 maal per maand zouden bezoeken zijn vermenigvuldigd met factor 18 vaker dan 1 a 2 maal per maand zouden bezoeken zijn vermenigvuldigd met factor 24

36

POTENTIEEL BEZOEK POPPODIUM TABEL Aantallen bezoeken per jaar Bezoek aan (inter)nationale events Bezoek aan regionale events Aantallen bezoeken per week op basis van 80 events per jaar Bezoek per event (internationale en nationaal) Bezoek per regionale events

Bergen op Zoom 36.000 20.500

Regio 30.000 16.500

15-19 27.000 15.000

Bergen op Zoom

Regio

15-19

260

210

190

20-24 16.500 9.500

25-35 22.000 12.500

Totaal 66.000 37.000

20-24

25-35

Totaal

120

160

470

Tot zover de resultaten van het onderzoek naar de vraagbehoefte in Bergen op Zoom en de regio.

37

2. Onderzoek naar het Aanbod 2006 Popcultuur in Bergen op Zoom OEFENRUIMTES

Aanbod Oefenruimtes in Bergen op Zoom CkB Underground

Aantal

Oefenruimtes: Wekelijkse repetities van bands Aantal gebruikers

2 20 100

Vraag Oefenruimtes en Bands Onbekend: In Roosendaal repeteren in ieder geval 2 bands uit Bergen op Zoom • Volgens Stichting Poptocht is er een urgente vraag naar oefenruimte van zo'n 6 a 7 bands. • De organisatie "Wat in de Stad" krijgt regelmatig vragen van bands om oefenruimte, maar doet daar verder niets mee, omdat ze weten dat er geen oefenruimte is. • Volgens de provinciale steunfunctie BRAM is voor de regio West - west Brabant (uitgezonderd Roosendaal) een aantal van 5 oefenruimtes en een opnamestudio wenselijk De POPCULTUUR in BERGEN OP ZOOM en omstreken Actieve bands in Berqen op Zoom en de Reqio (exclusief Roosendaal) Actieve bands

Professioneel Semi-professioneel Amateur DJ's Totaal

Bergen op Zoom

Regio

Totaal

3 6 48

1 2 12

57

15

4 8 60 100 172

Opmerkingen De getallen van de bands in Bergen op Zoom en de omgeving (Steenbergen, Woensdrecht, Reimerswaal en Tholen) zijn door onderzoek van Stichting Poptocht tot stand gekomen. Naast de bands wordt geschat dat er in de totale regio zo'n 100 DJ's actief. Buiten de 72 bands die met naam en toenaam bekend zijn schat Stichting Poptocht in, dat er daarnaast nog zo'n 30 bands actief zijn die niet via Internet of andere forums te achterhalen zijn De getallen van het aantal bands zijn exclusief Roosendaalse bands en bands in de regio rond Roosendaal. Onderzoek naar die aantallen leverde op dat er in die regio een slordige 50 bands actief zijn. De aantallen DJ's daar zijn onbekend.

39

Actieve muzikanten Uitgaande van een gemiddelde bezetting van 4 personen per band en uitgaande van de 72 concrete namen van bands die te achterhalen zijn komen we tot de volgende hoeveelheid actieve muzikanten. Plaats Bergen op Zoom Regio Bergen op Zoom Aantal DJ's Totaal

Aantal bands 57 15

Aantal muzikanten 228 90 100 418

KWANTITEIT m.b.t het AANBOD Het aantal producties en aantallen organisaties die in 2006 in Bergen op Zoom actief waren Soort Organisaties actief in 2006 Producties in 2006: Bezoekers in 2006

Aantal 6 40 12650

Sinds 2003 is het aanbod van Popproducties in Bergen op Zoom gegroeid. Echter, in 2006 is één middelgrote locatie komen te vervallen. Drie organisaties zijn daardoor een locatie kwijt. Uitgaande van het totale aanbod in 2006 en de bezoekersaantallen die daarmee gepaard gingen zal het aanbod in 2007 door het wegvallen van die locatie teruglopen. Terugloop 2006<->2007

Aanbod 2006 Producties 40

Gemiddelden 2006 <-> 2007 Gemiddeld aantal bezoekers totaal

Aanbod 2007

Bezoekers 12650

Producties 33

Gemiddeld 2006 316

Terugloop bezoekers

Bezoekers 7000

45%

Gemiddeld 2007 212

Het is bekend dat de mobiliteit van een groot percentage van de geïnteresseerden in dit aanbod hoog is. Daarom zullen de 6650 geïnteresseerden in wat er in de Raaijberg aangeboden werd naar alle verwachting voor het merendeel hun weg vinden buiten de gemeentegrenzen.

40

KWALITEIT m.b.t. het aanbod Opmerking vooraf: bij het merendeel van de producties was er sprake van een mengeling van "amateurs" met professionals. Daarnaast traden per event meerdere gezelschappen op. De verdeling is gemaakt op basis van een inschatting van de organisatoren hoeveel bezoekers op welke categorie afkwamen. Het beeld is daardoor niet nauwkeurig. Tijdens de 40 producties in 2006 hebben opgetreden hebben: Soort Aantal Bezoekers 7 1000 Beginnende bands/dj's Amateur bands dj's 7200 38 Professionele bands dj's 9 4450 Totaal 54 12650

Gemiddeld bezoek 143 190 494

SOORT: DIVERSITEIT

In de Popmuziek zijn globaal 13 verschillende stromingen te definiëren, die elk afzonderlijk uit een aan verschillende, maar wel aan elkaar verwante stijlen bestaan. In 2006 zijn in Bergen op Zoom 7 van die stromingen geprogrammeerd. Aanbod Muziekstijlen in 2006 Rock/Alt/Grunge Dance^Trance/R&B/Hiphop Disco Punk/New Wave Techno/EI/House Jump/Hardcore Drum'n bass Jungle Overig Totaal Totaal aantal bezoekers

Aantal 3 3 2 1 5 2 11 21 48

12650

41

SPREIDING: LOCATIES

Het aanbod van de diverse organisatie werd verspreid over de volgende locaties. Het onderzoek heeft zich beperkt tot organisaties, wiens aanbod in de regulier programmering van een poppodium past en zich erop richten een continue aanbod te verzorgen. Locatie CkB Underground: Raaijberg Centrum Totaal

Aantallen bezoekers 5000 6650 1000 12650

Ten aanzien van de locaties is het belangrijk te beseffen dat De Raaijberg als Popevenementenlocatie in 2007 is komen te vervallen. (Zie ook "Kwantiteit") 6. ZICHTBAARHEID

Promotieactiviteiten Flyers bij winkels scholen cafés op straat huis aan huis, posters winkels scholen bij mensen thuis, persberichten, websites, email, mond op mond, lokale radio (Tholen, Bergen op Zoom), lokale tv, stream, Internet, mailinglijst, websites, forums, LCD-scherm, mond op mond reclame Marketingactiviteiten: Verzamelen email adressen, mondeling naar ervaringen vragen en verbeterpunten opstellen, bedenken en realiseren van kanalen waardoor events meer bekendheid kunnen krijgen, vaste naam + huisstijl. Data ver vooruit plannen. Producties komen voort uit de doelgroepen zelf. Zo sluit o.a. het product, de prijs en promotie automatisch aan bij de klant. Imagebuilding met conceptnamen OPMERKINGEN

D-Fusion Vanaf 2003 actief. Er was een stijgende lijn zichtbaar met betrekking tot jaartotalen qua events en bezoekersaantallen per jaar D-Fusion Jammer dat alleen een beeld geschetst wordt van het jaar 2006. Veel organisaties zijn al langer bezig en hebben daarom bruikbare informatie met betrekking tot de groei van de vraag. CkB Underground Het totale aantal producties in 2006 was 70 Een groot deel (39) valt buiten deze vragenlijst vanwege de doelgroepbeperking (15 t/m 35 jaar). Algemeen: Voor de vrijwilligers is het te tijdrovend om echte marketing te bedrijven

42

3. Begrippenlijst Om spraakverwarringen te voorkomen hieronder een beschrijving van een aantal begrippen Poppodium Een poppodium is een functie speciaal geschikt en bedoeld voor live optredens met bands, dj's en aan pop gerelateerde kunstdisciplines. Inhoudelijk is een poppodium primair een culturele functie, waarbij het doel van de functie: het aanbieden van popmuziek en cultuur boven enig winstoogmerk gesteld wordt. Discotheek l clubs Een discotheek is een horecabedrijf of gedeelte daarvan, permanent ingericht voor de verkoop van vermaak, onder meer bestaande uit het ten gehore brengen van voornamelijk mechanische muziek, in combinatie met licht- en andere effecten en het gelegenheid geven tot dansen.

Danc/nq Een Dancing is een kleine discotheek of een café met een dansgelegenheid. Evenementenzaal / Biieenkomstgebouw Een evenementenzaal is een ruimte die al bedrijfsdoel en qua profiel naar buiten toe de uitstraling heeft dat daar alle soorten events (markten, pasar malams, popconcerten, congressen, concerten etc.) mogelijk zijn. Productiehuis Een productiehuis is een organisatie die culturele projecten initieert, stimuleert, produceert, presenteert en exploiteert, waarbij (pop)muziek het uitgangspunt is. Bij deze projecten moet de nadruk gelegd worden op de cross-over van disciplines, mensen en ideeën. Oefenruimte Oefenruimte is een veel gebruikte term voor een plaats waar bands kunnen repeteren. De meeste oefenruimten zijn uitgerust met afgewerkte muren, plafond en vloer om de akoestiek te verbeteren. Tevens is er vaak een zogeheten 'backline' aanwezig, een drumstel, zangversterker en (bass)gitaarversterkers. Een oefenruimte kan tevens gebruikt worden als een minimale opnamestudio.

43