Gemeente jff Bergen op Zoom

RVB07-0150

Gemeente jff Bergen op Zoom

Voorlegger Raadsvoorstel

Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Contactpersoon Contactpersoon Email Contactpersoon Telefoon Programmanaam en nummer

: : : : : : :

Kadernota Armoedebeleid RVB07-0150 Sector/ : SMD - Sociale Zaken 13november2007 Afdeling Annette Baart [email protected] 0164-277332 Sociale Voorzieningen, 3

Voorstel:

1. De Kadernota Armoedebeleid 2008-2010 van de gemeente Bergen op Zoom vast te stellen. 2. Het college opdracht te geven over te gaan tot: a) het tijdelijk inhuren van 2 life-coaches voor de duur van 2 jaar; b) aanpassing van het premiebeleid middels het vaststellen van beleidsregels; c) het vaststellen van beleidsregels voor eenmalige kwijtschelding van schulden bij de afdeling Werk & Inkomen met uitzondering van fraudeschulden, na aanvaarding en behoud van werk gedurende minstens 3 jaar; d) uitwerking van de schuldhulpverlening met aanpassing van het debiteurenbeleid; e) het uitkeren van aanvullende bijstand aan personen met een onvolledige AOW door de Sociale Verzekeringsbank. 3. De Verordening Bijdrageregeling Minima 2008 vast te stellen alsmede de inwerkingtreding hiervan te bepalen op 1 januari 2008. 4. De Verordening Bijdrageregeling Minima per 1 januari 2008 in te trekken. 5. Voor de maatregel onder 2, sub a het hiervoor benodigde bedrag van totaal € 350.000 te onttrekken aan de Reserve Werk en Inkomen en te verwerken via bijgevoegde begrotingswijziging; voor de maatregelen onder 2, sub d en sub e alsmede onder 3 de huidige dekkingsmiddelen binnen het programma 3 Sociale Voorzieningen van circa € 169.000 in te zetten. 6. Een evaluatie van de Kadernota Armoedebeleid alsmede de hieruit voortvloeiende maatregelen te bepalen in het 4e kwartaal 2009.

Type voorstel:

• •

Kaderstellend Controlerend Rest

RVB07-0150

Gemeente fi Bergen op Zoom

Raadsvoorstel

Zijn in het voorstel een of meer van de volgende aspecten van toepassing? Ja

Nee

Zijn doelen en/of effecten beschreven

^

rn

Financiele consequenties

r\7i

rn

Inspraak

rv]

rn

Samenvatting: De aandacht voor armoede is de afgelopen tijd toegenomen, zowel landelijk -in het Regeerakkoord, provinciaal als lokaal. Het armoedebeleid van de gemeente Bergen op Zoom bestaat uit de individuele bijzondere bijstand, de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen en heffingen, het noodfonds, de verordening sociaal-culturele bijdrage en de collectieve aanvullende ziektekostenverzekering. Waar in het verleden de aandacht vooral is gericht op het aan het werk krijgen van bijstandsgerechtigden. De aanpak voor het toekomstige armoedebeleid richt zich op personen waarbij geen sprake -meer- is van arbeidsmarktperspectief als gevolg van leeftijd en/of gezondheid en op de groep kinderen die -ongewild- soms met de gevolgen van het gedrag van hun ouders worden geconfronteerd.

Bijlagen:

De volgende bijlagen zijn, als onderdeel van dit raadsvoorstel, bijgevoegd: 1. Kadernota Armoedebeleid 2008-2010 in Bergen op Zoom 2. Verordening Bijdrageregeling Minima 2008 3. Gespreksverslag bijeenkomst 25 april 2007 met de verschillende adviesraden en de clientenraad alsmede hun schriftelijke readies. 4. Begrotingswijziging.

RVB07-0150

Gemeente fj Bergen op Zoom

Raadsvoorstel

Datum raadsvergadering

: 19december2007

Nummer

: RVB07-0150

Onderwerp

: Kadernota Armoedebeleid

Aan de gemeenteraad,

Voorstel 1. 2.

3. 4. 5.

6.

De Kadernota Armoedebeleid 2008-2010 van de gemeente Bergen op Zoom vast te stellen. Het college opdracht te geven over te gaan tot: a) het tijdelijk inhuren van 2 life-coaches voor de duur van 2 jaar; b) aanpassing van het premiebeleid middels het vaststellen van beleidsregels; c) het vaststellen van beleidsregels voor eenmalige kwijtschelding van schulden bij de afdeling Werk & Inkomen met uitzondering van fraudeschulden, na aanvaarding en behoud van werk gedurende minstens 3 jaar; d) uitwerking van de schuldhulpverlening met aanpassing van het debiteurenbeleid; e) het uitkeren van aanvullende bijstand aan personen met een onvolledige AOW door de Sociale Verzekeringsbank. De Verordening Bijdrageregeling Minima 2008 vast te stellen alsmede de inwerkingtreding hiervan te bepalen op 1 januari 2008. De Verordening Bijdrageregeling Minima per 1 januari 2008 in te trekken. Voor de maatregel onder 2, sub a het hiervoor benodigde bedrag van totaal € 350.000 te onttrekken aan de Reserve Werk en Inkomen en te verwerken via bijgevoegde begrotingswijziging; voor de maatregelen onder 2, sub d en sub e alsmede onder 3 de huidige dekkingsmiddelen binnen het programma 3 Sociale Voorzieningen van circa € 169.000 in te zetten. Een evaluatie van de Kadernota Armoedebeleid alsmede de hieruit voortvloeiende maatregelen te bepalen in het 4e kwartaal 2009.

Inleiding De aandacht voor armoede is de afgelopen tijd toegenomen, zowel landelijk - in het Regeerakkoord provinciaal als lokaal. Het armoedebeleid van de gemeente Bergen op Zoom bestaat uit de individuele bijzondere bijstand, de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen en heffingen, het noodfonds, de verordening sociaal-culturele bijdrage en de collectieve aanvullende ziektekostenverzekering. Deze voorzieningen blijven bestaan.

RVB07-0150

Gcmeente tj Bergen op Zoom

De voorgestelde maatregelen richten zich op beperking van de armoedeval bij werkaanvaarding en op personen bij wie geen sprake - meer - is van arbeidsmarktperspectief als gevolg van leeftijd en/of gezondheid en op de groep kinderen die - ongewild - soms met de gevolgen van het gedrag van hun ouders worden geconfronteerd.

Beoogd maatschappelijk effect / doelstelling Het doel van het armoedebeleid is om de groep huishoudens in Bergen op Zoom met een inkomen op of onder de relevante bijstandsnorm, over 2006 ca. 2000 huishoudens, deel te kunnen laten nemen aan de samenleving door middel van het aanbieden van preventieve respectievelijk repressieve voorzieningen. Voor de groep uitkeringsgerechtigden met arbeidsmarktperspectief zal het huidige beleid in het kader van de terugkeer naar de arbeidsmarkt worden gecontinueerd.

Uitwerking voorstel In de kadernota is een aantal maatregelen en beleidsuitgangspunten opgenomen welke hiema kort worden toegelicht. De voorstellen en uitgangspuntenrichtenzich zowel op preventieve als repressieve activiteiten. In het verleden is minder aandacht voor preventie geweest, met de in de nota opgenomen maatregelen wordt ook nadrukkelijk ingezet op het voorkomen van armoede. Het college stelt uw raad voor op basis van de beschikbare middelen tot nadere uitwerking van de volgende maatregelen: • Life-coaches: Om inzicht te krijgen in de kwalitatieve aspecten van armoede alsmede voor een sluitende aanpak wordt voorgesteld, op tijdelijke basis, een tweetal "life-coaches" in te huren. Van deze personen wordt verwacht, dat zij op klantniveau in kaart brengen met welke problemen -naast de financiele- de burger wordt geconfronteerd. In eerste instantie wordt daarbij aansluiting gezocht bij het uitkeringsbestand en de zorgmanager waarbij gericht, met inschakeling van alle aanwezige instanties, naar adequate oplossingen wordt gezocht. • Uitstroompremie: Met de aanpassing van het premiebeleid bij uitstroom door werkaanvaarding wordt een beperking van de armoedeval bewerkstelligd. • Aanpassing debiteurenbeleid: Ten aanzien van het voorstel om -een deel van- de schulden bij de afdeling Sociale Zaken kwijt te schelden indien sprake is van uitstroom naar werk, is het college op grand van de Wet werk en bijstand bevoegd nadere

RVB07-0150

Bergen op Zoom

regels te stellen met betrekking tot terugvordering in het algemeen. De raad geeft het college opdracht hier beleidsregels voor op te stellen met inachtneming van de kaders welke in de nota zijn opgenomen. • Schuldhulpveriening: Op de schuldhulpveriening wordt door een steeds groter aantal personen een beroep gedaan. Het debiteurenbeleid van de gemeente dient het goede voorbeeld te geven wat betreft het deelnemen aan een minnelijk schuldsaneringstraject (momenteel is het standpunt dat "iedere euro terug moet"). Ook preventieve maatregelen dienen nog verder te worden uitgewerkt. • Uitbesteden Sociale Verzekeringsbank: Het uitkeren van aanvullende bijstand aan personen met een onvolledige AOW-uitkering door de Sociale Verzekeringsbank leidt tot administratieve lastenveriichting voor de client. • Sociaal-culturele bijdrage: Een ander onderdeel van dit raadsvoorstel heeft betrekking op het aanpassen van de verordening bijdrageregeling sociaal-culturele activiteiten. De hoogte van de vergoeding is voor laatst in 2003 aangepast en is inmiddels te gering gebleken vergeleken met de gestegen kosten van abonnementen, contributes en sportkleding. Om te voorkomen dat schoolgaande kinderen, om financiele redenen, niet kunnen deelnemen aan schoolreisjes en excursies wordt voorgesteld de regeling dienovereenkomstig uit te breiden.

Consequenties van het voorstel Financiele consequenties De door het college aan uw raad voorgestelde nieuwe maatregelen hebben de volgende financiele consequenties: • Life-coaches: In de Kadernota is een aantal voorstellen opgenomen welke zichrichtenop een andere manier van (samen)werken. Het voorstel met betrekking tot het aantrekken van life-coaches doet een beroep op extra middelen waar in de begroting niet is voorzien. De kosten van tijdelijke inhuur van 2 life-coaches voor 2 jaar bedragen totaal € 350.000. • Uitstroompremie: Momenteel bedraagt deze premie op grand van de re'i'ntegratieverordening maximaal € 600,-. In de WWB is bepaald dat deze maximaal € 2.133,- kan bedragen en eenmalig en in een keer moet worden uitbetaald. De aanpassing van het premiebeleid kan worden bekostigd uit het Werkdeel WWB.

RVB07-0150

Bergen op Zoom

• Aanpassing debiteurenbeleid: De voorstellen welke betrekking hebben op het aanpassen/versoepelen van het debiteurenbeleid hebben tot gevolg, dat de inkomsten uit teruggevorderde uitkering geringer zullen worden met als gevolg een lagere storting in de reserve werk en inkomen. Op voorhand valt niet in te schatten welke effecten dit heeft. • Schuldhulpverlening: In het kader van schuldhulpverlening staan in het beleidspuntenprogramma van het kabinet en in het Bestuursakkoord extra middelen gereserveerd. Deze middelen ad € 69.000 worden beschikbaar gesteld via een toevoeging aan de algemene uitkering van het gemeentefonds. Benodigd is een bedrag van € 75.000 om handhaving van de huidige dienstverlening op peil te houden. Naar schatting is een bedrag van € 7.500 te financieren middels het Werkdeel WWB voor zover schuldhulpverlening onderdeel uitmaakt van re'integratietrajectplan. • Uitbesteden Sociale Verzekeringsbank: Bij het uitkeren van aanvullende bijstand 65+ in verband met onvolledige AOW rekent het Sociale Verzekeringsbank een bedrag van circa € 5.000 aan vaste uitvoeringskosten. • Sociaal-culturele bijdrage: De aanpassing van de verordening sociaal-culturele activiteiten (verhoging van de bijdrage, aanpassen inkomensgrens en uitbreiding van de activiteiten welke op grand van de regeling vergoed kunnen worden) leidt naar verwachting tot een stijging van het beroep op de regeling, welke niet binnen het huidige budget kan worden opgevangen. De hiervoor extra benodigde middelen bedragen € 39.000. In de huidige begroting is geen rekening gehouden met de voorgaande extra benodigde middelen inzake nieuwe maatregelen voor armoedebeleid. Aan uw raad wordt voorgesteld om voor de incidenteel benodigde middelen ad € 350.000 in het kader van inhuur van 2 life-coaches voor de duur van 2 jaar een beroep te doen op de reserve werk en inkomen. Voor de structureel extra benodigde middelen - indien geen financieringsbron is aangegeven - kunnen voor het maken van nieuw beleid de huidige dekkingsmiddelen ad € 169.000 worden ingezet. Dit bedrag is opgebouwd uit de jaarlijkse storting ad € 100.000 in de reserve werk en inkomen voor langdurig zieken etc waarop geen beleid is geconcipieerd alsmede € 69.000 toevoeging algemene uitkering in het kader van schuldhulpverlening. De aangegeven prioriteiten die aan uw raad worden voorgesteld, zijn door het college gesteld op basis van de beschikbare middelen.

RVB07-0150

Bergen op Zoom

Raadsvoorstel

Overwegingen door inspraak De Integratieadviesraad, Jeugdadviesraad, Ouderenadviesraad en Gehandicaptenadviesraad alsmede de Clientenraad van de afdeling sociale zaken hebben in een discussiebijeenkomst op 24 april 2007aangegeven dat zij zich kunnen vinden in de verschillende voorstellen. Wei is aandacht gevraagd voor de rol die de kerken / Charitas spelen in het kader van de armoedebestrijding. Ook deze instanties zullen, met het oog op de integrale aanpak, worden benaderd om met hen informatie uit te wisselen. Voorts zijn de adviesraden nog in de gelegenheid gesteld schriftelijk te reageren (zie bijlagen), waarop hieronder zal worden ingegaan. De Clientenraad sociale zaken opteert voor de mogelijkheid 4 life-coaches aan te stellen. Gelet op de financiele consequenties die hieraan zijn verbonden, wordt vooralsnog volstaan met 2 life-coaches. Na de evaluatie kan alsnog uitbreiding worden overwogen. De Gehandicapten Adviesraad pleit voor een categoriale (bijstands)regeling voor chronisch zieken en gehandicapten. De financielerisico'shiervan worden te groot geacht. De Ouderenadviesraad verwijst naar de start van Welzijnsteams. De life-coach kan zonodig hieraan deelnemen. Het gestelde over opleiding / cursus van personeel is de verantwoordelijkheid van het college. Met betrekking tot misbruik / vertrouwen wordt opgemerkt, dat de rechtmatigheid van de verstrekkingen middels bijvoorbeeld steekproefsgewijze controle - dient vast te staan. Voor wat betreft het niet gebruik van voorzieningen en matching van bestanden met de Belastingdienst worden de uitkomsten van het onderzoek onder de M4 afgewacht. De sociaal culturele bijdrage is o.a. voor contributie van sportclubs. Zonodig kan vooraf een aanvraag worden ingediend. Het premiebeleid is er op gericht de armoedeval zo veel als mogelijk te beperken. Het overgrote deel komt echter voor rekening van de huurtoeslag. Het opzetten van een ruilkring wordt overgelaten aan particulier initiatief en niet gezien als een gemeentelijk taak, zo ook de controle op toegang tot een eventuele minimasuper e.d. Het wetsvoorstel eenmalige gegevensuitvraag en het project kwijtscheldingen zal deels een einde gaan maken aan de door de Ouderenadviesraad geschetste papieren rompslomp. Een PGB voor Welzijn valt onder inkomenspolitiek wat is voorbehouden aan het Rijk. Voor een vervolg op het PC-project dient eerst de evaluatie te worden afgewacht. Tegenover een bijdrage uit een PGB van derden staat een tegenprestatie, wordt gezien als inkomen uit arbeid en in mindering gebracht op de uitkering. De Integratieadviesraad vraagt om maatwerk voor allochtone ouderen. Echter in alle individuele gevallen

RVB07-0150

Bergen op Zoom

Raadsvoorstel

geleverd. Bij gelijke geschiktheid kan de voorkeur uitgaan naar een voorlichter van allochtone afkomst. Bij cumulatie van inburgeringskosten is bijzondere bijstand mogelijk. Verder worden de plannen van de regering afgewacht.

Een ontwerpbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Het college van burgemeester en wethouders van Bergen op Zoom, De sepretaris,

s. A. Haasnoot

De

RVB07-0150

Gcmeente fj Bergen op Zoom

De raad van de gemeente Bergen op Zoom; gezien het voorstel van het college van 13 november 2007, nr. RVB07-0150; overwegende dat het armoedebeleid van de gemeente Bergen op Zoom aanpassing behoeft; BESLUIT: 1. 2.

De Kadernota Armoedebeleid 2008-2010 van de gemeente Bergen op Zoom vast te stellen. Het college opdracht te geven over te gaan tot: a) het tijdelijk inhuren van 2 life-coaches voor de duur van 2 jaar; b) aanpassing van het premiebeleid middels het vaststellen van beleidsregels; c) het vaststellen van beleidsregels voor eenmalige kwijtschelding van schulden bij de afdeling Werk & Inkomen met uitzondering van fraudeschulden, na aanvaarding en behoud van werk gedurende minstens 3 jaar; d) uitwerking van de schuldhulpverlening met aanpassing van het debiteurenbeleid; e) het uitkeren van aanvullende bijstand aan personen met een onvolledige AOW door de Sociale Verzekeringsbank. 3. De Verordening Bijdrageregeling Minima 2008 vast te stellen alsmede de inwerkingtreding hiervan te bepalen op 1 januari 2008. 4. De Verordening Bijdrageregeling Minima per 1 januari 2008 in te trekken. 5. Voor de maatregel onder 2, sub a het hiervoor benodigde bedrag van totaal € 350.000 te onttrekken aan de Reserve Werk en Inkomen en te verwerken via bijgevoegde begrotingswijziging; voor de maatregelen onder 2, sub d en sub e alsmede onder 3 de huidige dekkingsmiddelen binnen het programma 3 Sociale Voorzieningen van circa € 169.000 in te zetten. 6. Een evaluatie van de Kadernota Armoedebeleid alsmede de hieruit voortvloeiende maatregelen te bepalen in het 4e kwartaal 2009.

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van

De griffier,

De voorzitter,

F.P. de Vos

Drs. J.M.M. Polman

' ... Kadernota Armoedebeleid RH

2008-2010

Bergen op Zoom, oktober 2007

%

Gemeente i Bergen op Zoom

INHOUDSQPGAVE

1. 2. 2.1 2.2 2.3 2.4 3.

OPBOUWVANDEZENOTITIE

3

SOCIAAL BELEID Wat is armoede? Dedoelgroep Doel Specifieke doelgroep

4 5 5 6 6

HUIDIG BELEID 3.1 Preventief 3.2 Reactief 3.3 Verbeterpunten algemeen

4. 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5

VOORSTELLENVOORTOEKOMSTIG BELEID Nieuwe middelen in de strijd tegen armoede Integraal werken binnen de gemeentelijke organisatie en daarbuiten Life-coaches Financiele consequenties Personele consequenties

7 7 8 9 10 10 18 18 18 20

1.

. OPBOUWVANDEZENOJITIE

Deze notitie is bedoeld als kader voor het gemeentelijk armoedebeleid voor de periode 2008-2010. De volgende onderwerpen komen daarbij aan de orde: Een inleidende paragraaf waarin kort ingegaan wordt op het Lokaal Sociaal Beleid van Bergen op Zoom, de plaats van het armoedebeleid hierin, de definitie van armoede, het doel en de doelgroep van het gemeentelijk armoedebeleid. Hierna volgt een inventarisatie van de voorzieningen die de gemeente al heeft waarbij tevens aandacht wordt gegeven aan mogelijke verbeterpunten. In aansluiting hierop wordt een aantal mogelijkheden voor nieuwe maatregelen opgesomd, zowel inhoudelijk als uitvoeringstechnisch, inclusief een overzicht van de financiele en personele consequenties.

2.

SOCIAAL BELEID .«

Het lokaal sociaal beleid van Bergen op Zoom Het lokaal sociaal beleid van de gemeente Bergen op Zoom (junr 2003) wil bevorderen dat burgers - uitgaande van de zelfredzaamheid en de eigen verantwoordelijkheid van mensen - in een sfeer van welbevinden en veiligheid kunnen wonen, werken, leren en recreeren. De gemeente wil dat realiseren door: • de sociale samenhang te versterken; • maatschappelijke participate te bevorderen; • achterstanden te bestrijden en te voorkomen. Het lokaal sociaal beleid stelt de burger centraal. De samenleving wordt bekeken vanuit het oogpunt van de burger. Dit gebeurt met behulp van het sociaal kompas.

Primaire verantwoordelijkheid van de burger zelf

Openbare ruimte Vdkshuisvesting Voorzieningenniveau Sociale samenhang

In het kompas zijn vier cirkels zichtbaar. Het primair leefverband (de binnenste cirkel) is de manier waarop een individu woont en leeft. Het betreft in feite het huishouden van de burger en beslaat daarmee een groot deel van het prive-leven in de eigen thuissituatie. Het primair leefverband is allereerst de eigen verantwoordelijkheid van burgers. Om het primaire leefverband in stand te houden, begeeft men zich buiten de binnenste cirkel van het kompas, bijvoorbeeld om te werken of om onderwijs te volgen. De tweede cirkel 'wijk & buurt' betreft het wonen en de leefbaarheid van de woonomgeving. Centraal in deze cirkel staat het wonen, de directe leefbaarheid van de woonomgeving (kwaliteit en voorzieningenniveau) en de veiligheid van burgers. Vanuit het primaire leefverband, het gezin of huishouden, komen burgers in de wijk en buurt in een relatie ten opzichte van elkaarte staan, men komt elkaartegen. Het sociaal-maatschappelijke en het fysieke aspect van beleid grijpen in elkaar en be'i'nvloeden elkaar. Naast de fysieke kwaliteit van woningen en het onderhoud van straat en openbaar groen bestaat er een bepaalde mate van sociale cohesie tussen de burgers in de wijk. De derde cirkel omvat alle activiteiten en contacten die plaatsvinden buiten de huiselijke kring en buiten de contacten in de straat, buurt en wijk m.b.t. de directe woon- en leefomgeving. Het gaat dus om het volgen van onderwijs, het verrichten van arbeid, het ontplooien van andere economische activiteiten en vrijetijdsbesteding in al haar facetten, zoals vrijwilligerswerk, sport en spel, politieke activiteiten, amusement, culturele activiteiten, mantelzorg, hobby's, etc. De binnenste drie cirkels gaan uit van de zelfredzaamheid van de burger. De buitenste cirkel 'vangnet / zorg' treedt in werking wanneer een burger ondersteuning nodig heeft op bepaalde onderdelen van zijn leven.

Te denken valt aan het bieden van voorzieningen voor mensen met een fysieke, verstandelijke of psychische handicap, gezondheidszorg, inkomensondersteuning/armoedebeleid en opvang van daklozen en verslaafden. Deze nota gaat in op het armoedebeleid van de gemeente Bergen op Zoom voor de periode 2008-2010 en draagt daardoor bij aan de cirkel van vangnet/zorg en de cirkel van maatschappelijke participatie..

2.1

Wat is armoede?

Allereerst is het belangrijk te definieren wat de gemeente Bergen op Zoom onder armoede verstaat binnen het aandachtsgebied van sociale zaken. Er zijn diverse definities in omloop. Afhankelijk van (de omvang van) het aandachtsgebied / de beinvloedingssfeer worden daarin keuzes gemaakt. Voor de afdeling sociale zaken achten wij het reeel te kiezen voor onderstaande definitie.

De gemeente Bergen op Zoom richt haar armoedebeleid op haar inwoners met een inkomen op of beneden de relevante bijstandsnorm; daarbij worden ook de aanvullende inkomsten in de vorm van toeslagen voor huur en zorg etc. in acht genomen.

De gevolgen van armoede zijn divers. Uit onderzoeken blijkt dat de lichamelijke en geestelijke gezondheid onder armoede te lijden hebben, dat sociale uitsluiting dreigt, dat wooncomfort minder is, dat mensen een beroep moeten doen op voorzieningen als voedselbanken, leningen van particulieren en dat kinderen in hun ontwikkeling worden geremd.

2.2

De doelgroep

De gemeente Bergen op Zoom heeft in haar bestand ongeveer 1200 mensen, die in aanmerking zouden kunnen komen voor ondersteuning. Dit zijn bijstandsgerechtigden. Voor kwijtschelding van gemeentelijke belastingen komen ca. 2000 huishoudens1 in aanmerking (gemiddelde grootte van een huishouden 2,29; Gemeente op maat 2005: Bergen op Zoom, CBS). Zij behoren alien tot de doelgroep. Voor het armoedebeleid wordt uitgegaan van de hiervoor genoemde 2000 huishoudens waar het bestand uitkeringsgerechtigden deel van uitmaakt. We kennen een aantal mensen nog niet. Om niet-gebruik in kaart te brengen gaan 4 middelgrote gemeenten (Oosterhout, Waalwijk, Oss en Bergen op Zoom) samen een onderzoek uitvoeren naar onbekende klanten en hoe die te bereiken zijn. Daamaast maken nog 1680 personen gebruik van de collectieve aanvullende ziektekostenverzekering welke via de bijzondere bijstand gefinancierd wordt. Hierbij is een inkomensgrens vastgesteld van 120% van de relevante bijstandsnorm. Er is afgezien van een vermogenstoets. Momenteel kan door matching van bestanden binnen de gemeente, maar ook met instanties daarbuiten, armoede worden opgespoord2.

1

Het kwijtscheldingsbeleid kent een "glijdende een schaal", in die zin dat het kwijtscheldingsbedrag gerelateerd wordt aan de betaalcapaciteit. Wei is sprake van strikter regime ten aanzien van het bescheiden vrij te laten vermogen waarbij, door de afdeling Belastingen, bij een geringer vermogen wordt aangenomen dat er sprake is van betaalcapaciteit vergeleken met de vermogensgrens in het kader van de Wet werk en bijstand. De omvang van de doelgroep voor het armoedebeleid zal dan ook groter zijn. 2 De BSD-fractie is van mening dat het opsporen van armoede op de langere termijn, moet worden gewijzigd in korte termijn. Er zijn volgens deze fractie veel onbenutte rechten; van met name oudere weduwen die de weg niet weten en zich vaak schamen om hulp te vragen.

2.3

Doel

Met het armoedebeleid beoogt de Gemeente Bergen op Zoom uit solidariteit te voorkomen dat mensen in financiele problemen geraken en indien dat toch is gebeurd, inwoners met financiele problemen met maatregelen en instrumenten tijdig te ondersteunen. Hiermee kunnen problemen mogelijk worden opgelost dan wel voorkomen worden dat problemen groter worden.

2.4

Specifieke doelgroep

Kinderen en jongeren en afhankelijke gezinsleden moeten extra integrale aandacht krijgen, bijvoorbeeld via een lifecoach, die aandacht van diverse instanties kan bundelen. Ook zieken verdienen extra aandacht. Wellicht zal de regering dat ook via categoriaal beleid gaan bewerkstelligen. Klanten die niet meer kunnen werken en langdurig werkloze uitkeringsgerechtigden vindt de Raad ook in het oog springende doelgroepen voor het armoedebeleid3.

3

De Groepering Leefbaarheid wil extra aandacht voor de zgn. " Stille Armoede". Zij wijst er daarbij op dat er gezinnen zijn die niet met hun problemen naar buiten treden. Op, b.v. school, bij een arts, woonzorgburo, woningstichting of in een ziekenhuis kunnen constateringen worden gedaan waaruit het duidelijk is dat een gezin of persoon in armoede of rond het bestaansminimum leeft. Naar mening van deze raadsfractie is het wenselijk, zelfs noodzakelijk dat er een meldpunt met betrekking tot zulke schrijnende gevallen komt.

3.

HU1DIG BELEID c

I

•.*-.i*

T

*

Bestaande maatregelen De gemeente Bergen op Zoom heeft maatregelen getroffen in het kader van armoedebeleid. In de loop van de tijd heeft ze ook verbeterpunten gesignaleerd. Daar wil ze aan gaan werken. Die worden voor zover mogelijk meegenomen in de nieuwe voorstellen. Er is onderscheid te maken in preventieve en reactieve maatregelen. 3,1

Preventief

•far Training budgetteren

PC-project Bijzondere bijstand

Kwijtschelding van gemeentelijke belastingen

Sociaal culturele bijdrage

Werk / rei'ntegratie

Rijksbeleid: aanvullende algemene bijstand

:

i'tfp. ' In de cursus "in- en uit de bijstand", bij Traverse

. %>tei~m$ihv .' Meer richten op nader te specificeren doelgroepen (alle sporen, gedetineerden, oudere allochtonen, jeugd). Daarnaast aandacht voor preventie Moet eerst worden geevalueerd

Start in 2007 gericht op voorkomen van informatie-achterstand. Indien sprake is van dusdanige Meergiften (om niet) t.o.v. leningen. bijzondere kosten die voor het Minder administratieve lasten wat betreft individu noodzakelijk zijn, kan de aanvraagprocedure. bijzondere bijstand worden aangevraagd. Gemeente hanteert draagkrachtregels. De vorm waarin de bijstand kan worden verleend is een lening dan wel a fonds perdu. Huishoudens met een inkomen op of Minder administratieve lasten, vb. beneden de relevante bijstandsnorm automatisch toekennen kunnen recht hebben op volledige kwijtschelding. Daarboven is sprake van een glijdende schaal. NB. Kwijtscheldingsregels volgen de Leidraad Invordering en zijn op enkele onderdelen strenger dan de bijstandscriteria. leder gezinslid waarvan het inkomen Uitbreiden qua hoogte en mogelijkheden. van het huishouden gelijk is aan de relevante bijstandsnorm kan een aanvraag indienen voor een bijdrage bijv. de kosten van contributie, abonnementen etc. Kan bijdragen als men minimaal Uitgangspunt van het premiebeleid zal 130% van de uitkering verdient. Het optimaal voorkomen van armoedeval zgn. reserveringsloon. moeten zijn hetgeen een forse verhoging Overigens onderkennen we dat werk van de premie betekent, die eenmalig meer is dan loon alleen, ook sociaal kan worden verstrekt. contact, structuur, waardering. Mensen die geen volledig pensioen Minder administratieve lasten, vb. hebben opgebouwd, komen voor een automatisch toekennen. aanvulling tot de volledige AOWMeer informatie door de gemeente.

1

norm in aanmerking.

Langdurigheidtoeslag

Mensen die 5 jaar op een wettelijk minimum inkomen zijn aangewezen komen hiervoor in aanmerking. De wettelijke ruimte is door het college maximaal benut.

CAZK

Collectieve aanvullende ziektekostenverzekering. Het pakket van vergoedingen is uitgebreid. Ook is de doelgroep verruimd in 2007; naar huishoudens met een inkomen tot en met 120% van de relevante bijstandsnorm.

3.2

Uitbetaling van de aanvullende bijstand via de SVB is een mogelijkheid; betekent echter dat controle op rechtmatigheid door de gemeente altijd achteraf moet gebeuren. We zouden graag de administratieve lasten willen verlichten. Dat is thans nog niet mogelijk. Recent is aangekondigd om mogelijk tot verdere decentralisatie van de iangdurigheidstoeslag te komen Een wetsvoorstel is hiertoe in voorbereiding. De inzet voor 2008 wordt uitbreiding van het pakket waardoor het beroep op de individuele bijzondere bijstand voor medische kosten afneemt. Tegenoverde uitbreiding van het pakket staat dan wel een verhoging van de premie (eveneens ten laste van de bijzondere bijstand)

Reactief

Schuldhulpverlening

Intake in eigen huis, overigens uitbesteed aan GKB en Traverse

Bijzondere bijstand

Als er sprake is van dusdanige bijzondere kosten die voor het individu noodzakelijk zijn, kan bijzondere bijstand worden aangevraagd. Gemeente hanteert draagkrachtregels. De vorm waarin de bijstand kan worden verleend is een lening dan wel a fonds perdu. Huishoudens met een inkomen op of beneden de relevante bijstandsnorm kunnen recht hebben op volledige kwijtschelding. Daarboven is sprake van een glijdende schaal.

Kwijtschelding

NB. Kwijtscheldingsregels volgen de Leidraad Invordering en zijn op enkele

De wachtlijst bij het GKB moet verminderen. Daartoe worden op dit moment afspraken gemaakt. Het debiteurenbeleid van de gemeente moet het goede voorbeeld geven wat betreft hetdeelnemen aan een minnelijk schuldsaneringstraject (momenteel is het standpunt dat "iedere euro terug moet"). Afspraken met schuldeisers om de gemeente vroegtijdig te informeren over financiele problemen, huurachterstanden etc. zijn gemaakt met woningbouwverenigingen, Essent en waterschappen. Meergiften (om niet) t.o.v. leningen. Minder administratieve lasten wat betreft de aanvraagprocedure.

Minder administratieve lasten, vb. automatisch toekennen of bij de aanslag een aanvraagformuliertoevoegen waarmee kwijtschelding kan worden aangevraagd.

Sociaal culturele bijdrage

Werk / re'i'ntegratie

Noodfonds

3.3

onderdelen strenger dan de bijstandscriteria. leder gezinslid waarvan het inkomen van het huishouden gelijk is aan de relevante bijstandsnorm kan een aanvraag indienen voor een bijdrage bijv. de kosten van contributie, abonnementen etc. Kan bijdragen als men minimaal 130% van de uitkering verdient (zgn. reserveringsloon in relatie tot de armoedeval). Overigens onderkennen we dat werk meer is dan loon alleen, ook sociaal contact, structuur, waardering... Is uitbesteed aan Traverse en wordt daamaast deels uitgevoerd door het KPM

Uitbreiden qua hoogte en mogelijkheden. Integrale aanpak met educatie, sport, cultuur voor wat betreft het geven van voorlichting over deze voorziening.

Het merendeel van de armoedeval wordt veroorzaakt door de regeling voor de huur- en zorgtoeslag. Gericht premiebeleid kan beperkt een oplossing bieden. Uitgangspunt van het premiebeleid zal optimaal voorkomen van armoedeval moeten zijn. Uit de jaariijkse evaluaties blijkt dat het budget voldoende is

Verbeterpunten algemeen

Communicatie wordt gestructureerd in een communicatieplan. In alle gevallen verdient gerichte en adequate voorlichting de aandacht. Vindplaats gericht, gericht op het netwerk/vangnet van de doelgroepen, gemakkelijk te vinden, duidelijk en eenduidig. Integrate voorlichting verdient de voorkeur: WMO, WWB, Wl, belastingen. Internet moet beter worden benut.

Mensen moeten daarop zelf eenduidig en duidelijk informatie kunnen vinden, van rekenvoorbeelden tot beslisbomen die in eenvoudige taal zijn weergegeven. Ook zullen media worden gebruikt waarmee de doelgroep en het netwerk daaromheen wordt bereikt (digitaal loket). De klantenmap wordt ditjaargeevalueerd en verbeterd.

Verder zal de gemeente de administratieve processen nogmaals bezien, waarbij met een minimale eenmalige uitvraag tijdig een rechtmatig besluit over de aanvraag en eventuele inzet van een maatregel, een instrument of voorziening wordt genomen.

4. % VOORSTELLEN VOOR TOEKOMSTIG BELEID

In deze paragraaf wordt een aantal beleidsvoorstellen voor het toekomstig gemeentelijk armoedebeleid gepresenteerd. Daar waar mogelijk worden die aangevuld met de mogelijke risico's, de gehanteerde aannames en met de mogelijk in te schatten consequenties. Daarnaast is het nog van belang dat, als gevolg van het dualisme, met de invoering van de Wet werk en bijstand er een aantal bevoegdheden zijn overgegaan naar het College. Gelet op het feit dat een aantal voorstellen enerzijds budgettaire consequenties heeft en anderzijds wijziging van eerdere beleidsuitgangspunten betekent, wordt uw raad deze kaderstelling voorgelegd.

4.1

Nieuwe middelen in de strijd tegen armoede

Voedselbank

Momenteel voorziet deze niet in voldoende informatie en een goede schilling van de doelgroep. Actievere rol en invloed van de gemeente (inzage in dossiers). Inzage in dossiers is belangrijk.

Stigmatiserend. Daarnaast; politiek statement wanneer de voedselbank "in stand wordt gehouden" met hulp van de gemeente.

Minimasuper, -kapper, kledingzaak

De Stichting Samenwerken wil hierin voorzien

Kunnen door leerlingen en personen op werkervaringsplaatsen worden ingevuld.

Kringloopwinkel / kringloper

Wil zich al lang vestigen in Bergen op Zoom. Inmiddels locatie aan de Vlaszak.

Het college zal zich optimaal inspannen om vestiging mogelijk te maken.

De (particuliere) initiatieven genoemd onder 1,2 en 3 worden niet actief financieel ondersteund vanuit de gemeente.

10

mm Categoriaal beleid

nig!' •

^-w^P^-W1^

Regelingen voor categorieen als chronisch zieken en gehandicapten zijn mogelijk. Wellicht voorziet de nieuwe regering nog in andere mogelijkheden.

Wei is in de invoeringswet WWB opgenomen dat, op een bepaald moment, bij Koninklijk Besluit deze mogelijkheid kan worden ingetrokken. Financiele haalbaarheid moet zorgvuldig worden getoetst aangezien deze kosten ten laste komen van het budget bijzondere bijstand.

Gelet op de onbekendheid met de omvang van de doelgroep (die uiteraard afhankelijk is van de gehanteerde definitie) worden de financiele risico's te groot geacht. Ervaringen van andere gemeenten laten zien dat de gemiddelde doelgroep bestaat uit arbeidsongeschikte WWB- en WW-gerechtigden, WAO-ers met een uitkering naar 80%-100% arbeidsongeschiktheid en personen die een WVG/WMO-voorziening hebben. Het gemiddelde bedrag (inventarisatie onder een aantal gemeenten) daarbij is € 125,= Voor Bergen op Zoom zou deze doelgroep uit ca. 3500 personen bestaan. Het staat de gemeente vrij de hoogte van de vergoeding te bepalen. Als ervan uitgegaan wordt dat 80% van de doelgroep een aanvraag indient en een honoreringspercentage van 70%, -zie 9-, betekentdit 1960 toekenningen, eenmalig of jaatiijks zolang dit wettelijk is toegestaan.

C'*!uir
Formulieren- en regelingenbrigade

Het woud van regelingen, ambtenarentaal en het invullen van formulieren kan een drempel opwerpen om gebruik te maken van voorzieningen. De gemeente kan voorlichting over voorzieningen en hulp bij aanvragen anders regelen.

Samen met de Clientenraad, aangezien internet niet voor iedereen een oplossing is.

Naast de Clientenraad kunnen hier de vooriichters (zie punt 12) een bijdrage aan leveren. Indien deze voorlichters -afkomstig uit het bestand uitkeringsgerechtigden- via een leerwerkplek/werkervaringsplaats /loonkostensubsidie aan het werk kunnen, kunnen deze kosten ten laste van het Werkdeel worden gebracht. Voorwaarde is dus dat er geschikte kandidaten zijn te vinden in het bestand van de afdeling. Zorgvuldige selectie is belangrijk. Een combinatie met 12 is mogelijk.

11

EMEBKINGEN: •••WlllllMIWiMIMMilii

Matching van bestanden

Binnen en buiten de gemeente zijn bestanden te matchen opdat armoede beter traceerbaar is en individuen gerichtte benaderen zijn. Huisbezoeken kunnen als extra check worden gebruikt.

Integraal werken

Informatie en dienstverlening moeten integraal worden verzorgd; 2 life-coaches4 moeten hier-in eerste instantie- op projectbasis vorm en inhoud aan geven.

8 Netwerk

Netwerken moeten worden benaderd om preventief en reactief te ondersteunen. Voor het melden van mogelijke problemen wijzen we vaste contactpersonen aan. Huisbezoeken zijn dan een goed middel. Hierbij moet ook de samenwerking metcharitatieve instellingen (waaronder kerken5) worden gezocht.

Huisbezoeken vragen extra capaciteit. Kan wellicht stigmatiserend werken. Onderkennen van het privacyprobleem.

Voorkomen dat de gemeente op de stoel van de normale hulpverleningsinstellingen gaat zitten. Huisbezoeken vragen extra capaciteit.

De onder 6,7 en 8 opgenomen voorstellen zijn taken welke behoren tot de nog aan te trekken life-coaches. Vooralsnog wordt uitgegaan van 2 fte's waarvoor -regulier- geen middelen beschikbaar zijn. De kosten van inhuur voor een periode van 2 jaar bedragen totaal € 350.000.

Herhalingsonderzoeken

Dossiers van inwoners die eerder een voorziening hebben aangevraagd, kunnen jaarlijks opnieuw worden bekeken.

Burgers moeten wel nog altijd een aanvraag indienen.

Uitgaande van ca. 1100 aanvragen bijzondere bijstand -op een bestand van ca. 1180- waarvan ca. 70% gehonoreerd (monitor juni 07) wordt, betekent dat nagegaan moet worden of de bijzondere bijstand een periodiek, dan wel een incidenteel karakter kent. Automatische verlenging van de toekenning is niet mogelijk.

4

Dit voorstel is in een motie door de fractie van het CDA aangehaald en wordt verderop in deze nota uitgewerkt. Hiervoor is nadrukkelijk aandacht gevraagd door een aantal adviesraden tijdens de bespreking van de nota op 25 april jl.

5

12

ej?.
Teruggave kosten inburgeringcursus na behalen diploma en kosten voor medische verklaring indien klachten reeel zijn6

Het huidige rijksbeleid legt de verantwoordelijkheid voor slagen bij de burger.

Het gaat hier om de eigen bijdrage van € 270,= per inburgeraar. Bijzondere bijstand hiervoor is niet mogelijk. De inschatting is, dat in 2008 ca. 100 inburgeraars (inclusief personen die onder het generaal pardon vallen) voor een dergelijke regeling in aanmerking komen. Vergoeding van de kosten van een medische verklaring, met het oog op het al dan niet verkrijgen van ontheffing van de inburgeringsverplichting, zou slechts dan overwogen kunnen worden als de uitkomst van die keuring daadwerkelijk ontheffing betekent. De gemiddelde kosten van een dergelijke keuring bedragen ca. € 300,=. De inschatting voor 2008 is dat ca. 20 personen om medische redenen ontheven kunnen worden van de inburgeringsverplichting.

11 Ondersteuning bedrijfevoering, voorlichting bij zelfstandigen

Samen met de afdeling economische zaken, KvK, klankbordgroep ondernemers kunnen voorlichting en begeleiding worden vormgegeven.

De ondersteuning bij de bedrijfsvoering kan als voorwaarde worden opgelegd, als sprake is van een startende ondernemerop grand van het Besluit bijstandverlening zelfstandigen, Ook kan in de voorbereiding naar het starten van een onderneming ondersteuning en financiele hulp worden geboden; de zgn. voorbereidingskosten. Hiervoor zijn, vanuit het Bbz, middelen beschikbaar tot een bedrag van € 2603,=.

6

De Groepering Leefbaarheid heeft, naar aanleiding van de discussiebijeenkomst aangegeven dat: het door de gemeente oplossen van financiele problemen middels kwijtschelding of restitutie van de kosten gemaakt voor inburgering nooit en te nimmer kan gelden voor boete's die tijdens het inburgeringstraject worden opgelopen.

13

Wit T

12 voorlichting en communicatie

-(M-;

' '

' "

Extra aandacht voor professionele communicatie moet door de organisatie zelf geleverd worden in de vorm van een communicatieadviseuren een communicatiemedewerker. Zij zullen ook aan de slag moeten met de uitkomsten van het M4-onderzoek. Aantrekken van 2 vooriichters.

' ' n^I??^nq^i ' Vooriichters kunnen geworven worden uit het klantenbestand van de afdeling. Deze personen krijgen een opleiding en worden daarna via een detacheringconstructie aangesteld en komen middels een loonkostensubsidie ten laste van het WerkdeelWWB. Implementatie van software die wetgeving, beleidsregels en een module waarmee de klant online zijn rechten kan berekenen, kunnen worden meegenomen bij het ICTjaarplan.

Zie de toelichting bij 5. Vooralsnog wordt uitgegaan van een aanstelling voor de duur van 1 jaar. Verlenging van het project is mogelijk als de evaluatie gunstig is, maardan met andere vooriichters. Voorwaarde is dus datergeschikte kandidaten zijn te vinden in het bestand van de afdeling. Zorgvuldige selectie is belangrijk. Een combinatie met 5. is mogelijk.

•:Y

13 Bevorderen deelname sociaal-culturele activiteiten

Verhogen bijdrage ten behoeve van sociaal-culturele activiteiten naar€ 150,= alsmede uitbreiding van de regeling naar schoolreisjes en excursies. Daarnaast wordt de inkomensgrens verhoogd tot 120% (gelijk aan de inkomensgrens van de CAZKV).

\i:'t>'uhc,f;\

Kosten van lidmaatschappen, contributies en sportkleding stijgen jaarlijks; de huidige bijdrage van €100,= is naar ons oordeel te gering.

Het huidige budget bedraagt€ 18.614,-. De verwachting is, dat bij een verhoging van de inkomensgrens naar 120 % van de bijstandsnorm voor 2008 hettotaal aantal aanvragen op (275*1680)/1200 = 385 zal uitkomen. Verhoging van de bijdrage naar€ 150,00 zal leiden tot een uitgave van afgerond € 58.000,De meerkosten bedragen afgerond € 39.000,-. Toelichting: 1680 is het aantal personen dat deelneemt aan de CAZKV en voldoet aan de inkomensgrens van 120% van de relevanie bijstandsnorm.

14

1

Aanpassen premiebeleid

Uitgangspunt van het premiebeleid zal optimaal voorkomen van armoedeval moeten zijn. Voor een gezin € 2000,00, voor een alleenstaande ouder€ 1800,00 en voor een alleenstaande € 1400,00.

Kan maar eenmalig en is bovendien in de WWB gemaximeerd. Komen ten lastevanhetWerkdeel.

Momenteel bedraagt deze premie op grand van de re'integratieverordening maximaal € 600,00. Aanpassing van de verordening is noodzakelijk. In de WWB is bepaald dat deze maximaal € 2133,= kan bedragen en eenmalig en in 1 keer uitbetaald moet worden.

15 Aanpassen debiteurenbeleid

Het huidige gemeentelijk beleid is redelijk strikt; iedere euro moet terug. Dit geldt voor zowel normale (leningen) vorderingen als fraudevorderingen. Hierdoor kan een minnelijk schuldsaneringtraject in bepaalde gevallen niet slagen, immers daarbij dienen alle schuldeisers in te stemmen met het bod tegen finale kwijting. Versoepeling van het debiteurenbeleid inzake fraudevorderingen betekent aanpassing van de misbruikverordening. Van mensen die echt niets meer kunnen dus zonder arbeidsverplichtingen noch perspectief op termijn, zouden de schulden kwijtgescholden moeten worden, tenzij fraude in het spel is.

Hoewel dergelijk beleid voorbehouden is aan het college, zal de raad in dit verhaal moeten worden gekend aangezien dit aspect een wezenlijk onderdeel uitmaakt van het SHV-beleid.

De schulden als gevolg van fraude bedragen momenteel € 1,4 miljoen. Het uitgangspunt is dat fraude niet mag lonen. In geval van een minnelijk schuldhulpverleningtraject is dit een reden om geen medewerking te verlenen. Op een later tijdstip echter, bij een WSNP-traject, wordt de gemeente door de rechter gedwongen mee te werken. De mogelijkheid moet dan ook worden gecreeerd om dergelijke schulden, als er sprake is van een schuldsaneringstraject, gelijk te stellen aan de overige schulden in die zin dat in voorkomende gevallen minder terugbetaald wordt dan verwacht. Welke kosten daarmee gemoeid zijn valt niet te voorspellen, een en ander blijft uiteindelijk steeds een individuele beoordeling. Als de raad hierover een principe-uitspraak heeftgedaan moet net college beleidsregels opstellen. Jaarlijks incasseertde afdeling ongeveer€ 600.000 aan debiteuren. Een deel daarvan komt te vervallen.

15

>7i-r-

*-{C>?

16 Eenmalig kwijtschelden van schulden bij de gemeente7

Voor mensen die minimaal 3 jaar werken, in combinatie met budgetbegeleiding, er mag uiteraard geen fraude in het spel zijn. Kan worden gemaximeerd.

De raad dient de kaders aan te geven waama het College, gelet op haar bevoegdheid beleidsregels dient op te stellen.

In tegenstelling tot hetgeen onder .15 is aangegeven betekent het aanvaarden van werk volledige kwijtschelding van alle schulden, met uitzondering van fraudevorderingen. Hiermee wordtde uitgestroomde client, na 3 jaar, een schone lei geboden. Ook hiervan valt vooraf niet vast te stellen om welk bedrag het gaat. Jaarlijks incasseert de afdeling ongeveer€ 600.000 aan debiteuren. Een deel daarvan komt te vervallen.

Aanpassen (versoepelen draagkrachtcriteria mbt inkomen en vorm (a fonds perdu is de regel, lening een uitzondering) van de bijzondere bijstand8

Momenteel geldt voor een inkomen boven de bijstandsnorm een draagkrachtpercentage van 35%; dit percentage zou verlaagd kunnen worden, wellicht tot 0 gereduceerd voor bepaalde inkomens, bijvoorbeeld tot 120% van de relevante bijstandsnorm. Voor bepaalde uitgaven geldt dat de bijzondere bijstand in de vorm van een lening wordt verstrekt; om verdere financiele problemen te voorkomen kan de bijstand om niet worden verstrekt.

Het College is, op grond van de Wet Werk en Bijstand bevoegd beleidsregels vast te stellen. Het risico bestaat dat hier een aanzuigende werking vanuit kan gaan.

Het verhogen van de inkomensgrens tot 120% -analoog- aan de CAZKV betekent een uitbreiding van de doelgroep tot ca. 1680 huishoudens. Uitgaande van 1100 aanvragen op een uitkeringsbestand van ca. 1180 betekent dit bij 1680 huishoudens ca. 1560 aanvragen. 70% hiervan wordt gehonoreerd, zodat het uiteindelijk gaatomca. 1092toekenningen. Prognose van de totale kosten wordt dan ca. € 460.000,= (exclusief de kosten van de CAZKV; prijspeil 2007 € 126.888). Voor 2008 bedraagt het budget voor de bijzondere bijstand € 515.000,=. Ophoging van de inkomensgrens betekent een extra kostenpost van € 72.000,=, uitzetting van middelen maar ook van personele capaciteit als gevolg van het gestegen aantal aanvragen. Het om niet verstrekken van bijzondere bijstand -in plaats van een lening- kan een vermindering van de terug- en invorderingsactiviteiten met zich meebrengen die naar alle waarschijnlijkheid wegvalt tegen de toename van het aantal aanvragen.

7 8

In het Bestuursakkoord tussen VNG en SZW van 31 mei jl. is een soortgelijke oproep gedaan.7 Zie voetnoot 7.

16

Aanvullende algemene bijstand, bij onvolledige AOW.

Deze aanvulling laten uitkeren via de SVB.

Gemeente blijft uiteindelijk wel verantwoordelijk voor de rechtmatigheid van de uitkeringsverstrekking.

Op dit moment ontvangen 174 personen aanvullende bijstand in verband met onvolledige AOW. Maandelijks worden de inkomsten gecontroleerd voordat tot betaling wordt overgegaan. Uitbetaling via de SVB kan drempelverlagend werken, geeft meer duidelijkheid naarde uitkeringsgerechtigde. De gemeente dient wel steeds -achteraf- te controleren of de uitkeringsverstrekking rechtmatig is geweest. Daarnaast is het zo dat een deel van de beleidsvrijheid van de gemeente naar de SVB over moet gaan zodat de mogelijkheid om te sanctioneren aan de SVB blijft voorbehouden. Een inventarisatie van gemeenten die deelnemen aan de pilot, heeft uitgewezen dat er aan de voorkant wel voordeel is te behalen, maar dat deze deels wegvalt tegen de controle welke aan de achterkant wordt uitgevoerd. Een evaluatie van de pilot wordt op korte termijn verwacht. Het SVB rekent een bedrag van circa € 5.000,= aan vaste uitvoeringskosten. De exacte kosten volgen na offerte.

Schuldhulpverlening

Intake in eigen huis, overige is uitbesteed aan GKB

Wachtlijst GKB moet verminderen. Het debiteurenbeleid van de gemeente moet het goede voorbeeld geven wat betreft het deelnemen aan een minnelijk schuldsaneringstraject (momenteel is het stand punt dat "iedere euro terug moet"). Afspraken met schuldeisers om de gemeente vroegtijdig te informeren overfinanciele problemen, huurachterstanden etc.

Bij schuldhulpverlening is het van belang dat er voldoende capaciteit is om snel en adequaat actie te ondernemen. Op dit moment zijn deze activiteiten ondergebracht bij een beperkt aantal medewerkers waarmee de kwetsbaarheid is aangegeven. Binnen de huidige formatie wordt -door de inzet van 1 fte- tijdelijk voorzien in extra capaciteit. Voor het handhaven van de coordinate schuldhulpverlening is 0,5 fte extra aan capaciteit noodzakelijk voor contracten, contacten met leveranciers, woningbouwvereniging, planning, verbetering, afstemmen op ontwikkelingen etc. In 2006 en 2007 was hier op grand van een Tijdelijke stimuleringsregeling een extra budget voor van € 93.000. Dit bedrag vervalt. Voor 2008 e.v. bestaat echter geen dekking, zodat altematieve financiering (€ 75.000,=) noodzakelijk is. In de Algemene Uitkering 2008 zijn hiervoor middelen beschikbaar gesteld. Deze dekkingsmiddelen zijn reeds meegenomen in de meerjarenprogrammabegroting 2008 - 2011. Aanvullende financiering uit het Werkdeel WWB is voor zover schuldhulpverlening onderdeel uitmaakt van remtegratietrajectplan eveneens nog mogelijk.

17

Hiermee achten wij het palet aan voor te stellen maatregelen compleet. Aanvullingen en verbeteringen in werkwijzen kunnen de gemeente Bergen op Zoom nog dichter bij haar doel brengen. Het onderzoek van de M4 kan daamaast nog andere verbeteracties opleveren.

4.2

Integraal werken binnen de gemeentelijke organisatie en daarbuiten

Binnen de gemeente zal meer en beter gebruik gemaakt moeten worden van al bestaande gegevensbestanden. Uitwisseling met derden kan een probleem worden gelet op de privacywetgeving. Met name gaat het hierbij om privaatrechtelijk organisaties, zoals een voedselbank. Een ander punt van aandacht is het beroepsgeheim waar verschillende beroepsgroepen zich aan moeten houden. Het is de taak van de life-coach hier creatieve, geoorloofde oplossingen voorte vinden. De life-coach kan eveneens een specifieke bijdrage leveren om aan de relatie armoede en gezondheid gestalte te geven. Dat deze relatie belangrijk is om daadwerkelijk beleidsuitvoering aan te geven blijkt tijdens het interactieve proces van de nota "lokaal gezondheidsbeleid". Ook het onderzoek van de GGD West-Brabant (2005) naar de effecten van armoede op de gezondheid van kinderen toont aan dat er een link bestaat tussen armoede en de gezondheidstoestand van kinderen.

4.3

Life-coaches

Het voorstel om te gaan werken met life-coaches is nieuw voor de gemeente en wordt daarom hierna afzonderiijk toegelicht. De life-coach wordt als een instrument gezien dat het integraal werken moet bevorderen. Bij gezinnen met problemen is de problematiek vaak multidisciplinair. De life-coach kan instanties bijeenbrengen en direct helpen om problemen op te lossen. Voor verslavingsproblematiek, schulden, opvoedingsproblemen, psychisch-sociale problemen etc. kunnen deskundigen worden ingeschakeld. Ook administratie, huishouden, opruimen en schoonmaken, structuur in het leven, presentatie, sociale contacten e.d. kunnen aandacht krijgen van de life-coach zelf. Hiermee wordt ook de juiste aandacht gegeven aan afhankelijke gezinsleden. De life-coach moet aansluiten bij de al bestaande zorgmanager (welzijn en zorg) en leerplichtambtenaar (educatie) en het hulpverleningscasusoverleg (veiligheid) waardooreen integrale aanpak beter mogelijk wordt. Opdrachten voor de aan te trekken life-coaches Van de life-coaches wordt het volgende verwacht: 1. zij maken een plan van aanpak voor inbedding van een sluitende aanpak in de organisatie van de afdeling sociale zaken en de gemeente, in het netwerk van organisaties en in de wijken. Belangrijk onderdeel daarbij is dat de mogelijkheden van de gemeente om integraal te werken ook volledig worden benut, zoals in het kader van de gezondheidszorg, schuldhulpverlening, woningbouw, educatie, debiteuren, minima, WMO etc. 2. aansluiten bij bestaande concepten en inbreng vanuit Sociale Zaken borgen 3. privacywetgeving accepteren borgen: wat mag, wat moet. 4. potentiele klanten detecteren / selecteren 5. doelen stellen en management informatie

4.4

Financiele c o n s e q u e n t s

In de huidige begroting is er voor armoedebeleid een bedrag gereserveerd van afgerond € 2 mln. Voor het maken van nieuw beleid is beschikbaar€ 169.000 zijnde een jaarlijkse storting ad € 100.000 in de reserve werk en inkomen voor langdurige zieken etc waarop geen beleid is geconcipieerd en € 69.000 toevoeging algemene uitkering. In onderstaand overzicht worden de globale kosten structureel € 740.000 en incidenteel € 350.000 aangereikt. De incidentele kosten kunnen worden bekostigd uit de reserve werk en inkomen. Voor wat betreft structurele kosten kunnen een aantal maatregelen worden gefinancierd middels reeds beschikbare financieringsbronnen, te weten: ICT-jaarplan, Werkdeel WWB. Het restant dient op andere wijze te worden gefinancierd. Indien uw raad nieuwe maatregelen wenst te nemen ten aanzien van het armoedebeleid die het bedrag van € 169.000 te boven gaan, dient u alternatieve dekkingsmiddelen aan te reiken.

In onderstaand overzicht worden voor zover mogelijk de dekkingsmiddelen aangegeven per voorgestelde nieuw maatregel.

1,2, en 3

Raadoverkaders

nvt

4

Raadoverkadersen financiering College

€

245.000

€

245.000

€

245.000

€

245.000

€

14.000

€

10.000

€

10.000

€

10.000

€

14.000-

€

10.000-

€

10.000-

€

10.000-

€

44.000

€

44.000

€

44.000

€

44.000

€

44.000-

€

44.000-

€

44.000-

€

44.000-

€

175.000

€

175.000

€

€

€

175.000-

€

175.000-

€

€

5 en 12

nvt

nvt

nvt

6,7 en 8

Raadoveropdrachten middelen

9

College

€

10

Raad over financiering en kaders. College over instellen dergelijke regeling.

€

11

College

pm

13

Raad

€

39.000

€

39.000

€

39.000

€

39.000

14

Raad over principe

€

213.300

€

213.300

€

213.300

€

213.300

€

213.300-

€

213.300-

€

213.300-

€

213.300-

€ 33.000

€

33.000

pm

OpnameinlCTjaarplan

Dekking via werkdeel WWB

Dekking incidenteel reserve werk en inkomen

€

33.000

pm

€

Personele capaciteit opvangen binnen huidige formatie 33.000

pm

Afhankelijk van individuele aanvragen BBZ; Dekking via BBZ-regeling

Dekking via wen^deel WWB (bij een uitstroom van 100 klanten jaariijks)

15

Raad over principe

pm

pm

pm

pm

Als besloten wordt tot het afzien van het opteggen van een vordering nemen de debiteurenontvangsten af met als gevokj een lagere storting reserve Werk en Inkomen

16

Raad over principe

pm

pm

pm

pm

Afboeken van vorderingen gaatten laste van de Voorziening dubieuze debiteuren Sociale Zaken. Indien besloten wordt tot het afzien van het opleggen van een vordering zullen de debiteurenontvangsten afnemen met als gevokj een lagere storting reserve Werk en Inkomen

17

Raad over financiering, college over vastleggen criteria (betreft bijzondere bijstand)

€

18

College

19

Raad over financien

72.000

€

€

5.000

€

75.000

€

€

72.000

€

72.000

€

€

5.000

€

75.000

€

5.000

€

5.000

€

75.000

€

75.000

7.500-

€

7.500-

€

7.500-

€

7.500-

461.500

€

461.500

€

461.500

€

461.500

72.000

Aanname gedeeltelijke dekking utt het werkdeel 10% indien er ook sprake is van een re'integratietraject

Beschikbare dekkingsmiddelen voor nieuw beleid

€

69.000-

€

69.000-

€

69.000-

€

69.000-

akjemene uitkering (schuldhulpverlening)

€

100.000-

€

100.000-

€

100.000-

€

100.000-

storting chronisch zieken/gehandicapten etc

Geen financiele dekkingsmiddelen

€

292.500

€

292.500

€

292.500

€

292.500

19

4.5

Personele consequenties

Gelet op het feit dat structured uitbreiding van personeel niet aan de orde is, moeten afhankelijk van de keuzes van de raad prioriteiten worden gesteld. Niet alles is tegelijkertijd mogelijk. Voor wat betreft het financieren van de lifecoaches is voorgesteld middelen te onttrekken aan de reserve Werk en Inkomen. Een andere prioriteit wordt gelegd bij de werkzaamheden in het kader van de uitvoering van de schuldhulpveriening, zowel wat betreft de intake, de administratieve verwerking alsook de duur van het proces in het algemeen. Met de verdere uitwerking van dit onderdeel moet dan ook terdege rekening gehouden worden met uitbreiding van capaciteit. Ook voor continuering van de coordinatie van de schuldhulpveriening, zie voorstel onder 19, zijn extra middelen noodzakelijk.

Bij de uitwerking van instrumenten waaraan de Raad de voorkeur geeft, worden de personele consequenties meegenomen. Meer werk kan gecompenseerd worden door efficienter werken, meer gecalculeerde risico's te nemen en duidelijk verwachtingen te managen. Resultaten worden gemonitord en er wordt over gerapporteerd.

20

De raad van de gemeente Bergen op Zoom; overwegende dat de "verordening Bijdrageregeling Minima" aanpassing behoeft; gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van 13 november 2007, RVB07-0150; gelet op de Gemeentewet en de Algemene wet bestuursrecht; BESLUIT: de "Verordening Bijdrageregeling Minima 2008" vast te stellen.

Verordening Bijdrageregeling Minima 2008.

Algemeen. Artikel 1. Voor de toepassing van deze verordening wordt verstaan onder: a. het college: het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Bergen op Zoom; b. de bijdrage: de met toepassing van deze verordening door het college te verlenen geldelijke bijdrage in de verschuldigde kosten van deelname aan sociaal-culturele activiteiten; c. de aanvragen de meerderjarige en minderjarige inwoner van de gemeente Bergen op Zoom, deze laatste voor zover niet in gezinsverband levend, die een aanvraag om een bijdrage op grand van deze verordening indient. Artikel 2. De veriening van de bijdrage geschiedt door het college met inachtneming van de bepalingen van deze verordening.

Aanvraag. Artikel 3. a. De aanvraag om een bijdrage moet schriftelijk worden ingediend bij het college. b. De aanvraag moet worden gedaan met gebruikmaking van het door het hoofd van de afdeling Werk en Inkomen van de Sector Maatschappelijke Dienstverlening vastgesteld formulier. Artikel 4. a. De bijdrage dient te worden aangevraagd uiterlijk binnen vier weken na het einde van het kalenderjaar waarin de kosten zijn gemaakt. b. Een bijdrage kan ook vooraf worden aangevraagd.

Artikel 5. De aanvrager dient bij het verzoek de volgende bescheiden te overleggen: a. een bewijsstuk van de kosten, waarvoor de bijdrage wordt gevraagd; b. bewijsstukken betreffende de op het aanvraagformulier vermelde inkomsten.

Inkomen en vermogen. Artikel 6. De bijdrage kan worden toegekend aan een aanvrager die minstens een jaar is aangewezen op een inkomen op of onder 120% van de relevante bijstandsnorm en van wie het vermogen het vrij te laten vermogen ingevolge de Wet werk en bijstand niet overstijgt. Als periode wordt in aanmerking genomen het kalenderjaar voorafgaande aan de datum waarop de kosten zijn gemaakt.

Kosten. Artikel 7. 1. De bijdrage wordt verstrekt in de kosten van sociaal-culturele activiteiten, waaronder: a. lidmaatschappen / contributies van jeugd-, sport- of ontspanningsverenigingen; b. abonnementen / entree bibliotheek, zwembad, theater, concert, museum, bioscoop; c. cursusgelden voor onderwijs en vorming; d. activiteiten op het gebied van het maatschappelijk welzijn; e. kosten van schcolreisjes, pretparken en excursies. 2. Cursusgelden, genoemd in het eerste lid, onder c, komen slechts voor een bijdrage in aanmerking voor zover geen voorliggende voorziening aanwezig is. 3. Geen bijdrage wordt verleend bij deelname aan levensbeschouwelijke organisaties voor zover deze kosten het karakter hebben van een donatie. Artikel 8. 1. In de kosten van muziek- en dansonderwijs aan het Centrum voor de Kunsten BoZ of van een abonnement op zwembad De Schelp wordt een bijdrage verstrekt van maximaal 50%; bij kosten lager dan € 300,00 is de bijdrage het bedrag van de werkelijke kosten met een maximum van € 150,00 per lid van een huishouden per kalenderjaar. 2. Voor de kosten van sxiaal-culturele activiteiten, niet zijnde die als vermeld in het eerste lid, is de bijdrage maximaal € 150,00 per lid van een huishouden per kalenderjaar. 3. Indien aan een lid van een huishouden een bijdrage is verstrekt ingevolge het eerste lid, kan ten behoeve van dat gezinslid geen bijdrage meer worden verleend ingevolge het tweede lid voor zover hiermee het maximum van € 150,00 wordt overschreden.

Verstrekken van inlichtingen. Artikel 9. Indien blijkt, dat bij de aanvraag onjuiste gegevens zijn verstrekt of indien bewijsstukken niet worden overgelegd, kan de bijdrage alsnog worden geweigerd en zal de verleende bijdrage geheel of gedeeltelijk worden teruggevorderd.

Overige bepalingen. Artikel 10. In gevallen waarin deze verordening niet voorziet, beslist het college dan wel wordt namens het college beslist. Artikel 11. a. Deze verordening treedt in werking met ingang van 1 januari 2008. b. De verordening Bijdrageregeling Minima, vastgesteld bij raadsbesluit van 30 januari 2003, wordt met ingang van 1 januari 2008 ingetrokken.

Artikel 12. a. Deze verordening kan worden aangehaald als: "Verordening Bijdrageregeling Minima 2008". b. Deze verordening zal in 2009 worden geevalueerd.

Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 19 december 2007.

De griffier,

De burgemeester,

Toelichtinq bii de wiiziqinqen in de Verordeninq Biidraqereqeling Minima per 1 ianuari 2008 De wijzigingen in bijgevoegde verordening hebben betrekking op de uitbreiding van de sociaal-culturele activiteiten waarvoor een bijdrage kan worden verstrekt in schoolreisjes en excursies, verhoging van de bijdrage van € 100,00 naar€ 150,00 per lid van een huishouden per kalenderjaar, alsmede uitbreiding van de doelgroep door middel van het verhogen van de inkomensgrens tot 120 % van de relevante bijstandsnorm. De termijn voor het indienen van een aanvraag is eveneens verruimd. Wei is een limitering aangebracht in de vergoedingen van het theaterbezoek. Bij de huidige verordening bestaat de - fictieve - mogelijkheid om een oneindig aantal voorstellingen te bezoeken, zo lang een abonnement kan worden getoond. Met de gewijzigde redactie van dit artikel is hier een einde aan gekomen.

Discussiebijeenkomst armoedebeleid d.d. 25-4-2007 Betreft kort verslag van de reacties van de diverse (advies)raden op het discussienota Armoedebeleid Aanwezig: De heer M. van Eekelen Mevrouw A. Baart De heer D. Hoekstra De heer L. van Geel Mevrouw I. van den Berg Mevrouw W. Blom De heer R. Kreuze Mevrouw A. van Melle Mevrouw C. Soomers Mevrouw G.Andreas De heer G. Muskens

Wethouder Sociale Zaken Hoofd afdeling Sociale Zaken Jeugdraad Ouderenadviesraad Integratieadviesraad Integratieadviesraad Clientenraad Gehandicaptenadviesraad Clientenraad Gehandicaptenadviesraad Integratieadviesraad

Wethouder Van Eekelen opent de bijeenkomst met een korte inleiding over het huidige armoedebeleid en geeft hierna het woord aan mevrouw Baart. Mevrouw Baart licht aan de hand van een powerpointpresentatie toe hoe de gemeente het toekomstige armoedebeleid vorm wil geven. Hierna geeft zij de adviesraden de gelegenheid te reageren op de discussienota. Reacties afzonderlijke raden Mevrouw Van Melle

Mensen met een beperking worden niet vermeld bij de doelgroepen zoals gedefinieerd in de discussienota. Juist gehandicapten hebben moeite om aan het werk te komen. Mevrouw Van Melle pleit dan ook voor re-integratie voor gehandicapten. Communicatie is belangrijk. Verlaging "eigen bijdrage" bij het aanvragen van voorzieningen voor gehandicapten (WMO). Categoriale bijstand voor chronisch zieken en gehandicapten (opmerking wethouder Van Eekelen; Raad van de gemeente Bergen op Zoom heeft hierover reeds standpunt ingenomen).

Mevrouw Soomers

Heeft nog geen reacties van achterban mogen ontvangen. Kan op dit moment dan ook nog niet reageren.

Mevrouw Van den Berg

Het niet gebruik maken van regelingen welke door de gemeente worden aangeboden is onder de allochtonen groot. Mevrouw Van den Berg pleit voor laagdrempelige toegang tot de regelingen, leesbare (aanvraag)formulieren, tolken en voorlichting. In dit verband wordt door de wethouder aangeboden het minimabeleid te presenteren in de plaatselijke moskee.

Mevrouw Blom

Niet alle allochtonen bezoeken de moskee. Voorstel tot het afleggen van een huisbezoek.

Mevrouw Van den Berg

Niet alleen nadenken over het verbeteren van de inkomenspositie. Perspectief bieden, bijvoorbeeld in de vorm van participatiebanen. Mensen verlenen veelal mantelzorg zonder te weten dat men aanspraak kan maken op een PGB (persoon gebonden budget).

De heer Van Geel

Door de inkomensnivellering kan het gebeuren dat iemand die aanspraak maakt op huursubsidie vanwege zijn minimum inkomen, netto meer te besteden heeft dan iemand die net boven het minimum zit en geen of minder huursubsidie ontvangt. De heer Van Geel geeft als suggestie mee om bij de toekenningcriteria uit te gaan van het besteedbaar inkomen. Sociaal Culturele Bijdrage voorfinancieren is bezwaarlijk. Mogelijkheid creeren om bewijsstukken achteraf te overleggen. Ruilkring opzetten (dienstenruil).

De heer D. Hoekstra

Vooriichting en communicatie. Eenvoudig taalgebruik. Jongerenmantelzorg (jongeren helpen jongeren). Als gevolg van schoolverzuim komen jongeren in een sociaal isolement. School gaat slecht. Geen perpectief. Binnen het netwerk van vrienden worden problemen wel kenbaar gemaakt. Bespreken is dit nog steeds een taboe. Matchen van bestanden positief. PC-project positief. Jonge ondememers moeten jongeren op weg helpen (stageplaats / interne opleiding / werk).

Reacties tijdens discussie Mevrouw Blom

Door het afleggen van een huisbezoek kan een beeld worden gevormd van de totale problematiek.

Mevrouw Soomers

Vervullen de kerken nog een functie in het kader van de armoedebestrijding? Uit de discussie die hierop volgt blijkt dat diverse kerken in Bergen op Zoom (inclusief moskee) hulp bieden. Over de wijze waarop en de mate waarin wordt geen informatie verstrekt.

Mevrouw Blom

Voorstel om ex-gedetineerden als doelgroep op te nemen in de nota.

De heer Muskens

Intermediairs aanstellen bij Traverse (fungeren tevens als folk).

De heer Van Eekelen dankt de aanwezigen voor hun inbreng en sluit het overleg. Tot 14 mei kunnen de schriftelijke reacties van de diverse raden worden gemaild naar de heer J. Nefs: e-mail [email protected]

I ^

^ .

e M

°^ Zoom

Clientenraad Bergen op Zoom Postbus 561 4600 AN Bergen op Zoom

nn nn nnn-,

Datum: 03-09-2007

Aan het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Bergen op Zoom Postbus 35 4600 AA Bergen op Zoom

Niet op barcode schriiven!!

Gemeente Beraen £ Zoom 107-028016 Reg. Datum: 06/09/2007 Eenheid: W&Z1.20 t, -=

Geacht College, Allereerst wil de Clientenraad u bedanken dat zij in een vroegtijdig stadium heeft mogen adviseren over de kadernota armoedebeleid. Toch meent de Clientenraad u de volgende punten in overweging te moeten geven. De raad adviseert het college om volgende punten aan de nota toe te voegen: Life-coaches: •

De aanstelling van life-coaches is een goede zaak, maar er is nog geen zicht op het aantal gezinnen wat gebruik wil maken van een life-coach. Er wordt gesproken over het aanstellen van 2 personen. De Clientenraad adviseert dat er zonder verdere procedure een mogelijkheid moet zijn om uit te breiden naar 4 personen.

Beleidspuntenprogramma: •

In het beleidspuntenprogramma van het kabinet als mede het Bestuursakkoord staan voor de jaren 2008-2010 middelen gereserveerd in het kader armoedebestrijding. Het voorstel is deze via de Algemene Uitkering aan de gemeente te doen toekomen. De Clientenraad adviseert op voorhand deze middelen te oormerken voor de armoedebestrijding binnen de gemeente.

Met vriendelijk groet, Clientenraad Bergen op Zoom namens deze feWtC.Soomers

T: (0164)- 683610 > E: [email protected] > www.clientenraad-boz.ni > B: Rabo 10.70.63.166

|

Gehandicapten /\/H\/|OC

Niet op barcode schrijven!!

Gemeente Bergen op Zoom

Raad

107-029828 Reg. Datum: 01/10/2007 Eenheid: INKOMEN 6.06

Aan het College van Burgemeester en Wethouders t.a.v. de heer W. van Beers, afdeling Sociale Zaken, Postbus 35, 4600 AA Bergen op Zoom

Bergen op Zoom, 28 September 2007 Betreft: kadernota armoedebeleid Geacht College, Het ons toegestuurde concept armoedebeleid hebben we als Gehandicapten Adviesraad (GAR) in vertrouwelijkheid besproken. Wij hebben met voldoening geconstateerd dat de punten die door de vertegenwoordigers van de GAR in eerdere bijeenkomsten zijn genoemd zijn opgenomen in de nota. Een van de door ons aangedragen punten staat op bladzijde 10 onder 4.1: Nieuwe middelen in de strijd tegen armoede en gaat over categoriaal beleid. In uw reactie geeft u aan hier weinig voor te voelen, definancielerisico's worden te groot geacht. Toch wil de GAR ervoor pleiten een regeling voor categorieen als chronisch zieken en gehandicapten in onze gemeente als beleid in te voeren. Al eerder hebben we hiervoor een oproep gedaan. Deze regeling is bedoeld voor mensen met een chronische ziekte of handicap en voor ouderen die door hun situatie meerkosten hebben en die niet kunnen verhalen op andere regelingen. De kosten zijn voornamelijk 'verborgen' kosten. De GAR zou het op prijs stellen als de concept kadernota armoedebeleid op dit punt wordt aangepast. Met vriendelijke groet, Namens de leden van de Gehandicapten Adviesraad

^•i^jdh-^^^ Annet van Melle, voorzitter

AT

^ -7 i v n _

OUDEREN ADVIESRAAD Do OAR is eon aflviosrantl voor B.iW van Borgon op Zoom Rqosiold op 17 sepiember 1998 POSTBUS674

4600 AR BERGEN OP ZOOM

A a n h e t College v a n B u r g e m e e s t e r e n W e t h o u d e r s Postbus 3 5 4 6 0 0 AA Bergen o p Z o o m

Niet op barcode schnjvenn Gemeente Bergen op Zoom

i nifi f iif mil mi i i i i fi Ti i mil IIIII mil fin inr

Betreft: advies kadernota Armoedebeleid

107-029492 Reg. Datum: 26/09/2007 Eenheid: W&Z1.20

Bergen op Zoom,23 September 2007

Geacht College,

De Ouderen Advies Raad heeft de Kadernota Armoedebeleid met extra grote belangstelling gelezen, dat zal u niet vreemd voorkomen, vanwege de betrokkenheid bij het onderzoek dat studenten van Avans uitvoerden onder onze doelgroep. Hoewel wij in algemene termen onze tevredenheid kunnen uitspreken over deze kadernota, hebben wij echter node een verbinding gemist tussen het "Armoede belevingsonderzoek" van de studenten van de Avans Hogeschool, waarbij de specifieke problematiek van de toenemende groep ouderen wordt geduid, en uw kadernota. Wij zullen eerst dat gene benoemen wat wij hebben gemist en wat we wel graag opgenomen zien in de nota, daarna onze opmerkingen op de nota plaatsen en tenslotte nog een paar vragen toevoegen. 1.

Momenteel is men bezig de start van welzijnsteams voor te bereiden, een uitgesproken kans voor het college om samen met derden de armoede aan te pakken. Derden die in de praktijk van alle dag met een groot deel van de problematiek te maken hebben.

2.

In het bovengenoemde onderzoek blijkt dat men wel \uistert maar niet hoort. De OAR zou graag zien dat eenieder die met klanten in aanraking komt met het oog hierop op(nieuw) cursus wordt gestuurd.

3.

De OAR zou een kanteling willen zien in het benaderen van mensen: niet uitgaan van misbruik maar van vertrouwen. Uit diverse onderzoeken blijkt dat men dan meer vertrouwen krijgt.

4.

Om het ' niet gebruik' van voorzieningen te voorkomen zouden wij graag willen dat u voor informatie een pagina inkoopt in het 55+ magazine, het magazine dat periodiek op naam bij alle 55 plussers in de bus valt, zeker omdat in de nota nergens gesproken wordt over ouderen en armoede en dit blad goed wordt gelezen.

5.

Wij willen aanbevelen om ook eens te kijken naar het inschakelen van de belastingdienst om mensen met een miniem inkomen in kaart te brengen. Als er e e n instantie is die op de hoogte is van inkomens dan zijn zij het wel. Dit, ondanks de aan te voeren prive-gevoeligheid van dit soort informatie. Op deze manier is, naar ons idee, armoedebestrijding beter en met glijdende schalen op alle fronten uit te voeren: huursubsidie, bijzondere bijstand, eenpersoons huishoudens, sociaal culturele bijdragen, kinderopvang en wij zullen er vast nog veel vergeten.

6.

Wij zouden graag zien dat o.a. de kinderen in de gezinnen met een minimum inkomen een sport naar wens zouden mogen kiezen en dat de gemeente aan de desbetreffende club de contributie betaalt. Het vooruit betalen van een en ander is bij een gezin met een minimum inkomen vaak een groot probleem. Steekproefsgewijs kan men controles uitvoeren. Kinderen kunnen zo makkelijker sporten, ook leren sociaal te verkeren, waardoor zij zich minder vervelen en het is bovendien goed voor de gezondheid. Preventie is te alien tijden goedkoper dan repressief ingrijpen. Overigens geldt hetzelfde voor bijvoorbeeld bewegen voor ouderen, dit is voor een deel van de ouderen - ondanks de lage prijs - niet ie betalen.

7.

Wij blijven, ondanks dat het nergens genoemd is, aandacht vragen voor de armoedeval.

8.

Wij vinden te weinig terug van wat in het ronde tafeloverleg met alle adviesraden is ingebracht. Zo missen wij de ruilkring, een initiatief waar diensten geruild kunnen worden zonder geld.

I.

Ondanks ons herhaaldelijk aandringen op duidelijke en begrijpelijke taal (Bergen op Zoom blijkt 7000 inwoners te hebben die nauwelijks kunnen lezen bijvoorbeeld), hebben wij opnieuw door de hele kadernota heen weer woorden gevonden waarvoor een goed Nederlands woord bestaat.

II.

Wij juichen het actiepunt van de aanvulling tot een volledig AOW -pensioen via de SVB toe. Het niet-gebruik kan op deze manier eindelijk heel simpel worden uitgebannen. Verderop in uw nota wordt het verhaal om de SVB in te schakelen echter weer ter discussie gesteld omdat wat er aan de voorkant verdiend wordt aan de achterkant wegvalt. Wij willen er voor pleiten dit toch door te voeren om voor veel mensen het inkomen op peil te brengen. Per saldo kost het dus niets. Bovendien zijn wij van mening dat zowel de SVB als de belastingdienst als overheidsinstellingen te vertrouwen zijn, daar is dus geen controle meer nodig.

III.

Het feit dat er afspraken gemaakt zijn en/of worden met schuldeisers om in een zo vroeg mogelijk stadium aan de bel te trekken, is een goede zaak. In de huidige situatie komt het maar al te vaak voor dat schulden torenhoog oplopen.

IV.

Een glijdende schaal bij kwijtschelding lijkt ons een goede zaak.

V.

VI.

De voedselbank vindt u stigmatiserend. Die mening deelt de OAR ook, maar dat geldt voor ons evenzeer voor de minimasuper, kapper, kledingzaak enzovoort. Wie bepaalt wie er mag kopen, wie niet en wie controleert een en ander en hoe herkennen we klanten? Het aan elkaar koppelen van bestanden ter bestrijding van armoede is een goede zaak. Het inschakelen van huisbezoeken daarbij, om zo optimaal mogelijk te

kunnen inhaken op noden, is ons uit het hart gegrepen. Het is tevens een van de aanbeveiingen uit het onderzoek van de Avans - studenten. VII.

Integraal werken is noodzakelijk om een goed beleid mogelijk te maken. Dat dit dan begeieid wordt is een logische uitkomst.

VIII.

Wij denken dat ats de bestanden gekoppeld zijn, men niet ieder jaar opnieuw al die papierenrompslomp zou hoeven in te vulien. Ook hier zou weer steekproefsgewijs gecontroleerd kunnen worden.

IX.

Wij hebben af gepleit voor een andere benadering voor sportcontributies voor kinderen. Het verhogen van de bedragen van € 100,= naar € 150,= voor sociaalculturele activiteiten is hard nodig, maar ook dan kan daar nog maar zeer weinig van ondernomen worden. Het lidmaatschap van een vereniging is op jaarbasis doorgaans al hoger. Daarnaast widen we hier nog eens pleiten voor het mogelijk maken van een PGB voor Welzijn. Het PGB moet wel ge'fndiceerd worden, bv. bij Zorgwijzer. Steekproefsgewijs wordt gekeken of men daadwerkelijk het geld gebruikt heeft voor het doel waarvoor het is verstrekt.

X.

In het stuk wordt regelmatig over prive gevoeligheid gesproken. Natuurlijk moet daar met zorg mee omgegaan worden.

XL

i.

ii.

Voor het aantrekken van begeleiders moet er eerst voor inbedding enzovoorts worden gezorgd. Wij zouden willen dat dit een kans zou krijgen en dat liever gisteren dan vandaag, anders zijn we weer twee jaar verder.

Het PC - project is nu van start gegaan. Wat is het vervolg? Krijgen gezinnen blijvend of eenmalig een vergoeding voor de kosten van internet? Verder zijn we benteuwd of ook ouderen in beeld zijn gekomen voor de gratis verstrekking van een PC en de daarbij behorende "extraatjes". Wij vragen ons af of mensen met een minimum inkomen die via het PGB van derden een bijdrage krijgen, dit weer kwijtraken omdat het van hun uitkering wordt afgetrokken.

Wij wensen u alle wijsheid om van Bergen op Zoom een gemeente te maken waar armoede zo snel en zo goed mogelijk wordt uitgebannen en spreken tot slot de hoop uit dat u met een positieve insteek wilt onderzoeken of uw bevindingen te koppelen zijn aan de onderzoeksresultaten uit "(° v ei")leven met een laag inkomen". Met vriendelijke groet, Namens de Ouderen Advies Raad Bergen op Zoom Dhr. L.J. van Geel Secretar

Mw. Drs. C.MJ. de Wolff

Postadres: Kerkstraat 27 4664 BN Lepelstraat

-

Jju

• IILUI

A D C

R „ , * UDA

Nietop barcode schrijven!!

A.P.E. Baart MBA

pmoon)„ D

Bergen z m

ass

- °°

4600 AA Bergen op Zoom

datum/date nummer/number betreft/regards

,

liBiiiliiii 107-030051 Reg. Datum: 02/10/2007 Eenheid: INKOMEN 6.06

maandag, oktober 1, 2007 2007-08 Advies over de concept-kadernota Armoedebeleid 2008-2010

Geachte 3839* Baart, In uw brief van 17 augustus 2007 heeft u namens wethouder M. Van Eekelen de IAR advies gevraagd over de concept-kadernota armoedebeleid. Hierbij ontvangt u de reactie en het advies van de IAR. De Integratie Advies Raad (IAR) heeft de kadernota Armoedebeleid met belangstelling gelezen. In algemene zin menen wij het volgende op te moeten merken t.a.v. armoedebeleid: Zoals terecht in de nota te lezen staat, leidt armoede vaak tot sociale uitsluiting doordat men niet meer deel kan nemen aan de samenleving. Tevens tot gezondheidsproblemen: psychisch zowel als lichamelijk. Kinderen die in armoede opgroeien zullen ook als volwassene minder kansen hebben. De gemeente moet voor alles inzetten op terugleiding naar werk. Dit betekent vaak dat er maatwerk geleverd moet worden, zeker als mensen al langere tijd op bijstandsniveau leven en de regelmaat van werken ontgroeid zijn. In dit geval zal de gemeente moeten zorgen voor werkervaringsplaatsen enz. (zie ook het onlangs door de IAR gegeven advies m.b.t. werk en inkomen). Wanneer echter blijkt dat deelname aan het arbeidsproces niet tot de mogelijkheden behoort (nadat er zowel van de kant van de client als de gemeente hiertoe al het mogelijke gedaan is), moet de gemeente zorgen voor een goed vangnet. Hetgeen neerkomt op een adequaat armoedebeleid. Hoewel wij de voorliggende concept kadernota in grote lijnen kunnen ondersteunen, menen wij toch het volgende op te moeten merken: -De specifieke doelgroep is te eng: zieken vormen natuurlijk een kwetsbare groep en natuurlijk moet men voorkomen dat de jeugd eenzelfde weg gaat als de ouders, dus men moet vooral inzetten op het voorkomen van armoede, schooluitval, extra inzetten op toeleiding naar werk (zie ook het door de IAR gegeven advies t.a.v. jeugdbeleid en onderwijs). Ouderen vormen echter een zeker zo kwetsbare groep gezien het feit dat het over het algemeen zeer moeilijk is om terug in het arbeidsproces te treden na een bepaalde leeftijd en het juist deze mensen zijn die langdurig op een bijstanduitkering aangewezen zullen zijn. Postadres: Kerkstraat 27,4664 BN Lepelstraat, T 0164-686755, F 0164-683269, E [email protected] S georgemuskens Girorekeningnummer: 590740 2007-08, Advies over de concept-kadernota Armoedebeleid, pag. 1

Kijkend naar integratiebeleid zijn wij van mening dat er maatwerk geleverd moet worden t.a.v. allochtone ouderen. Kans op gezondheidsproblemen, sociale uitsluiting enz. bij deze groep is door allerlei oorzaken nog groter dan bij de gemiddelde autochtone oudere. -Armoedeval: zoals nu ook al bij kwijtschelding van gemeentelijke lasten gebeurt, moet men daar waar mogelijk werken via de zgn. glijdende schaal om armoedeval te voorkomen. Wij ondersteunen tevens de in de nota genoemde eenmalige premie voor mensen die vanuit de bij stand werk gevonden hebben. Het verhogen van de bijdrage voor sociaal-culturele doeleinden ondersteunen wij ten voile. -Bijzondere bijstand: voorheen kenden we de categoriale bij stand. Voor de gemeente Bergen op Zoom betekende dit o.a. dat mensen die al een aantal jaren op bijstandniveau leefden lx per drie jaar gebruik konden maken van een bijdrage voor de aanschaf van zgn. witgoed. Tevens konden ouders met schoolgaande kinderen een bijdrage van de gemeente vragen in schoolkosten zoals aanschaf van boeken, sportkleding, schoolreis enz. Categoriale bij stand is echter onder de vorige regering afgeschaft. Bergen op Zoom heeft het standpunt ingenomen dat in individuele gevallen nog bijzondere bij stand verleend wordt in de geest van het bovenstaande. Voor de aanschaf van zgn. witgoed echter moest men veelal een lening afsluiten. De ervaring is dat er grote verschillen zijn per client: de ene bijstandsmaatschappelijk werker verleent immers gemakkelijker een uitkering dan de andere. Over het algemeen is het veel moeilijker geworden om een beroep te kunnen doen op bijzondere bij stand. Positief in het stuk is dat men de lening wil vervangen door een uitkering om niet. Men zou echter tevens moeten streven naar meer eenheid in uitvoering. -Communicatie: als het gaat om actieve voorlichting van de client is er nog veel te winnen in onze gemeente. Persoonlijke benadering is nodig. Huisbezoeken zoals in het stuk genoemd kunnen o.i. hiertoe in positieve zin bijdragen. Hierbij zou dan ook de nodige ondersteuning gegeven kunnen worden bij het invullen van formulieren. Het voorstel van de gemeente om life coaches en voorlichters aan te stellen is o.i. een goede mits deze mensen heel praktisch te werk gaan. Om mensen op te leiden vanuit een bijstandssituatie naar voorlichters is o.i. een goede oplossing, bij gebleken geschiktheid. Zorg voor begrijpelijke taal in voorlichtingsbrochures. Een evenredig deel aan voorlichters moet vanuit de allochtone gemeenschap gewonnen worden. Wijzen op de mogelijkheden die aanvullende en bijzondere bijstand bieden is voor iedere uitkeringsgerechtigde een pre! Maak van alle mogelijkheden gebruik om aan informatie te komen om mensen met een inkomen op minimumniveau in kaart te brengen! -Een voedselbank zou o.i. met een goede gemeentelijke aanpak overbodig moeten zijn. Het geld dat beschikbaar is moet o.i. ingezet worden voor terugleiding naar werk. Door goede voorzieningen voor mensen die aangewezen blijven op een bijstandsuitkering moet men voorkomen dat men aangewezen is op een voedselbank. -Inburgeringskosten: gemeente moet er o.i. alles aan doen om te voorkomen dat inburgeraars voor dergelijke hoge lasten gesteld worden dat de inburgering in gevaar komt. Creatief denken is een must! Wij hopen u van dienst te zijn geweest met dit advies. Desgewenst zal de IAR het nader willen toelichten. Hoogachtend en met vriendelijke groet w.g. R. Mijnsbergen, voorzitteri G. Muskens, secretar 2007-07, Naar aanleiding van uw brief U7-010090, pag. 2

Besluit tot wijziging van de programmabegroting Gemeente

Provincie

Bergen op Zoom

Noord-Brabant

Dienstjaar

Nummer

2007

Kadernota armoedebeleid 2008-2010

Initierende

SECTOR

SMD

AFDELING :

Sociale zaken

Wijziging programmabegroting:

RVB07-0150

Betreft programma('s)

Te behandelen in de volgende Commissies:

• • • •

Bestuur & Veiligheid Middelen Maatschappelijke Dienstverlening & Cultuur Ruimtelijke Ontwikkeling, Uitvoering & Beheer

X X

De raad van de gemeente Bergen op Zoom besluit de programmabegroting voor bovengenoemd dienstjaar, met goedkeuring van de bovengenoemde commissies, onder bovengenoemde nummering en omschrijving te wijzigen als hierna aangegeven. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van de raad van Aldus vastgesteld in de vergadering van het college van

13-nov-07

Ter kennisname gebracht van Commissie Middelen van

de griffier,

de voorzitter,

Dhr. F.P. de Vos

Dhr. Drs. J.M.M. Polman

Ingevolge artikel 192 van de gemeentewet ter kennisneming gezonden aan Gedeputeerde Staten. Datum van toezending Sector Afdeling Aantal exemplaren

: Middelen : Administrate : - 1 -

Wijziging (meerjaren-)programmabegroting

Lasten Cat.

Prod/kpl

GRBR

KSTP

PRJC

OBJS

OBJC

Begr. 2007

Baten

Begr. 2008

Begr. 2009

175.000

175.000

Begr. 2010

Begr. 2007

Begr. 2008

Begr. 2009

Begr. 2010

175.000

175.000

69.000

69.000

69.000

244.000

244.000

69.000

175.000 69.000 5.000

175.000 69.000 5.000

69.000 5.000

175.000

175.000

Externe producten:

47411 8600

P71510 V1DK41103 P71599 R61000

47411 8412

P72510 OK41103 P15010 T

47411 4600

P70530 VIDK41103 P71599 R61000

4422 4600

P71520 P71599

Q

69.000

69.000

69.000

T950-07

Q061

R61000

0

5.000 5.000-

5.000 5.000-

5.000 5.000-

39.000 39.000-

39.000 39.000-

39.000 39.000-

244.000

244.000

69.000

175.000 69.000 5.000

175.000 69.000 5.000

69.000 5.000

0

Interne producten: 4309 4309 4309 87411 87411 87411

K41103 Q K41103 Q K41103 Q K41103 V1DP71510 K41103 \O>72510 K41103 OP70530

Q173 Q174 Q175

4600 899999

K99000 K99000

V V

R61000 R61000

499999 8600

K99000 K99000

V V

R61000 R61000

175.000

44.000-

175.000

44.000-

44.00044.000-

0

380.000

380.000

175.000

175.000

30.000

0

380.000

44.000-

44.000-

380.000

30.000

Investerinqen / reserves en voorzieninqen: 063113 063113

V V

R61000 R61000

0

175.000

175.000

0

0

44.000-

44.000-

44.000-

44.000-

44.000-

44.000-

Toelichtinq: In raadsvoorstel RVB07-0150 Kadernota Armoedebeleid 2008-2010 wordt aan uw raad een aantal nieuwe middelen in de strijd tegen armoede voorgesteld. De hieruit voortvloeiende financiele consequenties zijn opgenomen in bovensta ande begrotingswijziging. Voor het tijdelijk inhuren van 2 life-coaches wordt voorgesteld om voor de duur van 2 jaar ee n totaal bedrag van € 350.000 te onttrekken aan de reserve werk en inkomen. In het kader van schuldhulpverlening zijn er in het beleidspuntenprogramma van het kabinet en in het bestuursakkoord extra middelen gereserve erd. Deze middelen ad € 69.000 worden toegevoegd aan de algemene uitkering. Voorgesteld wo rdt om deze middelen in te zetten ter financiering varI de uitwerking van schuldhulpverlening. Voor wat betreft de extra benodigde middelen inzake uitbesteding aan Sociale Verzekerings Dank (€ 5.000) en de aanpassing van de verordening bijdrageregeling minima (€ 39.000) wordt voorgesteld om deze te financieren middels verlag ng van de jaarlijkse storting minima in de reserve we rk en inkomen.