Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus 12655, 2500 DP Den Haag
Uw brief van Ons kenmerk
201409414/5467388 W.F.J. van Notten Groot Hertoginnelaan 19 2517 EA DEN HAAG
Behandeld door
ing. H.J. Laan Doorkiesnummer
070 - 3535644 E-mail Aantal bijlagen
1 Onderwerp
ontwerpbesluit Assendelftstraat 53 tot en met 89 Geachte mijnheer van Notten, Op 6 juni 2014 hebben wij uw aanvraag om omgevingsvergunning ontvangen voor het wijzigen van de gevels van de woningen van het Hooftshofje Assendelftstraat 53 tot en met 89. Op uw aanvraag is de uitgebreide voorbereidingsprocedure van toepassing. Voor de motivering van ons ontwerpbesluit verwijzen wij naar de bij deze brief behorende bijlage waarin per activiteit de beoordeling en advisering zijn opgenomen. Bij de beoordeling en advisering zijn wij uitgegaan van de nota ‘Vergunningaanvrage voor vensterrestauratie, isolatie en kleurwijziging van 6 juni-21 juli 2014’ en de volgende tekeningen van ir. E.J. Nusselder voor het Hooftshofje Den Haag: - Horizontale doorsnede hofvensters, bestaande situatie en na isolatie en kierdichting - Ingreep-code’s voor aanpak van de vensters - Verticale & horizontale doorsneden vensters bestaande en te maken situatie - Doorsneden vensterdorpel met nachtventilatieklep, gesloten en geopend - Noord-of voorgevel, hofgevel oostzijde, achtergevel of hofgevel noordzijde, hofgevel westzijde - Situatietekening en Kadasternummers - Doorsnede A-B, Doorsnede C-D. Gelet op het bepaalde in de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht hebben wij het voornemen om op basis van onze beoordeling en de ingewonnen adviezen de gevraagde omgevingsvergunning te weigeren voor de activiteiten ‘Handelingen met gevolgen voor beschermde monumenten’ en ‘Bouwen’. Voorafgaande aan deze beslissing zal uw aanvraag en het ontwerpbesluit met de daarbij behorende bescheiden gedurende een termijn van zes weken ter inzage liggen. Belanghebbenden kunnen bij het bestuursorgaan hun zienswijze over het ontwerp kenbaar maken.
Burgemeester en wethouders van Den Haag, namens dezen: Teammanager gebieden, afdeling Vergunningen & Toezicht ing. G.W. Dekker Vergeet u niet in correspondentie met de gemeente ons kenmerk te vermelden. Postadres: Postbus 12655, 2500 DP Den Haag Bezoekadres: Leyweg 813, Den Haag (alleen op afspraak) Internetadres: www.denhaag.nl
201409414/5467388 14-10-2014 12:16:32
wabo978
201409414/5467388
2
Bijlage Beoordeling activiteit ‘Bouwen’ Het bouwwerk waarop de aanvraag betrekking heeft is gelegen in het Rijksbeschermde stadsgezicht ‘Centrum’ en wordt vermeld op de Lijst Rijks- en Gemeentelijke Monumenten als Rijksmonument. Voor zover van toepassing is deze activiteit getoetst aan: - het Bouwbesluit 2012; - de Bouwverordening; - het bestemmingsplan ‘Westeinde, 1e herziening, waar in het onderhavige geval de bestemming ‘Wonen’ is opgenomen, en - de Welstandsnota. Gebleken is dat de aanvraag voldoet aan de bouw- en gebruiksvoorschriften van het bestemmingplan. Ingewonnen advies De welstandscommissie heeft op 3 september 2014 beoordeeld of het bouwwerk voldoet aan redelijke eisen van welstand als bedoeld in artikel 12a, eerste lid onder a, van de Woningwet. Deze commissie heeft het bouwplan getoetst aan het onderdeel ‘Algemeen toetsingskader’ van de Welstandsnota en negatief geadviseerd. De motivering van de commissie luidt als volgt: ‘De commissie kan niet instemmen met het voorstel voor het wijzigen van een deel van de kozijnen van het Hooftshofje. Ten behoeve van het verbeteren van de ventilatie wordt de bovendorpel van het bovenraam verlaagd waardoor een afsluitbare ventilatiespleet ontstaat. De commissie acht de voorgestelde aanpassing in esthetische en historische zin niet passend. De gemodificeerde bovendorpel met spleet leidt tot een verstoord en vervreemdend aanzicht van het raamkozijn. Daarnaast is er sprake van verlies van historisch materiaal. Het vervangen van de beglazing door dun gelaagd glas is in beginsel denkbaar mits dit zonder aanpassing van het raamhout en roeden toegepast kan worden in de bestaande glassponningen. Het voorstel wordt beoordeeld als een aantasting van dit rijksbeschermde monument. Een oplossing waarbij de ruimte tussen de wisseldorpel tussen het onder- en bovenraam wordt benut voor een ventilatievoorziening acht de commissie denkbaar. Integrale vervanging van de ramen is slechts denkbaar als deze zich in een onherstelbare staat bevinden. Daarnaast is de commissie van mening dat de voorgestelde kleurstelling niet passend is bij een hofje uit deze tijdsperiode.’ Wij nemen het advies van de welstandscommissie over.
Eindoordeel activiteit ‘Bouwen’ Op grond van de beoordeling van de activiteit en het ingewonnen advies bestaat er bezwaar tegen het met toepassing van artikel 2.10 Wabo verlenen van de vergunning voor de activiteit ‘Bouwen’.
Beoordeling activiteit‘Handelingen met gevolgen voor beschermde monumenten’ De activiteit betreft het wijzigen van de gevels van het beschermde monument Assendelftstraat 53 tot en met 89, Hooft‘s Hofje, door het vervangen en veranderen van de ramen en het wijzigen van de kleurstelling. Ingevolge art. 11 lid 1 Monumentenwet 1988 en art. 2.1, lid f Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht is hiervoor een vergunning vereist. 201409414/5467388 Omdat er sprake is van een ingrijpende wijziging door grootschalige vervanging van materialen (ramen) en het aanzien van het hofje door het wijzigen van de kleurstelling aanzienlijk wijzigt is een advies van 14-10-2014 de Minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen vereist. 12:16:32
wabo978
201409414/5467388
3
Ingewonnen adviezen Advies van de Minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen. Op grond van artikel 2.26 lid 3 van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht en art. 6.4, lid 1 onder a van het Besluit Omgevingsrecht is het plan voor advies verzonden aan de Minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen. Op 6 oktober 2014 heeft de Minister als volgt geadviseerd: Op 29 juli 2014 vroeg u mij u te adviseren over de voorgenomen wijziging(en) van bovengenoemd monument. U heeft mij daartoe de aanvraag om een omgevingsvergunning toegezonden. Mijn advies is tweeledig: positief over het herstel en gedeeltelijke vervanging van de vensters en het plaatsen van gelaagd glas, en negatief over wijziging kleurstelling en aanbrengen ventilatievoorziening. Aanbevelingen Bij mijn advies doe ik u de volgende aanbevelingen. De bestaande kleurstelling te behouden De gewenste ventilatievoorziening van de vensters op een andere wijze op te lossen. Hieronder licht ik toe hoe ik tot dit advies ben gekomen. Het plan Aan u wordt een omgevingsvergunning gevraagd voor de volgende activiteiten. Het , herstellen en (gedeeltelijk) vervangen van de vensters van het hofje, het plaatsen van gelaagd glas en het toevoegen van een ventilatiesleuf. Vanwege de nieuw aan te brengen ventilatiesleuf aan de bovenzijde van het raam wordt voorgesteld om de kleurstelling te wijzigen van gebroken wit voor ramen en kozijnen naar donkergroen voor ramen en Bentheimer zandsteenkleur voor kozijnen. Motivering Gelet op het monument en de ingreep heb ik de volgende aspecten meegewogen:
De waardestelling in het register van rijksmonumenten Aanvullende waardestelling/bevindingen naar aanleiding van het rapport Bouwkundige/bouwhistorische aspecten Architectuurhistorische/architectonische aspecten Duurzaamheid
Op grond hiervan beoordeel ik het plan als volgt. De bouwtechnische staat van alle vensters is beoordeeld en op basis daarvan wordt voorgesteld onderdelen te herstellen of partieel te vervangen. In de stukken zie ik het resultaat van een bouwtechnisch onderzoek, dit geeft een goede indruk van de werkzaamheden, maar ik mis het bouwtechnische onderzoek zelf of een gebrekentekening. Op basis van de aangeleverde stukken is het mij niet duidelijk wat wordt bedoeld met de gebruikte term 'vervangen raamhout’. Wordt dan het gehele venster bestaande uit onder- en bovenraam bedoeld? Is het technisch noodzakelijk dat beide vervangen moeten worden? Bij 'herstel' ga ik ervan uit aan dat onder- en bovenraam behouden blijft. In de ramen wordt isolatie glas (gelaagd glas) geplaatst. Volgens de bijgevoegde details worden de glassponningen –zowel van de kozijnen als van de roeden- dieper uitgefreesd om isolatieglas (gelaagd glas) te kunnen aanbrengen. Hierover adviseer ik u positief. 201409414/5467388 14-10-2014 12:16:32
wabo978
201409414/5467388
4
Ten behoeve van de ventilatievoorziening is het voorstel om de bovendorpel van het bovenraam in te korten voor een 'ventilatieklep'. Dit betekent dat boven alle ramen een sleuf zichtbaar wordt en aan de achterzijde in het interieur een klep wordt aangebracht. Over deze wijziging, die een grote visuele aantasting van het exterieur en interieur vormt, adviseer ik u negatief. Er zijn andere opties zijn mogelijk om te ventileren: 1) via de wissellat (tussen onder- en bovenraam); 2) of door het bovenraam op een passende manier schuivend of kleppend te maken waardoor deze op een kierstand gezet kan worden. Ik adviseer u deze mogelijkheden te onderzoeken en met een minder ingrijpende ventilatievoorziening te komen. Ten aanzien van de kleurstelling adviseer ik u om de bestaande kleurstelling in gebroken wit te behouden. Op historische foto’s van rond 1900 is deze lichte kleurstelling al te zien. Het uitgevoerde kleuronderzoek heeft de lichte kleurstelling ook bevestigd. Wijzigen van de kleur van het raamhout van gebroken wit naar donkergroen betekent een forse wijziging voor het aanzicht en de beleving van het monument. Ik adviseer u hierop negatief. Over wijzigingen die onderbouwd kunnen worden door het historisch kleuronderzoek adviseer ik u wel positief. Voor nadere informatie over de omgang met en de aanpak van monumentaal schilderwerk zie: http://www.monumenten.nl/specials/monumentaal-schilderwerk Advies van de Welstands- en monumentencommissie Op grond van artikel 15 lid 2 onder a van de Monumentenwet en artikel 13 van de Monumentenverordening Den Haag 2010 is het plan voor voorgelegd aan de Welstands- en monumentencommissie. De commissie heeft in de vergadering van 3 september 2014 als volgt geadviseerd: Niet akkoord De commissie kan niet instemmen met het voorstel voor het wijzigen van een deel van de kozijnen van het Hooftshofje. Ten behoeve het verbeteren van de ventilatie wordt de bovendorpel van het bovenraam verlaagd waardoor een afsluitbare ventilatiespleet ontstaat. De commissie acht de voorgestelde aanpassing in esthetische en historische zin niet passend. De gemodificeerde bovendorpel met spleet leidt tot een verstoord en vervreemdend aanzicht van het raamkozijn. Daarnaast is er sprake van verlies van historisch materiaal. Het vervangen van de beglazing door dun gelaagd glas is in beginsel denkbaar mits dit zonder aanpassing van het raamhout en roeden toegepast kan worden in de bestaande glassponningen. Het voorstel wordt beoordeeld als een aantasting van dit rijksbeschermde monument. Een oplossing waarbij de ruimte tussen de wisseldorpel tussen het onder- en bovenraam wordt benut voor een ventilatievoorziening acht de commissie denkbaar. Integrale vervanging van de ramen is slechts denkbaar als deze zich in een onherstelbare staat bevinden. Daarnaast is de commissie van mening dat de voorgestelde kleurstelling niet passend is bij een hofje uit deze tijdsperiode.
Commentaar op de ingewonnen advies/adviezen. Met het advies van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap kunnen wij ons verenigen.. Met het advies van de Welstands- en monumentencommissie kunnen wij ons verenigen.
Eindoordeel activiteit monument: Met inachtneming van alle bij het te nemen besluit betrokken belangen en de ingewonnen adviezen zijn wij van mening dat de uitvoering van het plan om bijna alle ramen van het monument te vervangen en de kleurstelling ingrijpend te wijzigen een onaanvaardbare aantasting van de architectuur- en 201409414/5467388 cultuurhistorische waarden van het monument betekent. 14-10-2014 12:16:32
wabo978
201409414/5467388
5
Op basis van deze afweging moet de gevraagde vergunning worden geweigerd voor het wijzigen van het rijks beschermde monument Assendelftstraat 53 tot en met 89, Hooft’s Hofje, rijksmonumenten: monumentnummer 17457, kadastraal bekend als gemeente ‘s-Gravenhage , sectie L en nummers 363, 364, 365, 366, 369, 370, 371, 1560, 1561, 9502, 9504 en 11770), overeenkomstig de gewaarmerkte tekeningen.
201409414/5467388 14-10-2014 12:16:32
wabo978
