Wethouder van Stedelijke Economie, Zorg en Havens
drs. K.P. Klein
Gemeente Den Haag
Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag
De voorzitter van Commissie Bestuur
Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk
DSO/2015.632 – RIS 283920 Doorkiesnummer
070 - 353 77 65 E-mailadres Aantal bijlagen Datum
20 juli 2015 Onderwerp
Grootschalige Publieksevenementen
Geachte voorzitter, Een groot concert in het Zuiderpark, een mooi sportevenement op het strand en een cultureel festival in de binnenstad geven onze stad dynamiek en bieden Hagenaars een aantrekkelijke invulling van hun vrijetijd. Maar de betekenis van dergelijke evenementen en festivals voor Den Haag reikt veel verder. Ze beïnvloeden het imago van de stad, bepalen de mate van aantrekkelijkheid voor wonen en werken, trekken bezoekers (toeristen) aan, lokken bestedingen uit en vergroten zo de afzetmogelijkheden voor het Haags MKB. Daarnaast kunnen ze sport- en cultuurparticipatie stimuleren en bijdragen aan gebiedsontwikkeling. Juist vanwege die brede meerwaarde voor de stad zet het college de komende jaren in op een sterk aanbod; van experimenteel en bewezen succesformules tot internationaal aansprekende sportevenementen en grote ‘blockbusters’. In de Agenda Stedelijke Economie (RIS 281393) heeft het college aangekondigd steviger in te zetten op grootschalige publieksevenementen met economische spin off voor de stad. Jaarlijks investeert de gemeente vanuit haar economisch budget ruim twee miljoen in deze evenementen. De impact van deze investeringen voor de stad kan en moet groter. Daarom gaan we de subsidiesystematiek op een andere manier toepassen en marktpartijen steviger prikkelen om met onderscheidende plannen te komen. In het eerste deel van deze brief ga ik hier nader op in. Recent zijn aan uw raad het Beleidskader Kunst en Cultuur 2017-2020 (RIS 282223) en de Sportnota 20152030 (RIS 283153) toegezonden. De beleidsdoelstellingen van deze nota’s - en de daaraan gekoppelde budgetten - zijn voor de komende jaren richtinggevend voor welke culturele festivals en sportevenementen in onze stad kunnen gaan plaatsvinden. Later dit jaar ontvangt uw raad de Citybrandingaanpak 2020. Het college kondigt in de Agenda Stedelijke Economie eveneens zijn voornemen aan om te komen tot een betere samenhang en interactie van het totale aanbod van evenementen en festivals in de stad (oa. vanuit de portefeuilles cultuur, sport, economie en citymarketing) en een meer gebalanceerde en strategische meerjarenplanning mét blockbusters (evenementen die internationale bezoekers en publiciteit opleveren).
Inlichtingen bij
R.C. de Bes Postadres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Internetadres: www.denhaag.nl
Telefoon: 070 - 353 2250 Fax: 070 - 353 2390
DSO/2015.632
2
Omdat evenementen en festivals voor een belangrijk deel in gescheiden trajecten (bijv. sport, cultuur, economie) gegenereerd en ondersteund worden vraagt de totstandkoming van die samenhang een goede voorbereiding. Zo blijven de inhoudelijke- en financiële afwegingen onder verantwoordelijkheid vallen van de verschillende portefeuillehouders. We verwachten u daarover rond de jaarwisseling nader te kunnen informeren. We willen daarnaast ook komen tot een stroomlijning van de dienstverlening richting organisatoren en initiatiefnemers. In de afgelopen maanden zijn hiervoor de eerste stappen gezet. Ik informeer uw commissie hierover in het tweede deel van deze brief. 1. Inzet op grootschalige publieksevenementen Grootschalige publieksevenementen worden geacht grote aantallen bezoekers van buiten de stad aan te trekken die bij Haagse ondernemers geld uitgeven (directe economische spin off), het imago van Den Haag (inter)nationaal versterken (indirecte economische spin off) en die daarnaast ‘gedragen’ worden door de Hagenaars. Daarmee dragen deze evenementen bij aan een belangrijk speerpunt van het college: de ontwikkeling van de Haagse economie en de groei van werkgelegenheid. Jaarlijks investeert het college vanuit zijn economisch budget 2,2 miljoen euro in ongeveer 20 grootschalige publieksevenementen. Gezien de urgente economische opgave waar Den Haag voor staat is het college van mening dat de impact van deze investering in grootschalige publieksevenementen voor Den Haag groter kan én moet. Op een paar uitzonderingen na wordt vernieuwing in het aanbod gemist evenals doorgroei van bestaande evenementen naar (inter)nationaal toonaangevende gebeurtenissen. Het evenementenaanbod heeft de afgelopen jaren in kwantitatieve zin een grote vlucht genomen. Voor - met name de gratis toegankelijke publieksevenementen wordt het steeds lastiger om een unieke en kwalitatieve programmering neer te zetten waardoor bezoekers geprikkeld worden om het evenement te blijven bezoeken. Artiesten treden gezien de teruglopende verkoop van geluidsdragers maar al te graag op en staan om die reden ieder weekend op een ander (gratis toegankelijk) evenement. Daardoor verschraalt het aanbod. Het college kiest daarom door en gaat de komende jaren meer ruimte geven aan grootschalige publieksevenementen (bestaande en nieuwe) die aantoonbaar economische spin-off voor Den Haag genereren. In lijn met het coalitieakkoord hebben plannen die afkomstig zijn van Haagse bedrijven, aansluiten bij het Haags DNA of gerelateerd zijn aan Haagse instituten of gebeurtenissen daarbij natuurlijk de voorkeur. Het beleid zoals in 2011 is vastgesteld (RIS 180583) - en waar met ingang van 1 juli 2014 de Algemene Subsidieverordening (RIS 273752) op van toepassing is - biedt voldoende aanknopingspunten om deze accentverschuivingen mogelijk te maken. Daarom is een volledige herziening van het evenementenbeleid niet noodzakelijk. Wel wordt de subsidiesystematiek op een aantal onderdelen anders toegepast. Deze gaan al gelden voor het komende kalenderjaar. Organisatoren en initiatiefnemers die voornemens zijn een subsidieverzoek in te dienen voor een grootschalig publieksevenement in 2016 kunnen hiermee rekening houden. Economische spin off als doorslaggevend criterium Het college hanteert de directe en indirecte economische spin-off voor de stad vanaf 2016 als doorslaggevend criterium bij de toekenning van subsidies voor grootschalige publieksevenementen. En zijn daarmee leidend bij de afweging en prioritering van inzet van middelen. Directe spin off betekent dat de publieksevenementen leiden tot substantiële bestedingen bij Haagse ondernemers door bezoekers, bij voorkeur van buiten de Haagse regio. Met indirecte spin off wordt bedoeld dat evenementen het imago van Den Haag als aantrekkelijke stad (inter)nationaal uitdragen. Voor dit profiel van Den Haag onderscheiden we enerzijds het toeristisch DNA (bestaande uit de thema’s Vrede & Recht, Koninklijk en Stad aan zee) en anderzijds het imago van Den Haag als een dynamische stad die creatief talent, young professionals en startups aanspreekt. Evenementen die niet ‘grootschalig’ zijn, kunnen wel degelijk van strategisch belang zijn voor de stad. Door langjarig te investeren in de relatie met de Nevobo, mede door het mogelijk maken van bijvoorbeeld het Grand Slam Beachvolleybal, is het de Gemeente Den Haag gelukt om dit jaar het WK Beachvolleybal te mogen organiseren. Een geweldige boost voor de stad in sportieve, economische en promotionele zin.
DSO/2015.632
3
Ook moeten kleinere, nieuwe evenementen de kans krijgen om zich te bewijzen en door te groeien naar grootschaligheid. Daarom blijft het promotiefonds voor kleinere evenementen gehandhaafd en wordt het budget hiervoor opgehoogd naar vooralsnog € 250.000. Het resterende budget (1.950.000) is dan beschikbaar voor grootschalige evenementen. Gemeente benoemt thema’s De gemeente gaat de komende jaren meer dan voorheen op basis van economische doelstellingen en inhoudelijke uitgangspunten - verwoord in thema’s - richting organisatoren communiceren welke gebeurtenissen, momenten in het jaar of thema’s aansluiten bij de speerpunten en het imago van de stad. Denk daarbij aan de opening van het strandseizoen, invulling van het koninklijke karakter van Den Haag of een meerdaags watersportevenement in de haven. Organisatoren kunnen voor financiële ondersteuning in het kader van grootschalige publieksevenementen onderscheidende plannen indienen die hierbij aansluiten. Een vergelijkbare benadering heeft inmiddels al gewerkt voor het realiseren van een kerstmarkt in de binnenstad. Om ruimte voor vernieuwing en maximale spin off voor de stad zo goed mogelijk te waarborgen, committeert de gemeente zich in eerste instantie ten hoogste voor drie jaar aan een plan van een organisator. Het college wil daarmee de vrijheid behouden om periodiek ook andere partijen - naast de organisator van dat moment - de kans te geven om een alternatief plan in te dienen voor een van de thema’s. Naast deze focus op thema’s blijft het college de mogelijkheid aan marktpartijen bieden om met eigen ideeën en voorstellen voor grootschalige publieksevenementen te komen. Organisatoren kunnen los van deze thema’s een subsidieverzoek voor een grootschalig publieksevenement indienen bij de gemeente. Maximale bijdrage Om de economische betekenis van investeringen in grootschalige publieksevenementen te vergroten is het nodig dat het college in grootschalige publieksevenementen kan investeren op een niveau dat de ambities waargemaakt kunnen worden. Dit is altijd maatwerk. Om niet op voorhand te worden beperkt wordt het maximale percentage van 30% van de begroting tot een maximale bijdrage van 250.000 euro een nadrukkelijk, maar niet langer een harde grens. Dit leidt echter niet tot een verhoging van de beschikbare gereserveerde middelen voor grootschalige publieksevenementen. Het college beoogt hiermee ruimte te bieden aan vernieuwing, meer kwaliteit en evenementen op een hoger niveau. Deze maatregel is nadrukkelijk niet bedoeld om evenementen te compenseren bij een gebrek aan financieel draagvlak vanuit de markt. (Publieks)onderzoek en monitoring Het is essentieel om toegang te hebben tot adequate data uit (publieks)onderzoek en monitoring om een goed beeld te krijgen van wat de (economische) betekenis van een grootschalig publieksevenement is voor de stad. Deze data geven enerzijds inzicht in de realisatie van beoogde ambities en doelstellingen van een evenement. Anderzijds biedt het relevante informatie over het profiel van de bezoekers, hun bestedingen, eventueel combinatiebezoek, gebruik van arrangementen, etc. Het college is voornemens om met ingang van 2016 (publieks)onderzoek te laten uitvoeren bij evenementen die vanuit het beleid voor grootschalige publieksevenementen financieel worden ondersteund. Bestaande evenementen Het beoogde effect van bovenstaande accentverschuivingen is meer kwaliteit in het aanbod (om daarmee uiteindelijk meer bezoekers te trekken). Dit betekent ruimte en mogelijkheden voor bestaande en nieuwe evenementen die voor Den Haag directe en indirecte economische spin off genereren. En het betekent ook dat de mogelijkheden voor financiële ondersteuning in het kader van grootschalige publieksevenementen voor (bestaande) evenementen die deze spin off in mindere mate genereren de komende jaren (verder) afnemen. Het college kiest hierbij voor een ‘zachte landing’.
DSO/2015.632
4
Dit betekent dat het college voor evenementen die in de afgelopen drie jaar hebben kunnen rekenen op deze financiële ondersteuning een bijdrage ‘reserveert’ ter hoogte van de financiële bijdrage in 20151. Toekenning vindt plaats op basis van goedkeuring van het subsidieverzoek. Deze evenementen krijgen hiermee de kans om zich komend jaar verder te ontwikkelen - en daarmee hun economische impact te vergroten - dan wel elders financieel draagvlak te gaan verwerven voor na 2016. Adviescommissie Tot nu toe beoordeelt jaarlijks een externe adviescommissie bestaande uit onafhankelijke leden de aanvragen die worden ingediend voor financiële ondersteuning in het kader van grootschalige publieksevenementen. Deze beoordeling vormt de basis voor de besluitvorming door het college. Het college constateert dat voor de realisatie van gemeentelijke beleidsdoelstellingen de selectiesystematiek verbetering behoeft. Transparantie van de procedure en beoordeling blijft daarbij voorop staan. Voortaan zal alleen de beoordeling van de zakelijke aspecten in de aanvraag - zoals begroting en dekkingsplan, marketing en publieksbereik - worden uitgevoerd door externe professionals. De toetsing aan de beleidsdoelstellingen zal de gemeente zelf doen. De gemeten economische impact van ieder evenement uit eerder genoemde (publieks)onderzoek en monitoring zal - zodra deze beschikbaar komt - bij de beoordeling worden betrokken. De beoordelingscriteria worden vooraf helder gecommuniceerd met iedereen die een aanvraag wil indienen. Net als in de huidige systematiek vormt de beoordeling van de aanvragen de basis voor de besluitvorming van het college. Zoals ook nu al gebruikelijk krijgen de aanvragers een duidelijke terugkoppeling van het besluit en de onderliggende motivatie met daarin opgenomen het oordeel van de professionals en de gemaakte beleidsafwegingen. Financiën Voor grootschalige publieksevenementen is jaarlijks een budget beschikbaar van 2,2 miljoen euro. Hiervan wordt 250.000 euro ingezet voor kleine/nieuwe evenementen (met een economische spin off). Dit budget blijft in 2016 gehandhaafd. Voor komend jaar wordt, zoals eerder genoemd, eveneens een bedrag gereserveerd voor evenementen die de afgelopen drie jaar hebben kunnen rekenen op financiële ondersteuning in het kader van grootschalige publieksevenementen. Wanneer we ook nog een aantal succesvolle ‘nieuwkomers’ van dit jaar in 2016 graag terugzien is er geen budgettaire ruimte voor de urgente transitie naar een sterk aanbod van grootschalige publieksevenementen voor de stad. Om de transitie goed en versneld te realiseren - en daarmee de omzetmogelijkheden voor Haagse ondernemers te vergroten en groei van werkgelegenheid te stimuleren - is de komende jaren verruiming van het budget voor grootschalige publieksevenementen noodzakelijk. Dit biedt ruimte en mogelijkheden aan (bestaande) grootschalige publieksevenementen die directe en indirecte economische spin off voor Den Haag genereren en maakt een zachte landing mogelijk voor bestaande evenementen die dit in onvoldoende mate realiseren. Met het aanbieden van de begroting 2016-2019 zal het college een voorstel indienen om de hiermee gemoeide middelen binnen de begroting vrij te maken. Vervolg Organisatoren van grootschalige publieksevenementen die in de afgelopen drie jaar financieel zijn ondersteund ontvangen op korte termijn een afschrift van deze brief met een korte toelichting. Daarnaast zullen organisatoren met een publicatie op www.denhaag.nl en in de krant worden geïnformeerd over de mogelijkheden voor financiële ondersteuning van een grootschalig publieksevenement in 2016. Richting marktpartijen zal in een nadere uitwerking eveneens worden gecommuniceerd dat het college komend jaar graag een meerdaags evenement in de haven van Scheveningen ziet plaatsvinden waarbij een link wordt gelegd met de strand- en zeesporten.
1
Met uitzondering van Festival Classique en Den Haag onder de Hemel.
DSO/2015.632
5
2. Eén gemeentelijke benadering met centraal coördinatiepunt Den Haag biedt jaarlijks een podium aan een groot aantal uiteenlopende evenementen en festivals voor jong en oud. Een belangrijk deel hiervan wordt door de gemeente (financieel) ondersteund vanuit de portefeuilles Cultuur, Sport, Economie en Citymarketing. Zoals aangegeven aan het begin van deze brief streeft het college er naar de onderlinge afstemming hiervan in de komende jaren te verbeteren en daarmee de betekenis voor de stad te vergroten. Hiermee wordt een betere samenhang en interactie in het totale aanbod in de stad beoogd en een meer gebalanceerde en strategische meerjarenplanning mét blockbusters (sportevenementen, tentoonstellingen of artiesten die veel internationale bezoekers en veel internationale publiciteit opleveren). Coördinatiepunt Inmiddels heeft het college een start gemaakt met een verkenning naar de mogelijkheden om kennis en ervaring in de organisatie meer samen te brengen en interne processen beter op elkaar af te stemmen. Nagenoeg alle gemeentelijke diensten hebben inhoudelijk of in (rand)voorwaardelijke zin betrokkenheid bij evenementen en festivals. Hierdoor is expertise met betrekking tot beleid en aanverwante zaken als evenementenlocaties, regelgeving, vergunningen en onderzoeksdata (publieksonderzoek) op veel verschillende plekken in het stadhuis aanwezig. Daarnaast hebben verschillende afdelingen ervaring met grootschalige evenementen als mondiale topsportevenementen, stedelijke events in de openbare ruimte en internationale congressen. Uit de gesprekken met verschillende gemeentelijke diensten en afdelingen evenals met organisatoren, marketingorganisaties en collega’s van andere grote steden komt naar voren dat meerwaarde kan worden gecreëerd door één gemeentelijke benadering van publieksevenementen en festivals vanuit een (centraal) coördinatiepunt. Het komen tot één gemeentelijke benadering voor evenementen en festivals is een complexe opgave die een zorgvuldige benadering vereist. Het college gebruikt de komende periode om hier verder invulling aan te geven. Rond de jaarwisseling zal het college uw raad informeren over de voortgang. Met vriendelijke groet, de wethouder van Stedelijke Economie, Zorg en Havens, Karsten Klein
