Wethouder van Jeugd, Welzijn en Sport
drs. K.P. Klein
Gemeente Den Haag
Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag
De voorzitter van de Algemene Raadscommissie
Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk
BOW/2014.55 – RIS 273501 Doorkiesnummer E-mailadres Aantal bijlagen
2 Datum
17 juni 2014 Onderwerp
Eindrapportage uitvoering nota ‘Emancipatie 2.0’
Geachte voorzitter, In 2011 bracht ik de nota Emancipatie 2.0 (RIS 180701) uit, waarin ik de doelstellingen en doelgroepen voor het emancipatiebeleid voor de periode 2011 – 2014 heb beschreven in de vorm van concrete acties en speerpunten, specifiek gericht op: 1. Het stimuleren van de maatschappelijke- en arbeidsparticipatie van vrouwen. 2. Het actief betrekken van mannen bij het emancipatieproces. 3. Het borgen van de veiligheid en acceptatie van LHBT’s (lesbiennes, homo’s, biseksuelen en transgenders). Jaarlijks rapporteer ik u over de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van deze nota. De eerste voortgangsrapportage over de uitvoering van de nota is op 27 maart 2012 uitgebracht (RIS 247614) en de tweede voorgangsrapportage medio april 2013 (RIS 258140). In deze eindrapportage informeer ik u over de vorderingen, die in de afgelopen periode zijn gemaakt. De Haagse Visitatiecommissie Emancipatie (VCE) en de Emancipatie Ambassadeurs Op 8 maart 2012 is de VCE geïnstalleerd om de voortgang te volgen van de actiepunten uit de nota Emancipatie 2.0. Begin februari 2013 bracht de VCE een tussenbericht en op 4 februari 2014 haar eindrapportage uit. In desbetreffende rapportage zijn ter verbetering en stimulering van het Haags emancipatiebeleid aanbevelingen gedaan en adviezen uitgebracht. In haar eindrapportage legt de VCE vooral nadruk op de volgende onderwerpen: - er is een te abrupte overgang van de ontmoetingsfunctie naar participatie; - het ontbreken van kinderoppas bij trainingen en cursussen die vrouwen beter voorbereiden op betaald of vrijwilligerswerk; - er dienen meerdere participatiecentra voor vrouwen gerealiseerd te worden; - mannen-emancipatie is net zo belangrijk en noodzakelijk als vrouwen-emancipatie. Vrouwenemancipatie is pas voltooid als mannen gaan ‘mee emanciperen’;
Inlichtingen bij Postadres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Internetadres: www.denhaag.nl
Telefoon: 070 - 353 2250 Fax: 070 - 353 2390
BOW/2014.55
-
-
2
homo-emancipatie verdient aandacht. Samenwerking tussen scholen, COC Haaglanden, Bureau Discriminatiezaken, politie en migranteninstellingen kan een cruciale rol vervullen bij het bevorderen van homo emancipatie; beleid dat zowel huiselijk –als eergerelateerd geweld tegengaat behoort te worden gekoppeld aan het emancipatiebeleid.
Met betrekking tot dit laatste punt kan ik u melden dat de aanpak huiselijk- en eergerelateerd geweld thema’s zijn die worden aangepakt binnen de portefeuille Volksgezondheid en Zorg en zijn vastgelegd in de nota ‘Aanpak Huiselijk Geweld 2011-2014’ (RIS 180578). De zelforganisaties hebben in dit kader een signalerings- en doorverwijzingsrol. Ik neem de adviezen en aanbevelingen van de VCE ter harte. Ik heb deze dan ook zoveel mogelijk in de voorliggende eindrapportage verwerkt. Het eindrapport van de Visitatie Commissie Emancipatie treft u aan in bijlage 1. Met behulp van tien Emancipatie Ambassadeurs stimuleert, ondersteunt en promoot de gemeente de vrouwen-, mannen- en homo-emancipatie in Den Haag. Om hun boodschap optimaal te kunnen uitdragen, hebben de Ambassadeurs hun krachten gebundeld in drie actieplannen, te weten: - de emancipatie van geïsoleerde vrouwen, - de empowerment van mannen, - homo-acceptatie. Het eindverslag van de Emancipatie Ambassadeurs is opgenomen in bijlage 2. Emancipatiemonitor 2013 Meer informatie over de stand van zaken van het Haagse emancipatiebeleid vindt u in de Emancipatiemonitor 2013. In deze monitor wordt gekeken naar de emancipatie van de vrouw, de manier waarop de man mee emancipeert en hoe het staat met de emancipatie van lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders (LHBT’s). De monitor vindt u op de gemeentelijk website (http://www.denhaag.nl/home/bewoners/to/Emancipatiemonitor.htm). 1. Vrouwen 1.1 Stimuleren van arbeidsparticipatie en economische zelfstandigheid Economische zelfstandigheid is een belangrijk aspect van emancipatie. De afgelopen periode is sterk ingezet op het bevorderen van arbeidsparticipatie onder vrouwen en het inzetten van onbenut arbeidspotentieel. In de afgelopen periode: is in samenwerking met PEP de BissMiss school in 2012 van start gegaan; is een micro krediet voor laagopgeleide vrouwen in de vorm van het Haags Emancipatie Studiefonds (HES) ingesteld; zijn afspraken gemaakt over de aansluiting van participatie-, welzijns-, en scholingstrajecten voor nuggers op trajecten naar werk; extra aandacht besteed aan alleenstaande ouders. Arbeidsparticipatie Haagse vrouwen In 2011 lag de netto arbeidsparticipatie onder vrouwen in Den Haag met 57,9% onder het landelijke gemiddelde van 63%. In 2012 en 2013 is de netto arbeidsparticipatie onder vrouwen in Den Haag gelijk gebleven. De arbeidsparticipatie van de Haagse mannen in 2013 is ten opzichte van 2012 (71,3%) gedaald naar 69,3%. De oorzaak hiervan ligt in de groeiende werkloosheid in Den Haag. De cijfers liegen er niet om. De werkloosheid onder de Haagse bevolking laat in de periode van 2010 – 2012 een gemiddelde toename zien van 21,7%. Bij vrouwen liggen de werkloosheidscijfers met 19,3% overigens aanzienlijk lager dan bij de mannen (23,3%). Gezien de economische crisis en het toenemende aantal werklozen vind ik dit niet slecht. Mijn streven blijft er echter op gericht om de arbeidsparticipatie van de Haagse vrouwen op het niveau van het landelijke gemiddelde te krijgen.
BOW/2014.55
3
Hieraan werk ik samen met de portefeuillehouders van Onderwijs en Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie. In 2012 en 2013 is vanuit onderwijs meer naar slimme verbindingen en verbeteringen in de aansluiting met de arbeidsmarkt gezocht vanuit de behoefte en vraag uit sectoren, zoals techniek, zorg en onderwijs. Alleenstaande ouders Van alle huishoudtypen komt armoede bij alleenstaande moeders het meest voor (Armoedesignalement 2013). Deze vrouwen zijn vaker werkloos en leven vaker onder de armoedegrens of lage-inkomensgrens dan echtparen. Ook uitstroom uit de uitkering duurt vaak langer dan gemiddeld. Daarom wordt er bij de dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheidsprojecten extra aandacht besteedt aan alleenstaande ouders. Op het gebied van parttime werk en kinderopvang is de afgelopen jaren hard gewerkt om de uitstroom naar parttime werk te verhogen en knelpunten rondom kinderopvang weg te nemen. Alleenstaande ouders die (mentaal) belemmeringen ondervinden in het combineren van werk en zorg krijgen extra ondersteuning door middel van training en workshops. BissMiss School In 2013 is ook de BissMiss school voortgezet. Hierbij worden vrouwen begeleid bij het opzetten van hun eigen onderneming. In 2012 hebben 25 van de 36 gestarte vrouwen de BissMiss school afgerond. Zo’n 50% is na afronding van de opleiding gestart met haar eigen onderneming. In 2013 is gestart met de tweede editie van de BissMiss school met een groep van 17 vrouwen. Na de afloop van deze tweede editie zal op basis van de evaluatie bekeken worden of structurele inbedding van de BissMiss school kan plaatsvinden in één van de organisaties die hierbij betrokken is. Niet uitkeringsgerechtigden - Nuggers Om de arbeidsparticipatie van vrouwen te vergroten, moet het aanbod van participatie-, welzijns- en scholingstrajecten goed aansluiten op trajecten naar werk. Om ondersteuning te krijgen bij het vinden van een baan, is het voor niet-uitkeringsgerechtigden mogelijk om gebruik te maken van de reintegratievoorzieningen van de gemeente. Ook heeft de gemeente afspraken gemaakt met kinderopvanginstellingen over het beschikbaar stellen van parttime kinderopvang voor parttime werkende alleenstaande ouders. Haags Emancipatie Studiefonds In 2012 is het Haags Emancipatie Studiefonds opgericht. Hierin is in 2012 en 2013 een gemeentelijke bijdrage van € 50.000,00 ondergebracht. Vrouwen die financieel niet in staat zijn om een opleiding te bekostigen kunnen een beroep doen op dit fonds, dat sinds juni 2012 operationeel is. In de afgelopen periode hebben in totaal 39 vrouwen een beroep gedaan op dit fonds, waardoor voor hen de mogelijkheid is gecreëerd om te starten met een MBO- of HBO-opleiding of deze af te maken. Ik ben zeer verheugd met dit positieve resultaat en ik ben me aan het beraden over de mogelijke voortzetting van dit fonds. 1.2 Stimuleren van maatschappelijke participatie Om de maatschappelijke participatie van vrouwen te bevorderen, is in de afgelopen periode: de Haagse Maatschap, een samenwerkingsverband van 18 maatschappelijke organisaties met activiteiten gericht op maatschappelijke- en arbeidsparticipatie, ondergebracht bij PEP; stichting Yasmin uitgegroeid tot een volwaardig participatiecentrum voor vrouwen; de toolkit ‘Kracht door Verbinding’ ontwikkeld; een traject gestart ter verbetering van de positie van geïsoleerde vrouwen. Een goede beheersing van de Nederlandse taal is een essentiële voorwaarde om te kunnen participeren in de Haagse samenleving. In 2013 zijn door het college extra middelen beschikbaar gesteld in het kader van Taal in de Buurt. Uit de evaluatie van deze college periode is gebleken dat in totaal ca. 10.000 mensen hebben meegedaan aan het project Taal in de Buurt. Van het totaal aantal deelnemers bestond ca. 60-65 % uit vrouwen. Van dit percentage zijn de meeste vrouwen analfabeet dan wel zeer laag opgeleid.
BOW/2014.55
4
Bovendien is gebleken dat ongeveer een kwart van de vrouwen die meedoet aan de Taal in de Buurt lessen behoort tot de doelgroep “geïsoleerde vrouwen”. Ook komt naar voren dat deze vrouwen bij de start van de taalcursus op de eerste/laagste trede van de participatieladder staan. Aan het einde van de taalcursus blijkt een derde hiervan naar de tweede trede te zijn gestegen. Stichting Yasmin In mei 2012 is Stichting Yasmin officieel omgedoopt tot een stedelijk centrum voor participatie en talentontwikkeling. In 2013 is Yasmin, in opdracht van de gemeente, op voortvarende wijze verder gegaan met het begeleiden van Haagse vrouwen op het gebied van maatschappelijke participatie, onderwijs en arbeidsparticipatie. Zij hebben: negen vrijwilligers getraind als trajectbegeleider; tien vrijwilligers getraind om trainingen (empowerment naar werk) te verzorgen; in juni 2013 in samenwerking met een aantal partners een participatiemarkt in de Schilderswijk georganiseerd, waar 120 mensen naartoe zijn geweest. Yasmin heeft in 2013 vijf verschillende trainingen gegeven, waarvan: twee op het gebied van empowerment naar opleiding en werk, waaraan 67 vrouwen hebben deelgenomen; twee trainingen oriëntatie op de zorg (verzorgd door het ROC Mondriaan) , waaraan 37 vrouwen hebben deelgenomen en er 30 actief en concreet stappen hebben gezet; één sollicitatietraining. In totaal hebben 285 vrouwen zich ingeschreven bij Yasmin, waarvan 152 vrouwen een traject gestart zijn naar opleiding en werk. Gezien de aanbevelingen en aandachtspunten van de VCE met betrekking tot het realiseren van meerdere participatiecentra en het ontbreken van kinderopvang bij trainingen en cursussen, ben ik voornemens gesprekken te voeren om te kijken hoe de rol van Yasmin in de wijk kan worden versterkt in samenwerking met de andere organisaties in de wijk. Toolkit ‘Kracht door Verbinding’ De toegankelijkheid en de toerusting van zorg- en welzijnsinstellingen voor verschillende groepen burgers loopt uiteen. In 2012 is met ondersteuning van JSO (Expertisecentrum Jeugd, Samenleving en Ontwikkeling) een traject ingezet om dit proces uit te bouwen en te verankeren. JSO heeft in opdracht van de gemeente een inventarisatie gehouden onder zelforganisaties en hun behoeften ten aanzien van signalering en doorverwijzing van vrouwen in kaart gebracht. Uit de inventarisatie kwam naar voren dat bij de zelf- en vrijwilligersorganisaties de benodigde expertise ontbreekt om vrouwen met potentie te herkennen, te begeleiden en door te verwijzen. Op basis hiervan is eind 2013 de toolkit ‘Kracht door Verbinding’ ontwikkeld voor zelf- en vrijwilligersorganisaties. Methodieken worden beschikbaar gesteld en kennis uitgewisseld. “Taal aan zee” In 2011, 2012 en 2013 zijn jaarlijks door OBV, tegenwoordig Taal aan Zee, 140-180 geïsoleerde vrouwen begeleid. Zij hebben taalles gehad en worden geactiveerd om maatschappelijk te participeren. ROC Mondriaan: Jaarlijks volgen circa 3200 deelnemers een traject bij het ROC Mondriaan. Naar de sociale inclusie is onderzoek gedaan en deze is hoog in Den haag. Hierover is het college op 18 maart geïnformeerd.
BOW/2014.55
5
Geïsoleerde vrouwen Eind 2012 is door het college voor de jaren 2013 en 2014 extra middelen beschikbaar gesteld in het kader van de Deal Schilderswijk om in totaal 500 geïsoleerde vrouwen in de Schilderswijk te bereiken en door te geleiden naar reguliere voorzieningen. In 2013 is een aantal organisaties in de Schilderswijk hiermee aan de slag gegaan. Geïsoleerde vrouwen worden benaderd via de zogeheten wijkcontactvrouwen (WCV’s). Deze contactvrouwen in de Schilderswijk vervullen een cruciale rol in de wijk. Zij zijn de oren en ogen in de wijk. Bovendien zijn zij verbinders en versterkers. In de functie van vertrouwenspersoon vervullen de contactvrouwen ook de rol van stimulator van de eigen kracht en aanjager van zelfredzaamheid van vrouwen. Daarnaast hebben zij een belangrijke voorbeeldfunctie voor vrouwen en fungeren als rolmodel. Met de drie projecten die in de Schilderswijk lopen, ondergebracht bij Avrasya, De Mussen en het trio Zebra/Jeugdwerk/Yasmin zijn in 2013 in totaal 38 wijkcontactvrouwen getraind en 152 geïsoleerde vrouwen bereikt. Ik ben zeer tevreden over dit resultaat. Voor vrouwen waarbij de stap naar werk of een opleiding nog te groot is, blijf ik mij inzetten op het versterken van hun maatschappelijke participatie, door het doen van vrijwilligerswerk. 2. Mannen Om mannen te betrekken bij het emancipatieproces zijn in de afgelopen periode debatten, voorlichtingsbijeenkomsten en vadercursussen georganiseerd door vrijwilligers-/migrantenorganisaties, welzijnsinstellingen en vader- en participatiecentrum voor vrouwen. Ik heb deze instellingen daartoe gefaciliteerd. Onderwerpen als de rol van mannen in de opvoeding van hun kinderen, het doorbreken van traditionele rolpatronen, wat is een moderne (huis)man/vader, de taakverdeling in het gezin en het bieden van ruimte aan vrouwen, kwamen aan de orde. Er is veel belangstelling voor de bijeenkomsten. Uit de discussies komt naar voren dat er in vergelijking met een aantal jaren geleden, meer mannen zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheid voor de zorg voor het gezin. De inzet en betrokkenheid van de instellingen die de bijeenkomsten organiseerden, is buitengewoon stimulerend. In afgelopen drie jaar (2011, 2012 en 2013) hebben in totaal 35 debatten, lezingen, vadercursussen, zaalgesprekken, voorlichtings- en dialoogbijeenkomsten plaatsgevonden met als onderwerp mannenemancipatie plaats. Hieraan namen circa 3500 mannen en vrouwen deel. Zowel uit de Emancipatiemonitor 2013 als uit de eindrapportage van de Visitatie Commissie Emancipatie blijkt dat vrouwen nog altijd vaker de verantwoordelijkheid hebben voor kinderen, wanneer er sprake is van zorg voor kinderen door één van beide ouders. Ook blijkt uit die monitor dat vrouwen veel vaker dan mannen ouderschapsverlof opnemen. De taakverdeling arbeid en zorg tussen mannen en vrouwen is nog lang niet in balans. Om het onderwerp arbeid- en zorgtaken met mannen te bespreken hebben ca. 250 mannen door het opleidings- en trainingscentrum Multi 2000, stichting Horizon, stichting Hindustani en stichting Dialooghuis een zogenoemde vadercursus/training gevolgd. Aan de cursus namen mannen met verschillende culturele achtergronden deel. Het Vader Centrum Adam fungeert als activiteitencentrum met als doel mannen bewust te maken en werkervaring te laten opdoen. Mannen informeren en bewust maken is stap één in het emancipatieproces, maar om deze mannen te stimuleren om hen verder te laten komen is er behoefte aan voorzieningen zoals het Vader Centrum Adam. Ik constateer dat er sprake is van een toenemende waardering en belangstelling voor mannen-emancipatie, maar realiseer mij dat wij er hiermee nog niet zijn. Het proces verloopt niet zo vlot zoals dat ik graag zou zien. Mannen-emancipatie vergt veel tijd, energie, geduld en doorzettingsvermogen. Voor de emancipatie van mannen met een niet-westerse afkomst wil ik in de komende periode ook geestelijke leiders en sleutelfiguren van de gemeenschappen inschakelen.
BOW/2014.55
6
3. Veiligheid en acceptatie van Lesbiennes, Homo’s, Biseksuelen en Transgenders (LHBT) Homoseksualiteit wordt in Nederland steeds breder geaccepteerd. Vergeleken met andere landen staat de Nederlandse bevolking zelfs het meest positief tegenover homoseksualiteit. Dat neemt niet weg dat er bevolkingsgroepen zijn onder wie de sociale acceptatie minder groot is. Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) spreekt hierover in haar rapport van mei 2013 “Acceptatie van homoseksuelen, biseksuelen en transgender in Nederland 2013”. Ervaringen van homo-en biseksuelen in Nederland” van 90% acceptatie bij de bevolking en 10% weerstand. Tegelijkertijd is de acceptatie van homoseksualiteit bij sommige groepen nog problematisch. De houding onder jongeren in het algemeen, bij niet-westerse migranten en in orthodox-religieuze gemeenschappen is duidelijk negatiever dan bij andere Nederlanders. Naast de lokale aanpak werkt de gemeente Den Haag, als koplopergemeente, samen met 41 andere gemeenten op landelijk niveau om aandacht te genereren voor het bevorderen van sociale acceptatie en de veiligheid van LHBT. Sociale acceptatie Acceptatie van homoseksualiteit vraagt om een verandering van houding en gedrag bij mensen, vooral daar waar dit nog een taboe is. In afgelopen periode hebben een aantal activiteiten op het gebied van sociale acceptatie van LHBT’s plaatsgevonden, zo: organiseerden verschillende migrantenorganisaties voor de eigen achterban openbare discussiebijeenkomsten; vond in 2012 en 2013 een Lesbian festival plaats vond in november 2013 het “We are the Hague festival” georganiseerd, wat door ca.1500 mensen is bezocht; vond in mei 2013 een driedaagse internationale conferentie over homo-emancipatie plaats. In de afgelopen drie jaar heb ik ruim 30 maatschappelijke instellingen gefaciliteerd om de acceptatie van homoseksualiteit te bevorderen. Organisaties, als het COC Haaglanden, Kring Haaglanden, Stichting Rainbow, Bureau Discriminatiezaken, Vadercentrum Adam, welzijns- en migrantenorganisatie en levensbeschouwelijke instellingen hebben voorlichtings-/discussiebijeenkomsten, debatten, lezingen en evenementen georganiseerd. Hierdoor zijn ca. 3.500 Hagenaars bereikt. Het COC verzorgde in de afgelopen drie jaar, jaarlijks tussen de 130 en 140 voorlichtingsbijeenkomsten op verschillende scholen om sociale acceptatie van homoseksualiteit onder leerlingen en docenten bespreekbaar te maken. Ruim 640 leerlingen hebben meegedaan aan een project van Bureau Discriminatiezaken “vooroordelen en ruimte geven aan andersdenkenden’. Scholen zijn de basisplek waar jongeren geïnformeerd en voorgelicht worden op het terrein diverse maatschappelijke vraagstukken. De expertise en kennis van het COC Haaglanden wil ik in de kometen periode op scholen voortzetten. Het 5 Mei Comité organiseerde in de afgelopen periode op 30 vmbo scholen debatten en discussiebijeenkomsten met als thema radicalisering, tolerantie, integratie, discriminatie en veiligheid. Hieraan namen ca. 3.600 leerlingen deel. Centrum 1622 verzorgt lessen, trainingen en lespakketten om jongeren bewust te maken van hun identiteit, hun zelfbeeld groepsdwang, seksualiteit, grensoverschrijdend gedrag en culturele verschillen. Het is nog steeds van belang om deze activiteiten in komende periode voort te zetten. Dankzij alle inspanningen en activiteiten in de afgelopen periode, is het begrip sociale acceptatie van homoseksualiteit bij veel mensen en bij vele groeperingen redelijk verankerd. Toch is het beeld nog steeds dat tal van organisaties niet over de kennis en daadkracht beschikken om het onderwerp goed op de agenda te zetten en te houden. Ook hier zal in de komende periode blijvende aandacht aan worden besteed. Ter ondersteuning en stimulering van deze groepen en instellingen is recent de werkgroep Denktank Seksuele Diversiteit Den Haag (DSDD) in het leven geroepen. Op 4 februari 2014 is door deze werkgroep de Conferentie Seksuele Diversiteit: “Aan de slag in Segbroek” georganiseerd.
BOW/2014.55
7
Eén van de concrete resultaten van deze conferentie is dat medio april 2014, een zogenaamd netwerker voor een termijn van drie jaar als parttime kracht bij het COC Haaglanden aangesteld wordt met als doel om de samenwerking tussen desbetreffende instellingen en vrijwilligersorganisaties te coördineren en ondersteunen. Deze netwerker wordt ondersteund en geadviseerd door de werkgroep DSDD. De school is een belangrijke plek om acceptatie van homoseksualiteit te bevorderen. Regelmatig worden wij via de media erop geattendeerd dat pesten op school ook betrekking heeft op seksuele geaardheid. Ik ben dan ook verheugd dat de rijksoverheid haar kerndoelen heeft aangepast, waardoor het geven van voorlichting hierover een verplicht onderdeel wordt van het onderwijs op alle scholen in het primair en voortgezet onderwijs. Ik wil de verantwoordelijkheid van de scholen voor dit onderwerp ondersteunen door de expertise van bovengenoemde organisaties in te zetten om de sociale acceptatie van homoseksualiteit in Den Haag daadwerkelijk te bevorderen Het blijkt dat sommige scholen nog geen gebruik maken van de lespakketten en/of lessen. Samen met de wethouder van Onderwijs ga ik deze scholen actief benaderen. Indien een school het schoolveiligheidscertifcaat wil halen, wordt de desbetreffende school getoetst aan de criteria van de veiligheidskaart waarop veiligheid en acceptatie van LHBT is omschreven. Veiligheid Geweld tegen homo’s is ook in onze stad nog steeds aan de orde. Ik vind dit onacceptabel en tolereer ook niet dat homo’s, lesbiennes, biseksuelen en transgenders vanwege hun geaardheid worden gediscrimineerd. Iedereen heeft immers recht op een leven zonder geweld en op een eerlijke kans op participatie. Om discriminatie en homogeweld tegen te gaan hanteert de politie Den Haag landelijke registratiesystemen voor incidenten met een homofoob motief. Bureau Discriminatiezaken organiseert trainingen en voorlichtingsbijeenkomsten voor politiemensen over hoe om te gaan met klachten van homo’s. De gemeente heeft ervoor gezorgd dat homoseksuele inwoners die behoefte hebben aan ondersteuning terecht kunnen voor specifieke hulpverlening bij een maatschappelijke werker van het COC Haaglanden. Vanaf 1 januari jl. is het aantal uren maatschappelijke werker bij het COC uitgebreid. In aanvulling op de bestaande mannenopvang bij stichting Wende is voor migrantenjongeren op een veilige plek noodopvang gerealiseerd. Hiertoe zijn afspraken gemaakt met een aantal pensions. De begeleiding van deze jongeren loopt via het COC Haaglanden. In de afgelopen periode was er geen aanleiding om gebruik te maken van deze extra voorziening. Dit vind ik een positieve ontwikkeling. Sport en homoseksualiteit gaan in Den Haag niet altijd goed samen. Dat constateert ook de VCE in haar eindrapportage. De ondersteuning van sportverenigingen en het bespreekbaar maken van dit onderwerp wordt door het NOC*NSF en de landelijke sportbonden gedaan via een landelijk plan. Den Haag ondersteunt dit landelijke beleid. Onder andere met de John Blankenstein Foundation (JBF) is gezocht naar een goede manier om het thema onder de aandacht te brengen van de Haagse sportorganisaties. In de afgelopen periode heeft de JBF samen met de KNVB een aantal voorlichtingsbijeenkomsten en debatten georganiseerd om dit onderwerp bespreekbaar te maken. Momenteel ontwikkelt de JBF samen met, onder andere, de KNVB een workshop voor geïnteresseerde sportverenigingen. Ook de Adviesraad voor Sport en de Haagse Emancipatie Ambassadeurs zijn hierbij betrokken. In mei 2013 werd een pilot workshop gehouden bij de Rijswijkse voetbalvereniging Hoekpolder en de Haagse vereniging sv Erasmus (voetbal en handbal). Na de pilot bij Erasmus en Hoekpolder werd een thema-avond voor voetbalverenigingen georganiseerd. Aan de hand van de reacties op die avond en het eerste resultaat van de workshop is een werkwijze ontwikkelt hoe dit concept onder de Haagse sportorganisaties wordt uitgerold. Ook geven spelers van ADO in het project ‘De Held’ maatschappelijke voorlichtingen op basisscholen, waarbij homo-acceptatie wordt besproken. Elk seizoen bezoeken de ADO spelers twintig basisscholen om dit onderwerp met de leerlingen te bespreken. Dit alles stemt mij hoopvol voor een toekomst zonder geweld tegen homo’s op het voetbalveld. Ondanks van al die inspanningen binnen sportwereld is er nog veel werk aan de winkel.
BOW/2014.55
8
Op basis van de terugkoppeling van de activiteiten stel ik vast dat wij vorderingen maken. Tien jaar geleden was het überhaupt niet mogelijk om met een aantal migrantengroepen over homoseksualiteit te spreken. Ik ben ervan overtuigd dat wij met de dialoog- en voorlichtingsbijeenkomsten de juiste aanpak hebben gekozen voor het vergroten van de sociale acceptatie van LHBT in Den Haag. Ik blijf dan ook investeren in het stimuleren en faciliteren van organisaties die zich hiervoor inzetten 4. Gemeente als rolmodel De gemeente Den Haag, een van de grootste werkgevers van onze stad, wil een rolmodel zijn voor andere Haagse werkgevers. Wij streven dan ook naar een evenredige vertegenwoordiging van vrouwen. Het gemeentelijke personeelsbeleid biedt aan alle groeperingen gelijke kansen. Naar aanleiding van de afdoening van de motie ‘streefcijfers vrouwen in hogere functies’ (RIS249447) heeft de portefeuillehouder P&O, wethouder VDMO, zijn visie op diversiteit in de gemeentelijke organisatie vast laten stellen (RIS266230). Hierin heeft de wethouder VDMO u eveneens geïnformeerd over de genomen en nog te maatregelen ten behoeve van de doorstroom van vrouwen naar hogere functies. Vanwege het belang dat door de gemeente Den Haag wordt gehecht aan diversiteit en daar binnen onder meer aan doorstroom van vrouwen naar hogere functies, is hier actief op ingezet. Hoewel de krimp van de organisatie als gevolg van de bezuinigingen het er niet gemakkelijker op maakt, wil het gemeentebestuur de ambitie op dit terrein niet loslaten. Om emancipatie een structureel onderdeel te maken van het reguliere gemeentelijke beleid is sinds 2010 gender mainstreaming geïmplementeerd bij twee pilot diensten, te weten OCW en SZW, voor een periode van vier jaar. Vanuit de verschillende beleidsinvalshoeken wordt ingezet op gelijkheid tussen de seksen. De volgende zaken zijn in de afgelopen vier jaren gerealiseerd: - beleidsmedewerkers zijn geattendeerd op trends, ontwikkelingen en relevante genderaspecten binnen de verschillende beleidsterreinen - beleidsmedewerkers zijn getraind in het hanteren van gender mainstreaming; - er is een focusdag gender mainstreaming voor beleidsmedewerkers georganiseerd; - er is een training gender mainstreaming ontwikkeld; - er is een checklist ontwikkeld; - er zijn workshops georganiseerd; - de nota’s binnen de twee diensten zijn beoordeeld op genderaspecten. Gebleken is dat de implementatie van gender mainstreaming een moeilijk te meten aspect is. Dit is een omslag in denken dat tijd vergt. De afgelopen jaren hebben emancipatie-adviseurs bij de diensten SZW en OCW collega’s getraind in het toepassen van gender mainstreaming en het proces van bewustwording gestimuleerd. In de komende periode zal gender mainstreaming voortgezet worden door beleidsmedewerkers van de diensten OCW en SZW. Sociale acceptatie van LHBT's in de gemeentelijke organisatie De rolmodelfunctie van de gemeente Den Haag blijkt ook uit de mate waarin homoseksualiteit op de werkvloer wordt geaccepteerd. Een groep enthousiaste ambtenaren geeft sinds 2012 met het diversiteitsnetwerk Den Haag Pride in de gemeentelijke organisatie invulling aan het Workplace Prideprogramma. In dit kader organiseert de groep activiteiten waarmee op een laagdrempelige en positieve manier een bredere groep ambtenaren wordt bereikt. Ook is het netwerk een kritische gesprekspartner voor het management. De groep bestaat uit LHBT’ers en de Gay-Straight Alliantie afkomstig uit alle lagen in de organisatie, waaronder enkele directeuren. Het zichtbaar maken van rolmodellen is een belangrijke doelstelling van het netwerk. Een greep uit de activiteiten: Begin 2012 ondertekende de gemeente Den Haag als eerste overheidsorganisatie de Verklaring van Amsterdam. Hiermee verklaren wij dat wij gericht zijn op een open organisatiecultuur waar medewerkers zich gewaardeerd voelen, zichzelf kunnen zijn en volledig tot hun recht komen. In november 2012 organiseerde Den Haag Pride het Connecting Networks evenement op het Politiek Terras van het stadhuis. Tussen LHBT-netwerken van verschillende bedrijven en organisaties werden ervaringen uitgewisseld om de werkplek homovriendelijker te maken.
BOW/2014.55
9
Onder de noemer ‘Uit de kast werkt beter’ is in 2013 een tweetal trainingen verzorgd aan managers die hun werkplek veiliger en plezieriger willen maken. De gemeente deed mee aan de landelijke campagne ‘I can be myself @ work’. Een van de Haagse ambtenaren was winnaar van de fotowedstrijd, wat een mooi artikel in het NRC opleverde. Mede door de inzet van Den Haag Pride is het interne diversiteitsbeleid verbreed van vrouwen en mensen met een biculturele achtergrond naar inclusie van jongeren, mensen met een beperking en LHBT’s. Bij de gemeente Den Haag moet iedereen zich welkom voelen. De ambtenaren van de gemeente waren zichtbaar tijdens de Coming Out Dag, waar samen met de wethouder van personeel vlaggen werden gehesen bij de Hofvijver.
Ook in 2014 wordt het LHBT-netwerk door de gemeente gefaciliteerd. Belangrijke prioriteiten voor de toekomst zijn de betrokkenheid van hetero bondgenoten (straight allies) en aandacht voor homoseksualiteit en transgenders in lagen in de organisatie waar het minder vanzelfsprekend is om uit de kast te zijn. Om te meten hoe ver de gemeente Den Haag is met het implementeren van de Verklaring van Amsterdam zal er in 2014 een benchmark uitgevoerd worden. Tot slot Jaarlijks wordt op 8 maart traditiegetrouw Internationale Vrouwendag gevierd. Dit jaar is groots uitgepakt met de Haagse Power Parade, waarbij Internationale Vrouwendag in het teken stond van Power. Er is aandacht besteed aan drie thema’s: Economische zelfstandigheid, Arbeid & Zorg en Empowerment. De Koninklijke Schouwburg is omgetoverd tot een waar festivalterrein, waar vrouwen én mannen volop participeerden tijdens interactieve workshops, en lezingen. Onder de sprekers zaten bekende en toonaangevende namen zoals ‘ omdenker’ Marijke Roskam, Kirsten van den Hul (winnares van de Joke Smitprijs 2013, de regeringsprijs voor emancipatie) en Christien Brinkgreve (hoogleraar Sociale Wetenschappen). Er hebben drie edities van Den Haag Draait Door plaatsgevonden, onder leiding van Zarayda Groenhart (FunX, the WhyGirl). Elke editie had een eigen thema; tegendraadse bewegingen, blik op de toekomst en share!. Ik kan u met trots vertellen dat ruim 700 mensen gedurende de dag aanwezig waren om in Den Haag Internationale Vrouwendag te vieren. Ik hoop u aldus voldoende te hebben geïnformeerd. Met vriendelijke groet, de wethouder van Jeugd, Welzijn en Sport, Karsten Klein
