Geloven maakt verschil Thema’s voor jeugdgroepen Deel 6 hoofdstuk 9
Alcohol alcolol?
6
Alcohol - alcolol? Achtergrondinformatie De jongeren en alcoholgebruik
et onderzoeksbureau van KPMG bracht onlangs naar buiten dat de samenleving door overmatig alcoholgebruik jaarlijks in totaal 5,7 miljard schade lijdt. Een schatting die volgens deskundigen nog aan de voorzichtige kant is. 3,4 miljard hiervan betreft kosten die te maken hebben met werk: productiviteitsverlies, ziekteverzuim, slechter presteren en uitkeringen. De overige kosten worden gemaakt in de verslavings- en gezondheidszorg en bij de politie. Een ander cijfer: Negen procent van alle Nederlanders boven de 15 Jaar is probleemdrinker! Dan praten we over 1,1 miljoen mensen! Per jaar overlijden er tussen de 3000 en 4000 mensen aan de gevolgen van overmatig alcoholgebruik Om een vergelijking te maken: elk jaar zijn er zo’n dertig heroïne doden. Zorgwekkend is vooral de groeiende alcoholconsumptie onder jongeren. Kinderen beginnen op steeds jongere leeftijd te drinken, en dan gaat het vooral om buitensporige hoeveelheden die in korte tijd naar binnen gewerkt worden. Hoeveelheden van 15 tot 20 pilsjes zijn geen uitzondering. Onderzoek van artsen heeft aangetoond dat je bij dit soort hoeveelheden een zes keer zo grote kans op een acute hart-dood hebt De conclusie zal duidelijk zijn: Het alcoholprobleem wordt zwaar onderschat. Veel aandacht gaat in Nederland uit naar het drugsbeleid. Maar hoe zit het met het alcohol-beleid van de regering? Wordt er ernst gemaakt met beperking van reclame voor alcohol? Of voeren economische belangen de boventoon en zijn de accijnzen voor de schatkist belangrijker? Het probleem is dat alcohol breed is geaccepteerd in alle sectoren van de samenleving. Het is een sociaal smeermiddel bij uitstek Je maakt jezelf niet
H
Marian Buijs Marten Knevel 2002
1
2
populair als je daar paal en perk aan wilt stellen. Toch zal het moeten. Soms dienen we als mensen tegen onszelf beschermd worden. Jaap van de Venis Jongeren over alcohol & campagnes Leerlingen.com brengt de mening van jongeren in kaart. Deze keer drankgebruik, misbruik en overheidscampagnes. Ruim 800 jongeren tussen de 11 en 19 jaar deden mee aan het onderzoek op Leerlingen.com (46% man, 54% vrouw). Jeugd jong aan alcohol Jongeren starten met het drinken van alcohol tussen hun 11e en 13e jaar. 63 % van deze jongste groep ondervraagden drinkt dan al alcohol. Een percentage dat snel groeit. Bij de ondervraagde 16 jarigen is dit percentage al bijna 90%. Het aantal glazen dat gemiddeld bij het uitgaan wordt gedronken loopt ook snel op: zo'n 15% van de 14-15 jarigen drinkt meer dan 10 glazen. Bij 18-19 jarigen is dat maar liefst 43%. 18% van de ondervraagden vindt van zichzelf dat ze veel alcohol drinken, terwijl 35 % van mening is dat jongeren in Nederland in het algemeen te veel drinken. Overigens bijna de helft van de "zware" drinkers (meer dan 10 glazen) vindt ook zelf dat ze veel drinken. 2. Jongeren zeer positief over effecten alcohol In het onderzoek zijn jongeren positief over de effecten van alcohol: het is lekker, het zorgt voor een leuke sfeer, geeft een relax gevoel en bovendien is het met een borrel op gemakkelijker iemand te versieren. Over het algemeen vinden de ondervraagde jongeren alcohol drinken niet stoer of hip. 35 % meent dat jongeren in het algemeen te veel drinken. Van de negatieve effecten zijn jongeren veel minder onder de indruk: Een kleine helft is wel van mening dat alcohol slecht is voor je gezondheid, maar dat het verslavend is, agressief of dik maakt, daar zijn de meningen nogal over verdeeld.
3. Overheid mag drankmisbruik tegengaan bij jongeren Ongeveer 3 van de 4 jongeren vindt het goed dat de overheid zich bemoeit met het drankgedrag van jongeren; dit percentage ligt onder de 'zware drinkers' overigens lager. De jongeren vinden over het algemeen dat de overheid zich niet moet verschuilen achter allerlei beperkende maatregelen. Zo is het afschaffen van de Happy Hour's door minister Borst bij meer dan de helft van de jongeren een doorn in het oog. Ook het verhogen van leeftijdsgrenzen waarop alcohol mag worden verkocht is (natuurlijk) erg onpopulair. Jongeren verwerpen de overheid dus niet, maar geven wel aan dat ze serieus willen worden genomen. Goede, realistische voorlichting geniet de voorkeur. 4. Slogan "Drank maakt meer kapot dan je lief is" beter dan slogan Borst " alcohol maakt dik en lelijk". Minister Borst stelde laatst een nieuwe slogan voor om alcoholgebruik tegen te gaan, "Alcohol maakt dik en lelijk". Deze slogan gaat er niet in bij jongeren. Slechts 10 % voelt zich aangesproken tegen 26 % bij de oude slogan "Drank maakt meer kapot dan je lief is". Meer dan de helft van de onderzoeksgroep vindt de laatste slogan dan ook beter. Opvallend is dat sommige jongeren de kreet "alcohol maakt dik" zelfs discriminerend vinden. Immers deze slogan impliceert dat dik zijn fout is of zelfs dat dikke mensen te veel alcohol drinken. 5. "Harde" - reclamecampagnes werken het beste Kijken we naar welke soort campagnes het meest aanspreken, dan gaat de voorkeur van de ondervraagde jongeren uit naar schokkende spotjes waarin op een realistische wijze drankmisbruik aan de kaak wordt gesteld of een campagne waarin de voor- en nadelen aan bod komen. Voorlichting op school is minder populair.
3
4
6. Ideeëën van jeugd tegen alcoholmisbruik In het onderzoek reiken jongeren ideeëën aan waarmee de overheid aan de slag zou kunnen gaan om drankmisbruik tegen te gaan. Een greep:
kan geraken. Zelfs in het nieuwe testament van de Bijbel kunnen we lezen dat de apostel Paulus zegt: Een weinig wijn is goed voor de maag.
•
Wat zegt de Bijbel over alcohol?
• • • • •
Streng controleren bij disco's. Veel jongeren onder de 16 komen daar binnen, vaak op basis van valse pasjes. Moet niet kunnen vinden velen; Campagnes die met name leren waar je grens ligt; Voorbeeldgedrag van volwassenen; Zangers en acteurs die het goede voorbeeld geven (Alcohol is niet cool); Starten van een café op school, waarbij jongeren leren om verantwoord met alcohol om te gaan; Met de verborgen camera fragmenten filmen van jongeren die te veel zuipen en de excessen die dat veroorzaakt laten zien op Tv.
7. Conclusie: Discussie tussen jongeren, overheid en drankproducenten Alle resultaten over het geheel bekeken, valt ons met name op dat jongeren zelf hun verantwoordelijkheid lijken te willen dragen. Kenmerkend is de opmerking van een jongere die zegt: " Laat ons zelf fouten maken en een keer te veel drinken", daarvan leren we". Ook is vaak de opmerking te horen: "Hoe restrictiever de overheid optreedt hoe aantrekkelijker het voor jongeren is om te drinken". Verder maakt de overheid zich in hun ogen ongeloofwaardig als de overheid alleen de negatieve aspecten van alcohol schetst. Aangrijppunt voor beleid ligt in het feit dat jongeren aangeven dat ze last hebben van "drankmisbruik". Misbruik hierbij te kenschetsen als: "Zo veel drinken dat er nare situaties ontstaan zoals ruzies en ongelukken". Daarnaast bestaat er een zekere betrokkenheid van jongeren bij het onderwerp "drankmisbruik". Het leeuwendeel van de onderzoeksdoelgroep geeft aan mee te willen denken over nieuwe overheidscampagnes m.b.t. alcohol. Peter Driessen, redacteur Leerlingen.com
In de bijbel wordt gesproken van wijn of sterke drank. Wijn vormde in de bijbelse tijden naast brood en olie een hoofdvoedingsmiddel en was daarom van grote betekenis. Het kwam maar in bepaalde gevallen voor dat mensen zich onthielden of wijn afwezen of dat ze verboden werd om wijn te drinken. voorbeelden daarvan zijn: priesters Lev 10:8-10; De Heer zei tegen Aäron: ‘Wanneer jij of een van je zonen wijn of iets dergelijks hebben gedronken, mogen jullie de ontmoetingstent niet binnengaan. Anders zul je sterven. Dit is een blijvende bepaling, alle generaties door. Want het is jouw taak te onderscheiden wat heilig is en onheilig, wat rein is en onrein. nazareeërs Num 6:1-4 en Richt 13:2-5 [aankondiging van de geboorte van Simson]
De Bijbel en alcohol(gebruik)
Johannes de Doper Lc 1:10-16: Terwijl Zacharias het wierookoffer bracht, ... verscheen hem een engel van de Heer, rechts van het altaar waarop de wierook gebrand wordt. Toen Zacharias hem zag, raakte hij in verwarring en werd bang. Maar de engel zei tegen hem: `Wees niet bang, Zacharias. God heeft uw gebed verhoord. Uw vrouw Elisabet zal het leven geven aan een zoon en u moet hem Johannes noemen. U zult blij zijn, vol vreugde, ja, velen zullen blij zijn om zijn geboorte. Want hij zal een groot man zijn in de ogen van de Heer. Wijn of sterke drank zal hij niet drinken. Al in de moederschoot zal God hem vervullen met de heilige Geest. Velen uit het volk van Israël zal hij terugbrengen naar de Heer hun God.
Laten we beginnen te zeggen dat alcoholgebruik wellicht zo oud is als de mensheid. In het oude testament van de Bijbel kan je lezen dat Noach, nadat de zondvloed een einde had genomen, een wijngaard plantte. Enige tijd verder in dat verhaal blijkt dat Noach behoorlijk in het glaasje gekeken te hebben, want hij is dronken. Dit feit heeft een diepere, meer geestelijke achtergrond en hoeft ons geen vrijbrief tot ordinaire dronkenschap te geven. Het zegt wel iets over het feit dat alcohol een geestverruimend middel is, waardoor de mens in een andere "zinsfase"
In al deze gevallen gaat het om mensen zijn afgezonderd van de gewone mensen en die zich op een bijzondere manier aan God gewijd hebben of daartoe geroepen werden. Die afzondering werd geaccentueerd doordat zij geen wijn dronken. Opvallend is dat Jezus, die bij uitstek geroepen is, wel wijn drinkt. Misschien moet je zeggen: Hij is niet uit de mensen geroepen in een bijzondere positie, maar Hij is vanuit een bijzondere positie aan de gewone mensen gegeven en een van hen geworden.
5
6
Paulus dringt er bij de christenen op aan om ook geen wijn te drinken wanneer dat aanstoot geeft. Dus wanneer anderen zich daaraan ergeren of als zij daardoor in verleiding komen en in gewetensnood. Hij zegt dit niet omdat er iets mis is met wijn. Rom 14:17-21: Want het koninkrijk van God is geen zaak van eten of drinken, maar van gerechtigheid, vrede en vreugde die de heilige Geest ons geeft. Wie Christus zo dient, staat bij God in de gunst en is bij de mensen gezien. We moeten ons dus inzetten voor de zaak van de vrede en voor wat de onderlinge verbondenheid kan versterken. Wat God heeft opgebouwd, mag u niet afbreken om het een of andere voedsel. Natuurlijk, alles is rein, maar het is fout iets te eten dat een ander aanstoot geeft. Het is niet goed vlees te eten, wijn te drinken of iets anders te doen waaraan uw medegelovige aanstoot neemt. In het algemeen wordt in de bijbel heel positief over wijn geschreven. Het is een gave van God die vreugde in het leven brengt. Ps 104:1, 15; Heer, u wil ik danken! ... Vanuit uw woning bevloeit u de bergen, regen verzadigt de aarde. Gras laat u groeien voor het vee en gewassen voor de mens. Uit de aarde haalt hij zijn voedsel. Wijn maakt hem vrolijk, olijfolie doet zijn huid glanzen, brood geeft hem kracht. Pred 9:7; Daarom: eet en heb plezier, drink wijn en wees vrolijk. Dat heeft God gewild. En in Johannes 2:1-10 redt Jezus de feestvreugde op een bruiloft. Als de wijn is opgeraakt verandert hij water in wijn. Het feest is gered. Er komt geen einde aan de vreugde. Deze gebeurtenis symboliseert dat Jezus gekomen is om vreugde te brengen bij de mensen, niet door overvloedig wijn te geve, maar door zichzelf te geven. Het is dan ook niet toevallig dat wij wijn drinken bij het avondmaal als wij denken aan wat Jezus voor ons gedaan heeft. De echte vreugde kan niet door wijn gegeven worden. Die raakt op. Jezus is een bron van vreugde die nooit opraakt. Daarom zegt Jezus later ook: “Ik ben de ware wijnstok”, d.w.z. de bron van vreugde. Als er wijn in overvloed is, dan wordt dat ervaren als zegen van God. Als Jakob door zijn vader Izaak gezegend wordt dan zegt deze tegen hem: (Gen 27:28)
7
God zal je de dauw uit de hemel geven, vruchtbare akkers, koren en wijn in overvloed. En als de profeet Joel namens God een nieuwe goede toekomst belooft aan het volk Israel, dan zegt hij onder andere (Joel 2:23v): Inwoners van Sion, wees blij en verheug je, de Heer, jullie God, geeft jullie leraars die jullie op de goede weg zullen houden, en hij geeft jullie regen in de herfst en in de lente, net als vroeger. De dorsvloeren liggen vol koren, de kuipen met olie en wijn lopen over. Aan de andere kant, kan het ook uit de hand lopen. Dat kwam natuurlijk vroeger ook voor. Daarom vind je allerlei waarschuwingen tegen wijn. Door te veel wijn te drinken maken mensen er vaak een zootje van. zij verliezen besef van normen en waarden en zijn doen dingen die niet door de beugel kunnen. De profeet Jesaja richt zich daarom op een gegeven moment namens God in harde bewoordingen tegen de bewoners van de provincie Efraim en de stad Jeruzalem en tegen de priesters etc. (Jes28:l. 7,8) Wacht maar, beschonken inwoners van Efraïm, overmand door de wijn! Jullie stad, die prachtige kroon, die schitterende krans, de trots van jullie vruchtbaar dal, valt af als een bloem. ... Ook hier in Jeruzalem waggelt en wankelt men, bedwelmd door de wijn, beneveld door de drank. Priesters en profeten wankelen, overmand door de wijn. Ze waggelen tijdens hun visioenen, vallen om bij hun beslissingen, onder invloed van de drank. De tafels waaraan zij zitten, liggen vol met hun braaksel, geen plek is meer schoon. De profeet Amos gaat tekeer tegen leiders van het volk die zich overdadig te goed doen aan al het goeds van het land inclusief de wijn, maar die tegelijk het land verwaarlozen. Ze nemen hun verantwoordelijkheid niet. Ze zien het niet eens meer. Ze laten het volk dat met ondergang bedreigd wordt aan haar lot over (Amos 6:1-6) Wee jullie! Jullie wonen zorgeloos op de Sion en voelen je veilig op de berg van Samaria, jullie, bij wie heel Israël steun zoekt, jullie, leiders van dat uitgelezen volk. ... Wee jullie! ... Want jullie liggen daar op je ivoren bedden en hangen maar op je divans; jullie eten heerlijk lamsvlees en smullen van vetgemeste kalveren. Jullie tokkelen maar wat op de harp en verbeelden je nog beter te spelen dan David. Uit grote schalen drinken jullie wijn en jullie zalven je met de beste olie; maar om de ondergang van het land, het land van de nakomelingen van Jozef, bekommeren jullie je niet. Daarom zullen
8
jullie als eersten in ballingschap gaan, afgelopen is het met je drinkgelagen en het hangen op je divans. Jesaja klaagt mensen aan die zich aan drank overgeven en zich niets van God aantrekken. alles draait om consumeren. waar het echt om gaat in het leven zien ze niet. (Jes 5:11-13) Ik klaag hen aan die `s morgens vroeg aan het drinken slaan, tot diep in de nacht opblijven, verhit door de wijn. Ze vieren feest met lieren en harpen, met tamboerijnen en schalmeien, ze geven zich over aan de drank, maar trekken zich van de Heer niets aan; ze hebben geen oog voor wat hij doet, ze willen van hem niet weten Ook spreuken wijzen op de negatieve uitwerking die drank kan hebben. (Spr 20:1) Drank maakt iemand overmoedig en luidruchtig; wie zich bedrinkt, verliest zijn verstand. Spreuken 23:29-35: Wie roept er altijd ach en wee, heeft altijd iets te klagen? Wie maakt altijd ruzie en raakt door eigen schuld gewond? Wie heeft bloeddoorlopen ogen? Mensen die tot diep in de nacht drinken en alle wijnen willen proeven. Laat je niet verleiden door dat fonkelend rood, het drinkt zo gemakkelijk. Maar later is het of je door een slang bent gebeten, of een adder zijn gif heeft gespuwd. Je begint vreemde dingen te zien en wartaal uit te slaan. Je voelt je alsof je midden op zee bent, alsof je boven in de mast zit. En als je tot jezelf komt, zeg je: `Het lijkt wel of ik geslagen ben, of er op mij ingebeukt is. Maar ik heb er niets van gevoeld, ik heb niets gemerkt. Ik moet maar eens wakker worden. Ik heb een slok wijn nodig.'
Bedrink u niet, want dat leidt tot bandeloosheid, maar wees vervuld van de Geest. Zing met elkaar psalmen, hymnen en geestelijke liederen. Zing en speel met heel uw hart voor de Heer. Breng God, de Vader, altijd voor alles dank in de naam van onze Heer Jezus Christus. 1 Petr 4:1-3. Christus heeft in zijn aards bestaan geleden. Stelt u zich daar dan ook op in en zoek daarin uw kracht. Want wie in dit bestaan geleden heeft, heeft afgerekend met de zonde. In de hem nog resterende levenstijd moet hij zich niet langer laten leiden door menselijke verlangens maar door de wil van God. Er is al genoeg tijd verspild met doen wat de heidenen graag doen: losbandigheid, zingenot, dronkenschap, zwelgpartijen, drinkgelagen en verwerpelijke afgodische praktijken. Vergelijk ook 1 Tim 3:3,8; Tit 2:3; Galaten 5:16-26. Jongeren zeggen dat zij alcohol positief waarderen omdat de sfeer er positief door wordt beïnvloed, dat je meer ontspannen bent en dat je gemakkelijker een jongen of meisje versiert. Je zou kunnen zeggen dat alcohol bepaalde remmingen wegneemt die wij mensen in ons voelen waardoor we gemakkelijker en misschien beter met elkaar omgaan. In de Bijbel zie je dat de Heilige Geest hetzelfde doet. Mensen krijgen meer liefde voor elkaar en minder twijfels aan zichzelf. Alleen de Heilige geest maakt echt een ander mens van je terwijl wijn of sterke drank niets anders dan symptoombestrijding is.
In het nieuwe testament wordt overdadig drankgebruik vaak gezien als een teken dat je het contact met de bron van het leven, met God kwijt bent. Mensen verliezen zichzelf daarin. daartegenover wordt er telkens op gewezen dat mensen die Jezus Christus kennen zich daar niet aan overgeven. zij worden vervuld met de Geest van God en die geeft zoveel vreugde, levensvervulling, warmte, dat je dat niet in wijn of sterke drank hoeft te zoeken. Je kunt ook door de Heilige Geest zo uit je dak gaan dat je niet liever wilt dan zingen. De Heilige Geest helpt je makkelijker met elkaar omgaan, sterker worden, zelfbewuster worden, liefdevoller worden. Daarom kun je beter vervuld raken met de Heilige Geest, dan met drank. Want de Heilige Geest brengt in contact met een bron van eeuwige vreugde. (Efeze 5:18-20)
9
10
2.
Video: 28 days. Samenvatting: Veroordeeld worden tot een afkickkuur van 28 dagen is wel een hele grote verandering na een leven vol feesten en drugs. Dat ondervindt Gwen Cummings (Sandra Bullock) als ze in een ontwenningskliniek belandt. In eerste instantie verzet ze zich tegen de huis- regels en kan ze niet wennen aan de gezongen therapie en de groepsgesprekken. Maar als ze door haar afwijkende gedrag naar een gevangenisstraf blijkt te solliciteren, komt ze tot inkeer en vecht tegen haar verslaving op zoek naar het echte leven… Scene: Start: / 0:27:36 / “Are you coming?” Stop: / 0:30:55 / “This is a way to die.” Gwen probeert afkickverschinselen te bestrijden door pillen te pakken te krijgen die ze net het raam uit gegooid heeft
3.
Kwis over drankmisbruik Laat de jongeren raden hoeveel mensen verslaafd zijn, hoeveel mensen overlijden aan alcohol en al dat soort gegevens over het gebruik van alcoholische dranken.. Laat vervolgens de echte gegevens zien. Bouw daarop voort.
4.
Dronken door de stad. [Liedje van Youp van ‘t Hek. Luister naar het liedje en laat meelezen. Praat vervolgens over wat dit liedje bij de jongeren oproept aan gevoelens en associaties. Of vraag ze dit te verbeelden in een tekening of zo. Je kunt ook praten over de vraag wat Youp ermee wil zeggen en of ze dat herkennen.
5.
Barcelona Conference van Youp van ‘t Hek over een jonge provinciaal die voor het eerst in de stad een pilsje bestelt en vervolgens stomdronken wordt en niet meer weet wat hij doet. Het maakt goed duidelijk dat je door te veel drinken totaal het zicht op de werkelijkheid en de controle over jezelf verliest.
6.
Bijbelgedeelte Sluit af met een bijbelgedeelte waarin duidelijk wordt dat het geloof datgene bieden kan wat jongeren in alcohol zoeken
Suggesties voor doelstellingen • • • • •
• • • • •
Jongeren praten/denken na over het gebruik van alcohol Jongeren verwerven inzicht in achtergronden van alcoholgebruik door mensen Jongeren denken na over verantwoord en onverantwoord alcoholgebruik. Jongeren vragen zich af wat Gods visie op goed en verkeerd alcoholgebruik kan zijn. Jongeren ontdekken dat er in de Bijbel heel positief over alcoholische dranken gesproken wordt. [Zelfs in visioenen van het vrederijk van God zijn ze terug te vinden] Jongeren ontdekken dat alcoholische dranken een geschenk van God zijn en dat behoren bij Gods goede schepping. Jongeren ontdekken dat alcohol voor allerlei menselijke problemen schijnbaar een oplossing biedt, maar niet echt – integendeel. Jongeren ontdekken dat leven in een relatie met God en medegelovigen voor zulke problemen wel een oplossing kan bieden. Jongeren worden uitgedaagd om met hun problemen naar God en medegelovigen te gaan en niet in alcohol te vluchten. Jongeren worden weerbaar tegen groepsdwang om veel te drinken.
Suggesties voor de opzet van de avond Ideeën voor de inleiding 1.
Bij afbeelding van beeldhouwwerk van Rude: zie bijlage: Je ziet hier een kunstwerk waarop de leider centraal staat. Het is een beeldhouwwerk van Rude, voor de Arc de Triomph in Parijs. Bekijk de afbeelding goed. Waar denk je aan als je naar de leider van het beeldhouwwerk kijkt? Schrijf minstens vijf kenmerken op die je in deze leider ziet. Waardoor laat hij zich inspireren? Jezus is een heel ander soort leider. Bedenk ook minstens vijf kenmerken van Hem als leider. Zie je de verschillen? Voor welke leider zou jij het meeste voelen en waarom? Praat later in groepjes over wat je hebt ontdekt. Dan zul je zien dat anderen er heel anders tegenaan kunnen kijken dan jij.
11
12
7.
8.
Alcoholkwis: waar of niet waar?[Alle antwoorden zijn waar] • Alcohol is de meest gebruikte en misbruikte drug onder jongeren tegenwoordig. • Je kunt sterven aan alcoholvergiftiging • Rijden onder invloed is de belangrijkste doodsoorzaak onder tieners. • Tieners die gedronken hebben gaan gemakkelijker met elkaar naar bed. • Veel leerlingen hebben er op school last van dat zij drinken. • Alle alcoholische dranken bevatten ongeveer evenveel alcohol per glas • Je raakt niet meer vergiftigd van een variatie aan drankjes dan van een soort drankje • Je kunt iemand die onder invloed is opp geen enkele manier snel nuchter krijgen • Alcohol maakt je niet slimmer, sportiever, populairder of succesvoller. • En tiener kan alcoholist worden • Make a wise choice about alcohol.
Gespreksideeën (vragen) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
Wie drinkt er wel eens alcoholische dranken? Wanneer doe je dat voral? Hoeveel drink je dan ongeveer? Wat vind je van je eigen drinkgedrag? Drink je meer of minder dan anderen? Waarom drink je bij die gelegenheden alcoholische dranken? Wanner vind je dat jongeren te veel drinken? Waarom doen zij dat volgens jou? Heb je wel eens te veel gedronken? Hoe voelde jij je toen? Hoe raken mensen verslaafd aan drank volgens jou? Ken je jongeren die altijd te veel drinken? Hoe ga je daarmee om? Wat doe je om ze te helpen? Hoe kun je voorkomen dat je te veel drinkt? Hoe kun je voorkomen dat je verslaafd raakt?
Bekende alcoholverslaafden Nirvanaleider Kurt Cobain pleegde er zelfmoord door John Belushi is erdoor aan zijn einde gekomen Jimmy Hendrix is erdoor overleden Eric Clapton i zwaar verslaafd geweest. Heeft daardoor zijn vrouw verkracht. Patrick Kluivert heeft onder invloed van alcohol achter het stuur gezeten en iemand dood gereden. Er zijn er meer te vinden. Zoek foto’s van bekende mensen en laat raden wie van hen aan alcohol verslaafd is geweest.
13
14
Te gebruiken bijbelgedeelten Allereerst verwijs ik naar de bijbelgedeelten die hierboven al genoemd zijn. Johannes 10:1-10. Johannes vertelt hoe Jezus zich vergelijkt met de goede herder die betrouwbaar is in tegenstelling tot veel ‘namaakherders’ en dieven die er op uit zijn je kapot te maken. Als je het accent wilt leggen op het misleidende van alcohol, de schijn van het lekkere gevoel, terwijl het je in feite kapot probeert te maken, dan kun je deze tekst gebruiken. Alcohol is te vergelijken met de deiven uit vers 10. Als je werkelijk beter wil worden, dan kun je volgens deze tekst beter op Jezus vertrouwen, Hij heeft werkelijk het goede met je voor. Romeinen 13:11-14. Paulus roept hier christenen op om niet mee te doen met onder andere zuippartijen en andere dingen die hij verkeerd noemt. Het is de taak van christenen om door hun leven -woorden en daden- aan de mensen te laten zien wie Jezus Christus is. Om steeds meer op Hem te gaan lijken. Meedoen aan zuippartijen passen daar niet bij. Galaten 5:16-26. Ook hier gaat het om christelijk leven. Leven door de Geest noemt Paulus het. Hij somt op wat daar niet bij past, bv. drinkgelagen en zwelgpartijen, maar ook wat daar wel bij past: Blijdschap en liefde etc. Efeze 5:15-20. Ook hier waarschuwt Paulus voor te veel drinken, want dat leidt tot bandeloosheid zegt hij. Je verliest remmingen en doet dingen waar je later spijt van hebt. In plaats van als een dronkeman te lallen kun je beter vervuld raken met de Geest van God, daar word je zo vrolijk van dat je gaat zingen voor God.
Bijlage Dronken Shannen krijgt taakstraf Ooit was Shannen superlief in Beverly Hills 90210.... 13-06-2001 -- Shannon Doherty is gestopt met de serie "Charmed", tijd zat voor een nieuw projectje. De voormalige TV heks werd veroordeeld door 10 dagen celstraf, of 20 dagen alternatieve straf. Stoute Shannen was vorig jaar december gearresteerd, omdat ze dronken zigzaggend over de snelweg reed, ergens in Californië. Shannen, die niet aanwezig was in de rechtszaal, moet ook 1500 dollar boete betalen. Een alternatieve straf dus.. wat moet je dan met Shannen? De standaard procedure is dat je papiertjes moet rapen langs de weg. Maar de rechter zag daar niets in: Shannen mag lezingen geven aan tieners, over alcoholmisbruik. Shannen vertrok een maand geleden uit de serie "Charmed". Er zouden fikse spanningen zijn tussen Shannen en haar sexy collegaatje Alyssa Milano. In een blad verklaarde Shannen dat ze wegging, omdat "...haar talent werd verspild in een tv-serie die bedoeld is voor 12-jarigen". Nu mag Shannen haar talent gebruiken in een buurthuis
Alcohol, genotmiddel of vergif? ‘Geniet, maar drink met mate’, wie kent die kreet niet? Als het over alcohol gaat, weten we vrijwel allemaal dat je van een beetje alcohol een beetje vrolijk wordt. Op zich niets mis mee, tenzij je steeds vaker steeds meer gaat drinken. Dan kan alcohol een hoop narigheid aanrichten; in je lijf èn in je omgeving. Over de ‘goede en kwade* kanten van alcohol en de invloed op de spijsvertering.
15
16
Twee glazen wijn: 0K Tegenwoordig drinken veel meer mensen dagelijks een glaasje wijn bij het eten dan vroeger. In combinatie met een heerlijke maaltijd behoort een goed glas wijn voor velen tot de top tien van genieten. Bovendien helemaal niet slecht voor het lijf, want onderzoeken hebben uitgewezen dat in landen rond de Middellandse zee, waar dagelijks wijn wordt gedronken, veel minder mensen sterven aan een hartaanval of beroerte dan in Noord-Europa. Daarom wordt wel gezegd dat het drinken van é~n â twee glazen rode wijn per dag bescherming biedt tegen hart- en vaatziekten. Tot zover 0K dus. Veel is niet 0K Zoals met alle dingen in het leven, geldt ook voor alcohol dat een beetje goed is en veel juist weer slecht! Dat zit zo: De alcohol die wij drinken is ethylalcohol, een kleurloze vloeistof die wordt gemaakt door het vergisten van suikers, die in granen en vruchten voorkomen, zoals gerst en druiven. In de dunne darm wordt de alcohol aan het bloed afgegeven. Eenmaal in de bloedbaan, wordt de alcohol snel door het hele lichaam verspreid. Bij zwangere vrouwen bereikt de alcohol ook de vrucht en bij moeders die borstvoeding geven komt de drank in de moedermelk terecht. Alcohol vermindert de hersenfuncties, waardoor je je eerst meer ontspannen voelt, maar als je blijft drinken krijg je problemen met praten en lopen. Ook het reactievermogen wordt minder: reden waarom alcohol en verkeer zo*n supergevaarlijke combinatie is. Maar dat is nog niet alles. Van alcohol word je dik! Je lichaam gebruikt alcohol op dezelfde manier als ander voedsel: het wordt verbrand in de lever om warmte en energie te winnen. Een glas wijn of een borrel levert zon 80 kilocalorieën. Bier en zoete wijn meer. Van veel drinken kun je dus ook dikker worden, terwijl je aan de andere kant juist een gebrek aan belangrijke voedingsstoffen krijgt. Dat komt omdat alcohol lege calorieën bevat en geen vitamines, mineralen of eiwitten. Mensen die dagelijks veel alcohol drinken krijgen vaak tekorten aan vitamine B en aan de mineralen magnesium, kalium en zink. Dit kan leiden tot neurologische afwijkingen. Niet 0K dus. Oei, die arme lever! Alcohol wordt in de lever door enzymen afgebroken en omgezet in warmte en energie. Een gezonde lever kan alcohol aan met een snelheid van ongeveer 50 kllocalorieën per uur. Dit betekent dat je lever ruim één uur nodig heeft om één glas bier of een
17
borrel te verwerken. Als je sneller drinkt, wordt je lever overladen en zal de alcohol in je lichaam blijven circuleren tot je lever liet kan verwerken. Ga je een avondje stappen en gezellig doorzakken, dan bezorg je je lever dus een hoop narigheld en stress. Doe je dit te vaak, dan zal je lever steeds gammeler worden en hierdoor gaat je conditie achteruit. Uiteindelijk kun je een Leverziekte krijgen, zoals geelzucht waarbij je lever flink vergroot is. Dan mag je echt geen druppel meer drinken en duurt het maanden voor je lever weer boven-Jan is. In het ergste geval kun je Ievercirrose krijgen; een ziekte waarbij de lever verschronipelt. Deze aftakeling is onomkeerbaar. Veel drinken kan ook een acute alvleesklierontsteking veroorzaken. Dit is een ernstige ziekte die levensbedreigend kan zijn. Helemaal niet 0K dus. Alcohol en de spijsvertering Je weet dus nu dat alcohol slecht is voor de lever. Maar alcohol kan nog veel meer schade aanrichten. Door overprikkeling van het slijmvlies in het maag-darmkanaal kunnen irritaties en ontstekingen ontstaan. De maagwand reageert hier bijvoorbeeld op met het afgeven van meer zuur. Dit leidt tot allerlei maag-klachten: zuurbranden, maagpijn, vol gevoel enzovoorts. Door overprikkeling van de dunne darmwand kan de opname van voedingsstoffen spaak lopen en kunnen allerlei tekorten ontstaan. De meeste van deze problemen verdwijnen als je met drinken stopt. Blijf je doorgaan met veel drinken, dan kan op den duur zelfs kanker ontstaan. Mensen die veel alcohol gebruiken hebben meer kans op kanker van de mond- en keelholte, de slokdarm en maag dan anderen. Help, ik heb een kater! Als je na een avondje stappen ‘s ochtends wakker wordt, ziet de wereld er meestal veel minder gezellig uit. Je bent beroerd, misselijk, hebt hoofdpijn, diarree en je moet almaar overgeven. Je lijf laat je op deze manier weten dat je het echt te bont hebt gemaakt. Je lever kan het niet meer aan en je lichaam probeert op alle mogelijke manieren van de giftige alcohol af te komen. Gisteren was je stoer en vol praatjes, vandaag ben je een snotterend hoopje ellende. Deze reactie komt niet alleen omdat je lever het niet meer aankan, maar alcohol heeft ook een vochtuitdrijvende werking (ja, daarom moet je zo vaak plassen als je stapt en krijg je steeds meer dorst). Je lichaam is dus als het ware uitgedroogd, vandaar die zeemleren tong en die gigantische dorst. Liters schoon water heb je nodig om de vochthuishouding in je lijf weer een beetje op orde te brengen.... Ook niet echt 0K toch?
18
Pas op voor alcoholvergiftiging! Onder scholieren en studenten is het nog steeds heel stoer om veel te drinken. Veel middelbare scholen, wijs geworden door problemen in het veileden, verbieden alcohol op schoolfeesten. [)e jonge feestneuzen weten echter wel raad met zon maatregel: gewoon flink voordrinken, dan heb je toch lol. Nou wat je lol noemt.... Liters sterke drank worden door jongens en meisjes in record tempo achterover geslagen, met alle betreurenswaardige gevolgen van dien: Menig stoere feestneus belandt bewusteloos in het ziekenhuis. ‘Alcoholvergiftiging* luidt maar al te vaak de diagnose. De meesten overleven het wel, maar er zijn ook kinderen die aan de gevolgen overlijden. Levensgevaarlijk spul dus, die alcohol. Hoe herken je typen drinkers? •Grote rode neus : de stamkroegloper •Huisvrouw die met schortje voor in de keuken even snel uit de fles snoept: de keukenprinses •Scholieren die voordrinken*: dobbelspel juffen bij 6 een glaasje sterke drank achterover gieten: de voordrinkers* •Lallende kerels ‘de stoere binken* •Vrouw die met hoofd in toiletpot hangt: ‘mooie mien* •Man in verfrommeld pak tussen rommel: ‘de gevierde directeur*
Bijbel Misselijk makende mixjes Je hebt tegenwoordig van die superkleine flesjes waarin een mix zit van frisdrank en sterke drank. Deze drank is zeer geliefd bij jongeren vanaf 16 jaar. Op een beetje school- of verjaardagsfeest gaat dit drankje er erg goed in. Stiekem eigenlijk, want alcohol mag niet verkocht worden onder de achttien. Maar ja, wie ziet er nu of je zestien of achttien bent? En bovendien met die mooie grote acties van Bols houd je het niet tegen. Cafés en discotheken worden afgereisd om het publiek gratis te laten proeven. Het geeft ook best een kick, een paar van die glaasjes. Maar wie er teveel van neemt, wordt de volgende dag kotsmisselijk wakker. En dan heb je spijt als haren op je hoofd. Die slogan ‘alcohol maakt meer kapot dan je lief is’ blijft een sterke. Wat kun je er allemaal mee aanrichten? Veel daders van geweldsdelicten hebben teveel alcohol op. Een kick op zijn tijd mag best. Maar zegt een wijze man uit bijbelse tijden: Drank maakt iemand overmoedig en luidruchtig; wie zich bedrinkt verliest zijn verstand. Drank kan funest zijn in veel mensenlevens. Sommigen moeten een lange
weg gaan om af te kicken. Alcohol maakt veel kapot, ook bij jonge mensen. Verlies je verstand niet, en zoek naar andere oppeppers, zeker als je nog jong bent! Jos van Oord (Spreuken 20:1 Groot Nieuws Bijbel)
Teksten Dat doet iedereen Wie wil er nu uit de toon vallen? De meeste jongeren willen erbij horen, populair worden. Daar doe je van alles voor: bepaalde kleren dragen, naar feestjes gaan, alcohol drinken, roken, schelden op school en op klassieke muziek... Natuurlijk past iedereen zich aan. En wie weet, misschien word je dan later zelf nog eens trendsetter. Want mensen zijn kuddedieren. Ze apen elkaar graag na, volgen de laatste mode en de nieuwste trends op de voet~ ze willen niet achterblijven. Dat doet iedereen. Misschien denk je dat ook wel eens bij iets wat eigenlijk niet kan. Om je geweten te sussen of je minder schuldig te voelen. Iets wat iedereen doet, lijkt minder erg. Ook als het gaat om pesten of bushokjes vernielen, om geweld gebruiken, werkstukken overnemen of declaratiegedrag dat niet door de beugel kan. Iedereen doet wat iedereen doet, en iedereen wordt steeds minder eerlijk en betrouwbaar. Als je niet wilt meedoen met de grote massa, moet je het lef hebben om zelf te bepalen waar je grenzen liggen. Of je moet creatief zijn en nieuwe mogelijkheden bedenken. Dat vraagt nogal wat. In allerlei verhalen en uitspraken in de bijbel komt naar voren hoe belangrijk het is om je te durven onderscheiden von anderen. Om niet net als ‘de wereld als iedereen te zijn. Om een kritisch geluid te laten horen en dingen te doen waar je zelf achter staat Om jezelf te zijn. En zou geloof daarbij kunnen helpen?
kuddedieren ‘Dat doet iedereen,’ dacht iedereen en zo sjokten ze achter elkaar aan: dezelfde kleding, dezelfde mening en alle koppen dezelfde kant op.
en zo gooiden ze hun afval gewoon op de grond en foezelden ze met vergoedingen en belastingaangiften.
‘Dat doet iedereen,’ dacht iedereen
19
20
Die één Iedereen is niemand niemand is iedereen
‘Dat doet iedereen.’ dacht iedereen en zo haastten ze zich verder om vooruit te komen en de eerste te zijn en ze duwden iedereen daarbij opzij.
Beeldhouwwerk van Rude voor de Arc de Triomph
Niemand wil niemand zijn niemand wil iedereen zijn
En zo sjokte iedereen voort over de vuilnisbelt die aarde heette. Eén grauwe kudde, vol wantrouwen, die elkaar verdrong en vertrapte.
Wil jij doen als iedereen? Of wil jij niet als ieder zijn?
En zij waren als schapen zonder herder
Ben jij toch dle één? Henk Herstel
Gebed God, geef dat we niet per se een geweldig gevoel krijgen bij grootse, avontuurlijke dingen. Dat we niet het gevaar opzoeken of dat wat verboden is, om een kick te krijgen. Dat we niet onze toevlucht nemen tot schadelijke middelen om boven onszelf uitgetild te worden. Doe ons ontdekken dat één aardige opmerking al genoeg kan zijn om ons een geluksgevoel te geven. Dat één enkele blik ons hart al een sprongetje ken doen maken. En dat kleine dingen geweldig gaat kunnen zijn. Allerlei
21
22
Dronken door de stad - Youp van 't Hek dronken door de stad, dronken door de stad zonder iets te willen of te moeten dronken door de stad, beschonken door de stad ik volg heel voorzichtig mijn twee voeten in de verte een sirene, een taxi snelt voorbij de wereld gaat z'n gang maar, het is allemaal niet voor mij ik schuifel langs de huizen, blijf bij etalages staan ik schuifel langs de huizen achter mijn eigen schaduw aan dronken door de stad, dronken door de stad reclames schreeuwen bier en sigaretten dronken door de stad, beschonken door de stad even tot het slapen zonder wetten ik zag vannacht de wanhoop in elke vrouwenlach en zie opeens de zwervers die ik overdag nooit zag loop zachtjes in mezelf en mijn iets te kouwe jas weemoedig door het neon, wat voorzichtig om een plas
drinken om je lichaam te verwarmen de drank is je kachel en je huur de jenever brandt zich door je darmen de jenever is het water voor het vuur drinken om geen krant te hoeven lezen geen foto's, geen realiteit drinken om geen oorlog meer te vrezen drinken zonder schuld, zonder verwijt dronken door de stad, dronken door de stad zonder iets te willen of te moeten dronken door de stad, beschonken door de stad ik volg heel voorzichtig mijn twee voeten het stormt in mijn kop omdat ik te goed weet Hoe makkelijk ik morgen vanavond weer vergeet want morgen wekt de wekker, de bel van het fatsoen en weet ik dat ik dan weer keurig mee zal doe
en opeens begrijp ik alle alcoholisten die zich dronken drinken tegen wil en dank die vanochtend nog bij lange na niet wisten hoe kom ik voor vanavond aan mijn portie drank om de wereld in het roze te bekijken om te vergeten wat er elke dag gebeurt om de zeikers niet te horen zeiken om niet te horen waarover wordt gezeurd ja, opeens begrijp ik alle alcoholisten met één doel de drank en geen moraal niet meedoen aan het spel der lage listen niet meedoen aan het vervolgverhaal drinken om de dagen door te dromen zonder regels en zonder politiek drinken om het leven door te komen zonder alchohol: trillerig en ziek
23
24
