Geloven maakt verschil
Ik maak zelf wel uit wat ik geloof
6 Thema’s voor jeugdgroepen
Achtergrondinformatie De jongeren en autonoom geloven
Ik maak zelf wel uit wat ik geloof De postmoderne jongerencultuur We leven in de overgangsfase van het modernisme naar het postmodernisme. Dure woorden om aan te geven dat er tegenwoordig heel anders gedacht en beleefd wordt dan vroeger. Dit 'postmoderne levensgevoel' is kenmerkend voor de deelnemers van je groep. Daarom schetsen we hier een paar belangrijke aspecten.
Marten Knevel en Paul Jansen 2000
a. Relativisme: De waarheid bestaat niet - 'waar' is wat 'werkt' 'De waarheid bestaat niet': waar is wat goed voelt. Waarheid is daardoor ook verbonden aan personen: als ik jou vertrouw, is wat jij zegt waar. Er zijn erg veel levensbeschouwelijke theorieën. jongeren kunnen daar wel degelijk rationeel over na denken, maar een uiteindelijke keuze maken ze vaak op grond van hun gevoel: wat voelt goed - en dat heeft veel te maken met: voelen de mensen die deze levensbeschouwing aanhangen goed. En: voelen hun bijeenkomsten goed. Omdat waarheid relatief is, knappen jongeren af op dogmatische discussies. 'Waar' is voor hen wat 'werkt' in het dagelijks leven, waarvan je kunt zien dat het een goede uitwerking heeft op je persoonlijkheid en je levensstijl. jongeren vragen niet alleen: kunnen christenen bewijzen wat ze geloven, maar vooral: kunnen christenen leven wat ze geloven? b. Individualisme: ik maak zelf wel uit wat ik geloof "ik maak zelf wel uit wat ik denk, geloof en doe," is hét levensgevoel van deze tijd. Vrijheid om je eigen keuzes te maken is dan ook essentieel.
1
2
Het almaar verantwoordelijk zijn voor je eigen keuzes legt echter ook een zware last op de schouders van veel jongeren. Daardoor is er ook een verlangen naar heesheid en naar gemeenschap. jongeren hebben behoefte aan een groep waar ze zich thuis voelen, waardoor ze ergens bij horen, ergens opgenomen worden en waar alle aspecten van het leven aan bod kunnen komen. Die gemeenschap is één van de sterkste punten van Youth Alpha. Het moet wel een postmoderne gemeenschap zijn: een groep waarin je geaccepteerd wordt met jóuw individualiteit; waarin je liefde en warmte ervaart, zonder dat je individuele keuze-vrijheid wordt beperkt; die je duidelijkheid biedt, zonder je tot dingen te dwingen. c. Secularisatie: we weten (bijna) niets meer van het geloof en het zegt ons ook niks Steeds meer jongeren weten helemaal niets van het geloof, vaak staan ze er ook argwanend tegenover. Het kost tijd om hun vertrouwen te winnen en hen open te laten staan voor je boodschap. En vervolgens hebben ze tijd nodig om een goed beeld te krijgen van wat het geloof echt inhoudt (zodat ze een overwogen keuze kunnen maken). En dan nog om te testen of het wel echt en betrouwbaar is. Hiervoor is het belangrijk dat jongeren langdurige relaties hebben met mensen die kunnen vertellen en voorleven dat 'God is liefde' waar is. Mensen ook die je niet laten vallen als die keuze anders uitvalt dan zij graag gezien hadden. Er is ook veel tijd nodig omdat veel jongeren weinig reflecteren: ze krijgen zoveel impulsen en hebben het zo druk, dat ze weinig tijd hebben om na te denken.
De Bijbel en autonoom geloven Achter deze manier van omgaan met geloven zit ook iets van: Het maakt niet uit wat je gelooft, als het voor jou maar past. Maar het maakt wel uit wat je gelooft. Laten we eerst eens naar een man als Abraham kijken. God riep hem uit Ur. God beloofde dat Hij hem een zoon, ja zelfs een heel volk zou geven, maar zijn vrouw en hij waren allebei al te oud om kinderen te krijgen. Toch geloofde hij Hem. Zijn zoon Izaäk, is het bewijs van het belang van het geloof. (Genesis 12 t/m 15) Het Nieuwe Testament leert ons hetzelfde. Saulus van Tarsus was ervan overtuigd dat hij God kon behagen door de wet nauwkeurig na te leven, maar hij had hulp van de opgestane Jezus nodig om te ontdekken dat zijn eigen geloof een jammerlijke mislukking was (Handelingen 9:1-19). Saulus, de fanatieke, zelfingenomen vervolger, werd Paulus, de toegewijde, liefhebbende apostel. Hij is
3
een uitnemend voorbeeld van het feit dat je er niet komt als je alleen maar zelf uitmaakt wat je gelooft. Het is belangrijk wat je gelooft. Volgens Jezus maakt het uit. De rijke jongeling had zijn eigen geloof. Tóch lezen we in de Bijbel dat hij bedroefd wegging omdat hij niet genoeg in Jezus geloofde om Hem ook de baas over zijn geld te laten zijn. Ja, het is van belang wat je gelooft. Het is zelfs zo belangrijk, dat toen de Joden tot Jezus kwamen om Hem te vragen wat ze doen moesten om God te behagen, Hij hen antwoordde: "Dit is het werk Gods, dat gij gelooft in Hem die Hij gezonden heeft" (Johannes 6:28). Het belang van het geloof Nergens in de evangeliën vinden we een duidelijker onderlijning van het belang van het geloof, als in het bekendste vers van de Bijbel. "Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder die in Hem gelooft, niet verloren ga, maar eeuwig leve hebbe" (Johannes 3:16). En het gaat verder: "Wie in Hem gelooft wordt niet veroordeeld: Wie niet gelooft is reeds veroordeeld, omdat hij niet heeft geloofd in de naam van de eniggeboren Zoon van God. Dit is het oordeel, dat het licht in de wereld gekomen is en de mensen de duisternis liever gehad hebben dan het licht, want hun werken waren boos". God zag dat de mens bezig was ten onder te gaan. Daarom heeft God er zelf iets aan gedaan. Hij zond Jezus, zijn Zoon. Jezus leefde en stierf met het doel om ons te redden, en ons daarna in staat te stellen van een nieuw soort leven te genieten; een eeuwig leven. Hij stelt maar één voorwaarde. Geloof! Jezus legt duidelijk uit dat het niet eens ons kwaad is waardoor we ten onder gaan, omdat we dat tot op zekere hoogte niet helemaal kunnen helpen. Maar we zullen wel ten onder gaan als we niet ons vertrouwen stellen op Degene Die het medicijn voor onze ziekte heeft gebracht. Het Licht is in de wereld gekomen. De brug tot God is hersteld. Wij moeten beslissen of we in Hem geloven of verwerpen, wij hebben de keus, en we zijn verantwoordelijk voor onze eigen beslissing. "Wie in Hem gelooft wordt niet veroordeeld". Iemand anders heeft die veroordeling al op zich genomen. "Wie niet gelooft is reeds veroordeeld", niet omdat hij een zondaar is (en dat is hij) maar omdat hij de oplossing van de hand gewezen heeft. Weest alsjeblieft niet zo stom, omwille van de verdraagzaamheid. Als er tegen een ziekte een tegengif bestaat, is het geen vriendelijkheid, maar, dwaasheid te zeggen: "Ik maak zelf wel uit wat ik neem". En we lijden allemaal aan die ziekte. Het heeft ons verleden aangetast. Het ondermijnt ons heden. Het bedreigt onze toekomst.
4
Wat doet het geloof? Dit antwoord kan ook weer in tweeën gegeven worden. In de eerste plaats ruimt het het verleden op, of liever gezegd, die opruiming werd door Christus aan het kruis tot feit gemaakt. "Wij nu, gerechtvaardigd door het geloof, hebben vrede met God", roept Paulus triomfantelijk uit in Romeinen 5: 1. Het is alsof ik in de gevangenis zat, en mij buiten mijn weten om koninklijke gratie verleend was. In de tweede plaats brengt het geloof iemand in Gods familie. "Want zo velen Hem aangenomen hebben, hun heeft Hij macht gegeven kinderen Gods te worden, hun die in zijn naam geloven", zegt Johannes (Johannes 1: 12). "Gij hebt ontvangen de Geest van het zoonschap", zegt Paulus (Romeinen 8: 1 5). Het is alsof ik een veroordeelde was, en de rechter niet alleen mijn boete voor me betaalde, maar me ook in zijn familie opnam om me samen met zijn eigen zoon op te voeden. Het enige wat je in zo'n geval zou kunnen doen is de nieuwe verhouding met dank aanvaarden en verder door je manier van leven tonen hoe dankbaar je wel bent.
waterval. Blondin bood aan dat hij de prins op zijn rug zou meenemen. De prins sloeg het aanbod af, maar stelde met koninklijke hoffelijkheid voor dat de graaf van Newcastle, die zich in zijn gevolg bevond, dat wel graag zou willen doen. Jammer genoeg weigerde de graaf ook. Deze beide mannen geloofden met hun verstand wel dat Blondin er over zou komen, maar toch had hun geloof niet het kenmerk van het geloof uit het Nieuwe Testament. Het had niets te maken met hun wil of met een persoonlijke verbintenis. Blondin's moeder daarentegen, zag hoe hij een kruiwagen vol aardappelen over de waterval reed, en klom daarna op zijn uitnodiging zélf in de kruiwagen en vertrouwde zich geheel toe aan zijn vaardigheid en evenwicht. Ze werd niet teleurgesteld. Haar gedrag is een goed voorbeeld van echt geloof. Naar: M. Green, toe nou dat meen je niet.
Hoe moet ik geloven? Laten we eerst naar de verstandelijke kant van de zaak kijken. Het geloof is niet synoniem aan afstand doen van je verstand. Het is geen blindelings aanvaarden van alles wat in de Bijbel staat, of van alle dogma's van de Christelijke kerk. Nee, het geloof gaat om Jezus Christus. Jezus is als het ware Gods rechterhand die vriendschappelijk naar ons wordt uitgestoken. Het geloof is onze hand, die we uitsteken en in de Zijne leggen. Die twee handen moeten elkaar ontmoeten. Daarom vraag ik je, geloof je dat Jezus Christus de Zoon van God is? Geloof je dat Hij voor jou stierf? Geloof je in de opgestane Heer, die bereid en in staat is jouw leven te veranderen? Dat zijn de punten waar het om gaat in het christelijk leven. De eerste Christenen vatten het samen in het symbool van de vis. De vijf letters die in het Grieks het woord "vis" vormen, konden namelijk ook gezien worden als de vijf beginletters van de volgende woorden: "Jezus Christus, Zoon van God, Redder". Om deze dingen gaat het in het Christendom. Maar het is gemakkelijk om iets met je hoofd te aanvaarden, terwijl je er toch niet persoonlijk bij betrokken bent, of er naar handelt. Daarom is het heel belangrijk te beseffen dat het geloof niet alleen een kwestie is van het verstand maar ook van de wil. Het verhaal over Blondin, de beroemde koorddanser die zo'n honderd jaar geleden leefde, zal dit duidelijk maken. Hij was gespecialiseerd in het oversteken van de Niagarawaterval op een koord. Hij maakte hierop allerlei variaties, bijvoorbeeld door geblinddoekt over het koord te lopen, of gehuld in een zak, of bij nacht, of op stelten, of met zijn voeten in een deken gewikkeld. In 1860 gaf hij een voorstelling voor de prins van Wales die een bezoek bracht aan de Niagara-
5
6
Suggesties voor doelstellingen Jongeren ontdekken,
Gespreksideeën (vragen) 1.
Suggesties voor de opzet van de avond Ideeën voor de inleiding 1.
In het Start Magazine nummer 5 pag 8-10 staan een aantal reacti4es van jongeren op o.a. de volgende vragen: a.Kies je voor een geloof? b. Waarom nu het Christelijk geloof? Geef een aantal van die antwoorden aan de groep en maak een gesprek los over deze vragen. en antwoorden. Wat vinden zij ervan?
2.
7
8
Te gebruiken bijbelgedeelten
Bijlage Kan ons zelf bedachte geloof het verleden veranderen? Ik moet denken aan een gangster die in de gevangenis tot Christus kwam. Nu is hij vrij. Hij leeft thuis in een goede verhouding tot zijn vrouw, en- is aanvaard en geliefd in de christelijke gemeenschap. Hij is bevrijd van zijn verleden. Zo'n verandering had zelf verzonnen geloof nooit kunnen bewerken. Dat kan Jezus alleen. Het geloof in Jezus brengt je in contact met Degene Die gestorven is om je verleden een grondige schoonmaakbeurt te geven. "Zo is er dan nu geen veroordeling voor hen in in Christus Jezus zijn" (Romeinen 8: l). Kan je eigen geloof iets veranderen aan het leven van nu? Ik moet denken aan een man die verslaafd was aan het gokken. Hij had alles al geprobeerd om er van af te komen, maar zonder succes. Hij ontdekte dat zijn eigen geloof niet genoeg was. Toen kwam hij tot Christus. De Geest van Christus kwam in zijn leven, en de slavernij van het gokken werd verbroken. Eigenlijk is dat niet zo vreemd. Je zou mogen verwachten dat Jezus er iets aan zou veranderen, en dat doet Hij ook. Ik moet ook denken aan een huwelijk waarin de partners het niet redden, hoewel beide partijen oprecht geprobeerd hadden er iets van te maken. Maar toen ze allebei tot Christus kwamen, en zijn Geest in hun leven kwam wonen, vonden ze elkaar opnieuw. Nu leven ze een harmonieus leven dat ook voor anderen van nut is. Denk eens aan de toekomst. Kan ons zelf verzonnen geloof ons geruststellen aangaande de dood en dat wat volgt op de dood? Elk mens die wel eens bij een sterfgeval aanwezig is geweest, weet dat dit niet het geval is. Maar Hij die uit de dood is opgestaan, Hij Die de sleutels bezit van de "dood en het dodenrijk", Hij kan wel de angst voor de dood en hel wegnemen. Ik moet hierbij denken aan een oude vriend van me, die jaren lang bisschop in China is geweest en tevens directeur van een groot zendingsgenootschap was. Toen hij ging sterven vroeg hij of men het "Hallelujakoor" van Händel voor hem wilde spelen. "Heerlijk, heerlijk", fluisterde hij en stapte over naar het Rijk van zijn Meester. Evenals Händel, evenals de Christenen van alle eeuwen, stelde hij zijn vertrouwen op de Opgestane Heer, en niet op zijn eigen inzichten. Zie je nu waarom het zo belangrijk is wat je gelooft? De Heer biedt ons zoveel aan; het kruis om de last van het verleden weg te nemen; Zijn Geest om ons leven van vandaag te bevrijden van ons egoïsme; de opstanding om onze toekomst met
9
10
Hem te verzekeren. Dit zijn drie duidelijke, objectieve realiteiten, niet alleen maar oprechtheid.
Wat houdt het geloof in? Je kunt het als volgt bekijken. Wat betekent het voor een atleet dat hij gelooft in zijn trainer? Wat betekent het voor een leerling dat hij vertrouwen stelt in zijn leraar? Wat betekent het voor een patiënt dat hij gelooft in zijn dokter? Wat betekent het voor een kind dat hij gelooft in zijn ouders, of voor de vrouw dat ze vertrouwen heeft in haar man? Discipline en gehoorzaamheid zullen er een onderdeel van zijn, maar toch zal het geen zware last zijn, omdat de hele verhouding veel meer inhoudt dan dat. Met het geloof in Jezus is het net zo gesteld. Het is een verbintenis voor het leven, een afhankelijkheid van, en een altijd groeiende gehoorzaamheid aan Degene die bewezen heeft absoluut betrouwbaar te zijn. Omdat Hij naar deze aarde kwam om mij te zoeken, omdat Hij voor mij stierf en opstond uit de dood, omdat Hij aanbiedt mijn leven met mij te delen, en mijn innerlijk helemaal te doorgronden, kan ik Hem volkomen vertrouwen. En wat is het geloof anders dan vertrouwen? Uit: M. Green, toe nou dat meen je niet!
11
