Financieel verslag 2008 Rabobank Veghel-Erp
Directieverslag behorend bij de jaarrekening 2008 Rabobank Veghel-Erp
Terugblik op 2008 2008 was het jaar dat de boeken in gaat als een historisch jaar. De subprime crisis die in de Verenigde Staten ontstaan was escaleerde tot een diepgaande, wereldwijde, financiële en inmiddels ook een economische crisis. En daar zitten we momenteel nog middenin. In dit directieverslag blikken we terug op het jaar 2008 en de situatie van 2009. Daarnaast wordt een korte vooruitblik gegeven naar 2010. Rabobank Groep deed het in 2008 overigens nog prima als je kijkt naar de cijfers. De kredietportefeuille groeide met 11% en de spaargelden namen met zo’n 13% toe in omvang. De nettowinst van Rabobank Groep nam in 2008 met 2% toe. In de tumultueuze tijden heeft Rabobank zich, als coöperatie, in het bancaire veld een uiterst stabiele factor getoond. Voor onze bank geldt dit ook, de bancaire dienstverlening heeft zich positief ontwikkeld. De kredietverlening groeide in 2008 met 9%. De toevertrouwde middelen, voor een belangrijk deel spaargelden en deposito’s, namen met bijna 10% toe. De nettowinst laat een groei zien van 118% ten opzichte van 2007. Dit wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door een incidentele baat (verkoop aandelen Rabobank Hypotheekbank NV) van ruim € 2 miljoen en een toename van de rentewinst.
Het jaar 2008 stond grotendeels in het teken van de voorbereiding van de fusie met Coöperatieve Rabobank Uden en Omstreken U.A. De Raad van Commissarissen, ledenraad, directie en managers, en medewerkers zijn bij de voorbereiding betrokken geweest. Dit heeft geleid tot een intentieverklaring tot fusie op 10 juni 2008. Als onderdeel van de fusievoorbereidingen is een nieuw directieteam geformeerd. Per 1 september 2008 startte W.T.G. (Wim) Bens als directievoorzitter bij Rabobank Uden en Omstreken en als beoogd directievoorzitter voor de fusiebank. Per 1 december 2008 zijn de andere drie leden voor de beoogde fusiebank Uden Veghel gestart, te weten; C.A.T. (Lilian) Damen-Evers, P.J.(Peter) Mikkers en J.W. (Jan) Leijten. Peter Mikkers was afkomstig van de Rabobank Veghel-Erp waar hij fungeerde als directeur Bedrijven. De overige nieuwe directieleden waren afkomstig van Rabobank Nederland.
De fundering van de bank 2009 tot nu toe De voorbereidingen voor de fusie zijn geïntensiveerd in het eerste kwartaal van 2009. Beleidsdocumenten voor alle relevante terreinen van dienstverlening zijn opgesteld en de inrichting van de interne organisatie is neergezet. Dit is tot stand gekomen door de inzet van werkgroepen met betrokkenheid van leiding en medewerkers van beide fusiepartners. De fundering van onze bank hebben we in deze maanden voor een belangrijk deel gelegd.
Afvaardiging Ledenraad
De nieuw aan te stellen managers zijn op één na allemaal voorafgaand aan de fusie benoemd. Inmiddels is de laatste manager gestart per 1 augustus jongstleden. Op 31 maart 2009 heeft de juridische fusie zich voltrokken met een nagenoeg unaniem ‘JA’ van beide ledenraden van de fusiepartners. Vanaf 1 april 2009 is de nieuwe naam Rabobank Uden Veghel. De echte samenvoeging van beide banken en de administratieve fusie, heeft eind april 2009 plaatsgevonden, zodat de ‘bouw’ van de nieuwe bank vanaf 1 mei 2009 is gestart.
Verantwoord blijven ondernemen Korte vooruitblik op 2010 Zoals hiervoor al aangegeven zitten we nog middenin de economische crisis. En dit zal zeker nog zo zijn in 2010. De verwachtingen zijn vooralsnog niet positief. Een oplopende werkloosheid, Rabobank verwacht een werkeloosheidspercentage van 8% in 2010 en een afname van de particuliere consumptie van 2% in 2010. De particuliere woningmarkt stagneert. De bruto investeringen van bedrijven zal een lagere daling laten zien dan in 2009 (-15%), blijft wel dat verwacht wordt dat de investeringen bijna 8% zullen dalen in 2010. Voor onze bank geldt tevens dat wij in onze cijfers van 2009, en naar verwachting ook in 2010, de economische crisis gaan terugzien. De cijfers zullen het topjaar 2008 niet kunnen benaderen. In het eerste halfjaar van 2009 is onze kredietverlening slechts met 2% gegroeid, de spaargelden laten tot op heden een groei zien van ruim 6%. Deze laatste groei zal naar verwachting afvlakken, we gaan hier wel uit van een groei boven begroting. Het imago van betrouwbare en solide bank dat we als Rabobank hebben speelt, zeker nu, hierin een belangrijke rol. Naast de crisis hebben we ook te maken met renteontwikkelingen die de resultaten van de Rabobank Groep, en dus ook van onze bank, negatief beïnvloeden.
De geldmarkttarieven hebben sinds oktober 2008 een vrije val laten zien met een daling van 4,5% tot momenteel < 1% voor het Euribor 3-maandstarief. Aangezien wij voor een substantieel bedrag kredieten hebben verstrekt tegen geldmarktrente betekent dit een enorme rentederving in 2009 en naar verwacht ook in 2010. Voor de rentetarieven van spaargelden zien we een veel lichtere daling tot op heden wat maakt dat onze rentewinst onder druk staat.
Als bank gaan we nog nadrukkelijker op onze kosten sturen. Dit past bij ons, als coöperatieve Rabobank hebben we altijd een sober beleid gehad wat kosten betreft. Daarnaast is het belangrijk dat we in onze kredietverlening tarieven aan klanten aanbieden die verantwoord én passend zijn voor zowel de klant als de bank. Wij hebben een bepaald niveau van tarifering nodig om de bank te kunnen blijven die we al ruim 100 jaar zijn; een bank die ambities van mensen mogelijk maakt met haar dienstverlening. Dit kunnen we toelichten en daarover gaan we dan ook graag in gesprek.
Veghel, 1 september 2009 W.T.G. (Wim) Bens, MBA Drs. C.A.T. (Lilian) Damen-Evers, MBA Drs. J.W. (Jan) Leijten, RA P.J. (Peter) Mikkers, MBA
Jaarrekening 2008 Coöperatieve Rabobank Veghel-Erp U.A. gevestigd te Veghel Code 1533
RAAD VAN COMMISSARISSEN COÖPERATIEVE RABOBANK UDEN VEGHEL U.A. (vanaf 1 april 2009) M.M.G.M. van den Hoven (voorzitter) H.J.L. van Berkel F.C.M. van Boxtel-van Dommelen (vice-voorzitter) H.L.J.M. van Dongen A.T.P.M. Waals W.E.M. Zwanenburg
DIRECTIE COÖPERATIEVE RABOBANK UDEN VEGHEL U.A. (vanaf 1 april 2009) W.T.G. Bens MBA, voorzitter directie drs. C.A.T. Damen-Evers drs. J.W. Leijten RA P.J. Mikkers MBA
Aan de ledenraad, Ter voldoening aan de statuten leggen wij u, in onze hoedanigheid als directie van de rechtsopvolger van Coöperatieve Rabobank Veghel-Erp U.A., de jaarrekening 2008 van deze Rabobank, voorzien van de accountantsverklaring ter vaststelling voor. De jaarrekening, het jaarverslag en de overige gegevens van de Rabobank Groep, waarin de cijfers van deze bank mede zijn begrepen, zal ter inzage worden gelegd ten kantore van de bank.
De directie
Balans per 31 december 2008 (na winstbestemming) Activa 2008
2007
2.894
1.962
Groepsmaatschappijen
120.828
132.381
Vorderingen op cliënten
936.683
863.585
Deelnemingen
8.438
2.664
Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen
8.922
9.243
Overige activa
7.300
5.195
Totaal activa
1.085.065
1.015.030
2008
2007
Groepsmaatschappijen en maatschappijen waarin wordt deelgenomen
346.977
349.138
Spaargelden
395.568
363.622
Andere schulden aan cliënten
271.409
242.595
Overige passiva
14.403
11.761
Algemene reserve
56.708
47.914
1.085.065
1.015.030
106.265
75.745
(bedragen in duizenden euro's)
Kasmiddelen
Passiva (bedragen in duizenden euro's)
Totaal passiva
Niet in de balans opgenomen verplichtingen
Winst-en-verliesrekening over 2008
2008
2007
Rentebaten
59.923
46.338
Rentelasten
-38.811
-27.534
21.112
18.804
Opbrengsten uit deelnemingen
2.288
9
Provisie
5.152
5.110
8
6
28.560
23.929
-13.679
-13.782
Bedrijfsresultaat vóór waardeveranderingen van vorderingen
14.881
10.147
Waardeveranderingen van vorderingen
-3.689
-4.699
Bedrijfsresultaat vóór belastingen
11.192
5.448
Belastingen bedrijfsresultaat
-2.227
-1.343
8.965
4.105
(bedragen in duizenden euro's)
Baten
Rente
Overige baten Totaal baten
Lasten Personeelskosten
8.235
7.984
Andere beheerskosten
4.912
5.194
532
604
Afschrijvingen Totaal lasten
Nettowinst
TOELICHTING Inleiding Alle bedragen luiden in duizenden euro's, tenzij anders vermeld.
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen
De bank maakt gebruik van vrijstellingen voor de inrichting van de jaarrekening en het jaarverslag in overeenstemming met artikel 425 van Titel 9, Boek 2, Burgerlijk Wetboek. De activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij een andere waarderingsgrondslag is vermeld. Bedragen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de laatst bekende koersen van het boekjaar. Vorderingen op cliënten
Op de balanspost vorderingen op cliënten heeft naast de noodzakelijke afwaarderingen een extra afwaardering plaatsgevonden die het karakter van een stille reserve heeft. De toevoegingen en onttrekkingen aan deze extra afwaardering geschieden stelselmatig onder waardeveranderingen van vorderingen in de winst-en-verliesrekening. Hierbij wordt gestreefd naar een minimumomvang van deze extra afwaardering, die in redelijke verhouding staat tot de risico's die hiermee moeten worden opgevangen. De met de toevoeging of onttrekking aan deze extra afwaardering samenhangende vennootschapsbelasting wordt over deze extra afwaardering geleid. Bij de waardering van de actieve belastinglatentie wordt rekening gehouden met afspraken zoals die binnen de fiscale eenheid met Rabobank Nederland zijn gemaakt. Rabobank Nederland heeft de mogelijkheid vorderingen van de lokale bank te securitiseren. Deze transacties worden zodanig gestructureerd dat de economische positie van de lokale bank niet wijzigt. Ook de bediening van cliënten blijft ongewijzigd. Deelnemingen
Deelnemingen in het aandelenkapitaal van Rabobank Nederland zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. De overige deelnemingen, waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, zijn gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde.
Het aandeel in de resultaten van de deelnemingen gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde, het dividend van de overige deelnemingen en de resultaten uit de verkoop van deelnemingen worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen onder opbrengsten uit deelnemingen. Dividenden worden verantwoord na vaststelling door de aandeelhouders.
Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen
Onroerende zaken in eigen gebruik De waarderingsgrondslag van onroerende zaken in eigen gebruik is verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Hiernaast vindt activering en afschrijving plaats volgens de componentenbenadering. Op onroerende zaken in eigen gebruik wordt lineair afgeschreven op basis van de geschatte levensduur. Per component wordt de volgende afschrijvingstermijn toegepast: Grond: afschrijving nihil; Casco (gebouw): afschrijvingstermijn 40 jaar (2,5% per jaar); Installaties: afschrijvingstermijn 20 jaar (5% per jaar); Inrichtingskosten: afschrijvingstermijn 10 jaar (10% per jaar). Overige grondslagen Onroerende zaken, waarvan het voornemen bestaat tot verkoop en waarvan verkoop mogelijk is, zijn gewaardeerd tegen marktwaarde, voor zover deze lager is dan de actuele boekwaarde. Bedrijfsmiddelen De bedrijfsmiddelen zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder toepassing van jaarlijkse lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte levensduur op moment van aanschaf. Overige passiva
Voorziening voor latente belastingverplichtingen Deze voorziening heeft betrekking op de latente belastingverplichtingen ten gevolge van tijdelijke verschillen tussen de fiscale en commerciële vermogens- en resultaatbepalingsmethoden. De voorziening wordt gewaardeerd tegen nominale waarde. Pensioenverplichtingen De lokale bank heeft haar pensioenen ondergebracht bij Stichting Rabobank Pensioenfonds. Rabobank Nederland heeft zich aansprakelijk gesteld voor potentiële tekorten/overschotten welke uit deze toegezegde pensioenregeling voortkomen. Als gevolg hiervan heeft de lokale bank de pensioenlasten verwerkt als zijnde een toegezegde bijdrageregeling.
TOELICHTING OP DE BALANS Activa
2008
2007
2.894
1.962
2008
2007
120.828
132.381
(bedragen in duizenden euro's)
Kasmiddelen
Hieronder zijn opgenomen de wettige betaalmiddelen.
(bedragen in duizenden euro's)
Groepsmaatschappijen
Dit betreft de niet direct opvraagbare tegoeden groepsmaatschappijen. In het kader van de nieuwe interne financiële verhoudingen binnen de Rabobank Groep heeft een financiële herstructurering plaatsgevonden, die effect heeft gehad op de opbouw van de Groepsmaatschappijen.
2008
2007
72.876
55.061
Hypothecaire vorderingen inzake woonhuizen
419.886
386.602
Overige hypothecaire vorderingen
321.058
290.817
Overige kredietverlening
122.863
131.105
Stand 31 december
936.683
863.585
(bedragen in duizenden euro's)
Vorderingen op cliënten Vorderingen met overheidsgarantie
(bedragen in duizenden euro's)
2008
2007
8.400
2.507
-
118
38
39
8.438
2.664
Deelnemingen Rabobank Nederland Rabohypotheekbank NV, 25% gestort Overige deelnemingen Stand 31 december
In het kader van de nieuwe interne financiële verhoudingen binnen de Rabobank Groep heeft in 2008 de eerste uitbreiding in het aandelenkapitaal van Rabobank Nederland plaatsgevonden. Er is tevens overeengekomen dat het belang in 2009 zal worden uitgebreid naar € 16.800 en in 2010 naar € 25.200. De deelneming in het aandelenkapitaal van Rabohypotheekbank NV is in 2008 volledig overgedragen aan Rabobank Nederland.
(bedragen in duizenden euro's)
2008
2007
8.552
8.869
370
374
8.922
9.243
9.243
9.348
211
506
-532
-611
8.922
9.243
2008
2007
7.300
5.195
Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen Onroerende zaken in eigen gebruik Bedrijfsmiddelen Stand 31 december Het verloop van deze post is als volgt:
Boekwaarde 1 januari Investeringen in het boekjaar Afschrijvingen en waardeverminderingen Boekwaarde 31 december
(bedragen in duizenden euro's)
Overige activa
Deze post bestaat uit nog te verrekenen rente, provisie en kosten en overige vooruitbetaalde en te ontvangen bedragen.
Passiva
(bedragen in duizenden euro's)
2008
2007
54.482
80.566
268.011
245.545
24.484
23.027
346.977
349.138
Groepsmaatschappijen en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Rekening-courant Rabobank Nederland Opgenomen leningen Rabobank Nederland Opgenomen leningen Interpolis NV Stand 31 december
De opgenomen leningen Interpolis NV betreffen leningen van een maatschappij waarin direct door Rabobank Nederland wordt deelgenomen.
2008
2007
Spaarrekeningen
263.009
271.395
Deposito's particuliere cliënten
132.559
92.227
Stand 31 december
395.568
363.622
2008
2007
Rekening-courant en betaalrekeningen
152.725
186.184
Deposito's zakelijke cliënten
106.738
35.177
11.946
21.234
271.409
242.595
2008
2007
14.403
11.761
(bedragen in duizenden euro's)
Spaargelden
(bedragen in duizenden euro's)
Andere schulden aan cliënten
Overige niet onmiddellijk opeisbare schulden Stand 31 december
(bedragen in duizenden euro's)
Overige passiva
Dit betreft de nog te betalen rente, direct verschuldigde belastingen, overige vooruitontvangen en te betalen bedragen, alsmede voorzieningen. Tevens is hieronder opgenomen de verplichting uit hoofde van het coöperatiefonds.
(bedragen in duizenden euro's)
2008
2007
47.914
43.980
8.794
3.934
56.708
47.914
2008
2007
64.016
59.136
93
-
42.156
16.609
106.265
75.745
Algemene reserve Stand 1 januari Toevoeging uit de winstbestemming Stand 31 december
(bedragen in duizenden euro's)
Niet in de balans opgenomen verplichtingen Garanties Onherroepelijke accreditieven Overige onherroepelijke toezeggingen Stand 31 december
Regeling omtrent bijdrage in tekorten
Interne aansprakelijkstelling (Kruiselingse Garantieregeling). Tussen verscheidene rechtspersonen die tot de Rabobank Groep behoren, bestaat een verhouding van aansprakelijkstelling als bedoeld in artikel 3:111 van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Dit vormt een zodanige juridische regeling dat de nakoming van verplichtingen van iedere deelnemende instelling in geval van een tekort aan middelen wordt gewaarborgd door de overige deelnemers. Het resultaat van deze regeling is dat het gezamenlijke vermogen van de deelnemers als waarborg geldt jegens de crediteuren van iedere deelnemer.
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING Rente
Onder de rentebaten zijn opgenomen de renteopbrengsten uit hoofde van leningen en kredietverlening in rekening-courant, de van Rabobank Nederland ontvangen rente, alsmede provisies uit hoofde van kredietverlening. De rentelasten bestaan uit de rente over de toevertrouwde middelen en de aan Rabobank Nederland en Interpolis NV betaalde rente. Opbrengsten uit deelnemingen
Hieronder is het resultaat van de overdracht van de aandelen Rabohypotheekbank NV aan Rabobank Nederland per 1 januari 2008 ad € 2.279 begrepen. Provisie
Hieronder zijn begrepen de provisies uit hoofde van het betalingsverkeer en de bemiddeling in assurantiën en effecten. Overige baten
Hieronder zijn begrepen de ontvangen huurbaten ter grootte van € 8 (€ 6).
2008
2007
6.284
6.336
Sociale lasten
974
769
Pensioenlasten
977
879
8.235
7.984
(bedragen in duizenden euro's)
Personeelskosten Lonen en salarissen
Totaal personeelskosten
Onder de lonen en salarissen zijn tevens de kosten begrepen welke verband houden met de aanvullende arbeidsvoorwaarden. Het gemiddeld aantal personeelsleden, omgerekend in mensjaren, bedraagt 111 (105). Andere beheerskosten
Onder dit hoofd zijn mede begrepen de kosten voor administratie, huisvesting en publiciteit.
2008
2007
Afschrijving onroerende zaken
428
428
Afschrijving bedrijfsmiddelen
104
183
-
-7
532
604
(bedragen in duizenden euro's)
Afschrijvingen
Overige mutaties Totaal afschrijvingen
Belastingen bedrijfsresultaat
Coöperatieve Rabobank Veghel-Erp U.A. maakt deel uit van de fiscale eenheid binnen de Rabobank Groep. In 2008 is het nationaal winstbelastingtarief van 25,5% van toepassing.
OVERIGE GEGEVENS A
Statutaire bepalingen inzake winstbestemming
Overeenkomstig de bepalingen van de statuten wordt het voordelig saldo van de winst-enverliesrekening, na aftrek van het bedrag dat eventueel wordt besteed voor doeleinden van plaatselijk of algemeen belang, toegevoegd aan de algemene reserve. De reserves mogen in geen geval onder de leden worden verdeeld. B
Bestemming nettowinst
Voorgesteld wordt de volgende bestemming te geven aan de nettowinst 2008:
(bedragen in duizenden euro's)
Toevoeging aan algemene reserve
2008
2007
8.794
3.934
171
171
8.965
4.105
Toevoeging aan coöperatiefonds Totaal nettowinst
De voorgestelde winstbestemming is reeds in de cijfers verwerkt.
Aan: de raad van commissarissen en de directie van Coöperatieve Rabobank Uden Veghel U.A. ACCOUNTANTSVERKLARING
Wij hebben de jaarrekening 2008 van de opgeheven Coöperatieve Rabobank Veghel-Erp U.A. te Veghel bestaande uit de balans per 31 december 2008 en de winst-en-verliesrekening over 2008 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur De rechtsopvolger van Coöperatieve Rabobank Veghel-Erp U.A. te Veghel is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW, gebruik makende van de vrijstellingen zoals genoemd in artikel 425 van Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de coöperatie. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die de leiding van de coöperatie heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Coöperatieve Rabobank Veghel-Erp U.A. per 31 december 2008 en van het resultaat over 2008 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW, waarbij de bank gebruik maakt van vrijstellingen voor de inrichting van de jaarrekening zoals genoemd in artikel 425 van Titel 9 Boek 2 BW. Utrecht, 28 juli 2009 Ernst & Young Accountants LLP w.g. drs. P.J.A.J. Nijssen RA
ADVIES RAAD VAN COMMISSARISSEN Aan de ledenraad, Ter voldoening aan de bepaling van de statuten delen wij u, in onze hoedanigheid als raad van commissarissen van de rechtsopvolger van Coöperatieve Rabobank Veghel-Erp U.A., mede dat wij de jaarrekening 2008 van deze Rabobank over het boekjaar 2008 hebben onderzocht. Mede op grond van de bij de jaarrekening 2008 afgegeven accountantsverklaring van Ernst & Young Accountants LLP, stellen wij u voor de jaarrekening vast te stellen en de bestuurders te dechargeren.
Raad van commissarissen
Financieel verslag 2008 Rabobank Uden en Omstreken
Directieverslag behorend bij de jaarrekening 2008 Rabobank Uden en Omstreken
Terugblik op 2008 2008 was het jaar dat de boeken in gaat als een historisch jaar. De subprime crisis die in de Verenigde Staten ontstaan was escaleerde tot een diepgaande, wereldwijde, financiële en inmiddels ook een economische crisis. En daar zitten we momenteel nog middenin. In dit directieverslag blikken we terug op het jaar 2008 en de situatie van 2009. Daarnaast wordt een korte vooruitblik gegeven naar 2010. Rabobank Groep deed het in 2008 overigens nog prima als je kijkt naar de cijfers. De kredietportefeuille groeide met 11% en de spaargelden namen met zo’n 13% toe in omvang. De nettowinst van Rabobank Groep nam in 2008 met 2% toe. In de tumultueuze tijden heeft de Rabobank zich, als coöperatie, in het bancaire veld een uiterst stabiele factor getoond. Voor onze bank geldt dit ook, de bancaire dienstverlening heeft zich positief ontwikkeld. De kredietverlening groeide in 2008 met 7%. De toevertrouwde middelen, voor een belangrijk deel spaargelden en deposito’s, namen met bijna 8% toe. De nettowinst laat een groei zien van 19% ten opzichte van 2007. Dit wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door een incidentele baat van ruim € 3 miljoen (verkoop aandelen Rabobank Hypotheekbank NV).
De hogere personeelskosten, met name vanwege de gemaakte hulp- en vervangingskosten, hebben een drukkend effect op dit resultaat gehad. Het jaar 2008 stond grotendeels in het teken van de voorbereiding van de fusie met Coöperatieve Rabobank Veghel-Erp U.A. De Raad van Commissarissen, ledenraad, directie en managers, en medewerkers zijn bij de voorbereiding betrokken geweest. Dit heeft geleid tot een intentieverklaring tot fusie op 10 juni 2008. Als onderdeel van de fusievoorbereidingen is een nieuw directieteam geformeerd. Per 1 september 2008 startte W.T.G. (Wim) Bens als directievoorzitter bij Rabobank Uden en Omstreken en als beoogd directievoorzitter voor de fusiebank. Per 1 december 2008 zijn de andere drie leden voor de beoogde fusiebank Uden Veghel gestart, te weten; C.A.T. (Lilian) Damen-Evers, P.J.(Peter) Mikkers en J.W. (Jan) Leijten. Peter Mikkers was afkomstig van Rabobank Veghel-Erp waar hij fungeerde als directeur Bedrijven. De overige nieuwe directieleden waren afkomstig van Rabobank Nederland.
De fundering van de bank 2009 tot nu toe De voorbereidingen voor de fusie zijn geïntensiveerd in het eerste kwartaal van 2009. Beleidsdocumenten voor alle relevante terreinen van dienstverlening zijn opgesteld en de inrichting van de interne organisatie is neergezet. Dit is tot stand gekomen door de inzet van werkgroepen met betrokkenheid van leiding en medewerkers van beide fusiepartners. De fundering van onze bank hebben we in deze maanden voor een belangrijk deel gelegd. De nieuw aan te stellen managers zijn op één na allemaal voorafgaand aan de fusie benoemd. Inmiddels is de laatste manager gestart per 1 augustus jongstleden.
Afvaardiging Ledenraad
Op 31 maart 2009 heeft de juridische fusie zich voltrokken met een nagenoeg unaniem ‘JA’ van beide ledenraden van de fusiepartners. Vanaf 1 april 2009 is de nieuwe naam Rabobank Uden Veghel. De echte samenvoeging van beide banken en de administratieve fusie, heeft eind april 2009 plaatsgevonden, zodat de ‘bouw’ van de nieuwe bank vanaf 1 mei 2009 is gestart.
Verantwoord blijven ondernemen Korte vooruitblik op 2010 Zoals hiervoor al aangegeven zitten we nog middenin de economische crisis. En dit zal zeker nog zo zijn in 2010. De verwachtingen zijn vooralsnog niet positief. Een oplopende werkloosheid, Rabobank verwacht een werkeloosheidspercentage van 8% in 2010 en een afname van de particuliere consumptie van 2% in 2010. De particuliere woningmarkt stagneert. De bruto investeringen van bedrijven zal een lagere daling laten zien dan in 2009 (-15%), blijft wel dat verwacht wordt dat de investeringen met bijna 8% zullen dalen in 2010. Voor onze bank geldt tevens dat wij in onze cijfers van 2009, en naar verwachting ook in 2010, de economische crisis gaan terugzien. De cijfers zullen het topjaar 2008 niet kunnen benaderen. In het eerste halfjaar van 2009 is onze kredietverlening slechts met 2% gegroeid, de spaargelden laten tot op heden een groei zien van ruim 6%. Deze laatste groei zal naar verwachting afvlakken. We gaan echter hier wel uit van een groei boven begroting. Het imago van een betrouwbare en solide bank dat we als Rabobank hebben, speelt zeker nu, hierin een belangrijke rol. Naast de crisis hebben we ook te maken met renteontwikkelingen die de resultaten van de Rabobank Groep, en dus ook van onze bank, negatief beïnvloeden.
De geldmarkttarieven hebben sinds oktober 2008 een vrije val laten zien met een daling van 4,5% tot momenteel < 1% voor het Euribor 3-maandstarief. Aangezien wij voor een substantieel bedrag kredieten hebben verstrekt tegen geldmarktrente betekent dit een enorme rentederving in 2009 en naar verwacht ook in 2010. Voor de rentetarieven van spaargelden zien we een veel lichtere daling tot op heden wat maakt dat onze rentewinst onder druk staat. Als bank gaan we nog nadrukkelijker op onze kosten sturen. Dit past bij ons, als coöperatieve Rabobank hebben we altijd een sober beleid gehad wat kosten betreft. Daarnaast is het belangrijk dat we in onze kredietverlening tarieven aan klanten aanbieden die verantwoord én passend zijn voor zowel de klant als de bank. Wij hebben een bepaald niveau van tarifering nodig om de bank te kunnen blijven die we al ruim 100 jaar zijn; een bank die ambities van mensen mogelijk maakt met haar dienstverlening. Dit kunnen we toelichten en daarover gaan we dan ook graag in gesprek.
Uden, 1 september 2009 W.T.G. (Wim) Bens, MBA Drs. C.A.T. (Lilian) Damen-Evers, MBA Drs. J.W. (Jan) Leijten, RA P.J. (Peter) Mikkers, MBA
Jaarrekening 2008 Coöperatieve Rabobank Uden en Omstreken U.A. gevestigd te Uden Code 1519
RAAD VAN COMMISSARISSEN COÖPERATIEVE RABOBANK UDEN VEGHEL U.A. (vanaf 1 april 2009) M.M.G.M. van den Hoven (voorzitter) H.J.L. van Berkel F.C.M. van Boxtel-van Dommelen (vice-voorzitter) H.L.J.M. van Dongen A.T.P.M. Waals W.E.M. Zwanenburg
DIRECTIE COÖPERATIEVE RABOBANK UDEN VEGHEL U.A. (vanaf 1 april 2009) W.T.G. Bens MBA, voorzitter directie drs. C.A.T. Damen-Evers drs. J.W. Leijten RA P.J. Mikkers MBA
Aan de ledenraad, Ter voldoening aan de statuten leggen wij u de jaarrekening 2008, voorzien van de accountantsverklaring en het advies van de raad van commissarissen, ter vaststelling voor. De jaarrekening, het jaarverslag en de overige gegevens van de Rabobank Groep, waarin de cijfers van onze bank mede zijn begrepen, zal ter inzage worden gelegd ten kantore van de bank.
De directie
Balans per 31 december 2008 (na winstbestemming) Activa 2008
2007
3.656
3.294
Groepsmaatschappijen
119.798
136.092
Vorderingen op cliënten
866.292
809.496
9.466
3.988
10.677
9.718
Overige activa
2.325
7.953
Totaal activa
1.012.214
970.541
2008
2007
Groepsmaatschappijen en maatschappijen waarin wordt deelgenomen
114.291
141.702
Spaargelden
507.951
490.821
Andere schulden aan cliënten
291.544
250.461
Overige passiva
13.622
12.536
Algemene reserve
84.806
75.021
1.012.214
970.541
31.541
25.762
(bedragen in duizenden euro's)
Kasmiddelen
Deelnemingen Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen
Passiva (bedragen in duizenden euro's)
Totaal passiva
Niet in de balans opgenomen verplichtingen
Winst-en-verliesrekening over 2008
2008
2007
Rentebaten
53.537
47.997
Rentelasten
-29.808
-25.611
23.729
22.386
Opbrengsten uit deelnemingen
3.421
21
Provisie
5.993
5.546
26
26
33.169
27.979
-18.813
-15.558
Bedrijfsresultaat vóór waardeveranderingen van vorderingen
14.356
12.421
Waardeveranderingen van vorderingen
-2.193
-1.225
Bedrijfsresultaat vóór belastingen
12.163
11.196
Belastingen bedrijfsresultaat
-2.178
-2.795
9.985
8.401
(bedragen in duizenden euro's)
Baten
Rente
Overige baten Totaal baten
Lasten Personeelskosten Andere beheerskosten Afschrijvingen
12.093
10.374
6.534
6.402
186
-1.218
Totaal lasten
Nettowinst
TOELICHTING Inleiding Alle bedragen luiden in duizenden euro's, tenzij anders vermeld.
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen
De bank maakt gebruik van vrijstellingen voor de inrichting van de jaarrekening en het jaarverslag in overeenstemming met artikel 425 van Titel 9, Boek 2, Burgerlijk Wetboek. De activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij een andere waarderingsgrondslag is vermeld. Bedragen in vreemde valuta zijn omgerekend tegen de laatst bekende koersen van het boekjaar. Vorderingen op cliënten
Op de balanspost vorderingen op cliënten heeft naast de noodzakelijke afwaarderingen een extra afwaardering plaatsgevonden die het karakter van een stille reserve heeft. De toevoegingen en onttrekkingen aan deze extra afwaardering geschieden stelselmatig onder waardeveranderingen van vorderingen in de winst-en-verliesrekening. Hierbij wordt gestreefd naar een minimumomvang van deze extra afwaardering, die in redelijke verhouding staat tot de risico's die hiermee moeten worden opgevangen. De met de toevoeging of onttrekking aan deze extra afwaardering samenhangende vennootschapsbelasting wordt over deze extra afwaardering geleid. Bij de waardering van de actieve belastinglatentie wordt rekening gehouden met afspraken zoals die binnen de fiscale eenheid met Rabobank Nederland zijn gemaakt. Rabobank Nederland heeft de mogelijkheid vorderingen van de lokale bank te securitiseren. Deze transacties worden zodanig gestructureerd dat de economische positie van de lokale bank niet wijzigt. Ook de bediening van cliënten blijft ongewijzigd. Deelnemingen
Deelnemingen in het aandelenkapitaal van Rabobank Nederland en Rabohypotheekbank NV zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs. De overige deelnemingen, waarin invloed van betekenis wordt uitgeoefend op het zakelijke en financiële beleid, zijn gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde. Het aandeel in de resultaten van de deelnemingen gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde, het dividend van de overige deelnemingen en de resultaten uit de verkoop van deelnemingen worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen onder opbrengsten uit deelnemingen. Dividenden worden verantwoord na vaststelling door de aandeelhouders.
Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen
Onroerende zaken in eigen gebruik De waarderingsgrondslag van onroerende zaken in eigen gebruik is verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Hiernaast vindt activering en afschrijving plaats volgens de componentenbenadering. Op onroerende zaken in eigen gebruik wordt lineair afgeschreven op basis van de geschatte levensduur. Per component wordt de volgende afschrijvingstermijn toegepast: Grond: afschrijving nihil; Casco (gebouw): afschrijvingstermijn 40 jaar (2,5% per jaar); Installaties: afschrijvingstermijn 20 jaar (5% per jaar); Inrichtingskosten: afschrijvingstermijn 10 jaar (10% per jaar). Overige grondslagen Onroerende zaken, waarvan het voornemen bestaat tot verkoop en waarvan verkoop mogelijk is, zijn gewaardeerd tegen marktwaarde, voor zover deze lager is dan de actuele boekwaarde. Bedrijfsmiddelen De bedrijfsmiddelen zijn gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder toepassing van jaarlijkse lineaire afschrijvingen op basis van de geschatte levensduur op moment van aanschaf. Overige passiva
Voorziening voor latente belastingverplichtingen Deze voorziening heeft betrekking op de latente belastingverplichtingen ten gevolge van tijdelijke verschillen tussen de fiscale en commerciële vermogens- en resultaatbepalingsmethoden. De voorziening wordt gewaardeerd tegen nominale waarde. Pensioenverplichtingen De lokale bank heeft haar pensioenen ondergebracht bij Stichting Rabobank Pensioenfonds. Rabobank Nederland heeft zich aansprakelijk gesteld voor potentiële tekorten/ overschotten welke uit deze toegezegde pensioenregeling voortkomen. Als gevolg hiervan heeft de lokale bank de pensioenlasten verwerkt als zijnde een toegezegde bijdrageregeling.
TOELICHTING OP DE BALANS Activa
(bedragen in duizenden euro's)
Kasmiddelen
2008
2007
3.656
3.294
2008
2007
110.462
-
9.336
136.092
119.798
136.092
Hieronder zijn opgenomen de wettige betaalmiddelen.
(bedragen in duizenden euro's)
Groepsmaatschappijen Rekening-courant Rabobank Nederland Niet direct opvraagbare tegoeden groepsmaatschappijen Stand 31 december
In het kader van de nieuwe interne financiële verhoudingen binnen de Rabobank Groep heeft een financiële herstructurering plaatsgevonden, die effect heeft gehad op de opbouw van de Groepsmaatschappijen.
2008
2007
47.110
45.047
Hypothecaire vorderingen inzake woonhuizen
411.691
380.023
Overige hypothecaire vorderingen
382.056
359.866
25.435
24.560
866.292
809.496
(bedragen in duizenden euro's)
Vorderingen op cliënten Vorderingen met overheidsgarantie
Overige kredietverlening Stand 31 december
(bedragen in duizenden euro's)
2008
2007
9.400
3.664
-
257
66
67
9.466
3.988
Deelnemingen Rabobank Nederland Rabohypotheekbank NV, 25% gestort Overige deelnemingen Stand 31 december
In het kader van de nieuwe interne financiële verhoudingen binnen de Rabobank Groep heeft in 2008 de eerste uitbreiding in het aandelenkapitaal van Rabobank Nederland plaatsgevonden. Er is tevens overeengekomen dat het belang in 2009 zal worden uitgebreid naar € 18.800 en in 2010 naar € 28.200. De deelneming in het aandelenkapitaal van Rabohypotheekbank NV is in 2008 volledig overgedragen aan Rabobank Nederland. 2008
2007
Onroerende zaken in eigen gebruik
8.912
8.911
Bedrijfsmiddelen
1.765
807
10.677
9.718
Boekwaarde 1 januari
9.718
6.490
Investeringen in het boekjaar
3.875
5.226
-2.067
-1.367
-849
-631
10.677
9.718
2008
2007
2.325
7.953
(bedragen in duizenden euro's)
Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen
Stand 31 december Het verloop van deze post is als volgt:
Desinvesteringen in het boekjaar Afschrijvingen en waardeverminderingen Boekwaarde 31 december
(bedragen in duizenden euro's)
Overige activa
Deze post bestaat uit nog te verrekenen rente, provisie en kosten, de te verrekenen vennootschapsbelasting en overige vooruitbetaalde en te ontvangen bedragen.
Passiva
2008
2007
-
16.336
Opgenomen leningen Rabobank Nederland
91.911
104.081
Opgenomen leningen Interpolis NV
22.380
21.285
114.291
141.702
(bedragen in duizenden euro's)
Groepsmaatschappijen en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Rekening-courant Rabobank Nederland
Stand 31 december
De opgenomen leningen Interpolis NV betreffen leningen van een maatschappij waarin indirect door Rabobank Nederland wordt deelgenomen.
2008
2007
Spaarrekeningen
363.356
375.892
Deposito's particuliere cliënten
144.595
114.929
Stand 31 december
507.951
490.821
2008
2007
184.014
174.063
Deposito's zakelijke cliënten
82.247
54.606
Overige niet onmiddellijk opeisbare schulden
25.283
21.792
291.544
250.461
(bedragen in duizenden euro's)
Spaargelden
(bedragen in duizenden euro's)
Andere schulden aan cliënten Rekening-courant en betaalrekeningen
Stand 31 december
(bedragen in duizenden euro's)
Overige passiva
2008
2007
13.622
12.536
Dit betreft de nog te betalen rente, overige vooruitontvangen en te betalen bedragen, alsmede voorzieningen. Tevens is hieronder opgenomen de verplichting uit hoofde van het fonds winstuitkeringen.
2008
2007
75.021
66.832
9.785
8.189
84.806
75.021
2008
2007
12.267
9.950
-
179
Overige onherroepelijke toezeggingen
19.274
15.633
Stand 31 december
31.541
25.762
(bedragen in duizenden euro's)
Algemene reserve Stand 1 januari Toevoeging uit de winstbestemming Stand 31 december
(bedragen in duizenden euro's)
Niet in de balans opgenomen verplichtingen Garanties Onherroepelijke accreditieven
Regeling omtrent bijdrage in tekorten
Interne aansprakelijkstelling (Kruiselingse Garantieregeling). Tussen verscheidene rechtspersonen die tot de Rabobank Groep behoren, bestaat een verhouding van aansprakelijkstelling als bedoeld in artikel 3:111 van de Wet op het financieel toezicht (Wft). Dit vormt een zodanige juridische regeling dat de nakoming van verplichtingen van iedere deelnemende instelling in geval van een tekort aan middelen wordt gewaarborgd door de overige deelnemers. Het resultaat van deze regeling is dat het gezamenlijke vermogen van de deelnemers als waarborg geldt jegens de crediteuren van iedere deelnemer.
TOELICHTING OP DE WINST-EN-VERLIESREKENING Rente
Onder de rentebaten zijn opgenomen de renteopbrengsten uit hoofde van leningen en kredietverlening in rekening-courant, de van Rabobank Nederland ontvangen rente alsmede de provisies uit hoofde van kredietverlening. De rentelasten bestaan uit de rente over de toevertrouwde middelen en de aan Rabobank Nederland en Interpolis NV betaalde rente. Opbrengsten uit deelnemingen
Hieronder is het resultaat van de overdracht van de aandelen Rabohypotheekbank NV aan Rabobank Nederland per 1 januari 2008 ad € 3.401 begrepen. Provisie
Hieronder zijn begrepen de provisies uit hoofde van het betalingsverkeer en de bemiddeling in assurantiën en effecten. Overige baten
Hieronder is begrepen de ontvangen huurbaten ter grootte van € 26 (€ 26).
2008
2007
10.132
8.443
Sociale lasten
974
882
Pensioenlasten
987
1.049
12.093
10.374
(bedragen in duizenden euro's)
Personeelskosten Lonen en salarissen
Totaal personeelskosten
Onder de lonen en salarissen zijn tevens de kosten begrepen welke verband houden met de aanvullende arbeidsvoorwaarden. Het gemiddeld aantal personeelsleden, omgerekend in mensjaren, bedraagt 113 (123). Andere beheerskosten
Onder dit hoofd zijn mede begrepen de kosten voor administratie, huisvesting en publiciteit.
2008
2007
Afschrijving onroerende zaken
381
136
Afschrijving bedrijfsmiddelen
468
495
-663
-1.849
186
-1.218
(bedragen in duizenden euro's)
Afschrijvingen
Overige mutaties Totaal afschrijvingen
Onder de overige mutaties is begrepen het boekresultaat afgestoten onroerende zaken in eigen gebruik en het boekresultaat op afgestoten bedrijfsmiddelen.
Belastingen bedrijfsresultaat
Coöperatieve Rabobank Uden en Omstreken U.A. maakt deel uit van de fiscale eenheid binnen de Rabobank Groep. In 2008 is het nationaal winstbelastingtarief van 25,5% van toepassing.
OVERIGE GEGEVENS A
Statutaire bepalingen inzake winstbestemming
Overeenkomstig de bepalingen van de statuten wordt het voordelig saldo van de winst- en verliesrekening, na aftrek van het bedrag dat eventueel wordt besteed voor doeleinden van plaatselijk of algemeen belang, toegevoegd aan de algemene reserve. De reserves mogen in geen geval onder de leden worden verdeeld. B
Bestemming nettowinst
Voorgesteld wordt de volgende bestemming te geven aan de nettowinst 2008:
2008
2007
9.785
8.189
200
212
9.985
8.401
(bedragen in duizenden euro's)
Toevoeging aan algemene reserve Toevoeging aan fonds winstuitkeringen Totaal nettowinst
De voorgestelde winstbestemming is reeds in de cijfers verwerkt.
Aan: de raad van commissarissen en de directie van Coöperatieve Rabobank Uden Veghel U.A. ACCOUNTANTSVERKLARING
Wij hebben de jaarrekening 2008 van Coöperatieve Rabobank Uden en Omstreken U.A. te Uden bestaande uit de balans per 31 december 2008 en de winst-en-verliesrekening over 2008 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur De leiding van de coöperatie is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW, gebruik makende van de vrijstellingen zoals genoemd in artikel 425 van Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de coöperatie. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die de leiding van de coöperatie heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Coöperatieve Rabobank Uden en Omstreken U.A. per 31 december 2008 en van het resultaat over 2008 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW, waarbij de bank gebruik maakt van vrijstellingen voor de inrichting van de jaarrekening zoals genoemd in artikel 425 van Titel 9 Boek 2 BW. Utrecht, 28 juli 2009 Ernst & Young Accountants LLP w.g. drs. P.J.A.J. Nijssen RA
ADVIES RAAD VAN COMMISSARISSEN Aan de ledenraad, Ter voldoening aan het bepaalde in de statuten delen wij u mede dat wij de jaarrekening over het boekjaar 2008 hebben onderzocht. Mede op grond van de bij de jaarrekening 2008 afgegeven accountantsverklaring van Ernst & Young Accountants LLP, stellen wij u voor de jaarrekening vast te stellen en de bestuurders te dechargeren.
Raad van commissarissen