Verkort financieel verslag 2008 Rabobank Amersfoort en omstreken.
Werken aan vertrouwen in de economie. 2008 gaat de geschiedenis in als het jaar van de kredietcrisis. Interbancair vertrouwen was niet meer vanzelfsprekend, spaarders en leners werden zeer voorzichtig, het consumentenvertrouwen nam af en een recessie was geboren. In deze economisch zware tijden bleven wij achter onze klanten staan. Wij hebben onze sterke reputatie in 2008 niet alleen behouden, maar zelfs verder versterkt. De kredietcrisis, die in Amerika begon als hypotheekcrisis, sleepte in korte tijd de rest van de wereld met zich mee, omdat banken en beleggers overal zaken met elkaar doen. Snelle reddingsacties van overheden en centrale banken konden niet voorkomen dat de crisis
Henri Hofsteenge, directie voorzitter
oversloeg naar de reële economie. Bedrijven zagen hun export dalen, de binnenlandse vraag nam af en de economie naderde een reces-
de situatie aangrijpen om versneld te innoveren. Dat blijkt onder meer
sie. De belangrijkste opgave is de stabiliteit en het vertrouwen in het
uit een record aantal inzendingen voor de Herman Wijffels Innovatie-
financiële systeem terug te brengen en verder te bouwen aan econo-
prijs ‘09. Ook in de markt voor particulieren voelen we de effecten van
misch herstel. De economische situatie toont aan, dat maatschappelijk
de economie, vooral in de markt voor hypotheken. Rabobank Amers-
verantwoord ondernemen (MVO) en duurzame ontwikkeling belang-
foort en omstreken participeert waar mogelijk in netwerken om met
rijke voorwaarden zijn om het vertrouwen in de economie te herstel-
andere bedrijven, instellingen en overheden te beoordelen hoe het
len. MVO vraagt om continue alertheid, inspelen op de dingen die
vertrouwen in de woningmarkt kan worden hersteld.
om ons heen gebeuren en continue verbinding met klanten, leden,
Goede resultaten 2008
medewerkers en kwetsbare groepen.
Ondanks het zware economische weer, staat onze bank nog steeds
Tijd gunstig voor coöperatie
als een huis. In 2008 noteren we zowel in de particuliere als in de
Rabobank Amersfoort en omstreken had in het verslagjaar ook last
zakelijke kredietverlening een gezonde groei, ondanks verslechterde
van de economische situatie. Maar veel minder dan beursgenoteerde
omstandigheden in de laatste maanden van het verslagjaar. Onze
banken. Dat heeft alles te maken met de coöperatieve structuur van
klanten hebben vertrouwen in ons en wij in onze klanten.
haar organisatie. De coöperatie is gebaseerd op duurzame relaties met klanten, waarbij haar leden de bank controleren en meedenken.
Leden maken het verschil
Door haar decentrale structuur kan de Rabobank goed inspelen op
Het lidmaatschap van de Rabobank geeft de relatie met de klant een
lokale situaties en mogelijkheden voor individuele klanten. Dit is
extra dimensie. Klanten krijgen de best mogelijke financiële diensten
vandaag de dag een grote waarde die we meer dan eens koesteren
om hun ambities te realiseren. Leden delen daar bovenop kennis en
en willen behouden.
ervaring, ontvangen voordelen én kunnen meepraten over belang-
Hoewel het in 2008 in Amersfoort en omstreken nog vrij goed gaat,
rijke onderwerpen én invloed uitoefenen. Eind 2008 telde de totale
voelden veel van onze klanten de eerste effecten van de economi-
Rabobankorganisatie 1,7 miljoen leden. Per 31 december 2008 had
sche omstandigheden. Met onze klanten zochten we naar nieuwe
Rabobank Amersfoort en omstreken bijna 11.000 leden. Voor 2009 is
kansen in de markt. Bij het ter perse gaan van dit jaarverslag in 2009
ons streven meer leden te werven en hun betrokkenheid verder te
hebben we de indruk dat veel ondernemers, zowel starters als ervaren,
vergroten.
Rabobank Amersfoort en omstreken l Verkort financieel verslag 2008
3
onze klanten. Belangrijke maatschappelijke projecten, die er lokaal toe doen, komen mede daardoor van de grond. De ondersteuning kan bestaan uit een donatie, kennis, inzet van medewerkers, het beschikbaar stellen van ruimtes en communicatiemiddelen, het openstellen van ons netwerk of een combinatie van deze vormen. Binnen Rabobank Amersfoort en omstreken hielden ledencommissies zich bezig met aanvragen van maatschappelijke aard. In 2008 waren dat nog twee verschillende commissies. Per 31 december 2008 zijn de winstbestemmingscommissie uit Amersfoort en het ledenadviespanel uit Leusden samengevoegd tot een nieuwe commissie, het Coöperatiefonds. De nieuwe commissie bestaat uit 11 leden, afkomstig uit het werkgebied van de bank. Veel klanten en leden van de bank komen naar de Rabobank voor hulp om lokale projecten te realiseren. De volgende projecten kregen in 2008 een (financiële) ondersteuning vanuit maatschappelijke sponsoring:
Op de filevrije dag werd de adviseur per velotaxi naar zijn klanten gebracht.
Nieuw bestuursmodel Eind 2007 heeft de bank samen met haar leden gekozen voor een nieuw bestuursmodel en dit in 2008 ingevoerd. Het nieuwe model bestaat uit een benoemde meerhoofdige statutaire directie, een raad van commissarissen en een ledenraad. Deze nieuwe ledenraad neemt bijna alle bevoegdheden van de algemene vergadering over. De ledenraad stelt de jaarrekening vast, verleent décharge voor het gevoerde beleid en het toezicht daarop. Tenslotte benoemt zij de leden van de raad van commissarissen. De ledenraad is een belangrijk klankbord voor de directie voor onderwerpen als de kwaliteit van de dienstverlening en maatschappelijke betrokkenheid. Op 22 mei 2008 zijn tijdens de afdelingsvergadering de 40 kandidaten van de ledenraad benoemd. De eerste ledenraadsvergadering vond in juni 2008 plaats. Deze stond voor een groot deel in het teken van kennismaking,
St. Voedselfocus ontving uit handen van Astrid van Ekeren (coöperatie adviseur) een nieuwe aanhangwagen.
de rol van de ledenraad en de ambities van de bank. In het najaar van 2008 werd tijdens de tweede ledenraadsvergadering stilgestaan bij
-
uitje voor leden van de Zonnebloem;
de coöperatie, het coöperatief dividend en maatschappelijk verant-
-
een nieuwe piano voor Hooglands Koor “Over Land en Zee”;
woord ondernemen (MVO).
-
Raad van Kerken Amersfoort voor de organisatie van een vrijwil-
Deze aspecten spelen door de hele organisatie en zijn terug te vinden
ligersavond;
in onze manier van werken, dienstverlening, producten, maatschappe-
-
St. Martinus Parochie voor een concert;
lijke betrokkenheid, personeelsbeleid en bedrijfsvoering.
-
Stichting Vrienden van de Kopperhof om de jaarlijkse vrijwilligers-
Verschil in de maatschappij
-
dag te organiseren; De Rabobank draagt bij aan de verbetering van de economische,
St. Leergeld Amersfoort (voorkomen van sociaal isolement dan wel sociale uitsluiting van schoolgaande kinderen uit minimagezinnen);
sociale, culturele en leefomgeving. Dit doen we via ons coöperatief
-
Scouting Mondriaan om vijf kasten ten behoeve van de nieuwbouw;
dividend. Daarmee versterken we onze verwevenheid.
-
Prokkelnetwerk Amersfoort/Leusden;
Met coöperatief dividend maakt de bank verschil in de samenleving.
-
Walter Strang Foundation (monument Park Weldam) voor aan-
Het draagt bij aan blijvende verbeteringen in de leefomgeving van
4
schaf van educatief materiaal;
Rabobank Amersfoort en omstreken l Verkort financieel verslag 2008
Rabobank Groeistadklassieker
-
Historisch Informatie Punt (interactieve tijdbalk) bij bibliotheek
tijd past. Rabobank Amersfoort en omstreken is zeer nauw betrokken
Eemland;
bij tal van sponsorprojecten. Met die ondersteuning tonen wij onze
-
Mulock Houwer voor buitenspeelmaterialen en groot letter boeken;
maatschappelijke betrokkenheid en leggen we nieuwe commerciële
-
De Stadskanonniers Amersfoort voor de aanschaf van nieuwe
contacten. Ook in 2008 konden veel (sport)verenigingen en stich-
uniformen;
tingen rekenen op een sponsorbijdrage van Rabobank Amersfoort
Koningin Emmaschool voor de aanschaf van een speciaal verzor-
en omstreken. Zo was de bank onder meer hoofdsponsor van het
gingsmeubel;
Rabobank Amersfoort Jazz Festival, het stadsgolftoernooi Rabobank
Folkloregroep Eemlanddansers Hoogland voor de verzending van
Vathorst Open en de Rabobank Groeistadklassieker.
-
een folder; -
St. Omtrek van Amersfoort t.b.v. realisatie van een wandelboek;
Blik vooruit
-
Watersportvereniging “de Eemkruisers” voor de aanschaf van een
2009 wordt geen gemakkelijk jaar voor de bank en veel van haar
defribillator;
klanten. Dat de huidige economische ontwikkelingen zich in 2009
-
St. Voedselfocus voor de aanschaf van een nieuwe aanhangwagen;
doorzetten merken we. Hoe lang en hoe intensief kunnen we op dit
-
Jeu de Boules Hooglanderveen;
moment lastig inschatten. Rabobank Amersfoort en omstreken zal in
-
Carnavalsoptocht Hoogland voor nieuwe capes;
2009 alle zeilen bijzetten om in zwaar economisch weer op koers te
-
St. Ravelijn (Nachtzorg “tot in de kleine uurtjes”) voor een informa-
blijven. Onder voorzitterschap van Jacques van Ek werden in opdracht
tiemap en foldermateriaal;
van de gemeente Amersfoort de ontwikkelingen in de stad en een
-
activiteiten voor bewoners Lisidunahof in Leusden;
blik op de toekomst vakkundig geanalyseerd en in beeld gebracht.
-
Gemengd Koor Leusden om bladmuziek te bestellen;
Eén van de conclusies is, dat Amersfoort een gemeente met potentie
-
Kunst- en Cultuurfestival Leusden;
is voor wonen en werken. Dat sluit aan op onze visie op de moge-
-
informatiebijeenkomst voor senioren georganiseerd door de SOL;
lijkheden in ons werkgebied. Ook de gemeenten Leusden en Hoeve-
-
Muziekvereniging Lisiduna voor nieuwe uniformen;
laken (Nijkerk) vormen een aantrekkelijk woon- en werkgebied. Daar
-
Stichting Peuterspeelzalen Leusden voor een theaterdag;
komt bij dat er tal van bedrijfsterreinen zijn die in 2009 volop ruimte
-
Scouting Manitoba;
hebben voor duurzame groei. Wij zullen daarover steeds de dialoog
-
Filmhuis Leusden.
aangaan met alle betrokken partijen. Tenslotte zal de bank in 2009 en 2010 veel aandacht schenken aan haar coöperatieve karakter en
Duurzame sponsorrelaties geven vertrouwen
de voordelen daarvan voor particulieren en bedrijven. De bank zal in
De Rabobank kiest bij haar lokale en landelijke sponsoring al jaren
2009 – 2010 haar coöperatieve netwerkfunctie versterkt uitdragen.
voor duurzame relaties en hechte samenwerking. Dat geeft vertrouwen. Ook in economisch mindere tijden, blijft de Rabobank een be-
Henri Hofsteenge,
trouwbare en loyale sponsor. Zij het op een manier die bij de huidige
Directievoorzitter Rabobank Amersfoort en omstreken
Rabobank Amersfoort Jazz Festival
Rabobank Groeistadklassieker
Rabobank Amersfoort en omstreken l Verkort financieel verslag 2008
5
RAAD VAN COMMISSARISSEN drs. J.G.C.M. Schuyt, voorzitter P.R. Bloemendal C.M. van Dijk mr. E.E.A. Dijxhoorn drs. H. Geerts RA F.A. Smink drs. H. van der Stelt C.D. Vroegindeweij MA P. Wouters
DIRECTIE H.A.J. Hofsteenge MBA, voorzitter drs. C.R.B. Koolhaas drs. R.R. Meeder RA drs. P. Waterman
Aan de ledenraad, Bijgaand leggen wij u voor de verkorte jaarrekening 2008, voorzien van de accountantsverklaring en het advies van de raad van commissarissen.
7FSLPSUFKBBSSFLFOJOH
WBO$PÈQFSBUJFWF3BCPCBOL"NFSTGPPSUFOPNTUSFLFO6"HFWFTUJHEUF "NFSTGPPSU
Balans per 31 december 2008 (na winstbestemming) Activa (bedragen in duizenden euro’s) Kasmiddelen
2008 2.809
Groepsmaatschappijen Vorderingen op cliënten
2007 3.317
254.810
212.634
2.007.584
1.776.510
12.000 12.341
3.688 13.372
De verkorte jaarrekening is ontleend aan de jaarrekening 2008, welke voorzien van de accountantsverklaring en het advies van de raad van commissarissen ter inzage ligt ten kantore van de bank.
Deelnemingen Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen
De directie
Overige activa
12.663
9.343
Totaal activa
2.302.207
2.018.864
Aan: De Raad van Commissarissen en de Directie van Coöperatieve Rabobank Amersfoort en omstreken U.A.
Passiva 2008
2007
Accountantsverklaring
Groepsmaatschappijen en maatschappijen waarin wordt deelgenomen Spaargelden
952.331 657.302
848.795 600.437
Andere schulden aan cliënten Overige passiva Algemene reserve
609.820 40.656 42.098
500.219 33.766 35.647
2.302.207
2.018.864
130.026
124.593
2008
2007
Opdracht Wij hebben gecontroleerd of de in dit verslag opgenomen verkorte jaarrekening (op pagina 6) van Coöperatieve Rabobank Amersfoort en omstreken U.A. te Amersfoort over 2008 op de juiste wijze is ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening 2008 van Coöperatieve Rabobank Amersfoort en omstreken U.A. te Amersfoort. Bij die jaarrekening hebben wij op 20 juli 2009 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. De leiding van de coöperatie is verantwoordelijk voor het opstellen van de verkorte jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals gehanteerd in de jaarrekening 2008 van Coöperatieve Rabobank Amersfoort en omstreken U.A. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de verkorte jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de verkorte jaarrekening op de juiste wijze is ontleend aan de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel is de verkorte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten op de juiste wijze ontleend aan de jaarrekening. Toelichting Wij vestigen er de aandacht op dat voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde oordeelsvorming omtrent de financiële positie en de resultaten van Coöperatieve Rabobank Amersfoort en omstreken U.A. te Amersfoort en voor een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze controle de verkorte jaarrekening dient te worden gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening, waaraan deze is ontleend, alsmede met de door ons daarbij op 20 juli 2009 verstrekte goedkeurende accountantsverklaring. Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons oordeel. Utrecht, 18 september 2009
(bedragen in duizenden euro’s)
Totaal passiva Niet in de balans opgenomen verplichtingen
Winst-en-verliesrekening over 2008 (bedragen in duizenden euro’s) Baten Rentebaten
116.933
95.057
Rentelasten Rente
-82.144 34.789
-64.105 30.952
3.253 9.212 94 47.348
14 9.240 138 40.344
Opbrengsten uit deelnemingen Provisie Overige baten Totaal baten Lasten Personeelskosten Andere beheerskosten Afschrijvingen Totaal lasten
19.403 11.605 1.167
20.028 11.934 1.473 -32.175
-33.435
15.173 -7.538 7.635
6.909 -5.740 1.169
-1.094 6.541
-246 923
Ernst & Young Accountants LLP w.g. drs. P.J.A.J. Nijssen RA
ADVIES RAAD VAN COMMISSARISSEN Aan de ledenraad, Voor u ligt de verkorte jaarrekening 2008. Deze verkorte jaarrekening is ontleend aan de jaarrekening 2008, welke wij ter voldoening aan het bepaalde in de statuten hebben onderzocht. Mede op grond van de bij de jaarrekening 2008 door Ernst & Young Accountants LLP afgegeven accountantsverklaring, stellen wij u voor om de jaarrekening vast te stellen en de bestuurders te dechargeren.
Bedrijfsresultaat vóór waardeveranderingen van vorderingen Waardeveranderingen van vorderingen Bedrijfsresultaat vóór belastingen Belastingen bedrijfsresultaat Nettowinst
De raad van commissarissen
6
Rabobank Amersfoort en omstreken l Verkort financieel verslag 2008
