Verkort financieel verslag 2009 Rabobank Haarlem en Omstreken
Vertrouwen in Rabobank blijft Het idee van samenwerken is onze visie op de toekomst
Onder slechte economische omstandigheden en in een forse financiële crisis is de Rabobank keurig overeind gebleven. De klanttevredenheid bleef onverminderd hoog, de triple A-status bleef behouden en het financiële resultaat was goed. Rabobank Nederland boekte in 2009 een nettowinst van € 2.288.000.000.
De Rabobank is meer dan een bankbedrijf alleen. Ons doel is om de belangen van klanten te behartigen; in onze missie hebben we dat verwoord als het helpen realiseren van de ambities van mensen. Daar moet je ideeën voor hebben. De Rabobank heeft die. Sterker, wij zijn meer dan honderd jaar geleden opgericht op basis van een idee, het idee om samen een bank te beginnen. Een coöperatie, zonder
2010: herstel vertrouwen in sector
aandeelhouders, waar de klant centraal staat. Juist dit idee van
Financiële instellingen worstelen met een imagoprobleem en moeten
samenwerken, ons oudste idee, is onze visie op de toekomst. Dichtbij
opnieuw verbinding zoeken met de samenleving en politiek. Door aan
de klant, anticiperend op veranderende behoeftes.
te geven dat er geen onverantwoorde risico’s worden genomen, door het bonusvraagstuk aan te pakken en door te markeren dat zij een
Triple A-status
maatschappelijke functie vervullen. Alleen dan zullen bedrijven en
Die filosofie zorgt ervoor dat de Rabobank de crisis goed doorstaat.
consumenten weer vertrouwen krijgen in de financiële sector. Voor
Ook zonder staatssteun blijven we een solide en betrouwbare bank.
2010 is dat het allerbelangrijkste. Klanten moeten kunnen rekenen op
Eind 2009 hebben de grootste ratingbureaus onze triple A-status
goede en transparante producten, op deskundige en betrokken
opnieuw bevestigd. De Rabobank is er trots op dat ze in slechte
advisering en op een juiste afhandeling van klachten.
economische omstandigheden en na een forse financiële crisis de hoogst mogelijke kwalificatie voor kredietwaardigheid heeft weten te
Marktaandelen stijgen verder
behouden.
Dat klanten onze dienstverlening waarderen, zien we ook terug in onze marktaandelen eind 2009. Het marktaandeel sparen bleef hoog
Klanttevredenheid stabiel hoog
met 40%. Door de economische situatie was er minder vraag naar
Dat ook onze klanten onze manier van werken waarderen, blijkt uit de
krediet, vooral in de tweede helft van 2009, en daardoor vlakte de
klanttevredenheid. Waar klanten van andere banken in 2009 een stuk
kredietgroei af. Toch heeft de Rabobank in 2009 maar liefst 61 miljard
minder tevreden waren over de prestaties van hun eigen bank, bleef
euro aan nieuwe kredieten verstrekt. De totale zakelijke kredietverle-
onze klanttevredenheid stabiel hoog op een 7,6. Bijna de helft van
ning groeide 3%. In Nederland verstevigde de Rabobank haar leidende
onze primaire klanten zegt dat ze de Rabobank de beste of een van de
positie in de hypotheekmarkt (30%), en ook in de bedrijvenmarkt werd
beste banken vindt. Bij de concurrenten ligt dit aantal op minder dan
deze uitgebreid. Hiermee wordt het fundament voor 2010 gelegd.
een kwart. Rabobank Haarlem en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
2
Rabobank Haarlem en Omstreken De slechte economische omstandigheden waren ook in onze regio
wordende markt. De zakelijke kredietverlening groeide tevens met 7 %
breed merkbaar. Traditionele sectoren als de woningmarkt, de bouw
ten opzichte van 2008.
en de horeca bevonden zich in zwaar weer. Desondanks behaalde Rabobank Haarlem en Omstreken een keurige netto winst van
Toekomstverwachtingen
€ 6.730.000. Dit is bijna een halvering ten opzichte van het recordjaar
Het verdere herstel van de huizenmarkt is afhankelijk van de econo-
2008, maar conform marktverwachtingen.
mische stabiliteit en transparantie. De huizenkopers zullen weer vertrouwen moeten krijgen. Daarnaast speelt de politieke keuze van
Rabobank Haarlem en Omstreken is er in geslaagd om haar ambities
o.a. hypotheekaftrek tijdens de verkiezingen van 9 juni 2010 een
op het gebied van multichannel management verder vorm te geven.
belangrijke rol. Potentiële kopers wachten langer met beslissingen ten
De virtuele kanalen zoals telefonie, internet en sms spelen een steeds
aanzien van hun woning en de gemiddelde financieringsbedragen
grotere rol in alle fasen van het verkoopproces en zorgen voor een
zijn lager. De verwachting is dat het aantal woningtransacties wel
verschuiving in de interactie tussen bank en klant. Het percentage
weer licht zal stijgen. Het streven van Rabobank Haarlem en Omsteken
virtuele klantbediening ligt in 2009 op 35%. Het streven van Rabobank
is om haar huidige marktaandeel te handhaven.
Haarlem en Omstreken is om dit overeenkomstig de ambities van Rabobank Nederland te laten stijgen naar 50 % in 2012.
Duurzaamheid Rabobank Haarlem en Omstreken ondertekende het Klimaat
Ontwikkelingen
convenant Haarlem en is nu officieel partner. Ook is de bank partner
De markt voor woningfinancieren is met 27 % gedaald in 2009 ten
van Creative City Lab geworden; een bundeling van innovatieve
opzichte van 2008. Het marktaandeel van Rabobank Haarlem en
krachten uit het bedrijfsleven, de overheid, kennisinstellingen en de
Omstreken is echter het afgelopen jaar gestegen met 18 %. We
creatieve industrie.
hebben onze marktpositie dus kunnen verbeteren in een kleiner Rabobank Haarlem en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
3
Rabobank en de leden
tweede uitvoering gegeven van
De Rabobank krijgt steeds meer leden, maar
“Toekomstmuziek” in de Grote Zaal van de
Lokale bijdragen
het aantal jonge leden daalt. In 2009 zijn we
Philharmonie voor maar liefst 1.100
Rabobank Haarlem en Omstreken heeft in
dan ook begonnen om de verbinding met
enthousiaste leden. In september wandelden
2009 het medewerkersfonds Share4More
jongeren te versterken door samen met hen
ruim 60 leden onder leiding van de gidsen
geadopteerd. Alle medewerkers kunnen
te kijken hoe de Rabobank kan helpen om
van “t Gilde” langs Haarlemse monumenten
maandelijks vrijwillig € 4,- doneren via hun
hun ambities waar te maken.
en sloten dit af in “In Den Swarten Hondt”;
salaris. De donaties worden vooral besteed
een café-restaurant waar mensen met een
aan kleinschalige buitenlandse projecten,
Het lidmaatschap bij de Rabobank biedt
verstandelijke beperking een zinvolle
gericht op kansarmen. De projecten werken
duidelijk meerwaarde voor zowel klant als
dagbesteding doorbrengen. In oktober en
aanvullend en versterkend op de activiteiten
bank. Leden hebben inspraak, kunnen
november werd in samenwerking met het
van de Rabobank Foundation. Medewerkers
deelnemen aan workshops en seminars,
Landschap Noord-Holland en de historische
kunnen ook zelf een project aandragen.
bepalen mee welke maatschappelijke
verenigingen van Bloemendaal en
projecten we steunen en kunnen profiteren
Heemstede-Bennebroek, een 5-tal zeer goed
Via onder meer bijdragen uit het
van voordelen. Leden zijn doorgaans loyale
bezochte (totale opkomst 750 gasten)
Maatschappelijk Stimuleringsfonds (MSF)
klanten en zien Rabobank als hun huisbankier.
avonden georganiseerd met als thema: de
droeg Rabobank Haarlem en Omstreken ook
Landelijk hebben we 1,7 miljoen leden. De
landgoederen op de grens van Heemstede
in 2009 bij aan de verbetering van de lokale
ambitie is om door te groeien tot 2,5 miljoen
en Bennebroek.
leefomgeving. De adviescommissie van het
leden in 2013.
MSF vergaderde 4 maal in 2009 en kon van de
Belang van de ledenraad
40 ingediende verzoeken er 19 positief
Van alle jongeren in Nederland is 35 % klant
De ledenraad vertegenwoordigt alle leden
beoordelen met een financiële bijdrage. In
van de Rabobank, maar ze voelen zich niet
van onze bank. Ze is een belangrijk klankbord
totaal werd een bedrag van € 63.000,--
verbonden met ons. Ze zien niet dat de
voor de kwaliteit van de dienstverlening en
toegekend. De verkopers van het
Rabobank anders is dan andere banken.
de maatschappelijke betrokkenheid van bank.
Straatjournaal hebben bijvoorbeeld dankzij
Daarom zijn we in 2009 begonnen met het
In 2009 heeft de ledenraad 3 maal vergaderd
het MSF een fantastisch 'dagje uit' beleefd.
aanhalen van de banden met jongeren. Dat is
met de directie. Tijdens deze vergaderingen
nodig om de coöperatie vitaal te houden. Als
kwamen een aantal belangrijke thema’s ter
bank gaan we samen met jongeren en
sprake zoals; het strategisch kader en het
partners binnen Rabobank Nederland
adoptieproject van Rabobank Foundation. De
activiteiten ontplooien die aansluiten op hun
input vanuit deze waardevolle vergaderingen
leefwereld en helpen om hun ambities te
is meegenomen in de beleidsplannen van de
realiseren.
bank.
Leden en Rabobank Haarlem en Omstreken Rabobank Haarlem en Omstreken heeft momenteel 9.200 leden en streeft er naar om de komende jaren te groeien naar 11.000 betrokken leden. Ook Rabobank Haarlem en Omstreken wil meer jongere leden. De ledenraad van Rabobank Haarlem en Omstreken heeft daarom in 2009 besloten een themagroep jongeren op te richten. Medio 2010 zal deze themagroep actief zijn en voor jongeren aansprekende initiatieven ontplooien. Zo willen we een duurzame relatie met jongeren opbouwen, waarin ze het bijzondere karakter van de Rabobank leren kennen.
Onze ledenactiviteiten in 2009 In 2009 heeft Rabobank Haarlem en Omstreken weer diverse activiteiten speciaal voor leden gehouden. In januari werd de Rabobank Haarlem en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
4
- Aandacht voor de medewerkers met een verhoogde kans op RSI. In 2010 vindt een evaluatie plaats van het arbobeleid en bovenstaande punten.
Altijd dichtbij, ook als sponsor De Rabobank is altijd dichtbij. Lokale instellingen, verenigingen en evenementen kloppen snel bij ons aan voor een sponsorbijdrage. Vaak met succes; in 2009 waren we landelijk met een totale bijdrage van €50 miljoen opnieuw verreweg de grootste sponsor van Nederland. Rabobank Haarlem en Omstreken gaf € 240.000,- uit aan sponsoring. Op cultureel gebied sponsoren wij openluchttheater Caprera, Philharmonie en de Stadsschouwburg. In 2009 is het Patronaat hier aan toegevoegd. De Rabobank sponsort nu de belangrijkste lokale podia in Haarlem en omgeving. Groep 7 van Schoolvereniging Aerdenhout Bentveld won een reisje naar het Van Gogh Museum met de speciale Van Gogh Museumbus. Een nieuwe sponsorovereenkomst is onder meer afgesloten met de Kennemer Golf & Country Club in
Aantrekkelijke werkgever en betrokken medewerkers
Zandvoort.
De Rabobank werd in 2009 door Intermediair uitgeroepen tot beste
Nieuwe klantenevent
werkgever van Nederland. Daar zijn we trots op. Talentontwikkeling en
De landelijke onrust in bankenland zorgde ervoor dat diverse klanten
blijvende inzetbaarheid van medewerkers waren ook voor Rabobank
van andere banken in ons werkgebied overstapten naar Rabobank
Haarlem en Omstreken in 2009 belangrijke speerpunten.
Haarlem en Omstreken. Speciaal voor hen werd in 2009 het event 'Beleef de Rabobank' georganiseerd. Een interactief programma
Werken aan blijvende inzetbaarheid
waarin vanuit de coöperatieve gedachte werd uitgelegd waar de
De Rabobank is actief in een sterk veranderende markt. Klanten
Rabobank voor staat en wat wij voor de klant kunnen betekenen. Ruim
regelen hun bankzaken steeds vaker via internet en de telefoon en
200 enthousiaste, nieuwe klanten woonden het event bij.
komen minder naar de bank. Daardoor veranderen functies of verminderen in aantal. De Rabobank verwacht dat medewerkers zich inspannen om blijvend inzetbaar te zijn.
Erkenning van Verworven Competenties (EVC) Om invulling te geven aan bovenstaande onderwerpen is voor medewerkers bij Rabobank Haarlem en Omstreken een diploma op MBO 4 niveau een vereiste. 39 medewerkers die nog niet over dit diploma beschikten, zijn in 2009 gestart met deze opleiding nadat ze een EVC-procedure hadden doorlopen. EVC staat voor Erkenning van Verworven Competenties; elke medewerker krijgt studiepunten voor kennis en vaardigheden die aanwezig zijn. Hierna worden alleen de vakken gevolgd die nog niet op MBO 4 niveau zijn. In 2010 zullen de meeste diploma’s worden uitgereikt, een enkeling ontving die al in 2009. In 2011 zal opnieuw een EVC traject worden opgestart.
Resultaten van het Medewerkers Tevredenheids Onderzoek (MTO) Eind 2008 werd een MTO gehouden bij onze bank. De resultaten waren positief, een aantal zaken konden beter. In 2009 is met de volgende verbeterpunten gestart: - Verbetering van het klimaat op de kantoren. - Rol van de vertrouwenspersoon verduidelijken.
Rabobank Haarlem en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
5
Coöperatieve Rabobank Haarlem en Omstreken U.A., gevestigd te Haarlem aangesloten bij de Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank B.A.
Verkorte jaarrekening 2009 van Coöperatieve Rabobank Haarlem en Omstreken U.A. gevestigd te Haarlem
Opgericht in 1905 Rabobank Haarlem en Omstreken Dreef 40, Haarlem Raad van commissarissen De heer drs. J. K. P. Bruinstroop, voorzitter De heer ir. Chr. van Bladeren, vice-voorzitter De heer mr. M.P.M. Fruytier De heer P.A.J.H.C.M. Houdijk RA Mevrouw mr. A.C.J. Humalda-Blok Mevrouw mr. A.H. Veldmaat-Wansink De heer S. de Vries
Ondernemingsraad Mevrouw M.L.J. Vos, voorzitter De heer R.M. Does, vice-voorzitter De heer F. Horlings, secretaris Mevrouw F. Wieringa Mevrouw S. Baan Mevrouw M.M.M. Kooge- van den Boogaard De heer M.J. Kemper De heer M. Mijwaart De heer S.M. Smit
Directie De heer drs. F.W. Mulder RA, voorzitter Mevrouw drs. D.M. Jansen a.i. Mevrouw drs. S.M. Ophorst De heer drs. A. Slijkhuis RA De heer drs. H. van Zuijdam a.i.
Aan de ledenraad, Bijgaand leggen wij u voor de verkorte jaarrekening 2009, voorzien van de accountantsverklaring en het advies van de raad van commissarissen. De verkorte jaarrekening is ontleend aan de jaarrekening 2009, welke voorzien van de accountantsverklaring en het advies van de raad van commissarissen ter inzage ligt ten kantore van de bank. De directie
Aan de raad van commissarissen en de directie van Coöperatieve Rabobank Haarlem en Omstreken U.A.
Balans per 31 december 2009 (na winstbestemming) (Bedragen in duizenden euro's)
2009
2008
Activa Geldmiddelen Vorderingen op Rabobank Groep Kredieten aan cliënten Deelnemingen Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen Overige activa Totaal activa
5.405 58.778 2.180.990 26.800 13.611 8.243 2.293.827
4.206 100.861 1.986.154 13.400 14.506 5.583 2.124.710
Passiva Schulden aan Rabobank Groep Toevertrouwde middelen Overige passiva Algemene reserve Totaal passiva
636.169 1.548.611 23.804 85.243 2.293.827
740.483 1.270.827 34.770 78.630 2.124.710
100.574
161.660
2009
2008
96.320 -62.046 34.274
108.223 -69.831 38.392
8.355 2.285 33 44.947
9.165 3.953 34 51.544
Niet in de balans opgenomen verplichtingen
Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben gecontroleerd of de in dit verslag opgenomen verkorte jaarrekening (op pagina 6) van Coöperatieve Rabobank Haarlem en Omstreken U.A. te Haarlem over 2009 op de juiste wijze is ontleend aan de door ons gecontroleerde jaarrekening 2009 van Coöperatieve Rabobank Haarlem en Omstreken U.A. te Haarlem. Bij die jaarrekening hebben wij op 12 mei 2010 een goedkeurende accountantsverklaring verstrekt. De leiding van de coöperatie is verantwoordelijk voor het opstellen van de verkorte jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals gehanteerd in de jaarrekening 2009 van Coöperatieve Rabobank Haarlem en Omstreken U.A. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de verkorte jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht. Dienovereenkomstig dienen wij onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de verkorte jaarrekening op de juiste wijze is ontleend aan de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel is de verkorte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten op de juiste wijze ontleend aan de jaarrekening. Toelichting Wij vestigen er de aandacht op dat voor het inzicht dat vereist is voor een verantwoorde oordeelsvorming omtrent de financiële positie en de resultaten van Coöperatieve Rabobank Haarlem en Omstreken U.A. te Haarlem en voor een toereikend inzicht in de reikwijdte van onze controle de verkorte jaarrekening dient te worden gelezen in samenhang met de volledige jaarrekening, waaraan deze is ontleend, alsmede met de door ons daarbij op 12 mei 2010 verstrekte goedkeurende accountantsverklaring. Deze toelichting doet geen afbreuk aan ons oordeel.
Winst-en-verliesrekening over 2009 (Bedragen in duizenden euro's) Baten Rentebaten Rentelasten Rente Provisies Opbrengsten uit deelnemingen Overige baten Totaal baten Lasten Personeelskosten Coöperatie- en beheerskosten Afschrijvingskosten Totaal lasten
16.799 10.665 1.054
15.898 10.562 1.149 -28.518
-27.609
Bedrijfsresultaat vóór toevoeging aan voorziening kredietrisico's
16.429
23.935
w.g. drs. P.J.A.J. Nijssen RA
Toevoeging aan voorziening kredietrisico's Bedrijfsresultaat vóór belastingen
-8.219 8.210
-7.458 16.477
Advies raad van commissarissen
Belastingen bedrijfsresultaat Nettowinst
-1.480 6.730
-3.163 13.314
6.613 117
13.194 120
Utrecht, 2 juni 2010 Ernst & Young Accountants LLP
Aan de ledenraad, Voor u ligt de verkorte jaarrekening 2009. Deze verkorte jaarrekening is ontleend aan de jaarrekening 2009, welke wij ter voldoening aan het bepaalde in de statuten hebben onderzocht. Mede op grond van de bij de jaarrekening 2009 door Ernst & Young Accountants LLP afgegeven accountantsverklaring, stellen wij u voor om de jaarrekening vast te stellen en de bestuurders te dechargeren.
Als volgt verdeeld: Toevoeging aan Algemene Reserve Toevoeging aan Winstuitkeringsfonds
De raad van commissarissen
Rabobank Haarlem en Omstreken | Verkort financieel verslag 2009
6
