Verkort Financieel Verslag 2011 Rabobank Utrecht en Omstreken Directie over 2011 Raad van Commissarissen over 2011
Directieverslag over 2011: een onzeker economisch perspectief, een beter financieel resultaat dan verwacht, een vernieuwing van onze coöperatieve identiteit, een aanscherping van de dienstverlening, een versterkte klantgerichtheid en extra ondersteuning voor medewerkers.
HET ECONOMISCHE PERSPECTIEF: ONZEKER
dan gebruikelijk. Mede dankzij de versterking van onze
Het herstel van de Nederlandse economie zette in de eerste helft van
vermogenspositie hebben we wel betere kapitaal- en
2011 door. Dat kwam vooral door de handel met het buitenland. In de
liquiditeitsbuffers. Die zijn conform de eisen die externe
tweede helft van dat jaar was er geen herstel meer, maar een
toezichthouders aan banken stellen.
bescheiden krimp. En naar verwachting houdt die krimp in 2012 aan; de neerwaartse risico’s zijn groot. De regio Utrecht doet het ondanks
DE COÖPERATIEVE IDENTITEIT: VERNIEUWD
deze terugval nog goed, vergeleken met andere regio’s. Toch is ook
Dat wij sinds jaar en dag een coöperatieve aanpak hebben,
hier de weerslag merkbaar van afnemende bestedingen. De
onderscheidt ons van andere bankiers. We startten in 2011 een traject
huizenmarkt stagneert en in het commerciële vastgoed nemen de
om onze coöperatieve identiteit te vernieuwen. De essentie van deze
leegstandsproblemen toe.
vernieuwing ligt in de versterking van de dialoog met onze leden,
Het kabinet verlaagde in juli 2011 de overdrachtsbelasting van
klanten en maatschappelijke omgeving. We willen hun
6 procent naar 2 procent. Zo wilde het de woningmarkt in beweging
betrokkenheid vergroten, en zo meer ‘van buiten naar binnen
krijgen. Als marktleider in hypotheken deed ook Rabobank een duit
denken’. In een nieuw ledenbeleidsplan is onze visie op de coöperatie
in het zakje: starters hoefden bij ons de eerste vier maanden geen
uitgewerkt. Vanuit die visie zorgen we voor betere herkenbaarheid
hypotheekrente te betalen. En we hielpen niet alleen financieel. Zo
van onze onderscheidende identiteit. Een hoger aantal leden draagt
boden we starters de online tool ‘Rabo StartSmart’. Hiermee kregen
bij aan die herkenbaarheid, dus streven we daarnaar. In 2011 groeide
ze in zes stappen inzicht in alles wat er komt kijken bij het aankopen
het ledenaantal al met ruim 2.000 naar 28.452.
van een eerste koopwoning. Ook organiseerden we een succesvol
De ledenbijeenkomsten in 2011 waren een eerste uiting van onze
‘Woonbuffet’, waar potentiële kopers informatie kregen over
aangepaste identiteit. Tijdens deze bijeenkomsten gingen leden en
nieuwbouwprojecten en financieringsmogelijkheden.
medewerkers direct met elkaar in gesprek. Dankzij de thematische
HET FINANCIËLE RESULTAAT: GESTEGEN
van individuele vragen. Een andere uiting van onze vernieuwde
gesprekstafels was er meer ruimte voor interactie en beantwoording De krimp van de economie leidde bij Rabobank Utrecht tot een
identiteit was de digitale community Denk Mee Met Je Bank. Een
beperkte balansgroei. Maar dat neemt niet weg dat de
representatieve groep klanten hielp ons via deze community om
kredietverlening met 5 procent groeide. In een jaar, nota bene,
onze online en telefonische dienstverlening te verbeteren. Verder
waarin de bankwereld zware kritiek kreeg op haar terughoudende
was er in 2011 een zogenaamde ‘klantenarena’, waarin wij het
kredietverstrekking. Wij merken vanuit ons kredietbeheer wel dat
hypothekenproces bespraken met klanten die recent een hypotheek
steeds meer particulieren en bedrijven extra aandacht nodig hebben,
bij de bank hadden afgesloten.
maar dat weerhoudt ons er niet van om krediet te verlenen. Het mkb
In 2012 krijgt de versterking van de identiteit nadrukkelijk een
is de motor van onze economie, dus door goede ondernemers in het
vervolg. Tijdens de viering van ons 100-jarig bestaan zijn er onder de
midden- en kleinbedrijf te blijven financieren, helpen wij die
noemer ‘Het Samenspel’ talrijke initiatieven voor onze medewerkers,
economie draaiende te houden. Dat is zeer belangrijk.
klanten én maatschappelijke omgeving. De vierde editie van het
Naast de beperkte balansstijging heeft ook het hogere winstniveau
Dichtbijfonds krijgt ook een extra dimensie, passend bij de
de vermogenspositie van de bank versterkt. De nettowinst van
jubileumviering. In 2011 steunden we via het Dichtbijfonds 21
Rabobank Utrecht over 2011 is met € 38,3 miljoen hoger dan vorig
projecten. Via het Stimuleringsfonds zegden we bovendien aan 66
jaar en iets beter dan verwacht. Een verder herstel van de rentewinst
projecten een bijdrage toe van in totaal € 300.000. Inclusief de
heeft sterke invloed gehad op dit resultaat. Onze verwachtingen voor
bijdrage aan de Rabobank Foundation en het Dichtbijfonds, keerden
2012 zijn minder hoog gespannen; de onzekerheden zijn nu groter
we in 2011 een bedrag van € 659.000 uit als coöperatief dividend.
90
verkort financieel jaarverslag 2011
DE DIENSTVERLENING: AANGESCHERPT
DE MEDEWERKERS: ONDERSTEUND
Klanten willen 24 uur per dag, zeven dagen per week met hun
De vernieuwende dienstverlening. De economische onzekerheid. En
financiële dienstverlener kunnen communiceren. We blijven daarom
de extra nadruk op het ‘in control zijn’ van de organisatie. Ze vergen
investeren in de mogelijkheden van telefonie en internet. Ook
het nodige van de medewerkers. We besteden daarom veel aandacht
hebben we in Winkelcentrum Overvecht het traditionele
aan opleidingen en groeimogelijkheden. Ondertussen is het Nieuwe
kantoorconcept vervangen voor een Rabobank Cash Center. Hier zijn
Werken-concept ingevoerd, inclusief een bijpassende inrichting van
in een veilige omgeving binnen lange openingstijden alle
onze kantoren. Dat Nieuwe Werken brengt een cultuurverandering
cashvoorzieningen beschikbaar. Bovendien is er de mogelijkheid om
met zich mee, waarin openheid, zelfstandigheid en toenemende
via een videoverbinding met medewerkers van ons Servicecentrum
verantwoordelijkheid een belangrijke rol spelen. Met de nieuwe
te spreken. In het nieuwe Winkelcentrum Vleuterweide is verder een
opzet van ons leiderschapsprogramma spelen we in op die
kantoor ingericht voor alle service- en adviesdiensten.
veranderende eisen. Rabobank is in 2011 opnieuw gekozen als beste
We investeren daarnaast op verschillende manieren in de persoonlijke
werkgever, waardoor we goed in staat zijn de juiste mensen aan te
dienstverlening. In 2011 ontwikkelden we bijvoorbeeld het idee van
trekken. Een mooi voorbeeld daarvan is de komst van Pieter Leyssius
de Senior Service, die in 2012 van start ging. Klanten op leeftijd
als directeur Bedrijven. We zijn blij dat met zijn komst het
kunnen desgewenst persoonlijke begeleiding krijgen, zodat zij zo lang
directieteam weer compleet is.
mogelijk zelfstandig hun bankzaken kunnen doen. Voor de grootzakelijke markt hebben we verder onze afdeling Corporate Banking
DE AMBITIES: CONTROLE EN GROEI
versterkt. Grote bedrijven worden nu meer vanuit de bank zelf bediend
Zoals gezegd verwachten we dat 2012 in financieel opzicht een wat
en minder vanuit Rabobank Nederland. Private Banking, ten slotte,
minder goed jaar wordt. De onzekerheden zijn nu eenmaal groot.
heeft eveneens een sterkere personele organisatie gekregen. Deze
Veel zal afhangen van de economische groei en van de stabiliteit van
afdeling biedt nu bovendien hoogstaand vermogensmanagement aan.
de eurolanden. We zullen te midden van die onzekerheden aandacht blijven houden voor het ‘in control zijn’ van onze organisatie.
DE KLANTGERICHTHEID: VERHOOGD
Commercieel zijn er bovendien groeiambities bij Corporate Banking
Vorig jaar gaven wij al aan dat toezichthouders AFM en DNB met
en Private Banking. Verder zullen we in 2012 vooral onze coöperatieve
scherpere regelgeving reageerden op de kredietcrisis. Doel van die
identiteit voor het voetlicht brengen, in lijn met het VN Jaar van de
aanscherping: risico’s uitbannen en kunnen meten of het klantbelang
Coöperatie en ons jubileum. Op die manier laten we onze klanten,
wel voldoende aandacht krijgt. De toezichthouders hechten aan
leden, omgeving én medewerkers zien hoe Rabobank Utrecht zich
waarden als transparantie, eenvoud in klantbediening en dienstbaar-
opmaakt voor nog eens honderd jaar coöperatief bankieren.
heid aan de klant en maatschappij. Die waarden passen bij uitstek bij onze coöperatieve achtergrond. We hebben deze aspecten altijd hoog in het vaandel gehad. De mate waarin we nu moeten aantonen
De directie:
en bewijzen dat we het klantbelang inderdaad dienen, stelt wel extra
Rien Nagel (voorzitter)
eisen aan onze dossiervorming en opleiding van medewerkers. Het is
Pieter Leyssius
een bewerkelijk proces om aan die aangescherpte eisen te voldoen,
Mariëlle Lichtenberg
maar we zetten er de noodzakelijke extra stappen voor. Helaas komt
Ralph van Soomeren
de commercie hierdoor soms onder druk te staan. Ook ontstaan er door deze ontwikkeling af en toe te lange wachttijden voor adviesgesprekken.
verkort financieel jaarverslag 2011
91
Verslag
van de Raad van Commissarissen. Over zijn taken, profiel, contact met stakeholders, vergaderfrequentie, (her)benoemingen, toezichthoudende rol, bijzondere aandachtspunten en oordeel over het beleid van de bank in 2011. de taken
DE (HER)BENOEMINGEN
De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het beleid van de
De ledenraad herbenoemde op 22 juni 2011 mevrouw H. Rouwers in
directie, de algemene gang van zaken bij de bank en de naleving van
de Raad van Commissarissen, voor een periode van vier jaar. Er is
wet- en regelgeving. Klantbelang is leidend in het beleid en
besloten om de vacature in de raad in 2012 te vervullen. De voorkeur
beleidsuitvoering. De raad geeft de directie daarnaast gevraagd en
gaat uit naar een kandidaat die deel kan uitmaken van de
ongevraagd advies. Hij is ook verantwoordelijk voor de benoeming,
Auditcommissie. In 2011 is de wervingsprocedure vastgesteld en is
het ontslag en de beloning van de directieleden. Wat het
een begin gemaakt met de profielschets. Hiermee wordt
beloningsbeleid betreft, volgt de raad het beleid en de regels van de
geanticipeerd op het aftreden van twee commissarissen in 2013.
Rabobank Groep. Tot slot oefent de raad, samen met de directie, invloed en zeggenschap uit op de strategie van de Groep en het
HET TOEZICHT
gezamenlijke beleid.
De Raad van Commissarissen hield in 2011 toezicht op de algemene gang van zaken bij de lokale bank. Ook beoordeelde ze het
HET PROFIEL
functioneren van de directie. Regulier terugkomende onderwerpen
Het is belangrijk dat de Raad van Commissarissen deskundig is en zijn
waren de jaar- en kwartaalcijfers, het beleid, de naleving van wet- en
taken onafhankelijk kan vervullen. Elke schijn van belangen-
regelgeving en de compliance-organisatie. Over die laatste twee
verstrengeling moet worden vermeden. Elk jaar evalueert de raad
punten sprak de Raad van Commissarissen met de Local Compliance
mede op basis van de profielschets zijn eigen functioneren. De
Officer van de bank.
raadsleden volgen daarnaast workshops en bijeenkomsten op het gebied van governance en bancaire dienstverlening.
DE BIJZONDERE AANDACHTSPUNTEN Begin 2011 rondde de bank de opstelling af van een Strategisch
DE STAKEHOLDERS
Kader voor de jaren 2011-2014. Opgesteld met brede betrokkenheid
Om zijn taken goed te kunnen vervullen, houdt de Raad van
van medewerkers en de ledenraad. Het kader richt zich op het
Commissarissen voeling met belangrijke stakeholders van Rabobank
versterkt zichtbaar maken van de coöperatieve identiteit.
Utrecht. De voorzitter van de raad heeft regelmatig contact met de
Met een statutenwijziging werd de overgang naar het zogenaamde
directievoorzitter. Ook heeft de raad twee keer per jaar een overleg
‘Rabomodel’ doorgevoerd. Dit model gaat uit van professioneel
met de ondernemingsraad. Daarnaast bezoeken zij de ledenraads-
collegiaal bestuur, effectieve ledeninvloed, en een Raad van
vergaderingen en de ledenbijeenkomsten.
Commissarissen die vanuit een coöperatieve grondhouding sterk en onafhankelijk toezicht houdt. In dit verband werd het leden-
DE VERGADERINGEN
beleidsplan opgesteld. Hiermee zijn de kaders vastgelegd om leden,
De Raad kwam in 2011 achtmaal bijeen volgens de vaste
klanten en andere stakeholders nadrukkelijker te betrekken bij de
vergaderstructuur. De commissarissen hebben de meeste
beleidsvoorbereiding. De nieuwe opzet van de ledenbijeenkomsten
vergaderingen bijgewoond. De Raad van Commissarissen kent twee
in 2011 is één van de uitwerkingen daarvan.
commissies, die ook regelmatig bijeenkomen. De Auditcommissie vergaderde in 2011 vijf keer over het risicomanagement, de
DE SLOTCONCLUSIE
compliance en de financiële gang van zaken binnen de bank. De
De Raad van Commissarissen is tevreden over de algehele gang van
Remuneratiecommissie beoordeelde daarnaast in vier rondes het
zaken in 2011. Niet in het minst voor de wijze waarop de bank de
functioneren van de directieleden. Ook voerde de Remuneratie-
gevolgen van de economische omstandigheden heeft weten op te
commissie gesprekken voor de werving van de nieuwe directeur
vangen. Een grote uitdaging, zeker gezien de toenemende eisen
Bedrijven. En is verheugd deze vacature te hebben kunnen vervullen
vanuit regelgeving. Een woord van dank aan directie en medewerkers
met de benoeming van Pieter Leyssius. Een afvaardiging van de Raad
is daarom op zijn plaats.
van Commissarissen nam bovendien deel aan de Kringvergaderingen.
92
verkort financieel jaarverslag 2011
Raad van commissarissen (van links naar rechts en van boven naar beneden): Johan Wakkie (lid Remuneratiecommissie) Hanneke Rouwers (lid Remuneratiecommissie) Anton de Bekker (lid Auditcommissie) Peter Eillebrecht (voorzitter en voorzitter Remuneratiecommissie) Arie Brienen (plaatsvervangend voorzitter, voorzitter Auditcommissie) Jan Henk den Adel (secretaris, lid Auditcommissie)
verkort financieel jaarverslag 2011
93
Verkorte jaarrekening
Aan de ledenraad, Bijgaand leggen wij u de verkorte jaarrekening 2011, voorzien van de controleverklaring van de onafhankelijke accountant en het advies van de Raad van Commissarissen, ter vaststelling voor.
2011
De verkorte jaarrekening is ontleend aan de jaarrekening
Coöperatieve Rabobank Utrecht en Omstreken U.A., gevestigd te Utrecht, aangesloten bij de Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank B.A.
De directie
2011 die, voorzien van de controleverklaring van de onafhankelijke accountant en het advies van de Raad van Commissarissen, ter inzage ligt op het kantoor van de bank.
drs. ing. H. Nagel, voorzitter jhr. ir. P.L. Leyssius drs. M.P.J. Lichtenberg drs. R.P. van Soomeren RA MBA
Toelichting
Balans
Deze verkorte jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2011 en de winst-en-verliesrekening over 2011
per 31 december 2011 (na winstbestemming)
van de Coöperatieve Rabobank Utrecht en omstreken U.A. Voor de toelichting, waarin zijn opgenomen
Activa (bedragen in duizenden euro’s)
een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en de gehanteerde vrijstellingen
2011
2010
Geldmiddelen 15.925 Vorderingen op Rabobank Groep 114.887 Kredieten aan cliënten 5.262.465 Deelnemingen 127.934 Onroerende zaken en bedrijfsmiddelen 29.413 Overige activa 19.171
14.116
voor de inrichting van de jaarrekening en andere toelichtingen, wordt verwezen naar de jaarrekening
238.002
van Coöperatieve Rabobank Utrecht en omstreken U.A. gevestigd te Utrecht per 31 december 2011.
5.007.389 111.734
Advies Raad van Commissarissen
25.884
Aan de ledenraad,
16.758
Voor u ligt de verkorte jaarrekening 2011. Deze verkorte jaarrekening is ontleend aan de jaarrekening 2011, welke
TOTAAL ACTIVA
5.569.795
5.413.883
wij ter voldoening aan het bepaalde in de statuten hebben onderzocht. Mede op grond van de bij de jaarrekening 2011
Passiva (bedragen in duizenden euro’s)
afgegeven interne controleverklaring van de onafhankelijke accountant van Ernst & Young
2011
2010
1.515.751
1.507.883
3.721.626
3.611.386
Accountants LLP, stellen wij u voor de jaarrekening vast te stellen en de directie en raad van commissarissen te
Schulden aan Rabobank Groep Toevertrouwde middelen Overige passiva Algemene reserve
dechargeren.
64.425
64.089
Raad van Commissarissen
267.993
230.525
J.P. Eillebrecht, voorzitter J.H. den Adel MBA
Totaal passiva
5.569.795
5.413.883
A.M.J. de Bekker AAG drs. A. Brienen RA
Niet in de balans opgenomen verplichtingen
94
J.M.R. Rouwers 294.693
587.050
mr. J.H. Wakkie
verkort financieel jaarverslag 2011
winst & verliesrekening over 2011 (bedragen in duizenden euro’s) Baten Rentebaten Rentelasten Rente
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de Coöperatieve Centrale Raiffeisen-Boerenleenbank B.A.
2011
2010
234.790
213.292
verliesrekening over 2011, is ontleend aan de gecontroleerde
-131.574
-119.456
jaarrekening van Coöperatieve Rabobank Utrecht en
103.216
93.836
Omstreken U.A. te Utrecht per 31 december 2011. Wij hebben
32.248
30.237
8.789
8.128
jaarrekening en deze verkorte jaarrekening, bevatten geen
772
1.083
weergave van gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden
145.025
133.284
Bijgesloten verkorte jaarrekening (op pagina 94 en 95), bestaande uit de balans per 31 december 2011 en de winst-en-
een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in
Provisies Opbrengsten uit deelnemingen Overige baten
onze controleverklaring van 21 mei 2012. Desbetreffende
sinds de datum van onze controleverklaring van 21 mei 2012.
Totaal baten
De verkorte jaarrekening bevat niet de toelichtingen die
Lasten Personeelskosten Coöperatie- en beheerskosten Afschrijvingskosten
zijn vereist op basis van Titel 9 Boek 2 van het in Nederland 43.645
39.224
geldende Burgerlijk Wetboek (BW), gebruik makende van de
34.055
32.101
vrijstellingen zoals genoemd in artikel 425 van Titel 9 Boek
2.381
3.118
-80.081
-74.443
2 BW. Het kennisnemen van de verkorte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats treden van het kennisnemen van
Totaal lasten
de gecontroleerde jaarrekening van Coöperatieve Rabobank Utrecht en Omstreken U.A.
Bedrijfsresultaat vóór toevoeging aan voorziening kredietrisico’s 64.944 Toevoeging aan voorziening kredietrisico’s -17.117
58.841 -20.125
Verantwoordelijkheid van het bestuur De leiding van Coöperatieve Rabobank Utrecht en Omstreken U.A. is verantwoordelijk voor het opstellen
BEDRIJFSRESULTAAT VÓÓR BELASTINGEN Belastingen bedrijfsresultaat
van de verkorte jaarrekening in overeenstemming met de 47.827
38.716
grondslagen voor financiële verslaggeving zoals gehanteerd
-9.559
-7.611
in de jaarrekening 2011 van Coöperatieve Rabobank Utrecht
38.268
31.105
en Omstreken U.A.
NETTOWINST
Verantwoordelijkheid van de accountant Als volgt verdeeld: Toevoeging aan algemene reserve Toevoeging aan Winstuitkeringsfonds
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een 37.468
30.405
800
700
oordeel over de verkorte jaarrekening op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard 810, “Opdrachten om te rapporteren betreffende samengevatte financiële overzichten”.
Oordeel Naar ons oordeel is de verkorte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten consistent met de gecontroleerde jaarrekening van Coöperatieve Rabobank
Overige gegevens
Utrecht en Omstreken U.A. per 31 december 2011 en in
Statutaire bepalingen inzake winstbestemming
overeenstemming met de grondslagen voor financiële
Overeenkomstig de bepalingen van de statuten van
verslaggeving zoals gehanteerd in de jaarrekening 2011 van
Coöperatieve Rabobank Utrecht en omstreken U.A. wordt
Coöperatieve Rabobank Utrecht en Omstreken U.A.
de nettowinst, na aftrek van het bedrag dat eventueel wordt
besteed voor doeleinden van plaatselijk of algemeen belang,
Utrecht, 21 mei 2012
toegevoegd aan de Algemene reserve. De reserves mogen in
Ernst & Young Accountants LLP
geen geval onder de leden worden verdeeld.
w.g. drs. P.J.A.J. Nijssen RA
verkort financieel jaarverslag 2011
95
colofon ALGEMENE COÖRDINATIE: Isabel Kleijne, Rabobank Utrecht (www.rabobank.nl/utrecht) CONCEPT, TEKSTREDACTIE: Schrijf-Schrijf, creatieve concepten en tekstproducten, Utrecht (www.schrijf-schrijf.nl) CONCEPT, BEELDREDACTIE EN VORMGEVING: Studio Veer, Utrecht (www.studioveer.nl) FOTOGRAFIE: Roland J. Reinders Fotografie (www.rjrfotografie.nl), Bodil Anais Fotografie (www.bodilanais.nl), Siets Fotografie (www.siets.nl) DRUKWERK: Broese & Peereboom (www.broesepeereboom.nl) DRUKwerk begeleiding: Sum=Printmanagement bv (www.sumis.com)
96
FSC certificatie
