EXAMEN Praktijkdiploma Boekhouden (PDB) Kostprijscalculatie 18 januari 2014
Beschikbare tijd 2 uur.
Op de netheid van het werk zal worden gelet.
Deze opgave is eigendom van de Examencommissie en dient, tezamen met de uitwerkingen te worden ingeleverd.
Opgave I Hasdak bv te Helmond assembleert lantaarnpalen voor (snel)wegen en fietspaden. De lantaarnpalen worden in verschillende lengtes en vormen op maat geassembleerd. Om kostenbesparende maatregelen door te kunnen voeren is meer inzicht vereist in de kostprijs van de verschillende lantaarnpalen en het manuurtarief. De administratie heeft hiertoe van de assemblageafdeling de volgende gegevens verzameld: • Per medewerker wordt 36 uur per week gewerkt gedurende 5 dagen per week. • Van de 52 weken per jaar worden er 6 weken toegekend aan vakantie, verlof en atv. • Het gemiddelde ziekteverzuim bedraagt 4% van het totaal aantal beschikbare werkuren. • Op de assemblageafdeling zijn 5 medewerkers werkzaam. • Het gemiddelde bruto maandloon bedraagt € 2.500,- exclusief 15% onregelmatigheidstoeslag en 8% vakantietoeslag. 1.
Bereken de jaarlijkse arbeidskosten per werknemer.
2.
Bereken het aantal productieve arbeidsuren per werknemer per jaar afgerond op één uur.
3.
Bereken het uurtarief per medewerker afgerond op € 0,25 naar boven.
De lantaarnpalen worden in de assemblageafdeling van Hasdak gestanst, bekabeld en gecoat. Voor het stansen van de lantaarnpalen is een speciale stansmachine in gebruik met een aanschafprijs van € 100.000,-. De machine heeft een technische levensduur van 6 jaar. Wegens het gespecialiseerde karakter van deze machine wordt de restwaarde op € 5.000,- geschat ongeacht de levensduur. De jaarlijkse productie wordt geschat op 2.000 palen en neemt wegens slijtage ieder jaar met 5% af. De interestkosten per jaar zijn 8% van de gemiddelde boekwaarde gedurende de levensduur van de machine. De complementaire kosten zijn in het eerste jaar € 10.000,- en nemen jaarlijks toe met 40% t.o.v. het voorgaande jaar. 4.
Bereken de economische levensduur van de machine.
5.
Bereken de jaarlijks af te schrijven bedragen van de machine gedurende de eerste 2 jaar op basis van de nettowaarde van de lantaarnpalen.
Voor het type lantaarnpaal dat gebruikt wordt voor snelwegen (type I) wordt 500 kg metaal verbruikt. De kosten van het metaal bedragen € 0,50 per kg. Bij het stansen ontstaat 10% afval, dat als oud ijzer € 0,10 per kg oplevert. De kosten van de armatuur en bekabeling bedragen € 280,- per paal. De montage en aanleg van bekabeling kost 4,5 uur arbeidstijd tegen € 23,50 per arbeidsuur. De machinekosten bedragen € 25,- per machine-uur. Voor type I is 90 minuten machinetijd nodig. De winstopslag is 25% van de verkoopprijs exclusief 21% btw. 6.
Bereken de verkoopprijs exclusief btw van een lantaarnpaal type I.
Examen PDB, Kostprijscalculatie
1/3
Omdat het vervoer van de palen valt onder ‘speciaal vervoer’ is de aflevering naar de klant hiervan uitbesteed aan een gespecialiseerd vervoersbedrijf. Voor het afleveren van de palen berekent Hasdak een bedrag van € 50,- aan bezorgkosten als de bezorging binnen een straal van 60 km van Helmond is. Bij een afstand van meer dan 60 km komt daar € 0,80 exclusief btw per gereden km bij. De gemeente Zoetermeer heeft 200 palen besteld. Zoetermeer ligt op 145 km van Helmond. 7.
Bereken het factuurbedrag voor de gemeente Zoetermeer.
Over 2013 heeft de administrateur voor lantaarnpaal type I de volgende gegevens verzameld: • • • • • •
Het staalverbruik was 1.055 ton tegen een inkoopprijs van € 510,- per ton. Voor oud-ijzer is € 20.000,- terug ontvangen. Voor bekabeling en armaturen is € 598.500,- betaald. Het aantal machine-uren voor lantaarnpaal type I was 3.150; de machinekosten hiervan bedragen € 81.500,-. Het aantal arbeidsuren was 9.450 uur; hiervoor is € 225.000,- betaald. Er zijn 2.100 palen geproduceerd en 2.050 palen verkocht.
8.
Bereken het verschil tussen de totale toegestane fabricagekosten en de werkelijke fabricagekosten van de lantaarnpalen type I over 2013 en geef aan of het resultaat voor- of nadelig is.
9.
Bereken het verkoopresultaat van lantaarnpaal type I over 2013 en geef aan of dit voor- of nadelig is.
10. Bereken het prijsverschil op de arbeidskosten van de lantaarnpaal type I over 2013 en geef aan of dit voor- of nadelig is. 11. Bereken het efficiëntieresultaat op het staalverbruik van de lantaarnpaal type I over 2013 en geef aan of dit voor- of nadelig is.
Opgave II De Wolf bv produceert en verkoopt thermostaatkranen voor radiatoren. Voor de kostprijsbepaling voor 2014 heeft De Wolf de beschikking over de volgende gegevens uit 2013: • • • • •
Constante kosten Variabele kosten Productie Afzet Normale productie/afzet
€1.000.000,- waarvan 80% fabricagekosten en 20% verkoopkosten € 500.000,- waarvan 75% fabricagekosten en 25% verkoopkosten 50.000 stuks 40.000 stuks 50.000 stuks
De variabele fabricagekosten zijn proportioneel variabel met de productie en de variabele verkoopkosten zijn proportioneel variabel met de afzet. De verwachte productie voor 2014 is 40.000 kranen en de verwachte afzet is 44.000 kranen. De totale constante kosten zullen in 2014 met 1% stijgen. De variabele kosten per product zullen in 2014 met 2% stijgen. 12. Bereken voor 2014 de totale begrote constante kosten. 13. Bereken voor 2014 de totale begrote variabele kosten.
Examen PDB, Kostprijscalculatie
2/3
14. Bereken voor 2014 de fabricagekostprijs per kraan. 15. Bereken voor 2014 de commerciële kostprijs per kraan. Na reorganisatie is voor 2014 bij een normale productie van 50.000 stuks de volgende kostprijsberekening gemaakt: Constante fabricagekosten Variabele fabricagekosten Fabricagekostprijs Constante verkoopkosten Variabele verkoopkosten Commerciële kostprijs
€ 15,00 8,00 € 23,00 4,00 3,00 € 30,00
De verkoopprijs voor 2014 wordt vastgesteld op € 40,- ex. btw. Op 1 januari 2014 heeft De Wolf een voorraad van 5.000 stuks. De productie en afzet zijn gelijkmatig over het jaar verdeeld. 16. Bereken de verwachte waarde van de voorraad per 1 juli 2014. 17. Bereken het verwachte verkoopresultaat over 2014. 18. Bereken voor 2014 de verwachte break-evenafzet van de kranen. 19. Bereken voor 2014 de verwachte break-evenomzet van de kranen. Johan de Wolf wil bij het eerstvolgende managementoverleg via een diapresentatie tonen bij welke afzet voor 2014 de break-evenomzet wordt behaald. De administrateur heeft op basis van de gegevens voor 2014 de volgende grafiek gemaakt.
Grafiek prognose radiotorkranen 2014 4.500.000 4.000.000
Opbrengst/kosten
3.500.000 3.000.000 2.500.000
Lijn 1
2.000.000
Lijn 2 Lijn 3
1.500.000
Lijn 4
1.000.000 500.000 -
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
70.000
80.000
90.000 100.000
Aantal radiotorkranen
20. Beschrijf wat wordt weergegeven door elk van de lijnen in de grafiek. EINDE EXAMEN
Examen PDB, Kostprijscalculatie
3/3
Uitwerkingen examen 18 januari 2014 Opg. Pnt. 1 (2)
€ 2.500 * 115% * 108% * 12 mnd
€
37.260
2 (2)
52 weken * 36 uur = Vakantie/verlof/atv Totaal beschikbaar Ziekteverzuim 4% Productief p. werkn.
3 (1)
€ 37.260 / 1 590 uur =
4 (5)
Gemiddelde boekwaarde = (€ 100.000 + € 5000)/2 = € 52.500 Interestkosten p.j. = € 52.500 * 8% = € 4.200,00 Cumulatieve Cumulatieve Cumulatieve Cumulatieve Cumulatieve Levensduur interest complement. Kostprijs Afschrijving totale kst. productie kosten Kosten € 95.000 € 4.200 € 10.000 2.000 € 54,60 1 € 109.200 € 95.000 € 8.400 € 24.000 3.900 € 32,67 2 € 127.400 € 95.000 € 12.600 € 43.600 5.700 € 26,53 3 € 151.200 € 95.000 € 16.800 € 71.040 7.400 € 24,71 4 € 182.840 € 95.000 € 21.000 € 109.456 9.000 € 25,05 5 € 225.456
1.872 uur 216 uur (30/5 wkn * 36 uur) 1.656 uur 66 uur 1.590 uur €
23,438 = € 23,50
De economische levensduur is dus 4 jaar Jaar Opbrengst 1 € 49.416 2 € 46.945
Kosten € 14.200 € 18.200
6 (3)
Metaal: 500 kg à € 0,50 per kg Oud-ijzer: 50 kg à € 0,10 per kg Armatuur en bekabeling: Arbeid: 4,5 uur à € 23,50 Machinekosten: 90 min. à € 25,- p.u. Fabricagekostprijs Winstopslag: 25/75 * € 615,Verkoopprijs ex. Btw
€ € € € € € € €
7 (2)
200 lantaarnpalen à € 891,Bezorgkosten € 50,- + (85 * € 0,80) Totaal BTW 21% Totaal incl. BTW
5 (2)
250,00 5,00 -/280,00 105,75 37,50 668,25 222,75 891,00
€ 178.200,00 € 118,00 € 178.318,00 € 37.446,78 € 215.764,78
8 (2)
Toegestaan: 2.100 palen * € 668,25 Werkelijk: Staalverbruik: 1.055 ton * € 510,Oud-ijzer: Bekabeling en armaturen: Machine-uren: Arbeidskosten:
€ € € € € €
Nadelig resultaat: 9 (2)
10 (2)
11 (2)
1.403.325
538.050 20.000 -/598.500 81.500 225.000 € €
Verkoopresultaat = Afzet * (VP -/- KP) Verkoopresultaat = 2.050 * (€ 891 - € 668,25) =
1.423.050 19.725
€
Werkelijke uurprijs = € 225.500 / 9.450 uur = Standaard uurprijs: Aantal werkelijke uren: Prijsverschil = (Wp -/- Sp) * Wh =
456.637,50 voordelig € €
Werkelijk verbruik: 1.055 ton = 1.055.000 kg Standaard verbruik: 500 kg * 2.100 = 1.050.000 kg Standaardprijs € 0,50 p. kg. Efficientientieverschil = (Wh -/- Sh) * Sp = (1.055 -/- 1.050) * € 500 =
€
23,81 23,50 9.450 uur 2.925 nadelig
€
2.500 nadelig
12 (1)
Totale constante kosten 2013: Prijsstijging 2014: 1%
€ €
13 (3)
Totale variabele kosten 2013: waarvan voor productie 75%: waarvan voor verkoop 25%:
€ € €
500.000 375.000 bij 50.000 stuks 125.000 bij 40.000 stuks
€ € €
306.000 140.250 446.250
€
16,16
€
7,65
Totale variabele kosten 2014: fabricagekosten: Verkoopkosten:
14 (2)
15 (2)
Constante fabricagekosten: 80% * € 1.010.000 / 50.000 stuks Variabele fabricage kosten: € 306.000 / 40.000 stuks Constante verkoopkosten: 20% * € 1.010.000 / 50.000 stuks Variabele verkoop kosten: € 140.250 / 44.000 stuks Commerciele kostprijs
1.000.000 1.010.000
€
4,49
€
3,19
Verwacht 2014 40.000 44.000
= € 375.000 *102%*40.000/50.000 = € 125.000 *102%*44.000/40.000
€
23,81
€ €
7,68 31,49
16 (2)
17 (2)
18 (2)
19 (1)
20 (2)
Voorraad per 1 juli Verwachte productie 40.000/2: Verwachte verkoop 44.000 /2:
5.000 20.000 22.000 3.000 stuks * € 23,- =
Verkoopresultaat = Afzet * (VP -/- KP) Verkoopresultaat = 44.000 * (€ 40 - € 30) = BEA = Constante kosten / (P - V) = 50.000 * (€ 15 + € 4)/(€ 40 - € 11) = ook goed: € 1.010.000/(€ 40 - € 11) BEO = BEA * VP BEO = 31.828 stuks * € 40 Lijn 1 = Lijn 2 = Lijn 3 = Lijn 4 =
Totale opbrengst Totale kosten Totale constante kosten Totale variabele kosten
€
32758,62 34.827,59
€
1.393.120
€
440.000
32.759 stuks 34.828 stuks
69.000
