PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie Boekhouden Aanvulling
Deze aanvulling hoort bij PDB Financiële administratie & Kostpijscalculatie - Boekhouden, ISBN 978-90-415-0651-1. Lay-out en opmaak: NTI DTP, Leiden 1e druk najaar 2010 © 2010, Educatief bv, Leiden Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Woord vooraf
Als studiemateriaal voor uw opleiding hebt u het boek PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden, ISBN 978-90-415-0651-1 ontvangen. In verband met de gewijzigde exameneisen van de Stichting Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens dekt uw studiemateriaal niet meer de volledige exameneisen. Deze exameneisen gelden vanaf 1 januari 2011. In deze aanvulling vindt u alle wijzigingen die van belang zijn. Deze zijn per pagina aangegeven. Als u deze aanvulling naast uw boek houdt en beide bestudeert, beheerst u de actuele studiestof voor het onderdeel PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden. Wij wensen u veel succes met uw studie. Uitgeverij Educatief
Aanvulling
3
4
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
Inhoud
Hoofdstuk 1 ................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 7 Hoofdstuk 3 ............................................................................................................................................................................................................................................................................................... 12 Hoofdstuk 4 ............................................................................................................................................................................................................................................................................................... 16 Hoofdstuk 5 ............................................................................................................................................................................................................................................................................................... 20 Hoofdstuk 6 ............................................................................................................................................................................................................................................................................................... 21 Hoofdstuk 7 ............................................................................................................................................................................................................................................................................................... 22 Uitwerkingen oefenopgaven ...................................................................................................................................................................................................................................... 25
Aanvulling
5
6
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
Hoofdstuk 1
Pagina 6 Bij de Uitwerking midden op de pagina: de bovenste journaalpost hoort bij vraag a., de onderste bij vraag b. Pagina 7 Bij de Uitwerking bovenaan de pagina: de bovenste journaalpost hoort bij vraag a., de onderste bij vraag b. Pagina 8 Bij de Uitwerking onderaan de pagina: de bovenste journaalpost hoort bij vraag a., de onderste bij vraag b. Pagina 9 Bij de Uitwerking midden op de pagina: de bovenste journaalpost hoort bij vraag c., de onderste bij vraag b. Pagina 11 Invoegen nieuwe paragraaf: 1.5 Inkopen via contracten Ondernemers lopen risico’s, de goederen die zij kopen kunnen in prijs sterk schommelen. Een onverwachte prijsstijging is voor de verkopende partij natuurlijk een plezierige meevaller. Voor de koper is het een tegenvaller. Als deze koper zijn eigen verkoopprijzen weinig kan veranderen, gaat de prijsstijging grotendeels ten kosten van zijn winstmarge. Omgekeerd gaat een onverwachte prijsdaling ten koste van de winstmarge van de verkopende partij. Ondernemers kunnen deze risico’s afdekken door voorkopen. Zij sluiten vooraf contracten af voor welke prijs goederen verhandeld zullen worden. Dat betekent voor de koper van de goederen die een contract afsluit: • hij heeft een recht op goederen voor een bepaalde prijs, dit is een bezit; • hij heeft een plicht om deze goederen voor de afgesproken prijs af te nemen, dit is een schuld. Deze rechten en verplichtingen moeten in de boekhouding worden opgenomen. Daarvoor zijn de volgende grootboekrekeningen in gebruik: • 705 Voorgekochte goederen • 145 Voorkoopcrediteuren Omdat de contracten geen facturen zijn, zijn alle bedragen exclusief btw.
Aanvulling
7
Voorbeeld Ondernemer Wielaart sluit een voorkoopcontract met Box bv. Het betreft goederen voor € 150.000 exclusief btw. De journaalpost bij het afsluiten van het contract: 705 Voorgekochte goederen
€ 150.000
aan 145 Voorkoopcrediteuren
€ 150.000
In de maand maart levert Box bv goederen voor € 40.000 + € 7.600 btw. De journaalpost van het inkoopboek: 711 Te ontvangen goederen
€ 40.000
180 Te verrekenen btw
€
7.600
aan 140 Crediteuren
€ 47.600
De journaalpost van het magazijnontvangstenboek: 700 Goederen
€ 40.000
aan 711 Te ontvangen goederen
€ 40.000
De journaalpost bij het afwikkelen van het contract: 145 Voorkoopcrediteuren
€ 40.000
aan 705 Voorgekochte goederen
€ 40.000
Wielaart is ontevreden over de kwaliteit van een kwart van de goederen. Overleg met Box bv levert op dat deze goederen retour gezonden zullen worden. De journaalpost van de ontvangst van de creditnota: 140 Crediteuren
€ 11.900
aan 712 Retour te zenden goederen
€ 10.000
aan 180 Te verrekenen btw
€
1.900
De journaalpost van het verzenden van de goederen: 712 Retour te zenden goederen
€ 10.000
aan 700 Goederen
€ 10.000
De journaalpost van het aanpassen van het contract: 705 Voorgekochte goederen aan 145 Voorkoopcrediteuren
€ 10.000 € 10.000
Oefenopgave 1-D Onderneming Meher heeft onder andere de volgende grootboekrekeningen in gebruik: 140 Crediteuren 145 Voorkoopcrediteuren 8
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
180 Te verrekenen btw 700 Voorraad goederen 705 Voorgekochte goederen 713 Te ontvangen facturen 714 Te ontvangen creditnota’s Meher sluit een voorkoopcontract met Maxim bv voor goederen ten bedrage van € 620.000 exclusief btw. Journaliseer: a. Het afsluiten van het contract. b. Magazijnontvangstenboek: Voor € 130.000 goederen van Maxim bv ontvangen. c. Volgens het inkoopboek facturen ontvangen voor € 130.000 + € 7.800 btw. d. Het afwikkelen van het contract. e. Magazijnboek: Naar Maxim bv goederen retour gezonden voor € 25.000. f. Inkoopretourenboek: Creditnota’s ontvangen van Maxim bv voor € 26.500 inclusief € 1.500 btw. g. Het aanpassen van het contract. Pagina 21 De zin De betaling…het magazijn boven de onderste journaalpost, moet zijn: De betaling per bank van de huur van € 7.000 voor het magazijn: Pagina 22 In oefenopgave 2-C bij de datum 5 juni, de verwijzing (zie 3 juni) toevoegen. In oefenopgave 2-C bij de datum 12 juni, toevoegen van de partij van 5 juni. Pagina 23 Invoegen nieuwe paragraaf: 2.4 Administratie tegen verkoopprijzen Er is nog een manier om de voorraden te waarderen, namelijk tegen verkoopprijzen inclusief btw. Vooral bij detailhandelsondernemingen is dit is een veel gebruikte methode. Via zijn kasregister weet de winkelier precies de waarde van zijn voorraden en op welk moment hij moet bijbestellen. Natuurlijk is de brutowinst pas ‘verdiend’ wanneer de prestatie is geleverd, namelijk het verkopen van de goederen. De inkoopprijs van de goederen wordt verhoogd met de brutowinstopslag + btw. Afhankelijk van het rekeningschema wordt deze opslag wordt geboekt op grootboekrekening 701 Ongerealiseerde winst + btw of: er zijn twee aparte grootboekrekeningen in gebruik: • 701 Ongerealiseerde winst • 702 Btw in de voorraad Voorbeeld Ondernemer Wilkins koopt een partij goederen voor € 15.000 + € 2.850 btw. Wilkins wil de goederen in zijn winkel verkopen voor € 24.000 + € 4.560 btw.
Aanvulling
9
De journaalpost van de ontvangst van de factuur: 711 Te ontvangen goederen
€ 15.000
180 Te verrekenen btw
€ 2.850 € 17.850
aan 140 Crediteuren
De journaalpost van de ontvangst van de goederen bij gebruik van alleen 701 Ongerealiseerde winst + btw € 28.560
700 Goederen aan 711 Te ontvangen goederen
€ 15.000
aan 701 Ongerealiseerde winst + btw
€ 13.560
Kiest Wilkins ervoor de btw in zijn voorraad apart te boeken, dan is de journaalpost van de ontvangst van de goederen: € 28.560
700 Goederen aan 711 Te ontvangen goederen
€ 15.000
aan 701 Ongerealiseerde winst
€ 9.000
aan 702 btw in de voorraad
€ 4.560
NB: Het examen financiële administratie is op basis van gegeven bedragen, u hoeft niet zelf de winstopslag en btw te berekenen. Bij de verkoop van de goederen is er geen sprake meer van ongerealiseerde winst, maar van gerealiseerde winst. Dan pas is de ondernemer de btw verschuldigd aan de overheid. De rekeningen 701 en/of 702 mogen worden gedebiteerd met als tegenrekeningen: • 801 Gerealiseerde winst • 181 Verschuldigde btw Voorbeeld: Ondernemer Wilkins verkoopt in week 17 goederen voor € 19.040 inclusief btw. Wilkins gebruikt alleen rekening 701 Ongerealiseerde winst + btw . De Ongerealiseerde winst + btw op deze verkopen bedraagt € 6.000 + € 3.040 btw. De journaalpost van de verkopen: 100 Kas
€ 19.040
aan 840 Opbrengst verkopen
€ 19.040
De journaalpost van het realiseren van de winst: 701 Ongerealiseerde winst +
€
6.000
btw aan 801 Gerealiseerde winst
€ 6.000
De journaalpost van het verschuldigd worden van de btw:
10
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
701 Ongerealiseerde winst +
€
3.040
btw aan 181 Verschuldigde btw
€ 3.040
Indien Wilkins zowel rekening 701 als rekening 702 gebruikt, dan zijn de journaalposten: 100 Kas
€ 19.040
aan 840 Opbrengst verkopen 701 Ongerealiseerde winst
€ 19.040 €
6.000
aan 801 Gerealiseerde winst 702 Btw in de voorraad aan 181 Verschuldigde btw
€ 6.000 €
3.040 € 3.040
Oefenopgave 2-D Onderneming Vogels heeft onder andere de volgende grootboekrekeningen in gebruik: 140 Crediteuren 145 Voorkoopcrediteuren 180 Te verrekenen btw 181 Verschuldigde btw 700 Voorraad goederen 701 Ongerealiseerde winst 702 Btw in de voorraad. 705 Voorgekochte goederen 711 Te ontvangen goederen 801 Gerealiseerde winst 840 Opbrengst verkopen Vogels sluit een voorkoopcontract met Reemer bv voor goederen ten bedrage van € 370.000 exclusief btw. Journaliseer: a. Het afsluiten van het contract. b. Volgens het inkoopboek facturen van Reemer ontvangen voor € 160.000 + € 30.400 btw. c. Magazijnontvangstenboek: Voor € 238.000 goederen van Reemer bv ontvangen: • inkoopprijs: € 160.000; • brutowinst: € 40.000; • btw in voorraad: € 38.000. d. Het afwikkelen van het contract. e. Verkoopboek: • kolom goederen: € 285.600; • kolom btw: € 45.600; • kolom Ongerealiseerde winst: € 48.000.
Aanvulling
11
Hoofdstuk 3
Pagina 28 De bovenste twee journaalposten moeten zijn als volgt: 130 Debiteuren
€ ......
aan 840 Opbrengst verkopen
€ ......
aan 181 Te betalen btw
€ ......
800 Inkoopwaarde verkopen
€ ......
aan 700 Goederen
€ ......
Pagina 30 De derde journaalpost moet zijn als volgt: 840 Opbrengst verkopen
€ 3.500
181 Te betalen btw
€
665
aan 130 Debiteuren
€ 4.165
Pagina 31 De journaalposten moeten zijn als volgt: 13-9
840 Opbrengst verkopen
€ 400
181 Te betalen btw
€ 76
aan 130 Debiteuren
716 Terug te ontvangen goederen
€ 476
€ 350
aan 800 Inkoopwaarde verkopen
15-9
700 Goederen aan 716 Terug te ontvangen goederen
€ 350
€ 350 € 350
Pagina 35 Invoegen nieuwe paragraaf: 3.3 Verkopen via contracten In hoofdstuk 1 hebt u al gezien dat ondernemers hun prijsrisico’s verminderen door voorkopen, zij sluiten vooraf contracten af voor welke prijs goederen verhandeld zullen worden. Niet alleen de koper heeft een stuk zekerheid, ook voor de verkoper is dat het geval.
12
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
Even een zijstapje naar de bedrijfseconomie. Er is onderscheid te maken tussen technische voorraad en economische voorraad. De technische voorraad zijn de goederen of grondstoffen die in het magazijn liggen, dit is de fysieke voorraad waarover de ondernemer nu beschikt. De economische voorraad zijn de goederen waarover de ondernemer prijsrisico loopt. Dat is niet alleen de technische voorraad, maar ook de voorinkopen. Dit wordt echter verminderd met het deel van de technische voorraad dat al verkocht is. economische voorraad = voorinkopen + technische voorraad - voorverkopen Voorbeeld Ondernemer Wolfs heeft het volgende overzicht van product C: voorinkopen: € 25.000 technische voorraad: € 160.000 + € 185.000 voorverkopen: € 50.000 economische voorraad: € 135.000 Door marktomstandigheden daalt de prijs van product C plotseling met 10%. Het nadeel voor Wolfs is niet 10% over € 160.000. Van de € 160.000 heeft hij namelijk al voor € 50.000 verkocht. Daar staat tegenover dat hij wel risico loopt over de voorinkopen van € 25.000. Uiteindelijk is zijn nadeel: 10% × € 135.000 = € 13.500. De verkoper van de goederen die een contract afsluit: • heeft een recht de goederen voor een bepaalde prijs te leveren, dit levert een gegarandeerde vordering op debiteuren op. Dit is een bezit en wordt weergegeven op rekening 135 Voorverkoopdebiteuren. • heeft een vaste opbrengst, hij crediteert rekening 840 Opbrengst verkopen. De kosten van de voorverkopen worden geboekt op rekening 805 Inkoopwaarde voorverkopen • heeft een contractuele plicht om de goederen voor de afgesproken prijs te leveren. Daarvoor crediteert hij rekening 136 Voorverkoopcontracten (tegen de verkoopprijs). Een deel van de goederen worden ‘gereserveerd’, ze zijn verkocht. Rekening 706 Voorverkochte goederen wordt gedebiteerd tegen de verkoopprijs en ten laste van de onverkochte op rekening 700 Goederen. Ook nu weer zijn alle bedragen in de contracten exclusief btw. Voorbeeld We kijken weer naar het voorbeeld uit hoofdstuk 1 waar ondernemer Wielaart een voorkoopcontract met Box bv heeft afgesloten. Het betreft goederen voor € 150.000 exclusief btw. De goederen zijn bij Box bv gewaardeerd tegen een VVP van € 125.000. Dat betekent dat Box bv al bij het afsluiten van het contract zeker is van de brutowinst van € 25.000. De journaalpost bij het afsluiten van het contract voor Box bv: De vordering en de opbrengst: 135 Voorkoopdebiteuren aan 840 Opbrengst verkopen
€ 150.000 € 150.000
Aanvulling
13
Het boeken van de inkoopkosten, het reserveren van de verkochte goederen en de verplichting tot levering: 706 Voorverkochte goederen
€ 150.000
805 Inkoopwaarde voorverkopen
€ 125.000
aan 136 Voorverkoopcontracten
€ 150.000
aan 700 Voorraad goederen
€ 125.000
In de maand maart levert Box bv goederen voor € 40.000 + € 7.600 btw. De journaalpost van het verkoopboek: 130 Debiteuren
€ 47.600
aan 714 Af te leveren goederen
€ 40.000
aan 181 Verschuldigde btw
€
7.600
De journaalpost van het magazijnafgifteboek: 714 Af te leveren goederen
€ 40.000
aan 706 Voorverkochte goederen
€ 40.000
De journaalpost bij het afwikkelen van het contract: 136 Voorverkoopcontracten
€ 40.000
aan 135 Voorkoopdebiteuren
€ 40.000
Wielaart is ontevreden over de kwaliteit van een kwart van de goederen. Overleg met Box bv levert op dat deze goederen retour gezonden zullen worden. De journaalpost van door Box bv van de verzonden creditnota: 716 Terug te ontvangen goederen
€ 10.000
181 Verschuldigde btw
€
1.900
aan 130 Debiteuren
€ 11.900
De journaalpost van de ontvangst van de goederen: 706 Voorverkochte goederen
€ 10.000
aan 716 Terug te ontvangen goederen
€ 10.000
De journaalpost van het aanpassen van het contract: 135 Voorkoopdebiteuren aan 136 Voorverkoopcontracten
€ 10.000 € 10.000
Oefenopgave 3-D Deze opgave is het vervolg van oefenopgave 1-D. We kijken nu naar de verkopende onderneming. Onderneming Maxim bv heeft onder andere de volgende grootboekrekeningen in gebruik: 130 Debiteuren 135 Voorverkoopdebiteuren 14
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
136 Voorverkoopcontracten 181 Te betalen btw 700 Voorraad goederen 706 Voorvergekochte goederen 717 Te verzenden facturen 718 Te verzenden creditnota’s 805 Inkoopwaarde voorverkopen 840 Opbrengst verkopen Maxim bv sluit een voorverkoopcontract af met Meher voor goederen ten bedrage van € 620.000 exclusief btw. De VVP van de goederen is € 580.000. Journaliseer: a. Het afsluiten van het contract. b. Magazijnafgifteboek: Goederen met een contractprijs van € 130.000 naar Meher verzonden. c. Volgens het verkoopboek facturen verzonden voor € 130.000 + € 7.800 btw. d. Het afwikkelen van het contract. e. Magazijnontvangstenboek: Van Meher goederen retour ontvangen met een contractprijs van € 25.000. f. Verkoopretourenboek: Creditnota’s verzonden naar Mehem voor € 26.500 inclusief € 1.500 btw. g. Het aanpassen van het contract.
Aanvulling
15
Hoofdstuk 4
Pagina 41 Post 021 Afschrijving moet zijn 021 Afschrijving inventaris (2×). Pagina 42 2005 moet zijn 2009. 2006 moet zijn 2010. 2007 moet zijn 2011. Pagina 45 In tweede journaalpost 032 Buiten gebruik gestelde auto’s moet zijn aan 032 Buiten gebruik gestelde auto’s. Pagina 46 Invoegen nieuwe paragraaf: 4.4 Leasing De laatste manier om vreemd vermogen aan te trekken, is door middel van leasing. Vertaald uit het Engels betekent leasing ‘huren’. Leasing is echter een vorm tussen huren en kopen op afbetaling in. Daarbij onderscheiden we twee mogelijkheden: 1. operationele leasing. Dit is in feite huren (het is eigenlijk geen methode van het aantrekken van vreemd vermogen); 2. financiële leasing. Dit is in feite kopen op afbetaling. De huurder heet de lessee, de verhuurder is de lessor. Operationele leasing Bij operationele leasing huurt de lessee een duurzaam bezit. Hij betaalt daar maandelijks de huur voor. Het geleaste bezit komt ook niet op de balans. Voorbeeld Onderneming Timmers least een bestelauto van Lessor bv. Timmers ontvangt hiervoor maandelijks de nota:
leasing bestelauto: btw 19%: door u te voldoen:
€ 700 € 133 € 833
De journaalpost van Timmers: 431 Leasekosten bestelauto
€
700
181 Te verrekenen btw
€
133
aan 140 Crediteuren
16
€
833
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
Bij de betaling per ING-bank: 140 Crediteuren
€
833
aan 120 ING-bank
€
833
Financiële leasing Financiële leasing is een speciale vorm van kopen op afbetaling. Dit betekent dat alle boekingen van een gewone koop op afbetaling worden gemaakt. De lessee is dan wel niet juridisch eigenaar; door de Belastingdienst wordt hij wel zo aangemerkt. Geleaste activa en de leaseverplichtingen komen op de balans. Voorbeeld Onderneming Trapo least voor 5 jaar een vrachtauto van Lessor bv voor € 200.000 + € 38.000 btw. Lessor brengt voor diverse kosten jaarlijks € 10.000 + € 1.900 btw in rekening. Na afloop zal Trapo de vrachtauto kopen voor het symbolische bedrag van € 500 + € 95 btw. Trapo gebruikt onder andere de volgende grootboekrekeningen: 030 Leasevrachtauto 031 Afschrijving leasevrachtauto 070 Leaseverplichtingen 181 Te verrekenen btw 170 Vervallen leasetermijnen 430 Afschrijvingskosten leasevrachtauto 470 Financieringskosten De journaalposten van Trapo: Bij het sluiten van de lease-overeenkomst: € 200.000
030 Leasevrachtauto
€
181 Te verrekenen btw aan 070 Leaseverplichtingen
38.000 € 238.000
Aan het eind van het eerste jaar vervalt de eerste termijn. 070 Leaseverplichtingen wordt € 238.000 / 5 jaar. 070 Leaseverplichtingen
€ 47.600
470 Financieringskosten
€ 10.000
181 Te verrekenen btw
€ 1.900 € 59.500
aan 140 Crediteuren
De journaalpost van de betaling: 170 Vervallen leasetermijnen
€ 59.500
aan 110 Bank
€ 59.500
De journaalpost van € 40.000 (€ 200.000 / 5 jaar) afschrijving per jaar: 430 Afschrijvingskosten leasevrachtauto aan 031 Afschrijving leasevrachtauto
€ 40.000 € 40.000
Aanvulling
17
De journaalposten bij het beëindigen van de overeenkomst: 031 Afschrijving leasevrachtauto
€ 200.000
aan 030 Leasevrachtauto
€ 200.000
033 Vrachtauto
€
500
181 Te verrekenen btw
€
95
aan 110 Bank
€
595
Oefenopgave 4-D Onderneming Portland bv least drie machines van Leasing nv met de volgende afspraken: • looptijd is 8 jaar; • de waarde van de machines is: € 300.000 + € 57.000 btw; • de jaarlijkse financieringskosten bedragen: € 26.180 inclusief € 4.180 btw; • bij het beëindigen van de overeenkomst is de overnameprijs: € 1.000 + 19% btw. Portland gebruikt onder andere de volgende grootboekrekeningen: 020 Lease machines 021 Afschrijving lease machines 070 Leaseverplichtingen 120 ING-bank 181 Te verrekenen btw 170 Vervallen leasetermijnen 420 Afschrijvingskosten lease machines 470 Financieringskosten Journaliseer voor Portland bv: a. Het sluiten van de lease-overeenkomst. b. De jaarlijkse afschrijving van € 37.500 per jaar. c. Het vervallen van de jaarlijkse termijn van € 44.625 + financieringskosten aan het eind van elk jaar. d. De betaling van de jaarlijkse termijn per ING-bank. e. Het beëindigen van de overeenkomst. Pagina 47 2004 moet zijn 2009. 2005 moet zijn 2010. 2006 moet zijn 2011. Pagina 49 Invoegen nieuwe opgave: 4-5 Taxibedrijf Quick least vijf auto’s met de volgende afspraken: • de looptijd is 5 jaar; • de waarde van de auto’s is € 250.000 + € 47.500 btw; • de jaarlijkse financieringskosten bedragen € 18.000 + € 3.420 btw; • bij het beëindigen van de overeenkomst zullen de taxi’s voor het symbolische bedrag per auto van € 100 + 19% btw worden gekocht.
18
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
Quick gebruikt onder andere de volgende rekeningen: 030 Leasetaxi’s 031 Afschrijving leasetaxi’s 033 Taxi’s 070 Leaseverplichtingen 110 Rabobank 181 Te verrekenen btw 170 Vervallen leasetermijnen 420 Afschrijvingskosten leasetaxi’s 430 Financieringskosten a. b. c. d. e.
Journaliseer voor Quick het sluiten van de lease-overeenkomst. Journaliseer de jaarlijkse afschrijving van € 50.000. Journaliseer het vervallen van de jaarlijkse termijn van € 59.500 + de financieringskosten aan het eind van elk jaar. Journaliseer het betalen van de jaarlijkse termijn per Rabobank. Journaliseer voor Quick het beëindigen van de overeenkomst.
Aanvulling
19
Hoofdstuk 5
Pagina 58 In oefenopgave 5-C gegevens van Bekker bv moeten zijn als volgt: Verzamelloonlijst: brutolonen: loonheffing: premies werknemersverzekeringen: totale inhoudingen: nettolonen totaal:
20
€ 180.000 € 40.000
€ 450.000
€ 220.000 € 230.000
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
Hoofdstuk 6
Pagina 70 In balans bovenaan de pagina moet 021 Afschrijving zijn 021 Afschrijving inventaris. In oefenopgave 6-C: 2006 moet zijn 2009. Pagina 75 Midden op de pagina in opgave 6-4 moet € 7.400 zijn € 7.500. Opgave 6-4 b. moet zijn: Journaliseer het Memoriaal.
Aanvulling
21
Hoofdstuk 7
Pagina 85 Invoegen nieuwe paragraaf: 7.4 Inkopen van grondstoffen via contracten Industriële ondernemingen lopen dubbele prijsrisico’s, niet alleen de goederen die zij produceren kunnen in prijs sterk schommelen. Ook is het mogelijk dat de prijs van grondstoffen verandert. Dat dubbele risico is zeker het geval in de situatie waarin zij zich contractueel verplicht hebben de eindproducten tegen een vaste prijs te leveren. Stijgende grondstofprijzen kunnen het einde van de onderneming betekenen. Om die reden zullen veel fabrikanten dit risico verminderen door het voorkopen van grondstoffen. Zij sluiten contracten af zodat grondstoffen voor een vaste prijs worden geleverd. Dat betekent voor de industriële ondernemer die voor de levering van grondstoffen een contract afsluit: • dat hij een recht heeft op grondstoffen voor de contractprijs. Dit is een bezit. • dat hij een plicht heeft om deze grondstoffen voor de afgesproken prijs af te nemen. Dit is een schuld. De rechten en verplichtingen worden in de boekhouding opgenomen. Daarvoor zijn, vergelijkbaar bij de voorinkopen van een handelsonderneming, de volgende grootboekrekeningen in gebruik: 305 Voorgekochte grondstoffen 145 Voorkoopcrediteuren Omdat de contracten geen facturen zijn, zijn alle bedragen exclusief btw. Voorbeeld Fabrikant Wilson sluit met Gront bv een voorkoopcontract af. Het betreft grondstoffen voor € 2.600.000 exclusief btw. De journaalpost bij het afsluiten van het contract: 305 Voorgekochte grondstoffen
€
2.600.000
aan 145 Voorkoopcrediteuren
€
2.600.000
In de maand mei levert Gront bv grondstoffen voor € 360.000 + € 68.400 btw. De journaalpost van het inkoopboek: 311 Te ontvangen grondstoffen
€ 360.000
180 Te verrekenen btw
€
aan 140 Crediteuren
22
68.400 €
428.400
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
De journaalpost van het magazijnontvangstenboek: 300 Grondstoffen
€ 360.000
aan 311 Te ontvangen grondstoffen
€
360.000
€
360.000
De journaalpost bij het afwikkelen van het contract: 145 Verkoopcrediteuren
€ 360.000
aan 305 Voorgekochte grondstoffen
Wilson is ontevreden over de kwaliteit van een deel van de grondstoffen. Hij meldt dat hij voor € 50.000 grondstoffen retour zal zenden. Gront bv gaat akkoord en zal een creditnota zenden. De journaalpost van de ontvangst van de creditnota door Wilson: 140 Crediteuren
€
59.000
aan 312 Retour te zenden grondstoffen
€
50.000
aan 180 Te verrekenen btw
€
9.500
De journaalpost van het verzenden van de grondstoffen: 312 Retour te zenden grondstoffen
€
50.000
aan 300 Grondstoffen
€
50.000
De journaalpost van het aanpassen van het contract: 305 Voorgekochte grondstoffen aan 145 Voorkoopcrediteuren
€
50.000 €
50.000
Oefenopgave 7-D Fabrikant Maas nv heeft o.a. de volgende grootboekrekeningen in gebruik: 140 Crediteuren 145 Voorkoopcrediteuren 180 Te verrekenen btw 300 Voorraad grondstoffen 305 Voorgekochte grondstoffen 313 Te ontvangen facturen 314 Te ontvangen creditnota’s Maas nv sluit een voorkoopcontract met Broers bv voor grondstoffen ten bedrage van € 3.500.000. Journaliseer: a. Het afsluiten van het contract. b. Magazijnontvangstenboek: Voor € 900.000 grondstoffen van Broers bv ontvangen. c. Volgens het inkoopboek facturen ontvangen voor € 900.000 + € 171.000 btw. d. Het afwikkelen van het contract. e. Magazijnafgifteboek: Naar Broers bv grondstoffen retour gezonden voor € 120.000. f. Inkoopretourenboek: Creditnota’s ontvangen van Broers bv voor € 120.000 exclusief € 22.800 btw. g. Het aanpassen van het contract. Aanvulling
23
Pagina 86 In opgave 7-2 na de zin Roomer ontvangt…de documenten. de volgende zin toevoegen: Het prijsverschil wordt geboekt bij de ontvangst van de (credit)factuur.
24
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
Uitwerkingen oefenopgaven
Pagina 116 Laatste journaalpost van 1-B moet de datum niet 12-5 zijn maar 15-5. Invoegen uitwerking 1-D: Oefenopgave 1-D
a.
705 Voorgekochte goederen
€
620.000
aan 145 Voorkoopcrediteuren
b.
700 Voorraad goederen
€
aan
d.
713 Te ontvangen facturen
€
130.000
180 Te verrekenen btw
€
7.800
140 Crediteuren
145 Voorkoopcrediteuren
€
714 Te ontvangen creditnota
€
140 Crediteuren
130.000
€
137.800
€
130.000
25.000
aan 700 Voorraad goederen
f.
€
130.000
aan 705 Voorgekochte goederen
e.
620.000
130.000
aan 713 Te ontvangen facturen
c.
€
€
€
25.000
26.500
aan
714 Te ontvangen creditnota
€
25.000
aan
180 Te verrekenen btw
€
1.500
€
25.000
g.
705 Voorgekochte goederen aan
145 Voorkoopcrediteuren
€
25.000
Aanvulling
25
Pagina 117 In de uitwerking van oefenopgave 2-A moet de journaalpost van de datum 12-8 als volgt zijn: 12-8
710 Inkopen
€ 2.000
aan 700 Goederen
€ 2.000
Pagina 119 Invoegen uitwerking 2-D: Oefenopgave 2-D
a.
705 Voorgekochte goederen aan
b. aan
c.
€ 370.000
145 Voorkoopcrediteuren
€ 370.000
711 Te ontvangen goederen
€ 160.000
180 Te verrekenen btw
€ 30.400 € 190.400
140 Crediteuren
700 Voorraad goederen
€ 238.000
aan
711 Te ontvangen goederen
€ 160.000
aan
701 Ongerealiseerd winst
€ 40.000
aan
702 Btw in de voorraad
€ 38.000
d.
145 Voorkoopcrediteuren aan
e.
130 Debiteuren aan
€ 160.000
€ 285.600
840 Opbrengst verkopen
701 Ongerealiseerde winst aan
€ 160.000
705 Voorgekochte goederen
€ 285.600
€ 48.000
801 Gerealiseerde winst
€ 48.000
Pagina 121 Invoegen uitwerking 3-D: Oefenopgave 3-D
a.
135 Voorverkoopdebiteuren aan 840 Opbrengst verkopen
26
€ 620.000 € 620.000
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
b.
706 Voorverkochte goederen
€ 620.000
805 Inkoopwaarde voorverkopen
€ 580.000
aan 136 Voorverkoopcontracten
€ 620.000
aan 700 Voorraad goederen
€ 580.000
717 Te verzenden facturen
€ 130.000
aan 706 Voorverkochte goederen
c.
d.
130 Debiteuren
€ 130.000
€ 137.800
aan 181 Te betalen btw
€
aan 717 Te verzenden facturen
€ 130.000
136 Voorverkoopcontracten
€ 130.000
aan 135 Voorverkoopdebiteuren
e.
706 Voorverkochte goederen
€ 130.000
€ 25.000
aan 718 Te verzenden creditnota’s
f.
€ 25.000
718 Te verzenden creditnota’s
€ 25.000
181 Te betalen btw
€
1.500 € 26.500
aan 130 Debiteuren
g.
135 Voorverkoopdebiteuren aan 136 Voorverkoopcontracten
7.800
€ 25.000 € 25.000
Aanvulling
27
Pagina 122 Uitwerking 4-A c. moet zijn: c.
Debet
Balans per 1 januari 2010
......
......
......
......
020 Inventaris
€ 20.000
Credit
021 Afschrijving inventaris
€ 1.500 € 18.500
030 Bestelauto
€ 8.000
031 Afschrijving bestelauto
€
600 €
7.400
Pagina 123 Uitwerking 4-A e. moet zijn: e.
Debet
Balans per 1 januari 2011
......
......
......
......
020 Inventaris
€ 20.000
Credit
021 Afschrijving inventaris
€ 3.000 € 17.000
030 Bestelauto
€ 8.000
031 Afschrijving bestelauto
€ 1.200 € 6.800
Uitwerking 4-B a. en b. moet zijn: a.
032 Buiten gebruik gestelde vrachtauto’s € 031 Afschrijving vrachtauto’s
50.000
€ 700.000 € 750.000
aan 030 Vrachtauto’s
b.
Op de balans stonden buiten gebruik gestelde vrachtauto’s voor € 100.000; daar komen die van de boeking van a. bij. boekwaarde: € 150.000 btw 19%: € 28.500 totaal: € 178.500 110 Bank
28
€ 178.500
aan 181 Te betalen btw
€ 28.500
aan 032 Buiten gebruik gestelde vrachtauto’s
€ 150.000
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
Pagina 124 Invoegen uitwerking 4-D: Oefenopgave 4-D
a. aan
b.
020 Leasemachines
€ 300.000
181 Te verrekenen btw
€ 57.000 € 357.000
070 Leaseverplichtingen
420 Afschrijvingskosten leasemachines aan
c.
aan
d.
021 Afschrijving leasemachines
e.
€ 44.625
470 Financieringskosten
€ 22.000
181 Te verrekenen btw
€
aan
4.180 € 70.805
170 Vervallen leasetermijnen
€ 70.805
120 ING-bank
021 Afschrijving leasemachines aan
€ 37.500
070 Leaseverplichtingen
170 Vervallen leasetermijnen aan
€ 37.500
€ 70.805
€ 300.000
020 Leasemachines
€ 300.000
022 Leasemachines
€
1.000
181 Te verrekenen btw
€
190 €
120 ING-bank
1.190
Uitwerking 5-A a. middelste journaalpost moet zijn: 161 Te betalen lonen aan
110 Bank
€ 235.000 € 235.000
Aanvulling
29
Pagina 127 Uitwerking 6-C c. moet zijn: c.
Debet
Balans per 1 januari 2010
......
......
......
......
020 Machines
€ 450.000
Credit
021 Afschrijving machines
€ 42.000 € 408.000
030 Vrachtauto’s
€ 600.000
031 Afschrijving vrachtauto’s
€ 60.000 € 540.000
Pagina 128 In uitwerking 7-A: • bovenaan: 320 Prijsverschillen wordt 2.000 × € 30 moet zijn 320 Prijsverschillen wordt 2.000 × € 2 • de journaalpost van 6-6 moet zijn als volgt: 6-6
300 Grondstoffen
€ 60.000
aan 310 Inkopen
€ 60.000
Pagina 131 Invoegen uitwerking 7-D: Oefenopgave 7-D
a.
305 Voorgekochte grondstoffen
€ 3.500.000
aan 145 Voorkoopcrediteuren
b.
300 Voorraad grondstoffen
€ 3.500.000
€
900.000
aan 313 Te ontvangen facturen
c.
€
313 Te ontvangen facturen
€
900.000
180 Te verrekenen btw
€
171.000 € 1.071.000
aan 140 Crediteuren
d.
145 Voorkoopcrediteuren
€
900.000
aan 305 Voorgekochte grondstoffen
e.
314 Te ontvangen creditnota’s aan 300 Voorraad grondstoffen
30
900.000
€
€
900.000
€
120.000
120.000
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
f.
g.
140 Crediteuren
€
144.800
aan 180 Te verrekenen btw
€
22.800
aan 314 Te ontvangen creditnota’s
€
120.000
€
120.000
305 Voorgekochte goederen
€
120.000
aan 145 Voorkoopcrediteuren
Pagina 133 In uitwerking 9-A bovenaan de pagina 041 Privé wordt ⅓ x (€ 600 + € 14) moet zijn 041 Privé wordt ⅓ × (€ 600 + € 114) In uitwerking 9-A moet de journaalpost van 17-7 zijn: 17-7
041 Privé
€ 142,80
aan 180 Te vorderen btw
€ 22,80
aan 700 Goederen
€ 120,00
Aanvulling
31
32
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden
PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie - Boekhouden