OPLEIDING PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN PDB
FINANCIËLE ADMINISTRATIE VOOR PDB
Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen A.P.J. Knijnenburg Drs. H.G. van der Wolk met medewerking van: J. Buist J.S.J. Rost 2e druk, 1e oplage ISBN: 978 90 6355 265 7
NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV
© Copyright: NOI Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, database, computerbestand, internet of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NOI.
Omslagontwerp: Ronald Meij
DE NOI-METHODE VOOR DE PRAKTIJKDIPLOMA'S BKB, BKC EN PDB De NOI-serie voor de Associatie-examens BKB, BKC en PDB bestaat uit onderstaande acht uitgaven. BKB
BKC
Boekhouden in de praktijk 1 Boekhouden in de praktijk 2
Calculaties in de praktijk 1 Calculaties in de praktijk 2
PDB Financiële administratie voor PDB Kostprijscalculatie voor PDB Bedrijfseconomie voor PDB Periodeafsluiting voor PDB Examenregeling Het PDB-examen bestaat uit vier onderdelen. Bovenstaande vier PDB-uitgaven sluiten daarbij aan. De examens worden niet alleen afzonderlijk van elkaar geëxamineerd, ook de volgorde waarin ze worden afgelegd is vrij. Voorwaarde voor het verkrijgen van het PDB-diploma is dat tevens de diploma's BKB en BKC zijn behaald.
De Stichting Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens verklaart dat in het studieboek Financiële administratie voor PDB de module Financiële administratie van het examenprogramma Praktijkdiploma boekhouden (PDB) volledig is verwerkt. De stichting doet hiermee geen uitspraak over de didactiek en de correcte verwerking van de vakinhoud.
WOORD VOORAF Bij alle vier de onderdelen van het PDB-examen wordt boekhoudkundige kennis verondersteld. De onderdelen Financiële administratie en Periodeafsluiting leggen het accent op de boekhoudkundige verwerking van financiële feiten terwijl bij de onderdelen Kostprijscalculatie en Bedrijfseconomie vooral bedrijfseconomische onderwerpen worden gevraagd. In de uitgave Financiële administratie voor PDB gaat het grotendeels om journaalposten die tijdens het boekjaar worden gemaakt. Bij de uitgave Periodeafsluiting voor PDB ligt het accent meer op het jaarwerk. Voor de vier PDB-uitgaven geldt dat elk hoofdstuk of elke afdeling eindigt met opdrachten om de behandelde stof te verwerken. Ze zijn deels van een * voorzien. Daarbij gaat het om examenopgaven die geselecteerd en/of geschikt gemaakt zijn voor de huidige examens PDB. Deze opdrachten zijn evenals de examens achterin het boek, met toestemming van de Associatie voor Praktijkexamens opgenomen.
Uitwerkingenboek en lesprogramma Bij dit boek worden geen bijlagen of losse rekeningschema's gebruikt. Antwoorden van de opdrachten zijn leverbaar onder de titel Uitwerkingen Financiële administratie voor PDB, isbn 978 90 6355 2930. In dit uitwerkingenboek is tevens een lesprogramma opgenomen waarin de lesstof is verdeeld over 15 lesweken. Samen met het antwoordenboek is 'Financiële administratie' daarmee geschikt als zelfstudiemethode. Werkbladen Om tijd te sparen is liniatuur beschikbaar waarop de boekhoudopdrachten en de examens achterin kunnen worden uitgewerkt. Deze werkbladen kunnen gratis worden gedownload vanaf onze site www.noi.nl. Voor extra examentraining verwijzen we naar de site van de Associatie voor Praktijkexamens waarop nog meer (model)examens zijn opgenomen (www.associatie.nl). De lesstof in dit boek sluit aan op de dagelijkse praktijk van het bedrijfsleven. De opgedane kennis geeft inzicht in de administratieve processen binnen een onderneming waarbij o.m. de verwerking van in- en verkoopfacturen en magazijnontvangst- en afleverbonnen op elkaar worden afgestemd. Ook maakt de opleiding het mogelijk zowel maandelijks als jaarlijks balans en resultatenoverzichten samen te stellen waarbij de gemaakte kosten worden vergeleken met de standaarden die daarvoor waren vastgesteld. Inzicht in deze standaarden wordt verkregen door de behandeling van de verschillende kostprijsmethoden. • Voor uw ervaringen en suggesties houden wij ons van harte aanbevolen. Ons adres is: NOI bv, Antwoordnummer 58, 3740 VB BAARN telefoon 035-5416743, fax 035-5417341, e-mail
[email protected] NOI
INHOUD afdeling
1
hoofdstuk
paragraaf
KOSTEN EN OPBRENGSTEN
11 2 3 4 5
21 2 3 4 5
KERNBEGRIPPEN BOEKHOUDEN Balans Openen van het grootboek Grootboek en boekingsregels Journaliseren Kolommenbalans
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
blz. 12 12 13 15 17 18
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DUURZAME ACTIVA Aankoop en verkoop van vaste activa Afschrijvingsmethoden Totale kosten van vaste activa Inruilen van een vast actief Opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
LOONADMINISTRATIE Inhoudingen op het loon 2 Het boeken van de lonen 3 Het boeken van de betalingen 4 Opdrachten
31
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KORTINGEN Kortingen bij de inkoop 2 Kortingen bij de verkoop 3 Opdrachten
41
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51 2 3 4 5
2
LEASING Twee vormen van leasing Leasing en financiering Voorbeelden van leasing Vragen Opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
22 22 25 29 31 33 42 42 44 47 51 53 53 56 61 64 64 66 67 69 69
DE PERMANENCE DE PERMANENCE Inleiding permanence 2 Permanence en voorraad
11
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PERMANENCE EN KOSTEN Vooruitbetaalde kosten 2 Achteraf betaalde kosten
21
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
74 74 75 77 78 79
2
PERMANENCE EN OPBRENGSTEN Vooruitontvangen opbrengsten 2 Achteraf ontvangen opbrengsten 3 Samenvatting permanence 4 Opdrachten
31
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41 2 3 4 5 6 7
51 2 3 4 5
3
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PRIVÉ-POSTEN Onderscheid zaak of privé Splitsen van een boeking in zaak en privé Privé-gebruik goederen en diensten Privé-gebruik woongedeelte bedrijfspand Vergoedingen aan privé Gewaardeerd loon en gewaardeerde rente Opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
INCIDENTELE BOEKINGEN Bijzondere baten en lasten uit verkoop van activa Buiten gebruik gestelde activa Kasverschillen en voorraadverschillen Correctieboekingen Opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
81 81 82 84 85 89 89 90 90 92 92 93 95 99 99 103 105 106 109
VOORRAADADMINISTRATIE SYSTEMEN VAN VOORRAADWAARDERING Inleiding 2 Voorraadwaardering tegen historische kostprijs
11 2
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VOORRAADWAARDERING TEGEN VASTE VERREKENPRIJS Het begrip vaste verrekenprijs Kennismaking met PC Components BV Uitsplitsing van voorraden in het grootboek Prijsverschillen Opdrachten
. . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 2 3 4 5
3
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
GESCHEIDEN VERSTUREN VAN GOEDEREN EN FACTUREN BIJ VERKOOP Factuur vooraf, levering goederen achteraf Factuur achteraf, levering goederen vooraf Willekeurige volgorde van verkoopfacturen en levering goederen Opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 2 3
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
120 120 121 122 122 122 123 124 125 127 128 129 131 132
3
4
GESCHEIDEN ONTVANGEN VAN GOEDEREN EN FACTUREN BIJ INKOOP Factuur vooraf, ontvangst goederen achteraf Ontvangst goederen vooraf, factuur achteraf Willekeurige volgorde van inkoopfacturen en ontvangst goederen Opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 2 3
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VVP EN INVENTARISATIE Voorraadverschillen 2 Prijsverschillen einde jaar 3 Opdracht
51
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DE OPBOUW VAN DE VVP Het wijzigen van de vaste verrekenprijs 2 Inkoopkosten in de vaste verrekenprijs 3 Opdrachten
61
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
141 141 144 144 145 147 149 149 149 156
VOORRAADWAARDERING TEGEN VERKOOPPRIJS Inleiding 2 Voorbeeldopdrachten 3 De grootboekrekening Gerealiseerde winst 4 Opdrachten
159 159 159 167 175
CONTRACTEN BIJ IN- EN VERKOOP De boekingen van het inkoopcontract 2 De boekingen van het verkoopcontract 3 Opdrachten
180 180 181 182
71
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
81
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VOORRAADREGISTRATIE Voorraadadministratie in het grootboek 2 Subadministratie voorraden
91
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
EXTRA OPDRACHTEN AFDELING 3
10
4 5
136 137 139
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
189 189 190 192
BOEKHOUDEN BIJ FILIAALBEDRIJVEN DE FILIAALADMINISTRATIE De niet-zelfstandige filiaaladministratie 2 De zelfstandige filiaaladministratie 3 Opdrachten
11
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
204 204 207 210
BOEKHOUDEN BIJ STUKPRODUCTIE DE BOEKHOUDING VAN TIMBERLAND BV Grondstoffen in rubriek 3 en 4 2 Lonen en inhoudingen 3 Verkoopkosten en algemene kosten
11
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
218 219 220 220
5
2
RUBRIEK 6, DE RUBRIEK VAN DE FABRICAGEKOSTEN 1 Directe fabricagekosten van rubriek 4 naar 6 2 De opslag indirecte fabricagekosten van rubriek 5 naar 6 3 Primitieve en verfijnde opslagmethode
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
RUBRIEK 5, DE RUBRIEK VOOR DE INDIRECTE KOSTEN 1 Werkelijke indirecte fabricagekosten in rubriek 5 2 Verschillenanalyse indirecte fabricagekosten 3 Samenvatting rubriek 4, 5 en 6
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
RUBRIEK 7, DE RUBRIEK VAN DE VOORRADEN Voorraad gereed product 2 Voorraden orders in bewerking
41
. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
223 224 225 225 226 226 228 228 228
RUBRIEK 8, DE RUBRIEK VAN DE VERKOPEN EN VERKOOPKOSTEN 230 230 Het boeken van verkoopkosten Directe verkoopkosten van rubriek 4 naar 8 231 Opslag indirecte verkoopkosten van rubriek 5 naar 8 231 Werkelijke indirecte verkoopkosten in rubriek 5 232 Verschillenanalyse indirecte verkoopkosten 233 Verkoopresultaat 233 234 Nettowinst Resultaat indirecte kosten naar rubriek 9 234 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 2 3 4 5 6 7 8
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . .
. . . . . .
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
SAMENVATTING BOEKHOUDING STUKPRODUCTIE
6 7 8
6
222 222
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
HERHALING MET PRIMAKOZIJN BV OPDRACHTEN
236
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
239
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
242
BOEKHOUDEN BIJ MASSAPRODUCTIE
11 2 3 4 5
DE BOEKHOUDING VAN TOP Standaardkostprijsmethode Het boeken van de standaardkosten Het boeken van de werkelijke kosten Verschillenanalyse Goederen in bewerking
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
256 256 258 258 259 261
6 7
2 3
SAMENVATTING BOEKHOUDING MASSAPRODUCTIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
264
OPDRACHTEN
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
267
FINANCIERING EN INTERNE CONTROLE INVOERVERSLAGEN COMPUTERBOEKHOUDEN Verslagen met fouten 2 Opdrachten
11
. .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DIVERSE BEREKENINGEN Uitdrukken in een percentage 2 Verhoudingen 3 Machtsverheffen 4 Goederenhandel
21
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31 2 3 4 5 6
41 2 3 4 5 6 7 8 9
51 2 3 4 5 6 7
6
KOSTEN VAN VASTE ACTIVA Afschrijven van de aanschafprijs Afschrijven van de boekwaarde Afschrijven naar gebruik Rentekosten Complementaire kosten Opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ADMINISTRATIEVE ORGANISATIE Bedrijfsprocessen Administratieve organisatie en interne controle ERP-systeem Kassiersfunctie Contant geldverkeer Giraal geldverkeer Debiteurenbewaking Opdrachten Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KREDIETVERLENING Financiering van activa Bankkrediet Leverancierskrediet Factoring Leasing Kredietwaardigheid Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
ENGELSE TERMINOLOGIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
274 274 278 280 280 281 282 282 284 284 285 286 287 289 290 302 302 304 307 308 308 310 310 312 313 315 315 315 317 319 320 320 321 324
8
EXAMENTRAINING PDB
1 2 3
EXAMEN JUNI 2009 (AVONDEXAMEN)
. . . . . . . . . . . . . . . .
326
EXAMEN JANUARI 2010 (DAGEXAMEN)
. . . . . . . . . . . . . . . .
331
EXAMEN JANUARI 2010 (AVONDEXAMEN)
TREFWOORDENREGISTER
. . . . . . . . . .
...............................................................
De associatie-examens achterin het boek zijn opgenomen met toestemming van de Stichting Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens te Amersfoort.
336
341
