OPLEIDING ONDERNEMEN / AOV DE START VAN EEN ONDERNEMING Praktijkdiploma Bedrijfsadministratie mkb
ADMINISTRATIE voor het mkb
Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen 12e druk, 2e oplage ISBN: 978 90 6355 299 2
NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV
1
DE NOI-METHODE VOOR HET ONDERNEMERSDIPLOMA De NOI-methode 'Ondernemersopleiding' bestaat uit een serie studie- en werkboeken en app's die gebruikt worden in het cursorisch onderwijs en in het dagonderwijs. De NOI-serie voor het ondernemersonderwijs is een moderne, op de praktijk afgestemde studiemethode voor (toekomstige) ondernemers (zzp'ers), franchisenemers en filiaalchefs. Met deze leerstof zijn al meer dan 300 000 cursisten opgeleid. De methode wordt niet alleen voor zelfstudie en in het cursorisch onderwijs gebruikt, ook op dagscholen heeft de methode een vaste plaats verworven. Daar sluit de methode nauw aan op de vereiste kwalificaties voor het Diploma Ondernemer Detailhandel (KC-Handel). Daarnaast wordt de serie ook door branchegerichte opleidingen veel gebruikt.
NOI-UITGAVEN ONDERNEMER MKB Vakgebied
NOI-boek
Marketing
Marketing voor het mkb Werkboek Marketing voor het mkb met een studie-app
Financiering
Financiering voor het mkb Werkboek Financiering voor het mkb met een studie-app Opstellen ondernemingsplan Rekenen voor het mkb (facultatief)
Organisatie
Organisatie voor het mkb Werkboek Organisatie mkb met een studie-app
Administratie
Administratie voor het mkb met een studie-app
2
WOORD VOORAF Inzicht in administratie ontstaat 'al doende' Een ondernemer hoeft geen boekhouder te zijn, maar hij moet wel inzicht in het (computer)boekhouden hebben. Hij moet zijn boekhouding kunnen lezen. Daarom bestaat 'Administratie voor het mkb' voor een belangrijk deel uit korte cases die een totaalbeeld van de boekhouding geven. Dit totaalbeeld ontstaat door 'echte' boekingsstukken (voor kas, bank, inkoop, verkoop en diversen) te coderen en rechtstreeks in het grootboek te boeken en daaruit zelf een balans en resultatenoverzicht samen te stellen. In de cases staat het grootboek centraal:
balans Q boekingsstukken Q GROOTBOEK Q balans/resultatenoverzicht Nadat met de cases enig inzicht in boekhouden is verkregen, wordt, weer met 'echte' boekingsstukken, een aantal praktijkboekingen besproken die extra aandacht vragen: kasstaat en kascontrole, btw, kortingen, bank- en verzekeringskosten enz. Het boek eindigt met een modelexamen. 'Administratie voor het mkb' kan worden vervolgd met onze uitgave Computerboekhouden met AccountView. De software wordt tegen lage kosten beschikbaar gesteld.
Studie-app Bij dit boek is een studie-app beschikbaar. De app bestaat uit extra oefenmateriaal in de vorm van vraag en antwoord, begrippentrainer, juist-onjuistvragen, samenvattingen, opdrachten en een meerkeuzetest. De studie-app vind je op www.noi.nl/studie/app. Gebruik van de app bij 'Administratie voor het mkb' is gratis. Bij de twaalfde druk, tweede oplage In deze twaalfde druk, tweede oplage zijn alleen de jaartallen verhoogd en is de lay-out aangepast aan onze nieuwe stijl. Ook is het onderscheid tussen kernstof en verrijkingsstof weggenomen. •
Voor uw ervaringen en suggesties houden wij ons van harte aanbevolen: e-mail
[email protected], telefoon 035-5416743, fax 035-5417341. NOI
3
© Copyright: NOI Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, database, computerbestand, internet of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NOI.
Omslagontwerp: Ronald Meij
4
afdeling
1
hoofdstuk
INHOUD
DE BALANS
11
BALANSBEGRIPPEN Bezittingen en vermogen 2 Nog een voorbeeld 3 Veranderingen in de balans
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
blz. 12 12 14 16
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
2
paragraaf
HERHALING AFDELING 1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
STOMERIJ SCHONEBEEK
11
BALANS EN GROOTBOEK Functie van het grootboek 2 Openen van het grootboek 3 Evenwicht in het grootboek 4 Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (1) Inkoopfacturen verwerken 2 Vragen
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (2) Het bankafschrift 2 Uitbreiding van de boekingsregel voor bezit 3 Uitbreiding van de boekingsregel voor schuld
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41
BOEKINGSREGELS VOOR OPBRENGSTEN EN KOSTEN Het boeken van opbrengsten 2 Het boeken van kosten 3 De proefbalans
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
21
30 30 31 32 33 34 34 39 40 40 41 43 46 46 49 51
GROOTHANDEL WATERMAN
11
KENNISMAKING MET HET BEDRIJF De boekhouding van een VOF 2 Toepassing van het rekeningschema 3 Het openen van de boekhouding
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
INKOOP VAN GOEDEREN De voorraadrekeningen 2 Het boeken van de inkoop van goederen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
56 56 57 58 59 59 60
3
31
VERKOOP VAN GOEDEREN Het boeken van de opbrengst van de verkopen 2 Het boeken van de inkoopprijs van de verkopen 3 Boekingsschema handelsonderneming
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41
DE BOEKINGSREGEL VOOR PRIVÉ Het boeken van privé-opnamen 2 Ontvangsten van debiteuren per kas
51
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
SCHULD AAN DE BANK Bankkrediet 2 Bankstukken 3 De proefbalans van Waterman VOF
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61 2 3 4 5 6 7 8 9
EEN BOEKINGSRUN IN DECEMBER De boekhouding per 28 december Retourbon en verkoop-creditfactuur Boekingsschema vaste coderingen Verkoopfacturen en verzendbonnen Inkoopfacturen voor goederen Inkoopfacturen voor kosten Kas- en bankstukken met kosten De afschrijvingen Overboeken van de privé-opnamen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
71
GROOTBOEK EN PROEFBALANS Bijwerken van het grootboek 2 De proefbalans 3 Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
81 2 3 4 5
DE KOLOMMENBALANS De saldibalans De resultaten De eindbalans Winstverdeling bij een VOF Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
91
HET EXPLOITATIEOVERZICHT Het exploitatieoverzicht 2014 2 Interne bedrijfsvergelijking 3 Opbrengsten en kosten, ontvangsten en uitgaven
6
HERHALING AFDELING 3
65 65 66 68 68 68 71 72 72 73 74 75 77 78 80 82 82 84 84 84 86 87 87 87 90 90 92
. . . . . . . . . .
93 93 94 95
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
97
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
61 61 62 64
4
WIELANDS BANDENCENTRUM BV
11
HET BOEKEN VAN BTW Kennismaking met het bedrijf 2 BTW in de boekhouding 3 Het boeken van inkoop-creditfacturen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
KAS- EN BANKSTUKKEN Kasontvangsten van debiteuren 2 Kasuitgaven 3 Bankafschriften
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
INKOPEN VAN ARTIKELEN Grootboekrekeningen van een BV 2 Inkopen en vaste verrekenprijs 3 Het boeken van inkopen tegen vvp
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
VERKOPEN EN VASTE VERREKENPRIJS
51
HET JAARWERK Het saldo van de rekening Prijsverschillen Afschrijvingen Nog te betalen bedragen Vooruitbetaalde bedragen Grootboek en proefbalans
2 3 4 5
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
DE KOLOMMENBALANS VAN EEN BV De winstverdeling 2 Beoordeling balansgegevens
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
5
HERHALING MET JOURNAALPOSTEN
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
106 106 107 109 112 112 113 115 117 117 118 119 122 124 124 125 125 126 126 128 129 132 134
SUBADMINISTRATIES
11
DE SUBADMINISTRATIE CREDITEUREN Het belang van een subadministratie 2 Openen en bijwerken van de subadministratie 3 Controle van de subadministratie
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
DE SUBADMINISTRATIE DEBITEUREN Levering op rekening 2 Boekingsrun Wolf
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
HET SUBGROOTBOEK VOORRADEN
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
144 144 145 148 149 149 149 154
6
DE KASSTAAT
1 1 2 3 4 5
DE KASSTAAT BIJ BEDRIJVEN DIE OP REKENING LEVEREN Het samenstellen van de kasstaat De kascontrole De kasstaat als boekingsstuk Kasboek en overige dagboeken Extra opdrachten
156 156 157 160 161 162
1 2 3 4 5
DE KASSTAAT BIJ BEDRIJVEN DIE CONTANT LEVEREN De kassa Kassa en kascontrole Het boeken van de kasstaat Het boeken van de bankbijschrijving Extra opdrachten
166 166 167 168 170 172
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
7
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
LOONADMINISTRATIE
11
SOCIALE VERZEKERINGEN De werknemersverzekeringen 2 De volksverzekeringen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
HET BOEKEN VAN DE LONEN Van brutoloon naar nettoloon 2 De loonbetaalstaat 3 De premies ten laste van het bedrijf
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31 2 3 4 5
8
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
HET BOEKEN VAN DE BETALINGEN De betaling van het nettoloon De betaling aan de Belastingdienst De betaling aan het bedrijfspensioenfonds Schema loonkosten en betalingen Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
180 180 181 182 183 183 184 185 186 186
BTW-ADMINISTRATIE
11
BTW IN DE BOEKHOUDING Factuurstelsel en kasstelsel 2 Berekening van de BTW bij het kasstelsel
21
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DE AFDRACHT VAN DE BTW De elektronische aangifte 2 De betaling aan de Belastingdienst 3 Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
178 178 179
196 196 197 199 199 202 203
9
DIVERSE ONDERWERPEN
11 2 3 4 5 6
21 2 3 4 5 6 7 8
DOEL EN FUNCTIE VAN DE ADMINISTRATIE Het nut van de bedrijfsadministratie Boekhouding en administratie Administratieve verplichtingen Zelf doen of laten doen? De voordelen van computerboekhouden Vragen
. . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PRIVÉ-POSTEN Zakelijk of privé Kosten voor zaak en privé Privé-stortingen en privé-opnamen Privé-gebruik goederen uit de zaak Privé-gebruik van diensten Privé-gebruik woongedeelte bedrijfspand Vergoedingen aan privé Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
GOEDERENKORTINGEN Korting op de inkoopprijs 2 Korting via inkoop-creditfactuur 3 Verleende korting 4 Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41
BANK- EN VERZEKERINGSKOSTEN Bankkosten 2 Verzekeringspremies 3 Kosten arbodienst 4 Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51 2 3 4 5 6 7
6
BALANSWAARDERINGEN De inkoopwaarde van de omzet Verbouwings- en onderhoudskosten Goodwill Voorlopige boekingen Afboeken van oninbare vorderingen Vooruitbetaalde kosten Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
INTERNE EN EXTERNE BEDRIJFSVERGELIJKING
MODELEXAMEN VAKGEBIED ADMINISTRATIE TREFWOORDENREGISTER
. . . . . . . . . . . .
210 210 210 210 211 212 213 217 217 218 218 219 220 221 221 222 227 227 228 229 231 235 235 236 238 239 243 243 244 245 246 247 248 249 252
..................................................
257
..................................................................................
265
9