1
Evaluatieverslag Nederweert Steunpunt Mantelzorg 2010
Thuishulpcentrale Midden Limburg Alberickstraat 3c 5922BL Venlo 11 mei 2011 MP
2
Urenbesteding mantelzorgconsulent Mevrouw Van Diesen heeft gevraagd om een verantwoording te geven van de bestede uren van de mantelzorgconsulent in 2010. In het hieronder uitgewerkte evaluatieverslag 2010 worden de volgende gewerkte uren op onderdelen verantwoord: - Steunpunt mantelzorg 220 uur - Projecten 178 uur - Totaal 398 uur In de praktijk worden uiteraard meer uren gemaakt die niet precies zijn toe te wijzen aan concrete activiteiten. Deze kunnen we niet exact benoemen. In totaal is de mantelzorgconsulent wekelijks bruto 10 uur per week ingezet. Mart Peters
3
1. Steunpunt Mantelzorg 2010 Steunpunt mantelzorg/ individuele hulpverlening In de gemeente Nederweert is een steunpunt Mantelzorg gevestigd in het gebouw van De Zorgggroep, Kapelaniestraat 3 in Nederweert. Het steunpunt mantelzorg is bereikbaar op maandagmiddag (spreekuur 14.00-17.00 uur) en woensdagochtend. Huisbezoek door de mantelzorgconsulent kan ook op een ander dagdeel gepland worden bijvoorbeeld op de woensdagmiddag als het kantoor in Nederweert ook beschikbaar is voor de consulent. De mantelzorgconsulent, Stienke Postulart, heeft in 2010 via spreekuren en de inzet voor de nieuwsbrief mantelzorg, externe relaties, PR en de regionale component van de Dag van de Mantelzorg 220 uur aan het steunpunt besteed, exclusief de projecten. Individuele ondersteuning Aan de spreekuren heeft de consulent 120 uur besteed. n 2010 is er aan 111 mantelzorgers diensten verleend. De consulente heeft 185 contacten gehad en aandacht besteed aan 72 individuele hulpvragen. 175 mantelzorgers namen deel aan de activiteiten. Aantal individuele contacten:
gemeente
contacttype
aantal
Nederweert onbekend
3
Nederweert brief
8
Nederweert bureaubezoek 33 Nederweert e-mail
17
Nederweert huisbezoek
10
Nederweert overig
25
Nederweert telefonisch
89
totaal
185
Er wordt geregistreerd in het Mezzo registratiesysteem. Vanaf januari 2011 is het systeem zo ingericht dat de gegevens voor rapportages zo specifiek mogelijk uit het systeem zijn te halen. Nieuwsbrief mantelzorg De nieuwsbrief is 4x per jaar verschenen. Het Steunpunt Nederweert heeft enkele artikelen en de agenda van het Steunpunt in de nieuwsbrief gepubliceerd. Aantal abonnees 31 december 2010: 279. 4 x 4 uur = 16 uur
4 Relaties / contacten/ PR Het Steunpunt Nederweert plaatst minimaal eenmaal per maand, maar meestal vaker, een persbericht in de lokale media. Bestede tijd 12 uur. Inmiddels is een uitgebreid netwerk opgebouwd van relaties en intermediairs.PR en netwerk blijft een doorlopend aandachtspunt. Bestede tijd 40 uur. Er is een folder over het Steunpunt Mantelzorg opgesteld die breed verspreid is door de vrijwilligers in de gemeente Nederweert. Bestede tijd 8 uur. Dag van de Mantelzorg Regionale actie Mensen konden mantelzorgers uit de Gemeente Nederweert aanmelden voor een attentie in de vorm van een bloemetje. Deze mantelzorgers kregen op de Dag van de Mantelzorg, 10 november het bloemetje aangeboden. Doel van de actie is: - de directe omgeving van de mantelzorger gevoeliger maken voor de problematiek van de mantelzorger - bekende mantelzorgers een attentie aanbieden - nog niet bekende mantelzorgers een bloemetje aanbieden en hen in de gelegenheid stellen in de toekomst te worden geïnformeerd over voor mantelzorgers relevante zaken/activiteiten. Op 10 november 2010 is aan 89 mantelzorgers in de gemeente Nederweert een bloemetje aangeboden door een achttal vrijwilligers. Bestede tijd 24 uur.
5
2. Projecten Opstellen projectplannen In het begin van 2010 is speciale aandacht besteed aan het opstellen van de diverse projectplannen: mantelzorgsalon, preventieve huisbezoeken, gastlessen; begeleiding vrijwilligers, cursus mantelzorg in balans. Inzet van de mantelzorgconsulent gemiddeld per plan inclusief voorbespreking 2,5 uur 5 x 2 uur = 12,5 uur Vrijwilligers Ca. 10 Vrijwilligers worden vanuit het Steunpunt mantelzorg ingezet om mantelzorgondersteuning mede vorm te geven. Zij zijn vaak ‘het gezicht’ van het Steunpunt Mantelzorg. Zij wonen al jaren in de gemeente Nederweert en veel inwoners uit Nederweert kennen de vrijwilligers inmiddels. Dit heeft een drempelverlagend effect. Activiteiten waarbij vrijwilligers ingezet worden - Mantelzorgsalon - Gastvrouw als ondersteuning bij de uitvoering van cursussen - Deelname WMO platform. Een vrijwilligster tevens mantelzorger neemt deel aan het WMO platform en koppelt terug naar de mantelzorgconsulent en de andere vrijwilligers. - Uitvoering gastlessen op basisscholen - Dag van de Mantelzorg regionaal bezorgen van presentje - Preventieve huisbezoeken - Administratieve ondersteuning met name bij het invoeren van gegevens in het Mezzo registratiesysteem. De vrijwilligers zijn een zeer belangrijk onderdeel van de mantelzorgondersteuning in Nederweert. De groep is gemotiveerd en inmiddels zeer goed thuis op het gebied van de mantelzorg. De mantelzorgconsulent begeleidt de vrijwilligers en draagt zorg voor de uitvoering van een vrijwilligersbeleid waaronder vrijwilligerscontract, onkostenvergoeding en deskundigheidsbevordering. De mantelzorgconsulent heeft 8 maal per jaar overleg met alle vrijwilligers. Tijdens dit overleg komen alle activiteiten waarbij vrijwilligers betrokken zijn telkenmale aan de orde. Daarnaast wordt er met de werkgroep van de Dag van de Mantelzorg na de zomervakantie 5x bij elkaar gekomen om de dag te organiseren. 2 x per jaar wordt het vrijwilligersbeleid besproken met de vrijwilligers en wordt dit waar nodig bijgesteld. De consulent verzorgt jaarlijks een uitstapje voor de vrijwilligers van Nederweert. -
8 x / jaar overleg vrijwilligers 0verleg incl. voor en nawerk Begeleiding Werkgroep Dag van de Mantelzorg incl.voor- en nawerk Deskundigheidsbevordering door consulent: Totaal
32 uur 20 uur 6 uur 58 uur
De consulent geeft aan dat het begrote aantal uren iets lager zijn begroot dan daadwerkelijk uitgevoerd. Begin 2010 is een uitstapje voor de vrijwilligers georganiseerd en uitgevoerd wat extra tijd heeft gekost. Totaal besteed: 68 uur
6
Mantelzorgsalon De mantelzorgsalon biedt gelegenheid aan mantelzorgers om in een informele sfeer met anderen te praten over hun ervaringen en emoties. Elkaars verhalen herkennen en erkenning van ieders situatie kunnen het zorgen makkelijker/draaglijker maken. Daarnaast biedt de mantelzorgsalon afwisselend ontspanningsactiviteiten en wordt aan de hand van een thema informatie en advies gegeven. Men kan per keer deelnemen. Gemiddeld nemen er 15-20 personen deel. Bijeenkomsten mantelzorgsalon 2010 April Take Care (DVD) Mei Wandeling Weerterbos Juni Lezing Marion van de Waardeburg Grenzen stellen September Lezing incontinentie Oktober Intuïtief schilderen November Take Care met discussie en evaluatie December Kerststukje maken (Zie bijlage 1 voor de evaluatie) Begroot: 10 bijeenkomsten x 1,5 uur= 15 uur. Daadwerkelijk in 2010: 1,5 uur per bijeenkomst x 7 = 10,5 uur Preventieve huisbezoeken De mantelzorgconsulent heeft aan een vijftal vrijwilligers van het Steunpunt mantelzorg een scholingsprogramma voor vier bijeenkomsten opgesteld, voorbereid en uitgevoerd. In december 2010 zijn deze vrijwilligers van het Steunpunt Mantelzorg van start gegaan met preventieve huisbezoeken. Er wordt als volgt te werk gegaan: een van de vrijwilligers belt een aantal geregistreerde mantelzorgers en zet vervolgens verzoeken voor een preventief huisbezoek uit aan een van de geschoolde vrijwilligers. Tijdens een preventieve gesprek kunnen zaken aan het licht komen die de zorg voor de mantelzorger zouden kunnen verlichten/ veraangenamen, met als doel de zorgsituatie zo in te richten dat de mantelzorger in staat wordt gesteld lange(re) tijd mantelzorg te leveren zonder dat deze overbelast raakt. Wanneer de mantelzorger echt zaken wilt veranderen/ regelen in de zorgsituatie, sluit de vrijwilliger dit kort met de consulent en gaat de mantelzorgconsulent hiermee aan de slag. Omdat door persoonlijke omstandigheden 3 van de 5 vrijwilligers geen mogelijkheid hadden om zich in december in te kunnen zetten voor de huisbezoeken, kunnen we in 2011 pas rapporteren over de resultaten. Reeds nu blijkt het een voordeel dat vrijwilligers die bij mantelzorgers bekend zijn een makkelijkere ingang hebben bij mantelzorgers thuis. Begroot: - Inzet mantelzorgconsulent 6 uur per maand, 10 maanden per jaar 60 uur - Halfjaarlijks gezamenlijk overleg en verslaglegging en nawerk 2 x 4 uur 8 uur Totaal 68 uur De meeste tijd is in 2010 besteed aan de scholing van de vrijwilligers. Vier bijeenkomsten inclusief voorbereiding, uitvoering en evaluatie: 4x 5 uur= 20 uur Inzet maand december: 6 uur Eenmaal halfjaarlijks overleg 4 uur Totaal 30 uur
7
Gastlessen op basisscholen Jonge mantelzorgers lopen het gevaar dat hun opleiding en persoonlijke ontwikkeling in de knel komt. De benadering van deze groep vraagt om aansluiting bij hun leefstijl en communicatiemiddelen, aangepaste activiteiten en contact met leeftijdsgenoten. In het schooljaar 2008/ 2009 hebben de twee vrijwilligers gezamenlijk bij twee basisscholen een gastles verzorgd. Vanuit die ervaring zijn in 2010 weer gastlessen door vrijwilligers verzorgd meestal voor leerlingen van groep 8, soms in groep 7. De activiteit bestaat uit het verzorgen van één gastles per schooljaar per groep. Deze gastles wordt verzorgd door deskundigen, twee goed opgeleide vrijwilligers van het Steunpunt Mantelzorg. Tijdens deze gastles wordt uitleg gegeven over wat mantelzorg is, wat het inhoudt om voor iemand te zorgen, hoe je steun kunt geven en steun kunt vragen. Tijdens de gastles wordt er gebruik gemaakt van verscheidene werkvormen (film, verhaal, spel) zo is er de mogelijkheid om aan het einde van de gastles het mantelzorgkwartet te spelen of een bordspel. In 2010 is in 7 groepen een gastles gegeven. De gastlessen worden zeer goed ontvangen en beoordeeld. Ook voor 2011 zijn er weer nieuwe afspraken vastgelegd. Begroot en daadwerkelijk uitgevoerd in 2010: Uren consulent 7 x 4 uur = 28 uur Rabo-project werkende mantelzorgers Ook voor dit project is een apart projectplan opgesteld. Het was de bedoeling een project uit te voeren in Nederweert( 1/5 ), Weert ( 3/5) en Cranendonck ( 1/5) Rabobank Weert-Cranendonck heeft op 13 mei 2009 een avond georganiseerd voor mantelzorgers uit deze gemeenten. Doelstelling van de Rabobank was de regionale mantelzorgers in het zonnetje zetten en vooral hun leefwereld leren kennen. Vastgesteld kan worden dat deze doelstelling verwezenlijkt is. Er kan met trots worden teruggekeken op een zeer geslaagde avond, getuige ook de vele positieve interne en externe reacties. De positieve verhalen achteraf hebben voor het gewenste PR effect gezorgd. De Rabobank wil graag meer betekenen voor de mantelzorgers in gemeente Weert, Nederweert en Cranendonck. Er zal een stagiaire worden geworven (HBO/afstudeeropdracht). Hierbij wordt gedacht aan de studierichting arbeids- en organisatiepsychologie of communicatie. Deze zal met onderstaande onderzoeksvraag aan de slag gaan: Hoe ervaren de werknemers van organisaties in de regio Weert en Nederweert momenteel het personeelsbeleid ten aanzien van mantelzorgers en welke maatregelen zien de werkende mantelzorgers als noodzakelijk om in de toekomst tot een mantelzorgvriendelijk(er) personeelsbeleid te komen? In het project "Mantelzorg en arbeid " worden activiteiten op verschillende terreinen opgenomen in het belang van werkende mantelzorgers. Er wordt samen met P&O-afdelingen van een aantal bedrijven in de regio gewerkt aan een doorlichting en aanvulling van een mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid, dit o.a. door middel van interviews met werkende mantelzorgers Alhoewel er tijd en moeite in de voorbereiding van het project is gestoken en de gemeenten Weert en Nederweert achter het project stonden heeft het project uiteindelijk geen doorgang gevonden. In de tijd die is verstreken tussen de contacten met de Rabobank in 2009 en het groen licht voor uitvoering van het project mei 2010 is er bij de Rabobank een gewijzigd standpunt. Citaat: “Het vervolgtraject een onderzoek bij bedrijven naar werkende mantelzorgers is door omstandigheden nog niet opgepakt. Gezien een combinatie van factoren is het prioriteren van dit onderzoek voor onze bank en mij nu niet mogelijk. Alleen geld geven doet geen recht aan de oorspronkelijke intenties. Ik wil niets uitsluiten voor later ( 2011) maar voor nu kan dit project en onderzoek geen prioriteit krijgen. Het spijt mij niet anders te kunnen berichten.”
8 (Citaat uit mail van Jos Borghouts, sr. Adviseur Coörperatie. Rabobank Weerterland en Cranendonck d.d. 23 juni 2010) Wellicht een kans voor 2011? Er zijn inmiddels enkele projecten voor werkende mantelzorgers in Noord- en Midden Limburg gestart. Inzet mantelzorgconsulent voor uitvoering van het projectplan en voorbereidende werkzaamheden: 8 uur. Cursus Mantelzorg in Balans Doelgroep: overbelaste mantelzorgers en mantelzorgers die dreigen overbelast te raken door de veelal langdurige zorg voor de naaste. Een intakegesprek voorafgaand aan de cursus bepaalt uiteindelijk de geschiktheid tot deelname aan de cursus. Er is in Nederweert een cursus ‘Mantelzorg in balans’ uitgevoerd. (Zie projectplan) De deelnemers waren enthousiast over de cursus, waarin het centrale thema de balans tussen draagkracht en draaglast van de mantelzorger was. Er waren in totaal 14 deelnemers. Een bovenverwachting hoog aantal, er was aanvankelijk uitgegaan van 10 deelnemers. In 2011 zal opnieuw een cursus worden georganiseerd Begroot: - Voorbereiding: organisatie van de cursus, publiciteit en werving van de deelnemers 5 uur - Intake deelnemers (1 uur per deelnemer) = 10 uur - Evaluatie cursus: 2 uur 17 uur Daadwerkelijk: Doordat er 14 deelnemers waren zijn er 4 extra intakegesprekken gevoerd Extra inzet van uren: 4 x 1 uur = 4 uur 17 uur + 4 uur = 21 uur Dag van de Mantelzorg Lokale actie In samenwerking met het Steunpunt Weert is een lokale activiteit georganiseerd. Mantelzorgers uit Weert en Nederweert is een educatieve en humoristische activiteit aangeboden met High Tea bij ‘Don Bosco’ te Weert. Een geslaagde activiteit waaraan van de130 deelnemers, ca. 60 deelnemers uit Nederweert afkonstig waren. Voor de lokale activiteit is separaat subsidie verleend.
9
Bijlage 1
Evaluatie Mantelzorgsalon Evaluatie n.a.v. bijeenkomst in januari er zijn toen veel geluiden gehoord wat de meerwaarde is van de mantelzorgsalon. Deze willen we middels deze bijeenkomst op papier zetten. 1. Wat vond u van de organisatie van de mantelzorgmiddagen? - Goed georganiseerd, het is een wisselwerking tussen de vrijwilligers en mantelzorgers, er wordt naar ons geluisterd - Het is een veilige omgeving om dingen te bespreken - Veel steun en geborgenheid - Gezelligheid - Stuk herkenning, aan een half woord genoeg - Saamhorigheid - Begeleiding door vrijwilligers is goed, iedereen luistert en komt aan ’t woord. - Je leert van elkaar - Men is erg open naar elkaar, is erg prettig - We ‘verstaan’ elkaar. 2. Hoe ervaart u deze middagen? - Informatief - Gezellig - Fijn om bij elkaar te zijn er ontstaat een band met elkaar 3. Wat vindt u van de begeleiding deze middagen? - Uitstekend! - De begeleiding door de vrijwilligers wordt als zeer positief ervaren - De vrijwilligers doen het vanuit het hart! - Zijn zeer prettig in de omgang. 4. Welke mantelzorgsalon heeft u t meest aangesproken? (meerdere antwoorden mogelijk) - Ontspanning tijdens ontspanningsbijeenkomsten is erg belangrijk, even niet met het zorgen bezig zijn! - Schilderen is dubbel; eerst creatief en daarna de analyse. Met je handen laat je zien wat je van binnen bezighoudt en wat er in je omgaat. Soms confronterend maar je leert jezelf er beter door kennen. Men is dan erg open naar elkaar. - Zorgboerderij bezoeken spreekt erg aan! - Bezoek Toon Hermans Huis heel interessant, had er een heel andere voorstelling van - Ik kijk heel erg naar de mantelzorgsalon-dagen uit! - Bewegen op muziek was een fijne bijeenkomst - Assertiviteit door Marion van de Waardenburg een erg waardevolle bijeenkomst. - Themabijeenkomsten, fijn dat je wat kunt leren - Je staat op zo’n middag stil bij wat je allemaal doet, daardoor zelfwaardering, ik mag trots zijn op mezelf! - Mensen zitten niet in zelfde situatie kijken er anders tegenaan. - Mensen herkennen/erkennen mantelzorg niet in andere situaties (bv een vrouwenvereniging)
10 5. Ontbreekt er iets aan de mantelzorgsalon? 6. Hoe weet u van de mantelzorgsalon-middagen - Via het Steunpunt Mantelzorg - Weekblad Nederweert - Nieuwsbrief -Door kennissen die mij er attent op maakten 7. wat vindt u t fijnst aan de middagen? - Even wat anders dan zorgen - De afwisseling tussen thema en ontspanning vinden de meesten erg prettig. - Afschakelen - Over de situatie kunnen praten met een buitenstaander biedt ontspanning - Uitlaatklep - Bent naar buiten toe veel meer gesloten dan bij het steunpunt mantelzorg om reacties te voorkomen als ‘Heb je het daar nu alweer over?’ - Mensen die geen mantelzorger zijn snappen het vaak niet. ‘Je kiest er toch zelf voor?’ “Schei er dan mee uit, als het zo zwaar is” zijn vaak gehoorde reacties van buitenstaanders. 8. Heeft u een thema waar u het graag over wilt hebben tijdens een mantelzorgsalon? - Thema: Hoe sta ik in de mantelzorgsituatie - Financiën en mantelzorg (MZC, PGB, belastingteruggave, zorgverzekeraar) - Ik wil rust, maar hoe? - Bezoek Toon Hermans Huis Weert in 2011
