'Een jaar van bijsturing'

'Een jaar van bijsturing' Jaarverslag Parteon 2012 Volkshuisvestingverslag Jaarrekening

Eindredactie Redactie en interviews Fotografie Opmaak

: : : :

Leo Adema en Anouscka Muizelaar, Parteon Wormerveer John Cüsters, Cüsters Teksten, Maastricht Amber Nan, Dirk Jongejans Eugenie Frikken

Inhoudsopgave 1

‘In dit slechte weer moet Parteon echt aan de bak’ ................................................................. 4

2

‘Parteon zet op tijd in op bijsturing’ ..................................................................................... 11

3 3.1 3.2

Externe ontwikkelingen ...................................................................................................... 20 Landelijke ontwikkelingen ................................................................................................. 20 Regionale en lokale ontwikkelingen .................................................................................... 20

4 4.1 4.2 4.3

Van Bbsh-prestatievelden naar activiteiten ........................................................................... Missie en koersplan .......................................................................................................... Uitkomsten visitatie .......................................................................................................... Aansturing via het jaarplan ...............................................................................................

21 21 21 22

5 Parteon zorgt voor plezierig wonen ..................................................................................... 5.1 Realiseren van een woningvoorraad die qua aantallen aansluit op de behoeften van onze doelgroepen ............................................................................................................................... 5.1.1 Ontwikkelingen in de woningmarkt ................................................................................. 5.1.2 Doelen uit het jaarplan.................................................................................................. 5.1.3 Strategisch voorraadbeleid ............................................................................................ 5.1.4 Nieuwbouw huurwoningen ............................................................................................. 5.1.5 Verkopen bestaand bezit ............................................................................................... 5.1.6 Samengevat ................................................................................................................ 5.2 Een woningvoorraad die voldoet aan de kwaliteitseisen van onze klant ................................... 5.2.1 Doelen uit het jaarplan.................................................................................................. 5.2.2 Kwaliteitsverbetering en onderhoud ................................................................................ 5.2.3 Woningen voor ouderen ................................................................................................ 5.2.4 Huisvesting voor jongeren ............................................................................................. 5.2.5 Tevredenheid klanten over de woningkwaliteit ................................................................. 5.2.6 Kamers met Kansen...................................................................................................... 5.2.7 Project vrouwenopvang ................................................................................................. 5.2.8 Samengevat ................................................................................................................ 5.3 De klanten zijn tevreden over de kwaliteit van de dienstverlening .......................................... 5.3.1 Doelen in het jaarplan ................................................................................................... 5.3.2 Waardering gestegen .................................................................................................... 5.3.3 Samengevat ................................................................................................................ 5.4 Een breed aanbod en gedifferentieerde wijken door vergroting van het eigen woningbezit ........ 5.4.1 Doelen uit het jaarplan.................................................................................................. 5.4.2 Woningen voor middengroepen ...................................................................................... 5.4.3 Samengevat ................................................................................................................ 5.5 Verhuur en woningtoewijzing ............................................................................................. 5.5.1 Passend toewijzen ........................................................................................................ 5.5.2 Huurincasso en -achterstanden ...................................................................................... 5.5.3 Overlast, bemiddeling en onrechtmatige bewoning ........................................................... 5.5.4 Klachten en geschillen................................................................................................... 5.5.5 Samengevat ................................................................................................................

23

6 6.1 6.1.1 6.1.2 6.1.3 6.2 6.2.1 6.2.2 6.2.3 6.3 6.3.1 6.3.2

33 33 33 33 34 34 34 34 34 34 34 35

Parteon is een maatschappelijke onderneming ...................................................................... Een woningvoorraad die qua prijs aansluit op de inkomenssituatie van de doelgroepen ............. Doelen uit het jaarplan.................................................................................................. Huisvesting mensen met middeninkomens ...................................................................... Samengevat ................................................................................................................ Een positieve bijdrage leveren aan het milieu ...................................................................... Doelen uit het jaarplan.................................................................................................. Verbeteren milieuscore voorraad .................................................................................... Samengevat ................................................................................................................ Bijdrage leveren aan leefbare wijken en complexen .............................................................. Doelen uit het jaarplan.................................................................................................. Wijkvisies ....................................................................................................................

23 23 23 23 24 24 25 25 25 26 26 27 27 27 27 27 28 28 28 28 29 29 29 30 30 30 30 31 31 32

1

6.3.3 6.3.4 6.3.5 6.3.6 6.3.7 6.3.8 6.4 6.4.1 6.4.2 6.4.3

Uitvoeringsprogramma Rosmolenwijk ............................................................................. Uitvoeringsprogramma Wormerveer Noord ...................................................................... Uitvoeringsprogramma Poelenburg ................................................................................. Pilot screenen woningzoekenden .................................................................................... Sponsoractiviteiten ....................................................................................................... Samengevat ................................................................................................................ Positief oordeel van belanghouders .................................................................................... Doelen uit het jaarplan.................................................................................................. Opvolging visitatierapport.............................................................................................. Samengevat ................................................................................................................

35 36 36 37 38 38 38 38 39 39

7 7.1 7.1.1 7.1.2 7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.1.6 7.1.7 7.1.8 7.1.9 7.1.10 7.2 7.2.1 7.2.2 7.2.3 7.3 7.3.1 7.3.2 7.3.3 7.3.4 7.4 7.4.1 7.4.2 7.5 7.5.1 7.5.2 7.5.3 7.5.4 7.6 7.6.1 7.6.2 7.6.3 7.6.4 7.6.5 7.6.6 7.6.7 7.6.8

Parteon als onderneming ................................................................................................... Een gezonde financiële positie ........................................................................................... Doelen uit het jaarplan.................................................................................................. Treasury ..................................................................................................................... Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) .................................................................... Beleggingen................................................................................................................. Renterisico's ................................................................................................................ Meerjarenprognose 2013-2017 ...................................................................................... Integrale Vpb-verplichting ............................................................................................. Verplichtingen vanuit Europa ......................................................................................... Financiering niet-DAEB-activiteiten ................................................................................. Samengevat ................................................................................................................ Efficiënte bedrijfsvoering ................................................................................................... Doelen uit het jaarplan.................................................................................................. Bedrijfslasten ............................................................................................................... Samengevat ................................................................................................................ Positief oordeel van medewerkers ...................................................................................... Doelen uit het jaarplan.................................................................................................. Personeelsopbouw per 31-12-2012 ................................................................................. Ziekteverzuim in 2012 .................................................................................................. Samengevat ................................................................................................................ Een goed functionerende organisatie .................................................................................. Doelen uit het jaarplan.................................................................................................. Samengevat ................................................................................................................ Verbindingen ................................................................................................................... Inleiding ...................................................................................................................... Verbindingen algemeen ................................................................................................. Verbindingen vanuit Projectontwikkeling ......................................................................... Toezicht op verbindingen ............................................................................................... Interne beheersing en controle .......................................................................................... Interne Controleplan ..................................................................................................... Integriteitsbeleid .......................................................................................................... Risicomanagement ....................................................................................................... Verbindingen en risicobeheersing ................................................................................... Investeringen en risicobeheersing .................................................................................. Interne controle maatregelen ......................................................................................... Informatie en communicatie .......................................................................................... Samengevat ................................................................................................................

40 40 40 41 41 41 41 42 42 42 42 43 43 43 43 43 44 44 44 44 45 45 45 45 46 46 46 47 47 47 47 48 48 48 48 49 49 49

8 8.1 8.2 8.2.1 8.2.2 8.2.3 8.3 8.3.1 8.3.2 8.3.3

Governance ...................................................................................................................... Inleiding ......................................................................................................................... Het bestuur ..................................................................................................................... Taak en werkwijze ........................................................................................................ Rechtspositie en bezoldiging .......................................................................................... Tegenstrijdige belangen en nevenfuncties ....................................................................... Raad van Commissarissen ................................................................................................. Taak en werkwijze ........................................................................................................ Onafhankelijkheid ......................................................................................................... Deskundigheid en samenstelling .....................................................................................

50 50 50 50 50 50 51 51 51 51 2

8.3.4 8.3.5 8.3.6 8.3.7 8.4 8.4.1 8.4.2 8.4.3 8.4.4 8.5 8.5.1 8.5.2 8.5.3 9

Rol van de voorzitter van de RvC .................................................................................... Samenstelling en rol kerncommissies .............................................................................. Tegenstrijdige belangen en nevenfuncties ....................................................................... Bezoldiging .................................................................................................................. Financiële verslaggeving, interne controle en positie externe accountant ................................. Financiële verslaggeving................................................................................................ Rol, benoeming en beoordeling externe accountant .......................................................... Interne controlefunctie .................................................................................................. Verslaggeving door de externe accountant ...................................................................... Maatschappelijke verantwoording en beleidsbeïnvloeding door belanghebbenden ..................... Visie op maatschappelijke functie en benoeming belanghouders ......................................... Overleg met belanghouders en verantwoording over het gevoerde beleid ............................ Visitatie.......................................................................................................................

52 52 52 53 53 53 53 53 53 54 54 54 54

Jaarrekening .................................................................................................................... 55

Hoofdkantoor Parteon, Wormerveer

3

1 ‘In dit slechte weer moet Parteon echt aan de bak’ Interview met directeur-bestuurder Cees van Boven Na het voor de corporatiesector turbulente 2012 staat Parteon voor de opgave zich te vernieuwen tot een moderne corporatie die beduidend lagere bedrijfslasten heeft, veel meer stuurt op waarde en vermogen en klantgericht in de maatschappij staat. Dat zegt Cees van Boven, directeur-bestuurder van Parteon. Volgens Van Boven heeft Parteon in 2012 in de noodzakelijke transitie goede, soms pijnlijke stappen gezet. De corporatie stelde haar investeringsvoornemens definitief naar beneden bij in het nieuwe strategisch voorraadbeleid, verbeterde de samenwerking met belanghouders en werkte hard aan het verbeteren van de dienstverlening aan de klant. Het onderhoud bleef achter bij de verwachtingen, maar deze achterstand wordt vanaf 2013 door extra inspanningen ingelopen.

Je bent op 1 augustus 2012 begonnen bij Parteon als directeur-bestuurder. Wat trof je aan? ‘Een organisatie met een, om het maar even zo te noemen, hele hoge Hema-kwaliteit. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. Medewerkers zijn nuchter en duidelijk gedreven om goede producten te maken tegen een schappelijke prijs. En ze zijn positief ingesteld. Er heerst geen cynisme bij Parteon. Voor de organisatie als geheel geldt dat deze financieel gezond is. De solvabiliteit is voldoende en in balans met de risico’s die we lopen. De weinige derivaten die we hebben, zijn geen exotische, maar huis-tuin-en-keuken-producten. De risico’s die we daarop lopen, zijn netjes afgedekt.’ Hoe is de woningmarkt in de Zaanstreek? ‘Die onderscheidt zich niet van het algemene beeld. Ook hier is de koopmarkt ongeveer stil komen te liggen en zijn de verkopen uit eigen bezit fors teruggelopen. Daarmee valt een belangrijke inkomstenbron voor Parteon weg. Omdat mensen minder hebben te besteden, is tegelijkertijd de druk op onze sociale voorraad nog steeds hoog. Mensen verhuizen door allerlei oorzaken minder makkelijk dan vroeger. Dat is ongunstig omdat daarmee ook het aantal scheefwoners in stand blijft.’ Hoe zou je 2012 willen karakteriseren? ‘Voor de corporaties in het algemeen was 2012 natuurlijk een turbulent jaar. De omstandigheden waaronder ze moesten werken, bleven slecht door het gebrek aan doorstroming op de woningmarkt, de grote onzekerheid bij consumenten en het tekort aan investeringsmogelijkheden als gevolg van de afnemende verkopen en de verhuurders- en saneringsheffing. Daarboven kwam dan nog het regeerakkoord van Rutte II, dat de corporaties terugduwt naar hun oorspronkelijke doelstelling: het zorgen voor voldoende betaalbare en goede woningen voor mensen die dat niet zelf kunnen organiseren. Het imago van de corporaties is in 2012 zwaar onder druk komen te staan. De vraag is of dat in 2013 zo makkelijk zal verbeteren. Er komt immers nog een parlementaire enquêtecommissie over de corporatiesector.’ Een slecht imago is bijna een luxeprobleem in vergelijking met de dreigende financiële problemen voor corporaties door de verhuurdersheffing. Hoe ziet de toekomst er uit voor Parteon? ‘De verhuurdersheffing van in totaal 1,7 miljard euro in 2017 is één. Daarnaast is er nog de saneringsheffing die corporaties moeten betalen als gevolg van de Vestia-affaire. Die twee samen leiden er toe dat Parteon in 2017 per woning ongeveer € 800 per jaar moet gaan betalen. Volgens het regeerakkoord kunnen corporaties ter compensatie de huren verhogen. Parteon zou daardoor in 2017 per woning per jaar € 400 meer huur kunnen ophalen. Dat is een enorm gat ten opzichte van de twee

'Een jaar van bijsturing' Jaarverslag Parteon 2012 4

heffingen. Dat vullen we door extra besparingen op bedrijfskosten, het verlagen van de investeringen en extra verkopen van bestaand bezit. De WOZ-waarde is als huurgrens in het nieuwe woningmarktakkoord van februari overigens losgelaten. Bovendien wordt daarin gesproken over invoering van de huursombenadering. Welke effecten dit kan hebben voor Parteon weten we nog niet, maar de extra heffingen zullen we er nooit mee kunnen betalen.’ Hoe vangt Parteon dit op? Hoe blijven jullie financieel overeind? ‘Om te beginnen door in de eigen organisatie te snijden. In 2012 hebben we helaas afscheid moeten nemen van een groot aantal medewerkers. De projectontwikkelingsafdeling is ongeveer gehalveerd. In totaal heeft onze organisatie nu zo’n 180 medewerkers, tegen 230 een paar jaar geleden. Tweede maatregel is dat we onze ambities in de nieuwbouw behoorlijk hebben bijgesteld van 400 naar maximaal 120 woningen per jaar, waarvan 70 huurwoningen. Als derde zullen we toekomstige investeringen meer op basis van ons eigen vermogen moeten gaan financieren. De toegang tot geld is voor de corporaties aanzienlijk bemoeilijkt. In het verleden konden ze anderhalf of twee procent goedkoper geld lenen en dat ook nog voor meerdere jaren geborgd. Die werkelijkheid is voorbij. Als reactie daarop moeten we voldoende kracht ontwikkelen om op basis van ons eigen vermogen naar een commerciële bank te kunnen gaan. Daarnaast moeten we onze investeringen veel sterker koppelen aan onze inkomsten. In dit verband moeten we ook kritischer kijken naar de gebruikelijke onrendabele toppen in de nieuwbouw. Kunnen we het verlies per woning terugbrengen door goed samen te werken met aannemers en andere partijen?’ Wat zie je als de hoogtepunten van 2012? Waar kijk je met trots op terug? ‘Ik ben vooral trots op de goede samenwerking met onze zeer actieve en betrokken Bewonersraad, de bewonerscommissies, de zorginstellingen en andere partijen. En Parteon heeft ook in 2012 weer goede nieuwbouwcomplexen gerealiseerd, zoals in de Rosmolenbuurt en Wormerveer Noord. Trots ben ik ook op het behalen van het KWH-label voor onze dienstverlening. En het vaststellen van een nieuw strategisch voorraadbeleid.’ Volgens het visitatierapport uit 2011 verliep de samenwerking met vooral de belanghouders niet goed. Daar is dus veel in verbeterd? ‘Ja. Daar is ongelooflijk het been bij getrokken. Dat heeft zich vertaald in het recent behalen van het KWH-Participatielabel in januari 2013. Een opsteker voor de manier waarop we dat hebben georganiseerd. De externe oriëntatie is naar alle belanghouders, inclusief de gemeente, duidelijk vergroot. We willen zo veel mogelijk in coproductie werken en aan de voorkant onze strategische beleidskeuzes met elkaar delen.’ Wat is verder nog goed gelukt in 2012? ‘Parteon heeft definitief besloten om de hele organisatie te concentreren in de oude chocoladefabriek in Wormerveer. Dit pand wordt momenteel met een stukje nieuwbouw afgemaakt. Zodra dat klaar is, worden alle nog resterende nevenvestigingen opgeheven. Verder hebben we besloten Het Nieuwe Werken te introduceren. Mensen hebben geen eigen vaste werkplek meer. Dat leidt tot een veel grotere onderlinge communicatie en samenwerking. Een slag die we ook naar onze externe partners willen maken.’ Wat is niet goed gelukt in 2012? ‘Onze kosten van huurderving waren te hoog. Die moeten echt omlaag. Er zijn in het algemeen al veel verbeteringen doorgevoerd in de manier waarop bij Parteon wordt gewerkt, maar het kan in termen van optimalisatie van processen allemaal nog wel een tandje hoger. Wat we in 2012 niet hebben gehaald, zijn onze doelstellingen op het gebied van onderhoud, terwijl dat in ons beleid wel centraal staat. Op basis van ons strategisch voorraadbeleid vinden we dat ongeveer de helft van de woningen voldoet aan de basiskwaliteit. De andere helft dus niet. We trekken tien jaar uit om ook deze helft op de basiskwaliteit te brengen. In 2012 hebben we op dit gebied als gevolg van interne perikelen een achterstand opgelopen. In de tussentijd hebben projecten tijdelijk stilgelegen. In 2013 doen we extra inspanningen in het onderhoud. Daarmee kunnen we de achterstand gaan inlopen. De ambitie is intussen om de kwaliteit van de woningen aanzienlijk sneller dan in tien jaar op orde te brengen.’


Een belangrijk speerpunt voor 2012 was het verhogen van de kwaliteit van de dienstverlening aan de klant. Die zou volgens het visitatierapport uit 2011 extra aandacht behoeven omdat we niet in een eerder stadium het KWH-huurlabel hebben behaald . Zijn daarin vorderingen gemaakt? ‘Het label hebben we inmiddels gehaald. We scoren met onze dienstverlening een 7,3. En als ik om me heen kijk, zie ik allemaal betrokken en gedreven medewerkers, die de klant goed helpen aan de balie en bij reparaties. Maar het kan natuurlijk altijd beter. We zijn daarom in 2012 gestart met een project speciaal gericht op dienstverlening. Het roept bij medewerkers veel enthousiasme op. Het project gaat deels over houding en gedrag, maar ook over hoe je tegen je klanten aankijkt en wat je precies weet van hun behoeften. Is het bijvoorbeeld mogelijk bij Parteon de digitale dienstverlening te vergroten? Kan een reparatie ook op zaterdag worden uitgevoerd? Met dat soort zaken zijn we hard bezig.’ In juni 2012 is door ons onderzoek gedaan naar het imago van Parteon bij onze huurders. Daaruit blijkt dat we als een betrouwbare en professionele organisatie overkomen. Wel moeten we leren nog beter naar de klant te luisteren en hun wensen en verlangens centraal te stellen. Ook moeten we de buitenwereld duidelijker maken waar we als organisatie allemaal mee bezig zijn. Hoe staat Parteon er aan het eind van 2012 voor? ‘Goed. Parteon is vergeleken met voorgaande jaren financieel sterker in control gekomen. Er wordt proactief gereageerd op de ontwikkelingen die op ons afkomen. De gevolgen daarvan zijn niet altijd even prettig – denk aan het tijdelijk stopzetten van projecten, reorganisatie en bijstellingen van de begroting – maar wel noodzakelijk. Daarmee houden we onze financiële continuïteit in tact. Ook hier sorteren we voor op een moeilijker toekomst. De afwaardering op grondposities bedraagt inmiddels ca. € 18 miljoen. Daarnaast hebben we in 2012 de liquiditeitsbuffer, ten behoeve van de 2% stresstest voor derivaten, versterkt tot ruim boven de veertig miljoen euro.’ Kijk eens vooruit naar 2013. Wat staat centraal bij Parteon? ‘In 2013 moeten we de transitie maken of voorbereiden naar Parteon 2.0: een moderne corporatie die beduidend lagere bedrijfslasten heeft, veel beter stuurt op waarde en vermogen en met een grotere klantgerichtheid in de maatschappij staat. Daarvoor is het nodig onze processen te optimaliseren. Kan Parteon de kosten van huurderving verlagen? Kan de inkoop worden verbeterd? Kan het onderhoud worden herijkt zodat we met hetzelfde geld meer kunnen doen? Kan het algemene sturingsmodel meer informatie en aangrijpingspunten leveren voor te nemen maatregelen? Kan de ICT zodanig worden verbeterd dat de sturingsmogelijkheden toenemen en meer mensen worden bediend? En kunnen we ervoor zorgen dat het eigen vermogen van Parteon groot genoeg is om geld te kunnen blijven lenen?’ Over lagere bedrijfslasten gesproken: in de media circuleerden een tijd lang berichten over de 500euro-corporatie. Wat vind je daarvan? ‘Er zijn 2,4 miljoen woningen in bezit van corporaties. En er zijn 700.000 woningen in bezit van commerciële beleggers. Daarvan is een aanzienlijk deel sociaal. Ik ben benieuwd naar de kosten die commerciële beleggers maken in dit sociale segment en naar de tevredenheid van de huurders. Als de pure beheerkosten, dus los van bijvoorbeeld uitgaven aan leefbaarheid, beduidend lager zijn dan bij corporaties, hebben wij wel wat uit te leggen en zullen wij ons in deze richting moeten bewegen. In die zin moet je de 500-euro-corporatie zien als een waardevol signaal. Of de bedrijfslasten van een corporatie ook letterlijk terug kunnen naar 500 euro per woning is natuurlijk vers twee. Als je dat alleen haalt door meer taken uit te besteden, is de winst discutabel. Niettemin staat het voor mij vast dat er voor corporaties nog heel wat efficiencyslagen zijn te behalen. Ik houd mijn medewerkers steeds voor: stel dat de woningen niet van ons zijn en wij zouden in concurrentie een pitch moeten doen om ze te kunnen beheren, hoe zouden we onszelf dan organiseren? Dat vind ik de kernvraag.’ Je voorganger, interim-bestuurder Wim Staargaard, trok in het vorige jaarverslag een parallel met de zeevaart. Hij noemde Parteon een tanker die met een goede boegschroef toch voldoende wendbaar was. Welke metafoor zou jij willen gebruiken? ‘Ik zou zeggen dat corporaties in het verleden een veerboot waren. De klanten zijn aan je gebonden en de huur komt toch wel binnen. Die werkelijkheid bestaat niet meer. Ik vind 2012 echt het jaar van een systeemwisseling. Na de bruteringsoperatie in 1995 hebben er in de corporatiesector niet zulke grote veranderingen plaatsgevonden. Corporaties zijn nu meer als de zeilboot die in slecht weer terecht is gekomen. Ze moeten aan de bak en hun gedrag aanpassen. Dat stelt nieuwe eisen aan de organisatie.


Dat kun je vervelend vinden, maar het leidt ook tot allerlei nieuwe uitdagingen. Het is pas in de slechtste omstandigheden dat de beste stuurmanskunsten naar boven komen.’


VERSLAG VAN HET BESTUUR OVER 2012

Belangrijke onderwerpen Het bestuur van Parteon hield zich in 2012 bezig met een groot aantal onderwerpen. De volgende springen in het oog:  Parteon heeft het Strategisch Voorraadbeleid opgesteld;  Parteon is erin geslaagd een sluitende meerjarenbegroting op te stellen. Deze laat zien dat haar financiële positie in de komende jaren gezond blijft;  om die gezonde financiële positie mogelijk te maken, is wel de noodgedwongen keuze gemaakt om de activiteiten voor projectontwikkeling naar beneden bij te stellen. Als gevolg daarvan is de omvang van dat bedrijfsonderdeel gekrompen. Een deel van de daar werkzame collega's heeft daarom aan het eind van het jaar de organisatie moeten verlaten;  er is een keuze gemaakt voor een nieuwe centrale huisvesting voor de organisatie van Parteon. Één van de huidige drie kantoren is eind 2012 afgestoten, we werken voorlopig vanuit twee kantoren. Het bestaande kantoor in Wormerveer wordt 'uitgebreid', naast dit kantoor wordt een aanvullende nieuwbouwlocatie ontwikkeld (Boon blok 3). Na het gereedkomen daarvan vormen beide gebouwen samen de centrale huisvesting;  Parteon werkt in 2012 aan de hand van een nieuw Koersplan, getiteld ‘Met pit’. Daarin zijn twee speerpunten benoemd: verbeteren van de kwaliteit van de woningvoorraad en verbeteren van de dienstverlening aan de klant;  in 2012 is de melding van integriteitschending uit 2011 afgehandeld. Als afgeleide daarvan heeft Parteon in 2012 veel aandacht besteed aan het thema integriteit. Doel was de bewustwording over dit onderwerp in de organisatie verder te verhogen.

Bestuur / statutair directeur - Directieteam Het bestuur van Parteon kende over het jaar 2012 het volgende verloop. Periode 1 januari - 15 januari De RvC heeft per 1 september 2011 de heer Rob Meijrink (1958) benoemd tot waarnemend directeurbestuurder. De heer Meijrink is sinds 1 juli 2003 werkzaam bij Parteon als directeur Wonen. Met deze benoeming zijn ook de bestuurlijke verantwoordelijkheden voor de verbindingen aan hem overgedragen. Uit de selectieprocedure voor een nieuwe directeur-bestuurder kwam in de ogen van de RvC in december 2011 geen geschikte kandidaat naar voren. Daarom heeft de RvC besloten om per 16 januari 2012 een interim-bestuurder te benoemen. Periode 16 januari - 31 juli De RvC heeft de heer Wim Staargaard tot interim-bestuurder benoemd. Uitgangspunt was de benoeming voor een periode van zes tot negen maanden. In die periode is opnieuw een selectietraject gestart. Dat heeft geleid tot de benoeming van de heer C.B. van Boven tot statutair directeur per 1 augustus. Periode 1 augustus - 31 december De heer Cees van Boven (1957) is voorheen onder meer werkzaam geweest als directievoorzitter van MAB Development Nederland en plaatsvervangend directeur-generaal van het ministerie van VROM. Het bestuur heeft de functie van statutair directeur. Daarnaast fungeert er een Directieteam. Dat bestaat naast de directeur-bestuurder uit: - de heer R. Meijrink, directeur Wonen; - de heer J.P.M. de Ruiter, directeur Financiën & Middelen; - de heer A. de Graaf, directeur Projectontwikkeling; - de heer E. Lugtmeijer, manager Strategie, Communicatie en P&O.


Nevenfuncties Nevenfuncties Cees van Boven: - lid van de Raad van Commissarissen van Spoorzone Delft (gebiedsontwikkelingsproject); - lid van de Raad van Toezicht van ZoZijn (gehandicaptenzorginstelling); - lid van het Curatorium van de Nederlandse School voor Openbaar bestuur; - lid van het bestuur van de Vereniging Deltametropool. De overige leden van het Directieteam hebben geen relevante nevenfuncties. Taak en werkwijze Het bestuur is belast met het besturen van de corporatie. Het is onder meer verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen, de strategische koers, de financiële positie (vooral ten aanzien van de financierbaarheid en de ontwikkeling van resultaat en vermogen) en het beleid ten aanzien van het aangaan van verbindingen. Het bestuur legt over het gevoerde beleid verantwoording af aan de Raad van Commissarissen. Bij zijn taakvervulling richt het bestuur zich op het belang van de corporatie in het licht van haar volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstellingen. Het bestuur verschaft de Raad van Commissarissen juiste, tijdige en volledige informatie zodat deze zijn rol als toezichthouder adequaat kan uitoefenen. Het bestuur is verantwoordelijk voor de naleving van alle relevante weten regelgeving en voor het beheersen van de risico’s, verbonden aan de door de corporatie uitgeoefende activiteiten. De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het bestuur zijn omschreven in artikel 3 t/m 9 van de statuten en verder uitgewerkt in het Bestuursreglement. Visitatie In 2011 heeft Parteon zich laten visiteren. De uitkomsten zijn begin 2012 gepresenteerd. Op grond van de daarin gedane aanbevelingen is een actieplan met verbeterpunten opgesteld.

Tegenstrijdige belangen In 2012 is er voor de bestuurder geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen zoals bedoeld in principe II.3 van de Governancecode. Afhandeling van klachten en geschillen In 2011 heeft de externe Geschillencommissie een ingediende klacht over de hoogte van de huurprijs en de daardoor ontstane ongelijke behandeling niet-ontvankelijk verklaard. Volgens de commissie horen klachten over de huurprijs tot de competentie van de Huurcommissie. De huurder heeft deze afwijzing aanhangig gemaakt bij de Commissie Aedes Code. Deze heeft de huurder in het gelijk gesteld met als reden dat de klacht betrekking heeft op de ongelijke behandeling. De Geschillencommissie neemt deze klacht dan ook alsnog in behandeling. Dat is gebeurd in 2012. De Geschillencommissie heeft de klager inhoudelijk in het ongelijk gesteld. Wel is aan de organisatie geadviseerd de communicatie over klachten met huurders op onderdelen te verbeteren. Dit advies is door het bestuur overgenomen. Via de kwartaalrapportage wordt de RvC geïnformeerd over ingediende klachten en geschillen en de afhandeling daarvan. Verklaring van het bestuur Het bestuur van Parteon heeft het Volkshuisvestingsverslag en de jaarrekening over 2011 vastgesteld. Dit besluit is ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Commissarissen. In de RvC-vergadering van 21 mei 2013 zijn de jaarstukken besproken, in aanwezigheid van PricewaterhouseCoopers Accountants. Daarbij is ook kennis genomen van de bevindingen van de accountant en de daarop door hem afgegeven goedkeurende verklaring. Op grond daarvan heeft de RvC dit bestuursbesluit goedgekeurd.


In het kader van artikel 26.2.g van het BBSH verklaart het bestuur dat de middelen van Parteon uitsluitend zijn besteed in het belang van de volkshuisvesting. Zaanstad, mei 2013 C.B. van Boven directeur-bestuurder


2 ‘Parteon zet op tijd in op bijsturing’ Interview met Johan Conijn, voorzitter Raad van Commissarissen Johan Conijn is sinds 1 januari 2011 voorzitter van de Raad van Commissarissen van Parteon. Hij noemt 2012 een moeilijk jaar voor de corporatie, die de problemen niet voor zich uit schuift, maar op tijd de tering naar de nering zet. Parteon toont zich daarbij voldoende in control, vindt Conijn, die de corporatie bovendien prijst voor de serieuze opvolging van de aanbevelingen uit het visitatierapport. Reden genoeg voor een overwegend positieve terugblik.

Hoe heeft Parteon het in het algemeen gedaan in 2012? ‘2012 was een lastig jaar omdat we tot de conclusie moesten komen dat de ambities in de projectontwikkeling te hoog gegrepen waren, zeker in een koopwoningenmarkt die aanhoudend in mineur bleef. Parteon moest daardoor de tering naar de nering zetten. Dat heeft geleid tot de moeilijke en ingrijpende beslissing om de afdeling projectontwikkeling structureel in te krimpen. Voor mij was dat toch het belangrijkste punt van het afgelopen jaar. Ik vind dat Parteon daarbij op tijd de bakens heeft verzet.’ Wat is er verder goed gegaan in 2012? ‘Parteon heeft een nieuw Strategisch Voorraadbeleid ontwikkeld, al zie je ook hier dat de tijd ons inhaalt. Door de ontwikkelingen door het regeerakkoord moeten we de uitgangspunten daarvan meteen al weer tegen het licht houden. De omstandigheden zijn zodanig veranderd dat het ambitieniveau in het strategisch voorraadbeleid misschien weer moet worden herijkt. Dat neemt niet weg dat dit een heel positief proces is geweest. De organisatie heeft hiermee op strategisch niveau, in aansluiting op het nieuwe koersplan, de lijnen nog wat duidelijker uitgezet.’ Je noemt het regeerakkoord. Is er al zicht op of Parteon de gevolgen daarvan en van het woningmarktakkoord financieel kan dragen? ‘Daar heb ik alle vertrouwen in. Het zal echter wel consequenties hebben. De bedrijfslasten zullen omlaag moeten, het investeringsprogramma moet mogelijk verder omlaag en de huren moeten helaas omhoog. Pijnlijke conclusies, maar als ze getrokken worden, kan Parteon de heffing opbrengen en is de financiële continuïteit gewaarborgd.’ Opvallend in 2012 zijn de fors lagere uitgaven aan onderhoud. Hoe kijk je daar als toezichthouder tegenaan? ‘Dat is door omstandigheden het geval, maar niet het gevolg van beleid. Van belang daarbij is wat er met het geld wordt gedaan. Het in stand houden van de voorraad is eigenlijk de eerste opgave voor een corporatie; uitbreiding van de voorraad komt pas op de tweede plaats. Parteon zal er de komende jaren voor moeten zorgen dat de kwaliteit van de voorraad op peil blijft, niet alleen bouwen woontechnisch, maar ook in energetisch opzicht. Tegelijkertijd moet ze ook forse bedragen neerleggen voor de heffing, dus de financiële mogelijkheden worden hoe dan ook kleiner. Dat zorgt voor spanning, wat niet wegneemt dat Parteon hoge prioriteit moet geven aan het verbeteren en verduurzamen van de voorraad.’ Vind je in het algemeen dat Parteon voldoende in control is? ‘Als toezichthouder moet je altijd alert blijven en scherp blijven letten op de steekjes die toch vallen. Dat gezegd hebbende, heb ik het beeld dat Parteon adequaat en tijdig reageert op allerlei externe ontwikkelingen en daardoor ook de financiële positie gezond houdt. In dat licht moet je bijvoorbeeld ook de forse afwaardering op grondposities beoordelen. Tegelijkertijd probeert Parteon binnen de


beperktere financiële mogelijkheden maatschappelijk verantwoorde keuzes te maken, in goed overleg met de huurdersorganisatie en de gemeente.’ Dat laatste kwam nog aan bod in het visitatierapport van begin 2012. Parteon zou belanghouders onvoldoende betrekken bij de beleidsvorming. Is dat verbeterd? ‘Zeker het overleg met de gemeente is vorig jaar verder aangehaald. Parteon heeft goede lessen getrokken uit de visitatie en de contacten met belanghouders verbeterd, met name door proactiever en transparanter naar hen te opereren. Het bestuur en de Raad van Commissarissen van Parteon nemen de visitatie heel serieus. Het is een spiegel die je wordt voorgehouden en waar je lering uit kunt trekken. Je kunt er je maatschappelijk functioneren mee verbeteren, dus Parteon gaat graag aan de slag met de aanbevelingen van de visitatiecommissie.’ Parteon heeft definitief besloten in het huidige hoofdkantoor in Wormerveer te blijven. Ben je daar blij mee? ‘Ja, ook omdat hiermee een lange discussie is afgesloten. Er is in termen van verwachtingen en energie veel geïnvesteerd in een nieuwe locatie in het NUON-gebouw, waar iedereen bij elkaar zou kunnen komen. Door de marktomstandigheden is dat niet gelukt. Parteon slaagde er niet in het huidige hoofdkantoor te verkopen. De Raad heeft altijd gevonden dat Parteon het niet kon maken dat monumentale gebouw leeg achter te laten. Het bestuur heeft die randvoorwaarde ook steeds als uitgangspunt gehanteerd. Nu inmiddels ook de formatie kleiner wordt, kan de hele organisatie toch samen komen in Wormerveer. Dat doel wordt dus alsnog gerealiseerd en ik ben blij dat er daarmee nu een punt achter kan worden gezet. Het geeft rust in de organisatie, al zal het wel even aanpassen worden om in het huidige gebouw het Nieuwe Werken te introduceren. Al met al heb ik het idee dat iedereen prima met deze situatie uit de voeten kan.’ Tot slot: in het interview bij het jaarverslag over 2011 stelde je dat Parteon nog onvoldoende ondernemend en slagvaardig opereerde. Is dat in 2012 verbeterd? ‘Daar zijn slagen in gemaakt, vooral door slagvaardig de tering naar de nering te zetten in de projectontwikkeling. Het ondernemerschap zal een belangrijk thema zijn in 2013, als de ontwikkeling naar Parteon 2.0 in gang wordt gezet. Ik heb er veel vertrouwen in dat dit tot een nieuw elan gaat leiden. Ook op dat punt is Parteon dus op de goede weg.’


Verslag Raad van Commissarissen over 2012 Samenstelling Raad van Commissarissen De samenstelling van de Raad van Commissarissen (RvC) van Parteon heeft in de loop van 2012 een aantal wijzigingen ondergaan. Begin 2012 bestond de Raad uit: De heer Prof. dr. J.B.S. (Johan) Conijn (1950). Lid sinds 2010, aftredend ultimo 2013, herkiesbaar voor nog één periode van vier jaar. Werkzaam als directeur bij Ortec Finance. Daarnaast is de heer Conijn buitengewoon hoogleraar Woningmarkt Universiteit van Amsterdam, verbonden aan de Amsterdam School of Real Estate. Vanaf 1 januari 2011 is de heer Conijn voorzitter van de RvC en lid van de Audit Commissie en de Remuneratiecommissie. Relevante nevenfuncties:  lid van de Raad van Commissarissen van Stec Groep BV;  lid curatorium Economisch Instituut voor de Bouw;  voorzitter bestuur VOGON (tot november 2012);  lid Investment Committee Amvest Residential Core Fund;  voorzitter College van deskundigen stichting Visitatie woningcorporaties. Binnen de RvC voldoet de heer Conijn aan de profielen financieel-economisch en volkshuisvestelijk. Mevrouw drs. J. (Josette) Keegstra (1950). Lid sinds 2005, daarvoor twee jaar lid van de RvC van de rechtsvoorganger van Parteon, herbenoemd in 2008, aftredend ultimo 2012, niet meer herkiesbaar. Werkzaam als Psycholoog NIP Arbeid en Gezondheid bij haar eigen bureau Carrière Support. Lid van de RvC op voordracht van de OR. Vicevoorzitter van de RvC, voorzitter van de Remuneratiecommissie. Mevrouw Keegstra heeft geen relevante nevenfuncties. Binnen de RvC voldoet mevrouw Keegstra aan het profiel personeel en organisatie. De heer drs. ing. G.A. (Gerard) van Bortel (1963). Lid sinds 2010, aftredend ultimo 2013, herkiesbaar voor nog één periode van vier jaar. Werkzaam als onderzoeker Volkshuisvesting en Woningmarkt bij onderzoeksinstituut OTB/TU Delft. Voorzitter van de Vastgoedcommissie. Relevante nevenfuncties:  visitator woningcorporaties via KWH;  voorzitter (parttime) Vlaamse Visitatieraad voor sociale huisvestingsmaatschappijen. Binnen de RvC voldoet de heer Van Bortel aan het profiel volkshuisvestelijk. De heer drs. H.E. (Hugo) Esseboom (1958). Lid sinds 2010, aftredend ultimo 2013, herkiesbaar voor nog één periode van vier jaar. Werkzaam als directeur bij Humain BV met als werkterrein management en innovatie met behulp van ICToplossingen. Voorzitter van de Audit Commissie. Relevante nevenfunctie:  voorzitter Raadgevend Orgaan NiNsee (Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en erfenis). Binnen de RvC voldoet de heer Esseboom aan het profiel financieel-economisch en ICT. De heer drs. S.J.A. (Sicco) Timmerman (1965). Lid sinds 2010, aftredend ultimo 2013, herkiesbaar voor nog één periode van vier jaar. Werkzaam als directeur Vastgoed van zorgaanbieder Omring Hoorn. Lid van de RvC op voordracht van de Bewonersraad. De heer Timmerman heeft geen relevante nevenfuncties. Binnen de RvC voldoet de heer Timmerman aan het profiel lokaal huurdersnetwerk.


De heer ing. P. (Piet) Keijzer (1952). Lid met ingang van 2011. Aftredend ultimo 2012, herkiesbaar voor vier jaar. Werkzaam als lid van de directie van de Dienst Wonen, Zorg en Samenleven bij de gemeente Amsterdam. Van 2006 – 2010 Wethouder gemeente Zaanstad, portefeuille Wonen, Ruimtelijke Ontwikkeling, Werk, Inkomen en Integratie. Zelfstandig adviseur strategie en communicatie maatschappelijk ondernemen. Lid van de RvC op voordracht van de Bewonersraad. Lid van de Vastgoedcommissie. Relevante nevenfuncties:  lid Raad van Toezicht Stichting Zwembaden Zaanstad;  voorzitter Stichting De Waakzaamheid;  bestuurslid Stichting Ambassadeurs van het ZMC;  lid Raad van Toezicht RIBW. Binnen de RvC voldoet de heer Keijzer aan het profiel lokaal huurdersnetwerk. De heer mr. M. (Micha) Wijngaarde (1972). Lid met ingang van 2011. Aftredend ultimo 2012, herkiesbaar voor vier jaar. Werkzaam als ondernemer in conceptontwikkeling en interim-management op het gebied van stedelijke en vastgoedontwikkeling. Lid van de Vastgoedcommissie. Relevante nevenfunctie:  bestuurslid van de VEBAN (ondernemersbelangenvereniging Amsterdam Noord). Binnen de RvC voldoet de heer Wijngaarde aan de profielen juridisch en volkshuisvestelijk. In de loop van 2012 zijn de volgende wijzigingen opgetreden:  de heer Sicco Timmerman is per 1 april 2012 benoemd tot directeur-bestuurder van WormerWonen, een corporatie die werkzaam is in hetzelfde werkgebied. Dit is medio januari bekend geworden. Om elke (schijn van) belangenverstrengeling te voorkomen, heeft de heer Timmerman besloten om per 16 januari 2012 zijn lidmaatschap van de RvC te beëindigen. De RvC heeft met dat besluit ingestemd;  per 31 december 2012 was mevrouw Keegstra aftredend en niet herbenoembaar vanwege de maximale zittingsduur van acht jaar. Door het vertrek van de heer Timmerman ontstond een vacature in de RvC voor een lid 'op voordracht van de huurdersorganisatie'. Door het aftreden van mevrouw Keegstra per 31 december 2012 ontstond een vacature in de RvC voor een lid 'op voordracht van de Ondernemingsraad'. Begin 2012 heeft de RvC besloten om de bestaande en toekomstige vacature in één selectieronde in te vullen. Dat heeft geleid tot de benoeming van twee nieuwe leden van de RvC: Mevrouw Ilse Vegter MCC RDM (1967) is benoemd per 1 juli 2012. Zij is lid 'op voordracht van de Bewonersraad'. Haar benoeming geldt voor een eerste periode van vier jaar, met een mogelijke herbenoemingsperiode van nog eens vier jaar. Werkzaam als manager Retail Communicatie bij ANWB Retail. Relevante nevenfuncties:  certified examinator NIMA ;  lid Raad van Commissarissen woningcorporatie Rondom Wonen. Binnen de RvC voldoet mevrouw Vegter aan het profiel lokaal huurdersnetwerk en markt en marketing. Mevrouw drs. Neeke Eysbroek MC (1974) is benoemd per 1 oktober 2012. Zij is lid 'op voordracht van de Ondernemingsraad'. Haar benoeming geldt voor een eerste periode van vier jaar, met een mogelijke herbenoemingsperiode van nog eens vier jaar. Werkzaam als Organisatiepsycholoog en Management Consultant HRM. Relevante nevenfuncties zijn:  lid bestuur De Stad 010;  ledenbestuurslid Nederlands Instituut Psychologen (NIP) (wordt met ingang van 2013 beëindigd);  lid bestuur Training en Opleiding VVD Utrecht (wordt met ingang van 2013 beëindigd). Binnen de RvC voldoet mevrouw Eysbroek aan het profiel personeel en organisatie.


Taak en werkwijze De taak van de RvC is het toezicht houden op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken binnen de werkorganisatie van Parteon. Daarnaast staat de RvC de directie met raad terzijde. De strategie van Parteon is vastgelegd in het Koersplan 2012-2015 'Met Pit'. Het Koersplan is de basis van de beleidsvorming binnen Parteon en de daarop gebaseerde begroting en organisatie- en afdelingsjaarplannen. Door middel van periodieke rapportages van het bestuur aan de Raad houdt de Raad zicht op de voortgang van de realisatie. Toezicht op dochterondernemingen en verbindingen De RvC functioneert als intern toezichthoudend orgaan voor Parteon als gehele organisatie, dus inclusief de dochterondernemingen waarover overwegende zeggenschap kan worden uitgeoefend. In hoofdlijnen gebeurt dit – waar sprake is van BV’s - doordat het bestuur van Parteon als meerderheidsdeelnemer invloed heeft op de besluitvorming binnen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van de betreffende dochter. De wijze waarop het bestuur voor belangrijke besluiten als Aandeelhouder standpunt inneemt, behoeft de voorafgaande instemming van de RvC. Deze bepaling is ook opgenomen in het reglement voor de RvC. Voor verbindingen die als rechtspersoon een stichting zijn, geldt dat binnen deze organisaties statutair is vastgelegd dat het bestuur van die stichting bestaat uit de rechtspersoon stichting Parteon. Reglement Raad van Commissarissen De werkwijze van de RvC van Parteon is vastgelegd in een reglement, waarin opgenomen de reglementen voor de ingestelde kerncommissies, Daarnaast is het reglement aangevuld met bepalingen die het toezicht op dochterondernemingen regelen. Het reglement is in 2012 geactualiseerd en in de RvC van april 2012 formeel herbevestigd. Vergaderingen en behandelde onderwerpen Reguliere vergaderingen De RvC van Parteon heeft in 2012 zes reguliere vergaderingen gehouden. De belangrijkste onderwerpen waren:  de periodieke rapportages;  de toekomstige huisvesting van Parteon;  de (meerjaren)begroting 2012-2016;  de (meerjaren)begroting 2013-2017;  diverse investeringsbesluiten;  het Interne Controleplan 2012;  de Governancestructuur;  de ontwikkelingen rond de financiële (meerjaren)situatie, met name ook in relatie tot de toegekende A-status (CFV) en voldoende financierbaarheid c.q. borgingsruimte (WSW);  de voortgang van de verkoop van nieuwbouwwoningen en bestaand bezit;  het bezuinigings- en reorganisatieplan 2012, mede als gevolg van de stagnatie van de verkoop van nieuwbouwwoningen;  het Investeringsstatuut;  het Verbindingenstatuut;  het Client Serviceplan van PwC;  de vaststelling van het herziene Strategisch Voorraadbeleid;  jaarrekening en volkshuisvestingsverslag 2011 van Parteon en haar relevante verbindingen;  de ontwikkelingen met betrekking tot governance en integriteit, inclusief de afhandeling van de integriteitmelding;  het Treasuryjaarplan;  de gevolgen van de scheiding van Wonen en Zorg;  de opvolging van de aanbevelingen vanuit het visitatietraject;  risicomanagement en interne beheersing;  de vaststelling van een nieuw sturingsmodel;  de selectieprocedure voor een nieuwe directeur-bestuurder;  de selectieprocedure voor twee nieuwe leden van de RvC;  de benoeming van de heer W. Staargaard tot interim-bestuurder voor de periode van 16 januari tot en met 31 juli 2012;  de benoeming van de heer C.B. van Boven tot directeur-bestuurder per 1 augustus 2012.


Themavergaderingen De Raad heeft dit jaar één themavergadering (april) gehouden. Die stond in het teken van de gevolgen van de voorgenomen plannen met betrekking tot de scheiding van Wonen en Zorg. Interne evaluatievergadering De RvC heeft in november 2012 vergaderd over zijn eigen functioneren, in afwezigheid van het bestuur. Om de twee jaar doet de RvC dat met externe ondersteuning. Dit jaar is de evaluatie uitgevoerd zonder externe ondersteuning. De bijeenkomst stond in het teken van teambuilding. Daarbij is met name gekeken naar de wijze waarop de individuele leden informatie vergaren, besluiten nemen en de manier waarop zij in de groep met elkaar omgaan teneinde eenieder in staat te stellen een eigen bijdrage aan het team te leveren. Overleg met het bestuur van de Bewonersraad In december 2012 is overleg geweest met het bestuur van de Bewonersraad. Dit overleg wordt jaarlijks gehouden. Aan de orde zijn geweest: het regeerakkoord en de consequenties voor Parteon, te koop staande woningen, de leegstand van vrije sector huurwoningen en het onderhoudsbeleid van Parteon. Overleg met de Ondernemingsraad De voltallige RvC heeft in juni overleg gevoerd met eveneens de voltallige Ondernemingsraad van Parteon. In dat overleg is gesproken over integriteit, de bezuinigingen, de daaruit voortvloeiende reorganisatie en de ontwikkelingen rond de principes van goed bestuur, de benoeming van een nieuwe bestuurder en de positie van het intern toezicht. Ad hoc commissies In 2012 zijn twee ad hoc commissies van de RvC actief geweest. De eerste heeft zich bezig gehouden met de inrichting van een nieuw sturingsmodel en de vertaling daarvan naar een rapportagemodel. Deze activiteit liep door vanuit het vorig verslagjaar en is begin 2012 afgerond. De tweede heeft zich gebogen over de aanpassingen van de governancestructuur (vanuit de per 1 juli 2011 van kracht geworden nieuwe Governancecode) en daaruit afgeleide reglementen voor bestuur en RvC. De bevindingen van beide ad hoc commissies zijn besproken in de voltallige RvC en meegenomen bij de besluitvorming over de betreffende onderwerpen. Selectiecommissies In het verslagjaar zijn vanuit de RvC een tweetal selectiecommissies actief geweest. Voor het selectietraject om te komen tot de aanstelling van een nieuwe bestuurder was dat de Remuneratiecommissie - mevrouw Keegstra en de heer Conijn - aangevuld met de heer Keijzer. Deze commissie heeft haar werkzaamheden afgerond met de voordracht aan de RvC om de heer C.B. van Boven te benoemen tot directeur-bestuurder. Voor de invulling van de twee vacatures in de RvC is eveneens een selectiecommissie ingesteld. Deze bestond wederom uit de leden van de Remuneratiecommissie - mevrouw Keegstra en de heer Conijn aangevuld met de heer Wijngaarde. Deze commissie heeft haar activiteiten afgerond met het voorstel om de dames Vegter en Eysbroek te benoemen tot lid van de RvC. Voor mevrouw Vegter heeft de Bewonersraad een bindende voordracht gedaan, voor mevrouw Eysbroek heeft de Ondernemingsraad een bindende voordracht afgegeven. Besluiten van de RvC In het jaar 2012 heeft de RvC een aantal besluiten van het bestuur goedgekeurd, conform het bepaalde daaromtrent in de statuten. De belangrijkste zijn:  goedkeuring van jaarrekening en volkshuisvestingsverslag over 2011 van Stichting Parteon en Parteon Projectontwikkeling Holding BV;  goedkeuring van de jaarstukken van stichting Monumenten en stichting Beheer en Exploitatie Registergoederen Parteon over 2011. Beide zijn dochterondernemingen van Parteon, het bestuur van deze stichtingen ligt bij de rechtspersoon Parteon;  goedkeuring van de Meerjarenbegroting 2012-2016;  goedkeuring van de Meerjarenbegroting 2013-2017;  goedkeuring Treasuryjaarplan 2012;  goedkeuring van een aantal investeringsbesluiten; 'Een jaar van bijsturing' Jaarverslag Parteon 2012 16

   

goedkeuring goedkeuring goedkeuring goedkeuring

ven het bezuinigings- en reorganisatieplan; van het Investeringsstatuut; van het Interne Controleplan 2012; Strategisch Voorraadbeleid.

Verder heeft de RvC in 2012 zelf ook een aantal besluiten genomen, waarvan de belangrijkste zijn:  de benoeming van de heer Wim Staargaard tot interim-bestuurder voor de periode van 16 januari tot en met 31 juli 2012;  de benoeming van de heer Cees van Boven tot directeur-bestuurder per 1 augustus 2012;  goedkeuring van een aantal nevenfuncties van leden van de RvC en de bestuurder;  vaststelling van de verhoging van de honorering van de leden van de RvC. In een later stadium is besloten de uitbetaling van deze verhoging te bevriezen tot er meer duidelijkheid is over de (overgangsregeling binnen) de Wet Normering Topinkomens;  vaststelling dat de honorering voor de RvC met ingang van 2013 exclusief BTW is;  herbenoeming van de heren Keijzer en Wijngaarde tot lid van de RvC;  benoeming van de heer Van Bortel tot vicevoorzitter, met ingang van 2013;  vaststelling van de samenstelling van de kerncommissies met ingang van 2013. Kerncommissies In verband met de toenemende complexiteit en verdergaande professionalisering rondom het commissariaat zijn er drie kerncommissies. Deze commissies bestrijken belangrijke deelgebieden van het intern toezicht van de RvC en binnen de kerncommissie bestaat de mogelijkheid dieper in te gaan op de diverse terreinen. De kerncommissies rapporteren aan de voltallige RvC. Deze blijft als gehele Raad gezamenlijk verantwoordelijk voor de kwaliteit van het totale interne toezicht. De commissies zijn eind 2006 ingesteld, in 2007 zijn zij daadwerkelijk van start gegaan. Voor de commissies zijn reglementen opgesteld. De onderscheiden commissies zijn:  de Remuneratiecommissie;  de Audit Commissie;  de Vastgoedcommissie. De reglementen van deze commissies maken deel uit van het reglement van de RvC. Dit is te vinden op de website van Parteon. Remuneratiecommissie De Remuneratiecommissie bestaat uit mevrouw. J. Keegstra (voorzitter) en de heer J.B.S. Conijn (lid). De Remuneratiecommissie heeft vier vergaderingen gehouden. Audit Commissie De Audit Commissie bestaat uit de heer H.E. Esseboom (voorzitter) en de heer J.B.S. Conijn (lid). De Auditcommissie heeft zes vergaderingen gehouden. Vastgoedcommissie De Vastgoedcommissie bestaat uit de heer G.A van Bortel (voorzitter), de heer P. Keijzer (lid) en de heer M. Wijngaarde (lid). De Vastgoedcommissie heeft vier vergaderingen gehouden. Integriteit De RvC heeft in 2012 het onderwerp 'integriteit' nadrukkelijk op de agenda gehouden. De Raad hield de vinger aan de pols met betrekking tot zowel de verantwoordelijkheid van de directeur-bestuurder op dat terrein, als zijn eigen rol hierin. De eerder in gang gezette activiteiten zijn dit jaar verder opgepakt. In 2011 is een geval van integriteitschending aan de RvC gemeld. Op grond daarvan heeft de RvC een onderzoek in gang gezet. Dit onderzoek is in 2012 afgerond. Onafhankelijkheid De samenstelling van de RvC van Parteon is zodanig dat de leden ten opzichte van elkaar en de directie geheel onafhankelijk opereren. Daarbij wordt aangesloten bij de bepalingen vanuit de Governancecode. Er wordt sterk gelet op belangenverstrengeling binnen de RvC. In 2012 is hier geen sprake van geweest. Verder is een aantal door leden van de RvC in te vullen nevenfuncties ter goedkeuring aan de RvC voorgelegd.


Remuneratierapport Parteon 2012 Beoordelingsbeleid directeur-bestuurder Het beoordelingsbeleid ten aanzien van het bestuur van Parteon is gebaseerd op het meten van de behaalde resultaten, gebaseerd op gemaakte prestatieafspraken. Daarnaast beoordeelt de RvC of de invulling van de bestuursrol nog past bij omvang, ambities, visie en missie van de corporatie. Beloningsbeleid directeur-bestuurder Voor de waarnemend directeur-bestuurder, de heer Rob Meijrink, gold in de waarnemingsperiode in 2012 (van 1 t/m 15 januari) een waarnemingstoelage van 10%, conform de afspraken in de CAO Woondiensten. In de periode 16 januari t/m 31 juli is de heer Wim Staargaard interim-bestuurder geweest. Met hem is een werkweek van in principe 32 uur afgesproken tegen een vast uurtarief. Daarbij zijn de criteria vanuit de 'Sectorbrede beloningscode voor bestuurders woningcorporaties’ gehanteerd. Per 1 augustus is de heer Cees van Boven benoemd tot directeur-bestuurder. Zijn beloning past binnen schaal F van de ‘Sectorbrede beloningscode voor bestuurders woningcorporaties’. Overige arbeidsrechtelijke afspraken De heer Van Boven heeft een aanstelling voor vier jaar gekregen. Hij krijgt geen onkostenvergoeding, door hem gemaakte zakelijke onkosten kunnen worden gedeclareerd. Hem is een bedrijfsauto ter beschikking gesteld die ook privé gebruikt mag worden. Voor de overige arbeidsvoorwaarden werd aangesloten bij de Aanvullende Arbeidsvoorwaarden van Parteon. Beloningsbeleid RvC De RvC heeft voor de bepaling van de beloningsstructuur aansluiting gezocht bij de Adviesregeling ‘Honorering toezichthouders in woningcorporaties’. Daaruit volgt de volgende beloningsstructuur:  voorzitter: € 12.000;  vicevoorzitter: € 9.000;  lid: € 8.000. De vergoeding is een vaste vergoeding. Er is geen vergoeding voor eventuele extra werkzaamheden en er worden evenmin aparte onkostenvergoedingen verstrekt. Met de leden van de Raad zijn geen arbeidsovereenkomsten gesloten. In 2011 is de 'Honoreringscode voor commissarissen van woningcorporaties' van kracht geworden. Deze gaat uit van dezelfde schaalindeling als die die wordt gehanteerd voor de bestuurder. Voor Parteon geldt schaal F. In 2012 zijn de daarvoor geldende schaalbedragen aangepast. Gebleken is dat de gehanteerde vergoeding onder het minimum van schaal F uitkomt. Daarom heeft de RvC besloten tot een verhoging van € 500 per lid. Wet Normering Topinkomens (WNT) Eind 2012 is bekend geworden dat de (WNT) met ingang van 2013 van kracht wordt. Daarbij is een overgangsregeling van toepassing. Verder heeft minister Blok een staffel ingevoerd, die uit gaat van dezelfde schaalindeling als in de sectorcode, maar waarvan de maxima ver onder het maximum van de WNT liggen. Omdat met name de toepassing van de overgangsregeling nog tot veel onduidelijkheden leidt, heeft de RvC bepaald alle beloningsaanpassingen voorlopig aan te houden. Concreet betekent dit dat de eerder besloten verhoging van € 500 voor de beloning van de leden van de RvC niet is uitbetaald. De uitbetaling daarvan wordt afhankelijk van de concrete uitwerking van de overgangsregeling binnen de WNT. Hetzelfde geldt voor de beloning van bestuur en directieteam. Hier is evenmin sprake van een aanpassing van de beloning. Ook zij vallen binnen de werking van de WNT c.q. overgangsregeling. Veranderingen na 1 januari 2013 Met het aftreden van mevrouw Keegstra komen de functies van vicevoorzitter van de RvC en voorzitter van de Remuneratiecommissie vacant. De RvC heeft de heer Van Bortel benoemd tot vicevoorzitter van de RvC. Mevrouw Eysbroek wordt de voorzitter van de Remuneratiecommissie.


Rooster van aftreden Het rooster van aftreden ziet er hierdoor met ingang van 2013 als volgt uit: P. Keijzer M. Wijngaarde H. Esseboom J. Conijn G. van Bortel mw. I. Vegter mw. N. Eysbroek,

ultimo 2012 aftredend, herkiesbaar voor maximaal zes jaar ultimo 2012 aftredend, herkiesbaar voor maximaal zes jaar ultimo 2013 aftredend, herkiesbaar voor maximaal vier jaar ultimo 2013 aftredend, herkiesbaar voor maximaal vier jaar ultimo 2013 aftredend, herkiesbaar voor maximaal vier jaar per 1 juli 2016 aftredend, herkiesbaar voor maximaal vier jaar per 1 oktober 2016 aftredend, herkiesbaar voor maximaal vier jaar

Het rooster van aftreden is op de website geplaatst. Verklaring van de Raad van Commissarissen De RvC van Parteon verklaart zich hierbij akkoord met het jaarverslag en de jaarrekening over 2012. De Raad baseert zich daarbij mede op de verklaring van PricewaterhouseCoopers bij de jaarrekening 2012 en het volkshuisvestingsverslag 2012. De RvC stelt vast dat er in het verslagjaar geen aanleiding is geweest om besluiten van directie of bestuur te schorsen of ongedaan te maken. Wormerveer, mei 2013 De Raad van Commissarissen, namens deze, J.B.S. Conijn, voorzitter


3 Externe ontwikkelingen 3.1 Landelijke ontwikkelingen 

Regeerakkoord. De VVD en de PvdA hebben in november 2012 het kabinet Rutte II gevormd. De daarin opgenomen maatregelen op woongebied zijn in februari 2013 nader uitgewerkt in het woningmarktakkoord. Volgens dit akkoord gaan woningcorporaties vanaf 2013 een heffing betalen, die oploopt van 50 miljoen euro in 2013 naar 1,7 miljard euro in 2017. Om dit te kunnen betalen, kunnen corporaties extra huur ophalen, waarbij de extra huurverhoging boven inflatie afhankelijk wordt gemaakt van het inkomen. Het puntensysteem blijft voorlopig de maximaal redelijke huur van woningen bepalen. Minister Blok van Wonen komt in het najaar van 2013 met een voorstel om ook de WOZ-waarde te laten meetellen in de maximale huur. De doorrekeningen van de oorspronkelijke plannen uit het regeerakkoord (heffing van 2 miljard, maximale huur gekoppeld aan de WOZ-waarde) lieten zien dat de maatregelen voor corporaties hun investeringsmogelijkheden fors beperken.



WSW. Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) besloot eind november geen garantie meer te geven op leningen na 2013. Corporaties moeten eerst aangeven wat hun plannen zijn op basis van de doorrekening van de effecten van de maatregelen van Rutte II en het woningmarktakkoord. Eind december 2012 verduidelijkte het WSW het eigen middelenbeleid. De mogelijke opbrengst van verkopen en uit de operationele kasstromen mogen niet volledig worden gebruikt voor nietborgbare doelen. Dit maakt de financiering van niet-borgbare activiteiten lastiger.



Saneringsheffing. Begin januari 2013 heeft minister Blok de saneringsheffing ten behoeve van de opvang van de financiële problemen bij Vestia bepaald op 4% van de huursom. Parteon heeft hiermee gerekend in de Meerjarenbegroting.



Herzieningswet. Minister Blok wil nog enige aanpassingen aanbrengen in de Herzieningswet. Daarom zal deze op zijn vroegst op 1 januari 2014 van kracht worden. Daarmee schuift de splitsing tussen DAEB- en niet-DAEB-activiteiten ook door.

3.2 Regionale en lokale ontwikkelingen 

Woonruimteverdeling. De gezamenlijke woningcorporaties en de gemeenten sloten een regionaal huisvestingsconvenant. Voortaan is voor woningzoekenden geen regionale binding meer vereist. Verder wordt een deel van de woningen verloot. De Stadsregio stelde tevens een regionale huisvestingsverordening vast. Deze is niet van toepassing op Zaanstad.



Convenant stedelijke kaderafspraken. De in Zaanstad actieve woningcorporaties en hun bewonersvertegenwoordigingen sloten een


convenant af die de rechten en plichten regelt bij herhuisvesting als gevolg van sloop. Het gaat om afspraken op het gebied van woningtoewijzing en financiële vergoedingen. 

Overleg met gemeente. In december 2012 hield Parteon een overleg met de gemeente Zaanstad. Parteon gaf een presentatie over de gevolgen van het regeerakkoord en over haar nieuwbouw, sloop en projectmatige onderhoudsplannen in 2013 en 2014. Afgesproken is hierover uitvoeringsafspraken te maken, zodat de inspanningen van beide partijen kunnen worden afgestemd.

4 Van Bbsh-prestatievelden naar activiteiten 4.1 Missie en koersplan Het beleid en de activiteiten van Parteon vinden hun oorsprong in de prestatievelden uit het Besluit beheer sociale huursector (Bbsh) en de eigen missie. Parteon is wettelijk gehouden aan de werkterreinen uit het Bbsh: passend huisvesten van de doelgroep, kwalitatief in stand houden van het woningbezit, betrekken van bewoners bij beleid en beheer, waarborgen van de financiële continuïteit, bevorderen van de leefbaarheid in wijken en buurten, bijdragen aan de combinatie van wonen en zorg. Binnen deze kaders luidt de missie van Parteon als volgt: ‘Parteon is een maatschappelijke onderneming die zorgt voor plezierig wonen.’ Parteon heeft in het Koersplan 2012-2015, getiteld ‘Met pit’, haar koers voor de komende jaren uitgezet. Er is geen sprake van een trendbreuk of rigoureus andere koers dan in het verleden. De ingeslagen weg uit het vorige koersplan wordt voortgezet. Parteon blijft dicht bij het wonen en senioren en jongeren blijven de belangrijkste, maar niet enige aandachtsgroepen in het beleid. Binnen deze kaders legt Parteon de komende jaren de focus op het verbeteren van de kwaliteit van de woningvoorraad en van de dienstverlening. Dit zijn ook de onderwerpen die het meest aansluiten op de wensen van de klanten. In het Koersplan zijn, bij wijze van ordening, twee gebieden geformuleerd waarop de missie is uitgewerkt in acht strategische doelen: 1. Parteon zorgt voor plezierig wonen (zie hoofdstuk 5) 2. Parteon is een maatschappelijke onderneming (zie hoofdstuk 6). Daarnaast zijn onder de noemer ‘Parteon als onderneming’ vier randvoorwaarden benoemd: geen doelen op zich, maar voorwaarden waaraan voldaan moet worden wil Parteon als gezonde organisatie kunnen voortbestaan (zie hoofdstuk 7).

4.2 Uitkomsten visitatie Parteon werkt de strategische doelen en randvoorwaarden jaarlijks uit in het Organisatiejaarplan. Aan de basis van het plan voor 2012 liggen naast het Koersplan ook de resultaten van de visitatie die in de tweede helft van 2011 plaatsvond bij Parteon. Het visitatierapport, dat rond de jaarwisseling van 2011 en 2012 verscheen, noemde een aantal verbeterpunten:  de kwaliteit van de dienstverlening. Daar moet nog meer aandacht aan worden besteed. De ambitie om het KWH-label te behalen, is inmiddels gerealiseerd. Verbeteringen zijn vooral te bereiken in het doorbreken van de verkokering en betrekkelijk bureaucratische manier van werken van de organisatie;  onduidelijke aansturing. Er is geen duidelijk toetsingskader voor de inzet van middelen. Het is niet duidelijk hoe Parteon kan toetsen of ze haar doelen haalt. Het formuleren van kritische succesfactoren en kritische prestatie'Een jaar van bijsturing' Jaarverslag Parteon 2012 21

 

indicatoren in 2011 vormen een eerste aanzet om de aansturing van de organisatie en rapportage over het presteren te verbeteren; de kwaliteit van de woningvoorraad. Deze wordt als onvoldoende aangemerkt. de wijze waarop Parteon haar belanghouders betrekt. Belanghouders hebben een onduidelijk beeld van wat Parteon wel en niet doet en nastreeft. Ze voelen zich niet betrokken bij de beleidsbepaling van Parteon.

Tegenover deze verbeterpunt stond een aantal zaken waarop Parteon beter scoort dan de norm:  het huisvesten van de primaire doelgroepen en van doelgroepen met een specifieke huisvestingsbehoefte;  het verkopen van woningen;  het betrekken van bewoners bij het beleid;  het besparen op energie;  het organiseren van leerplekken en maatschappelijke stages;  de ontwikkeling van de netto bedrijfslasten.

4.3 Aansturing via het jaarplan In 2011 heeft Parteon in het jaarplan voor het eerst een format toegepast dat moet bevorderen c.q. garanderen dat de uiteindelijke resultaten van de activiteiten van Parteon daadwerkelijk bijdragen aan het realiseren van de doelstellingen, en daarmee van de missie van de organisatie. Dat gebeurt door de doelstellingen en randvoorwaarden waar mogelijk meetbaar te maken. Op deze manier heeft Parteon een methodiek en sturingsmechanisme in handen waarmee ze kan borgen dat ze doet en bereikt wat ze zegt. In 2012 is de methodiek verder ingevuld en verfijnd. Ze bestaat uit:  Kritische Succesfactoren (KSF in de tabellen): de prestatievelden waarop Parteon moet presteren om invulling te kunnen geven aan de doelstellingen;  Kritische Prestatie-indicatoren (KPI in de tabellen): criteria waarmee Parteon op de middellange termijn beoordeelt of een doelstelling wordt bereikt. Hiertoe worden streefcijfers gehanteerd;  Normen: de concrete resultaten die Parteon op een prestatieveld in een bepaald jaar wil bereiken;  Activiteiten: de concrete activiteiten die tot de beoogde resultaten moeten leiden. Deze vier elementen vormen de basis voor de beschrijving van de bereikte resultaten van Parteon in de volgende hoofdstukken 5, 6 en 7. Ze geven samen inzicht in de vragen: wat was Parteon in 2012 van plan, wat heeft ze gedaan en bereikt en in hoeverre draagt dit bij aan haar doelstellingen en missie? De beschrijvingen worden aangevuld met de gegevens over activiteiten waarvoor nog geen normen zijn ontwikkeld of waarvoor deze niet nodig zijn omdat het hier om basisactiviteiten van de corporatie gaat.


5 Parteon zorgt voor plezierig wonen 5.1 Realiseren van een woningvoorraad die qua aantallen aansluit op de behoeften van onze doelgroepen 5.1.1 Ontwikkelingen in de woningmarkt In Zaanstad zijn er 1521 woningen in de sociale huursector verhuurd. Dat is minder dan in de jaren er voor onder andere als gevolg van een stagnerende doorstroming. Het is in lijn met de regionale trend. De gemiddelde inschrijfduur van een starter is nagenoeg constant gebleven op 8,5 jaar. Van de reacties op sociale huurwoningen in Zaanstad is 64% afkomstig van buiten Zaanstad. Het aandeel verhuringen aan inwoners uit Zaanstad was in 2012 67%. Dat wijkt niet veel af van het percentage in de jaren er voor. Dat is opvallend, want vanaf april 2012 is 15% van de sociale huurwoningen in de bestaande voorraad bij voorrang aangeboden aan woningzoekenden met binding aan Zaanstad. De prijs van koopwoningen in Zaanstad volgt de landelijke trend. De gemiddelde koopprijzen zijn met bijna 9% gedaald. Het aantal transacties is wel gestabiliseerd. 5.1.2 Doelen uit het jaarplan In het jaarplan waren nog geen streefcijfers opgenomen over de samenstelling van de wensportefeuille van Parteon. De cijfers uit de tabel komen uit het nieuwe Strategisch Voorraadbeleid dat de corporatie na de zomer van 2012 vaststelde. KSF

Eengezinswoningen Meergezinswoningen met lift Meergezinswoningen zonder lift

Wensportefeuille 2021

Stand van zaken 2012

Aantal 6800 4800 3400

Aantal 7100 4600 4100

Aandeel 45% 32% 23%

Aandeel 45% 29% 26%

In    

het jaarplan waren de volgende activiteiten opgenomen: opleveren 274 nieuwbouw huurwoningen; sloop 65 woningen; verkoop 68 woningen uit bestaand bezit; opstellen beleidsnota en besluitvorming over strategisch voorraadbeleid, inclusief beleid op de gebieden huur, kwaliteit, verkoop en splitsing tussen DAEB en niet-DAEB;  maken van een monitor voor het strategisch voorraadbeleid. 5.1.3 Strategisch voorraadbeleid Parteon heeft in 2012 een nieuw Strategisch Voorraadbeleid (SVB) ontwikkeld. Basis in het SVB is de wensportefeuille in 2021: hoe zou de woningvoorraad van Parteon er over tien jaar uit moeten zien? Dit is bepaald aan de hand van drie factoren: a. de woonbehoefte van de doelgroepen waar Parteon zich op richt. Dit zijn er drie:  huishoudens met inkomens tot € 34.000;  gezinshuishoudens met een laag middeninkomen, omdat zij op de (koop)markt nauwelijks alternatieven hebben;  ouderen met een middeninkomen, omdat zij vanuit het oogpunt van doorstroming woningen kunnen vrijmaken voor andere huishoudens binnen de doelgroep; 'Een jaar van bijsturing' Jaarverslag Parteon 2012 23

b.

strategische uitgangspunten, waarbij een doelmatige inzet van de middelen een belangrijke rol speelt; c. de rol van Parteon binnen Zaanstad. Uitgangspunt is dat Parteon ten opzichte van het verleden een gelijk aandeel wil houden in de sociale woningvoorraad. De wensportefeuille is uitgesplitst naar woningtype (zie par. 5.1.2) en betaalbaarheidsklasse (zie par. 6.1.1). Ze verschilt in een aantal opzichten van de bestaande voorraad anno 2012:  de wensvoorraad is zo’n duizend woningen kleiner dan de huidige voorraad;  de verdeling over eengezinswoningen en meergezinswoningen is dezelfde als nu. Wel moeten er meer flats komen met lift;  de woningen zijn gemiddeld duurder dan nu (zie par. 6.1.1). Om in de richting van de wensportefeuille te komen, draait Parteon in het SVB 2012 aan verschillende knoppen:  huurbeleid: voor de sociale sector streeft Parteon naar een huurniveau van gemiddeld 95% van de maximale huur;  verkopen: Parteon heeft zo’n 3.700 woningen gelabeld om te worden verkocht bij mutatie (de ‘verkoopvijver’). Deze vijver wordt gecontinueerd. Wel houdt Parteon rekening met kleinere verkoopresultaten dan voorheen;  sloop, nieuwbouw, renovatie en onderhoud: om de kwalitatieve vernieuwing van de voorraad veilig te stellen, wil Parteon jaarlijks gemiddeld honderd woningen slopen en 120 woningen bouwen (70 in de huur, 50 in de koop). Dit is een lagere opgave dan in het verleden. 5.1.4 Nieuwbouw huurwoningen Parteon heeft in 2012 in totaal 195 nieuwe huurwoningen opgeleverd. 150 sociale huur en 45 in de vrije sector. Dat is 79 minder dan gepland. Een overzicht van de projecten.

Projecten Indische Buurt West Rietvelden Noord (foto) Koning David Jan Bouwmeester Totaal

Sociale huur 17 54 53 26 150

Gemiddelde onrendabele top 122.599* 72.696 88.891 82.723

Vrije sector huur 8 19 16 2 45

* Dit resultaat is niet vergelijkbaar met de overige onrendabele toppen. Voor dit project is namelijk geen aparte grondexploitatie opgesteld waardoor alle 'grondkosten' in de onrendabele top zijn meegenomen. Parteon wilde in 2012 65 woningen slopen. Dat aantal is niet gehaald. Er zijn in totaal 14 woningen gesloopt in het project Rietvelden fase 3. Een van de redenen daarvoor is dat we inmiddels behoudender zijn met slopen als er geen zicht is op de daarop volgende bebouwing. 5.1.5 Verkopen bestaand bezit Parteon heeft in 2012 uit het bestaande bezit per saldo 94 woningen verkocht. Dat is 26 meer dan het beoogde aantal van 68. Het daadwerkelijke aantal verkopen bedroeg overigens 121 (inclusief twee eenheden, niet zijnde woningen). Daar staat tegenover dat Parteon 27 woningen via Koopgarant heeft teruggekocht van de bewoners. Een uitsplitsing van het type verkopen is te vinden in onderstaande tabel.


Type verkoop Vrije verkoop Koopcomfort Koopgarant eerste verkoop Koopgarant doorverkoop Overige verkopen Terugkopen Koopgarant Totaal

Aantal begroot 34 4 30 20 0 - 20 68

Aantal gerealiseerd 40 2 51 26 2 - 27 94

Verschil +6 -2 + 21 +6 +2 -7 + 26

Tegenover de gunstige uitkomst van het aantal verkopen staan de tegenvallende opbrengsten daaruit. De gemiddelde gerealiseerd prijs bij vrije verkoop bedraagt € 150.000, 16% lager dan geraamd. Bij 'Koopgarant' gaat het om een verkoopprijs van € 117.000, zo'n 6% lager dan begroot. Verder waren de verkoopkosten € 0,5 hoger dan begroot. Dit wordt vooral veroorzaakt door de hogere kosten aan huurderving. Te verkopen woningen staan langer leeg en in de verkoop dan verwacht. Parteon baseert de verkoopprijzen van bestaande woningen op taxaties door onafhankelijke makelaars. 5.1.6 Samengevat  Nieuw Strategisch Voorraadbeleid vastgesteld.  Nieuwbouw sociale huurwoningen blijft achter bij de verwachtingen, maar is wel twee keer zo hoog als in 2011 (195 stuks in 2012 tegen 80 in 2011) en tevens aanzienlijk hoger dan de opgave op langere termijn.  Sloop blijft achter bij verwachtingen (geen 65, maar 14 woningen gesloopt).  Meer bestaande huurwoningen verkocht dan verwacht (94 stuks tegen 68 begroot).  Tegenvallende opbrengsten uit verkopen bestaand bezit.

5.2 Een woningvoorraad die voldoet aan de kwaliteitseisen van onze klant 5.2.1 Doelen uit het jaarplan KSF

KPI: streefcijfer 2015


Norm 2012

Realiseren van de basiskwaliteit in de bestaande voorraad, door onderhoud en renovatie Realiseren van woningen voor ouderen

In 2015 voldoen 12.991 woningen aan de basiskwaliteit In de periode 2012 2015 worden 200 voor zorg geschikte woningen toegevoegd In de periode 2012 -2015 worden 480 woningen aangepast voor ouderen In 2015 is het slagingspercentage van jongeren op een woning 6% In 2015 geven ze een rapportcijfer van 7,5

8.765

9.457

0

48

0

120

1,5%

2,5%

7,2

7,3

Verbeteren van de positie van jongeren op de woningmarkt

Klanten zijn tevreden over de kwaliteit van de woning

Activiteiten, mede om onze specifieke doelgroepen te bedienen zijn:  door onderhoud worden 700 woningen op het niveau van de basiskwaliteit gebracht;  aanpassen van 130 woningen voor senioren;  opleveren van 45 voor zorg geschikte woningen;  meer woningen labelen voor jongeren;  een voorlichtingscampagne uitvoeren onder jongeren;  meten tevredenheid van klanten over de kwaliteit van de woning; 'Een jaar van bijsturing' Jaarverslag Parteon 2012 25

 

starten met project Kamers met Kansen in de Leeghwaterstraat; starten met project voor vrouwenopvang in het Jan Slothuis.

5.2.2 Kwaliteitsverbetering en onderhoud Parteon heeft in 2012 ruim € 20 miljoen uitgegeven aan onderhoud; ruim 4 miljoen minder dan begroot. Van deze € 4 miljoen zal € 2 miljoen alsnog uitgevoerd worden in 2013. De overige € 2 miljoen is ingezet ter compensatie van budgetoverschrijding op Parteon niveau. Aan reparatieonderhoud is ca. € 5 miljoen uitgegeven. Een lichte stijging ten opzichte van voorgaande jaren. Deze hogere kosten zijn vooral een gevolg van het langer doorexploiteren van verouderde complexen en het uitstellen van projectmatig onderhoud. Ook de mutatiekosten zijn in 2012 toegenomen. In totaal is er € 5,3 miljoen uitgegeven. De kosten zijn in de tweede helft van het jaar sterk teruggelopen door de ingezette budgetsturing. In de laatste maanden van 2012 lagen ze op het niveau van de begroting (€ 3.500 per mutatie). De toename in kosten in het reparatie- en mutatieonderhoud zijn gecompenseerd in het planmatig onderhoud waaraan in 2012 bijna € 8,8 miljoen is uitgegeven. Door de tussentijdse bezuinigingen op het planmatig onderhoud is de jaardoelstelling met betrekking tot de kwaliteitsverbetering niet gehaald. Parteon wilde in 2012 700 woningen op het niveau van de basiskwaliteit brengen. Belangrijkste maatregel in dit verband was het aanbrengen van nieuwe binnenpakketten in 660 woningen. Dit aantal is niet gehaald en blijven steken op 310.

Type onderhoud

Reparatieonderhoud Mutatieonderhoud Contractonderhoud Dekking vaklieden (kosten worden verantwoord onder de personeelskosten) Totaal dagelijks onderhoud

Gerealiseerd (bedragen x 1.000) € € € €

-

€ 11.639

Totaal planmatig onderhoud Totaal onderhoudslasten

5.026 5.280 2.449 1.116

€ 8.784 € 20.423

5.2.3 Woningen voor ouderen Parteon heeft in 2012 180 bestaande woningen aangepast en geschikt gemaakt voor ouderen. Dit is vijftig meer dan het geplande aantal van 130. Oorzaak is de versnelling van het project in de Gagarinstraat. Voor de bouw van voor zorg geschikte woningen was de oplevering van 45 woningen gepland. Gerealiseerd zijn 23 woningen en een aantal zorgplaatsen: 8 zorgwoningen in de Koning Davidstraat, 15 zorgwoningen en 64 zorgplaatsen (in 8 woningen) in Rietvelden Noord. Door de combinatie van woningen en zorgplaatsen kan geconcludeerd worden dat de doelstelling is gehaald.


5.2.4 Huisvesting voor jongeren Parteon wil de positie van jongeren op de woningmarkt verbeteren. Ze startte daarom in april 2012 met het labelen van 15% van de vrijgekomen woningen voor starters uit de Zaanstreek. Over het hele jaar zijn 113 woningen gelabeld. Daarvan zijn er 105 verhuurd aan jongeren tot en met 25 jaar. In het Strategisch Voorraadbeleid is als doelstelling opgenomen om jaarlijks 6% van het vrijkomend aanbod toe te wijzen aan jongeren. Met de 105 verhuringen is over 2012 een percentage van 9% bereikt. Parteon voldoet hiermee aan de doelstelling. Het labelen van woningen voor starters draagt hier in hoge mate aan bij. Het jaarprogramma voor 2012 voorzag ook in een voorlichtingscampagne onder jongeren. Hiertoe is in het tweede kwartaal een bijeenkomst georganiseerd met contactpersonen van de gemeente en andere woningcorporaties. Dit heeft geresulteerd in een gezamenlijke aanpak, die in 2013 verder wordt uitgewerkt. 5.2.5 Tevredenheid klanten over de woningkwaliteit De tevredenheid van klanten over de woning van Parteon kwam in 2012 uit op een 7,2. Dit is hetzelfde rapportcijfer als in 2011 en lager dan de voor 2012 nagestreefde 7,3. Vergeleken met de landelijke benchmark beoordelen de huurders van Parteon de verschillende kwaliteitsaspecten van hun woning net iets lager dan het gemiddelde oordeel over heel Nederland. Niet voor niets heeft Parteon het verbeteren van de kwaliteit van haar bezit uitgeroepen tot een van de twee speerpunten van beleid. 5.2.6 Kamers met Kansen Eind 2010 heeft Parteon een complex met 45 appartementen aan de Leeghwaterstraat in Zaanstad aangedragen voor het opzetten van een project Kamers met Kansen. Hierin tekenen jongeren naast een huurcontract ook een coachingscontract. Volgens dat contract moeten ze een zinvolle dagbesteding hebben via werk of een opleiding. De bedoeling is dat de jongeren na twee jaar volledig zelfstandig gaan wonen, in het eigen complex of elders. Parteon nam zich voor het project in 2012 daadwerkelijk te starten. Dat is gelukt. In 2012 zijn acht appartementen geschikt gemaakt en verhuurd aan tien jongeren. De overige bewoners van het complex worden bij het project betrokken en er zijn leefbaarheidsactiviteiten gestart. 5.2.7 Project vrouwenopvang Parteon heeft in 2012, conform het voornemen, uitvoering gegeven aan de verdere ontwikkeling van vrouwenopvang in het Jan Slothuis in Wormerveer. In deze flat met 81 woningen worden volgens plan vijf woningen op de begane grond en zestien woningen op de eerste twee verdiepingen ingenomen door cliënten van de Blijf Groep in de Zaanstreek. In 2012 heeft Parteon met de Stichting Vrouwenopvang een huur- en ontwikkelovereenkomst opgesteld die in de tweede helft van januari 2013 is ondertekend. Er is verder, in overeenstemming met de Bewonersraad van Parteon, een sociaal plan gemaakt voor de bewoners die vanwege de komst van de vrouwenopvang moeten verhuizen. Zij worden in 2013 geholpen bij het vinden van een geschikte nieuwe woning. De definitieve vestiging van de vrouwenopvang in het Jan Slothuis is voorzien begin 2014. 5.2.8 Samengevat  Geen 660, maar 310 woningen voorzien van nieuwe binnenpakketten (keuken, badkamer, toilet).  Aantal woningaanpassingen hoger dan gepland, nieuwbouw van voor zorg geschikte woningen in combinatie met de realisatie van zorgplaatsen, gehaald.  Relatief meer woningen verhuurd aan jongeren dan gepland.  Rapportcijfer klanten over kwaliteit woningen van Parteon blijft steken op 7,2.  Eerste appartementen verhuurd in project Kamers met Kansen.  Start ontwikkeling vrouwenopvang in Jan Slothuis.


5.3 De klanten zijn tevreden over de kwaliteit van de dienstverlening 5.3.1 Doelen in het jaarplan KSF



Norm 2012

De klanten zijn tevreden over de kwaliteit van de dienstverlening

In 2015 geven ze gemiddeld een rapportcijfer van 7,5

7,2

7,3

Activiteiten:  uitvoeren activiteiten uit de visie op dienstverlening: organiseren van een inspiratiebijeenkomst, invullen van houding en gedrag, opstellen van vijf beloftes aan de klant;  vertalen van de knelpunten uit het USP-onderzoek naar de dienstverlening uit 2011 in concrete maatregelen en het uitvoeren van deze maatregelen;  vertalen van de resultaten van de KWH-meting voor het Huurlabel uit 2011 in maatregelen en het uitvoeren van deze maatregelen;  invoeren van het KWH-Huurlabel 2.0, met name het opzetten van een methodiek van continu meten en aftersales;  meten van de kwaliteit van de dienstverlening;  opstellen van een Plan van Aanpak voor de opzet van klantenpanels, met als doel regelmatiger de mening en wensen van de klant te kunnen peilen.

5.3.2 Waardering gestegen Het verbeteren van de kwaliteit van de dienstverlening is een van de twee speerpunten in het beleid van Parteon. In 2012 stond hiervoor een groot scala aan activiteiten op het programma. Het USP-onderzoek en de KWH-meting in 2011 brachten enkele knelpunten aan het licht die in 2012 door het nemen van gerichte maatregelen zijn aangepakt. USP Marketing Consultancy heeft in 2012 opnieuw een tevredenheidsonderzoek gehouden onder de huurders van Parteon. Daaruit bleek dat zij de kwaliteit van de dienstverlening waarderen met een 7,4. Dit is hoger dan het rapportcijfer van 7,2 in 2011 en het nagestreefde cijfer van 7,3 voor 2012. Het doel is dus behaald. Sinds april 2012 wordt Parteon continu gemeten door KWH. De maandelijkse monitoring maakt het mogelijk de dienstverlening voortdurend bij te sturen. Ieder kwartaal worden de resultaten geanalyseerd voor het directieoverleg. De totaalscore op de dienstverlening in het vierde kwartaal bedroeg 7,6. Ook hiermee voldoet Parteon aan het doel voor 2012. Wel blijven de afhandeling van klachten en overlastmeldingen aandacht verdienen. 5.3.3 Samengevat  Diverse activiteiten georganiseerd in vervolg op de visie op dienstverlening: inspiratiebijeenkomst, opstellen vijf beloftes aan de klant, invullen van houding en gedrag.  KWH Huurlabel 2.0 met succes ingevoerd; dienstverlening wordt maandelijks gemonitord.  Waardering van kwaliteit dienstverlening volgens USP-onderzoek gestegen van 7,2 in 2011 naar 7,4 in 2012.  Plan van aanpak opgesteld voor de inrichting van klantenpanels, om de mening en wensen van de klant regelmatiger te kunnen meten.


5.4 Een breed aanbod en gedifferentieerde wijken door vergroting van het eigen woningbezit 5.4.1 Doelen uit het jaarplan KSF



Norm 2012

Aanbieden van voldoende koopwoningen voor middengroepen

In de periode 2012 -2015 worden 723 koopwoningen gebouwd * In de periode 2012 -2015 worden uit het bestaande bezit 378 woningen verkocht

65

231

72

68

* Dit cijfer is bijgesteld in het Strategisch Voorraadbeleid. Parteon gaat de komende jaren uit van een jaarlijkse nieuwbouw van 50 koopwoningen. Activiteiten:  opleveren 231 koopwoningen;  pilot uitvoeren om de verkoop van woningen te stimuleren;  besluitvorming over de vraag of, en zo ja hoe, Parteon doorgaat met het aanbieden van woningen in Te Woon. 5.4.2 Woningen voor middengroepen Parteon wil bijdragen aan een breed aanbod en differentiatie in wijken. Dat gebeurt door het bevorderen van het eigen woningbezit door middel van verkopen van bestaande huurwoningen en de nieuwbouw van koopwoningen. De verkopen kwamen al aan de orde in par. 5.1.4: Parteon verkocht in 2012 93 huurwoningen, 25 meer dan begroot. Parteon nam zich voor in 2012 in totaal 231 nieuwbouw koopwoningen op te leveren. Het zijn er uiteindelijk 141 geworden, in zes projecten (zie de tabel).

Project

Gepland

Indische buurt Rietvelden Noord Luikse hoven Veeringplein I Koning Davidstraat Jan Bouwmeesterstraat Jedeloo II Totaal

Opgeleverd 33 28 0 17 87 66 0 231

15 * 28** 4 0 *** 50 8 36 ***** 141

Verschil - 18 0 +4 - 17 - 37 **** - 58 + 36 - 90

* Van de beoogde 33 woningen is een aantal al in 2011 opgeleverd. ** In Rietvelden Noord zijn 64 zorgplaatsen gerealiseerd in de koop (Evean). Deze zijn in de tabel opgenomen als acht woningen. *** In verband met vertraagde ruimtelijke ordeningsprocedures. **** Twaalf koopwoningen waren reeds verkocht in 2011. Het resterend verschil is ontstaan omdat de laatste 25 onverkochte woningen in de verhuur gaan. ***** Deze woningen zouden oorspronkelijk in 2011 worden opgeleverd.


In het vierde kwartaal van 2012 waren in de in aanbouw zijnde koopcomplexen nog 56 van de 194 woningen niet verkocht. Door het omzetten van koop- in huurwoningen is dit aantal teruggebracht naar 3. De gemiddelde bruto stichtingskosten van de nieuwbouw koopwoningen in 2012 bedroegen € 207.850. Dat is lager dan de begrote € 227.775, maar iets hoger dan de bedrijfsvergelijking Corporatie in Perspectief 2012 (CiP), die uitkomt op € 206.042. Grondaankopen Er zijn in 2012 geen substantiële grondaankopen gedaan. Alleen binnen bestaand bezit zijn een beperkt aantal kleine aankopen gedaan in het kader van het verminderen van versnipperd grondbezit. 5.4.3 Samengevat  Aantal opgeleverde koopwoningen blijft met 141 stuks achter bij de planning, maar is wel ruim twee keer zo hoog als in 2011, toen 65 koopwoningen werden opgeleverd.  Er is geen besluit genomen over het wel of niet doorgaan met het aanbieden van woningen in Te Woon. Dit komt na de vaststelling van het nieuw Strategisch Voorraadbeleid opnieuw op de agenda.  De voorgenomen pilot om de verkoop van woningen te stimuleren, is uitgevoerd en succesvol gebleken. Het proces is inmiddels uitgewerkt en ingevoerd bij de betrokken afdelingen.

5.5 Verhuur en woningtoewijzing 5.5.1 Passend toewijzen Sinds 1 januari 2011 zijn nieuwe Europese regels voor staatssteun van kracht. Een corporatie mocht in 2012 maximaal 10% van de vrijkomende sociale huurwoningen verhuren aan huishoudens met een inkomen hoger dan € 34.085. Parteon heeft met de gemeente Zaanstad afgesproken om de 10%-ruimte te gebruiken voor huishoudens die om een bijzondere reden snel een andere woning nodig hebben. Het gaat dan bijvoorbeeld om stadsvernieuwingsurgenten en mensen met een sociaal-medische indicatie. In 2012 heeft Parteon 985 woningen verhuurd met een huurprijs beneden de liberalisatiegrens (€ 664,66). Daarvan zijn er 941 (95,5%) toegewezen aan een huishouden met een inkomen lager dan € 34.085. Parteon maakt dus maar beperkt gebruik van de 10%-ruimte. De corporatie heeft daarom besloten de niet-gebruikte ruimte voortaan ook in te zetten voor de toewijzing aan gezinnen met kind(eren) met een inkomen tussen € 34.085 en € 38.000. Deze groep komt het meest in de knel door de Europese toewijzingsregel. In 2012 heeft Parteon aan deze groep vijf sociale huurwoningen verhuurd. 5.5.2 Huurincasso en -achterstanden Het saldo huurachterstanden is in 2012 fors gedaald ten opzichte van 2011: van € 899.852 eind 2011 naar € 714.531 eind 2012 (van 0,95% naar 0,75% van de totale huursom). Het aantal ontruimingen wegens huurschuld bedroeg in 2012 48 (36 in 2011). Het aantal deurwaarderszaken was 412 (tegen 598 in 2011). De daling van de huurachterstanden en het aantal deurwaarderszaken is het gevolg van een geïntensiveerde, zorgvuldige en klantgerichte aanpak. Parteon probeert klanten die een huurachterstand dreigen op te lopen, snel de helpende hand te bieden. Een sms-je leidt er in 40% van de gevallen toe dat de klant contact opneemt. Er wordt vervolgens in onderling overleg gekeken of er een regeling kan worden getroffen. Ook daarna wordt met de klant zo nodig intensief contact gehouden. Ook is onderzocht of klanten gebruik willen maken van een budgetcoach. Om het proces van huurincasso te verbeteren, is Parteon overgestapt op elektronisch aanmanen en factureren. Dit is kostenbesparend, milieuvriendelijk en vermindert de kans op fouten bij handmatige overboekingen.


5.5.3 Overlast, bemiddeling en onrechtmatige bewoning Het aantal meldingen van woonfraude is ten opzichte van 2011 ongeveer gelijk gebleven. Parteon heeft in 2012 samen met de gemeente en collega-corporaties Rochdale en ZVH een pilot uitgevoerd in de flats Perim en Pharus. In dit complex werden gedurende twee weken elk dagdeel huisbezoeken verricht. Meer in het algemeen heeft de corporatie haar werkwijze bij hennepmeldingen en in het sociale beheer aangescherpt. In 2012 is in het bezit van Parteon één xtc-lab opgerold. Het aantal meldingen van overlast nam in 2012 iets af, maar de zaken werden in het algemeen wel complexer. Bij minder zware zaken schakelt Parteon buurtbemiddeling in. Bij complexe zaken wordt de samenwerking gezocht met de partners in de stad. Medewerkers van Parteon kunnen hiertoe een SOSmelding doen of klanten aanmelden bij het Meldpunt Bemoeizorg & Overlast (MOB). Zowel het aantal SOS-meldingen als het aantal aanmeldingen bij het MOB nam in 2012 toe. In uiterste gevallen gaat Parteon tot ontruiming over. Dit is ook in 2012 enkele malen gebeurd. Parteon kreeg in 2012 in een aantal gevallen te maken met agressief gedrag op kantoor. Een aantal keren werd daarvoor beveiliging ingeschakeld. In één geval heeft Parteon een rechtszaak aangespannen (en gewonnen) tegen een huurder die zich agressief opstelde tegen een medewerker van de corporatie. In de toekomst wil Parteon de werkwijze bij overlast aanscherpen. Ook wordt gestreefd naar een goede samenwerking met de partners in Zaanstad. Parteon organiseerde in 2012 hiervoor een bijeenkomst, die door de partners positief werd ervaren. De samenwerking intern en extern op het gebied van overlast zal in de toekomst worden gemonitord. 5.5.4 Klachten en geschillen Parteon heeft een klachten- en geschillenregeling waarin staat hoe bewoners klachten over de dienstverlening kunnen uiten. Ook staat in de regeling hoe, met welke stappen en binnen welke termijnen Parteon klachten moet behandelen. Laatste stappen in deze procedure zijn de behandeling door een Interne Klachtencommissie, eventueel gevolgd door behandeling door een externe, onafhankelijke Geschillencommissie. In 2011 heeft Parteon de klachtenprocedure verbeterd. Klachten werden, voordat de interne klachtencommissie ze in behandeling nam, nogmaals onder de aandacht van de betreffende manager gebracht. In de meeste gevallen wist deze met succes, vaak samen met de klant, de klachten snel en naar ieders tevredenheid af te handelen. Deze lijn heeft zich in 2012 succesvol voortgezet. Er was sprake van een opvallende vermindering van het aantal gemelde klachten. Drie daarvan werden teruggelegd in de organisatie en naar tevredenheid opgelost. Uiteindelijk kreeg de interne klachtencommissie maar één klacht voorgelegd, betreffende een opeenstapeling van diverse onderhouds- en communicatieklachten. De commissie heeft hierbij een bemiddelende rol gespeeld tussen de afdeling en de betreffende huurders. De huurders hebben dat op prijs gesteld. Er kwamen bij de interne klachtencommissie geen klachten binnen die niet ontvankelijk zijn verklaard. In december 2011 heeft de externe Geschillencommissie een al eerder aangemelde klacht opnieuw in behandeling genomen. De klacht had betrekking op de hoogte van de huurprijs in relatie tot de huren van vergelijkbare woningen. Omdat dit normaal gesproken tot de competentie van de Huurcommissie behoort, had de Geschillencommissie de klacht aanvankelijk ‘niet ontvankelijk’ verklaard. De huurder heeft daar vervolgens een klacht over ingediend bij de Commissie AedesCode. Die heeft de huurder in het gelijk gesteld. De klacht dient wel ontvankelijk te worden verklaard omdat het de huurder om de ongelijke behandeling gaat. Begin 2012 heeft de Geschillencommissie Parteon hierin om advies gevraagd. De interne klachtencommissie heeft hierop het volgende geadviseerd.  Over de inhoud: 'Een jaar van bijsturing' Jaarverslag Parteon 2012 31

de procedure - het verhogen van de huur na het plaatsen van dubbelglas op verzoek van de huurder in 2003 - is terecht uitgevoerd door Parteon. De toen geldende regels werden conform vastgesteld beleid uitgevoerd.  Over het proces: De commissie kan zich voorstellen dat de klant zich ongelijk behandeld kan voelen. De individuele aanvraag van de huurder in 2003 met daarbij behorende verhoging steekt – vanuit zijn beleving als klant - scherp af tegen de nieuwe regeling vanaf 2007 waarbij een huurverhoging na het plaatsen van dubbel glas pas na mutatie wordt doorgevoerd. Parteon is echter vrij, aldus de commissie, om het beleid op grond van voortschrijdend inzicht bij te stellen. Wijzigingen hierin worden ook altijd getoetst bij de Bewonersraad. Dit advies is in het eerste kwartaal van 2012, samen met de visie van de Geschillencommissie, met de betrokkene besproken. Parteon heeft, conform de Overlegwet, de evaluatie van de werkzaamheden en uitspraken van de Interne Klachtencommissie in 2012 besproken met de Bewonersraad. 5.5.5 Samengevat  94,5% van de vrijgekomen woningen toegewezen aan huishoudens met een inkomen beneden € 34.085.  Intensieve en klantgerichte aanpak leidt tot afname van huurachterstanden.  Aanscherpingen werkwijze tegen woonfraude.  Aantal meldingen van overlast iets afgenomen, maar complexiteit van overlastzaken neemt toe.  Één klacht bij de interne klachtencommissie, eveneens één bij de externe Geschillencommissie.


6 Parteon is een maatschappelijke onderneming 6.1 Een woningvoorraad die qua prijs aansluit op de inkomenssituatie van de doelgroepen 6.1.1 Doelen uit het jaarplan In het jaarplan waren nog geen streefcijfers opgenomen over de samenstelling van de wensportefeuille van Parteon. De cijfers uit de tabel komen uit het nieuwe Strategisch Voorraadbeleid dat de corporatie na de zomer van 2012 vaststelde.

KSF

Goedkope woningen (< € 350) * Bereikbare woningen (€ 350 - € 500) Betaalbare woningen (€ 500 - € 650) Vrije sectorwoningen (> € 650) Totaal

Wensportefeuille 2021 In aantallen In aandeel

Stand van zaken 2012 In aantallen In aandeel

2.600

17,3%

4.300

27,2%

5.700

38,0%

8.900

56,3%

5.700

38,0%

2.400

15,2%

1.000

6,7%

200

1,3%

15.000

100%

15.800

100%

* De huurprijzen zijn geïndexeerd en worden jaarlijks aangepast. Activiteiten:  opstellen huurverhogingsbeleid per 1 juli 2012;  inzetten van instrumenten om mensen met middeninkomens te huisvesten. 6.1.2 Huisvesting mensen met middeninkomens Parteon wil een bijdrage leveren aan de huisvesting van mensen met middeninkomens. In het nieuwe Strategisch Voorraadbeleid zijn daartoe enkele mogelijke instrumenten opgenomen:  maximaal aanwenden van de mogelijkheid om 10% van de vrijkomende woningen beneden de liberalisatiegrens toe te wijzen aan mensen met een inkomen tussen € 34.085 en € 38.000 (prijspeil 2012);  versoepeling van de inkomensnormen om in aanmerking te komen voor een woning in de vrije sector;  aanbieden van koopproducten die interessant zijn voor mensen met middeninkomens, door Koopgarant en/of het verstrekken van een Starterslening;  volgens het concept van de Herzieningswet Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting mag een corporatie in het eerste jaar na inwerktreding van de wet maximaal 10% van de woningen in het prijssegment net onder de liberalisatiegrens overhevelen van het DAEB-deel naar het niet-DAEBdeel. De woningen kunnen daarna worden toegewezen aan huishoudens met een inkomen boven € 34.085. Parteon wil van deze mogelijkheid gebruik maken.


6.1.3 Samengevat  Strategisch Voorraadbeleid geeft richting aan de samenstelling van de gewenste voorraad naar prijsklasse.  Beleid ontwikkeld voor de huisvesting van huishoudens met middeninkomens.

6.2 Een positieve bijdrage leveren aan het milieu 6.2.1 Doelen uit het jaarplan

KSF



Norm 2012

Tot stand brengen van een duurzame woningvoorraad

De gemiddelde Energie Index in de voorraad is 1,8 *

1,93

1,91

* De Energie Index is een fijnmaziger beoordeling van de energieprestatie van woningen dan het energielabel. Woningen met een index tussen 1,61 en 2,00 vallen binnen het energielabel D. Activiteiten:  onderzoeken van de wensen van huurders op het gebied van milieu-investeringen;  uitvoeren van activiteiten uit het Milieubeleidsplan;  actualiseren en eventueel bijstellen van de doelen uit het Milieubeleidsplan. 6.2.2 Verbeteren milieuscore voorraad Parteon wil in 2015 de gemiddelde Energie Index van haar woningen hebben verlaagd naar 1,74. De voor 2012 voorziene tussenstap op weg hiernaartoe is vrijwel gehaald. 6.2.3 Samengevat  Beoogde verlaging gemiddelde Energie Index vrijwel gehaald.  Geen actualisering milieubeleidsplan en herijking milieudoelen.  Geen onderzoek naar de wensen van huurders op het gebied van milieuinvesteringen.

6.3 Bijdrage leveren aan leefbare wijken en complexen 6.3.1 Doelen uit het jaarplan KSF



Norm 2012

Uitvoeren van eigen leefbaarheidsactiviteiten

Alle activiteiten zijn uitgevoerd conform de begroting Uitvoeren, op basis van gebiedsvisies, van een programma op de terreinen fysiek, sociaal

100% conform begroting 100% conform begroting

100% conform begroting 100% conform begroting


en economisch Activiteiten:  uitvoeren van leefbaarheidsactiviteiten conform het afdelingsjaarplan;  afronden van wijkvisies voor Krommenie-Oost en Koog aan de Zaan;  starten met het opstellen van wijkvisies voor Oud-Zaandijk, Haven/Russische buurt en ZaandamNieuwwest;  uitvoeren van de programma’s uit de gebiedsvisies in Poelenburg, Rosmolenwijk en WormerveerNoord;  uitvoeren van een pilot project bevorderen leefbaarheid door het screenen van woningzoekenden en het evalueren van deze pilot. 6.3.2 Wijkvisies Parteon heeft in 2012 vijf wijkvisies opgesteld voor Krommenie-Oost, Oud Koog, Oud-Zaandijk, Haven/Russische buurt en Zaandam-Nieuw West. 6.3.3 Uitvoeringsprogramma Rosmolenwijk De herijking van het Uitvoeringsplan uit 2005 was eind 2011 inhoudelijk afgerond. De nieuwbouwambities zijn verlaagd van 887 woningen in 2005 naar 781 woningen nu. Daar staat de sloop tegenover van 729 woningen. Een tweede bijstelling is dat er in de Rosmolenwijk bijna alleen nog grondgebonden woningen worden gebouwd. De aanpak vindt bovendien gefaseerd plaats. Er wordt pas met een nieuw project gestart als de afzet van het vorige project is gegarandeerd. De herijkingsvoorstellen konden in 2012 nog niet worden vertaald in een nieuwe overeenkomst met de gemeente. In programmatisch opzicht was er geen verschil van mening meer tussen Parteon en de gemeente. Een obstakel bleek echter de financiële verantwoording van sommige investeringsafspraken uit het Uitvoeringsplan uit 2005. Het uitblijven van overeenstemming hierover had overigens geen gevolgen voor de lopende projecten zoals Koning Davidstraat, Jan Bouwmeesterstraat en Veeringplein 1e fase. Begin 2013 lijkt overeenstemming over de herijking dichterbij te zijn gekomen. De verslechtering van de afzetmarkt voor koopwoningen was ook in de Rosmolenwijk goed te merken. Desondanks is de woningproductie in de Rosmolenwijk in 2012 uitzonderlijk hoog geweest. Opgeleverd werden de projecten Koning Davidstraat (144 woningen) en Jan Bouwmeesterstraat fase 1a (32 woningen). Gestart werd met de bouw van Jan Bouwmeesterstraat fase 1b (45 woningen), maar daarvoor was een bijzonder besluit nodig van de directie. Doordat de woningverkoop traag verliep, is gekozen voor een achtervangconstructie waarin opgeleverde niet-verkochte koopwoningen voorlopig worden verhuurd als sociale huurwoning. Door dit besluit kon de voortgang in de fysieke vernieuwing voorlopig worden gewaarborgd. Het aantal braakliggende landjes in de buurt neemt nu zienderogen af. Eén van de onderdelen van het Uitvoeringsplan is de aanpak van het gebied Dwarsstraten. Het betreft hier enkele straatjes dwars op de Oostzijde met veel particulier bezit van dikwijls matige kwaliteit. Parteon en de gemeente zetten middelen in om bewoners te stimuleren om funderingsherstel uit te voeren. Eén van die middelen is aankoop, herstel en verkoop door Parteon via een zogenaamd revolving fund-constructie. Door teruglopende verkoopopbrengsten hebben Parteon en de gemeente gekozen voor een beperktere en gerichtere aanpak. Ook de bewonersgroep is hierbij betrokken; zij ondersteunt de gewijzigde aanpak.


Parteon bleef in 2012 actief overleg voeren met de bewoners van de Rosmolenwijk. De in het verleden opgelopen stagnatie in de vernieuwing, mede vanwege te hoge ambities, had het vertrouwen van de bewoners in de aanpak een knauw gegeven. Het vertrouwen lijkt in 2012 te zijn verbeterd, vooral ook omdat Parteon heeft laten zien door te gaan met de vernieuwing. Ook over de uitgangspunten voor de herijking heeft Parteon nauw overleg gevoerd met de bewoners. Wel heeft Parteon een duidelijk signaal afgegeven dat zij, als gevolg van de marktontwikkelingen, nu voor de aanpak van woningen geen garanties meer kan geven voor de langere termijn. Als onderdeel van de sociaal-fysieke wijkaanpak heeft Parteon ook geïnvesteerd in sociale cohesie en leefbaarheid. Voorbeelden hiervan zijn: het MyHome-project (buurtactiviteiten in de voormalige meubeltoonzaal aan de Oostzijde), bijdragen aan het jaarlijkse wijkfeest en de jaarlijkse uitreiking door Parteon van de Co Kroesprijs aan een buurtbewoner die zich bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt voor de wijk. Het project met de RosmolenRouteplanners is in 2012 afgerond. De RosmolenRouteplanners waren kinderen in de leeftijd van 7 tot 13 jaar, die als reisgidsen buurtbewoners meenamen op een interessante reis door de eigen buurt. 6.3.4 Uitvoeringsprogramma Wormerveer Noord In 2012 is Parteon gestart met het opstellen van een kaderstellend gebiedsdocument. Dit document moet als verbindend kader dienen voor de aanpak van zowel de fysieke vernieuwing als de sociale cohesie en leefbaarheid. Uit onderzoek is gebleken dat met name de Schrijversbuurt - het noordelijk deel van de wijk - een combinatie van verschillende soorten problematiek kent. Het streven is om het gebiedsdocument voor Wormerveer Noord medio 2013 vast te stellen. In 2012 is de planontwikkeling afgerond voor het nieuwbouwproject Krokusstraat. Binnen de bestaande bestemmingsplangrenzen wordt hier een nieuw plan gerealiseerd. In de wijk zijn verder de voorbereidingen gestart voor het voeren van portiekgesprekken. 6.3.5 Uitvoeringsprogramma Poelenburg In december 2009 heeft de gemeenteraad van Zaanstad het Uitvoeringsprogramma goedgekeurd voor de krachtwijk Poelenburg. Het betrof een integraal vernieuwingsprogramma met fysieke, sociale en economische maatregelen. In 2010 hebben de corporaties en de gemeente gewerkt aan de uitwerking van het Uitvoeringsprogramma in een Samenwerkingsovereenkomst. Vanwege de gewijzigde financiële en marktomstandigheden besloten de corporaties de oorspronkelijk voorgestelde overeenkomst niet te ondertekenen. Een onevenwichtige verdeling van risico's was hier de voornaamste reden voor. Omdat het in 2011 aanvankelijk niet lukte alsnog tot overeenstemming te komen, hebben Parteon en Rochdale een aangepast en op dat moment haalbaar plan ingediend, dat meer uitging van een bloksgewijze en gefaseerde aanpak. Het herziene plan van Parteon bestond uit de renovatie van ruim 200 appartementen en winkels, de sloop van twee flats (samen 168 woningen) en de vervangende nieuwbouw van 87 woningen (28 huur en 59 koop in laagbouw). In het laatste kwartaal van 2012 is een concept anterieure overeenkomst opgesteld voor de realisatie van de plannen van Parteon. De ambities van het Uitvoeringsprogramma werden tot dan toe nog steeds gerespecteerd.

Poelenburg

Eind 2012 heeft Parteon besloten niet over te gaan tot ondertekening van de concept anterieure overeenkomst voor de bouw van koopwoningen en de uitbreiding van het winkelcentrum. Met name het definitief wegvallen van de rijkssubsidie voor de wijkenaanpak, de verdergaande verslechtering van de woningmarkt, ontwikkelingen binnen de corporatiesector zelf en onzekerheden rond het kabinetsbeleid lagen hieraan ten grondslag. Vervolgens is in overleg met de gemeente Zaanstad en de collega corporaties besloten over te gaan tot aanpassing van de diverse ambities en ingrepen aan de nieuwe realiteit. De herijking van de fysieke peiler van de gebiedsontwikkeling is hier een belangrijk onderdeel van. Naar verwachting leidt dit in de eerste helft van 2013 tot besluitvorming, die vervolgens zal worden gecommuniceerd naar de wijk. 'Een jaar van bijsturing' Jaarverslag Parteon 2012 36

Parteon heeft in 2012 verder gewerkt aan het verbeteren van de relatie met de Klankbordgroep die bestaat uit bewoners en ondernemers van Poelenburg. Op leefbaarheidsgebied zijn twee nieuwe projecten gestart: het Parteon Bewonershuis en tHUISbasis, beide gevestigd in een te slopen flat op de hoek van de Heukels- en Wachterstraat in de wijk Poelenburg. Het Parteon Bewonershuis is een ontmoetingsplaats met activiteiten voor en door bewoners. Zij komen hier bij elkaar om bijvoorbeeld te vergaderen, samen te koken of elkaar naailes te geven. Het cultuurproject tHUISbasis vindt plaats in twee leeggekomen woningen die voor kortere periodes tijdelijk worden verhuurd aan kunstenaars. In 2012 hebben vier kunstenaars hier hun projecten uitgevoerd, samen met bewoners uit de wijk. In december hebben zich in de woningen twee nieuwe kunstenaars gevestigd. In de tabel ziet u een overzicht van alle activiteiten die Parteon in 2012 heeft uitgevoerd in het kader van het Wijkactieplan Poelenburg (met de uitgaven in euro’s). Wonen

Huisbezoeken voorbereiding Renovatie Ruil Poelenburg Interimbeheer; riolering schoonmaakactie Interimbeheer (schoon/heel/veilig)

Totaal Wonen

11.520 3.000 4.184 13.600 32.304

Veiligheid Totaal veiligheid

Inhuur extra beveiliging

3.000 3.000

Leren en opgroeien Totaal leren en opgroeien

Portiek Portiers

1.500 1.500

Werken

Overleg ondernemers Opknappen en veiliger maken winkelplint Lobeliusstraat

1.000 10.000 11.000

Apparaatskosten Communicatie Bewonersgesprekken, conform advies visitatiecommissie Ondersteuning en initiatieven bewonersparticipatie Informatiecentrum; exploitatie Cultuurproject THUISbasis Poelenburg Bewonershuis Parteon Wijkregisseur Schuldsanering en preventieve aanpak huurschuld Programmamanager; langdurige verplichting

42.343 46.337 12.900 25.800 41.368 15.000 20.000 21.600 8.400 19.350

Totaal werken Integratie en sociale samenhang

Totaal Integratie en sociale samenhang

253.098

Totaal

300.902

6.3.6 Pilot screenen woningzoekenden Parteon nam zich voor 2012 voor een pilot project te starten waarin wordt onderzocht of en hoe het screenen van woningzoekenden kan bijdragen aan de leefbaarheid in een complex. Dit plan heeft enige vertraging opgelopen, maar is in het vierde kwartaal begonnen. Het is een gezamenlijk project van de gemeente Zaanstad en de Federatie van Zaanse Woningcorporaties (FZW). De partijen hebben een convenant opgesteld en Parteon heeft twee complexen geselecteerd waarbinnen het project wordt uitgevoerd. Voor deze complexen zijn inmiddels beheerplannen geschreven.


6.3.7 Sponsoractiviteiten In 2012 zijn de meeste sponsorgelden gegaan naar onze eigen Parteon Architectuurprijs. Daarnaast hebben we een bijdrage gegeven aan het Zaans museum voor een tentoonstelling over Zaans erfgoed, waar de Rosmolenwijk een centrale plek in nam. Ook is er een klein bedrag gegeven aan het Regthuys, dit is een sponsorovereenkomst uit het verleden. In 2013 zullen sponsorverzoeken scherp worden beoordeeld. Alle externe sponsorverzoeken worden getoetst aan het sponsorbeleid van Parteon. Belangrijkste voorwaarde is dat de sponsoring een raakvlak heeft met het domein wonen.

Activiteit

Begunstigde

Bijdrage

Restauratie en onderhoud monumentaal pand

Stichting ‘t Reght Huys in Westzaan

Onderhouden en uitbouwen van activiteiten

Stichting Babel, podium voor vormgeving en kwaliteit

Tentoonstelling in Rosmolenwijk

Zaans Erfgoed

€ 450

€ 21.861

€ 500

Diverse kleine activiteiten

€ 443

Totaal

€ 23.254

6.3.8 Samengevat  Diverse leefbaarheidsactiviteiten uitgevoerd: uitgaven lager dan begroot.  Vijf wijkvisies opgesteld.  Twee nieuwbouwprojecten opgeleverd in de Rosmolenwijk, één project gestart.  Vertrouwen bewoners in de Rosmolenwijk lijkt hersteld.  Start opstellen gebiedsdocument voor Wormerveer Noord.  Herijking afspraken Poelenburg nog niet afgerond.  Nieuwe leefbaarheidsprojecten in Poelenburg: Parteon Bewonershuis en tHUISbasis.  Pilot project screenen woningzoekenden gestart.

6.4 Positief oordeel van belanghouders 6.4.1 Doelen uit het jaarplan KSF



Norm 2012

De Bewonersraad en bewonerscommissies zijn tevreden over de wijze waarop ze betrokken zijn bij het beheer en beleid De gemeente, maatschappelijke organisaties en de Bewonersraad zijn tevreden over de prestaties van Parteon

Ze geven gemiddeld een rapportcijfer van 7,5

6,6

7,0

nog in te vullen gemiddeld rapportcijfer

n.v.t.

n.v.t.

Activiteiten:  vertalen van de resultaten van de visitatie uit 2011 in aanbevelingen en het uitvoeren van deze aanbevelingen;  organiseren van een belanghoudersbijeenkomst;  heroriëntatie op en besluitvorming over de overlegvormen met belanghouders, naar aanleiding van de resultaten van de visitatie;  ontwikkelen van een systematiek voor het peilen van de oordelen van belanghouders;  evalueren van de prestatieafspraken met de gemeente; 'Een jaar van bijsturing' Jaarverslag Parteon 2012 38



analyseren van de KWH-meting naar participatie en het vertalen hiervan in activiteiten.

Naast de gevraagde tevredenheid van Bewonersraad en - commissie naar de organisatie toe, geldt natuurlijk ook een omgekeerde situatie. Wij hebben grote waardering voor de inzet en betrokkenheid van hen.

6.4.2 Opvolging visitatierapport De visitatiecommissie concludeerde na haar bezoek in 2011 dat belanghouders een onduidelijk beeld hebben van wat Parteon wel en niet doet en nastreeft. Ze voelen zich niet betrokken bij de beleidsbepaling van Parteon. De commissie gaf een aantal aanbevelingen om dit te verbeteren. Positief volgens de commissie is dat Parteon er goed in slaagt de bewoners te betrekken bij beheer en beleid. Hiermee scoort de corporatie boven de norm. In 2012 is Parteon aan het werk gegaan met de aanbevelingen uit het visitatierapport. Ook zijn de prestatieafspraken met de gemeente geëvalueerd. Dit heeft geleid tot de conclusie dat de gemeente en Parteon vaker met elkaar in gesprek zullen gaan. Er is verder een start gemaakt met de ontwikkeling van een systematiek om het oordeel van de belanghouders over de prestaties van Parteon te kunnen meten. Een voorstel volgt in het eerste kwartaal van 2013. in de eerste helft van 2013 vindt ook een belanghoudersbijeenkomst plaats. Puur cijfermatig heeft Parteon haar doelen met betrekking tot de beoordeling door belanghouders in 2012 gehaald. De Bewonersraad en bewonerscommissies drukten hun tevredenheid over de wijze waarop ze bij het beleid van Parteon worden betrokken uit met het rapportcijfer 7.3. Uit het imagoonderzoek onder alle huurders kwam een rapportcijfer uit van eveneens 7,3 (ruim voldoende). Beide uitkomsten lagen boven de nagestreefde rapportcijfers van 7,0. 6.4.3 Samengevat  Betrekken belanghouders bij beleid verbeterd.  Prestatieafspraken met gemeente geëvalueerd: frequentie overleg wordt opgevoerd.  Bewonersraad en bewonerscommissies geven 7,3 aan betrokkenheid bij beleid Parteon.  Huurders waarderen algemeen functioneren Parteon met 7,3.  Nog geen systematiek ontwikkeld voor de beoordeling van Parteon door belanghouders.


7 Parteon als onderneming 7.1 Een gezonde financiële positie 7.1.1 Doelen uit het jaarplan KSF


Op basis van MJB 2013

Norm 2012

Parteon heeft de A-status bij het Centraal Fonds Volkshuisvesting

De solvabiliteit bedraagt tussen 20% en 30% Er is een positieve kasstroom na 2% aflossing

24,5% *

Solvabiliteit 20-30%

Positieve kasstroom na 2% aflossing

Positieve kasstroom na 2% aflossing

Parteon behoudt haar kredietwaardigheid bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw * volkshuisvestelijke solvabiliteit

Activiteiten:  organisatorisch inbedden van de splitsing tussen DAEB- en niet-DAEB-activiteiten;  toewerken naar een splitsing van de administratie in 2013, zodat deze voldoet aan de nieuwe richtlijn 645;  uitwerken van de financiering van de niet-DAEB-activiteiten;  verbeteren van het risicomanagement. Bij Parteon is de financiële positie geen doelstelling, maar een randvoorwaarde. Parteon bewaakt continu dat het bereiken van de doelstellingen gebeurt binnen de financiële randvoorwaarden. Deze zijn uitgewerkt in een financiële meerjarenplanning die elk jaar wordt geactualiseerd. De randvoorwaarden komen voort uit de doelstelling van Parteon om borging van financiering te behouden (via het WSW, Waarborgfonds Sociale Woningbouw) en om de Astatus bij het Centraal Fonds Volkshuisvesting te behalen. Beide financiële doelstellingen zijn in 2012 behaald: Parteon kreeg de A1-status van het Centraal Fonds en bleef binnen het door het WSW afgegeven faciliteringsvolume. De financiële bijsturing is er continu op gericht te blijven voldoen aan de door het WSW en Centraal Fonds gehanteerde criteria, zodat Parteon haar goede financiële positie ook in de toekomst behoudt. Dit houdt concreet het volgende in:  operationele kasstromen. Het WSW hanteert als criteria een cumulatief positief saldo in de komende zes jaar en een positieve trend in de jaren zes tot en met tien;  faciliteringsvolume. Het WSW hanteert als criterium dat het vrij te geven faciliteringsvolume groter is dan of gelijk aan het totale saldo van de te borgen leningen voor de komende drie jaar, rekening houdend met de verhouding borgbare investeringen en borgbaar geleend in 2012;  solvabiliteit/continuïteit. Het volkshuisvestelijk vermogen, met verwerking van rendement en besteding van middelen is minimaal 2% groter dan het verwachte risico- en beklemd vermogen. Deze paragraaf gaat in op de hoofdlijnen van het financiële beleid van Parteon. Voor de financiële kengetallen, de geconsolideerde balans, de geconsolideerde winst- en verliesrekening en het geconsolideerd kasstroomoverzicht en de analyse van het resultaat wordt verwezen naar de jaarrekening.


7.1.2 Treasury Het Treasury-statuut bepaalt de spelregels voor de treasury-activiteiten van Parteon. Het statuut is de basis voor het treasury-jaarplan, op basis waarvan de treasury-operaties worden uitgevoerd. Het Treasury-statuut heeft de volgende doelstellingen:    

waarborgen van de toegang tot de kapitaalmarkt; beheersen van renterisico’s; financieren tegen zo laag mogelijke kosten; beschikken over voldoende liquiditeit.

Het treasury-jaarplan wordt jaarlijks vastgesteld door de directeur-bestuurder en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. Dit is ook gebeurd in 2012. 7.1.3 Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) De belangrijkste kredietbeoordelaars hebben het WSW hun hoogste rating toegekend (triple A-status). Dankzij deze status kunnen corporaties geld lenen tegen gunstige voorwaarden, indien deze leningen zijn geborgd door het WSW. Het WSW beoordeelt haar deelnemers op basis van kasstromen. Criterium is of de organisatie vanuit de exploitatiekasstroom in staat is de rente te voldoen, vermeerderd met een normatieve aflossingsplicht van 2% over de verwachte leningenportefeuille (inclusief de toekomstige financieringsbehoefte). Het faciliteringsvolume is het maximale bedrag aan externe financiering waarvoor het WSW van tevoren aangeeft dat hij borg staat. Dit volume wordt bepaald op basis van de aan Corpodata aangeleverde prospectieve informatie (dPi). Voor het jaar 2012 is gekeken naar de prognosejaren 2012 tot en met 2014. Het door het WSW afgegeven faciliteringsvolume bedraagt € 64,9 miljoen. Parteon heeft voor een totaalbedrag van € 35 miljoen leningen aangetrokken ten laste van het faciliteringsvolume. Deze leningen hebben betrekking op 2012 en 2013. Het faciliteringsvolume voor 2014 is door middel van een negatieve claim van € 11,8 miljoen beklemd. Het resterende vrije faciliteringsvolume bedraagt hierdoor € 18,1 miljoen. Parteon bleef in het verslagjaar binnen het afgegeven faciliteringsvolume. Het WSW heeft bij Parteon voor rond € 572 miljoen aan leningen geborgd. 7.1.4 Beleggingen In 2012 heeft Parteon geen structurele beleggingen aangehouden. Eind 2012 is er wel sprake van een overschot aan liquide middelen van € 40 miljoen. Eind 2012 bedraagt het saldo op spaarrekeningen € 20 miljoen. 7.1.5 Renterisico's In het Treasury-statuut zijn renterisico’s gedefinieerd: het WSW-renterisico (op basis van het externe kader) en het bedrijfseconomisch renterisico (op basis van het interne kader). 

WSW-renterisico Het WSW bepaalt het renterisico op basis van de bestaande portefeuille. Het bedrag waarover risico wordt gelopen, bestaat uit leningen met een eindaflossing dan wel renteaanpassing en uit het effect van eventuele rente-instrumenten. Dit bedrag wordt vervolgens afgezet tegen het saldo uitstaande leningen van het laatste verslagjaar. Basisrenteleningen worden op het moment dat de kredietopslag herzien gaat worden, in het renterisico meegenomen. De norm van het WSWrenterisico van 15% wordt door Parteon in geen enkel jaar overschreden.



Bedrijfseconomisch renterisico Het bedrijfseconomisch renterisico gaat uit van de jaarlijkse financieringsbehoefte. Dit betekent dat, naast de leningen met een eindaflossing, ook rekening wordt gehouden met kasstromen uit de reguliere rente- en aflossingsverplichtingen en die uit de exploitatie en (des)investeringen. Daarnaast bestaat het bedrag van het renterisico uit leningen die een renteaanpassing of herziening van de kredietopslag kennen en het effect van eventuele rente-instrumenten. Het aldus verkregen bedrag aan renterisico wordt afgezet tegen de geprognosticeerde vreemd vermogenspositie. Deze is de optelsom van de bestaande leningenportefeuille en de cumulatieve financieringsbehoefte, verminderd met eventuele beleggingen en beschikbare liquiditeiten. Het Treasury-statuut bepaalt dat het bedrijfseconomisch renterisico gemiddeld over een periode van


drie jaar niet meer mag bedragen dan 15%. De norm van het bedrijfseconomisch renterisico wordt door Parteon in geen enkele periode overschreden.

7.1.6 Meerjarenprognose 2013-2017 Parteon heeft op basis van de meerjarenbegroting een meerjarenprognose 2013-2017 opgesteld. In de MJB 2013 is rekening gehouden met de effecten van het nieuwe SVB 2012, de voortschrijdende inzichten aangaande de marktomstandigheden, de saneringsbijdrage voor Vestia en de kabinetsplannen van Rutte 2. In de MJB 2013 is dus reeds rekening gehouden met de extra verhuurdersheffing, het huurplafond van 4.5% WOZ waarde en met de extra huurverhogingen. Tevens is in de MJB 2013 rekening gehouden met een vrij conservatief scenario aangaande de verkopen bestaand bezit en een extra afwaardering op grondposities en plankosten. Om de gevolgen van het nieuwe regeerakkoord op te vangen en om te voorkomen dat de financieringsbehoefte de komende jaren zal toenemen, is een aantal taakstellingen opgenomen. Deze hebben betrekking op de onderhoudslasten, de bedrijfskosten, de renovatieprojecten en de nieuwbouw van huurwoningen. De gevolgen hiervan worden in 2013 uitgewerkt in concrete maatregelen. Als gevolg van deze bijsturing zullen de leningenportefeuille en de financieringslasten de komende jaren niet toenemen.

Omschrijving Omvang eigen vermogen (x 1000) Lang vreemd vermogen (x 1000) Rente vreemd vermogen (x 1000) Operationele kasstroom (x 1000) Jaarresultaat (x 1000) Solvabiliteit ICR DSCR Aflossingsfictie WSW

2013 251.270 586.908 25.459 13.657 11.058

2014 262.532 593.528 25.409 16.939 3.955

2015 276.635 592.497 25.623 16.995 12.355

2016 291.070 592.576 25.533 18.498 5.161

2017 295.427 594.239 25.788 20.907 1.779

26,4% 1,53 1,05 11.597

27,1% 1,66 1,13 11.736

28,2% 1,66 1,14 11.869

29,0% 1,72 1,18 11.848

29,1% 1,81 1,24 11.850

7.1.7 Integrale Vpb-verplichting Parteon moet sinds 2008 over al haar activiteiten vennootschapsbelasting betalen. De hoogte daarvan wordt bepaald aan de hand van het fiscale resultaat. Dit wijkt meestal af van het bedrijfseconomische resultaat zoals opgenomen in de jaarrekening. Hierdoor kan de belastingdruk substantieel verschillen van de circa 25% (Vpb-tarief) van het bedrijfseconomische resultaat. De afboeking van onrendabele toppen in de verhuur mag bijvoorbeeld niet worden meegenomen in het fiscale resultaat, terwijl deze wel het bedrijfseconomische resultaat verlagen. Onrendabele toppen zijn niet in de verhuur terug te verdienen investeringen c.q. exploitatie-uitgaven. De Vpb-aangifte van 2010 is inmiddels ingediend. Aanvullende informatie over de Vpb-plicht en de cijfermatige afwerking hiervan voor Parteon staat in de jaarrekening. 7.1.8 Verplichtingen vanuit Europa Op grond van de Europese regelgeving inzake staatssteun zouden woningcorporaties met ingang van het boekjaar 2013 een administratieve splitsing aanbrengen tussen de zogenaamde DAEB (Diensten van Algemeen Economisch Belang) en niet-DAEB. Inmiddels is dit uitgesteld tot boekjaar 2014. In de jaarrekening 2012 worden de DAEB- en niet-DAEB-activiteiten inmiddels apart gepresenteerd en verschillend gewaardeerd. Parteon heeft de keuze gemaakt om DAEB te waarderen op bedrijfswaarde. Niet-DAEB worden verplicht gewaardeerd op marktwaarde. 7.1.9 Financiering niet-DAEB-activiteiten Op basis van de huidige prognoses van de kasstromen is er in 2013 geen noodzaak om voor niet-DAEB externe commerciële financiering aan te trekken. Parteon hanteert het beleid dat niet-DAEB intern gefinancierd moeten kunnen worden. 'Een jaar van bijsturing' Jaarverslag Parteon 2012 42

We hebben de gevolgen van het aangescherpte eigen middelen (EM) beleid voor de financiering van niet-DAEB activiteiten vanaf 2011 tot en met 2013 in kaart gebracht. Hieruit blijk dat er vooralsnog geen sprake is van een beperking van de mogelijkheden van Parteon voor de financiering van nietDAEB-activiteiten uit eigen middelen. 7.1.10 Samengevat  Parteon kreeg in 2012 de A1-status van het Centraal Fonds Volkshuisvesting.  Parteon bleef binnen het faciliteringsvolume van het WSW.  Niet-DAEB-activiteiten kunnen door Parteon intern worden gefinancierd.  De datum van organisatorische scheiding tussen DAEB- en niet-DAEB-activiteiten is met een jaar uitgesteld. Parteon heeft hiervoor in 2012 een plan van aanpak opgesteld. De ontwikkeling van beide segmenten is inzichtelijk gemaakt in het Treasury-jaarplan en de Meerjarenbegroting 2013. Gezien de onduidelijkheden rond de invoering van de scheiding heeft Parteon een en ander nog niet uitgewerkt in een financieringsplan.  Plan van aanpak gemaakt voor het opstellen van de administratie conform RJ 645. Bij de Meerjarenbegroting 2013 en de jaarrekening 2012 wordt rekening gehouden met de nieuwe richtlijnen.  Plan van aanpak opgesteld voor risicomanagement (zie par 7.6.3).

7.2 Efficiënte bedrijfsvoering 7.2.1 Doelen uit het jaarplan KSF


Stand van zaken 202

Norm 2012

De bedrijfskosten blijven binnen die van de referentiegroep

Kosten vallen binnen de normen van Corporatie in Perspectief (CiP)

Kosten voldoen aan norm CiP

Norm CiP

Activiteiten:  invoeren van een Document Management Systeem;  opvangen van de afname in de te beheren woningen. 7.2.2 Bedrijfslasten De netto bedrijfslasten bij Parteon komen uit op € 1.324 per woning. Dit is lager dan de referentie uit de benchmark CiP ad € 1.366. De afgelopen jaren heeft Parteon al sterk gestuurd op de kostenbeheersing. In de Meerjarenbegroting 2013 is rekening gehouden met een verdere bezuinigingstaakstelling op de bedrijfskosten van 5% per jaar. 7.2.3 Samengevat  De netto bedrijfslasten van Parteon zijn lager dan de referentiegroep.  Invoeren Document Management Systeem (DMS) niet gehaald. De implementatie is nu gepland voor het tweede kwartaal van 2013.  Parteon heeft niet gewerkt aan het anticiperen op de eerder verwachte krimp van de voorraad. Deze krimp blijft volgens het Strategisch Voorraadbeleid beperkt. De activiteit is daarom niet meer nodig. Parteon blijft wel sturen op het verhogen van de efficiency.


7.3 Positief oordeel van medewerkers 7.3.1 Doelen uit het jaarplan KSF



Norm 2012

Positief oordeel van de medewerkers over Parteon als werkgever

Medewerker geven gemiddeld een 7,5

7,6

7,5

Activiteiten:  uitvoeren van de activiteiten die voortvloeien  uit het HRM-beleidsplan, waaronder een medewerkerstevredenheidsonderzoek;  formuleren van een veiligheidsbeleid;  opstellen en vaststellen van het ICT-beleid. 7.3.2 Personeelsopbouw per 31-12-2012 Totaal aantal medewerkers Fulltime – parttime Mannen – vrouwen

210 118 - 92 98 - 112

Medewerkers Parteon Mutaties 2012 Totaal Eigen verzoek Einde contract Boventallig (Vroeg)pensioen Andere reden Overlijden

In dienst 16

Uit dienst 25 11 5 4 3 2 0

7.3.3 Ziekteverzuim in 2012 Eerste kwartaal

Tweede kwartaal

Derde kwartaal

Vierde kwartaal

Totaal 2012

2011

2010

Totaal ziekteverzuim Incl. zwangerschap

7,35%

6,27%

5,25%

4,12%

5,75%

6,06%

4,76%

Excl. zwangerschap

7,03%

5,49%

4,56%

3,73%

5,21%

5,78%

3,87%

Incl. zwangerschap

1,37

0,89

0,68

0,93

1,00

1,09

1,17

Excl. zwangerschap

1,35

0,86

0,67

0,89

0,97

1,08

1,15

Ziekteverzuimfrequentie

Het ziekteverzuim in 2012 is in het vierde kwartaal fors gedaald, waarmee het totaalverzuim over het hele jaar is uitgekomen op gemiddeld 5,21% (excl. zwangerschap). Dit ligt in de lijn van de (voorlopig) gehanteerde norm voor openbaar bestuur en overheidsdiensten van 5,3%.


7.3.4 Samengevat  Ziekteverzuim komt overeen met de norm voor openbaar bestuur en overheidsdiensten van 5,3%.  De medewerkerstevredenheid wordt eens in de twee jaar gemeten. Dit is niet gebeurd in 2012.  ICT-beleid is vastgesteld.  Het formuleren van een veiligheids- en agressiebeleid volgt in het eerste kwartaal van 2013.  Als uitvloeisel van het HRM-beleidsplan heeft Parteon aanvullend onderzoek gedaan naar ongewenst gedrag. De daaruit voortgekomen acties zijn uitgevoerd.

7.4 Een goed functionerende organisatie 7.4.1 Doelen uit het jaarplan KSF



Norm 2012

Een samengesteld resultaat van de uitkomsten van het onderzoek onder medewerkers, audits, etc. (moet verder worden vervolmaakt)

Gemiddeld samengesteld rapportcijfer via Effectory van 7,5

niet gemeten

nvt

Activiteiten:  uitvoeren van het project Leiderschapsstijl;  invoeren van het Projectmatig werken;  uitvoeren van deelaspecten van ParteoNext;  ontwikkelen van een systematiek om de organisatieontwikkeling te meten;  houden van een reputatieonderzoek onder klanten, belanghouders en medewerkers, het analyseren van de resultaten daarvan en opstellen van verbeteracties;  uitvoeren van activiteiten die voortvloeien uit het integriteitsbeleid;  opvolgen van de verbeterpunten uit de Managementletter;  uitvoeren van het intern controleplan;  evalueren van het organisatiejaarplan 2012 en doorvoeren van bijstellingen voor het jaarplan 2013;  opstellen van een investeringsstatuut;  opstellen van een verbindingenstatuut. 7.4.2 Samengevat  Project Leiderschapsstijl is opgenomen in het traject teambuilding van de directie. Een training is in de wacht gezet.  Het invoeren van het projectmatig werken is een lopend project. Praktijkervaringen worden geëvalueerd en bediscussieerd met medewerkers om verbetermogelijkheden te identificeren.  De invoering van ParteoNext, het Nieuwe Werken bij Parteon, is een lopend verandertraject bij de corporatie.  Er is (nog) geen systematiek ontwikkeld om de organisatieontwikkeling te meten. In 2013 wordt bekeken in hoeverre hierbij gebruik kan worden gebruikt van een benchmark.  Het voorgenomen reputatieonderzoek is uitgevoerd.  Activiteiten in het kader van het integriteitbeleid zijn voor 90% uitgevoerd (zie par. 7.6.2).  Van de verbeterpunten uit de Managementletter 2011 is 82% opgelost. Dit ligt op schema.  Het interne controleplan is uitgevoerd (zie par. 7.6).  Het organisatiejaarplan 2012 is geëvalueerd. Dit is vertaald in een procedure voor het opstellen van het organisatiejaarplan, die bij het plan voor 2013 wordt gevolgd. De procedure is opgenomen in het ‘proceshuis’ van Parteon.  Het Investeringsstatuut is vastgesteld (zie par. 7.6.5).  De goedkeuring van het Verbindingenstatuut is verschoven om de gevolgen van de Herzieningswet te kunnen opnemen (zie par. 7.6.4).


7.5 Verbindingen 7.5.1 Inleiding Parteon heeft als organisatie een aantal verbindingen. Een verbinding wordt gedefinieerd als het hebben van (belangrijke) invloed op een andere rechtspersoon. Dat kan door deelneming in het aandelenkapitaal, door in directie of bestuur deel te nemen of door eventuele overige vormen van zeggenschap. De keuze voor het aangaan van verbindingen door Parteon vloeit in een aantal gevallen voort uit de keuze om bepaalde activiteiten te ontplooien. Voorbeelden daarvan zijn Woningnet NV en stichting Koopgarant. In andere gevallen wordt bewust voor een verbinding gekozen om de risico’s te spreiden of om een bijdrage te leveren aan specifieke volkshuisvestingsactiviteiten. In de Governancecode is bepaald dat corporaties dienen te beschikken over een Verbindingenstatuut. Parteon heeft dit in concept beschikbaar; de verdere concrete invulling is afhankelijk van de bepalingen vanuit de Herzieningswet. Deze waren ultimo 2012 nog niet bekend (zie ook par. 7.6.4). 7.5.2 Verbindingen algemeen  Parteon Projectontwikkeling Holding BV. Deze Holding BV is opgericht in 2007. Daarmee werd de afdeling Projectontwikkeling van Parteon verzelfstandigd. Stichting Parteon is 100% aandeelhouder van de. De cijfers van Parteon Projectontwikkeling Holding BV zijn opgenomen in de geconsolideerde cijfers van stichting Parteon.  Stichting Monumenten Zaanstad. Deze stichting exploiteert een tiental monumentale panden (woningen) en het voormalige gemeentehuis van Zaandam De Burcht (bedrijfsonroerend goed). Het beheer van deze panden past binnen het reguliere beheer van woningcorporatie Parteon. Stichting Parteon is de enige bestuurder van de stichting en heeft door deze zeggenschap invloed op de risicobeheersing. Zij staat garant voor € 50.000 voor betalingsverplichtingen. De cijfers van stichting Monumenten Zaanstad zijn opgenomen in de geconsolideerde cijfers van stichting Parteon.  Stichting Beheer en Exploitatie Registergoederen Parteon (SBERP). Deze stichting beheert het kantoorpand van Parteon aan de Rosmolenstraat in Zaandam. De stichting is opgezet vanuit een fiscale invalshoek en voldoet volledig aan de bij een woningcorporatie behorende activiteit, namelijk het beheer van een eigen kantoorpand. Parteon is de enige bestuurder van deze stichting en heeft een lening verstrekt die is verantwoord onder de financiële vaste activa. De cijfers van SBERP zijn opgenomen in de geconsolideerde cijfers van stichting Parteon.  WoningNet. Deze vennootschap is opgericht door woningcorporaties met als doelstelling de woonruimteverdeling van hun woningbezit in het ROA-gebied te coördineren. De activiteiten van deze verbinding passen binnen de kernactiviteiten van Parteon, met name bij het prestatieveld ‘bij voorrang en passend huisvesten van de primaire doelgroep’. Het belang in het aandelenkapitaal van WoningNet is 3,8%, verantwoord onder de financiële vaste activa. Door haar deelname in het aandelenkapitaal houdt Parteon de vinger aan de pols met betrekking tot beleidsplannen en de ontwikkeling van vermogen en resultaat. Gezien het geringe belang van deze deelneming zijn de cijfers niet geconsolideerd.  NV Stadsherstel Zaanstreek. Al geruime tijd geleden heeft Parteon initiatieven ontplooid om te komen tot een organisatie voor stadsherstel binnen de Zaanstreek. Doel is een bijdrage te leveren aan het behoud van de grote hoeveelheid aan monumenten, beschermde dorpsgezichten en beeldbepalende panden. Daarvoor is aansluiting gezocht met NV Stadsherstel Amsterdam, die op dit gebied al meer dan vijftig jaar ervaring heeft. Ultimo december 2009 heeft dit geleid tot de oprichting van de NV Stadsherstel Zaanstreek. Het geplaatste aandelenkapitaal bedraagt € 100.000, het aandeel Parteon is € 49.000. Daarmee is Parteon minderheidsaandeelhouder. Het bezit van de NV Stadsherstel Zaanstreek bestaat uit 23 monumentale (voornamelijk woon)panden op de Zaanse Schans. Met de aankoop was een bedrag van circa € 2,7 miljoen gemoeid. Dit is (vrijwel) geheel extern gefinancierd. De cijfers van NV Stadsherstel Zaanstreek zijn niet geconsolideerd.


7.5.3 Verbindingen vanuit Projectontwikkeling Specifiek voor het ontwikkelen van projecten is Parteon een aantal samenwerkingsverbanden aangegaan. Onderstaand een overzicht van deze verbindingen.  Parteon Projectontwikkeling Holding BV had dertig dochterondernemingen, PPO 1 t/m PPO 30 BV. Ultimo 2012 zijn tien van deze BV's geliquideerd omdat ze geen activiteiten meer ontplooiden. Het is de bedoeling om in de loop van 2013 het aantal project-BV's nog verder terug te dringen.  Parteon is aandeelhouder in De Hemmes BV en vennoot in De Hemmes CV.  Parteon is een van de twee vennoten in Zaanpracht VOF (voorheen Noordeinde  Parteon is aandeelhouder in de Gasfabriekterrein BV en vennoot in de Gasfabriekterrein CV.  Parteon is een van de vennoten in Rosarium VOF. Overzicht verbindingen Deelneming

Projectontwikkeling Holding BV Monumenten Zaanstad SBERP WoningNet Stadsherstel Zaanstreek De Hemmes BV De Hemmes CV Zaanpracht VOF Gasfabriekterrein BV Gasfabriekterrein CV Rosarium VOF

Aandeel Parteon

Eigen vermogen ultimo 2012

Jaarresultaat c.q. omzet in 2012

100%

-34.927.275

-11.206.000

100% 100%

77.323 -39.729

1.596.708 -253.878

3,75% 49% 25% 25% 50% 33% 33% 50%

7.195.000 1.400.000 16.034 65.000 151.000 30.000 5.000 - 126.868

15.770.000 26.000 - 426 3.000 4000 -6.000 -90.874

Bijzonderheid

herwaardering -€ 460.000

Cijfers 2011 Cijfers 2011

7.5.4 Toezicht op verbindingen In het Reglement Raad van Commissarissen Parteon is het toezicht geregeld op de daarvoor in aanmerking komende verbindingen. De Raad is verantwoordelijk voor het toezicht op dochterondernemingen:  als Parteon in een rechtspersoon meer dan de helft van de stemrechten in de algemene vergadering van aandeelhouders kan uitoefenen (NV of BV);  als de rechtspersoon Parteon het bestuur vormt van een stichting. Verdere financiële informatie over de verbindingen is te vinden in de jaarrekening 2012.

7.6 Interne beheersing en controle 7.6.1 Interne Controleplan Parteon heeft begin 2012 een interne controleplan vastgesteld. Hierin beschrijft de corporatie hoe ze ‘in control’ wil blijven om de realisatie van haar doelstellingen zoveel mogelijk te waarborgen. Het ‘in control’ zijn beschrijft Parteon als een situatie waarin: ‘bedrijfsdoelstellingen concreet zijn omschreven, risico’s en bedreigingen in beeld zijn, passende beheersmaatregelen zijn getroffen en periodiek intern wordt getoetst of de beheersmaatregelen werken en doelstellingen op een efficiënte wijze worden gerealiseerd’. Interne controle is belangrijk om de juistheid, volledigheid en tijdigheid van de financiële administratie, de informatievoorziening en de juiste naleving van afgesproken bedrijfsprocessen en geldende weten regelgeving vast te stellen.


Om de interne beheersing en controle te verbeteren, hanteert Parteon het COSO-model. Dit model gaat er vanuit dat voor het waarborgen van interne beheersing een redelijke mate van zekerheid verkregen moet worden over:  de doelstellingen op strategisch niveau;  de doelstellingen op operationeel niveau;  de betrouwbaarheid van de informatievoorziening;  de naleving van weten regelgeving. Om interne beheersing op deze componenten te waarborgen, benoemt het interne controleplan activiteiten op de bovengenoemde gebieden. Bij de keuze van activiteiten heeft Parteon vooraf geanalyseerd welke specifieke risicogebieden voor de corporatie van toepassing kunnen zijn, rekening houdend met zowel externe (zoals de economie, demografie en woningmarkt, de landelijke en lokale politiek, nieuwe weten regelgeving) als interne omstandigheden (bijvoorbeeld lopende projecten). In het interne controleplan van 2012 is rekening gehouden met de uitkomsten van de visitatie uit 2011. Er is bij het nastreven van interne beheersing gezocht naar een balans tussen harde en zachte maatregelen. Bij zachte maatregelen gaat het om het beïnvloeden van bijvoorbeeld motivatie, loyaliteit, integriteit, inspiratie en normen en waarden van management en medewerkers, zodat deze aansluiten bij de doelstellingen van de organisatie. Bij harde maatregelen gaat om het opstellen van beleid, meten en rapporteren, richtlijnen en procedures en gedocumenteerde processen. Hieronder wordt een aantal maatregelen benoemd. 7.6.2 Integriteitsbeleid Als vervolg op een scan op het integriteitbeleid heeft Parteon in 2011 een programma opgezet om het onderwerp integriteit levend te houden binnen de organisatie. Dit programma is in 2012 verder uitgewerkt en volledig uitgevoerd. Belangrijk onderdeel was het organiseren van integriteitworkshops voor het personeel. Andere onderdelen waren onder meer:  vaststellen van integriteitgevoelige functies;  opnemen van het onderwerp integriteit en nevenfuncties in de beoordelingscyclus;  aanpassen van het protocol voor de bestuurder op het gebied van nevenfuncties en belangenverstrengeling. 7.6.3 Risicomanagement In 2012 heeft Parteon een Plan van aanpak risicomanagement opgesteld. Basis hiervoor was de risicomanagementscan die in 2011 is uitgevoerd door PwC. Eerste stap in het Plan van aanpak is het vaststellen en prioriteren van de top 10-risico's op strategisch niveau. De uitvoering van het Plan start in 2013. 7.6.4 Verbindingen en risicobeheersing Bij verbindingen (zie par. 7.5) gaat het om samenwerkingsverbanden met andere partijen. Ook kan het gaan om het onderbrengen van bepaalde activiteiten van de onderneming in een aparte rechtspersoon, uit risicomanagementoverwegingen. In 2012 heeft Parteon gewerkt aan het opstellen van een Verbindingenstatuut, waarin de voorwaarden en kaders voor het aangaan van verbindingen zijn vastgelegd. Dit vormt tevens het toetsingskader voor de Raad van Commissarissen bij het aangaan van verbindingen. Met de vaststelling van het Verbindingenstatuut voldoet Parteon aan de richtlijnen op dit gebied in de nieuwe Governancecode. Een definitief Verbindingenstatuut was eind 2012 nog niet vastgesteld. Parteon wil eerst duidelijkheid hebben over de gevolgen van de Herzieningswet. In afwachting daarop wordt het mogelijk aangaan van een nieuwe verbinding altijd afgestemd met de Raad van Commissarissen. 7.6.5 Investeringen en risicobeheersing In 2012 heeft Parteon het Investeringsstatuut opgesteld. Hierin worden de kaders vastgesteld waarbinnen de organisatie kan handelen bij het doen van belangrijke (vastgoed)investeringen. Het statuut vormt tevens het toetsingskader voor de Raad van Commissarissen. Met de vaststelling van het Investeringsstatuut voldoet Parteon aan de richtlijnen op dit gebied in de nieuwe Governancecode. Parteon is in oktober 2012 gestart met het op tweewekelijkse basis toetsen van voorgestelde investeringsbeslissingen aan vooraf vastgestelde beoordelingscriteria. Dit betreft voorlopig een proef


van één jaar. Het Investeringsstatuut vormt hiervoor de basis. De ervaring die wordt opgedaan met deze wijze van toetsen, wordt gebruikt bij de verdere afstelling van het Investeringsstatuut. 7.6.6 Interne controle maatregelen Parteon heeft in 2012 audits laten uitvoeren van het proces van salarisverwerking en loonheffing, het btw-verwerkingsproces en het proces van verkopen van vastgoed. Ook is gekeken naar verbetermogelijkheden in het jaarlijkse huurverhogingsproces. Van zware onregelmatigheden is op geen van deze gebieden sprake. Wel moeten er op detailniveau nog enkele verbeteringen worden doorgevoerd. De geplande audit van het proces van projecten portefeuillebeheersing is in verband met de reorganisatie van het betrokken bedrijfsonderdeel uitgesteld. De geplande audit van de doorvertaling van onderhoudsdoelstellingen wordt in 2013 in een breder onderzoek meegenomen. De geadviseerde verbeteringen in processen en procedures naar aanleiding van audits die in 2011 hebben plaatsgevonden, zijn in 2012 gerealiseerd. 7.6.7 Informatie en communicatie Parteon heeft in 2012 een nieuw informatiserings- en automatiseringsbeleidsplan opgesteld. Dit plan schetst voor de komende jaren de te nemen stappen op informatiserings- en automatiseringsgebied, alsmede de kaders waarbinnen dat moet gebeuren. 7.6.8 Samengevat  Het programma met betrekking tot het beter laten landen van integriteit in de organisatie is afgerond.  Het Verbindingenstatuut is in hoofdlijnen klaar, maar wacht nog op verwerking van de gevolgen van de Herzieningswet.  Het Investeringsstatuut is afgerond en er wordt gewerkt met een investeringscommissie die investeringsbeslissingen beoordeelt.  De invoering van het risicomanagement is beleidsmatig verder opgepakt. Verdere uitwerking vindt plaats in 2013.  Het informatiserings- en automatiseringsbeleid legt een goede basis voor verdere ontwikkelingen in de toekomst.  De audits van risicogebieden laten geen onregelmatigheden zien, de aanbevelingen uit audits van 2011 zijn opgevolgd.


8 Governance 8.1 Inleiding In dit hoofdstuk is beschreven hoe Parteon inhoud geeft aan de principes van de per 1 juli 2007 in werking getreden en per 1 juli 2011 gewijzigde Governancecode (GC). De GC maakt deel uit van de Aedes-code. Het bestuur en de Raad van Commissarissen (RvC) onderschrijven de GC en zien actief toe op naleving en handhaving van de gemaakte afspraken. Hierbij geldt het principe ‘pas toe of leg uit’. Drie onderdelen uit de GC zijn per 1 juli 2011 verplicht:  toepassing van de ‘Sectorbrede Beloningscode bestuurders woningcorporaties’;  toepassing van de ‘Honoreringscode commissarissen woningcorporaties’;  de maximale zittingstermijn van commissarissen. De door Parteon gekozen governancestructuur staat op de website www.parteon.nl.

8.2 Het bestuur 8.2.1 Taak en werkwijze Om de governance bij Parteon op een goede manier handen en voeten te geven, functioneert het bestuur binnen een aantal duidelijke kaders.  Parteon heeft de visie, missie en strategische uitgangspunten vastgelegd in een koersplan. Dit wordt jaarlijks vertaald in een jaarplan en begroting, die op hun beurt bestaan uit afdelingsplannen en daaraan gekoppelde budgetten. In 2012 gold het Koersplan 2012-2015 'Met pit'.  Jaarlijks wordt overleg gevoerd met (een delegatie van) de onderkende belanghouders. In dit overleg wordt aan de betrokken belanghouders verantwoord hoe hun inbreng binnen de organisatie vorm heeft gekregen.  In de statuten van Parteon is opgenomen welke besluiten vooraf zijn onderworpen aan de goedkeuring van de Raad van Commissarissen (RvC).  De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van het bestuur zijn opgenomen in een door de RvC goedgekeurd bestuursreglement.  Parteon beschikt over een systeem voor interne controle en risicobeheersing. In 2011 is een ‘Risico Management Scan’ uitgevoerd. De uitkomsten worden gebruikt om het bestaande systeem van risicomanagement en interne beheersing aan te scherpen c.q. uit te breiden.  Parteon beschikt over een Integriteitscode. In samenhang daarmee is ook een Klokkenluidersregeling opgesteld. Samen vormen deze beide regelingen de Gedragscode.  In 2012 is het Investeringsstatuut definitief vastgesteld en het Verbindingenstatuut in concept. Daarin worden de criteria opgenomen die gelden voor het aangaan en beëindigen van verbindingen c.q. het doen van belangrijke vastgoedinvesteringen. Ook het risicomanagement en de interne beheersing van verbindingen worden hierin geregeld.  Parteon beschikt – conform artikel 16 van het BBSH - over een externe Geschillencommissie die jaarlijks verslag uitbrengt. Het reglement en de te volgen werkwijze door klagers zijn opgenomen op de website van Parteon. 8.2.2 Rechtspositie en bezoldiging Voor de bezoldiging van de bestuurder wordt aangesloten bij de ‘Sectorbrede Beloningscode Bestuurders Woningcorporaties’. Het bestuur krijgt geen persoonlijke leningen of garanties van de corporatie. Voor de secundaire arbeidsvoorwaarden gelden de ‘Aanvullende arbeidsvoorwaarden van Parteon’. Het functioneren van het bestuur wordt jaarlijks beoordeeld door de Remuneratiecommissie. Die bespreekt de uitkomsten daarvan in de volledige RvC. Er wordt een Remuneratierapport opgesteld. Op grond van het functioneren stelt de RvC jaarlijks de beloning van het bestuur vast. 8.2.3 Tegenstrijdige belangen en nevenfuncties Het bestuur doet alles binnen zijn vermogen om de schijn van belangenverstrengeling te vermijden. Mocht er echter toch sprake zijn van schijn, dan informeert het bestuur terstond de voorzitter van de RvC. In 2012 is er geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen. 'Een jaar van bijsturing' Jaarverslag Parteon 2012 50

Nevenfuncties van het bestuur zijn/worden gemeld aan en goedgekeurd door de RvC. Deze nevenfuncties mogen geen tegenstrijdige belangen opleveren. In 2012 heeft het bestuur geen relevante nevenfuncties vervuld.

8.3 Raad van Commissarissen 8.3.1 Taak en werkwijze De RvC heeft voor zijn functioneren een Reglement opgesteld en handelt conform de daarin vastgelegde afspraken. De volledige RvC vergadert minimaal eenmaal per jaar met de Ondernemingsraad en het bestuur van de bij Parteon functionerende Bewonersraad. Het toezicht van de RvC omvat in ieder geval:  de realisatie van de doelstellingen van de woningcorporatie;  de strategie en de risico’s verbonden aan de activiteiten van de woningcorporatie;  de opzet en de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen;  het kwaliteitsbeleid;  de kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording als voorzien in hoofdstuk V van de GC;  het financiële verslaggevingsproces;  de naleving van toepasselijke weten regelgeving;  het risicomanagement en de interne beheersing van verbindingen. De RvC vergadert eenmaal per jaar zonder het bestuur. In deze vergadering bespreekt de raad zijn eigen functioneren als RvC als geheel, en dat van de individuele leden. De raad vraagt daartoe de visie van het bestuur. Aan dit functioneren verbindt hij – indien nodig – gevolgen. Deze werkwijze is vastgelegd in het reglement van de Remuneratiecommissie. 8.3.2 Onafhankelijkheid De RvC stelt bij het beoordelen van het eigen functioneren voor iedere commissaris vast of deze in een zodanige relatie tot de corporatie staat dat hij geacht kan worden onafhankelijk te zijn. Daarbij gelden ten minste de in de GC genoemde onafhankelijkheidscriteria. 8.3.3 Deskundigheid en samenstelling De RvC heeft een profielschets waarin zijn opgenomen de algemene en specifieke eisen waaraan de leden van de RvC moeten voldoen. Deze profielschets is te vinden op de website van Parteon. Voor de specifieke eisen geldt dat binnen de RvC de volgende disciplines vertegenwoordigd moeten zijn:  volkshuisvestelijke kennis;  financieel-economische kennis;  juridische kennis;  kennis over personeel en organisatie;  kennis van huurdersparticipatie;  kennis over markt en marketing. Deze deskundigheden zijn vertaald in een aantal kwaliteitsprofielen. Deze profielen zijn leidend bij de benoeming c.q. herbenoeming van de leden. Deze profielen zijn:  kwaliteitsprofiel voorzitter;  kwaliteitsprofiel volkshuisvestelijk/ruimtelijke ordening;  kwaliteitsprofiel financieel-economisch;  kwaliteitsprofiel juridisch;  kwaliteitsprofiel markt en marketing;  kwaliteitsprofiel lokaal (huurders)netwerk;  kwaliteitsprofiel personeel en organisatie. De leden van de RvC volgen, indien noodzakelijk, de benodigde scholing. Hun maximale zittingsduur is tweemaal een periode van vier jaar. Er is een rooster van aftreden. Dit is te vinden op de website. Het rooster is aangepast aan de nieuwe geldende maximale zittingsduur van acht jaar.


8.3.4 Rol van de voorzitter van de RvC De RvC heeft een voorzitter, niet zijnde een voormalig bestuurder van de corporatie. De voorzitter ziet er op toe dat:  de leden van de RvC tijdig de informatie ontvangen die nodig is voor de goede uitoefening van hun taak;  er voldoende tijd bestaat voor de beraadslaging en besluitvorming door de RvC;  de commissies van de RvC naar behoren functioneren;  de leden van het bestuur en de leden van de RvC tenminste eenmaal per jaar worden beoordeeld op hun functioneren;  de contacten van de RvC met het bestuur, de Bewonersraad en de Ondernemingsraad naar behoren verlopen;  de commissarissen de benodigde scholing volgen. 8.3.5 Samenstelling en rol kerncommissies Het speelveld van de corporatie omvat veel aspecten. Op al die gebieden is de rol van het intern toezicht van groot belang. Daartoe is de samenstelling van de RvC ook zodanig dat de benodigde aandachtsgebieden bestreken kunnen worden. Deze aandachtsgebieden zijn en blijven altijd de verantwoordelijkheid voor de gehele RvC. Desondanks heeft de RvC besloten tot de instelling van drie kerncommissies, elk bestaande uit leden van de RvC. 

Remuneratiecommissie, met als belangrijkste taken: - het doen van een voorstel voor selectiecriteria en de benoemingsprocedure voor de leden van de RvC en leden van het bestuur; het doen van een voorstel voor een profielschets van de RvC; het werven, selecteren en voordragen van leden van de RvC ter benoeming door de RvC; het doen van een voorstel aan de RvC over het te voeren bezoldigingsbeleid; het doen van een voorstel over de bezoldiging van de individuele leden van het bestuur ter vaststelling door de RvC; het opmaken van het remuneratierapport.



Audit Commissie, met als belangrijkste taken: de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, waaronder het toezicht op de naleving van de relevante weten regelgeving en het toezicht op de werking van de integriteitsregeling; de financiële informatieverschaffing door de woningcorporatie (keuze van accountingpolicies, toepassen en beoordelen van effecten van nieuwe regels, prognoses, werk van in- en externe accountants ter zake, etc.); de naleving van aanbevelingen en opvolging van opmerkingen van in- en externe accountants; de voorgeschreven financiële informatieverschaffing aan de externe toezichthouder.



Vastgoedcommissie, met als belangrijkste taken: - de beoordeling van de algehele systematiek rond de vastgoedsturing en –ontwikkeling; - de werking van het risicobeheersingssysteem, specifiek op het terrein van de projecten in ontwikkeling; - de ontwikkelingen in de koop- en huursector in relatie tot de te ontwikkelen projecten.

Iedere commissie werkt volgens een reglement waarin in ieder geval zijn opgenomen de rol en verantwoordelijkheden van de betreffende commissie, de samenstelling, de wijze van verantwoording naar de gehele RvC en de vergaderfrequentie. Deze reglementen maken deel uit van het Reglement voor de RvC. Het voorzitterschap van deze commissies wordt in geen van de drie kerncommissies vervuld door de voorzitter van de RvC. 8.3.6 Tegenstrijdige belangen en nevenfuncties De leden van de RvC doen alles binnen hun vermogen om de schijn van belangenverstrengeling te vermijden. Uitgangspunt daarbij is dat leden van de RvC zelf c.q. hun aanverwanten nooit transacties zullen aangaan waarbij tegenstrijdige belangen zouden kunnen ontstaan, ook niet als die van ondergeschikt belang zijn. Nevenfuncties van de leden van de RvC zijn/worden gemeld aan en goedgekeurd door de RvC. Deze nevenfuncties mogen geen tegenstrijdige belangen opleveren. In 2012 is door één lid een nevenfunctie gemeld en goedgekeurd. Verder zijn de nevenfuncties van de twee nieuw benoemde leden goedgekeurd. 'Een jaar van bijsturing' Jaarverslag Parteon 2012 52

8.3.7 Bezoldiging De leden van de RvC ontvangen een vaste bezoldiging, gebaseerd op de verwachte tijdsbesteding. De vice-voorzitter ontvangt 125% van deze beloning, de voorzitter 150%. Deze beloning wordt vermeld in het jaarverslag. Aan de leden van de RvC worden geen persoonlijke leningen of garanties verstrekt. In 2011 is de ‘Honoreringscode commissarissen woningcorporaties’ van de VTW (Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties) van kracht geworden. De code dient verplicht te worden toegepast vanaf 2012. De RvC heeft ervoor gekozen de bezoldiging over 2012 met € 500 per lid te verhogen om aan te blijven sluiten bij de genoemde honoreringscode. Als gevolg van de invoering van de Wet Normering Topinkomens en daarvoor geldende - onduidelijke - overgangsregeling, heeft de RvC besloten om deze verhoging over 2012 (voorlopig) niet uit te betalen.

8.4 Financiële verslaggeving, interne controle en positie externe accountant 8.4.1 Financiële verslaggeving Het bestuur is verantwoordelijk voor de juiste, tijdige en volledige informatievoorziening, zowel van de corporatie zelf als van de betreffende deelnemingen. Daarvoor zijn procedures opgesteld. De financiële informatie van de betreffende deelnemingen wordt rechtstreeks aan het bestuur van Parteon verstrekt. Waar nodig wordt bij andere informatie dan de jaarstukken de externe accountant ingeschakeld. De RvC houdt toezicht op de gang van zaken rond de algehele informatiestromen. 8.4.2 Rol, benoeming en beoordeling externe accountant De keuze voor de externe accountant wordt door de RvC bepaald, na overleg met het bestuur en na advies van de Audit Commissie. Daarbij wordt een periode van vier jaar aangehouden, met na die periode een eventuele herbenoeming voor opnieuw vier jaar. Periodiek beoordeelt de Audit Commissie het functioneren van de externe accountant. Zij laat zich daarbij adviseren door het bestuur. De uitkomsten van deze beoordeling worden vermeld in het jaarverslag. Opdrachtverstrekking voor niet-controlewerkzaamheden aan de externe accountant zijn de verantwoordelijkheid van het bestuur. Normaal gesproken wordt voor dergelijke werkzaamheden een andere partij dan de externe accountant gekozen. 8.4.3 Interne controlefunctie De functie van ‘controller’ is binnen Parteon belegd bij de medewerker Organisatiecontrol. Zij zorgt ervoor dat onze bedrijfsbesturing (koersplan, jaarplannen en instrumenten, interne controle en risicobeheersing, regelgeving en rapportages op het gebied van visitatie, kwaliteitsbeheersing, benchmark, etc.) goed, in een logische samenhang en met een goede bewaking functioneert. Daarmee is de mate van ‘in control zijn’ bepaald. De medewerker Organisatiecontrol is verantwoordelijk voor het Interne Controleplan. Binnen de organisatie functioneert zij rechtstreeks onder de directeur-bestuurder. De medewerker Organisatiecontrol heeft het recht (c.q. de plicht) om, indien nodig, rechtstreeks aan het bestuur c.q. de RvC te rapporteren. Het Interne Controleplan wordt besproken in de Audit Commissie. 8.4.4 Verslaggeving door de externe accountant Het verslag van de externe accountant met betrekking tot de controle op de jaarstukken gaat met name in op: met betrekking tot de accountantscontrole:  informatie over zaken die van belang zijn voor de beoordeling van de onafhankelijkheid van de externe accountant;  informatie over de gang van zaken tijdens de controle en de samenwerking met de interne accountant, discussiepunten met het bestuur, een overzicht van niet aangepaste correcties, etc.; met betrekking tot de financiële cijfers:  analyses van ontwikkelingen van het vermogen en resultaat, die niet in te publiceren cijfers voorkomen en die naar de mening van de externe accountant bijdragen aan het inzicht in de financiële positie en resultaten van de woningcorporatie;


 

  

commentaar op de verwerking van eenmalige posten, de effecten van schattingen en de wijze waarop deze tot stand zijn gekomen, de keuze van accountingpolicies wanneer ook andere keuzes mogelijk waren, alsmede bijzondere effecten als gevolg daarvan; opmerkingen over de kwaliteit van prognoses en budgetten; met betrekking tot de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen (inclusief de betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking) en de kwaliteit van de interne informatievoorziening: verbeterpunten, geconstateerde leemtes en kwaliteitsbeoordelingen; opmerkingen over bedreigingen en risico’s voor de woningcorporatie en de wijze waarop daarover in te publiceren gegevens gerapporteerd dient te worden; naleving van statuten, instructies, regelgeving, vereisten van externe toezichthouders, etc.

8.5 Maatschappelijke verantwoording en beleidsbeïnvloeding door belanghebbenden 8.5.1 Visie op maatschappelijke functie en benoeming belanghouders Parteon ziet zichzelf als een maatschappelijke onderneming met een stevige verankering in de Zaanstreek. Om haar maatschappelijke en volkshuisvestelijke missie te kunnen realiseren, werkt zij nauw samen met belanghouders. Deze belanghouders zijn te onderscheiden in ten minste de volgende categorieën:  de gemeente Zaanstad;  de gemeente Wormerland;  de huurders van Parteon in de vorm van de Bewonersraad en bewonerscommissies;  projectontwikkelaars;  makelaars;  zorginstellingen;  welzijnsinstellingen;  maatschappelijke organisaties;  lokale collega-woningcorporaties. 8.5.2 Overleg met belanghouders en verantwoording over het gevoerde beleid Diverse vertegenwoordigers van Parteon voeren regelmatig overleg met de onderscheiden belanghouders. Dit gebeurt vaak op operationeel niveau. Daarnaast wordt in principe jaarlijks één overlegvergadering gehouden met (een deel van) de belanghouders tezamen. Op deze wijze wil het bestuur van Parteon de belanghouders in de gelegenheid stellen advies uit te brengen over de strategie en beleidsvoornemens van Parteon, specifiek in het kader van haar maatschappelijke en volkshuisvestelijke doelstellingen voor de komende periode. Tevens wordt deze vergadering gebruikt om aan te geven wat de stand van zaken is met betrekking tot de afspraken over de afgelopen periode. 8.5.3 Visitatie Parteon laat zich eens in de vier jaar visiteren door een daartoe bevoegde onafhankelijke organisatie. Dit is voor de eerste keer gebeurd in 2007, in het kader van een door de Stichting Experimenten Volkshuisvesting begeleid experiment. De visitatie geeft een beeld van het maatschappelijk en volkshuisvestelijk presteren, de wijze waarop de belanghouders bij beleidszaken zijn/worden betrokken en de kwaliteit van de governance van de corporatie. De uitkomsten van de visitatie zijn openbaar en beschikbaar via de website van Parteon. In 2011 heeft Parteon zich wederom laten visiteren. De uikomsten daarvan zijn met de belanghouders gedeeld. De aanbevelingen zijn in een actieplan opgenomen.


9 Jaarrekening


'Een jaar van bijsturing'

Recommend Documents