Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
ECONOMISCH ACTIEPLAN ACTUALISATIE 2009-2012
Copyright © 2009 Gemeente Roosendaal Auteur
P. Willemse
Document nummer
Versie 1.0
Status
eindversie
Editiedatum
22-04-2009
Versie: Status:
1.0 eindversie
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Distributielijst BL/BR medewerkers
Gerrit van Romunde, Kees Kools, René van Gastel, P. Willemse
Afdelingshoofden Beleid, Beleidsrealisatie, Sociale Zaken Portefeuillehouder EZ/ SZ College van B&W Raad/ commissie Samenleving SEOR
Wim van Overveld
Projectleider Naam: Peet Willemse
Opdrachtgever Naam: Wim van Overveld namens college B&W
Functie: sr.beleidsmewerker
Functie: wethouder
Datum:
Datum:
Paraaf:
Paraaf:
Versie historie Versie:
Datum:
Verschil met voorgaande versie:
1.0
10-04-2008
Eindversie (bij het advies aan B&W)
Versie: Status:
1.0 eindversie
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
INHOUDSOPGAVE Voorwoord. ............................................................................................................................................................... 4 1. Inleiding ............................................................................................................................................................ 5
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 1.9 2
Een economische barometer voor Roosendaal.............................................................................................. 17
2.1 2.2 2.3 3
DOELSTELLING ............................................................................................................................ 33 (GEOPERATIONALISEERDE) SUBDOELSTELLINGEN.......................................................................... 33 ACTIEPLAN ARBEIDSMARKT........................................................................................................... 37
Citymarketing en Reclamebeleid. ................................................................................................................... 40
8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 9
DOELSTELLING ............................................................................................................................ 28 (GEOPERATIONALISEERDE) SUBDOELSTELLINGEN.......................................................................... 28 ACTIEPLAN TOERISME-RECREATIE. ............................................................................................... 29
Arbeidsmarktbeleid......................................................................................................................................... 32
7.1 7.2 7.3 8
DOELSTELLING ............................................................................................................................ 26 (GEOPERATIONALISEERDE) SUBDOELSTELLINGEN.......................................................................... 26 ACTIEPLAN KANTORENMARKT....................................................................................................... 27
Toeristische recreatieve ontwikkeling ............................................................................................................. 28
6.1 6.2 6.3 7
DOELSTELLING ............................................................................................................................ 23 (GEOPERATIONALISEERDE) SUBDOELSTELLINGEN.......................................................................... 23 ACTIEPLAN DETAILHANDEL ........................................................................................................... 24
Kantorenmarktbeleid ...................................................................................................................................... 26
5.1 5.2 5.3 6
DOELSTELLING ............................................................................................................................ 20 (GEOPERATIONALISEERDE) SUBDOELSTELLINGEN.......................................................................... 20 ACTIEPLAN BEDRIJVENTERREINEN. ............................................................................................... 22
Detailhandelsbeleid ........................................................................................................................................ 23
4.1 4.2 4.3 5
DOELSTELLING ............................................................................................................................ 17 (GEOPERATIONALISEERDE) SUBDOELSTELLINGEN.......................................................................... 17 ACTIEPLAN ECONOMISCHE BAROMETER. ...................................................................................... 18
Bedrijventerreinenbeleid ................................................................................................................................. 19
3.1 3.2 3.3 4
AANLEIDING ................................................................................................................................... 5 DOELSTELLING. ............................................................................................................................. 5 STRUCTUUR EN OPZET. .................................................................................................................. 5 AFBAKENING.................................................................................................................................. 6 AANBEVELINGEN VANUIT “EVALUATIE EAP 2008”............................................................................ 6 CONCLUSIES VANUIT “ECONOMISCHE BAROMETER ROOSENDAAL 2009”. ......................................... 8 RESULTATEN SEOR. ................................................................................................................... 11 MIDDELEN. .................................................................................................................................. 11 DE ECONOMISCHE CRISIS ............................................................................................................ 11
DOELSTELLING CITYMARKETING .................................................................................................... 40 (GEOPERATIONALISEERDE) SUBDOELSTELLINGEN CITYMARKETING ................................................. 40 DOELSTELLING RECLAMEBELEID. .................................................................................................. 40 (GEOPERATIONALISEERDE) SUBDOELSTELLINGEN RECLAMEBELEID. ............................................... 41 ACTIEPLAN CITYMARKETING EN RECLAMEBELEID............................................................................ 42
Uitvoeringskader............................................................................................................................................. 45
9.1 9.2 9.3
DOELSTELLING ............................................................................................................................ 45 (GEOPERATIONALISEERDE) SUBDOELSTELLINGEN.......................................................................... 45 ACTIEPLAN UITVOERINGSKADER ................................................................................................... 46
Bijlage A Betrokken partijen.................................................................................................................................... 47 Bijlage B Gebruikte afkortingen. ............................................................................................................................. 48 Bijlage C Evaluatie EAP 2008 ................................................................................................................................ 49 Bijlage D Economische Barometer 2009 ............................................................................................................... 64 Bijlage E Verslag SEOR-bijeenkomst 19 februari 2009 ....................................................................................... 111
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
3/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Voorwoord. We zitten in economisch zwaar weer. De internationale kredietcrisis heeft de Nederlandse economie onverwacht snel getroffen. Voorspellingen van economische groei moesten razendsnel worden aangepast. Het Internationaal Monetair Fonds bijvoorbeeld raamde in oktober 2008 nog een economische groei van 0,2 % voor 2009 in de meeste West-Europese landen. Een maand later moest deze prognose al worden bijgesteld naar een krimp van 0,5%. En een recente CPB raming van het Centraal Planbureau (CPB) voorspelt een krimp van de nationale economie van 3,5% in 2009. Het voorspellen van de economie is dus een lastige opgave. In een artikel van van BNdeStem (maart 2009) zegt Nout Wellink, president van de Nederlandsche Bank, dat het herstel van de Nederlandse economie minimaal enkele jaren zal duren en trager verlopen dan in ander landen. Maar in dezelfde uitgave van de krant stond in een ander artikel dat er licht aan het eind van de tunnel zichtbaar is omdat het CPB voor het eerst sinds een jaar eerdere prognoses niet meer naar beneden hoeft bij te stellen. Bij deze hier en daar tegenstrijdige berichtgevingen zou je je kunnen afvragen: wat te doen? Eén ding is daar bij zeker: in ieder geval niet bukken en maar hopen dat de problemen overwaaien. We zullen met z’n allen alert moeten zijn en waar mogelijk pro-actief handelen. En niet solo, maar door een samenwerking van ondernemers, overheden en onderwijsinstituten. En niet alleen lokaal, maar regionaal en bovenregionaal. Vandaar dat wij bijvoorbeeld als gemeente in overleg met het georganiseerde bedrijfsleven bij de eerste tekenen van de crisis direct een coördinatieteam hebben ingesteld. En dat er in samenwerking met het Sociaal Economische Samenwerkingsverband West Brabant tot tweemaal toe een West Brabant Top in de St. Jan in Roosendaal is georganiseerd. Zoals gezegd, we zitten in economisch zwaar weer. Maar het is in de economie ook een wetmatigheid dat na een periode van laagconjunctuur er een periode komt van herstel en hoogconjunctuur. Vanuit dat perspectief nodig ik graag iedereen uit waar mogelijk samen met ons vitale coalities te smeden en daarmee gezamenlijk een bijdrage te leveren aan het gewenste economische herstel. Het voorliggende Economisch Actie Plan, tot stand gekomen met inbreng van diverse sociaaleconomische partners, is wat ons betreft daar een prima hulpmiddel bij. W.A.A.M. van Overveld Wethouder Economische Zaken
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
4/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
1.
Inleiding
1.1
Aanleiding
Versie: Status:
1.0 definitief
Eind 2002 heeft de gemeente Roosendaal met het Economisch ActiePlan (EAP) een nieuw instrument ingevoerd om meer richting te geven aan haar activiteiten op economisch beleidsterrein. Daarmee werd ingegaan op een uitnodiging van de sociaal-economische partners om “samen te ondernemen” in de sociaal-economische ontwikkeling van Roosendaal. Het centrale beleidsdoel “het versterken van de locale en regionale economie” werd niet anders, de werkwijze echter wel. Het EAP moest vooral een interactief uitvoeringskader worden waarbinnen de gemeente samen met ondernemend Roosendaal vorm zou geven aan de verdere economische ontwikkeling. De nieuwe werkwijze betrof met name de uitgangspunten: (interactieve) samenwerking, regionaal denken en integrale aanpak. Het ging daarbij ook om het scheppen van algemene voorwaarden als het mobiliseren van know-how en de zorg voor meer dynamiek. Het proces krijgt met name vorm door de jaarlijkse evaluatie- en actualisatiecyclus. Deze cyclus betreft het volgende proces. Op basis van een evaluatierapport wordt steeds gekeken naar de voortgang van het EAP en terug gekeken naar het voorgaande jaar. Een economische barometer zorgt voor een actueel beeld van de locale economische ontwikkeling. Beide rapportages vormen de input voor een vast te stellen Actualisatie van het EAP. Ter voorbereiding van het actualisatiebesluit wordt in een speciaal georganiseerde SEOR-bijeenkomst (Sociaal-Economische Overleg Roosendaal) aan de partners gelegenheid geboden om te adviseren in de te volgen koers en de prioritering. Geconstateerd wordt dat het belang van het EAP en het proces er omheen breed wordt onderkend. Het is een goed en interactief uitvoeringskader.
1.2
Doelstelling.
Het Economisch Actieplan plan heeft als algemene doelstelling: “het versterken van de lokale en regionale economie”. De kern van het EAP is samen te vatten als ‘wie doet wat wanneer’. Oftewel: het vastleggen van de economische agenda op een zo’n concreet mogelijk niveau. Als afgeleide van de algemene doelstelling zijn de volgende (concrete) subdoelstellingen geformuleerd: de evaluatie en actualisatie van het gemeentelijke beleid; het onderhouden van een interactief uitvoeringskader waarbinnen samen met ondernemend Roosendaal, de aanwezige instanties en de regio de verdere sociaal-economische ontwikkeling wordt uitgelijnd; het verzorgen van een monitor (economische barometer) op basis waarvan de lokale economie en de primaire doelstelling van dit actieplan bewaakt kunnen worden. Belangrijke algemene indicatoren daarbij zijn vooral werkgelegenheid (in relatie tot werkloosheid), als ook de opbouw van de aanwezige economische structuur. Met de voorliggende actualiseringsnota en het evaluatieproces dat hieraan vooraf is gegaan wordt voorzien in het continue beleidsproces zoals dat in bovenvermelde subdoelstellingen is verwoord.
1.3
Structuur en opzet.
In dit inleidende hoofdstuk komt (naast de traditionele onderdelen als doelstelling , uitgangspunten en aanbevelingen vanuit de evaluatie) vanwege de actualiteit in paragraaf 1.9 de economische crisis aan bod. In de hoofdstukken 2 t/m 8 komen achtereenvolgens aan de orde de economische barometer, bedrijventerreinen, detailhandel, kantoren, toerisme en recreatie, arbeidsmarkt en citymarketing. In bijlage A wordt nog een overzicht gegeven van een aantal betrokken partijen binnen het beleidsveld economische ontwikkeling. Bijlage B betreft een overzicht van de gebruikte afkortingen. Bijlage C is de evaluatie EAP 2008 en bijlage D is de economische barometer 2009. Afgesloten wordt met bijlage E, het verslag van de SEOR bijeenkomst van 19 februari 2009.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
5/115
Project: Document:
1.4
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Afbakening
Het EAP en ook deze actualisatie ervan richten zich vooral op de stad en de bedrijventerreinen. Dat de aandacht slechts in beperkte mate uitgaat naar de dorpen en het buitengebied wil echter niet zeggen dat hier geen economische belangen behartigd moeten worden! De aanwezigheid van economische functies zoals de agrarische sector, detailhandel, horeca en toerisme zijn zeker van belang voor de leefbaarheid van de kernen. Dit economische belang vormt dan ook een belangrijk aandachtspunt binnen de reguliere werkzaamheden van economische zaken, als ook bij de specifieke gebiedsgerichte aanpak van de dorpen en het buitengebied.
1.5
Aanbevelingen vanuit “Evaluatie EAP 2008”.
De complete rapportage is als bijlage toegevoegd. Onderstaand volgen de samenvatting en de aanbevelingen. De EAP-evaluatie 2008 in het kort. In het jaar dat de economie werd getroffen door de kredietcrisis werd Roosendaal getroffen door een bestuurlijke crisis, juist op het moment dat ook de wethouder economische zaken afscheid nam om directeur te worden bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij. Roosendaal scoorde opvallend goed met de werkgelegenheidsenquête, maar deed het minder goed in een landelijke bedrijvenenquête van het MKB. Het jaar leverde veel leergeld voor de aanpak in de komende jaren. Gesteund door de positieve reacties van de sociaal-economische partners zal de werkwijze op basis van het Economische ActiePlan worden voortgezet. Terugblikkend op 2008 mag gesteld worden dat er ondanks de onvoorziene ontwikkelingen veel is gebeurd, veel in gang is gezet en ook veel is ontwikkeld en uitgevoerd. Samengevat wordt het volgende opgemerkt met betrekking tot de uitvoering van het EAP 2008. De procesmatige uitvoering van de EAP-cyclus geschiedt naar tevredenheid en wordt daarom gecontinueerd. De thematisering van de economische barometer, in 2008: de arbeidsmarkt en speciaal de vergrijzing daarvan, bood een vernieuwende blik op het te voeren arbeidsmarktbeleid. De nieuwe aanpak om een thema aan de barometer en daarmee ook aan de SEOR-bijeenkomst te koppelen is goed bevallen en is daarom ook voortgezet. Voor 2009 wordt invulling gegeven aan het thema “logistiek”. Het actieplan bedrijventerreinen is in volle gang; de uitgifte van Bedrijvenpark Borchwerf is een succes; de revitalisering van de oude bedrijventerreinen is zichtbaar geworden met uitgevoerde wegreconstructies; het parkmanagement heeft meer vorm gekregen, o.a. door het aanstellen van een parkmanager. Er is verder geïnvesteerd in de handelsbetrekkingen met China (de regio Yangzou) en specifiek in het aantrekken van Chinese Bedrijven. Met de realisatie van de in voorbereiding zijnde initiatieven voor de ontwikkeling van kantoren zal het gemeentelijke kantorenprogramma grotendeels worden ingevuld. Veel aandacht was nodig voor de vraagstukken rondom de koopzondagen (de evaluatie, de vaststelling van de koopzondagen 2009, het hoger beroep bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven). Met de vaststelling van de detailhandelsnota is in 2008 de koers voor de verdere detailhandelsontwikkeling vastgelegd en daarmee de implementatieopgave voor 2009 en de daarop volgende jaren. Inmiddels is gestart met de gezamenlijke voorbereiding van een voorstel op basis waarvan invulling gegeven kan worden aan het gewenste binnenstadsmanagement. De grote opknapbeurt van de binnenstad is in volle gang: de parkeergarage en het plein op de Nieuwe Markt zijn opgeleverd, de warenmarkten zijn verhuisd naar de Nieuwe Markt, de transformatie van de Passage is bijna gereed, de herbestrating van Molenstraat-west is afgerond, het busstation is opnieuw ingericht en de resterende werkzaamheden zijn voorbereid (herbestratingen en het autoluw maken van de binnenstad). De haalbaarheid van een evenementenhal is onderzocht. Inmiddels wordt met een geïnteresseerde marktpartij naar een geschikte locatie gezocht Het evenementenaanbod is in Roosendaal (met o.a. Roosendaal Leeft en de Harvest Fair) verder toegenomen. Hierdoor is ook de behoefte aan de verdere stroomlijning van het evenementenbeleid verder toegenomen. Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
6/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
De vormgeving van de recreatieve poorten in Wouwse Plantage en Visdonk vordert gestaag. In 2008 is een start gemaakt met het beter organiseren van aanbodversterkende maatregelen gericht op de specifieke vraag naar arbeid. Voor Borchwerf II is hiertoe een convenant getekend opdat werkzoekenden ondersteuning krijgen bij het vinden van een baan met een op het werkaanbod gerichte opleiding. In regionaal verband werd in het kader van een doelgerichte toeleiding naar werk het regionaal arrangement ‘West-Brabant werk door’ vastgesteld.
Aanbevelingen voor de actualisatie van het EAP 2009 – 2012. Ten behoeve van de actualisatie van het EAP 2009-2012 worden de navolgende aanbevelingen meegegeven. Algemeen. De algemene aanbevelingen uit de voorgaande evaluaties blijven grotendeels van kracht. Voortzetten en uitbouwen interactieve en gezamenlijke aanpak van acties en projecten; het blijven bevorderen van gebiedsgerichte en productgerichte samenwerking (o.a. voortzetten parkmanagement op de bedrijventerreinen, invoeren van citymarketing, doorgaan met het structurele overleg met georganiseerd bedrijfsleven (ROF, BZW, KHN, MKB) en coalitievorming met verwante sectoren. Er is wel behoefte aan stroomlijnen en afstemmen van de vele overlegsituaties. De sociaal-economische ontwikkeling van Roosendaal staat niet op zichzelf. Roosendaal zal zich blijvend moeten verdiepen in haar rol en positie binnen de regio. Het regionale belang is vaak ook het Roosendaalse belang. Daarbij wordt meer rendement uit de regionale samenwerking (Sociaal Economische Samenwerking (SES West-Brabant) en het Ontwikkelingsprogramma West-Brabant) nagestreefd en een prominente betrokkenheid in dat proces vanuit Roosendaal. Voorts wordt door de 19 West-Brabantse gemeente samengewerkt vanuit de Strategische Agenda. De positionering van het sociaal-economische werkveld binnen de gebiedsgerichte aanpak blijft een belangrijk aandachtspunt. Geconstateerd wordt dat het sociaal-economische belang wel een grotere rol heeft gekregen in de (ruimtelijke) planvorming. Steeds meer wordt ook het economisch belang/ effect als maatstaf meegewogen bij het al dan niet (planologisch) meewerken aan een nieuwe ontwikkeling. Nieuwe algemene aanbevelingen zijn de volgende. In 2009 zal de gemeente, in overleg met haar partners, waar mogelijk en effectief maatregelen treffen inzake de economische crisis. 2009 is ook het aanloopjaar naar de verkiezingen in 2010. Daarmee zullen belangrijke aandachtspunten en daaraan gekoppelde middelen ook aangeduid moeten worden. Het afgelopen jaar kon worden beschikt over € 175.000,- extra budget uit het collegeprogramma; voor de toekomst zijn deze middelen nog niet gegarandeerd. De behoefte om meer klantgericht en vanuit de markt en samenleving te handelen vraagt om een verbreding van het accountmanagement zowel relatiegericht naar de strategische partners als ook doelgericht anticiperend op vraag en aanbod. Inhoudelijk. In de breedte is er vooralsnog geen aanleiding om de ingeslagen inhoudelijke koers fors te wijzigen. Ook in het nieuwe collegeprogramma “uitvoering voorop!” bijven “betere binnenstad” en “kansen voor iedereen” onverminderd van kracht. Voor de aanpak van de binnenstad worden zelfs extra middelen toegevoegd. “Duurzaamheid” vormt het derde centrale thema, vooral als criterium bij de afweging, vormgeving en uitvoering van plannen en projecten. Het college kiest daarbij voor een werkwijze vanuit een krachtig bestuur, interactie met Raad en stad en regionale samenwerking. De titel markeert het belangrijke accent op de uitvoering/ realisatie van vele plannen. Daarbij zijn de volgende majeure opgaven gesteld: herhuisvesting van het VMBO, leefbare wijken en dorpen, kwaliteit openbaar gebied, belangrijke nieuwe wegen (verbindingsweg Borchwerf-Majoppeveld en omleiding A58), SpoorHaven, stadskantoor en doorontwikkeling organisatie. Het EAP zal waar mogelijk een bijdrage leveren aan deze opgaven. Op basis van de ervaringen van 2008 en vanuit de specifieke ontwikkelingen, die zich hebben voorgedaan of zich aankondigen, worden de volgende inhoudelijke aanbevelingen meegegeven voor de actualisatie van het EAP.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
7/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
- Beleidsmatig dient bezien te worden in hoeverre invulling gegeven moet worden aan een nieuw of geactualiseerd beleid m.b.t. het kantorenprogramma, het toeristisch-recreatieve profiel en het reclamebeleid. - Vanuit beleidsrealisatie zal (i.s.m. betrokkenen en belanghebbenden) invulling en uitvoering gegeven moeten worden aan een Marketingplan voor de binnenstad. Het Ruimtelijk Economisch Actieplan Binnenstad, het gemeentelijke Plan van Aanpak Binnenstad, het Strategieplan Citymarketing en de concrete ervaringen met citymarketingactiviteiten vormen de basis hiervoor. Daarbij gaat het niet alleen om concrete consumentenacties, promotie en productverbetering, maar ook om de organisatie van de benodigde middelen (binnenstadsfonds, binnenstadsmanagement). - De behoefte aan fondsvorming betreft overigens ook de andere werklocaties in en rond de stad (bijvoorbeeld in relatie tot parkmanagement). - Het gebruik van het Nieuwe Marktplein vraagt om nadere richtlijnen; daarbij zullen ook keuzes gemaakt worden tussen bijvoorbeeld het plaatsen van de maandagmarkt of de ijsbaan. - Nieuwe thema’s die vanuit de Toekomstvisie en de strategienota citymarketing worden geagendeerd moeten ook een plaats en bijzondere aandacht krijgen in het EAP (o.a. logistiek). - 2009 is een bijzonder jaar vanwege de 200-jaar geleden verkregen stadsrechten; waar mogelijk en relevant zal het EAP in moeten spelen op dit gegeven. - In algemene zin zal het EAP inhoudelijk in moeten spelen op de Strategische Agenda voor WestBrabant en waar nodig input en ondersteuning moeten geven voor de uitvoering ervan. Het betreft o.a.: een ruimtelijke visie (als bouwsteen voor de provinciale structuurvisie), de specifieke economische missie “West-Brabant pakt aan!” (inzake de realisatie en herstructurering van (boven)regionale bedrijventerreinen, de ontwikkelmogelijkheden langs de A-4, het Schelde-Rijn-kanaal en de A-27; de vestiging van bovenregionale kantoorfuncties, Maintenance “worldwide the place to be”, de verbetering van de wal- en wateraccommodaties in WestBrabant voor de recreatietoervaart, toename van het aantal toeristische en zakelijke overnachtingen, afstemming van het onderwijs op de veranderende eisen van de economie, toename van het bezoek aan de stadscentra in WestBrabant) bezoekers. betere bereikbaarheid (snel, schoon en veilig) duurzame ontwikkeling (een schoner, zuiniger, BosRijk, WaterRijk en CultuurRijk” West-Brabant!
1.6
Conclusies vanuit “Economische Barometer Roosendaal 2009”.
De complete rapportage is als bijlage toegevoegd. Onderstaand volgen de samenvatting en de conclusies.
Werkgelegenheid groeit met 1.300 banen Door de banengroei in de afgelopen jaren zijn er in 2008 in Roosendaal 41.500 mensen werkzaam. Dit is het hoogste cijfer in de afgelopen acht jaar. In de periode 2000-2008 is het aantal banen met ongeveer 10% gegroeid.
Grote groei eenpersoonsbedrijven In de periode 2000-2008 is het aantal vestigingen in Roosendaal met ongeveer 10% gegroeid. Deze groei wordt vooral veroorzaakt door de komst van vele eenpersoonsbedrijven. Vanaf 2000 is dit aantal met 60% gegroeid. Het aantal bedrijven met 2 tot 10 banen is met 20% afgenomen. Het aantal bedrijven met 10 banen of meer is in de periode 2000-2008 ongeveer gelijk gebleven.
Werkgelegenheidsgroei het grootst in de industriële sector De werkgelegenheid is in 2008 in de meeste sectoren ten opzichte van 2007 toegenomen. De positieve ontwikkeling van de werkgelegenheid is met name te danken aan de gunstige ontwikkelingen in de industrie (+ 680), gezondheids- en welzijnszorg (+ 395), openbaar bestuur en overheid (+ 180), zakelijke dienstverlening (+ 140). Alleen bij de sectoren handel en reparatie, onderwijs, horeca en overige diensten is de werkgelegenheid afgenomen.
Dynamiek Roosendaalse economie groot De werkgelegenheidsgroei van 1.300 banen het afgelopen jaar is het gevolg van het proces van enerzijds inkrimping en opheffing van bedrijven en anderzijds de groei van bestaande
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
8/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
bedrijven en de komst van nieuwe bedrijven. Zo zijn er 1.540 banen verdwenen door inkrimping van bedrijven en 1.060 banen zijn verdwenen doordat bedrijven zijn gestopt of vertrokken. Daar tegenover staat een groei van 2.980 banen bij bestaande bedrijven en een groei van 910 banen bij voor Roosendaal nieuwe bedrijven. De dynamiek was het afgelopen jaar het grootst in de industriële sector en handel en reparatie. In de industrie heeft de dynamiek vooral te maken met de groei en de krimp van bestaande bedrijven.
Sterke groei starters in de periode 2000-2008 In 2008 zijn 425 nieuwe bedrijven gestart. Daarmee heeft er een groei van 64% plaatsgevonden van het aantal starters in de periode 2000-2008. Met name in de sectoren zakelijke dienstverlening en handel en reparatie zijn veel starters te vinden.
Winkeldichtheid Roosendaal groot. Met het aantal m2 winkelvloeroppervlak per 1.000 inwoners staat Roosendaal van de benchmarkgemeenten op de 5e plaats. Afgezien van de branche dagelijkse artikelen scoort Roosendaal bovengemiddeld. Vooral de branches wonen en kleding zijn ruim vertegenwoordigd in Roosendaal.
Horecadichtheid Roosendaal groot. Niet alleen wat betreft winkels, maar ook met de horeca scoort Roosendaal met een vierde plaats vergeleken met de benchmarkgemeenten hoog. Binnen de horeca– en cateringbedrijven heeft de drankensector het grootste aandeel, namelijk 49%. Gevolgd door de fastfoodsector (25%) en restaurantsector (21%). Er zijn ruim 1.200 mensen werkzaam in de Roosendaalse horeca.
Inkomensniveau Roosendaal onder landelijk gemiddelde In de meest recente meting van het gestandaardiseerd huishoudensinkomen (2006) neemt Roosendaal van de 18 benchmarkgemeenten de tiende plaats in. In de voorgaande jaren stond Roosendaal op dezelfde plaats.
Aantal vacatures is in vier jaar tijd sterk gestegen Het aantal openstaande vacatures in Roosendaal is in 2008 toegenomen tot 1.175. Omdat dit een meting is van april 2008 is nog geen teken zichtbaar van de economische crisis. De prognose voor 2009 is dat het aantal openstaande vacatures zal gaan afnemen. De meeste openstaande vacatures bevinden zich in de sectoren zakelijke dienstverlening, handel en reparatie en industrie.
De beroepsbevolking in Roosendaal krimpt en vergrijst De beroepsbevolking in Roosendaal telt in 2008 ruim 36 duizend personen. Daarmee kwam de groei van de beroepsbevolking vrijwel tot stilstand. Vanaf 2009 wordt een krimp van de beroepsbevolking verwacht. Het aandeel ouderen (45+) maakt in 2008 circa 40% uit van de Roosendaalse beroepsbevolking. In 2015 is 45% van de Roosendaalse beroepsbevolking ouder dan 45 jaar.
Laatste maanden van 2008 geleidelijkestijging werklozen De omvang van de werkloosheid is de afgelopen drie jaar sterk gedaald tot 1.525 werklozen eind 2008. Het aantal werklozen in de gemeente Roosendaal is daarmee in de periode 20032008 meer dan gehalveerd. Toch zijn er de laatste maanden signalen zichtbaar die een keerpunt in deze ontwikkeling aangeven. Zo neemt de omvang van de werkloosheid in Roosendaal vanaf eind oktober 2008 geleidelijk toe (+5% in de periode oktober-december). Bij de kortdurende werkloosheid (personen < 3 maanden werkloos) stijgt het aantal werklozen in deze periode zelfs met 16%.
Verwachting: Spanning op de arbeidsmarkt neemt af Tot en met het derde kwartaal van 2008 was de arbeidsmarkt in West-Brabant krap tot zeer krap te noemen. In het laatste kwartaal van 2008 is de regionale krapte op de arbeidsmarkt nagenoeg verdwenen en neigt zij eind 2008 zelfs naar een ruime arbeidsmarkt. De verruiming van de arbeidsmarkt in het vierde kwartaal van 2008 lijkt in West-Brabant sneller te verlopen dan landelijk.
Bedrijven vestigen zich in Roosendaal vanwege oudsher of traditie
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
9/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Vier op de tien bedrijven in Roosendaal geven als voornaamste vestigingsreden oudsher of traditie aan. Beschikbaarheid van vestigingsruimte en lokale/regionale afzetmogelijkheden volgen op een tweede en derde plaats.
Parkeermogelijkheden als negatief ervaren factor Negatief aan de vestigingslocatie vindt een kwart van de bedrijven de parkeermogelijkheden. Daarnaast zijn veiligheid/criminaliteit en uitstraling/kwaliteit van de bedrijfsomgeving elementen die bedrijven negatief vinden aan hun vestigingslocatie.
Roosendaalse bedrijven vooral regionaal georiënteerd De Roosendaalse bedrijven richten zich voor een groot gedeelte op de regionale markt. Dit is echter wel afhankelijk van de sector. De industriële sector is vooral internationaal gericht terwijl de horeca en detailhandel veel sterker lokaal verzorgend functioneren.
Logistieke sector; speerpunt Roosendaalse politiek Met de logistieke sector wordt het vervoer per spoor, per weg, via pijpleidingen, zeevaart, door de lucht en overslagcapaciteiten bedoeld. Deze sector wordt in Roosendaal vanuit zowel de nationale, regionale als lokale overheid gestimuleerd. Zeker nu de regio is aangewezen als logistieke hotspot nummer 1 van Nederland neemt de aandacht voor deze sector toe.
Grillig verloop werkgelegenheidsontwikkeling in de logistieke sector; per saldo stijging aantallen bedrijven en banen In Roosendaal zijn er in 2008 146 bedrijven actief in de logistieke sector. Bij deze bedrijven werken ongeveer 3.200 personen. In 2008 ligt het aantal bedrijven 5% boven het niveau van het jaar 2000. Dit geldt ook voor het aantal banen. Zowel het aantal bedrijven als de werkgelegenheid heeft een grillig verloop gekend tijdens de periode 2000-2008.
Aandeel werkgelegenheid logistiek in Roosendaal hoger dan in gehele regio WestBrabant Het aandeel van de logistiek in de economie van Roosendaal is qua aantal vestigingen 3% terwijl het verantwoordelijk is voor 8% van de werkgelegenheid. In de regio ligt dit deze percentages respectievelijk op 3% en 6%.
Dienstverlening voor het vervoer belangrijk voor logistieke sector In 2008 is ruim de helft van de vestigingen en de werkgelegenheid gericht op vervoer over de weg. Eén op de 25 vestigingen is gericht op vervoer over water. Bij deze vestigingen is echter nog geen 1% van de personen binnen de logistieke sector werkzaam. Bij het vervoer per spoor is dit precies andersom: 13 % van de personen is werkzaam bij een bedrijf dat zich bezighoudt met vervoer over het spoor terwijl dit maar 1% van het aantal bedrijven binnen de logistieke sector uitmaakt. Naast de wijze van vervoer is de dienstverlening voor het vervoer, zoals laadplaatsen en overslagplaatsen, een belangrijk element van de sector logistiek. In Roosendaal houden vier van de tien bedrijven zich hier mee bezig. Deze bedrijven zijn verantwoordelijk voor 35% van de werkgelegenheid binnen de logistieke sector.
Stijgend aantal vacatures binnen de logistieke sector Het aantal ontstane vacatures in de transport en logistiek is tussen 2002 en 2007 verdubbeld van ruim 200 vacatures in 2002 tot ruim 400 vacatures in 2007. In 2008 neemt het aantal vacatures licht af mede door de invloed van de mondiale financiële crisis. De sector transport en logistiek is (net als bijvoorbeeld de bouwnijverheid) gevoelig voor conjuncturele ontwikkelingen.
Verwachte trends voor de arbeidsmarkt voor de logistieke sector De vervangingsvraag wordt voor het grootste deel beïnvloed door de toenemende vergrijzing van de werkende beroepsbevolking. Daardoor is in veel vergrijzende beroepen, waaronder de transportberoepen sprake van een hoge vervangingsvraag. Binnen de transportberoepen is de vervangingsvraag relatief hoog (gemiddeld jaarlijks 3,9%).
Ook logistiek vooral vanuit traditie in West Brabant gevestigd De helft van de logistieke bedrijven in West-Brabant geeft aan vooral vanwege oudsher/traditie in West-Brabant te zijn gevestigd. De ligging in de Benelux Euregio en de beschikbaarheid van
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
10/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
vestigingsruimte volgen op een tweede en derde plaats. Die laatste twee zijn elementen zijn voor de logistieke sector zeer belangrijk. Het merendeel van de logistieke bedrijven richt zich vooral op de nationale en internationale markt.
1.7
Resultaten SEOR.
Op 19 februari 2009 vond het Sociaal-Economisch Overleg Roosendaal (SEOR) plaats. Voor een volledig verslag wordt verwezen naar bijlage E. De bijeenkomst bestond uit twee delen. In het eerste deel gaf dhr. van der Linden (van het onderzoeksbureau van de gemeente Breda) een toelichting op de economische barometer (zie hiervoor ook paragraaf 1.7 en bijlage D). En dhr. de Kort van de Stec groep gaf een presentatie over het onderzoek dat zij hebben verricht naar de kwalitatieve vraag naar bedrijventerreinen in West Brabant. In beide presentaties werd specifiek ingezoomd op het belang van de logistiek sector voor deze regio. In het tweede deel werden de aanwezigen gevraagd aanbevelingen te doen voor de actualisatie van het EAP. Samengevat betreft het de volgende aanbevelingen: - Geef prioriteit aan een goede bereikbaarheid van de bedrijventerreinen. Het gaat daarbij vooral om: de betere verkeersafwikkeling op Borchwerf, de omleiding van de A58 en de directe verbinding tussen Borchwerf en Majoppeveld. - Aandacht voor betere dienstverlening (de bedrijvenenquête geeft duidelijk aan dat meer aandacht gegeven moet worden aan het verbeteren van de dienstverlening door de gemeente). - Zorg i.v.m. de crisis voor voldoende dynamiek (bijvoorbeeld door het vervroegen van gereserveerde projectinvesteringen)/ wees attent op het extra aanbod van subsidies dat door de hogere overheid wordt aangereikt/ geef de aanpak van de crisis een aparte plek in het EAP. - Geef prioriteit aan de binnenstad/ zorg voor binnenstadsfonds, binnenstadsmanagement en de marketing van de binnenstad en ga door met de aanpak van de verhardingen. - Graag een vrije keuze met betrekking tot de koopzondagen. - Biedt een meer gestructureerde, meer efficiente en effectieve overlegstructuur/ betrek hierin ook de vastgoedsector. Tot slot werd ook duidelijk dat de aanpak van de SEOR-vergadering zelf een evaluatie nodig heeft, opdat volgend jaar de interactiviteit en het beoogde effect van de bijeenkomst worden verhoogd.
1.8
Middelen.
Het Economisch Actieplan vormt de leidraad voor het programma Economische Ontwikkeling in de gemeentebegroting. Concreet is er voor het meerjarenprogramma 2007-2010 op basis van het collegeprogramma een extra budget opgenomen van 750.000 euro (2007: 225.000, 2008: 175.000, 2009: 175.000, 2010: 175.000). Dit bedrag is taakstellend voor de activiteiten binnen het EAP.
1.9
De Economische Crisis
De economische crisis Nederland heeft een open economie. Dit betekent dat wij door deze internationale verwevenheid ontwikkelingen in de wereldeconomie in positieve maar ook in negatieve zin altijd merken. De gevolgen van de internationale financiële crisis gaan dan ook zeker niet aan Nederland voorbij. De internationale kredietcrisis en daarna de economische crisis hebben de Nederlandse economie onverwacht snel getroffen. Voorspellingen van economische groei moesten razendsnel worden Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
11/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
aangepast. Het Internationaal Monetair Fonds bijvoorbeeld raamde in oktober 2008 nog een economische groei van 0,2 % voor 2009 in de meeste West-Europese landen. Een maand later moest deze prognose al worden bijgesteld naar een krimp van 0,5% in 2009. En een recente CPB raming van het Centraal Planbureau (CPB) voorspelt een krimp van de nationale economie van 3,5% in 2009. Ook in Roosendaal worden de gevolgen van de economische crisis inmiddels duidelijk zichtbaar. Zo tonen gegevens van het aantal openstaande vacatures vanaf oktober 2008 een duidelijke afname met ruim 25%. Als deze ontwikkeling wordt doorgetrokken dan zal het aantal openstaande vacatures van 1.175 in april 2008 dalen tot circa 900 in 2009. De omvang van de werkloosheid was de afgelopen drie jaar in Roosendaal sterk gedaald tot 1.525 werklozen eind 2008. Het aantal werklozen in de gemeente Roosendaal werd daarmee in de periode 2003 - 2008 meer dan gehalveerd. Er zijn duidelijke signalen waarneembaar die een keerpunt in deze ontwikkeling aangeven. Zo neemt de omvang van de werkloosheid in Roosendaal geleidelijk toe. (plus 241 in de periode november 2008 t/m januari 2009). Als we uitgaan van de raming van het Centraal Planbureau van februari 2009 dan zien we een zorgwekkend beeld waarbij in 2009 de werkloosheid is gestegen tot bijna 2,300 personen en in 2010 tot 3.600 personen. Met deze laatste prognose van het CPB zou in 2010 hetzelfde werkloosheidsomvang van 2004 zijn bereikt. De vraag is wat je er op lokaal niveau aan kunt doen. Bukken en hopen dat de bui voorbijgaat mag natuurlijk nooit de houding zijn. En we moeten zeker niet in somberheid doorschieten, zoals commissaris van de koningin Maij-Weggen onlangs zei. Maar enige vorm van realisme is wel gewenst. Of zoals op de website van het Ministerie van Financiën vermeld staat: ‘met de omvang van de huidige economische crisis, waarvan de oorzaak buiten Nederland ligt, realiseert bijna iedereen zich dat wij niet de illusie moeten hebben met een stimuleringsplan alle mogelijke negatieve gevolgen hiervan te kunnen stoppen, tegengaan of ombuigen’. Vanuit dit realisme is het de uitdaging een verantwoord en effectief maatregelen pakket te formuleren, binnen de mogelijkheden die de lokale overheid heeft. Eén ding is daarbij vooral duidelijk: de gemeente kan dit nooit alleen. Samenwerking met bedrijfsleven, andere overheden en maatschappelijke organisaties is gewenst en noodzakelijk. Onderstaand wordt samengevat weergegeven wat de recente relevante ontwikkelingen zijn geweest op landelijk, provinciaal en regionaal niveau. Landelijk Op 25 maart 2009 heeft het kabinet een pakket economische maatregelen gepresenteerd, gericht op het dempen van de effecten van de recessie op korte termijn, het benutten van kansen om de economische structuur te versterken, en het herstel en houdbaarheid van de overheidsfinanciën. -
-
Gerichte stimulering voor met name 2009 en 2010, met een accent op de werkgelegenheid op korte termijn. Er wordt voor circa 3 mrd in 2009 en circa 3 mrd in 2010 gestimuleerd voor arbeidsmarkt, onderwijs en kennis; voor duurzame economie; voor infrastructuur en (woning)bouw; en voor liquiditeitsverruiming van het bedrijfsleven. Een begin met herstel van gezonde overheidsfinanciën om de houdbaarheid van publieke voorzieningen vanaf 2011 te borgen. Een lange termijn agenda gericht op duurzaamheid en energie, op innovatie en kennis, op stedelijke vernieuwing en wijkaanpak alsmede op de lange termijn houdbaarheid van collectieve voorzieningen. VNG De VNG is deelnemer aan de werkgroep gezamenlijke aanpak economische crisis (waarin ook zitting hebben de ministeries van Financiën en Binnenlandse Zaken en IPO). Door de VNG is in februari 2009 een brief naar alle gemeenten gestuurd met de vraag concrete gemeentelijke projecten aan te melden die voor versnelde uitvoering in aanmerking kunnen komen. Roosendaal heeft daar direct op gereageerd. Door de gemeente zijn een vijftiental projecten aangemeld. Mochten deze projecten ook daadwerkelijk versneld tot uitvoering komen dan zal dat een substantieel aantal arbeidsplaatsen opleveren.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
12/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Op basis van de ingediende gemeentelijke projecten en als reactie op de kabinetsplannen heeft de VNG vervolgens op een zogeheten flitscongres in maart 2009 een vijfpuntenplan gepresenteerd om de economie weer op gang te brengen. Het vijfpuntenplan van de VNG ziet er als volgt uit: 1) De rijksoverheid moet niet tornen aan het accres (gemeenten moeten de ruimte krijgen om juist tijdens de crisis noodzakelijke vervangingsinvesteringen uit te voeren) 2) ISV-middelen moeten specifiek voor de crisis worden gelabeld 3) Start van twee pilots voor regelvrije gebieden (Utrecht en Achterhoek) 4) Gemeenten roepen het Rijk op regeldruk ook aan te pakken 5) Gemeenten ontwikkelen een nationaal arrangement voor de arbeidsmarkt Provinciaal De aanpak van de provincie is te beschouwen als een verlengstuk van maatregelen die op nationaal niveau worden genomen. De kabinetsmaatregelen richten zich vooralsnog op algemene structuurversterking van de economie (arbeidsparticipatie, koopkrachtondersteuning, inflatiebestrijding, lastenverlichting), het waarborgen van de financiële sector, het ondersteunen van bedrijfsinvesteringen en kredietverstrekking, het ondersteunen van de arbeidsmarkt en het ondersteunen van specifieke sectoren (bijvoorbeeld woningbouw). Het streven is om de provinciale maatregelen zoveel mogelijk complementair te laten zijn aan de rijksmaatregelen. Het pakket omvat circa € 60 miljoen aan stimuleringsmaatregelen en ruim € 300 miljoen aan voorfinancieringen en participatiemaatregelen. De projecten richten zich op de versterking van de arbeidsmobiliteit, op innovatieve starters, de herstructurering van bedrijventerreinen, kennis en innovatie, het MKB, de woningbouw, energiebesparing en monumenten. De provincie richt zich op projecten die op korte termijn uitgevoerd kunnen worden. Voorgestelde provinciale acties Kennis en innovatie (€ 15 mln.) In aansluiting op de mobiliteitscentra van het Rijk zal de provincie samen met het Pact Brabant HRMservicepunten en leerwerkservicepunten opzetten. Mensen die zich daar melden worden naar werk toegeleid door scholing op maat en worden geholpen bij hun zoektocht, de leerwerkservicepunten richten zich op stageplekken. Verder wordt de participatietak van de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij versterkt. Daarbij wordt ook gekeken of kenniswerkers die met ontslag bedreigd worden, gestimuleerd kunnen worden om een eigen bedrijf te starten, hetgeen leidt tot behoud van kennis en werkgelegenheid. Ook kan onderzocht worden of kenniswerkers ingezet kunnen worden op onderzoeksprogramma’s bij de universiteiten. Herstructurering bedrijventerreinen (€ 40 mln.) Noord-Brabant loopt voorop met de herstructurering van verouderde bedrijventerreinen. Door nu een aantal investeringen in de tijd naar voren te halen wordt een aantal projecten versneld uitgevoerd, in aanvulling op het lopende programma ( o.a.Halsteren, Cranendock in Budel, starterscentrum Roosendaal en de Run in Veldhoven, Bergen op Zoom, Best, Breda, Deurne, Etten-Leur, Heusden, Roosendaal, Tilburg en Uden). Woningbouw (€ 250 mln.) De start van nieuwe bouwprojecten is met 30% tot 40% teruggelopen. Door een omvangrijk investerings en risicofonds in het leven te roepen willen GS de bouw van 4000 tot 5000 woningen zeker stellen. Daarmee zijn tussen de 6000 en 7000 rechtstreekse arbeidsplaatsen gemoeid. Duurzaamheid (€ 75 mln.) Binnen de bestaande woningvoorraad willen GS in de periode 2009-2011 een extra ambitie verwezenlijken om in 20.000 woningen energiebesparende maatregelen door te voeren. Te denken valt aan isolatie- en zonneenergietoepassingen en HR-ketels. Energiezuinig en schoon rijden (bijvoorbeeld electrisch) ontziet het klimaat en het milieu. Brabant heeft een sterke positie in de research en development in de automotive sector. Een deel van de acties richt zich op het versterken van deze sector. Het inzetten op de ontwikkeling en toepassing van nieuwe technieken levert werkgelegenheid in de automotive sector op. Monumenten
(€ 10 mln.)
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
13/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
De monumentensector is door de financiële crisis getroffen. Er zijn veel restauratiesubsidies toegekend maar de uitvoering stokt omdat de eigenaren een deel van de restauratie zelf betalen. GS willen deze eigen bijdrage voorfinancieren en het renteverlies voor rekening van de provincie laten vallen. Regionaal Op initiatief van enkele raadsleden uit West-Brabant is door het algemeen bestuur van SES West Brabant eind januari 2009 een West-Brabant Top georganiseerd. Ruim tweehonderd ondernemers, bestuurders van alle West-Brabantse gemeenten, beroepsonderwijs en de economische instituten spraken over de oplopende werkloosheid en de stagnerende markten. Als mogelijke oplossingen werden genoemd: investeren, innoveren, intensiveren en samenwerken. Dat moeten ondernemers en overheden en onderwijsinstituten in de regio vooral nú doen. En elkaar helpen, sneller schakelen, klantgericht werken. Er is ook een tweede West-Brabant top belegd (8 april). Het doel van die bijeenkomst was: -
bespreken praktische uitwerking van de eerder aangekondigde acties; betrokken partners zullen hun plan van uitwerking toelichten; afspraken maken over de aansluiting op de maatregelenpakketten van Rijk en Provincie; bespreken van de mogelijkheden op langere termijn voor het stimuleren van kansrijke sectoren.
Naast de genoemde West Brabant top is er onlangs ook een speciale ‘platformavond’ gehouden waar o.a. prof. dr. Flip de Kam (hoogleraar economie) en dr. Jan Pelle (directeur BOM) spraken, waarbij de algemene conclusie werd getrokken: gemeenten, laat je niet gek maken. De essentie was: gemeente kunnen weinig veranderen aan een crisis die zijn wortels heeft in de VS en die inmiddels tot een wereldwijd probleem heeft geleid. Er komen sowieso al inkomstenverlagingen en extra uitgaven op de gemeenten af. En de bijstandsuitgaven zullen onvermijdelijk gaan stijgen door de oplopende werkloosheid. De boodschap was: denk, voor je met geld of andere zaken gaat strooien, goed na over de grenzen aan je rol als gemeente in het crisisbeleid. Formuleer duidelijke doelen, profiteer zo goed mogelijk van de geldpotten die hogere overheden klaar zetten en smeed coalities met buren en partijen in de regio en met ondernemers en onderwijs. Lokaal De lokale mogelijkheden zijn in drie groepen onder te verdelen. - Overleg organiseren a. Een van de eerste acties van de gemeente is geweest om samen met het bedrijfsleven een coördinatieteam, geformeerd door de wethouder economische zaken, op te richten. Dit team komt maandelijks bijeen om de lokale economie te monitoren en in beweging te houden. Het doel is om er alles aan te doen om de gevolgen van de crisis zoveel mogelijk te beperken en gezamenlijk acties te ontwikkelen die het bedrijfsleven en de burgers weer vertrouwen geven in de toekomst. Naast de wethouder Economische Zaken nemen deel de accountmanager bedrijven, het hoofd van de afdeling Sociale Zaken en 2 leden van het BZW Roosendaal bestuur. Daarnaast is het Crisis Alert Team (CAT) door de wethouder Financiën geformeerd om de relevante financiële ontwikkelingen te volgen en te monitoren. De verbinding tussen deze twee teams wordt gewaarborgd door een lid van het CAT deel te laten nemen aan het coördinatieteam. Hierdoor kunnen tijdige acties worden voorbereid. b. Daarnaast zal Roosendaal vanzelfsprekend actief blijven deelnemen aan het regionaal overleg tussen 19 Brabantse gemeenten op bestuurlijk en ambtelijk niveau en de werkgevers- en werknemersorganisaties. In dit overleg worden ervaringen gedeeld en wordt vanuit deze leermomenten naar gezamenlijke oplossingen gezocht. - Kansen benutten Het gaat er om alert te zijn op landelijke, provinciale en regionale ontwikkelingen en mogelijkheden en waar mogelijk daar direct op in te spelen.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
14/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
c.
Roosendaal heeft direct gereageerd op het landelijke verzoek van de VNG in februari 2009 om concrete gemeentelijke projecten aan te melden die voor versnelde uitvoering in aanmerking kunnen komen. Door de gemeente zijn een vijftiental projecten aangemeld. d. Het onderdeel arbeidsmobiliteit behelst een fors aantal maatregelen van het Pact Brabant. Er is enige overlap met de regionale afspraken die gemaakt zijn in West-Brabant Werkt Door over arbeidsinschakeling van werkzoekenden. In het Regionaal Platform arbeidsmarktbeleid zal gekeken worden of en op welke wijze de twee maatregelpakketten elkaar kunnen versterken. e. Roosendaal sluit aan bij de actie ‘herstructurering bedrijventerreinen’ met de herstructurering van Majoppeveld. In nauwe samenwerking met de Brabantse Ontwikkeling Maatschappij zal een pand wordt aangekocht en omgezet in het Starters Centrum Roosendaal. Met deze laagdrempelige voorziening en in samenwerking met vele partners op het gebied van huisvesting en dienstverlening willen we starters faciliteren en nieuwe ondernemers naar onder andere Majoppeveld lokken. Aan dit initiatief is gekoppeld het Roosendaalse loket voor microkredieten. Via dit loket kunnen ondernemers zonder te veel regels kredieten tot € 35.000 verkrijgen. f. De gemeente Roosendaal heeft twee projecten aangemeld voor het onderdeel woningbouw. Het gaat om projecten waarbij mogelijkerwijs, door bijvoorbeeld stagnerende verkoop of afhakende kopers, uiteindelijke ontwikkeling dreigt te vertragen of zelfs helemaal niet van start kan gaan. Ze moeten in 2009 of 2010 in uitvoer zijn. De aangemelde woningbouwprojecten zijn op het van Dregtplein en de Landerije. De regeling staat ook open voor corporaties en projectontwikkelaars dus er kunnen meer Roosendaalse projecten aangemeld zijn g. In 2009 zullen zoveel mogelijk EVC (Eerder Verworven Competenties) trajecten en leer-werk trajecten van het actieprogramma ‘West-Brabant Werkt’ uitgevoerd gaan worden. De gemeenten blijven verantwoordelijk voor de uitstroom uit de WWB en het UWV Werkbedrijf voor het terugdringen van uitkeringsgerechtigden in de WW. Buiten het actieprogramma om maar wel in regionaal verband zijn bij de vestigingen van het UWV Werkbedrijf mobiliteitscentra gesitueerd die bedrijven ondersteunen wanneer zij vanwege hoge personeelskosten en teruglopende opdracht in de financiële problemen komen. De mobiliteitscentra spelen een belangrijke rol bij de uitvoering van de landelijke regeling voor tijdelijke werktijdverkorting. - Locale maatregelen h. In het coalitieakkoord Uitvoering voorop is voor € 1,6 miljoen aan maatregelen getroffen, zijnde: Voorgezet bijzonder onderwijs: VMBO Ruimtelijke ordening: voorbereiding A 58 Sport: uitvoering project You’re the future Wegen: klachtenafhandeling Opruimen klandestiene stortplaatsen Onkruidbestrijding:
€ € € € € €
200.000 200.000 650.000 200.000 20.000 300.000
i.
Daarnaast is in het businessplan “Majeure Opgaven” € 2,6 miljoen in 2009 gereserveerd, zijnde; Inhaalslag kwaliteit openbare verhardingen € 1.445.000 Leefbare wijken en dorpen € 762.000 Doorontwikkeling organisatie € 400.000
j.
Via de sportcarrousel ad. € 1,6 miljoen in 2009 aan extra impulsen gegeven. Dit betreft de voorgenomen verplaatsing van een sportvereniging van Sportpark Hulsdonk naar Sportpark Vierhoeven.
k.
Economische impulsen zoals gemeentelijke investeringen op het gebied van herstructurering, groenvoorzieningen en civiel- en cultuurtechniek (bijvoorbeeld: verhardingen en kunstwerken) met een geschat financieel volume van € 5 miljoen. Hierbij gelden randvoorwaarden zoals: juiste inspraak procedures (o.a. overleg bewonerscomité); regels die gelden op het gebied van rechtmatigheid; aanbestedingsregels en andere wettelijke kaders en borging kwaliteit en inzet van middelen; zo nodig inschakelen externe partijen in het voortraject.
l.
Arbeidsmarktbeleid inzetten om mensen nog gerichter of sneller aan het werk of een opleiding te helpen. Onder arbeidsmarktbeleid wordt in dit verband bedoeld: het optimaliseren van aansluiting tussen onderwijs en werkgevers, het tegengaan van schooluitval; het reïntegreren van werkzoekenden: het aanwenden van aanwezig arbeidspotentieel en het informeren van belangrijke actoren over ontwikkelingen op de arbeidsmarkt.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
15/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
m. De koopkracht beschermen door middel van aanpassing tarieven / belastingen. n. Stimuleren van investeringen in de woningbouw; overleg met de partners over de rol van eenieder in deze; meer mogelijkheden bieden voor verhuur van leegstaande / leegkomende panden. o. Sneller afhandelen van facturen, waardoor betalingen aan crediteuren versneld worden.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
16/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
2
Een economische barometer voor Roosendaal
2.1
Doelstelling
Versie: Status:
1.0 definitief
Het doel van deze economische barometer is het in kaart brengen van sociaal-economische ontwikkelingen op landelijk, provinciaal en gemeentelijk niveau. Het instrument, de Economische Barometer Roosendaal, bestaat uit indicatoren over de ontwikkeling van de lokale en regionale economie waarmee publieke en private partijengezamenlijk economisch beleid kunnen ontwikkelen. De Economische Barometer Roosendaal kan daarmee een rol spelen in de gedachtewisseling tussen bedrijfsleven, overheid en onderwijs over de economische toekomst van Roosendaal. Een belangrijke meerwaarde wordt verkregen door informatie uit verschillende bronnen beter op elkaar af te stemmen, door de begrippen en definities beter op elkaar aan te laten sluiten, informatie uit verschillende bronnen met elkaar te koppelen en door het opbouwen van historische reeksen. De economische barometer betreft een jaarlijkse schriftelijke rapportage van het college aan de gemeenteraad en de sociaal-economische partners.
2.2
(Geoperationaliseerde) subdoelstellingen
Het nieuwe beleidsinstrument de economische barometer richt zich vooralsnog op twee beleidsvragen: Hoe ontwikkelt de economie zich in Roosendaal in algemene zin? (subdoelstelling A) Voorzien moet worden in een overzicht van cijfers en trends (werkgelegenheid, werkloosheid, pendelstromen, gemiddeld besteedbaar inkomen, aantal starters, bedrijfssegmentering, enz.) die een beeld vormen van de huidige economische positie en de ontwikkeling daarvan. Het betreft vooral sturingsinformatie op basis waarvan het gemeentelijk beleid nader uitgewerkt en aangepast kan worden en bestuurlijk prioriteiten kunnen worden gesteld. In hoeverre is uitvoering gegeven aan dit Economische Actieplan? (subdoelstelling B) De barometer zal ook inzicht moeten geven in de al dan niet bereikte tussenresultaten. De voortgang van het EAP zal jaarlijks geëvalueerd worden en waar nodig moeten worden bijgesteld. Bij de jaarlijkse evaluatie worden ook de sociaal-economische partners betrokken.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
17/115
Project: Document:
2.3
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Actie’s
Planning
Barometer economische ontwikkeling “cijfers en trends”
2A-1
Jaarlijkse rapportage Economische Barometer
2A-2
regionale bedrijvenenquête
2B
1.0 eindversie
Actieplan Economische Barometer.
Actienr. Doelstellingen 2A
Versie: Status:
Jaarlijkse actie e 1 kwartaal 2010 etc. Doorlopende actie 3e kwartaal 2008 etc.
Evaluatie EAP
instrumenten
Verantwoordelijke partijen
EAP
Gemeente (FOID) SES West-Brabant e.a.
Diverse (onderzoeks)bronnen
Gemeente (FOID) SES West-Brabant e.a. Gemeente (FOID) SES West-Brabant e.a.
EAP
2B-1
Jaarlijkse voortgangsrapportage EAP
Jaarlijkse actie e 4 kwartaal 2009 etc.
EAP/ barometer
Gemeente (BL/BR)
2B-2
Evaluatiebijeenkomst met sociaaleconomische partners.
Jaarlijks 1e kwartaal
Evaluatie EAP/ barometer
Gemeente (BR)+ regulier overleg sociaaleconomische partners (SEOR)
Project: Document:
3
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 eindversie
Bedrijventerreinenbeleid
In 2007 is de beleidsnotitie ‘samen in samenhang’ vastgesteld. Hierin is het integraal bedrijventerreinenbeleid van de gemeente Roosendaal voor de periode 2007-2011 verwoord. De uitgangspunten en voorwaarden voor integraal bedrijventerreinbeleid: 1. Publiek ondernemerschap Publiek ondernemerschap is het leidende principe voor de invulling en uitvoering van het bedrijventerreinenbeleid van de komende jaren. Voor de invulling van het bedrijventerreinbeleid betekent dit dat de gemeente zich klantgericht en faciliterend opstelt ten opzichte van de Roosendaalse bedrijven en de bedrijven die zich in de stad willen vestigen. De gemeente Roosendaal zet de deuren open, luistert goed naar haar ondernemers en zet zich, samen met deze ondernemers, in voor het oplossen van problemen. Door het goed onderhouden van contacten en het openstaan voor de wensen en behoeften van ondernemers op de bedrijventerreinen, wordt een positief ondernemingsklimaat gecreëerd. Een klimaat van samenwerking, waar publieke en private doelstellingen elkaar ontmoeten en (financierings) plannen gesmeed worden om de plannen te realiseren. Publiek ondernemerschap ten aanzien van bedrijventerreinen leidt tot actie en innovatie, wat de werkgelegenheid en dus de stad ten goede komt. 2. Regionale oriëntatie De regionale oriëntatie van de gemeente Roosendaal hangt samen met publiek ondernemerschap. De gemeente is in de afgelopen jaren voorstander en soms zelfs initiatiefnemer geweest van de beweging naar regionale afstemming en samenwerking. Voor bedrijventerreinen heeft dit, meer dan voorheen, geleid tot inhoudelijke afstemming met steden en andere instellingen uit de regio. Concrete uitwerkingen van de regionale oriëntatie van de afgelopen jaren zijn de ontwikkeling van Borchwerf II samen met gemeente Halderberge, het document ‘Pieken in Zuid-West Nederland (2005)’, het Uitwerkingsplan voor Brabantse Buitensteden en Woensdrecht (december 2004), het ontwikkelingsprogramma West Brabant en de intergemeentelijke samenwerking in SES-verband. Samenwerking in SES-verband betekent regionale belangenbehartiging bij landelijke instanties (door het profileren van een economisch gebied) en levert vruchtbare informatie op in de vorm van het jaarlijkse SES-rapport met gegevens over de bedrijventerreinen in de regio. 3. Locale samenwerking Locale samenwerking ligt aan de basis van publiek ondernemerschap. In de afgelopen jaren zijn contacten gelegd en relaties opgebouwd met bedrijven en hun vertegenwoordigers. De Ondernemersvereniging Borchwerf (OVB), de Ondernemingsvereniging Majoppeveld (OVM) en de BZW Roosendaal (Brabants Zeeuwse Werkgeversorganisatie) worden gezien als partners voor de verbetering en verduurzaming van de bedrijventerreinen. Daarnaast lopen er goede contacten, zowel formeel als informeel, tussen het bedrijfsleven, de wethouder voor economische zaken en de accountmanager bedrijven. Op bestuurlijk vlak vindt er vier keer per jaar afstemming en overleg plaats over de duurzame ontwikkelingsprojecten op Majoppeveld en Borchwerf. Dit gebeurt in de stuurgroepen voor duurzaam beheer en ontwikkeling voor Majoppeveld en Borchwerf (Stuurgroep DROM/DROB) en in het bestuurlijk overleg met de BZW Roosendaal. Tevens vindt er jaarlijks afstemming op hoofdlijnen plaats met de OVB, OVM en de BZW Roosendaal ten aanzien van het Economisch Actieplan van de gemeente. Het Sociaal Economisch Overleg Roosendaal is hiervoor in het leven geroepen, waaraan zowel werkgevers als werknemers deelnemen. De gemeente ziet samenwerking en het uitbreiden van een samenwerkingsgericht netwerk als belangrijk peiler voor het realiseren van haar bedrijventerreinbeleid. De samenwerking moet gericht zijn op het collectief economisch belang voor zowel bedrijven als gemeente. De gemeente wil de komende jaren verder bouwen aan de basis die locaal is gelegd en ziet uit naar het verder uitbouwen van de participatiegraad, organisatiegraad en professionaliteit van de bedrijfsvertegenwoordiging. Daar waar mogelijk zal zij dit proces faciliteren en ondersteunen. Op het eind van 2008 is besloten in verband met de economische crisis om een maandelijks overleg te organiseren tussen gemeente en BZW Roosendaal om zo accuraat mogelijk te kunnen reageren op eventuele ontwikkelingen op economisch vlak.
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
4. Gebiedsgerichte aanpak De gemeente Roosendaal gelooft in krachtenbundeling en kiest derhalve voor een gebiedsgerichte ontwikkeling en uitwerking van het bedrijventerreinbeleid. Dat wil zeggen dat de ontwikkeling van de bedrijventerreinen vanuit de verschillende gebieden geïnitieerd en uitgevoerd wordt. Ondernemers worden actief gezocht om een bijdrage te leveren aan de beleidsontwikkeling en -uitvoering op hun bedrijventerrein. Door het instellen van plaatselijke werkgroepen kunnen projectideeën en beleidsvoornemens, in samenspraak met de gemeente, uitgewerkt worden naar de specifieke omstandigheden en eisen van het gebied. Daarmee ontstaan plannen zoveel mogelijk in de praktijk en hebben zij, door de hoge betrokkenheid van ondernemers, ook een verhoogde kans op slagen. Energie en middelen worden daarmee gericht ingezet. Voorbeelden hiervan zijn de projecten op het gebied van onderhoud groen en criminaliteitsbestrijding die vorm en inhoud krijgen als onderdeel van parkmanagement. De gevolgen van deze ‘bottom-up’ benadering van bedrijventerreinontwikkeling zijn: -
-
plannen en ontwikkelingen met betrekking tot de bedrijventerreinen zijn pragmatisch van aard. Innovatie en vernieuwing ontstaan vanuit deze praktische en pragmatische aard van het ondernemerschap. marktgericht ontwikkelen van bedrijventerreinen, dat wil zeggen dat plannen ontstaan op basis van economische kansen en mogelijkheden die zich in een bepaalde periode voordoen. Dit ligt meer voor de hand dan het ontwikkelen op basis van ruimtelijke ordeningsprincipes (bijv. segmentering, zonering e.d.). gemeentelijke beleidskaders moeten algemeen van aard zijn om ruimte te bieden aan locale invulling, maar ook duidelijk genoeg om de algemene ontwikkeling van de drie bedrijventerreinen in de gewenste richting te sturen. de regie vanuit de gemeente moet gericht zijn op het in stand houden van het algemene beleidskader en de communicatie en samenwerking tussen de drie bedrijventerreinen.
De gemeente Roosendaal onderkent deze zaken en accepteert de gevolgen hiervan voor de organisatie en ontwikkeling van haar bedrijventerreinen. Voor de regiefunctie van de gemeente betekent dit dat aangestuurd wordt op drie moderne, duurzame bedrijventerreinen die allemaal een gemengde functie hebben. Door middel van een (toekomstig) centraal parkmanagement zal op dezelfde wijze inhoud gegeven kunnen worden aan het beheer en onderhoud van de 3 verschillende terreinen. Op Majoppeveld en Borchwerf is voor 1,5 dag in de week een parkmanager actief.
3.1
Doelstelling
Vanuit de sociaal-economische invalshoek is en blijft het bevorderen van de werkgelegenheid de centrale doelstelling van bedrijventerreinenbeleid. Met het aantrekken en behouden van bedrijven ontstaat immers direct en indirect (nieuwe) werkgelegenheid voor de gemeente. Het creëren en handhaven van een goed productiemilieu en ondernemingsklimaat is hierbij van belang. Deze zaken bevorderen bedrijvigheid en dragen zodanig bij aan de economische groeikansen van de gemeente en de regio.
3.2
(Geoperationaliseerde) subdoelstellingen
Met bedrijventerreinen als één van de voornaamste motoren voor werkgelegenheid in de regio kunnen expliciete doelen t.a.v. de bedrijventerreinen van de gemeente Roosendaal gesteld worden. De beleidsdoelstellingen voor de periode 2007 tot 2011 zijn: 1. Het verbeteren, waar nodig, van de infrastructuur en het ondernemingsklimaat op de bedrijventerreinen De gemeente Roosendaal is in 2001 begonnen om haar bestaande, verouderde, bedrijventerreinen in functie en aanzien te verbeteren. De herstructurering van Borchwerf I en Majoppeveld is de belangrijkste pijler hierin geweest. Beide bedrijventerreinen zijn inmiddels opgenomen in de Topper-regeling van het ministerie voor Economische Zaken. Middels het doorlopen van de in deze regeling opgenomen stappen, moet de herstructurering van Roosendaals belangrijkste bedrijventerreinen per 2015 gerealiseerd zijn. Een belangrijk onderdeel, de herstructurering van het openbaar gebied op Borchwerf West, is in de loop van 2008 afgerond. 2. Het handhaven van de uitstraling en de voorzieningen behorend bij een modern en duurzaam bedrijventerrein
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
20/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
De herstructureringsprojecten die uit doelstelling 1 voortvloeien, leveren een visie per bedrijventerrein op over de gewenste uitstraling en voorzieningen van de terreinen. Gemeentelijk beleid is erop gericht om de verbeteringen die naar aanleiding van de herstructurering zijn ingevoerd, vast te houden en tenminste te handhaven. Dit moet ertoe leiden dat de Roosendaalse bedrijventerreinen, in de toekomst voortdurend als modern en duurzaam aan te duiden zijn. 3. Het uitbreiden van de werkgelegenheidspotentie van de regio door middel van de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreingebieden Naast het verbeteren van bestaande bedrijventerreinen is de gemeente Roosendaal haar bedrijventerreinen aanzienlijk aan het uitbreiden. Borchwerf II is als ontwikkelingsproject opgenomen in de Topper-regeling. Daarnaast is het gebied ten oosten van (bestaand) Majoppeveld ook in ontwikkeling. Met deze uitbreidingen heeft de gemeente Roosendaal een belangrijke rol in de bovenregionale samenwerkingsverbanden die momenteel een rol spelen bij de totstandkoming van openbare ruimtelijke plannen. Roosendaal positioneert zich als belangrijke stad in de economische ontwikkeling van provincie Noord-Brabant en Nederland. Een stad die ruimte creëert voor ondernemerschap. In overleg met de regio wordt onderzocht of er nog meer behoefte is aan bedrijventerrein, specifiek voor logistiek en distributie omdat na realisering van logistiek park Moerdijk er geen aanbod meer is voor deze vorm van bedrjvigheid. 4. Het realiseren van een Startercentrum Roosendaal Met verschillende partijen (BHB, Aramis Allee Wonen, Onderwijs en bedrijfsleven) is een businessplan opgesteld voor een startercentrum, waarbij niet alleen bedrijfsruimte aangeboden wordt maar ook een heel pakket aan ondersteunende diensten. Het businessplan wordt verder vertaald naar een concreet plan van aanpak.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
21/115
Project: Document:
3.3
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 eindversie
Actieplan bedrijventerreinen.
Actienr. Doelstellingen
Actie’s Klantgericht werken
Verantwoordelijke partijen
Planning
Instrumenten
Doorlopend
Accountmanagement Onderhouden netwerken Regulier overleg Bereikbaarheid
Weth. EZ, Accountmanager bedrijven
3A
Publiek ondernemerschap
3B
Regionale oriëntatie
Samenwerking
Doorlopend
Deelnemen regionaal overleg Actief regio betrekken
allen
3C
Locale samenwerking
Wederzijdse informatie
Doorlopend
SEOR BZW Roosendaal OVM/OVB
Gemeente, BZW, OVB, OVM
3D
Gebiedsgerichte aanpak
Marktconforme aanpak, vraaggestuurd Doorlopend
Parkmanagement, werkgroepen
Gemeente , OVB, OVM
Goed productiemilieu en ondernemingsklimaat nastreven
Afstemming overheid/onderwijs/ondernemers Economische barometer bedrijventerreinenenquête Topper subsidie Samenwerking BOM Publiek ondernemerschap Verwerving Sanering Herontwikkeling Verwerving Herontwikkeling Gezamenlijke exploitatie
3E
Bevorderen werkgelegenheid
Doorlopend
3F
Verbeteren infrastructuur en ondernemingsklimaat
Herstructurering bedrijventerreinen
Doorlopend
3F1
Herstructurering bedrijventerreinen
Deelgebied 1
Doorlopend
3F2
Herstructurering bedrijventerreinen
Deelgebied 2, startersproject
Start 2008
3G
Handhaving uitstraling en voorzieningen modern bedrijventerreinen
Gericht plan van aanpak opstellen
Doorlopend
Parkmanagement
Gemeente/OVM/OVB/BZW
3H
Ontwikkeling nieuwe bedrijventerreinen
Ontwikkelen nieuwe kavels en aandacht voor leegstaande panden
Doorlopend
Borchwerf II, Majoppeveld
Ontwikkelaars/BOM/ Gemeente/ondernemers
Gemeente, BZW, Onderwijs Gemeente/BOM/ ondernemers Gemeente/BOM Gemeente/BOM/ ondernemers
Project: Document:
4
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 eindversie
Detailhandelsbeleid
In Roosendaal toont de dynamiek van de detailhandel zich in de volle breedte. De gemeente streeft hierbij een hoog, maar wel verantwoord, ambitieniveau na. Tegen de achtergrond van de initiatieven (regionaal en lokaal) in de detailhandel heeft de gemeente Roosendaal één integrale detailhandelsnota opgesteld, als belangrijk afwegingskader voor de vele plannen en initiatieven. Draagvlak is uitermate belangrijk. Om die reden is de detailhandelsnota tot stand gekomen in samenwerking met een externe begeleidingscommissie, waarin diverse externe partners zitting hadden (zoals de Kamer van Koophandel, de ROF, MKB, Hoofdbedrijfschap Detailhandel, Horeca en Aramis). De detailhandelsnota is opgebouwd uit een drietal rapportages: Detailhandelsnota Roosendaal: deel 1 analyserapportage Detailhandelsnota Roosendaal: deel 2 visie, beleid en uitvoering Ruimtelijk Economisch Actieplan Binnenstad. Inhoudelijk wordt hiermee een kaderstellend beleid vormgegeven: de ambitie is weergegeven en de visie en de keuzen ten aanzien van de gewenste detailhandelsstructuur zijn geformuleerd. Daarnaast is het een praktisch plan, gericht op uitvoering. De gemeente kan op velerlei wijzen een actieve rol vervullen in de detailhandelsontwikkeling en het detailhandelsbeleid. Echter de uitvoering van de visie en het Ruimtelijk Economisch Actieplan kan nooit door toedoen van de overheid alleen geschieden. Samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven/marktpartijen is daarbij absoluut noodzakelijk. Het gaat om gedeelde belangen en gedeelde verantwoordelijkheden!
4.1
Doelstelling
De gemeentebrede detailhandelsnota dient als basis om de gewenste detailhandelsstructuur in Roosendaal richting te geven. Dit betekent dat de gemeente enerzijds beargumenteerd nee moet kunnen zeggen tegen bepaalde initiatieven maar daarnaast en vooral, uitgaande van een moderne verhouding tussen overheid en bedrijfsleven, graag nieuwe ontwikkelingen op gang wil brengen en plannen wil stimuleren en faciliteren.
4.2
(Geoperationaliseerde) subdoelstellingen
Dit geheel leidt tot de volgende drie concrete doelstellingen: 1. De detailhandelsnota geeft een antwoord op de vraag wat Roosendaal als stad wil bereiken. Op basis van analyses en kwantitatieve uitgangspunten zijn ambities en uitgangspunten bepaald. De ambities zijn vertaald in een ontwikkelingskader en omgezet in beleid en uitvoering. Het beleid omvat de criteria om initiatieven positief dan wel negatief te beoordelen. Daarbij dient uiteraard rekening te worden gehouden met de sterke dynamiek in de detailhandel. 2. Daarnaast is de nota een 'praktisch' plan om gewenste ontwikkelingen uit te lokken en om 'coalities' te kunnen maken tussen overheid en bedrijfsleven. Er vindt een concrete en praktische vertaalslag plaats van visie en beleid naar een actie- en uitvoeringsprogramma. Deze voorstellen zijn gericht op het op gang brengen van nieuwe ontwikkelingen, het stimuleren van onderlinge samenwerking, het actief promoten van de stad en de binnenstad, het maken van gezamenlijke arrangementen tussen de verschillende winkellocaties, het actief aantrekken van winkelformules etc. 3. Door het opstellen van een Ruimtelijk Economische Actieplan Binnenstad wordt ingehaakt op één van de twee speerpunten uit het collegeprogramma, nl een duurzame kwaliteitslag voor de binnenstad.
Project: Document:
4.3
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 eindversie
Actieplan Detailhandel
Actienr.
Doelstellingen
Actie’s
Planning
4A
Actualisatie Detailhandelsbeleid
4A-1
Implementatie detailhandelsnota
Doorlopend
Gemeente (BR/ BL)
4A-2
Businessplan Binnenstadsmanagement
2009
Gemeente (BL,BR), KvK, Horeca, ROF
Behouden c.q.bevorderen van bereikbaarheid, ontsluiting en parkeren in de Binnenstad
Doorlopende actie
Parkeerbeleid (PUP) Structuurschets Binnenstad GVVP
Gemeente (BL/BR)/ Klankbordgroep Parkeren Parkeerbeheer/ ROF/ MKB
4B-2
Participeren EZ in Project Credo (MolenstraatHoogstraat-Brugstraat)
Doorlopende actie
Visie Molenstraat – Hoogstraat Brugstraat
Gemeente (PJ/ BR) / ondernemers in het gebied
4B-3
Advisering tbv weloverwogen (in relatie tot de binnenstad) verdere planvorming rond de woonboulevard aan de Oostpoort (beleidstoets)
2009-2010
samenwerkingsovereenkomst (met branchering) / bestemmingsplan
Gemeente (BL/BR) ontwikkelaar TCN/ ROF/MKB
4B-4
Het uitzetten van de vervolgaanpak Oostpoort/ projectopdracht
2009
Bestemmingsplan / art.19
Gemeente (BR) / ontwikkelaar TCN/ ROF
4C-1
Voortzetten Locatus-abbonnement
2009
-
Gemeente (FOID, BL, BR)
4C-2
Binnenstadsmonitor (incl. nulmeting 2006)
Jaarlijks.
Retailmonitor Locatus en diverse andere bronnen
Gemeente (FOID, BR , BL)
4B
4B-1
4C
Instrumenten
Verantwoordelijke partijen
Het behoud van de binnenstad als (regionaal) Winkelhart Project Nieuwe Markt
Monitoren van de distributieve structuur
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Participatie in regionaal koopstromenonderzoek
Doorlopend
-
SES West-Brabant/ KvK/ gemeenten (BL)
4D-1
Participatie EZ in Binnenstadsoverleg
Doorlopend
Bestuursopdracht
Gemeente (PG/ BL.BR)
4D-2
Citymarketing binnenstad (zie verder H8)
Doorlopende actie
Actieplan voor de binnenstad Communicatieplan binnenstad Plan van Aanpak Binnenstad
Gemeente (BR), stuurgroep + werkgroep citymarketing klankbordgroep Nieuwe markt
4D-3
Externe organisatie (paricipatie EZ in extern overleg binnenstad)
Doorlopend
Plan van Aanpak
Gemeente (BL/BR) ROF/ MKB/ KHN/ KvK/ OKR/ HBD
4D-4
Nadere invulling taak accountmanagement (intake, beleidsimplementatie, etc.)
2008-2009
Collegeprogramma/ afdelingsplan
Gemeente (BR) + binnenstadsoverleg
Implementatie actieplan voor de binnenstad (algemeen)
Doorlopende actie m.i.v. 2005
Samenwerkingsovereenkomst Actiepan voor de binnenstad + convenant
4C-3 4D
4E
Accountmanagement voor de binnenstad
Factory Outlet Center / Rosada
4E-1
4E-2
Actieplan voor de Binnenstad
Coördinatie / stimulering citymarketingsacties (synergiebevordering FOC) zie verder H8
Doorlopende actie m.i.v. 2005
4E-3
Actieplan voor de Binnenstad
Preventieve handhaving (bewaken FOC-concept)
Doorlopende actie sinds 2006
4E-4
Actieplan voor de Binnenstad
Monitoring econ. effecten FOC in binnenstad nulmeting (2006) + meting na 1 jaar structurele meting
4F 4F-1
jaarlijks
Actiepan voor de binnenstad + convenant
Stuurgroep citymarketing Gemeente (BR), Rosada (MDG) Werkgroep citymarketing binnenstad (secr. Gemeente BR)
Samenwerkingsovereenkomst + Actiepan voor de binnenstad + convenant Actiepan voor de binnenstad + convenant
Gemeente (BR+FOID)
Project Heerle
Gemeente (PG, BR)
Gemeente (BR/ HH)
Behoud detailh.voorzieningen in dorpen Oplossing zoeken voor supermarktvoorziening in Heerle (in projectverband)
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
2009
25/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
5
Kantorenmarktbeleid
5.1
Doelstelling
Versie: Status:
1.0 eindversie
Een duidelijk accent zal worden gelegd op het gericht bevorderen van de kantorensector als onderdeel van de totale economische ontwikkeling. Door het accentueren van de kantorenmarkt in Roosendaal wordt er verder invulling gegeven aan het creëren van een aantrekkelijke arbeidsmarkt met een gedifferentieerd werkgelegenheidsaanbod.
5.2
(Geoperationaliseerde) subdoelstellingen
In het Economisch Profiel van de Gemeente Roosendaal is het kantorenmarktbeleid toegespitst op een speerpunt: “het nastreven van een accentuering van de kantorenmarkt in de centrumstad Roosendaal”. Anno 2009 vormt dit speerpunt nog steeds de basis voor de operationalisering van het kantorenmarktbeleid voor de komende jaren. Aan de verdere concretisering van het kantorenbeleid (het kantorenprogramma) worden de volgende subdoelstellingen verbonden: A. De implementatie van het kantorenprogramma B. De (ruimtelijke en functionele) uitwerking van de hierin opgenomen kantorenlocaties C. Acquisitie t.b.v. uitgifte en ontwikkeling van de kantorenlocaties
Project: Document:
5.3
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Doelstellingen
5A
De implementatie van het kantorenprogramma
5A-1
Instrumenten
Verantwoordelijke partijen
Externe communicatie kantorenprogramma
Doorlopende actie
Business magazine Diverse media Website
Gemeente (BR) / REWIN
Voorbereiden concrete locaties (o.a. Majoppeveld)
5B-3
5C-2
Planning
Uitwerken functionele en ruimtelijke randvoorwaarden t.b.v. verbeteren van de vestigingsfactoren voor kantoren (bereikbaarheid, parkeren, etc.) Ruimtelijk juridische implementatie kantorenprogramma: -onderzoeken mogelijkheden tot het formuleren van flexibele “globale” bestemmingsplannen
5B-2
5C-1
Acties’s
De (ruimtelijke en functionele) uitwerking van de hierin opgenomen kantorenlocaties
5B-1
5C
1.0 eindversie
Actieplan Kantorenmarkt
Actienr.
5B
Versie: Status:
doorlopende activiteit Doorlopende activiteit
budget economische ontwikkeling planologisch reserveren van kantorenlocaties
Gemeente (BR) / REWIN SES (kantoorhoudende)ondernemers
bestemmingsplannen
Gemeente (BR )
bestemmingsplannen
Gemeente (BR)) Ontwikkelaars
Doorlopende activiteit
Accountmanagement bedrijven Business magazine REWIN-projecten Budget economische ontwikkeling
Gemeente (BR)/ REWIN
Doorlopende actie
Accountmanagement bedrijven/ binnenstad
Gemeente (BR) / REWIN
Doorlopende activiteit
Acquisitie t.b.v. uitgifte en ontwikkeling van de kantorenlocaties Profileren van Roosendaal als kantorenstad(als onderdeel citymarketing) Marktconforme ontwikkeling- en uitgiftestrategie
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
6
Toeristische recreatieve ontwikkeling
6.1
Doelstelling
Versie: Status:
1.0 eindversie
Het recreatiebeleid is vooral gericht op de lokaal en regionaal aanwezige recreatiebehoefte en is vanuit die optiek geen economisch beleid. Een aantrekkelijk recreatieaanbod draagt echter wel bij aan een beter productiemilieu en levert interessante vestigingscondities voor bedrijven. Tegelijkertijd biedt de aanwezigheid van een aantrekkelijk recreatieproduct samen met andere voorzieningen (cultuur, vertier, sport, enz.) een betere kans voor toerisme en daarmee voor toeristisch-recreatieve bedrijvigheid. In die zin draagt de toeristisch-recreatieve sector direct en indirect bij aan de werkgelegenheidsdoelstelling. De gemeente kiest bij het begrip toerisme bovendien voor een brede insteek in de zin dat bijvoorbeeld ook het recreatief winkelen en uitgaan worden meegenomen. Het in stand kunnen houden van een hoogwaardig voorzieningenniveau is gebaat bij het toeristische uitgangspunt dat de bestedingen van de eigen bevolking elders relatief beperkt blijven en die van bezoekers aan de gemeente relatief hoog zijn.
6.2
(Geoperationaliseerde) subdoelstellingen
In het Toeristisch Recreatief Profiel wordt de nadruk gelegd op de profilering van Roosendaal als winkelstad, als uitgaansstad en als zapperij waar van alles te doen is en te beleven valt, maar ook als groene recreatiegemeente. Daarnaast wordt aansluiting gezocht bij diverse andere thema’s. Uiteraard moet het toeristisch-recreatief product op basis van dit profiel verder ontwikkeld en uitgebouwd worden. De subdoelstellingen laten zich vertalen in vijf afgeleide, geoperationaliseerde doelstellingen. A. Toeristisch-Recreatieve profilering van Roosendaal. De toeristisch-recreatieve profilering van Roosendaal en de verdere uitwerking ervan implementeren in de lokale toeristische promotie. B. Productontwikkeling. De verdere toeristisch-recreatieve productontwikkeling van Roosendaal door het versterken van de belangrijkste recreatiegebieden in de gemeente. C. Aanpak verblijfsrecreatie. De productverbetering en verdere ontwikkeling van de verblijfsrecreatieve sector in de vorm van kwaliteitsbevordering van het bestaande aanbod en verdere differentiëring ervan ten behoeve van toename aantal toeristische overnachtingen. D. Integraal Horeca Beleid. Het procesmatig gestalte geven aan het integraal horecabeleid, opdat een samenhangend beleid tot uitvoering wordt gebracht op zo mogelijk alle terreinen de horeca betreffende. E. Evenementennota, stroomlijning aanpak evenementen. Het tot stand brengen van een overzichtelijk en doelgericht evenementenbeleid dat enerzijds tegemoet komt aan de effectuering van economische en maatschappelijke belangen die aan evenementen worden toegekend en er anderzijds voor zorgt dat negatieve effecten zoveel mogelijk worden voorkomen of ingeperkt.
Project: Document:
6.3
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 eindversie
Actieplan toerisme-recreatie.
Actienr.
Doelstellingen
6A
Toeristisch-recreatieve profilering van Roosendaal.
Actie’s
planning
6A-1
Uitvoering toeristische promotie door VVV-Roosendaal (regelen via subsidiecontract VVV-Roosendaal)
Doorlopende actie miv 2007
6A-2
Participeren in een regionale T&R-profilering
Doorlopende actie
6A-3
Bevordering synergie FOC voor recreatiepark De Stok (i.c.m. 6B-1)
2008-2009
6A-4
Bevordering synergie FOC naar regio
2008-2009
6B
6B-1
6B-2
6B-3a
Verantwoordelijke partijen
Subsidiebudget subsidieverordening
Gemeente (BR) / VVV-Roosendaal SES West-Brabant / gemeente(n) (BR)/ VVV’s
Economische effectanalyse FOC / REAP Onderzoek BMC
Gemeente (BR), SES WestBrabant/ ODS (ondernemersvereniging De Stok, incl. Rosada)
Economische effectanalyse FOC / REAP Onderzoek BMC
Gemeente (BR), SES WestBrabant (omliggende gemeenten), KvK, MDG
Toeristisch-recreatief profiel + actieprogramma
Productontwikkeling.
Recreatiepark De Stok
Instrumenten Toeristisch-recreatief profiel + actieprogramma
Bevorderen samenwerking t.b.v. marketing De Stok samen, met en tussen de ondernemers (o.a. promotie, parkmanagement en business-to-business product)
SpoorHaven
Bevorderen leisure-ontwikkelingen in SpoorHaven/ onderzoeken mogelijkheden/ verdere uitwerking leisureachtige-planonderdelen SpoorHaven masterplan (evenementenhal/ muziekcentrum/ etc.)
Landgoed Wouwse Plantage
Herontwikkeling Landgoed Wouwse Plantage. uitwerking planonderdelen (door en evt. samen met initiatiefnemers, betrokkenen en belanghebbenden) voorbereiding uitvoering/ planologische inbedding
Doorlopende actie
Doorlopende actie
Gemeente (BR)/ODS
Project SpoorHaven
Brabantse Delta Structuurvisie Plus/ UP Gestart in 2004 planuitwerking Diverse subsidies doorlopend tot 2010 Particulier initiatief Ontw.Perspectief LWP
Gemeente (PJ/ BR) Diverse initiatiefnemers Gemeente (BR/ BL)/ gem. BoZ / Eigenaren landgoed/ SBNL/ Werkgroep Leefbaarheid Wouwse Plantage/ VVV / Brabants Landschap / SES
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Brabantse Delta Structuurvisie Plus/ UP Diverse subsidies Particulier initiatief Ontw.Perspectief LWP
Gemeente (BR/ PG)/ Eigenaren landgoed/ particuliere initiatiefnemers/ Werkgroep Leefbaarheid Wouwse Plantage e.a.
2008-2010
Toeristisch-recreatief profiel Ontw.Perspectief LWP
Diverse eigenaren en beheerder in het gebied
Verdere Recreatieve opwaardering Rozenven en Visdonk; o.a.: opname in wandelpadenplan SES ontwikkelen wandel-, fiets-, ruiter- en mountainbikeroutes en bewegwijzering vanuit recreatieve poort horeca-ontwikkeling
2004 start planuitwerking/ uitvoering/ doorlopend tot 2011
TRAP-krediet Diverse subsidies Particulier initiatief
Gemeente (BR/ BL/ PG) / VVV/ SES
6B-5
Verdere ontwikkeling van regionaal wandelknooppuntennetwerk
2009-2010
INTERREG + aanvullende sponsoring
SES West-Brabant/ Gemeente(n) (BR)
6B-6
Haalbaarheid vestiging dagrecreatiepark?
2009-2010
Toeristisch-recreatief profiel Structuurvisie Plus
Part. Initiatief Gemeente (BR, BL)
6B-7
Verder haalbaarheidsonderzoek Multifunctioneel sporten evenementencentrum
2009 (verdere acties afh. van conclusies/ besluitvorming)
6B-3b
Landgoed Wouwse Plantage
Voorbereiding besluit + implementatie Golfbaan Wouwse 2009-2010 Plantage/ Recreatieve Poort ontwikkeling
6B-3c
Landgoed Wouwse Plantage
Ontwikkelen wandel-, fiets-, ruiter- en mountainbikeroutes en bewegwijzering vanuit recreatieve poort
6B-4
6C
Visdonk/ Rozenven
Toeristisch-recreatief profiel + actieprogramma
Aanpak verblijfsrecreatie
6C-1
Ruimte bieden voor nieuwe vormen van verblijfsrecreatie (binnen de planologische mogelijkheden): minicampings, Doorlopende activiteit natuurkampeerterreinen, hoogwaardig hotel, bed&breakfast
6C-2
Reguleren kampeervergunningen
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
Part. Initiatief Gemeente (BR, BL, PG)
Gemeente (BR) Afschaffing Wet op de Openluchtrecreatie
2009
30/115
Gemeente (BRR/ PUZAV??)
Project: Document:
6D
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Conceptnota Op Weg naar een integraal horecabeleid
Integraal Horeca Beleid
Gemeente (CS/BR)/, Puzav, HH, ) / KHN afd. / politie, brandweer/ GGD Gemeente (CS/ BR/ Puzav)/ KHN afd. Roosendaal/ diversen
6D-1
De actualisatie van het werkplan horeca
2010-2011
Werkplan Horeca
6D-2
Verzorgen beleidsproces integraal horecabeleid (uitwerking en uitvoering geven aan de (beleids)aandachtspunten in het werkplan)
Doorlopende activiteit
Werkplan
Gemeente (CS/ BR/ Puzav)/ Horecaondernemers/ KHN Monumentencie
6D-3
Maatwerk terrassengebied
2009
Plan van Aanpak Binnenstad/ Werkplan Huurovereenkomsten Terrasvergunningen
6D-4
Horecawijzer
2009
Werkplan
Gemeente (BR / Puzav)
6D-5
Handhavings-/ sanctiematrix
2009
Werkplan
Gemeente (TH/ Puzav), RMD, KHN, politie, e.a.
6E
Evenementennota, stroomlijning aanpak evenementen
Toeristisch-recreatief profiel + actieprogramma
6E-1
Verbeteren communicatie (brochure) en organisatie (aanspreekpunt/ evenementenplatform) naar organisatoren
(Her)start 2009
Gemeente (BR) / VVV / evenementenplatform
6E-2
Verdere implementatie/ uitwerking deelnota’s Evenementenbeleid
2009
Gemeente (BR)
6E-3
Logistieke afstemming evenementen – jaarlijkse vaststelling evenementenkalender
Doorlopende activiteit
Gemeente (Puzav/ / VVV
6E-4
Aanwijzen evenementenlocaties
2009
Gemeente (BR e.a.) / evenementenplatform
6E-5
Onderzoeken nieuwe/alternatieve locatie Kermis
2009-2010
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
31/115
Evenementenbeleid kermisbeleid
Gemeente (BR e.a.)
Project: Document:
7
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 eindversie
Arbeidsmarktbeleid
Roosendaal wil investeren in de driehoek onderwijs, economie en werkgelegenheid en wil concrete afspraken maken met maatschappelijke partners om kansen voor doelgroepen te creëren en om onderwijsvormen af te stemmen op de veranderende economie. Internationaal De groei van internationale handelsstromen en gerelateerd daaraan de snelle opkomst van lage-lonen economieën in Azië (China, India) zorgen voor een toenemende internationale concurrentie. Daarnaast blijft de concurrentie met innoverende kenniseconomieën zoals die van de VS en Japan. Het antwoord van de Europese Unie is neergelegd in de Lissabon Agenda. De Lissabon-strategie moet ertoe leiden dat de EU in 2010 de meest concurrerende en duurzame kenniseconomie ter wereld zal worden. Kennis en innovatie, duurzaamheid, hervorming van het sociale zekerheidsbeleid, een goed ondernemingsklimaat en een betere werking van de interne markt zijn daarbij de speerpunten. De belangrijkste doelstellingen zijn: meer mensen aan het werk en de economie meer richten op innovatie en kennisintensieve activiteiten (skill based technological change). De internationale economische crisis heeft echter een periode van onzekerheid ingeluid. Alhoewel beide doelstellingen juist in tijden van economische malheur aan belangrijkheid winnen is de realiseerbaarheid een stuk onzekerder geworden. Nationaal In Nederlands beleid zijn die doelstellingen zichtbaar in beleidsmaatregelen: - toename arbeidsparticipatie, - kenniseconomie en vergroten innovatievermogen. Overigens zijn dit de belangrijkste maatregelen en is dit zeker geen uitputtende opsomming. Voor de uitwerking van het Nederlandse beleid geldt de regel ‘decentraal wat kan, centraal wat moet”. Decentraal betekent overigens in deze niet direct dat gemeenten de verantwoordelijkheid krijgen. Op tal van onderwerpen spelen sociale partners een belangrijke rol, bij andere onderwerpen wordt voor een andere schaal dan die van de gemeenten gekozen. De regering heeft met gemeenten afspraken gemaakt over arbeidsmarktbeleid in het Participatieakkoord. Deze zouden gelijk op moeten lopen met afspraken met sociale partners. Vooral afspraken over het scholen van werknemers zijn belangrijk voor beide doelstellingen. In de maatregelen die het kabinet treft om de economische crisis het hoofd te bieden zitten maatregelen die de participatie moeten verhogen. Deze zullen het komende jaar tot concrete uitwerking moeten komen. Regionaal In 2008 zijn in regionaal verband afspraken gemaakt en vastgelegd in het actieprogramma ‘WestBrabant Werkt!’. De hierin door de 18 West – Brabantse gemeenten beschreven regionale ambities worden thans in uitvoer gebracht. Zo zullen er ook in 2009 zoveel mogelijk EVC (Eerder Verworven Competenties) trajecten en leer-werk trajecten uitgevoerd gaan worden. De gemeenten blijven verantwoordelijk voor de uitstroom uit de WWB en het UWV Werkbedrijf voor het terugdringen van uitkeringsgerechtigden in de WW. Buiten het actieprogramma om maar wel in regionaal verband zijn bij de vestigingen van het UWV Werkbedrijf mobiliteitscentra gesitueerd die bedrijven ondersteunen wanneer zij vanwege hoge personeelskosten en teruglopende opdracht in de financiële problemen komen. De mobiliteitscentra spelen een belangrijke rol bij de uitvoering van de landelijke regeling voor tijdelijke werktijdverkorting. Om zo goed mogelijk gebruik te maken van het arbeidspotentieel gaat een werkgroep onder leiding van Guust Verpaalen werkgevers begeleiden in hun HRM beleid. Ten slotte zal het ROC West Brabant samen met bedrijven zorg gaan dragen voor een betere aansluiting van school en praktijk door meer contextrijke leeromgevingen te creëren. Lokaal Roosendaal is vanuit haar wettelijke taken verantwoordelijk voor de uitvoering van onder andere de WWB, de voorschoolse educatie ter voorkoming van onderwijsachterstanden en het terugdringen voortijdig schoolverlaten (RMC). Daarnaast hebben ook andere instanties in de regio hun eigen verantwoordelijkheden. Te denken valt aan onderwijsinstellingen, sociale partners, individuele werkgevers, UWV, CWI, REWIN en diverse maatschappelijke organisaties. Op verschillende plaatsen en manieren wordt met deze organisaties contact onderhouden. Een aantal voorbeelden:
Project: Document:
-
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Sociaal Economisch Overleg Roosendaal SES / RPA STER RMC Subsidierelaties etcetera
Driehoek onderwijs, economie en arbeidsmarkt Een belangrijk initiatief om de regierol met betrekking tot arbeidsmarktbeleid in te vullen is het overleg met vertegenwoordigers van driehoek bedrijfsleven en onderwijs. Doel is te komen tot een optimale afstemming en verbinding tussen de driehoek onderwijs, economische zaken en arbeidsmarkt zodat iedereen in de gemeente voor wie dat tot de mogelijkheden behoort, werk kan vinden en behouden. Vanuit dit overleg kan de gemeente haar regierol verder invullen. De arbeidsmarkt agenda 2007 - 2010 behelst de volgende onderwerpen: - ondernemend leren - leerwerkplekken - aandacht voor de onderkant van de samenleving / arbeidsmarkt - stageproblematiek - aandacht voor keuzerichting techniek - zorg voor voldoende docenten - regionale uitwerking Participatieakkoord - beïnvloeden keuzeprocessen - aandacht voor het algemeen vormend onderwijs - mogelijkheden onderzoek voor het upgraden van zittend personeel.
7.1
Doelstelling
De gemeente Roosendaal wil de beleidsvelden ‘economische zaken’ en ‘sociale zaken’ in de komende jaren steeds verder integreren. Een goed arbeidsmarktbeleid levert namelijk niet alleen een bijdrage aan een beter economisch product, maar ook aan de sociale doelstelling om het aantal uitkeringsgerechtigden terug te dringen en de welvaart te vergroten.
7.2
(Geoperationaliseerde) subdoelstellingen
De gemeente Roosendaal wil naar een breed overkoepelend beleid dat zorgt voor afstemming tussen zaken als werkgelegenheid in het algemeen, de zorg voor voldoende gekwalificeerde arbeidskrachten, bevorderen van arbeidsdeelname, maatregelen voor doelgroepen, de aanpak van werkloosheid en de precieze rol die de gemeente hierbij wil spelen. Basisvoorwaarde is het hebben van een goed inzicht in de arbeidsmarkt. Om dat te krijgen lopen verschillende initiatieven. Daarnaast is er een aantal subdoelstellingen geformuleerd, die de basis kunnen vormen voor het arbeidsmarktbeleid. A Aanscherpen van de relatie met gronduitgifte en acquisitie In het Economisch Profiel voor de gemeente Roosendaal is een link gelegd tussen het zorgen voor voldoende werkgelegenheid aan de ene kant en de gronduitgifte voor en de acquisitie van bedrijvigheid aan de andere kant. Concreet gaat het hierbij om zaken als: het transparant maken van het arbeidspotentieel en de vraag naar personeel fondsvorming voor het aantrekken van extra werkgelegenheid selectieve acquisitie van arbeidsintensieve bedrijven Door hierin een actieve rol te spelen, kan de gemeente sturen op het aanbod aan arbeidsplaatsen en dit zoveel mogelijk laten aansluiten bij de aanwezige arbeidsmarkt. Een belangrijke ontwikkeling hierin is het convenant dat op bedrijvenpark Borchwerf II voor een zo optimale afstemming tussen vraag en aanbod van personeel gaat zorgen. In het convenant werken de bedrijven, het parkmanagement, het CWI, het UWV, het ROC West-Brabant, het Da Vinci college en de gemeenten Halderberge en Roosendaal samen om te komen tot een kwalitatief en kwantitatief Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
33/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
arbeidsaanbod. Voornamelijk voor mensen die nu nog langs de kant staan wordt door een gerichte inzet van instrumenten als loonkostensubsidies, werkplekaanpassing en opleidingen die direct aan de banen op het bedrijvenpark gerelateerd zijn de toegang tot de arbeidsmarkt gerealiseerd. B Toeleiding naar werk Het gemeentelijk beleid op het gebied van sociale zaken richt zich niet alleen op het bieden van sociale zekerheid zoals het verstrekken van bijstandsuitkeringen. Toeleiding naar werk vormt een andere belangrijke pijler. De uitstroom van bijstandsgerechtigden naar betaald werk zorgt niet alleen voor een vermindering van de uitkeringen, het draagt ook bij aan een betere arbeidsmarkt. Er is een groep mensen in de bijstand voor wie uitstroom naar werk niet tot de mogelijkheden behoort. Te denken valt aan mensen die vanwege medische of psychische beperkingen niet kunnen werken of die in de bijstand zitten als aanvulling op hun AOW. Er kan gesteld worden dat de gemeente Roosendaal bijzonder succesvol is bij de uitvoering van de WWB. Wanneer ontwikkelingen van het WWB bestand van gemeenten met meer dan 60.000 inwoners sinds de invoering van de WWB in 2004 worden vergeleken neemt Roosendaal de eerste plaats in waar het de uitstroom uit de WWB betreft1. Dit succes is vooral te danken aan het goed kijken of mensen wel in aanmerking komen voor een uitkering en de reïntegratie-inspanningen (‘Werkvoorop’). Dit beleid heeft er in geresulteerd dat vele mensen (weer) een betaalde baan hebben. Dit beleid wordt onverminderd voortgezet en verder aangescherpt. Om meer bedrijven te interesseren om samen met de gemeente mensen naar werk te leiden is gekozen voor een merkbenadering. Kennis van de arbeidsmarkt en werkgevers, vraagsturing bij het inzetten van reïntegratieinstrumenten, hanteren van duidelijk herkenbare standaardproducten en accountmanagement zijn de bouwstenen voor het reïntegratiebeleid. In 2008 zal het gehanteerde beleid verder worden aangescherpt waar het gaat om mensen met een arbeidshandicap. Doel is hen beter te laten profiteren van het beschikbare instrumentarium. C Inzicht in de arbeidsmarkt (vraag en aanbod) Arbeidsmarktbeleid gaat kort gezegd om het matchen van aanbod van en vraag naar werk. Het is daarom allereerst belangrijk om zicht te hebben op de omvang en de aard van dat aanbod en die vraag. De basis van het arbeidsmarktbeleid ligt in het analyseren van gegevens over zaken als aantal vacatures, aantal werkzoekenden, aanwezig opleidingsniveau, omscholingsmogelijkheden, stageplaatsen en pendelstromen. Communicatie en het toegankelijk maken van de informatie vergemakkelijken de aansluiting tussen vraag en aanbod. Er is veel informatie beschikbaar, door verschillende organisaties en ten behoeve van verschillende doelen en doelgroepen. Arbeidsmarktinformatie maakt een belangrijk onderdeel van de economische barometer uit. De belangrijkste ontwikkelingen zijn voor de komende vijftien jaar zijn een lichte daling van de beroepsbevolking, een verdergaande vergrijzing en een groeiend aandeel van vrouwen in het arbeidspotentieel. Ongeacht de gevolgen van de huidige economische crisis blijft dit uitzicht voor de middellange termijn onveranderd. De crisis kan er wel voor zorgen dat de hieruit voortvloeiende krapte op de arbeidsmarkt later intreedt dan 2015, zoals nu geprognotiseerd. D Onderwijs en arbeidsmarkt. Bij het matchen van het aanbod en de vraag is ook het onderwijs een bepalende factor. Eén van de doelen van onderwijs is het zodanig toerusten van mensen, dat zij een goede plek op de arbeidsmarkt kunnen krijgen. Het is dan ook belangrijk dat opleidingen (inhoudelijk) aansluiten bij de vraag op de arbeidsmarkt. Een goede afstemming tussen arbeidsmarkt en onderwijs zorgt ervoor dat tijdens opleidingen praktijkkennis kan worden opgedaan, dat de kansen op werk na een opleiding worden vergroot en dat werkgevers meer zekerheid hebben over de toerusting van hun (potentiële) arbeidskrachten. Ook draagt de gemeente door het tegengaan van ongekwalificeerd schooluitval bij aan het voorzien in voldoende gekwalificeerd arbeidsaanbod. De gemeente kan op verschillende manieren bijdragen aan de versterking van de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, zoals door: 1
CBS gegevens, bewerkt door APE die het verdeelmodel voor de bijstandsmiddelen onderhoudt. Met 48 % uitstroom in de periode 2004 tot en met 2008 neemt Roosendaal de eerste plaats wat betreft daling WWB bestand. Het landelijk gemiddelde is 22 % uitstroom. Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
34/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
het bieden van goede faciliteiten, het stimuleren van opleidingen in economisch relevante sectoren (zorg, techniek, logistiek) voorkomen van schooluitval (Loopbaan 23) het stimuleren van opleidingen op niveaus waar dat voor de werkgelegenheid noodzakelijk is.
Het is niet alleen nodig dat opleidingen aansluiten bij de bestaande bedrijvigheid in de gemeente. Goed opgeleide mensen zijn voor bedrijven een reden om zich in Roosendaal te willen vestigen. De aanwezigheid van kennis is vooral van belang voor de vestiging van kennisintensieve bedrijven, zoals onderzoeksinstellingen, onderwijsinstellingen en adviesinstellingen. De gemeente Roosendaal sluit zich aan bij het streven van Rewin om de kennisintensieve bedrijvigheid in de regio West Brabant in de komende jaren te versterken. Er is de laatste jaren stevig geïnvesteerd in het voorkomen van voortijdig schooluitval via het project Loopbaan 23. De basis van Loopbaan 23 ligt in een sluitende registratie van jongeren tot 23 jaar die zonder startkwalificatie (MBO-2 of Havo) het onderwijs verlaten. Jongeren voor wie dat geldt worden door Loopbaan 23 benaderd om te zien of zij ondersteuning nodig hebben om terug naar school te gaan, werken en leren te combineren of naar een baan geleid kunnen worden. Voor die jongeren die vanwege een complexe problematiek geen direct traject in te zetten is, is een multidisciplinair team opgezet. In dit team werken alle instanties die iets kunnen betekenen voor deze jongeren, zoals onderwijs, zorg, maatschappelijk werk en sociale zaken, samen om een traject op maat te kunnen leveren. E Samenwerking Voor een effectief arbeidsmarktbeleid is een goede samenwerking tussen de betrokken gemeentelijke afdelingen van groot belang. De verantwoordelijken voor economie, arbeidsmarkt en onderwijs trekken nadrukkelijk gezamenlijk op en de afdeling Sociale Zaken wordt daar steeds nadrukkelijker in betrokken. Naar buiten toe is het contact gelegd met vertegenwoordigers van het onderwijs en het bedrijfsleven. Op 5 april 2007 heeft de eerste bijeenkomst van de driehoek onderwijs, economie en arbeidsmarkt plaats gevonden. Vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers, onderwijs en gemeente bogen zich over de thema’s die zich de komende jaren lenen om te komen tot vitale arrangementen. Door het opzetten en uitvoeren van deze arrangementen en de bijbehorende coalities wil de gemeente nader invulling geven aan haar ambities zoals die zijn vastgelegd in het Collegeprogramma 2006 – 2010. De arrangementen moeten zorgen voor afstemming tussen zaken als werkgelegenheid in het algemeen, de zorg voor voldoende gekwalificeerde arbeidskrachten, bevorderen van arbeidsdeelname, maatregelen voor doelgroepen en de aanpak van werkloosheid. Door de deelnemers is een scala aan ontwikkelingen, wensen, kansen en activiteiten ingebracht. Deze hebben geleid tot de volgende punten voor de agenda 2007 – 2010: - ondernemend leren - leerwerkplekken - aandacht voor de onderkant van de samenleving / arbeidsmarkt - stageproblematiek - aandacht voor keuzerichting techniek - zorg voor voldoende docenten - regionale uitwerking Participatieakkoord - beïnvloeden keuzeprocessen - aandacht voor het algemeen vormend onderwijs - mogelijkheden onderzoek voor het upgraden van zittend personeel. Op dit moment worden deze agendapunten uitgewerkt waarbij zoveel mogelijk praktische doelstellingen worden geformuleerd. De verschillende geledingen van de driehoek spelen een concrete rol bij de invulling van de initiatieven. Het gaat om: a. Productiehuis Z inc: creëren van een contextrijke leeromgeving voor leerlingen van ROC Zoomvliet b. Starters Centrum Roosendaal: ondersteuning aan startende ondernemers c.
Educational Partnership: samenwerking vmbo, bedrijven en gemeenten
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
35/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
d. Leerwerkloketten: plaats waar vraag en aanbod van opleidingen en EVC bij elkaar komen e. Loopbaan 23: sluitende aanpak en trajectbegeleiding voor jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie f. Arbeidsmakelaar en Bedrijventerrein school Borchwerf: het ontwikkelen van een arbeidsaanbod ten behoeve van bedrijvenpark Borchwerf II met gebruikmaking van subsidieinstrumenten en het positioneren van opleidingsmogelijkheden op het bedrijvenpark g. Arbeidsmarktinformatie: CWI, SES, Economische Barometer h. Regionaal arrangement West-Brabant Werkt met afspraken over het gezamenlijk uitvoeren van het landelijke Participatieakkoord. Omdat de arbeidsmarkt niet ophoudt bij de gemeentegrenzen, is een regionale aanpak van het arbeidsmarktbeleid nodig voor een evenwichtige economische ontwikkeling. De gemeente Roosendaal onderschrijft dit uitgangspunt. Het RPA West Brabant ondersteunt daarbij, maar zal ook steeds het nut en de noodzaak van de regionale aanpak moeten aantonen. Bij de onderlinge afstemming van beleid, prioriteiten en projecten kijkt de gemeente Roosendaal vooralsnog met name naar de regio West Brabant. In de komende jaren zal ook de samenwerking op provinciaal en landelijk niveau uitgebouwd kunnen worden.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
36/115
Project: Document:
7.3
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 eindversie
Actieplan arbeidsmarkt.
Actienr.
Doelstellingen
Acties
Planning
Instrumenten
Verantwoordelijke partijen
7A
Aanscherpen van de relatie met gronduitgifte en acquisitie
7A-1
Fondsvorming voor het aantrekken van extra werkgelegenheid
Doorlopende activiteit
Rijksmiddelen (Financiële bijdragen voor de uitkeringsverstrekking en uitstroomsubsidies
Gemeente (BL/ BR/ SZ), REWIN, UWV Werkbedrijf, RPA (SES)
7A-2
Selectieve acquisitie van arbeidsintensieve bedrijven, aangaan van (reïntegratie)overeenkomsten met nieuwe bedrijven
Doorlopende activiteit
Accountmanagement bedrijven Convenant Borchwerf II
Gemeente (BR / SZ), UWV Werkbedrijf, RPA (SES)
7A-3
Transparant maken van het arbeidspotentieel en de vraag naar personeel
Doorlopende activiteit
Databanken (o.a. Kliqmatch) Economische Barometer
Gemeente (SZ/ FOID), UWV Werkbedrijf
Lopend project
Reïntegratie-instrumentarium Gemeente (SZ)/ UWV zoals beschreven in uitvoeringsplan participatie Werkbedrijf 2009
7B
Toeleiding naar werk Verdere uitvoering en aanscherping ‘Werk Voorop’
7B-1
7B-2
Versterken afstemming tussen gemeente, UWV Werkbedrijf en bedrijfsleven
7B-3
Aangaan van overeenkomsten met individuele en groepen (nieuwe) werkgevers t.b.v. reïntegratie van langdurig werklozen (arrangementen op maat)
7C
Inzicht in de arbeidsmarkt (vraag en aanbod)
Doorlopende activiteit
Doorlopende activiteit
Gemeente (SZ) UWV Werkbedrijf, bedrijfsleven
Reïntegratiebudget
Gemeente (BL/SZ/ BR)
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
1.0 definitief
Verbeteren arbeidsmarktinformatie en analyse daarvan: vraagzijde: vacatures, werving, Doorlopende activiteit omscholingsmogelijkheden, stageplaatsen, etc.) aanbodzijde: werkzoekenden, bestanden, arbeidsreserve, opleidingsniveau, praktijkkennis, pendelstromen, etc.
7C-1
7D
Versie: Status:
Gemeente (BL / SZ / FOID), UWV Werkbedrijf, RPA (SES), RSEB
Onderwijs en arbeidsmarkt
7D-1
Scheppen van randvoorwaarden voor technisch en praktijkgericht onderwijs
7D-2
het stimuleren van opleidingen in economisch relevante sectoren en niveaus
7D-3
Streven naar vestiging van kennisintensieve bedrijvigheid
Doorlopende activiteit
Verder versterken integrale benadering arbeidsmarktbeleid Uitwerking agenda 2007-2010
Doorlopende activiteit
7E
RPA-kwartaalrapportages; UWV Werkbedrijf rapportages Economische barometer Leerwerkloketten Loopbaan 23
Doorlopende activiteit
Doorlopende activiteit
Educational partnerships Onderwijshuisvesting Productiehuis Z inc
STER overleggen driehoek Leerwerkloketten Convenant Borchwerf II West-Brabant Werkt
Gemeente (BL/BR/ PG) / onderwijsinstellingen
Gemeente (BL / BR) en onderwijsinstellingen
Gemeente (BR), Rewin
Samenwerking
7E-1
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
38/115
Koppeling portefeuilles EZ, SZ , Onderwijs en arbeidsmarkt
Gemeente (BL/ BR), UWV Werkbedrijf, RPA (SES) en onderwijsinstellingen
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
7E-2
Beleidsafstemming, prioriteitstelling, gezamenlijke projectuitvoering en inkooptrajecten binnen de regio, de provincie, Nederland en het Doorlopende activiteit grensgebied; actualiseren en accentueren van gedeelde belangen
Initiëren en deelname aan de verschillende projecten (a t/m g)
Gemeente (BL/ BR), UWV Werkbedrijf, RPA (SES)
7E-3
Verder mobiliseren van relevante regionale spelers, zoals sociale partners en captains of industry
SEOR Overleggen driehoek West-Brabant Werkt
RPA (SES)
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
Doorlopende activiteit
39/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
8
Citymarketing en Reclamebeleid.
8.1
Doelstelling citymarketing
Versie: Status:
1.0 eindversie
Op basis van het (binnenkort vast te stellen) Strategieplan Citymarketing zal de komende jaren verder worden ingezet op het behoud en de versterking van de marktpositie van Roosendaal. Dit betekent dat enerzijds nog steeds naar een verbindend en versterkend fundament wordt gezocht en anderzijds concrete (nadere) invulling en uitvoering gegeven dient te worden aan de in het plan benoemde speerpunten (Winkelstad Roosendaal, Logistieke Hotspot Roosendaal) en marketingconcepten (m.n. “Beleef ’t in Roosendaal”). De citymarketing zal derhalve verder reiken dan alleen het directe economische belang. Citymarketing zal een belangrijke impuls moeten geven aan de dynamiek van de stad, de dorpen en het buitengebied en daarmee aan het voorzieningenniveau en de leefbaarheid, zoals verwoord in de “Agenda voor de Toekomst”. De achterliggende (toekomst)visie is vastgelegd in “Route 2025”.
8.2
(Geoperationaliseerde) subdoelstellingen citymarketing
- Een belangrijke eerste stap (subdoelstelling A) betreft de doorontwikkeling van het marketingsconcept Beleef ’t in Roosendaal.. Vanuit een klantgerichte denkwijze zal het product Roosendaal in de duidelijke te onderscheiden onderdelen “verkocht” moeten worden. Het uiteindelijke concept zal duidelijk aan moeten geven welke deelproducten, met welke marketingstechnieken, met welk beoogd effect en aan welke klant/ doelgroep worden aangeboden. De keuze voor “Beleef ’t in Roosendaal” is een bewuste keuze voor continuïteit. Het “Beleef ‘t in Roosendaal”-concept moet worden aangepast, opgefrist, aangescherpt en uitgebouwd tot een volwaardig marketingconcept. De gemeente wil dit concept graag in samenspraak met de sociaal-economische partners doorontwikkelen. - De logische vervolgstap (subdoelstelling B) betreft uiteraard de operationalisering. Dit betekent echter niet dat in afwachting van bovengenoemd concept geen citymarketing plaats zal vinden. De vigerende beleidskaders, m.n. het economische en het toeristisch-recreatieve profiel, bieden immers voldoende aanknopingspunten om te stad verder te promoten en verschillende marketingtechnieken uit te proberen.
8.3
Doelstelling reclamebeleid.
Het gemeentelijke reclamebeleid is vooral gericht op een verantwoorde afweging van uiteenlopende belangen van reclame in het openbaar gebied. Als beheerder van het openbaar gebied geldt primair de functionele kwaliteitsdoelstelling. Reclameuitingen mogen geen afbreuk doen aan de veiligheid en functionaliteit van het openbare gebied. Reclameuitingen in het openbare gebied moeten waar mogelijk zelfs een bijdrage geven aan de kwaliteit en functionaliteit van het openbare gebied (als sierobject, als landmark en/ of als camouflerende blikvanger). Vanuit het bedrijfsleven bestaat een grote behoefte aan marketing via reclame in de openbare ruimte; organisatoren willen hun evenementen onder de aandacht brengen en ook allerlei (goede doel) acties kiezen deze weg. De gemeente wil op verantwoorde wijze tegemoet komen aan deze belangen door op diverse wijzen ruimte te bieden voor reclameuitingen in de openbare ruimte. De gemeente wil kunnen faciliteren waar het een algemeen belang betreft. Daar waar sprake is van commerciële belangen stelt de gemeente zich echter op als marktpartij door marktconforme tarieven te hanteren bij de verhuur van reclameruimte. De nota reclamebeleid is sterk verouderd en deels achterhaald; deze moet derhalve aangepast en geactualiseerd worden. Ook de diverse contracten met reclame-exploitanten moeten op basis van de voornoemde afweging van belangen worden herzien. Bij de keuze van reclame- en promotievoorzieningen is sprake van een directe relatie met citymarketingdoeleinden. Vanuit de markt worden nieuwe technieken aangereikt die als nieuwe kansen voor promotie- en reclamedoeleinden moeten worden afgewogen. Samengevat geldt voor de uitvoering van het reclamebeleid het volgende algemene uitgangspunt. Evenwicht creëren tussen de inkomsten voor de Gemeente en het behouden van kwaliteit van de openbare ruimte, als ook het daarbij garanderen van de verkeersveiligheid, hierbij rekeninghoudend
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
met de belangen van ondernemers, vastgestelde beleidskaders en bepalingen uit bestaande vergunningen en regelgeving.
8.4
(Geoperationaliseerde) subdoelstellingen reclamebeleid.
De uitvoering van het reclamebeleid betreft globaal: - de actualisatie van het reclamebeleid; - de heroverweging/ vernieuwing van de huidige exploitatie van reclameruimte in het openbare gebied en de daaraan verbonden herziening van de contracten met de reclame-exploitanten.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
41/115
Project: Document:
8.5
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
1.0 eindversie
Actieplan citymarketing en reclamebeleid.
Actienr. Doelstellingen 8A
Versie: Status:
Actie’s
planning
de vaststelling/ doorontwikkeling van het marketingsconcept
instrumenten
Verantwoordelijke partijen
Gemeentelijke huisstijl en communicatieconcepten Toeristisch-recreatief profiel
8A-1
Vaststelling en implementatie van de Strategieplan Citymarketing Roosendaal
Medio 2009
Bestuursopdracht Citymarketing
Gemeente (CS/ BR), Stuurgroep Citymarketing
8A-2
Structurele analyses marktonderzoeken (o.a. tbv binnenstadsmoniitor) en promotieconcepten (o.a.. “Beleef ’t in Roosendaal”) middels afstudeeronderzoek (projectgroepen en individuele stageopdrachten).
Doorlopende actie
Samenwerkingsovk met NHTV (nog af te sluiten!)
Gemeente (BR) - NHTV
8A-3
De (gezamenlijke) doorontwikkeling van het marketingconcept “Beleef ’t in Roosendaal”
2009-2010
Strategieplan Citymarketing Roosendaal
Stuurgroep citymarketing / Gemeente (BR/ AOA e.a.)
8A-4
Activering citymarketing van de binnenstad op basis van voortschrijdende Marketingplan
Doorlopende actie Marketingplan 2009
Strategieplan Citymarketing Roosendaal/ Plan van Aanpak Binnenstad Strategieplan Citymarketing Roosendaal/ Toekomstvisie Route 2025
Gemeente (CS/ AOA/ BR)/ Werkgroep Citymarketing/ Stuurgroep Binnenstad
Strategieplan Citymarketing/ Toekomstvisie Route 2025
Overleg BZW – gemeente (BR)
Faciliteren/ adopteren van (city)marketingopgaven voor de implementatie van de gemeentelijke Toekomstvisie Route 2025. Onderzoeken van marketingbehoeften, kansen en mogelijkheden voor de positionering als logistieke hotspot
8A-5 8A-6
8B
8B-1
8B-2
2009 -2010 2009-2010
Gemeente (CS/ BR) Stuurgroep Citymarketing
de operationalisering van het citymarketingsconcept + doorgaan met lopende citymarketingsacties Continueren participatie in business-magazine
Voortdurend inspelen op kansrijke Roosendaal promotie momenten (o.a. RBC Roosendaal, FOC, Recreatiepark De Stok, winkelcentrum (Roselaar), maandagmarkt, logistiek en distributie, Draai van de Kaai, terrassen op de Markt, etc.)
Doorlopende actie
Doorlopende actie
Gemeente (BR/ BL/ AOA)/ communicatiebureau/ uitgever / georganiseerde bedrijfsleven
Gemeente en betreffende organisaties
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
extra marketing rond Roosendaal 200 jaar beursparticipatie WWRO Olympiatours tv-programma’s: Kerstparade/ BrabantParty winterprogramma 2009 etc.
1.0 definitief
2009
8B-3
Nadere invulling evenementenbeleid; evenement als marketingsinstrument
2009
Evenementennota in wording
8B-4
Reactiveren/ voortzetten en verbreden van de geraniumacties in de dorpen?
2009-2010
T&R-profiel + budget Geraniumactie-subsidie
8B-5
Evaluatie / actualisatie synergiebevordering Rosada – binnenstad integratie in Marketingplan binnenstad - exploitatie VVV-unit op Rosada huis-aan-huis winkelkrant Shoppinggids Etc.
2009
Beleef ’t in Roosendaal
8B-6
Promotie koopzondagen
Doorlopende actie vanaf koopzondagenbeleid 2006
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
43/115
Gemeente (BR) Evenementenplatform/ VVV/ werkgroep citymarketing/ organisatoren Gemeente (BR) Geraniumcomite’s (SWP/ dorpsraad/ bewonersplatforms)
Werkgroep (+ stuurgroep) Citymarketing / gemeente (BR)
Werkgroep (+ stuurgroep) Citymarketing / gemeente (BR)
Project: Document:
8C
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
1.0 definitief
Actualiseren reclamebeleid Aanpassen beleidskader n.a.v. herziening contracten en achterliggende uitgangspunten en terugdringen administratieve lasten
8C-1
8D
Versie: Status:
2008-2009
Gemeente (PG/BL)
Heroverweging van de exploitatie van reclameruimte en de daaraan verbonden contracten reclamevoering in de openbare ruimte
8D-1
Praktische invulling muppies in de binnenstad
2009
Werkgroep citymarketing/ Gemeente (binnenstadsoverleg/(BR/ PG/ AOA/ PG) / reclameexploitanten
8D-2
Contract 3-hoeksborden
2009-2010
Gemeente (PG/ BR)/ werkgroep citymarketing
8D-3
Exploitatie LED-screens langs invalswegen
2009-2010
Gemeente (PG/ BR)/ werkgroep citymarketing
8D-4
Contract builboards langs invalswegen
2010-2011
Gemeente (PG/ BR)
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
44/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
9
Uitvoeringskader.
9.1
Doelstelling
Versie: Status:
1.0 eindversie
De in dit actieplan vermelde activiteiten kunnen alleen binnen de gestelde termijnen worden uitgevoerd als primair ook aan de organisatorische en financiële randvoorwaarden kan worden voldaan. De inrichting van een adequaat uitvoeringskader vormt derhalve een doel op zich. Het is daarbij van belang om de uitvoeringsomgeving niet te beperken tot de reikwijdte van de gemeente Roosendaal. De bij dit EAP betrokken sociaal-economische partners behoren tot de omgeving. Zij hebben immers een direct belang bij een goede uitvoering van het plan. Bovendien is hun betrokkenheid, ervaring en know-how onontbeerlijk om van het EAP een succes te maken. Daarnaast is er behoefte om het uitvoeringsproces in een bredere platform-organisatie te monitoren.
9.2
(Geoperationaliseerde) subdoelstellingen
De inrichting van het uitvoeringsorganisatie richt zich vooral op: A) Voortgang van het plaatselijk sociaal economisch overleg Roosendaal (SEOR), zijnde een platform dat (mede op basis van de economische barometer) de voortgang van het actieplan bewaakt; B) de invulling van het benodigde financieringskader.
Project: Document:
9.3
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 eindversie
Actieplan uitvoeringskader
Actienr. Doelstellingen
Verantwoordelijke partijen
Actie’s
Planning
instrumenten
Interactie voorbereiding SEORbijeenkomst
2008
EZ-budget
Gemeente (BR) + georganiseerd bedrijfsleven
9B-1
Onderzoek naar externe fondsvorming (Leids model/ BID’s / etc.)
2008
EZ-budget
Gemeente (BR) en georganiseerd bedrijfsleven (Stuurgroep citymarketing)
9B-2
Verdelen/ reserveren gemeentelijke budgetten
Doorlopende actie
EZ-budget T&R-budget Collegeprogramma/ Jaarlijkse cyclus Kadernota
Gemeente (BL,BR)
9B-3
Inzichtelijk maken mogelijke subsidiebijdragen
Doorlopende actie
Diverse subsidiemogelijkheden
SES/ Gemeente e.a.
9A
de voortgang van het sociaal economisch overleg Roosendaal (SEOR),
9A-1 9B
de invulling van het benodigde financieringskader
Bijlage A Betrokken partijen REGIONAAL NIVEAU Op regionaal niveau nemen de volgende partijen deel aan het proces: SES West-Brabant zorgt voor de regionale coördinatie en de stroomlijning van de financieringsstromen. In deze rol is SES West-Brabant o.a. direct betrokken bij regionale samenwerkingsverbanden als het Regionaal Sociaal Economisch Beraad (RSEB), de NV REWIN West Brabant, het Regionaal Platform Arbeidsmarkt (RPA) en de Stuurgroep REAP (REgionaal ActiePlan) WestBrabant. Bovendien participeert SES West-Brabant in de Regionale Advies Commissie Recreatie & Toerisme (RAC R&T); Het Regionaal Sociaal-Economisch Beraad (RSEB) fungeert als een informatief overleg tussen overheid, bedrijfsleven en overige belangenorganisaties; Het acquireren van bedrijven en de (projectmatige) versterking van het productiemilieu behoren tot de kerntaken van de NV REWIN West-Brabant; De Stuurgroep REAP zorgt voor de jaarlijkse invulling en uitvoering van het regionaal stimuleringsprogramma waarmee men met provinciale middelen een impuls geeft aan de ontwikkeling van werk en de concurrentiekracht van bedrijven; De Kamer van Koophandel West-Brabant fungeert als adviseur en belangenbehartiger voor het bedrijfsleven in de regio en participeert vanuit deze rol in diverse samenwerkingsprojecten; In het Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid (RPA) West-Brabant zijn alle betrokkenen in de regio vertegenwoordigd: gemeenten, BZW (Brabant-Zeeuwse Werkgeversorganisatie), MKB (Midden- en Kleinbedrijf) West-Brabant, ZLTO (Zuidnederlandse Land- en TuinbouwOrganisatie), het CWI (Centrum voor Werk en Inkomen) en het UWV (Uitvoeringsorganisatie WerknemersVerzekeringen). In het RPAoverleg vindt de regionale afstemming plaats, worden beleid en concrete projecten ondersteund en de inzet van middelen gecoördineerd. In toenemende mate geschiedt dit in samenhang met het regionaal sociaal-economische beleid. Belangrijke gesprekspartners zijn ook de werknemers-, werkgevers- en specifieke regionale afdelingen van vak- en brancheorganisaties. De toeristisch-recreatieve ontwikkeling krijgt daarnaast op regionaal niveau gestalte via de Regionale Advies Commissie Recreatie & Toerisme; hierin zijn naast gemeenten vertegenwoordigd: het toeristische bedrijfsleven, de VVV’s, het Brabants Bureau voor Toerisme en de Kamer van Koophandel. Het RAC R&T adviseert over de inhoud en de uitvoering van een regionaal toeristisch meerjarenprogramma en de inzet van middelen (o.a. aan SES West-Brabant); de regiocommissie Brabantse Delta; over de toekomstige organisatievorm wordt nog nagedacht; een belangrijk feit is wel dat de provincie nadrukkelijk insteekt op een een gebiedsgerichte aanpak; bij de revitalisering van het buitengebied vervult ook het toeristisch-recreatieve perspectief een belangrijke rol. LOKAAL NIVEAU Op lokaal niveau nemen de volgende partijen deel aan het proces (behoudens projectgerichte organisaties): De Brabant-Zeeuwse Werkgeversorganisatie, afdeling Roosendaal ; De afdelingen Beleid en Beleidsrealisatie van de gemeente Roosendaal zijn o.a. belast met de integrale afweging van de economische doelstelling in relatie tot andere (m.n. ruimtelijke) beleidsdoelstellingen; onderdeel van deze afdelingen zijn ook: Het accountmanagement bedrijven, het primaire aanspreekpunt voor bedrijven en belast met de gronduitgifte van bedrijventerreinen, en het accountmanagement binnenstad, het aanspreekpunt op economische gebied voor georganiseerde partijen die in de Roosendaalse binnenstad actief zijn. Vanuit de bedrijventerreinen zijn diverse contactgroepen en ondernemersverenigingen actief, zoals de Contactgroep Majoppeveld, Ondernemersvereniging Borchwerf, Ondernemersvereniging De Stok (ODS) i/o. De Roosendaalse Ondernemers Federatie (ROF); Het Midden- en Kleinbedrijf, afdeling Roosendaal; de VVV-Roosendaal; de Stichting Promotie Roosendaal; de Stichting Wouw Promotie; de Koninklijke Horeca Nederland, afdeling Roosendaal. Op lokaal niveau zijn met name het Centrum voor Werk- en Inkomen en de gemeente Roosendaal (afdeling Sociale Zaken) de eerstverantwoordelijke instanties voor arbeidsmarktbeleid. Beide zijn inmiddels ondergebracht in hetzelfde gebouw. De krapte op de arbeidsmarkt heeft er toe geleid dat ook vanuit het lokale bedrijfsleven en vanuit “Economische Zaken” van de gemeente naar een betere (integrale) afstemming van werkgelegenheidsbeleid en arbeidsmarktbeleid wordt gestreefd.
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Bijlage B b2b BPF BZW BL BR CWI DROB DROM EAP GVVP HBD KHN KVK MKB MUP BRTN ODS OVB PUP REAP REWIN RPA ROC ROF RSEB SBNL SEOR SEB SES SPR STIREA SUWI SWP SZ T&R TIPP TOPPER VVV WIW UEB
Versie: Status:
1.0 definitief
gebruikte afkortingen. business to business BPF Bouwinvest (voormalig Bouwfonds) Brabant-Zeeuwse Werkgeversorganisatie de afdeling Beleid van de gemeente Roosendaal de afdeling Beleidsrealisatie van de gemeente Roosendaal Centrum voor Werk en Inkomen Duurzame Revitalisering Overleg Borchwerf Duurzame Revitalisering Overleg Majoppeveld Economisch ActiePlan Gemeentelijk Verkeer- en Vervoersplan Hoofdbedrijfschap Detailhandel Koninklijke Horeca Nederland (afdeling Roosendaal) Kamer van Koophandel West-Brabant Midden- en Kleinbedrijf (afdeling Roosendaal) Meerjaren UitvoeringsProgramma Beleid Recreatie Toervaart Nederland Ondernemersvereniging De Stok (i/o) Ondernemers Vereniging Borchwerf Parkeer Uitvoerings Plan Regionaal Economisch ActieProgramma Regionaal Werkgelegenheids Instituut (NV) Regionaal Platform Arbeidsmarktbeleid (West-Brabant) Regionaal Opleidings Centrum (West Brabant) Roosendaalse Ondernemers Federatie Regionaal Sociaal-Economisch Beraad Stichting Beheer Natuur en Landelijke Gebieden Sociaal Economisch Overleg Roosendaal (ambtelijke werkgroep) Sociaal-Economisch Beleid Sociaal Economische Samenwerking West-Brabant Stichting Promotie Roosendaal StimuleringsRegeling Economische Activiteiten Wet Structuur Uitvoering Werk en Inkomen Stichting Wouw Promotie Sociale Zaken Toerisme en Recreatie Tender Investerings Programma Provincie Aanduiding als Topproject in het Actieplan Bedrijventerreinen van min. van EZ Stichting VVV-Roosendaal Wet Inschakeling Werkzoekenden Uitvoeringsprogramma Economisch Beleid (provincie Noord-Brabant)
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
48/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Bijlage C Evaluatie EAP 2008
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
49/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.
Inleiding, samenvatting, conclusies en aanbevelingen.
1.1
Inleiding.
1.0 definitief
Aanleiding. Sinds 2002 hanteert de gemeente Roosendaal het Economisch ActiePlan (EAP) als sturingsdocument. Met het EAP wil de gemeente samen met de sociaal-economische partners meer richting geven aan haar activiteiten op het economische beleidsterrein. Deze werkwijze gaat vooral uit van een (interactieve) samenwerking, meer regionaal denken en een integrale aanpak. Om vorm en inhoud te geven aan het EAP vindt jaarlijks een cyclus plaats van evaluatie en actualisatie. Deze evaluatie is vooral opgesteld ter voorbereiding van het Sociaal Economisch Overleg Roosendaal, waar de gemeente de voortgang van het EAP en de actualisatie ervan bespreekt met de sociaaleconomische partners. Doelstelling. Het voorliggende evaluatierapport richt zich op de voortgang van het EAP 2008-2011 dat in mei 2008 is vastgesteld en begin 2009 weer geactualiseerd moet worden. Samen met de Economische Barometer en de resultaten van het Sociaal Economische Overleg Roosendaal vormt deze evaluatie de input voor de actualisatie van het Economisch Actieplan 2009-2012. Deze evaluatie biedt niet alleen een terugblik op de voortgang van de acties die voor 2008 in het EAP zijn opgenomen maar geeft ook een beeld van de minder voorziene werkzaamheden die zijn opgepakt. Het doel van deze evaluatie is vooral de beantwoording van de vraag “wat waren we van plan en wat is er werkelijk gebeurd?”. Vervolgens gaat het ten behoeve van de actualisatie vooral om de vragen “wat kunnen we hiervan leren?”, “hoe kan het proces en het resultaat verbeterd worden?” en “welke conclusies en aanbevelingen moeten hieraan worden verbonden?”. Algemeen. Het planmatig uivoering geven aan het EAP was in 2008 extra lastig door het vertrek van wethouder Pelle die in zijn periode als wethouder Economische Zaken op actieve wijze sturing gaf aan dit uitvoerings- en beleidsproces. Zijn vertrek betekende niet alleen het verlies van zijn actieve inbreng als (mede-)initiator, makelaar tussen de partijen, (mede-)realisator en tacticus, maar zorgde ook voor een tijdelijke stagnatie van het bestuurlijke overleg mede omdat de opvolging enige tijd heeft geduurd. Daarnaast vergt natuurlijk ook de dossieroverdracht op zich onvoorziene capaciteit. 2008 is ook het jaar van de kredietcrisis en de eerste (en hopelijk ook laatste) tekenen van economische recessie. Bij het schrijven van deze evaluatie bestond nog geen goed beeld van de wijze waarop ook Roosendaal hier mee te maken heeft en zal hebben. Uiteraard vormt dit wel een belangrijk aandachtspunt voor de komende interactieve actualisatie van het EAP. In het najaar heeft de gemeenteraad na een intensief interactief traject ook de Toekomstvisie Route 2025 vastgesteld. Daarmee voorziet de gemeente in een koersdocument, een visie op de lange termijn. De visie is gefundeerd op een aantal sociaal-economische ingrediënten. Deze bouwstenen komen mede voort uit een uitgebreide SWOT die onmiskenbaar een reflectie is van de huidige (economische) positie van Roosendaal. Het EAP is een goed instrument een invulling te geven aan de sociaal-economische randvoorwaarden en uitvoering te geven aan concrete projecten, processen en doelgerichte acties. Opzet. In de volgende hoofdstukken wordt de inhoudelijke opzet van het EAP 2008-2011gevolgd. Achtereenvolgens komen de volgende thema’s aan de orde: de economische barometer, bedrijventerreinenbeleid, detailhandelsbeleid, kantorenmarktbeleid, toeristisch-recreatieve ontwikkeling, arbeidsmarktbeleid en citymarketing/ reclamebeleid. Tot slot wordt kort ingegaan op het uitvoeringsproces. In de volgende paragrafen worden de belangrijkste bevindingen samengevat en aanbevelingen gedaan voor de actualisatie van het EAP. Dit eerste hoofdstuk vormt meteen de verkorte versie van de evaluatie, waarbij de volgende paragraaf 1.2 in feite de samenvatting is van de navolgende hoofdstukken.
1.2
De EAP-evaluatie 2008 in het kort.
In het jaar dat de economie werd getroffen door de kredietcrisis werd Roosendaal getroffen door een bestuurlijke crisis, juist op het moment dat ook de wethouder economische zaken afscheid nam om Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
50/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
directeur te worden bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij. Roosendaal scoorde opvallend goed met de werkgelegenheidsenquête, maar deed het minder goed in een landelijke bedrijvenenquête van het MKB. Het jaar leverde veel leergeld voor de aanpak in de komende jaren. Gesteund door de positieve reacties van de sociaal-economische partners zal de werkwijze op basis van het Economische ActiePlan moeten worden voortgezet. Terugblikkend op 2008 mag gesteld worden dat er ondanks de onvoorziene ontwikkelingen veel is gebeurd, veel in gang is gezet en ook veel is ontwikkeld en uitgevoerd. Samengevat wordt het volgende opgemerkt met betrekking tot de uitvoering van het EAP 2008. De procesmatige uitvoering van de EAP-cyclus geschiedt naar tevredenheid en wordt daarom gecontinueerd. De thematisering van de economische barometer, in 2008: de arbeidsmarkt en speciaal de vergrijzing daarvan, bood een vernieuwende blik op het te voeren arbeidsmarktbeleid. De nieuwe aanpak om een thema aan de barometer en daarmee ook aan de SEOR-bijeenkomst te koppelen is goed bevallen en is daarom ook voortgezet. Voor 2009 wordt invulling gegeven aan het thema “logistiek”. Het actieplan bedrijventerreinen is in volle gang; de uitgifte van Bedrijvenpark Borchwerf is een succes; de revitalisering van de oude bedrijventerreinen is zichtbaar geworden met uitgevoerde wegreconstructies; het parkmanagement heeft meer vorm gekregen, o.a. door het aanstellen van een parkmanager. Er is verder geïnvesteerd in de handelsbetrekkingen met China (de regio Yangzou) en specifiek in het aantrekken van Chinese Bedrijven. Met de realisatie van de in voorbereiding zijnde initiatieven voor de ontwikkeling van kantoren zal het gemeentelijke kantorenprogramma grotendeels worden ingevuld. Veel aandacht was nodig voor de vraagstukken rondom de koopzondagen (de evaluatie, de vaststelling van de koopzondagen 2009, het hoger beroep bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven). Met de vaststelling van de detailhandelsnota is in 2008 de koers voor de verdere detailhandelsontwikkeling vastgelegd en daarmee de implementatieopgave voor 2009 en de daarop volgende jaren. Inmiddels is gestart met de gezamenlijke voorbereiding van een voorstel op basis waarvan invulling gegeven kan worden aan het gewenste binnenstadsmanagement. De grote opknapbeurt van de binnenstad is in volle gang: de parkeergarage en het plein op de Nieuwe Markt zijn opgeleverd, de warenmarkten zijn verhuisd naar de Nieuwe Markt, de transformatie van de Passage is bijna gereed, de herbestrating van Molenstraat-west is afgerond, het busstation is opnieuw ingericht en de resterende werkzaamheden zijn voorbereid (herbestratingen en het autoluw maken van de binnenstad) De haalbaarheid van een evenementenhal is onderzocht. Inmiddels wordt met een geïnteresseerde marktpartij naar een geschikte locatie gezocht Het evenementenaanbod is in Roosendaal (met o.a. Roosendaal Leeft en de Harvest Fair) verder toegenomen. Hierdoor is ook de behoefte aan de verdere stroomlijning van het evenementenbeleid verder toegenomen. De vormgeving van de recreatieve poorten in Wouwse Plantage en Visdonk vordert gestaag. In 2008 is een start gemaakt met het beter organiseren van aanbodversterkende maatregelen gericht op de specifieke vraag naar arbeid. Voor Borchwerf II is hiertoe een convenant getekend opdat werkzoekenden ondersteuning krijgen bij het vinden van een baan met een op het werkaanbod gerichte opleiding. In regionaal verband werd in het kader van een doelgerichte toeleiding naar werk het regionaal arrangement ‘West-Brabant werk door’ vastgesteld
1.3
Aanbevelingen voor de actualisatie van het EAP 2008 – 2011.
Ten behoeve van de actualisatie van het EAP 2008-2011 worden de navolgende aanbevelingen meegegeven. Algemeen. De algemene aanbevelingen uit de voorgaande evaluaties blijven grotendeels van kracht. Voortzetten en uitbouwen interactieve en gezamenlijke aanpak van acties en projecten; het blijven bevorderen van gebiedsgerichte en productgerichte samenwerking (o.a. voortzetten parkmanagement op de bedrijventerreinen, invoeren van citymarketing, doorgaan met het structurele overleg met georganiseerd bedrijfsleven (ROF, BZW, KHN, MKB) en coalitievorming
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
51/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
met verwante sectoren. Er is wel behoefte aan stroomlijnen en afstemmen van de vele overlegsituaties. De sociaal-economische ontwikkeling van Roosendaal staat niet op zichzelf. Roosendaal zal zich blijvend moeten verdiepen in haar rol en positie binnen de regio. Het regionale belang is vaak ook het Roosendaalse belang. Daarbij wordt meer rendement uit de regionale samenwerking (Sociaal Economische Samenwerking (SES West-Brabant) en het nieuwe kader dat het Ontwikkelingsprogramma West-Brabant) nagestreefd en een prominente betrokkenheid in dat proces vanuit Roosendaal. Voorts wordt door de 19 West-Brabantse gemeente samengewerkt vanuit de Strategische Agenda. De positionering van het sociaal-economische werkveld binnen de gebiedsgerichte aanpak blijft een belangrijk aandachtspunt. Geconstateerd wordt dat het sociaal-economische belang wel een grotere rol heeft gekregen in de (ruimtelijke) planvorming. Steeds meer wordt ook het economisch belang/ effect als maatstaf meegewogen bij het al dan niet (planologisch) meewerken aan een nieuwe ontwikkeling. Nieuwe algemene aanbevelingen zijn de volgende. In 2009 zal de gemeente, in overleg met haar partners, waar mogelijk en effectief maatregelen treffen inzake de economische crisis. 2009 is ook het aanloopjaar naar de verkiezingen in 2010. Daarmee zullen belangrijke aandachstpunten en daaraan gekoppelde middelen ook aangeduid moeten worden. De behoefte om meer klantgericht en vanuit de markt en samenleving te handelen vraagt om een verbreding van het accountmanagement zowel relatiegericht naar de strategische partners als ook doelgericht anticiperend op vraag en aanbod. Inhoudelijk. In de breedte is er vooralsnog geen aanleiding om de inhoudelijk koers fors te wijzigen. Ook in het nieuwe collegeprogramma “uitvoering voorop!” bijven “betere binnenstad” en “kansen voor iedereen” onverminderd van kracht. Voor de aanpak van de binnenstad worden zelfs extra middelen toegevoegd. “Duurzaamheid” vormt het derde centrale thema, vooral als criterium bij de afweging, vormgeving en uitvoering van plannen en projecten. Het college kiest daarbij voor een werkwijze vanuit een krachtig bestuur, interactie met Raad en stad en regionale samenwerking. De titel markeert het belangrijke accent op de uitvoering/ realisatie van vele plannen. Daarbij zijn de volgende majeure opgaven gesteld: herhuisvesting van het VMBO, leefbare wijken en dorpen, kwaliteit openbaar gebied, belangrijke nieuwe wegen (verbindingsweg Borchwerf-Majoppeveld en omleiding A58), SpoorHaven, stadskantoor en doorontwikkeling organisatie. Het EAP zal waar mogelijk een bijdrage leveren aan deze opgaven. Op basis van de ervaringen van 2008 en vanuit de specifieke ontwikkelingen, die zich hebben voorgedaan of zich aankondigen, worden de volgende inhoudelijke aanbevelingen meegegeven voor de actualisatie van het EAP. - Beleidsmatig dient bezien te worden in hoeverre invulling gegeven moet worden aan een nieuw of geactualiseerd beleid m.b.t. het kantorenprogramma, het toeristisch-recreatieve profiel en het reclamebeleid. - Vanuit beleidsrealisatie zal (i.s.m. betrokkenen en belanghebbenden) invulling en uitvoering gegeven moeten worden aan een Marketingplan voor de binnenstad. Het Ruimtelijk Economisch Actieplan Binnenstad, het gemeentelijke Plan van Aanpak Binnenstad, het Strategieplan Citymarketing en de concrete ervaringen met citymarketingactiviteiten vormen de basis hiervoor. Daarbij gaat het niet alleen om concrete consumentenacties, promotie en productverbetering, maar ook om de organisatie van de benodigde middelen (binnenstadsfonds, binnenstadsmanagement). - Het gebruik van het Nieuwe Marktplein vraagt om nadere richtlijnen; daarbij zullen ook keuzes gemaakt worden tussen bijvoorbeeld het plaatsen van de maandagmarkt of de ijsbaan. - Nieuwe thema’s die vanuit de Toekomstvisie en de strategienota citymarketing worden geagendeerd moeten ook een plaats en bijzondere aandacht krijgen in het EAP (o.a. logistiek). - 2009 is een bijzonder jaar vanwege de 200-jaar geleden verkregen stadsrechten; waar mogelijk en relevant zal het EAP in moeten spelen op dit gegeven. - In algemene zin zal het EAP inhoudelijk in moeten spelen op de Strategische Agenda voor WestBrabant en waar nodig input en ondersteuning moeten geven voor de uitvoering ervan. Het betreft o.a.: een ruimtelijke visie (als bouwsteen voor de provinciale structuurvisie), de specifieke economische missie “West-Brabant pakt aan!” (inzake de realisatie en herstructurering van (boven)regionale bedrijventerreinen, de ontwikkelmogelijkheden langs de A-4, het Schelde-Rijn-kanaal en de A-27; de vestiging van bovenregionale kantoorfuncties, Maintenance “worldwide the Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
52/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
-
Versie: Status:
1.0 definitief
place to be”, de verbetering van de wal- en wateraccommodaties in WestBrabant voor de recreatietoervaart, toename van het aantal toeristische en zakelijke overnachtingen, afstemming van het onderwijs op de veranderende eisen van de economie, toename van het bezoek aan de stadscentra in WestBrabant) bezoekers. betere bereikbaarheid (snel, schoon en veilig) duurzame ontwikkeling (een schoner, zuiniger, BosRijk, WaterRijk en CultuurRijk” West-Brabant!
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
53/115
Project: Document:
2.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Evaluatie actieplan economische barometer.
In februari is de economische barometer 2008 aan het SEOR (Sociaal Economische Overleg Roosendaal) gepresenteerd. Voor de eerste keer is een thema aan de barometer toegevoegd, wat leidde tot verrassende en bruikbare stellingen. De thematisering (arbeidsmarkt en speciaal de vergrijzing daarvan) bood een vernieuwende blik op het te voeren beleid. Het experiment is positief ontvangen en om deze reden voortgezet. In november is gestart met de vormgeving van de barometer voor 2009. Mede gelet op de Toekomstvisie Route 2025 en de conclusie van de workshop citymarketing, maar vooral vanwege de aanwijzing van West-Brabant als “logistieke hotspot nr.1” wordt voor 2009 het thema “logistiek” voorbereid in de economische barometer. Het verbetertraject is gericht op de verhoging van de bruikbaarheid als beleidinstrument. Gelet op het speerpunt binnenstad is een binnenstadsmonitor opgezet. Daarmee kunnen ook in de barometer meer op de binnenstad gerichte cijfers worden opgenomen Ook de bedrijvenenquête, die in 2008 is geleverd vormt een extra input voor de barometer. Deze enquête biedt meer informatie vanuit de Roosendaalse bedrijven. Tegelijkertijd wordt een betere referentie en een meer efficiënte onderzoeksaanpak nagestreefd. Hiertoe wordt vooral ingezet op meer intergemeentelijke/ regionale samenwerking.
3.
Evaluatie actieplan bedrijventerreinen.
Het actieplan bedrijventerreinen is met ingang van 2008 gericht op de implementatie van het Integraal Bedrijventerreinenbeleid en de daarin benoemde speerpunten. Het onderwerp publiek ondernemerschap heeft de nodige aandacht gekregen. Op diverse fronten is getracht zoveel mogelijk inzicht te krijgen in de belangen van het bedrijfsleven, door bedrijfsbezoeken, door aanwezigheid bij netwerkbijeenkomsten en door regulier overleg. In toenemende mate participeert de gemeente in de collectieve aanpak gericht op de versterking van de lokale/ regionale marktpositie. Dat gebeurt veelal in samenwerking met buurgemeenten en de regio. De regionale oriëntatie heeft verder vorm en inhoud gekregen door het deelnemen aan het overleg in SES verband, het promotie en acquisitieplatform van REWIN en het EZ overleg tussen de werkgelegenheidsgemeenten in West Brabant. Het fundament voor de lokale samenwerking wordt vooral geboden door het jaarlijkse SEOR ( Sociaal Economisch Overleg Roosendaal ) en het structurele bestuurlijk overleg met de BZW-Roosendaal. Ter versterking en verbreding van deze samenwerking heeft de BZW-Roosendaal om een bredere bestuurlijke afvaardiging van de gemeente gevraagd. Deze lokale samenwerking staat ook duidelijk voorop in de gebiedsgerichte (en projectgerichte) aanpak zoals deze plaatsvindt op Majoppeveld en Borchwerf. De stuurgroepen DROM en DROB ( duurzame revitalisering en ontwikkeling Majoppeveld en Borchwerf geven vorm aan deze aanpak. Om efficiency redenen zijn de diverse werkoverleggen met afvaardigingen van de bedrijventerreinenverenigingen hierin gebundeld. De gebiedsgerichte aanpak heeft geleid in 2008 geleid tot diverse pilots op het gebied van o.a. criminaliteitsbestrijding, groenbeheer. Hierbij kon met ingang van 1 mei voor 1 dag per week gebruik gemaakt worden van een aangestelde parkmanager voor de bedrijventerreinen. Ter bevordering van de werkgelegenheid is in 2008 deelgenomen aan diverse speciale projecten en bijeenkomsten met bedrijfsleven en onderwijs om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zo goed mogelijk af te stemmen. Er is een convenant ondertekend met diverse partijen ( o.a. ROC, Da Vinci, UWV, CWI, etc.) om tot een bedrijfsschool op Bedrijvenpark Borchwerf te komen. Door middel van diverse onderzoeken is nagegaan waar verbeteringen gewenst zijn. Ten slotte is door gerichte acquisitie geïnvesteerd in het aantrekken van nieuwe bedrijven die veel arbeidsplaatsen bieden. Roosendaal heeft in de regio veruit het hoogste aantal arbeidsplaatsen per hectare (45) bereikt. Wat betreft de acquisitie richting China hebben bestuurders en accountmanager bedrijven deel genomen aan een handelsdelegatie en heeft de accountmanager nog een extra werkbezoek afgelegd Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
54/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
waarbij o.a. een investment seminar is georganiseerd. Met name het ondertekenen van de grondverkoopovereenkomst met de initiatiefnemers voor een China Trade Center op Borchwerf 2 kan als een behoorlijk succes beschouwd worden. De acquisitie richting China geschiedt in samenwerking met de gemeente Breda, Rewin en Impuls. Op basis van de masterplannen voor de herstructurering Majoppeveld en Borchwerf, lopen er diverse projecten die tot verbeteren van infrastructuur en ondernemingsklimaat moeten leiden. Op Majoppeveld zijn in het kader van de herstructurering de deelprojecten “Schotsbossenstraat e.o.” en “V&D hallen” in voorbereiding/ uitvoering. In het kader van het deelplan “V&D hallen” wordt in samenwerking met diverse partijen gewerkt aan het ontwikkelen van een startersconcept (huisvesting voor startende bedrijven). Op Borchwerf is de herstructurering in eerste instantie vooral gericht op de verbetering van de verkeersafwikkeling. De volledige herstructurering van het openbare gebied voor het gedeelte ten westen van de haven en ten noorden van de Jan Vermeerlaan ( Borchwerf West ) is in 2008 afgerond. Gestart is met de voorbereiding van de projecten in Borchwerf I. In 2008 zijn ook belangrijke stappen gezet bij het opzetten van een criminaliteit bestrijdingsplan op de bedrijventerreinen en bij het maken van afspraken over parkmanagement. Beide trajecten zijn van belang voor het handhaven van de uitstraling en de voorzieningen die bij een modern bedrijventerrein horen. De uitgifte op Bedrijvenpark Borchwerf is een succes. In 2008 zijn circa 40 hectares bedrijfsterrein uitgegeven aan diverse soorten bedrijven. De gronden worden uitgegeven op de deelgebieden A, C, D en F. De eerste voorbereidingen zijn gestart voor het opstellen van een bestemmingsplan voor deelgebied B; de laatste fase van de ontwikkeling van het bedrijvenpark. Door de goedkeuring van bestemmingsplan Majoppeveld kan nu ook de daadwerkelijke uitgifte van het nieuwe bedrijventerrein hier starten.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
55/115
Project: Document:
4.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Evaluatie actieplan detailhandel.
Detailhandelsbeleid De urgentie voor een nieuw detailhandelsbeleid is het afgelopen jaar alleen maar toegenomen, niet alleen vanwege de concurrerende ontwikkelingen in de regio, maar ook ten behoeve van een weloverwogen afweging van lokale detailhandelsontwikkelingen (Binnenstad, Rosada, SpoorHaven, Oostpoort en de wijkwinkelcentra). Dit jaar is op interactieve wijze de gemeentebrede detailhandelsnota opgesteld, welke in belangrijke mate richting zal geven aan de gewenste (verdere ontwikkeling van de) detailhandelsstructuur in Roosendaal. Daarmee is invulling gegeven aan drie concrete doelstellingen. 1. De detailhandelsnota geeft een antwoord op de vraag wat we als stad willen bereiken en vormt daarmee een toetsingskader om initiatieven uit de markt te beoordelen. 2. Daarnaast is de nota een 'praktisch' plan om gewenste ontwikkelingen uit te lokken en om 'coalities' te kunnen maken tussen overheid en bedrijfsleven. 3. Door het opstellen van een Ruimtelijk Economische Actieplan Binnenstad wordt ingehaakt op één van de twee speerpunten uit het collegeprogramma, nl. een duurzame kwaliteitslag voor de binnenstad (met in achtneming van de gewenste detailhandelsontwikkeling). Begin 2008 heeft het college van B&W ingestemd met de concept detailhandelsnota en besloten deze detailhandelsnota voor reactie voor te leggen aan het georganiseerde bedrijfsleven en aan de bewonersplatforms. In september 2008 heeft de gemeenteraad de nota vastgesteld. De visie op de toekomstige detailhandelsstructuur wordt in de reacties op hoofdlijnen onderschreven. Er is sprake van hoge ambities. Maar naar de mening van het college is er wel sprake van een verantwoord ambitieniveau. Het gaat daarbij om het bieden van een in kwalitatief en kwantitatief opzicht zo compleet en gevarieerd mogelijk pakket van winkels en aanverwante publieksgerichte voorzieningen voor de inwoners van de gemeente Roosendaal en de (boven) regionale consument. De gemeente is er zich zeer wel van bewust dat de uitvoering van de visie nooit door toedoen van de overheid alleen kan geschieden. Samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven is absoluut noodzakelijk. De opmerkingen van het georganiseerde bedrijfsleven dat bij alle groei de kwaliteit van het aanbod zeer goed in acht moet worden genomen en dat er niet meer geïnvesteerd kan worden dan economisch verantwoord is, worden dan ook zeer zeker serieus genomen. In de rapportage is duidelijk naar voren gekomen dat de hoogste prioriteit ligt bij het realiseren van een sterk winkelcircuit. De daarbij behorende strategie omvat het realiseren op drie belangrijke ankerpunten, te weten de Roselaar, de oostzijde van de Nieuwe Markt e.o. en de Biggelaar e.o. Door de situering van trekkers op deze plekken ontstaat op termijn het gewenste hoofdwinkelcircuit Roselaar- Nieuwe Markt- ‘Jan Snelstraat’ – Raadhuisstraat - Passage. Tussen de Markten kan hierbij als verbindende schakel fungeren. Het college hecht er grote waarde aan om hierbij de prioriteit te leggen. In die zin moeten er ook keuzes worden gemaakt. Maar dat wil overigens niet zeggen dat er geen aandacht zal zijn en blijven voor de andere binnenstadgebieden. In de detailhandelsnota is er daarom uitgebreid aandacht voor de twaalf onderscheiden deelgebieden in de Roosendaalse binnenstad. Voor de twaalf deelgebieden zijn gebiedsprofielen opgesteld die de ontwikkelingsmogelijkheden per deel van de binnenstad weergeven. Dit beleid/ deze strategie impliceert een actieve inzet van de overheid en de betrokken private partijen (ondernemers, eigenaren etc.). Waar het de komende jaren vooral om zal gaan is de implementatie van het beleid. Door overheid en bedrijfsleven samen. Wat dat betreft wordt de vraag van het bedrijfsleven om binnenstadsmanagement zeer zeker ondersteund. Het belang van de positie van de afzonderlijke winkelcentra in de totale winkel-/ voorzieningenstructuur wordt breed onderkend. Vandaar dat er ook vele acties zijn geformuleerd voor de buurten, wijken, kleine kernen en dorpscentra in het bijbehorende uitvoeringsschema. De thematiek inzake de megasupermarkt heeft nog de meeste reacties losgemaakt. En zeker ook de keuze voor een mogelijke locatie. De vestiging van een dergelijke zaak kan immers een grote impact hebben op de bestaande detailhandelsstructuur (zeker op buurt- en wijkniveau). Op basis van de geformuleerde randvoorwaarden is er een voorkeur voor de Super de Boer supermarkt. Het is de opgave om de locatie van Beethovenlaan binnen de Roosendaalse detailhandelsstructuur te transformeren van een matige supermarktlocatie (onduidelijk verzorgingsgebied, knelpunten op het vlak van parkeren en uitstraling) tot een goed geprofileerde locatie voor een megasupermarkt. Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
56/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Inzake de vertaalslag naar binnenstadsmanagement kan de gemeente op velerlei wijzen een actieve rol vervullen in de detailhandelsontwikkeling en het detailhandelsbeleid maar de uitvoering ervan kan echter nooit door toedoen van de overheid alleen geschieden. Samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven/marktpartijen is daarbij absoluut noodzakelijk. Het gaat om gedeelde belangen en gedeelde verantwoordelijkheden. Inzake deze samenwerking zijn er in het verleden en heden diverse trajecten in gang gezet (bijv. klankbordgroep Credo, klankbordgroep Nieuwe Markt, projectteam autoluwe binnenstad, stuurgroep citymarketing etc.). Het is nu bij de uitvoering van de nota wenselijk om deze samenwerking verder uit te bouwen. De tijd is nu rijp voor een verdere professionalisering en verdere actie in onderlinge samenhang en in samenwerking, mogelijk in de vorm van binnenstadsmanagement. In de detailhandelsnota wordt dus gepleit voor een vorm van binnenstadsmanagement in Roosendaal. Dit is thans nog niet verder uitgewerkt. Ook van de zijde van het georganiseerde bedrijfsleven wordt gepleit voor invoering van binnenstadsmanagement. De basis lijkt dus aanwezig. Maar de les uit het verleden moet in ieder geval zijn dat vooraf voor alle betrokkenen duidelijk moet zijn wat binnenstadmanagement is, wat we er mee willen bereiken, hoe de organisatievorm er uit ziet en hoe binnenstadsmanagement gefinancierd gaat worden. Het overhaast inhuren van een binnenstadsmanager (als een soort van Haarlemmerolie) zou een slechte actie zijn. De kracht van binnenstadsmanagement moet zijn dat er sprake is van een wederzijds (door overheid en bedrijfsleven) erkende meerwaarde. Door een onafhankelijke rol van het binnenstadsmanagement liggen er juist kansen voor die projecten die door afzonderlijke partijen niet worden opgepakt. Om tot een mogelijke introductie van binnenstadsmanagement in Roosendaal te komen is een verdere oriëntatie op dit onderwerp nodig (inhakend op het Plan van Aanpak binnenstad). Vandaar dat een kleine projectgroep (samengesteld uit vertegenwoordigers van de locale overheid en het bedrijfsleven) de haalbaarheid van de invoering van professioneel binnenstadsmanagement in Roosendaal gaat onderzoeken. Inmiddels is gestart met een interactief traject dat vorm en inhoud zal moeten gaan geven aan deze opgave. De tijdshorizon voor de visie op de detailhandelsstructuur loopt voor de periode 2008-2012. Deze periode is niet willekeurig gekozen. In 5 jaar tijd kunnen zich immers in de detailhandel veel en ingrijpende veranderingen voordoen. Het is van belang om de verwachtingen en daaraan gekoppelde maatregelen te kunnen overzien. Daarnaast dient rekening te worden gehouden met eerdere investeringen en gevestigde belangen. Dit betekent dat er tussentijdse monitoring en evaluatie zal plaatsvinden om waar wenselijk en/of noodzakelijk tijdig bij te kunnen sturen. Koopzondagen In 2007 heeft de gemeenteraad van Roosendaal een besluit genomen inzake een aantal verzoeken tot verruiming van het aantal koopzondagen. Het besluit kwam er in hoofdlijnen op neer om voor Factory Outlet Centre Rosada het maximum aantal koopzondagen toe te staan en voor de rest van de gemeente maximaal 15 koopzondagen per jaar. Tevens werd daarbij besloten dat in 2008 een evaluatie extra koopzondagen zou worden verricht. Het raadsbesluit betreffende de onderzoeksopzet evaluatie extra koopzondagen kwam er in hoofdlijnen op neer dat er een schriftelijke enquête gehouden zou worden bij nader aangeduide sleutelpersonen en dat er daarnaast tevens rekening gehouden zou worden met de juridische kaderstelling en de regionale situatie. De evaluatie heeft medio 2008 plaatsgevonden en heeft het volgende zichtbaar gemaakt: - Economisch/openbare orde en veiligheid De 52 koopzondagen voor Rosada zijn succesvol gebleken. De drie extra koopzondagen voor de rest van de stad (en met name de binnenstad) zijn nog onvoldoende gebruikt en benut. De direct betrokkenen zijn er echter van overtuigd dat nu de binnenstad bijna weer op orde is dit (o.a. via een gezamenlijke citymarketing) tot een actievere deelname en daarmee tot een succes zal leiden. Op het terrein van openbare orde en veiligheid worden er geen problemen voorzien. - Juridisch De uitkomsten van zowel de uitspraak op het beroepsschrift van de Stichting Keerpunt als de definitieve tekst in de nieuwe Wet zijn nog onzeker. Regionale situatie De buurgemeenten kennen een ruimere regeling dan Roosendaal (uitgezonderd Rosada) en op praktisch niveau vindt er al afstemming plaats.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
57/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
De gehele evaluatie in ogenschouw nemend is het voorstel om het aantal koopzondagen niet uit te breiden en ook niet in te krimpen, oftewel de huidige regeling voort te zetten. D.w.z. 58 koopzondagen voor Rosada en 15 voor de rest van de gemeente. De raad heeft in haar decembervergadering ingestemd met het voorstel.. Het onderwerp koopzondagen vroeg in 2008 nog veel aandacht vanwege het door een lopende beroepszaak tegen het genomen collegebesluit betreffende de winkelopenstelling in het gebied Rosada/ De Stok; begin 2009 wordt in deze een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven verwacht. Verder vraagt de in voorbereiding zijnde wijziging van de winkeltijdenwet om aandacht. Tot slot zijn op advies van de Roosendaalse Ondernemers Federatie ook de koopzondagen voor 2009 vastgesteld. De binnenstad Na verdere vertraging van het Nieuwe Markt – project werd op zaterdag 27 september op feestelijke wijze de opening van de parkeergarage onder de Nieuwe Markt gevierd. Deze opening vormde niet alleen de symbolische start voor het herstel van de economische positie van de Roosendaalse binnenstad in de regio, maar leverde ook een merkbare impuls naar de consument, de ondernemers en de gemeente. Het Plan van Aanpak Binnenstad is vastgesteld om uitvoering te kunnen geven aan de (verdere) kwaliteitsverbetering van de binnenstad (speerpunt in het collegeprogramma). Centraal staat de herbestrating van de binnenstad. Na de Nieuwe Markt is de Molenstraat-West inmiddels aangepakt. Verder was 2008 vooral een voorbereidingsjaar voor o.a. de verdere herbestratingsacties, die in 2009 en 2010 zullen worden uitgevoerd, en het autoluw maken van de binnenstad (waarvoor o.a. een economische effectrapportage is opgesteld). Met de openstelling van de parkeergarage eindigde ook de laatste mogelijkheid voor ondernemers op de Nieuwe Markt om gebruik te maken van de Garantieregeling overbruggingskrediet ondernemers Nieuwe Markt. Van deze regeling die op 1 januari 2007 is ingegaan is geen gebruik gemaakt. Om de ontwikkelingen in de binnenstad te bewaken is een binnenstadsmonitor in het leven geroepen. De warenmarkten Veel aandacht was in 2008 nodig voor de terugkeer van de maandagmarkt als ook de verplaatsing van de zaterdagmarkt naar de Nieuwe Markt. Het ging daarbij om de realisatie van de benodigde voorzieningen, de concrete inrichting en plaatsing van de kramen en de toewijzing van de plaatsen. Deze gelegenheid werd aangegrepen om het product warenmarkten op orde te krijgen. De marktcommissie, de kooplieden, het publiek en ook de Centrale Vereniging Ambulante Handel zijn uitermate positief over de huidige locatie. De strijd om de ruimte. De unieke locatie die het plein op de Nieuwe Markt voor tal van activiteiten biedt voor diverse gebruikers leverde ook veel discussie op tussen gebruikers. Dit betrof vooral de discussie over de verplaatsing van een gedeelte van de maandagmarkt ten behoeve van de ijsbaan. De kerstmarkt moest zich noodgedwongen aanpassen aan de beperkte beschikbaarheid van het plein. Ook gelet op het aantal verzoeken voor evenementen en activiteiten op het plein zullen begin 2009 richtlijnen vastgesteld moeten worden omtrent het gebruik van het plan. Overigens dient in deze opgemerkt te worden dat in het kader van de citymarketing van de binnenstad (o.a. Winterprogramma) in 2008 een breder overleg is gegroeid waarin de meeste gebruikers en belanghebbenden deelnemen. Er wordt niet meer over elkaar, maar met elkaar gesproken.
5.
Evaluatie actieplan kantorenmarkt.
Via verschillende accounts en vanuit een paar projectprogramma’s is het afgelopen jaar in de voorbereidende sfeer grotendeels invulling gegeven aan het gemeentelijke kantorenprogramma (vestiging Rabobank en invulling Spoorzone). Met de realisatie van deze kantoorlocaties zal de gemeentelijke kantooropgave opnieuw bezien moeten worden.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
58/115
Project: Document:
6.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Evaluatie actieplan toerisme-recreatie.
Productontwikkeling. Het Recreatiepark De Stok is vrijwel volledig uitgegeven aan (leisure)-ondernemers. Ook voor de laatste kavel heeft zich in 2008 een initiatiefnemer (voor een hotelontwikkeling) gemeld. Verwacht wordt dat dit initiatief in 2009 nader vorm zal krijgen. In het kader van de herontwikkeling van het Landgoed Wouwse Plantage is inmiddels een conceptintentieovereenkomst met de eigenaren en de ontwikkelaar getekend voor de ontwikkeling van een golfbaan / recreatieve poort. De gemeente wil het landgoed een grotere toeristischrecreatieve betekenis geven en het gebied toegankelijker maken voor recreanten.. De ontwikkeling van een recreatieve poort (aan de westzijde van het dorp Wouwse Plantage) vormt een onderdeel van het eerder vastgestelde ontwikkelingsperspectief en is als zodanig ook opgenomen in hogere planvormen en (concept-)beheersplannen (o.a. Natura 2000 (het beheersplan voor het aangrenzende vogelrichtlijngebied), Land zonder grenzen (in het kader van Interreg IV) gericht op het verbeteren van de recreatiezonering en routestructuren)). In het kader van de opwaardering van Landgoed Visdonk is vooral ingezet op het hand in hand ontwikkelen van de recreatieve mogelijkheden en de natuurlijke kwaliteiten in het gebied; in dat kader gaat/ ging de aandacht ook naar de totstandkoming van een volwaardige horecavoorziening bij de entree van het gebied. Visdonk is in de verschillende planvormen aangeduid als recreatieve poort. Integraal werkplan horeca. Op basis het begin 2008 vastgestelde Werkplan Horeca zijn/ worden de verschillende acties en aandachtspunten aan de orde gesteld in het horeca-overleg (o.a. administratieve lastenvermindering, geluidbeleid, handhaving, nieuwe ontwikkelingen, alcoholmatiging, etc.). Dit betrof ook het terrassenbeleid. De langdurige voorbereiding van de aangekondigde terrassennota is “in de wacht” gezet in de zin dat voorrang gegeven is aan het op maat en in overleg met betrokkenen vormgeven van de terrassen in de binnenstad. Voor de “Oude” Markt is daarbij al wel een principekeuze gemaakt voor permanente gevelterrassen. Deze vormgeving is ondergebracht in het Programma Binnenstad. Evenementen. Het evenementenaanbod is in 2008 verrijkt met o.a. Roosendaal Leeft (met Pasen op de Markt) en de Harvest Fair in Landgoed Wouwse Plantage die landelijk (via RTL4) veel aandacht kreeg. De gemeente zorgde zelf voor een zeer geslaagde editie van het Roosendaals Treffen. De vierde editie van de ijsbaan op Nieuwe Markt gaf samen met een kleine kerstmarkt vorm aan een WinterWarm Roosendaal. De festivals in het Vrouwenhof, Roosendaal zingt, de Draai van de Kaai, de kermis, enz. werden weer in grote getale bezocht. De groeiende evenementenjaarlijst rechtvaardigt de slogan “Beleef 't in Roosendaal”. Ook meldden zich vele nieuwe initiatieven (o.a. voor de Nieuwe Markt) waardoor het aantal evenementen en activiteiten nog verder zal stijgen. Het product “evenementen” krijgt daarom veel aandacht. Helaas is de verdere stroomlijning van het evenementenbeleid (op basis van de Nota “Evenementen in Roosendaal”) nog niet afgerond. Wel is via het project Administratieve Lastenverlichting ingehaakt op de behoefte tot stroomlijning van het beleid. De druk van het aantal evenementen (m.n. op de Nieuwe Markt) betekent dat het beleid in 2009 nader vorm zal moeten krijgen. De volgende trajecten zijn inmiddels in gang gezet: - Verbeteren van de werkorganisatie (vormgeven van een gemeentelijk aanspreekpunt) - Formuleren van heldere richtlijnen voor het faciliteren, ondersteunen en subsidiëren van evenementen - Logistieke afstemming van evenementen (o.a. jaarlijkse vaststelling evenementenkalender) - Aanwijzen en verder inrichten van de evenementenlocaties. In 2007 is een evenementenplatform opgericht dat direct bij het stroomlijning wordt betrokken.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
59/115
Project: Document:
7.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Evaluatie actieplan arbeidsmarktbeleid.
Aanscherpen van de relatie met gronduitgifte en acquisitie In 2008 is een start gemaakt met het beter organiseren van aanbodversterkende maatregelen gericht op de specifieke vraag naar arbeid. Zo is voor Borchwerf II een convenant getekend om dit te regelen en wordt hiertoe ingericht. Daar zullen mensen die ondersteuning nodig hebben bij het vinden van een baan opgeleid gaan worden naar concrete functies op Borchwerf II. Een arbeidsmakelaar gaat de vraag naar arbeid helder krijgen en richt daar de activiteiten van onder andere de bedrijventerreinschool op. In 2009 moet het initiatief operationeel zijn. Toeleiding naar werk In 2008 is het succesvolle Roosendaalse reïntegratiebeleid voortgezet en verder aangescherpt. Zo is er speciale aandacht voor bijstandsgerechtigden met een gedeeltelijke arbeidshandicap zodat ook zij beter gebruik kunnen maken van de ‘Werk Voorop’ benadering. Het eerder genoemde initiatief op Borchwerf II kan bij gebleken geschiktheid in de toekomst het voorbeeld zijn voor een meer vraaggestuurde reïntegratie van werkzoekenden. Op 6 maart 2008 ondertekenden het rpA West-Brabant (18 gemeenten in West-Brabant, UWV, CWI, ZLTO, MKB, UnieMhp, CNV en ROC West-Brabant), de gemeente Tholen, Hogeschool Avans, P3 Transfer, Samenwerkende Kenniscentra (Calibris, Ecabo, KC Handel, VTL, PMLF en Kenteq), Provincie Noord-Brabant, Projectdirectie Leren en Werken, Ministerie SZW, Werk en Vakmanschap, Metaalunie, Opleidingsfondsen metaal, Platform Partners in opleiden (zorg), Stichting alles voor groene arbeid (agrarische sector) en de Kamer van Koophandel Zuidwest Nederland het regionaal arrangement ‘West-Brabant werkt door’. Hierin staan de volgende regionale afspraken, te realiseren tot en met 2011: - Integrale dienstverlening in bedrijfsverzamelgebouwen met werkgeversservicepunten en leerwerkloketten in 2011 - 500 extra EVC trajecten in één jaar tijd - 200 extra nieuwe duale trajecten (werken-leren) in één jaar tijd - 25% minder mensen afhankelijk van een WWB-uitkering of WW-uitkering (1920 minder bijstandsgerechtigden en 1952 minder WW uitkeringen) - 1250 extra niet uitkeringsgerechtigden aan een baan - 100 extra ondernemers passen actief HRM beleid toe - voor elke MBO opleiding in onze regio een contextrijke leeromgeving creëren - ruime bekendheid bij werkgevers, werkzoekenden en werknemers over de integrale dienstverlening door gemeenten, UWV en CWI In de concretisering van deze afspraken blijkt dat het vaak moeilijk is om met de andere gemeenten op één lijn te komen. Omdat wij als enige gemeente in de regio onze reïntegratiebudgetten volledig benutten kunnen we niet zomaar investeren in nieuwe projecten. We moeten ook kritisch zijn op de effecten van deze investeringen. Zo zal Roosendaal voorlopig geen extra activiteiten op het naar werk toeleiden van niet-uitkeringsgerechtigden inzetten. Behalve dat daar geen geld voor is hebben we in Nederland geen voorbeelden kunnen vinden van projecten die een beter resultaat haalden dan de autonome groei die in de arbeidsparticipatie waarneembaar is. Met andere woorden: projecten voor nuggers in Nederland helpen vooral mensen die zonder die hulp ook aan een baan waren gekomen. Inzicht in de arbeidsmarkt (vraag en aanbod) Via de economische barometer wordt steeds aangegeven hoe vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zich ontwikkelen. Uit cijfers van (onder andere) het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) wordt de barometer samengesteld. Ook het SES publiceert regelmatig cijfers over de lokale en regionale ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Onderwijs en arbeidsmarkt Het onderwijsveld in Roosendaal is zeer actief bij het zoeken naar een betere aansluiting bij de arbeidsmarkt. Zonder volledig te zijn enkele voorbeelden van initiatieven vanuit het onderwijs: 1) Het Jan Tinbergen College (JTC) is gestart met de pilot Technasium. Dat is een formule voor beter bèta-onderwijs. Doel is om jongeren te interesseren en beter voor te bereiden voor een carrière in de techniek. Op het JTC kan ook tweetalig VWO gevolgd worden. 2) Het Zoomvlietcollege is gestart met Zinc, een initiatief waar leerlingen in een echte werksituatie het geleerde als ondernemer in de praktijk brengen 3) Het Da Vincicollege kent het Educational Partnership en breidt dat ook steeds uit. De school en bedrijven maken afspraken om de aansluiting tussen opleiding en beroep zo goed mogelijk Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
60/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
te regelen. Verder hebben zij in samenwerking met de Rotary docenten en ondernemers aan elkaar gekoppeld tijdens de bijeenkomst ‘Ontmoeten is leren’ zodat er blijvende relaties ontstaan die meer begrip en overdracht van kennis tot gevolg moet hebben. Verder is het vakcollege Techniek geïntroduceerd, een nieuwe vorm van opleiden waar jongeren gerichter voorbereid worden op beroepen in de techniek dan nu op het VMBO gebeurt. De gemeente is verder actief op het gebied van voortijdig schoolverlaten. Met Loopbaan 23 wordt een sluitende aanpak van voortijdig schoolverlaters vorm gegeven waarmee elke jongere die zonder diploma het onderwijs wil verlaten terug naar die school of naar een passende plaats op de arbeidsmarkt wordt begeleid. In het schooljaar 2007 – 2008 ging het om 219 begeleidingen. Jongeren kunnen zo niet tussen wal en schip vallen en voor de arbeidsmarkt verloren gaan. Samenwerking 2007 stond in het teken van het samen met lokale partners van onderwijs en bedrijfsleven invulling geven aan de agenda voor een effectief arbeidsmarktbeleid. Zoals hierboven al is beschreven heeft 2008 vooral in het teken gestaan van het nader invulling geven aan deze agenda. Er zijn dus geen overleggen geweest in de driehoek maar de partners hebben elkaar gevonden in de concrete projecten. De bedrijventerreinschool Borchwerf II is een samenwerking tussen de bedrijven, het parkmanagement, het CWI, het UWV, het ROC, het Da Vincicollege en de gemeenten Halderberge en Roosendaal. Bij de Educational Partnerships zijn werkgevers, de school en de gemeente betrokken maar ook een maatschappelijk partner als Aramis. De Rotary heeft het initiatief genomen om tijdens de bijeenkomst ‘Ontmoeten is leren’ haar leden en docenten van het Da Vincicollege met elkaar in contact te brengen. Zoals al eerder aangegeven wordt ook regionaal volop samengewerkt op het gebied van arbeidsmarktbeleid al is het in de praktijk soms moeilijk die samenwerking vorm te geven in concrete activiteiten waar alle partners ook daadwerkelijk een meerwaarde in zien.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
61/115
Project: Document:
8.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Evaluatie actieplan citymarketing en reclamebeleid.
Op basis van de bestuursopdracht citymarketing is in 2007 het citymarketingsproces op gang gebracht. Onder regie van de Stuurgroep Citymarketing Roosendaal is ook in 2008 uitvoering gegeven aan de dubbele citymarketingopgave. De eerste opgave betrof de voortzetting van de uitvoering van het Actieplan voor de binnenstad ten behoeve van de synergiebevordering Rosada – binnenstad. De stuurgroep coördineert de verschillende operationele citymarketingsacties in de binnenstad en geeft waar nodig sturing aan het uitvoeringsproces. Voor de uitvoering (en ook de inbreng van nieuwe initiatieven) is de Werkgroep Citymarketing Roosendaal actief. Het ging/ gaat daarbij vooral om de volgende acties en producten: de binnenstadspromotie vanuit de VVV-unit op Rosada, de promotie van de shuttlebus, de uitgave van een uitgebreide shoppinggids “Hallo Roosendaal” (met ingang van 2008 teruggebracht tot 1 uitgave per jaar), de uitgave van een huis-aan-huis winkelkrant (4x/ jaar), de promotie van evenementen via de 3hoeksreclameborden langs de wegen, etc.. e Nadat een loyaliteitsactie met de Roosendaalder op te weinig draagvlak kon rekenen is in de 2 helft van 2008 vanuit de werkgroep citymarketing samen met vertegenwoordigers van verschillende winkelgebieden in de binnenstad een specifieke werkgroep actief aan de slag gegaan met de uitvoering van alternatieve consumentenacties in de binnenstad. Een en andere resulteerde in o.a. een uitgebreid op het winkelpubliek gericht winterprogramma en een wekelijkse kassabonnenactie. De specifiek opgerichte Stichting Promotie Koopstad Roosendaal fungeert als opdrachtgever voor de uitvoering van de verschillende acties en beheert de middelen. De consumentenacties werden financieel ondersteund door de gemeente op basis van een door de Raad vastgestelde motie. Last minute is in het voorjaar van 2008 nog getracht om voldoende middelen bijeen te brengen om Roosendaal als etappeplaats voor de ENECO-tour te laten fungeren. De tijd was te kort om het event nog naar Roosendaal te halen; daarbij is ook geconstateerd dat de totale Roosendaalse sponsorpot niet oneindig is en dat deze bovendien reeds verdeeld is over andere evenementen. In 2008 is vanuit citymarketing de basis gelegd voor de organisatie van een programma rondom het feit dat Roosendaal in 2009 200 jaar over stadsrechten beschikt. De tweede opgave betrof de opzet van een gemeentebrede citymarketing. Het in deze deskundige bureau BRO heeft in interactie met de stuurgroep de basis gelegd voor een “strategieplan citymarketing”. De inhoudelijke analyse werd in het kader van een docentenstage bij de gemeente door NHTV-docent J, van Walsum voorbereid. De inhoudelijke analyse vormde de input voor de workshop citymarketing op 7 juli 2008. Op basis van het BRO-rapport, de inhoudelijke analyse van J. van Walsum, de conclusies van de workshop en de intussen vastgestelde Toekomstvisie “Route 2025” van de gemeente is een eerste concept-strategieplan opgesteld, dat begin 2009 zal worden afgerond. Dit strategieplan betreft vooral de inhoudsopgave voor het komende citymarketingsproces en geeft de randvoorwaarden aan die van belang zijn voor een succesvol proces. Gelet op de vele raakvlakken is voortdurend afgestemd met het project Toekomstvisie Roosendaal. Vanwege het vertrek van wethouder Pelle is de stuurgroep helaas bijna een half niet bijeen geweest; dit heeft tot enige vertraging geleid voor de oplevering van het strategieplan, met name wat betreft de invulling van het concrete werkplan. Eind 2008 is de draad echter weer opgepakt. In de kantlijn van de Bestuursopdracht Citymarketing is ook de behoefte aan een goed business to business magazine voor het Roosendaalse bedrijfsleven. In 2007 is gestart met de participatie in een nieuw b2b-magazine “R-zakelijk”, dat wordt uitgegeven door een lokaal media-bedrijf. In 2008 verschenen 4 edities. In de laatste editie presenteert het gemeentelijke EZ-team zich aan het Roosendaalse bedrijfsleven. In het laatste kwartaal melde zich een nieuw initiatief voor relatiemarketing bij de gemeente. Het betreft een plan voor een publieks- en bedrijfsgerichte presentatie van Roosendaalse bedrijven op de Nieuwe Markt. Het plan zal in 2009 verder worden uitgebouwd en hopelijk tot realisatie komen. Eind 2008 is in aanvulling op de billboards en 3-hoeksreclameborden op de ring langs de invalswegen ook een contract afgesloten voor reclamevoering met muppies in de openbare ruimte van de Roosendaalse binnenstad. Deze zal in 2009 in exploitatie worden genomen. Behoudens de directe baten wordt hiermee extra gelegenheid geboden voor adverteren, bovendien is op de achterzijde van de muppies ruimte voor algemene stadspromotie, informatieverstrekking en mogelijk ook voor de ondersteuning van collectieve consumentenacties.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
62/115
Project: Document:
9.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Evaluatie uitvoeringskader.
In het Sociaal Economisch Overleg Roosendaal is op 28 februari 2008 gelegenheid geboden aan de partners in de sociaal-economische ontwikkeling om terug- en vooral vooruit te blikken ten behoeve van de actualisatie van het economisch actieplan 2008-2011. Deze gelegenheid werd geboden in het tweede deel van de bijeenkomst. Het eerste deel van de bijeenkomst betrof de presentatie van de economische barometer. In deze presentatie en de daarop volgende discussie is specifiek ingezoomd op het thema arbeidsmarkt. Deze discussie leverde ook een belangrijke opmaat voor “het derde deel van de bijeenkomst” dat in een bredere setting plaatsvond; in het kader van de interactieve totstandkoming van de Toekomstvisie werd de SEOR-bijeenkomst aangegrepen voor de organisatie van het station “economie”. Inmiddels is weer gestart met de voorbereiding van de SEOR-bijeenkomst 2009. Belangrijk voor de uitvoering van het EAP is zeker ook de middelenzijde. Van gemeentewege zijn voor de voornoemde actieplannen voor de komende jaren specifieke budgetten tot en met 2010 gereserveerd. In het kader van de actualisatie 2009-2012 zal derhalve inzicht gegeven moeten worden in de benodigde financiële middelen op langere termijn, opdat de gezamenlijke aanpak en uitvoering van het EAP gecontinueerd kan worden. Daarbij wordt gestreefd naar fondsvorming en aanvullende subsidiëring door derden. In totaal is een uitvoeringsbudget van € 260.000,- ingezet voor de uitvoering van het EAP (excl. personele en bureaukosten). Globaal betreft het de volgende deelbudgetten: - actieplan bedrijventerreinen € 75.000,- regulier accountmanagement bedrijven € 34.000,- actieplan detailhandel € 50.000,- regulier actieplan toerisme-recreatie € 30.000,- actieplan citymarketing € 50.000,- regulier overige kosten econ. ontwikkeling € 21.000,- . Daarnaast zijn ook doelgericht middelen ingezet vanuit de uitvoering van het arbeidsmarktbeleid, de exploitatie van de (waren)markten en het project Nieuwe Markt. De vormgeving van fondsen was/ is nog steeds gericht op twee opties: het Leids model en de Bedrijfsgerichte Gebieds Verbeteringen (BGV). Om tot eventuele invoering van het Leids model te komen ging en gaat het nog steeds om het krijgen van voldoende draagvlak. Om tot een snellere fondsvorming in bepaalde gebieden te komen (m.n. in de binnenstad) werd de focus vooral op het instrument van de Bedrijfsgerichte Gebieds Verbeteringen (BGV) gericht. De invoering van de nieuwe wet heeft langer geduurd dan verwacht. Op 9 december heeft de Tweede Kamer onder aanneming van een aantal (dus nog te verwerken) amendementen en moties ingestemd met het wetsvoorstel. De term BGV is daarbij veranderd in BIZ (Bedrijven Investerings Zones). Daarmee kan volgend jaar samen met de partners gestart worden met de implementatie (het verder onderzoeken van de mogelijk haalbare investeringszones en het daarvoor invoeren van een BIZheffing). Intussen worden op de bedrijventerreinen al een aantal jaren projecten uitgevoerd met cofinancieringsconstructies die mogelijk onderdeel van de BIZ-aanpak kunnen worden. In de binnenstad is het afgelopen jaar gestart met een fonds voor de uitvoering van consumentenacties. De gemeentelijke bijdrage van € 60.000,- was niet alleen bedoeld als directe impuls om het economische functioneren van de binnenstad te verbeteren, maar ook als een bewuste stap richting fondsvorming, waarbij het vinden van voldoende draagvlak nog steeds een voorwaarde blijft. Voor de binnenstad is op initiatief van de Roosendaalse Ondernemers Federatie alvast de Stichting Promotie Koopstad Roosendaal opgericht die het fonds voor de uitvoering van de consumentenacties beheert en ook als de formele opdrachtgever (kan) functioneren. Tot slot wordt opgemerkt dat de rapportagefrequentie rondom de voortgang het EAP met ingang van 2008 is beperkt tot de jaarlijkse evaluatie en actualisatie. Het leveren van tussenrapportages vraagt veel ambtelijke capaciteit die beter voor de uitvoering kan worden ingezet; daarbij werd van geen enkele zijde om tussenrapportages gevraagd.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
63/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Bijlage D Economische Barometer 2009 1. SAMENVATTING & CONCLUSIES ..................................................................................65 2. INLEIDING .................................................................................................................68 3. DE ECONOMIE VAN ROOSENDAAL...............................................................................69 3.1. ECONOMISCHE STRUCTUUR EN WERKGELEGENHEID ...................................................69 3.2. DETAILHANDEL..........................................................................................................75 3.3. HORECA ...................................................................................................................78 3.4. INKOMEN ..................................................................................................................82 3.5. DRIE SCENARIO'S VOOR ECONOMISCH HERSTEL 04-12-2008 ......................................83 4. ARBEIDSMARKT.........................................................................................................85 4.1. INLEIDING .................................................................................................................85 4.2. VACATURES ..............................................................................................................85 4.3. BEROEPSBEVOLKING.................................................................................................86 4.4. WERKLOOSHEID........................................................................................................88 4.5. UITKERINGEN............................................................................................................92 4.6. VRAAG EN AANBOD ...................................................................................................93 5. ONDERNEMEN IN ROOSENDAAL .................................................................................96 5.1. ONDERNEMERSKLIMAAT ............................................................................................96 6. THEMA: LOGISTIEKE SECTOR ...................................................................................100 6.1. DEFINITIE VAN DE LOGISTIEKE SECTOR .....................................................................100 6.2. BELEID VOOR DE LOGISTIEKE SECTOR ......................................................................100 6.3. WERKGELEGENHEID IN DE LOGISTIEK .......................................................................101 6.4. ARBEIDSMARKT VAN DE LOGISTIEKE SECTOR ............................................................ 104 6.5. ONDERNEMINGSKLIMAAT VAN DE LOGISTIEK IN WEST-BRABANT ................................106 BIJLAGE .........................................................................................................................109
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
64/115
Project: Document:
1.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Samenvatting & conclusies
Werkgelegenheid groeit met 1.300 banen Door de banengroei in de afgelopen jaren zijn er in 2008 in Roosendaal 41.500 mensen werkzaam. Dit is het hoogste cijfer in de afgelopen acht jaar. In de periode 2000-2008 is het aantal banen met ongeveer 10% gegroeid.
Grote groei eenpersoonsbedrijven In de periode 2000-2008 is het aantal vestigingen in Roosendaal met ongeveer 10% gegroeid. Deze groei wordt vooral veroorzaakt door de komst van vele eenpersoonsbedrijven. Vanaf 2000 is dit aantal met 60% gegroeid. Het aantal bedrijven met 2 tot 10 banen is met 20% afgenomen. Bedrijven met 10 banen of meer is in de periode 2000-2008 ongeveer gelijk gebleven.
Werkgelegenheidsgroei het grootst in de industriële sector De werkgelegenheid is in 2008 in de meeste sectoren ten opzichte van 2007 toegenomen. De positieve ontwikkeling van de werkgelegenheid is met name te danken aan de gunstige ontwikkelingen in de industrie (+ 680), gezondheids- en welzijnszorg (+ 395), openbaar bestuur en overheid (+ 180), zakelijke dienstverlening (+ 140). Alleen bij de sectoren handel en reparatie, onderwijs, horeca en overige diensten is de werkgelegenheid afgenomen.
Dynamiek Roosendaalse economie groot De werkgelegenheidsgroei van 1.300 banen het afgelopen jaar is het gevolg van het proces van enerzijds inkrimping en opheffing van bedrijven en anderzijds de groei van bestaande bedrijven en de komst van nieuwe bedrijven. Zo zijn er 1.540 banen verdwenen door inkrimping van bedrijven en 1.060 banen zijn verdwenen doordat bedrijven zijn gestopt of vertrokken. Daar tegenover staat een groei van 2.980 banen bij bestaande bedrijven en een groei van 910 banen bij voor Roosendaal nieuwe bedrijven. De dynamiek was het afgelopen jaar het grootst in de industriële sector en handel en reparatie. In de industrie heeft de dynamiek vooral te maken met de groei en de krimp van bestaande bedrijven.
Sterke groei starters in de periode 2000-2008 In 2008 zijn 425 nieuwe bedrijven gestart. Daarmee heeft er een groei van 64% plaatsgevonden van het aantal starters in de periode 2000-2008. Met name in de sectoren zakelijke dienstverlening en handel en reparatie zijn veel starters te vinden.
Winkeldichtheid Roosendaal groot. Met het aantal m2 winkelvloeroppervlak per 1.000 inwoners staat Roosendaal van de e benchmarkgemeenten op de 5 plaats. Afgezien van de branche dagelijkse artikelen scoort Roosendaal bovengemiddeld. Vooral de branches wonen en kleding en mode zijn ruim vertegenwoordigd in Roosendaal.
Horecadichtheid Roosendaal groot. Niet alleen wat betreft winkels, maar ook met de horeca scoort Roosendaal met een vierde plaats vergeleken met de benchmarkgemeenten hoog. Binnen de horeca– en cateringbedrijven heeft de drankensector het grootste aandeel, namelijk 49%. Gevolgd door de fastfoodsector (25%) en restaurantsector (21%). Er zijn ruim 1.200 mensen werkzaam in de Roosendaalse horeca.
Inkomensniveau Roosendaal onder landelijk gemiddelde In de meest recente meting van het gestandaardiseerd huishoudensinkomen (2006) neemt Roosendaal van de 18 benchmarkgemeenten de tiende plaats in. In de voorgaande jaren stond Roosendaal op dezelfde plaats.
Aantal vacatures is in vier jaar tijd sterk gestegen Het aantal openstaande vacatures in Roosendaal is in 2008 toegenomen tot 1.175. Omdat dit een meting is van april 2008 is nog geen teken zichtbaar van de economische crisis. De prognose voor 2009 is dat het aantal openstaande vacatures zal gaan afnemen. De meeste
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
65/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
openstaande vacatures bevinden zich in de sectoren zakelijke dienstverlening, handel en reparatie en industrie.
De beroepsbevolking in Roosendaal krimpt en vergrijst De beroepsbevolking in Roosendaal telt in 2008 ruim 36 duizend personen. Daarmee kwam de groei van de beroepsbevolking vrijwel tot stilstand. Vanaf 2009 wordt een krimp van de beroepsbevolking verwacht. Het aandeel ouderen (45+) maakt in 2008 circa 40% uit van de Roosendaalse beroepsbevolking. In 2015 is 45% van de Roosendaalse beroepsbevolking ouder dan 45 jaar.
Laatste maanden van 2008 geleidelijkestijging werklozen De omvang van de werkloosheid is de afgelopen drie jaar sterk gedaald tot 1.525 werklozen eind 2008. Het aantal werklozen in de gemeente Roosendaal is daarmee in de periode 20032008 meer dan gehalveerd. Toch zijn er de laatste maanden signalen zichtbaar die een keerpunt in deze ontwikkeling aangeven. Zo neemt de omvang van de werkloosheid in Roosendaal vanaf eind oktober 2008 geleidelijk toe (+5% in de periode oktober-december). Bij de kortdurende werkloosheid (personen < 3 maanden werkloos) stijgt het aantal werklozen in deze periode zelfs met 16%.
Verwachting: Spanning op de arbeidsmarkt neemt af Tot en met het derde kwartaal van 2008 was de arbeidsmarkt in West-Brabant krap tot zeer krap te noemen. In het laatste kwartaal van 2008 is de regionale krapte op de arbeidsmarkt nagenoeg verdwenen en neigt zij eind 2008 zelfs naar een ruime arbeidsmarkt. De verruiming van de arbeidsmarkt in het vierde kwartaal van 2008 lijkt in West-Brabant sneller te verlopen dan landelijk.
Bedrijven vestigen zich in Roosendaal vanwege oudsher of traditie Vier op de tien bedrijven in Roosendaal geven als voornaamste vestigingsreden oudsher of traditie aan. Beschikbaarheid van vestigingsruimte en lokale/regionale afzetmogelijkheden volgen op een tweede en derde plaats.
Parkeermogelijkheden als negatief ervaren factor Negatief aan de vestigingslocatie vindt een kwart van de bedrijven de parkeermogelijkheden. Daarnaast zijn veiligheid/criminaliteit en uitstraling/kwaliteit van de bedrijfsomgeving elementen die bedrijven negatief vinden aan hun vestigingslocatie.
Roosendaalse bedrijven vooral regionaal georiënteerd De Roosendaalse bedrijven richten zich voor een groot gedeelte op de regionale markt. Dit is echter wel afhankelijk van de sector. De industriële sector is vooral internationaal gericht terwijl de horeca en detailhandel veel sterker lokaal verzorgend functioneren.
Logistieke sector; speerpunt Roosendaalse politiek Met de logistieke sector wordt het vervoer per spoor, per weg, via pijpleidingen, zeevaart, door de lucht en overslagcapaciteiten bedoeld. Deze sector wordt in Roosendaal vanuit zowel de nationale, regionale als lokale overheid gestimuleerd. Zeker nu de regio is aangewezen als logistieke hotspot nummer 1 van Nederland neemt de aandacht voor deze sector toe.
Grillig verloop werkgelegenheidsontwikkeling in de logistieke sector; per saldo stijging aantallen bedrijven en banen In Roosendaal zijn er in 2008 146 bedrijven actief in de logistieke sector. Bij deze bedrijven werken ongeveer 3.200 personen. In 2008 ligt het aantal bedrijven 5% boven het niveau van het jaar 2000. Dit geldt ook voor het aantal banen. Zowel het aantal bedrijven als de werkgelegenheid heeft een grillig verloop gekend tijdens de periode 2000-2008.
Aandeel werkgelegenheid logistiek in Roosendaal hoger dan in gehele regio WestBrabant Het aandeel van de logistiek in de economie van Roosendaal is qua aantal vestigingen 3% terwijl het verantwoordelijk is voor 8% van de werkgelegenheid. In de regio ligt dit deze percentages respectievelijk op 3% en 6%.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
66/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Dienstverlening voor het vervoer belangrijk voor logistieke sector In 2008 is ruim de helft van de vestigingen en de werkgelegenheid gericht op vervoer over de weg. Eén op de 25 vestigingen is gericht op vervoer over water. Bij deze vestigingen is echter nog geen 1% van de personen binnen de logistieke sector werkzaam. Bij het vervoer per spoor is dit precies andersom: 13 % van de personen is werkzaam bij een bedrijf dat zich bezighoudt met vervoer over het spoor terwijl dit maar 1% van het aantal bedrijven binnen de logistieke sector uitmaakt. Naast de wijze van vervoer is de dienstverlening voor het vervoer, zoals laadplaatsen en overslagplaatsen, een belangrijk element van de sector logistiek. In Roosendaal houden vier van de tien bedrijven zich hier mee bezig. Deze bedrijven zijn verantwoordelijk voor 35% van de werkgelegenheid binnen de logistieke sector.
Stijgend aantal vacatures binnen de logistieke sector Het aantal ontstane vacatures in de transport en logistiek is tussen 2002 en 2007 verdubbeld van ruim 200 vacatures in 2002 tot ruim 400 vacatures in 2007. In 2008 neemt het aantal vacatures licht af mede door de invloed van de mondiale financiële crisis. De sector transport en logistiek is (net als bijvoorbeeld de bouwnijverheid) gevoelig voor conjuncturele ontwikkelingen.
Verwachte trends voor de arbeidsmarkt voor de logistieke sector De vervangingsvraag wordt voor het grootste deel beïnvloed door de toenemende vergrijzing van de werkende beroepsbevolking. Daardoor is in veel vergrijzende beroepen, waaronder de transportberoepen sprake van een hoge vervangingsvraag. Binnen de transportberoepen is de vervangingsvraag relatief hoog (gemiddeld jaarlijks 3,9%).
Ook logistiek vooral vanuit traditie in West Brabant gevestigd De helft van de logistieke bedrijven in West-Brabant geeft aan vooral vanwege oudsher/traditie in West-Brabant te zijn gevestigd. De ligging in de Benelux Euregio en de beschikbaarheid van vestigingsruimte volgen op een tweede en derde plaats. Die laatste twee zijn elementen zijn voor de logistieke sector zeer belangrijk. Het merendeel van de logistieke bedrijven richt zich vooral op de nationale en internationale markt.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
67/115
Project: Document:
2.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Inleiding Voor u ligt de zesde editie van de Economische Barometer van Roosendaal. Het doel van deze monitor is het in kaart brengen van sociaal-economische ontwikkelingen op gemeentelijk, regionaal en landelijk niveau. Het instrument, de Economische Barometer Roosendaal, bestaat uit indicatoren over de ontwikkeling van de lokale en regionale economie waarmee publieke en private partijen gezamenlijk economisch beleid kunnen ontwikkelen. De Economische Barometer Roosendaal kan daarmee een rol spelen in de gedachtewisseling tussen bedrijfsleven, overheid en onderwijs over de economische toekomst van Roosendaal. Een belangrijke meerwaarde wordt verkregen door informatie uit verschillende bronnen beter op elkaar af te stemmen, door de begrippen en definities beter op elkaar aan te laten sluiten, informatie uit verschillende bronnen met elkaar te koppelen en door het opbouwen van historische reeksen. De barometer geeft inzicht in hoe de Roosendaalse economie er voor staat. Verder wordt in deze Roosendaalse Barometer speciale aandacht gegeven aan de logistieke sector. Vanwege de benoeming van de regio West-Brabant als logistieke hotspot nummer 1 is de aandacht voor deze sector sterk toegenomen. Daarnaast wordt er ook vanuit verschillende beleidniveaus aandacht geschonken aan de logistieke sector. In deze rapportage wordt voor Roosendaal de logistieke sector vanuit verschillende invalshoeken bekeken. Het aantal bedrijven, de werkgelegenheid en de arbeidsmarkt maken hier onderdeel van uit. In hoofdstuk 3 wordt ingegaan op de algemene economische ontwikkeling (Roosendaal, regionaal en landelijk) waarbij aandacht wordt gegeven aan het economisch presteren van het Roosendaalse bedrijfsleven, de werkgelegenheidsontwikkeling, starters en het inkomensniveau. Hoofdstuk 4 gaat vooral in op een aantal thema’s van de Roosendaalse economie en de ontwikkelingen daarin. In hoofdstuk 5 staat het ondernemersklimaat van de Roosendaalse bedrijven centraal. Hoofdstuk 6 wordt uitgebreid aandacht gegeven aan het item van deze barometer, de logistieke sector.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
68/115
Project: Document:
3.
3.1.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
De economie van Roosendaal
Economische structuur en werkgelegenheid In 2008 zijn er in Roosendaal 41.500 mensen werkzaam. Dit is het hoogste cijfer in de afgelopen acht jaar. Figuur 1 Banenontwikkeling Roosendaal 2000-2008
Bron: Vestigingen Register 2008
In vergelijking met 2007 is de werkgelegenheid met ruim 1.300 banen (3,3%) gegroeid. Dit groeipercentage is ongeveer hetzelfde als in 2007.
Figuur 2 Groei vestigingen en banen 2000-2008 (index=2000)
Bron: Vestigingen Register 2008
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
69/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
In de periode 2000-2008 is zowel het aantal banen als het aantal vestigingen met ongeveer 10% gegroeid. De ontwikkeling van het aantal banen heeft zich voornamelijk de laatste twee jaar doorgezet (totaal: 7%). Het aantal vestigingen lag tot 2006 onder het aantal vestigingen van 2000. Vanaf 2004 is het aantal vestigingen met 10% gegroeid. Figuur 3 Groei vestigingen naar grootteklasse
Bron: Vestigingen Register 2008
Sinds 2000 is het aantal eenpersoonsbedrijven in Roosendaal fors gegroeid (+ 60%). Daarentegen is het aantal bedrijven met 2 tot 10 banen met 20% afgenomen. Het aantal bedrijven met 10 of meer banen is in deze periode ongeveer gelijk gebleven. De grote toename van de eenpersoonsbedrijven kan voor een belangrijk deel worden toegeschreven aan de toename van de zzp-ers. De Kamer van koophandel definieert een zzp-er als een persoon, eenmansbedrijf, kleine zelfstandige welke niet in een (vast) dienstverband maar onder eigen verantwoording/beheer (zonder personeel) werkzaamheden aanneemt. Een zzp-er doet werk dat van oudsher in een dienstbetrekking wordt gedaan. Vaak heeft dit werk een arbeidsintensief karakter, bijvoorbeeld de bouw, de transportsector, de kappersbranche, de zorgsector, interimmanagers, organisatieadviseurs en automatiseringsdeskundigen. In de periode 2000-2008 ligt de groei van het aantal banen in Roosendaal hoger dan de gemiddelde groei van de 20 benchmarkgemeenten (index=2000). Alleen voor de jaren 2002 en 2006 is dit niet het geval.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
70/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 4 Groei banen 2000-2008 Roosendaal en G20 (index=2000)
Bron: Vestigingen Register 2008
Economische structuur De drie belangrijkste economische sectoren qua werkgelegenheid in Roosendaal zijn industrie, gezondheids- en welzijnszorg en handel en reparatie. Figuur 5 Werkgelegenheid naar economische sector 2008
Bron: Vestigingen Register 2008
Vergeleken met 20 benchmarkgemeenten zijn in Roosendaal met name de industrie en vervoer/opslag/communicatie sterker vertegenwoordigd en is de zakelijke dienstverlening juist ondervertegenwoordigd.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
71/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 6 Werkgelegenheidsaandeel economische sectoren 2008, Roosendaal en G202
Bron: Lisa, 2008
In 2008 heeft de grootste werkgelegenheidsgroei plaatsgevonden in de sector industrie (+ 680 banen). Deze groei kan toegeschreven worden aan de samenvoeging van een aantal locaties van de sociale werkplaats uit omliggende gemeentes in Roosendaal. Ook de werkgelegenheid in de sector gezondheids- en welzijnszorg is sterk toegenomen. Figuur 7 Banenontwikkeling economische sectoren Roosendaal 2007-2008
Bron: Vestigingen Register 2008
Er is in de onderscheiden economische sectoren geen grote daling in de werkgelegenheid geweest. De grootste daling qua werkgelegenheid vond plaats in de sector overige diensten (- 87 banen). Daarnaast zijn in de horeca 50 banen verdwenen.
2
Exclusief landbouw en uitzendbanen
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
72/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Economische dynamiek Twee centrale thema’s in het economisch beleid zijn ondernemerschap en dynamiek. Het navolgend overzicht geeft per economische sector aan wat de gevolgen voor de werkgelegenheid zijn van deze economische dynamiek.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
73/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 8 Dynamiek banengroei economische sectoren 2007-2008
Bron: Vestigingen Register 2008
De belangrijkste conclusie is dat voor de economische groei het bestaande bedrijfsleven het belangrijkste is. In totaal zijn bij bestaande bedrijven in 2008 3.000 nieuwe banen ontstaan terwijl de nieuwe vestigers verantwoordelijk zijn voor 900 banen. De dynamiek is het grootst in de zakelijke dienstverlening en handel en reparatie. In deze sectoren heeft een groei, dan wel een afname van het aantal banen veel meer dan in andere sectoren te maken met het oprichten, cq opheffen van een bedrijf. Bij het vervoer/opslag/communicatie kan het grootste deel van de afname worden toegeschreven aan afslanking van bestaande vestigingen. Bij de industrie wordt de afname hoofdzakelijk door afslankingen van bestaande vestigingen veroorzaakt. Starters In 2008 zijn 425 nieuwe bedrijven gestart. Hoewel het aantal in vergelijking met vorig jaar is gedaald is het cijfer hoger dan in de periode 2000-2006. Een afname van het aantal starters resulteert ook in een lagere werkgelegenheid (van ruim 150 banen) bij de starters in 2008 ten opzichte van 2007.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
74/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 9 Aantal startende vestigingen
Bron: Vestigingen Register 2008
Met name in de sectoren zakelijke dienstverlening en handel en reparatie zijn veel starters te vinden. Ook de bouwnijverheid kent veel starters. Vergeleken met het jaar 2007 was de afname van het aantal starters relatief het grootst in de sector handel en reparatie: afname van 54 starters. Dit heeft te maken met het aantal starters op Outletcentrum Rosada. Figuur 10 Aantal starters per sector
Industrie Bouwnijverheid Handel en reparatie Horeca Zakelijke dienstverlening Overige diensten Totaal
2000 9 21 78 11 84 56 259
2001 15 24 50 11 66 47 213
2002 6 41 67 11 69 79 273
2003 13 31 73 14 80 85 296
2004 13 32 91 17 77 72 302
2005 16 42 109 17 111 102 397
2006 20 65 100 16 101 101 403
2007 25 76 136 11 128 113 489
2008 24 66 82 11 126 116 425
Bron: Vestigingen Register 2008
In de vorige paragrafen is een algemeen beeld geschetst van de Roosendaalse economie. In de volgende twee paragrafen wordt ingezoomd op twee specifieke sectoren van de economie: detailhandel en horeca. 3.2.
Detailhandel In 2008 zijn 3.700 mensen werkzaam in de Roosendaalse detailhandel. In 2000 waren de meeste mensen (3.900) in deze sector werkzaam. Na 2000 is het aantal werkzame personen gedaald tot ruim 3.500 in 2006. In 2007 is het aantal banen flink gestegen. Deze stijging komt ondermeer door de opening van het Outletcentrum Rosada in november 2006.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
75/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 11 Werkgelegenheid detailhandel
Bron: Vestigingen Register 2008
In 2008 bedraagt het totale winkelvloeroppervlak (wvo) in Roosendaal 159.861m2. Hiervan staat ongeveer 9% leeg. In navolgende figuur staat het winkelvloeroppervlak voor de benchmark e gemeenten weergegeven. Roosendaal scoort bovengemiddeld en staat daarmee op de 5 plaats.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
76/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 12 Totaal winkelvloeroppervlak per 1.000 inwoners3
Bron: Locatus
Wanneer de detailhandel wordt onderverdeeld in verschillende branches, dan blijkt dat de categorie wonen en kleding en mode het grootste aantal winkelvloeroppervlak (per 1.000 inwoners) bevat. In navolgende figuur is Roosendaal afgezet tegen het gemiddelde van de benchmark gemeenten. Roosendaal ligt voor bijna alle categorieën boven of rond het gemiddelde. Alleen de categorieën levensmiddelen, doe-het-zelf en bruin&witgoed scoren onder het benchmark gemiddelde. Bij deze laatst genoemde categorieën heeft Roosendaal minder winkelvloeroppervlak. Het verschil tussen Roosendaal en het gemiddelde van de benchmark gemeenten is het grootst voor kleding en mode.
3
De gemeenten Velsen en Leidschendam-Voorburg zijn niet meegenomen, omdat hiervan geen gegevens beschikbaar zijn Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
77/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 13 Winkelvloeroppervlak naar branche (per 1.000 inwoners)
Bron: Locatus
3.3.
Horeca In Roosendaal zijn ruim 1.200 mensen werkzaam in de horeca. In vergelijking met vorig jaar zijn er 50 banen verdwenen. Na een daling van het aantal banen in de periode 2001-2004 (daling van jaarlijks minstens 4%), nam het aantal banen vanaf 2004 jaarlijks toe. De stijging sinds 2004 heeft echter niet doorgezet. Het aantal van 2008 ligt iets boven het niveau van 2001.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
78/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 14 Werkgelegenheid horeca Roosendaal
Bron: Vestigingen Register 2008
Opvallend is dat in de periode 2000-2008 het aantal vaste banen nauwelijks is veranderd, terwijl het aantal uitzendbanen flink fluctueert. Aanvankelijk daalt het aantal uitzendbanen en vanaf 2005 neemt het flink toe. In 2008 is het aantal uitzendkrachten weer iets afgenomen. Over de gehele periode 2000-2008 bezien is de inzet van uitzendkrachten verdrievoudigd. Figuur 15 Groei werkgelegenheid naar onderscheid contract (index 2000=100)
Bron: Vestigingen Register 2008
Roosendaal heeft 201 horeca -en cateringbedrijven in 2008. Deze bedrijven nemen een totale 2 verkoopoppervlakte van 28.026 m in beslag. Het aantal horeca – en cateringbedrijven is de afgelopen jaren redelijk constant gebleven. Binnen de horeca– en cateringbedrijven heeft de drankensector het grootste aandeel, namelijk 49%. Gevolgd door de fastfoodsector (25%) en restaurantsector (21%). In onderstaande figuur staat een onderverdeling van sectoren binnen de horeca- en cateringbedrijven. Figuur 16 Onderverdeling horeca- en cateringbedrijven
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
79/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Bron: Bedrijfschap Horeca en Catering e
Van de 21 benchmarkgemeenten staat Roosendaal op de 4 plaats wat betreft het aantal horeca– en cateringbedrijven per inwoner. Dit ligt net iets boven het Nederlandse gemiddelde. De gemeenten Heerlen, Hilversum en Bergen op Zoom zijn koplopers. In onderstaand figuur staan de benchmarkgemeenten weergegeven met het aantal horeca– en cateringbedrijven per 10.000 inwoners.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
80/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 17 Horeca- en cateringbedrijven per 10.000 inwoners
Bron: Bedrijfschap Horeca en Catering
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
81/115
Project: Document:
3.4.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Inkomen Het welvaartsniveau van de inwoners is één van de indicatoren voor de economische positie. Het welvaartsniveau kan afgemeten worden aan het gestandaardiseerde huishoudensinkomen4. In de meest recente meting van het gestandaardiseerd huishoudensinkomen (2006) neemt 5 Roosendaal van de 18 benchmarkgemeenten de tiende plaats in. In 2004 stond Roosendaal op dezelfde plaats. Figuur 18 Gestandaardiseerd huishoudensinkomen 2006
Bron: CBS
4
Het gestandaardiseerd huishoudensinkomen is een indexcijfer waarbij het gemiddelde GHI voor Nederland op 100 is gesteld. Het doel van GHI is het vergelijkbaar maken van het inkomen van verschillende typen huishoudens. 5 De gegevens van de drie resterende benchmarkgemeenten Velsen, Assen en Spijkenisse ontbreken in de meting. Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
82/115
Project: Document:
3.5.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Drie scenario's voor economisch herstel 04-12-2008 Klimmen we al in 2009 uit het economisch dal? Duurt het langer omdat de dollar scherp in waarde daalt? Of komen we terecht in een langdurige depressie? Kennis en Economisch Onderzoek van Rabobank (KEO) schetst drie denkrichtingen voor de economische ontwikkelingen tot en met 2014. Scenario 1: Een normaal herstel In het eerste scenario schetsen de auteurs van het rapport, Hans Stegeman en Allard Bruinshoofd, een 'normaal' verloop van de recessie waar veel economieën de afgelopen maanden in terecht zijn gekomen. Het mondiale economisch herstel komt hierin in de loop van 2009 op gang. De VS krabbelen eerder op dan Europa. De huidige maatregelen blijken voldoende om het vertrouwen in en binnen de financiële markten te herstellen. De wereldwijde groei veert vrij snel op en de BBP-groei is in de periode 2010-2014 met gemiddeld 4% voor de wereldeconomie en 1,9% in Nederland redelijk. Nederland scheert in 2009 qua economische groei net langs de nulgrens. In 2010 komt de groei alleen vanuit de bestedingen van de overheid. Pas in de jaren daarna zal de BBP-groei weer op een trendmatige 2% komen te liggen. De inflatie blijft de komende jaren laag, waarbij we in Nederland dicht in de buurt van deflatie komen. De overheidsfinanciën laten in de meeste landen in alle jaren een tekort zien. In Nederland blijft dit tekort wel binnen de grenzen zoals afgesproken in het Groei- en Stabiliteitspact, maar de grenzen komen nadrukkelijk in zicht. Ingrepen van de overheid dragen slechts beperkt bij aan de verlichting van de recessiepijn. Omdat de rente niet meer rigoureus verlaagd kan worden, is monetair beleid in een aantal landen (VS, Japan) erg lastig. Begrotingsbeleid heeft daarnaast zijn grenzen. Een stimulans door de overheidsbestedingen met 1% van het BBP op te hogen, leidt wel in eerste instantie, maar niet structureel tot hogere groei. Scenario 2: De dollar gaat onderuit De in het eerste scenario geschetste recessie kan heel anders uitpakken als bijvoorbeeld de dollar sterk in waarde daalt. Om een aantal redenen zou dit kunnen gebeuren. Ten eerste is het grote spaartekort van de Amerikanen op lange termijn niet houdbaar. Andere landen zullen in de toekomst minder bereid zijn om Amerikaanse tekorten te financieren in dollars. Daarnaast zal de dollar zijn rol als ankervaluta steeds meer kwijtraken. Daarbij hoort een neerwaartse aanpassing van de wisselkoers ten opzichte van andere belangrijke munten. Een laatste, meer recente reden, is dat het niet ondenkbaar is dat de rol van de VS in het financiële stelsel een heel andere kan worden door de kredietcrisis. Het centrum van de financiële wereld zal niet noodzakelijkerwijs Wall Street blijven. In het tweede scenario is de dollar dan ook 0,50 eurocent waard. De wisselkoersen van alle andere landen zijn daarbij gelijk gehouden ten opzichte van de euro. Hierop volgt een vooral voor de korte termijn pijnlijk aanpassingsproces, zoals oplopende werkloosheid en stagnerende wereldhandel, met alle gevolgen van dien voor de wereldeconomie. De effecten op de Eurozone in termen van groei zijn relatief bescheiden. Voor Nederland leidt een veel zwakkere dollar in eerste instantie tot fors lagere groei. Dit komt omdat we als kleine open economie extra gevoelig zijn voor veranderingen in de internationale handel en verslechtering van de prijsconcurrentiepositie.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
83/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Scenario 3: Depressie De kredietcrisis is het afgelopen anderhalve jaar telkens hardnekkiger en pijnlijker gebleken dan gedacht. Het derde scenario analyseert wat de economische gevolgen zijn als het vertrouwen niet in de loop van 2009 verbetert, maar in plaats daarvan voor een langere periode zeer negatief blijft. Uitblijvend herstel van vertrouwen in en binnen het financiële stelsel werpt Noord-Amerika en Europa in een lange en diepe recessie. Zelfs de inflatie geeft zich in dit scenario tijdelijk gewonnen. Zowel het monetaire als het budgettaire beleid is in dit scenario slechts voor een deel effectief en heeft een prijskaartje voor de komende jaren. Daarnaast bestaat de kans dat de begrotingsdiscipline vooral in Europa verder ondermijnd raakt. Voor de financiële sector betekent dit dat de geleden verliezen als gevolg van de subprime kredietcrisis niet (gedeeltelijk) worden teruggewonnen. Een aanhoudend slecht beurssentiment maakt nieuw kapitaal bovendien voor een langere periode schaars. Als gevolg daarvan blijft krediet de komende jaren duurder en schaarser dan in de voorgaande scenario's. De economische groei in de VS en het eurogebied haalt pas in de loop van 2012 weer haar trendmatige niveau en de werkloosheid loopt in zowel in Europa als ook in Amerika op tot 9%.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
84/115
Project: Document:
4.
4.1.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Arbeidsmarkt
Inleiding De situatie op de arbeidsmarkt was in 2007 landelijk erg gunstig. Dit kwam tot uiting in een verdere stijging van het aantal vacatures en het aantal banen; een wederom sterk dalende werkloosheid en toenemend aantal moeilijk vervulbare vacatures. In 2008 blijft de arbeidsmarktsituatie ook redelijk gunstig, zij het minder positief dan in 2007: De groei van de werkgelegenheid valt dat jaar lager uit, het vacaturevolume stabiliseert op een hoog niveau en de werkloosheid daalt dit jaar minder snel dan in voorgaande jaren en komt eind 2008 zelfs tot stilstand. Het CPB verwacht landelijk voor 2009 een werkloosheidsstijging (tot 5,5% van de beroepsbevolking), terwijl de werkgelegenheidsgroei tot stilstand komt en in arbeidsjaren uitgedrukt zelfs zal afnemen. In 2010 verwacht het CPB voor Nederland een forse werkloosheidsstijging (+ 59%) en een duidelijke afname van de werkgelegenheid (- 6%). De (kwantitatieve) krapte op de arbeidsmarkt zal daardoor in 2010 zijn verdwenen.
4.2.
Vacatures De economische crisis is nog niet echt zichtbaar in de ontwikkeling van het aantal openstaande vacatures. In 2008 stijgt de openstaande vraag in de gemeente Roosendaal tot 1.175 vacatures. Het aantal vacatures is echter gemeten in april 2008; ruim voor de mondiale economische crisis zichtbaar werd. Figuur 19 Openstaande vacatures gemeente Roosendaal 2004-2009 1.250
1.000
750
500
250
0 2004
2005
2006
2007
2008
prognose 2009
openstaande vacatures Bronnen: CWI, CBP, Werkgelegenheidsenquete, bewerking O&I gemeente Breda
Recentere gegevens van het aantal openstaande vacatures bij het CWI Roosendaal tonen vanaf oktober 2008 een duidelijke afname. Vanaf die maand daalt het aantal openstaande vacatures met ruim 25%. Maar ook het aantal personeelsadvertenties in de Nederlandse dagbladen is in het laatste kwartaal van 2008 met ruim een kwart afgenomen. Het CBS meet landelijk in het vierde kwartaal van 2008 eveneens een afname van het aantal (ontstane) vacatures van meer dan 20%. Wordt deze ontwikkeling doorgetrokken naar 2009 dan zal het openstaande vacatures in de gemeente Roosendaal dalen tot circa 900 vacatures. In 2008 zijn het CWI-gebied Roosendaal circa 6.800 vacatures ontstaan en is daarmee vrijwel gelijk aan het vacaturevolume in 2007. Hiervan zijn er naar schatting 400 ontstaan in de groothandel en naar schatting 900 in de sector vervoer en communicatie. Het aantal vacatures zal in 2009 gaan dalen. Alleen de mate waarin is momenteel niet aan te geven, maar een afname van 25% of meer is zeker niet uit te sluiten. Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
85/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Vacatures naar sector Drie kwart van het aantal openstaande vacatures is te vinden in de sectoren industrie, bouwnijverheid, handel en reparatie, zakelijke dienstverlening en gezondheids- en welzijnszorg. Dit zijn tevens de sectoren waarin de afgelopen twee jaar het aantal vacatures meer dan gemiddeld is toegenomen. Figuur 20 Openstaande vacatures gemeente Roosendaal naar economische activiteit 2006-2008
Overige diensten
Gezondheids- en welzijnszorg
Onderwijs
Openbaar bestuur en overheid
Zakelijke dienstverlening
Financiele instellingen
Vervoer/opslag/communicatie
Horeca
Handel en reparatie
Bouwnijverheid
Industrie
Landbouw
0
50 2008
100 2007
150
200
250
2006 Bron: Werkgelegenheidsenquête
Het MKB verwacht dat er in 2009 weinig sectoren zullen zijn met een groei van de werkgelegenheid. Alleen in de zorgsector wordt nog een groei voorzien. De werkgelegenheid in de industrie zal relatie sterk dalen, maar ook in de bouw, detailhandel, autosector, horeca en in de transport en communicatie sector zal de werkgelegenheid afnemen. In het verlengde hiervan zal ook hier het vacaturevolume substantieel gaan dalen. 4.3.
Beroepsbevolking De beroepsbevolking in Roosendaal telt in 2008 ruim 36 duizend personen. Hiervan is 56% man en 44% vrouw. Tot 2007 nam de Roosendaalse beroepsbevolking met gemiddeld 0,6% per jaar toe. In 2008 kwam de groei van de beroepsbevolking vrijwel tot stilstand. Vanaf 2009 wordt een krimp van de beroepbevolking verwacht. In 2015 ligt de Roosendaalse beroepsbevolking (35.500 personen) ruim 660 personen lager dan in 2008. Figuur 21 Beroepsbevolking gemeente Roosendaal 2000 - 2015
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
86/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
37.500
35.000
32.500
30.000 2000
2005
2010
2015 Bron: CBS, CPB, CWI, bewerking Etin Adviseurs, 2007
De mannelijke beroepsbevolking daalt tussen 2000 en 2015 met ruim 1.600 personen. Het aantal vrouwen is daarentegen stijgende. Tussen 2000 en 2015 neemt de vrouwelijke beroepsbevolking met bijna 2.400 personen toe. Deze toename is vooral zichtbaar in de periode 2000-2010 (gemiddeld 1,6% per jaar). Na 2010 zwakt de groei af tot gemiddeld 0,3% per jaar. Beroepsbevolking naar leeftijd De beroepsbevolking in Roosendaal vergrijst. Het aandeel ouderen (45+) maakt in 2008 circa 40% uit van de Roosendaalse beroepsbevolking. In 2015 is 45% van de Roosendaalse beroepsbevolking ouder dan 45 jaar. Het aantal ouderen stijgt van 14 duizend personen in 2008 naar 16 duizend personen in 2015. Het aandeel jongeren tot en met 24 jaar blijft in de beroepsbevolking over de gehele periode vrijwel stabiel liggen op 12,5%. Tegelijkertijd daalt de beroepsbevolking tussen 25 jaar en 44 jaar tussen 2008 en 2015 met 15,5% (-2.300 personen).
Figuur 22 Beroepsbevolking 45-64 jaar naar geslacht, gemeente Roosendaal 2000-2015
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0 2000
2005 man 45-64 jaar
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
2008
2010
2015
vrouw 45-64 jaar
87/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: 1.0 Status: definitief Bron: CBS, CPB, CWI, bewerking Etin Adviseurs, 2007
Beroepsbevolking naar opleidingsniveau Algemeen blijkt dat de toename van de beroepsbevolking in Roosendaal vooral onder oudere vrouwen plaats zal vinden. Tegelijkertijd vindt er een toename van hoger opgeleiden plaats (bij mannen en vrouwen) en een afname van lager opgeleiden en middelbaar opgeleiden. De toename van de hoger opgeleiden in de beroepsbevolking zal de komende jaren (tot 2015) vooral plaatsvinden bij vrouwen (+27%) en minder bij mannen (+ 9%).
4.4.
Werkloosheid De gunstige arbeidsmarktsituatie in de afgelopen jaren is terug te vinden in de Roosendaalse werkloosheidsontwikkeling. De omvang van de werkloosheid (aantal niet-werkende werkzoekenden) is de afgelopen drie jaar sterk gedaald tot 1.525 werklozen eind 2008. Het aantal werklozen in de gemeente Roosendaal is daarmee in de periode 2003 - 2008 meer dan gehalveerd. Toch zijn in de laatste maanden van 2008 duidelijke signalen waarneembaar die een keerpunt in deze dalende ontwikkeling aangeven. Zo neemt de omvang van de werkloosheid in Roosendaal vanaf eind oktober 2008 geleidelijk toe (+5% in de periode oktober-december) . Bij de kortdurende werkloosheid ( personen < 3 maanden werkloos) stijgt het aantal werklozen in deze periode zelfs met 16%.
Figuur 23 Werkloosheid gemeente Roosendaal 1999 - 2010
Bron: CWI, CPB, bewerking SSC/O&I gemeente Breda
Het Centraal Planbureau voorzag in haar decemberraming van 2008 een landelijke toename van de werkloosheid van 16% in 2009 en van 40% in 2010. Wordt deze ontwikkeling doorgetrokken naar de gemeente Roosendaal dan zal hier de werkloosheid stijgen tot 1.770 personen in 2009 en tot bijna 2.500 personen in 2010. Hiermee komt de omvang van de werkloosheid weer te liggen op het niveau van de jaren 1999 en 2006. Gaan we uit van de raming van het CPB van februari 2009 dan zien we een zorgwekkend beeld waarbij in 2009 de werkloosheid is gestegen tot bijna 2,300 personen en in 2010 tot 3.600 personen. Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
88/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Met deze laatste prognose van het CPB zou in 2010 hetzelfde werkloosheidsomvang van 2004 zijn bereikt. Werkloosheid naar leeftijdscategorie Vooral jongeren profiteerden de afgelopen jaren van de gunstige arbeidsmarkt. De jeugdwerkloosheid (<23 jaar) is in Roosendaal tussen 2003 en 2008 met 85% gedaald tot 48 jongeren eind 2008. In 2008 is nog een licht dalende tendens van het aantal werkloze jongeren zichtbaar tot halverwege het jaar. Vanaf juli 2008 blijft het aantal jongeren vrijwel stabiel liggen op circa 48 werklozen Ouderen vanaf 50 jaar profiteerden de afgelopen jaren minder van de gunstige arbeidsmarkt dan jongere leeftijdscategorieën. De daling van de werkloosheid onder 50-plussers bleef in 2007 dan ook duidelijk achter bij de gemiddelde werkloosheidsdaling in Roosendaal. In 2008 zet het aantal werkloze 50-plussers nog voorzichtig door tot het eind van het jaar, terwijl de totale werkloosheid in Roosendaal in het vierde kwartaal licht toeneemt. Daarmee komt de afname van 50-plussers in 2008 op gelijke hoogte met de werkloosheidsdaling in Roosendaal (-19%).
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
89/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 24 Werkloosheid gemeente Roosendaal naar leeftijdscategorie 2002 -2008
Bron: CWI
Het aandeel van de werkloze 50-plussers stijgt van 31% in 2004 naar 42% in 2007. In 2008 blijft het aandeel ouderen gelijk aan 2007. In 2008 zijn in Roosendaal twee van de vijf werklozen 50 jaar of ouder. Werkloosheidsniveau Het NWW-percentage geeft een goede indicatie voor de ontwikkeling van het werkloosheidsniveau in de gemeente Roosendaal. In de periode 2000-2004 steeg het werkloosheidsniveau in Roosendaal jaarlijks tot 10,7% eind 2004.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
90/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 25 Werkloosheidsniveau gemeente Roosendaal 1999-2008 (NWW-% CWI)
12,0%
10,0%
8,0%
6,0%
4,0%
2,0% 1999
2000
2001
2002
2003
gemeente Roosendaal
2004
2005
2006
2007
2008
Nederland Bron: CWI, CBS; bewerking SSC/O&I gemeente Breda
Het werkloosheidsniveau steeg in de periode 2002-2004 in Roosendaal beduidend sneller dan landelijk en kwam daardoor ruim boven het landelijk niveau uit. Vanaf 2005 tekent zich een verbetering af. Het NWW-percentage daalt in Roosendaal vanaf dat moment veel sneller dan landelijk en komt vanaf 2006 onder het landelijke werkloosheidsniveau uit. Het werkloosheidsniveau ligt eind 2008, met 4,4%, ook ruim onder het lage niveau van 2000. Aangezien de werkloosheid de komende twee jaar sterk zal toenemen zal daarmee ook het werkloosheidsniveau stijgen. Het CBS verwacht in 2009 een toename van het werkloosheidspercentage met een half procentpunt in 2009 en van 2 procentpunten in 2010
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
91/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Werkloosheid en benchmarkgemeenten De gemeente Roosendaal bekleedt in de rangschikking van de 21 benchmarkgemeenten (NWW-%) e een 7 positie en is daarmee ten opzichte van 2007 met drie plaatsen gestegen. Figuur 26 NWW-% naar 21 benchmarkgemeenten 2008
Alphen aan den Rijn Velsen Capelle aan den IJssel Amstelveen Spijkenisse Hoorn Roosendaal Purmerend Leidschendam-Voorburg Bergen op Zoom Hilversum Oss Lelystad Assen Vlaardingen Schiedam Hengelo Ov Gouda Helmond Almelo Heerlen gemiddelde 21 gemeenten 0%
2%
4%
6%
8% 10% 12% 14% Bron: CWI
Het Roosendaalse NWW-% ligt ruim 1,5% lager dan het gemiddelde van deze gemeenten.
4.5.
Uitkeringen De gemeente Roosendaal telt eind oktober 2008 840 bijstandsuitkering (tot 65 jaar) en eind 2008 1.020 WW-uitkeringen. De ontwikkeling van beide soorten uitkeringen vertoont vrijwel een zelfde beeld als dat van de werkloosheidsontwikkeling. Vanaf 2004 tot eind 2007 een duidelijke afname van het aantal uitkeringsgerechtigden. In 2008 stabiliseert het aantal bijstandsuitkeringen en neemt het aantal WW-uitkeringen licht toe. De werkloosheid daalt in 2008 nog licht. De daling van het aantal WWB-uitkeringen lag in Roosendaal zowel in 2006 als in 2007 ruim twee maal zo hoog als landelijk. In 2008 valt de daling van het aantal bijstands-gerechtigden in Roosendaal (en Nederland) veel minder groot dan in voorgaande jaren (2007: -21,5%; 2008: – 6%) De afname van het aantal uitkeringsgerechtigden in Roosendaal nadert in 2008 het landelijk percentage van 5%. De daling van het aantal WW-uitkeringen in Roosendaal komt in 2008 tot een einde. Voor het eerst sinds 2004 neemt het aantal WW-uitkeringen weer toe (+3,4%). De toename in 2008 komt in zijn geheel voor rekening van een stijging in het vierde kwartaal. Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
92/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Op landelijk niveau daalt het aantal WW-uitkeringen nog met 16% (tot en met november 2008). Figuur 27 Uitkeringen WWB en WW 1999-2008 gemeente Roosendaal
2.000
1.700
1.400
1.100
800
500 1999
2000
2001
2002
WWB-uitkeringen
2003
2004
2005
2006
2007
2008
WW-uitkeringen Bron: CBS ; UWV.
In tegenstelling tot de daling van de bijstand tot 65 jaar stijgt het aantal bijstands-gerechtigden van 65 jaar en ouder. Deze stijging is al vanaf het begin van deze eeuw zichtbaar. De toename van het aantal ouderen met een onvolledige AOW verklaart voor een groot deel deze stijging. In Roosendaal bedraagt de gemiddelde toename van ouderen 65+ in de bijstand 14% over de periode 2000-oktober 2008. Landelijk bedraagt deze toename gemiddeld 9%. 4.6.
Vraag en aanbod In onderstaande figuur is de vraag/aanbodverhouding voor de gemeente Roosendaal afgebeeld op basis van het aantal openstaande vacature en de werkloosheid (NWW) korter dan een half jaar bij het CWI ingeschreven. 6
De vraag/aanbodverhouding klimt van een waarde van 40 in 2004 naar een waarde van boven de 200 in 2008. Voor 2009 wordt een behoorlijke afname van deze indicator (tot een waarde van 124) verwacht. Dit impliceert dat de spanningen op de arbeidsmarkt in 2009 behoorlijk minder zullen worden. Figuur 28 Ontwikkeling vraag en aanbod gemeente Roosendaal 2004-2009
6
Bij een waarde die lager ligt dan 100 is het aanbod groter dan de vraag. Bij een waarde van meer de 100 is de vraag (aantal vacatures) hoger dan het aanbod. Naarmate de waarde meer boven 100 uitkomt wordt de spanning op de arbeidsmarkt groter . Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
93/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
1.400 1.200 1.000 800 600 400 200 0 2004
2005*
2006
openstaande vacatures
2007
2008
prognose 2009**
< 1/2 jaar niet-werkende werkzoekenden
* schatting nww <1/2 jaar op basis van aandeel-% 2004 ** afgeleid van personen < 6 maanden werkloos CWI Roosendaal oktober-december 2008 Bronnen: CWI, CPB, CBS, Werkgelegenheidsenquête; bewerking O&I gemeente Breda
Bovengeschetste ontwikkeling wordt bevestigd door de krapte-indicator van het CWI. Tot en met het derde kwartaal van 2008 was de arbeidsmarkt in West-Brabant krap tot zeer krap te noemen. In het laatste kwartaal van 2008 is de regionale krapte op de arbeidsmarkt nagenoeg verdwenen en neigt zij eind 2008 zelfs naar een ruime arbeidsmarkt. De verruiming van de arbeidsmarkt in het vierde kwartaal van 2008 lijkt in West-Brabant sneller te verlopen dan landelijk Vooral het tempo waarin de arbeidsmarktsituatie in Nederland en in de regio is veranderd typeert de grote impact van de economische recessie.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
94/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 29 Krapte-indcator arbeidsmarkt West-Brabant 2007-2008
1
0,8
Zeer Krap Krap
0,6
Gemiddeld 0,4
Ruim
West-brabant
dec 08
sep 08
jun 08
mrt 08
dec 07
sep 07
jun 07
mrt 07
jan 07
0,2
Nederland Bron: CWI
Ondanks deze tijdelijke afname van de spanning op de arbeidsmarkt als gevolg van de economische recessie is toch algemeen de verwachting dat op middellange termijn (na 2011-2012) een grotere toename van het aantal banen dan van het arbeidsaanbod gaat optreden. Dit betekent dat de krappe arbeidsmarkt van de afgelopen jaren bij een nieuw economisch herstel weer duidelijk voelbaar zal worden en opnieuw zal gaan leiden tot veel moeilijk vervulbare vacatures en knelpunten in de personeelsvoorziening. Toekomstige knelpunten naar beroep Het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA) verwacht tot 2012 grote knelpunten in de personeelsvoorziening op een aantal segmenten van de arbeidsmarkt. De grootste knelpunten worden verwacht voor de technische en industrieberoepen, de transportberoepen en de pedagogische beroepen. Bij deze beroepen ontstaan de wervingsproblemen doordat de vervangingsvraag vanwege de vergrijzing de lage arbeidsmarktinstroom vanuit de relevante opleidingen voor deze beroepen overtreft. Ook voor informaticaberoepen en de openbare orde- en veiligheidsberoepen kunnen de wervingsproblemen voor werkgevers groter zijn dan gemiddeld. De werkgelegenheidsontwikkeling zal de komende jaren vooral gunstig uitpakken voor de hoger opgeleiden. Zij zijn het best vertegenwoordigt in sectoren die snel groeien. De uitbreidingsvraag naar hoger opgeleiden zal daarom ook groter zijn dan voor lager opgeleiden. Ook de arbeidsmarktperspectieven voor lager opgeleiden en middelbaar opgeleiden zullen verbeteren bij een opleving van de economie. Wel zijn er verschillen naar opleidingsrichting. Zo zijn bijvoorbeeld de perspectieven voor VMBO en MBO technische richtingen bovengemiddeld; de perspectieven voor MBO sociaal-cultureel en economie matig. Alleen de ongeschoolden hebben een minder gunstig arbeidsmarktperspectief.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
95/115
Project: Document:
5.
5.1.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Ondernemen in Roosendaal
Ondernemersklimaat Om meer inzicht te verkrijgen in de tevredenheid van bedrijven over het lokale en regionale ondernemingsklimaat en de aantrekkelijkheid van Roosendaal als vestigingslocatie is in de gemeente Roosendaal een bedrijvenenquête gehouden7. De enquête is gehouden onder de bedrijven met meer dan 10 werkzame personen. Waardering ondernemersklimaat De ondernemers hebben in de bedrijvenenquête een rapportcijfer gegeven voor drie aspecten van het ondernemingsklimaat. Figuur 30 Rapportcijfers vestigingslocatie, directe bedrijfsomgeving en veiligheidssituatie
Bron: Bedrijvenenquête
De ondernemers beoordelen de vestigingslocatie als hoogste met gemiddeld een 6,5. De directe bedrijfsomgeving ervaart men als voldoende. De veiligheidssituatie beoordeelt men met gemiddeld een 5,8. Reden van vestiging Bedrijven is gevraagd naar de reden van vestiging in Roosendaal. Uit navolgende figuur blijkt dat vier op de tien bedrijven van oudsher in Roosendaal gevestigd zijn. De tweede en derde reden van vestiging in Roosendaal zijn beschikbaarheid vestigingsruimte en lokale/regionale afzetmogelijkheden. Bij de categorie ‘andere redenen’ is een aantal keer het antwoord ‘ik ben woonachtig in Roosendaal’ gegeven.
7
SES West-Brabant, Regionale Bedrijvenenquête, maart 2008.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
96/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 31 Reden van vestiging
Bron: Bedrijvenenquête
Negatief ervaren factoren De bedrijven hebben aangegeven welke factoren zij als negatief ervaren aan hun vestiging in Roosendaal. Een kwart van de ondernemers ervaart de parkeermogelijkheid bij hun bedrijf als negatief. Eenvijfde van de ondervraagden ziet de veiligheid/criminaliteit en de uistraling/kwaliteit van de bedrijfsomgeving als een ongunstige vestigingsfactor. Daarentegen geeft ruim een kwart aan geen bijzondere factoren als negatief te ervaren aan hun vestiging in Roosendaal.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
97/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 32 Negative factoren vestigingslocatie
Bron: Bedrijvenenquête
Afzetmarkten De volgende figuur laat zien op welke markten de onderzochte bedrijven zich oriënteren. Het marktaandeel is gerelateerd aan het aantal banen. Als het marktaandeel wordt gewogen met het aantal banen, is het bedrijfsleven in Roosendaal vooral regionaal georiënteerd. 97% van de bedrijven in de industrie is gericht op de internationale markt, maar voor een kwart is de nationale markt ook belangrijk. In de bouw is zes op de tien bedrijven regionaal gericht en een derde nationaal. Bedrijven in de logistiek zijn met name op drie van vier markten georiënteerd (nationaal, internationaal en regionaal). De zakelijke dienstverlening is hoofdzakelijk regionaal gericht. De horeca en de detailhandel richten zich voornamelijk op de lokale en regionale afzetmarkt, evenals de sectoren gezondheidszorg en welzijn en overige diensten.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
98/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 33 Marktoriëntatie economische sectoren
Bron: Bedrijvenenquête
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
99/115
Project: Document:
6.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Thema: Logistieke sector Dit jaar is het thema van de Economische Barometer Roosendaal de logistieke sector. De keuze voor dit thema is niet verassend, want in 2008 is de regio West-Brabant, waar Roosendaal deel van uitmaakt, uitgeroepen tot logistieke hotspot nummer 1 van Nederland. De keuze van logistieke bedrijven voor West-Brabant is genomen vanwege de beschikbaarheid van grond, aanwezigheid van personeel, de rol van de gemeente en de regio en tot slot de motivatie van het personeel. In dit hoofdstuk wordt de logistieke sector vanuit verschillende invalshoeken benaderd. Ten eerste wordt het beleid op de logistieke sector door zowel de nationale, regionale als gemeentelijke overheid weergegeven. Vervolgens wordt bekeken welke ontwikkeling de logistieke sector heeft doorgemaakt in de periode 2000-2008 en wat daarvoor de effecten zijn geweest op de arbeidsmarkt. Ook wordt het ondernemersklimaat van de logistieke sector bekeken.
6.1.
Definitie van de logistieke sector Met de logistieke sector wordt het vervoer per spoor, per weg, via pijpleidingen, zeevaart, door de lucht en overslagactiviteiten bedoeld8. Omdat het vervoer over weg, water en lucht nauwelijks wordt verdeeld naar goederensoort is het niet mogelijk vervoersdiensten in clusterverband mee te nemen. Uit onderzoek van het ING Economische Bureau9 blijkt dat de logistieke sector een sector is die qua timing gemiddeld op een conjunctuurontwikkeling reageert. De beweeglijkheid van de logistieke sector is echter twee keer zo groot als gemiddeld waardoor een op- of neerwaartse conjuncturele ontwikkeling versterkt doorwerkt. De productiviteit van de logistieke sector is de afgelopen jaren sterk toegenomen door de investeringen in ICT-systemen en materiaal. De winstgevendheid van de sector kan worden vergroot door vernieuwing in de dienstverlening.
6.2.
Beleid voor de logistieke sector Vanuit het programma Pieken in de Delta van het Ministerie van Economische Zaken zijn voor het gebied Zuidwest Nederland de pieken logistiek, procesindustrie en toerisme geselecteerd. Voor de logistieke piek is gekozen vanwege de strategische ligging van de regio tussen de wereldhavens van Rotterdam en Antwerpen. Hierdoor is de regio aantrekkelijk als vestigingsplaats voor logistieke dienstverleners. Om de logistieke sector te versterken wordt vanuit de nationale overheid ingezet op professionalisering, promotie en samenhang van de logistieke opleidingen in aansluiting op de vraag van de arbeidsmarkt. Ook zet het nationale beleid in op innovatie binnen de logistieke keten. Daarbij staat uitwisseling van kennis en kunde tussen grootbedrijf en midden- en kleinbedrijf centraal. Voor versterking en stimulering van innovatie tussen bestaande logistieke ketens wordt ingezet op het bevorderen van efficiënte en gebundelde logistieke stromen. Hier wordt het gebruik van de multimodale (spoor, water, weg en buisleidingen) capaciteit bedoeld. Door het gebruik van deze multimodaliteiten ontstaat een efficiëntere en gebundelde logistieke stromen. Bedrijven in de logistieke sector met meer dan 10 werkzame personen is naar hun mening gevraagd over de keuze van logistiek, toerisme en procesindustrie als economische speerpunten in het “Pieken in de Delta” programma voor de regio. Ruim de helft van de logistiek ondernemers is het eens met deze keuze. Bijna veertig procent reageert neutraal en 3% geeft aan dat er naast deze drie sectoren ook nog andere belangrijke sectoren zijn en maar 2% van de logistieke bedrijven geeft aan het niet eens te zijn met deze keuze van speerpuntsectoren. Deze bedrijven hebben geen andere keuze mogelijkheden kunnen aanbieden. Ook de regionale overheid heeft beleid geformuleerd voor de logistieke sector. De regio richt zich met haar beleid vooral op een krachtig werkgelegenheidsbeleid, waarbij het oplossen van knelpunten in de sectoren die er van oudsher toe doen centraal staat. De logistieke sector valt hieronder. Verder zijn er een aantal actiepunten geformuleerd die tot een verbetering en versterking van de logistieke sector kunnen bijdragen. Een paar voorbeelden hiervan zijn; betere bundeling in de regio van overslag van zeehaven naar binnenhaven, spoor, wegtransport of buizentransport. Ook een uitbreiding van nieuwe bedrijventerrein moet een impuls geven aan de logistieke sector in de regio West-Brabant.
8 9
Voor een complete beschrijving van de sector wordt volstaan met een verwijzing naar bijlage 1. Rico Luman (2008) Internationale handel biedt tegenwicht aan conjuncturele vertraging
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
100/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
De gemeente Roosendaal zet met haar beleid voortdurend in op kansrijke momenten waar de logistiek en distributie onder vallen. Daarbij worden opleidingen in de logistieke sector gestimuleerd. Deze beleidsschets laat zien dat er vanuit verschillende schaalniveaus speciale aandacht wordt geschonken aan de logistieke sector. In de hierop volgende paragrafen wordt een beeld gegeven van de omvang van de logistieke sector in Roosendaal en zijn directe omgeving. 6.3.
Werkgelegenheid in de logistiek In Roosendaal zijn er in 2008 146 bedrijven actief in de logistieke sector. Bij deze bedrijven werken ongeveer 3.200 personen. In de periode 2000-2004 is er een daling zichtbaar van het aantal vestigingen in de logistieke sector. Vanaf 2004 heeft een herstel ingezet waardoor in 2006 het niveau uit 2000 weer is bereikt. In 2008 ligt het aantal vestigingen 5% boven het niveau van 2000. De ontwikkeling van de werkgelegenheid in de logistieke sector in de periode 2000-2008 is iets grilliger verlopen in vergelijking met de ontwikkeling van het aantal vestigingen. In 2002 is het aantal banen gedaald onder het banen niveau van 2000. Vervolgens is er in 2003 een sterke groei geweest van het aantal banen. Deze groei is afgezwakt in 2004 tot het aantal van 2000. In 2008 is er in vergelijking met het jaar 2000 een banengroei van 5% in de logistieke sector.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
101/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 34 Groei aantal vestigingen en werkgelegenheid (index=2000)
Bron: Vestigingen Register 2008
Het aandeel van de logistiek in de economie van Roosendaal is qua aantal vestigingen 3% terwijl de logistieke sector verantwoordelijk is voor 8% van de werkgelegenheid. In de regio liggen deze percentages respectievelijk op 3% en 6%. % Logistieke sector v/h totaal Roosendaal West-Brabant
Vestigingen 3% 3%
Werkgelegenheid 8% 6% Bron: Vestigingen Register 2008
De Roosendaalse logistiek heeft een aandeel van 10% van het totaal aantal logistieke vestigingen en een aandeel 18% van het totaal aantal logistieke banen binnen de regio West-Brabant. Ongeveer een derde van de logistieke bedrijven is gevestigd op een bedrijventerrein. Opmerkelijk is wel dat deze vestigingen voor ongeveer 70% van alle werkgelegenheid zorgen binnen de logistieke sector in Roosendaal. Dit houdt in dat vooral de grote bedrijven voor een bedrijventerrein als vestigingsplaats kiezen en dat de wat meer kleine bedrijven zich op een andere locatie vestigen. Op de Roosendaalse bedrijventerreinen neemt de logistieke sector 7% voor zijn rekening.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
102/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Uit de definitie van de logistieke sector is reeds gebleken dat de sector kan worden verdeeld onder verschillende manieren van vervoer. In de onderstaande figuren staat een verdeling naar soort voor het aantal vestigingen en banen in Roosendaal. Figuur 35 Verdeling van de logistieke sector naar de verschillende onderdelen
Vestigingen
Banen
Bron: Vestigingen Register 2008
In 2008 is de helft van de vestigingen en de werkgelegenheid gericht op vervoer over de weg. Eén op de 25 vestigingen is gericht op vervoer over water. Bij deze vestigingen is echter nog minder dan 1% van de mensen werkzaam binnen de logistieke sector. Bij het vervoer per spoor is dit precies andersom: 13 % van de mensen is werkzaam bij een bedrijf dat zich bezighoudt met vervoer over het spoor terwijl dit maar 1% van het aantal vestigingen binnen de logistieke sector uitmaakt. Naast de wijze van vervoer is de dienstverlening voor het vervoer, zoals laadplaatsen en overslagplaatsen, een belangrijk element van de sector logistiek. In Roosendaal houden vier van de tien bedrijven zich hier mee bezig. Deze bedrijven zijn verantwoordelijk voor 35% van de werkgelegenheid binnen de logistieke sector. In de periode 2000-2008 heeft een aantal ontwikkelingen plaatsgevonden binnen de verdeling van de logistieke sector. Zo is sinds 2000 het aandeel vestigingen van het vervoer over de weg afgenomen ten koste van een stijging van het aandeel van de dienstverlening voor het vervoer en het vervoer over water. Het aandeel van de andere twee gebieden binnen de sector logistiek is redelijk constant gebleven. Bij de werkgelegenheid is dezelfde ontwikkeling te zien, zij het dat het aandeel vervoer per spoor ook afgenomen is.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
103/115
Project: Document:
6.4.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Arbeidsmarkt van de logistieke sector In deze paragraaf wordt een beeld geschetst van de belangrijkste gegevens op het gebied van de arbeidsmarkt binnen de logistieke sector. Begonnen wordt met een overzicht van de vacatures binnen de transport/logistiek waarbij de beroepsgoederenvervoer en logistieke dienstverlening extra wordt uitgelicht. Vervolgens worden de verwachte trends in arbeidsvraag en -aanbod voor de middellange termijn gepresenteerd. Ten slotte worden de toekomstige knelpunten in de personeelsvoorziening naar beroep geschetst. Figuur 36 Ontwikkeling ontstane vacatures transport/logistiek 2000-2008 (Roosendaal)
500
400
300
200
100
0 2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Bron : regionale arbeidsmarktprogngoses CWI, werkgelegenheidsenquete SES West-Brabant, Bewerking ssc/O&I gemeente Breda
Het aantal ontstane vacatures in de transport en logistiek is tussen 2002 en 2007 verdubbeld van ruim 200 vacatures in 2002 tot ruim 400 vacatures in 2007. In 2008 neemt het aantal vacatures licht af mede door de invloed van de mondiale financiële crisis. De sector transport en logistiek is (net als bijvoorbeeld de bouwnijverheid) gevoelig voor conjuncturele ontwikkelingen. De verwachtingen voor 2009 en 2010 zijn minder gunstig. Zo verwacht MKB Nederland een afname van de werkgelegenheid. Daarmee zal ook het aantal vacatures in 2009 en 2010 lager uit gaan vallen. Beroepsgoederenvervoer De werkgelegenheid binnen de beroepsgoederenvervoer wordt voor bijna driekwart ingevuld door chauffeurs. Dit gegeven is af te leiden uit onderstaande tabel.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
104/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 37 Verdeling van de werkgelegenheid naar functie (2008) in het beroepsgoederenvervoer in Nederland
Chauffeur internationaal vervoer Overige chauffeurs Logistiek medewerker Administratieve functies Middenkader Management Andere functies Totaal
44.600 46.800 10.100 8.200 5.000 3.500 6.500 124.700 Bron: Werkgeversonderzoek beroepsgoederenvervoer.
Het aandeel van vacatures voor chauffeurs is in het beroepsgoederenvervoer met 85% zelfs nog hoger dan het aandeel in de werkgelegenheid. Uit deze gegevens blijkt dat de vacaturegraad vooral hoog is bij chauffeurs. Figuur 38 Vacatures, absolute aantallen vacatures naar functie beroespgoederenvervoer
Chauffeurs Logistiek administratief medewerkers Operationeel logistiekmedewerkers Middenkader Management Andere functiegroepen Totaal
4.000 200 200 200 100 4.700 Bron: werkgeversonderzoek beroepsgoederenvervoer.
Voor chauffeurs en voor logistiek medewerkers in het beroepsgoederenvervoer is de vacaturegraad in 2008 licht gedaald. De vacaturegraad voor chauffeurs is met 4,4 procent hoger dan voor logistiek medewerker. Ook bij grotere bedrijven uit de sector zijn de personeelstekorten onder chauffeurs nijpender. Het aandeel vacatures dat in het beroepsgoederenvervoer als moeilijk vervulbaar wordt beschouwd is afgenomen van 56 procent in 2007 naar 44 procent in 2008 . In heel Nederland is het aandeel (zeer) moeilijk vervulbare vacatures 39 procent. Voor alle functiegroepen is in 2008 het aandeel moeilijk vervulbare vacatures afgenomen.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
105/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Logistieke Dienstverlening Figuur 39 Verdeling van de werkgelegenheid in de logistieke dienstverlening naar functie (2008) (N=99)
Operationeel logistiek medewerker Logistiek administratief medewerkers Chauffeur internationaal vervoer Overige chauffeurs Middenkader Management Andere functiegroepen Totaal
16% 21% 16% 21% 7% 4% 14% 100% Bron: Werkgeversonderzoek logistieke dienstverlening.
Ook in de logistieke dienstverlening is het werkgelegenheidsaandeel van chauffeurs hoog (37%). Daarnaast zijn in deze bedrijfssector veel mensen werkzaam in logistieke functies (37%). Werkgevers in de logistieke dienstverlening beschouwen ruim de helft van de openstaande vacatures als moeilijk vervulbaar. Ten opzichte van 2007 is het aandeel moeilijk vervulbare vacatures gestegen van 30 procent naar 52 procent. Voor transportfuncties is het aandeel moeilijk vervulbare vacatures op landelijk niveau gedaald van 50 procent in 2007 naar 39% in 2008. Vacatures voor managementfuncties en middenkaderfuncties en voor chauffeurs zijn in de logistieke dienstverlening moeilijk te vervullen. Vacatures voor logistiek administratief medewerkers en voor operationeel logistiek medewerkers zijn volgens de werkgevers in de sector doorgaans niet moeilijk te vervullen. Verwachte trends in arbeidsvraag en -aanbod voor de middellange termijn De vervangingsvraag wordt voor het grootste deel beïnvloed door de toenemende vergrijzing van de werkende beroepsbevolking. Daardoor is in veel vergrijzende beroepen waaronder de transportberoepen sprake van een hoge vervangingsvraag. Binnen de transportberoepen is de vervangingsvraag relatief hoog (gemiddeld jaarlijks 3,9%). De hoogste vervangingsvraag wordt gemeten voor laders en lossers en vliegers, scheepskapiteins en leidinggevenden transport. Binnen deze beroepsgroepen is de gemiddelde leeftijd niet bijzonder hoog. Desondanks is de vervangingsvraag toch groot binnen deze twee beroepen doordat er al op jonge leeftijd een grote uitstroom ontstaat. Toekomstige knelpunten in de personeelsvoorziening naar beroep Aansluitingsproblemen zullen ook hun weerslag hebben op de arbeidsmarkt voor verschillende beroepsgroepen. Wanneer voor een bepaald beroep kennis en vaardigheden vereist zijn die vooral aanwezig zijn bij arbeidskrachten met een opleidingsachtergrond waarvoor grote tekorten verwacht worden, zullen werkgevers grote moeite hebben personeel te vinden dat over de vereiste kwalificaties beschikt om de gewenste werkzaamheden te kunnen uitvoeren. Indien het over zeer beroepsspecifieke expertise gaat, zullen de knelpunten moeilijk opgelost kunnen worden aangezien er weinig alternatieven voorhanden zijn. Indien het echter meer generieke competenties betreft, kan de werkgever arbeidskrachten met een alternatieve opleidingsachtergrond inzetten. Bij transportberoepen kunnen wervingsproblemen ontstaan doordat de vervangingsvraag vanwege de vergrijzing de lage arbeidsmarktinstroom vanuit de relevante opleidingen voor deze beroepen overtreft. Het grootst zullen de knelpunten zijn voor leidinggevenden transport, vanwege de lage nieuwe instroom van personeel op dit segment van de arbeidsmarkt. 6.5.
Ondernemingsklimaat van de logistiek in West-Brabant De enquête die in de gemeente Roosendaal is gehouden onder haar ondernemers was onderdeel van een regionale bedrijvenenquête. Dit betekent dat voor de overige 17 gemeenten in West-Brabant dezelfde resultaten beschikbaar zijn. In deze paragraaf worden de resultaten getoond van de bedrijven die binnen de logistieke sector in West-Brabant vallen. Helaas is er onvoldoende respons Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
106/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
om betrouwbare uitspraken te kunnen doen over de logistieke sector voor alleen de gemeente Roosendaal. Reden van vestiging De helft van de logistieke bedrijven in West-Brabant is van oudsher hier gevestigd. Drie andere belangrijke redenen van vestiging in West-Brabant zijn de ligging in de Benelux/EU-regio, beschikbaarheid van vestigingsruimte en de ligging in Nederland. Ruim een op de tien heeft gebruik gemaakt van de categorie ‘andere redenen’ (zoals overname en de ondernemer is/was woonachtig in de gemeente waar zijn bedrijf is gehuisvest). Figuur 40 Reden van vestiging voor bedrijven in de logistieke sector
Bron: Bedrijvenenquête
Afzetmarkten De volgende figuur laat zien op welke markten de onderzochte bedrijven zich oriënteren. Het marktaandeel is gerelateerd aan het aantal banen. De logistiek is vooral georiënteerd op de nationale (55%) en internationale markt (49%). Ruim een kwart van de bedrijven richt zich (ook) op de regionale markt. Ten slotte heeft 6% de lokale markt als afzetmarkt.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
107/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Figuur 41 Marktoriëntatie logistieke bedrijven
Bron: Bedrijvenenquête
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
108/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Bijlage
Complete lijst van de sector logistiek 601
vervoer per spoor
6024
goederenvervoer over de weg
603
vervoer via pijpleidingen
611
zeevaart
61202
tankvaart (binnenvaart)
61203
sleep- en duwvaart (binnenvaart)
620
vervoer door de lucht
631
laad-, los- en overslagactiviteiten en opslag
6322
overige dienstverlening voor het vervoer n.e.g.
6323
luchthavens en dienstverl. Voor het vervoer door de lucht n.e.g.
634
expediteurs, cargadoors en bevrachters; weging en meting
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
109/115
Project: Document:
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
Versie: Status:
1.0 definitief
110/115
Bijlage E Verslag SEOR-bijeenkomst 19 februari 2009
Project: Document:
Datum
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
19 februari 2009
Onderwerp SEOR overleg (locatie:Rosada-stadion (RBC)) Aanwezig
Dhr. E. van Vuuren (Kamer van Koophandel) Dhr. R. Mens (BZW) Dhr. J. Lensen (BZW) Dhr. J.F.W.P. Landa (BZW) Dhr. V. d. Meer (BZW) Dhr. E.G.M. Vreman (BZW) Dhr. B. Maas (ROF) Dhr. J. van Pul (ROF) Dhr. W. van Woerden (ROF) Dhr. P. Breuers (HBD) Dhr. Hermans (FNV Lokaal) Dhr. J. Dekkers (Da Vinci College) Mevr. I. van Aalst (VVV) Dhr. Steenbergen (Ondernemersver. De Stok) Dhr. Mandemaker Mevr. S. van Montfoort Mevr. Y. de Beer-Van Kaam(raadslid Roosendaalse lijst) Mevr. R. Knappers (raadslid Roosendaalse lijst) Dhr. T. Schijvenaars (raadslid D’66) Dhr. De Kort (Stec-group) Dhr. v.d. Linden (Gemeente Breda) Wethouder W. van Overveld (Gemeente Roosendaal) Dhr. R. van Gastel (Gemeente Roosendaal) Dhr. P. Willemse (Gemeente Roosendaal) Mevr. M. van Dorst (Notulist Gemeente Roosendaal) Dhr. K. Kools (Gemeente Roosendaal) Dhr. H. van Dis (Gemeente Roosendaal) Dhr. G. van Romunde (Gemeente Roosendaal) Dhr. J. Rompa (Gemeente Roosendaal) Mevr. K. Vermeulen (Gemeente Roosendaal) Dhr. H. Smits (Gemeente Roosendaal Soc. Zaken) Mevr. M. Bogers (Gemeente Roosendaal)
Verslag 1.
Welkomstwoord wethouder Van Overveld Wethouder Van Overveld heet alle aanwezigen van harte welkom op het jaarlijkse overleg in het kader van Sociaal Economisch overleg Roosendaal en wijst op het merkwaardige moment. De cijfers die vandaag gepresenteerd worden hebben veelal nog betrekking op betere economische tijden. Aan deze tijd van Economische welvaart lijkt nu abrupt een einde te komen door de kredietcrisis. Hoe lang deze crisis zal gaan duren is nog erg onduidelijk. Toch is deze terugblik nodig om vooruit te kunnen kijken, daarbij moet het crisisgevoel even opzij geschoven worden. Aan het eind van de middag zal er ruimte zijn voor discussie, ook ten aanzien van de gevoelens en de wijsheden die er leven over de crisis. Het doel van de dag is de evaluatie en actualisatie van het Economisch Actieplan. Daartoe zal eerst de Economische Barometer worden gepresenteerd door dhr. van der Linden (van het hiervoor ingeschakelde onderzoeksbureau van de gemeente Breda en volgt aansluitend een presentatie van dhr. de Kort van de STEC-group over de bedrijventerreinen. Daarbij wordt ingezoomd op het thema logistiek.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
112/115
Project: Document:
2.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
De Economische Barometer wordt gepresenteerd. Alle aanwezigen hebben de bijgevoegde hand-out uitgereikt gekregen. Dhr. van de Linden presenteert de barometer 2009 aan de aanwezigen en zoomt in op logistieke sector. Aansluitend wordt gelegenheid geboden voor vragen en opmerkingen. Dhr. Mens merkt op dat de Logistieke sector in deze regio ruimer vertegenwoordigd is dan in de rest van West-Brabant. Dhr. Van der Linden geeft aan dat in West Brabant 3% van de logistieke sector vertegenwoordigd is (Breda heeft grote bedrijven). Het aandeel dat in Roosendaal wordt ingevuld is opvallend groot. Dhr. Mens vraagt of in de betreffende cijfers ook de groothandelssector en op- en overslag is meegenomen? Dhr. Van der Linden legt uit dat de landelijke definitie is aangehouden op de meest gangbare onderdelen van de logistieke sector (groothandel wordt dan niet meegerekend). Dhr. Mandemaker vraagt welke onderdelen er in het takendiagram zijn meegenomen. Dhr. Van der Linden geeft aan dat de logistieke dienstverlening, op- en overslag en logistieke ondersteuning de hoofdtaken zijn.
3.
De presentatie over de bedrijventerreinen; onderzoek door de Stecgroep. De bijgevoegde presentatie (hand-out) wordt verzocht door dhr. de Kort van de STECgroup, die in opdracht van SES onderzoek hebben gedaan naar de bedrijventerreinen in West-Brabant. Opvallend is dat er in de regio nog 250 ha. beschikbaar is (5% van de totaal beschikbare industriegrond) Er staat nog een aantal grote projecten gepland zoals: -Agro- en Foodsector (bio-based economy) in Steenbergen; -Logistiek park Moerdijk (onder huidige bedrijventerrein Moerdijk) -120 ha. restruimte van de Shell, welke beschikbaar komt voor zware industrie. Onderzocht is dat er in de toekomst nog een totale vraag zal zijn naar ca. 800 ha. waarvan 32 % uit de logistieke sector. De logistieke bedrijvigheid trekt overigens ook kantooractiviteiten aan en daarmee extra werkgelegenheid. Ook het onderdeel inzameling en hergebruik is sterk aan het groeien. Eisen voor de logistieke bedrijven: Multimodaliteit (perfecte ontsluiting op snelwegen en nog interessanter is het als vervoer over water, spoor en zelfs buizenleiding mogelijk is); Ruime kavels (tot 10 ha. of meer); Ruime bouwvoorschriften; Goed ontsloten; Proactieve houding. De presentatie van de STEC- group zal met het verslag worden meegestuurd. Aansluitend is er gelegenheid voor vragen en opmerkingen. Dhr. Van Woerden vraagt of we blij moeten zijn met een grote toename van logistieke bedrijvigheid en wijst op het relatief beperkte aantal arbeidsplaatsen per m2, de milieuproblematiek en de niet hoogwaardige spin-off-ontwikkeling. Dhr. Van der Linden: constateert dat deze sector het heel goed doet (ook voor de toekomst) en ook aansluit op het arbeidsaanbod. Het is zeker de vraag of de verdere ontwikkeling van deze sector tot een verschuiving naar een op hoogwaardiger segment in de arbeidsmarkt zal leiden. Dit is mede afhankelijk van de specifieke vraag (aanbod) die in de toekomst op de regio afkomt.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
113/115
Project: Document:
4.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Reactieronde Evaluatie EAP 2008 Dhr. Van Pul: De ROF is teleurgesteld in het feit dat er na drie jaar nog steeds geen fatsoenlijke afronding is van het onderzoek voor wat betreft de klantentelling ten opzichte van de synergie Rosada-binnenstad. Dit geldt ook voor het onderzoek van de shuttlebus. Namens e ROF wijst hij verder op: Het belang van de aanpak van de binnenstad ! Het koopzondagen-beleid; de ROF zal blijven vechten voor vrije keuze. Garantieregeling ondernemers Nieuwe Markt; er is geen gebruik gemaakt van deze regeling door de ondernemers, dit neemt niet weg dat bepaalde ondernemers geen schade hebben geleden. Dhr. Mens: In het EAP staan veel zaken die voor de BZW relevant zijn. Wat volgens de BZW wel in het document ontbreekt, is een handzaam overzicht van uit te voeren projecten; wat zijn op korte termijn de uitvoerbare projecten? Dit geldt ook voor de koppeling met de Majeure opgaven ook hiervan ontbreekt een duidelijk overzicht. De “bereikbaarheid” staat voor de BZW bovenaan; de omleiding van de A58 behoeft alle aandacht. Gelet op de crisis is het van belang om de dynamiek er in te houden; de BZW is van mening dat hiertoe vanuit de projectplannen bekeken moet worden of reserveringen (middelen), juist nu, eerder ingezet kunnen worden. Dhr. P. Breuers: Na het vaststellen van het EAP door de Gemeenteraad is het nu zaak om over te gaan tot uitvoering en collectief vast te houden aan het document. Dhr. E. van Vuuren: In een aantal onderzoeken is Roosendaal minder positief aan de orde gekomen. Het betreft vooral de dienstverlening wat derhalve moet een speerpunt / verbeterpunt zal moeten (blijven) zijn. In verband met de crisis zullen de Ministeries en de Provincie zeker komen met een extra aanbod van subsidies, deze kans mag niet blijven liggen en behoeft alle aandacht.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
114/115
Project: Document:
5.
Actualisatie Economisch Actieplan 2009-2012 EAP Actualisatie 2009-2012
Versie: Status:
1.0 definitief
Discussieronde actualisatie EAP 2009-2013 Dhr. Van Pul. 1) Uitvoering binnenstad voorop, ook wat betreft de infrastructuur; 2) Binnenstadsfonds; 3) Binnenstad management 4) Promotie Roosendaal (binnenstad), deze wordt door de consument ervaren als onder de maat; 5) Aandacht voor maandagmarkt versus evenementenorganisatie; 6) De overleggen moeten beter gestructureerd worden; 7) Onroerend goed eigenaren moeten een rol gaan vervullen in de binnenstad. Dhr. Breuers. In het kader van het Binnenstadmanagement komt er een stuk van de Kamer van Koophandel beschikbaar (binnen 2 maanden) met daarin, interessante, hanteerbare instrumenten. Advies is om dit stuk af te wachten, om zo geen onnodig tijd te verspillen aan nieuwe plannen. Dhr. Van Woerden. Er moet een aanvullende notitie komen in het EAP, welke gebaseerd is op de consequenties van de huidige crisis en eventuele oplossingen aandraagt. De dermate gewijzigde economische situatie vraagt daar om. Dhr. Mens. Op 18 februari jl. is er op het Provinciehuis een overleg geweest waar 380 miljoen euro beschikbaar is gesteld om dynamiek te creëren in deze moeilijke economische periode; geadviseerd wordt om projecten naar voren te halen en hierin te gaan investeren. Wethouder W. van Overveld zegt dat intern bekeken moet worden of projecten naar voren gehaald moeten worden om zo eerder te gaan investeren. De West Brabant Top zal een vervolg krijgen en er zal voortdurend contact worden gehouden met organisaties en instanties met het oog op de crisis. Ook het UWV werkbedrijf en de afdeling Sociale Zaken van de Gemeente Roosendaal gaan al last krijgen van de crisis. De Gemeente Roosendaal wil zo goed mogelijk tegemoet komen aan haar bedrijven en instanties. Op een opmerking van de heer Schijvenaars, ondersteund door dhr. Van Pul, dat deze bijeenkomst erg mat is in relatie tot de huidige crisis, merkt de heer Lensen op dat de crisis, op dit overleg, niet specifiek aan de orde is en dat hierover recent in andere overlegsituaties al uitgebreid is gesproken. De wethouder bedankt ieder voor zijn of haar aanwezigheid.
Copyright ©2009 Gemeente Roosendaal
115/115