Van gepassioneerd vakman naar inspirerend leiderschap. groei, innovatie & bedrijfsovername. voor professionele ondernemers

groei, innovatie & bedrijfsovername

+

crowdfunding Groepsfinanciering via internet investeren De lessen van Willem Sijthoff

SPECIAL

PERSOONLIJKE GROEI Van gepassioneerd vakman naar inspirerend leiderschap

voor professionele ondernemers

MBI Ambitieuze vrouwen op overnamepad novemBER 2010 / € 9,95

Jaap en Willy, Scholten Medische instrumenten

Wordt u Ernst & Young Entrepreneur Of The Year 2011? Bent u de ondernemer die met lef en overtuiging de kansen van vandaag verzilvert? En met visie en passie de kansen voor morgen creëert? Ondanks de dalende economie? Dan komt u in aanmerking voor World’s biggest business award: Ernst & Young Entrepreneur Of The Year 2011. Een initiatief van Ernst & Young. Omdat succesvol ondernemerschap beloond moet worden. Kijk op www.entrepreneuroftheyear.nl en schrijf u in voor 15 maart 2011.

EEN INITIATIEF

ONDERSTEUND

VAN:

DOOR:

inhoud

26 Dossier waardecreatie

Met minder dan twee ton richtten Rob van Rees, Michiel Rexwinkel en John Apeldoorn in 2001 elektriciteitsleverancier Greenchoice op. Tussenstand: ruim 250.000 klanten en een omzet van driehonderd miljoen euro.

14 Q&A Willem Sijthoff

Hij verwierf bekendheid in het TV-programma Dragon’s Den, maakte van het Financieele Dagblad een multimediale uitgeverij en wil nu vooral in online bedrijven investeren. Maar diep in zijn hart blijft Willem Sijthoff een courantier.

22 Crowdfunding

Wie bedrijfskapitaal nodig heeft, kan straks terecht op het internet. Maar er is ook scepsis over crowdfunding: ‘Als middel voor bedrijfsfinanciering werkt het nog niet.’ De onstuimige geboorte van de massa als kapitaalverschaffer.

33 special Persoonlijke groei 42 Girlpower

Wie een bedrijf overneemt, moet groeien. Hoe bedreven u ook bent geweest als manager in het ‘grote’ bedrijfsleven, eindverantwoordelijkheid voor uw eigen onderneming is a whole new ball game. Lees de special en groei.

Steeds meer vrouwen ambiëren het zelfstandig ondernemerschap. Drie vrouwelijke entrepreneurs over de deal die ze zover gebracht heeft.

november 2010 | brookz | 03

colofon

15 mnd 7 Nieuws Hoe innovatief is het kabinet Rutte I? Ondernemen 2.0 volgens de auteurs van Rework. Nieuw financieringsplatform: Kapitaalplaza. Ondernemer van het jaar.

MARCEL BAKKER

10 Dutch Dream Dutch Dream maakt al tien jaar ondernemende dromen van managers waar. ‘Er is veel onbekendheid met management buy-ins.’

14 49

12 Capital Care Partners Jaap Maljers wil ondernemerschap en innovatie in de zorg aanwakkeren.

deals 18 Deal 01 Willy Slotman en Jaap van Dijken Scholten Medische Groep

20 Deal 02 Jacco Bouw Web Power

Brookz is een uitgave van C365 Business Media Postbus 19 1399 ZG Muiderberg Directie Peter Rikhof Hoofdredactie Peter Rikhof, Pierre de Winter Vormgeving Wonderworks, Haarlem Basisontwerp Marjolein Rams Medewerkers Mark van Baal, Peter Bak, Marcel Bakker, Miloe van Beek, Willemijn van Benthem, Martine Berendsen, Martin Dijkstra, Carien van Dijk, Rob Hartgers, Linda Huijsmans, Suzanne Karsters, Michel Mees, Dennis Mensink, Wietze Willem Mulder, Jasper Mulder, Sietske Raaijmakers, Maria Stijger, André de Vos Marketing Alex Turkawski Adverteren [email protected] Online Wietze Willem Mulder

bazaar 49 Opening Cursus voor informal investors

51 BOBB pagina 52 Vraag & aanbod

Koop- en verkoopprofielen van bedrijven, franchises & participaties

column 58 Florestan van’t Hek

MARCEL BAKKER

elk nummer 04 Colofon 05 Voorwoord

42 04 | brookz | november 2010

Abonneren Een lidmaatschap op Brookz kost €149 (ex btw). Abonnementen lopen tot wederopzegging tenzij u uiterlijk 2 maanden voor het aflopen van het abonnement hier schriftelijk van afziet. Voor vragen over abonnementen kunt bellen met 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 (€ 0,10 per minuut)

Druk Kroonpress, Estland ©2010 C365. Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden gekopieerd of verveelvuldigd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

redactioneel Pierre De Winter

Vindingrijk In de ontwikkelingssamenwerking is crowdfunding al een bewezen praktijk en in de cultuursector schieten de initiatieven als paddestoelen uit de grond. Kenmerk van die sectoren is dat ze allebei dringend om kapitaal verlegen zitten. De budgetten die altijd door de overheid werden gefinancierd, slinken in snel tempo, er gaan banen verloren en gevestigde belangen blijken plotseling niet meer zo gevestigd als ze altijd leken. Los van de vraag of dat een goede ontwikkeling is, getuigt het effect waarin het sorteert van de menselijke vindingrijkheid: ze worden innovatief. Er worden tegenwoordig bedrijfjes in Derdewereld landen gestart met financiering van the crowd via Kiva.org en het zou zomaar kunnen dat er straks via het Nederlandse initiatief TenPages.com (zie p. 24) een nieuwe bestsellerauteur tot ons komt met behulp van financiering door enkele honderden leesfanaten. Nieuwe businessmodellen, nieuwe ronden, nieuwe kansen. Wat was ook weer die andere sector waar kapitaal steeds verder te zoeken is? Precies, ondernemingsfinanciering. Niet van bedrijfjes in de Derde wereld, maar hier, in eigen land. Wat de banken ook goochelen met hun cijfers over de kredietverstrekking, u en ik weten dat de tijden van makkelijk verkrijgbaar vreemd vermogen voorgoed voorbij zijn. En dus zijn er ook op dat vlak nieuwe initiatieven te bewonderen. Enkele Utrechtse studenten lanceren bij verschijning van dit nummer hun platform CrowdAboutNow en er is zowaar een grootbank in het gat gesprongen: ABN Amro, waar sinds afgelopen lente aan het internetplatform Seeds wordt gebouwd. Ondernemers moeten daar – zo verwacht de bank – straks bedragen tussen de 50.000 en 150.000 euro kunnen gaan ophalen. Zal het ze lukken om er een winstgevende business van te maken? We gaan het volgen. Vooralsnog is er veel twijfel, met name over gebrek aan begeleiding voor zowel ondernemers als investeerders bij dergelijke initiatieven; vanwege de laagdrempeligheid waarschijnlijk mensen die hier en daar wel wat begeleiding kunnen gebruiken. Een vervelende zwakke plek in het zo sympathiek ogende crowdfunding-model. Want het is zoals ervaren investeerder en dragon Willem Sijthoff ons op pagina 15 toeroept: In goede begeleiding schuilt het succes. Tot slot dient hier nog iets te worden rechtgezet: In het interview in ons vorige nummer, met Leo Schenk van Synergia Capital Partners, staat dat Synergia in 1999 de eerste participatiemaatschappij was die ging investeren met geld van vermogende particulieren. Dat is onjuist. Al begin jaren tachtig was Holland Venture de eerste, en ook Antea, Berk en Ecart gingen Synergia ruim voor. Pierre de Winter [email protected]


Het Nederland dat graag risico’s neemt

We zijn van oudsher een ondernemend land Klein, maar moedig. Laten we het maar gewoon zeggen. Dat is geen opschepperij, onze geschiedenis bewijst het. Iedereen weet waarom de gouden eeuw van goud was. Dat was onze handelsgeest, ons ondernemerschap en lef. Dat laatste is niet te onderschatten. Want wie iets wil bereiken, moet risico’s nemen. Iets nieuws doen. Iets waar misschien niemand iets in ziet, maar u wel. Dat geldt voor alles. Voor de kunst, de sport, de liefde. Maar zeker voor ondernemen. Ondernemen is risico’s nemen. En Nederland is groot geworden door risico’s te nemen. Toch is het de vraag of we dat niet een beetje zijn kwijtgeraakt. Want bijna nergens ter wereld is de verzekeringsdichtheid zo hoog als in Nederland. We verzekeren ons het liefst tegen elk denkbaar onheil. Daar zijn we misschien in doorgeslagen. En dat is jammer. Omdat u als ondernemer vooruit wilt. Wij geloven er niet in om alles maar te verzekeren. Wij geloven in een grondige afweging van alle risico’s en de mogelijke gevolgen ervan. Zodat u er zeker van bent dat u alleen die risico’s verzekert die u niet wilt of kunt lopen.

15 mnd

istock

vinden & kopen van een bedrijf

p07 Hoe innovatief is Rutte I? p08 Ondernemen 2.0 p09 Nieuw investeringsplatform: Kapitaalplaza p09 Competitie: Ondernemer van het jaar

Innovatiekabinet? I zet stevig in op innovatie. Het onderwerp heeft zelfs een ministerie toegewezen gekregen: Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I). Zou er dan eindelijk een innovatiebeleid komen dat zoden aan de dijk zet?

het kabinet rutte

D

at er bezuinigd ging worden op innovatiesubsidies, heeft weini gen verbaasd. Volgens de finan ciële bijlage bij het concept regeerakoord van 30 september gaat het om bijna 600 miljoen euro tot 2015. Maar er is meer. Het kabinet heeft seri euze ambities. Het wil het innovatie beleid vooral versimpelen en rationalise ren: minder subsidieregelingen, meer fiscale prikkels en meer afrekenen op resultaat, waarbij de overheid via zoge naamde revolverende fondsen van geslaagde marktintroducties wil meepro fiteren. Verder worden sleutelgebieden gedefinieerd waarin Nederland kansen »


15 mnd vinden & kopen van een bedrijf

nieuwsnieuws overname

‘Veel innovatieve kracht bleek bij enkele honderden individuen te zitten’ maakt op de wereldmarkt, zoals Foodval ley in Wageningen of Techvalley in Zuid oost Brabant. Veel subsidies zullen verdwijnen. An dere, bewezen regelingen worden ver sterkt. De Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk (WBSO) bijvoorbeeld - waarmee een deel van de kosten voor R&D fiscaal aftrekbaar is gemaakt – gaat uitgebreid worden, evenals de succesvolle IPC-regeling voor innovatieprestatiecon tracten, waarbij klusters van bedrijven sa menwerken met research-instituten om innovatietrajecten te realiseren. Of het zinvolle plannen zijn waar de BV Nederland wat aan gaat hebben, vragen we aan enkele innovatiedeskundigen.

Econoom Innovatiepromotor Herman Poos van in novatienetwerk Syntens, dat de dans maar net lijkt te ontspringen, kijkt er met gemengde gevoelens naar. ‘Dat het mes wordt gezet in al die verschillende subsi dies, lijkt me terecht. Innovatie komt im mers niet met een zak geld; het is een oer mentaliteit die je moet stimuleren. Je loopt alleen het gevaar dat het kind met het badwater wordt weggegooid als ook de functie van Syntens zou vervallen, want wij zorgen voor nieuwe omzet en werkgelegenheid.’ Poos benadrukt dat experimenteerruimte nodig is. ‘Innove ren is fouten durven maken, maar het ziet ernaar uit dat dit kabinet haar innovatie beleid veel sterker wil verbinden aan con crete resultaten. Het proces zal dus strakker worden. Of dat een vruchtbaar der innovatieklimaat oplevert? ‘Ik weet het niet; het zal straks moeten blijken.’ De Delftse hoogleraar economie van de innovatie Alfred Kleinknecht uit vooral kritiek op de sleutelgebieden. ‘Het gevaar daarvan is dat ze de gevestigde orde be vestigen en dat er geld gaat naar bedrij ven en instellingen die dat niet meer no dig hebben; je spant het paard achter de wagen.’ De toekenning van de status van sleutelgebied is vooral het gevolg van goed lobbywerk, waarschuwt Klein

08 | brookz | november 2010

knecht. De professor begeleidde in 2004 een proefschrift over innovatief entrepre neurship. ‘Daaruit bleek dat veel innova tieve kracht in Nederland bij een groep van enkele honderden individuen zit, die in staat zijn om vanuit lab of garage iets naar de markt te brengen. Als ze nou eens zouden beginnen die groep te identifice ren en daar beleid op ontwikkelen. Dat zou in mijn ogen een zinniger aanpak zijn.’

Commitment ‘De overheid kan maar op twee manieren innovatie bevorderen’, zegt Frank Ver beek van participatiemaatschappij Elstar. ‘Door de weten regelgeving gunstig in te richten voor innovatie en door zelf als launching customer op te treden. Ver beek heeft in het recente verleden een ad viesrol gespeeld bij de totstandkoming van de technopartner-regeling voor tech nostarters en investeerders en kent dus “het innovatieveld”. Ook hij is blij met de bijl die aan het subsidiewoud wordt ge zet. ‘Het lijkt erop dat er iets gedaan gaat worden, anders dan tijdens het Innova tieplatform, dat vooral een vergaderplat form was.’ Verbeek pleit voor subsidie-ambtena ren die kunnen opereren als investment manager. ‘Enige professionalisering is daar wel op z’n plaats, wat mij betreft met een bonus bij goede resultaten. Nu is men bij AgentschapNL nog altijd meer met de procedure bezig dan met de doel stelling.’ Hij verbindt twee grote voorwaarden aan het slagen van de innovatieplannen: ‘Ik wil commitment zien vanuit de subsi diegever; dat de regelingen langjarig zijn en niet gevoelig voor de politieke con junctuur, en dat de overheid zich vastlegt op een rol als launching customer als een innovatie klaar is voor de markt. En ten tweede hangt in mijn ogen alles af van de vraag wie vanuit het ministerie deze ope ratie gaat leiden. Als ik Verhagen een advies mag geven: neem iemand van bui ten.’

investeren ADVIES

q&a

webscan

Onder nemen 2.0 het nieuwe ondernemen leer je op

Signal vs. Noise

Het boek Rework al gele zen? Zo niet, dan wordt het de hoogste tijd. Twee Amerikaanse software-on dernemers – Minder is meer Jason Fried en David Hei nemeier Hansson – hebben daarin uiteengezet hoe zij zonder veel bla bla een razend succesvol bedrijf heb ben opgebouwd. Niet door 16 uur per dag te werken, niet door zich tot over hun nek in de schulden te ste ken en niet door een groeistrategie te formuleren, maar door goed na te denken, rigoureuze keuzes te maken, die al even rigoureus uit te voeren en bewust klein te blijven. Momenteel maken ze met een me dewerker of acht jaarlijks een miljoe nenwinst, met slimme software waar jaarlijks miljoenen mensen gebruik van maken. De oprichters van 37sig nals proberen niet steeds groter te worden, maar wat ze doen steeds slimmer te doen door middel van een consequent doorgevoerde nononsense benadering. Vergaderen? Meestal tijdsverspil ling. Externe financiering? Bij voor keur niet. Marketing? Ze gebruiken een budget van close to zero. Rework brengt u in contact met ondernemen 2.0. Geen oude wet (“mission state ments zijn zwaar overrated”) blijft overeind. Inspirerende kost, die de twee op hun weblog onder de naam Signal vs. Noise voortzetten. JASON FRIED D AVID H E I N E M E I E R H A N S S O N

REWORK

www.37signals.com/svn.

Nieuw financieringsplatform

Een kapitale date online matchingsite voor ondernemers en investeerders nederlandse

Ondernemers met financieringsbehoefte hebben een nieuwe mogelijkheid om ka pitaal te verwerven. Het online platform Kapitaalplaza.nl brengt ondernemers en investeerders die een attractieve beleg ging zoeken, bij elkaar. De matchingsite heeft momenteel nog een beperkte registratie, maar vanaf ja nuari kunnen geïnteresseerden zich di rect inschrijven. Ondernemers stellen dan een bedrijfsprofiel op, noteren de voorwaarden van de investering en ver melden het gezochte bedrag. Kapitaalver schaffers kunnen bij interesse in de pro positie contact opnemen. De interesse aan vraagkant is groter dan aan de aanbodzijde. ‘Ondernemers realiseren zich dat ze naar een mengvorm van financieringen moeten zoeken’, zegt mede-oprichter Quirijn Haak. ‘Daardoor hebben ze tegenwoordig hun zaakjes be ter op orde, om de slagingskans om in vesteerders aan boord te halen te vergro ten.’ Het eerste succesverhaal valt na een paar weken nog niet op te tekenen, maar er zijn wel enkele ondernemers en inves teerders die dicht tegen het sluiten van de deal aan zitten. ‘Voor enkele onderne mers ziet het er goed uit, maar de handte kening is nog niet onder het contract ge zet,’ aldus Haak. De complete begeleiding van het plat form bestaat uit een beoordeling van de financieringsaanvraag, documentatie van mogelijke transacties en desgewenst het beheer van de financiering. Ondernemers betalen voor een abonnement op het plat form en een eenmalige bijdrage bij een succesvolle match. www.kapitaalplaza.nl

competitie

Ondernemer van het jaar wil staan moet zich nu vast aanmelden voor de Ernst & Young Entrepreneur Of The Year 2011

wie volgend jaar op het podium

Het is nog maar een maand geleden dat Jan-Renier Swinkels (Bavaria), Thijs van den Heuvel (Olympic Food Group) en Daan Dohmen (Focus Cura Zorgin novatie) tijdens een gala-avond in Stu dio 21 hun ondernemersprijs in ont vangst namen. Maar ondernemers die volgend jaar ook kans willen maken als winnaar of genomineerde voor een van de drie categorieën van de Entrepreneur Of The Year award, doen er goed aan zich nu reeds aan te melden. De Ernst & Young Entrepreneur Of The Year-titel is een prestigieuze onder nemersprijs en wordt jaarlijks in ruim vijftig landen uitgereikt. De competitie is verdeeld over een drietal categorieën: Emerging, Accelerating en Master. De Master Entrepreneur Of The Year is automatisch genomineerd voor de ver kiezing van de beste ondernemer ter wereld: Ernst & Young World Entrepre neur Of The Year. Deze wordt in juni 2011 in Monaco gehouden. Het gehele nominatietraject wordt

begeleid door een deskundige, onafhan kelijke jury bestaande uit voormalige winnaars, vertegenwoordigers van het ministerie van Economische Zaken, bestuurders uit het bedrijfsleven en an dere deskundigen. Per categorie zijn specifiek deskundige jury’s samenge steld. Belangrijkste criteria voor de no minatie: de wijze waarop de onderne mer zijn onderneming succesvol maakte. Belangrijke elementen hierin zijn de ondernemersstrategie, de pres taties van de onderneming en de visie van de ondernemer. Naast roem, eer en publiciteit worden finalisten automatisch lid van de Entre preneur Of The Year Sociëteit. De leden van dit netwerk komen een paar keer per jaar bij elkaar. Bij die bijeenkomst op Universiteit Nyenrode in Breukelen staan netwerkontwikkeling, uitwisse ling van kennis en creatieve ideeën cen traal. Inschrijven tot uiterlijk 15 maart 2011. Kijk voor meer informatie op www.entrepreneuroftheyear.nl



nieuws

overname

investeren

q&a

‘Managers kennen hun leverage niet’ maakt al tien jaar ondernemende dromen van managers waar. ‘Er is veel onbekendheid over management buy-ins.’

dutch dream

E

en management buy-in (MBI) is als transactie niet wezenlijk anders dan een ‘ gewone’ overname of een management buy-out. Toch worden managers die een bedrijf willen overnemen vaak met argwaan bekeken. ‘Een cultuurkwestie’, denkt Gerard Geenen, oprichter van MBI-adviseur Dutch Dream. ‘Ondernemers verkopen hun bedrijf liever aan familie of aan een MBOkandidaat. Externe kandidaten worden soms bijna vijandig ontvangen. “Heeft hij wel geld?”, vragen verkopers dan. Die houding wordt mede veroorzaakt door de overheid. In publicaties van de Kamer van Koophandel en het Ministerie van Economische Zaken gaat het zelden over MBI’s. Ondernemerschap lijkt te zijn voorbehouden aan startende ondernemers.’ Tegelijkertijd zijn ondernemende managers die zich aanmelden vaak onvoldoende op de hoogte van hun mogelijkheden. ‘Ze kennen hun leverage niet’, zegt Geenen. ‘Met twee ton aan eigen vermogen en vijf ton achtergesteld krediet kun je bij de bank al gaan praten over een lening van 1,5 miljoen.’

Makkelijker Gerard Geenen richtte in 1991 het adviesbureau 2K op en werkte keihard om van het bedrijf een succes te maken. Dat lukte, maar het had makkelijker gekund, bedacht hij. ‘Waarom ben ik in godsnaam begonnen als start-up? Voor een ervaren


manager is het logischer om een bedrijf over te nemen. Je bent verzekerd van een continue geldstroom en je kunt meteen doen waar je goed in bent – het leiden van een organisatie.’ Omdat veel managers onbekend zijn met de mogelijkheden van een management buy-in (MBI), startte Geenen tien jaar geleden de masterclass Dutch Dream. Het animo was zo groot, dat de masterclass uitgroeide tot een zelfstandig bedrijf. Tegenwoordig doorlopen ieder jaar tussen de dertig en veertig ondernemers in spé het begeleidingstraject van Dutch Dream. Eerst wordt uitgezocht welk type bedrijf het beste bij de kandidaat past (Geenen: ‘Wie zijn hele leven in de food heeft gezeten, moet een zeer goede reden hebben om een fietsfabriek over te nemen’). Is die vraag beantwoord, dan start de zoektocht naar een geschikte prooi en begeleiden gespecialiseerde adviseurs de daadwerkelijke overname.

Geleidelijke verkoop Geenen signaleert sinds de crisis weer een stijgende lijn in de MBI-markt. ‘Het aantal kandidaten is stabiel gebleven. Goede vertrekregelingen boden sommige managers juist de kans om voor zichzelf te beginnen. Het probleem zat vooral aan de kant van de financiering, maar gelukkig pakken banken de draad weer op; de ratio’s zijn tot normale proporties teruggebracht.’ De crisis heeft wel gezorgd

voor meer interesse in geleidelijke verkoop, vertelt Geenen: ‘Dat is voor beide partijen interessant. Koper krijgt makkelijker financiering en verkoper hoeft zijn bedrijf niet voor een slechte prijs van de hand te doen. Soms werkt de samenwerking zelfs zo goed, dat de verkoper langere tijd bij het bedrijf betrokken blijft. Ik denk dat hier een nieuwe trend aan het ontstaan is.’ Na tien jaar Dutch Dream is Geenen nog lang niet klaar. Zolang er misvattingen bestaan over de MBI, is hij een man met een missie. Hij is initiatiefnemer van een MBI-klankbordgroep met het Ministerie van Economische Zaken en wil Dutch Dream verder uitbouwen als kenniscentrum. Dat alles met aanstekelijke bevlogenheid: ‘Wist je dat een MBI statistisch gezien succesvoller is dan een startup?’

tekst ROB HARTGERS / fotografie dutch dream

BINNEN EEN DAG UITSLUITSEL OVER UW LEASE-AANVRAAG Dat is zakelijk bankieren anno nu Als ondernemer wilt u graag een bank die inzicht geeft in de groeimogelijkheden op lange termijn voor bijvoorbeeld de sector Transport en Logistiek. Maar ook een bank die antwoord geeft op uw vragen van vandaag. Zoals uw lease-aanvraag. Daarom krijgt u bij ons binnen een dag uitsluitsel over lease-aanvragen tot EUR 250.000,-. Naast de grote lijnen, ook de praktische oplossingen. Dat is zakelijk bankieren anno nu. Meer weten? Kijk op abnamro.nl/zakelijk

DE BANK ANNO NU


nieuws

nieuws

overname

investeren

q&a

‘Ziekenhuizen zijn Trabantfabrieken’ wil ondernemerschap en innovatie in de zorg aanwakkeren.

een nieuw investeringsfonds

J

aap Maljers heeft een duidelijke visie op de toekomst van de zorg. Vorig jaar pleitte hij in het boek Alles is anders in de zorg, dat hij schreef samen met journalist Willem Wansink, nog voor een golf van ‘creatieve destructie’ in de zorgsector. De ‘amorfe’ algemene ziekenhuizen moeten volgens hem plaatsmaken voor gespecialiseerde centra. Zorgaanbieders moeten efficiënter en klantgerichter werken. Maljers, zelf medicus en bedrijfskundige, roept zijn kritiek niet vanaf de zijlijn. Al twintig jaar is hij ondernemer in de zorg. Hij startte meerdere bedrijven, waaronder het medisch adviesbureau Plexus en een keten van chirurgische oogklinieken. Sinds vorig jaar is hij mede-eigenaar van de Bergman Klinieken, een keten in plastische- en orthopedische chirurgie. In de loop der jaren bouwde Maljers een uitgebreid netwerk op in de gezondheidszorg. ‘Ik ken iedereen in die wereld die ertoe doet’, zegt hij zonder valse bescheidenheid. ‘Ik heb een uitstekend trackrecord en ken het klappen van de zweep. Bovendien heb ik makkelijk toegang tot vreemd kapitaal.’

Verlanglijstje Die eigenschappen komen goed van pas bij Maljers’ nieuwste initiatief, het investeringsfonds Capital Care Partners, waarmee hij wil investeren in verschillende takken van de gezondheidszorg. Niet alleen klinieken, maar ook laboratoria en


bedrijven die zich bezighouden met de informatievoorziening voor huisartsen of met zorgverlening aan huis, staan op het verlanglijstje. Maljers denkt dat er in de zorg winst te behalen is door efficiënter te organiseren ‘Een gemiddeld klinischchemisch laboratorium in een ziekenhuis heeft een bezettingsgraad van 20 procent. Veel capaciteit blijft onderbenut.’ De bedrijven die Maljers op het oog heeft zijn de start-up fase voorbij, ‘maar nog niet volgroeid’. Hij mikt de eerste vier jaar op tien tot vijftien investeringen van tussen de 0,5 en 5 miljoen euro. De investeringsperiode ligt tussen de vijf en tien jaar. Het vinden van participaties zal geen probleem zijn. Maljers krijg volgens eigen zeggen één à twee deals per week aangeboden. Een ziekenhuis kopen, zoals collega-zorgondernemer Loek Winter deed met de IJsselmeerziekenhuizen, ziet hij niet zitten: ‘Traditionele ziekenhuizen hebben weinig bestaansrecht. Dat zijn Trabantfabrieken. Je kunt herstructureren tot je een ons weegt.’

Mastodonten Capital Care Partners wil uiterlijk 1 april het beginkapitaal van 30 miljoen euro bijeen hebben. Zelf stak Maljers samen met partner Mark Lenssen al ruim een miljoen euro in het fonds. Over vier tot zes jaar wil hij bij bewezen succes een nieuw fonds opzetten van 100 tot 200 miljoen of meer. Maar voor het zover is,

moet er eerst het een en ander veranderen in de weten regelgeving. ‘De overheid voert een tweeslachtig beleid’, zegt Maljers. ‘Den Haag wil meer ondernemerschap in de zorg, maar werpt daarvoor allerlei belemmeringen op. Het is niet duidelijk wat de mogelijkheden van winstuitkering worden voor ziekenhuizen, wat er gaat gebeuren met de honoraria van specialisten, en of alle bestaande ziekenhuizen behouden blijven.’ Ook de ‘mastodonten’ in de besturen van ziekenhuizen en zorgverzekeraars houden volgens Maljers innovatie tegen: ‘Zij wijzen graag naar voorbeelden van privatisering in de zorg die misliepen doordat investeerders de risico’s niet goed hadden ingeschat. Die cirkelredenering wil ik met Capital Care Partners doorbreken. De zorg heeft grote behoefte aan ondernemerschap.’

tekst ROB HARTGERS / fotografie istockphoto

Energie besparen?

Energie besparen hoeft geen energie te kosten. Het EnergieBespaarplan

Maakn nu ee afspraak

van Essent zorgt voor 10% lagere energiekosten. Onze adviseur komt uw bedrijf doorlichten, en kan u vervolgens direct vertellen waar en hoe u eenvoudig kunt besparen. Nu en in de toekomst. Maak vandaag nog een afspraak via 0800 5000 of kijk op essent.nl/mkb.

Het EnergieBespaarplan. Essent levert.

vinden & kopen van een bedrijf

Willem Sijthoff (1965) studeerde Bedrijfskunde en Economie in Groningen en Amsterdam. Na de verkoop van het familiebedrijf Sijthoff Pers in 1994 ging hij aan de slag als marketingconsultant. Twee jaar later kocht hij samen met HAL Investments het Financieele Dagblad, dat hij samenvoegde met BNR Nieuwsradio en nog een zelfopgericht internetbedrijf: The Floor. Verder is Sijthoff via zijn familie eigenaar van de Noorse krant Agderposten. Eind 2009 verkocht hij zijn belang in FD Mediagroep, waar hij aanbleef als commissaris. Sijthoff kreeg landelijke beroemdheid door zijn optreden in het televisieprogramma Dragon’s Den. 14 | brookz | november 2010

nieuws

nieuws

overname

investeren

q&a

Q&A

15 mnd

Willem Slijthoff. fd media.

‘Succes zit’m in goede begeleiding’ verkocht Willem Sijthoff zijn aandelenbelang in FD Media. De investeerder, bekend van het TVprogramma Dragon’s Den houdt van papier, maar probeert nu zijn investeringsportefeuille zoveel mogelijk naar online te dirigeren.

eind vorig jaar

zond hij menig ondernemer met de staart tussen de benen richting uitgang. Impopulair heeft het hem niet gemaakt. Dagelijks krijgt hij ondernemingsplannen binnen van mensen die hopen een stukje van zijn fortuin (75 miljoen volgens de laatste Quote-500) voor hun karretje te mogen spannen. Word je nog vaak aangesproken vanwege dat programma?

‘Oh ja, laatst nog, zo’n twee weken geleden. Ik zat op een terrasje en er zaten twee jongens naast me. Op een goed moment spraken ze me aan: ‘Dit kan geen toeval zijn. Wij zijn bezig met een plan. Mogen we dat opsturen?” Ja, natuurlijk mag je dat opsturen.’ En, was het wat?

Hij grinnikt. ‘Nooit meer iets van gehoord. ‘ Hoeveel investeringen heb je uiteindelijk gedaan op basis van Dragon’s Den?

H

ij is te laat voor onze interviewafspraak in het Amsterdamse Amstel Hotel. Gevolg van het feit dat hij zijn oude iPhone aan het vervangen is door de nieuwe en dat-ie de agenda-functie op dat nieuwe apparaat nog niet op orde heeft. “Onze afspraak stond er in deze nog niet in, sorry.” Willem Sijthoff investeert in media- en internetbedrijven. In 1997, drie jaar nadat hij op 29-jarige leeftijd het bedrijf van zijn familie - het Haagse Sijthoff Pers - aan Wegener had verkocht, kocht hij samen met investeringsmaatschappij HAL van Martijn van der Vorm het Financieele Dagblad. Hij maakte er de eerste Nederlandse krant van met multimediale pretenties, waarbij radio – BNR Nieuwsradio – internet en de papieren krant zoveel mogelijk samenwerken. Het FD profiteerde ervan. Het was de afgelopen jaren een van de weinige landelijke kranten die in oplage zijn gegroeid. Eind vorig jaar verkocht Sijthoff zijn aandeel aan mede-aandeelhouder HAL. Sijthoff verwierf landelijke bekendheid in 2007, als investeerder in het KRO-televisieprogramma Dragon’s Den. In een-tweetjes met soms Henk Keilman, dan weer Annemarie van Gaal of George Banken

tekst pierre de winter / fotografie marcel bakker

‘Tijdens het programma heb ik op vier plannen ja gezegd. Daarvan zijn er twee uiteindelijk niet doorgegaan, één – een musical – ging failliet en één doet het nu heel aardig. Dat is Wuzzon, een bedrijf van twee dames die een ringtone-concept hadden bedacht. Op basis van het concept dat ze toen presenteerden, dreigden die twee het ook niet te gaan redden, maar Henk Keilman en ik hebben samen met hen tijdig de koers weten te verleggen naar een business-to-business concept. En ik moet zeggen dat ze dat heel knap hebben opgepakt.’ Was het gehalte charlatans in het programma echt zo hoog?

‘Kijk, de selectie werd natuurlijk gedaan door een TV-redactie. En die kijken in de eerste plaats naar wat leuke televisie gaat opleveren. Dus sommige charlatans waren daar gewoon op uitgezocht. Maar voor een deel probeerden ze serieuze investeringsproposities te vinden, en dan merk je dat ze daar toch eigenlijk geen verstand van hebben. We hebben daar hele ochtenden doorgebracht zonder dat er ook maar één zinnig verhaal langs kwam. Had je het wat serieuzer willen aanpakken – en dat hebben wij ook wel gezegd – dan hadden ze daar mensen uit de investeringswereld bij moeten zetten: consultants of accountants.’ »



nieuws

In 1994 verkocht je Sijthoff Pers – het bedrijf dat je voorouders groot hadden gemaakt – aan Wegener. Hoe ging dat?

‘Ik had als familietelg carrière gemaakt in de stichting administratiekantoor; het vehikel waarmee de familie in de jaren zeventig het economisch en het juridisch eigendom van elkaar had gescheiden. En toen de vraag of het bedrijf verkocht moest worden opkwam, had ik net de voorzittershamer overgenomen. Met het bedrijf ging het begin jaren negentig niet goed. We gaven regionale kranten als de Haagsche Courant en het Rotterdams Dagblad uit. Maar er werd stevig geconsolideerd in de markt voor regionale kranten en de onze doken in de rode cijfers. Dus kwam op een gegeven moment de vraag op of wij aan die consolidatieslag mee moesten gaan doen; zelf overnemen. Daarbij speelde de kwestie dat er dan ook in nieuwe drukpersen geïnvesteerd moest worden, die extreem duur waren. We zijn toen in de familie gaan rondvragen of men

‘Als een ondernemer ergens geen ervaring mee heeft, dan moet ik zorgen dat het opgelost is. Een coach geeft advies, ik zorg dat het gebeurt’ geïnteresseerd was in een dergelijk plan. Het gros vond het allemaal heel interessant, maar een bijdrage leveren wilden ze niet. In samenspraak tussen directie, aandeelhouders en commissarissen is toen de beslissing genomen om het bedrijf te verkopen.’ Was dat niet moeilijk? Je was 29 jaar oud...

‘Nou, voor ons van de jonge generatie was dat toch weer wat anders dan voor de ouderen, die er ook bij betrokken waren. Wat in mijn familie altijd hoog in het vaandel had gestaan, waren de titels zelf. Het idee dat die een maatschappelijke functie vervulden, werd belangrijk gevonden. Dat is toch het mooie van media: die bevlogenheid was er nog altijd. En het idee was dat door de verkoop die titels in een veiliger vaarwater terecht zouden komen. Helaas is dat helemaal verkeerd uitgepakt. Zowel de Haagsche Courant als het Rotterdams Dagblad is in 2005 in het Algemeen Dagblad opgegaan; er is niets meer van over.’

nieuws

overname

investeren

q&a

en samen al eind jaren negentig een soort Speurders. nl ontwikkeld. Nou, dat is een megasucces. Dat is hier Marktplaats geworden, maar dáár hebben ze dat volledig binnen de uitgeefwereld opgezet. Daarnaast zie je dat een aantal Scandinavische concerns jaar op jaar stug heeft doorgebouwd aan een multimediale strategie. Na tien jaar laten die een totale shift zien in hun bedrijfsvoering. In Nederland zie je op heel veel plaatsen dat mensen nog steeds met de hakken in het zand staan. En als ze het dan gaan doen, pakken ze het helemaal verkeerd aan. Neem PCM (eigenaar van de Volkskrant, Trouw en het AD -PdW). Die reserveerden in één keer een enorme bak geld die moest worden ingezet in een omgeving die daar nog helemaal niet klaar voor was. De kwaliteit van de mensen was onvoldoende, het denken richting online niet genoeg ontwikkeld. Dan weet je zeker dat het mis gaat.’ Je hebt eind vorig jaar je aandeel in het FD verkocht aan HAL. Op het eerste gezicht niet het meest gelukkige moment...

‘Dat had te maken met de potentiële aankoop van NRC Media die toen bij het FD speelde. Wij waren een van de potentiële overnemers, maar HAL kon dat financieren en ik niet. Tot dat moment hadden we alles fifty-fifty gedaan, ook BNR, en dat zou dus anders worden. Ik zou minderheidsaandeelhouder worden – iets waar ik niet a priori nee tegen zeg. Maar het betekent wel dat je over allerlei zaken nieuwe afspraken met elkaar moet maken. En al pratend zag ik daar geen levensvastbaar verhaal uit komen. Daarnaast was ik bang voor steeds verdere verwatering van mijn aandeel in een – verwacht ik – wederom consoliderende markt. Op een gegeven moment zei HAL dat ze wel een bod wilden doen op mijn aandelen. En daar ben ik toen op ingegaan.’ Heb je nou over die ruim twaalf jaar dat je in het FD hebt geïnvesteerd een goed rendement weten te halen?

‘Ja hoor, absoluut.’ Doe es een gooi?

‘Nou, haha, ik heb de beurs fors verslagen.’ Dat klinkt niet best…

Gaat het over de vraag hoe je met inhoud geld kunt verdienen op internet, dan verwijs je altijd naar de situatie in Scandinavië, waar je een uitgeverij bezit. Hebben ze daar die puzzel opgelost?

‘Het is heel goed gegaan, maar meer zeg ik daar niet over. Uiteindelijk denk ik dat ik bij het FD iets moois heb kunnen neerzetten – dat we innovatie tot stand hebben weten te brengen. Misschien is het dan na zo’n periode ook gewoon goed om iets anders te gaan doen.’

‘Ja. De Scandinavische mediabedrijven hebben het digitale universum al heel vroeg omarmd. In Noorwegen heeft bijvoorbeeld een aantal grote uitgeverij-

Een van die andere dingen is investeringsmaatschapij Peak Capital van o.a. Heleen van Oord en Christi-


aan Alberdingk Thijm, die zich bezig houdt met technostarters. Hoe ben je daarbij gekomen?

‘Ik was zelf aan het kijken of ik zo’n fonds kon opzetten en daar waren zij ook mee bezig. Dus leek het me wel handig om dat samen te doen. De oprichters vormen het fondsmanagement – die stoppen er echt tijd in, doen onderzoek naar welke ondernemingen interessant zouden kunnen zijn. Ik doe samen met oudcollega Rob de Heus het investment committee. Het is voor mij ideaal. Ik word door heel veel mensen benaderd met allerlei plannen en die kan ik dan mooi bij hen onderbrengen. Zijn daar al aardige dingen uit voortgekomen?

‘Nou, ik heb daar bijvoorbeeld het bedrijf Catawiki aangebracht. Een website gericht op verzamelaars, die hun collectie online bij kunnen houden, onderling kunnen handelen en bijvoorbeeld ook boekjes kunnen printen van die collecties. Het is opgericht door mensen met wie ik ooit heb gewerkt. Ze benaderden mij en ik heb ze bij Peak binnengeloodst. Peak is erin gestapt en zelf heb ik ook nog geïnvesteerd. Via Peak hebben we nu drie investeringen gedaan, maar daar komen er nog wel meer bij.’ Buiten Peak om ben je onlangs nog in uitgeverij Young & Connected gestapt, die de bladen Kidsweek en 7Days voor kinderen maakt. Wat was de reden daarvoor?

‘Alweer wat jaren geleden heb ik met de oprichter - Roland Pelle - van dat bedrijf hier in het Amstel zitten praten over zijn plannen voor een krant voor kinderen. Een mooi plan, maar ben er toen niet ingestapt. Nu zijn ze winstgevend, maar nog absoluut niet aan het einde van hun marktpotentieel. Er is verdere professionalisering mogelijk, de oplage is het afgelopen jaar met 30 procent gestegen en moet de komende jaren verder kunnen groeien. En je kan online concepten en nieuwe producten voor ze gaan bedenken. Ook dat concept heeft crossmediale mogelijkheden.’ Een soort FD-slag maken dus. Hoe ben je eigenlijk als investeerder? Blijf je op afstand of druk je graag je stempel?

‘Het goed begeleiden en ondersteunen van een bedrijf en ze helpen de juiste strategische beslissingen te nemen, daar zit uiteindelijk het succes van de onderneming. Bij Wuzzon bijvoorbeeld, hebben we de ondernemers er tijdig op kunnen wijzen dat hun oorspronkelijke model het niet ging doen. Bij Catawiki zit ik in de raad van commissarissen. Daar komen we elke maand mee bij elkaar, maken we plannen en spreken we af wat de volgende maand moet zijn uitgewerkt. Een ondernemer moet gewoon ontzettend veel doen. Het moet snel en op een breed terrein, want je hebt geen HR-manager om maar wat te noe-

men. Dan helpt het heel erg als je er mensen bij hebt die zeggen: dit heeft nu prioriteit, dat andere kun je even laten liggen.’ Je fungeert als een coach?

‘Een coach roept wat en vertrekt naar z’n volgende klant. Maar je moet je er zelf ook verantwoordelijk voor voelen. Als een ondernemer ergens geen ervaring mee heeft en jij hebt dat wel, dan moet je zorgen dat het opgelost wordt. Een coach geeft advies, ik zorg in zo’n geval gewoon dat het gebeurt.’ Heb je wel eens hard moeten ingrijpen?

‘Jazeker, natuurlijk.’ Vertel eens.

‘Nou, namen en rugnummers noemen lijkt me hier niet op z’n plaats. Maar ik heb ooit een ondernemer die met z’n plan bij me was gekomen en in wie ik had geïnvesteerd, moeten ontslaan. Het is niet zo dat degene die het plan verzint, ook altijd geschikt is om het uit te voeren.’ Als je kijkt naar al je investeringen tot nu toe. Van welke word je dan het meest blij?

‘Ik denk toch die in FD Media. Dat is de grootste, maar ook die waar ik het meest intensief bij betrokken ben geweest. Maar ik denk dat Young & Connected ook heel leuk kan worden.’ Grappig, je noemt toch consequent de mediabedrijven met een papieren component. Het courantiershart klopt nog aardig...

‘Ja, ik zit inderdaad nog in een hoop print-titels. Maar zeker de laatste tijd kijk ik toch wel heel nadrukkelijk naar digitale bedrijven. Daar zit per slot van rekening de toekomst. Ook voor mijn investeringsportefeuille.’


deal 01 Willy Slotman en Jaap van Dijken. Scholten Medische Groep.

Medische kooplui

jaap van dijken nam samen met zijn levenspartner

Willy Slotman een groothandel in medische hulpmiddelen over. ‘Dit is het enige deel van de zorgmarkt waar echt handel in zit.’

O

Van Dijken. Drie banken zagen het zitten p het bureau van Willy Slotman Deal Management Buy Out en uiteindelijk financierde de Rabobank ligt een exemplaar van Brookz, Intermediair A en F Partners het vreemde vermogen. Van Dijken en opgeslagen bij het artikel ‘Hoe Overname 10 september 2010 Slotman brachten eigen spaargeld in. koop ik mijn partner uit?’ Grapje van haar Personeel 34 medewerkers Dat de banken enthousiast waren, had levens- en zakenpartner Jaap van Dijken Omzet 13 miljoen euro (prognose 2010) Financiering eigen vermogen met te maken met de markt – de zorg wordt met wie ze amper twee maanden geleden eigen geld, vreemd vermogen met in het algemeen als een interessante het bedrijf Scholten Medische Groep banklening Rabobank markt gezien – en de ervarenheid en het kocht. Achter de kantoorruimten op een netwerk van de ondernemers, denken industrieterrein bij Geldermalsen staan Van Dijken en Slotman. Bovendien hadden ze interessante twee magazijnen met stellingen vol dozen met handschoenen, toekomstplannen. Van Dijken en Slotman wilden behalve stomamaterialen, medicijnen en flessen met vloeibare voeding. verpleeghuizen een nieuwe markt gaan bedienen: levering bij Medewerkers vullen pallets met bestellingen. Iedere dag gaan mensen thuis, de zogenoemde extramurale markt. ‘De thuisruim dertig pallets de deur uit, aldus Van Dijken. Scholten Mezorgmarkt is miljarden euro’s groter dan die van de verpleegdische Groep, een groothandel in medische hulpmiddelen, huizen,’ zegt Van Dijken. koopt deze producten onder andere in het Verre Oosten en Oost Europa en levert aan verpleeghuizen. ‘Dit is het enige deel van de zorgmarkt waar echt handel in zit,’ zegt Van Dijken. In Juristen tegenstelling tot de inkoop van ziekenhuiszorg, hebben alle Met DCF en bankfinanciering op zak legden de ondernemers partijen immers grote vrijheid bij het inkopen van medische hun bod bij Menzis op tafel. Het week niet veel af van de vraaghulpmiddelen. prijs en vanwege de goede onderbouwing ging Menzis akkoord. ‘Daarna ging het in mijn ogen vooral over punten en komma’s,’ zegt Van Dijken. ‘Bijvoorbeeld hoe formuleer je dat Toekomstplannen het bedrijf op dezelfde plaats blijft zitten en dat je niet meteen Van Dijken was koud een jaar directeur van Scholten, een de helft van het personeel ontslaat.’ voormalig familiebedrijf dat eigendom was van zorgverzekeDe bijkomende kosten voor juristen, accountants, fiscalist raar Menzis, toen hij hoorde dat Menzis het bedrijf wilde veren notaris vielen tegen. ‘Aan de juristen heb ik me mateloos kopen. In zijn arbeidscontract had hij laten zetten dat hij de geërgerd. Ze zien voortdurend beren op de weg en op de vraag eerste kans zou krijgen. wat hun dienst gaat kosten, hebben ze geen antwoord.’ Friso Kuipers van intermediair A en F Partners begeleidde Na de overname is Van Dijken algemeen directeur gebleven de MBO. Met een Discounted Cash Flow (DCF) methode been gaat Slotman zich op de nieuwe markt richten. Ze praat paalde hij wat de winst in de komende vijf jaar vandaag waard met patiëntenverenigingen, verzekeraars en artsen en andere zou zijn. Hij ging uit van de vrije cashflow in de begroting van voorschrijvers. ‘Dat is het lastige van deze markt: gebruiker, het lopende boekjaar 2010. Voor de vier jaren daarna ging hij betaler en voorschrijver zitten praktisch nooit gedrieën bij uit van een jaarlijkse groei van een paar procent. elkaar aan tafel.’ ‘Met dat verhaal zijn we eerst naar banken gegaan,’ vertelt


tekst mark van baal / fotografie marcel bakker

Willy Slotman, Jaap van Dijken

Opleiding Sociale Wetenschappen, Decoratieschilder Waren directeur theater Winschoten, directeur Scholten Medische Groep

xxxxxxxxxx 200x | brookz | 19

deal 02 Jacco Bouw. Web Power.

Email pionier

web power is al enkele jaren succesvol met

e-mailmarketing in China. Maar om echt toegang te krijgen tot organisaties waar de overheid invloed heeft, besloot Jacco Bouw een Chinese concurrent over te nemen.

Z

Bouw. ‘Ik heb tweeënhalf jaar moeten onder businessplan, maar met Deal Overname vechten om het in China te redden, omdat een onderbuikgevoel pakte Jacco Aandelenbelang 100 procent ik eerst alles uit moest vogelen. We hebBouw in 2006 zijn koffers en Bedrijf Mailbus in Beijing ben zelfs overwogen om de stekker eruit stapte in het vliegtuig richting het Verre Overnamedatum 18 augustus 2010 te trekken. Maar ik geloofde ook in dat Oosten. Bouw zag vooral kansen in China Jaaromzet ‘Enkele honderdduizenden euro’s’ land.’ en zocht naar mogelijkheden om die te Winst ‘Kleine 50.000 euro’ Inmiddels is Web Power een bekende benutten. Personeel 6 medewerkers speler in China. Zelfs de Chinese overheid Dat het niet gemakkelijk ging worden Overnamebedrag Niet voor publicatie is om. De Gelderse onderneming ontving om met zijn e-mailmarketingbedrijf Web Financiering Eigen vermogen als eerste bedrijf ooit een anti-spamlicenPower een poot aan de grond te krijgen, tie van de regering, verzendt mailings had Bouw wel ingecalculeerd. In Nedervoor 36 bedrijven uit de top-honderd e-commerce van China land was zijn Barneveldse bedrijf binnen zes jaar uitgegroeid en sleepte afgelopen juli de award voor ‘de meest succesvolle tot marktleider op het gebied van e-mailmarketing. ‘Om groe-mail service-provider van China’ in de wacht. tere volumes te draaien, moesten we wel de grens over’, verklaart Bouw. ‘Er stonden al vestigingen in Stuttgart en Stockholm. Maar om de echte klapper te maken, moet je groot Verkoopprijs denken.’ Om toegang te krijgen tot organisaties waar de Chinese overheid invloed en/of aandelen in heeft, was de overname van zijn Chinese counterpart Mailbus een logische stap. Het BeijAnti-spam ingse bedrijf is gespecialiseerd in het Chinese overheidssegHet eerste struikelbok waar de Web Power-oprichter tegenaan ment. ‘Dat maakt het inderdaad een stuk makkelijker voor liep, was het hoge gehalte spam in China. ‘Er was in dat land ons, omdat Mailbus al een speciale relatie met de regering zóveel spam. Daar moesten we iets aan doen, anders zouden heeft’, legt Bouw uit. Lang heeft het overnametraject niet gewe het sowieso niet redden in China.’ Een medewerker heeft duurd: slechts zeven maanden. Beide partijen waren het snel ruim 18 maanden gelobbied bij het ministerie van Informatie eens over de overnameprijs. ‘Als je ze maar genoeg geld geeft’, om samen met de overheid anti-spamspelregels op te stellen. relativeert de Web Power-directeur. ‘Dat was het waard, om‘We hebben samen met de Chinese e-mailmarketeer Mailbus dat er in dat overheidssegment nog veel groei zit. Communicade regelgeving van Europa en de Verenigde Staten meegenotie via e-mail is daar nog maar net ontdekt.’ men om te laten zien hoe het ook kan’, vertelt Bouw. Dat het snel ging betekende overigens niet dat er geen hobAan de andere kant moesten er klanten binnengehaald worbels op de weg lagen. De expertise van PwC werd ingeschakeld den. Aan tafel komen bij diverse ondernemingen was niet het om tot een realistische verkoopprijs te komen. ‘Want er werprobleem. ‘Ik zat meteen tegenover de ceo en het hoofd den in hun email-campagnes stelselmatig kleinere volumes marketing.’ De Chinezen waren ontzettend nieuwsgierig naar verzonden dan gerapporteerd. Contracten bleken niet goed in e-mailmarketing, omdat ze het helemaal niet kenden. elkaar te zitten en er waren meerdere boekhoudingen.’ De eerste klant liet niet lang op zich wachten. Het AmeriMet de koop van Mailbus heeft Web Power zich ervan verzekaanse Blizzard Entertaiment, producent van de online game kerd de slag van de overheidsorganisaties op de Chinese World of Warcraft, wilde maandelijks een mailing aan 14 mile-mailmarkt niet missen. ‘Dat risico hebben we nu grotendeels joen leden versturen, terwijl de capaciteit van Web Powers ingeperkt’, aldus Bouw. ‘En dus blijven we ontzettend snel techniek nog nooit berekend was op een database groter dan groeien in het Verre Oosten.’ 1,1 miljoen. De verzending ging mis en de twijfel sloeg toe bij


tekst wietze willem mulder / fotografie sietske raaijmakers

Jacco Bouw (38)

Opleiding Algemene Operationele Techniek, Hogeschool van Utrecht Is Oprichter van Web Power

xxxxxxxxxx 200x | brookz | 21

actueel

Met de pet rond crowdfunding is hot. Wie bedrijfskapitaal nodig heeft,

kan straks terecht op het internet. Maar er is ook scepsis: ‘als middel voor bedrijfsfinanciering werkt het nog niet.’ De onstuimige geboorte van de massa als kapitaalverschaffer.

H

et begon met een bijeenkomst van een groep ondernemende Utrechtse studenten. Ze hadden een eigen Dragon’s Den georganiseerd, compleet met pitches van startende ondernemers op een podium en een vermogende venture capitalist in de zaal. Over één van de pitches was bijna iedereen in de zaal enthousiast, vertelt Gijsbert Koren, die bij het evenement aanwezig was. Verwachtingsvolle blikken gingen in de richting van de vermogende investeerder, maar helaas: de hand bleef op de knip. Toen ging er bij Koren een lichtje branden: ‘Wat als we nu eens met de pet rond gaan? Dan hebben we het startkapitaal zo bij elkaar.’ Dat aha-moment groeide uit tot CrowdAboutNow, een online platform

Vergunning nodig? Wie een investeringsfonds begint, heeft een vergunning nodig van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Maar hoe zit dat met crowdfunding? Daarover lijkt grote onduidelijkheid te bestaan. Amerikaanse crowdfunding platforms zijn de facto illegaal, maar worden gedoogd. In Nederland wacht de AFM de initiatieven af voordat het een positie bepaald. De AFM laat wel weten in gesprek te zijn met ABN AMRO over Seeds. Zelf noemt de bank ‘de juridische vormgeving een belangrijke component in het onderzoek dat wij doen.’


dat ondernemers en investeerders bij elkaar wil brengen. Hoewel het platform pas eind dit jaar echt van start gaat, ontving het initiatief al een stimuleringsprijs ter waarde van een ton van de Utrecht Development Board. De jury, onder voorzitterschap van supercommissaris Trude Maas, prees de ‘laagdrempelige en innovatieve financieringsvorm’ van CrowdAboutNow. Koren is ondertussen hard op zoek naar ondernemers die zich op de site willen presenteren. ‘We krijgen vanuit alle hoeken mensen aangedragen.’

Investment gap Dat is niet verassend, want crowdfunding is hot. Tot nu toe was het vooral bekend als een manier om artistieke producties te financieren. Het bekendste Nederlandse voorbeeld daarvan is Sellaband, de site die fans de mogelijkheid biedt om de platen van hun favoriete artiesten te financieren. In de Verenigde Staten is de site Kickstarter.com uitgegroeid tot een drukbezocht platform voor iedereen die financiering zoekt voor een creatief project. Ook voor microfinanciering is crowdfunding een beproefd recept. Op websites als Kiva.org en het Deense MYC4.com vragen ondernemers uit ontwikkelingslanden om kleine leningen of investeringen in hun bedrijf. Die succesvolle voorbeelden vinden navolging in de zakenwereld. Je kunt gerust spreken van een hype. Naast CrowdAboutNow heb-

ben zeker drie andere initiatieven hun komst aangekondigd. Zelfs ABN AMRO werpt zich in de strijd, met het crowdfundingplatform Seeds. De meeste beloven eind dit jaar of begin volgend jaar operationeel te zijn. De werkwijze van de platforms is, voor zover te overzien, min of meer hetzelfde. Ondernemers krijgen de ruimte voor een pitch, waarbij ze duidelijk moeten aangeven hoeveel kapitaal ze nodig hebben en waarvoor het aangewend zal worden. Investeerders kopen een ‘aandeel’ in het bedrijf. Meestal moet het doelbedrag binnen een afgesproken termijn worden bereikt. Gebeurt dat niet, dan krijgen de investeerders een deel van hun inleg terug, al dan niet met aftrek van gemaakte kosten. De bedragen lopen wel uiteen. Bij CrowdAboutNow ben je al investeerder voor een tientje. Het vraagbedrag voor ondernemers ligt tussen de vijf- en honderdduizend euro. Seeds laat bij monde van Business Development Manager Jaspar Roos weten dat het crowdfunding als mogelijke oplossing ziet voor de ‘investment gap’ tussen 50.000 en 150.000 euro. Over minimale inleg doet Roos geen uitspraken, wel zegt hij zich met Seeds vooral te willen richten op ‘een combinatie van de crowd en investeerders.’ Roos denkt dat crowdfunding niet geschikt is als middel om overnames te financieren: ‘Crowdfunding in de vorm die wij onderzoeken gaat uit van een gro-

tekst rob hartgers / fotografie istockphoto

te online component met veel betrokkenheid en openheid van de investeerder. Niet zelden hebben de partijen die zijn betrokken bij een overname belang bij rust en gedeeltelijke geslotenheid. Een grote groep volgelingen online is dan mogelijk niet opportuun.’

Vertrouwen Consultant David Berg organiseert sinds enige tijd elke laatste vrijdagmiddag van de maand een bijeenkomst over crowdfunding. De interesse is groot, zegt hij. Berg is overtuigd van de zegeningen van het concept. Het is een trend die volgens hem op het punt staat om te ‘exploderen’. Berg merkt wel dat ondernemers aan het concept moeten wennen. ‘Veel ondernemers zijn er niet klaar voor. Je moet bereid zijn om investeerders op de achterbank te laten zitten. Ze komen niet aan je stuur, maar ze kijken wel over je schou-

der mee. Dat is een groot voordeel, want al die mensen hebben er belang bij dat jouw bedrijf een succes wordt. Het zijn je ambassadeurs.’ Aan zulke ambassadeurs heb je meer dan aan een bank, denkt Berg. ‘Een bank leent je geld, maar heeft verder nauwelijks meerwaarde. Investeerders uit een crowdfunding netwerk zijn ook kennispartners. Ze kunnen bijvoorbeeld adviseren over de ontwikkeling van een product. Je zit er samen in.’ Omdat alle initiatieven in de kinderschoenen staan, is het moeilijk om iets te zeggen over de impact van crowdfunding. Wordt dit de redding voor ondernemers die tevergeefs aankloppen bij banken en de traditionele private investeerders? Oprichter van business angel netwerk NeBIB Nils de Witte is sceptisch: ‘Ik ben een groot voorstander van crowdfunding, maar als middel voor bedrijfsfinanciering

werkt het nog niet. In veel gevallen zal het gaan om een onervaren ondernemer en onervaren investeerder. Dat betekent dat er veel begeleiding nodig is. Het probleem is dat daar geen geld voor is in dit model. Niemand is bereid om te betalen voor de rol van de intermediair. Daardoor kun je de kwaliteit van de investering niet garanderen.’ Volgens De Witte is crowdfunding een ‘oplossing voor een niet-bestaand probleem’: ‘Volgens mij is er nu meer kapitaal voor startende bedrijven dan ooit tevoren. Er zijn veel nieuwe investeerders op de markt gekomen, mensen die hun geld voorheen belegden in aandelen en onroerend goed, maar nu op zoek zijn naar nieuwe investeringsmogelijkheden. De bottle neck voor particulieren om te investeren in bedrijven is niet geld, maar een gebrek aan vertrouwen. Dat los je niet op met crowdfunding.’


actueel

‘Een nieuwe Kluun zou mooi zijn’ tenpages.com brengt lezers en

debuterende schrijvers bij elkaar. ‘Als je een boek wilt schrijven, moet je bij ons komen.’

J

aarlijks produceren enkele duizenden amateurschrijvers een manuscript. Je zou denken dat uitgevers daar blij mee zijn, maar het tegendeel is waar. Het ontbreekt ze aan de capaciteit om alle manuscripten goed te beoordelen. Bovendien is het uitgeven van een debuut altijd een gok; je weet nooit of er een publiek is voor de nieuwkomer. Resultaat: slechts 50 tot 100 van de 17.000 nieuwe boeken die jaarlijks in Nederland worden uitgegeven, zijn debuten. Valentine van der Lande werkte bij Bol.com toen ze op bovenstaande situatie stuitte en ging op zoek naar een oplossing. Die diende zich aan toen ze op een uitgeefcongres hoorde over crowdsourcing en crowdfunding: ‘Ik bedacht het idee van een internetplatform, waarop lezers zich committeren aan een boek.’ Na twee maanden brainstormen had Van der Lande een volwaardig businessplan. De investeerders, afkomstig uit de IT-wereld, waren snel gevonden. Begin 2010 ging TenPages.com van start. Het concept is eenvoudig: schrijvers plaatsen een fragment van hun manuscript (tien pagina’s) op de site van TenPages.com.


Enthousiaste lezers kunnen een of meerdere aandelen van 5 euro per stuk kopen. Wanneer binnen vier maanden de grens van 2.000 aandelen wordt bereikt, wordt het boek uitgegeven door een uitgeverij waar TenPages.com mee samenwerkt. De schrijver ontvangt 1.000 euro, de uitgever de overige 9.000. De winst uit de verkoop van het boek wordt verdeeld onder de schrijver, de aandeelhouders, de uitgeverij en TenPages. Als binnen vier maanden onvoldoende aandelen zijn verkocht, krijgen de aandeelhouders 4 euro per aandeel terug. In haar kantoor aan de Amsterdamse gracht vertelt Van der Lande over de scepsis die ze heeft moeten overwinnen: ‘Sommige uitgevers reageerden gereserveerd. Ze moesten wennen aan het idee dat lezers voor publicatie inzage krijgen. Anderen zien het juist als een nieuwe bron van schrijftalent en een manier om van de slushpile van debutantenmanuscripten verlost te worden.’ Begin november ontving TenPages.com de Accenture Innovation Award, een prijs die jaarlijks wordt toegekend aan producten, diensten of concepten uit de media, communicatie- en hightech-industrie.

Valentine van der Lande

Richtte begin dit jaar TenPages.com op

Van der Lande verwacht dat haar bedrijf eind 2011 winstgevend is. TenPages. com moet hét platform worden voor debuterende schrijvers. Daarom worden er ook andere diensten aangeboden, zoals een ‘beoordelingsdienst’ voor manuscripten en een schrijfcursus. ‘Als je een boek wilt schrijven, moet je bij ons komen’, vat ze de propositie samen. Voor het uitgeven van debuten lijkt crowdfunding een uitstekend middel. Maar een wondermiddel is het niet, benadrukt Van der Lande. ‘Ik vraag me af of je het kunt inzetten om bedrijven te financieren. Mensen die aandelen in een boek kopen zijn meteen de potentiële doelgroep. Die mensen zullen bovendien het boek aanraden aan vrienden en familie. Twee voordelen die meestal niet opgaan bij bedrijfsfinanciering.’ Nog geen jaar na de oprichting heeft TenPages.com 18 manuscripten klaarliggen voor publicatie. Volgend jaar wil Van der Lande 25 tot 30 boeken in de schappen hebben. Of daar de nieuwe Mulisch tussen zit, durft ze niet te zeggen. ‘Ik hoop natuurlijk van wel, maar een nieuwe Kluun zou ook mooi zijn.’

Privé reizen geheel conform uw eigen wensen

KENIA

•

TA N Z A N I A

•

OEGANDA

•

ETHIOPIË

•

SEYCHELLEN

•

MAURITIUS

•

MADAGASKAR

•

MOZAMBIQUE

•

ZAMBIA

•

MAL AWI

•

BOTSWANA

•

NAMIBIË

•

ZUID -AFRIKA

•

Safari in Afrika? Bij Jambo Safari Club zijn de mogelijkheden eindeloos! Vraag de gratis 252 pagina’s tellende brochure aan op www.jambo.nl tel.: 020-2012740 | e-mail: [email protected] | www.jambo.nl

Dé Afrika specialist

E TIIE AT EA RE DECR RD AR AA DO OSSIE R WA D

‘We willen naar meer dan een miljoen klanten’ met minder dan twee ton aan tante agaath-leningen

richtten Rob van Rees, Michiel Rexwinkel en John Apeldoorn in 2001 elektriciteitsleverancier Greenchoice op. Nu hebben ze ruim 250.000 klanten en een omzet van driehonderd miljoen euro.

I

n een Rotterdamse voormalige drukkerij uit het begin van de vorige eeuw, vertelt Rob van Rees hoe hij en zijn collega’s de grote Nederlandse energiekolossen hebben uitgedaagd. Trots wijst hij op een groot pand aan de overkant van de weg, dat Greenchoice onlangs kocht om door te kunnen groeien. Van Rees (nu 44), Michiel Rexwinkel (44) en John Apeldoorn (38) begonnen de onderneming, die duurzame elektriciteit en gas levert, in 2001 vanuit hun eigen woonhuizen. Vandaag de dag levert Greenchoice aan ruim 250.000 huishoudens, bedrijven en overheden, waaronder telecombedrijf TMobile en de gemeente Rotterdam. Ruim de helft van de elektriciteit koopt Greenchoice bij kleinschalige producenten in Nederland, variërend van een bedrijf met twintig zonnepanelen tot een park met


vijf grote windturbines. De andere helft koopt het in het buitenland, waar het mede-eigenaar is van waterkrachtcentrales. Greenchoice krijgt geen subsidie, zijn leveranciers wel.

Stap 1: de analyse Van Rees, business development manager vliegtuigonderhoud bij KLM, en Rexwinkel, manager bij een automatiseringsbedrijf, zochten een gat in de markt om een onderneming te beginnen. In de zomer van 2000 realiseerden ze zich dat er een hele nieuwe markt zou komen: die voor energiemarkt, bevolkt met voormalige overheidsmonopolies. De markt voor grootverbruikers was toen al geliberaliseerd. Op 1 juli 2004 zou de markt voor

particulieren open gaan, maar de markt voor groene elektriciteit zou al op 1 juli 2001 open gaan. ‘We zagen hoe ineffi ciënt en klantonvriendelijk de bestaande energieleveranciers waren,’ zegt Van Rees. ‘Scoringskansen te over.’ Al snel werd duidelijk wat de onderneming zou maken of breken. ‘De grootste uitdaging was: lukt het ons om zelf een automatiseringssysteem te bouwen? Automatisering en klantenservice is key. Als dat lukt, dan heb je bestaansrecht. We gingen al snel avonden en weekenden werken aan het business plan. Wanneer je die energie krijgt, dan weet je dat je goed zit.’ Na twee maanden hadden ze een ondernemingsplan op hoofdlijnen. ‘Drie of vier A4-tjes. Ik zie tegenwoordig business plannen voorbij komen die veel te gedetailleerd zijn.’ »

tekst mark van baal / fotografie peter bak



Stap 2: de financiering De financiering was een probleem. De drie aspirant-ondernemers gingen met hun business plan op roadshow, maar de business angels die ze spraken, durfden niet. ‘Het was eind 2000, vlak na het uiteenspatten van de internetbubbel.’ Achteraf zijn de ondernemers blij dat ze geen investeerders konden vinden. ‘We waren bereid om de helft van de aandelen weg te geven.’ Lachend: ‘We hebben er ook nog over gedacht om klanten medeaandeelhouder te laten worden.’ De drie begonnen Greenchoice met minder dan twee ton aan tante agaath-leningen van familie en vrienden, voornamelijk om software te laten ontwikkelen. Ze kregen elk een derde van de aandelen en pas een salaris als de eerste klanten binnen waren. Liquiditeit was geen probleem. ‘Zodra je een klant hebt, begint de cashflow te lopen.’ Door de automatisering kon Greenchoice de kosten laag houden. De belangrijkste uitgaven waren software ontwikkeling en marketing. Toen na een half jaar de eerste klanten gingen betalen, konden de drie zichzelf een salaris uitkeren. Vandaag verdienen ze elk 80.000 euro bruto per jaar. ‘We hebben onszelf één keer een bescheiden winstuitkering betaald. Verder hebben we de winst altijd gereserveerd en een buffervermogen opgebouwd. We gaan nu ook investeren. We hebben een investeringsbudget van tien miljoen euro per jaar.’

Stap 3: de organisatie Rexwinkel en Apeldoorn, die bij een automatiseringsbedrijf hadden gewerkt, schreven de architectuur voor de benodigde software. Databased, een automatiseringsbedrijf van Rotterdamse studenten, dat inmiddels onderdeel is van Greenchoice, schreef de software. ‘Hoe groot het voordeel van een goede automatisering was, werd ons tijdens de rit duidelijk.’ Greenchoice leverde maandelijks volledig geautomatiseerd een lijst


met klanten, die waren overgestapt, aan Nuon, Eneco en Essent. Medewerkers van deze energiereuzen voerden deze gegevens handmatig in in spreadsheets. Greenchoice heeft nu 120 medewerkers. Om de organisatie schaalbaar te houden, moet iedereen alle vragen van klanten kunnen oplossen - vertelt Van Rees - of hij of zij nu op de afdeling klantenservice (80 medewerkers), marketing, financiën, personeelszaken of inkoop werkt (samen de andere 40). ‘Iedereen moet het basisproces kunnen bedienen. En dat is bij ons klantenservice.’ Het betekent relatief hoog opgeleide mensen aannemen - in principe HBO-niveau - en deze veel trainen en veel bevoegdheden geven. ‘Iedereen moet een klant die niet kan betalen een betalingsregeling kunnen aanbieden,’ geeft Van Rees als voorbeeld. ‘Iedereen kan de telefoon opnemen,’ is het argument dat iedere medewerker af en toe klanten te woord staat. De directie is hiervan niet uitgezonderd. Ook in het beeldscherm op Van Rees’ bureau staat in de rechter bovenhoek een klein venster met drie getallen, die aangeven hoeveel klanten meer dan een minuut in de wacht staan. Nu staan er drie nullen, zodat het interview kan doorgaan, maar zodra er andere cijfers verschijnen, neemt ook Van Rees zijn telefoon op. ‘Ik heb iedere week wel een paar klanten aan de lijn. We hebben hier een platte cultuur en voelen ons met z’n allen verantwoordelijk.’ Om die cultuur te behouden, wil hij niet te snel groeien. En dus werkt Greenchoice met een aantal oproepbare eenpitters. Wanneer het bedrijf bijvoorbeeld een bepaalde internetmarketingcampagne wil voeren, huurt het tijdelijk IT-specialisten in.

Stap 4: de marketing De eerste folder hebben we persoonlijk verspreid in de Rotterdamse wijk Hillegersberg, vlak nadat de jaarnota van Eneco op de mat was gevallen.’ Het leverde een paar honderd klanten op; een respons van vijf procent. Ongekend hoog voor een foldercampagne. Direct marketing is het belangrijkste kanaal om klan-

ten te werven. Daarnaast werft Greenchoice door middel van cross-selling – bijvoorbeeld via een verzekeringsintermediair – en met partners. ‘Internet is nu onze grootste bron van nieuwe klanten.’ Greenchoice doet veel van zijn marketing via online communities: belangorganisaties zoals Greenpeace, Wise (‘kernenergie, nee bedankt’) en de dierenbescherming. Deze organisaties krijgen soms een bedrag per klant, die vanaf hun site doorklikt naar de website van Greenchoice. Greenchoice won marktaandeel van zijn concurrenten door slimmer met veranderende marktomstandigheden om te gaan. Overheidswetgeving gaf Greenchoice de wind in de rug. Groene stroom werd tijdelijk vrijgesteld van energiebelasting, ongeveer dertig procent van de elektriciteitsprijs. De gevestigde orde koos ervoor om groene stroom tegen een hogere prijs dan grijze stroom te blijven verkopen en enorme marges te maken. Greenchoice gebruikte de ene helft van dit voordeel om groencertificaten te kopen en de andere helft om groene stroom tegen een lagere prijs te verkopen. ‘Dat gaf een enorme schok in de markt. De marketing afdelingen van de grote ener-

giebedrijven verkochten groene stroom als premium product.’ De gevestigde orde vroeg ongeveer 50 euro meer op een rekening van 700 euro, de jaarrekening van een gemiddeld huishouden. Greenchoice 35 euro minder.

Stap 5: de strijd tegen monopolisten Toetreden tot een oligopolie van voormalige overheidsmonopolies is een strijd tegen de gevestigde orde. Doordat de grote energiebedrijven niet alleen de productie en levering, maar ook de distributie – het netwerk van hoogspanningsmasten en meterkast – in handen hadden, bleven ze een grote marktmacht houden, ook bij klanten die waren overgestapt naar Greenchoice. ‘Onze klanten kregen een jaaroverzicht op briefpapier met een logo van Nuon, Essent of Eneco. Wij kregen de meterstanden pas een paar weken later, zodat onze klanten dachten dat we traag waren. We hebben dat aangekaart en dat heeft mede geleid tot de splitsingswet.’ Ten tweede had Greenchoice geen grote reclamebudgetten zoals de grote spelers. Nuon had in 2009 een reclamebud-

‘We zagen hoe inefficiënt en klantonvriendelijk de bestaande energieleveranciers waren. Scoringskansen te over’ get van 17 miljoen euro. ‘We moeten opboksen tegen het marketinggeweld van de grote energiebedrijven. Daar staat tegenover dat wij als enige een sterke profilering hebben. Duurzaamheid was bij de bestaande spelers volstrekt onontgonnen. De vraag was alleen: wordt dat wel een markt?’ Het bleek een sterk marketingwapen voor Greenchoice om zich te onderscheiden.

Stap 6: de groei financiering In 2004 had Greenchoice groeifinanciering nodig om ook gas aan te kunnen bieden. Groen gas is nog niet in grote hoeveelheden verkrijgbaar, maar dat lost Greenchoice op door aardgas in te kopen,

de CO2-uitstoot te compenseren en bosprojecten te financieren. Om gas te mogen verkopen moet je GasTerra, de Nederlandse gasleverancier, echter drie maanden vooruit betalen. ‘We hadden daarom een partner nodig die een garantstelling kon doen.’ Voor de eerste drie wintermaanden van het jaar, wanneer de helft van de Nederlandse gasconsumptie wordt verstookt, heb je een flink bedrag nodig. Van Rees pakt er een rekenmachine bij. ‘Het gemiddelde huishouden verbruikt 1.500 kuub per jaar à dertig cent per kuub. Vijftig procent hiervan is 225 euro. Vermenigvuldig dit met 200.000 klanten en je hebt een financiering van 45 miljoen nodig.’ Hoewel er weinig risico aan zit - de klanten gaan die 45 miljoen immers zeker betalen – wilde geen bank financieren. »



‘De banken vonden het teveel risico. De marges zijn klein en de posities zijn groot. Banken waren in die tijd extreem voorzichtig.’ Energiebedrijf Eneco, één van Greenchoice’s concurrenten, wilde wel garant staan. Bovendien wilde het Greenchoice toegang tot zijn handelsafdeling geven, een groot strategisch voordeel. Greenchoice heeft een inkoopafdeling van slechts twee medewerkers. In ruil voor deze garantstelling en dit strategische voordeel kreeg Eneco dertig procent van de aandelen.

Stap 7: de toekomst Om door te groeien wil Greenchoice, dat nu alle elektriciteit en gas inkoopt, zelf duurzame elektriciteit gaan opwekken. Het heeft onlangs geïnvesteerd in een waterkrachtcentrale in de Maas bij Borgharen, waarvan de bouw volgend jaar begint. Verder is het mede-eigenaar van een aantal windturbines en wil het mede- eigenaar worden van een aantal nog te ontwikkelen grote windparken. Het investeert bijvoorbeeld in een water krachtcentrale in Frankrijk en een zonne-


‘Onze prijsstelling voor groene stroom gaf een enorme schok in de markt’ energiecentrale in Duitsland. Het bedrijf heeft twee redenen om zelf te willen produceren. ‘Idealiter kopen we duurzame energie in, maar het gaat niet snel genoeg. Door te investeren willen we helpen om de ontwikkeling van duurzame energie te versnellen.’ Ten tweede neemt het risicoprofiel af wanneer je zowel elektriciteit produceert als levert. Op korte termijn ligt de verkoopprijs van elektriciteit en gas immers vast, terwijl de inkoopprijs kan fluctueren als gevolg van fluctuaties in de olieprijs. ‘De marges zijn flinterdun, terwijl de trading risico’s skyhigh zijn.’ Uiteraard dekt Greenchoice dit risico af (hedgen) met lange termijn inkoopcontracten, maar ook daar zitten risico’s aan. Wie zelf duurzaam produceert loopt geen inkooprisico, omdat hij geen grondstoffen hoeft in te kopen. In 2010 is de omzet gestegen tot ongeveer driehonderd miljoen euro. Greenchoice maakte in 2009 vier à vijf miljoen

winst, maar in 2010 zal dat minder dan een miljoen zijn. ‘2010 wordt een mager jaar, omdat we de hit van de crisis pakken. Het duur ingekochte portfolio daalde in waarde.’ Greenchoice groeit met zo’n honderd klanten per dag, maar wil versnellen. ‘We willen naar meer dan een miljoen klanten.’ Waardecreatie is nooit een doel geweest, zegt Van Rees. ‘Ons doel is wat voor te stellen in de wereld. Het bedrijf is inmiddels miljoenen waard, maar hoeveel exact willen we niet weten.’ De ondernemers hebben aanbiedingen gehad, maar willen niet verkopen. ‘Ten eerste heb je als ondernemer veel meer lol. Ten tweede denken we als onderneming veel meer voor te kunnen stellen dan als onderdeel van een groot concern. In deze vorm kunnen we ons ideële doel beter najagen: een volledige overschakeling naar duurzame energie. Ik geloof niet dat bestaande energiebedrijven dat gaan doen.’

Service is geen afdeling maar een mentaliteit. Welkom in de nieuwe realiteit.

tele2.nl/zakelijk

Zijn ratio en emotie bij u in evenwicht? Winnaar van:

Maak kennis met onze Valuation Desk. Een kennisbron van onze jarenlange ervaring op het gebied van het waarderen van ondernemingen. Heeft u vragen over waarderingsvraagstukken inzake aanof verkoop van een onderneming, juridische geschillen, bedrijfseconomische heroriëntaties of vanuit fiscaal oogpunt? Neem vrijblijvend contact op met Alexander den Boer RV of John Knevels RV +31 76 530 38 00 of kijk op www.vanoers-cf.nl.

Sterk in fusies en overnames

spe

cia

l

Persoonlijke groei wie voor het eerst een bedrijf overneemt, moet groeien.

Hoe bedreven u ook bent geweest als manager in het ‘grote’ bedrijfsleven, eindverantwoordelijkheid voor uw eigen onderneming is a whole new ball game. Steekwoorden: leiderschap, authenticiteit, integriteit. Lees deze special en groei.


SPECIAL PERSOONLIJKE GROEI

Spierballen kweken wie een bedrijf overneemt, zal een beroep moeten

doen op nieuwe vaardigheden. De persoon van de ondernemer wordt steeds belangrijker en leiderschap komt niet bij iedereen vanzelf aanwaaien. Over de waarde en de noodzaak van persoonlijke groei.

D

e vent is de tent. Met dit credo trad in de jaren negentig een nieuwe generatie topmannen toe tot het grote bedrijfsleven. Waar oude ondernemersrotten als de families Van der Valk en Heijn de pers het liefst persoonlijk de deur uitwerkten, werden de nieuwe sterren van corporate Nederland publieke figuren. Mannen met een smoel. Maar de machomanagers als Cor Boonstra, Cees Verhoeven en Roel Pie per zijn hun glans inmiddels kwijt. Reputatiedeskundige Paul Stamsnijder signaleert in zijn boek ‘De vent is de tent’ dat een nieuw soort leider is opgestaan. Een die naar authenticiteit streeft en niet zozeer een boegbeeld, maar een voorbeeld wil zijn. Dienende leiders, geen zonnekoningen, zegt ook Jim Collins, de auteur van ‘Good to Great’, die elf topbedrijven selecteerde, dat er tussen hen een treffende overeenkomst bestond: alle ceo’s vertoonden naast sterke vastberadenheid vooral grote bescheidenheid. Als ondernemer word je genoodzaakt


goed over je persoonlijk profiel na te denken, stelt Stamsnijder. Door de personalisering van het nieuws en de razendsnelle opkomst van social media gaat het steeds meer om de persoon zelf, bij goede en vooral bij slechte tijding. Een bestuurder die geen voorbeeldgedrag toont, is ongeschikt. De ondernemer van nu moet origineel zijn, ‘echt’ en betrouwbaar.

Productiefactor Maar wat is dat, ‘echt’ of ‘authentiek’? Steeds meer ondernemers gaan op zoek naar het antwoord. Ze ontrafelen hun identiteit, werken aan persoonlijke groei, en kunnen daarbij de keuze maken uit een uitgebreid instrumentarium. Van cognitieve gedragstherapie en hypnotherapie, enneagrammen en neurolinguïstisch programmeren tot astrologische technieken of toneelspel. Van uiterst zweverig en spiritueel tot aards en rationeel. Het mag lijken dat de leidinggevende klasse van nu collectief in een midlife crisis terecht zijn gekomen, maar dat is

niet het geval, aldus Godfried IJsseling van opleidingcentrum voor ondernemers De Baak. ‘Mensen vinden het steeds belangrijker aan zichzelf te werken, juist omdat ze willen groeien. Het is een productiefactor: als mensen nadenken over zichzelf en zich willen verbeteren, worden ze daar een betere professional van.’ Onder de ‘zoekenden’ zijn veertigers en vijftigers sterk vertegenwoordigd. Hun loopbaan is opgebouwd, de kindertjes groter en ze komen voor de vraag te staan wat ze nu echt met hun leven willen. Maar ook dertigers hebben zo hun dilemma’s: bijvoorbeeld de problematiek dat ze werkelijk álles willen. Een gezin, leuke dingen doen met vrienden, op vakantie gaan en ook nog een loopbaan opbouwen. Dat leidt uiteindelijk tot introspectie en keuzes maken. Zelfs twintigers piekeren al over wat ze willen. Ze weten als geen ander hoe belangrijk in de netwerkmaatschappij met sociale netwerken als Twitter het individu is. Voor twintigers is ondernemen dan ook een persoonlijk proces. Ze proberen hun ei-

tekst jasper mulder / fotografie istockphoto

‘Door de personalisering van het nieuws en de razendsnelle opkomst van social media gaat het steeds meer om de persoon zelf. De ondernemer van nu moet origineel zijn, echt en betrouwbaar’ gen weg te vinden, maar worden afgeschrikt door de harde zakelijkheid van het bedrijfsleven.

Staande opdracht Volgens Ben Tiggelaar, trainer, publicist en veelgevraagd spreker, is de toenemende behoefte aan persoonlijke groei voor een deel ingegeven doordat de grote vraag van het leven - waarom zijn we hier op aard – prangender is geworden voor mensen. ‘De betekenisgevende kaders die daarop antwoord gaven; religie of politieke ideologie, zijn weg of hebben aan invloed ingeboet. Het is aan de mensen zelf

om de zin van hun leven in te vullen, ook wat betreft hun loopbaan.’ Waar het veertig jaar geleden voor de meeste mensen wel vaststond met welk beroep of voor welke baas ze hun leven zouden slijten, kan ieder nu gaan doen wat-ie wil. De sociale mobiliteit is veel groter geworden. Tiggelaar: ‘We hebben een maatschappij gecreëerd waarin het een soort staande opdracht is voor iedereen om zich te ontplooien en te ontwikkelen.’ Persoonlijke groei doet zich vooral voor in rumoerige fasen van het leven, zowel privé als zakelijk. Als mensen uit hun comfort zone worden gehaald, zijn ze

op zichzelf aangewezen en moeten ze zich aanpassen aan de nieuwe omstandigheden. Wie een bedrijf start of overneemt, komt op nieuw terrein terecht. Er wordt een enorm beroep gedaan op creativiteit en improvisatievermogen. Welke kennis, attitude en competenties heb je nodig om een goed leider te zijn? Je moet ervoor kunnen zorgen dat je medewerkers gedijen en gebruik maken van hun aanwezige talenten en kennis. Je persoonlijkheid in de rol van leider is belangrijk en van grote invloed op de organisatie als geheel, ook bij kleine ondernemingen, of beter: juíst daar. Het »



‘Het is tijd om “nee” te zeggen, ruimte te maken en te focussen op de vraag: wat vind ik echt leuk? Schrap actief afspraken of maak een stop doing-list. Een lijst met dingen die je niet meer doet’ gedrag van de leider is direct van invloed op de rest van de organisatie. Heeft iemand moeite met grenzen stellen dan is er grote kans dat dit probleem op de een of andere manier terugkomt in de onderneming zelf. Dat is ook bij de meer morele kanten van het ondernemen het geval. Leiderschap is volgens Godfried IJsseling een katalysator voor persoonlijke groei. Op het moment dat mensen leiding krijgen, komen ze erachter dat, wil je mensen uit vrije wil meekrijgen, macht alleen ontoereikend is. Of zoals de Amerikaanse managementgoeroe Peter Drucker zei: ‘Wie leiding wil geven aan anderen, moet eerst leren om leiding te geven aan zichzelf.’ Ineens blijkt het te gaan over charisma en inspireren, over de eigen rol als leider dus. Medewerkers kijken hoe hun directeur overkomt en pas daarna beslissen ze of ze die volgen of niet, zegt IJsseling. ‘En hoe hij of zij overkomt, daar moet de leider zelf achter zien te komen, want dat gaan je medewerkers je zelf echt niet vertellen.’

Feedback Zelfmanagement is daarbij een van de kernbegrippen. Je moet als ondernemer immers jezelf managen om succesvol te zijn. Dus ken je jezelf voldoende? Hoe zorg je voor voldoende kennis en vaardigheden? Hoe ga je om met tegenslagen en blijf je gemotiveerd? Hoe zorg je ervoor dat je als ondernemer blijft groeien en de nodige feedback krijgt? Die vragen zijn de reden waarom zoveel leidinggevenden cursussen in persoonlijke groei volgen, zich laten begeleiden of collega’s opzoeken. Daar krijgen ze de gezochte feedback op hun optreden als leider immers wel. Persoonlijke ontwikkeling kent een sterk psychologisch kader, aldus IJsseling, en is steeds min-


der op het leren van vaardigheden gericht. Het gaat volgens hem over het afwikkelen, het afpellen van de persoonlijkheid. Dat is een proces van begrijpen hoe je in elkaar zit, wat je gevoeligheden zijn, je karakter. ‘Sommige mensen willen bijvoorbeeld altijd winnen. Dat is handig om van jezelf te weten, zodat je jezelf kunt begrijpen. Anderen zijn ze juist erg argwanend, en hebben altijd het gevoel dat anderen ze een oor willen aannaaien. Het is gemakkelijk daar vergissingen in te maken. Om werkelijk goed te kunnen samenwerken, is het belangrijk dat je weet wat voor een kleur bril je op hebt.’ In veel gevallen is de zoektocht naar persoonlijke groei overigens niet zozeer ingegeven door kansen, maar worden mensen gedwongen door de omstandigheden om bij te leren. Er is urgentie nodig, een blunder of een terugkerend probleem. Tiggelaar: ‘Het gaat met vallen en opstaan, develop as you go along. Je hebt mensen die de moeite nemen te kijken naar anderen, en ook ondernemers die zich lezend en reflecterend naar een hoger plan tillen. Maar dat is een minderheid.’ Wie aan zijn of haar groei wil werken zal daar tijd en ruimte voor moeten creëren. Anders zullen de goede bedoelingen al snel verzanden in het dagelijkse werk. Tiggelaar: ‘Het is daarom tijd om “nee” te zeggen, ruimte te maken en te focussen op de vraag: wat vind ik echt leuk, waar gaat mijn hart sneller van kloppen? Schrap actief afspraken uit je agenda of doe wat iemand als Jim Collins in zijn boek Good to Great schreef: maak een stop doing-list. Een lijst met dingen die je niet meer doet. Dat is beter dan iedere keer de discussie moet voeren of je het toch niet zou willen doen.’

Dagelijkse omgeving De rol die trainingen en cursussen kunnen spelen in persoonlijke groei moet ook niet worden overschat. Ze zijn maar een klein deel van het verhaal, aldus Tiggelaar, die een belangrijke regel in leiderschapsontwikkeling aanhaalt: zeventig procent leer je in de praktijk, twintig procent door af te kijken en tien procent door cursussen, reflectie en te lezen. ‘Terwijl de eerste reflex is: wil je iets leren, ga op cursus.’ Wie echt wil veranderen, groeien, zal in dat proces aansluiting moeten vinden bij zijn dagelijkse werk en gedrag, anders wordt het een heilloze zaak. Tiggelaar stelt dat in de praktijk blijkt dat van alle mensen die beginnen met persoonlijke verandering, meer dan tachtig procent binnen twee jaar weer terug in oude gewoontes. Een van de belangrijke oorzaken daarvoor is dat er te weinig naar gedrag wordt gekeken. We kennen de eindbestemming, maar benoemen niet duidelijk welke dagelijkse kleine, stappen we moeten zetten. Bovendien richten we ons op bewust, gepland gedrag, terwijl het overgrote deel van ons gedrag onbewust is en wordt gestuurd door omgevingsfactoren. Vandaar een laatste waarschuwing van Ben Tiggelaar: ‘Als je alleen mooie intenties vormt, maar niets verandert aan de dagelijkse omgeving waarin je functioneert, wordt het moeilijk.’


Oei, ik groei! persoonlijke groei is een belangrijke bijdrage

aan succesvol ondernemerschap. Twee jonge entrepreneurs over het groeipad dat ze als ondernemer hebben doorgemaakt.

I

k heb nooit bij mezelf gedacht: hé, ik ga aan mijn persoonlijke groei werken. Maar ik heb er, nu ik er zo op terugkijk, best veel aan gedaan. Door mijn opleiding, cursussen en deelname aan netwerken, maar juist ook door keuzes te maken. Want dat heeft veel met persoonlijke groei te maken vind ik. Door te kiezen voor iets onbekends, door een ander pad in te slaan, blijf je vooruit gaan, ook als persoon. Ik heb nooit zo’n last gehad van twijfel en ik heb altijd toegehapt als ik dacht: dat wil ik proberen. Dat heeft me de grootste persoonlijke groei opgeleverd.’ Fiscaliste Wilma Hommersom ging vier jaar geleden werken voor Margreet Teuben, die graag met iemand samen haar accountantskantoor in Amsterdam wilde laten groeien. Hommersom werkte voor Deloitte. Ze adviseerde bedrijven over vennootschapsbelasting en was verbonden aan het Wetenschappelijk Bureau, waarvoor ze meewerkte mee aan verschillende fiscale publicaties. ‘Ik had mijn aarzelingen toen Margreet me vroeg. Het ging om een klein bureau, toch iets heel anders dan Deloitte. Maar ik heb erover nagedacht omdat ik het goed vind om de dingen die op je pad komen te onderzoeken. Bovendien had ik een klik met

Margreet. Ik heb uiteindelijk ja gezegd, maar wel met de mogelijkheid om op termijn partner te worden. Ik wilde ook zelf ondernemen en verantwoordelijkheid dragen voor de groei van het bedrijf. Zij stond daar voor open.’

Sparringpartners Sinds twee jaar is ze partner bij Teuben Belastingadviseurs. Naast het adviseren van bedrijven over strategische en dagelijkse belastingzaken, heeft Hommersom er een taak als ondernemer bij gekregen. Dat viel haar aanvankelijk zwaar: ‘Je moet klanten bedienen en tegelijkertijd aan een onderneming bouwen. Er kwamen er veel nieuwe zaken op mijn pad: gesprekken met de bank, een strategie voor het kantoor bedenken. Kijk, ik heb wel eerder over strategie geadviseerd, maar nu moet ik zelf de keuzes maken. Een half jaar heb ik moeten zoeken hoe ik de taken van ondernemer en belastingadviseur kon combineren. Mijn man en vader zijn daarbij goede raadgevers geweest.’ Hommersom, die leerde door vallen en opstaan in de dagelijkse praktijk, zocht daarnaast een aantal andere manieren om zichzelf te ontplooien. Zo besloot ze lotgenoten op te zoeken, collega’s om »



Wilma Hommersom (32 jaar)

Ondernemer sinds: 2008 Partner Teuben Belastingadviseurs te Amsterdam

‘mee te sparren’. Die vond ze bij de Amsterdamse Junior Kamer, tegenwoordig JCI, ‘een netwerkorganisatie voor persoonlijke ontwikkeling voor ondernemende mensen van 25 tot 40 jaar’, zoals deze zichzelf afficheert. Hommersom: ’Je ontmoet mensen die in zelfde positie zitten, die zichzelf willen ontwikkelen. Een van de pijlers onder de organisatie zijn de trainingen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Ik heb er verschillende van gevolgd, onder andere zo’n cursus waarin je naar je eigen persoonlijkheid kijkt, de indruk die je achterlaat en de rol die je speelt in een team. Dat is altijd wel verhelderend. En ik doe er veel inspiratie op door de contacten, bijeenkomsten, lezingen en andere activiteiten.’

Kwetsbaar Een andere belangrijke groeiversneller voor haar persoonlijke en professionele ontwikkeling, is het feit dat Hommersom fiscaal recht is gaan doceren aan de Nyenrode Business Universiteit en de Hogeschool Utrecht. ‘Dat heeft mij veel gebracht. Als ik terugkijk hoe ik de eerste keer als persoon voor de klas stond, en hoe nu, dat is een enorm verschil. De eerste weken was ik volledig kapot als ik voor de groep had gestaan. Je verkeert toch in een kwetsbare positie en moet maar afwachten hoe de drie uur durende lessen lopen. Ik krijg nu juist veel energie van het lesgeven. Het heeft mij persoonlijk en professioneel veel gebracht.’ Door partner te worden is Hommersom veranderd. Hoewel ze altijd lol in haar werk had, heeft ze nu een omslag gemaakt. ‘Ik zie tegenwoordig overal kansen. Ik las laatst een stuk in het financieele dagblad over een ondernemer en toen dacht ik: “Hé, die persoon moet ik eens gaan bellen.” Voorheen had ik dat nooit zo benaderd. Ik ben veel bewuster


‘Ik zie tegenwoordig overal kansen’ en actiever betrokken bij mijn werk.’ Niet alleen Hommersom, ook de onderneming is gegroeid, de laatste jaren van vier tot acht mensen, en er zijn gesprekken over een nieuw aan te trekken belastingsadviseur. ‘We proberen elk jaar met twee mensen te groeien, tot twintig . Dat moet niet te snel gebeuren. Natuurlijke groei, daar gaat het om.’

O

p zijn veertiende verkocht Martijn Kooijman zijn eerste auto. ‘Ik hielp mijn vader in de showroom toen er een klant binnenkwam. “Toe maar jongen, probeer het maar”, zei mijn vader, waarna ik op de man afstapte. Die bekeek de wagen en zei tot mijn stomme verbazing: “Ja, doe maar.” Even wist ik niet wat ik moest doen. Ik was in paniek, maar had smaak vanaf toen wel te pakken.’

Persoonlijke groei en ontwikkeling lopen bij Martijn Kooijman (28) op met zijn carrière in het autobedrijf van zijn vader en oom. Dat begon al vroeg. Als scholier wist hij niet hoe snel hij thuis moest komen om mee te helpen in het bedrijf. Dat was leuker dan school. In het begin deed hij kleine klusjes zoals koffiezetten, maar later begon hij met verkopen. Zo rond zijn achttiende werd hij door zijn vader al in het diepe gegooid. Hij voerde gesprekken met personeel, leveranciers of mogelijke nieuwe medewerkers. In het begin nog onder toeziend oog van zijn vader, maar al snel deed hij het zelfstandig. Het heeft ervoor gezorgd dat hij sneller volwassen werd. ‘Waar mijn vriendjes met hun brommers aan het sleutelen waren, was ik al met het bedrijf bezig.’

Rustiger Het heeft hem gebracht waar hij nu staat; leiding gevend aan Martijn Kooijman

tekst JASPER MULDER / fotografie SIETSKE RAAIJMAKERS

Martijn Kooijman (28)

Ondernemer sinds: 2005 Martijn Kooijman Autobedrijf B.V. te Castricum

Autobedrijf, inclusief BP-Tankstation. Toen zijn oom in 2005 ziek thuis kwam te zitten, brak Martijn Kooijman zijn opleiding small business af om samen met zijn vader de zaak te gaan leiden. Er is een bv-constructie opgezet, waarbij steeds een percentage aandelen overgaat. In juli 2012 moet de overdracht voltooid zijn. ‘Mijn vader is in de zestig en wil plaats maken voor de jonge generatie. Hij zit nu vaak in Spanje, waar hij een huis heeft.’ Persoonlijke groei is volgens Martijn Kooijman vooral iets wat in de werkpraktijk gebeurt. Hij is in zekere zin volwassen geworden in het bedrijf, iets wat hij merkte bij het leidinggeven. ‘Ik ben heel lang toch als het zoontje van de baas gezien. Dat ging door tot mijn 24ste. Ik merk dat ik, nu ik eenmaal de dertig nader, automatisch serieuzer word genomen. Zelf ben ik ook wat rustiger en serieuzer geworden. Dat gaat hand in hand.’ Kooijman is lid van diverse businessnetwerken, onder meer de Junior Kamer (waar hij onlangs mee is gestopt) en is al jaren penningmeester van de Businessclub CAL, een netwerkorganisatie van bedrijven uit Castricum, waardoor hij veel contact heeft met andere ondernemers. Hij heeft studiereizen gemaakt naar China en India en is lid van de ledenraad van de Rabobank. Tijdens trainingen heeft hij ook programma’s over persoonlijke ontwikkeling gevolgd, hoewel hij de waarde daarvan relativeert. ‘Persoonlijke groei moet je doen, in de praktijk. Daar heb ik het meeste geleerd en dat is in mijn ogen de beste leerschool. Natuurlijk, trainingen en cursussen kunnen zinvol zijn, maar zodra het over persoonlijke groei gaat krijg je vaak adviezen zoals je die in horoscopen leest. Door de formuleringen staat er voor iedereen wel wat waars in. Dat heeft als voordeel dat je er mee kunt

‘Het kan veel opleveren als je niet altijd met jezelf bezig bent, maar je ook in een ander kunt verplaatsen’ doen wat jezelf belangrijk vindt. Als je merkt dat je kritiek van mensen om je heen krijgt, van klanten of ook van adviseurs en opleiders, kun je die daaraan toetsen en er iets aan doen.’

Geen makkelijke jongen Over zijn eigen persoonlijke optreden heeft Kooijman, zo moet hij toegeven, toch wel wat geleerd. Een makkelijke jongen is hij niet, zo bleek. Vooral zijn manier van communiceren kan tot problemen leiden. ‘Ik heb rollenspellen gedaan waarin ik een leidinggevende speelde die met een ondergeschikte moest omgaan. Waar ik dan vaak mee onderuit ga, is dat ik te dominant en te scherp kan zijn in gesprekken. Degene die tegenover mij zit kan daardoor dichtklappen. Dat is mijn struikelpunt. Het is overigens ook wel

iets Noord-Hollands. Ik was afgelopen weekeinde mee met een reis naar de rally van Spanje. Daar zitten ook mensen bij van grotere bedrijven uit andere delen van het land. Je merkt dan dat Limburgers wat langdradig en zachtmoediger praten en dat wij veel directer zijn. Het is ook een cultuurverschil.’ Zij belangrijkste raadsman noemt Kooijman zijn vader en mede-directielid Peter Broersen, met wie hij geregeld overlegt over het bedrijf. Hij waardeert de ervaring van de oudere ondernemers die nog weten wat ‘gunnen’ is. Een eigenschap die bij de jongere generatie met zijn persoonlijke ontwikkeling niet zoveel meer voorkomt. Onterecht, aldus Kooijman: ‘Het kan veel opleveren als je niet altijd met jezelf bezig bent, maar je ook in een ander kunt verplaatsen.’


special persoonlijke groei

5

t ips voor

persoonlijke groei

persoonlijke groei is de basis van een succesvolle

ondernemerscarrière. Dat betekent overigens ook dat u goed moet ‘luisteren’ naar uw omgeving. Vijf tips voor effectief leiderschap.

1

1. Wees uzelf (en durf u kwetsbaar op te stellen) U wilt uw bedrijf laten groeien? Dan zult u ook persoonlijk moeten groei en. Het gaat in het bedrijfsleven namelijk steeds meer om de persoon zelf. Dus dient u als ondernemer over uw persoonlijke profiel na te denken. U kunt het zich vanuit diezelfde gedachte een stuk makkelijker maken. Namelijk door echt uzelf te zijn. Dan hoeft u geen act op te voeren en doet u haast automatisch het juiste. Het gaat er immers niet om dat je een boegbeeld bent, maar een geloofwaardig voorbeeld. Dus ook iemand met wie uw collega’s zich kunnen identificeren. Juist omdat het gedrag van de leider van invloed is op de rest van de organisatie, is het zaak dat in uw gedrag ook daadwerkelijk een voorbeeldfunctie schuilt. Anders slaat u de plank mis. Echte verandering vindt altijd plaats van binnen naar buiten. Dus eerst uw eigen karakter en dan de buitenwereld. Dit betekent dat je altijd bij je zelf moet beginnen. Daarvoor is het wel zaak dat u uzelf door en door kent. En ook dat is niet altijd eenvoudig. Wie bent u eigenlijk, diep van binnen? Dat weet lang niet iedere ondernemer. Het raakt haast aan vra gen over de zin van ons bestaan, waarop ook maar weinig mensen het ant woord weten. Maar gaat u in ieder geval op zoek naar uzelf. Probeer uw identiteit te ontrafelen en werk aan persoonlijke groei. Of u nu gebruik maakt van meer zweverige manieren of uiterst rationele methoden: het feit dat u überhaupt nadenkt over uzelf en uzelf wilt verbeteren, maakt u al een betere professional. Er is overigens wel een reden waarom ‘uzelf zijn’ niet zo eenvoudig is voor ondernemers en bestuurders. Het vergt namelijk een zeker lef om uzelf bloot te geven. Wie dat niet gewend is, heeft nog een behoorlijke weg te gaan. Want als u uzelf niet laat zien, kunnen uw collega’s uw (goede) voorbeeld ook niet volgen.


2

2. Wees een leider, geen manager

Persoonlijke ontwikkeling kent, zoals inmiddels duidelijk mag zijn, een sterk psychologisch kader. Begrijpen hoe u in elkaar zit – wat uw gevoelig heden, motieven, karakter zijn – is een proces. Een zeer belangrijk proces, ook om de samenwerking met collega’s en partners te bevorderen. Om goed te kunnen samenwerken is het belangrijk dat u weet hoe u naar de wereld kijkt. Proberen te begrijpen voordat u begrepen wilt worden. En wees betrouw baar en integer, zodat andere mensen u kunnen ver trouwen. Zonder vertrouwen heeft u geen open, eerlijke communicatie en geen emotionele betrok kenheid. En dan komt u uzelf vroeg of laat tegen. Dus: geef eerst leiding aan uzelf, voordat u leiding kunt geven aan anderen. Morele autoriteit is pas echt leiderschap. Leiderschapsgoeroe Stephen Covey maakt duide lijk een onderscheid tussen management en leider schap. Leiderschap betekent richting geven en het stimuleren van emotionele betrokkenheid bij die richting. Als mensen betrokken zijn, hoeven ze niet gemanaged te worden. Nieuw leiderschap heeft vol gens hem ook niets te maken met het managen van mensen; dat doen ze zelf. Met leiderschap betrek je iedereen bij het doel en de hoge prioriteiten van het bedrijf. Geef ze richting en prioriteiten ‘en laat ze verder met rust’. Daardoor verdwijnen veel lagen van een bedrijf, topdown aansturing en andere ver ouderde controlemechanismen. Zo hoeft u mensen niet te behandelen als dingen en helpen zij u en uw organisatie uit eigen vrije wil vooruit.

tekst DENNIS MENSINK

3

3. Besef dat u niet alleen bent

Persoonlijke groei en samenwerking hangen sterk met elkaar sa men. De ontwikkeling van de mens is vergelijkbaar met die van een kind. Een kind is volledig afhankelijk van zijn ouders. Dan komt er een periode dat hij op eigen benen wil staan en naar onafhankelijkheid streeft. En uiteindelijk komen we als volwas sene tot de ontdekking dat inter-afhankelijkheid tot de beste resultaten leidt. We hebben de samenwerking met andere mensen nodig om onze doelen te realiseren en om gelukkig te worden. Volgens Covey is dit ‘interpersoonlijk leiderschap’ noodzake lijk omdat prestaties grotendeels afhankelijk zijn van gezamen lijke inspanningen. Succes komt op natuurlijke wijze voort uit een coöperatieve houding, niet uit een competitieve. Het gaat volgens hem in iedere onderneming om “creatieve samenwer king”; het besef dat het geheel groter is dan de som der delen. Dit impliceert de noodzaak om in de bijdragen van anderen vooral de kwaliteiten en de potentie te zien. Maar het betekent ook dat persoonlijk leiderschap zich niet beperkt tot organisa ties. Zoals Mahatma Gandhi het zo mooi zei: ‘We kunnen niet tegelijkertijd het goede doen in één afdeling van ons leven en het verkeerde in een andere afdeling. Ons leven is een ondeelbaar geheel.’

4

4. Doe wat u leuk vindt Persoonlijke groei gaat met vallen en opstaan. Het is geen lineair proces, maar als het goed is begrijpt u het wel steeds beter. Ver geet in eerste instantie deze vraag niet: wat vind ik echt leuk? Als het goed is, behoort ‘ondernemen’ in ieder geval tot de antwoor den. Daarom heeft u immers ooit voor het avontuurlijke en mooie ondernemersbestaan gekozen. Maar ook de inhoudelijke kant van uw werk moet bij u passen. Iemand die houdt van de natuur begint niet zomaar een onderneming in de petrochemie en iemand die dweept met technologie zal niet snel geneigd zijn een hoveniersbedrijf te starten. Datgene wat u als ondernemers verschaft aan de samenleving moet op een of andere manier aansluiten bij wat u als positief en waardevol ervaart. Met ande re woorden: de waarde die u creëert is niet alleen in geld uit te drukken. Groeien lukt u vervolgens alleen als u kritisch bent op uzelf en prioriteiten stelt. De dagelijkse en ‘urgente’ beslomme ringen zult u aan anderen over moeten laten om zelf de grote lijnen in de gaten te houden. Dan wordt het pas echt leuk!

5

5. Maak ruimte voor groei en wees proactief

Bovenstaand punt houdt direct verband met een ander aspect dat van belang is voor per soonlijke groei: blijf jezelf vernieuwen. Of zo als Covey zegt: houd de zaag scherp. Dat geldt in feite voor alle eigenschappen. Geef ze de kans zich te ontwikkelen en te groeien. Uw ‘zelf’ kent een spirituele, een mentale, een fysieke en een sociaal-emotionele kant, die allemaal gevoed en ontwikkeld moeten wor den. Wees daarin pro-actief. Pro-activiteit staat voor de vaardigheid om de omstandig heden te sturen, in plaats van gestuurd te worden door de omstandigheden. En dat is precies wat u als ondernemer moet doen. Be gin met het einde in gedachten. We spreken dan van ‘persoonlijk leiderschap’: uzelf naar uw doelen toe leiden. Als u uzelf niet laat af leiden door irrelevante activiteiten, wordt u productiever en succesvoller. En met u uw organisatie.

Samenvattend: uw gedrag als ondernemer en leider moet niet gebaseerd zijn op allerlei tijdelijke za ken, maar op tijdloze principes die het men selijke gedrag sturen. Het gaat om universele natuurwetten van persoonlijke groei en men selijke relaties. Niets nieuws dus eigenlijk, maar vrijwel alle ondernemers kunnen er iets van opsteken. Of, nog één keer Covey: het is allemaal common sense, maar daarmee nog geen common practice. Het doorvoeren van leiderschapsprincipes vereist namelijk ka rakter, doorzettingsvermogen en discipline. Iets dat bij veel mensen en organisaties ont breekt. Leiderschap is de hoogste aller kun sten. En managers worden niet geboren of gemaakt, maar zijn selfmade. U kíest ervoor leider te worden. Succes.


3 PORTRETTEN

Girlpower

nog altijd bestaat de Nederlandse business community

grotendeels uit mannen. Maar steeds meer vrouwen ambiëren het zelfstandig ondernemerschap. Drie vrouwelijke entrepreneurs over de deal die ze zover gebracht heeft. ‘M’n adviseurs moesten me afremmen’

N

a acht jaar werken in de farmaceutische industrie was Yvonne Puts toe aan iets anders. ‘De farmacie is een leerzame branche waar veel kan, maar het paste niet meer bij mij. Het zijn vaak logge organisaties die bestaan uit veel lagen. Ik wilde graag zelf het tempo bepalen en de beslissingen nemen.’ Puts zag het niet zitten om een eigen bedrijf helemaal vanaf nul op te bouwen en ging daarom op zoek naar een onderneming ter overname. Via via kwam ze terecht bij adviesbureau Dutch Dream. Een dag na het eerste gesprek werd ze gebeld: kinderkledingmerk Ducky Beau was te koop, had ze daar misschien interesse in? ‘Ik had toen zelf nog geen kinderen, maar was meteen enthousiast. Aan kinderkleding kun je emotie toevoegen, het is te beïnvloeden en ik kon er mijn kennis van marketing en sales in kwijt.’

Snuffelen Er volgde een kennismakingsgesprek waarin Puts en de eigenaar aan elkaar “snuffelden”. De voormalig eigenaar bleek te willen verkopen omdat hij meer tijd wilde besteden aan zijn andere kinderkledingmerk. Het klikte van beide kanten, al had Puts wel een beetje het gevoel dat ze een sollicitatiegesprek voerde. ‘Ducky Beau was een soort kindje van de


‘Ik was nieuw in de branche, zocht informatie en controle, terwijl de werknemers gewend waren om volledige vrijheid te krijgen’ eigenaar. Hij had het al tien jaar en wilde weten wat mijn plannen met het merk waren.’ Voor Puts was de kinderkledingbranche nieuw, dus ook zij stelde veel vragen. ‘Ik wilde een zo compleet mogelijk beeld krijgen van het bedrijf. Mijn adviseurs moesten me af en toe wel een beetje afremmen, voor de onderhandelingen was het beter als ik een beetje nuchter bleef.’ Toen ze op één lijn zaten en Puts zeker wist dat ze verder wilde met Ducky Beau, gingen accountants aan de slag met de due dilligence. ‘Het ging er zeer grondig aan toe; het hele kantoor van Ducky Beau stond vol kratten en mappen. Erg nuttig om erbij te zijn, ik heb veel over belangrijke in’s en out’s van de organisatie geleerd. Toen ik eenmaal eigenaar was, is me dat heel goed van pas gekomen.’ De financiële onderhandelingen die volgden op het boekenonderzoek liet zowel Puts als de voormalig eigenaar van

Ducky Beau door hun adviseurs afhandelen. ‘Ik wist natuurlijk al wat de prijs was, dus daar schrok ik niet meer van. Wel was deze bepaald met het idee dat de markt niet drastisch zou veranderen. En dat gebeurde helaas wel. Een paar maanden na de koop brak de crisis uit, waardoor met name de verkoop van kleertjes in het buitenland terugliep.’

Identiteit Zes maanden na de start van de onderhandelingen kreeg Puts de sleutel van het kantoor in Sliedrecht. De vijf personeelsleden die zich voorheen met name met Ducky Beau bezig hielden, gingen mee naar de nieuwe organisatie. ‘Voor hen was de overname een grote overgang. Van de ene op de andere dag stond er een volslagen onbekende aan het roer.’ Puts moest de eerste maanden wel even zoeken naar een manier van werken die voor iedereen prettig was. ‘Ik was nieuw in de »

tekst miloe van beek / fotografie marcel bakker

Wie: Yvonne Puts (34) Bedrijf: Ducky Beau www.duckybeau.nl Overgenomen in: 2008 Aantal medewerkers: 8 Omzet: vertrouwelijk


3 PORTRETTEN

branche, zocht informatie en controle, terwijl de werknemers gewend waren om volledige vrijheid te krijgen.’ Elke week een paar uur sparren met de voormalig eigenaar hielp Puts haar weg te vinden. ‘Na een half jaar wist ik van de hoed en de rand, al bleef ik zoeken naar de ware identiteit van het merk Ducky Beau. In de kledingbranche kun je in principe met

alle winden meewaaien, elk seizoen biedt nieuwe kansen om iets anders te doen. Dat is gevaarlijk, daardoor blijf je niet trouw aan je eigen identiteit.’ Het inschakelen van een adviseur zorgde voor een belangrijke houvast in het bedrijf. ‘Eigenlijk wisten we al die tijd al heel goed waar Ducky Beau voor stond, maar het was blijkbaar nodig dat een buitenstaander

het in de juiste bewoording aan ons vertelde.’ Puts begon een online store om het rechtstreekse contact met de consument te bevorderden, voegde wat grotere kindermaten toe en een extra kleine premature lijn voor te vroeg geboren kinderen. ‘Nu heb ik het gevoel dat het helemaal klopt.’

‘Achteraf kun je zeggen dat we teveel hebben betaald’

E

en bedrijf kopen betekent eigenlijk jezelf verkopen, ontdekte Karen Paanakker tijdens het overnameproces. ‘De verkopende partij wil graag dat het een succes wordt en van jou weten hoe je bijvoorbeeld denkt het te gaan uitbouwen. Al voor het eerste gesprek moet je dus goed hebben nagedacht over de toekomst.’ Het is spannend en vergt veel geduld, maar Paanakker vindt een bedrijfsovername een geweldig proces. ‘Ik ben ondernemer en vind het leuk om na te denken over kansen. Door een overname kun je je op andere activiteiten richten en nieuwe divisies aan je bedrijf toevoegen.’

Zorgsector Paanakker is sinds 2000 ondernemer, (tien jaar geleden startte ze ClientFirst, in 2008 werd het label FirstCompany opgericht) en levert flexibele arbeidscapaciteit op het gebied van zorg en inkomen aan overheidsinstellingen. Klanten zijn onder andere het UWV, de SVB (Sociale Verzekeringsbank) de IND en gemeentes. Behalve vaste medewerkers heeft ze ook uitzendkrachten in dienst en huurt ze ZZP’ers in. Paanakker besloot in 2008 voor het eerst op overnamepad te gaan. Ze vond dat ClientFirst voor opdrachten te afhankelijk was van overheden. ‘Ik wilde meer direct voor de zorgsector gaan werken.’ Samen met adviseur Mazars Berenschot stelde ze een lijst op van interessante partijen in de markt. ‘Ik had een aantal eisen: niet direct afhankelijk van de overheid, actief in de zorgsector en in de arbeidsmarktbemiddeling.’ Zes orga-


‘Elke overname is weer anders, het blijft een ingewikkeld traject’ nisaties werden bezocht door Paanakker en haar adviseurs. Fysion, marktleider in het detacheren van fysiotherapeuten, bleef over als meest serieuze kandidaat. ‘Fysion bestond al 25 jaar en was dus blijkbaar in staat om continuïteit te bieden. Verder stond de organisatie dichtbij onze corebusiness.’ De gesprekken werden gevoerd met de wederzijdse adviseurs, gemiddeld zat er acht man aan tafel. Paanakker was de enige vrouw. ‘Bij de eerste kennismaking waren sommige mensen denk ik wel verbaasd om een vrouw te zien, maar het heeft verder geen invloed gehad.’ Dat zowel de verkopende als de kopende partij een aantal goede adviseurs bij zich heeft, is volgens Paanakker essentieel. ‘Wie lang een bedrijf heeft gerund, is daar emotioneel mee verbonden. Dat maakt het moeilijk om objectief de waarde te kunnen bepalen. De verkopende partij heeft soms al plannen over de besteding van het geld, dat kan de vraagprijs beïnvloeden.’ Onderhandelen over geld zorgt sowieso vaak voor de lastigste momenten in het overnameproces. Paanakker heeft wel eens meegemaakt dat een deal daardoor niet doorging. ‘Het verschil tussen ons bod en de vraagprijs was niet te overbruggen.’ Adviseurs zijn ook noodzakelijk als bij het boekenonderzoek het hele bedrijf binnenstebuiten wordt ge-

keerd: arbeidsovereenkomsten, contracten, leveranciers, statuten, alles wordt onderzocht om te voorkomen dat er later lijken uit de kast vallen.

Gokken Met Fysion was de deal na acht maanden, zeven gesprekken en veel papierwerk rond. ‘En toen sloeg de crisis toe. Achteraf kun je zeggen dat we teveel hebben betaald. Maar dat de markt in elkaar zou storten, hadden we niet kunnen voorzien. Het duurt daardoor langer voor we de investering hebben terugverdiend. Dat kan gebeuren, ondernemen is gokken.’ Het weerhield Paanakker er in niet van om in het voorjaar van 2010 nog een overname te doen: ze kocht medisch adviesbureau Trompetter & Van Eeden. ‘Zij voerden de medische advisering uit in het kader van onder andere de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning - MvB) en parkeervoorzieningen voor gehandicapten. Ik wilde graag zo’n adviesbedrijf erbij, dat maakt het voor ons makkelijker om direct personeel te kunnen leveren aan gemeentes.’ Dat het de tweede overname was, zorgde ervoor dat Paanakker zich zekerder voelde tijdens het proces, maar opnieuw duurde het acht maanden voor de deal helemaal rond was. ‘Elke overname is weer anders, het blijft een ingewikkeld traject.’ »

Wie: Karen Paanakker (50), eigenaar FirstCompany www.firstcompany.nl Overgenomen bedrijven: Fysion en Trompetter & Van Eeden Wanneer: in 2008 en 2010 Aantal vaste medewerkers: 97 Omzet: 18,2 miljoen euro in 2009


3 PORTRETTEN

FirstCompany hoopt de komende jaren nog verder te groeien, Paanakker onderzoekt op welke manier dat kan. ‘Ik denk dat er in 2011 een consolidatieslag gaat plaatsvinden. Gemeenten krijgen meer

op hun bordje en om te zorgen dat wij daar een rol in kunnen spelen, hebben we een grotere omvang nodig.’ Die kan worden bereikt door autonome groei of nieuwe overnames. ‘Externe financiering is

een andere optie, bijvoorbeeld door vreemd vermogen aan te trekken of het risicodragend vermogen te vergroten door uitbreiding van het aandelenkapitaal. Ik heb nog geen idee wat het wordt.’

‘Ik heb het op mijn manier gedaan’

E

en grote liefde voor boeken en een wens om voor zichzelf te beginnen. Toen Elise de Bres drie jaar geleden een advertentie zag waarin uitgeverij Van Lindonk special projects (vLSP) ter overname werd aangeboden, hoefde ze niet lang na te denken. ‘Ik kende Peter van Lindonk (initiatiefnemer van het jaarlijkse creativiteitsevenement PINC MvB) van naam en wist wat hij maakte. vLSP houdt zich bezig met wat ik het liefste doe: verhalen vertellen. Ze doen dat met een goede mix van creativiteit en toepasbaarheid.’ De Bres schreef een enthousiaste brief en voerde een paar weken later een kort telefonisch, oriënterend gesprek met Van Lindonk. In eerste instantie besloot hij met iemand anders verder te gaan praten. Jammer vond De Bres, maar ze begreep zijn overwegingen. Een paar maanden later belde van Lindonk: wilde ze eens langskomen? De andere gesprekken waren op niets uitgelopen. ‘Tijdens die ontmoeting ontdekten we eenzelfde passie en denkwijze. Peter is een totaal ander persoon dan ik, maar we hadden een match. Ik had vrij snel zijn vertrouwen gewonnen, hij zag dat ik respect had voor het verleden van vLdB. Ik wilde 45 jaar geschiedenis niet weggooien.’

Mannen De rest van het overnametraject verliep vrij makkelijk, na drie maanden was de deal rond, ook financieel. ‘We hebben het eigenlijk helemaal samen, zonder al teveel adviseurs gedaan. Alleen het contract hebben we echt laten checken door juristen.’ De Bres kocht de naam, het archief en de goodwill. Wat dat precies waard was, beoordeelde ze zelf. ‘Bedragen daarvoor kom je niet in boeken tegen. Gelukkig bleek het bedrag dat Peter in zijn hoofd had in de buurt van mijn in-


‘De top van de boekenwereld bestaat uit mannen. Mensen verwachten niet dat je als vrouw een serieus eigen bedrijf runt’ schatting te liggen.’ Ze berekende ook wat het zou kosten om een soortgelijk bedrijf vanuit het niets op te bouwen. Een overname gaf haar een forse voorsprong, concludeerde ze. ‘De keuze was toen snel gemaakt. Peters’ naam is heel bekend in de uitgeefwereld. Door zijn bedrijf over te nemen had ik meteen veel contacten, kennis en een archief van producties die ik kon laten zien.’ De Bres voegde haar eigen naam bewust toe om te laten zien dat zij de nieuwe eigenaar was. Ze kreeg wel wat verbaasde reacties toen mensen begrepen dat zij het bedrijf daadwerkelijk had overgenomen. ‘De top van de boekenwereld bestaat uit mannen. Mensen verwachten niet dat je als vrouw een serieus eigen bedrijf runt.’ De eerste maanden bleef Van Lindonk nog betrokken bij de uitgeverij. ‘Bij gesprekken met klanten was hij aanwezig om uit te leggen dat hij zich terug trok en ik het overnam. Zo verliepen die eerste maanden heel soepel.’ Haar eerste eigen opdracht was een afscheidsboekje voor een huisarts die met pensioen ging. Daarna maakte De Bres onder andere een boek en dvd voor Vredestein banden, een opvallend jaarverslag voor een lokale Rabobank, en het programmaboek voor inspiratie evenement TEDx Amsterdam. ‘Bij alle projecten vraag ik me af wat de organisatie over wil brengen en hoe ik dat het beste naar voren kan laten komen.

Het is leuk om in de geschiedenis en ambitie te duiken en te kijken wat daarbij past.’ De Bres voegde ook eigen kennis toe aan de uitgeverij. ‘Ik heb veel ervaring met internet en social media. Een klant kan nu behalve een boek ook een website of een app voor de Iphone uitbrengen. Zo sla ik een nieuwe weg in met respect voor het verleden van de uitgeverij.’ De medewerkers van Van Lindonk bleven voor zijn andere bedrijf PINC werken. ‘Doordat ik geen werknemers overnam, hoefde ik geen rekening te houden met een bestaande bedrijfscultuur. Ik vind het prettig om met freelancers te werken, zo kan ik bij elke klant een passende vormgever of tekstschrijver inzetten.’ Aan de andere kant maakte het gemis van een bedrijfscultuur wel dat De Bres veel tijd kwijt was met alles organiseren en in gang zetten. ‘Het duurde een tijd voor ik wist wat ik wilde houden en wat ik wilde afstoten.’ De Bres denkt dat de overname is geslaagd omdat ze niet heeft geprobeerd hetzelfde te doen als Van Linkdonk. ‘Ik heb het vanaf het begin op mijn manier gedaan. Peter kon zijn bedrijf bovendien makkelijk loslaten. We hebben nog steeds regelmatig contact, maar hij bemoeit zich niet met de richting van de uitgeverij.’ Lachend: ‘ik mocht alleen geen vieze blaadjes gaan uitgeven. Zijn naam blijft er tenslotte aan verbonden.’

Wie: Elise de Bres (35) Bedrijf: Van Lindonk & De Bres special projects www.vldb.nl Wanneer overgenomen: 2007 Aantal medewerkers: 1 plus veel freelancers Omzet: Vertrouwelijk


advertentie

Zoekt u een financiёle partner? Heeft u behoefte aan groei- of herfinanciering, dienen zich opvolgingskwesties aan of uitkoop van een externe aandeelhouder dan wel financiering van een management buy out/in? Navarre zoekt in opdracht van een investeerder proposities van bedrijven met een minimale omzet van € 10 miljoen met een gezond track record van 3 jaar of langer vooral uit de sectoren: industrie, logistiek, leisure, duurzame energie, telecom, watertechnologie.

Het zittende management is/wordt mede-aandeelhouder. Wij bieden: l Risicodragend kapitaal ten bedrage van € 1 tot 5 miljoen voor een belang van 20 tot 50%. l Lange termijn aandeelhouderschap; niet gericht op korte termijn exit. Neemt u dan contact op met Navarre BV via [email protected] dan wel Maarten van Hemsbergen, mobiel te bereiken via 06 461 20 028

Navarre BV is een stevig gefundeerd onafhankelijk adviesbureau en is met drie partners actief op het vlak van risicokapitaal, fusies & overnames, interim management en ‘hands on’ herstructureringen.

Navarre

A rich tradition in Corporate Finance & Recovery

De nieuwste profielen nu ook realtime op Twitter

Brookz. platform voor bedrijfsovername www.twitter.com/brookznl

bazaar

p49 Cursus informal investor p51 Bobb pagina

ISTOCKPHOTO

selectief overzicht

‘Het moet wel leuk blijven’ H Wall Street - Money Never Sleeps heeft gezien, weet dat greed not so good is. Desalniettemin kun je met geld leuke dingen doen. Hoe, dat leren investeerders in de cursus informal investor van Alex van Groningen.

wie de nieuwe film

et is nog vrij rustig in het zakenhotel. Bijna verlegen staan een stuk of tien mannen – er is geen enkele vrouwelijke cursist – met een koffie rondom de statafels in een zaaltje. Informal investors of daarin geïnteresseerden, zijn dat geen mannen met bravoure? Niets blijkt minder waar. Deze cursisten willen meer weten over wat je met geld kunt doen. Zoals directeur Arthur Adams »


bazaar selectief overzicht

‘Ik coach de deelnemende ondernemer actief en heb de illusie dat ik daarmee een waardevolle bijdrage lever. Wie alleen geld wil, moet maar naar de bank’ van AIC uit Curaçao. ‘Ons bedrijf participeert in bedrijven. En aangezien ik als registeraccountant op de hoogte moet blijven, sla ik twee vliegen in één klap door deze cursus te volgen.’ Het is voor meerdere deelnemers een opfriscursus. Accountant en belastingadviseur Simon de Lange komt zakelijk steeds vaker informeel investeren tegen. ‘Veel van onze cliënten zijn daarmee bezig. Het is voor ons interessant om ze actief te begeleiden.’ Pieter Geleijns van Van Duuren en Geleijns Accountants gaat binnenkort met pensioen. ‘Maar wellicht wil ik klanten op hun verzoek blijven adviseren. En deze materie is heel actueel.’ Een groot deel van de deelnemers zegt in de toekomst wellicht zelf informal investor te willen worden, omdat ze ‘nog wel eens geld overhouden.’

Investeer dichtbij Omdat de cursisten een financiële achtergrond hebben, is het leuk werken voor de vandaag ingehuurde ervaringsdeskundigen. Frank de Lange gaat enthousiast van start. De van origine bedrijfskundige werkte ooit bij Deloitte als specialist fusies en overnames. Na ervaring te hebben opgedaan bij een participatiemaatschappij in Amsterdam, startte hij Vondel Finance en besloot zelf te investeren. Zijn eerste tip is gauw op tafel. ‘Of een investering succesvol wordt, hangt af van je ervaring als informal investor. Daarom is het handig de eerste keer in ieder geval een bedrijf uit een sector te kiezen waar je wat van weet.’ Toch zal dat uiteindelijk niet het belangrijkste zijn, want wat gedurende de dag steeds terugkomt: het gaat meer om de vent, dan om de tent. De Lange legt uit waaraan je een “goede vent” kunt herkennen. ‘Ga af op je gevoel.’ Maar ook: ‘Houdt de ondernemer

of het management zich aan de planning? Komt hij meteen door met een idee en praat hij daar commercieel over? Is hij op tijd voor deadlines die je met hem hebt afgesproken?’ Als je die vragen positief kunt beantwoorden, dan zit je met een ondernemend persoon aan tafel.

De Lekschietmeeting Even later volgt nog een belangrijke tip. De Lange waarschuwt iedereen vooral onderzoek te doen, ook als je volledig vertrouwt op de vent. Zelf houdt hij graag een zogeheten Lekschietmeeting. Dat is een bijeenkomst die je thuis of bij collega’s organiseert en waar je je laat ondervragen door die collega’s om te zien of je de onderneming en de investeringsvraag wel begrijpt. En dan is het nóg mogelijk onfortuinlijk geld te investeren. De Lange: ‘Maak daarom dealbreakers bespreekbaar met de bedrijfsleiding en wees eerlijk en open als cijfers niet op orde zijn.’ Zelf laat hij niet na een adviseur erbij te betrekken als hem dat noodzakelijk lijkt. ‘Doe je dat niet, dan kan je dat duur komen te staan.’ Hij haalt de Engelse uitdrukking aan: ‘Pennywise, poundfoolish’. Bezuinig niet op belangrijke zaken. Maar wat met name opvalt in het betoog van De Lange, is dat hij van de menselijke aanpak houdt. Zijn laatste adviezen: ‘Act hard to the matter, soft to the person en vier elke nieuwe start met champagne!’

De gevoelige academicus Hans Bertram is de dagvoorzitter. De sik van deze directeur van Power Finance Holding geeft hem een academische uitstraling. Van huis uit is hij natuur- en scheikundige, maar het ondernemerschap trok hem meer. Alweer vijftien jaar

Een informal investor... investeert 25.000 tot 500.000 euro wil vaak vaardigheden inbrengen, zoals kennis en eigen netwerken l heeft zelden een sectorvoorkeur l investeert liever in de buurt van eigen woning l is op zoek naar zowel winst als plezier l is als investeerder actief, maar niet als bestuurder of directie l l


is hij fulltime investeerder. ‘Het blijft spannend’, zegt de informal investor van het jaar met twinkelende ogen. Bertram richt zich op business-to-business en de maakindustrie. En hij werkt bij voorkeur alleen. ‘Ik beslis graag zelf.’ Bertram vertelt dat hij nooit enkel geld investeert. ‘Ik coach de deelnemende ondernemer actief en heb de illusie dat ik daarmee een waardevolle bijdrage lever. Wie alleen geld wil, moet maar naar de bank.’ Ook Bertram heeft tips uit de praktijk. ‘Een ondernemer moet voelen dat hij afhankelijk is van de tent. Dat mag je hem als investeerder laten weten.’ En: ‘Regel alles goed in een participatieovereenkomst. Schrijf alles uit.’ Daarnaast gaat ook Bertram af op zijn mensenkennis. De investeerder en de directeur moeten bij elkaar passen. Zijn methode is goed te luisteren tijdens het eerste gesprek. Hij wil ogen zien glimmen. Gelooft de ondernemer genoeg in zichzelf? Is hij voldoende eigenwijs? En eerlijk? Nabellen om referenties te checken doet hij niet. Hij werkt vanuit vertrouwen. Maar de belangrijkste vraag voor deze investeerder luidt: ‘Gaat het leuk worden voor beide partijen?’

Jasjes uit Gedurende de dag gaan bij de cursisten de jasjes uit. Ze luisteren actief, stellen vragen, willen weten hoe ze het kunnen aanpakken als ze eventueel als business angel van start gaan. Een van de participanten zegt tijdens de pauze hoe blij hij is met de ervaringsverhalen. ‘Juist omdat deze mensen uit het vak komen.’ Fronsend voegt hij toe te gaan onderzoeken of hij inderdaad informal investor wil worden. Later op de middag spreken nog financieel specialist Jeroen Knol (onder andere MeesPierson) en Erik Schäfer die tientallen informals juridisch heeft begeleid. Opvallend is dat alle docenten vertellen vooral gestructureerd te werk te gaan. Schrijf alles uit en stap nooit in met geld dat je eigenlijk niet kan missen op de lange termijn, hoe aanlokkelijk het verhaal ook mag klinken. Want de meest gehoorde leus vandaag is: ‘Het moet wel leuk blijven!’

tekst willemijn van benthem

bobb nieuws

verkocht

profielen

Aangenaam

‘Ik was al tijdens mijn studie werktuigbouwkunde aan de Technische Universiteit Twente bezig met een eigen bedrijfje Dat heb ik vervolgens vanaf 1984 uitgebouwd naar een grote regionale motorzaak met op het laatst 15 man personeel. Mooie tijden gehad, maar wel altijd aan het werk, 60 tot 80 uur was de norm. Ik riep de laatste jaren regelmatig dat ik wel eens wat anders wilde, maar het is moeilijk om zomaar uit je eigen bedrijf te stappen, zeker als je maar blijft doorgroeien. Toch heb ik in 2009 de stap gezet en het bedrijf verkocht. Dat was behoorlijk emotioneel, maar gaf me tegelijkertijd ook een enorm bevrijdend gevoel. Veel ondernemers gaan te lang door, die lopen op het laatst toch een beetje op hun tandvlees, al zullen ze dat zelf niet zo snel toegeven. Maar sinds ik ben gestopt kom ik heel veel ondernemers van boven de vijftig tegen die over verkoop beginnen. Terwijl uit onderzoek is gebleken dat nog geen 10 procent van alle verkopende ondernemers een overdrachtadviseur inschakelt. Dat heeft mij ertoe gebracht om me sinds begin dit jaar te richten op het begeleiden van bedrijfsoverdrachten. Daarbij komt mijn eigen ervaring –zowel met bedrijfsverkoop als met de mobiliteitsmarkt – natuurlijk heel goed van pas. Het gaat mij overigens ook niet alleen om de handel, ik probeer als begeleider en adviseur vanaf het begin bij een verkooptraject betrokken te

Sietske Raaijmakers

Wie Wout Broer Bedrijf WBM Functie oprichter/eigenaar Adviseurs 1

zijn. Het aantal fulltime overdrachtadviseurs is in dit deel van het land nog beperkt, dus dat geeft kansen. Ik heb me ook gelijk aangemeld bij de BOBB en ben inmiddels begonnen met de RAB - opleiding (register adviseur bedrijfsoverdracht). Mijn klanten moeten er op kunnen vertrouwen dat ze vakkundig worden begeleid. Je verkoopt je bedrijf maar één keer, dus mag er niets fout gaan. Daar kun je niet zorgvuldig genoeg mee om gaan.’

Succesvol Kennis Event Vorige maand heeft de BOBB haar 3e Kennis-Event georganiseerd. De opkomst was massaal: de grote zaal van het Congrescentrum Edda Huzid was geheel gevuld met, naast BOBB-leden, geïnteresseerden op het gebied van bedrijfsovernames. De organisatie had dit keer ook met opzet de focus gezet op een zo breed mogelijk deelnemersveld. Normaliter zijn BOBB-bijeenkomsten gericht op leden en potentiële leden; bedoeling is om het jaarlijks Event meer en meer op te zetten voor het totale overnameveld. Het hoofdonderwerp was dit keer ‘De Financiering van een Bedrijfsovername’, met dagvoorzitter Prof. Dr. Roberto H. Flören en sprekers namens hoofdsponsor Rabobank, Business Angels Netwerk Nederland, stichting BedrijvenLease, de NPEX,

Agentschap NL en de Deutsche Bank. Juist in deze fase van de aantrekkende economie was er veel interesse in de diverse facetten van de financiering van een bedrijfsovername. Naast meer bekende financiers als Rabo en nieuwkomer Deutsche Bank, waren er workshops met onderwerpen als ‘Aandelenfinanciering door Business Angels’, ‘Overname van bedrijven middels leaseconstructies’en de ‘Laagdrempelige toegang tot een beursnotering voor MKB-bedrijven’. De presentatie over het onbekende fenomeen Bedrijvenlease zorgde voor wat onwennige reacties, maar onder de deskundige leiding van Roberto Flören kwam ook dit onderwerp goed uit de verf. Naast centrale presentaties, waaronder ook een boeiende forumdiscussie, was er ook een

uitgebreide informatiemarkt. Deelnemers, naast reeds genoemde bedrijven, waren IFN Finance, Cordemeyer & Slager, Avans+, MKBase en Troostwijk Taxaties. Naast het netwerken zelf, zorgde deze infomarkt voor een levendige omlijsting van de diverse presentaties. To slot geldt dat de organisatie dit keer een marketingbureau heeft ingeschakeld voor een professionele evaluatie, zodat ons Event volgend jaar nog optimaler op uw wensen afgestemd zal zijn! Hans Romijn Bestuurslid BOBB Bent u inhoudelijk geïnteresseerd in de diverse onderwerpen, neem dan even een kijkje op www.bobb.nl.


vraag&aanbod selectief overzicht van de bedrijfsprofielen van www.brookz.nl

aangeboden Dit is een selectie van bedrijven die te koop worden aangeboden op de website van Brookz. Voor meer bedrijven, aanvullende informatie en de contactgegevens van de verkopende partij zie www.brookz.nl Schildersbedrijf Profielnummer 11079 Omzet 1 mln Omschrijving Een schildersbedrijf waarvan de bedrijfsactiviteiten bestaan uit schilderwerken en wandafwerkingsactiviteiten. De werkzaamheden - vrijwel geheel in de zakelijke markt - worden uitgevoerd voor zowel de onderhouds- en renovatiemarkt als de nieuwbouwmarkt.

Softwarebedrijf Profielnummer 11080 Omzet 0,3 mln Omschrijving De onderneming ontwikkelt software, waaronder oplossingen voor onder andere verzekerings- en hypothekenadministraties. Deze oplossingen zijn gebaseerd op een zelfontwikkelde software-architectuur.

Bouwbedrijf Profielnummer 11082 Omzet 2 mln Omschrijving Een bouwbedrijf met een uitstekende reputatie. Het bedrijf is gevestigd in de regio Zwolle in een gehuurd bedrijfspand. De werkzaamheden worden echter uitgevoerd door het gehele land.

Uitzendbureau Profielnummer 11085 Omzet 0,6 mln Omschrijving Binnen de eigen (exclusieve) regio verzorgt deze onderneming met behulp van de Olympia-marketinginstrumenten haar eigen acquisitie en klantencontacten. Er zijn veel vaste klanten, daarnaast komt een belangrijk deel (circa 50 procent) van de omzet uit National Accounts.

Onderneming in vernietiging van datadragers Profielnummer 11087 Omzet 2 mln Omschrijving De onderneming heeft een systeem ontwikkeld dat op iedere gewenste locatie datadragers gecertificeerd vernietigd. Er bestaan vele grote shredders, die als nadeel hebben dat ze niet op elke locatie kunnen komen, schadelijke stofontwikkeling in de omgevingslucht genereren, hoge gebruikskosten en veel ‘vastlopers’ hebben.


Elektrotechnisch installatiebedrijf Profielnummer 11089 Omzet 0,3 mln Omschrijving Een veelzijdige onderneming die complete elektrotechnische installaties ontwerpt en installeert voor (tuinbouw) bedrijven en kantoren door heel Nederland. Het klantenbestand bestaat uit voornamelijk vaste afnemers uit de sectoren tuinbouw en utiliteitsbouw.

Aannemersbederijf Profielnummer 11091 Omzet 0,5 mln Omschrijving Klein aannemersbedrijf in het Gooi gericht op renovatie-, verbouw- en nieuwbouwactiviteiten. De onderneming is tevens gespecialiseerd op het gebied van kelderbouw. Naast de bouwactiviteiten beschikt de onderneming over een timmerwerkplaats waar onder andere kozijnen en ander maatwerk in eigen beheer wordt geproduceerd.

Loodgieters- en installatiebedrijf Profielnummer 11092 Omzet 1mln Omschrijving Loodgieters- en installatiebedrijf voor de aanleg van badkamers en water-, gas- en rioolsystemen. De onderneming heeft tevens de beschikking over een showroom van sanitaire artikelen, wand- en vloertegels.

Schoonmaakbedrijf Profielnummer 11093 Omzet 1 mln Omschrijving Een allround schoonmaakbedrijf actief in Zuid-Holland. Het bedrijf houdt zich bezig met schoonmaakwerkzaamheden voor bedrijven, overheden en semi-overheden, in het bijzonder voor veel kinderdagverblijven.

Database-onderneming Profielnummer 11094 Omzet 0,85 mln Omschrijving De onderneming biedt aan de markt een database aan, te gebruiken voor verschillende direct- en telemarketingdoeleinden. Daarnaast voert de onderneming werkzaamheden uit ter ondersteuning van deze activiteiten.

Machinefabriek Profielnummer 11095 Omzet 1,1 mln Omschrijving Stabiele en zeer rendabele machinefabriek, gespecialiseerd in de productie van kleinere series metalen producten op specificatie van de klant en revisiewerk ten behoeve van industriële bedrijven in de regio.

Duurzaam murbouwsysteem Profielnummer 11096 Omschrijving Het muurbouwelementensysteem is een praktische methode van duurzaam bouwen met geavanceerde, universeel toepasbare polystyreenelementen. De elementen worden op de bouwplaats gestapeld tot verdiepingshoogte en volgestort met beton.

Steigerverhuurbedrijf Profielnummer 11097 Omzet 2 mln Omschrijving Het steigerverhuurbedrijf opereert in de marktsegmenten bouw, renovatie en onderhoud, industrie en vastgoedbedrijven. De opdrachtgevers van het bedrijf bestaat voor 2 procent uit particulieren en 98 uit professionele klanten.

Dienstverlener seniorenmarkt Profielnummer 11098 Omschrijving De onderneming levert en onderhoudt alles wat senioren nodig hebben om zo lang mogelijk in hun huis te blijven wonen. Daarom biedt men via één aanspreekpunt en één maandnota voorlichting en advies, community, comfort & care diensten, woon- & technische voorzieningen en bijbehorende financiële oplossingen.

Fitness-/welness-/ zonnestudio Profielnummer 11099 Omzet 0,5 mln Omschrijving Een allround fitness-/wellness-/zonnestudio in Brussel. De particuliere markt is groeiend voor de onderneming en heeft een aanzienlijk aantal abonnementen. Zeer gunstige ligging in winkelcentrum in goede woon-/zakenwijk

Kinderdagverblijf Profielnummer 11100 Omzet 1 mln Omschrijving Een kinderdagverblijf met een goed trackrecord en lokale naamsbekendheid. Het bedrijf kent 6 groepen en heeft een uitstekende vestigingslocatie met een goede geografische ligging nabij diverse scholen en woonwijken.

nieuws

Garage Amerikaanse auto´s Profielnummer 11101 Omschrijving Het betreft de overname van de activa van een bedrijf wat zich heeft gespecialiseerd in reparatie en onderhoud aan en verkoop van spare parts van een bepaald type Amerikaanse auto’s.

verkocht

profielen

Elke week gratis de nieuwste bedrijven in uw mailbox?

Sportwinkel Profielnummer 11102 Omzet 0,6 mln Omschrijving Een sportwinkel die in 2010 haar deuren opent. De winkel is centraal gelegen in een middelgrote plaats in ZuidHolland. De winkel maakt onderdeel uit van een van de meest gerenommeerde sportwinkelketens in Nederland.

Partnership bedrijfsoverdracht Profielnummer 11103 Omschrijving Succesvolle landelijk opererende organisatie biedt partnership aan in franchise-vorm. De organisatie verleent inhoudelijk en praktische steun en expertise aan de partners door middel van back office, algemene vakkennis, documenten, contracten, bedrijfswaarderingen, support bij onderhandelingen, etc .

Software-ontwikkelaar Profielnummer 11104 Omzet 1,3 mln Omschrijving De onderneming is een bekende speler voor het ontwikkelen, leveren, implementeren en onderhouden van software-oplossingen voor de ambulante zorgverlening.

Fullservice reclamebureau Profielnummer 11105 Omzet 0,65 Omschrijving Een full-service reclamebureau met activiteiten als het ontwikkelen van communicatieconcepten, het vormgeven van drukwerk, vormgeving voor nieuwe media, ruimtelijke vorming, advisering over marketing en communicatie alsmede het schrijven van teksten.

Tuincentrum Profielnummer 11106 Omzet 1,5 mln Omschrijving In verband met het ontbreken van opvolging een middelgroot tuincentrum in het noorden van het land. Het bedrijf heeft een oppervlakte van 13.000 m2, waarvan 4.000 m2 bebouwd.

Technische groothandel

ICT-dienstverlener

Profielnummer 11074 Omzet 2,5 mln Omschrijving Een technische groothandel die gereedschappen, onderdelen en machines levert aan de maritieme sector. De onderneming beschikt in dit segment over een gevestigde marktpositie, een trouw klantenbestand, is winstgevend en financieel solide.

Profielnummer 11059 Omzet 2,5 mln Omschrijving Het betreft een IT-dienstverlener met een hoog serviceniveau en mix van detachering en ict-infrastructuur dienstverlening. De afgelopen 10 jaar heeft de onderneming een brede en goed gespreide klantenkring van middelgrote ondernemingen opgebouwd.

Producent bouwgerelateerde nicheproducten Profielnummer 11075 Omzet 5 mln Omschrijving Het betreft een onderneming met als kernactiviteit het produceren van specifieke bouwgerelateerde producten voor de infra- en utiliteitsbouw. De onderneming heeft de beschikking over haar eigen ontwikkelcapaciteit om het kwaliteitsniveau van haar producten continu te kunnen verbeteren.

Toeleverancier luchtvaartindustrie Profielnummer 11077 Omzet 5 mln Omschrijving The core business of the company is developing and producing specialized high-quality tooling and moulds mainly for aerospace Industry and other demanding markets, for the production of high-end specialized metal and composite end products.

Softwarebedrijf met niche in HR-markt Profielnummer 11076 Omzet 2 mln Omschrijving Een succesvolle ICT-onderneming, actief in de Europese Human Resource-markt. Het bedrijf houdt zich bezig met het ontwikkelen en verkopen van een standaard softwarepakket.

Schilders- en vastgoed onderhoudsbedrijf Profielnummer 11063 Omzet 3,2 mln Omschrijving Wegens gebrek aan opvolging in het bedrijf wordt een schilders- en onderhoudsbedrijf te koop aangeboden. De bedrijfsactiviteiten bestaan uit schilderwerken, houtrotsanering, gevelreiniging, betonreparatie en wandafwerkingsactiviteiten.

Hoveniersbedrijf Profielnummer 11064 Omzet 1 mln Omschrijving Wegens gebrek aan opvolging in het bedrijf wordt een hoveniersbedrijf te koop aangeboden. De bedrijfsactiviteiten richten zich voornamelijk op aanleg- en onderhoudsactiviteiten in de zakelijke markt.

Bouwkundig adviesbureau Profielnummer 11065 Omzet 0,6 mln Omschrijving Onafhankelijk adviesbureau gespecialiseerd op alle indirecte activiteiten met betrekking tot bescherming en conservering van onroerend goed. Activiteiten bestaan deels uit het verzorgen van technische inspecties en advies m.b.t. verftechniek, houtschade inventarisaties, het opstellen van begroting- calculatie rapporten en prestatie» bestekken.

nevember 2010 | brookz | 53


Bouwonderneming

Schildersbedrijf

Profielnummer 11067 Omzet 0,8 mln Omschrijving Een bouwonderneming gevestigd in Noord Nederland, actief in zowel de burgerlijke- als de utiliteitsbouw. De omzet ligt rond 1,4 miljoen euro en binnen de onderneming inclusief directie werken er 8 medewerkers. Voor 2010 is de orderportefeuille al vol en worden nieuwe orders voor 2011 al geplaatst.

Profielnummer 11073 Omzet 0,7 mln Omschrijving Wegens gebrek aan opvolging wordt een schildersbedrijf aangeboden in Noord-Holland. Het betreft een eenmanszaak.

Onderneming interieurbouw

Profielnr 11056 Omschrijving Klein adviesbureau met als hoofdactiviteit consultancy op het gebied van Integrale Veiligheid zoekt bedrijf om mee te fuseren of door overgenomen te worden. Nevenactiviteiten zijn interim management, veranderen samenwerkingsprojecten.

Profielnummer 11068 Omzet 1 mln Omschrijving Een onderneming welke zich bezighoudt met het ontwerpen en maken van interieurs en interieuronderdelen. Omzet ligt tussen 900.000 en 1.200.000 euro. De orderportefeuille is gevuld tot en met februari 2011. Het personeelsbestand bestaat uit directie, chef werkplaats en meerdere productiemedewerkers.

PR-bureau Profielnummer 11069 Omzet 1 mln Omschrijving Een PR-bureau in de Randstad met een sterke klantenbasis en aanzienlijke groeipotentie. Het vakkundige team van circa 10 medewerkers adviseert en begeleidt bedrijven op het gebied van PR-activiteiten.

Mobiel internet serviceprovider Profielnummer 11070 Omschrijving Aangeboden wordt de aandelen van een bedrijf dat zich gespecialiseerd heeft in het vernieuwen van (mobiele-, thuis, tele- en kantoor-) werkplekken (gericht op het ‘nieuwe werken’). De werkzaamheden bestaan uit het leveren van werkplekken 2.0 aan het mkb op basis van een full-serviceconcept.

Kinderopvang-locaties Profielnummer 11071 Omschrijving Specialist in het selecteren van goede kinderopvanglocaties. Maakt vervolgens, na opdracht, panden volledig geschikt voor kinderopvang en levert deze turn-key op. Inclusief alle vereiste vergunningen.

Internetbedrijf Document Management Profielnummer 11072 Omschrijving Het huidige businessmodel is gebaseerd op abonnementen. Men richt zich vooral op MKB-ondernemers en ZZP’ers die een oplossing willen voor document beheer. De website is volledig operationeel sinds oktober 2009 en is klaar voor het genereren van omzet.


Consultancy Integrale Veiligheid

Niche-bedrijf in buigen van aluminium Profielnr 11054 Omzet 0,15 mln Omschrijving Niche-bedrijf (eenmanszaak) dat zich heeft toegelegd op het buigen van aluminium ten behoeve van de gevelbouw. Het bedrijf heeft een uitstekende reputatie, gelegen in het zuiden van het land en heeft zakelijke opdrachtgevers, met name constructiebedrijven in de Benelux en Nederlandse Antillen.

Handelsonderneming Profielnr 11052 Omzet 0,15 mln Omschrijving Internationale groothandel actief in import- en export van Indoor- (design) en Outdoor- (lounge) meubelen voor de B2B-markt binnen en buiten de EU. Opereert in het jonge segment ‘betaalbare highend design’ met breed assortiment. Grote potentiële doelgroep. De locatie van het bedrijf is West-Brabant, maar is eenvoudig te verplaatsen.

Schildersbedrijf Profielnr 11047 Omzet 0,15 mln Omschrijving Het bedrijf heeft een trackrecord van meer dan 40 jaar en een grote regionale bekendheid in Midden-Brabant. De bedrijfsactiviteiten vinden voor circa 50 procent plaats bij particulieren en voor het resterende gedeelte bij kleine aannemers bij uit- of verbouwactiviteiten.

Handelsbedrijf afvalstoffenmanagement Profielnr 11031 Omschrijving Handelsbedrijf gespecialiseerd in afvalstoffenmanagement. De onderneming is een handelsonderneming in en met technisch inhoudelijke kennis van afvalstoffenmanagement en een wereldwijd netwerk.

Elektrotechnisch installatiebedrijf Profielnr 11046 Omzet 2 mln Omschrijving Een Nederlands elektrotechnisch installatiebedrijf dat voornamelijk actief is met het aannemen en onderaannemen van montageprojecten. De onderneming is gespecialiseerd in alle elektrotechnische disciplines en is gevestigd in Noord-Holland.

Onderneming schadelastbeperking Profielnr 11044 Omzet 0,45 mln Omschrijving Onderneming richt zich op schadelastbeperking t.b.v. de opdrachtgevers. In de nichemarkt waarin zij opereert (>200 mio euro), is zij de enige in haar soort. Om haar positie in deze markt uit te bouwen, wordt voor de onderneming een strategische, financieel sterke partner gezocht om snel te kunnen opschalen.

Hout- en kunststof productie/ bewerkingsbedrijf Profielnr 11043 Omzet 0,2 mln Omschrijving Allround hout- en kunststof bewerkingsbedrijf dat zich heeft toegelegd op de productie van vormgeving- en design en andere producten. Uitstekende reputatie en kwaliteit. Er wordt vooral geleverd aan zakelijke opdrachtgevers verspreid door Nederland, en in beperkte mate ook particulieren.

Staalconstructiebedrijf Profielnr 11042 Omzet 1 mln Omschrijving Staalconstructiebedrijf gespecialiseerd in het vervaardigen van lichte staalconstructies zoals metalen trappen, hekken en balustrades. Het bedrijf heeft goed opgeleide vakmensen, kwaliteit, hoogwaardige producten, een goede naamsbekendheid en een historie van ruim 35 jaar. Het bedrijf werkt landelijk, maar veel werken blijken gemonteerd te worden in het Randstedelijk gebied.

Groothandel automobiel gerelateerde voertuigen Profielnr 11040 Omzet 1,5 mln Omschrijving Groothandelsbedrijf gespecialiseerd in-/verkoop, reparatie en onderhoud van automobiel gerelateerde voertuigen. Gevestigd in Zuid Nederland. Het bedrijf al meer dan 20 jaar en behoort tot een van de grotere spelers in zijn branche. De klanten zijn zowel particulier als zakelijk en zeer loyaal aan het bedrijf.

nieuws

Uitzendbureau Profielnr 11041 Omzet 1 mln Omschrijving Uitzendbureau dat al geruime tijd actief is in diverse branches, onder andere in de metaal, constructie en inpak. Het bedrijf maakt ook gebruik van buitenlandse krachten die ondergebracht kunnen worden in 2 verzorgde onderkomens.

verkocht

profielen

Alle bedrijfsprofielen overzichtelijk in een databank?

(Groot)handel en montage banden Profielnr 11038 Omzet 0,15 mln Omschrijving (Groot)handel en montage banden. Bedrijf houdt zich bezig met in- en verkoop van auto- en motorbanden aan zowel bedrijven, instellingen als particulieren. Tevens beschikt de onderneming over een werkplaats waar banden gemonteerd kunnen worden. De onderneming verhuurt ook (winter)banden en overige accessoires

Jachtwerf Profielnr 11036 Omzet 0,85 mln Omschrijving Jachtwerf, reparatie, watersportwinkel. De onderneming is actief in het kranen van schepen en stalling van schepen. In de eigen werkplaats wordt het hele jaar door onderhoud gepleegd en worden reparaties uitgevoerd. Naast de stalling en reparatie is er een watersportwinkel. Tot slot is er nog een handelstak, waarin wordt bemiddeld bij de verkoop van gebruikte schepen

Jachthaven Zuidwest Friesland Profielnr 11035 Omzet 0,15 mln Omschrijving Jachthaven in Zuidwest Friesland. Watersportbedrijf dat zich bezig houdt met verhuur van ligplaatsen, stalling en aanverwant. Bij de jachthaven (90 ligplaatsen) is een luxe villa gesitueerd

Adviesbureau bouwfysica Profielnr 11034 Omzet 1 mln Omschrijving Een adviesbureau gespecialiseerd in adviseren en ontwerpen van (duurzame) installaties en bouwfysica voor wonen en werken. Kernwoorden zijn: bouwfysica, installatietechniek, duurzame innovatie, installatiekosten, presentaties, brandveiligheid, energie, verlichting, metingen en onderzoek. Het bedrijf is gespecialiseerd in het adviseren en verrichten van onderzoek en metingen voor installatietechniek en bouwfysica.

Accountantsbelastingadvieskantoor Profielnr 11030 Omschrijving Accountants- belastingadvieskantoor in de regio Rotterdam zoekt aansluiting bij passende collega kantoor met WTA vergunning. De cliënten bevinden zich in de omgeving van Rotterdam, Den Haag en Westland.

Participaties Internetplatform zorgverlening Profielnr 20000 Omzet 0.65 mln Omschrijving Hoogwaardig full-service loket op het internet voor de ontzorging van zorgverleners in de eerste- en tweedelijns zorg. Het levert de huisarts en medisch specialist de mogelijkheid om alles wat hij of zij moet of wil regelen via dit loket te doen. Kapitaalbehoefte 0,25 mln

Internetbedrijf voor TV Profielnr 11086 Omzet 10 mln Omschrijving De onderneming zorgt voor het samengaan van internet en reguliere tvzenders zonder overstappen van leverancier en zonder het afsluiten van weer een abonnement. De onderneming maakt het mogelijk om alle internetactiviteiten, waaronder YouTube, Video-On-Demand, chat, e-mail, Uitzending Gemist en Voice Video op de tv uit te voeren. Kapitaalbehoefte 4 mln

Beeldcommunicatie-/ videoconferencingbedrijf Profielnr 11088 Omzet 0,5 mln Omschrijving Hoogwaardig beeldcommunicatie-/videoconferencingbedrijf met communicatiemiddelen (HD/SD) voor de consument en het midden- en kleinbedrijf. De onderneming gaat de consument ook een IPTV-faciliteit aanbieden. Het verdienmodel van het bedrijf is gebaseerd op afsluiten van maandelijkse abonnementen - in samenhang met de apparatuur - van de doelgroep. Kapitaalbehoefte 1,4 mln

Online ICT-helpdeskplatform Profielnr 11090 Omzet 12 mln Omschrijving De onderneming is het snelst groeiende online ICT-platform in Nederland. Sinds de start in april van dit jaar hebben meer dan 250 ICT-experts zich hierbij aangesloten. Zij bedienen nu bijna 3.000 geregistreerde klanten. Kapitaalbehoefte 1,4 mln

Bouwer luxe speedboten Profielnr 10959 Omschrijving Gerenommeerde Nederlandse ontwerper / ontwikkelaar / bouwer van innovatieve luxe speedboten in het hogere segment zoekt een participant, die met kapitaal en bij voorkeur commerciële ondersteuning de onderneming snel naar een hoger omzetniveau kan helpen. Kapitaalbehoefte 1 mln

Uitgeverij Profielnr 11084 Omzet 0,4 mln Omschrijving De onderneming is een uitgeverij die een kampeermagazine (oplage circa 20.000 exemplaren) uitgeeft in samenwerking met gerenommeerde landelijke partijen. Daarnaast geeft men sedert een aantal jaren een landelijk business-to-business magazine uit. Kapitaalbehoefte 0,1 mln

Leverancier tweedehands computers Profielnr 11083 Omzet 2,2 mln Omschrijving De onderneming is een snel groeiende speler in de markt van refurbished computers. Men koopt gebruikte hardware op van multinationals en overheden. Na controle en upgrades worden deze, uitsluitend online, direct verkocht aan bedrijven en particulieren. Kapitaalbehoefte 0,2 mln


»


gevraagd Dit is een selectie van bedrijven die te koop worden gevraagd op de website van Brookz. Voor meer bedrijven, aanvullende informatie en de contactgegevens van de vragende partij zie www.brookz.nl

Accountants- of administratiekantoor Profielnr 13045 Omzet 0,2 mln Omschrijving Een accountant (AA) in Amsterdam wil de groei van zijn kantoor versnellen door overname van een accountants- of administratiekantoor. De koper heeft een jong en efficiënt kantoor dat zich richt op het midden- en kleinbedrijf.

Drukkerij (en) Profielnr 13044 Omzet 1 - 2 mln Omschrijving Middelgrote drukkerij in Amsterdam zoekt drukkerijen of drukwerkomzet ter overname. De ondernemingen moeten integreerbaar zijn in de kopende drukkerij. Gezocht wordt naar drukwerk in het hogere segment, volumewerk, formaat A3 tot 70/100 full colour en speciaal drukwerk zoals kunststof en digital printing.

Uitzendbureau Profielnr 13043 Omschrijving Ter overname gezocht een uitzendbureau welke actief is één van de volgende sectoren: de agrarische sector, metaal- en technieksector of bouwsector. Het uitzendbureau dient bij voorkeur actief te zijn in de provincie Zeeland.

Leverancier kinderlabel (s) Profielnr 13042 Omschrijving Leverancier van kwalitatieve, onderscheidende kledingmerk(en). Ruimte voor (verdere) groei middels intensievere verkoop, marketing, merkontwikkeling en/of internationale expansie.

Evenementen organisatiebureau Profielnr 13027 Omschrijving Onderneming gezocht welke actief is als evenementen organisatiebureau met de focus op zakelijke netwerkevenementen.


Productie/machinebedrijf Profielnr 13041 Omschrijving Een productie-/machinebedrijf met een duidelijke groeipotentie. Een onderneming met een strategisch belang (voor de afnemer). Actief in of gerelateerd aan agri-/foodbranche.

ICT-diensten/ softwarebedrijf Profielnr 13040 Omschrijving Een bedrijf in ICT-diensten/ software. Bedrijf heeft behoefte aan verdiepingslag en professionalisering in waardepropositie en/of aanscherping van focus en ontwikkeling van go-to-market strategie.

Administratiekantoor Profielnr 13039 Omzet 0,5 - 2 mln Omschrijving Een financiële dienstverlener zoekt administratiekantoor ter overname. De klanten en dienstverlening liggen op het gebied van particulieren en het mkb in uiteenlopende sectoren.

Graveerbedrijf Profielnr 13046 Omschrijving Een nog jonge onderneming verkoopt artikelen, die door gravering met een lasermachine voorzien zijn van tekst en/ of afbeeldingen. De verkoop vindt nu voornamelijk plaats via internet met een goed gepositioneerde website.

Bedrijven met groeipotentieel Profielnr 13038 Omzet 3 – 15 mln Omschrijving Ervaren ondernemers zijn op zoek naar (familie)bedrijven met groeipotentieel waarbij de huidige eigenaar een goede prijs voor en continuïteit van zijn onderneming belangrijker vindt dan een snel vertrek.

Productie/assemblageonderneming Profielnr 13037 Omzet 5 - 30 mln Omschrijving Het gezochte bedrijf is een productie/assemblage-onderneming op het vlak van technische of medisch technische sector. De onderneming mag in heel Nederland gevestigd zijn.

Hoogwaardig technologiebedrijf Profielnr 13036 Omschrijving Ondernemer zoekt hoogwaardig technologiebedrijf met bewezen product(en). Hoge toegevoegde waarde. Niche speler met groeipotentieel. Bedrijf bevindt zich in dynamische B2B-markt. Er is potentieel voor verdere optimalisatie en internationalisatie. Wil voorop blijven lopen.

Technisch handels- en/of productiebedrijf Profielnr 13035 Omschrijving Manager zoekt een technisch handels- en/of productiebedrijf dat (inter) nationaal actief is waarin techniek, verkoop, productie, ontwikkeling, service en onderhoud gecombineerd worden. Het dient een bedrijf te zijn met een goede naamsbekendheid/reputatie en een vaste klantenbasis met groei mogelijkheden in Nederland en eventueel daarbuiten.

Onderneming health careproducten/diensten Profielnr 13034 Omschrijving Ondernemer zoekt (geleidelijke) overname van een onderneming die onderscheidende producten en/of diensten produceert/vermarkt in de health care. De onderneming staat in de startblokken voor een nieuwe expansiefase en behoeft uitbreiding van haar (internationale) commerciële slagkracht en leiderschapsenergie.

Advocatenkantoor Profielnr 13033 Omschrijving Meer dan 60 jaar bestaand, gerenommeerd middelgroot advocatenkantoor in Haarlem zoekt één of meer ambitieuze advocaten voor toetreding tot de maatschap onder inbreng van de eigen praktijk, dan wel samenwerking in de vorm van een kostenmaatschap.

Schildersbedrijf Profielnr 13019 Omzet 0,5 mln Omschrijving Schildersbedrijf gericht op de particuliere sector.

nieuws

Importeur/technische handelsonderneming Profielnr 13032 Omschrijving Onderneming actief op het vlak van lagers en aandrijftechniek, koppelingen en tandwielkasten. Een gevestigde onderneming - locatie Nederland - met een uitgebreid klantenbestand in Nederland en/ of België heeft de voorkeur.

Machinefabriek/ mechanische werkplaats Profielnr 13031 Omschrijving Onderneming zoekt ter overname een machinefabriek/mechanische werkplaats.De machinefabriek/mechanische werkplaats moet een aanvulling vormen op andere activiteiten van de onderneming.

Productie- en constructiebedrijf Profielnr 13030 Omzet 5 mln Omschrijving Een onderneming die projectmatig in opdracht maatconstructies (voorkeur metaal, eventueel alternatief) ontwerpt en produceert (voorkeur B2B-markt, bijvoorbeeld - maar niet per sé - voor utiliteitsbouw). Uitgangspunt is aanwezigheid van fysiek niet te complex productieproces door middel van aanwezig machinepark.

Cateringbedrijf Profielnr 13029 Omzet 0,25 mln Omschrijving Een cateringbedrijf met circa 40 medewerkers is op zoek naar bedrijven met soortgelijke activiteiten. De activiteiten van de gezochte onderneming dienen gericht te zijn op het uitoefenen van een (professioneel) cateringbedrijf, zoals het verzorgen van lunches, buffetten, leveren van belegde broodjes (volume) en aanverwanten. Het bedrijf moet, evenals de afnemers, zich bevinden in de regio Groot-Amsterdam.

Machinefabriek Profielnr 13026 Omschrijving Onderneming gezocht welke actief is in de productie voor de voedselverwerkende industrie met bijvoorkeur een eigen product. De onderneming is gevestigd in de provincie Zuid-Holland

IT-bedrijf Profielnr 13025 Omzet 1 – 25 mln Omschrijving Onderneming gezocht die IT-diensten aanbiedt met focus op de bouwwereld. Hieronder wordt verstaan de ontwikkeling en verkoop van software dan wel implementatie of beheer en hosting services. Ook mogelijke afsplitsing van interne IT-afdelingen van bouwondernemingen kunnen interessant zijn.

Handelsbedrijf Profielnr 13024 Omzet 15 – 20 mln Omschrijving De onderneming dient als groothandel van consumptiegoederen en verbruiksmateriaal een groot klantenbestand te hebben met wederkerigheid van opdrachten. Bij voorkeur beschikt de onderneming over een sterke logistieke component met een hoge doorloopsnelheid van de producten. De onderneming heeft een gespreid aantal leveranciers en beschikt over een goed management.

Accountants– en belastingadvieskantoor Profielnr 13018 Omschrijving Accountants– en Belastingadvieskantoor met 4 vestigingen in Midden en Zuid-Nederland met 30 FTE’s zoekt fusie met passende collega kantoor.

verkocht

profielen

Elektrotechnisch installatiebedrijf Profielnr 13023 Omzet 1,5 – 10 mln Omschrijving De onderneming waarnaar gezocht wordt bevat de volgende profielkenmerken: hoogwaardige kwaliteitinstallaties, het bedrijf heeft o.a. industriële klanten en is naast het installeren in staat om de installaties zelf te ontwikkelen/ontwerpen.

Zakelijke dienstverlener Profielnr 13022 Omzet 5 – 15 mln Omschrijving MBI-kandidaat zoekt een zakelijke dienstverlener die internationaal werkt of de ambitie heeft internationaal te opereren. De commerciële- en/of technische verantwoordelijkheden dienen ingevuld te zijn.Rol MBI-kandidaat ligt bij aanvang op algemeen- en financiëel management.

Leverancier kofiie- en consumptieautomaten Profielnr 13021 Omzet 0,2 mln Omschrijving Leverancier en distributeur in koffie- en consumptieautomaten en ingrediënten (koffie, snoep, snacks, frisdranken ed.). Trefwoorden zijn handel, service, automaten, koffie, frisdranken en snacks.

Producent Frozen Food/ Snacks Profielnr 13020 Omschrijving Producent Frozen Food/ Snacks. Een merk dat nieuw leven ingeblazen kan worden en/of een bedrijf waar een (kosten)rationalisatieslag gemaakt moet worden. Belangrijk is groeipotentieel en de wil om te innoveren. Voorkeur is een bedrijf met een bepaalde positie in het horecakanaal. Trefwoorden zijn frozen foods, snacks, ijs, nagerechten, luxe etenswaren.

Brookz werkt o.a. samen met de volgende partners


column Juridisch bekeken

Gouden handtekening Mensen die regelmatig bedrijven kopen en verkopen zijn bekend met het zetten van handtekeningen. De cruciale handtekening staat in dit geval op de koopovereenkomst en de notariële akte. Maar hoe vaak heeft u het verdiende geld mogelijk op het spel gezet door het niet-zetten van één extra handtekening? Het antwoord is: wellicht vaker dan u had gedacht. We hebben het hier over een zogenaamd besluit met betrekking tot een aanwezig tegenstrijdig belang, een zeer kort en eenvoudig document. Het Hof Leeuwarden heeft recent bevestigd dat het niet-tekenen van een dergelijk document in Nederland streng kan worden gestraft.

Situatie De heer G. is bestuurder en enig aandeelhouder van een Vennootschap. Hij heeft 187.000 euro van de Vennootschap geleend. Op een goed moment besluit hij de Vennootschap voor 600.000 euro te verkopen aan een Koper. Deze Koper kan de overname niet betalen en dus worden manieren gezocht om de koop toch door te laten gaan. Een van deze manieren is de overname van de schuld van de heer G. aan de Vennootschap door de Koper. Hiervoor tekenen de heer G., de Vennootschap (vertegenwoordigd door de heer G.) en de Koper een akte. Daarna wordt de overname afgerond.

Faillissement

Florestan van ´t Hek is advocaat bij 2bLegal in Amsterdam. Hij is gespecia liseerd in fusies & overnames, herstructureringen, joint ventures en ondernemings rechtelijke procedures. Hij is lid van de Dutch Corporate Finance Association (DCFA) en docent Schrijfvaardigheid voor de Nederlandse Orde van Advocaten.

Krap een jaar later gaan de Vennootschap en de Koper failliet. De Vennootschap en haar curator lijken hierdoor 187.000 euro mis te lopen. Ik herhaal: lijken mis te lopen, want de curator bedenkt dat de heer G. als bestuurder - een tegenstrijdig belang had bij het tekenen van de akte van schuldoverneming. Immers, hij raakte privé een schuld kwijt en zadelde de Vennootschap op met een slechtere debiteur. Volgens de curator had de heer G. - als enig aandeelhouder - een wettelijk vereist schriftelijk besluit moeten nemen om zichzelf - als bestuurder - bevoegd te achten de Vennootschap te vertegenwoordigen. Omdat hij dat had nagelaten, stelde de curator dat de schuld van de heer G. aan de Vennootschap nooit rechtsgeldig was overgedragen aan de Koper.

‘Het niet-zetten van één simpele en vaak eigen handtekening wordt in Nederland streng gestraft’

Formalistisch De heer G. vindt het allemaal wat formalistisch en stelt dat het feit dat hij de Vennootschap vertegenwoordigd heeft, aangeeft dat hij zichzelf bevoegd achtte de Vennootschap te vertegenwoordigen. Bestuurder, aandeelhouder, algemene vergadering; het is toch allemaal één en dezelfde handtekening?

Oordeel Hof Leeuwarden Het oordeel van het Hof Leeuwarden is rampzalig voor de heer G. Hij had - als bestuurder - moeten bedenken dat hij de Vennootschap niet onpartijdig kon vertegenwoordigen, omdat hij er door de akte privé op vooruit ging, maar de Vennootschap mogelijk achteruit. Daarom had hij - als bestuurder - aan zichzelf - als enig aandeelhouder moeten vragen om - als enig aandeelhouder - te bevestigen dat hij - als bestuurder - wel bevoegd was om de Vennootschap te vertegenwoordigen. Eén extra handtekening van zichzelf bleek achteraf 187.000 euro waard. Reacties kunt u mailen naar [email protected] 58 | brookz | november 2010

“MIJN ENERGIEBOEKHOUDING OP ÉÉN FACTUUR.” DAT VIND IK WEL LYDHØR Marcel Droger (partner PR-bureau) ““Ik Ik h heb b b bijna geen papierwerkk meer sinds d we onze energie bij b DONG Energy afnemen. Alles wat ik wil weten staat op één overzichtelijke factuur met een duidelijke uitleg en zonder kleine lettertjes. Ik zie in één oogopslag waar ik voor betaal. En als ik nog specifieke vragen of wensen heb dan bel ik gewoon met Jeroen van DONG Energy. Dat vind ik wel lydhør.”

n 17 in plein ple eumple M eum Mus aam dam da t d mster Amster DJ Ams 10711 DJ 107

s e se e Jes niie) on eo e (Leo M. (L rs L.M drs. dr u c eur Dirrect

6 06 4 92 57 0 6 34 M 06 onie eo nl//leo nk.nl/ b nk. dba andba an lan eslan f ies w.fr www www.fr

Leonie houdt van initiatiefvol ondernemen. Misschien moet u haar ’ns bellen? Maak kennis met de Friese blik op ondernemen. Met haar Friese blik ziet Leonie vanuit kantoor Amsterdam helder de kansen en risico’s voor uw bedrijf. Zo komt zij tot een integraal advies, waarmee u verantwoorde stappen kunt maken. Hoe Leonie naar úw bedrijf kijkt? Bel haar voor een afspraak: 06 34 92 57 06. Of ga naar www.frieslandbank.nl/leonie

Van gepassioneerd vakman naar inspirerend leiderschap. groei, innovatie & bedrijfsovername. voor professionele ondernemers

Recommend Documents