Twentse Taalbank
DIALEKTGEDACHTX VAX XEN SCHOOLl\IEASTER DE UR H. ENGELEERTINK
]5
Twentse Taalbank
As ik deank an prof. Entjes, goat miene gedachtn oet noar dialekt. In dit verbaand klopt dus 'n titel. Heel mien levn, schoonwal ik nog nich zoa oold zin (37 j oar), zat ik vol van de strektaal. In mi ene herinnering daenk ik teruw an de dialektverhaaln, dee ouns moder oet de Twentse kraant met de feestdaag -dan stun der aait 'n laank dialektverhaal in de kraant-, aait vuurlesde. No kö'i zein, wat vukke oagnblikn belangriek könt wezn in oe levn. A'i dan noagoat, dat rechtevoort zoawat alle iönge olders in Twente nich 't dialekt gebroekt tegn ere eagn keender, bloos at ze hellig wördt, dan wördt der plat(=grof taalgebruik) gebroekt. En dat leste verschiensel vernem ie no ok a bie de keender. Ik heb van 't joar neklas had -viefde klas leagere school op 't plattelaand - , dee zuk slecht Nederlands pröat, zoa he'k 't in miene twelf joar erva_ring nog nooit heurd. En ze sprakn nog wa Nederlands, ik bedool slecht Nederlands onder mekaar; de olders sprekt n. b. met de keender Nederlands, mer 't resultaat is slecht 'n
Vuurbeeld~
Hun zijn vanmon
en voetbaln geweest Zee bedooit te zegn : Zij hebben vanmorgen gevoetbald . In 't Twents: Zie zint vanmorgn en voetbaln west. Doo doar mer es wat an. Ik heb der wat andoan, mer ' t succes is heel moatig. Tegn mie brobeert, zeg mer de helft, nog wa goad Nederlands te proatn,
16
Twentse Taalbank mer onder mekaar :slecht Nederlands. Dee keender zint heelndaJ vastroestet in 't slechte Nederlands. Zee heurt wa, dat boer K. vuur de televisie slecht Nederlands pröt, mervan zikzölf, hoo meer. ' t Geat net as met 't t.v. programma " Zo moeder(vader) , zo dochter(zoon". 't Pendel, dat oet leu besteat oet West- Nederland(Hollaand), heurt doondersgoad, dat der een oet Noord-, Oost- of Zuud-Nederland koump, mer een oet ' t westn heurt ze nich. Zol dat pendel dan meann, dat leu oet 't westn correct Nederlands proatt. Zoa goat miene gedachtn bie 't schrievn in ' t teekn van de 60ste verjoardag van prof. Entjes Ik wet, dat he altied zao hef vöchtn en nog döt vuur 't gode Nederlands, vuur 'toet mekaar holdn van Nederlands en dialekt. 't Een hoof nich ten koste te goan van 't aandere. Beade taalsysteemn könt en möt eagenlik nöast mekaar blievn bestoan. Ieder op zien eagn gebeed. Woarum nich a'j met Tukkers onder mekaar zint Twents te kuiern Woarum mö'j , a'i in vergadering bie mekaar zint in 't Nederlands owwergoan, zo'j dan nich oe dialekt könn gebroekn? 't Tegndeel wi'k meteen op toafel legn: prof. Entjes en ziene rechterhaand dr . G. Kocks gebroekt onder mekaar ok dialekt, nich alleen mer, as 't owwer ' t weer geat, ok in aandere spraakgebroek owwer allerlei taalverschienseln . Leu, dee beweert, dat ze in "heugere" taal gen Twentse weur hebt, zoln es mötn kiekn, bo völ vrömde weur 't Nederlands wa nich hef in zuk taalgebroek . Dee könt wie in ouns dialekt ok hanteern. Heelmoal bount maakt dee leu 't, dee zölfs tegn eern hound of kat Nederlands gebroekt. Is 't volgende geval ok nich belachelik: Ik har met mien zwoager ne vakaantierees maakt noar Fraankriek: wie warn met 'n busgezelschop . Doe wie öp de teruwweg
17
Twentse Taalbank warn, kwamn wie in Nederland an in Roozndaal(N. Br. ). He mos evn ziene vrouw opbeln; do ar he 'k ok niks op tegn, roer he döar 't in 't Neder lands en normaal sprekt ze aait dialekt onder mekaar. Net of ie boetn Twente via de telefoon Nederlands möt proatn, dat zol hem wa "beschaafder" liekn. Dat döt mie deankn an nen oavnd, dat wie -miene vrouw en iknoar ne Twentse revue zatn te kiekn . De leu op 't toneel hadn vuur 't eerst telefoon. De bel gung, 't meanske op 't rabat. Met een nen kloarn schollook vuur, aands kö'j ja nich telefoneern. De leu mogn oe es zein. Dat is 't probleem, wanneer gebroek ie oe dialekt. Dee vroag heb ik ok steld in mien taalonderzeuk an 100 Rossummers, dit in nnavolging wat drs. L. Pietersen hef doan bie de Freezn. Persoonlik gebroek ik miene modersproak tegn alman oet 't Nedersaksisch taalgebeed, al zölt watn weur nich direkt wördn verstoan duur een oet DelfzieL Ounze sproakn oet dat gebeed: Grönningn, Stellingwervn, Drente, Owweriessel, Veluwe, Achterhook en nen heeln eand owwer 'n poal, hebt wa zoavöl taal verwantschop, dat de verstoanbaarheed nich völ meujlikheedn öplewwert. Ik heb met leu oet geneumde gebeedn umgoan, vuural in deinst. 't Feit, dat ze zoawat 'tzölfde sprakn as ik, dreaf ouns tot mekaar en ok 't gegeevn, dat ounze röstige mentaliteit gemeenschöppelik is . 't Lig wa wat aands, a'j te maakn kriegt met leu oet de Freze en Frankische taalgebeedn . Schoonwal 't Liemers en 't Noord-Limburgs völ zölfde klaankn hebt as 't Twents: hierbie deank ik an b. v. hoes-huis. In dit geval vind ik, da'i de algemene landstaal 't Nederlands möt gebroekn. Ok leu, dee van aanderwegte in ouns Nedersaksische ruumte zint daalstrekn, gebroek ik 't Nederlands
18
Twentse Taalbank
tegn. A'j nen vrömdn tegnkömt b.v. innen weinkel, heur ie gau\v genog an 't accent of zinsbouw of he bie de ounzn heurt of nich, dan schakel ik owwer op 't Twents Mer rechtevoort gift völ iönge Jeu, van wel ik dachn, noadat ze 'n paar weur hadn zegd, dat ze wa dialekt könn, merdan kwam ik der rap genog achter, dat ze slecht Nederlands pröatn en zoawat geelsgen goad Twents, loat stoan goad Nederlands kenn. Vandoar, zoa-as ik in 't begin van dit artikel a zer, dat ik de keender op school goad Nederlands probeer bie te brengn via 't dialekt. Dat is mie in de eerste negn joarn van miene baan as schoolmeaster goad lukt Bö is dat almoaJ in zien weark goan?
Preeslaand hef, wat 't Frees öp school betreft, a ne hele geschiedenis achter 'n ru\v en no is 't Frees verplicht. Proficiat Freeslaand, in Twente zi ''v doar nog nen heeln eand van of. Doe ik op de kweekschool zat, har ik a luk in gedachtn urn ok iets te doon met dialekt op school, \vant doe ik zölf op de leagere school zat, hadn wie öp de viefde klas nen measter 0. H. , den mangs in 't dialekt vuurlesde oet 't Owweriessels saagnbook van J. Sinninghe. Dus ' t dialekt was nich heelndal abuis öp school
Met dee
gedachtn zin ik noa mi ene deinsttied begun an de kweekschool. In dee tied, dat is no viefteen joar ledn, zint ze in 'n Achterhook bie \Veenterswiek ok begunn met dialekt op school. Ik heb der eankele moaln op nen brommerd hen west en mie ankekn, bo at ze dat döadn op school en noaderhaand dee vergaderingn der owwer, woar ok prof. En ti es rnaank
was~
do ar heb ik
hem eagenlik leern kenn. Vanof dee tied stamt mien contact met Entjes en heb hem ervaarn as nen geestverwant, as nen vechter vuur de modersproak . Noa de kweekschool heb ik ok experimenteerd met 't dialekt op school,
J9
Twentse Taalbank
owwernömn van 'n Achterhook en anvuld met vondstn van miene kaant Zo'n tien joar ledn is 'tok begunn in Zuud - Limburg, dat wör begeleid duur de universiteit van Niimeegn. En later ok in Grönningn In 1974 woln wie in Twente ok aandere roeasters bie mien weark betrekn. In juni kwam prof. Entjes noar 't Twents Ethoes in Oatmösche, woar wie ne besprekking hadn met leerkrachtn oet Oagel, Oatmösche, Rossum en Tilgt Dat was ne vuurzichtige anzet. Prof. Entjes vertöl eerst owwer 't woarum van 't diaJekt öp school. Noa de pauze wördn der vroagn steld, dee prof. Entïes beantwoordn. N6 was 't wochtn 6p 'n verslag van dizze vergadering, dat 't Nedersaksisch Instituut in Grönningn z6l maakn, mer dat is nog steeds nich gebuurd, z6l 't nog gebuurn? 't Verslag zöl onder de schooln, dee zöln metdoon, wördn verspreid. Nums zal der wa an twiefeln owwer 't recht van dialekt öp school. 't Geat toch nich zoa-as de pastoor van Rossum, doe ik in 1966 op de Ieagere school mos invaln en ok iets döar met 't dialekt, dat de pastoor doe zer : "Ja maar het Twents is toch geen vak". Vuur de twiefelaars: oet de 1. o. wet citeer ik artikel 2 nr. 3:"Daar vvaar naast de Nederlandse taal de Friese taal of een streektaal in levend gebruik is, kan onder lezen en Nederlandse taal enige kennis van de Friese taal of van die streektaal begrepen zijn". Ieleu heurt 't; 't dörf. Doarum is 't zoa jammer, dat der nich meer van wördt profiteerd Gelukkig zi 'w 1uk oet de periode van 't dialekt is onbeschaafd. Dit leste is hel aas in de hand wearkt duur ne zinsnede van Terwey 1885 in ziene grammatica, dee a.s. önderwiezers mösn gebroekn:
20
Twentse Taalbank
" de taal, welke door beschaafde Nederlanders wordt gesproken en geschreven, draagt de naam van Nederlandse taal. De talen . welke door de onbeschaafde Nederlanders worden gesproken - zelden geschrevendragen de namen van tongvallen ". Dat hef heel wat kapot maakt. 't Hebt vuural onderwiezersgezinn west, dee meann Nederlands met ere keender te mötn proatn Urndat eankele tientaln joarn Iedn de geestelikheed en de schoolroeasters nog tot de doarpselite beheurn, begunn aandere leu te deankn :"De roeasters doot 't, dat zal wa goad wezn, wiedoot 'tok mer" . Eerst wördn de schoolroeasters urn eer Nederlands-proatn met ere eagn keender vuur anstellers oetmaakt, rechtevoort valt 't öp, dat ie as jounk gezin -ik sprek no oet eagn ervaring- Twents proat met oene eagn keender. Ik ken in miene wiede umgewwing mer één gezin, woarvan de olders van mienn ölder zint, dee dialekt proat met de keender. 't Lat der op, dat zoadöanig ' t Twents verleurn zöl goan. Jammer, dat der zoavöl zoa weinig urn ere modersproak gewt:' t dialekt is ;a völ ölder as 't Nederlands . In 't dialekt heb wie ounze geveulens an moder verteald. Vind ieleu 't dan nich eargerlik, dat ik in 'n gesprek, dat ik es moal har met jonge moders, heurn : " 't Twents kieinkt zoa row innen keendermound" . Wat is row? Ze goat vaak of op de klaankn as oa in "roze", de ea in "militair", de öa in manoeuvre . Is 't dan nich row, dat 'n Engels keind zeg "Abroad" en 'n Fraans keind-"coeur"? Hebt ounze moders van ouns ok beweerd, dat wie ne rowwe taal gebroekt? Noa 'n oorlog verlöas 't dialekt ziene stie bie de opvoeding van de keender an 't Nederlands . Olders, dee a grote keender hebt, met wel ze Twents proatt, en der nog
21
Twentse Taalbank
'n keind of keender biekriegt, meant dan , dat ze Nederlands möt proatn met de klenstn. Vroag ie eer, woarum, dan heur
ie : '~lman
döt ' t ja - 't
is better vuur de keender- 't Twents leert ze wa op straat- dan kent ze 't Nederlands at ze op school komt". De vuurdeeln ö'p schooJ is op zien minst tvviefelachtig. Dat he' j , duch mie , ok a begrepn oet ' t begin van di t artikel. At ze op de leagere school komt , hebt de keender a twei ioar kleuterschool had, woar de taal 't Nederlands is. Eén , vvel opvoed is in ' t Nederlands , zal eerst wa ne schienbare vuursprong hebn, wat de sproak betreft, mer wanneer he weinig taalgeveul hef, zal zien puint vuur taal echt nich hoovv wezn, urndat he in hoes Nederlands pröt. 'n Dialektsprekkend keind verriekt zik op school met ne
~weede
taal : ' t Nederlands. 't Nederlandssprekkend keind
kan mer ene taal. "Mer", zölt \vat leu zegn , " 't Nederlandssprekkend keind zal 't dialekt waopstraat leern". Dat is nich meer zoa. At alle keender in hoes Nederlands of leawer slecht Nederlands sprekt, leert ze op stroat \Vis gen T\vents en ok nich in hoes, want at de olders geweand zint met de keender Nederlands te proatn, z ölt dee keender, at ze groot zint, wis gen Twents goan proatn tegn ere olders . Nee, loat de olders met ere keender toch dialekt kuiern. Bo 1eert ze dan Nederlau ds? De tiedn, vergelekn me t vrower, zint onmöanig veraanderd. Vrower heurn ie van 'n preakstooi en eankele joarn op de Jeagere school Nederlands. Dat is no heel aands: 't Nederlands koump tot ouns via kraant, radio, televisie , toerisme, ' t umgoan met leu oet aandere strekn, kleuterschool, leagere school enz. At der mer ne taalwil was, zo a -as prof. Heeroma verstöarvn zer, m. a w
22
Twentse Taalbank
at wie ouns dialektmerwilt beholdn en nich zao-as ie mangs van olders heurt, as eer keind dialekt gebroekt: "Ku'j nie net; es praatn" of \Vat nog slimmer is en doarbie ge at oe de ho ar piel in 'n eand stoan: "\Vi' j \vel laatn om vies te praatn, hoe he'k ;ou dat gelead, hoe as je praatn moet". Der zint, duch mie, v·ol leu, dee no luk metloopt met 't Nederlands proatn, mer dee in eer hert van eer dialekt holdt. 't Pröatke, dat 't dialekt noadelig is vuur 't schoolgoande keind, döt te völ de roonde en 't slimste is : der zint te völ leu, dee dat zonder meer gel öa\vt. At der ne fout \Vördt maakt tegn 't Nederlands, \vördt zoawat altied 't dialekt de schoold gövn . "l)e k in skool=school, oh dat kourop van 't dialekt", wördt der dan zegd. Miene keender(3 en 6 joar) zejt ok skool, mer \vie de olders zeitin ouns dialekt "school". De leu hebt nich in de gaatn, dat dat 'n algemeen keendergebrek is . Jan Vredenberg verkloarn in zien 47 ;oarige loopbaan as schoolroeaster nooit \Vat te hebn vernömn van noadelige invlood van 't dialekt. He vröag zik of, bo ne strektaal scha kan doon an ne taal, dee op allerlei maneern verknooid \vördt duur weur oet 't Fraans en Engels
Loat wie ouns dialekt
zoa zuwer möglik holdn en loa'w nich ofgliedn tot 'n dialektgekluurd Nederlands , want dan is 't te laat. Bo meer 'n dialekt ofwik van de cultuurtaal, bo meer meuite ie oe zölt mötn getröastn urn 't zuwer te sprekn. Doarum möt 't bestoan van 't dialekt 't keind in 't be\vustzien \VÖrdn bracht. Dus go a ik in de klas de twei taaln zo a go ad möglik scheidn: at 't keind Nederlands sprekt, dan möt dat ok zoa goad möglik gebuurn. Van de aandere kaant ok, wanneer 't be\vust ne dialektzin zeg, zal 'tok keurig
23
Twentse Taalbank
dialekt mötn wezn en nich :"Ik zin op 'n bek valn", dat neum ik plat= onfatsoenlik. ' t Lig an den, wel z onne taal gebroekt. Ie kön t ia ok ' t Nederlands plat , onbeschaafd gebroekn. Ie zoln alleen a es 'n moal as soldoat op wacht mötn stoan en al dee schildwachthuuskes van binn en van boetn es mötn bekiekn en opschrievn, wat ie almoal lezn hebt. Dus ' t Nederlands net as ' t Twents kan platvoers wördn gebroekt . Mi ene doelstellingn van 't dialekt op school: 1) 't Dialekt is 'n huÎpmiddel urn tot better Nederlands te komn. 2) Dat 't keind zik bewust wördt, dat he 'n volweardig dialekt sprekt, woar he zik geelsnich vuur hoof te schaamn. En dat doo ik zoa ongeveer 'n half uur in de wek. Het zol te völ ruumte vroagn urn owwer de stof en methode in dat halve uur oet te wiejn. At te pas koump, maak ik in de rest van de wek ok wa gebroek van 't dialekt. Intuske is ' t verschiensel "School en dialekt" goad an ' t dreain kömn. De regering hef zik der met bemeuid . Der is in februari 1976 ne discussienota oetkömn, woaran in Nederlands owweral oopnbare vergaderingn zint wieid. Doar is in de meeste gevaJn positief oordeel d owwer dialekt op schooL Zonne vergadering is der ok west óp 30 meart in Hengel. Ik heb der ok hen 1
west en zin vol optimisme s anderdaagns wier noar mi ene school in T. goan. Mer doar kreag ik figuurlik ne klap in 't gezicht. Miene eollega' s zöagn nich in, da'j gebroek konn maakn van 't dialekt urn de keender better de standaardtaal te leern. Zie zöagn nich in, da'j via 't dialekt de schriefwieze
24
Twentse Taalbank tuske de Jange ii en de korte ei oet mekaar könt hoJdn. Zie vundn nich nuttig, da'i staarke Nederlandse wearkweur en Tvventse staarke wearkweur könn vergeliekn b.v. at de keender de volgende fout maakt:"Ik loopte over de straat''. Bö is dat in 't dialekt:"Ik löap", 'n staark wearkwoord, dus in 't Nederlands ok 'n staark wearkwoord: ik 1iep. Zoa wied gung eer onbegrip t. o v. 't dialekt, dat een van eer zer, da 'i 'n Twents gedicht nich emotioneel
könn belevn, dan vroag ik oeleu, zi'i bie oe morespraak emotioneel gebundn of nich? Ik zal nog meer oetsproakn loatn lezn: de woordnschat van plattelandskeender is meender as stadskeender. Mien ver\veer : de plattelandskeender hebt ne Twentse woordnschat, en dee wördt öp school rieker maakt met ne Nederlandse woordnschat, en ' t Nederlands van stadskeender is dat standaardtaal? B.v. dat moe'i eem laatn staan hoa. Zölfs keender van zo'n Nederlandssprekkende mi1ieu wördt önder\viezer met zuk Nederlands en dat möt duur correct Nederlands 'n vuurbeeld wezn vuur de keender. Met zo!n een heb ik doe dageliks te maakn had. As ik doe 't dialekt as hulpmiddel wol hanteern vuur ' t Nederlands, zöagn miene collega's 't nut der nich van in, mer at doar één slecht Nederlands tot de schoolkeender löat he urn, \vas nich slim. At ik doar \Vat van zer, dan wördn mie toosnauwd :"Waar bemoei iii ie mee, dat moet die iuffrouw ia zelf weetn". Ik heb miene collega's nooit vuursteld urn ok es 't dialekt as hulpmiddel te gebroekn , mer zie eisn \va van mie,
dat ik 't dialekt zol loatn scheetn.
Dat heb ik vveigerd, ok urndat de Commissie Modernisering Moeder taal onderwijs en nö Stichting Leerplanontwikkeling met "School en dialekt"
25
Twentse Taalbank gangs is; doar wusn de collega's hoast niks :van of, merzie löapn
~ra
achter
aandere verne; ingn an. En zo a zat ik in 'n team vol onbegrip. Dat team bestun oet Twentn. Dan mö'j es 't bescheed heurn van meneer Backers oet Den Haag, ne bekeande musicoloog:"Het is de moeite waard om voor ' t dialekt te vechten, j ullie hebben nog iets eigens in de taal, wii hebben niets meer, beseffen de Twentenaren niet, dat ze, als ze hun eigen dialekt tegenstreven, ze armer worden". Dat zer nen westerling. In ' t kort: ik heb dat team te T . könn verloatn. Mer dat har 'n lang vuurspeL In januari 1975 zal prof. Enties vuur de olders proatn owwer school en dialekt. Ik zal zegn, bo ik wearkde met 't dialekt öp school. Ik har ne enquête holdn onder de keender en b.v. vrogd:" Wat spreken iullie onder elkaar ?"enz. Dee enquête nöm ' t hoofd, den heer V. mie kwoa1ik, urndat ik hem der niks van har zegd. Net of ie alns möt vertealn, wa'j in de klas doot. Onmöanig ;ammer, dat prof. Ent;es net den oavnd in ianuari kraank mos wezn. Dan hadn heel wat misverstaandn oet de weg könn wördn ruumd. Doarnoa warn wie start met de verneiing van ' t leerpJan. Ne collega har ' t vak Nederlands. Zie hef der goad an doan luk te zegn owwer ' t dialektsprekkend keind, 't öpvangn in ' t dialekt en steurig an owwergoan öp 't Nederlands, mer achterof zinn dat ' t hoofd nich, want he zöl en wol ' t gebroek van 't dialek toet de school bann. Dan kwam 't geval van 30 meart (zee bovn), woarnoa de rest van 't team de kaant köas van 't hoofd, den ouns verböad urn onder collega's Twents te
26
Twentse Taalbank
proatn, woor keender bie warn. Loat de keender toch wetn, dat wie as leerkracht ouns nich schaamt urn dialekt te sprekn. Noa völ kl assineern met collega's wol ik alns verdudelikn bie 't schoolbestuur, prof Enties zöl ok komn, mer mi ene collega's weigern te verschienn , \V ie hebt in dat önderhold oopnlik van gedachtn wisseld, nich dat wie op alle frontn met mekaar eens warn, merzie warn völ welwillender as miene collega's. 't Hoofd gung wieder en wol de weigering van 't dialekt opnemn in 't leerplan met de volgende weur:"met ingang van het nieuwe schooljaar is hem (ondergetekende) gevraagd om voorlopig af te zien om het dialekt in beperkte mate te gebruiken, omdat het bevoegd gezag hun toestemming om in deze richting te gaan experimenteren nog nimmer gegeven hebben. Daarbii komt, dat er geen respons of aansluiting wordt gevonden bii de begeleidingsdienst, collega's van eigen school of andere scholen hier in de omtrek". Tot zoawied de passage in 't leerplan. Wat möt mi ene collega ' s wa nich hebn dacht, doe op 7 oktober 1976 in de kraant was te lezn, dat de neie directeur dr. Hopman van de schoolbegeleidingsdienst Mid.den Twente zer:"Nederlands spreken is goed , als het maar emotioneel onderbouwd wordt door een dialektuurtie, wat gedichties, een spelletie, raadselties enz. Wieder stun in 't leerplan "geen respons bij collega ' s van andere scholen". Ok da was nich woor, want ik ken ok wa wat measters, dee ok wadoot met dialekt, zölfs in de stad Eansche. Oet principiël e grondn heb ik weigerd urn dee passage in 't leerplan te önderteekn, met de wetnschöp, dat ze in 'n Achterhoek, Limburg, Grönningn gangs zint, dat zölfs 't Frees in Freesland verplicht is, dat ik wör steund duur ongeveer geliek weark van collega's oet de buurt, duur de
27
Twentse Taalbank Stichting Leerplan Ontwikkeling, duur de leagere onderwieswet. duur de inspecteur, mer dat wus ik doe nog nich, duur prof. En ti es . Har ik noa dit alns nich 't recht urn te weigern te lostern noar de eis van de rest van 't team of te zeen van 't gebroek van 't dialekt? Doe heb ik be sl ötn T. te verloatn . Te meer ok urndat 't hoofd nen breef noar de Commissie Modernisering Moedertaalonderwijs schreaf, woaroet ouns 't leste citaat bekeand is wördn. 't Hoofd schreaf doarin en doaroet bleak wa ziene antidialektholding:"De Commissie Modernisering Moedertaalonderwijs zou er voor moeten oppassen geen buiklanding te maken in een moeras van diverse streektalen, leer de kinderen goed Nederlands". Ik zöl zienn heeln breef wa wiln lezn en hem doarop bescheed gevn. 't Hoofd gung wieder en schreaf nen klachtnbreef noar 't schoolbestuur. Doe ik dat heurn, heb ik 'n önderhold anvrogd bie 'n inspecteur. Met load in de schoonn, stapn ik noar binn. Th: heb 'n oopnlik gesprek met hem had. Doe ik wier noar boetn gung, schean vuur 't eerst wier de zun in mien binnenste. De wek deropkwam de inspecteur . Wie kreagn te he urn, dat he in ziene loopbaan as
onder~iezer
ok gebroek maakn van 't dialekt, wat hem betröf, woarum gen half uur dialekt, waarin ok duur alman dialekt wördn proat, ok duur de measter. Miene voertaal in dat halve uurke was aait Nederlands. 't Hoofd mos de hatelike passage oet 't leerplan vort doon, mer op 29 oktober 1976 stun he der nog in en 't zol mie nich verwoondern, dat he der nog in steat. Vuurdat ik miene loopbaan vervolgn op ne aandere school in B. , heb ik eerst met 't hoofd doar, den heer W. allerlei kernzaakn besprökn met name school en dialekt. Wie warn ' t volledig met mekaar eens, dat
28
Twentse Taalbank bevestign he duur te zegn:"Wie bunt twee echte Twentenaarn". Ok prof. Enties hef met den heer W. prettige contactn had. Helaas dat e umstreeks Sinterklaas 1976 -ik was nog mer ne moand in B. - duur 'n hertauval oet de tied kwam. Met zienn opvolger den heer B. en de rest van 't team is 't prettig te hoap wearkn. Z oa -as in dit artikel wa dudel ik blik, heb ik prof. Entjes ervaarn as vertrouwensman in meujlike oagnblikn wat de school betreft. Th: heb hem as wederdeinst könn bewiezn, dat ik wat leu heb vundn um vroagn
te beantwoordn vuur ziene dialektatlas. Rechtevoort he'w hölp van prof. Entjes i.v.m. de schriefwieze, dee wie in ounzn Kreenk vuur de Twentse Sproak an ' t oetdoktern zint. Via de telefoon of via 't rnaank wezn vanoet 't wiede Zuudhörn in ' t Grönningerlaand hef prof En ti es ouns höl pn. Ounze schriefwiezecommissie noadert de voltooiing. En ok doarbie wil Entjes ouns helpn, ondanks 't völle weark, dat he hef. Prof. Entjes hartelik gefeliciteerd met oe 60ste ver;oardag en wie hopt, dat wie nog lang gebroek könt en mögt maakn van oe kennis en inzicht umtrent 't dialekt in ounzn Kreenk van de Twentse Sproak, mer vuural en dan sprek ik persoonlik in school en di al ektzaakn.
29
