BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
Sociaal Jaarverslag 2012
Kwaliteit - Diversiteit
Voorwoord Voor u ligt het Sociaal Jaarverslag 2012 van Bouwbedrijf M.J. de Nijs & Zonen BV. Dit verslag legt nadruk op kwaliteit en diversiteit en de manieren waarop die twee elkaar kunnen versterken. Kwaliteit is een groot samenspel van opdrachtgever, architect, bouwer, onderaannemers en toeleveranciers. Als die duidelijke afspraken maken en nakomen, vergroot dat de kwaliteit. Bouwbedrijf De Nijs wil daarvoor de basis creëren. Zorgen dat de uitvoerende partijen zich bezig kunnen houden met de hoofdzaken; recht op hun doel af gaan.
Kwaliteit zit in van alles We zien onszelf als een belangrijke regionale speler in de bouwnijverheid. Daarom moeten we nastreven om in die regio de hoogst haalbare kwaliteit te bieden. Topkwaliteit zit in het product zelf, in de prijs-kwaliteitverhouding, in de communicatie en in het in de praktijk optimaal ontzorgen van de opdrachtgever of klant. Het product moet op tijd klaar zijn, binnen het budget. Voor bouwbedrijf De Nijs is dat een hoofduitgangspunt bij het ondernemen. Om dat waar te maken, willen we pas beginnen met een werk als we voldoende informatie hebben. Dat betekent weer dat we regelmatig de flexibiliteit moeten tonen om later aan een opdracht te beginnen. Die ronden we vervolgens in overleg met onze opdrachtgevers - in een voor hun wenselijk en voor ons kwalitatief verantwoord tijdsbestek - goed af. Op dergelijke situaties anticiperen we meer en meer door in de beginfase duidelijk af te spreken wanneer de benodigde informatie beschikbaar is.
Diversiteit in de keten
3 Voorwoord 6 Teun Branbergen, lid Raad van Commissarissen ‘Geen maakbare samenleving, maar je moet er wel samen wat van maken’ 8 Daniëlle de Nijs, aankomend adjunct directeur Nadruk op het proces en de relaties, náást de inhoud. 10 Charles Slot en Sjoerd Kuindersma, architecten CSK De villa lijkt te zweven boven het duinlandschap 12 Marjan Sprecher, opdrachtgever en leverancier De Ontmoeting: beschut en prettig wonen met alle zorg voorhanden 14 Eisse Kalk, ondersteuner van buurt- en burgerinitiatieven ‘Vitale coalities voor herbestemming: de juiste mix van betrokkenen’ 16 Jaap Dijkman, architect NRC-gebouw ‘De journalist teruggebracht bij de lezers’ 18 Kengetallen 2
20 Directieteam ‘Goede kwaliteit tegen scherpe prijzen’ 24 Jan Heeremans, opdrachtgever ‘Het gaat ons meer om de mensen dan om de stenen’ 26 Dennys de Nijs, bedrijfsleider Jac de Nijs BV ‘Wie een villa laat bouwen, wil het proces voortdurend volgen’ 28 Francine Houben, architect Amsterdam University College Een thuis voor studenten uit alle windstreken 30 Edwin Swart, bedrijfsleider ‘Vrijheid en bezieling aan de basis van bijzondere kwaliteit’ 32 Willem van Benschop, hoofduitvoerder en ORvoorzitter ‘OR-verkiezingen in juni: hoe meer kandidaten, hoe beter!’ 34 Achter de schermen 38 Jubilea 2012 42 Colofon
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
De Nijs is ooit gestart als dorpsaannemer. In drie generaties zijn we flink gegroeid, maar een familiebedrijf gebleven. De regio waarin we onze kwaliteiten kunnen etaleren is groter geworden. In feite zijn we de dorpsaannemer van vroeger in het groot. Met een timmerfabriek als werkplaats, waar we onze producten en onderdelen slimmer en betaalbaarder kunnen maken dan anderen. Daarvoor moeten we blijven zorgen dat die timmerfabriek kan blijven concurreren met andere spelers in de markt. Het moet ‘best practice in town’ zijn. We wilden ook zelf de mogelijkheid hebben ideeën uit te voeren en projecten te ontwikkelen. Dat werd M.J. de Nijs Projectontwikkeling BV. Wat we verder onvoldoende hadden, was nazorg en onderhoud. Daarvoor hebben we een paar jaar geleden Jac de Nijs BV nieuw leven ingeblazen. Die houden zich bezig met onderhoud en particuliere bouw. Met nóg kortere lijnen dan in het moederbedrijf. Dat is nodig. Jac de Nijs wil zich laten zien in de villabouw. Dan moet je zorgen dat je opdrachtgever voortdurend op de hoogte is. Ook voor Jac de Nijs geldt dat het ‘best practice in town’ moet zijn. Mede omdat het bedrijf een groot afbreukrisico met zich meedraagt. Als ze niet waar kunnen maken wat met de klant is afgesproken, kan dat negatieve uitstraling hebben op het moederbedrijf. Gelukkig doet Jac de Nijs het goed en groeit de vraag in de sector waar ze opereren. We bezinnen ons zelfs op uitbreiding van het bedrijf! Zo is, gaande de geschiedenis van bouwbedrijf De Nijs, in stappen een keten gevormd die in al zijn diversiteit helpt de markt breder en meer
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
3
divers te bestrijken zonder aan kwaliteit in te boeten. Integendeel: ieder bedrijfsonderdeel heeft een eigen specifieke kwaliteit: ontwikkelen, produceren, grotere en kleinere projecten, nieuwbouw, renovatie en restauratie. We doen het allemaal!
Medewerkers Een sociaal jaarverslag gaat ook over het personeel van het bedrijf. De volgende ontwikkelingen en wetenswaardigheden willen we graag met u delen:
•O nze personeelsinformatie avond op 22 mei 2012 was een groot succes waarin wij op een leuke wijze, de meningen, ideeën en suggesties van ons personeel hebben kunnen peilen. Alles is vastgelegd en gerubriceerd. In het management team wordt nagedacht over de opvolging hiervan. • In 2014 zullen wij overgaan naar een nieuw volledig geïntegreerd financieel pakket (incl. salaris en HRM). Als gevolg hiervan zullen op termijn best een aantal interne processen worden geoptimaliseerd. • Binnenkort zal worden gestart met een stukje uitbreiding van ons kantoor. In 2012 zijn wij op een productie van € 144,6 miljoen uitgekomen. Naar verwachting en gebaseerd op onze huidige orderportefeuille zal de productie over 2013 hoger uitkomen. De samenstelling van de productie is dusdanig dat een mooie spreiding is bereikt van productie uit projectontwikkeling, woningbouw, utiliteitsbouw, particuliere bouw en onderhoud. Het jaar 2012 hebben wij in financiële zin positief afgesloten. Onze orderportefeuille voor 2013 heeft een goede basis. Vooral in het 2e halfjaar 2013 en het daarop volgende jaar zal nog het nodige werk verworven moeten worden. Het vertrouwen van onze opdrachtgevers en het feit dat wij nog voldoende aanvragen ontvangen, blijft vertrouwen geven voor de toekomst. Dit alles was natuurlijk niet mogelijk geweest zonder de inzet van u allen, waarvoor dank. Met zijn allen hebben we de uitdaging om ook in het komende jaar onze kernwaarden ‘kwaliteit’ en ‘diversiteit’ waar te maken.
Certificaten
• ISO 9001 - 2008 Kwaliteitscertificaat; • ISO 14001 - 2004 Milieucertificaat; • Erkend Restauratie Bouwbedrijf (ERB), verstrekt door Stichting Erkenningsregelingen Restauratie en Monumentenbehoud (ERM) lid van de Vakgroep restauratie; • FSC Certificaat voor het bouwbedrijf; • FSC Convenantpartner: M.J. de Nijs projectontwikkeling; • VCA** 2008/5.1 Veiligheidscertificaat.
Tot slot
•H eel gericht zullen wij het komende jaar doorgaan het de inhouse cursussen en deze vooral richten op ‘verbeterslagen’ in de onderneming. De cursus Lean bouwen is recentelijk gestart en heeft geleid tot een vijftal pilot projecten. • Voor de ‘nieuwelingen’ bij De Nijs organiseren wij twee keer per jaar een introductieavond De Nijs. • De dag van de bouw op 2 juni 2012 was in samenwerking met Stadsherstel Amsterdam NV met de projecten Muiderkertoren en Gerardus Majellakerk, een groot succes. Het belang benadrukken van het opleiden van technisch personeel in de breedste zin was hier het uitgangspunt. • Ondanks nog enkele lange verzuimperioden zijn wij er in geslaagd ons ziekteverzuim omlaag te brengen van 3,54% in 2011 naar 3,35% in 2012. We blijven streven naar een percentage beneden de 3%. • Onze kwaliteitscertificaten, waarvan een overzicht is opgenomen, hebben wij alle weer weten te behouden.
4
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
De wereld om ons heen verandert. Zo moeten we tegenwoordig aan allerlei voorwaarden voldoen als we bepaalde certificaten willen behalen of behouden. Het nieuwste certificaat in dat kader is MVO: maatschappelijk verantwoord ondernemen. Op dit moment definiëren we de kwaliteit die we op dit vlak willen bereiken en op welke diverse terreinen deze te behalen valt. In 2013 kunnen we ons op deze meetpunten laten toetsen. Dit certificaat zal er mede toe bijdragen dat wij de juiste kwaliteit leveren in onze werkzaamheden, die zich kenmerken door diversiteit. Met vriendelijke groet, Warmenhuizen, maart 2013 W.M.J de Nijs M.J.M. de Nijs A.M. de Nijs
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
5
‘Geen maakbare samenleving, maar je moet er wel samen wat van maken’
lid Raad van Commissarissen
Teun Branbergen Op 1 januari 2013 trad de 62jarige Teun Branbergen toe tot de raad van Commissarissen van M.J. de Nijs en Zonen BV. Diezelfde dag nam hij formeel afscheid van de Friesland Bank, waar hij tot twee jaar geleden deel uit maakte van de Raad van Bestuur. De afgelopen twee jaar hield hij zich namens die Raad bezig met corporate finance.
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen
Iedere commissaris bij De Nijs heeft zijn eigen specifieke kennisgebied. Teun Branbergen omschrijft het zijne als ‘vastgoedfinancieringen, familiebedrijven en risico-inschatting’. Friesland Bank – inmiddels bezig met integratie in de Rabobank - is lange tijd één van de financiers geweest van bouwbedrijf De Nijs, dus Branbergen kent met name Winfred de Nijs goed. Toen hij werd gevraagd voor de Raad, hoefde hij niet lang na te denken voor hij toestemde.
De Raad van Commissarissen bewaakt de continuïteit van de onderneming. “Dat is heel breed en divers. Zeker omdat op dit moment de hele maatschappij verandert. De wegwerpmaatschappij heeft – hoop ik – zijn langste tijd gehad. De bio-industrie wordt niet meer alleen bekritiseerd door idealisten; er is een veel breder draagvlak ontstaan. Dat zie je ook terug in bedrijvigheid: steeds meer ondernemingen willen maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Dat is een manier om je positief te onderscheiden. Ook bouwbedrijf De Nijs is hier bewust mee bezig. We leven niet in een maakbare samenleving, maar we moeten er wel iets van maken. En dat moeten we samen doen.”
Onderscheidend op kwaliteit
Nieuwe wereld
Hij kent het bedrijf dus al langer, maar wel van een afstand. “Nu ben ik bezig het écht te leren kennen. Ik vind de sector heel interessant. Mijn schoonvader had vroeger een aannemingsbedrijf. Iets bouwen, creëren, dat vind ik mooi. Kastelen op het strand, maar dan blijvend. Vaak zelfs voor de eeuwigheid.” Bouwbedrijf De Nijs probeert onderscheidend te bouwen, zegt hij. “Ze onderscheiden zich vooral op kwaliteit. Daar speelt de familietraditie een grote rol in, evenals de grote betrokkenheid van de medewerkers bij de onderneming. Dat spreekt me aan: samen bouwen.” Hij heeft een verhaal gehoord: “Er moest een werk opgeleverd worden, maar het moest nog schoon. Een weekend lang gingen veertig mensen, medewerkers en familieleden, als een witte tornado door het pand. Die betrokkenheid krijg je niet cadeau. Die moet je verdienen.”
“Met de kennis en diversiteit van de commissarissen kunnen we de directie – het bedrijf – bijstaan in deze moeilijke, complexe tijd. Want op de vastgoedmarkt is het nu wel ‘survival of the fittest’.” Ook het bouwbeleid van de overheid verandert, en lang niet altijd in het voordeel van de sector. De komende jaren ontstaat een compleet nieuwe bouwwereld met andere regels en andere kansen. “Je moet heel creatief zijn om daarop sterk te anticiperen. Gelukkig heeft bouwbedrijf De Nijs daarvoor alles in huis!”
Trouw Teun Branbergen vindt het knap hoe een familieonderneming haar traditie volhoudt en inmiddels, in feite kerngezond, naar de vierde generatie van de familie beweegt. “Je ziet dat heel veel familieleden betrokken zijn: ook diegenen die niet actief zijn in het bedrijf.” Eén van de kenmerken van het familiebedrijf is trouw. “Het schept een sfeer waarin ik me thuis voel. Zeggen wat je doet en doen wat je zegt. Trouw, vertrouwen, betrouwbaarheid! Beroepshalve leer je dat die kenmerken helpen om lang zaken met elkaar te doen. Weten wat je aan elkaar hebt. Dat geldt dus zeker voor De Nijs. Daarom zijn ze in Amsterdam, een zeer competitieve markt, geprefereerd bouwer. Uit Warmenhuizen!”
‘Trouw, vertrouwen en betrouwbaarheid versterken ook de zakelijke relatie’
6
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
7
supermarkt toen gebeld werd waar ik bleef. Ik kwam een uur te laat binnenstormen. Het werd alsnog een goed gesprek.” Daarvan volgden er meer, tot voor Daniëlle helemaal duidelijk was dat het familiebedrijf genoeg te bieden heeft en ze er ook veel kan leren. “In april 2011 vertrok ik bij KPMG. De zomer nam ik vrij, zodat ik per 1 oktober 2011 helemaal fris kon beginnen bij De Nijs. Ik zou de controller ondersteunen en daarnaast op alle afdelingen korte stages uitvoeren om het bedrijf en de mensen te leren kennen. Dat begon met de afdeling projectontwikkeling. Daar ben ik niet meer weggegaan. Er liggen in die markt zó veel uitdagingen! En ik leer er heel veel. Nog steeds, elke dag. Is het niet over fiscale en financiële kwesties, dan wel over de bouw in het algemeen.”
‘Kwaliteit en vertrouwen genereren nieuwe omzet’
Taken Danielle wordt niet automatisch de financiële specialist in de directie. “De functie van controller wordt al naar volle tevredenheid ingevuld en algemeen directeur Winfred heeft de financiën in zijn portefeuille. Dat wordt dus niet mijn eindverantwoordelijkheid. Natuurlijk zal ik meehelpen als me dat gevraagd wordt. We zijn nu aan het kijken hoe we de taken straks verdelen.”
Wennen Het was wennen, de eerste maanden. “Ik stapte in een niet-bestaande functie en moest mijn eigen werk creëren. Bovendien was de omvang en de sfeer heel anders dan ik gewend was. Bij KPMG zijn mensen heel bewust bezig met carrière maken. Bij de Nijs zijn mensen nuchterder en directer. Dat spreekt mij aan. Na een paar maanden begon ik het leuk te vinden om mijn eigen dingen op te pakken. Ik voel me nu thuis in het familiebedrijf. Het is leuk om met familie te werken. Ook met mijn vader. Dat vond ik vooraf een vreemd idee, maar het functioneert prima. We brengen fantastische werken tot een goed einde en daarom ben ik heel trots op het bedrijf en de werknemers!”
M/V
aankomend adjunct directeur
Daniëlle de Nijs In de loop van 2013 treedt Daniëlle de Nijs als eerste vrouw toe tot de directie van het familiebedrijf. Na haar middelbare schooltijd in Alkmaar studeerde ze economie aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna volgde ze een opleiding tot registeraccountant. Intussen werkte ze al bij KPMG, waar ze uiteindelijk twaalf jaar bleef.
8
Nadruk op het proces en de relaties, náást de inhoud.
Bij de derde generatie was het nog vanzelfsprekend dat mannen de leiding in het bedrijf overnamen. Nu hoeft een directielid niet meer per se een familielid te zijn en – dat blijkt uit Daniëlles aanstelling – zijn ook vrouwen welkom. “Ik denk dat ik als vrouw een extra dimensie kan toevoegen. Meer nadruk op het proces en de relaties, náást de inhoud. Vrouwen hebben in dat kader een andere mentaliteit dan mannen. Niet beter; anders.”
“Na mijn studie economie ben ik een paar maanden gaan reizen en vervolgens gaan werken bij KPMG. Het leek me leuk bij allerlei verschillende bedrijven een kijkje in de keuken te nemen.” Ooit werd Daniëlle gevraagd voor een baan als controller bij Bouwbedrijf De Nijs. “Op dat moment had ik geen interesse. Ik zat toen nog goed bij KPMG.” Later niet meer: “Het accountantsvak is enorm veranderd. Je bent tegenwoordig vooral bezig regeltjes uit te voeren en de zaak dicht te timmeren. Daarom besloot ik op zoek te gaan naar iets heel anders.”
Kwaliteit
Overtuigd
Inhaalslag
Bij Bouwbedrijf de Nijs vertrokken net twee familieleden. Daniëlle kwam op bezoek bij haar vader, Ton de Nijs. Hij zat over een bouwtekening gebogen en zei langs zijn neus weg dat de Raad van Commissarissen met haar wilde praten. “Praten kan altijd,” zei ze. Er ging iets mis met de afspraak. “Ik liep in vrijetijdskleding door de
Het rondje door het bedrijf is er nooit echt van gekomen. “Op dat gebied, mensen en hun werk leren kennen, heb ik de komende maanden een flinke inhaalslag te maken. Want medewerkers van De Nijs zijn gewend dat de directieleden iedereen bij naam en toenaam kennen. Het kan nog even duren tot ik zo ver ben, maar de wil is er!”
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
“Als registeraccountant moest ik onkreukbare kwaliteit leveren. Daar heb ik veel zicht op en ervaring mee. Bij De Nijs is veel aandacht voor kwaliteit, met name in de uitvoering. Hoe minder opleverpunten, des te tevredener de klant is. Kwaliteit meet zich ook af aan hoe wij intern onze procedures hebben ingericht en hoe wij met elkaar communiceren. Dat wordt één van mijn aandachtspunten. Want kwaliteit, en daarmee vertrouwen, genereert nieuw werk.”
9
De villa lijkt te zweven boven het duinlandschap Volgens Charles Slot is het goed dat Architecten CSK klein is gebleven en dat ze breed in de markt staan. Datzelfde geldt voor bouwbedrijf De Nijs, denkt hij. “Die pinnen zich ook niet vast op een bepaald kunstje. Daar hebben ze nu profijt van.” De brede marktbenadering blijkt uit recent werk. Zo werd in september 2012 de villa opgeleverd die Jac de Nijs bouwde. Tegelijkertijd ontwierpen Sjoerd en Charles een klassieke villa. Daarvóór werd met assistentie van freelancers gewerkt aan een groter project: Flebologisch Centrum Oosterwal te Alkmaar. Verder restaureerden ze het interieur van een grachtenpand in de ‘Gouden Bocht’ van de Amsterdamse Herengracht.
Buiten én binnen
architecten CSK
Charles Slot en Sjoerd Kuindersma Architecten CSK doet veel verschillende dingen. Van meubel- en interieurontwerp tot stedenbouwkundige voorstellen. Met Jac de Nijs BV bouwden ze een prachtige villa in het duingebied bij het NoordHollandse kunstenaarsdorp Bergen. Waarin een klein kantoor groot kan zijn.
CSK is bij een project van de eerste schets tot de laatste schroef, vertelt Sjoerd. “We begeleiden de bouw tot het eind. Dat kun je aan onze afgeronde projecten duidelijk aflezen.” Dit is, naast specifieke kwaliteiten, meteen het enige handelsmerk van Architecten CSK. “Onze werken lijken niet op elkaar”, zegt Charles. “We vinden – bewust - elke keer opnieuw het wiel uit.” Vaak worden ze gevraagd niet alleen het gebouw zelf, maar ook het interieur te ontwerpen. De architect heeft al een gevoel met het gebouw en weet wat hij er mee wil. Ook voor de villa in Bergen ontwierp CSK een deel van het interieur. Omdat voor de bouw van die villa specifiek vakmanschap vereist was, vroegen ze Ton de Nijs of bouwbedrijf De Nijs ook ‘kleinere’ werken aanneemt. Dat kan. Jac de Nijs BV voerde uit. Sjoerd: “Je merkt geen verschil met het moederbedrijf. Er is veel onderlinge interactie, ook met de timmerfabriek. Bouwbedrijf M.J. de Nijs is een groot bedrijf, maar het lijkt kleinschalig door de korte communicatielijnen. Ton de Nijs kwam regelmatig kijken. Dennys de Nijs, bedrijfsleider van Jac de Nijs, eigenlijk iedere vrijdag. Als we iets wilden bespreken, konden we direct telefonisch overleggen. Ze nemen hun verantwoordelijkheden. Nooit krampachtig als er iets niet lukt. Altijd oplossingsgericht.”
Respect voor de basis De villa is warm en transparant. De gevel bestaat voornamelijk uit glas, aldus Sjoerd. “Vanuit de woonkamer ervaar je de omgeving heel direct. Er is veel geïnvesteerd in isolatie en duurzaamheid, maar ook in comfort. Het is geen klimaatneutraal huis geworden, maar we hebben de schade beperkt.” Dat komt ook door het basisontwerp, vult Charles aan: “In de omgeving worden bouwlocaties meestal platgewalst en verrijst daarop een groot wit huis met een rieten dak of blinkende pannen. Wij lieten de ondergrond heel. Op de twee bospercelen was de duinbodem oneffen: die strandwallen hebben we zo gelaten, ook uit respect voor de natuur. Er zijn maar een paar bomen gekapt om de villa te kunnen bouwen.”
‘Ze pakken onze ideeën op en dragen ze verder’
daglicht. De massief eiken geveldelen werden gemaakt in de timmerfabriek. Bijzonder is de gebogen vorm: “We kozen voor schoon, gebogen glas. Die ramen zijn niet overal even hoog, door de glooiende vorm van het dak. Heel specialistisch werk om dat te plaatsen. Dan zit je goed bij De Nijs.”
Kan niet bestaat niet Gebouwenontwerp is volgens Charles ‘altijd een combinatie van wat een opdrachtgever wil en wat wij daarvoor bedenken’. Hier was goede samenwerking, van begin tot eind. “Dat illustreert het enige verschil tussen Jac de Nijs en het moederbedrijf: de opdrachtgever was er vaak en zat ook bij de bouwvergaderingen. In tweeënhalf jaar tijd word je als bouwteam een beetje familie van elkaar.” Sjoerd werkt graag met een aannemer die het vakmanschap in huis heeft om alle moeilijke vraagstukken op te lossen. Met De Nijs, want ‘kan niet’ bestaat daar niet. “Ze kunnen zo ongeveer alles, en als ze het nog niet kunnen, willen ze het leren. Ze pakken onze ideeën op en dragen ze verder.”
Sjoerd vertelt dat het pand bijna vijftig meter lang is. “Maar binnen ervaar je dat niet. Het is intiem en comfortabel, niet pompeus. Ondanks al het glas voelt het door de beschutte ligging niet als een aquarium.” De villa is onderkelderd en lijkt te zweven op het duinlandschap. Belangrijke functies als woonkamer, keuken en kantoorruimte zijn gesitueerd in de koppen, met extra
10
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
11
De Ontmoeting: beschut en prettig wonen met alle zorg voorhanden
opdrachtgever en leverancier
Marjan Sprecher Zonnehuisgroep Amstelland levert het complete palet zorgdiensten voor ouderen. Van thuiszorg en aanverwante dienstverlening via dagactiviteiten en welzijnscomponenten tot intramurale (lichte en zware) zorg. De Zonnehuisgroep beheert tien zorgcentra en diverse steunpunten in de gemeenten Amsterdam, Amstelveen, De Ronde Venen en Ouder Amstel. Alle gebouwen in Amstelveen zijn de afgelopen vier jaar opgeleverd.
Ontmoeting hebben straks iets met zorg te maken. Ook het kinderdagverblijf, vroeger gevestigd in het Zonnehuis en nu op een tijdelijke locatie, komt mee. Het Zonnehuis en ‘Beth Shalom’ liggen naast De Ontmoeting en Ziekenhuis Amstelland ligt aan de overkant van de straat. “Die clustering van zorg levert veel kwaliteit op voor onze doelgroep. Men kan in De Ontmoeting zo lang mogelijk zelfstandig wonen tussen gelijkgestemden, terwijl alle denkbare vormen van ondersteuning en zorg direct en vlakbij voorhanden zijn. Ook bijvoorbeeld maaltijden, ontmoeting en fysiotherapie.” Beschut, beschermd en prettig. Bouwbedrijf De Nijs, dat De Ontmoeting zelf ontwikkelt, investeert in ondergronds parkeren. De omgeving is daardoor autoluw, met bij ieder gebouw prachtige tuinen, allemaal ontworpen door dezelfde tuinarchitect.
Vanuit haar kantoor kijkt Marjan Sprecher uit op de nieuwbouw van Het Zonnehuis Amstelveen en op de bouwput van ‘De Ontmoeting’. Sprecher is voorzitter van de Raad van Bestuur van de Zonnehuisgroep. “Bij de bouw van het Zonnehuis waren we opdrachtgever voor bouwbedrijf De Nijs. Nu, bij de bouw van De Ontmoeting, kun je ons het best als leverancier én afnemer omschrijven.” Prijs en inhoud Alles begon in 2005 met het plan om een deel van het Zonnehuisterrein te verkopen, aldus Marjan Sprecher. “We konden het geld goed gebruiken voor de bouw van nieuwe zorgcentra. Bovendien was na de geplande nieuwbouw – de helft van de oorspronkelijke capaciteit – veel minder grondoppervlak nodig. We namen contact op met het College Sanering Zorginstellingen.” Die helpen zorginstellingen in dergelijke gevallen met het objectief, transparant en marktconform aanbesteden van de gronddeal. Een extern bureau gaf vorm en uitvoering aan het plan. Elf partijen toonden belangstelling. “We vroegen ze allemaal een prijs en een plan in te dienen. Na selectie bleven er drie over. Die zijn indertijd ook aan ons gepresenteerd. De Nijs won uiteindelijk, zowel op de prijs als op de inhoud.” Opdrachtgever en leverancier Toen moest alles nog beginnen. Eerst het nieuwe Zonnehuis bouwen. Dan verhuizen. In de zomer van 2011 startte de sloop van het oude Zonnehuis, begin 2012 was de grond bouwrijp voor De Ontmoeting. M.J de Nijs & Zonen BV kocht het terrein in 2006, maar was nog jaren bezig in alle rust een eindbelegger te zoeken, vertelt Marjan. “Wij zochten mee en hadden daar een stem in. Bovendien hielpen we ze met het ontwikkelen van zorgconcepten. De Ontmoeting wordt tenslotte gebouwd voor – het nog vitale deel van – onze doelgroep.”
Koninklijk bezoek Werken met De Nijs is plezierig, vindt Marjan. “We zijn elkaars klanten dus er zijn veel financiële transacties. Altijd in een prettige sfeer. Ik hoop dan ook dat we in de toekomst vaker zullen samenwerken. De Nijs heeft mooie gebouwen voor ons neergezet.” Het Zonnehuis moet veel indruk gemaakt hebben, want dat werd geopend door Hare majesteit Koningin Beatrix. “Dat was een gedenkwaardige middag. Vooral voor onze bewoners, maar ook voor de medewerkers, de genodigden en voor onszelf.”
‘Het nieuwe Zonnehuis werd officieel geopend door de Koningin’
Twee gebouwen Het Zonnehuis bestaat uit twee bijzondere gebouwen, ingericht op specifieke vormen van zorg. Het grootste gebouw heeft een restaurant met daarboven, heel transparant, een fysio- en fitnessruimte. In het gebouw zijn vooral hotelachtige kamers voor ‘short stay’ revalidatie. “Mensen verblijven er drie tot zes maanden om te herstellen van een beroerte, een orthopedische operatie, een botbreuk of iets dergelijks. Vandaar dat de oefenruimte in dit gebouw ligt. Op de bovenste etage is een palliatieve unit, waar maximaal acht ongeneeslijk zieken begeleid worden in hun laatste levensfase. Het andere gebouw kun je meer vergelijken met een klassiek ‘verpleeghuis’, maar dan hebben alle bewoners een eigen kamer en eigen sanitair.” Clustering van kwaliteit Uiteindelijk komen de centrale diensten van de Zonnehuisgroep straks terecht in de plint van De Ontmoeting. “We nemen bovendien een klein deel van de bovenliggende woningen af voor cliënten met zorgindicatie in de private sfeer.” De meeste huurders van bedrijfsruimte in de plint van De
12
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
13
‘Vitale coalities voor herbestemming: de juiste mix van betrokkenen’ Stichting TROM werd in 2010 opgericht om de plannen te realiseren voor herbestemming van de Hallen. Eisse Kalk is ook directeur van de stichting Agora Europa voor democratie en cultuur. Die stichting zet zich in voor democratische vernieuwing en ondersteunt veel burgerinitiatieven. Eisse werkt graag samen met diverse andere partijen in wat hij noemt ‘vitale coalities’. Daarin is ook de plaatselijke overheid vaak partner, bijvoorbeeld bij de Hallen. “Het gaat om de juiste mix van betrokkenen”, legt hij uit.
Herstart van herontwikkeling
ondersteuner van buurt- en burgerinitiatieven
Eisse Kalk Bouwbedrijf De Nijs heeft een sterke traditie van herbestemming: het opknappen van gebouwen die in hun oude functie overbodig zijn. Recente voorbeelden zijn de ‘Hermitage’ en het onlangs opgeleverde NRC-gebouw, voorheen Optiebeurs. Op dit moment wordt gewerkt aan ‘de Hallen’ in Amsterdam West. Daarbij is Eisse Kalk betrokken als voorzitter van stichting TROM (Tramremise Ontwikkelingsmaatschappij) die de revitalisering van de Hallen mogelijk maakt. Een vergeten stuk stad gaat weer bruisen.
14
Lang geleden stapte Harry de Winter naar de overheid met een plan om weer iets te maken van het Hallencomplex. Men ging er mee aan de slag, maar de buurt bood veel weerstand, vooral omdat in het plan een grote poptempel was opgenomen. “Herontwikkelaar Lingotto kreeg later de kans om het project op te pakken. Zij stelden een klankbordgroep samen. Het geheel kwam niet goed van de grond, ook omdat Lingotto één van de hallen wilde slopen.” Uiteindelijk ontstond uit de klankbordgroep de stichting TROM. Bij de oprichting speelde architect André van Stigt een belangrijke verbindende rol, aldus Eisse. “We zijn voortvarend aan de slag gegaan. Al snel lagen er werkbare plannen: minder grootschalig en met veel meer draagvlak, zowel economisch als in de buurt.” Eisse en André hadden al ervaring met trajecten als deze. “Twintig jaar geleden richtten we de BOM op, de Buurt Ontwikkelings Maatschappij. Die begeleidde, op vergelijkbare wijze, de herontwikkeling van de Graansilo’s. Niet toevallig ook door bouwbedrijf De Nijs gerealiseerd.”
‘Goed voorbeeld van maatschappelijk verantwoord ondernemen’
Synergie door diversiteit Herbestemming moet twee eigenschappen combineren: maatschappelijk gewenst – aan voorzieningen en activiteiten – en economisch rendabel. “Het geheim van herbestemming is, naast de juiste vitale coalitie, menging van functies.” Daarbinnen is het uitgangspunt dat maatschappelijke functies minder huur betalen dan commerciële bedrijven. “Verder is het slim om al vroeg alle partijen te betrekken. Dan voelt men zich mede eigenaar van het plan en medeverantwoordelijk voor het eindresultaat. Het helpt ook bijzondere samenwerkingsverbanden te smeden. Zo ontwikkelen het filmtheater en de TV-studio in de Hallen geen eigen horeca. Daardoor zijn het café en het restaurant verzekerd van aanloop.” Natuurlijk is de buurt steeds betrokken bij de vitale coalitie. “Er is voortdurend contact over wensen en grenzen. Bijvoorbeeld over openingstijden en wat we doen als er overlast ontstaat. Ook de buurt moet zich onderdeel en mede-eigenaar kunnen voelen van de nieuwe Hallen.”
plekken komt. Stadsherstel beheert straks één van de hallen. “De bouwers waren vanaf het begin betrokken: Strukton en De Nijs. André wilde dat om te garanderen dat er een goed, onomstreden bestek zou komen.” De overdekte passage verbindt de Hallen met elkaar en met bijvoorbeeld de Ten Katemarkt. Als medio 2014 het project af is, blijft een groot deel van het aanliggende Bellamyplein autovrij. Daar is ruimte voor terrasjes. In de passage zelf kunnen de verschillende deelnemers zich profileren. “Het wordt heel spannend om dit straks te exploiteren”, zegt Eisse. “Hoe houd je het aantrekkelijk en kwalitatief goed? Om dat te bewerkstelligen, leggen we het accent op media, mode en cultuur.”
MVO
Het duurde even voor goede financiers werden gevonden in Triodos Bank en het Nationaal Renovatie Fonds. Daarnaast hebben particuliere investeerders, de architect en de aannemers en onderaannemers participaties en leningen verstrekt. Het stadsdeel draagt bij aan onder meer de kosten van de passage en de parkeergarage met 165 plaatsen, waar ook een fietsenstalling met 600
Horeca staat voor hotel, restaurant, café. In De Hallen zijn die er straks alle drie. Daarnaast een TV-studio, een bioscoop en een bibliotheek. Bijzonder is de ontwikkeling van een ‘Ambachtenhal’, waar jonge mensen zich kunnen bekwamen in ambachten die verloren dreigen te gaan. “Denk daarbij vooral aan leerling bouwvakkers, mode en uiterlijke verzorging.” Strukton en De Nijs maken dit mogelijk: zij betalen de huur voor de eerste tien jaar en Winfred de Nijs neemt samen met de TROM de eindverantwoordelijkheid. Weer zo’n voorbeeld van maatschappelijk verantwoord ondernemen…
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
Onomstreden bestek en gemengde financiering
15
(2) Opinievorming De restaurantruimte in het souterrain kan geheel of gedeeltelijk gebruikt worden voor events. “Beamers lichten het plafond aan, dat als filmdoek kan dienen of allerlei thema’s in beeld kan vertalen. In een handomdraai verander je de sfeer. De journalisten eten tussen hun lezers en kunnen ruiken aan de publieke opinie.”
(3) Verstrengeling
‘Transparantie is een voorwaarde voor goede informatie’
‘De journalist teruggebracht bij de lezers’ Jaap Dijkman wilde een gebouw dat communiceert met de stad en haar grote diversiteit aan bewoners en bezoekers. Open moest het zijn, inspirerend en tegelijk optimaal werkbaar als nieuwscentrum. Hij benoemt een aantal kwaliteitscriteria voor het ontwerp:
(1) Goede informatie
architect NRC-gebouw
Jaap Dijkman Architectenbureau Jaap Dijkman ontwierp het ‘nieuwe’ NRC-gebouw aan het Amsterdamse Rokin: de voormalige optiebeurs, ontworpen door Cees Dam, kreeg een compleet andere uitstraling. In december 2012 keerden de NRCjournalisten terug uit de polder: in het centrum van de bedrijvigheid.
16
“Daarbij is transparantie leidend. Die uit zich in de open gevel, maar ook in de inrichting. Alles draait om de ‘middentafel’, het zenuwcentrum waar de hoofdredactie zetelt. Daarvoor is van twee verdiepingen het midden van de vloer (10 x 10 meter) uitgezaagd. Zo staat de middentafel centraal in het gebouw, tussen de eerste en tweede verdieping, omringd door de redactieburelen.” Dijkman heeft het transparante niet overdreven: “Ik hou niet van glazen dozen. Je moet ook even aan je kont kunnen krabben. Er zijn dus wel borstweringen - voor geluidsdemping en privacy - en er zijn veel stilteruimtes waar journalisten zich kunnen terugtrekken om ongestoord een artikel te schrijven.”
Jaap Dijkman bedoelt belangenverstrengeling in positieve zin: “Kruisbestuiving. Vanuit het restaurant kun je een blik werpen in de redactie. Iedereen is betrokken bij het maken van de krant. De maximale afstand tussen twee journalisten is 54 meter.” Ook het callcenter en bijvoorbeeld de advertentieafdeling zitten in hetzelfde gebouw. “Het gonst. Medewerkers zeggen: ik werk hier heerlijk. Ik loop al weken met een grijns op mijn gezicht.” Verder is er verstrengeling met het publiek via het restaurant: events, debatten, ontmoeting en dagelijkse input. Ook dat is weer diversiteit en transparantie.”
Ontwikkelend architect Jaap – architect én ontwikkelaar – vond een locatie voor het NRC-gebouw en voerde vervolgens de huuronderhandelingen. Hij ontwerpt ook graag horeca en heeft iets met vakmatig timmerwerk. “Dat kwam hier allemaal mooi van pas. De heer Dijkhuis, directeur van DVM, de eigenaar van het gebouw, vroeg me of ik de juiste aannemer wist voor dit project.” Voor Jaap is het belangrijk dat ook de architect en de aannemer verstrengeld zijn met het project. “Dat is niet iedereen gegeven, maar ik wist uit ervaring dat het bij De Nijs wel goed zit, zowel op directieniveau als op de werkvloer. Dat is ook weer gebleken. Als er een keer een probleem is, gaan we om de tafel zitten en bedenken we een oplossing. Vertrouwen helpt bouwen!” Dijkman realiseerde als ontwikkelend architect meerdere projecten met De Nijs. “We zijn in staat om het simpel te houden. Dat lukte ook aan het Rokin. NRC bood daarvoor de ruimte. Het werk is dan ook heel snel gebouwd. We hebben opgeleverd op de afgesproken dag. Nagenoeg binnen het budget, zonder in te leveren op kwaliteit. In december konden de journalisten aan het werk. De oplevering van het restaurant was het sluitstuk; op 6 maart 2013 ging het open voor publiek.”
Extra editie Jaap omschrijft het werk als ‘één van de leukste van de afgelopen jaren’. Mede dankzij de soepele samenwerking. “Je kent elkaar, dus je weet wanneer het menens is. Van mijn kantoor behartigde Reine Nust de dagelijkse zaken. Ook zij kende De Nijs al, van het Stedelijk Gymnasium in Haarlem. Het was gewoon weer prettig. Als er iets niet goed ging, plaagden we elkaar: ‘Kijk maar uit, straks staat het in de krant!’”
Goede, recente informatie is ook zichtbaar op de voorgevel: LED-schermen bieden de voorbijgangers het laatste nieuws of laten zien hoe de krant gemaakt wordt. Gebeurt er iets net na het ter perse gaan van de krant? Dan zijn de trampassagiers de eersten die het weten. “Dat is kwaliteit. En dat hoort bij NRC: een kwaliteitskrant waar je soms op dezelfde pagina twee opiniestukken met tegenovergestelde conclusies vindt.” Ook in het restaurant beneden wordt de bezoeker goed geïnformeerd, bijvoorbeeld over de herkomst van de wijnen. Het restaurant is zowel ‘kantine’ voor de journalisten als toegankelijk voor publiek. “Dat bevordert diversiteit en interactie.” BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
17
Kengetallen 2012 IN DIENST PER 31-12 2009 2010 2011 2012 BOUW-caoProject 109 112 110 107 BOUW-caoTimmerfabriek 25 24 22 23 Stagiaires UTA* 18 19 14 17 UTA-cao 108 109 111 118 Totaal (incl. stagiaires) 260 264 257 265
LEEFTIJDSOPBOUW 15 - 19 20 - 24 25 - 29 30 - 34 35 - 39 40 - 44 45 - 49 50 - 54 55 - 59 60 - 65 TOTAAL Gem. Leeftijd
Mannen
Vrouwen
0 12 27 25 18 18 37 34 41 18 230 43,95
Dienstverband Part-timers Full-timers Totaal
ZIEKTEVERZUIM Percentage Meldingen (aantal) Melding (medewerkers) Ziektedagen
in dienst 2 1 14 14 31
uit dienst 5 0 11 8 24
*inclusief Bouwtalent
DIENSTJAREN (gem 14,46 jr.) 0 jaar 15 1 jaar 8 2 jaar 12 3 - 4 jaar 23 5 - 9 jaar 59 10 - 14 jaar 36 15 - 19 jaar 15 20 - 24 jaar 15 25 - 29 jaar 28 30 - 39 jaar 30 40 + 7 Totaal 248
0 0 1 2 5 3 4 2 0 1 18
Mannen Vrouwen 18 14 212 4 230 18
2009 2,40 215 57,67% 1.544
2010 2,64 219 53,84% 1.712
2011 3,54 209 53,88% 2.229
2012 3,35 210 51,41% 2.159
* = excl.zwangerschap OPLEIDINGEN 2009 Personen (BOUW + UTA) 126 Cursusdagen 339 143.570 Cursuskosten (€)
2010 166 362 134.212
2011 170 358 109.592
2012 139 360 133.489
Gevolgde CAO cursussen zijn o.a. • • • • • • •
18
meetinstrumenten Beton timmeren • Vrachtwagen / Chauffeursopleiding Verwerken van plaatmateriaal • Code 95 (chauffeurs rijbewijs) KVT • BHV / EHBO (herhaling) Bouwlood toepassen • EHBO Isolatie technieken • Kraanmachinisten (TCVT herhaling) Herkennen en voorkomen van bouwfouten • VCA (herhaling) M aatvoeren en uitzetten incl. moderne
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
Gevolgde UTA cursussen zijn o.a. • • • • • •
Leergang projectontwikkeling • Archicad Uitvoerder B&U • Lean bouwen Bouwbesluit (inhouse training) • Constructieve veiligheid Veiligheidsbewustzijn • BIM Dagelijks onderhoud • Conditiemeting oude gebouwen Betonuitvoering • BHV / EHBO (herhaling)
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
19
op voorbereiden.” In grote lijnen is de dochter van Ton er al klaar voor, vult Thijs aan. “Een slimme meid met een zeer gedegen opleiding. Ze deed tien jaar werkervaring op bij KPMG en is nu ruim een jaar bij ons in dienst.” Daniëlle vormt een welkome aanvulling voor de leiding van het bedrijf. Dat vindt ook vader Ton: “Zeker omdat Thijs en ik op termijn met pensioen gaan. We verjongen en moderniseren het directieteam.”
Meer zegeningen Winfred vervolgt: “De orderportefeuille is redelijk gevuld en we hebben stappen gezet om de financiële geldstromen nog beter te beheersen.” Een juridische zaak is tot een goed einde gebracht. Verder groeit het aantal particuliere opdrachten. Daaronder enkele villa’s, ook in Amsterdam. “We kunnen na 2012 constateren dat de particuliere bouw en het onderhoud, beide ondergebracht bij Jac de Nijs BV, vruchten beginnen af te werpen.” In 2012 zijn twee opgeleverde werken geopend door Koningin Beatrix: filmmuseum Eye en het Zonnehuis in Amstelveen. Oostereiland in Hoorn werd geopend door mr. Pieter van Vollenhoven. “Dat zijn hoogtepunten.” Persoonlijke hoogtepunten zijn er ook. In 2012 vierde bouwbedrijf De Nijs twaalf jubilea van medewerkers: elf van hen waren 25 jaar in dienst en één zelfs veertig jaar. Dat doet Winfred goed: “Het zegt iets over de homogeniteit. Mensen voelen zich thuis in ons bedrijf.”
Directieteam bouwbedrijf De Nijs De directie van bouwbedrijf De Nijs heeft over het jaar 2012 overwegend mooie zaken om op terug te kijken. Het jaar is omgevlogen.
‘Goede kwaliteit tegen scherpe prijzen’
Ook zorgen Natuurlijk zijn er ook minder mooie zaken. We kunnen er niet omheen dat de situatie in de bouwwereld op dit moment zorgelijk is. Dat leidt soms tot scherpere reacties van opdrachtgevers op geleverde resultaten. Mede daarom zijn we bezig een procedure te ontwerpen waarbinnen we bij ieder project standaard onderhoud na oplevering aanbieden. “We zijn nog steeds sterk met aanbestedingen”, zegt Ton, “en komen met enige regelmaat als meest economische partij uit de bus. Daarbij zijn er soms zorgen over onze onderaannemers: ook hun financiële huishouding moet op orde blijven.”
“Er waren heel veel aanbestedingen”, vertelt Ton de Nijs. “En alle drukte daaromheen. Uiteindelijk hebben we voor komend jaar de continuïteit weer kunnen borgen.” Algemeen directeur Winfred de Nijs vult aan: “We hebben een aantal opdrachten binnengehaald door minieme prijsverschillen met andere gegadigden.” Mooie opgaves die vorm geven aan het totaalconcept dat het bouwbedrijf voor ogen staat. “Daarbij zijn projectontwikkeling, het bouwbureau, de timmerfabriek, het bouwbedrijf en in een later stadium het onderhoudsbedrijf betrokken. De hele keten!” In de timmerfabriek is soms zelfs sprake van extra drukte, aldus Ton. “Tijdens het kerstreces is daar volop doorgewerkt om aan alle leverantieafspraken te kunnen voldoen!”
Hard werken en een beetje geluk hebben Het gaat dus relatief goed met De Nijs. Komt dat door juiste beslissingen in het verleden? Bijvoorbeeld zorginstellingen en scholen als extra specialiteit? “Ja en nee”, zegt Thijs de Nijs. “Dat laat zich echt niet altijd leiden door zakelijke beslissingen en een doorwrocht beleidsplan. Je moet ook geluk hebben.” En het komt natuurlijk niet aanwaaien. Ton: “We moeten er hard aan trekken en het gaat tegen hele scherpe prijzen. Vandaag win je wat, morgen verlies je wat.”
Organisatie versterken
‘Mooie opgaves die vorm geven aan het totaalconcept dat het bouwbedrijf voor ogen staat’
Afgelopen jaar zijn belangrijke stappen gezet in het definitief maken van het managementteam. Een aantal aspirant-certificaathouders heeft enthousiast deelgenomen aan een introductiecampagne en in de loop van dit jaar treedt Daniëlle de Nijs toe tot de directie. “Met Daniëlle hebben we versterking binnengehaald van het kwaliteitsniveau dat we nastreven,” denkt Winfred. “Als vrouw zorgt ze bovendien voor meer diversiteit in het directieteam. Op haar schouders zal straks een grote verantwoordelijkheid rusten. Daar willen we haar als directie en Raad van Commissarissen de komende tijd optimaal
20
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
21
Wisseling van de wacht Per 1 januari 2012 gaf Thijs de Nijs de taak van algemeen directeur door aan zijn neef Winfred. Hoe is dat jaar Thijs bevallen? “Ik heb het er niet minder druk door gekregen. Fysiek niet in ieder geval. Ik werk nog evenveel uren, maar de druk is anders. Mijn hoofd is wat rustiger. Maar het blijft aanpoten. En ik wil ook nog niet anders.” Het werk van Thijs blijft heel divers. “Enerzijds ben ik bezig enkele dossiers uit het verleden weg te werken met betrekking tot nazorg en garantie; juridische zaken. Daarnaast ondersteun ik het Bouwbureau en houd er toezicht op. Ik heb ook enkele grote projecten onder mijn beheer. En ik zit nog in het bestuur van Bouwend Nederland, afdeling Grootbouw. Heel breed dus. Verder nog een aantal directietaken. Vergaderen, besluiten, aansturen en dergelijke.”
Opgeleverd en opgestart In 2012 is weer een grote diversiteit aan projecten afgerond en opgeleverd op het gewenste kwaliteitsniveau. Bijvoorbeeld de Gerardus Majellakerk en de Muiderkerktoren, vertelt Winfred. “Bij deze projecten hadden leerlingen en hun leermeesters een belangrijk aandeel in de uitvoering.” Verder werd recent Kadoelerbreek opgeleverd, één van de grootste zorgcomplexen in Amsterdam. “En het Community College Noord. Dat hebben we zó goed gedaan dat we pal ernaast een woontoren mogen bouwen. Die hebben we kunnen afzetten aan Syntrus Achmea en Ymere.” De samenwerking met Ymere en Achmea wordt als plezierig ervaren, zegt hij. Dat geldt ook voor de samenwerking met Hoorne Vastgoed op het project ‘Katharina’: woningbouw en winkels te Amsterdam. “Er is een attitude aan de andere kant van de tafel waarin je proeft dat er veel respect is voor elkaars ontwikkelingen en bedrijfsvoering.”
‘Vandaag win je wat, morgen verlies je wat.’
En Winfred? Is het in zijn hoofd nu juist minder rustig? “Dat valt wel mee”, lacht hij. “Wat ik wel merk is dat ik voor meer zaken duidelijk de eindverantwoordelijkheid voel. Zeker als het om mensen gaat. De mooie en de minder mooie momenten in de levens van onze medewerkers zijn voor mij duidelijker voelbaar geworden. Zo kregen we de vrijdag voor de Kerst een telefoontje dat één van onze medewerkers een hartstilstand had gehad op het werk. Ik heb dan de verantwoordelijkheid contact met de partner op te nemen. Niet veel later waren wij samen met haar op weg naar het ziekenhuis, waar gelukkig bleek dat de medewerker nog leefde. Inmiddels revalideert hij.” Bestaat er een goede voorbereiding op dergelijke momenten? “Nee. Je moet zoiets ervaren en met die ervaring iets opbouwends doen in de toekomst.” Thijs vertelt dat er afgelopen jaar meer medewerkers gezondheidsproblemen hadden of kregen. “Gelukkig gaat het met iedereen naar omstandigheden goed. We houden een oogje in het zeil. Je ziet aan alles dat onze betrokkenheid bij de medewerkers, zakelijk maar ook in de thuissituatie, wordt gewaardeerd. “
22
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
Daarnaast zijn recent bijzondere werken opgeleverd als Oostereiland in Hoorn, het Zonnehuis in Amstelveen en in Amsterdam Filmmuseum Eye en het NRCgebouw aan het Rokin. “Inmiddels is een aantal nieuwe werken gestart”, zegt Thijs. “Bijvoorbeeld de revitalisering van het Hallengebied in Amsterdam West. Samen met Strukton bouwen we daar aan horeca, filmstudio’s, een ambachtsschool, een bibliotheek, een hotel en nog meer.” Ton vult aan: “Kort voor de Kerst zijn we gestart met het Westfries Gasthuis. In maart 2013 begint de bouw van een Brede School in de Amsterdamse Houthavens en verzorgingshuis de Loet in Heiloo. Elders in Amsterdam wordt gewerkt aan het Cygnus Gymnasium.” Een belangrijk project, vindt Winfred. “De komende jaren zul je zien dat er meer ‘jonge’ monumenten worden opgeknapt. Er kan ook veel meer mee dan met klassieke monumenten. Voorts wordt al lange tijd gebouwd aan project Oostpoort. Daar zijn wij er samen met onze partner UBA bouw in geslaagd nog enkele kavels aan deze mooie opdracht toe te voegen. Eind 2013, begin 2014 wordt dit opgeleverd.”
Raad van Commissarissen Vorig jaar trad Wim van Vonno toe tot de Raad van Commissarissen. Dit jaar kwam Teun Branbergen erbij. Hij werd gevraagd voor de Raad omdat hij veel weet over familiebedrijven, financiering en risicoanalyse. “Het is goed iemand binnen de Raad te hebben die ons op die gebieden kan bijstaan”, zegt Winfred de Nijs. “Met zijn staat van dienst is Branbergen een sterke aanvulling op de overige leden van de Raad, die ieder hun eigen specifieke kennis- en ervaringsgebieden hebben. Dit maakt in onze ogen de Raad van Commissarissen compleet. Met hun steun zien we de toekomst zonnig in.”
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
23
‘Het gaat ons meer om de mensen dan om de stenen’
Snel schakelen De zegeningen van samenwerking tussen twee familiebedrijven zijn talrijk. Want diversiteit mag vaak een voorwaarde voor kwaliteit zijn, overeenkomsten en onderling begrip dragen ook veel bij. “Het is een rare tijd met een weerbarstige vastgoedmarkt. Net als wij loopt De Nijs niet voor problemen weg. Ze pakken aan!” Daarbij is snel schakelen belangrijk. De cultuur in een familiebedrijf is daar uitermate geschikt voor. “Beide partijen hebben direct betrokken aandeelhouders die zelf het bedrijfsrisico lopen. Dat kweekt onderling respect en begrip.” Vomar/Ranzijn/Hoorne heeft in totaal ongeveer 5.000 mensen in dienst. De eigenaren voelen dat als een belangrijke verantwoordelijkheid. “Wij zien dat bij bouwbedrijf De Nijs hetzelfde leeft. Onze eigenaar feliciteert nog steeds persoonlijk de jubilarissen. Dat gevoel is er alleen bij een familiebedrijf. Natuurlijk moeten we winst maken, op straffe van de ondergang, maar de mens staat centraal in onze organisatie!”
“Daar zit ook vaak woningbouw bij, meestal boven een winkelplint”, zegt Jan Heeremans. “Op dit moment hebben we ongeveer 1.000 woningen in ontwikkeling.” Sinds 2009 is Hoorne Vastgoed een zelfstandige BV, losgeweekt van Vomar. “We hebben de beleggingsportefeuille toen in drie regio’s gehakt. De Nijs heeft een derde van die portefeuille sindsdien in onderhoud. Het gaat om reactief onderhoud – reparaties en het opvolgen van huurdersklachten – en proactief, planmatig onderhoud.” Dat werk wordt uitgevoerd door Jac de Nijs BV. opdrachtgever
Jan Heeremans Jan Heeremans is directeur van Hoorne Vastgoed BV. Net als De Nijs is Hoorne Vastgoed een familiebedrijf, samen met de bekendere zusterbedrijven Vomar Voordeelmarkt en Ranzijn Tuin & Dier. Hoorne Vastgoed verzorgt de verhuur van 240.000 vierkante meter winkelruimte en werkt aan de ontwikkeling van nieuwe winkels voor Vomar en Ranzijn.
24
Samenwerken in vertrouwen Heeremans noemt de samenwerking met De Nijs ‘bijzonder goed’. “Kijk naar het onderhoud: het is van het grootste belang dat we écht ontzorgd worden in een goede prijs-kwaliteitverhouding. Daarbij is vertrouwen een belangrijke basis voor de samenwerking. Want als er een klacht binnenkomt, speelt ons secretariaat die meteen door aan Jac de Nijs. Wij vertrouwen er dan op dat de klant goed behandeld en naar tevredenheid geholpen wordt. Tegen de laagst mogelijke kosten. Dat doen we nu zo’n drie jaar en dat loopt heel goed!”
Interessant spanningsveld
Katharina de Mooie Naast het onderhoud door Jac de Nijs werken Hoorne Vastgoed en M.J. de Nijs en Zonen BV samen aan twee bouwprojecten: ‘de Draai’ in Heerhugowaard en ‘Katharina’ in de Amsterdamse Czaar Peterbuurt. Katharina is een mooi project, aldus Jan Heeremans: “Parkeergarage, supermarkt en wat wij noemen ‘aanpalende winkels’. Daarboven komen woningen. Ons belang is het faciliteren van de Vomar Voordeelmarkt en het in belegging nemen van de overige winkelruimte.” In het totale project zitten De Nijs en Hoorne Vastgoed beiden voor 50 procent.
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
‘Onderling respect en begrip tussen twee familiebedrijven’
De diversiteit zit bij Hoorne Vastgoed in de locaties. “Alles wat we ontwikkelen voor Vomar en Ranzijn is locatiespecifiek. Natuurlijk hebben we een standaard van hoe een winkel moet worden ingericht, maar de maten zijn telkens anders. Ook de omgeving verschilt steeds, net als de achtergrond van de klandizie.” Een interessant spanningsveld. “De Nijs Projectontwikkeling herkent en begrijpt dat de buurt voor ons belangrijk is. Veel mensen die een supermarkt op de hoek krijgen, worden zenuwachtig. Bang voor drukte en overlast en überhaupt voor verandering, want dat is menselijk. Zodra ze die grote voorraadkast in de achtertuin hebben staan, zijn ze blij.” Die rigiditeit is lastig te begrijpen voor een projectontwikkelaar. “De Nijs begrijpt dat gelukkig wél. Men heeft daar veel respect voor die mensen en de eisen die we namens hen stellen aan de ontwikkeling. Want het gaat ons meer om de mensen dan om de stenen. Het gaat om de exploitatie van een winkel. Die zetten we in principe voor de eeuwigheid neer. Daarom is een goede relatie met de omgeving en de buurtbewoners voor ons van doorslaggevend belang.”
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
25
‘Wie een villa laat bouwen, wil het proces voortdurend volgen’ “Het blijft bouwen, laten we dat vooropstellen. Met hetzelfde vakmanschap. Het verschil zit er in dat Jac de Nijs in principe de opdrachten tot drie miljoen euro omzet uitvoert. Dat is overigens geen harde grens. We gaan er regelmatig overheen.” Bijzonder is dat Jac de Nijs ook onderhoud van gebouwen uitvoert.
Bovenop het werk bedrijfsleider Jac de Nijs BV
Dennys de Nijs Per 1 januari 2011 werd Jac de Nijs BV opnieuw opgericht. Als opvolger van een eerder bestaand bedrijf, enkele jaren eerder overgenomen door M.J. de Nijs & Zonen. Is er verschil tussen moederen dochterbedrijf? En zo ja, waar zit dat dan in? Bedrijfsleider Dennys de Nijs heeft het antwoord.
“Bovendien hebben de opdrachtgevers van onze projecten een andere rol. Nog meer dan bij Bouwbedrijf M.J. de Nijs zelf het geval is, krijgt de opdrachtgever bij Jac de Nijs de kans om, in figuurlijke zin, bovenop het werk te zitten”, aldus Dennys. “Vaak zijn het particulieren die bijvoorbeeld een grote villa laten bouwen. Die mensen kunnen dan aanzitten bij de bouwvergadering, zodat ze doorlopend weten wat er met hun geld gebeurt. Die mogelijkheid is er overigens ook voor de zakelijke klanten.”
Bijzondere projecten Saai is het niet bij Jac de Nijs. De afgelopen twee jaar passeerde een breed scala aan bijzondere werken al de revue. Nieuwbouw van villa’s, maar ook restauratie/renovatie van een Amsterdams grachtenpand en werk aan andere monumentale gebouwen. En onderhoud, bijvoorbeeld voor de Vomar Groep. Daarover – en meer - vertelt Jan Heeremans van Hoorne Vastgoed uit Uitgeest elders in dit verslag. Dennys: “Verder verbouwen we nu de entree van stadsarchief ‘De Bazel’ in Amsterdam en hebben we het stadsarchief in Haarlem opgeknapt.”
Kubusvormig archief Dat was een werk in drie delen: het monumentale voorgebouw was vroeger een weeshuis. Vooral de gevel is rijk gedetailleerd. In dat voorgebouw verhuurt het archief nu kantoorruimte.” Het middengebouw is gemoderniseerd. “We hebben de gevel eruit gehaald en een meter naar buiten een moderne vliesgevel geplaatst. Uiteraard hebben we ook het
interieur aangepast aan de wensen van de opdrachtgever. Er kwamen studieen leeszalen en werkplekken voor de medewerkers van het archief. Het derde gebouw is een kubus waar de archiefstukken veilig liggen opgeslagen. Daaraan hebben we vooral onderhoud gepleegd.”
Makeover Brinkmanpassage
‘De kwaliteit die men gewend is van De Nijs. Met nóg kortere lijnen’
26
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
Op dit moment verbouwt Jac de Nijs ook de Brinkmanpassage, bij de Grote Markt in Haarlem. Die stond op de tweede plaats in de lijst van de lelijkste plekken van Nederland. “Wij zijn er sterk op gefocust te zorgen dat de Passage straks niet meer in die lijst voorkomt. Verder zitten we in de race voor de bouw van een moskee annex ontmoetingshuis voor de Turkse gemeenschap in Heemskerk.”
Optimale kwaliteit Op welk werk dan ook: Jac de Nijs levert de kwaliteit die opdrachtgevers gewend zijn van Bouwbedrijf De Nijs. Misschien nog wel iets meer, volgens Dennys, omdat de opdrachtgever de gelegenheid heeft tot voortdurend direct contact met de bouwplaats en het management. “In januari 2013 werken we met 14 man eigen personeel en een pool van ZZP’ers daaromheen.” Die groep zou in de nabije toekomst wel eens groter kunnen worden: “Het gaat goed en de vraag groeit. De directie van ons moederbedrijf is aan het kijken of we wellicht moeten uitbreiden. Ze willen dat we hoe dan ook dezelfde optimale kwaliteit kunnen blijven leveren.” SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
27
Een thuis voor studenten uit alle windstreken
architect Amsterdam University College
Francine Houben In de Watergraafsmeer, vlak bij de ringweg A10, wordt de laatste jaren gebouwd aan een bijzondere enclave: Science Park. Een ‘kweekvijver voor innovatie, kennisuitwisseling en samenwerking in informatietechnologie, exacte wetenschappen en Life Sciences’. Daar verrijzen veel stoere, afstandelijke gebouwen. Architectenbureau Mecanoo uit Delft wilde iets anders voor het Amsterdam University College (AUC). De studenten – uit alle windstreken – moesten zich er thuis voelen.
Francine Houben is oprichter en creatief directeur van Mecanoo. “Bij ons werken nu ongeveer honderd mensen”, zegt ze. “Die zijn afkomstig uit vijfentwintig verschillende landen. Ze vinden het prettig om in Nederland te zijn: het is hier ‘gezellig’ en veel zaken zijn goed geregeld. Maar ze hebben hier vaak geen familie. Wij, hun werkgever en collega’s, zijn daarom als familie voor hen.” Met die gedachte in het achterhoofd ontwierp Mecanoo het AUC, voor een vergelijkbare doelgroep. “Dat past in onze visie: maatschappelijk betrokken, dienstverlenend, visionair en vooruitstrevend. De studenten moeten zich veilig voelen in het gebouw. De meesten wonen intern, aan de overkant van de straat. En voor veel studie- en onderzoeksdoelen gaan ze naar gebouwen in de buurt. Science Park is bezig een echte campus te worden: een plek waar studenten alles kunnen doen.”
heeft. De één zoekt volledige afzondering, de ander zit het liefst met koffie bij een vide om een groot stuk van de omgeving te kunnen overzien. Daarom hebben we binnen het AUC een grote diversiteit aan sferen gecreëerd. Dat is een specifieke kwaliteit van het gebouw.” Van binnen is veel gebruik gemaakt van hout. De muren zijn wit en de kleuraccenten zwart en rood: de kleuren van Amsterdam.
Geen merk, maar maatwerk Ook in het portfolio van Mecanoo zelf zit een enorme diversiteit: “Sommige architecten, zogenaamde ‘brand architects’, hebben een heel eigen, herkenbare stijl die ze steeds verder vervolmaken. Wij werken vanuit de opdrachtgever, de eindgebruiker en de locatie. Dat leidt tot een grote afwisseling. Fijn voor de opdrachtgever, want die krijgt wat hij wil. Ook inspirerend voor ons, want er is elke keer een nieuwe uitdaging!” Met bouwbedrijf De Nijs werd al eerder samengewerkt. “De relatie is goed. Natuurlijk ben je het niet altijd met elkaar eens, maar we komen er altijd uit. Kwaliteit regeert.” Wat ze vooral mooi vindt aan bouwbedrijf De Nijs is de manier waarop vakmanschap er overeind blijft. “Ik werk regelmatig met Britse aannemers. Dat zijn vaak meer managementbureaus. De Nijs maakt nog veel zelf, bijvoorbeeld in de timmerfabriek. Ik waardeer enorm hoe ze zich inzetten voor de opleiding van jonge vakmensen. Naar prachtig vakmanschap waarin ze zich onderscheiden van veel andere bouwbedrijven.”
Tussen boerderij en bètabouw Het AUC is gebouwd in opdracht van de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam. In september 2012 werd het college feestelijk opgeleverd, bij de opening van het academisch jaar. Toen de architecten een paar jaar eerder begonnen met het ontwerp, viel op dat bij de bouwlocatie aan de rand van het park een oude boerderij stond: de Anna Hoeve. “Die stak behoorlijk af tegen al die zakelijke bètagebouwen”, vertelt Francine. “Wij wilden iets maken wat de locatie recht doet en voor de studenten een warm thuis vormt. Samen met de hoeve vormt het AUC nu een toegangspoort van het park.” Met roodbruin roestend (corten)staal refereert Mecanoo enerzijds aan het industriële van Science Park, maar ook aan warmte. “We hebben er een dak met zaagkappenstructuur op gezet. In combinatie met de vierkante vorm van het gebouw past dat goed in de zakelijke sfeer van het park, maar vanaf de straat doet het denken aan Amsterdamse grachtenpanden.”
Alles is mogelijk Mecanoo ontwierp al vaker bibliotheken en universiteitsgebouwen, aldus Francine. “Daarbij is belangrijk dat iedereen een eigen manier van studeren
28
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
‘Ik waardeer de inzet voor opleiding van jonge vakmensen’ SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
29
‘Vrijheid en bezieling aan de basis van bijzondere kwaliteit’
bedrijfsleider
Edwin Swart Edwin Swart kwam in oktober 2011 in dienst bij Bouwbedrijf de Nijs. Hij startte meteen met een bijzonder binnenstedelijk herbestemmingsproject aan het Amsterdamse Rembrandtplein.
“Daar zijn we nog steeds bezig: een uitdagend werk met hindernissen”, vertelt Edwin. “We bouwen een voormalige amusementshal en de woning erboven om tot een winkel van drie verdiepingen met bijbehorend kantoor. Daarboven komt een penthouse. Het lastige aan dit project is dat de houten fundering verrot was. We hebben het pand onderkelderd.” De kelder verzorgt nu de draagfunctie voor het gebouw. “Dat was spannend, want de bovenbouw bleef staan terwijl we alles daaronder weghaalden.” Door diverse tegenslagen duurt het project langer dan voorzien. Dat vindt Edwin jammer, want: “Bouwbedrijf de Nijs staat er in Amsterdam om bekend zo ongeveer alles op tijd en binnen budget op te leveren.”
waar portiek-etageflats zijn gesloopt: De Raak. Opdrachtgevers zijn woningcorporaties Stadgenoot en Far West. Edwin: “Bouwbedrijf de Nijs heeft daar flink de nek uitgestoken. Er waren negen woningen verkocht. We zijn tóch gaan bouwen en namen het risico van de verkoop van acht van de overige woningen. Die zijn inmiddels verkocht en van de overige ook een paar.” Kopers hebben in De Raak veel mogelijkheden om de indeling te wijzigen. “We hebben zelfs na het stellen van de houtskeletten van de eerste zeven woningen nog uitbouwtjes gemaakt. Dan neem je risico’s als aannemer, maar daardoor vergroot je de aantrekkingskracht op de markt. Dat heeft gewerkt!” Opgeleverd in oktober 2012.
Vóór de bouwvak De Haagse hotelschool is internationaal vermaard. “Voor hen verbouwden we een Amsterdamse dependance net binnen de Amsterdamse Ring West. Een groot pand met een parkeergarage en twee gebouwen daarboven.” Eén daarvan is laag. Daarin zit de hotelschool. In het hoge gebouw, dat maakte BAM, zit nu het Ramada Apollo Hotel. “Weer een heel ander werk, hoewel we ook hier een bestaand gebouw een andere functie gaven. Oorspronkelijk een kantoor van de Amro Bank, gebouwd in 1972. Indertijd niet geïsoleerd en voorzien van een gevel van gewassen grindbeton. We hebben dus gestript, geïsoleerd en heringedeeld. De hotelschool is opgeleverd in juli 2012, net voor de bouwvak.”
Boven het water
Uit de boord Als sluitproject van de stedelijke vernieuwing in de Amsterdamse Bakemabuurt bouwde De Nijs 25 eengezinswoningen op een plek
‘Nieuwbouw en herbestemming. Woningen, bedrijfspanden en openbare gebouwen’
De ‘Hiswa te Water’ krijgt een eigen ruimte aan de noordzijde van het IJ. Bij het karakteristieke Kraanspoorgebouw komt een jachthaven van ‘Amsterdam Marina’, een particuliere opdrachtgever. “Na enige voorbereiding zijn we daar in november 2012 gestart. De bouwkeet staat op het toekomstige evenemententerrein. Binnen een halfronde wandelpromenade onder houten ellipsvormen komt het gebouw.” Een andere aannemer bouwde het fundament, boven het water van het IJ. In het gebouw komen sanitaire voorzieningen voor ligplaatshuurders en passanten. Daarnaast komt er een restaurant en een havenkantoor. Een groot deel van het gebouw wordt verhuurd aan de ‘Hiswa te Water’. “Die gaat inkrimpen”, aldus Edwin, “waardoor we een deel van het gebouw ook geschikt moeten maken voor andere huurders. Wij bieden die flexibiliteit graag; bij De Nijs is veel mogelijk. Het project moet zo snel mogelijk af, liefst nog in mei 2013, want dan is het toeristenseizoen al weer begonnen.”
Onder dak Eind 2012 startte de verbouwing van de voormalige marechausseekazerne aan het Robert Kochplantsoen voor een nieuwe bestemming. “Het wordt een opvang voor dak- en thuislozen. Opdrachtgever is de Gemeente Amsterdam ten behoeve van afnemer HVO Querido. Dit werk kwam via aanbesteding. In december 2012 startte het sloopwerk. Ook hier wordt het hele gebouw gestript: nieuwe gevelkozijnen en nieuwe indeling. Eind 2013 moeten we klaar zijn, zodat nog vóór de Kerst de eerste bewoners onderdak hebben.”
Leve de diversiteit! Edwin krijgt bij De Nijs voldoende ruimte om zijn eigen gang te gaan, zegt hij. “Ik werk met gemotiveerde mensen. Mensen met bezieling voor hun vak en hun bedrijf. Die combinatie van vrijheid en bezieling maakt kwaliteit. Ik hou bovendien van de diversiteit in de projecten: ik werk nu 24 jaar in de bouw. Telkens een nieuwe uitdaging vind ik veel leuker dan het repeterende karakter van het werk aan een nieuwbouwwijk. Bij Bouwbedrijf de Nijs werk ik aan nieuwbouw en herbestemming door elkaar. Woningen, bedrijfspanden, instellingen en openbare gebouwen. Ik ben hier dus helemaal op mijn plek, ook vanwege de afwisseling!”
30
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
31
‘OR-verkiezingen in juni: hoe meer kandidaten, hoe beter!’ Erg? “Nee hoor”, zegt hij. “In juni organiseren we weer OR-verkiezingen en dan houdt het op voor mij. Dat zijn de spelregels en zeg nou eerlijk: na negen jaar mag iemand anders die kar wel trekken. Nieuwe mensen, nieuwe kansen. Ook dat is een vorm van diversiteit die bijdraagt aan kwaliteit.” Natuurlijk is niet iedereen geschikt als voorzitter van de OR. “Je moet wel wat kunnen en je moet weten hoe je zaken aanpakt in de omgang met bijvoorbeeld de directie. Ik heb veel vertrouwen dat er wel iemand te vinden is die dat aankan.”
steeds meer opdrachtgevers niet willen dat in het nieuwe pand gerookt wordt. Steeds vaker zijn die opdrachtgevers zorginstellingen. Daarnaast beperk je natuurlijk het brandgevaar. Om die reden wordt in onze eigen timmerfabriek al niet meer gerookt.” Willem is op zich geen voorstander van een verbod op privételefoontjes, maar hij geeft toe dat mensen die de halve dag aan het ‘whatsappen’ zijn, afgeleid worden van hun werk en dat kan nooit de bedoeling zijn. Ook vanwege de veiligheid. “Dergelijk misbruik”, vindt hij, “moeten we wel degelijk de kop indrukken. Daar moet je als leidinggevende op de bouwplaats heel alert op zijn.”
Hoge waardering De afgelopen jaren interviewde de OR een groot aantal collega’s over onder meer de dagelijkse werkomstandigheden. “Gemiddeld kwam daar ongeveer een 7,5 uit. Het kan dus wellicht beter, maar deze uitkomst is zonder meer heel positief te noemen!” Willem is nu zestig. Nog een paar jaar en dan gloort het vroegpensioen, hoewel je natuurlijk maar moet afwachten of die keuze er dan nog is. En zo ja, wat is dan verstandig? “Dat zie ik over twee jaar wel”, zegt Willem. “Natuurlijk houdt het een keer op, maar het zou voor mij echt geen straf zijn nog eventjes door te gaan.”
Bedrijfsonderdelen
hoofduitvoerder en OR-voorzitter
Willem van Benschop Willem van Benschop werkt anno 2013 in Amstelveen aan ‘De Ontmoeting’: een groot en ingewikkeld project met luxe appartementen, een plint vol zorggerelateerde functies en – als straks alles af is – een lommerrijk binnenplein. Elders in dit verslag vertelt opdrachtgever Marjan Sprecher over ‘De Ontmoeting’, van oorsprong een initiatief van M.J. de Nijs Projectontwikkeling BV. Met Willem van Benschop praten we over de ondernemingsraad. Na negen jaar – drie termijnen - zal Willem dit jaar zijn functie van voorzitter moeten neerleggen.
32
Op de vraag of alle bedrijfsonderdelen per definitie vertegenwoordigd zijn in de OR zegt Willem: “Dat valt helaas haast niet te sturen. We zijn afhankelijk van welke kandidaten zich beschikbaar stellen en of zij genoeg stemmen krijgen om in de raad te worden gekozen. Het zou mooi zijn als zich voor de komende verkiezingen collega’s aanmelden uit alle geledingen van het bedrijf. Ook mensen uit de timmerfabriek en collega’s van de bedrijven Jac de Nijs en M.J. de Nijs Projectontwikkeling BV zijn zéér welkom.” Op dit moment bestaat de ondernemingsraad uit een hoofduitvoerder, een uitvoerder, twee timmerlieden, een kraanmachinist, een administratief medewerker en een repromedewerker. “Al heel divers eigenlijk, maar het zou goed zijn als daar collega’s uit andere bedrijfsonderdelen bij kwamen.”
‘Collega’s uit de timmerfabriek en de dochterbedrijven zijn zéér welkom!’
Breed werkveld De ondernemingsraad vertegenwoordigt de achterban structureel rond een groot aantal verschillende onderwerpen. Daarvoor zijn binnen de raad specifieke vertegenwoordigers aangewezen, zodat collega’s altijd weten bij wie ze terecht kunnen. Willem gaat het lijstje af: Veiligheid, Gezondheid en Welzijn: dat doet Anja van de Zande; In de Arbocommissie vertegenwoordigen Sjaak van Zelm en Ed van Roon de OR; Het contact met de directie loopt via Willem van Benschop en Peter Schilder; Peter Schilder heeft ook de portefeuille Sociaal Beleid. Denk daarbij aan arbeidsvoorwaarden, maar bijvoorbeeld ook de discussies over telefoneren en roken op de bouwplaats; Jan Petter verzorgt het cursusbeleid vanuit de OR. Dick Smit ten slotte heeft het leerling/leermeesterbeleid onder zijn hoede.
Wat speelt er nu? De directie wil de bouwplaatsregels aanscherpen, aldus Willem. “Ze willen het roken op de bouwplaats beperken of wellicht verbieden. Ook omdat
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
33
Materieelbeheer
Jac de Jong en Martin Lolkema Je kunt het achter de schermen noemen, maar dan wel voor de troepen uit. Zonder de voorbereiding van de afdeling Materieelbeheer kan geen enkel werk beginnen. Afdelingshoofd Jac de Jong en Martin Lolkema verzorgen – samen met de Technische Dienst en de werfmedewerkers het onderhoud, klaarmaken, leveren en installeren van al het materieel: de hulpmiddelen om de bouw te realiseren.
Achter de Schermen Daarbij hebben ze hulp van een relatief modern netwerk dat enorm veel flexibiliteit in zich draagt. “Dat brengt ook gevaren met zich mee. Thuis gebruik je één antiviruspakket. Wij hebben er voortdurend acht draaien omdat we met meer en andere risico’s te maken hebben. We communiceren met veel externe partijen. Kleinere onderaannemers en ZZP’ers bijvoorbeeld, die niet optimaal beveiligd zijn. Dat risico moeten wij afvangen.”
Zonder materieel geen uitvoering “Dat begint met een boormachine”, zegt Martin. “En het eindigt met een torenkraan. In overleg en samenwerking met het Bouwbureau zijn we bij ieder werk vanaf het begin betrokken.” Al vanaf de aanbesteding, knikt Jac. “Wij maken een basisplan dat wordt aangevuld met wensen van bijvoorbeeld de uitvoerder en de projectleider. We doen vervolgens zo snel mogelijk de aanvragen voor tijdelijke nutsvoorzieningen: stroom, water, gas en telefoon.”
Bedrijfsspionage via internet is belangrijk geworden. “Wij kunnen – in tegenstelling tot reuzen als BAM en Strukton – in onze flexibiliteit koppelingen leggen met grote bedrijven. Ook dat moet weer beveiligd en voorbereid worden. In de meeste VOF’s die voor projecten worden opgericht, zijn wij als enige in staat de koppeling tussen de vennoten tot stand te brengen.“
Voorbereiding, administratie, logistiek: in het begin zijn Jac en Martin vooral druk met klaarmaken en leveren. Daarbij is verschil tussen nieuwbouw en renovatie of restauratie. “Bij nieuwbouw kan het materieel in fasen worden aangevoerd. Bij renovatie en restauratie moet alles er meteen zijn.” Tijdens de uitvoering zijn ze niet veel op de bouwplaats te vinden, maar in de aanloop komen ze er veelvuldig. Martin: “We gaan kijken: hoe ligt het erbij, wat is de bodemgesteldheid? Hoe hoog is de omringende bebouwing?” En soms aan het eind weer, als de zaak ontmanteld moet worden.
Ton is nu ongeveer zeven jaar in dienst bij Bouwbedrijf De Nijs. Bastiaan kwam eind 2011 na het afronden van zijn studie HBO Informatica: Business Engineering. “Het werk hier is veel gevarieerder dan ze me op school hebben voorgespiegeld. Daar moest je keuzes maken tussen systeembeheer en andere deelvakken. Hier ben ik bezig met zowel systeembeheer als applicatiebeheer, netwerkbeheer en nog veel meer. Alles naast elkaar!”
Zonder gereedschap kun je geen mooi gebouw maken. Dat is volgens Martin de ‘bottom line’. Jac voegt toe dat gereedschap alleen werkt in de juiste handen. “De kwaliteit ligt in het grote geheel. Alles moet kloppen. Óns vakmanschap achter de schermen en dat van de mensen op de bouwplaats.” Maar ook van de Technische Dienst die de gereedschappen keurt, zonodig repareert of nieuw aanschaft en codeert voor de administratie. Dat is nodig, want er lopen soms wel dertig werken tegelijk. “Wij houden bij waar het materieel is”, zegt Martin. “En we verzorgen het transport. Daarvoor zijn twee vrachtauto’s beschikbaar die we gezamenlijk gebruiken met de timmerfabriek. We plannen het transport op korte termijn om zo flexibel mogelijk te kunnen zijn. Prioriteiten veranderen voortdurend. Meestal weten we om twee uur ‘s middags wat er de volgende ochtend op de vrachtwagens ligt.”
34
Flexibel zonder in de weg te lopen
Het blauw en oranje van Bouwbedrijf De Nijs is herkenbaar aanwezig, overal in het werkgebied. Die aanwezigheid is niet vanzelfsprekend. We nemen een kijkje achter de schermen bij enkele ondersteunende afdelingen: collega’s zonder wie de vaklieden op de bouwplaats met lege handen zouden staan.
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
ICT
Ton Verschoor en Bastiaan de Geus Een andere intern dienstverlenende afdeling zonder welke er weinig zou gebeuren, is de afdeling ICT. Daar werken ze letterlijk achter de schermen: computermonitoren. Het belangrijkste wat Ton Verschoor en Bastiaan de Geus doen is ‘ondersteunen en daarbij zo min mogelijk een last zijn voor de organisatie’, aldus Ton.
Ton vertelt dat De Nijs door de inrichting van het netwerk van passief naar actief beheer is gegaan: “Vóór de storing er is, weten we al dat die komt. En we hebben back-up van ondersteunende adviseurs met veel specialistische kennis. Bijvoorbeeld iemand die Fortis heeft overgezet naar ABN Amro. Zij helpen ons ook omdat ze die flexibiliteit van ons leuk vinden om te ervaren.” Op de bouwplaats regelen de collega’s van Materieelbeheer de bekabeling. Bastiaan: “Wij installeren telefoon, internet, computer, software en dergelijke. Dat doen we voor alle partijen die op dat kabeltje willen: meestal bedrijfsleider, uitvoerder en werkvoorbereider.” Regelmatig zijn ze getweeën op locatie, aldus Ton: “Bijna elke week is er een dag dat we alle keten even langsgaan.” Genoeg te doen dus. “De koffie schiet er wel eens bij in”, grijnst Bastiaan.
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
35
Twee aanvullende sporen tijdens ontwikkelingsproces
Projectontwikkeling / Bouwbureau
Koos Vriend Rik Bakker Peter Stavenuiter Koos Vriend is planontwikkelaar bij M.J. de Nijs Projectontwikkeling BV. Vooral tijdens de Definitief Ontwerpfase en de bestekfase werkt Koos nauw samen met Rik Bakker of Peter Stavenuiter van het Bouwbureau van bouwbedrijf M.J. de Nijs.
‘Projectontwikkeling’ loopt andere risico’s dan het Bouwbedrijf, aldus Koos. “Eigenlijk maar twee: afzet en bouwvergunning. Soms is de afzet al rond op hoofdlijnen als we instappen in een project.” Bijvoorbeeld bij een nieuwbouwproject in het centrum van Amsterdam. “De eigenaar van het ter plaatse gesloopte gebouw had alles al geregeld en vond in ons een ontwikkelende aannemer.” Je ziet dat vaker, vult Rik aan. “Daarnaast zijn er genoeg projecten die De Nijs vanuit het niets of uit een prijsvraag ontwikkelt. Bijvoorbeeld lopende werken als ‘De Ontmoeting’ in Amstelveen en ‘Katharina’ in Amsterdam.” Projectontwikkeling houdt voortdurend de uitgangspunten van een project scherp in de gaten, vooral vormfactoren als de verhouding tussen bruto vloeroppervlak (BVO), gebruiksoppervlak (GO) en omhullend geveloppervlak/ vloeroppervlak: de opbrengst van een project is gebaseerd op de vierkante meters GO. Daarnaast kan er natuurlijk niet worden gebouwd zonder bouwvergunning. Het is dus zaak om op weg naar die vergunning geen vermijdbare kosten te maken. Het Bouwbureau wordt in de Definitief Ontwerpfase eerst gevraagd om de in het Voorlopig Ontwerp reeds op hoofdlijnen gekozen bouwmethodiek te bevestigen. Daarnaast komen zaken als bouwplaatsindeling, bouwkuipen en heimethoden (de Nijs bouwt veelal binnenstedelijk, dus vaak met gebouwde parkeervoorziening) al vroegtijdig aan de orde. Vanuit de opdrachtgever gezien werken beide disciplines bepaald niet achter de schermen, geeft Koos aan. “Wij zijn vaak de eerste mensen van De Nijs die ze spreken.” Projectontwikkeling is zélf regelmatig opdrachtgever van het
36
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
bouwbedrijf. Rik: “In het proces loopt Projectontwikkeling helemaal voorop, met ons er pal achteraan. Wij kijken vooral naar de maakbaarheid. Als die helder is, staat veel vast. Dan kan er alleen nog bezuinigd worden op ‘spijkers en schroeven’. Het accent ligt dan op het bouwgereed maken.” Vanaf het DO lopen er dus twee sporen naast elkaar, legt Koos uit. “Ik ben op dat moment nog bezig met bouwaanvraagrapportages, energie, brandveiligheid, daglichttoets en dergelijke. Uiteindelijk zoeken we samen de gulden middenweg tussen de wensen van de architect, het beschikbare budget en wat maakbaar is.” Zodra het DO er ligt, dient Projectontwikkeling de bouwaanvraag in en maakt het Bouwbureau het bestek gereed. Als de afzet is gerealiseerd, kan Projectontwikkeling meer naar de achtergrond. Toch gebeurt dat niet altijd: “Bij Katharina zullen we idealiter al eerder de zaak helemaal aan het Bouwbureau overlaten. Bij De Ontmoeting blijf ik gesprekspartner voor de toekomstige eigenaren van de woongebouwen en huurders van bedrijfsruimte in de plint.” Voor het Bouwbureau, geleid door Thijs de Nijs, is dit slechts een deel van het werk. “Niet alle projecten komen binnen via Projectontwikkeling”, vertelt Rik. “Er zijn ook aanbestedingen en andere werken van externe opdrachtgevers. Daarbij is het Bouwbureau wel degelijk achter de schermen actief, onder meer met het schrijven van planningen en/of een plan van aanpak.” Koos: “Onze functies bijten elkaar niet. Er zijn veel raakvlakken, waarbij we allebei onze bouwtechnische achtergrond nodig hebben. Maar er is een wezenlijk verschil van invulling. En dat zorgt weer dat we elkaar optimaal aanvullen!”
‘Wij kijken vooral naar de maakbaarheid.’
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
37
Hans Grooteman (57), timmerman Ook Hans is 25 jaar in dienst. Zijn broer, die bij De Nijs werkte, had gehoord dat Hans en een paar collega’s ander werk zochten. Toen belde de directie of ze wilden komen.
25 jarig jubileum
“Ook voor mij begon het in het Entrepotdok. Daar waren veel mensen nodig. Het was een prachtig project: renovatie en herbestemming van onder meer pakhuizen tot woningen. We moesten gaten in vloeren en gevels zagen met de kettingzaag!” “Nu werk ik aan de basisschool Ru Paré. Leuke klus met leuke collega’s en een leuke uitvoerder. Ik heb veel uitdagende projecten gehad. Het Vierwindenhuis vond ik heel leuk en de Amsterdamse Stadsschouwburg. En het Kraanspoor. Het zijn er zó veel…” “Positieve benadering maakt het werk nog leuker. Als allround timmerman heb ik veel afwisseling. Hout, staal en beton in kleinere en grotere projecten, nieuwbouw en renovatie. Het leukst vind ik het om, zoals nu, in een wat kleiner team te werken.“
Arnold Mink (43), timmerman Op zijn achttiende, net van school, kon Arnold aan de slag als leerling timmerman. In de timmerfabriek maakte hij kozijnen voor bijvoorbeeld ruimtevaartcentrum ESTEC in Noordwijk.
Jubilea 2012 Een dozijn jubilarissen!
Iedereen wil graag met ons werken Een vol dozijn medewerkers vierde in 2012 hun 25-jarig of 40-jarig dienstverband bij M.J. de Nijs & Zonen BV. Zoals te doen gebruikelijk verzamelden de jubilarissen zich in februari 2013 voor een etentje en korte interviews. Vier van hen waren daar om diverse redenen – werkdrukte of ziekte – niet bij: Dirk Morsch, Ton de Swart, Peter van der Thiel en Ed van Roon. Uiteraard feliciteren we ook hen met de bereikte mijlpaal. De aanwezigen vertellen over hun carrière bij bouwbedrijf De Nijs.
“Tegenwoordig werk ik op de bouwplaats. Nu bij De Ontmoeting in Amstelveen. Een uitdagende klus! We zijn bezig stalen wanden neer te zetten en die vol te storten met beton.”
25 jarig jubileum
Nico van Hoogstraten (60), metselaar
Hans is praktisch altijd timmerman geweest. Hij werkte bij Bruynzeel en maakte een uitstapje naar de NS: ander werk. Op zijn vierendertigste werkte hij bij ‘Thijs de Nijs’ in Castricum.
“We gingen meteen aan de slag in het Entrepotdok, bij Artis. Veel mensen die nu 25 jaar in dienst zijn, begonnen daar. Op dit moment werk ik aan het Cygnus Gymnasium in Amsterdam.”
25 jarig jubileum
“Die stopte er mee omdat zijn zonen het bedrijf niet wilden overnemen. Hij deed het hele bedrijf over aan M.J. de Nijs in Warmenhuizen, en ik ging mee.”
25 jarig jubileum
“De Nijs is een goed bedrijf. We doen alle voorkomende werkzaamheden. Ik maak hier met plezier mijn tijd vol tot mijn pensioen!” 38
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
“Via mijn oom Arie kwam ik bij De Nijs. Arie was vorig jaar 40 jaar in dienst. Ik denk dat ik het zelf ook wel red, die veertig jaar. En De Nijs redt het ook. We hebben een steengoede naam, vooral in Amsterdam. Als je kwaliteit levert, dan kom je boven drijven.”
Hans van Montfoort (59), timmerman
Vijfentwintig jaar geleden stapte Nico samen met drie collega’s van een onderaannemer over naar bouwbedrijf De Nijs.
“Mijn favoriete project was - denk ik - Groeneveen in Amsterdam Zuidoost. Daar moest een kunstwerk van verschillend gekleurde stenen gemetseld worden. Ook de Synagoge aan het Wandelpad in Amsterdam Zuid was bijzonder. Er waren eeuwenoude bakstenen uit de oude synagoge meegekomen, die hebben we ingemetseld naast de gouden deur van de gebedsruimte.”
“De gevangenis in Den Helder vond ik een prachtig werk. Als je op het dak keek, leek het net een racebaan. Ook de Openbare Bibliotheek in Amsterdam is een heel mooi gebouw geworden.”
“Mijn eerste werk was de Oranje Nassaukazerne, onder uitvoerder Willem van Benschop. Mooi project. Eén van de langste gevels van Europa. Nu werk ik aan de Laan van Spartaan bij uitvoerder Cees de Nijs. Afwisselende klus met een sporthal en woningen. Daarvóór zat ik op de Zilverling: veertien verdiepingen. Zo hoog, ik geef het je te doen met koud weer. Gelukkig heb ik een doorwerkpak.”
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
39
Peter Seinen (47), timmerman
“Het liefst doe ik renovatieklussen, bijvoorbeeld in grachtenpanden. In een kleine groep mooi renovatiewerk uitvoeren. Daar hou ik van. Net als beeldende kunst. Ik ben een groot bewonderaar van het werk van Jeroen Bosch en van M.C. Escher.”
Toen Peter 25 jaar geleden in dienst kwam, was hij 22. Hij had al bij een andere aannemer gewerkt. “Mijn eerste werk bij De Nijs was pakhuis De Pelikaan. De gevel van het oude gebouw werd opgeknapt en erachter verrees nieuwbouw.”
Piet Ootes (56), kraanpicolateur Nu slaat hij de spullen aan de torenkraan en zorgt samen met de kraanmachinist dat alles veilig vervoerd wordt. Ooit begon hij als betonstorter, 25 jaar geleden, aan de Hoogte Kadijk in Amsterdam. Daarvoor werkte hij twee maanden aan ‘De Oude Raai’.
25 jarig jubileum
“Nu zijn we bezig in Oostpoort bij de Linnaeusstraat. Daar sta ik onder de kraan. Mijn leukste werk vond ik de kazerne in de Sarphatistraat. Dat was van alles wat: slopen, bouwen, storten. Heel divers. ’s Ochtends moesten we daar de dakloze verslaafden wakker maken en wegsturen.”
“In het verleden vond ik vooral het Vierwindenhuis prachtig: niet alleen een mooi gebouw, maar ook een uitdaging om het samen te maken.” “Ik hoop nog lang, wie weet tot mijn pensioen, bij De Nijs te mogen blijven.”
Harry Swinkels (58), timmerman Harry kwam op zijn achttiende bij de Nijs, nadat hij eerst een paar jaar ander werk deed. Zijn opa werkte al voor het bouwbedrijf, vertelt hij. “Tot zijn 70e, geloof ik.”
“Ik heb veel meegemaakt met die kraanmachinisten. Mooi volk. De Nijs is een goede werkgever. Ik heb hier altijd met plezier gewerkt, maar zodra ik met pensioen kan, doe ik het. Ik heb veel hobby’s: voetbal, mijn volkstuintje en rijden op mijn oude politiemotor, een BMW uit 1967. Ik vermaak me wel.”
“De laatste achttien jaar werk ik in de timmerfabriek. Op de spuiterij. Kozijnen, deuren en ramen krijgen de juiste kleur en bescherming. Vóór die tijd werkte ik op de bouwplaats. Ik begon ooit op een werk in Den Haag. Daar moesten we 120 ramen afhangen. Alles met de hand.”
De helft van zijn leven werkt Hans al bij het bouwbedrijf. Hij werd samen met wat collega’s uitgeleend door zijn toenmalige baas. Wat ze zagen, beviel ze. Uiteindelijk stapten ze over naar De Nijs.
jarig jubileum
jarig jubileum
“Mijn vader werkte bij De Nijs en mijn broer Harry zat er net een jaar. Ik wilde vaste tijden en De Nijs kon dat bieden. Ik heb toen nog een jaar met mijn vader samen gewerkt.”
Hans Maas (50), timmerman
25
25
“Op dit moment werk ik aan de Laan van Spartaan bij de A10 West, waar Hans van Montfoort ook is. Leuk werken daar!”
“Voor mij begon het ook met het Entrepotdok. We stapten halverwege erin. Nu, anno 2013, ben ik aan het werk aan de Eendrachtsparkbuurt in Amsterdam Geuzenveld. Woningbouw. We zijn net begonnen. Sinds de Kerst zijn we er bezig. Heel divers. Van de 173 woningen misschien wel 75 verschillende plattegronden!”
40
“Het Entrepotdok vond ik heel leuk. Dat was een grote klus! Bijna iedereen ging er heen, ook mensen die gemist konden worden in de timmerfabriek.”
jarig jubileum
“Het was toen een slechte tijd voor de bouw, net als nu. De Nijs heeft het toen gered. Net als nu. Iedereen – opdrachtgevers, architecten, onderaannemers – wil graag met ons werken, want we hebben een goede naam opgebouwd. Dat is een sterk punt in crisistijd.”
“Ik vond IJburg blok 64 een mooi project. Overzichtelijk. Met de jaren verandert de manier waarop je naar je werk kijkt. Ik heb nu het liefst iets kleins en overzichtelijks. Niet meer die hele grote werken. Liever een klein team en alles zelf in de hand hebben. Het verschil kunnen maken.” “Ik denk wel dat ik mijn tijd uitdien bij De Nijs. Zoals het zich nu laat aanzien mag ik op mijn 61e eruit. Als dat zo blijft, maak ik de veertig jaar dus niet vol.”
’s Ochtends moesten we daar de dakloze verslaafden wakker maken en wegsturen.”
40
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
41
Samenstelling Tekst Ontwerp en realisatie Drukwerk Fotografie
42
Jochem Leeuwerke en Rob Klappe Vooijs tekst & productie, Amsterdam, Bert Vooijs Tirza Teule grafisch ontwerp, Alkmaar Drukkerij Aeroprint, Ouderkerk aan de Amstel Rob Verhagen, Alkmaar
BOUWBEDRIJF M.J. DE NIJS EN ZONEN BV
SOCIAAL JAARVERSLAG 2012
43
• Muiderkerktoren - Amsterdam
Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Zonen BV, Oudewal 21, 1749 CA Warmenhuizen, Postbus 1, 1749 ZG Warmenhuizen Telefoon 0226 - 39 70 00,
[email protected], www.mjdenijs.nl