2010
Programmabegroting
Programma’s: 1. Burger Bestuur en Veiligheid 2. Heerlijk Groen Wonen 3. Betrokken Zorg en Samenleving 4. Aalten Educatief 5. Ontspanning en Toerisme 6. Economische Motor 7. Ruimtebeheer 8. Financiering en Algemene 9. Dekkingsmiddelen
Gemeente Aalten
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 3 Inleiding/aanbieding ontwerpbegroting.................................................................................................... 5 Kerngegevens van de gemeente ............................................................................................................ 9 Toelichting begroting 2010 .................................................................................................................... 11 Programma Programma 1 Programma 2 Programma 3 Programma 4 Programma 5 Programma 6 Programma 7 Programma 8
Burger Bestuur en Veiligheid................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Heerlijk Groen Wonen.................................................................................................. 27 Betrokken Zorg en Samenleving .................................................................................. 37 Aalten Educatief ........................................................................................................... 49 Ontspanning en Toerisme............................................................................................ 55 Economische Motor ..................................................................................................... 63 RuimteBeheer .............................................................................................................. 73 Financiering en Algemene Dekkingsmiddelen.............................................................. 83
Paragrafen Paragraaf Bedrijfsvoering....................................................................................................................... 93 Paragraaf Weerstandsvermogen en Risico’s ......................................................................................... 97 Paragraaf Lokale heffingen .................................................................................................................. 103 Paragraaf Treasury.............................................................................................................................. 109 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen ............................................................................................. 113 Paragraaf Grondbeleid ........................................................................................................................ 117 Paragraaf Verbonden partijen ............................................................................................................. 121 Bijlage Overzicht Investeringsschema 2010-2013 .......................................................................................... 135 Apparaatskosten begroting 2010 ........................................................................................................ 137 Overzicht van lasten, baten en resultaat ............................................................................................. 139 Overzicht begroting op kostensoort..................................................................................................... 141 Overzicht van incidentele baten en lasten........................................................................................... 143 Overzicht algemene dekkingsmiddelen............................................................................................... 145 Overzicht reserves en voorzieningen 2010-2013................................................................................ 147 Overzicht toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves ................................................................ 149 Overzicht inkomensoverdrachten 2010-2013...................................................................................... 151 Overzicht EMU-Saldo .......................................................................................................................... 159
3
4
Inleiding/aanbieding ontwerpbegroting Aan De Raad Nr.: Onderwerp: Aanbieding ontwerpbegroting voor het jaar 2010
Aalten, september 2009
Inleiding Hierbij bieden wij u ter behandeling en vaststelling aan het ontwerp van de begroting van baten en lasten van de gemeente Aalten voor het jaar 2010. In deze begroting zijn de gevolgen verwerkt tot en met de voorjaarsnota 2009 van mei 2009. Het is gelukt om tot een verantwoorde sluitende begroting te komen, zowel voor 2010, als voor de jaren daarna. Met dien verstande dat in 2011 en 2012 een tekort is ontstaan door ondermeer een dip in de algemene uitkering. Omdat dit echt incidenteel is, is er voor gekozen om dekking te vinden uit de algemene reserve. Dit aspect is uiterst belangrijk om het repressief toezicht te houden. Deze methode is overigens toegestaan door de provincie, ook in het kader van de recessie. Vereist is dat de laatste jaarschijf weer sluitend is. De begroting 2010 toont de volgende (afgeronde) saldi: 2010: 2011: 2012: 2013:
€ € € €
112.000 overschot sluitend, met bijdrage algemene reserve ad € 251.000 sluitend, met bijdrage algemene reserve ad € 276.000 25.000 overschot
Bovenstaand overzicht toont wel aan dat er een wankeler evenwicht is dan vorig jaar. 2013 geeft weliswaar een klein overschot te zien, maar we hebben in dat jaar wel de voordelen van de Nuon en minder rente aan de algemene reserve toegerekend. Dit is goed verdedigbaar door de hoge stand van die reserve. Programmabegroting Qua opzet is de begroting vorig jaar geheel veranderd. De nieuwe begroting moest duidelijk en op hoofdlijnen per programma inzicht geven waar de gemeente voor staat. Ook de relatie met tussentijdse rapportages naar de raad, moest eenvoudiger worden om de voortgang van speerpunten en doelstellingen te volgen. Met andere woorden een kapstok voor de hele planning en control cyclus. Dit is gelukt. Daarom is deze begroting met wat aanpassingen in dezelfde vorm. Bij de evaluatie is de raad nadrukkelijk betrokken. De diverse opmerkingen zijn zoveel mogelijk verwerkt. In acht programma’s wordt het voorgenomen beleid van de gemeente uiteengezet. Volgens een vast format komen achtereenvolgens aan de orde: -
de visie waar vastgelegd doelstellingen en wanneer zijn we tevreden wat gaan we daarvoor doen financiën met toelichting
Er staan in deze begroting wat minder doelen dan in de vorige versie. Dit ook op verzoek van de Raad. Doelen scheppen verplichtingen, immers bij de tussentijdse rapportages en de jaarrekening moeten we verantwoording afleggen. Waarom is iets nu niet of nog niet gehaald? Of waarom is iets anders gedaan. Een hele andere wijze van rapporteren heeft zo zijn intrede gedaan bij onze organisatie. Dit is in 2009 door middel van een nieuw opgezette voorjaars- zomer en najaarsnota gedaan. Over het algemeen is dat goed bevallen. We gaan voort op de uitgezette lijn.
Inleiding/aanbieding ontwerpbegroting
5
In de programmabegroting zijn veel minder cijfers te vinden dan voorheen. Per programma worden in één bedrag per jaar de normale uitgaven vermeld. Dat gaat dan om miljoenen. Dat zijn dan de vaste kosten die ieder jaar voorkomen. Alleen de veranderingen, zoals nieuw beleid worden apart opgenomen. Terecht waren er vragen uit de raad, hoe bepaald kan worden wat er nu in het vaste gedeelte precies zit en hoe keuzes te maken. Bijvoorbeeld bestaand beleid ruilen voor nieuw. We hebben getracht hiermee bij de toelichting rekening te houden. Maar uiteraard is het uitgangspunt gebleven dat er op hoofdlijnen een goede toelichting moet zijn. Wel is er voor gekozen om bij elk programma een opstelling per product te maken. Dit geeft een goed inzicht in de veranderingen en de opbouw van het programma. De belangrijkste afwijkingen worden toegelicht. Leeswijzer: Per programma ziet u de werkelijke cijfers van 2008, let hierbij wel op dat deze vaak moeilijk te vergelijken zijn met de begrote cijfers. Dit komt door de incidentele zaken uit de tussentijdse rapportages. Wel hebben we getracht in het kort de zaken toe te lichten. Daarnaast vindt u de begrote cijfers van 2009 (gewijzigd t/m de voorjaarsnota 2009) en de begrote cijfers 2010-2013. Hierbij is een onderscheid gemaakt in bestaand beleid, deze reguliere zaken worden op een aantal punten kort toegelicht. Ook de belangrijke verschillen tussen de onderlinge jaren. En een onderscheid in de bijzonderheden. Ook hier een toelichting, zeker voor die aanpassingen waar nog niet afzonderlijk over gerapporteerd is. Een samenvatting van de begrotingscijfers helpt mee om te komen tot het sturen op hoofdlijnen. De doelen van de raad zijn nu scherp geformuleerd en daar horen budgetten bij. Maar het is de taak van het college om samen met de ambtelijke organisatie er voor te zorgen dat het gewenste beleid uitgevoerd wordt. Verantwoording tussentijds en na afloop van het jaar in woord en getal. En we gaan proberen met meer kengetallen te werken. Het beleid van een gemeente wordt vormgegeven binnen de programma’s van de begroting. Het aangeven van de kaders voor beleid is een belangrijke taak van de raad. Het beleid en de daarbij behorende maatregelen dienen bij voorkeur zo concreet en meetbaar mogelijk te worden gemaakt. In deze programmabegroting hebben we uitvoering gegeven aan de breed gedeelde wens de informatie in de begroting meer concreet en meetbaar te maken. Niet als een doel op zichzelf, maar wel van uit de ambitie om de kaderstellende functie van dit document voor uw raad te verbeteren. Het is vorig jaar gebleken dat het nog lang niet eenvoudig is om beleid zo concreet en meetbaar mogelijk neer te schrijven. De informatie en inzichtelijkheid van deze programmabegroting is daarom dit jaar opnieuw verbeterd. Daarbij constateren we dat op onderdelen (waaronder prestatieindicatoren) nog een ontwikkelslag moeten maken. Nog lang niet alles is meetbaar. Wel zijn we op de goede weg om duidelijker aan te geven welke doelstellingen Aalten wil bereiken. In dit groeitraject gaan wij de komende jaren stappen zetten in het verder verbeteren van de begroting. Ontwikkelingen begrotingspositie De stand na de voorjaarsnota 2009 was licht negatief voor de meerjarenraming. Maar 2013 gaf weer een klein overschot te zien. Deze voorjaarsnota was de basis voor de nieuwe begroting. Het tijdstip van verschijnen is vroeg in het jaar en de gegevens voor onder andere nieuw beleid moeten dus al in februari/maart worden aangeleverd. De recente zomernota laat echter ongeveer hetzelfde beeld zien. Negatieve saldi die toch resulteren in een sluitende begroting in 2013. Een lagere algemene uitkering, maar vanzelfsprekend staan er ook lagere uitgaven lonen en een indexering van de kosten tegenover. Maar per saldo staan we er slechter voor dan verleden jaar. Voorzichtigheid is geboden. De leges en tarieven zijn conform de kaderbrief verhoogd, wijzigingen staan in deze begroting. In totaal bezien is er dit jaar een zeer gematigde belastingstijging voor de burgers en bedrijven. In de paragraaf lokale heffingen lichten wij dit verder toe. Investeringsschema Het investeringsschema, zoals opgenomen in de bijlage, toont de vervangingsinvesteringen en de nieuwe investeringen. We gaan flink investeren als gemeente en dat is weer goed voor de recessie. In ieder geval bouwen we volgend jaar aan Duplo 1 en 2. Maar er zijn meer plannen, onder andere het gemeentehuis, de Hofstraat en het centrumplan. Financieel toezicht Het repressieve toezicht blijft en dat is een goede zaak, die we uiteraard willen handhaven. We blijven kritisch op het budgetbeheer en de hoogte van het eigen vermogen.
Inleiding/aanbieding ontwerpbegroting
6
Ook besteden we veel aandacht aan de rechtmatigheid, de doelmatigheid en de interne controle. We maken jaarlijks een overzicht van de opmerkingen van de accountant in de managementletter. Dit overzicht proberen we dan zo snel mogelijk af te werken. Ook in 2009 is dat weer gelukt. Behandeling begroting - Behandeling in de Ronde Tafelgesprek (RTG) De behandeling in de raad willen wij zoals gebruikelijk vooraf laten gaan door behandeling in het RTG. Dit wordt dan dit jaar het nieuwe ronde tafelgesprek. En we organiseren voor het eerst een zogenaamde inloopavond op 7 oktober 2009, het begrotingscafé. Een informeel samenzijn waar alle raads- en ronde tafelleden vragen kunnen stellen aan de programmamanagers en vakambtenaren. De discussie in de Raad zou dan beperkt kunnen blijven tot de hoofdlijnen van het beleid. De leden van de (Ronde Tafel Gesprek) RTG Financiën en Bestuurszaken worden voor dit onderzoek uitgenodigd op maandag 26 oktober 2009. Voorafgaand hieraan verzoeken wij u de technische vragen die de fracties hebben per mail in te dienen bij de griffier voor 12.00 uur op 12 oktober 2009. Dit zijn dan nog vragen die zijn blijven liggen bij de inloopavond of waar nadere uitleg bij nodig is. - Behandeling in de raad Wij stellen u voor de algemene beschouwingen en het antwoord hierop van ons college, evenals de reacties van de fracties (in 1e en 2e termijn) in één raadsvergadering op dinsdag 10 november 2009, begin 19.30 uur, te behandelen. Het indienen van de Algemene beschouwingen, met expliciete vragen is gepland op uiterlijk donderdag 29 oktober voor 12.00 uur bij de griffier. Omwille van de duidelijkheid en de krappe tijdsplanning verzoeken wij u de vragen die u heeft separaat bij uw algemene beschouwingen toe te voegen. Op donderdag 6 november zal het college haar reactie aan de raadsleden verzenden. Begroting van baten en lasten Het totaalbedrag van de ramingen van de lasten bedraagt voor 2010 ruim € 52 miljoen. De totaalbedragen per programma staan vermeld op het overzicht van baten en lasten. Voorstel Wij stellen u voor over te gaan tot het vaststellen van de programmabegroting 2010, meerjarenbegroting 2011-2013 en het investeringsschema voor het jaar 2010-2013. Burgemeester en wethouders van Aalten, de secretaris,
de burgemeester,
J. Nobel
G. Berghoef
Aldus vastgesteld in de vergadering van de Raad van de gemeente Aalten d.d. 10 november 2009 de voorzitter,
de griffier,
G. Berghoef
M.A.J.B. Fiering
Inleiding/aanbieding ontwerpbegroting
7
Inleiding/aanbieding ontwerpbegroting
8
Kerngegevens van de gemeente SOCIALE STRUCTUUR 2010
2009
27.520
27.573
0 - 18 jaar 19 - 64 jaar 65 jaar en ouder
6.372 16.366 4.782
6.561 16.513 4.499
aantal periodieke bijstandsgerechtigden
218
200
200 18
183 17
397
415
9.708 ha
9.708 ha
11.125
11.059
398
398
271 127
271 127
42
42
1.260.100 m²
1.260.100 m²
aantal inwoners waarvan:
waarvan:
personen beneden 65 jaar personen van 65 jaar en ouder
aantal tewerkgestelden in sociale werkgemeenschappen
FYSIEKE STRUCTUUR oppervlakte van de gemeente aantal woningen lengte aan wegen in km waarvan:
wegen buiten de bebouwde kom wegen binnen de bebouwde kom
lengte van recreatieve fiets-, ruiter- en wandelpaden in km aantal vierkante meter openbaar groen (incl. bos)
Kerngegevens van de gemeente
9
Kerngegevens van de gemeente
10
Toelichting begroting 2010 Bij het opstellen van de begroting is uitgegaan van de volgende uitgangspunten. Deze kaders voor de begroting zijn in de raadsvergadering van mei 2009 vastgesteld. Vetgedrukt zijn de onderdelen waar bij het opmaken van de begroting nog wijzigingen in zijn aangebracht. Uitgangspunten begroting 2010 1. Minimaal sluitend houden begroting 2010-2013, in meerjarenperspectief blijft het streven van het college van B&W erop gericht om lucht in de begroting te krijgen. Zo ontstaat ruimte om toekomstig (nieuw) beleid te bekostigen. 2. De eerste bestuursrapportage (Berap); de Voorjaarsnota 2009, vormt samen met de huidige meerjarenbegroting de basis voor de begroting 2010-2013. 3. Overige materiële bijstellingen en nieuw beleid worden na brede afweging opgenomen na besluit door B&W in juni 2009. uiteindelijk besluit in juli 2009. 4. De algemene uitkering wordt opgenomen op basis van de meicirculaire 2009; rekening houden met een krimp van 53 inwoners per jaar. dit is 50 geworden. 5. Voor prijscompensatie ten gevolge van inflatie op lopende budgetten wordt gerekend met een stijging van 1%, tenzij op basis van contracten een ander percentage reëel is. 6. Leges en rechten worden eveneens met 1,0% verhoogd. alleen in 2010 zijn de bouwleges met € 80.000 naar beneden bijgesteld, op dit punt worden lagere inkomsten verwacht. 7. Conform de andere stijgingen wordt er zoveel mogelijk naar gestreefd de OZB ook met maximaal de nog ter discussie staande macronorm van te verhogen. Duidelijkheid over de hoogte van deze norm voor 2010 is er echter nog niet. (Inmiddels wel, de macronorm 2010 bedraagt 4,3%). Per saldo mogen alle gemeenten samen de OZB volgens de macronorm echter met niet meer dan deze norm laten stijgen. De OZB opbrengst is naast een aanpassing voor de veranderde hoeveelheid woningen en niet woningen 1% hoger dan vorig jaar (deze 1% bedraagt ruim € 30.000). Hiernaast derft Aalten ca. € 108.000 aan inkomsten uit het Gemeentefonds. De oorzaak hiervan zit in de berekening van de algemene uitkering. Volgens de vaste systematiek wordt voor 2010 en volgende jaren een bedrag afgetrokken dat gemeenten zelf aan OZB kunnen binnenhalen (inkomensmaatstaf). Deze post valt fors uit en verlaagd de algemene uitkering voor 2010 met maar liefst € 108.000. Deze korting wordt dus niet doorberekend aan de inwoners in de OZB aanslagen over 2010. 8. Subsidies en bijdragen aan derden stijgen met 1% of waar budgetafspraken zijn gemaakt een reële indexering. Afwijking hierop vormen eventuele subsidies die gerelateerd zijn aan rijksuitkeringen. 9. De huidige cao loopt tot 1 juni 2009. Naast de stijging door periodieken ramen we een salarisstijging van 2% per 1 juni 2009 (1% inflatie en 1% werkgeverslastenstijging waaronder de pensioenlasten). Wel bleek de ruimte die er in de indexering van de vorige begroting zat nodig voor hogere kosten samenhangend met o.a. periodieken, organisatiewijzigingen, bevorderingen en het ophogen van de post onvoorzien in de loonbegroting. 10. De behoedzaamheidsreserve wordt niet ingezet als dekkingsmiddel. 11. Rentetoerekening aan reserves net als in 2009 op 2,5% stellen. Aan het bedrag van de algemene reserve dat opgeteld boven het door de raad vastgestelde minimum komt, wordt in 2010 een inflatiepercentage van 1% toegerekend.
Toelichting begroting 2010
11
Het minimum is het opgetelde bedrag van de risico’s en het niet vrije deel van de algemene reserve (risico’s en reeds aangegane verplichtingen). Aan reserves is geen 2,5 %, maar 1,5% rente toegevoegd, behalve op de eerste 9,4 mln. van de algemene reserve. Aan dit risico en garantievermogen wordt wel 2,5% rente toegeschreven. Vanaf 2013 wordt hier met 1% gerekend. 12. De post onvoorzien blijft onveranderd staan op € 100.000. 13. Er is in totaal voor ca. 2 mln. aan investeringen in wegen in één keer afgeschreven. Dit resulteert in een ruimte op de jaarlijkse exploitatie van ca € 120.000. 14. Aan de bouwgrondexploitatie wordt met ingang van 2010 op begrotingsbasis rente toegerekend. Dit wordt aan complexen doorberekend. Het resulteert in een voordeel op de begroting van € 75.000. 15. Het berekende voordeel van de NUON verkoop is meegenomen op een stelpost in de begroting. Voor 2010 resulteert dit in een voordeel van € 128.000. Dit is conform de eerder aan de raad opgegeven ramingen. Over de definitieve aanwending van de NUON middelen volgt in de najaarsnota 2009 verdere informatie.
Toelichting begroting 2010
12
Programma 1 Burger Bestuur en Veiligheid
Correcte versie begroting 2010 Programma 1: Burger Bestuur en Veiligheid
Portefeuillehouder: Afdelingshoofd: Programmamanager:
G. Berghoef G.J. van Vliet B.E. Wolsink
1. Wat is onze visie? De gemeente Aalten wil zorgen voor een goede dienstverlening aan haar burgers, bedrijven en organisaties. Daarbij hoort een klantvriendelijke behandeling met beperkte administratieve lasten. Dit stelt eisen aan de organisatie, de besluitvormingsprocessen, de besluiten die genomen worden en aan de communicatie en klachtenbehandeling. Een vlotte en correcte (digitale) dienstverlening via herkenbare en toegankelijke communicatielijnen hoort daarbij. De gemeentelijke organisatie zal de daarbij behorende vaardigheden moeten optimaliseren door middel van scholingstrajecten. Daar waar samenwerking kan leiden tot een meerwaarde voor de dienstverlening wordt daarop positief ingestoken. Aalten moet een veilige en gezonde woon-, werk- en recreatie omgeving zijn voor jong en oud. Dat is een voorwaarde voor een goed en prettig leefklimaat. 2. -
Waar hebben we dit beleid vastgelegd? Uitkomsten kerntakendiscussie Centraal huisvestingsonderzoek nieuw gemeentehuis Klachtenregeling Gemeenschappelijke regelingen Internationale samenwerkingsovereenkomsten Rampenplan en Calamiteitenplannen Notitie Clustervorming brandweer in Oost Gelderland Politie Veiligheidsbeleid Nota Integrale Handhaving APV
3. Concrete doelstellingen en wanneer zijn we tevreden? Concrete doelstellingen / speerpunten: Wanneer zijn we tevreden? Bestuur 1. Om optimaal invulling te geven aan de dienstverlening aan de inwoners, bezoekers, instellingen en bedrijven streven we voortdurend naar verdere verbetering van de organisatiestructuur, de werkprocessen en de kwaliteit van de medewerkers.
Programma 1: Burger Bestuur en Veiligheid
1. Als de organisatiestructuur overzichtelijk en efficiënt is ingericht. Als de omvang van de formatie in overeenstemming is met het takenpakket. Als het inhuren van externe expertise beperkt is tot zeer specialistisch werk of een cumulatie van uitval binnen een team. Als de werkprocessen werkbaar en efficiënt zijn en voldoen aan de eisen van de accountant en interne controle. Als de medewerkers m.b.t. kennis en vaardigheden zijn toegerust op hun taken.
15
Concrete doelstellingen / speerpunten: formuleer wat we willen bereiken 2. We streven ernaar een aantrekkelijke werkgever te zijn, die zich onderscheidt door medewerkers ontwikkelingsmogelijkheden, een prettig werkklimaat en goede arbeidsvoorwaarden te bieden.
Wanneer zijn we tevreden?
3. Als overheidswerkgever willen wij invulling geven aan onze sociaal maatschappelijke taak.
3. Als we bij vacatures een bijdrage leveren aan de plaatselijke werkgelegenheid. Als we studenten mogelijkheden bieden stage te lopen, afstudeeropdrachten te vervullen en praktijkervaring op te doen. Als we kansen bieden aan inwoners met afstand tot de arbeidsmarkt.
4. We streven ernaar de bestuurlijke en ambtelijke organisatie, met uitzondering van de buitendienst, onder te brengen in één pand in de kern Aalten.
4. Als de voorbereidingen en besluitvorming voor optimale centrale huisvesting gerealiseerd zijn in 2009 en centrale huisvesting gerealiseerd is voor 2012.
5. Juridische kwaliteitszorg vergroten.
5. Als alle besluiten correct en op tijd de deur uitgaan en het aantal procedures wordt teruggebracht.
6. Klachtenbehandeling centraliseren.
6. Als de klachtenbehandeling en de meldingen gecoördineerd worden afgehandeld en de voortgang centraal wordt bewaakt. Als er geen klachten bij de Nationale Ombudsman terecht komen.
7. Mediation inzetten om conflicten te voorkomen.
7. Als de organisatie is toegerust met de juiste vaardigheden om mediation toe te passen en als het aantal minnelijke oplossingen is toegenomen.
8. Realiseren van lastenverlichting voor burger en bedrijf.
8. Als de regeldruk en de procedures merkbaar zijn versoepeld.
9. De gemeente Aalten positief op de kaart zetten en zorgen voor een goede informatievoorziening.
9. De verbeterslag die we afgelopen jaar hebben gestart verder doorvoeren. Daarnaast een 0 meting houden (d.m.v. een klanttevredenheidsonderzoek) zodat we onze doelstellingen goed kunnen afstemmen met de wensen en suggesties van inwoners.
10. De internationale samenwerking in een nieuw cq ander perspectief plaatsen. Daarbij is het de bedoeling bepaalde contacten op te heffen cq af te bouwen. En juist andere contacten te intensiveren cq nieuw aan te gaan.
10. Als we een evenwichtig beleid kunnen uitvoeren met betrekking tot internationale samenwerking passend bij de wensen van de gemeente Aalten.
Programma 1: Burger Bestuur en Veiligheid
2. Als we breed gedragen en samenhangend beleid hebben voor werving en selectie, loopbaanontwikkeling, scholing en levensfasebewust personeelsbeleid. Als de arbeidsomstandigheden goed zijn en er een open en prettig werkklimaat heerst. Als we m.b.t. ontwikkelingsmogelijkheden en arbeidsvoorwaarden onderscheidende wervingskracht hebben voor de a.s. periode van forse uitstroom van personeel (2012 – 2020). Als we deze periode van forse uitstroom benutten om én medewerkers ontwikkelingsmogelijkheden te bieden én te verjongen.
16
Concrete doelstellingen / speerpunten: Burger 11. Het realiseren van geïntegreerde vraaggerichte dienstverlening (de klant centraal).
12. Handhaving hoge kwaliteit basisregistratie Burgerzaken.
Veiligheid 13. Gezamenlijk vormen de clusterpartners Aalten, Berkelland, Winterswijk en Oost Gelre één stabiele brandweerorganisatie, die efficiënt, kwalitatief hoogwaardige prestaties levert.
Wanneer zijn we tevreden? 11. Als er niet meer geredeneerd wordt vanuit het aanbod vanuit de organisatie, maar de dienstverlening (producten en diensten) is afgestemd op de vraag van de klant. Als de dienstverlening door de burgers, bedrijven en instellingen wordt aangemerkt als laagdrempelig, betrouwbaar en professioneel. We streven naar een substantiële uitbreiding van de digitale dienstverlening. Per 1 januari 2011 dient 65 % van de gemeentelijke producten op het gebied van Burgerzaken digitaal (internet) beschikbaar te zijn. We streven naar een gemeentelijk Klant Contact Centrum dat in 2015 nagenoeg alle vragen van de burger, bedrijven en instellingen aan de overheid via alle kanalen (fysieke loket, internet, telefoon en post) kan afhandelen. De burgers, bedrijven en instellingen moeten over de dienstverlening zodanig tevreden zijn dat een ruime voldoende wordt gescoord bij de tweejaarlijkse klanttevredenheidsonderzoeken. 12. We zijn tevreden als we bij de audits voldoen aan de door de rijksoverheid gestelde normen.
13. Als de korpsen beschikken over de middelen die benodigd zijn om de risico’s in het verzorgingsgebied te kunnen afdekken. Als de korpsen voldoen aan de opkomsttijden en de opleidings- en oefenvereisten zoals opgenomen in het landelijke Besluit Veiligheidsregio’s. Als we per uiterlijk 1 januari 2011 beschikken over een functionerende Brandweer Achterhoek Oost.
14. De rampenbestrijdingsorganisatie voldoet aan de landelijke eisen en wij zijn een volwaardige partner in de regio op het gebied van rampenbestrijding.
Programma 1: Burger Bestuur en Veiligheid
14. Als er een werkbaar en up to date rampenplan en rampbestrijdingsplannen zijn. Als er een duidelijk opleidingsplan is gerealiseerd voor alle betrokken personeelsleden en zij actief deelnemen aan de cursussen en oefeningen. Met als gevolg dat wij qua kennis en ervaring op een vergelijkbaar niveau zijn met de buurgemeenten, waardoor samenwerking (piket) en/of gezamenlijk oefenen soepel verloopt. Als er voldoende voorzieningen zijn gerealiseerd voor alle processen. (rampenkasten, vaste locaties, memorecorders, mobiele telefoons). Als wij betrokken zijn en blijven bij alle cruciale rampenbestrijdingsontwikkelingen, regionaal en landelijk, bijvoorbeeld d.m.v. deelname aan werkgroepen.
17
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Wanneer zijn we tevreden?
15. De jongeren in de gemeente Aalten zijn zich bewust van de risico’s die zij lopen bij gebruik van alcohol en drugs en gaan hier verstandig mee om, tevens neemt de overlast duidelijk af.
15. Als alle jongeren zich bewust zijn van de risico’s (overmatig alcoholgebruik, brandgevaar etc.) die zij kunnen lopen in een drinkkeet en hierop ook actie ondernemen. Als jongeren zich bewust zijn van de gevolgen van overmatig alcoholgebruik en de schadelijke gevolgen van drugs. Als het aantal drugsovertredingen afneemt, te meten via de cijfers van de politie. Als Aalten de beschikking heeft over jongerenwerk, met een inloop- en ontmoetingsplek met aansluiting op het JEKK.
16. De gemeente Aalten en diverse andere instanties werken nauw samen om de openbare orde en veiligheid in goede banen te leiden.
16. Als de prioriteiten voor het Jaarplan Veiligheid jaarlijks volgens de juiste cyclus, tijdig en in samenwerking met de politie worden vastgesteld. Als de prioriteiten jaarlijks worden uitgewerkt naar specifieke acties in samenwerking met de politie. Als de gemeente Aalten bestuurlijk en ambtelijk actief deelneemt aan het NOG-veiligerhuis en voldoende kan putten uit de kennis en kunde van de daarin vertegenwoordigde partners. Als de overlast door hangjeugd, uitgaan, fietsendiefstallen en drugsoverlast is teruggebracht tot een relatief aanvaardbaar niveau (meetbaar door meldingen en aangiftes bij de politie) Als de fietsendiefstallen zijn terug gedrongen door middel van graveeracties en veilige fietsenstallingen.
17. Het station Aalten en de stationsomgeving is een prettige en veilige plek om te verblijven voor alle betrokkenen (reizigers, omwonenden, bedrijven, school etc.).
Programma 1: Burger Bestuur en Veiligheid
17. Als het actieplan voor het station Aalten geheel is uitgevoerd. Dit actieplan is ontwikkeld ter bevordering van de sociale veiligheid op en om het station. Acties die ondernomen moeten worden zijn: a. Uitbreiding fietsenstallingen. b. Het netjes houden van de fietsenstallingen d.m.v. het gestructureerd ruimen van fietswrakken, fout geparkeerde fietsen en weesfietsen. Hiervoor wordt door een werkgroep een gestructureerd plan opgesteld, dat juridisch dicht is. c. Inrichten stationsgebouw (wachtruimte, toiletruimte, ruimte voor toezichthouders en wellicht andere voorzieningen. d. De stationsomgeving wordt ook aantrekkelijker gemaakt, meer groen en meer onderhoud. e. Aanpassingen busstation t.b.v. de verkeersveiligheid.
18
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Wanneer zijn we tevreden?
18. De wettelijke taken op het gebied van handhaving op een professionele, transparante en eenduidige wijze vormgeven. Vanuit handhavingsperspectief zorgen voor een gezonde, veilige en duurzame woon-, werk- en leefomgeving.
18. Als er folders zijn gemaakt voor verschillende onderwerpen en er uniforme brieven en rapporten worden gehanteerd, waarbij veel aandacht zal worden besteed aan kwaliteit, oplossingsgerichtheid en begrip voor de situatie. Als er jaarlijks een handhavinguitvoeringsprogramma wordt opgesteld op basis van het handhavingverslag. Als er wordt overgegaan tot het digitaal handhaven. Als de brieven binnen 14 dagen aan de betrokken partij worden verzonden en als er minder dan 10 % negatieve respons (o.a. klachten en bezwaren), komt op de dagelijks uitgevoerde werkzaamheden, die worden uitgevoerd op basis van het handhavinguitvoeringsprogramma.
4. Wat gaan we daarvoor doen in 2010? Bestuur 1 t/m 3. Nadat de P&O-consulenten zijn geschoold als (interne) loopbaanadviseur gaan we het CAOrecht van medewerkers op loopbaanadvies implementeren. Als vast onderdeel van de jaarlijkse HRM-cyclus van functioneringsgesprekken, beoordeling en beloningsdifferentiatie worden organisatiebreed zogenaamde POP-gesprekken (persoonlijk ontwikkelingsplan) gevoerd. Deze POP-gesprekken worden gecombineerd met de functioneringsgesprekken. We gaan een strategische personeelsplanning maken om goed voorbereid te zijn op de forse uitstroom in de jaren 2012 – 2020 en om invulling te kunnen geven aan de thema’s ontwikkelingsmogelijkheden en verjonging. We gaan een medewerkertevredenheidsonderzoek houden. Bij vacatures die zich lenen voor het leveren van een bijdrage aan de plaatselijke werkgelegenheid gaan we lokaal werven. Het beleid m.b.t. stage en praktijkervaringplaatsen wordt voortgezet. 4. Het verstrekken van opdracht aan een architect voor de uitwerking van een programma van eisen voor de gebouwelijke aanpassingen of nieuwbouw, mede op basis van het dienstverleningsconcept. 5. In het kader van de juridische kwaliteitszorg is een stappenplan ontwikkeld dat erin voorziet om in 10 stappen gefaseerd te komen tot een kwaliteitsverbetering op het gebied van de gemeentelijke besluiten en besluitvormingsprocessen. Het juridisch stappenplan wordt volgens de planning gevolgd. In plaats van de invoering van een juridisch platform van ambtenaren van de vakafdeling is juridisch consulentschap opgezet binnen het team BJZ. In het kader van de optimalisering van de juridische kwaliteit in de organisatie worden scholingsactiviteiten gestart. 6. In 2010 is de centrale registratie van alle meldingen en klachten in het Document Management Systeem DECOS operationeel. We beogen hiermee een eenduidige registratie van alle meldingen en klachten binnen één systeem. Bewaking van de voortgang en afdoening wordt hierdoor gewaarborgd. Tevens ontstaat er beter inzicht in de aantallen, het verloop en de afdoening van meldingen en klachten. 7. In het kader van het stappenplan juridische kwaliteitszorg wordt ingezet op mediation als instrument voor de oplossing van geschillen langs minnelijke weg. In het kader van de bezwaarbehandeling wordt daarmee al gewerkt. Dit wordt verder uitgebouwd naar een vroegtijdiger stadium.
Programma 1: Burger Bestuur en Veiligheid
19
In de maand januari 2009 is er een bestuurlijk/ambtelijke bijeenkomst geweest over de invoering van (pre)mediation als onderdeel van de dienstverlening. De gemeente Aalten heeft daar belangstelling voor getoond. In regionaal verband is een werkgroep actief om dit project te implementeren. 8. De verordeningen die daarvoor in aanmerking kwamen zijn gedereguleerd conform de modellen van het Snoeiplan van de VNG. Een aantal regelingen wordt nog aangepast in het kader van de Europese Dienstenrichtlijn. Het meldingensysteem voor kleinere evenementen blijkt goed aan te slaan. Het proces voor de uitgifte van evenementenvergunningen is in 2009 verder gestroomlijnd. Voor enkele dereguleringsmaatregelen ten aanzien van de APV worden nog algemene beleidsregels opgesteld. 9. De gemeente Aalten positief op de kaart zetten en zorgen voor een goede informatievoorziening In het in het najaar van 2009 vast te stellen communicatiebeleidsplan wordt de richting voor de profilering van de gemeente Aalten aangegeven. In 2010 wordt dit communicatiebeleidsplan geïmplementeerd. Het foto-archief wordt uitgebouwd en gerubriceerd. Het uitbrengen van themakranten/folders/uitgaven, zoals het burgerjaarverslag, de begrotingskrant en de gemeentegids wordt voortgezet. Daarnaast wordt een bladformule opgesteld voor het informatiekatern. Eveneens moet er veel aandacht zijn voor de leesbaarheid van het informatiekatern. 10. Bij de vaststelling van de Nota Internationale samenwerking in 2009 is het gemeentelijk beleid geactualiseerd. De in deze beleidsnota gemaakte keuzes worden in 2010 geïmplementeerd. Burger 11. Het ontwikkelen van een geïntegreerde vraaggerichte dienstverlening staat of valt met een goede bedrijfsvoering en een klantgerichte cultuur. Het verbeteren van de interne en externe dienstverlening vraagt om een totaalbenadering, waarbij meerdere aspecten aan de orde komen. In 2010 zullen deze aspecten de blijvende aandacht hebben van het college, het management en de medewerkers, onder meer in de jaarlijkse HRM-cyclus (functioneringsgesprekken, beoordeling en beloningsdifferentiatie). Per 1 februari 2009 is een start gemaakt met de opzet van één publieksbalie aan de Stationsstraat 8 te Aalten. De komende jaren zullen voornamelijk gericht zijn op het verder verbeteren van de dienstverlening, door de meest voorkomende gemeentelijke producten en diensten op één locatie af te doen, op een vriendelijke, laagdrempelige, professionele wijze. In 2010 zal de digitale dienstverlening verder worden uitgebreid. 12. De kwaliteit van de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA) is vastgelegd in het Informatiebeveiligingsplan GBA en waardedocumenten, de kwaliteit van de reisdocumenten in het beveiligingsplan reisdocumenten. Bij de handhaving van de kwaliteit van de GBA is op landelijk niveau de modernisering van de GBA van belang. M.b.t. de kwaliteit van de reisdocumenten speelt onder andere de invoering van de vingerafdruk in reisdocumenten. Naast deze landelijke ontwikkeling is ook de gemeente Aalten zelf verantwoordelijk voor de kwaliteit van zowel de GBA als de reisdocumenten. Om deze kwaliteit te kunnen waarborgen zal veel tijd en energie geïnvesteerd worden in opleidingen van de medewerkers van Burgerzaken. Daarnaast zal veel aandacht worden besteed aan het op een juiste wijze inschrijven van asielzoekers in de GBA, wat een zeer tijdrovende zaak is. Veiligheid 13. De Wet op de Veiligheidsregio’s en de clustervorming binnen de VNOG hebben reorganisatieplannen tot gevolg, ook voor onze plaatselijke brandweer. In mei 2009 heeft de VNOG aan de gemeenteraad verzocht om de zienswijze kenbaar te maken betreffende de verdere planvorming. Voor de voortgang van de clustervorming is een Plan van Aanpak opgesteld dat de te nemen stappen in 2009 en 2010 beschrijft. Verder is een projectvoorstel ontwikkeld waarin omschreven staat op welke wijze de uitwerking van de diverse onderwerpen plaatsvindt. De definitieve startdatum van de cluster is voorzien op uiterlijk 1 januari 2011. Eind september 2009 zal het Algemeen Bestuur van de VNOG het standpunt m.b.t. de regionalisering bepalen op basis van de nieuwe Wet op de Veiligheidsregio’s.
Programma 1: Burger Bestuur en Veiligheid
20
De uiteindelijke besluitvorming wordt daarna voorgelegd aan de gemeenteraden. Hierna kan de definitieve keuze gemaakt worden m.b.t. de rechtsvorm van de cluster. De plaatsingsprocedure zal daarna starten en in de jaren 2009 en 2010 wordt de begroting voor BWAO opgesteld. In de loop van 2010 kan het “Beleidsplan Brandveiligheid & Hulpverlening 2011-2015” voor BWAO worden afgerond. Voorwaarde voor deze samenwerking is budgettaire neutraliteit en de handhaving van blus en reddingstaken bij de lokale korpsen. 14. In de komende jaren wordt intensief ingezet op het opleiden en oefenen van alle betrokken personeel bij het rampenbestrijdingsproces. Er is sprake van opkomst-, alarmerings- en realistische oefeningen. Tevens worden er naar behoefte voorzieningen gerealiseerd die het werkproces kunnen versnellen of completeren. Door het regelmatig oefenen in regionaal verband kan inzicht worden verkregen op welk kennis- en vaardighedenniveau men zich bevindt. Dit dient ook als goed meetpunt waar het dan nog aan schort op het gebied van kennis of vaardigheden op het gebied van rampenbestrijding. De VNOG zal een steeds belangrijkere partner worden om het personeel voldoende te kwalificeren. De VNOG kan namelijk faciliteren dan wel ondersteunend optreden bij de voorbereiding en uitvoering van opleidingen en oefeningen. 15. Vanuit het te ontwikkelen keten en hokkenbeleid wil de gemeente Aalten vooral in gaan zetten op de voorlichtende taak rondom dit onderwerp. Hier zal intensief aandacht aan worden besteedt door diverse partijen waaronder de politie, brandweer, Iris-zorg, gemeente en het Jekk. De zojuist benoemde partijen nemen allen een onderdeel voor hun rekening, bijvoorbeeld alcoholmatiging, brandveiligheid en verkeersveiligheid. Wat betreft het alcoholmatigingsbeleid wordt in 2010 het laatste jaar van het regionale project alcoholmatiging uitgevoerd. Tevens moet ingezet worden op het matigen van het drugsgebruik. De verwachting is dat een mix van voorlichting en eventuele doorverwijzingen naar Halt tot het gewenste resultaat kan leiden. Scholen en andere instanties waar veel jongeren komen hebben een signalerende functie en de taak om zorgelijke ontwikkelingen door te geven aan het Jekk of Iriszorg. Nadat in 2009 uitbreiding van het jongeren (opbouw)werk en realisatie van een inloopplek (dan wel uitbreiding van de inloopmogelijkheden in 2Basement) heeft plaatsgevonden zal 2010 in het teken staan van het ontwikkelen en uitvoeren van activiteiten door het Jongerenopbouwwerk die aansluiten bij de belevingswereld van de hanggroepjongeren. Door met deze jongeren aan de slag te gaan verwachten wij dat overlast van hen af zal nemen. 16. De contacten tussen de AOV’er van de gemeente Aalten en de politie hebben een goede basis. Voor zover het mogelijk is worden werkzaamheden op elkaar afgestemd en wordt men vice versa voorzien van belangrijke informatie of ontwikkelingen.
Een belangrijk samenwerkingsproces is het Jaarplan Veiligheid. Beide partijen zijn gebonden aan vaste termijnen, dit om te voorkomen dat er vertragingen ontstaan in de uitvoering. Het Jaarplan Veiligheid dient namelijk ook als input voor het teamjaarplan van de politie. In het NOG Veiligerhuis wordt gewerkt aan 8 veiligheidsthema's en het opzetten van de organisatie tussen professionals, gericht op het oplossen van problemen. Die aanpak richt zich vaak op personen. Deze persoonsgerichte aanpak, door middel van casusoverleggen, is de basis voor het NOG Veiligerhuis. Het NOG Veiligerhuis moet ervoor zorgen dat partijen leren van elkaar en daarmee hun aanpak effectiever kunnen maken. Het gezamenlijk optreden is niet incidenteel maar structureel en ontwikkelt zich. De samenwerking is niet vrijblijvend. Onderwerpen die in ieder geval thuishoren in het NOG Veiligerhuis, zijn: - Jeugd: waaronder ook nazorg jeugdige ex-gedetineerden. - Overlast: jeugdoverlast, maar ook het type overlast dat wordt behandeld in lokale zorgketens. - Huiselijk geweld: in navolging van Apeldoorn en Doetinchem wordt hiervoor casusoverleg georganiseerd. - Veelplegers en nazorg ex-gedetineerden: voortzetting casusoverleg veelplegers en versterken gezamenlijke aanpak nazorg onder regie van gemeenten.
Programma 1: Burger Bestuur en Veiligheid
21
17. In de loop van 2009 is reeds gestart met het aanpassen van het station en de stationsomgeving om tot een sociaal veiliger station te komen voor alle betrokkenen. Acties die moeten worden ondernomen in de loop van 2009 en 2010 zijn: - Uitbreiding fietsenstallingen; reeds subsidie verstrekt door de provincie. - Het netjes houden van de fietsenstallingen door middel van het gestructureerd ruimen van fietswrakken, fout geparkeerde fietsen en weesfietsen. Hiervoor wordt door een werkgroep een gestructureerd plan opgesteld dat juridisch is dicht getimmerd. - Inrichten stationsgebouw (wachtruimte, toiletruimte, ruimte voor de toezichthouders en wellicht andere voorzieningen). - Aanpassingen busstation t.b.v. de verkeersveiligheid. - De groenvoorziening rondom het station wordt ook aangepakt, meer groen en meer onderhoud. 18. Het ontwikken van nieuw voorlichtingsmateriaal gericht op verschillende onderwerpen zoals afval, bodem, water en het activiteitenbesluit. Verder zal er veel aandacht worden besteed aan het maken en hanteren van uniforme brieven en rapportages warbij aandacht zal worden besteed aan de kwaliteit, oplossingsgerichtheid en begrip voor de situatie. Het opstellen van een handhaving-uitvoeringsprogramma met als basis het handhavingjaarverslag. Het beleid zal aan de hand van het jaarverslag worden geëvalueerd en in het uitvoeringsprogramma worden bijgesteld. Dit zal een jaarlijks terugkerend karakter hebben. Het aanschaffen van programmatuur waardoor kan worden overgegaan tot het digitaal handhaven van verschillende vergunningen. De afhandeling van controles zal hierdoor kunnen worden versneld. Hierdoor zal er bij het team Integrale handhaving een kwaliteitsslag plaatsvinden. Het monitoren op wat is uitgevoerd en wat de negatieve respons hierop is. Dit zal per kwartaal plaatsvinden. Afhankelijk van de respons zal er tijdig worden bijgestuurd. Hierbij zullen o.a. klachten en bezwaren worden afgezet aan de dagelijks uit te voeren werkzaamheden op basis van het handhavings-uitvoeringsprogramma 2009. 5. Wat kost het? Lasten
Bestaand beleid
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
5.548.130
7.104.887
5.540.955
5.573.258
5.406.678
5.399.895
5.000
5.000
5.000
5.000
5.545.955
5.578.258
5.411.678
5.404.895
Bijzonder Post vergaderkosten Totaal lasten
Ramingen
5.548.130
7.104.887
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
Bestaand beleid
-669.355
-584.141
-588.828
-512.284
-401.184
-401.184
Totaal baten
-669.355
-584.141
-588.828
-512.284
-401.184
-401.184
Saldo totaal
4.878.775
6.520.746
4.957.126
5.065.973
5.010.494
5.003.710
Baten
Programma 1: Burger Bestuur en Veiligheid
Ramingen
22
Toelichting bijzonderheden: Post vergaderkosten ad € 5.000: Dit betreft een ophoging van de post vergader- en lunchkosten en dergelijke in verband met representatie en omdat er regelmatig onder lunchtijd wordt vergaderd. In een dergelijke situatie worden er vaker broodjes besteld. Uit welke onderdelen is dit programma opgebouwd: P B/L Functie Functieomschr 1. Burger Bestuur en veiligheid Lasten F001 Bestuursorganen F002 Bestuursonderst.college van B&W F003 Burgerzaken F004 Baten secretarieleges burgerzaken F005 Bestuurlijke samenwerking F006 Bestuursonderst. raad en rekenkamer F120 Brandweer en rampenbestrijding F140 Openbare orde en veiligheid F541 Oudheidkunde/musea Totaal Lasten Baten F003 F004 F120 F140 Totaal Baten
Burgerzaken Baten secretarieleges burgerzaken Brandweer en rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid
Totaal 1. Burger Bestuur en veiligheid
2009
2010
2011
2012
2013
896.948 2.771.577 793.121 154.064 121.945 462.338 1.548.748 277.403 78.743 7.104.887
947.980 1.118.576 790.003 155.605 122.396 456.498 1.569.864 277.536 107.497 5.545.955
935.361 1.110.118 808.383 155.605 129.832 456.846 1.596.903 277.713 107.497 5.578.258
934.941 1.104.686 768.816 155.605 129.725 455.370 1.589.181 165.857 107.497 5.411.678
934.726 1.102.817 784.412 155.605 129.695 454.958 1.569.538 165.647 107.497 5.404.895
-5.468 -449.332 -8.033 -121.308 -584.141
-5.469 -453.825 -8.113 -121.421 -588.828
-5.469 -376.182 -8.113 -122.521 -512.284
-5.469 -376.182 -8.113 -11.421 -401.184
-5.469 -376.182 -8.113 -11.421 -401.184
6.520.746
4.957.126
5.065.973
5.010.494
5.003.710
Toelichting op de verschillen tussen de jaarschijven: Lasten F001 Bestuursorganen: Het verschil wordt veroorzaakt door bruikleen computer raadsleden, betreft € 38.000 alleen in 2010. Verder is het wachtgeld voor wethouders € 30.000 hoger in 2011 en 2012. F002 Bestuursondersteuning college van B&W: In 2009 is conform het besluit vanuit de voorgaande begroting de voorziening voormalig personeel opgehoogd. Het gaat hier om een ex-secretaris. Voorziening zijn genomen ten laste van de algemene reserve conform bestaande afspraken. Daarnaast is het grote verschil veroorzaakt door de gelden van A-3. Zoals bekend is bij de jaarrekening besloten ongeveer € 1 mln. te bestemmen voor de lopende projecten. Deze bedragen zijn in 2009 weer op het budget bijgeboekt. Dit is dus uitdrukkelijk geen nieuw geld, maar bestaande budgetten. F120 Brandweer en rampenbestrijding: Er zijn wat verschuivingen in de kapitaallasten en de toerekening kostenplaatsen. Maar verder geen verschil in het bestaande beleid. F140 Openbare orde en veiligheid: Het verschil ontstaat door het ontbreken van de bijdrage derden sociale veiligheid in 2012 en 2013 ad € 110.000. Het zelfde verschil zien we aan de inkomstenkant. F541 Oudheidskunde/musea: betreft aandeel oud archief: Dit bedrag is nieuw in programma 1 en komt van programma 5. Het betreft een bijdrage Regio Achterhoek betreffende het oud archief. De bijdrage stijgt in 2010 en verder met € 29.000. Baten F004 Baten secretarieleges burgerzaken: De leges paspoorten en id-kaarten worden vanaf 2011 structureel € 78.000 lager geraamd. F140 Openbare orde en veiligheid: Ontbreken bijdrage derden voor sociale veiligheid in 2012 en 2013, zie ook bij uitgaven.
Programma 1: Burger Bestuur en Veiligheid
23
Programma 1: Burger Bestuur en Veiligheid
24
Programma 2 Heerlijk Groen Wonen
Programma 2
Heerlijk Groen Wonen
Programma 2
Heerlijk Groen Wonen
Programma 2 Heerlijk Groen Wonen Portefeuillehouder: W.G. ten Voorde Afdelingshoofd: H.L. van Rhijn Programmamanager: Mw. C.M. Snels
1. Wat is onze visie? In Aalten willen we zorgen voor voldoende, kwalitatief goede, op de vraag afgestemde woningen, met als streven het behoud van het huidige aantal inwoners. Deze woningen moeten liggen in een optimale leefomgeving, in een fraaie groene setting, voornamelijk in de grotere kernen, een deel in de kleine kernen maar ook voor een deel in het buitengebied. In de grote kernen zetten we in op het creëren van woonzorggebieden, omdat steeds meer inwoners de leeftijd krijgen waarop ze extra zorg- of de nabijheid van bepaalde voorzieningen nodig hebben. Uiteraard dienen de woningen en wijken duurzaam ontworpen, gebouwd en of heringericht te worden. Immers het beperken van energie- en materiaalgebruik is uitgangspunt. Ook dienen nieuwe woningen levensloopbestendig/aanpasbaar te worden gebouwd. Omdat we graag het particulier opdrachtgeverschap ondersteunen willen we, via actieve grondpolitiek, zelf als gemeente zo veel mogelijk de regie houden over nieuwe woningbouwlocaties en uitgifte van kavels. Dit alles wel tegen marktconforme prijzen en eventueel met dubbel grondgebruik. In het milieubelang en duurzaamheidstreven hebben we gekozen voor het systeem dat de vervuiler betaalt en wordt huishoudelijk afval via de diftar-methode opgehaald en verwerkt. We houden bij het opstellen van nieuwe plannen de belangen van de natuur en milieu nadrukkelijk voor ogen. De ontwikkelingen op het platteland nopen wel tot het ruimhartig bieden van mogelijkheden voor nieuwe ontwikkelingen en vernieuwingen waarbij we er uiteraard voor zorgen dat het buitengebied van Aalten aantrekkelijk en goed bruikbaar moet zijn met behoud van het fraaie landschap. Naast het landschap koesteren we ook ons erfgoed. Daarom is er speciale aandacht voor gemeentelijke- en rijksmonumenten. Tevens verdienen monumentale bomen bescherming. 2. -
Waar hebben we dit beleid vastgelegd? Structuurvisie Dinxperlo-de Heurne 2007 Toekomstvisie Aalten 2004 Masterplan Bredevoort 2004 Nota grondbeleid 2007 Nota” Functies zoeken plaatsen zoeken functies" 2006. Notitie invoering Diftar 2004 Landschapsontwikkelingsplan 2007 Nota Plattelandsontwikkeling 2007 Bestemmingsplannen buitengebied Aalten/Dinxperlo 2004-2007 Groene Slingeplan 2004 Kadernota Welstand 2008(evt. vervangen Welstandsnota 2009) Klimaatprogramma 2009-2012 Kadernota Bomenbeleid Gebiedsvisie en Verordening geurhinder en veehouderij
Programma 2
Heerlijk Groen Wonen
27
3. Concrete doelstellingen en wanneer zijn we tevreden? Concrete doelstellingen / speerpunten: Wanneer zijn we tevreden? Wonen 1. Zorgen voor actuele en gestandaardiseerde bestemmingsplannen voor alle kernen, met een hoge mate van toegankelijkheid van de burgers.
1. In 2012 geen bestemmingplannen ouder dan 10 jaar. Vanaf 2012 alle bestemmingsplannen tijdig actueel houden. Vanaf 2010 alle nieuwe bestemmingsplannen digitaal raadpleegbaar en uitwisselbaar.
2. Iedere vier jaar een leefbaarheidsonderzoek (Lemon) in de gehele gemeente(2013)
2. Wanneer de gemeente een gemiddelde score heeft van minstens 7.5. (score 2009 was 7,9)
3. Het periodiek actualiseren van de woonvisie. Nieuwe woningbouwplanningen moeten zijn afgestemd op de geprognosticeerde behoefte en inzicht geven in de nog daadwerkelijk te realiseren woning-aantallen en typen, ook qua zorg. Meer aandacht voor de bestaande woningvoorraad in relatie tot de doelgroepen.
3. Woonvisie gedragen door zowel gemeente als corporaties. Wanneer gemiddeld jaarlijks 80% van de geplande woningen ook daadwerkelijk wordt gebouwd. Zodra bij de evaluatie van de jaarlijkse oplevering en woningbouwplanningslijsten een ombuiging van het beleid richting de woonvisie zichtbaar is.
4. Het verminderen van het Welstandstoezicht.
4. Wanneer nieuw te ontwikkelen (woon)gebieden als welstandsvrije gebieden aangewezen zijn.
5. Het sneller en adequater afhandelen van verzoeken om afwijkingen van bestemmingsplannen mogelijk te maken.
5. Bij een periodiek klanttevredenheidsonderzoek in 2010 een score van minimaal 7. (nog niet eerder onderzoek naar geweest dus geen vergelijkend cijfer aanwezig)
6. Zorgen voor voldoende vooroverleg bij vergunningaanvragen.
6. Bij een periodiek klanttevredenheidsonderzoek in 2010 een score van minimaal 7. (nog niet eerder onderzoek naar geweest dus geen vergelijkend cijfer aanwezig)
7. Het zorgen voor geschikte kavels/locaties voor woningbouw.
7. Als we gemiddeld jaarlijks 5 kavels kunnen verkopen aan zelfbouwenden, waarvan 2 aan starters op de koopwoningmarkt.
8. Prestatieafspraken met de corporaties.
8. Als we een met alle drie de corporaties getekende overeenkomst zijn aangegaan.
9. Het zelf exploiteren van woningbouwlocaties met, zoveel mogelijk, een positief rendement.
9. Wanneer de afgesloten grondexploitaties verlopen zoals vastgesteld.
10. Het actief aankopen van gronden voor woningbouw of het nemen van strategische grondposities.
10. Wanneer we door onze aankopen in staat zijn onze woonvisie qua aantallen en typologie woningen te realiseren en de regie daarbij in handen weten te houden.
Groen/ecologie, duurzaamheid en plattelandsontwikkeling 11. Het zorgen voor een zodanig ‘Groen’ beleid 11. Wanneer we een score van minimaal 6 dat Aalten het etiket ‘Groen Wonen’ kan behalen bij het leefbaarheidsonderzoek qua waarborgen (geen onkruidgroen doch fraai waardering openbaar groen (programma groen). Ruimtebeheer). (score 2009 was 6,8) 12. Het versterken van de ecologische waarden binnen en buiten de kernen.
Programma 2
12. Het Groene Slingeplan wordt heroverwogen. Er komt een plan in samenhang met aanstaande planologische ontwikkelingen en een goede financiële onderbouwing.(Hierbij is het beschikbare budget leidend.)
Heerlijk Groen Wonen
28
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Wanneer zijn we tevreden:
13. Bevorderen optimale afvalscheiding.
13. Indien we geen GFT meer in het buitengebied ophalen. Als we in 2012 de doelstelling uit het Landelijk Afvalplan voor 80% hebben behaald. Thans 60%.
14. Stimuleren opwekking/toepassing duurzame energie (biovergisting, zon- of windenergie etc.) en ontwikkelen lokaal klimaatbeleid, energieonderzoek en het duurzaam bouwen bevorderen.
14. Naast het windpark actief blijven in het zoeken naar duurzame energie in onze gemeente. Indien we binnen één jaar nadat er biodiesel in de gemeente verkrijgbaar is, onderzoeken of we het gemeentelijk wagenpark hiervan gebruik kunnen laten maken. (Overigens moet worden opgemerkt dat er een discussie omtrent het rendement van biodiesel/gas speelt die nog onvoldoende duidelijkheid geeft.) Als we structureel met initiatiefnemers een nieuw pakket Duurzaam Bouwen afspreken bij nieuwbouwprojecten. Dat pakket zal met name gericht moeten zijn op het verlagen van de woonlasten door energiebeperkende maatregelen. Dit sluit aan bij de door de Raad vastgestelde millenniumdoelstellingen.
15. Functie van het Nationaal Landschap (Winterswijk) optimaal benutten.
15. Als de naam van het Landschap is aangepast. Als de bestuurlijke inbedding is geregeld. Zodra er jaarlijks minimaal 2 subsidieaanvragen vanuit het gebied worden afgehandeld. Als er meerjarige afspraken met de Provincie gemaakt kunnen worden betreffende de subsidiegelden.
16. Zorgen voor een actief gebruik van het LOP.
16. Wanneer we jaarlijks minimaal 10 initiatiefnemers begeleiden.
17. Stimuleren mogelijkheden bij vrijkomende agrarische bedrijfshuisvesting.
17. Als er jaarlijks minimaal 5 positief te realiseren omzettingen naar nieuwe functies in het buitengebied plaatsvinden.
Monumenten/archeologie 18. Het in goede staat houden van (gemeentelijke) monumenten.
18. Als het jaarlijks beschikbare budget doelmatig ingezet wordt.
19.Het harmoniseren van het gemeentelijke monumentenbeleid.
19. Als de waardevolle panden uit Dinxperlo en omgeving ook als gemeentelijke monumenten zijn aangewezen en we een herijking hebben van de aanwijzingsnormen voor de al bestaande monumenten
20. Zicht hebben op archeologische waarden in de gemeente Aalten.
20. Zodra we beschikken over een archeologische beleidskaart.
Programma 2
Heerlijk Groen Wonen
29
4. Wat gaan we daarvoor doen in 2010? Wonen Ruimtelijke ordening: De reguliere activiteiten die behoren bij dit beleidsveld, zoals het beoordelen van zeer veel kleinere initiatieven van particulieren en de daarbij behorende afhandelingen en procedures, het beantwoorden van vragen van particulieren, makelaars en dergelijke, over mogelijkheden van bestemmingsplannen en het handhaven van de bestemmingen. Extra aandacht voor: Doel/speerpunt nr. 1 Bestemmingsplannen 2e helft 2009 zijn we al begonnen met de actualisatie van de bestemmingsplannen voor de kern Aalten tot één nieuw bestemmingsplan. In 2010 gaan de procedures starten. Door deze actualisatie komen zo’n 150 oude bestemmingsplannen te vervallen. Volgens de planning beginnen we 2e helft 2010 met het opstarten van de actualisatie van één nieuw bestemmingsplan voor de kern Dinxperlo en één nieuw bestemmingsplan voor de kern Bredevoort. Daarmee komen ca. 57 oude bestemmingsplannen op termijn te vervallen. Stedelijke Vernieuwing: Naast de reguliere activiteiten die behoren bij dit beleidsveld, zoals ISV subsidies, het verantwoorden en het daarover contacten houden met de provincie. Volkshuisvesting: De reguliere activiteiten die behoren bij dit beleidsveld, het jaarlijks opstellen van planningslijsten woningbouw, het doorgeven van oude subsidiestromen richting corporaties, het (regionaal) afstemmen van de woningvisies en overleg met provincie, project- ontwikkelaars, architecten, aannemers en corporaties. Woonvisie: Voor de uitvoering van de effecten van de woonvisie zijn geen middelen in de begroting opgenomen. Bouwvergunningen: De reguliere activiteiten die behoren bij dit beleidsveld, zoals de behandeling van vele aanvragen om bouwvergunningen, sloopvergunningen, het controleren en handhaven van vergunningen. Gebruiksvergunningen: De reguliere activiteiten die behoren bij dit beleidsveld, zoals het behandelen van aanvragen om gebruiksvergunningen, het controleren en handhaven. Grondzaken: De reguliere activiteiten die behoren bij dit beleidsveld, zoals het beheer van vastgoed en gemeentegronden en het aan- en verkopen van gronden. Woningbouwexploitaties: De reguliere activiteiten die behoren bij dit beleidsveld, zoals het jaarlijks actualiseren van alle lopende exploitaties en het opzetten van nieuwe exploitaties. Groen/ecologie, duurzaamheid en plattelandsontwikkeling Natuurbescherming/landschapsbeheer: De reguliere activiteiten die behoren bij dit beleidsveld, zoals het stimuleren dat het Landschapsontwikkelingsplan(LOP) actief tot uitvoering van projecten gaat leiden, het geven van voorlichting aan inwoners, het ondersteunen van de Gebiedscommissie en het bijhouden van de Kisal databank. Algemeen Groenbeleid: De reguliere activiteiten die behoren bij dit beleidsveld, zoals het adviseren over algemeen groenbeleid, het subsidiëren van monumentale bomen en het handhaving van vergunningen. Milieubeheer (onderdelen energie/Bans): De reguliere activiteiten die behoren bij dit onderdeel van het beleidsveld, zoals subsidie aanvragen en programma duurzaam bouwen.
Programma 2
Heerlijk Groen Wonen
30
Afvalverwijdering en –verwerking: De reguliere activiteiten die behoren bij dit beleidsveld, zoals het onderhouden van contacten met de Rova en het adviseren over afvalverwijdering. Monumenten/archeologie Monumentenzorg: De reguliere activiteiten die behoren bij dit beleidsveld, zoals beleidsadvisering, het ondersteunen van de monumentencommissie, het behandelen van verzoeken om monumentenvergunningen, subsidies en het handhaven. Extra aandacht voor: Doel/speerpunt nr.18/19 Nota Cultuurhistorie In 2010 starten we met het opstellen van een nota Cultuurhistorie. Op dat moment is de CHI Aalten (Cultuurhistorische Inventarisatie Aalten), die zich met name richt op archeologisch beleid, gereed. Bij het opstellen van die nota wordt ook de wijziging van de huidige Monumentenverordening in een Erfgoedverordening betrokken. Tevens zal de werking van de huidige Verordening op de Monumentencommissie worden geëvalueerd en waar nodig aangepast. Archeologie: De reguliere activiteiten die behoren bij dit beleidsveld, zoals het zorgen dat archeologie tijdig onder de aandacht wordt gebracht bij diverse projecten, onderzoeken worden verricht beoordeeld. 5. Wat kost het? Lasten
Bestaand beleid Bouwgrondexploitatie woningen
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
Ramingen 2010
2011
2012
2013
5.602.863 5.342.766
5.949.247 866.027
5.235.860 157.980
5.216.860 143.282
5.146.380 132.215
5.122.291 132.217
5.000 5.000
5.000 5.000
5.000 5.000
5.000 5.000
5.403.840
5.370.142
5.288.595
5.264.508
Bijzonder Actualiseren GSP Kaarten Regionale archeoloog Totaal lasten
10.945.629
6.815.274
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
-4.018.034
-3.415.548
-3.336.410
-3.311.160
-3.311.160
-3.311.160
-5.331.121
-2.569.212
-163.105
-148.407
-137.340
-137.342
-75.000
-75.000
-75.000
-75.000
Baten
Bestaand beleid Bouwgrondexploitatie woningen
Ramingen
Bijzonder Extra doorbelasting bouwgrond Lagere opbrengst bouwleges Totaal baten Totaal
80.000 -9.349.155
-5.984.760
-3.494.515
-3.534.567
-3.523.500
-3.523.502
1.596.474
830.514
1.909.324
1.835.574
1.765.095
1.741.006
Financiële toelichting m.b.t. bijzonderheden: Actualisering GSP-kaarten € 5.000 Omdat wij ruimhartig openbaar groen verkopen, moeten de groenstructuurplankaarten periodiek aangepast worden. De huidige GSPkaarten kunnen wij zelf niet aanpassen en bewerken, omdat deze niet zijn opgemaakt in een systeem dat wij digitaal kunnen lezen. De nieuwe kaarten en de 1e aanpassingen oude kaarten zullen dus in een voor ons bewerkbare uitvoering opgesteld moeten worden.
Programma 2
Heerlijk Groen Wonen
31
Wij zullen daarom vanaf 2010 meerdere jaren een budget nodig hebben om de kaarten te actualiseren en voor ons werkbaar en dan ook ‘beheerbaar’ te maken. Dit vraagt jaarlijks om een budget van € 5.000. Regionale archeoloog € 5.000 Dit betreft een structurele ophoging ten behoeve van loonkosten regionaal archeoloog met € 5.000 per jaar vanaf augustus 2010. Dit in verband met het wegvallen van een provinciale subsidie. Extra doorbelasting bouwgrond € 75.000 Met ingang van de begroting 2010 worden de rentekosten op begrotingsbasis ook aan bouwgrond toegerekend. De basis is de boekwaarde van de complexen en een en ander resulteert in een voordeel op de begroting voor de algemene dienst van € 75.000. Lagere opbrengst bouwleges € 80.000 Door de economische crisis komen er minder grote aanvragen voor een bouwvergunning binnen. De oorspronkelijke raming voor de bouwleges wordt daarom voorlopig niet gehaald. In de zomernota 2009 is daarom de geraamde opbrengst voor 2009 naar beneden bijgesteld met € 83.000. In deze begroting is deze tegenvaller doorgetrokken voor de jaarschijf 2010. Vanaf 2011 is de opbrengst weer op het ‘oude’ niveau van ca. € 689.000. Uit welke onderdelen is dit programma opgebouwd: P B/L Functie Functieomschr 2. Heerlijk groen wonen Lasten F541 Oudheidkunde/musea F550 Natuurbescherming F721 Afvalverwijdering en -verwerking F723 Milieubeheer F810 Ruimtelijke ordening F820 Woningexploitatie / woningbouw F821 Stads- en dorpsvernieuwing F822 Overige volkshuisvesting F830 Bouwgrondexploitatie Totaal Lasten Baten F721 F723 F725 F810 F820 F822 F823 F830 Totaal Baten
Afvalverwijdering en -verwerking Milieubeheer Baten reinigingsrecht en afvalstoffenhef Ruimtelijke ordening Woningexploitatie / woningbouw Overige volkshuisvesting Bouwvergunningen Bouwgrondexploitatie
Totaal 2. Heerlijk groen wonen
2009
2010
2011
2012
2013
252.167 209.745 2.097.573 163.940 843.667 3.470 106.794 2.271.891 866.027 6.815.274
129.153 131.787 2.190.948 156.116 627.731 3.470 112.625 1.894.057 157.980 5.403.868
129.213 131.905 2.191.106 138.391 628.541 3.470 109.467 1.894.791 143.282 5.370.167
128.765 131.267 2.189.082 114.909 599.405 3.470 106.310 1.883.204 132.215 5.288.626
128.613 131.072 2.188.873 98.702 598.452 3.470 103.153 1.879.989 132.217 5.264.540
0 -50.000 -2.443.447 -113.818 -3.470 -122.091 -682.722 -2.569.212 -5.984.760
-76.800 0 -2.465.939 -77.590 -3.470 -98.062 -609.549 -163.105 -3.494.515
-76.800 0 -2.465.939 -52.340 -3.470 -98.062 -689.549 -148.407 -3.534.567
-76.800 0 -2.465.939 -52.340 -3.470 -98.062 -689.549 -137.340 -3.523.500
-76.800 0 -2.465.939 -52.340 -3.470 -98.062 -689.549 -137.342 -3.523.502
830.514
1.909.352
1.835.599
1.765.126
1.741.038
Toelichting op de verschillen tussen de jaarschijven: Lasten F541 Oudheidskunde/musea: Subsidie gemeentelijke monumenten is in 2009 € 69.000 hoger in verband met nog niet uitbetaalde posten voorgaande jaren. Vanaf 2010 wordt het reguliere bedrag ad € 46.000 geraamd. Verder zijn de kosten voor de archeologische beleidskaart € 40.000 geraamd in 2009. Dit is een eenmalige post. Uit de derde Berap 2008 zijn de eenmalige kosten voor de monumentenlijst doorgeschoven naar 2009. Het gaat om € 20.000. F550 Natuurbescherming: In de 3e berap 2008 zijn kapitaallasten opgenomen voor het LOP €74.000. Deze zijn vervolgens doorgeschoven naar 2009. Het is een eenmalig bedrag, dus vanaf 2010 niets meer. F721 Afvalverwijdering en -verwerking: De kosten van de ROVA stijgen vanaf 2010 met € 54.000 per jaar. Verder komen er kosten voor de zogenaamde plastic heroes vanaf 2010 ad € 36.000. Dit nadeel wordt gecompenseerd door hogere inkomsten.
Programma 2
Heerlijk Groen Wonen
32
F723 Milieubeheer: Verschil ontstaan door Bans II/Slok. Betreft uitvoering van de verordening Achterhoek Bespaart € 50.000. Dit bedrag wordt middels een Provinciale subsidie aan de inkomstenkant terug ontvangen. Verder zijn er extra kosten ad € 16.000 tot en met 2012 voor het klimaatprogramma. Voor de decentralisatieuitkering SLOK is in de algemene uitkering € 46.000 extra geld ontvangen conform de december circulaire 2008. Dit is aflopend in 2010 met € 5.000, in 2011 met € 18.000 en in 2012 en 2013 zijn er geen kosten meer. F810 Ruimtelijke ordening: In 2009 zijn hier incidentele posten opgenomen voor prestatieafspraken met de corporaties ad € 15.000 en het traject voor de woonvisie is geraamd op € 65.000. Verder zijn er eenmalig kapitaallasten bestemmingsplan buitengebied in 2009 € 87.000, maar de opbrengsten stijgen ook en wel met € 77.000. Daarnaast is er het verbeterplan VROM € 25.000 tot 2012. F822 Overige volkshuisvesting: Uit de derde Berap 2008 komt het samenstellen van de welstandsnota, eenmalig in 2009 € 50.000. De WABO kost eenmalig € 33.000 meer in 2009, dit komt uit de decembercirculaire algemene uitkering. Voor wat betreft de startersleningen is er een bijdrage ad € 250.000 aan het Revolving fund. Deze bijdrage is verantwoord als een exploitatiebijdrage met hiertegenover een onttrekking aan de algemene reserve Inmiddels is gebleken dat het om een verstrekte lening gaat. In de najaarsnota van 2009 wordt hier op teruggekomen. Ook heeft er in 2009 een Inhaalslag gebruikersvergunning plaats gevonden, de kosten zijn € 62.000 en worden gedeeltelijk gedekt uit de extra leges. F830 Bouwgrondexploitatie: Op deze post vinden bij de verschillende complexen diverse mutaties over de jaren plaats. Verschillen hebben echter geen invloed op de exploitatie omdat ze per saldo overgeboekt worden naar de balans voorraad onderhanden werk. Het is een budgettair neutrale post. We proberen overigens steeds beter te ramen in het betreffende jaar. Baten F721 Afvalverwijdering en -verwerking: Ontvangsten gemeentereiniging vanaf 2010 € 76.800 hoger in verband met ontvangsten voor kunststofafval uit het afvalfonds. F723 Milieubeheer: Er wordt een Provinciale subsidie ontvangen in het project Achterhoek bespaart ad € 50.000 in 2009. F822 Overige volkshuisvesting: Extra inkomsten gebruikersvergunning inzake bijdragen derden in de kosten ad € 25.000 in 2009. F823 Bouwvergunningen: Voorlopig een eenmalig lagere opbrengst bouwleges geraamd van € 80.000 in 2010. De reden is de afname van de bouwactiviteiten. F830 Bouwgrondexploitatie: Dit is een budgettair neutrale post, het verschil tussen uitgaven en inkomsten grondenexploitatie wordt verwerkt op de balans bij voorraad onderhanden werk.
Programma 2
Heerlijk Groen Wonen
33
Programma 2
Heerlijk Groen Wonen
34
Programma 3 Betrokken Zorg en Samenleving
Programma 3 Betrokken Zorg en Samenleving Portefeuillehouder: Afdelingshoofd: Programmamanager:
P.J. Frenken J. van der Brug L. Boessenkool
1. Wat is onze visie? Het bevorderen dat Aaltense inwoners voldoende zelfredzaam zijn en zo lang als mogelijk zelfstandig kunnen functioneren. Daarvoor willen wij de hulp vanuit de omgeving (modern-naoberschap) stimuleren. Wij willen de sociale leefbaarheid stimuleren in alle kernen en het buitengebied. Hoog in het vaandel staat daarbij de participatie van mensen met een beperking, ouderen en jongeren. Wij hechten veel waarde aan goede voorzieningen, een sociaal vangnet, en we willen bijzondere bijstand bieden aan onze inwoners die dat nodig hebben. Wij bevorderen de bescherming van de gezondheid van Aaltense inwoners door een goede en sociale infrastructuur (welzijn en zorg) te faciliteren. Wij willen vooral voor die burgers die afhankelijk zijn van openbaar vervoer, blijvend betaalbare adequate voorzieningen. 2. -
Waar hebben wij dit beleid vastgelegd? WMO Beleidsplan 2008-2012 Nota Lokaal Gezondheidsbeleid Verordening Bijzondere Bijstand Gemeente Aalten Beleidsplan WSW Subsidiebeleidsregels Welzijn 2007-2010, tweede versie 2008 Integraal jeugdbeleid fase 1 Gemeente Aalten
3. Concrete doelstellingen en wanneer zijn wij tevreden? Concrete doelstellingen / speerpunten: Wanneer zijn we tevreden: Algemeen 1. Het streven naar een goed bereikbare dienstverlening.
2. Het aanbieden van materiële en immateriële voorzieningen.
1. 75% van de klanten kwalificeert in 2010 onze dienstverlening als goed (o.b.v. een tevredenheidsonderzoek) 2. Relatief eenvoudige en veel voorkomende diensten en middelen kunnen direct aan de burger worden verstrekt.
3. Het waar nodig ondersteunen van organisaties. 3. Aan de hand van een op te stellen overzicht, hebben wij een goed inzicht in de behoeftes van organisaties. Jeugd 4. Opzetten van een Centrum voor Jeugd en Gezin 4. Eind 2009 ligt er een goedgekeurd ontwerp (WMO fase 2). voor het CJG. Eind 2010 is het CJG geïmplementeerd, hierdoor is er sprake van een operationeel CJG in Aalten. 5. Opzetten van een signalering zorg-structuur voor Jeugdzaken (WMO fase1 en 2).
Programma 3
5. De betrokken partijen hebben hierover, mede in het kader van de vorming van het Centrum voor Jeugd en Gezin en de uitvoering van het regionale project Lokale Zorgnetwerken, een plan en afspraken gemaakt en in de uitvoering maken zij gebruik van de Verwijsindex Risicojongeren.
Betrokken Zorg en Samenleving
37
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Wanneer zijn we tevreden:
6. Samen met het geprofessionaliseerde jongerenwerk en de jeugdparticipatiestructuur in 2010 uitvoering geven aan het in 2009 geformuleerde integrale jeugdbeleid.
6. Het jongerenwerk is structureel ingebed in het Aaltense welzijnswerk en helpt mee uitvoering te geven aan de speerpunten in de tweede fase. Als bij de meerderheid van onderwerpen die jeugdgerelateerd zijn, gebruik wordt gemaakt van jongerenparticipatie (speerpunt eerste fasejeugdbeleid).
7. Het Jongerenwerk en het JEKK goed op elkaar afstemmen, zodat er geen doublures in werkzaamheden ontstaan.
7.Het JEKK en het Jongerenwerk vullen elkaar goed aan en werken goed samen. Hierbij wordt tevens gestreefd naar de realisatie van een adequate inloop- en ontmoetingsplek en kantoorruimte voor de JEKK-medewerker en jongerenwerker. Uiteraard dient bij deze huisvestingswens de link gezocht te worden met de huisvestings- behoefte van het jongerenwerk en het Centrum voor Jeugd en Gezin.
8. Peuterspeelzaalwerk en kinderopvang: - Harmonisatie budgetsubsidiëring peuterspeelzaalwerk in Aalten en Dinxperlo.
8. Er is een nieuwe meerjarige (minimaal 2jarige) budgetsubsidie overeenkomst met beide peuterspeelzaalwerkorganisaties.
- Verdergaande bestuurlijke samenwerking peuterspeelzaalwerk in Aalten en Dinxperlo.
Er is sprake van een duidelijke afstemming van de werkwijzen en kwaliteitsnormen van beide peuterspeelzaalorganisaties.
- Concreet formuleren van toezicht- en handhavingsbeleid Wet kinderopvang.
Het in uitvoering kunnen nemen van het door de gemeenteraad vastgesteld handhavingsbeleid. Dit met betrekking tot de eerstelijns toezichtstaak op de kwaliteit van de kinderopvang.
Wet Maatschappelijke Ondersteuning 9. Verdieping van de al lopende prestatievelden 3 (informatie, advies en cliëntenondersteuning), 5 (bevorderen van participatie van mensen met een beperking) en 6 (het verstrekken van voorzieningen aan mensen met een beperking). In 2010 wordt begonnen met de ontwikkeling van een zogenaamd voorzieningenwarenhuis. De gemeente voert hierin de regie en roept potentiële deelnemers bij elkaar (o.a. middels bestek-eisen inkoop Hulp bij huishouden). In het Wmo-beleidsplan staat o.a. vermeld dat algemenen voorzieningen moeten worden gestimuleerd. Ten aanzien van prestatieveld 3: informatie/advies en cliëntondersteuning wordt een Digitale Sociale Kaart ontwikkeld in samenwerking met de MEE de GGD en de Bibliotheken. 10. Prestatieveld 3 informatie, advies en cliëntondersteuning Æ deelname aan de frontoffice in Dinxperlo en Aalten.
Programma 3
9. Het WMO beleidsplan m.b.t. deze prestatievelden kan gerealiseerd worden. Een operationele Digitale Sociale Kaart
10. De structuur van de frontoffice levert een verbetering op voor de burger voor wat betreft integrale informatie/advies en cliënt ondersteuning.
Betrokken Zorg en Samenleving
38
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Wanneer zijn we tevreden:
11. Uitvoering van de nieuwe raamovereenkomsten (per 1 januari 2010) met de aanbieders van Hulp bij het huishouden.
11. Als de nieuwe raamovereenkomsten HBH worden uitgevoerd conform inhoud. Dit zal (regionaal) worden gemonitoord door een nog in te stellen vorm van contractmanagement.
Vrijwilligers 12. Rol van de gemeente t.a.v. vrijwilligers bepalen. (Hierbij is van belang dat de nieuwe Stichting voor sociaal cultureel werk vorm heeft gekregen en WMO-taken kan ontwikkelen en uitvoeren.) Onderscheid maken tussen zorgvrijwilligers en “algemene” vrijwilligers.
Gezondheidszorg 13. Die onderdelen van de gezondheidszorg en openbaar bestuur die zich richten op ziektepreventie en de bescherming en bevordering van de gehele bevolking.
12. Er ligt een uitgewerkt plan ligt met initiatieven t.a.v. vrijwilligers en hun facilitering. Te denken valt aan bijv. vrijwilligersvacaturebank, cursussen voor vrijwilligers N.B. M.b.t. Prestatieveld 4 van de WMO (Ondersteuning van mantelzorg en vrijwilligerswerk) is al het een en ander in gang gezet bijv. een Mantelzorg-steunpunt.
13. De Nota Lokaal Gezondheidsbeleid is gereed en maakt een integraal onderdeel uit van het WMO-beleid. Deze nota is inmiddels vastgesteld. N.B. Op 1 december 2008 is de nieuwe Wet Publieke Gezondheid (i.p.v. de Wet Collectieve Preventie Volksgezondheid) in werking getreden. Deze wet legt meer nadruk op preventie en gemeenten moeten meer regie gaan voeren op gezondheidsbeleid in het algemeen.
Jeugdgezondheidszorg 14. Het beschermen, bevorderen, bewaken en nastreven van een zo gezond mogelijke ontwikkeling van kinderen.
15. Invoering van een Elektronisch Kinddossier (EKD) voor de 0 tot 18 jarigen.
Sociaal en Cultureel Werk 16. Afstemming van beleid en organisatie in de kernen Aalten en Dinxperlo.
Inkomensvoorziening/Uitstroombevordering 17. Die burgers die niet in eigen levensonderhoud kunnen voorzien, van een inkomen verzekeren. Uitstroom bevorderen van klanten met een bijstandsuitkering.
Programma 3
14. Er ligt een regionaal plan ‘Alcoholmatiging Jeugd in de Achterhoek’. De GGD Gelre-IJssel voert dit project uit en per jaar staat een aantal concrete activiteiten op de planning. Aalten sluit hierop aan, maar kan tevens een ‘lokale vertaling’ geven. Het gaat om het bevorderen van gezond gedrag en het onderkennen van gezondheidsbedreigende factoren. 15. Het EKD als digitaal dossier voor de Jeugdgezondheidszorg in 2010 is geïmplementeerd.
16. Eén organisatie voor de gemeente Aalten voor sociaal en cultureel werk. Besluitvorming hierover in 2009/2010 afronden. De taken van het nieuwe cultureel werk moeten gericht zijn op de speerpunten in het WMO beleidsplan. 17. De burgers adequaat en efficiënt worden geholpen (Uitvoering door het ISWI). Wanneer van elke klant de uitstroomkansen helder zijn en daartoe geëigende reïntegratie middelen efficiënt zijn ingezet en benut. (Uitvoering door het ISWI, dit is een voortdurend proces).
Betrokken Zorg en Samenleving
39
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Wanneer zijn we tevreden:
18. Een sociaal, solide, duurzaam en samenhangend minimabeleid.
18. Er wordt meer geïnvesteerd in preventie en de feitelijke doelgroep (minima) wordt daadwerkelijk bereikt op het gebied van inkomensondersteuning.
19. Terugdringing van het niet-gebruik van voorzieningen.
19. 75% van de Aaltense burgers is op de hoogte van de voorzieningen die de gemeente biedt.(het is niet bekend hoeveel dat nu is)
20. De uitvoeringsorganisatie voor de WSW, 20. De resultaatafspraken met Hameland Hameland, als leer/ ontwikkelbedrijf behouden voor worden nagekomen. de doelgroep; uitstroom bevorderen. Openbaar vervoer(Regio taxi) 21. Verder promoten van de mogelijkheden van deze vervoersvoorziening.
21. Alle Aaltense burgers, die in principe zijn aangewezen op openbaar vervoer, kennen de mogelijkheden van de Regiotaxi goed en maken daar ook gebruik van.
22. Mensen met een functiebeperking kunnen vanaf maart 2008 een jaar lang vrij reizen (in het kader van de WMO/collectieve vervoersvoorziening).
22. De evaluatie van deze proef heeft een positief beeld opgeleverd, nl. de doelgroep maakt er goed gebruik van.
23. Terugdringing klachten gebruik Regiotaxi.
23. Het percentage geslaagde ritten ligt boven de 95%. (Score 2008: 90% - 95%).
4. Wat gaan we daarvoor doen in 2010? Algemeen 1. Het houden van een klanttevredenheidsonderzoek. In 2009 wordt ook een klanttevredenheidsonderzoek herhaald vanuit de SGBO / Benchmark WMO. Een centraal meldpunt voor klachten en afhandeling daarvan (zie ook Programma 1). Regelmatige publicaties in de krant en op de gemeentelijke website. Digitale dienstverlening uitbreiden. 2. Vereenvoudigen van aanvraagprocedures. Klanten met een vast(staand) inkomen zo min mogelijk ‘bureaucratisch’ belasten. Het handhaven van de loketten in Aalten en Dinxperlo. Voor werk, zorg voor kwetsbare groepen, veiligheid en sociale- en welzijnsvoorzieningen moeten voldoende middelen beschikbaar zijn en blijven. 3. Het ondersteunen en onderhouden van duurzame contacten met die organisaties die werkzaamheden uitvoeren voor de gemeente. Dit op basis van onderling vertrouwen en met duidelijkheid over een ieders verantwoordelijkheid. Goede uitwisseling van informatie van en naar de organisaties is hierbij van groot belang. Jeugd 4. Vanaf begin 2009 zal er in samenspraak met het veld een schetsontwerp worden opgesteld voor het Aaltense Centrum voor Jeugd en Gezin. In dit kader zal gebruik worden gemaakt van de ervaringen zoals die in de ‘pilot-gemeenten’ Oude IJsselstreek en Bronkhorst opgedaan zijn. De ambitie van de gemeente Aalten reikt echter verder dan het landelijke basismodel. Wij streven naar een CJG dat proactief handelt en midden in de samenleving staat. Niet alleen de regie op besturing(s-filosofie) en aansturing, maar juist ook de inhoudelijke, operationele regie dient bij de gemeente liggen. 5. Mede in het kader van de ontwikkeling van het CJG zal er een gemeentebrede zorgsignaleringstructuur opgericht moeten worden. Hierin kunnen professionals, bij zorg rond een kind of jongere, hun zorg uiten. Het is de bedoeling hierbij zoveel mogelijk de bestaande
Programma 3
Betrokken Zorg en Samenleving
40
structuren de optimaliseren, waarbij tevens gebruik zal worden gemaakt van het regionale project Lokale Zorgnetwerken. 6. In het kader van de harmonisatie van de twee stichtingen Sociaal Cultureel werk zal in overleg met de nieuw te vormen stichting bezien worden in hoeverre het mogelijk is om het gemeentelijk jongeren(opbouw)werk aan te bieden. Hierbij kan gebruikt worden gemaakt van de ervaring die reeds zijn opgedaan bij het ingehuurde jongerenwerk in 2009. Daarnaast gaan we bij de uitwerking van de 2e fase van het jeugdbeleid gebruik maken van de jeugdparticipatie. 7. In 2008 en 2009 was er in Aalten nog geen outreachend jongerenwerk, waardoor er een hoge werkdruk lag bij het JEKK. Met het vaststellen van de nota jeugdbeleid in 2009 is er geld beschikbaar gesteld voor outreachend jongerenwerk zodat het JEKK zich weer kan richten op individuele jeugdhulpverlening en het jongerenwerk zich meer bezig kan houden met het groepswerk en straathoekwerk. In 2009 is een start gemaakt met de combinatie JEKK/jongerenwerk en in 2010 willen we deze samenwerking verder optimaliseren zodat beide functies elkaar goed aanvullen. Tevens zal bekeken worden in hoeverre het wenselijk is om over te gaan tot realisatie van een permanent jongerencentrum. Op dit moment fungeert het kantoor van het JEKK/jongerenwerk als inloopplek voor jongeren evenals 2-basement in D’n Angang. 8. Zie ‘Wanneer zijn we tevreden’.
Wet Maatschappelijke Ondersteuning 9. Uitvoering geven aan de nieuwe raamovereenkomsten Hulp bij het Huishouden(HbH) per 01 oktober 2010. In 2010 wordt door de gemeenten (regionaal) het initiatief genomen tot de ontwikkeling van een voorzieningenwarenhuis. Door veranderde wetgeving moet de gemeente per 2010 de cliënt verder ondersteunen bij het inzetten van HbH (in geval van alfahelpende en/of pgb) Hiervoor wordt regionaal onderzocht welk instrument hiervoor het beste kan worden ingezet. Verdere structurering in 2010 van frontoffice binnen woon/zorg zone-gebieden waarbij gemeente, zorg- en woonaanbieders gezamenlijk informatie aanbieden in Aalten en Dinxperlo. T.a.v. Mantelzorgondersteuning: verdere structurering en inbedding van de Vrijwillige Ouderenadviseur (VOA) met het Zorgloket Aalten. Besluitvorming omtrent Dig. Soc. Kaart in 2009 en daarna implementatie hiervan vanaf 2010 in samenwerking met MEE, GGD en Bibliotheken. 10. Zodra punt 12 is gerealiseerd, dient vrijwilligerswerkondersteuning te worden opgepakt.
Gezondheidszorg 13. Er wordt een nota lokaal gezondheidsbeleid opgesteld die in het WMO-beleidsplan geïntegreerd gaat worden. Er wordt een aantal concrete en realistische speerpunten opgesteld die de komende jaren, in samenwerking met diverse ketenpartners in de gezondheidszorg, worden uitgevoerd. Centrale huisvestingsmogelijkheden eerstelijnsgezondheidszorg De gemeente Aalten vindt het belangrijk dat het aanbod van eerstlijnsgezondheidszorg in de kernen Aalten en Dinxperlo op peil wordt gehouden en goed bereikbaar is. Vanaf de start in 2007 heeft de gemeente het initiatief om te komen tot centrale huisvesting voor de eerstelijnsgezondheidszorg, zoals huisarts en tandarts, gefaciliteerd. Dit gebeurt door het betalen van de kosten van de projectmanager. De gemeente Aalten heeft in 2007, mede op grond van signalen uit het veld, het initiatief genomen om de discussie over centrale huisvesting voor de eerstelijnsgezondheidszorg in de gemeente Aalten op te starten. Tijdens een informatiebijeenkomst is op een interactieve wijze de behoefte onder de betrokkenen partijen, zoals de aanbieders van de eerstelijnszorg en de Woning Stichting Dinxperlo (WSD), gepeild. Uit deze peiling bleek dat er voldoende belangstelling bestaat voor centrale huisvesting.
Programma 3
Betrokken Zorg en Samenleving
41
Vervolgens heeft Woningstichting Dinxperlo (WSD) de rol van ontwikkelaar/ kartrekker van het initiatief op zich genomen. In het najaar van 2008 hebben zij een onderzoek uitgevoerd naar centrale huisvestingsmogelijkheden voor de eerstelijnsgezondheidszorg in de gemeente Aalten. Daarvoor is een enquête gehouden onder verschillende (zorg)instanties. Over de uitkomsten van deze enquête en het vervolg van dit initiatief wordt in de tweede helft van 2009 met de participanten gesproken. Daarvoor organiseert de WSD zowel in Aalten als in Dinxperlo één of meerdere bijeenkomsten. Jeugdgezondheidszorg 15. Er wordt een Elektronisch Kinddossier (EKD) ingevoerd voor de 0 tot 18 jarigen. Dit elektronisch dossier gaat als digitaal dossier voor de Jeugdgezondheidszorg. Het is de bedoeling dat dit systeem in 2010 wordt geïmplementeerd na enkele pilots in 2009. Sociaal en Cultureel Werk 16. De organisatie voor Aalten gestalte geven(structuur, personeel, professionalisering/resultaatafspraken, middelen e.d.). Voor het Kulturhus Bredevoort is in 2009 € 300.000 in de begroting opgenomen ten laste van de algemene reserve. Inkomensvoorziening/Uitstroombevordering 12. Herinvoering premie Vrijwilligerswerk voor die groep Wwb-uitkeringsgerechtigden die in principe niet meer beschikbaar is voor de arbeidsmarkt. Dit wordt dan gezien als een vorm van sociale activering/maatschappelijke participatie. Hiervoor is m.i.v. 2009 structureel € 7.500 opgenomen. Verder wordt hierbij een bestandsanalyse gemaakt van de ‘fase 0-cliënten’ (geen perspectief meer op werk) in relatie tot de zorg die aan deze groep zou moeten worden geboden. 18. Herijking (opnieuw positioneren) van het gemeentelijk minimabeleid inclusief een jaarlijks beleidsverslag over onder andere de effecten van het minimabeleid. 20. Terugdringing wachtlijst WSW (minder instroom en meer uitstroom richting het bedrijfsleven). Intensievere voorlichting en meer huisbezoeken afleggen. De ambtelijke werkgroep WSW checkt bij voortduring de afspraken met Hameland over wacht-lijstbeheer, uitstroomresultaten etc. College en raad worden middels rapportages op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen. De beleidsvoornemens van Hameland worden door de bestuurlijke afgevaardigde in het AB van Hameland gevolgd. Vanaf 2009 is ruim € 145.000 structureel opgenomen voor gesubsidieerde arbeid. Voor zgn. bovengrenzers is vanaf 2009 structureel € 10.500 opgenomen. Openbaar Vervoer 21. Periodieke terugkoppeling naar de gemeenten middels Maraps. Publicatie op de website van de aanwezige vervoersvoorzieningen. Ook toezenden van lijnenkaarten van Syntus. 22. Evaluatie pilot ‘vrij reizen’ voor mensen met een functiebeperking. 23. Middels de inbreng van de regionale vertegenwoordigers in het projectteam Regiotaxi Achterhoek, de kwaliteit van de regiotaxi verbeteren.
Programma 3
Betrokken Zorg en Samenleving
42
5. Wat kost het? Lasten
Bestaand beleid
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
23.265.268
23.605.400
22.740.376
22.705.884
22.693.824
22.692.726
35.000
35.000
35.000
35.000
20.000
20.000
20.000
20.000
75.000
75.000 2.182
75.000 9.170
75.000 18.198
22.870.376
22.838.066
22.832.994
22.840.924
Bijzonder Budgetsubsidie peuterspeelzaal Professionalisering, harmonisatie Sociaal Cultureel werk en Jeugd en Jongerenwerk Uitvoering CJG, gemeentelijke coördinator Stadsbank, hoger budget Totaal lasten
Ramingen
23.265.268
23.605.400
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
Bestaand beleid
-14.507.393
-14.561.680
-14.664.011
-14.702.403
-14.701.435
-14.700.467
Totaal baten
-14.507.393
-14.561.680
-14.664.011
-1.4702.403
-14.701.435
-14.700.467
Saldo totaal
8.757.875
9.043.720
8.206.365
8.135.663
8.131.559
8.140.457
Baten Ramingen
Financiële toelichting bijzonderheden: Budget subsidie peuterspeelzalen € 35.000 bijramen structureel De subsidiabele kosten van de peuterspeelzalen (m.n. de personeelskosten) zijn in de afgelopen jaren sterker gestegen dan de indexering van de budgetten in de gemeentebegroting. De doorvoering van een geheel nieuw functieloongebouw in een nieuwe CAO Welzijn in 2004 heeft (ook op langere termijn) geleid tot aanmerkelijk hogere personeelskosten. Per 1 mei 2008 hebben nieuwe CAOafspraken voor de periode tot 1 januari 2011 opnieuw tot salarisstijgingen geleid, hetgeen uiteraard ook invloed heeft op de hoogte van de subsidiabele personeelskosten. Bij de besluitvorming rondom de fusie van de vijf Aaltense peuterspeelzalen in 2004 is besloten voor de eerste vier jaar (2005 t/m 2008) extra financiële ruimte uit de reserve kinderopvang beschikbaar te stellen voor de bekostiging van de hogere kosten van de nieuwe gefuseerde peuterspeelzaalorganisatie. Daarbij werd op dat moment uitgegaan van het gegeven dat het hier om hogere kosten zou gaan, die op termijn vanwege schaalvoordelen weer inverdiend konden worden. Dit is slechts ten dele bewaarheid geworden. Professionalisering, harmonisering Sociaal Cultureel Werk en Jeugd en Jongerenwerk € 20.000 Zoals bekend streeft het college naar harmonisatie van de bestaande twee stichtingen voor sociaalcultureel werk. Streven is een nieuwe stichting in het leven te roepen die het sociaal-cultureel werk gemeentebreed bedient. Een alternatief is het sociaal-cultureel werk onder te brengen bij een bestaande professionele organisatie voor sociaal-cultureel werk. Deze nieuwe organisatie voor sociaal-cultureel werk moet ook in staat worden gesteld om zich op een nog professionelere wijze voor te bereiden en in te richten op haar nieuwe wettelijke taken voortvloeiend uit de WMO. Daarnaast is door uw raad ernstig aangedrongen hierbij het jongerenwerk ook meer body te willen geven binnen het activiteitenaanbod van het sociaal-cultureel werk. Daarvoor is uiteraard extra geld nodig. Vooralsnog wordt uitgegaan van een structurele ophoging van het budget met €20.000
Programma 3
Betrokken Zorg en Samenleving
43
Uitvoering Centrum Jeugd en Gezin (CJG), gemeentelijke coördinator € 75.000 Zoals reeds opgemerkt reikt de ambitie van de gemeente Aalten verder dan het landelijke basismodel. Wij streven naar een CJG dat pro-actief handelt en midden in de samenleving staat. Niet alleen de regie op besturing(s-filosofie) en aansturing, maar juist ook de inhoudelijke, operationele regie dient bij de gemeente liggen. Eind 2009 ligt er een goedgekeurd ontwerp voor het CJG. Eind 2010 is het CJG geïmplementeerd, hierdoor is er sprake van een operationeel CJG in Aalten. Mede in het kader van de ontwikkeling van het CJG zal er een gemeentebrede zorgsignaleringstructuur opgericht moeten worden. Voornoemde ambitie vraagt een coördinatie zodanig, dat die ambitie ook waargemaakt kan worden. In deze begroting is een post ad € 75.000 opgenomen. Schuldhulpverlening; bijdrage aan Stadsbank Oost Nederland oplopende bijdrage In 2009 heeft het AB besloten om vanaf 2010 een nieuw productenboek in te voeren en de financieringssystematiek te herzien. De declaraties van de aangesloten gemeenten zullen niet meer volledig op basis van geleverde diensten worden gefactureerd. De productonafhankelijke kosten worden voor 50% gedeclareerd op basis van het aantal huishoudens in een gemeente en de overige 50% wordt gedeclareerd op basis van de afgenomen producten. Met name de grote gemeenten betaalden te veel voor de diensten van de bank. Zij droegen naar verhouding veel bij aan de vaste kosten van de bank (de bestaanskosten). Er vindt een overgangsregime plaats om de effecten van de nieuwe financieringsstructuur te dempen. Uit welke onderdelen is dit programma opgebouwd: P B/L Functie Functieomschr 3. Betrokkenzorg en samenleving Lasten F212 Openbaar vervoer F511 Vormings- ontwikkelingswerk Jekk/welzijn F610 Bijstandsverlening F611 Werkgelegenheid F612 Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk F614 Gemeentelijk minimabeleid F620 Maatschappelijke begeleiding+advies F621 Vreemdelingen F622 Huishoudelijke verzorging F630 Sociaal- en cultureel werk F650 Kinderdagopvang F652 Voorzieningen gehandicapten F714 Openbare gezondheidszorg F715 Jeugdgezondheidszorg (uniform deel) F716 Jeugdgezondheidszorg (maatwerk deel) Totaal Lasten Baten F212 F610 F611 F612 F614 F620 F621 F622 F630 F652 F714 F715 F716 Totaal Baten
Openbaar vervoer Bijstandsverlening Werkgelegenheid Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk Gemeentelijk minimabeleid Maatschappelijke begeleiding+advies Vreemdelingen Huishoudelijke verzorging Sociaal- en cultureel werk Voorzieningen gehandicapten Openbare gezondheidszorg Jeugdgezondheidszorg (uniform deel) Jeugdgezondheidszorg (maatwerk deel)
2009
2010
2011
2012
2013
434.022 109.540 4.270.973 9.210.914 849.224 777.175 519.166 86.858 3.580.600 1.023.665 394.873 1.241.145 225.152 656.082 226.011 23.605.400
660.913 111.038 4.262.203 9.190.219 849.224 788.860 508.576 33.723 2.943.641 563.314 433.933 1.253.075 226.131 678.089 367.435 22.870.376
660.817 111.077 4.262.203 9.190.253 849.224 797.069 504.410 33.757 2.943.443 560.718 433.970 1.253.501 226.183 659.867 351.573 22.838.066
660.671 110.912 4.262.203 9.190.107 849.224 802.128 500.171 33.610 2.944.288 557.575 433.816 1.251.693 226.002 659.356 351.237 22.832.994
660.590 110.866 4.262.203 9.190.067 849.224 810.621 502.831 33.572 2.944.527 554.850 433.771 1.251.192 225.952 659.513 351.145 22.840.924
-200.000 0 -200.000 -200.000 -200.000 -3.585.229 -3.585.229 -3.585.229 -3.585.229 -3.585.229 -9.154.188 -9.154.188 -9.154.188 -9.154.188 -9.154.188 -849.224 -849.224 -849.224 -849.224 -849.224 -21.974 -11.855 -21.974 -21.974 -21.974 -6.336 -6.273 -6.336 -6.336 -6.336 -18.723 -18.538 -18.723 -18.723 -18.723 -199.745 -243.169 -199.745 -199.745 -199.745 -49.112 -149.901 -48.143 -47.175 -46.207 -93.173 -92.250 -93.173 -93.173 -93.173 -5.280 -5.228 -5.280 -5.280 -5.280 -331.618 -331.370 -331.370 -331.370 -331.370 -149.410 -114.455 -189.019 -189.019 -189.019 -14.561.680 -14.664.011 -14.702.403 -14.701.435 -14.700.467
Totaal 3. Betrokkenzorg en samenleving
9.043.720
8.206.365
8.135.663
8.131.559
8.140.457
Toelichting op de verschillen tussen de jaarschijven Lasten F212 Openbaar vervoer: De uitvoer van het C.V.V. is overgegaan van de Regio naar de Provincie. Dit betekent dat er op een andere wijze wordt afgerekend. Aan de Regio werd een netto bijdrage voldaan. Aan de Provincie betalen we de vervoerskosten en daar tegenover staat een te ontvangen subsidie. Dit betekent dus ten opzichte van 2009 hogere lasten maar dit wordt dus gecompenseerd door hogere baten.
Programma 3
Betrokken Zorg en Samenleving
44
F614 Gemeentelijk minimabeleid Uit de voorjaarsnota 2009 is besloten structureel € 20.000 extra op te nemen voor schuldhulpverlening. Het budget in 2009 bedroeg € 125.000 Daarnaast wordt vanaf 2010 het budget gefaseerd verhoogd van €130.677 tot € 154.448 in 2013. F621 Vreemdelingen: Uit de septembercirculaire Algemene uitkering 2008 blijkt dat in 2009 een eenmalige uitkering verstrekt wordt ad € 53.000. Dit is een compensatie voor de extra kosten van het inschrijven van Asielzoekers. F622 Huishoudelijke verzorging: De kosten WMO, met name de HHV zijn € 640.000 verlaagd vanaf 2010. Dit heeft te maken met de nieuwe verdeelsleutel tussen de gemeenten en daardoor de korting op de algemene uitkering. Er loopt nog een protest bij het ministerie, maar daar hebben we geen hoge verwachtingen van. F630 Sociaal- en cultureel werk: Als gevolg van de professionele harmonisering van sociaal cultureel werk wordt aan jeugd en jongerenwerk € 20.000 meer uitgegeven vanaf 2010. In 2009 wordt eenmalig een bijdrage gegeven aan Ons Genoegen van € 32.000. De eenmalige bijdrage in de kosten van het nieuwe Kulturhus Bredevoort bedragen € 300.000 in 2009. De bijdrage voor de multifunctionele accommodatie Barlo is € 150.000 in 2009. F650 Kinderdagopvang: De subsidie peuterspeelzaalwerk is vanaf 2010 € 38.000 per jaar hoger. F715 Jeugdgezondheidszorg (uniform deel): Inzake JGZ zijn de kosten voor het elektronische Kind dossier € 21.000 in 2010. F716 Jeugdgezondheidszorg (maatwerk deel): BDU CJG deel 2, de kosten zijn € 75.000 hoger vanaf 2010 in verband met de gemeentelijke coördinator. Voor wat betreft JGZ maatwerk: Het jongerenopbouwwerk is € 25.000 hoger in 2009 en € 55.550 hoger in 2010. Baten F622 Huishoudelijke verzorging: WMO HHV, bijdrage huishoudelijke hulp €43.000 minder als gevolg van de andere verdeelsleutel. Lagere vergoedingen betekent ook lagere eigen bijdrage. F630 Sociaal- en cultureel werk: Bijdrage provincie voor de multifunctionele accommodatie in Barlo ten bedrage van €100.000 in 2009.
Programma 3
Betrokken Zorg en Samenleving
45
Programma 3
Betrokken Zorg en Samenleving
46
Programma 4 Aalten Educatief
Programma 4 Aalten Educatief Portefeuillehouder: Afdelingshoofd: Programmamanager:
H.J. Rijks J. van der Brug W. Jansen
1. Wat is onze visie? Wij willen een voldoende en gevarieerd aanbod van basis- speciaal en voortgezet onderwijs dat geboden wordt in kwantitatief voldoende en kwalitatief goede en duurzame schoolgebouwen. Waar mogelijk wordt ingezet op verbreding van functies in gebouwen. Daarbij willen wij in de kleine kernen basisonderwijs in stand houden. De van oudsher aanwezige regionale onderwijsfunctie van Aalten willen wij handhaven. Uitgangspunt hierbij is gelijke kansen voor iedereen. Op adequate wijze wordt ingespeeld op de landelijke ontwikkelingen qua dalende leerlingenprognoses. Een goede afstemming tussen vraag en aanbod aan onderwijsvoorzieningen, alsmede tussen onderwijs en arbeidsmarkt is belangrijk. Hiervoor wordt intensief overleg omtrent de Lokaal Educatieve Agenda gevoerd. Middels actief handhavingsbeleid op grond van de Leerplichtwet dient vroegtijdig schooluitval te worden voorkomen. 2. Waar hebben we dit beleid vastgelegd? - Integraal Huisvestings Plan Onderwijs Gemeente Aalten 2007, alsmede de actualisatie, vastgesteld bij raadsbesluit van 7 juli 2009. - Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs Gemeente Aalten 2006, vastgesteld bij raadsbesluit van 16 mei 2006. - Meerjaren Onderhouds Programma gemeentelijke gebouwen en basisscholen, vastgesteld bij raadsbesluit december 2007. - Plan voor het Onderwijs Achterstandenbeleid in de gemeente Aalten 2006-2010, vastgesteld bij raadsbesluit oktober 2007. 3. Concrete doelstellingen en wanneer zijn we tevreden? Concrete doelstellingen / speerpunten: Wanneer zijn we tevreden: 1. Nieuwe onderwijsvoorzieningen voor het gehele basisonderwijs in Dinxperlo in de vorm van brede scholen, waarbij ook ruimte wordt gecreëerd voor sport en cultuur;
1. Als het project Du’plo 1 (Wegwijzer / Liborius) alsmede het bouwplan van Accent Scholengroep (Welink) in 2011 door alle gebruikers in gebruik is genomen.
2. Brede school-concepten voor alle buurtschappen in de gemeente;
2. Als in 2009 ook Barlo als laatste buurtschap is voorzien van een brede school.
3. Aanpassingen in het speciaal onderwijs, getoetst aan recente wet- en regelgeving;
3. Wanneer de Magnoliaschool (ZMLK) rond 2012 geheel is toegerust volgens de hedendaagse normen voor het speciaal onderwijs.
4. Behoud van een nevenvestiging voor voortgezet onderwijs in Dinxperlo;
4. Als in 2010 in Dinxperlo de gewenste aanpassingen aan het gebouw voor het voortgezet onderwijs zijn gerealiseerd, zodat deze onderwijsvorm in Dinxperlo voor de komende periode is gegarandeerd.
Programma 4
Aalten Educatief
49
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Wanneer zijn we tevreden:
5.Toepassen lokaal maatwerk in alle schoolgebouwen om te kunnen voldoen aan de hedendaagse eisen voor passend onderwijs.
5. Als in de resterende schoolgebouwen alle gewenste lokale maatwerk is gerealiseerd. Als elke leerling op een passende en kwalitatief goede school zit.
6. Onderwijs Achterstanden Beleid: Uitwerken OAB-plan 2006/2010 voor het voorschoolse traject;
6. Als we het huidige hoge bereik van 98% van de peuters vanaf 2,5 jaar die een voorschoolse instelling bezoeken kunnen handhaven.
De stijgende lijn uit de planperiode 2002/2006 voor de jonge doelgroepkinderen vasthouden;
Als er een sluitend systeem van vroegsignalering binnen de voorschoolse voorzieningen is.
Stimuleren en faciliteren van de ontwikkeling van het individuele jonge kind waarbij extra aandacht en steun wordt gegeven aan kinderen in en achterstandssituatie
Als alle leerlingen bij de entree van het basisonderwijs gelijke kansen hebben, aansluitend bij hun aanleg. Dit wordt meetbaar zodra van rijkswege begin- en eindtoets worden ingevoerd.
Het breed invoeren van voor- en vroegschoolse educatie in de voorschoolse voorzieningen (harmonisatie op inhoud tussen peuterspeelzaalwerk en kinderopvang)
Zodra een kwalitatief goed aanbod aan VVE is ingevoerd in alle voorschoolse voorzieningen.
7. Lokaal Educatieve Agenda: Op lokaal/regionaal niveau komen tot afgestemd onderwijs- en jeugdbeleid van schoolbesturen en gemeente gezamenlijk; Gemeentelijke regievoering m.b.t. het onderwijs- en jeugdbeleid in brede zin
7. Als de gemeentelijke regievoering daadwerkelijk leidt tot zichtbare doorgaande leerlijnen tussen de diverse opvolgende onderwijsinstellingen; e.e.a. toetsen/evalueren.
Doorgaande leerlijnen voorschoolse voorzieningen en primair onderwijs;
Als sprake is van een sluitende zorgstructuur op het terrein van de jeugdzorg; in dit proces heeft iedere persoon/organisatie een eigen verantwoordelijkheid. Ingezet wordt op het stimuleren van de onderlinge samenhang.
Afstemmen ontwikkelingen rond Centrum voor Jeugd en Gezin en Passend onderwijs
Als zowel CJG als Passend onderwijs zijn ingevoerd zonder sprake is van overlappingen, maar beide terreinen elkaar complementeren.
8. Brede school-concepten Het intensiveren van de samenwerking tussen maatschappelijke organisaties en scholen binnen het concept Brede School, ten behoeve van alle inwoners in de gemeente
8. Als alle beoogde locatie’s (Du’plo 1, WelinkAccent, Barlo en Broekhofschool) als bredeschoolconcept in concrete ontwikkeling zijn. Als naast fysieke brede scholen samenwerkings-verbanden ontstaan tussen scholen en maatschappelijke instellingen waardoor de sociale binding tussen mensen. Als het concept gemeentebreed leidt tot een kwalitatief hoogwaardiger voorzieningenniveau voor jong en oud zonder overlap en ‘blinde vlekken’; zichtbaar d.m.v. inzicht in samenhang en samenwerking van de diverse disciplines binnen het bredeschoolconcept.
Programma 4
Aalten Educatief
50
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Wanneer zijn we tevreden:
9. Voorkomen en bestrijden schoolverzuim: Het voorkomen van schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten door het treffen van maatregelen in de vorm van preventie en handhaving in het kader van de Leerplichtwet. Zorgdragen dat zo veel mogelijk leerlingen en startkwalificatie halen (HAVO/VWO/niveau 2 basisberoepsopleiding)
9. Als (dreigend) schoolverzuim door een optimale begeleiding, in nauwe samenwerking met het onderwijsveld, wordt voorkomen c.q. hersteld. Als middels een effectieve trajectbegeleiding meer leerlingen (alsnog) een startkwalificatie behalen.
4. Wat gaan we daarvoor doen in 2010? 1.a. Daadwerkelijke bouw project Du’plo 1 op de locatie St. Liborius: b. Facilitering Accent Scholengroep door het begeleiden van de ruimtelijke procedure voor de Welink-locatie, de infra-structuur alsmede de tijdelijke huisvesting van CBS ’t Welink. 2. Afronding realisatie brede school Barlo incl. ruimten voor verenigingsfuncties; 3. Voorbereiding tot aanpassing van de huisvesting van de Magnoliaschool, aangepast aan de nieuwe wettelijke normen voor het VSO/ZMLK. Hierbij wordt gestreefd naar een zo compleet mogelijk aanbod voor het speciaal onderwijs in de gemeente Aalten; 4. In samenspraak met Schaersvoorde de uitvoering van de toegezegde aanpassingen aan het gebouw van de nevenvestiging in Dinxperlo oppakken; 5. Toepassen lokaal maatwerk bij de Broekhofschool Aalten in de vorm van enkele bouwkundige aanpassingen om het gebouw toe te rusten voor een brede school-concept; 6. Uitvoering deelfase plan OAB (Onderwijs Achterstandenbeleid) conform het vastgestelde plan; 7. Uitwerking Lokaal Educatieve Agenda: sluitende zorgstructuur op het terrein van de jeugdzorg; 8. In 2010 ligt de nadruk op het stimuleren en intensiveren van de onderlinge samenwerking binnen de brede-school-concepten; 9. Versterken van de samenwerking met de scholen ter verbetering van de verzuimregistratie en de daaruit voortvloeiende maatregelen op grond van de Leerplichtwet. 5. Wat kost het? Lasten
Bestaand beleid
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
3.485.154
3.524.476
3.902.951
3.876.767
3.841.755
3.828.953
175.000
175.000
4.077.951
4.051.767
3.841.755
3.828.953
Bijzonder Tijdelijke huisvesting basisonderwijs IHP
Totaal lasten
Ramingen
3.485.154
3.524.476
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
Bestaand beleid
-126.322
-175.868
-129.061
-129.061
-129.061
-129.061
Totaal baten
-126.322
-175.868
-129.061
-129.061
-129.061
-129.061
3.358.832
3.348.608
3.948.890
3.922.706
3.712.694
3.699.892
Baten
Totaal
Programma 4
Aalten Educatief
Ramingen
51
Toelichting bijzonderheden: In 2009 zijn enkele belangrijke financiële kaders vastgelegd: - Raadsbesluit 21 april 2009: Duplo 1: Totaalkrediet € 5.650.000 incl. BTW en incl. amendement sportvoorziening; - Raadsbesluit 7 juli 2009: Welink-Accent: Bijdrage aan Accent ad €. 3.395.000 alsmede een gemeentelijk budget ad € 250.000. - In deze begroting is in 2010 en 2011 voor kosten samenhangend met de tijdelijke huisvesting van de basisscholen in Dinxperlo voor elk jaar € 175.000 opgenomen. Uit welke onderdelen is dit programma opgebouwd: P B/L Functie Functieomschr
2009
2010
2011
2012
2013
4. Aalten Educatief Lasten F421 OBO, onderwijshuisvesting F422 BBO, excl.onderwijshuisvesting F423 BBO, onderwijshuisvesting F433 Bijzonder (V)SO, onderwijshuisv. F443 BVO, onderwijshuisvesting F480 Gemeenschap. baten en lasten onderwijs F482 Volwasseneneducatie F511 Vormings- ontwikkelingswerk Jekk/welzijn Totaal Lasten
106.343 14.111 1.138.241 185.014 1.065.535 979.514 20.769 14.949 3.524.476
105.259 14.233 1.776.952 148.161 1.009.945 987.409 20.951 15.042 4.077.951
103.914 14.250 1.756.724 145.889 1.007.265 987.655 20.974 15.096 4.051.767
102.481 14.178 1.559.387 143.361 1.004.350 982.064 20.877 15.058 3.841.755
100.838 14.157 1.553.730 140.984 1.001.573 981.773 20.850 15.048 3.828.953
Baten F423 BBO, onderwijshuisvesting F443 BVO, onderwijshuisvesting F480 Gemeenschap. baten en lasten onderwijs Totaal Baten
-23.585 -24.500 -127.783 -175.868
0 0 -129.061 -129.061
0 0 -129.061 -129.061
0 0 -129.061 -129.061
0 0 -129.061 -129.061
3.348.608
3.948.890
3.922.706
3.712.694
3.699.892
Totaal 4. Aalten Educatief
Toelichting op de verschillen tussen de jaarschijven: Lasten F423 BBO, onderwijshuisvesting: Tijdelijke huisvestingskosten zoals geraamd in het IHP € 175.000 in 2009 en 2010. Door de bouw van de scholen zijn de kapitaallasten BBO ± € 460.000 hoger in 2010, 2011, 2012 en 2013. Dekking vindt plaats uit het IHP. F433 Bijzonder (V)SO, onderwijshuisvesting: Kosten BSO huisvesting, te weten het eenmalig inzetten van Aladnahal als lesruimte kost € 35.000 in 2009. F443 BVO, onderwijshuisvesting: VO huisvesting, de kapitaallasten zijn € 58.000 lager vanaf 2010, maar verlopen via het IHP. Baten F423 BBO, onderwijshuisvesting: BBO huisvesting, inbreng grond scholen € 11.000 in 2009 conform de afspraken met grondzaken. BBO mutaties voorzieningen, betreft dekking van de kapitaallasten ad € 12.500 in 2009. F443 BVO, onderwijshuisvesting: BVO huisvesting voorziening, mutaties ad € 24.500 in 2009 betreft de dekking van de kapitaallasten.
Programma 4
Aalten Educatief
52
Programma 5 Ontspanning en Toerisme
Programma 5 Ontspanning en Toerisme Portefeuillehouder: Afdelingshoofd: Programmamanager:
P.J. Frenken J. van de Brug N.G.M.T. Jansen
1. Wat is onze visie? Wij willen de deelname aan sport-, welzijns- en culturele activiteiten voor Aaltense burgers actief stimuleren. Daarvoor investeren wij in de infrastructuur voor en het beheer en onderhoud van sport-, welzijns- en kunsteducatieve en culturele accommodaties. Verder bevorderen en ondersteunen we particuliere initiatieven op deze werkterreinen indien deze van meerwaarde blijken te zijn voor het bestaande aanbod. Met deze brede welzijnsvoorzieningen en –activiteiten willen we een concrete bijdrage leveren aan de - voor de zelfredzaamheid van de lokale bevolking zo noodzakelijke participatie- en ontplooiingsmogelijkheden, zoals dat ook centraal staat in programma 3 “Betrokken zorg en samenleving”. Maar daarnaast is een adequaat aanbod aan algemene mogelijkheden voor ontspanning en vrijetijdsbesteding zeer zeker een belangrijk item in het realiseren van een aantrekkelijk woonklimaat. Men moet hier graag wonen. Maar uiteraard willen we ook een aantrekkelijk aanbod realiseren voor mensen die tijdelijk in onze gemeente verblijven, de dagjesmensen en verblijfsrecreanten. Daarom gaan wij recreatie en toerisme in Aalten fors stimuleren. Dit is immers een niet onbelangrijk onderdeel van onze economische motor. We willen dat Aalten een goede plek wordt voor de rustzoekende toerist maar tevens voldoende activiteiten biedt voor juist die doelgroep. Daartoe behoren voldoende attractieve voorzieningen, alles uiteraard passend in de aard en schaal van de gemeente. We richten ons in het bijzonder op de hoofdthema’s Unieke grensligging, Bredevoort Boekenstad-voor ieder wat wils, Cultuurhistorie, Genieten in de gemeente Aalten en Actief in de gemeente Aalten. 2. -
Waar hebben we dit beleid vastgelegd? Subsidiebeleidsregels 2007-2010, tweede editie 2008 (vastgesteld raad 16-12-2008) Tarievennota Sport (vastgesteld raad 2007) Beleidsnotitie Plattelandsontwikkeling (vastgesteld raad 22-1-2008) Beleidsnota Recreatie en Toerisme (vastgesteld raad 20-01-2009) Beleidsnota Sport (vast te stellen eind 2009) Beleidsnota Cultuur (streven is deze vast te stellen eind 2009)
3. Concrete doelstellingen en wanneer zijn we tevreden? Concrete doelstellingen / speerpunten: Wanneer zijn we tevreden:
1. Economische groei in Aalten bevorderen door versterking van de sector Toerisme en Recreatie in de Achterhoek
Als in regionaal verband mede uitvoering is gegeven aan Toeristisch Recreatief Ontwikkelings Plan (TROP). Als in 2011 alle projecten uit het Meerjaren Investeringsprogramma (MIP) T&R zijn uitgevoerd.
Programma 5
Ontspanning en Toerisme
55
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Wanneer zijn we tevreden:
2. Economische groei in Aalten bevorderen door Aalten aantrekkelijker te maken voor recreanten en toeristen middels kwalitatieve verbetering van bestaand product en het uitbouwen met nieuwe projecten
2. Als uitvoering wordt gegeven aan de in januari 2009 vastgestelde beleidsnota Recreatie en Toerisme gemeente Aalten. Als de projecten die in de planning staan voor 2010 met succes worden uitgevoerd. Als de lokale marketing/promotie eenduidig en professioneel ter hand is genomen;
3. Realiseren en in stand houden van door de samenleving gewenste fysieke voorzieningen ten behoeve van onderwijs, sport, welzijn en cultuur
3. Als uitvoering wordt gegeven aan de in 2008 ontwikkelde visie met betrekking tot het beheer en onderhoud van verschillende accommodaties ten behoeve van onderwijs, sport, welzijn en cultuur.
4. Samenhang en duidelijkheid voor geheel van activiteiten op het gebied van sportbeoefening, sportstimulering en sportkaderondersteuning.
4. Als de op te stellen beleidsnota wordt vastgesteld. Deze nota geeft vervolgens het beleidskader aan waarbinnen de komende jaren door de gemeente inhoud zal worden gegeven aan het sportinhoudelijke veld.
5. Samenhang en duidelijkheid voor geheel van activiteiten op het gebied van kunsten, cultuureducatie, amateurkunst, bibliotheekwerk, audiovisuele kunsten en media, oudheidkunde, musea.
5. Als de op te stellen beleidsnota wordt vastgesteld. Deze nota geeft vervolgens het beleidskader aan waarbinnen de komende jaren door de gemeente inhoud zal worden gegeven aan het culturele veld.
4. Wat gaan we daarvoor doen in 2010? 1. Regionale samenwerking Recreatie en Toerisme In het kader van het regionale programma Vrijetijdseconomie/TROP wordt de structuurdiscussie omtrent de organisaties die zich met R&T bezighouden voortgezet. Daarnaast wordt regionaal een aantal concrete projecten ter hand genomen. In de gemeente Aalten wordt in 2010 het project “Uniforme bewegwijzering” afgerond en opgeleverd. Regionaal vindt een nieuwe promotiecampagne in het kader van Imago-impuls plaats. Ook staat de gemeente Aalten weer een nieuwe etappe van de Achterhoek Spektakel Toer te wachten. 2. Lokale samenwerking/projecten Recreatie en Toerisme Uitgangspunt is volgens vijf centrale thema’s toekomstige samenwerking en concrete projecten op te pakken, die in een uitvoeringsplan 2010 specifiek worden benoemd. Op dit moment kunnen voor 2010 als concrete projecten worden benoemd: - Start nieuwe VVV-structuur/subsidierelatie - Oprichting en begeleiding toeristische platforms 3 kernen - Uitbouwen en promoten vesting Bredevoort - Uitwerken visie Heelweg in stappenplan, gedeeltelijk uitvoering - Bijzondere aandacht oorlogs- en verzetsgeschiedenis in kader van 65 jaar herdenking WOII - Opstarten Toeristisch Recreatief Archeologisch/aantrekkelijk project (TRAP) - Opstarten/uitvoeren 5 projecten inzake vernieuwing, verbetering en/of vermarkting toeristisch product gemeente Aalten (in faciliterende zin, o.a. camperplaatsen, infopanelen). 3. Fysieke voorzieningen ten behoeve van onderwijs, sport, welzijn en cultuur In 2008 is een visie ontwikkeld met betrekking tot het beheer en onderhoud van accommodaties. Concrete projecten hieruit voorvloeiend voor 2010 zijn: - uitvoering raadsbesluit toekomst Aladnahal; - uitvoering raadsbesluit toekomst activiteitencentrum “De Pol”;
Programma 5
Ontspanning en Toerisme
56
-
afhankelijk van het in 2009 te nemen raadsbesluit en de ruimtelijke en financiële haalbaarheid, realisatie van een volwaardige atletiekvoorziening ten behoeve van atletiekvereniging; ondersteuning bij de planuitwerking van het Kulturhus Bredevoort; aanvang nieuwbouw van de bibliotheek in Dinxperlo (in het kader van Duplo 1); Onderzoek haalbaarheid bouw derde zaaldeel Eurohal in Dinxperlo.
Aladnahal In 2010 zal het college uitvoering geven aan het scenario welke de raad ten aanzien van de toekomst van De Aladnahal ultimo 2009 het meest wenselijk heeft geacht. Ten tijde van het aanleveren van deze passage diende over dit onderwerp nog politieke besluitvorming plaats te vinden. Een drietal scenario’s is hierbij mogelijk, te weten: - Nieuwbouw in combinatie met activiteitencentrum “De Pol”; - Renovatie van de huidige Aladnahal; - Nieuwbouw op de huidige locatie.” AVA Zoals bekend kampt atletiekvereniging AVA ’70 reeds geruime tijd met een stuk accommodatieproblematiek. Atletiekvereniging AVA’70 heeft in 1998 asfalt gekregen op haar 300 meter baan aan de Hamalandroute/ Bredevoortsestraatweg. In de tussentijd is de vereniging gegroeid van 135 leden naar 320 actieve leden in juni 2009. Ten gevolge van deze groei kampt AVA’70 met ruimtegebrek. Tevens is het voor AVA ’70 op de huidige accommodatie aan de Bredevoortsestraatweg niet mogelijk om de atletieksport in wedstrijdverband te kunnen beoefenen. Graag zou het bestuur van AVA – in samenspraak met de gemeente Aalten – komen tot realisatie van een volwaardige 400-meter atletiekbaan. Voor de oplossing van deze accommodatieproblematiek is een aantal locaties in beeld, waarbij Sportpark Zuid op dit moment de meest geschikte lijkt. In 2010 zal uitvoering worden gegeven aan de politieke besluitvorming die voor het eind van 2009 zal plaatsvinden.” 4. Samenhang en duidelijkheid geheel van sportinhoudelijke activiteiten In december wordt de langverwachte sportnota in de gemeenteraad behandeld. Vanaf 2010 zal uitvoering gegeven worden aan de sportnota. Deze nota geeft vorm aan de ambitie en uitdagingen waar Aalten voor wil staan en heeft een praktische insteek. In deze sportnota wordt van alle relevante aspecten rond sport het huidige beleid weergegeven en worden de beleidskaders vastgesteld. Daarnaast worden de ontwikkelingen en intensiveringmogelijkheden binnen de verschillende beleidsthema's weergegeven. Deze beleidsthema's zijn: sportstimulering, sportaccommodatiebeleid, verenigingsondersteuning, topsport, de sport vertegenwoordigd. Onder deze thema’s worden de onderwerpen zoals genoemd in de “procedure en onderwerpen sportnota” uitgewerkt. Waar mogelijk en wenselijk kan gebruik gemaakt worden van de landelijke stimuleringsregelingen. Na het bepalen van de prioriteiten voor beleidsintensivering kunnen deze vervolgens verder uitgewerkt worden door het college. 5. Samenhang en duidelijkheid geheel van culturele activiteiten Het streven is eind 2009 een cultuurnota op te stellen en ter vaststelling aan de raad aan te bieden. In de cultuurnota worden alle deelterreinen op het gebied van kunst en cultuur met elkaar in verband gebracht en zal worden bepaald welke plek kunst en cultuur in de gemeente Aalten krijgt. Er is in samenwerking met 10 Achterhoekse gemeenten, het zogenaamde cultuurpact, een regionaal cultuurprogramma ontwikkeld voor de periode 2009-2012. In dit programma worden binnen de speerpunten: amateurkunst en jongeren, amateurkunst en volwassenen en cultuureducatie, regionale projecten ontwikkeld die in elke gemeente worden uitgevoerd. Vanaf het najaar van 2009 starten de eerste projecten. De commissie culturele vorming schooljeugd heeft een beleidsplan opgesteld over cultuureducatie in de toekomst. Vanaf 2010 wordt cultuureducatie meer lokaal en vraaggericht opgepakt. De commissie culturele vorming zal dit samen met interne cultuurcoördinatoren en de instellingen in de gemeente Aalten oppakken. Met de verenging Aaltense musea wordt in 2010 een budgetovereenkomst afgesloten gericht op het in stand houden van het museum. In samenwerking met de gemeente Oude IJsselstreek is in 2009 een pilot opdrachtgeverschap gehouden. De uitkomsten van deze pilot worden verwerkt in een toekomstvisie voor de basisbibliotheek “de Achterhoeks Poort”. Deze visie moet in 2010 leiden tot nieuwe prestatieafspraken en een bezuiniging.
Programma 5
Ontspanning en Toerisme
57
5. Wat kost het? Lasten
Bestaand beleid
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
3.994.468
3.670.464
3.343.203
3.270.237
3.250.514
3.173.646
117.000 10.000
117.000 10.000
117.000 10.000
117.000 10.000
3.470.203
3.397.237
3.377.514
3.300.646
Bijzonder Extra voeding MOP ’t Walfort Gevolgen cultuurnota Totaal lasten
Ramingen
3.994.468
3.670.464
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
Bestaand beleid
-558.734
-655.166
-623.526
-621.522
-615.541
-613.496
Totaal baten
-558.734
-655.166
-623.526
-621.522
-615.541
-613.496
3.435.734
3.015.298
2.846.678
2.775.715
2.761.973
2.687.151
Baten
Totaal
Ramingen
Financiële toelichting bijzonderheden: Extra voeding Meerjaren Onderhoudsplan (MOP) zwembad ’t Walfort In het verleden is er voor zwembad ’t Walfort een Meerjaren Onderhouds Plan (MOP) opgesteld door een extern adviseur. De praktijk wees uit dat dit MOP niet volledig was. Zo bleek dat er diverse onderdelen van ‘t Walfort welke groot onderhoud behoeven niet meegenomen waren in het MOP. Daarom is vorig jaar besloten een nieuw MOP op te laten stellen. Ten behoeve van de noodzakelijke volledigheid van een dusdanig onderhoudsplan zijn diverse posten die in het vorig MOP ontbraken toegevoegd zoals: het vervangen van de beweegbare bodem van het wedstrijdbassin, het vervangen van het gebouwbeheersysteem en het vernieuwen van de riolering. Daarnaast is er bij het opstellen van het nieuwe MOP een aanzienlijke kostenpost inzichtelijk geworden gepaard gaande met diverse grote vervangingen aan de technische installatie. Bovenstaande heeft tot consequentie dat het MOP structureel met € 117.000 additioneel gevoed moet worden om het onderhoud conform het nieuw opgestelde MOP uit te kunnen voeren. Gevolgen Cultuurnota Dit najaar wordt een start gemaakt met het opstellen van de cultuurnota. Dit proces vindt op een interactieve wijze met het cultuurveld plaats. De uitkomsten hiervan worden verwerkt in de cultuurnota, die naar verwachting begin 2010 aan de raad wordt aangeboden. In deze cultuurnota zal een aantal nieuwe speerpunten of beleidsintensiveringen geformuleerd worden. Welke dit zijn, kunnen wij op dit moment nog niet aangeven, deze zullen immers de resultante zijn van onder andere de overleggen met het lokale en regionale cultuurveld. Echter, de uitvoering van deze nieuwe speerpunten en eventuele beleidsintensivering zal om een extra gemeentelijke bijdrage vragen. Om dit mogelijk maken, zouden wij graag ingaand 2010 het beschikbare cultuurbudget met € 10.000 ophogen.
Programma 5
Ontspanning en Toerisme
58
Uit welke onderdelen is dit programma opgebouwd: P B/L Functie Functieomschr 5. Ontspanning en toerisme Lasten F510 Openbaar bibliotheekwerk F511 Vormings- ontwikkelingswerk Jekk/welzijn F530 Sport F531 Groene sportvelden en terreinen F540 Kunst F541 Oudheidkunde/musea F560 Openbaar groen + openluchtrecreatie F580 Overige recreatieve voorzieningen Totaal Lasten Baten F510 F530 F531 F541 F560 F580 F936 Totaal Baten
Openbaar bibliotheekwerk Sport Groene sportvelden en terreinen Oudheidkunde/musea Openbaar groen + openluchtrecreatie Overige recreatieve voorzieningen Baten toeristenbelasting
Totaal 5. Ontspanning en toerisme
2009
2010
2011
2012
2013
646.972 190.790 1.757.094 300.347 90.720 151.912 405.425 127.204 3.670.464
587.169 195.332 1.638.035 266.278 90.230 153.730 405.483 133.946 3.470.203
584.008 195.352 1.615.735 219.017 90.581 152.945 405.159 134.441 3.397.237
580.756 195.265 1.603.037 218.408 90.331 152.186 403.388 134.142 3.377.514
546.070 195.241 1.562.550 217.851 90.271 151.484 403.193 133.987 3.300.646
-58.155 -488.127 -25.528 -18.814 -7.754 -45 -56.743 -655.166
-34.955 -461.199 -46.314 -18.901 -4.802 -45 -57.310 -623.526
-33.366 -461.199 -46.314 -18.486 -4.802 -45 -57.310 -621.522
-31.776 -457.318 -46.314 -17.976 -4.802 -45 -57.310 -615.541
-30.186 -457.318 -46.314 -17.521 -4.802 -45 -57.310 -613.496
3.015.298
2.846.678
2.775.715
2.761.973
2.687.151
Toelichting op de verschillen tussen de jaarschijven: Lasten F510 Openbaar bibliotheekwerk: Bibliotheek, in het kader van de bezuiniging € 60.000 minder vanaf 2010. F530 Sport: Uit de vierde Berap 2008 is de lening aan AZSV verwerkt ad € 235.000 in 2009. Benodigde extra voeding MOP voor het zwembad ;t Walfort bedraagt € 117.000 vanaf 2010. F531 Groene sportvelden en terreinen: Onderhoud groene sportvelden daalt van € 60.000 in 2009 naar € 45.450 in 2010. Baten F510 Openbaar bibliotheekwerk: Van de provincie zijn in 2009 vernieuwingsgelden ontvangen ad € 22.000. Deze subsidie wordt één op één doorbetaald aan de bibliotheek. F530 Sport: Sporthal Aladnahal, de huuropbrengst is € 15.000 minder vanaf 2010. Dit is het gevolg van de harmonisatie van tarieven van binnen- en buitensport F531 Groene sportvelden en terreinen: Huren groene sportvelden, de opbrengsten zijn € 21.000 hoger vanaf 2010. Ook dit is mede het gevolg van de geharmoniseerde tarieven binnen- en buitensport.
Programma 5
Ontspanning en Toerisme
59
Programma 5
Ontspanning en Toerisme
60
Programma 6 Economische Motor
Programma 6 Economische Motor Portefeuillehouder: Afdelingshoofd: Programmamanager:
J. Teeuwsen H.L. van Rhijn Mw. I. Saris
1. Wat is onze visie? De gemeente voert een actief economisch beleid, zowel ten aanzien van vestiging en ontwikkelingsmogelijkheden van bedrijvigheid op industrieterreinen als ten aanzien van het op peil houden van het detailhandelsaanbod. We willen met name bedrijven trachten binnen te halen en behouden die hoogwaardige arbeidskrachten vragen, om zo hoger opgeleide jongeren een baan in Aalten te kunnen aanbieden. De gemeente hecht veel waarde aan een goede ondersteuning van ondernemers. Bedrijvigheid en de aanwezigheid van detailhandel zorgen voor leefbaarheid en werkgelegenheid in onze gemeente. Voor de bedrijventerreinen, betekent het dat er voldoende vestigingsmogelijkheden beschikbaar moeten blijven. Voor grotere bedrijven met een uitbreidingsbehoefte moeten bedrijventerreinen in Aalten en Dinxperlo een vestigingsmogelijkheid kunnen bieden. Wij willen graag zelf als gemeente de regie houden bij de uitgifte van bedrijfsgronden, om te kunnen sturen in de mogelijkheden. Daarom zet deze gemeente in op actieve grondpolitiek. De nieuwe bedrijventerreinen in de gemeente Aalten zijn hoogwaardig, worden duurzaam ontwikkeld en hebben een groene uitstraling. Er zullen beeldkwaliteitplannen worden opgesteld en er zijn technologische voorzieningen, zoals glasvezelverbindingen aanwezig. Duurzaam en verantwoord ondernemen wordt gestimuleerd. In de kleinere kernen en het buitengebied wordt gewerkt aan behoud en realisatie van economische dragers. Wij zijn een plattelandsgemeente en de belangen van de agrariër worden steeds nadrukkelijk afgewogen. Het detailhandelsaanbod moet in de grote kernen op peil worden gehouden. In Aalten en Dinxperlo wordt ingezet op het creëren van een compact, comfortabel kernwinkelgebied. Dat betekent dat binnen het winkelconcentratiegebied ruimte wordt geboden aan uitbreiding van winkels, daarbuiten wordt een ontmoedigingsbeleid gevoerd. Voor zowel Aalten als Dinxperlo is het van belang dat er vitale en kwalitatief goede weekmarkten zijn. In Bredevoort wordt ingezet op de versterking van de werkgelegenheid, met name door recreatieve en toeristische ontwikkelingen. In goed overleg met het bedrijfsleven wordt nadere invulling gegeven aan dit programma. Hierbij dient wel te worden opgemerkt dat een 24-uurs economie niet wordt nagestreefd.
2. -
Waar hebben we dit beleid vastgelegd? Beleidsprogramma gemeenteraad Aalten, raadsperiode 2005-2010 Coalitieakkoord 2006 – 2010 Vaststelling uitkomsten van de kerntakendiscussie, 2007 Structuurvisie Dinxperlo, 2007 Toekomstvisie Aalten, 2004 Masterplan Bredevoort, 2004 Centrumplan Aalten, 2002 Nota grondbeleid, 2007 Nota ‘functies zoeken plaatsen zoeken functies,’ 2006 Nota integrale handhaving, 2008
Programma 6
Economische Motor
63
3. Concrete doelstellingen en wanneer zijn we tevreden? Concrete doelstellingen / speerpunten: Wanneer zijn we tevreden?
Bedrijfscontacten 1. Goed contact tussen gemeenteraad en ondernemers.
1. Als één keer per jaar een overleg plaatsvindt tussen gemeenteraad en alle ondernemersverenigingen.
2. Tevredenheid ondernemers over gemeente2. Wanneer de tevredenheid ondernemers over lijke dienstverlening vergroten. In 2006 is door de gemeentelijke dienstverlening een 8 is. Kamer van Koophandel onderzoek uitgevoerd naar de tevredenheid van onder-nemers over de gemeentelijke dienstverlening. Het gemiddelde cijfer kwam toen uit op een 4,7 3. Bieden van (ontwikkelings) mogelijkheden voor (startende) ondernemers
Detailhandel en markten 4. Concentratie winkels in het kernwinkelgebied van Aalten en Dinxperlo.
5. Streven naar kostendekkendheid van de tarieven van de markten. Bedrijventerreinen Algemeen: 6. Met omliggende gemeenten een visie opstellen met betrekking tot (regionale) bedrijventerreinontwikkeling.
3. Als gemeente invulling kan geven aan voorwaardenscheppende/faciliterende rol, bijvoorbeeld door deel te nemen aan het project Start Smart.
4. Indien er jaarlijks één winkel van buiten het kernwinkelgebied wordt verplaatst naar het kernwinkelgebied. Bezien wat we aan de leegstand kunnen doen. 5. Als de tarieven kostendekkend zijn.
6. Wanneer een gezamenlijke, gedragen visie is vastgesteld.
7. Beeldkwaliteitplannen voor nieuwe industrieterreinen.
7. Wanneer vastgestelde beeldkwaliteitplannen digitaal beschikbaar zijn.
8. Bedrijventerreinen zijn via glasvezelverbindingen te ontsluiten.
8. Glasvezelverbindingen mede mogelijk te maken (faciliteren, voorwaardenscheppend).
9. Parkmanagement invoeren op bedrijventerreinen.
9. Als de invoering van parkmanagement wordt gedragen door de bedrijven.
Aalten: 10. Uitbreiding bedrijventerrein Aalten, passend binnen de economische en planologische mogelijkheden.
10. Wanneer alle kavels uitgegeven zijn (=gemeentelijke exploitatie).
11. Revitalisering bedrijventerrein ’t Broek.
Bredevoort: 12. Realisatie mogelijkheden voor bedrijvigheid in Bredevoort.
Programma 6
11. Wanneer het bedrijventerrein ‘t Broek is gerevitaliseerd.
12. Indien bedrijven passend bij de aard en schaal van Bredevoort kunnen worden gefaciliteerd.
Economische Motor
64
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Wanneer zijn we tevreden?
Dinxperlo: 13. Uitbreiding bedrijventerrein ‘t Hietveld, Dinxperlo, passend binnen de economische en planologische mogelijkheden.
13. Wanneer alle kavels uitgegeven zijn (=particuliere exploitatie).
14. Revitalisering omgeving ’t Blauwe Meer en De Rietstap.
Milieuvergunningen bedrijven 15. Verlenen van een adequate milieuvergunning binnen de wettelijke termijnen.
14. Wanneer er in samenspraak met de provincie en betrokken eigenaren een plan is gemaakt en uitgevoerd.
15. Wanneer vergunningsaanvragen en milieumeldingen zo snel mogelijk, maar in ieder geval binnen de wettelijke termijnen worden afgehandeld.
16. Vereenvoudigen indiening aanvraag milieuvergunning voor bedrijven.
16. Wanneer een digitaal aanvraagformulier op de gemeentelijke website staat en digitaal wordt verwerkt.
17. Voorkoming aantasting van de leefomgeving; het bevorderen van de fysieke veiligheid, volksgezondheid, sociale veiligheid en leefbaarheid.
17. Wanneer er sprake is van structurele integrale handhaving, waarbij de aandacht bij het aspect omgeving vooral is gericht op de grootste (potentiële) milieu- en veiligheidsrisico’s.
4. Wat gaan we daarvoor doen in 2010? Algemeen: A. Bedrijfscontacten 1. De gemeente Aalten wil graag goede contacten onderhouden met het bedrijfsleven. Naast de reguliere overleggen tussen de besturen van de ondernemersverenigingen en het college van B&W, de maandelijkse bedrijfsbezoeken en de aanwezigheid van een bedrijfscontactfunctionaris, is het contact tussen gemeenteraadsleden en het bedrijfsleven ook van belang. Om contacten tussen raadsleden en het bedrijfsleven te bevorderen, wil de gemeente jaarlijks een contactmiddag organiseren. In 2010 willen we een contactmiddag organiseren tussen gemeenteraad en de vijf ondernemersverenigingen. Planning: bijeenkomst vindt in september 2010 plaats. 2. De gemeente Aalten wil de tevredenheid van de ondernemers over de gemeentelijke dienstverlening vergroten. In 2008 is het project Vermindering Administratieve Lasten gestart. Met het aanstellen van een bedrijfscontactfunctionaris, is er voor de ondernemers een vast aanspreekpunt in de organisatie. Dit zijn de eerste stappen op weg naar verbetering van de tevredenheid en het bouwen aan een goede, onderlinge relatie. Verder zijn in 2009 een aantal verbeteringen doorgevoerd met betrekking tot het digitale bedrijvenloket. Het digitale bedrijvenloket moet nog verder worden doorontwikkeld. Planning: 2010 het opzetten/uitwerken van het digitale bedrijvenloket. 3. De gemeente Aalten wil ook graag startende ondernemers een kans geven om een bedrijf op te bouwen. Startende ondernemers creëren nieuwe werkgelegenheid, niet alleen voor zichzelf, ook voor anderen. Wil er sprake zijn van duurzame groei, dan is ook de kwaliteit van de nieuwe onderneming van belang. Om de economie in Aalten een impuls te geven, is de gemeente Aalten voor de periode van 2008, 2009 en 2010 aangesloten bij het Start Smart-starterstraject. Start Smart biedt begeleiding, coaching, training en een netwerk en indien nodig financiering in de vorm van een microkrediet aan starters. Planning: doorlopend in 2010.
Programma 6
Economische Motor
65
B. Detailhandel en markten 4. In zowel Aalten als in Dinxperlo is een aantal winkels buiten het kernwinkelgebied gevestigd. Om een kernwinkelgebied aantrekkelijk te maken voor de consument is het van belang dat winkels niet zijn verspreid, maar in elkaars nabijheid zijn gevestigd. Verplaatsing van winkels is in eerste instantie een verantwoordelijkheid/initiatief van de ondernemer zelf. De gemeente heeft vooral een voorwaardenscheppende en faciliterende rol. De gemeente zal met de ondernemers hierover gesprekken voeren. Aalten Voor Aalten was in de afgelopen jaren een centrummanager actief om de ondernemer te ondersteunen in de verplaatsing. Met ingang van 1 april 2008 is de centrummanager gestopt. In 2009 is een start gemaakt met het opstellen van het centrumplan Aalten. De ambitie is om een aansprekend, vitaal en economisch actief centrum in de kern neer te zetten. Niet meer van hetzelfde maar onderscheidend door doorontwikkeling van sterke kanten en duidelijke keuzes maken (thema’s, prioriteiten, herkenbaarheid). Op initiatief van de gemeente Aalten is een proces in gang gezet om door een tijdelijke Publiek-Private-Samenwerking (PPS) een Centrumplan voor Aalten op te stellen. Op 1 oktober 2009 was de visie, inclusief uitvoeringsplan gereed. In het uitvoeringsplan wordt ook een kostenraming opgenomen. In de kostenraming zullen onder meer de investeringen in de openbare ruimte worden opgenomen. Het centrumplan Aalten (inclusief uitvoeringsplan en kostenraming) wordt in de gemeenteraadsvergadering van 17 november besproken. In 2010 zal worden gestart met het uitvoeringsplan. Planning: doorlopend in 2010. Dinxperlo In 2010 wordt met de realisatie van het Grand Café, met kantoorfunctie en 6 appartementen gestart. Hiervoor is in 2009 de vrijstellingsprocedure doorlopen. De provincie heeft hiervoor, naast de al eerder beschikbaar gestelde ISV bijdrage groot ruim € 327.000, nog eens € 100.000 extra toegedeeld. In de raadsvergadering van 8 september 2009 (zomernota) heeft u besloten tot een gemeentelijke bijdrage van gelijke grootte. Na de totstandkoming van dit gebouw vindt de herinrichting van het marktplein plaats. Hiermee is het centrumplan in Dinxperlo afgerond. 5. Op dit moment zit er een verschil in de marktgeldtarieven voor Aalten en Dinxperlo. Ook het voorzieningen niveau is anders. In Dinxperlo wordt de markt bijvoorbeeld door gemeentelijke medewerkers opgebouwd. De gemeenteraad heeft aangegeven dat moet worden gestreefd naar kostendekkendheid van de markten. In 2009 is het overleg opgestart met de marktcommissie over verplaatsing van de markt in Aalten van de donderdagmorgen naar de donderdagavond. Deze gesprekken worden in 2010 vervolgd. Verder wordt in relatie tot het Centrumplan Aalten bezien of de markt kan worden verplaatst van het Hoge Blik naar de winkelstraten in het centrum. Het aspect kostendekkendheid blijft uitgangspunt in de gesprekken met de marktcommissies Dinxperlo en Aalten. Planning: doorlopend in 2010. C. Bedrijventerreinen Algemeen: De gemeente Aalten wil bedrijven faciliteren. Van belang is dat er voldoende mogelijkheden voor uitbreiding van bedrijvigheid is. De gemeente Aalten zal met omliggende gemeenten in gesprek gaan om te komen tot een gezamenlijke visie met betrekking tot (regionale) bedrijventerreinontwikkeling (punt 6). Bij uitbreiding van bedrijventerreinen, wil de gemeente de regie houden bij de uitgifte van bedrijfsgronden. Daarom zet de gemeente in op actieve grondpolitiek. Vervolgens moeten bestemmingsplannen, inclusief beeldkwaliteitplannen worden opgesteld. In het kader van het optimaliseren van de beschikbare ruimte, zet de gemeente (naast de uitbreiding van bedrijventerreinen) ook in op het opknappen, herstructureren van bestaande bedrijventerreinen. De gemeente zal bij de (her)ontwikkeling van bedrijventerreinen de mogelijkheden voor de ontsluiting via glasvezel (punt 8) en parkmanagement (punt 9) onderzoeken. De gemeente faciliteert tevens bij de (her)certificering in het kader van het Keurmerk Veilig Ondernemen (bedrijventerreinen).
Programma 6
Economische Motor
66
Dit betekent voor: Aalten 7 en 10. De uitgifte van kavels kan pas plaatsvinden als de gemeente de gronden heeft verworven ten behoeve van de uitbreiding van het bedrijventerrein/werklandschap. Ook moet er sprake zijn van een in werking getreden, uitgewerkt bestemmingsplan en moet de ondernemer een ontvankelijke bouwvergunning hebben ingediend. In 2009 is een deel van de benodigde gronden verworven. Het opstellen/uitwerken van het bestemmingsplan Werklandschap Aalten-West (afhankelijk van beroepsprocedure c.q. de uitspraak van de Raad van State en grondaankopen), inclusief beeldkwaliteitplan. Planning: doorlopend 2010 NB: de planning is erop gebaseerd dat de grondverwerving financieel haalbaar is, evenals de exploitatie. 11. Revitalisering ’t Broek: voor de revitalisatie van dit terrein wordt in 2010 een masterplan opgesteld. Dinxperlo 13. De uitgifte van kavels kan pas plaatsvinden als het bestemmingsplan voorziet in de mogelijkheid tot uitgifte van bouwkavels. Het betreft een particuliere exploitatie: de gronden ten behoeve van de uitbreiding van het bedrijventerrein zijn in handen van derden. Op 7 juli 2009 heeft u het bestemmingsplan ’t Hietveld in Dinxperlo vastgesteld. Het bestemmingsplan is ter goedkeuring naar Gedeputeerde Staten van Gelderland gestuurd en ligt met ingang van 17 juli 2009 gedurende zes weken ter visie. Na afloop van deze termijn dienen Gedeputeerde Staten binnen een termijn van maximaal zes maanden te beslissen omtrent de goedkeuring van het bestemmingsplan. Wij verwachten uiterlijk (rond) 1 maart 2010 een reactie op dit bestemmingsplan. Hierna is er nog een beroepsfase bij de Raad van State. Planning: doorlopend in 2010. 14. In 2009 is in samenspraak met provincie en betrokken eigenaren een oriëntatie opgesteld voor het revitaliseren van het gebied rondom ’t Blauwe Meer. In de oriëntatie zijn de kansen en knelpunten voor verbeteringen op dit terrein vastgelegd. Dit is een eerste stap in het proces om het bedrijventerrein De Rietstap te verbeteren. Vervolgens moet een besluit worden genomen tot het opstellen van een samenwerkingsovereenkomst en het Masterplan. Op dit moment is nog niet inzichtelijk wat de kosten voor het opstellen en het uitvoeren van het masterplan zijn. Voor zowel het opstellen als de uitvoering van de revitalisatie zijn provinciale middelen beschikbaar. Wij komen te zijner tijd met een voorstel met betrekking tot de inzet van gemeentelijke middelen. Planning: doorlopend in 2010. D. Milieuvergunningen bedrijven en handhaving De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) regelt de omgevingsvergunning. De omgevingsvergunning is één geïntegreerde vergunning voor onder andere bouwen, wonen, monumenten, ruimte, natuur en milieu en moet leiden tot: minder administratieve lasten voor bedrijven en burgers, betere dienstverlening door de overheid aan bedrijven en burgers, kortere procedures en geen tegenstrijdige voorschriften. Vanaf 1 januari 2010 geldt omgevingsvergunning. De afgelopen jaren hebben wij alvast op de nieuwe manier gewerkt en de vergunningen gecoördineerd behandeld en gelijktijdig in procedure gebracht. Dit bevordert de klantvriendelijkheid en de snelheid in de vergunningverlening. Indien bedrijven hiervoor persoonlijke ondersteuning nodig hebben, wordt deze aangeboden. Met betrekking tot handhaving willen we op diverse terreinen regionaal samenwerken. Voor calamiteiten worden ‘risicoprofielen’ opgesteld, waarin risico’s beter in kaart worden gebracht. In november 2008 is de Integrale Nota Handhaving vastgesteld door de gemeenteraad. 15. Interne coördinatie ten aanzien van vergunningverlening vindt op de Wabo wijze plaats. Planning: per 1 januari 2010 geldt deze wet, doorlopend 2010.
Programma 6
Economische Motor
67
Aanvragen worden binnen de wettelijke termijnen afgehandeld. Planning: doorlopend in 2010. 16. Bedrijven kunnen hun aanvraag voor een milieuvergunning (omgevingsvergunning) en een melding op grond van het Activiteitenbesluit digitaal aanvragen. Planning: doorlopend 2010. 17. Uitvoering geven aan de in 2008 door de gemeenteraad vastgestelde Nota Integrale Handhaving, fase 1 en 2. Planning: doorlopend 2010. 5. Wat kost het? Lasten
Bestaand beleid Overig Industrie Bouwgrondexploitatie
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
1.800.307 86.471 1.505.003
1.235.196 66.360 2.250
1.211.222 66.909 2.274
1.205.249 67.010 2.277
1.196.273 66.580 2.264
1.186.063 66.461 2.260
10.000
10.000
10.000
10.000
1.290.405
1.284.536
1.275.117
1.264.784
Bijzonder Geluidszonering Totaal lasten
Ramingen
3.391.781
1.303.806
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
Bestaand beleid Overig Industrie Bouwgrondexploitatie
-458.147 -604.431 -1.576.861
-175.404 -14.587 -2.250
-177.104 -67.053 -2.274
-177.104 -67.146 -2.277
-177.104 -66.753 -2.264
-177.104 -66.640 -2.260
Totaal baten
-2.639.439
-192.241
-246.431
-246.527
-246.121
-246.004
752.341
1.111.565
1.043.974
1.038.009
1.028.996
1.018.780
Baten
Totaal
Ramingen
Toelichting bijzonderheden: Geluidszonering € 10.000 Om het zonebeheer weer op een actueel niveau te brengen wordt een extern bureau ingehuurd. De actualisatie zal in de loop van 2010 worden afgerond waarna het beheer van de twee geluidgezoneerde industrieterreinen t Broek in Aalten en De Rietstap in Dinxperlo in eigen hand gehouden wordt. Het begrote bedrag wordt ingezet voor de actualisatie, en de benodigde middelen voor het zonebeheer.
Programma 6
Economische Motor
68
Uit welke onderdelen is dit programma opgebouwd: P B/L Functie Functieomschr 6. Economische motor Lasten F310 Handel en ambacht F320 Industrie F541 Oudheidkunde/musea F723 Milieubeheer F830 Bouwgrondexploitatie Totaal Lasten Baten F310 F311 F320 F541 F723 F830 Totaal Baten
Handel en ambacht Baten marktgelden Industrie Oudheidkunde/musea Milieubeheer Bouwgrondexploitatie
Totaal 6. Economische motor
2009
2010
2011
2012
2013
499.873 66.360 15.217 720.106 2.250 1.303.806
477.773 66.909 15.339 728.110 2.274 1.290.405
471.056 67.010 15.343 728.850 2.277 1.284.536
466.706 66.580 15.321 724.246 2.264 1.275.117
457.980 66.461 15.315 722.768 2.260 1.264.784
-87.453 -78.897 -14.587 -3.071 -5.983 -2.250 -192.241
-88.274 -79.686 -67.053 -3.101 -6.043 -2.274 -246.431
-88.274 -79.686 -67.146 -3.101 -6.043 -2.277 -246.527
-88.274 -79.686 -66.753 -3.101 -6.043 -2.264 -246.121
-88.274 -79.686 -66.640 -3.101 -6.043 -2.260 -246.004
1.111.565
1.043.974
1.038.009
1.028.996
1.018.780
Toelichting op de verschillen tussen de jaarschijven: Lasten F310 Handel en ambacht: In de voorjaarsnota 2009 is voor het onderzoek (de voorfase) samenhangend met het Centrumplan Aalten € 20.100 in 2009 opgenomen. Tevens is in dezelfde voorjaarsnota een bedrag van € 4.850 opgenomen voor de revitalisering van het bedrijventerrein in Dinxperlo. Baten F320 Industrie: De doorbelasting bouwgrond ad € 52.000 meer vanaf 2010 betreft een budgettair neutrale post van de grondexploitatie.
Programma 6
Economische Motor
69
Programma 6
Economische Motor
70
Programma 7 Ruimtebeheer
Programma 6
Economische Motor
Programma 7 RuimteBeheer Portefeuillehouder: Afdelingshoofd: Programmamanager:
H.J. Rijks J. Foppen G. te Beest
1. Wat is onze visie? Wij willen onze inwoners een aantrekkelijke woon- en leefomgeving bieden en gebruik laten maken van een adequaat infrastructuur. Bij wijziging en onderhoud van de inrichting van de buitenruimte wordt nadrukkelijk rekening gehouden met het thema duurzaamheid, naast de bestaande richtlijnen voor gebruik door senioren, minder validen, ed. en de aandacht voor de sociale veiligheid. Op deze wijze wordt invulling gegeven aan het streefbeeld van een ‘groene’ en prettige omgeving. De verkeersveiligheid met name in schoolomgevingen heeft voortdurend onze aandacht. Daarbij dient speciale aandacht te zijn voor het scheiden van de verschillende verkeersstromen. Tot dit programma behoort ook het bevorderen en beschermen van de gezondheid van onze inwoners. Dit willen wij bereiken door verder te werken aan een duurzaam rioleringsstelsel voor het inzamelen, verwerken en transporteren van hemelwater en afvalwater met speciale aandacht voor het infiltreren van hemelwater. Bij dit onderwerp worden de gevolgen van de klimatologische ontwikkelingen in de gaten gehouden om zo ook in de toekomst de voeten droog te houden. Ook willen wij als gemeente zelf de regie voeren over goed verzorgde begraafplaatsen. 2. -
Waar hebben wij dit beleid vastgelegd. Nota Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR) (2006) Verkeers- en vervoersplan Aalten (2001) Verkeersplan Dinxperlo (2000) Groenstructuurplan (2000) Nota speelvoorzieningen (2005) Regeling waardevolle bomen (2006) Rioolbeheerplan (2006) Gemeentelijk Rioleringsplan (2009) Nota openbare verlichting Aalten (1996) Nota openbare verlichting Dinxperlo (1995) Planmatig Beheer en Onderhoud gemeentelijke gebouwen en basisscholen (2009)
3. Concrete doelstellingen en wanneer zijn wij tevreden? Concrete doelstellingen / speerpunten: Wanneer zijn we tevreden:
Wegen 1. Het op peil houden van een goede, verkeersveilige onderhoudstoestand van de wegen.
Achterstand in groot onderhoud van bruggen en duikers wegwerken
Programma 7
1. Als met het jaarlijks beschikbare budget de onderhoudstoestand van wegen en trottoirs op minimaal sober kan worden gehandhaafd. Als minimaal de budgetten uit de IBOR beschikbaar blijven voor het groot onderhoud van de bruggen. Wanneer de achterstand in 2011 helemaal is weggewerkt.
RuimteBeheer
73
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Verkeersbeleid 2. Het verkeer- en vervoersbeleid is gericht op het waarborgen van een duurzame leefbaarheid, verkeersveiligheid en bereikbaarheid tussen de dorpen onderling en binnen de dorpen. Mogelijke vormen van verkeershinder worden zo veel mogelijk beperkt. Verhogen van de verkeerveiligheid op schoolroutes en in de schoolomgeving. Creëren van voldoende parkeermogelijkheden, ook voor fietsers. Goede ontsluitingsmogelijkheden voor de kernen Aalten en Dinxperlo. Bevorderen van goed openbaar vervoer ook tussen Aalten, Dinxperlo, Bredevoort en de buurtschappen.
Beheer openbaar groen 3. Versterken dan wel een bijdrage leveren aan een kwalitatief hoogwaardig woon- en werkmilieu door behoud en versterking van de groenstructuur. Het onderhoud gebeurt op een sobere doch doelmatige manier.
Wanneer zijn we tevreden:
2. Als eind 2011 het hele buitengebied, behalve Aaltenseweg/Dinxperlosestraatweg, is aangewezen en ingericht als 60 km zone en het hele binnengebied als 30 km zone volgens de uitkomsten van het GVVP Als de dienstregeling van de buurtbus minimaal kan worden gehandhaafd. Als in 2010 de stationsomgeving is verbeterd. Als in het voorjaar van 2010 het Gemeentelijk Verkeer en Vervoer Plan (GVVP) gereed is.
3. Als onderhoud in het hele gebied volgens een vast schema wordt uitgevoerd. Als alle bomen zijn geïnventariseerd en regelmatig worden geschouwd.
Uitbreiding van de speelterreinen voor kinderen Als alle speelterreinen minimaal één keer per tot 7 jaar tot een gebiedsdekking is ontstaan voor jaar worden geschouwd. het gebied binnen de bebouwde kommen Als de gebiedsdekking voor de speelterreinen voor kinderen tot 7 jaar is gerealiseerd. Verlichting 4. Zorg dragen voor een goede openbare verlichting om verkeersveiligheid op wegen en sociale veiligheid in de openbare ruimte te verhogen.
Riolering 5. Het op de juiste wijze uitvoeren van de wettelijke zorgplicht voor de doelmatige inzameling en transpost van afvalwater en hemelwater en het voorkomen van structurele grondwateroverlast.
Terugdringen van de frequentie en volume van overstorten van afvalwater op het oppervlaktewater door voortdurende afkoppeling van regenwater in combinatie met overige infrastructurele werken en bij inbreidings- en uitbreidingslocaties.
Programma 7
4. Als de jaarlijkse vervanging conform het meerjaren onderhoudsplan wordt uitgevoerd waarbij gebruik wordt gemaakt van dimbare energiezuinige verlichting.
5. Als het GRP iedere 5 jaar wordt geactualiseerd en als basisrioleringsplannen niet ouder zijn dan 10 jaar. Als alle panden en bedrijven in de gemeente het afvalwater op een goede manier verwerken dmv riolering of IBA. Als minimaal 1 ha verhard oppervlak per jaar wordt afgekoppeld en het hemelwater wordt geïnfiltreerd in de bodem.
RuimteBeheer
74
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Wanneer zijn we tevreden:
Gebouwenbeheer 6. Gemeentelijke gebouwen in goede staat van onderhoud houden zodat ze hun functie of gebruikswaarde behouden
6. Als de geplande werkzaamheden uit de MOP gebouwen uitgevoerd kunnen worden. Als de gebruikers tevreden zijn met de basisopzet en de uiteindelijke resultaten met betrekking tot het onderhoud van de gebouwen.
4. Wat gaan we daarvoor doen in 2010? Wegen: Onderhoud wegen op peil houden Het onderhoud van de wegen wordt volgens de CROW systematiek afgestemd op het beschikbare budget volgens de IBOR. Het kwaliteitsniveau wordt gehandhaafd op sober. Bij dit onderhoudsniveau kan de gemeente Aalten niet aansprakelijk worden gesteld. Hierbij dient opgemerkt te worden dat wegenonderhoud zich laat leiden door dynamische omstandigheden. Inspectie van de wegtoestand en verwerking daarvan in het wegbeheersysteem maken deze omstandigheden duidelijk. Deze sturing is een vast onderdeel binnen de cyclus en kan leiden tot bijstelling van het programma. Afhankelijk van de jaarlijkse inspectie volgens de CROW methode en het rioolbeheersplan wordt elk jaar het uitvoeringsprogramma samengesteld. Op basis van de uitkomsten van de meerjarenplanning dient in 2010 op diverse asfaltwegen onderhoud gepleegd te worden. Het onderhoud van klinkerwegen heeft jarenlang op een laag pitje gestaan. In 2010 staat weer een aantal wegen op de planning om onderhoud te plegen. Het betreft zowel weggedeelten als trottoirgedeelten. Het definitieve onderhoudsprogramma wordt na de winterperiode vastgesteld na inspectie van de winterschade. De uitvoering aan asfaltwegen gebeurt dan voor de zomervakantie. Het onderhoud aan elementenverhardingen kan over het hele jaar verspreid liggen. Buurtrenovatie Vanaf 2010 wordt structureel een bedrag van € 25.000 opgenomen voor buurtrenovatie. Het is vooraf niet aan te geven waarvoor dit bedrag zal worden besteed. Verzoeken uit de buurt voor kleinschalige verbeteringen kunnen hiermee worden gehonoreerd. Het kan besteed worden aan kleine straatwerk reparaties of aanpassingen in het groen. Onderhoud bruggen De inhaalslag van de renovatie van de bruggen begint vorm te krijgen. De meest nijpende problemen zijn opgelost. In 2010 zullen de volgende bruggen een grote onderhoudsbeurt krijgen. Het gaat om de Dalbrug in de Van Heemskerckstraat, de Boombeekbrug in de Boterdijk, de Buunkbrug in de Buunkdijk en Pakkebierbrug in de Pakkebierweg. Onderdeel Verkeersbeleid: Uitbreiding 30 km en 60 km zones Bij reconstructies wordt in voorkomende gevallen de weg of een zone in het 30 km gebied gebracht. Afhankelijk van de resultaten van het GVVP komt er een verdere uitbreiding van 30 km en 60 km zones. Opstellen verkeersveiligheidsplan In 2010 wordt een nieuw verkeersveiligheidsplan opgesteld op basis van het nieuwe GVVP. Het plan omvat het gehele grondgebied van de gemeente Aalten. Er zal oa. aandacht zijn voor veilige fietsverbindingen van en naar de scholen en andere locaties waar veel kwetsbare weggebruikers gebruik van maken. Opwaarderen stationsomgeving In 2008 is het plan opgevat om de stationsomgeving in Aalten op te waarderen. In 2009 is een start gemaakt met de uitvoering daarvan bij de fietsenstallingen. In 2010 wordt het plan afgerond.
Programma 7
RuimteBeheer
75
Onderdeel Beheer Openbaar Groen: De bestaande groenstructuur in stand houden Het onderhoud van het gemeentelijk groen, zowel gazon als plantsoen, vergt jaarlijks een aanzienlijke inspanning. Met name tijdens natte, groeizame perioden moeten wij alle zeilen bijzetten. Wij hechten er aan om ook in 2010 de bestaande groenstructuur op peil te kunnen houden aangezien de groenvoorziening een pijler is voor de positieve beleving van de woonomgeving. Vanaf 2008 zijn extra middelen beschikbaar op basis van de IBOR om met name de oude groenstroken te renoveren. Daarom wordt in de jaren 2009 – 2011 een groot aantal verouderde groenstroken aangepakt. Daarnaast wordt een actief beleid gevoerd om groenstroken te verkopen die geen wezenlijke bijdrage leveren aan de woonomgeving volgens vastgesteld beleid. Budgetbijstelling Vanaf 2008 zijn in de meerjarenbegroting oplopende bedragen opgenomen voor groenonderhoud op basis van het MOP groenonderhoud als onderdeel van de IBOR. In de praktijk is nu gebleken dat een mindere verhoging toereikend is voor de uitvoering van het MOP groenonderhoud. Wij verwachten dat een structurele bijstelling vanaf 2010 van € 42.500 verantwoord is. Waar mogelijk meer speelterreintjes voor kinderen tot 7 jaar realiseren Uit de inventarisatie van de speelvoorzieningen is naar voren gekomen dat met name voor de kleinste kinderen te weinig speelgelegenheden zijn binnen redelijke afstand van de woning. In voorkomende gevallen bijvoorbeeld bij renovatie van wijken en buurten of bij inbreiding zal daarom gekeken worden of uitbreiding van de speellocaties tot de mogelijkheden behoort. Aanleg urnenvelden De reeds jaren bestaande toename van crematies ten opzichte van begraven leidt tot een extra behoefte aan urnenvelden. Op de begraafplaats Aalten heeft in 2009 een uitbreiding plaats gevonden. Voor de locatie Dinxperlo moeten wij voor de naaste toekomst rekening houden met een uitbreiding van de urnenvelden. Onderdeel Verlichting: Volgens de planning wordt het beleidsplan openbare verlichting in 2009 vastgesteld. Wij gaan ervan uit dat vanaf 2010 vervanging van openbare verlichting plaats vindt volgens dit beleidsplan. Daarbij wordt standaard bij vervanging een dimmer geïnstalleerd in het armatuur. Hierdoor wordt de verlichting optimaler gebruikt, waarbij er tevens een CO2 reductie plaatsvindt. Oude energieverslindende armaturen worden vervangen door moderne energiezuinige verlichting met een langere levensduur. Voor 2010 staat op de planning om de complete installatie te vervangen in de Tubantenstraat, Hoge Veld (A), Zuiderkruis en in een gedeelte Polstraat (A). Onderdeel Riolering: Waterkwaliteitsspoor De werkzaamheden voor de basisinspanning zijn afgerond. Het vervolg daarop is het doorlopen van het waterkwaliteitsspoor in samenwerking met het Waterschap. Het gebied Dinxperlo is in 2009 gedaan en het gebied Aalten komt in 2010. Na afloop wordt een gezamenlijk rapport opgesteld waarin eventuele verbetermaatregelen zijn aangegeven. Nieuw GRP In 2009 is het nieuwe GRP (Gemeentelijk Riolerings Plan) vastgesteld. Naast de jaarlijkse investeringen voor reiniging, onderhoud en reconstructie wordt in 2010 extra aandacht besteed aan het aanbrengen van meetapparatuur in de riolen en het opstellen van een meetplan. Daarnaast zullen wij blijven doorgaan met afkoppeling van regenwater bij gelegenheden als reconstructie van wegen en riolering en bij alle nieuwbouw-activiteiten. In de loop van 2009 wordt de nieuwe Waterwet van kracht. Belangrijkste wijziging ten opzichte van de bestaande wetgeving is dat de gemeenten naast de zorg voor het verwerken van afvalwater ook de zorgplicht krijgen voor het grondwater. Wat dit inhoudt voor de gemeenten zal in 2010 nader worden onderzocht. In het nieuwe GRP wordt hier al enige aandacht aan besteed. Renovatieplan. Jaarlijks worden de riolen vervangen of gereconstrueerd die uit het rioolbeheersplan en uit de inspectieresultaten een onvoldoende scoren.
Programma 7
RuimteBeheer
76
Voor 2010 staat de vervanging/renovatie van de riolering gepland in de Markt en Maurits Prinsstraat in de kern Dinxperlo; de Eligiusstraat (ged), Slingelaan (klinkerdeel), Trompstraat (ged), Admiraal de Ruyterstraat (ged) en Abel Tasmanstraat in de kern Aalten; de Dennenoord in Bredevoort. Onderdeel Gebouwenbeheer: Meerjarenonderhoudsplan In 2008 is het meerjarenonderhoudsplan (MOP) 2009-2018 geactualiseerd. De reeds eerder opgelopen achterstand is hierin verwerkt en in 2009 is een grote inhaalslag doorgevoerd. In de loop van 2010 verwachten wij op schema te liggen. De niet direct noodzakelijke werkzaamheden zijn naar een later tijdstip in het meerjarenplan verplaatst. Door een kritische blik op de theoretische onderhoudskosten in het MOP en door de verkoop van enkele gemeentelijke gebouwen is de jaarlijkse toevoeging met € 40.000 verminderd. Projecten In Dinxperlo worden de vier basisscholen samengevoegd op een tweetal locaties. Dit Du’plo project is al in voorbereiding, in 2010 zal de daadwerkelijke start van de bouw Du’plo 1 plaats gaan vinden. Centrale huisvesting van de ambtelijke organisatie is ook in voorbereiding. Wij verwachten dat in 2010 een definitief plan kan worden vastgesteld. 1. Wat kost het? Lasten
Bestaand beleid
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
8.421.945
9.417.954
8.377.662
8.420.378
8.441.971
8.144.733
25.000 25.200
25.000 24.733
25.000 24.267
25.000 23.800
-42.500
-42.500
-42.500
-42.500
8.385.362
8.427.611
8.448.738
8.151.033
Bijzonder Buurtrenovatie BPM kosten voertuigen Verlaging IBOR groen onderhoud Totaal lasten
Ramingen
8.421.945
9.417.954
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
Bestaand beleid
-1.919.414
-2.211.368
-2.009.221
-2.150.952
-2.165.360
-2.140.313
Totaal baten
-1.919.414
-2.211.368
-2.009.221
-2.150.952
-2.165.360
-2.140.313
6.502.532
7.206.586
6.376.141
6.276.659
6.283.378
6.010.720
Baten
Totaal
Ramingen
Toelichting bijzonderheden: Buurtrenovaties € 25.000 Zoals aangegeven is vanaf 2010 structureel een bedrag van € 25.000 opgenomen voor buurtrenovatie. Het is vooraf niet aan te geven waarvoor dit bedrag zal worden besteed. Verzoeken uit de buurt voor kleinschalige verbeteringen kunnen hiermee worden gehonoreerd. Het kan besteed worden aan kleine straatwerkreparaties of aanpassingen in het groen. BPM kosten voertuigen ca € 25.000 Voor de aanschaf van bedrijfsauto’s (bestelauto’s en vrachtwagen) moet BPM (Belasting van personenauto’s en motorrijwielen) betaald worden. Deze belasting is niet opgenomen in het bestek voor de bedrijfswagens, omdat er van uitgegaan is dat de gemeente onder de ondernemersregeling valt. Ondernemers kunnen voor een bestelauto een beroep doen op de ondernemersregeling voor BPM. De gemeente echter niet. De auto’s worden niet voor privé gebruik benut. De belastingdienst (douane) beschouwt een gemeente niet als onderneming in de zin van de ondernemersregeling. Het gevolg is dat nu voor 10 bestelauto’s en de vrachtwagen BPM betaald moet worden. Hier worden deze lasten in de begroting opgenomen.
Programma 7
RuimteBeheer
77
Verlagen post IBOR groenonderhoud:een voordeel van € 42.500 Naar aanleiding van de Nota Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR) is vanaf 2007 het bedrag voor het groenonderhoud in vier stappen jaarlijks met een bedrag van ca. € 35.000 verhoogd tot een totaal bedrag in 2010 van € 139.975. Bij evaluatie van de kosten voor groenonderhoud is vastgesteld dat vanaf 2010 volstaan kan worden met € 97.500. Daarom wordt er structureel € 42.500 afgeraamd. Dit programma is opgebouwd uit de volgende onderdelen: P B/L Functie Functieomschr 7. Ruimtebeheer Lasten F210 Wegen, straten en pleinen F211 Verkeersmaatregelen te land F560 Openbaar groen + openluchtrecreatie F722 Riolering gecombineerd F723 Milieubeheer F724 Begraafplaats Totaal Lasten Baten F210 F211 F550 F560 F722 F724 F726 F728 F732 Totaal Baten
Wegen, straten en pleinen Verkeersmaatregelen te land Natuurbescherming Openbaar groen + openluchtrecreatie Riolering gecombineerd Begraafplaats Rioolheffing gecombineerd Rioolheff.grond-en hemelwater Begraafplaatsrechten
Totaal 7. Ruimtebeheer
2009
2010
2011
2012
2013
4.801.717 395.834 2.142.230 1.596.270 54.331 427.572 9.417.954
3.809.074 337.933 2.164.470 1.578.960 54.848 440.077 8.385.362
3.830.423 338.059 2.166.200 1.593.322 54.871 444.736 8.427.611
3.847.436 336.521 2.157.664 1.607.730 54.766 444.622 8.448.738
3.584.953 335.956 2.149.367 1.582.683 54.738 443.335 8.151.033
-172.468 -9.646 -8.500 -165.298 -4.061 -4.463 -1.477.508 -132.600 -236.824 -2.211.368
-175.125 -9.651 -8.585 -41.332 -4.061 -4.507 -1.410.768 -136.000 -219.192 -2.009.221
-175.125 -9.651 -8.585 -40.700 -4.076 -4.507 -1.553.115 -136.000 -219.192 -2.150.952
-175.125 -9.651 -8.585 -40.700 -4.076 -4.507 -1.567.523 -136.000 -219.192 -2.165.360
-175.125 -9.651 -8.585 -40.700 -4.076 -4.507 -1.542.476 -136.000 -219.192 -2.140.313
7.206.586
6.376.141
6.276.659
6.283.378
6.010.720
Toelichting op de verschillen tussen de jaarschijven): Lasten F210: Wegen buiten de bebouwde kom De wegen buiten de bebouwde kom dalen in 2013 circa € 250.000. Dit komt doordat de investering in de rondweg Dinxperlo in 2013 volledig is afgeschreven. Voor deze investering wordt tot 2013 een bijdragen van de Wet Uitkering Wegen ontvangen via het gemeentefonds. Deze vervalt ook per 2013. F210 Wegen binnen de bebouwde kom Ten opzichte van 2009 is deze post aanzienlijk lager in 2010. Dit komt doordat in 2009 eenmalig voor € 2 mln. is afgeschreven op de wegen. Investeringen in wegen zijn investeringen met maatschappelijk nut en mogen in een keer afgeschreven worden. Dit levert een voordeel op de kapitaallasten op van circa € 120.000. Daarnaast is er een aantal investeringen die al in één keer afgeschreven werden zoals € 250.000 voor het centrumplan Aalten en de Kruittorenstraat ad € 143.000 F210 Openbare verlichting In 2009 wordt voor circa € 450.000 aan achterstallig onderhoud en vervanging uitgevoerd aan de openbare verlichting in de gemeente Aalten. Hierover is onder andere in de derde Berap van 2008 gerapporteerd. F211 Verkeersmaatregelen ter land In 2010 is deze post circa € 60.000 lager doordat in 2009 een eenmalige post is opgenomen voor externe ondersteuning bij het verkeer en vervoer beleid. Baten F560: Openbaar groenverkopen In 2009 zijn eenmalig in de voorjaarsnota 2009 hogere opbrengsten voor groen opgenomen van € 100.000. Voor 2009 was al een € 25.000 hogere opbrengst opgenomen dan in 2010. F726: Rioolrecht De opbrengsten rioolrecht zijn in 2010 € 67.000 lager dan 2009. Dit komt doordat er in 2009 rekening was gehouden met meer m³ water verbruik. Dit verbruik blijkt nu aan de hand van de actuele gegevens van de Vitens te hoog.
Programma 7
RuimteBeheer
78
Voor de berekening van het rioolrecht van 2010 zijn de lagere verbruiken verwerkt. De lagere inkomsten worden gecompenseerd door een onttrekking aan de reserve riolering in 2010. In de verdere jaren is deze onttrekking niet gedaan, voor 2011 en verder is uit gegaan van hogere inkomsten voor de rioolheffing van € 152.000. F732: Begraafrechten Voor de ontvangen begraafrechten is vanaf 2010 structureel €20.000 meer opgenomen dan in 2009. Deze aanpassing sluit aan met de werkelijk ontvangen leges is het verleden.
Programma 7
RuimteBeheer
79
Programma 7
RuimteBeheer
80
Programma 8 Financiering en Algemene Dekkingsmiddelen
Programma 8 Financiering en Algemene Dekkingsmiddelen Portefeuillehouder: Afdelingshoofd: Programmamanager:
J. Teeuwsen J. Storm van ‘s Gravesande W. van Dijk
1. Wat is onze visie? Dit programma bevat de zorg voor en up tot date houden van een gezond en evenwichtig financieel beleid. Niet alleen voor het komende jaar 2010 en de jaren daarna uit deze meerjarenbegroting 20112013. In onze visie moet het financiële beleid zodanig zijn dat ook in de verdere toekomst de gemeente Aalten zich financieel zelfstandig kan handhaven. In het altijd voortdurende spanningsveld tussen beschikbare middelen en gewenste voorzieningen vormt dit uitgangspunt een criterium waaraan alle financieel belangrijke keuzes getoetst worden. Een stevige reservepositie staat hoog in het vaandel en het beleid is erop gericht om grotere incidentele meevallers niet onmiddellijk weer uit te geven. Wij blijven streven naar het vasthouden van de vastgestelde € 9,4 mln risico en garantievermogen. De met de exploitatie samenhangende benodigde financiering is afgestemd op de behoefte en gericht op het uitgangspunt om de gemeente zo weinig mogelijk risico te laten lopen. Hierbij wordt tegelijkertijd wel voortdurend getracht zo gunstig mogelijk in de financieringsbehoefte te voorzien. 2. Waar hebben we dit beleid vastgelegd? - Verordening 212 (financieel beheer, beleid en organisatie); (december 2005) - Verordening 213 (controle op financiële beheer en inrichting van de financiële organisatie); (december 2005) - Verordening 213 A (controle op doelmatigheid en doeltreffendheid); (december 2005) - Treasurystatuut; (december 2006); verwachte aanpassing najaar 2009 - Nota reserves en voorzieningen; (2006) en actualisatie in tussentijdse rapportages - Nota waardering en afschrijving; (2007) - Verordening forensen- en toeristen- en hondenbelasting en OZB; (2008) - De verplichte paragrafen; (jaarlijks opgenomen in de begroting); - Normenkader; (2008) - Toetsingskader accountantscontrole; (2008) - Bepaling bedrag risicoanalyse € 4,4 mln. en minimaal weerstandsvermogen € 5 mln. (2009) - De planning en control cyclus; (jaarlijks vastgesteld met data; schema gaat naar de cie. F&B) 3. Concrete doelstellingen en wanneer zijn we tevreden? Concrete doelstellingen / speerpunten: Wanneer zijn we tevreden:
1. De gemeente streeft naar een gezond en verantwoord financieel beleid.
1. Als er sprake is van een structureel sluitende (meerjaren-) begroting en het repressieve toezicht door de provincie gehandhaafd blijft. Ook op langere termijn (> 5 jaar) blijft de gemeente een gezond financieel perspectief houden. Dit onder inachtneming van een minimale algemene reserve van € 8,6 miln. Up tot date houden van het weerstands- en garantievermogen
2. Een duidelijke en informatieve planning en control cyclus. Met beknopte rapportages verslag doen van de uitvoering.
2. Wanneer tot tevredenheid van de lezer verslag gedaan wordt van de uitvoering, afwijkingen en actualiteiten. De rapportages geven inzicht, zijn goed leesbaar en geschreven op hoofdlijnen.
Programma 8
Financiering en Algemene Dekkingsmiddelen
83
Concrete doelstellingen / speerpunten:
Wanneer zijn we tevreden:
3. De gemeente wenst een zo laag mogelijke belastingdruk, die wel gezien wordt in samenhang met het aangeboden voorzieningenniveau.
3. Indien de belastingdruk niet meer stijgt dan de macronorm. Deze norm geeft de maximale landelijke opbrengststijging voor een bepaald jaar weer. Voor 2010 is deze bepaald op 4,3%. (In deze begroting is een gemiddelde OZB stijging gehanteerd van 1%).
4. Een zo gunstig mogelijke invulling van de financiering bewerkstelligen en tegelijkertijd de renterisico’s zo laag mogelijk te houden.
4. Wanneer het gemiddelde rentepercentage voor onze langlopende leningen zo laag mogelijk blijft. Het verwachte percentage per 1 januari 2010 is 4,11% (2009 4,17%).
Eventuele overtollige liquide middelen zo hoog mogelijk wegzetten.
Als het financieringsbeleid binnen de beleidskaders van de financieringsfunctie blijft. Overliquiditeit wordt zo laag mogelijk houden, maar indien van toepassing worden overtollige middelen zo gunstig mogelijk tijdelijk weggezet, onder in achtneming van het zoveel mogelijk beperken van risico’s. Een en ander conform het Treasury statuut.
5. Correcte en tijdige uitvoering van de Wet WOZ.
5. Wanneer we ruimschoots voldoen aan de kwaliteitseisen zoals gesteld door de rijksoverheid. Tevens voldoen aan alle normen van tijdigheid, ook bij bezwaarschriften. Het percentage toegekende bezwaarschriften met betrekking op de waarde-bepalingen ligt lager dan 0,5 % (2009 ca. 0,33%) van het totaal aantal aanslagen.
6. Het verder verbeteren van de administratieve organisatie en de interne controle daarop.
6. Als de accountant een oordeel van rechtmatigheid afgeeft en een goedkeurende verklaring omtrent de getrouwheid van de grootte en samenstelling van de baten en lasten en de activa en passiva. De belangrijke processen zijn kort en helder beschreven. Er een gestructureerd intern controlesysteem is.
4. Wat gaan we daarvoor doen in 2010? 1. Het B&W blijft inzetten op het toetsen van voorstellen aan de financiële haalbaarheid. 2. De interne Managementrapportages uniformer maken. De Zomernota ter discussie stellen. Voegt deze voldoende toe gezien het feit dat deze vrij snel na de Voorjaarsnota verschijnt? De jaarrekening 2009 eerder klaar hebben dan de jaarrekening over 2008. Volgens de planning is dit half mei 2010. Informatief zijn naar de nieuwe raadsleden over hoe de financiële cyclus verloopt. Verder verbeteren van het proces totstandkoming tussentijdse rapportages en het Lias pakket. 4. Actief volgen en inschatten van onze liquiditeitsbehoefte, zeker gezien de liquide middelen die vrijkomen uit de NUON verkoop. Indien gunstig voor de gemeente het omzetten van hoogrentende leningen naar laagrentende leningen. Eventuele tijdelijke overschotten van liquiditeiten worden in een veilig en tevens zo hoog mogelijk deposito weggezet. 5. Zorgvuldig voortzetten en bewaken van de hoge kwaliteit van de uitvoering van de WOZ. Tevens de bestanden optimaliseren. 6. Het versterken van de administratieve organisatie door het scannen van facturen en het digitaal verwerken hiervan. Meer aandacht voor de voor- en doorontwikkelen van de AO/IC.
Programma 8
Financiering en Algemene Dekkingsmiddelen
84
5. Wat kost het? Lasten
Bestaand beleid Toevoeging aan reserves** Winstsaldo 2008 Positief begrotingssaldo* Totaal lasten
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
Ramingen 2010
2011
2012
2013
950.580 5.985.522 3.379.000
896.711 4.693.047
982.938 670.765
1.079.143 661.867
1.072.090 656.083
1.092.612 655.640
62.339
112.579
10.315.102
5.652.097
1.766.282
1.741.010
1.728.173
1.748.072
Jaarrekening 2008
gewijzigde begroting 2009
2010
2011
2012
2013
-32.307.743 -8.887.921 1.598.000
-30.277.098 -6.452.037
-29.927.833 -1.067.057
-29.767.633 -782.435
-29.899.865 -554.013
-29.899.464 -516.805
68.083
202.529
434.749
696.451
-128.000
-192.000
-127.000
-190.000 -140.000
Baten
Bestaand beleid Onttrekking aan reserves** Bestemming winst 2008 Bijzonder Afname Algemene uitkering Stelpost opgenomen Nuon voordeel Stelpost voordeel rente 2013 Onttrekking algemene reserve 2011 (bestaand)** Onttrekking algemene reserve 2011 (aanvulling)** Onttrekking algemene reserve 2012**
Ramingen
-203.486 -48.316 -276.264
Totaal baten
-39.597.664
-36.729.135
-31.054.807
-30.791.341
-30.422.393
-30.049.818
Totaal
-29.282.562
-31.077.038
-29.288.525
-29.050.331
-28.694.219
-28.301.746
* **
2009 tot en met voorjaarsnota zie overzicht toevoegingen en onttrekkingen reserves
Toelichting financiële bijzonderheden: Afname algemene uitkering Als gevolg van de onzekere economische situatie is er sprake van een bijzondere situatie rondom de algemene uitkering, met name voor de jaren vanaf 2011. Het louter volgen van de opgenomen accressen uit de meicirculaire 2009, zou hebben geleid tot een onevenredige daling van de algemene uitkering. Met forse bezuinigingen als gevolg. Daarom is een zo goed mogelijke inschatting gemaakt van de te verwachten bedragen uit de algemene uitkering vanaf 2011. Verder is globaal voor de berekening qua aantallen min of meer uitgegaan van een vergelijkbare systematiek en situatie als in de vorige begroting. Wel wordt, net als in de vorige begroting, rekening gehouden met een jaarlijkse krimp van het aantal inwoners van 50 inwoners. Per saldo laat de algemene uitkering als gevolg van de tegenvallende economische situatie een oplopende teruggang zien. Voor 2010 is de uitkering berekend op € 24.196.916. De uitkering is daarmee ca. € 68.000 lager dan in de oorspronkelijke ramingen. In de jaren daarna loopt de daling op naar een bedrag van ca. € 696.000 in 2013. Van de daling in 2013 wordt circa € 300.000 veroorzaakt door het wegvallen van de doeluitkering wegen (WUW) hier staat een daling van de kapitaallasten van betrokken wegen tegenover van circa € 250.000. Van de lagere ontvangsten is structureel vanaf 2010 overigens ruim € 108.000 het gevolg van aanpassing van de rekentarieven eigen inkomsten OZB. Dit bedrag verlaagt de algemene uitkering. Om gelijk te spelen had deze bezuiniging uit Den Haag eigenlijk aan de inwoners moeten worden doorberekend door middel van een verhoging van de OZB tarieven. Daar is echter niet voor gekozen in deze begroting.
Programma 8
Financiering en Algemene Dekkingsmiddelen
85
Stelpost voordeel verkoop NUON aandelen In deze begroting is het geraamde voordeel meegenomen zoals dit ook is gepresenteerd aan de commissie F&B. Als stelpost is het voordeel opgenomen in verband met de verkoop van NUON aandelen. Dit betekent een voordeel voor 2010 van € 128.000, in 2011 € 192.000 in 2012, € 127.000 en in 2013, € 190.000. Hierbij werd uitgegaan van volledige herbelegging tegen een vergoeding van 3%. Stelpost rente voordeel 2013 € 140.00 In de begroting gaan we er vanuit dat het nieuwe gemeentehuis er in 2012 staat. Dit betekent dat de reserve huisvesting dan kan worden opgeheven en er geen rente meer aan deze reserve hoeft te worden toegerekend in 2013. Dit betekent een voordeel vanaf 2013 van ca € 30.000. In 2013 en 2015 volgen er weer een paar uitbetalingen vanwege de verkoop van de Nuon aandelen. In 2013 is de uitkering 4,2 mln. en in 2015 is dit 5,2 mln. Dit zal onze reserve positie verder versterken. In een later stadium met het opstellen van de begroting bleek de meerjarenbegroting in 2013 niet geheel te sluiten. Om op dit moment de burgers geen extra lasten te bezorgen met alle onzekerheden zoals de economische situatie, algemene uitkering en genoemde reservepositie is er daarom voor gekozen om over de risico’s en weerstandsvermogen in de algemene reserve in 2013 geen 2,5% maar circa 1% rente toe te voegen. Dit resulteert in een voordeel van ca € 110.000. Door het veel hogere saldo algemene reserve wordt overigens voldoende rente aan de reserves toegerekend, zeker met de huidige rentestand en inflatie. Per saldo betekenen beide posten een voordeel in de begroting van 2013 van ca. € 140.000. Onttrekking Algemene reserve 2011 en 2012 Hier gaat het om de onttrekkingen uit de algemene reserve om de begroting in de jaarschijven 2011 en 2012 sluitend te maken. Voor 2011 gaat dit om de reeds in de meerjarenbegroting 2009 opgenomen post van € 203.486. Hier is in voorliggende begroting € 48.316 om 2011 sluitend te houden aan toegevoegd, net als een onttrekking van € 276.264 voor de jaarschijf 2012.
Programma 8
Financiering en Algemene Dekkingsmiddelen
86
Uit welke onderdelen is dit programma opgebouwd: P B/L Functie Functieomschr 8. Bedrijfsvoering en alg dekkingsmid Lasten F330 Nutsbedrijven F913 Overige financiële middelen F922 Algemene baten en lasten F930 Uitvoering Wet WOZ F940 Lasten heffing en invordering gem belast F960 Saldo van kostenplaatsen F970 Saldo rekening voor bestemming F980 Mutaties reserves hoofdfunctie 0 t/m 9 F990 Saldo rekening na bestemming Totaal Lasten Baten F330 F911 F913 F914 F921 F922 F931 F932 F935 F937 F940 F960 F980 Totaal Baten
Nutsbedrijven Geldleningen en uitzettingen < 1 jaar Overige financiële middelen Geldleningen en uitzet >= 1 jaar Algemene uitkeringen Algemene baten en lasten Baten onroerende-zaakbelasting gebruiker Baten onroerende-zaakbelasting eigenaar Baten forensenbelasting Baten hondenbelasting Lasten heffing en invordering gem belast Saldo van kostenplaatsen Mutaties reserves hoofdfunctie 0 t/m 9
Totaal 8. Bedrijfsvoering en alg dekkingsmid
2009
2010
2011
2012
2013
95.397 22.254 274.316 254.300 220.897 91.886 0 4.693.047 0 5.652.097
93.535 23.365 396.646 256.507 212.884 0 112.579 670.765 0 1.766.282
89.417 23.365 496.646 256.804 212.910 0 0 661.867 0 1.741.010
84.992 23.365 496.646 255.545 211.542 0 0 656.083 0 1.728.173
80.745 23.365 496.646 255.196 210.989 0 25.490 655.640 0 1.748.072
-775.217 -1.059.394 -771.039 -771.039 -771.039 -10.000 -10.000 -10.000 -10.000 -10.000 -118.743 -102.413 -118.743 -118.743 -118.743 -511.421 -678.332 -502.521 -496.739 -496.397 -24.743.165 -24.196.916 -23.974.550 -23.924.763 -23.708.940 -128.000 0 -192.000 -127.000 -330.523 -394.212 -390.309 -394.212 -394.212 -394.212 -2.886.090 -2.954.951 -2.954.951 -2.954.951 -2.954.951 -59.273 -58.686 -59.273 -59.273 -59.273 -174.438 -172.711 -174.438 -174.438 -174.438 -1.584 -1.568 -1.584 -1.584 -1.584 -662.995 -174.430 -603.793 -559.374 -512.913 -6.452.037 -1.067.057 -1.034.237 -830.277 -516.805 -36.729.135 -31.054.807 -30.791.341 -30.422.393 -30.049.818 -31.077.038 -29.288.525 -29.050.331 -28.694.219 -28.301.746
Toelichting op de verschillen tussen de jaarschijven: Lasten F922: Algemene baten en lasten. Onvoorzien De primitieve raming voor onvoorzien bedraagt jaarlijks € 100.000. In 2009 is er € 41.000 onttrokken aan onvoorzien. Stelpost Aladnahal Op dit product is een stelpost van ongeveer € 103.000 opgenomen voor de eventuele nieuwbouw van de Aladnahal. In 2009 is deze stelpost met € 35.000 verlaagd wegens de aanpassingen in de Aladnahal ten behoeve van de tijdelijke huisvesting van de Magnoliaschool. Stelpost centrale huisvesting Tevens is op dit product een stelpost opgenomen voor de centrale huisvesting. In 2009 bedroeg dit € 100.000. Jaarlijks wordt dit verhoogd tot € 300.000 in 2011. Voor de jaren 2012 en 2013 blijft dit € 300.000. F960: Saldo kostenplaatsen. Wijzigingen op de ramingen van de hulpkostenplaatsen worden doorbelast aan product 960. Bij najaarsnota wordt dit gecorrigeerd en doorbelast aan de juiste producten. Het saldo van de wijzigingen bedraagt € 92.000. F970: Saldo voor bestemming. Het begrotingsoverschot bedroeg in 2009 € 152.000, in 2010 bedraagt dit € 113.000 en in 2013 is het overschot € 25.000. In 2011 en 2012 is het begrotingssaldo nihil omdat het tekort is weggewerkt door een bijdrage van de algemene reserve. Het begrotingssaldo 2009 is overgeheveld naar Onvoorzien. F980: Mutatie Reserves. Reserve huisvesting gemeentehuis De netto opbrengst € 941.000 van het gemeentehuis in Dinxperlo is in 2009 toegevoegd aan de reserve. Derhalve is vanaf 2010 de rentetoevoeging hoger.
Programma 8
Financiering en Algemene Dekkingsmiddelen
87
Reserve onderwijshuisvesting De lagere toevoeging in 2010 ten opzichte 2009 wordt veroorzaakt door een lagere rentetoevoeging. Reserve riolering In 2009 is € 1.000.000 onttrokken aan de reserve en toegevoegd aan de algemene reserve. Derhalve wordt er in 2010 minder rente toegevoegd. Algemene reserve In 2009 is er eenmalige storting ad € 2.900.000 geweest vanwege de verkoop van panden, de overheveling van een deel van de reserve riolering en van de reserve dekking kapitaallasten. Baten F330: Nutsbedrijven. Voor de Nuon wordt structureel € 700.000 aan dividendopbrengsten geraamd. In 2009 is er € 280.000 bijgeraamd. F913: Beleggingen en deelnemingen. In de voorjaarsnota 2009 is de dividendopbrengst van de BNG eenmalig afgeraamd met € 16.000. F914: Niet kortlopende financieringen. Op dit product wordt de rente geboekt die wordt toegevoegd aan de reserves. Met ingang van 2010 het percentage verlaagd van 2,5% naar 1,5%. F960: Saldo kostenplaatsen Op deze kostenplaats is het saldo van de kostenplaats kapitaallasten geraamd. Aan onze investeringswerken belasten we een vast percentage van 4% door. Dit is onveranderd terwijl vanaf 2010 het percentage dat aan de reserves wordt doorberekend wel is verlaagd. Vanaf 2010 is ook de doorberekening aan de complexen bouwgrond opgenomen terwijl dit voorheen niet het geval is geweest. F980: Mutatie Reserves. Reserve Verlichting Deze reserve is in 2009 vrijgevallen en opgeheven, saldo € 446.000 Reserve onderwijshuisvesting De onttrekking aan de reserve valt ten opzichte van 2009 € 529.000 hoger uit. Dit wordt veroorzaakt door de kosten van tijdelijke huisvesting (€ 175.000) en de hogere kapitaallasten in verband met de bouw van de scholen. Ook in 2011 hebben we nog te maken met de kosten van tijdelijke huisvesting ad € 175.000. De lagere onttrekking aan de reserve vanaf 2011 wordt veroorzaakt door de aflopende kapitaallasten. Reserve Landschapsbeheer Deze reserve is vrijgevallen en opgeheven in 2009. Reserve W.M.O. In 2009 is een onttrekking aan deze reserve geraamd om de indexatie van de tarieven te kunnen opvangen. Reserve Afvalstoffen Bij het opstellen van het afvalstoffentarief 2009 was er in eerste instantie rekening mee gehouden dat het btw tarief van 19% naar 20% zou stijgen. De opbrengst van de afvalstoffenheffing was op basis hier van in de begroting opgenomen. De tarieven zijn later naar beneden bijgesteld toen bleek dat de verhoging niet doorging. Deze lagere opbrengst is in 2009 gecompenseerd met een onttrekking van € 19.000 aan de reserve afvalstoffen. Reserve Riolering In 2009 is er € 1.000.000 aan de reserve onttrokken en toegevoegd aan de algemene reserve. Met het vaststellen van het riooltarief is geen rekening gehouden met de WION investering. De kapitaallasten worden in 2009 en 2010 derhalve aan de reserve onttrokken.
Programma 8
Financiering en Algemene Dekkingsmiddelen
88
De kapitaallasten riolering buitengebied werden gedekt door een gedeelte van de reserve dekking kapitaallasten. Na het opstellen van GRP is deze reserve opgeheven. De kapitaallasten worden vanaf 2010 gedekt door de riooltarieven. Algemene Reserve In 2009 zijn er een aantal incidentele posten geraamd, onder andere de winstbestemming 2008. In 2010 worden de kosten van groot onderhoud sportvelden en de kosten van het jongerenopbouwwerk gedekt door een onttrekking aan de algemene reserve. Reserve Dekking kapitaallasten In 2009 is het saldo van deze reserve overgeheveld naar de algemene reserve en opgeheven.
Programma 8
Financiering en Algemene Dekkingsmiddelen
89
Programma 8
Financiering en Algemene Dekkingsmiddelen
90
Paragrafen
Paragraaf Bedrijfsvoering De bedrijfsvoering heeft als reikwijdte de gemeentelijke organisatie en dan niet alleen de ambtelijke organisatie, maar ook de ‘bestuurlijke’ organisatie. De gemeente moet een betrouwbare partner voor de burgers zijn. Verder verwacht de burger van de gemeente dat de gelden rechtmatig, doelmatig en doeltreffend worden besteed en de gemeente moet transparant zijn. Deze verwachtingen zijn tevens criteria voor de bedrijfsvoering. De bedrijfsvoering ondersteunt de uitvoering van de programma's. De gemeente levert een veelvoud aan producten. Deze producten zijn merendeels onderdeel van de verschillende programma’s in deze begroting. Een succesvolle uitvoering van deze programma’s is mede afhankelijk van de kwaliteit van de bedrijfsvoering binnen de gemeentelijke werkorganisatie. Daarom is in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) afgesproken dat er elk jaar een paragraaf bedrijfsvoering’ wordt opgenomen in de programmabegroting. Wat willen we bereiken? Wij willen een resultaatgerichte, klantgeoriënteerde en efficiënte bedrijfsvoering die de organisatie in staat stelt om een optimaal maatschappelijk rendement te behalen. Dit willen wij bereiken in een klimaat waarin iedereen zich volledig kan ontplooien. Kwaliteit, innovatie, integriteit en werkplezier staan dan ook hoog in het vaandel. Het welslagen van de programma’s is in belangrijke mate afhankelijk van de kwaliteit van de bedrijfsvoering. Er is een samenhang tussen het programma Bestuur (dat zich inhoudelijk richt op de relatie tussen burger en gemeente) en de paragraaf Bedrijfsvoering (die zich richt op de reguliere, operationele kaders voor de bedrijfsvoering). De paragraaf Bedrijfsvoering geeft inzicht in de stand van zaken en de beleidsvoornemens betreffende de bedrijfsvoering met het oog op het uitvoeren van de programma’s in de programmabegroting. De raad heeft in de duale verhoudingen een kaderstellende, wetgevende- en volksvertegenwoordigende rol. Op het gebied van de kaderstellende rol van de raad zijn diverse verordeningen en nota’s door de raad vastgesteld. In nota’s kunnen de belangrijke aspecten van de Aaltense bedrijfsvoering worden vastgelegd. Voorbeelden zijn de financiële verordening, de verordening periodiek onderzoek doelmatigheid en doeltreffendheid en de nota reserves en voorzieningen. Vanuit de controlerende rol heeft de raad de uitgangspunten voor een controleprotocol voor de accountant vastgesteld. De nadruk ligt hierbij op de rechtmatigheidscontrole. De raad heeft ook de goedkeurings- en rapportagetoleranties vastgesteld. Daarnaast kan de raad, op basis van een risicoanalyse, aangeven welke onderwerpen extra aandacht behoeven van de accountant en welke artikelen uit gemeentelijke verordening geen financiële consequenties hebben indien een onrechtmatigheid wordt geconstateerd. Het is de bedoeling dat de vastgestelde verordeningen (art. 212, 213, 213a) regelmatig worden bezien en eventueel aangepast. Bij de tussentijdse rapportages wordt hierover dan nader bericht. Dit geldt zeker ook voor het normenkader rechtmatigheid. Organisatie ontwikkeling: In het najaar van 2007 is de organisatieverandering doorgevoerd. We hadden 3 sectoren en ongeveer 12 afdelingen en zijn gegaan naar 5 afdelingen met 1 directeur/secretaris. In de loop van 2008 zijn de vacatures van vooral de nieuwe afdelingshoofden ingevuld. De laatste benoeming heeft per november 2008 plaats gevonden en toen hadden we een definitief managementteam. Op dit moment zijn we daar dus ongeveer 1 jaar mee bezig en de resultaten zijn bemoedigend. We zijn er nog niet maar de organisatie heeft de onomkeerbare wijziging ondergaan die we voor ogen hadden. Ondermeer is na de collegevergadering een gezamenlijk uurtje college/mt ingevoerd. Daarin meteen de terugkoppeling en bespreking van de rondvraag ed. A3/B2: Het project A3 is formeel gestopt en geruisloos over gegaan in B2. De bedoeling is het weer op de rails krijgen van de bedrijfsvoering. Onder andere in de rapportage van Deloitte is aangegeven dat we daar een forse verbeterslag hebben kunnen maken. Een aantal A3-projecten is nog niet afgerond, omdat het langlopende zaken zijn. Maar in feite zijn ze nu gewoon opgenomen in de dagelijkse gang van zaken. Wat we ook zien is dat met het meer op orde krijgen van de bedrijfsvoering, zaken moeten worden opgepakt waar we nu pas goed zicht op krijgen of waar we nu pas aan toekomen.
Paragraaf Bedrijfsvoering
93
Het college en MT komen regelmatig bijeen om deze onderwerpen te inventariseren en uiteraard om nadere afspraken over te maken. B2 gaat duidelijk over de borging van de processen en moet uiteindelijk overgaan in C1. Dan zijn we waar we willen zijn. Managementletter: Onze accountant heeft in de managementletters opmerkingen gemaakt over de bedrijfsvoering. Deze opmerkingen zijn opgenomen in een schema met een tijdpad. De lijst wordt steeds kleiner en we blijven bezig om, ook op deze wijze de organisatie voor elkaar te krijgen. In 2009 is het lijstje van 2008 afgewerkt. Investeringsbeleid: Door de financiële positie en het voortdurende preventief toezicht van de provincie, was er de laatste jaren weinig ruimte voor nieuwe investeringen. Er was alleen sprake van bestaand beleid. Dit probleem is gelukkig opgelost en er wordt weer volop gewerkt aan nieuwe zaken. We gaan voor een behoorlijk bedrag investeren. Dat is goed voor de gemeente, maar ook goed in het kader van de recessie. Wel past ons nog enige terughoudendheid, want het evenwicht is financieel gezien nog niet zo rooskleurig. Integriteit: Op landelijk niveau is de integriteit van het openbaar bestuur en het daaraan verbonden ambtenarenapparaat blijvend onderwerp van gesprek. Wij hebben een integriteitsverklaring, met daarin opgenomen de normen en de gedragsregels waarmee de gemeente Aalten richting geeft aan het gewenste gedrag. Gemeentelijk integriteitsbeleid is verplicht. De bedoeling is dat voorkomen wordt dat er schade ontstaat voor wat betreft het burgervertrouwen, imago en middelen vanwege cliëntelisme, onrechtmatigheid en argeloosheid. Inkoop en aanbestedingsbeleid: Er is een nota inkoopbeleid, inclusief algemene voorwaarden van de gemeente Aalten. In de nota wordt ook het Europese aanbestedingsbeleid meegenomen. Dit is belangrijk omdat grotere investeringen nu eenmaal volgens vaste richtlijnen moeten worden uitgevoerd. Besparingen die als taakstellingen in de begroting zijn opgenomen, zijn gerealiseerd. Voornamelijk door het achterwege laten van indexeringen van de budgetten. Zo werken besparingen structureel door in de hele begroting. De samenwerking tussen onze inkoopcoördinator FBI en de verschillende afdelingen verloopt over het algemeen goed. Subsidieverwerving: Dit is een nieuwe taak van het bedrijfsbureau FBI. Evenals bij de inkoop, hebben we nu ook een coördinator subsidieverwerving. Dus niet iemand die de subsidies gaat binnen halen, maar iemand die de collega’s optimaal begeleid om de subsidies binnen te halen. Door een extern bureau is een scan uitgevoerd, waaruit blijkt dat we het nog niet zo verkeerd doen. Maar het kan beter en we laten op bepaalde gebieden geld liggen. Dit bureau gaat ons helpen een database en beleid op te zetten, zodat we volgend jaar alles binnen halen wat we willen binnen halen. Want we moeten goed bedenken dat ook al zijn er subsidies, het niet altijd interessant is om mee te doen. Onder andere een hoge eigen bijdragen, veel personele inzet of andere uitgebreide voorwaarden kunnen ons doen besluiten het te laten voor wat het is. Afgesproken is dat de kosten van begeleiding terug verdiend worden door extra subsidie-inkomsten. Kwaliteitsontwikkeling: Vanuit de doelstelling om de dagelijkse dingen ‘gewoon’ goed te doen is de verbetering van dienstverlening aan burgers een belangrijk issue. Primaire processen, zoals het leveren van een paspoort, een dienst of het ophalen van het huisvuil kunnen pas goed worden uitgevoerd als de sturende processen, die het leveren van primaire processen op een zorgvuldige wijze mogelijk maken, niet alleen eenduidig zijn vastgelegd maar ook worden gebruikt. Het beschrijven van de eigen administratieve organisatie en de interne controles wordt in toenemende mate van belang voor de gemeente. Een belangrijke ontwikkeling in dat kader is de rechtmatigheidscontrole die de accountant uitvoert. De accountant onderzoekt daarbij onder andere de beheersmaatregelen die het college heeft genomen voor zowel de financiële- als niet-financiële beheershandelingen. Een actuele AO/IC die ook conform wordt uitgevoerd behoort tot de belangrijkste
Paragraaf Bedrijfsvoering
94
beheersmaatregelen van het college. Daarbij is het zaak dat de interne controlemaatregelen zoveel mogelijk in het proces plaats vinden. Daarnaast kan een verbijzonderde interne controle functionaris (icf) zorgen dat de volledigheid geborgd is, ondermeer door het steekproefsgewijs toetsen van de processen. De beschrijving van de administratieve organisatie en interne controle krijgt momenteel voldoende aandacht in onze organisatie. De projectgroep is druk aan de slag om het aantal beschreven processen verder uit te bouwen. Deze groep blijft functioneren, want het is belangrijk dat meer medewerkers hierbij worden betrokken. Doel is dan vooral het begeleiden van collega’s in de uitvoering van de werkzaamheden. Jaarlijks wordt een intern controleplan samengesteld en uitgevoerd. Bij het bedrijfsbureau is hiervoor formatie vrijgemaakt. Zeker qua rechtmatigheid heeft dit zijn nut al ruimschoots bewezen. De wijze om na te gaan of prestaties ook daadwerkelijk beter worden kan gekoppeld worden aan het steeds preciezer formuleren van de gewenste prestaties op organisatie-, afdeling- en tenslotte individueel niveau en uiteraard de daaropvolgende evaluatie en resultaatrapportage in de verslagen. De cirkel is weer rond als we vervolgens de nieuwe plannen kunnen bijstellen op grond van de analyse van resultaten. De tussentijdse rapportages spelen hierin een belangrijke rol. Die tussentijdse rapportages maken deel uit van de planning en controlcyclus, waar ook de begroting en jaarrekening bij horen. Al deze producten zijn inmiddels opgenomen in een jaarplanning waarin de voortgang bewaakt wordt. Hierbij spelen ook de budgethouders en programmamanagers een belangrijke rol. Zij zorgen immers voor de bewaking van de voortgang van het beleid en houden in de gaten dat er geen financiële afwijkingen ontstaan. Nadrukkelijk komen hierbij de zogenaamde 3 W’s aan de orde, wat hebben we bereikt, er voor gedaan en wat heeft het gekost. Vanaf 2009 wordt hiervoor een stoplichtmodel gehanteerd in de tussentijdse rapportages. Duurzaamheid: Duurzaamheid staat hoog op de politieke agenda. De gemeente Aalten is zich hiervan bewust. Ook het feit dat alle gemeenten, zoals afgesproken in het klimaatakkoord tussen rijk en gemeenten in 2010 75% en in 2015 100% duurzaam dienen in te kopen. In het huidige “Inkoop- en aanbestedingsbeleid Gemeente Aalten” wordt aandacht besteed aan duurzaamheid. Zo wordt bij de meeste openbare en Europese aanbestedingen rekening gehouden met duurzaamheid. Dit gebeurt bijvoorbeeld door duurzaamheid in een gunningscriterium te verwerken. Indien een inschrijver kan aantonen duurzame materialen te gebruiken bij de fabricage van bepaalde goederen, kan men een hogere score behalen dan een fabrikant die dit niet doet. Ook zijn in het najaar van 2009 bijeenkomsten georganiseerd voor de medewerkers om meer te weten te komen wat duurzaamheid inhoudt. Op dit moment werken de acht Achterhoekse gemeenten nauw samen in het (gezamenlijk) beleidsplan ten aanzien van duurzaam inkopen.
Paragraaf Bedrijfsvoering
95
Paragraaf Bedrijfsvoering
96
Paragraaf Weerstandsvermogen en Risico’s Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is het vermogen van een decentrale overheid om tegenvallers op te vangen zonder dat de continuïteit van deze overheid in gevaar komt. Het weerstandsvermogen kan worden uitgedrukt als de verhouding tussen de weerstandscapaciteit en de te lopen risico's waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen afgesloten. Het weerstandsvermogen is van belang voor het bepalen van de gezondheid van de financiële positie van de gemeente voor het begrotingsjaar, maar ook voor de meerjarenraming. De paragraaf betreffende het weerstandsvermogen bevat daarom: a. Een inventarisatie van de weerstandscapaciteit; b. Een inventarisatie van de risico’s; c. Het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en de risico’s.
Risico’s • Economisch • Politiek • Juridisch • Bestuurlijk • Etc.
Weerstandscapaciteit • Eigen vermogen • Langlopende voorzieningen • Onbenutte inkomstenbronnen • Bezuinigingsmogelijkheden • Garantstellingen
Samenloop van risico’s
Flexibiliteit Weerstandsvermogen
Weerstandscapaciteit Met weerstandscapaciteit worden al die elementen bedoeld waarmee tegenvallers eventueel kunnen worden opgevangen zonder dat het beleid moet worden aangepast. Door de financiële risico's te beheersen en het weerstandsvermogen hierop af te stemmen, dient te worden voorkomen dat elke nieuwe financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Het gaat dan om incidentele tegenvallers, want structurele tegenvallers dienen te worden gedekt in de exploitatie van de gemeente Aalten. De weerstandscapaciteit kan worden onderverdeeld in structurele weerstandscapaciteit en incidentele weerstandscapaciteit. De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit structurele middelen in de begroting waarmee optredende risico’s kunnen worden opgevangen. De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit vrij besteedbare middelen die eenmalig kunnen worden aangewend. De structurele weerstandscapaciteit omvat: - Onbenutte belastingcapaciteit; - Leges en retributies die niet kostendekkend zijn; - Geraamde begrotingsoverschotten; - Raming voor onvoorzien. De incidentele weerstandscapaciteit is opgebouwd uit: - Algemeen vrij aanwendbare reserves; - Stille en aanwendbare reserves vaste activa. Het beleid ten aanzien van reserves en voorzieningen is vastgelegd in de nota Reserves en voorzieningen. Deze nota heeft een vervolg gekregen in de najaarsnota van 2007en de vierde Berap van 2008. Daarin wordt een aantal reserves opgeheven. Dit heeft de inzichtelijkheid transparanter gemaakt en het eigen vermogen versterkt. Dit eigen vermogen is echter ook versterkt door overschotten exploitatie en diverse verkopen onroerende zaken.
Paragraaf Weerstandsvermogen en Risico’s
97
Het risicoprofiel van gemeenten verandert snel: - Toenemend aantal grote (bouw)projecten; - Korting op de overheidsbijdrage; - Toenemende aansprakelijkheid en claimbewustheid in de samenleving; - Technologische ontwikkelingen; - Afstemming taken en verantwoordelijkheden waterschappen, provincie en gemeenten; - Inrichting veiligheidsregio’s; - Veranderende wetgeving (WWB/WMO). Wat is nu het voordeel van risicomanagement: - Het inzichtelijk maken van risico’s; - Meer begrip en bewustzijn over risico’s => betere oplossingen; - Vergroten van transparantie; - Betere verantwoording aan de stakeholders; - Verminderd politiek/bestuurlijk risico; - Verlagen van risicokosten; - Beslissingsinstrument voor het weerstandsvermogen. In onderstaand overzicht worden de elementen genoemd die de weerstandscapaciteit bepalen. Weerstandscapaciteit in exploitatie: 1. Weerstandscapaciteit in exploitatie onvoorzien 2. Onbenutte belastingcapaciteit OZB (aanname) Weerstandscapaciteit in vermogenssfeer: 3. Vrije deel algemene reserve 4. Risicobuffer grondbedrijf 5. Stille reserves (ruwe schatting) 1. Weerstandscapaciteit in exploitatie onvoorzien De weerstandscapaciteit bestaat uit de ruimte in de exploitatie en de algemene reserve. De ruimte in de exploitatie bestaat uit de post onvoorzien en de onbenutte belastingcapaciteit. De minimale capaciteit is op 10% van de omzet gesteld. Dit percentage wordt meer gebruikt bij gemeenten. Recente meting van deze capaciteit houdt in dat er minimaal € 10,1 miljoen (€ 5 miljoen weerstand plus € 5,1 miljoen risico’s) in de algemene reserve vast moet zitten. Dit bedrag is door de raad in 2009 echter nog vastgesteld op € 9.4 mio. Het verschil is ontstaan door een nieuwe simulatie van de risico’s. Daarbij gaat het bedrag van € 4.4 naar € 5.1 mio. Totaal moet het dus € 10,1 mio worden en dat bedrag gaan we redden, omdat we 33% van de stille reserves meenemen in de totale dekking. Dat is afgerond € 800 ton, zodat het beslag op de algemene reserve afgerond € 9.3 miljoen bedraagt. De algemene reserve is medio 2009 ca. € 13 miljoen. Dit is nog zonder de Nuongelden, maar wel met de nu bekende verplichtingen. De eerste tranche Nuongelden worden verwerkt in de jaarrekening 2009. De Raad besluit wat er met het saldo van de jaarrekening gaat gebeuren. Daarbij merken we wel op, dat in de begroting per saldo de voordelen (rente) en nadelen (dividendderving) zijn opgenomen. 2. Onbenutte belastingcapaciteit Het Rijk heeft met ingang van 2008 besloten de limitering van de OZB-(drempel)tarieven los te laten. De gemeenten zijn daardoor weer vrij de OZB-tarieven naar eigen behoeven aan te passen. Voorheen mochten gemeenten met vastgestelde tarieven boven de drempeltarieven de opbrengst van de OZB slechts met maximaal 2,75% verhogen. Wel moeten alle gemeenten tezamen onder een bepaald percentage blijven. Het uitgangspunt opgenomen in de programmabegroting is de OZB slechts te verhogen met het prijsindexcijfer van 1 %. Aangezien het Rijk geen maximale stijging meer hanteert, is er geen sprake meer van een (berekenbare) onbenutte belastingcapaciteit. Maar stel we verhogen met 10%, dan zou dat wel kunnen en € 300.000 extra opleveren. Ten aanzien van de andere grote belastingheffingen is uitgegaan van een kostendekking van 100%. Op dit moment worden de kosten van de riolering en de afvalstoffen voor 100% gedekt uit de opbrengsten. Leges en retributies mogen maximaal voor 100% kostendekkend zijn. De gemeente heeft dus altijd de mogelijkheid om de leges en retributies te verhogen tot een kostendekkend tarief.
Paragraaf Weerstandsvermogen en Risico’s
98
Voor de meeste grotere opbrengsten is dit al het geval. Wel kan het zo zijn dat met de ervaringen van het tijdschrijfsysteem TIM nog tot andere inzichten wordt gekomen. 3. Vrij deel algemene reserve De algemene reserve is de reserve waaraan de raad geen specifieke bestemming heeft gegeven en die dus een financiële bufferfunctie heeft. De reserves die kunnen worden ingezet bij calamiteiten, zijn de vrij besteedbare ruimte in de algemene reserve, de risicobuffer in de algemene reserve en de reserves waar indien nodig een andere bestemming aan kan worden gegeven. Afhankelijk van de risicoanalyse voor de grondexploitaties wordt een deel van de risicobuffer aan de algemene reserve toegevoegd. Het beleid ten aanzien van reserves en voorzieningen is vastgelegd in de 4e Bestuurrapportage van 2008. Deze is in februari 2009 vastgesteld. 4. Stille reserves De stille reserves bestaan uit de bezittingen die geheel zijn afgeschreven of nooit een boekwaarde hebben gehad, maar die eventueel bij verkoop nog wel een opbrengst genereren. Deze moeten qua waarde allemaal nog definitief in kaart worden gebracht. Het gaat dan met name om de onroerende zaken. Stille reserves ontstaan doordat verkoopwaarden van activa hoger liggen dan de boekwaarde. De stille reserves hebben met name betrekking op aandelen, zoals NUON en BNG, en gebouwen en terreinen. De aandelen zijn (nog) niet op de vrije markt te verkopen. De gemeentelijke gebouwen zijn onderdeel van het beleid om zoveel mogelijk onroerende zaken te verkopen, die niet nodig zijn voor onze bedrijfsvoering. De gemeentelijke gebouwen zijn veelal dermate specifiek dat een marktwaarde moeilijk te bepalen is. Daarom bestaat er geen zicht op de totale omvang van de stille reserves. We zijn momenteel volop bezig om daar verandering in te brengen middels het opzetten en bijhouden van een zogenaamde database met onder meer gegevens over de aard, het doel en opbrengsten en dergelijke. Verder zijn er al enkele panden en gronden verkocht, waarvan we vinden dat die niet tot het gemeentelijk bezit moeten behoren. Dit proces loopt volop door in 2009. Eén van de redenen tot verkoop is de versteviging van het eigen vermogen. Het is in onze gemeente in het verleden gebruikelijk geweest om een aantal investeringen in één keer ten laste van de reserve te brengen. Deze investeringen hebben dus geen boekwaarde, maar hebben het eigen vermogen gedrukt. Daar tegenover staat natuurlijk dat er ook geen kapitaallasten in de exploitatie verantwoord hoeven te worden. Dit heeft als nadeel dat er bij vervanging in de toekomst geen dekking is voor nieuwe investeringen. Het BBV staat namelijk niet meer toe dat investeringen met economisch nut in één keer worden afgeschreven. Maar buiten dat staan wij ook achter deze lijn van activeren en afschrijven. 5. Stille reserve Nuon De stille reserve Nuon is bekend. We krijgen door de verkoop een bedrag van in totaal € 27,3 miljoen. Wordt uitgekeerd in meerdere jaren tot en met 2014. Risico’s Risico’s kunnen worden onderscheiden in concrete en latente risico’s. Voor de afdekking van de concrete risico’s zijn specifieke voorzieningen getroffen bij het opstellen van de begroting. Zo zijn het laatste jaar voorzieningen genomen voor de mogelijke verliezen van bouwgrondexploitaties. Het verwachte tekort is dan al meteen op de boekwaarde in mindering gebracht. Dit betekent dat de reserve grondexploitatie verlaagd kan worden. De latente risico’s zijn geïnventariseerd in deze paragraaf. Ten aanzien van deze risico´s onderscheiden we twee categorieën: 1. Algemene risico´s De algemene risico’s (risico’s als gevolg van externe ontwikkelingen) kunnen in het algemeen niet worden afgedekt met risicobeheersingmaatregelen en komen ten laste van de vrij aanwendbare algemene reserve. Deze risico’s zijn gecategoriseerd onder de financiële risico’s. De rentestand is een voorbeeld van een algemeen risico. Alhoewel de gemeente zich tegen renteschommelingen kan indekken is de werkelijke ontwikkeling van de rente altijd onzeker. De hoogte van de rente heeft gevolgen voor onder andere de financiering en financieringslasten van de gemeente en/of de grondexploitatie. Gevolgen van dit algemene risico dienen via de bufferfunctie van de algemene reserve te worden afgedekt. De algemene reserve bedraagt plm. € 13 miljoen en is sterk verbeterd ten opzichte van 2008 (€ 9 miljoen).
Paragraaf Weerstandsvermogen en Risico’s
99
We hebben hiervoor een bedrag van van € 5 miljoen afgezonderd. 2. Specifieke risico´s De specifieke risico’s zijn het gevolg van waarderingsrisico’s. Dit zijn risico’s dat bestaande bezittingen als gevolg van bijzondere gebeurtenissen een lagere waarde (dienen te) krijgen. Deze risico’s worden weergegeven onder de ‘risico’s op eigendommen’. Ook interne risico’s, dus risico´s als gevolg van onvoldoende organisatorische maatregelen in het kader van een adequate risicobeheersing, zijn in het algemeen met adequate risicobeheersingsmaatregelen af te dekken. Deze risico’s worden weergegeven onder de categorie ‘risico’s die samenhangen met de interne bedrijfsvoering’. Ter dekking van deze risico’s moet ook een buffer worden aangehouden. Deze hebben we berekend op € 5,1 miljoen. Maar vastgesteld is tot nu toe € 4.4 mio. De gemeente Aalten is, zoals gezegd, een lenende gemeente, dus we hebben een zogenaamd renterisico. De huidige opgenomen leningen hebben een nominale waarde van ruim € 40 miljoen per ultimo december 2009. Het renterisico is in beeld gebracht bij de treasuryparagraaf. De risico’s blijven ruimschoots binnen de daarvoor vastgestelde normen. Weerstandsvermogen 2010 Risico’s weerstandscapaciteit: In 2008 heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de aanwezige risico’s binnen de gemeente Aalten. Dit onderzoek is in 2009 geëvalueerd. Tijdens het onderzoek zijn in totaal 59 risico’s geïdentificeerd. Deze risico’s zijn onderverdeeld naar de operationele risicocategorieën. Hieronder zijn de belangrijkste risico’s voor de gemeente opgenomen, zoals die bij de nulmeting van de risicoanalyse naar voren zijn gekomen. Voor 2009 heeft deze selectie als basis gediend en is er uiteindelijk een top 25 ontstaan met de belangrijkste risico’s voor de gemeente Aalten op dit moment. Nadat alle risico’s in beeld gebracht waren, is per risico de financieringsvorm bepaald. Aansluitend is een overzicht verkregen van de risico’s die binnen de gemeente Aalten voor het weerstandsvermogen meegenomen dienden te worden. In de paragraaf Weerstandsvermogen en Risico’s van de programmabegroting 2009 zijn een twaalftal risico’s voor de weerstandscapaciteit opgesomd. Aangezien voor een deel van de daar genoemde risico’s de beheersing ervan goed operationeel te ondervangen is, is bepaald deze risico’s uiteindelijk niet mee te nemen voor de te bepalen weerstandscapaciteit. Hieronder treft u een overzicht aan van de risico’s die wel door AON in de simulatie zijn opgenomen en waarvoor een schadescenario is opgesteld ten behoeve van deze simulatie. Risico’s weerstandscapaciteit: 1. Budgetoverschrijdingen bouwprojecten; 2. Uitbetalen garantstellingen voor verstrekte leningen van woningcorporaties; 3. Hogere uitgaven in het kader van open einde regelingen; 4. Budgettaire tekorten bij verbonden partijen; 5. Fouten in de vergunningverlening en/of gebrekkige handhaving; 6. Negatieve marktinvloeden in het kader van grondexploitatie; 7. Fout in ontwerp bouwwerken. Schadescenario’s: Om een risicosimulatie van de risico’s ten behoeve van het weerstandsvermogen van de gemeente Aalten uit te voeren, is het van belang dat voor elk risico een mogelijk schadescenario in kaart gebracht wordt. Met de input van de documentenstudie, de interviews en de workshop zijn scenario’s opgesteld voor de eerder genoemde 7 weerstandsvermogenrisico’s. Met behulp van de uitkomsten uit deze fase is door AON met behulp van een op maat gemaakt statistisch model (zogenaamde Monte Carlo simulaties) een uitspraak gedaan over de financiële gevolgen van de gedefinieerde risico’s voor de gemeente Aalten. De impact van alle individuele risico’s wordt bepaald, maar ook van alle risicoscenario’s gezamenlijk. Met behulp van het model kan een uitspraak worden gedaan over de gemiddelde verwachte schade en ook over de verwachte schadelast in een extreem slecht schadejaar (bijvoorbeeld één keer in de 25 jaar of één keer in de 100 jaar). De uitkomsten van de totale verwachte schadeomvang zijn gegeven bij verschillende zekerheidsniveaus. Bij een zekerheidsniveau van 99% is de aan te houden reserve voor de gemeente Aalten € 5,1 mln., was € 4.4 mln.
Paragraaf Weerstandsvermogen en Risico’s
100
Dit houdt in dat als de gemeente Aalten dit bedrag als reserve op haar balans aanhoudt zij in 99 van de 100 jaar voldoende reserves heeft om de schades op te vangen, maar in één jaar is er niet genoeg. Uit de markt komt naar voren dat overheidsgerelateerde of overheidsinstanties vaak kiezen voor een zekerheidspercentage van 99%. Een aantal risico’s is hier nog nader toegelicht. Grondexploitatie: Ruimtelijke ontwikkelingen zijn trajecten die meerdere jaren duren, waarmee hoge investeringen zijn gemoeid en waarvan de resultaten voor een lange tijd grote invloed hebben. Belangrijk is des te meer om zorgvuldige afwegingen te maken en de risico’s zo goed mogelijk in te schatten. Onderdeel van de grondexploitatie is dan ook een risico-inventarisatie, die (jaarlijks) periodiek moet worden bijgesteld. Bij de risico-inventarisatie gaat het om een inschatting van de mate waarin een risico van toepassing is en het effect op het financiële resultaat. Er bestaat voldoende inzicht in de risico’s van de grondexploitaties. De calculaties van de diverse complexen zijn geactualiseerd. Voor de verwachte verliesgevende complexen is een voorziening opgenomen. De hoogte van de reserve grondexploitaties als onderdeel van de algemene reserve wordt opnieuw berekend. Alle gronden zijn geïnventariseerd en er wordt een bestemming aan gegeven. Er is een actuele nota grondbeleid. Er zijn twee soorten risico’s namelijk de voorzienbare (de exploitatierisico’s) die jaarlijks blijken uit de geactualiseerde exploitatieopzetten en de onvoorzienbare of algemene risico’s. Deze laatstgenoemde ontstaan door negatieve conjuncturele ontwikkelingen waardoor bijvoorbeeld de gronduitgifte stagneert. Ook kan door een algemene rentestijging het renteverlies hoger worden waardoor grondprijzen wellicht moeten worden aangepast. Tevens komt de toerekening van de apparaatskosten en de voeding van fondsen die met de grondexploitatie samenhangen hierdoor mogelijk in gevaar. Gezien het feit dat deze risico’s zodanig bijzonder van karakter en omvang zijn, is het nodig hiervoor een aparte algemene reserve onderdeel grondexploitatie in stand te houden. Het bepalen van de noodzakelijke omvang van deze reserve is niet eenvoudig omdat de omvang afhangt van onzekere factoren als markt- en politieke ontwikkelingen, de rentestand en de verwachte resultaten. Voor de berekening van de buffer, welke jaarlijks volgens een bestendige gedragslijn opnieuw moet worden bepaald, wordt verder verwezen naar de paragraaf grondbeleid. De problematiek van de btw/bcf is uitgezocht over de jaren 2003 tot en met 2008. Met onze fiscaliste gaan we hierover met de belastingdienst in gesprek. Garanties en achterborgstellingen: Voor een aantal geldleningen aan derden (zoals woningcorporaties) heeft de gemeente zich garant gesteld. Dit betekent dat in geval van faillissement van de schuldenaar de gemeente de resterende aflossingen en rentebetalingen voor zijn rekening neemt. Het meeste is gecategoriseerd als risico ‘normaal’. Sinds de bruteringsoperatie in de volkshuisvesting heeft plaatsgevonden, zijn de risico’s verbonden aan het waarborgen van leningen in deze categorie afgenomen. In het verleden is voor een bedrag van € 118 miljoen garanties afgegeven. Per 31 december 2009 bedraagt het uitstaande saldo € 102 miljoen. Daarvan is door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw € 70 miljoen gewaarborgd. Van het totale gewaarborgde vermogen staat de Staat der Nederlanden voor € 23 miljoen garant en de gemeente Aalten staat voor € 47 miljoen garant. Gemeente Aalten neemt deel in het WSW fonds en staat in het kader middels achtervangovereenkomst garant voor € 47 miljoen. Het garant staan middels achtervangovereenkomst houdt in dat in eerste instantie het WSW wordt aangesproken indien de geldnemer niet aan zijn verplichtingen voldoet. Pas als het risicovermogen van het WSW onder een bepaald minimum komt, worden de deelnemende gemeenten verplicht om een renteloze lening te verstrekken. De gemeente loopt dus eigenlijk alleen een renterisico. Gezien de vermogenspositie van het WSW en de spreiding van het risico over de deelnemende gemeenten is dit risico als laag te kwalificeren. Hierbij komt dat het WSW sinds de oprichting nog nooit is aangesproken op haar borgverplichting. Voor het overige bedrag ad € 32 miljoen staat de gemeente Aalten garant. WMO: De Wet Maatschappelijke Ondersteuning is per 1 januari 2007 ingevoerd. Van het rijk wordt budget ontvangen via de algemene uitkering om de uitvoering te bewerkstelligen. Of de verkregen middelen voldoende zijn in de toekomst blijft de vraag en hier ligt dus een risico. We hebben via de tussentijdse rapportages verslag gedaan over de voortgang. Er is nog wel een reserve WMO.
Paragraaf Weerstandsvermogen en Risico’s
101
BTW-compensatiefonds: In 2009 voerde Deloitte een steekproef uit naar de toepassing van het BCF. Uit de tussentijdse bevindingen blijkt dat er nog een aantal correcties plaats moeten vinden over de jaren 2005 t/m 2008. Ook voor de komende jaren hebben deze correcties wellicht negatieve gevolgen. Wat de exacte omvang van deze correcties zijn is op dit moment nog niet te zeggen.
Paragraaf Weerstandsvermogen en Risico’s
102
Paragraaf Lokale heffingen Inleiding Gemeenten zijn beperkt in de belastingen die ze mogen heffen. Deze zijn namelijk limitatief opgesomd in de Gemeentewet. Naast belastingen, heft de gemeente rechten (leges) voor individuele dienstverlening aan haar burgers. De tarieven van deze rechten (leges, afvalstoffen- en rioolheffing) dienen zodanig vastgesteld te worden dat de opbrengsten de kosten voor het verlenen van de diensten niet overschrijden. De gemeente is vrij in de besteding van de opbrengst van de ongebonden heffingen (algemene belastingen), waarvan de OZB de omvangrijkste is. De gemeentelijke belastingen en retributies die in 2009 in Aalten worden geheven zijn: onroerende-zaakbelastingen, afvalstoffenheffing, rioolheffing, hondenbelasting, forensenbelasting, toeristenbelasting en diverse leges en rechten. De lokale heffingen vormen een belangrijk onderdeel van de eigen inkomsten en zijn onderdeel van het gemeentelijk beleid. Lokale heffingen raken de burger direct in de portemonnee en diezelfde burger wil waar voor zijn geld. Een duidelijke belangenafweging is daarom op z’n plaats. De beschrijving van het kwijtscheldingsbeleid maakt onderdeel uit van deze paragraaf. Overzicht van de lokale heffingen Onderstaande tabel geeft weer welke opbrengsten uit lokale heffingen zijn geraamd als dekkingsmiddelen in de begroting. Overzicht belastingen en heffingen (* € 1.000) 2010 3.343 2.465 1.534 609 173 298 219 79 59 57 8.836
Onroerende zaakbelasting Afvalstoffenheffing Rioolheffing Bouwleges Hondenbelasting Secretarieleges Begraafrechten Marktgelden Forensenbelasting Toeristenbelasting Totaal
2009 3.270 2.443 1.598 682 172 295 236 79 59 57 8.891
Opbouw lokale belastingen en heffingen
Afval 28%
Markt 1% OZB 39%
Toerist/Forens 1%
Riool 17%
Leges 3%
Begraaf 2% Bouw 7% Hond 2%
Paragraaf Lokale heffingen
103
Ontwikkeling van de lokale lasten (ter vergelijking van de lastendruk zijn de tarieven 2009 zoveel mogelijk opgenomen) Onroerende-zaakbelastingen (OZB) In de meicirculaire gemeentefonds 2009 is de macronorm OZB voor 2010 bepaald op 4,3%. Dat percentage bestaat uit 1,25% inflatie, 2% reële trendmatige groei en 1,05% in verband met afschaffing precario op kabels en leidingen. Het Kabinet heeft verzocht om voorzichtig om te gaan met deze ruimte omdat de norm uitgaat van een reële groei van 2% terwijl de feitelijke groei door het CPB op 0,25% wordt geraamd. Vanaf 2009 worden de tarieven OZB berekend naar een percentage van de waarde van de onroerende zaak. Deze verandering heeft niet tot onduidelijkheid bij de burgers geleid. De OZB genereert de hoogste vrij te besteden belastingopbrengst en kan gesplitst worden in een eigenaardeel (woningen en niet-woningen) en een gebruikersdeel (niet-woningen). De hoogte van de aanslag wordt bepaald door de vastgestelde WOZ-waarde van de onroerende zaak en het bijbehorende tarief. Voor het belastingjaar 2010 geldt een vast te stellen WOZ-waarde naar waardepeildatum 1 januari 2009. De gemiddelde WOZ-waarde van een woning is met ongeveer 0,8 % ten opzichte van het vorige tijdvak gestegen. Voor dit nieuwe tijdvak bedraagt de gemiddelde waarde per woning ca. € 226.300. (2009, € 224.500). De totale opbrengst OZB wordt met € 73.000 verhoogd. Dit betreft een algemene opbrengstverhoging van 1% (33.000) en een uitbreiding van het aantal objecten (40.000). Tarieven onroerende-zaakbelastingen (OZB) 2010
2009
Woningen - eigenaardeel
0,0900 %
0,0909 %
Niet – woningen - eigenaardeel - gebruikersdeel
0,1205 % 0,0920 %
0,1217 % 0,0987 %
Omdat de waardeontwikkeling (inclusief toename aantal objecten) van niet-woningen (+ 4%) voor het eerst hoger is dan voor woningen (+ 0,8%) heeft dat een verschuiving van de opbrengst van woningen naar niet-woningen ad. € 39.000 tot gevolg. Een dergelijke verschuiving heeft in de laatste jaren steeds in tegengestelde richting plaats gevonden. Afvalstoffenheffing Met betrekking tot de afvalstoffenheffing blijft het beleid dat de tarieven kostendekkend zijn. De ledigingtarieven zijn met 1% verhoogd. Bij de berekening van de tarieven is het gemiddelde ledigingaantal nog als uitgangspunt genomen. Dat wil zeggen 14 ledigingen van een restcontainer 240 liter en 7 keer een Gft-container 140 liter. Door ontwikkelingen als het beëindigen van de inzameling van Gft in het buitengebied en de recent gestarte gescheiden inzameling van plasticafval, zal het gemiddelde aantal ledigingen moeten worden bijgesteld. Een en ander zal in 2010 geëvalueerd worden. Omdat de voorschotnota van ROVA over 2009 meevalt en de begroting 2010 daarop gebaseerd is, kan het vastrecht 2010 iets verlaagd worden.
Paragraaf Lokale heffingen
104
Tarieven afvalstoffenheffing ( in € )
Vast-variabel Eenpersoonshuishouden Meerpersoonshuishouden
Vastrecht per huishouden Per lediging van een restcontainer 240 liter Per lediging van een restcontainer 140 liter Per lediging van een Gft-container 140 liter Per lediging van een Gft-container 80 liter
2010
2009
185,50 234,82
188,78 237,56
2010
2009
104,50 7,24 4,50 3,76 2,53
108,50 7,17 4,46 3,72 2,50
Rioolheffing Vanaf 2010 is het rioolrecht overgegaan in een rioolheffing. De reden daarvoor is dat door de invoering van de nieuwe Wet Gemeentelijke Watertaken het mogelijk is om een verbrede rioolheffing in te voeren. Uit deze heffing wordt niet alleen voorzien in rioleringskosten, maar ook in de kosten van de afvoer van regenwater en grondwater. Deze kosten zijn opgenomen in het nieuwe GRP. De huidige heffingsmaatstaven blijven ongewijzigd. De aanslagen worden berekend op basis van het werkelijke waterverbruik en worden via de waternota van Vitens geïnd. De tarieven zijn met 3% verhoogd. De opbrengsten rioolrecht zijn in 2010 € 67.000 lager dan 2009. Dit komt doordat er in 2009 rekening was gehouden met meer m³ water verbruik. Dit verbruik blijkt nu aan de hand van de actuele gegevens van de Vitens te hoog. Voor de berekening van het rioolrecht van 2010 zijn de lagere verbruiken verwerkt. De lagere inkomsten worden gecompenseerd door een onttrekking aan de reserve riolering in 2010. In de verdere jaren is deze onttrekking niet gedaan, voor 2011 en verder is uit gegaan van hogere inkomsten voor de rioolheffing van € 152.000. Tarieven rioolheffing (in €)
Tot 2.500 m³, per m³ afvalwater Van 2.500 m³ tot 5.000 m³, per m³ Boven 5.000 m³, per 1.000 m³
2010
2009
1,05 0,80 52,94
1,02 0,78 51,40
Hondenbelasting In 2009 heeft een huis-aan-huis controle voor de hondenbelasting plaats gevonden. Dit heeft ruim 200 ‘nieuwe’ honden opgeleverd. De tarieven 2010 zijn met 1% verhoogd. Tarieven hondenbelasting (in €)
Één hond Elke volgende hond Kennel
Paragraaf Lokale heffingen
2010
2009
56,35 112,70 281,75
55,80 111,60 279,00
105
Forensenbelasting De tarieven 2010 zijn met 1% verhoogd (tarieven afgerond op gehele euro’s). De grondslag is de vastgestelde WOZ-waarde van het object. Met ingang van 2010 gelden er wederom (evenals bij de OZB) nieuwe waarden. De opbouw van de staffel is ongewijzigd gebleven. Tarieven forensenbelasting (in €) Waarde object € 30.000,00 € 30.001,00 € 60.001,00 € 120.001,00 € 180.001,00 € 240.001,00 € 300.001,00 € 360.001,00
of minder t/m € 60.000,00 t/m € 120.000,00 t/m € 180.000,00 t/m € 240.000,00 t/m € 300.000,00 t/m € 360.000,00 en meer
2010
2009
110,00 166,00 226,00 278,00 335,00 400,00 452,00 568,00
109,00 165,00 224,00 275,00 332,00 396,00 447,00 562,00
2010
2009
0,76
0,75
110,00
109,00
Toeristenbelasting Het tarief toeristenbelasting 2010 wordt met 1% verhoogd. Tarief toeristenbelasting (in €)
Tarief per persoon per overnachting Forfaitair tarief, 145 overnachtingen à het tarief per overnachting.
Overige tarieven Leges/bouwleges/begraafrechten/marktgeld De overige leges en rechten worden eveneens met 1% verhoogd. Ontwikkeling van de woonlasten De woonlasten bestaan uit de onroerende-zaakbelastingen (alleen eigenaardeel), afvalstoffenheffing en rioolheffing. Onderstaande tabel geeft de omvang van de lokale woonlasten voor een gemiddeld (meerpersoons) huishouden weer. Voor de berekening van de rioolheffing gaan we uit van 3 personen (waterverbruik 120 m³). Bij de berekening van de OZB is uitgegaan van de gemiddelde WOZ waarde van een woning in onze gemeente, groot € 226.300 en bij de afvalstoffenheffing van het vastrecht, vermeerderd met het gemiddelde aantal ledigingen. Woonlasten per huishouden (in €)
Gemiddelde OZB aanslag Afvalstoffenheffing Rioolheffing Totale woonlasten
2010
2009
203,00 232,18 126,00 561,18
204,00 235,06 122,40 561,46
Wijziging eigenaar Huurder - 0,49% - 1,23% 2,94% - 0,05%
Nvt - 1,23% 2,94% 0,20%
Kwijtscheldingsbeleid Voor burgers met een laag inkomen bestaat de mogelijkheid om gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van betaling van belasting te verzoeken. Kwijtschelding is mogelijk voor hondenbelasting (1e hond), afvalstoffenheffing en rioolheffing. Of men in aanmerking komt voor kwijtschelding hangt af van het netto besteedbaar inkomen; dit is het bedrag dat men overhoudt nadat de uitgaven zijn afgetrokken van de netto inkomsten. Daarnaast vindt er een vermogenstoets plaats. Het netto besteedbaar inkomen wordt vervolgens getoetst aan vastgestelde normbedragen van de Algemene bijstandswet, waarna kan worden bepaald of men in aanmerking komt voor kwijtschelding.
Paragraaf Lokale heffingen
106
In de begroting is rekening gehouden met een totaalbedrag van ca. € 78.000 aan kwijt te schelden lokale heffingen.
Paragraaf Lokale heffingen
107
Paragraaf Lokale heffingen
108
Paragraaf Treasury Algemeen In de wet Fido (financiering decentrale overheden) en de bijbehorende ministeriële uitvoeringsregelingen is bepaald dat gemeenten verplicht zijn een treasurystatuut op te stellen. Binnen het Besluit Begroting en Verantwoording is aangegeven dat er daarnaast een treasuryparagraaf moet worden opgenomen bij de begroting en het jaarverslag. In het treasurystatuut is het financiële kader opgenomen waarbinnen de treasurer zijn werkzaamheden uitvoert ten aanzien van de financiering en het uitzetten van overtollige middelen. Verder behoort ook het betalingsverkeer tot de werkzaamheden. Het doel is om een optimaal resultaat te bereiken tussen (rente-) kosten en risico. Met name het beheersen van risico’s is een belangrijk onderdeel. Kernbegrippen zijn publieke taak en prudent karakter. Risico’s worden beheerst door de kasgeldlimiet (kort geld) en renterisiconorm (lang geld). De treasuryparagraaf in de begroting behandelt de beleidsplannen voor het komende jaar en het jaarverslag gaat in op de resultaten van de beleidsuitvoering. Aanpassingen treasurystatuut De wet Fido is in 2001 geïntroduceerd en in 2006 geëvalueerd. Het oordeel was dat de wet fido naar behoren voldoet. Het heeft de financieringsfunctie bij de gemeenten verder verbeterd. Desondanks is een aantal wijzigingen doorgevoerd die vooral zijn bedoeld om een aantal fido-onderdelen te vereenvoudigen. Tevens is een beëindiging gemaakt aan de hypotheekverstrekking aan eigen personeel. De kredietcrisis heeft ook een aantal decentrale overheden direct geraakt. Het uitzetten van middelen kan aanzienlijke financiële risico’s met zich brengen is gebleken (IJslandse banken, Lehman Brothers). Dit heeft ertoe geleid dat er nog eens kritisch is gekeken naar de huidige wet- en regelgeving op dit gebied. Voor de uitvoeringsregelingen zijn daarom enkele vaktechnische verbeteringen doorgevoerd. Deze aanpassingen zijn in 2009 in het treasurystatuut verwerkt. Interne ontwikkelingen Voor een goede uitvoering van de treasuryfunctie is het tijdig, juist en volledig beschikbaar hebben van financiële informatie van wezenlijk belang. Deze informatie wordt gebruikt voor het opstellen van een liquiditeitsplanning. Op basis van deze planning wordt geld aangetrokken of tijdelijk weggezet. Aan het begin van ieder jaar wordt een liquiditeitsplanning opgesteld. De financiële positie van de gemeente is mede door de gezondmakingsoperatie de laatste jaren behoorlijk verbeterd. Met name de reservepositie is versterkt. Toch moet de vinger aan de pols worden gehouden om ook in de toekomst een sluitende begroting te kunnen waarborgen. Externe ontwikkelingen Een belangrijke factor bij het uitvoeren van het treasurybeleid, is de renteverwachting op de geld- en kapitaalmarkt. Voor wat betreft de rentevisie wordt gekeken naar informatie van de grote Nederlandse banken waaronder de BNG. De reële rente (rente minus inflatie) lag halverwege 2009 rond de 2%. En dat is beneden gemiddeld. 10-jaars staatslening bewoog rond de 3.5%. Terwijl de korte rente door de kredietcrisis erg laag was, 3 maands euribor ± 1%. Na een recessie volgt altijd herstel. De inflatie en rente lopen dan op. Timing is echter lastig. Onder invloed van het internationaal economisch herstel nemen de inflatieverwachtingen toe. De rentetarieven zullen daardoor op langere termijn oplopen. De ECB zal het monetaire beleid naar verwachting zeker tot medio 2010 ongemoeid laten. Eind 2010 worden niveau’s verwacht voor 3 maands euribor van 1,5 % en 10-jaars staat rond 4%. De drie deelfuncties van treasury zijn: kasbeheer, risicobeheer en gemeentefinanciering. 1. Kasbeheer Het kasbeheer behelst het geldstromenbeheer en het saldo- en liquiditeitenbeheer. Met behulp van de liquiditeitsplanning wordt erop toegezien dat de liquiditeitspositie voldoende is en blijft om aan de betalingsverplichtingen te kunnen voldoen. De “Overeenkomst financiële dienstverlening” die de gemeente heeft met de BNG is daarbij tevens een belangrijk instrument. In deze overeenkomst is ondermeer de kort-kredietverlening geregeld en zijn afspraken gemaakt over de vaststelling van rentepercentages in rekening-courant. Het betalingsverkeer wordt zoveel mogelijk uitgevoerd bij één bank, de BNG. Paragraaf Treasury
109
2. Risicobeheer Dit onderdeel geeft inzicht in het risicoprofiel van de organisatie en is het kernonderdeel van de treasuryparagraaf. De belangrijkste financiële risico’s zijn renterisico, koersrisico en kredietrisico. Om de risico’s in beeld te brengen en te bewaken zijn in de wet Fido een aantal indicatoren gedefinieerd waarbinnen overheden kunnen opereren. Renterisicobeheer Kasgeldlimiet Het renterisico op kortlopende financiering (looptijd korter dan 1 jaar) wordt inperkt door de kasgeldlimiet. Met name voor kortlopende financiering kan het renterisico groot zijn. Wijzigingen op de korte rente hebben direct invloed op de rentelasten. De totale omvang van de vlottende schuld is gebonden aan een maximum van 8,5% van de jaarbegroting bij aanvang van het dienstjaar. Dit is de kasgeldlimiet. De aangetrokken vlottende schuld mag deze limiet in principe niet overschrijden. Als de gemiddelde liquiditeitspositie van drie achtereenvolgende kwartalen de kasgeldlimiet overschrijdt dient de toezichthouder op de hoogte te worden gesteld en moet een plan worden ingediend om weer aan de limiet te voldoen. Berekening kasgeldlimiet 1 Begrotingstotaal 2 Het bij ministeriële regeling vastgesteld percentage 3 Kasgeldlimiet (1 x 2)
€ 52,5 mln. 8,5% € 4.462.500
In 2009 is de eerste tranche van de verkoop van de NUON aandelen ontvangen, bijna € 13 mln. Deze overtollige liquide middelen zijn op drie verschillende spaarrekeningen gezet bij de Rabobank, ING en ABN-AMRO. De gemiddelde vergoeding bedraagt 2,5% en de tegoeden zijn direct opvraagbaar. De rentevergoeding voor deposito lag dik onder de 1%. Ook langere tijd wegzetten (10 jaar of langer) was geen optie omdat er bij de gemeente diverse projecten op stapel staan die te zijner tijd wellicht goedkoper kunnen worden gefinancierd met de NUON gelden. We willen daarom flexibel blijven. Gelet op deze situatie verwachten we bij aanvang van het begrotingsjaar 2010 vooralsnog ruimschoots binnen de kasgeldlimiet te blijven. Renterisiconorm De renterisiconorm beoogt het risico van rentewijziging bij herfinanciering van de vaste schuld (looptijd langer dan 1 jaar) te beheersen. Hoe meer de aflossing van de schuld in tijd gespreid wordt, hoe minder gevoelig de begroting wordt voor renteschokken bij renteherziening en herfinanciering. De renterisiconorm is een van de fido-onderdelen die vereenvoudigd is. De grondslag van de nieuwe renterisiconorm is gewijzigd van totale vaste schuld in begrotingstotaal. Het aantal te beschouwen herfinancieringsvariabelen voor de nieuwe norm is teruggebracht van 5 naar 2, namelijk de jaarlijkse verplichte aflossingen en de renteherzieningen. Het percentage blijft 20%. Onderstaand wordt de renterisiconorm over de jaren 2010 tot en met 2013 weergegeven. Variabelen renterisico(norm) 1 Renteherzieningen 2 Aflossingen 3 Renterisico (1+ 2) 4 Renterisiconorm 5a = (4>3) Ruimte onder renterisiconorm 5b = (3>4) Overschrijding renterisiconorm
2010 0 3.924 3.924 10.500 6.576
2011 0 3.924 3.924 10.460 6.536
(Bedragen x € 1.000) 2012 2013 0 0 4.420 3.233 4.420 3.233 10.320 10.320 5.900 7.087
Berekening renterisiconorm 4a Begrotingstotaal 52.500 52.300 51.600 51.600 4b Percentage regeling 20% 20% 20% 20% Renterisiconorm 4 = (4a x 4b/100) 10.500 10.460 10.320 10.320 Uit bovenstaand overzicht blijkt dat het renterisico op de vaste schuld ruim binnen de wettelijk vastgestelde kaders blijft.
Paragraaf Treasury
110
Koersrisicobeheer De koersrisico’s van de gemeente Aalten zijn zeer beperkt omdat uitsluitend (conform treasurystatuut) middelen worden uitgezet in vastrentende waarden, zoals deposito’s. Door afstemming van de looptijden op de liquiditeitsplanning kunnen deze in principe tot het einde van de looptijd worden aangehouden. Vastrentende waarden garanderen dat op de einddatum de nominale waarde wordt uitgekeerd. Op deze einddatum is dus geen sprake van koersrisico's. Kredietrisicobeheer Voor wat betreft het kredietrisicobeheer (of debiteurenrisicobeheer) worden niet of nauwelijks problemen verwacht. Daar waar nodig zijn voorzieningen getroffen. Regelmatig wordt de hoogte van de voorziening beoordeeld en indien nodig aangepast. 3. Gemeentefinanciering Gemeentefinanciering omvat de activiteiten die gericht zijn op het beheren van de liquiditeitsposities voor een termijn van minimaal één jaar en het voorzien in de benodigde liquiditeiten voor de realisatie van voorgenomen investeringen en activiteiten. De financieringspositie van de gemeente en de daarbij behorende financieringsbehoefte wordt dus voor een groot deel bepaald door het verloop van de geplande investeringen. Daarbij wordt er naar gestreefd de benodigde leningen tegen zo gunstig mogelijke condities aan te trekken. Daartoe wordt bij het afsluiten van leningen rekening gehouden met de bestaande liquiditeitsplanning, de rentevisie en de renterisiconorm. Op het investeringsschema 2010 is voor € 1,4 mln aan nieuwe en vervangingsinvesteringen opgenomen. Daarnaast krijgen we nog te maken met de afloop vanuit 2009. Medio 2009 staat er nog voor ± € 13 mln aan investeringen op de planning. In 2010 moet op bestaande vaste geldleningen bijna € 4 mln worden afgelost. Zoals aangegeven is een groot deel van de NUON gelden op het moment van het opmaken van deze begroting in 2009 gestald op een spaarrekening. Hiermee kunnen diverse projecten worden gefinancierd. Gelet op het investeringsvolume en het aflossingsbedrag op vaste geldleningen zal in 2010 bovenop de eventuele inzet van de NUON gelden nog tussen de 5 en 10 mln moeten worden geleend. Of alle investeringen daadwerkelijk worden uitgevoerd is natuurlijk maar de vraag. Afhankelijk van de behoefte zullen we de kapitaalmarkt op moeten. Investeringen in de centrale huisvesting, het Werklandschap en bijvoorbeeld het centrumplan Aalten zijn niet opgenomen in het meerjaren investeringsschema. Er zijn nog teveel zaken onduidelijk met name qua tijdsplanning. Bovendien zal waarschijnlijk tijdelijk een deel met kort geld worden gefinancierd. Begrote financieringspositie voor 2010 Boekwaarde vaste activa Beschikbare financieringsmiddelen - kapitaalmarkt financiering - reserves en voorzieningen Totaal financieringsmiddelen Financieringstekort
86.954.747 40.088.444 36.756.807 76.845.251 10.109.496
De kosten over dit financieringstekort zijn tegen 5% opgenomen in de begroting 2010. Dit komt uit op € 505.475 In onderstaand overzicht worden de verwachte mutaties in de leningenportefeuille weergegeven. Mutaties leningenportefeuille 2010 bedragen x € 1.000 Stand per 1 januari 2010 Nieuwe leningen (conversie) Nieuwe leningen (financieringsbehoefte) Reguliere aflossingen Vervroegde aflossingen (conversie) Stand per 31 december 2010
Paragraaf Treasury
Bedrag 40.088 0 0 3.924 0 36.164
Gemiddelde rente 4,12%
4,12%
111
Paragraaf Treasury
112
Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Een deel van de gemeentelijke taken richt zich op het onderhoud van de openbare ruimte en kapitaalgoederen. Om deze kapitaalgoederen op een acceptabel niveau te houden, is goed beheer noodzakelijk. Gelet op de omvang van de te beheren kapitaalgoederen legt deze continue taak een substantieel beslag op de budgettaire middelen. Het is daarom van groot belang om de omvang van de te beheren objecten in de openbare ruimte en de huidige kwaliteit volledig in beeld te hebben. In de nota ‘Integraal beheer Openbare Ruimte’ (IBOR) is het beleid vastgesteld op welk kwaliteitsniveau de openbare ruimte ingericht en onderhouden dient te worden. Het kwaliteitsniveau sober is hiervan het uitgangspunt. De vaststelling van dit IBOR heeft eind 2007 plaats gevonden. Begin 2009 zijn de plannen geactualiseerd. Ook is eind 2007 het MOP wegen, straten en pleinen 2009-2017 vastgesteld. Begin 2009 zijn ook deze plannen geactualiseerd. Het beleid voor het uitvoeren van onderhoudsactiviteiten aan gemeentelijke kapitaalgoederen is opgenomen in de volgende nota’s: - Nota integraal beheer openbare ruimte (IBOR-Aalten) - Meerjaren onderhoudsprogramma wegen, straten en pleinen - Planmatig beheer en onderhoud van gemeentelijke gebouwen en basisscholen - De nota speelvoorzieningen 2005 - Gemeentelijk Riolerings Plan 2008 -2012 Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR) De voortdurende ontwikkeling en zorg die is gericht op het waarborgen van de kwaliteit van de openbare ruimte waarmee de belanghebbenden tevreden zijn en zich betrokken weten, zodanig dat ook de leefbaarheid en de economische vitaliteit wordt gediend. Onderhoud wegen Voor het onderhoud van de wegen wordt gesteund op onderhoudsschema’s. In deze schema’s zijn alle wegen binnen en buiten de bebouwde kom opgenomen. Per weg is aangegeven wat er moet gebeuren en in welk jaar om de wegen in stand te houden op het gewenste niveau. Voor het grote onderhoud is een onderhoudsvoorziening ingesteld. Het grote onderhoud wordt daaraan onttrokken en deze voorziening wordt jaarlijks gevoed. De voeding van deze voorziening is jaarlijks € 687.000. Regelmatig vindt de actualisatie plaats van de onderhoudstoestand met de daarbij behorende aansluiting op deze plannen. Bijstellingen van deze plannen worden in de reguliere Planning & Control cyclus meegenomen. Het normale jaarlijkse onderhoud ad € 156.000 is in de exploitatie opgenomen. Onderhoud bruggen Om het onderhoud en de instandhouding van onze bruggen te kunnen waarborgen is een meerjaren onderhoudsplan opgesteld. Jaarlijks wordt op basis hiervan het groot en klein onderhoud uitgevoerd. De lasten ad € 58.000 zijn hiervoor in de begroting opgenomen. Openbare verlichting Voor de vervanging van de lichtmasten is in de meerjaren begroting een regulier bedrag opgenomen van circa € 46.000. De vervanging van de lichtmasten vindt plaats volgens een vervangingsschema. Openbaar groen Voor het openbaar groen wordt aan de hand van het groenbeheerprogramma jaarlijks het onderhoud uitgevoerd door de eigen groenploeg. Voor een gedeelte van het groenonderhoud wordt jaarlijks met derden, nu het Werkvoorzieningschap Hameland (Hacron), een onderhoudscontract afgesloten. In de meerjaren begroting is ten behoeve van het openbaar groen een bedrag van circa € 567.000 opgenomen. Speelvoorzieningen Voor het onderhoud en de vervanging van speelvoorzieningen zijn structureel bedragen in de exploitatie opgenomen. Dit onderhoud (en vervanging) gebeurt op basis van de nota speelvoorzieningen 2005. Voor de vervanging is een bedrag opgenomen van € 48.000. Voor onderhoud is er structureel een bedrag van circa € 24.000 opgenomen.
Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen
113
Riolering Het beheer van het rioolstelsel is vastgelegd in het rioolbeheerplan. Hierin staat hoe het dagelijks onderhoud aan riolering en pompen wordt uitgevoerd. Dit beheerplan maakt deel uit van het Gemeentelijk Riolerings Plan dat in 2008 is opgesteld en waarin de beleidskaders zijn vastgelegd voor de wettelijke taak van de gemeente om zowel vuilwater, regenwater en grondwater op een goede manier te beheren. De investeringen in de riolering en het grondwater worden geactiveerd en de lasten hiervan worden via de riooltarieven verhaald op de burgers en bedrijven. Gebouwen De gemeente heeft een groot aantal gebouwen in eigendom, beheer en onderhoud. Om waarde vermindering van de gebouwen te voorkomen is een goede staat van onderhoud noodzakelijk. Bij het beheer en onderhoud wordt onderscheid gemaakt tussen het beheer en onderhoud van het gebouw, alles wat nagelvast is (technisch onderhoud) en het beheer en onderhoud door de gebruiker (water, gas, elektra, telefonie, schoonmaken e.d.) Een goede meerjaren onderhoudsplanning is niet alleen om technische redenen van belang. Even belangrijk zijn de bedrijfseconomische aspecten en de tevredenheid van de gebruikers van het object. Jaarlijks worden de gebouwen geïnspecteerd en de onderhoudsschema’s hierop aangepast. Deze inspectie/actualisatie vindt structureel plaats. De meerjaren onderhoudsplannen zijn door de raad vastgesteld en de benodigde voorzieningen zijn in het leven geroepen. De voorzieningen worden jaarlijks met een gelijk bedrag gevoed zodat de lasten gelijkmatig in de exploitatie zijn opgenomen. Grote vaak wisselende onderhoudskosten kunnen dan aan deze voorziening onttrokken worden. Voor het reguliere, kleinere onderhoud is budget structureel in de begroting opgenomen. Het onderhoud van de diverse gebouwen van de gemeente wordt op verschillende manieren uitgevoerd: Gemeentelijke gebouwen Zowel het grote als het kleine onderhoud van deze gebouwen komen voor rekeningen van de gemeente. Het grote onderhoud van deze gebouwen is in beeld gebracht door middel van een meerjaren onderhoudsplan. Voor deze kosten is een voorziening gevormd die jaarlijks met een gelijk bedrag gevoed wordt. De middelen van circa € 129.000 hiervoor zijn in de begroting opgenomen. Voor het reguliere jaarlijkse onderhoud ad € 112.000 zijn de lasten in de exploitatie opgenomen. Met de vaststelling van het onderhoudsplan zal voldoende (financiële) onderbouwing aanwezig zijn om de gebouwen adequaat te onderhouden en in stand te houden. Onderwijsgebouwen Bij de onderwijs gebouwen wordt het reguliere, kleine onderhoud door de scholen zelf gedaan. Alleen het planmatige grote onderhoud komt voor rekening van de gemeente. Voor dit planmatige onderhoud is een meerjaren onderhoudsplan opgesteld aan de hand van de inventarisatie van bureau Kraan. Voor de uitvoering hiervan is een voorziening in het leven geroepen. Deze wordt jaarlijks met een gelijk bedrag van € 94.000 gevoed zodat er voldoende middelen aanwezig zijn om het grote onderhoud uit te kunnen voeren. Dit bedrag maakt ook deel uit van het integraal Huisvestingsplan. Gebouwen van de sport en recreatiestichting Het dagelijks onderhoud van deze gebouwen wordt uitgevoerd door de stichting zelf. De gemeente zorgt voor het planmatige onderhoud. Het planmatige onderhoud wordt bekostigd uit de betreffende reserve. Jaarlijks wordt deze reserve gevoed met € 35.000. Zwembad ‘t Walfort Het zwembad ’t Walfort is verhuurd aan Optisport. Optisport is verantwoordelijk voor het dagelijks onderhoud en voor een deel aan het planmatig onderhoud. Het planmatige onderhoud wordt ten laste van de betreffende voorziening gebracht. Deze voorziening is eind 2007 vastgesteld, ondertussen is het benodigde onderhoud ten behoeve van het zwembad opnieuw geïnventariseerd. Aan de hand van deze gegevens is het plan geactualiseerd. De voorziening wordt nu jaarlijks gevoed met € 163.000. Een deel van de gemeentelijke taken richt zich op het onderhoud van de openbare ruimte en kapitaalgoederen. Om deze kapitaalgoederen op een acceptabel niveau te houden, is goed beheer noodzakelijk. Gelet op de omvang van de te beheren kapitaalgoederen legt deze continue taak een substantieel beslag op de budgettaire middelen. Het is daarom van groot belang om de omvang van de te beheren objecten in de openbare ruimte en de huidige kwaliteit volledig in beeld te hebben.
Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen
114
In de nota ‘Integraal beheer Openbare Ruimte’ (IBOR) is het beleid vastgesteld op welk kwaliteitsniveau de openbare ruimte ingericht en onderhouden dient te worden. Het kwaliteitsniveau sober is hiervan het uitgangspunt. De vaststelling van dit IBOR heeft eind 2007 plaats gevonden. Begin 2009 zijn de plannen geactualiseerd. Ook is eind 2007 het MOP wegen, straten en pleinen 2009-2017 vastgesteld. Begin 2009 zijn ook deze plannen geactualiseerd.
Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen
115
Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen
116
Paragraaf Grondbeleid Inleiding en doelstellingen Volgens artikel 16 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten 2004 (BBV 2004) moet de verplichte paragraaf betreffende het grondbeleid tenminste bevatten: a. een visie op het grondbeleid in relatie tot de realisatie van de doelstellingen van de programma’s die hiervoor zijn opgenomen in de begroting te weten programma 3 Economische zaken met product 320 Industriegronden en programma 8 Ruimtelijke ordening met product 830 Bouwgrondexploitatie; b. een aanduiding van de wijze waarop de gemeente het grondbeleid uitvoert; c. een actuele prognose van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie; d. een onderbouwing van de eventuele winstneming; e. de beleidsuitgangspunten omtrent de reserves voor grondzaken in relatie tot de risico’s. Onder grondbeleid wordt verstaan het gehele instrumentarium dat de gemeente ter beschikking staat om ruimtelijke doelstellingen te realiseren. Het omvat alle strategieën van de gemeente rond het verwerven, beheren, bewerken en uitgeven van gronden. Het grondbeleid heeft grote invloed op en samenhang met de realisatie van beleidstaken zoals ruimtelijke ontwikkeling - volkshuisvesting - verkeer en vervoer - cultuur, sport en recreatie economische structuur. Daarnaast kan het grondbeleid grote financiële gevolgen hebben. De resultaten, maar vooral de financiële risico’s, zijn van belang voor de financiële positie van de gemeente. Daarom is transparantie van grondbeleid van groot belang. In de in november 2007 door de raad vastgestelde Nota Gepast Grondbeleid zijn de volgende doelstellingen opgenomen van het grondbeleid in het algemeen en van de gemeente Aalten in het bijzonder: - Het bewerkstelligen van maatschappelijk gewenst, duurzaam en efficiënt ruimtegebruik; - Streven naar een optimale kwaliteit van het ruimtegebruik; - Het bevorderen van een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten over gebruikers, eigenaren, ontwikkelaars en overheid; - Het bevorderen van kostenverhaal in geval van particuliere exploitatie en het vergroten van de verdiencapaciteit van de gemeente bij grondexploitaties. Met behulp van deze nota wordt inzicht gegeven in de rol van de gemeente in het beleidsproces en worden voorstellen gedaan op welke wijze de inzet van het aan de gemeente beschikbaar gesteld instrumentarium in het beleidstraject kan worden verbeterd gericht op effectiviteit van het te voeren grondbeleid. Er wordt in het grondbeleid onderscheid gemaakt in actief, passief en faciliterend beleid. Om ontwikkelingen optimaal te kunnen beïnvloeden en om op locaties waar winst mogelijk is positieve financiële resultaten te kunnen genereren kiest de gemeente Aalten ervoor om, waar mogelijk, actief grondbeleid te voeren. In genoemde nota worden o.a. verder de beschikbare instrumenten beschreven die de gemeente ten dienste staan bij het voeren van een optimaal grondbeleid. Daarnaast wordt ingegaan op de organisatie van het gemeentelijk grondbeleid met betrekking tot de bestuurlijke en ambtelijke verantwoordelijkheid, op de financiële en administratieve randvoorwaarden en op het uitgiftebeleid van de aangekochte gronden. Budget voor strategische aankopen: Gegeven de soms noodzakelijke snelheid van handelen en het belang om desgewenst private partijen vóór te zijn als zich mogelijkheden voordoen, heeft de raad in de vastgestelde Nota Gepast Grondbeleid de kaders bepaald, de spelregels vastgesteld en een bijbehorend budget van € 1.500.000 beschikbaar gesteld voor strategische grondaankopen. Hiermee kan het college, met inachtneming van het verwervingsdoel, slagvaardig op de grond- en vastgoedmarkt opereren in het belang van toekomstige planvorming. Uitgangspunt daarbij is dat de aankoop een onvermijdelijk karakter heeft en/of (uiteindelijk) leidt tot een financieel voordeel door direct lagere kosten van aankoop en/of voordeel op de planning.
Ontwikkelingen Paragraaf Grondbeleid
117
Per 1 juli 2008 is de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) in werking getreden. Deze wet leidt tot gewijzigde verhoudingen tussen gemeenten, provincies en rijk. Uitgangspunt van deze nieuwe wet is dat de gemeenten zoveel mogelijk beleidsruimte krijgen op het gebied van ruimtelijke ordening. Pas als de gemeentelijke plannen strijdig zijn met de belangen van de provincie of het rijk, kan er van hogerhand worden ingegrepen. Onderdeel van deze Wro is de Grondexploitatiewet die het mogelijk maakt het verhalen van kosten verder te optimaliseren. Naast het kostenverhaal biedt de nieuwe grondexploitatiewet de mogelijkheid de regie over de locatieontwikkeling te versterken door het stellen van locatie-eisen. Deze wet strekt verder dan het terrein van de ruimtelijke ordening en raakt zowel het grondbedrijf, de financiën als de bedrijfsvoering. Inmiddels heeft de werkgroep GREX zijn werk afgerond. Binnenkort zal worden gewerkt met standaard modellen voor de anterieure overeenkomsten en exploitatieplannen. Daarnaast zal een inventarisatie plaatsvinden van de gewenste bovenwijkse voorzieningen en zullen deze op basis van een nog uit te werken omslagmethodiek verhaald worden in de uitbreidingsplannen. De taken van het team Grondzaken zijn op te splitsen in twee hoofdtaken, namelijk het faciliteren en mogelijk maken van diverse (ruimtelijke) ontwikkelingen binnen de gemeente enerzijds en het vastgoedbeheer anderzijds. Deze hoofdtaken zijn in een beleidsnotitie nader gedefinieerd. De verwachting is dat het vastgoedbeheer in 2010 beter in beeld zal zijn en op een meer gestructureerde wijze zal plaatsvinden. Bij de uitvoering van de grondexploitaties is een adequate afstemming met de afdeling Werken (planning en uitvoering van ontwikkelgebieden) en de afdeling Ondersteuning, team Bedrijfsvoering maar ook met het team VRO onontbeerlijk. Hierover vindt structureel periodiek afstemmingsoverleg plaats. Risico’s en algemene reserve onderdeel grondexploitatie Ruimtelijke ontwikkelingen zijn trajecten die meerdere jaren duren, waarmee hoge investeringen zijn gemoeid en waarvan de resultaten voor een lange tijd grote invloed hebben. Belangrijk is des te meer om zorgvuldige afwegingen te maken en de risico’s zo goed mogelijk in te schatten. Onderdeel van de grondexploitatie is dan ook een risico-inventarisatie, die (jaarlijks) periodiek moet worden bijgesteld. Bij de risico-inventarisatie gaat het om een inschatting van de mate waarin een risico van toepassing is en het effect op het financiële resultaat. Er zijn twee soorten risico’s namelijk de voorzienbare (de exploitatierisico’s) die jaarlijks blijken uit de geactualiseerde exploitatieopzetten en de onvoorzienbare of algemene risico’s. Deze laatstgenoemde ontstaan door negatieve conjuncturele ontwikkelingen waardoor bijvoorbeeld de gronduitgifte stagneert. Ook kan door een algemene rentestijging het renteverlies hoger worden waardoor grondprijzen wellicht moeten worden aangepast. Tevens komt de toerekening van de apparaatskosten en de voeding van fondsen die met de grondexploitatie samenhangen hierdoor mogelijk in gevaar. Gezien het feit dat deze risico’s zodanig bijzonder van karakter en omvang zijn, is het nodig hiervoor een aparte algemene reserve onderdeel grondexploitatie in stand te houden. Het bepalen van de noodzakelijke omvang van deze reserve is niet eenvoudig omdat de omvang afhangt van onzekere factoren als markt- en politieke ontwikkelingen, de rentestand en de verwachte resultaten. Jaarlijks wordt bij het opmaken van de jaarrekening deze buffer als volgt berekend: - Onderhanden werk (in exploitatie genomen complexen) 15% van de boekwaarde per ultimo jaar vermeerderd met 50% van de nog te maken kosten; - Overige gronden (gronden zonder kostprijsberekening en overig): 15% van de boekwaarde per ultimo jaar. Afwijkingen zijn mogelijk op basis van hoger vastgestelde risico’s. Bij de laatste jaarrekening (2008) is de buffer berekend op € 857.500. Bijstellingen van deze reserve lopen via de algemene reserve. Uit het oogpunt van transparantie wordt deze reserve als afzonderlijk onderdeel van de algemene reserve gepresenteerd om inzicht te geven in hoe deze zich verhoudt tot de gewenste hoogte en om het verloop te kunnen volgen. Overige bestemmingsreserves met betrekking tot het grondenbeheer Bestemmingsreserve Bovenwijkse voorzieningen: Deze reserve wordt gevoed uit de bouwgrondexploitatie door een bijdrage per uitgeefbare vierkante meter bouwgrond. De stand van deze bestemmingsreserve bedraagt volgens de laatst bekende rekeningcijfers (2008) € 604.000.
Paragraaf Grondbeleid
118
Bij de aangekondigde inventarisatie van de bovenwijkse voorzieningen zal ook het al dan niet opheffen van deze reserve worden betrokken. Bestemmingsreserve Landschap: Deze reserve dient, naast het in stand houden van een datasysteem en gebiedsdekkende veldinventarisatie van de natuurwaarden binnen de gemeentegrenzen, als een structurele, meerjarige, financieringsvorm voor het landschap van de gemeente Aalten. De bijdrage hieraan is bepaald op € 2 per uitgeefbare vierkante meter bouwgrond. Het saldo van deze reserve per ultimo 2008 bedroeg (afgerond) € 41.000. Tussentijdse winstneming In de onlangs vastgestelde Nota Gepast Grondbeleid zijn, zoals voorgeschreven, regels opgenomen over hoe moet worden omgegaan met (tussentijdse) winstneming uit de diverse grondcomplexen. Voor de te hanteren procedure voor tussentijdse winstneming verwijzen wij u naar hoofdstuk 6 paragraaf 3 (financiële afwikkeling van de grondcomplexen) van bovengenoemde nota. Woningbouw- en bedrijventerreinen in exploitatie In 2009 zijn nog drie grondexploitaties niet afgerond. Volgens de laatste hercalculaties (van ultimo 2008) worden daarvan de volgende resultaten verwacht: - Industrieterrein II: positief resultaat groot € 94.621 (na winstneming 2008 € 525.000); - Agave: negatief resultaat groot € 285.927 en - Kobus: positief resultaat groot € 8.568. Voor het negatieve resultaat van Agave is een voorziening getroffen. Verwacht wordt dat de afronding van deze drie exploitaties in 2010 zal plaatsvinden. Daarnaast bestaat het overzicht Gronden (nog) niet in exploitatie, verdeeld over de vier gekozen en op de financiële administratie aansluitende categorieën uit 34 complexen met een totale boekwaarde van € 1.987.000 (eind 2008). Het grootste onderdeel hiervan in waarde betreft (Cat. A4) 8.01 Rest- en compensatiegronden (boekwaarde € 1.737.000). De complexen behorend tot de overige drie categorieën bestaan uit: - Toekomstige complexen met een kostprijscalculatie (A1), boekwaarde € 1.116.000; - complexen met de noodzaak tot een juiste verrekening van baten en lasten over meer dan een jaar (B3), boekwaarde € 866.000 (negatief) en - complexen met een exploitatieovereenkomst en aanverwant (C2), boekwaarde € 288 negatief. Per categorie wordt het volgende opgemerkt: - De tot en met 2009 verantwoorde lasten met betrekking tot de categorie A1, toekomstige complexen met een kostprijscalculatie, zullen naar verwachting worden terugverdiend en opgenomen in de komende kostprijsopzetten. Bij de beoordeling van de hieronder vallende complexen zijn nog geen financiële risico’s vastgesteld. Wel wordt gememoreerd dat het er naar uitziet dat het complex Kobus III zeer lastig financieel sluitend is te krijgen. Bij het bestemmingsplan De Heurne zal vrijwel zeker een verlies optreden. Doordat de resultaten van een aantal onderhandelingen en opties nog onbekend zijn is de omvang hiervan nog ongewis. Uiteraard komen de exploitaties in zijn algemeenheid onder de huidige marktomstadigheden onder druk te staan. - Bij de complexen opgenomen onder de categorie B3 wordt er in principe van uitgegaan dat de gemaakte lasten uiteindelijk volledig worden verrekend met derden. - Bij de complexen vallend onder de categorie C2 wordt er in principe van uitgegaan dat de met de ontwikkelaars overeengekomen exploitatiebijdragen e.d. de door de gemeente gemaakte kosten minus opbrengsten uiteindelijk minimaal compenseren. Bij de beoordeling per complex is dan ook vastgesteld dat met betrekking tot geen enkel complex een financieel risico wordt gelopen. Conclusie Inmiddels is een adequate bedrijfsvoering en financiële administratie van de grondenexploitatie opgezet en zoveel mogelijk onderhouden. De processen m.b.t. het grondenbeheer zijn beschreven en de taken en bevoegdheden tussen Grondzaken en Financiën organisatorisch voldoende afgebakend.
Paragraaf Grondbeleid
119
Per ultimo 2008 zijn van alle complexen met een kostprijsopzet de kostprijscalculaties geactualiseerd en de complexen met alle overige gronden beoordeeld, geanalyseerd en, voor zover mogelijk, geactualiseerd. Van alle complexen zijn de per ultimo 2008 de bestaande financiële risico’s in beeld gebracht en is daarvoor gelijktijdig een voorziening getroffen (per ultimo 2008 totaal € 439.427). De specificatie hiervan is: Bulsink € 8.500 Agave € 285.927 Bruggink € 45.000 Boterstraat 7 € 100.000 Hiermee is een juist en volledig inzicht verkregen in de bestaande boekwaarde van de complexen en de toekomstige resultaten. In november 2007 is de Nota Gepast Grondbeleid door de raad vastgesteld. Hiermee is het grondbeleid in het formele kader geplaatst.
Paragraaf Grondbeleid
120
Paragraaf Verbonden partijen Inleiding Deze paragraaf is om twee redenen van belang voor de Raad. Reden 1. De verbonden partijen voeren vaak beleid uit dat de gemeente in principe zelf ook kan uitvoeren. De gemeente blijft eindverantwoordelijkheid houden voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Reden 2. Er is altijd sprake van kosten (het budgettaire beslag) en financiële risico’s die de gemeente met de verbonden partijen kan lopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen. Kortom het aangaan en onderhouden van contacten met verbonden partijen is van belang om het volgende af te wegen: - Wat is de meest doelmatige manier is om deze taak uit te voeren. - Welke manier geeft de meeste garantie dat de taak wordt uitgevoerd zoals de gemeente voor ogen staat. - Welke manier geeft de gemeente voldoende inhoudelijk en financieel inzicht heeft in het uitvoeren van een taak. Aangezien het gaat om taken en activiteiten waartoe de Raad de kaders uitzet, zijn genoemde afwegingen voor de Raad van belang. Het besluit begroting en verantwoording (BBV) verstaat onder een verbonden partij: “Een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een financieel én een bestuurlijk belang heeft”. Bestuurlijk belang Zeggenschap; door vertegenwoordiging in het bestuur van de verbonden partij, of door stemrecht inzake voorgenomen besluiten van de verbonden partij. Het aangaan van banden met derde partijen komt altijd voort uit het publiek belang. Verbindingen met derde partijen zijn een manier om een publieke taak uit te voeren. Financieel belang Een aan de verbonden partij ter beschikking gesteld bedrag dat niet verhaalbaar is, als de verbonden partij failliet gaat of het bedrag waarvoor aansprakelijkheid bestaat, als de verbonden partij haar verplichtingen niet nakomt. Vertegenwoordiging van de gemeente Aalten in de verbonden partij. De in deze paragraaf genoemde vertegenwoordiging van de gemeente Aalten is, onvoorziene wijzigingen daargelaten, geldig tot naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen d.d. 03-032010 een nieuwe gemeenteraad en een nieuw college van burgemeester en wethouders zijn gevormd. Overzicht verbonden partijen De gemeente Aalten heeft met een aantal verbonden partijen een relatie die te onderscheiden zijn in privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties, te weten: Privaatrechtelijke organisaties - Stadsbank Oost Nederland - Vitens NV - Nuon NV - Liander - Bank Nederlandse Gemeenten - Rova
Publiekrechtelijke organisaties - Regio Achterhoek - Recreatieschap Achterhoek Liemers - Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Werk en Inkomen (ISWI) - Hameland Paragraaf Verbonden partijen
121
-
GGD Gelre-IJssel Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland (VNOG) Euregio
Stadsbank Oost Nederland Doel & Visie De Stadsbank Oost Nederland is een “gemeentelijke kredietbank” en heeft tot doel om, vanuit een maatschappelijke- en bedrijfseconomische optiek, een verantwoord pakket van financiële dienstverlening aan te bieden. Binnen deze dienstverlening vallen o.a. verstrekken van leningen, treffen van schuldenregelingen, budgetbeheer, afgifte verklaringen en bewindvoering in het kader van de Wet schuldsanering natuurlijke personen, preventie van problematische schuldensituaties en voorlichting over het voorkomen hiervan en het omgaan hiermee. Bestuurlijk belang De gemeente Aalten werd vertegenwoordigd in het algemeen bestuur door: dhr. P.J. Frenken dhr. W. ten Voorde (plaatsvervanger) Financieel belang Jaarlijks wordt er in de begroting een bedrag opgenomen voor minimabeleid ten behoeve van de schuldhulpverlening. De hiermee samenhangende lasten komen terecht op de post schuldhulpverlening. De kosten ten behoeve van alle regelingen die door de Stadsbank worden uitgevoerd voor de gemeente Aalten worden vanuit het budget schuldhulpverlening betaald. Uit de van de Stadsbank Oost Nederland recentelijk ontvangen begroting blijkt het volgende: In verband met een gewijzigde tarievenstructuur en een verwachte toename van schuldhulpverlening ten gevolge van de economische crisis wordt de gemeentelijke bijdrage vanaf 2010 getrapt verhoogd. Voor 2009 was de raming € 125.000 en voor 2010 € 130.677 De verhoging van de gemeentelijke bijdrage is als volgt: (zie programma 3) 2010: € 0 2011: € 2.182 2012: € 9.170 2013: € 18.198 Aalten volgt hiermee de landelijke tendens dat de schuldhulpverlening steeds meer budget vereist. Financiële risico’s Er is nooit van te voren exact in te schatten hoeveel kosten er door de Stadsbank in enig jaar worden gemaakt ten laste van het budget schuldhulpverlening. De crisis die haar aanvang in 2009 heeft gehad en naar alle waarschijnlijkheid zal doorwerken tot na 2010 maakt het maken van een inschatting extra moeilijk. Mocht er een duidelijke overschrijding plaatsvinden dan zal de begroting via de Berap moeten worden bijgesteld. Vitens NV Doel & Visie De gemeente Aalten is ook in 2010 aandeelhouder van Vitens. Vitens is het jongste en grootste waterbedrijf van Nederland dat in 2002 is ontstaan uit een fusie tussen drie grote Nederlandse waterbedrijven: - Nuon Water - Waterbedrijf Gelderland - Waterleiding Maatschappij Overijssel. Vitens levert water in Friesland, Gelderland, Overijssel, de Noordoostpolder en in een aantal gemeenten in Drenthe. Doelstelling van het bedrijf is een betrouwbaar en toonaangevend drinkwaterbedrijf te zijn dat met een uitstekende bedrijfsvoering maatschappelijk verantwoord onderneemt. Bestuurlijk belang De gemeente Aalten is in 2010 aandeelhouder in de Vitens en heeft stemrecht op de algemene vergadering van aandeelhouders.
Paragraaf Verbonden partijen
122
Financieel belang Aandelen Vitens Aalten aantal aandelen 18.693 Boekwaarde € 18.693
De preferente aandelen zijn in 2006 omgezet in een lening van in totaal € 1.253.200, die in 15 jaar door Vitens aan ons wordt afgelost. De schuldrest van deze lening bedroeg € 1.086.106 per 31-12 2008. Jaarlijks ontvangt de gemeente Aalten via een rekenmodel ca 5% rente over het openstaande bedrag. Voor 2010 is er een bedrag van € 52.217 aan rente inkomsten in de begroting opgenomen. Tevens werd in 2009 een bedrag van € 56.634 aan dividend over het jaar 2008 ontvangen. Dit was in 2008 een bedrag van € 56.448 over 2007. Voor 2010 is een bedrag van € 23.000 aan dividend in de begroting opgenomen. Financiële risico’s Gering. Nuon Doel & Visie Nuon levert gas en elektra in een groot werkgebied in Nederland. Als geïntegreerde energieonderneming heeft Nuon een leidende positie op de Nederlandse markt. Daarnaast bouwt Nuon aan een sterke positie op de twee andere kernmarkten: België en Duitsland. In de Europese energiesector streeft Nuon naar een vooraanstaande positie op het gebied van duurzaam ondernemen. Vanuit het besef dat energie een onmisbare rol vervult voor consumenten, bedrijven en maatschappij, werkt Nuon aan een evenwichtige groei voor alle belanghebbenden: aandeelhouders, medewerkers, klanten, milieu en maatschappij. Het handelen van Nuon sluit te allen tijde aan op het belang dat energie heeft voor de miljoenen huishoudens en de organisaties waaraan zij diensten levert. In 2009 is NUON gefuseerd met het bedrijf Vattenfall uit Zweden. De krachtenbundeling tussen NUON en Vattenfall geeft door gezamenlijke investeringsprogramma’s een impuls aan de ambitie om in 2050 klimaatneutraal te zijn. De fusie heeft tot gevolg gehad dat het bedrijf NUON is opgesplitst in 2 bedrijven: - het commerciële bedrijf NUON. en - het netwerkbedrijf Alliander. Onder Alliander vallen: - Liandon dat zich richt op aanleg en onderhoud van complexe energie-infrastructuren; - Liandyn dat actief is in de markt voor verlichting van de openbare ruimte. De regionale netbeheerder Liander vormt de kern van het nieuwe netwerkbedrijf dat sinds medio november Alliander heet. De aandelen van de gemeente Aalten in het commerciële bedrijf NUON zijn verkocht. De gemeente Aalten blijft aandeelhouder in het netwerkbedrijf Alliander met een kapitaal van ruim 0,28% Bestuurlijk belang Als aandeelhouder hebben wij stemrecht op de algemene vergadering van aandeelhouders van het netwerkbedrijf Alliander. Financieel belang De gemeente Aalten was in 2009 aandeelhouder van NUON en het college heeft ingestemd met de verkoop van de aandelen in NUON. De prijs per aandeel die Vattenfall per aandeel is € 72,14. Overeengekomen is om de aandelen in 4 tranches te verkopen. In de eerste tranche is in 2009 49 % van de aandelen verkocht. De 2e verkoop zal plaatsvinden in 2011, de 3e verkoop in 2013 en de vierde en laatste verkoop in 2015. Dit heeft tot gevolg dat de dividendstroom van de NUON aandelen geleidelijk afneemt en na de laatste verkoop in 2015 opdroogt. Met de verkoop van de aandelen stopt de aandelenstroom echter niet in zijn geheel. De gemeente Aalten blijft aandeelhouder ( ruim 0,28 %) in het netwerkbedrijf Alliander die aan de aandeelhouders een dividend uitkering zal uitkeren. In de voorliggende begroting, is een stelpost opgenomen die samenhangt met het voordeel dat verkregen wordt uit de verkoop van de NUON aandelen. Voor 2010 bedraagt deze stelpost € 128.000. Het dividend uit het netwerkbedrijf Alliander is gezien de aard van de activiteit niet aan grote schommelingen onderhevig. Dit dividend kan wel onder druk komen te staan als gevolg van de splitsingskosten en regulering van de tarieven door de NMA.
Paragraaf Verbonden partijen
123
aandelen Alliander 2010 (voorheen aandelen NUON)
392.896
Financiële risico’s Er is verder sprake van een gering financieel risico
Bank Nederlandse Gemeenten Doel & Visie De gemeente Aalten is in 2010 aandeelhouder van de NV Bank Nederlandse Gemeenten, dé bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Klanten van de BNG zijn overheden en instellingen op het gebied van volkshuisvesting, gezondheidszorg, onderwijs en nut. De BNG is een structuurvennootschap. De aandelen zijn voor de helft in bezit van de Staat; de andere helft is in bezit bij gemeenten en provincies. Gemeten naar haar balanstotaal is de BNG de grootste overheidsbank van Nederland. Bestuurlijk belang De gemeente Aalten is in 2010 aandeelhouder in de BNG en heeft stemrecht op de vergadering van aandeelhouders. Financieel belang aantal aandelen Boekwaarde opgenomen.
19.305 € 43.801
Aan dividendinkomsten 2009 heeft de gemeente Aalten € 27.413 ontvangen. Voor 2010 is een bedrag van € 43.743 in de begroting
Beleidsvoornemens - Het handhaven van de ondanks de crisis excellente kredietwaardigheid; - het behoud van een scherpe inkooppositie; - het realiseren en onderhouden van klantenpartnerschap op een zo efficiënt mogelijke wijze. Financiële risico’s Gering
ROVA Doel & Visie ROVA is de afvaladvies-, regie- en verwijderingsorganisatie van 22 gemeenten en intergemeentelijke samenwerkingsverbanden in Nederland. ROVA is verantwoordelijk voor een optimale invulling van de afvalzorgplicht van de bij haar aangesloten gemeenten. Als eigenaar van en regisseur over afvalstromen maakt ROVA de afvalketen beheersbaar. De jonge en innovatieve organisatie speelt in op de markt die sterk in beweging is. Samen met haar aandeelhouders - de aangesloten gemeenten streeft ROVA er naar om de kosten die betrekking hebben op het verwijderen en verwerken van huishoudelijk afval zo laag mogelijk te houden. Bestuurlijk belang De Gemeente Aalten is in 2010 aandeelhouder in de ROVA en had stemrecht op de vergadering van aandeelhouders. Beleidsvoornemens In 2009 (nog niet ten einde) is het volgende bereikt: 1. daadwerkelijke invoering, met succes, van de inzameling oud papier via mini-containers in Dinxperlo per 1 januari. Op 17 augustus jl. heeft een overleg plaatsgevonden met alle papierinzamel verenigingen; verschillende verenigingen hebben aangegeven om de proef z.s.m. op te schalen voor o.a. de kern Aalten. 2. de inzameling van kunststof-verpakkingen in geheel Aalten per 1 juni. De eerste inzameling is een succes. 3. het stoppen van de GFT-inzameling in het buitengebied per 1 oktober 2009. 4. de start van de proef voor ondergrondse containers (rest en glas) op diverse knelpunten/kansen in de gehele gemeente (Aalten, Dinxperlo en Bredevoort).
Paragraaf Verbonden partijen
124
Beleidsvoornemens 2010. Deze zijn nog niet besproken met het college, maar op basis van de ROVA afvalmonitor 2008 zijn er de volgende mogelijke punten: 1. optimalisatie van de kosten en de registratie van de grofvuilinzameling. 2. het weren van bedrijfs-oud papier voor de rest van Aalten (o.a. door containers in te zetten in kern Aalten, zie 2009) 3. extra bewonersonderzoeken om de wensen van de burger beter in beeld te brengen. Dit kan een beter resultaat met lagere kosten opleveren. 4. optimalisatie van de afvalinzameling (glas, textiel, papier). Financieel belang De Gemeente Aalten participeert in ROVA als aandeelhouder. De nominale waarde van de 272 aandelen bedraagt € 154.832. Aan dividend is in 2009 een bedrag van € 169.501 ontvangen. Voor 2010 is een bedrag van € 75.000 in de begroting opgenomen. Financiële risico’s Gering Publiekrechtelijke organisaties Bij publiekrechtelijke verbonden partijen gaat het met name om gemeenschappelijke regelingen. De gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam is de ‘zwaarste’ vorm: deze regeling heeft – als enige – rechtspersoonlijkheid, en een algemeen bestuur (vertegenwoordigers van de deelnemende gemeenten) dat het dagelijks bestuur controleert. Gemeenschappelijke regelingen bestaan onder meer op het terrein van: - bouw- en woningtoezicht; - recreatie en toerisme; - Volkshuisvesting; - Basisgezondheidsdienst; - Logopedie; - Vuilinzameling; - Afvalverwerking; - volwassenen educatie; - werkvoorziening. Deelname aan een gemeenschappelijke regeling gebeurt in principe op vrijwillige basis, maar voor sommige taken is door de wetgever verplichte samenwerking opgelegd (regionale brandweer, gemeenschappelijke geneeskundige dienst). Regio Achterhoek Doel & Visie De volgende gemeenten namen deel aan de gemeenschappelijke regeling “Regio Achterhoek”. - Aalten; - Berkelland; - Bronckhorst; - Doetinchem; - Oost-Gerle; - Montferland; - Oude-IJsselstreek; - Winterswijk. In 2008 is een koersdiscussie gevolgd, die heeft geresulteerd in een Regio Achterhoek nieuwe stijl. In de Regio nieuwe stijl heeft de Regio een regiefunctie en is bestuurlijk eindverantwoordelijk voor het realiseren van de programma’s: - Duurzame economie; - Vrijetijdseconomie en regiomarketing; lobby & externe betrekkingen; - Mobiliteit; - Lobby en externe betrekkingen. Dit betekent dat het algemeen bestuur zich beperkt tot het opstellen en bewaken van de randvoorwaarden die in de Strategische Agenda zijn opgenomen voor het betreffende programma (prestaties, tijd en financiële middelen).
Paragraaf Verbonden partijen
125
Bestuurlijk belang De Regio Achterhoek, zijnde een openbaar lichaam heeft de volgende bestuursorganen: Het algemeen bestuur; Inhoudelijk beperkt het algemeen bestuur zich tot het opstellen en bewaken van de randvoorwaarden die in de Strategische Agenda zijn opgenomen voor het betreffende programma (prestaties, tijd en financiële middelen). De gemeente Aalten is in het Algemeen Bestuur van de Regio Achterhoek vertegenwoordigd door: - de heer P.J. Frenken. - de heer J. Teeuwsen (plaatsvervangend lid) - het dagelijks bestuur; Financieel belang Voor 2010 is voor de uitvoering van de taken door de Regio Achterhoek een bijdrage van € 274.372 (2009: 240.127) begroot door de gemeente Aalten. Beleidsvoornemens Op algemeen bestuurlijk gebied zet de Regio het proces van vernieuwing van samenwerking en werkwijze en het proces van versteviging inzet gemeenteraden voort . Voor de vier programma’s uit de Strategische Agenda Regio Achterhoek zijn de volgende speerpunten vastgesteld: Duurzame economie 1. Regie op het Aanvalsplan Achterhoek Authentiek Anders en Green Deal. 2. Regionale afstemming aanleg RBT’s / EBT en HRT opgave. 3. Arbeidsmarkt. 4. Innovatie Mobiliteit 1. Bevorderen van de in- en externe bereikbaarheid van de regio. 2. A18 / N18 (lobby). 3. Optimaliseren van het hoofdwegennet van de Achterhoek. 4. Verbeteren van de railverbindingen in de achterhoek. 5. Verbetering fietsmogelijkheden / interlokale fietsvoorzieningen Vrijetijdseconomie 1. Uitbouwen / versterken van de achterhoek als toeristische regio. 2. Vernieuwing en upgrading toeristische infrastructuur. 3. Structuur Toerisme & Recreatie sector Achterhoek 4. Innovatie agenda Regiomarketing, externe betrekkingen en lobby. 1. Regiomarketing 2. Lobby 3. Grensoverschrijdende samenwerking Financiële risico’s - Het ontbreken van actuele onderhoudsplannen; - het beheer van de stortplaatsen; - de afwikkeling van de ambulancehulpverlening; - het budget Woninggebonden subsidies.
Recreatieschap Achterhoek Liemers Doel & Visie Het recreatieschap heeft binnen de grenzen van zijn gebied tot doel het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de deelnemers (waaronder de Gemeente Aalten) op het terrein van de openluchtrecreatie en het toerisme, met daarbij de bescherming van de natuur en het landschappelijke karakter. De visie op de toekomst bestaat uit: - de profilering van regio De Achterhoek als “Groen en Gezond”; - het promoten van bestaande recreatieve en culturele routes en waar mogelijk toevoegen - van nieuwe elementen;
Paragraaf Verbonden partijen
126
-
het uitbouwen van elementen; het actief behouden van voorzieningen in kleine kernen.
Feitelijk heeft het recreatieschap de volgende taken: De ontwikkeling en het beheer & onderhoud van dagrecreatiegebieden. Deze dagrecreatiegebieden zijn: De Bijland, De Nevelhorst, Horsterpark, Stroombroek, 't Hilgelo, Slingeplas en Hambroekplas. -
De ontwikkeling van nieuwe recreatieve fietspaden en het beheer & onderhoud van bestaande recreatieve fietspaden. We hebben 230 km fietspad in beheer en zorgen ervoor dat er nieuwe fietspaden komen om mooie plekken te ontsluiten. Het recreatieschap heeft vooral de fraaie halfverharde fietspaden langs de zandwegen in de regio in beheer.
-
De ontwikkeling, aanleg en het onderhoud van recreatieve routes. Dit houdt in het markeren van verschillende soorten routes zoals wandelen, fietsen, skeeleren en paardrijden. Ook de kanoroutes op de Oude IJssel en de Berkel, met bijbehorende voorzieningen vallen hieronder.
-
Het ontwikkelen en coördineren van een gemeenschappelijk beleid van de deelnemers op ( delen van) het terrein van de recreatie en het toerisme;
-
Het adviseren van het Rijk, de Provincie Gelderland en de deelnemers over onderwerpen op het terrein van de recreatie en het toerisme in het de Achterhoek en Liemers;
-
In samenwerking met de RBT's en de VVV's door middel van marketing en promotie bevorderen van recreatie en toerisme in de regio
Bestuurlijk belang De gemeente Aalten is in 2010 vertegenwoordigd in het Algemeen Bestuur van het Recreatieschap door burgemeester G. Berghoef. Wethouder J. Teeuwsen is plaatsvervangend lid. Financieel belang De begrote bijdrage voor het Recreatieschap van de Gemeente Aalten bedroeg in 2009 € 64.692. Voor 2010 is een bedrag begroot van € 64.302. Beleidsvoornemens Op 30 juni 2008 heeft het Algemeen Bestuur van het recreatieschap o.a. het volgende besloten: - we gaan een traject in waarin op de drie productiegroepen van het RAL fundamentele ontwikkelingen gaan plaatsvinden; - we gaan dat traject in onder de titel van het optimaliseren van recreatieve en toeristische voorzieningen in het gebied Achterhoek Liemers; - de plek van het RAL daarin zal zijn dat nadrukkelijk extra wordt geïnvesteerd in deskundigheid en advies om in te kunnen spelen op processen die zich voordoen om de exploitatiebijdragen uit publieke middelen aan de recreatiegebieden kunnen terugdringen; - het hele traject wordt afgelegd en afgesloten in volstrekte solidariteit tussen de deelnemende gemeenten aan het RAL “samen uit, samen thuis”. Op projectniveau heeft het RAL over de periode 2009-2013 o.a. de volgende voornemers waarvan zij trekker is: - opzetten en onderhouden van een routebureau - afronden van de TOP’s (toeristische overstappunten) - de aanleg / het herstel van oude kerkepaden - het tot stand brengen van de uniformering van toeristische objectbewegwijzering - het ontwikkelen van een wandelnetwerk Oost-Achterhoek Financiële risico’s De financiële gevolgen van keuzes omtrent beheer en onderhoud van routestructuren, fietspaden en recreatiegebieden voor de individuele gemeenten spelen een grote rol bij de besluitvorming. Daarom wordt gedurende het gehele proces op dit punt de voortgang bewaakt. Paragraaf Verbonden partijen
127
Hierdoor worden de financiële risico’s zo klein mogelijk gehouden. Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Werk en Inkomen Doel & Visie Het ISWI behartigt in 2010 de gemeenschappelijke belangen van de deelnemende gemeenten Oude IJsselstreek en Aalten op het gebied van de aan de gemeenten in medebewind gegeven: - sociale zekerheidswetgeving; - wetgeving inzake gesubsidieerde arbeid; - regelgeving inzake sociale zorg. Het ISWI voert in 2010 o.a. de volgende wet en regelgeving uit: - de Wet werk en bijstrand en de daaruit voortvloeiende besluiten en regelingen; - meerdere wetten uit op het terrein van inkomensvoorzieningen t.b.v. specifieke doelgroepen; - de Wet inschakeling werkzoekenden. De regionale sociale recherche is in 2010 bij het ISWI ondergebracht. Bestuurlijk belang De Gemeente Aalten is in het Dagelijks Bestuur vertegenwoordigd door: - Raadslid M.H.M. Nouwens-Wiltink; - Wethouder P.J. Frenken. In het Algemeen Bestuur heeft de gemeente Aalten met vier personen zitting - Burgemeester G.Berghoef - Wethouder P.J. Frenken - Raadslid M.H.M. Nouwens-Wiltink - Raadslid W. van der Kuil Financieel belang Voor 2010 is een bedrag van € 723.655 begroot als bijdrage aan het ISWI. Het betreft een bijdrage in de apparaatskosten van het ISWI. Er was voor 2009 een bedrag begroot van € 732.458. Beleidsvoornemens De werkprojecten blijken succesvol te zijn. In 2009 is het ISWI een eigen “fabriek”gestart waar (langdurig) werklozen o.a. werkervaring kunnen opdoen. Bedrijven en instellingen kunnen zich melden voor werkzaamheden die door de ISWI medewerkers is de fabriek kunnen worden gedaan. Deze “werkfabriek” zal in 2010 worden voortgezet. Het ISWI in het najaar gestart met een Wmo-klussendienst. Deze klussendienst wordt eveneens voortgezet in 2010. Hier blijkt veel animo voor te zijn. Opnieuw is er een voornemen het uitkeringsbestand van Aalten, ten opzichte van 2009, te laten dalen. Financiële risico’s Het ISWI heeft in het verleden goede financiële resultaten behaald. Overschoten op het zogenaamde inkomensdeel voor de ISWI-gemeenten zijn ingezet voor arbeidsstimulerende maatregelen. Het aandeel kosten overhead is stabiel en de verwachting is dat er geen grote veranderingen optreden. Voor wat betreft de uitkeringen is er natuurlijk wel een risico door de recessie. Meer werkelozen betekent uiteindelijk meer uitkeringen. En wat de rijksbijdrage hierin wordt blijft een vraag. Maar de reservepositie van het ISWI is goed, dus op dit moment geen problemen. Hameland Doel & Visie De volgende gemeenten deel in Hameland: - Aalten; - Winterwijk; - Oost Gelre; - Berkelland; - Haaksbergen. Het gezamenlijke doel is met de beschikbare middelen zoveel mogelijk mensen te helpen aan betaalde arbeid. Dit wil zeggen dat samenwerkende gemeenten de inwoners uit de regio Oost Achterhoek met een te grote afstand tot de reguliere arbeidsmarkt van aangepast werk voorzien en/of hulp bieden bij het verkrijgen van betaald werk. Dit betekent aan dat met de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk omgegaan moet worden, zodat er zoveel mogelijk mensen geholpen kunnen worden. Paragraaf Verbonden partijen
128
De visie van Hameland bestaat uit drie kernwaarden: -Resultaatgerichtheid: Het actief gericht zijn op het stellen en het behalen van doelen. Verplicht zichzelf (en stimuleert anderen in de directe werkomgeving) om ambitieuze doelen te stellen en te realiseren en vertoont voorbeeldgedrag. Ontwikkelgerichtheid: Het optimaal ontwikkelen van de kwaliteiten die medewerkers in huis hebben. -Klantgerichtheid: De klant centraal stellen. Iemand die klantgericht is laat zien vanuit het perspectief van de klant te denken en te handelen; onderzoekt de wensen en behoeften van de klant en speelt daarop in. Bestuurlijk belang De Gemeente Aalten is in 2010 vertegenwoordigd in het dagelijks bestuur door: - Wethouder J. Teeuwsen In het Algemeen Bestuur wordt de gemeente Aalten in 2010 vertegenwoordigd door: - Wethouder P.J. Frenken Financieel belang De gemeente Aalten is voor 2010 geen financiële bijdrage begroot. Dit is wel een risico. Beleidsvoornemens Er is in 2009 gewerkt aan het transitieproces waarbij o.a. een 13-tal prestatie-indicatoren zijn vastgesteld zoals: - doorontwikkeling breed arbeidsontwikkelbedrijf; - terugdringing wachtlijst; - meer uitstroom naar onbeschut buiten; - een budgettaire neutrale uitvoering. Aan dit transitieproces wordt ook in 2010 nog gewerkt. Financiële risico’s Het exploitatietekort en de ontwikkelingen in 2009 brengen een hoog financieel risico voor de gemeente met zich mee. Hameland verkeert al enige jaren in financieel zwaar weer. Mocht er uiteindelijk een tekort ontstaan bij de Hameland dan zullen de deelnemende gemeenten in financiële zin bijstand moeten verlenen. Op het moment dat deze begroting is gemaakt, is door Hameland nog geen begroting 2010 aangeboden. GGD Gelre-IJssel Doel & Visie De GGD Gelre-IJssel is de gezondheidsdienst van en voor 15 gemeenten: Aalten, Apeldoorn, Berkelland, Bronckhorst, Brummen, Deventer, Doetinchem, Epe, Oost Gelre, Lochem, Montferland, Oude-IJsselstreek, Voorst, Winterswijk en Zutphen. De GGD formuleert haar missie als volgt: De GGD Gelre-IJssel stelt zich tot doel het bevorderen en beschermen van de gezondheid van de bevolking van de regio, met speciale aandacht voor jeugd en risicogroepen. De GGD wil zich profileren als een herkenbare en laagdrempelige organisatie en als een leverancier van betrouwbare en vakkundige zorg aan haar klanten. Bestuurlijk belang De GGD Gelre-IJssel heeft een eigen bestuur. Het algemeen bestuur bestaat uit de portefeuillehouders volksgezondheid van de 21 gemeenten. Voor de gemeente Aalten is dit wethouder P.J. Frenken. Financieel belang Voor 2010 is een bedrag van € 405.706 (2009: € 404.602) in de begroting opgenomen. Beleidsvoornemens Het jaar 2008 heeft in het teken gestaan van het ontwikkelen van een strategische visie 2009-2013. Deze visie is vastgesteld 23-04-2009 2009 door het Algemeen Bestuur. In deze visie staan de volgende algemene besluiten: - De GGD wil zich gaan versterken als gezamenlijke gemeentelijke dienst; - De GGD moet haar afstand tot de gemeenten op drie terreinen verkleinen: 1. De klantgerichtheid naar de gemeenten toe moet worden verhoogd. 2. De bestuurbaarheid moet worden versterkt.
Paragraaf Verbonden partijen
129
-
3. De onderlinge werkprocessen moeten worden geoptimaliseerd. De GGD verricht primair werkzaamheden die de gezondheid van mensen bevorderen, bewaken of beschermen; Er worden door de GGD primair alleen publieke taken verricht; Het coördinerend en regisserend vermogen van de GGD moet worden versterkt.
De strategische visie omvat verder de volgende besluiten per werkveld: - Er worden voorwaarden gesteld waaraan gezondheidsbevorderende activiteiten moeten voldoen. - Er moet een taakbepaling OGGZ worden gedaan. - Tot de taken op het gebied van de OGGZ horen in ieder geval de uit de vaste bewonersbijdragen gefinancierde basistaken. - Het meehelpen toeleiden van zorgwekkende zorgmijders naar zorg en opvang heeft prioriteit; - Er worden prioriteiten gesteld op het gebied van medische milieukunde. - Er wordt een nader uitgewerkte, duidelijke verdeling gemaakt van de financiering van taken van de beleidsadviseur over het standaard basispakket, lokaal accent en de plustaken. Er wordt duidelijk vastgelegd welke werkzaamheden van de GGD wel en welke niet meer tot het basispakket horen; - De epidemiologie moet worden versterkt; - De ingezette vernieuwing van de jeugdgezondheidszorg zal door de GGD voortvarend worden voortgezet; - De bestrijding van infectieziekten krijgt prioriteit; - Er moet een verhoging komen van de prijs/kwaliteitsverhouding van de forensische geneeskunde. De vastgestelde visie resulteert in de hierboven onder doel & visie genoemde missie: - De GGD signaleert gezondheidsproblemen en -risico’s, adviseert over oplossingen en coördineert de uitvoering van deze oplossingen. Als het gewenst is, voert zij zelf ook uit. - De GGD is oog en oor voor het openbaar bestuur. - De GGD richt zich in primair op preventie. - De GGD doet zijn werk professioneel en betrokken, met veel oog voor de mensen met de grootste gezondheidsrisico’s. - De GGD werkt intern nauw samen en zet zich in voor een goede samenwerking met externe partners. - De GGD stelt zich zo objectief mogelijk op. - De GGD verricht zijn taken op grond van de wet of op verzoek van gemeenten, het rijk of anderen. - De GGD streeft effectiviteit en doelmatigheid na. - De werkzaamheden van de GGD sluiten altijd aan bij de kennis en competenties waarover zij beschikt. Financiële risico’s Gering. Gemeenschappelijke Regeling Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland (VNOG) Doel & Visie De Veiligheidsregio heeft tot doel het behartigen van de gemeenschappelijke belangen van de gemeenten op het terrein van de openbare veiligheid en hulpverlening. Dit wordt op gemeenschappelijk en op regionaal niveau bereikt door middel van een veiligheidsbeleid, specifiek gericht op de brandweertaken en rampenbestrijding, zowel preventief als repressief. Bestuurlijk belang Het Algemeen Bestuur van de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland bestaat uit alle burgemeesters van de gemeenten in onze regio. Het Algemeen Bestuur komt hiervoor ongeveer drie keer per jaar bij elkaar. Burgemeester G. Berghoef vertegenwoordigt de gemeente Aalten binnen deze gemeenschappelijke regeling. Financieel belang Alle gemeenten binnen de veiligheidsregio leveren een financiële bijdrage. Voor 2010 heeft de gemeente Aalten een bijdrage in de begroting opgenomen van € 310.986. Voor 2009 was een bedrag opgenomen van € 309.593 .
Paragraaf Verbonden partijen
130
Beleidsvoornemens De Wet op de Veiligheidsregio’s en de clustervorming van de (vrijwillige) brandweer binnen de VNOG hebben geleid tot reorganisatie (plannen), met gevolgen voor de vrijwillige brandweer van de gemeente Aalten. Het beoogde brandweercluster is m.i.v. 1 januari 2009 van start gegaan in een zogenaamde “doe als of” situatie. Het brandweercluster wordt gevormd door de gemeenten: - Winterswijk; - Berkelland; - Oost Gelre; - Aalten. Uitgangspunt van de samenwerking is dat zij budgettair neutraal kan plaatsvinden en dat de blus- en reddingstaken bij de lokale korpsen blijven bestaan. Voor de voortgang van de clustervorming is een plan van aanpak opgesteld waarin de te nemen stappen in (2009 en) 2010 worden beschreven. Tevens is er een projectvoorstel ontwikkeld waarin wordt beschreven op welke wijze de uitwerking in (2009 en) 2010 van de diverse onderwerpen plaatsvindt. De definitieve startdatum van de cluster is gepland op uiterlijk 1 januari 2011. Eind 2009 heeft het Algemeen Bestuur van de VNOG haar standpunt bepaald inzake de regionalisering op basis van de Wet op de Veiligheidsregio’s. Na definitieve besluitvorming door de gemeenteraden wordt er een definitieve keuze gemaakt inzake de rechtsvorm van de cluster. Hierna wordt de plaatsingsprocedure gestart en in de jaren 2009 en 1010 wordt de begroting voor de BWAO (Brandweer Achterhoek Oost) opgesteld. In 2010 wordt het Beleidsplan Brandveiligheid & Hulpverlening 2011-2015 voor BWAO opgesteld. Financiële risico’s De VNOG moet binnen haar begroting blijven, de risico’s zijn dan ook gering. Bij de nieuwe ontwikkelingen zullen de financiële gevolgen goed in kaart gebracht moeten worden. Mocht er hierdoor een aanpassing moeten plaatsvinden, zal dit aan de raad worden voorgelegd. Euregio Doel & Visie Euregio streeft ernaar om de kansen voor burgers, bedrijven, organisaties en aangesloten gemeenten in het werkgebied grensoverschrijdend te verruimen, de welvaart en het welzijn in het grensgebied te vergroten en het wederzijdse begrip te bevorderen. Als grensoverschrijdende organisatie voert Euregio haar werkzaamheden uit in volledig NederlandsDuits partnerschap. Er wordt rekening gehouden met de specifieke waarden van beider bevolkingen en met de culturele verschillen tussen de Nederlandse en Duitse samenleving. In totaal 27 Nederlandse en 104 Duitse gemeenten waren in 2009 aangesloten. Om haar missie te verwezenlijken stelt Euregio zich tot doel om grensoverschrijdende kansen te benutten, oplossingen te bieden voor grensgebonden problemen en om de belangen van het grensgebied te behartigen. Hiertoe ontplooit Euregio grensoverschrijdende activiteiten, met name op de volgende gebieden: - sociaal-culturele integratie (waaronder alledaagse grensvragen), - toerisme/cultuur, sport en educatie - ruimtelijke structuur/infrastructuur - wetenschap & technologie. Hierbij wordt telkens optimaal tegemoet gekomen aan de veranderende vragen en behoeften die leven bij burgers, bedrijven, organisaties en aangesloten gemeenten binnen Euregio. Om de strategische doelstellingen te bereiken stelt Euregio zich op operationeel niveau de volgende doelen: - Het samenbrengen van mensen en organisaties om netwerken te vormen en/of projecten te ontwikkelen die leiden tot duurzame grensoverschrijdende uitwisseling en samenwerking. Uitgangspunt hierbij is dat waar mogelijk wordt aangesloten bij reeds bestaande netwerken of die aan te vullen. - het formuleren van aanbevelingen, het doen van voorstellen en het aanbieden van advies- en voorlichtingsactiviteiten; - Het optreden als spreekbuis van de grensregio richting provinciale, nationale en internationale instanties.
Paragraaf Verbonden partijen
131
Bestuurlijk belang Lid van de Euregio namens de gemeente Aalten zijn: - Burgemeester G. Berghoef - Raadslid H.J. Ormel Financieel belang Het budget van Euregio is uit verschillende inkomsten opgebouwd. Vast bestanddeel vormen de bijdragen van de aangesloten gemeenten. Die zijn gebaseerd op het aantal inwoners. Per inwoner wordt er door de Nederlandse gemeenten € 0,35 betaald. De betaling van de bijdrage van gemeente Aalten verloopt via de Regio Achterhoek. Het grootste aandeel in het budget bestaat uit kostenvergoedingen en subsidies van nationale zijde en van de Europese Unie.
Paragraaf Verbonden partijen
132
Bijlagen
Overzicht Investeringsschema 2010-2013 Omschrijving
Investering 2010
Kapitaallast 2010
Verv tankautospuit Dinxperlo 320.000 ICT plan 2010 200.000 Maurits Prinsstraat D Riolering 146.000 Eligiusstraat riolering 98.000 Trompstraat riolering 70.000 Riolering Slingelaan 70.000 Maurits Prinsstraat 67.568 Geurdenstraat riolering 60.000 Verv personeelsbus Dinxperlo 60.000 Adm de Ruyterstraat riolering 56.000 Eligiusstraat 54.275 Tractor Fendt vervanging 53.242 Hoekstraat riolering 35.000 Abel Tasmanstr riolering 32.000 Verv redgereedschap Dinxperlo 25.000 19.749 Aanh wagens WZ-33-NY verv wegz Mobilofooninstallatie vervanging 19.235 Kipwagen vervanging 6.150 ICT-plan 2011 Verv communcatiemiddelen C2000 Bodenvoor riool Tractor Lindner vervanging Polstraat Aalten Tractor+wegschaaf Fendt 370 vervanging Grensstraat riolering Slichter van Bathstraat riool Grafdelmachine Boki verv Richterinkstraat riolering Markt D riolering centrumplan Ver persoonlijke beschermingsmiddelen Kwikkelstraat riolering Riolering Parallelweg Aanh wagen WY-37-KY vervanging Kipkar grondcontainer begr pl Tractor onderdeel bij wegschaaf ICT 2012 Anholtseweg riolering Veegmachine Boschung vervanging Polstraat riolering Heelweg riolering Verv riolering Herenstraat Anholtseweg Polstraat D riolering Misterstraat riolering Bern Ijzerdraatrstraat riolering Heelweg Ganzenpoelendijk riolering Bestelbus Vivaro verv 66-BK-DB Pick up toyota 88-BG-TH vervanging Pick up Fiat 31-BH-FV vervanging Aanhangwagen WR-27-ZV vervanging Rolbezem Holaras vervanging ICT plan 2013 Hoogwerker Manitou vervanging Zoutstrooier WT-82-BN vervanging Bestelwagen 96-BR-NZ vervanging Dieplader Tobroco vervanging Schafwagen no 8 vervanging Eindtotaal 1.392.219
Overzicht Investeringsschema 2010-2013
Investering 2011
21.333 50.000 3.650 2.450 1.750 1.750 2.703 1.538 6.000 1.400 2.171 5.324 897 800 2.500 1.975 1.924 615 200.000 80.000 79.000 76.477 75.291 74.988 73.500 51.000 46.470 45.000 43.000 40.000 39.000 20.000 13.941 12.258 7.173
Kapitaallast 2011
Investering 2012
33.280 56.000 9.344 6.272 4.480 4.480 5.297 3.877 8.160 3.584 4.255 7.241 2.262 2.048 3.400 2.686 2.616 836 50.000 16.000 1.975 7.648 3.012 7.499 1.838 1.275 4.647 1.125 1.132 5.714 975 500 1.394 1.226 717 275.000 157.000 130.491 127.000 120.000 117.462 89.376 82.000 74.000 72.000 68.708 46.000 25.032 24.962 15.000 14.000 5.531
108.781
977.098
266.794
1.443.562
Kapitaallast 2012
Investering 2013
32.427 54.000 9.198 6.174 4.410 4.410 5.189 3.815 7.920 3.528 4.168 7.028 2.226 2.016 3.300 2.607 2.539 812 56.000 18.560 5.056 10.401 5.903 10.198 4.704 3.264 6.320 2.880 2.806 7.086 2.496 1.280 1.896 1.667 976 68.750 3.925 13.049 3.256 3.000 3.265 3.575 2.050 1.897 1.800 2.748 1.211 3.576 3.566 2.143 1.400 553
417.024
250.000 82.948 24.224 19.850 15.233 9.841 402.096
Kapitaallast 2013
31.573 52.000 9.052 6.076 4.340 4.340 5.081 3.754 7.680 3.472 4.081 6.815 2.190 1.984 3.200 2.528 2.462 787 54.000 17.920 4.977 10.095 5.782 9.898 4.631 3.213 6.134 2.835 2.761 6.857 2.457 1.260 1.840 1.618 947 77.000 10.048 17.747 8.206 7.680 7.833 7.007 5.248 4.782 4.608 5.387 3.002 4.434 4.422 2.657 1.904 752 62.500 8.295 2.422 2.836 1.523 984 539.918
135
Overzicht Investeringsschema 2010-2013
136
Apparaatskosten begroting 2010 In dit onderdeel wordt een overzicht gegeven van alle interne- of apparaatskosten en de wijzigingen hiervan in de begroting 2010 ten opzichte van 2009. Hoofdzakelijk door middel van de urenverdeling worden deze kosten verdeeld naar de diverse programma’s. Uitzondering hierop, net als in 2009, zijn de raadsvergoeding, salariskosten van B&W, secretaris, griffie en de vergoeding voor de inzet van de brandweer. Deze kosten maken deel uit van onderstaande staat, maar worden niet via de urenverdeling maar rechtstreeks doorbelast naar de voorgeschreven functies. Voor de verdeling van kosten is in grote lijn met dezelfde percentages gewerkt als in de begroting van 2009. Tussen de interne kostenplaatsen zijn ook onderling doorbelastingen, dus het is niet zo dat de totale apparaatskosten in 2010 € 24.668.726 bedragen. Vanaf 2010 is op de meeste onderdelen een redelijk stabiele lijn te zien. De verschillen tussen 2009 en 2010 zijn op een aantal plaatsen wat groter. De interne kostenplaatsen bestaan uit de volgende posten: Lasten interne kostenplaatsen 2008 2009 K100 Huisvesting 396.943 K150 Buitendienst 1.610.732 K200 Automatisering 692.440 K300 Kapitaallasten 6.652.701 K400 Vervoer 302.048 K500 Personeelskosten 2.073.100 K700 Facilitair 3.207.415 K800 Salarissen 10.739.665 K900 Projecten 741.845
2010 348.146 1.513.196 740.637 6.024.525 332.239 1.680.800 3.093.374 11.001.459 -65.650
2011 345.203 1.503.325 784.727 6.050.558 345.445 1.619.777 3.093.139 11.019.343 -72.720
2012 342.276 1.502.804 712.272 5.928.462 347.015 1.580.643 3.092.794 10.959.817
2013 339.648 1.498.703 727.022 5.541.766 352.155 1.523.798 3.093.396 10.957.907
Totaal lasten
24.668.726
24.688.798
24.466.082
24.033.395
26.416.889
Hierna een verklaring van de grootste verschillen: Huisvesting: Voor deze verzamelplaats van huisvestingskosten is de daling van kosten in 2010 gelegen in het feit dat in de begroting 2009 nog een kleine € 50.000 opgenomen is aan huisvestingskosten voor het inmiddels verkochte gemeentehuis in Dinxperlo. Vanaf 2010 zijn deze kosten niet meer meegenomen. De geringe afname in kosten na 2010 komt doordat de kapitaallasten ieder jaar enigszins afnemen. Buitendienst: Hierop staan de kosten van de buitendienst verantwoordt. De grootste post bestaat uit de loonkosten van de buitendienst. In 2010 is deze aanzienlijk lager doordat er een aantal organisatorische aanpassingen zijn gedaan. En doordat er meer werkzaamheden voor het openbaar groen door de Hacron en door gesubsidieerde arbeidskrachten worden uitgevoerd. Deze kosten worden op de post openbaar groen verantwoord. Automatisering: Vanaf 2010 zijn de jaarlijkse extern automatiseringskosten met € 50.000 gestegen. De andere schommelingen vanaf 2010 komen door wisselende kapitaallasten. Kapitaallasten: Deze kostenplaats geeft in totaal een redelijk stabiel beeld te zien. In meerjarenperspectief nemen de kosten wat af vanwege met name wegvallende afschrijvingskosten. Deze kostenplaats bestaat uit de uitsplitsing van afschrijving en rente (kapitaallasten) die via een doorbelasting op een andere interne kostenplaats of op een programma (externe kostenplaats) terecht komen. Op deze kostenplaats worden aan de kostenkant de afschrijvings- en rentelasten opgeteld om ergens anders op de begroting te drukken. Aan de doorbelastingskant worden deze lasten via het activapakket met een vast rentepercentage omgeslagen over de diverse programma’s. Zo ontstaat er een verschil aan werkelijke rentelasten en doorbelaste rentelasten dat uiteindelijk op functie 960 (saldi kostenplaatsen –programma 8) terecht komt. Tractiemiddelen: Apparaatskosten begroting 2010
137
Hier valt met name een stijging op van 2009 naar 2010. naast de toegepaste 1% stijging van de externe kosten wordt dit veroorzaakt door hogere kapitaallasten. Hier speelt mee dat de gemeente de BPM op nieuw gekochte bedrijfsvoertuigen niet kan terugvragen. Hier werd in de begroting van 2009 nog geen rekening mee gehouden. Verder vindt de opgenomen vervanging van de Fendt tractor, een aanhangwagen en een Kiepwagen in 2010 hier zijn weerslag. Voor een compleet overzicht van alle voorgenomen investeringen verwijzen wij u naar het aparte investeringsoverzicht dat als bijlage is opgenomen. Overige personeelskosten: Vanaf 2010 is hier een extra bedrag in de begroting opgenomen ad € 10.000. Dit is toegevoegd aan de wervingskosten. In 2009 zaten er incidentele uitgaven voor de inhaalslag op het archief ad € 100.000 en was er € 28.750 begroot voor de centrale huisvesting. Het begrote bedrag voor de niet meer actieven daalde in 2010 met ca. € 57.000 ten opzichte van 2009. Tenslotte werd er onderling tussen de kostenplaatsen door een andere systematiek ca € 320.000 minder doorbelast naar deze kostenplaats. Dit betreft louter kosten die nu rechtstreeks op de uiteindelijke externe kostendragers (de programma’s) terecht komen en betekent dus niet dat er meer of minder kosten waren. Facilitair en overige overhead: De enige materiële wijziging tussen 2009 en 2010 is dat er in 2009 een incidentele post is opgenomen van € 19.800 voor de vervanging van meubilair. Het overige verschil komt hier net bij de buitendienst door een op dit punt aangepaste verdelingssystematiek. Overigens komen op deze kostenplaats ook de zgn. ‘overhead achtige’ activiteiten terecht voor doorbelasting naar de externe producten/programma’s. Hiermee wordt bedoeld uren die niet rechtstreeks aan een extern product doorberekend kunnen worden. Voorbeelden hiervan zijn een aanzienlijk gedeelte van de uren die gemaakt worden door de teams P&O, Facilitaire dienstverlening, ComBo (Communicatie en bestuursondersteuning) Bestuurlijk Juridische Zaken, ICT. Verder bijvoorbeeld de uren die besteed worden aan leiding geven en uren voor secretariële ondersteuning. Salaris en vergoedingen: De op deze post opgenomen salarissen en vergoedingen sluiten één op één aan met de begrote salarisadministratie. Hierin zijn opgenomen alle salariskosten, dus ook de salariskosten van B&W, de raadsvergoeding en alle ambtelijke salariskosten. Vanuit deze kostenplaats worden de kosten doorverdeeld. In enkele gevallen gaat dit naar andere interne kostenplaatsen. In 2009 is dit voor ca. € 2,5 mln. naar de kostenplaats facilitair (de eerder genoemde ‘overhead activiteiten’) en voor ca € 1,4 mln. naar de kostenplaats buitendienst. De huidige cao loopt tot 1 juni 2009. Naast de stijging door periodieken ramen we een salarisstijging van 2% per 1 juni 2009 (1% inflatie en 1% werkgeverslastenstijging waaronder de pensioenlasten). Wel bleek de ruimte die er in de indexering van de vorige begroting zat nodig voor hogere kosten samenhangend met o.a. periodieken, organisatiewijzigingen, bevorderingen en het ophogen van de post onvoorzien in de loonbegroting. Afwikkeling post frictiebudget/A3: Conform de voorjaarsnota 2009 staan hier voor 2010 en 2011 de onttrekkingen aan dit budget ter dekking voor de loonkosten in deze jaren. Deze extra loonkosten zijn het gevolg van de organisatorische wijzigingen, zoals doorgevoerd en aan de orde geweest in genoemde Voorjaarsnota. Vanaf 2012 is er sprake van een forse uitstroom en door het niet volledig of voordeliger invullen van vacatures kan is dan geen extra dekking meer nodig, omdat de loonkosten dan (gering) dalen.
Apparaatskosten begroting 2010
138
Overzicht van lasten, baten en resultaat Programma
Lasten/ Baten
1. Burger Bestuur en veiligheid Lasten Baten Totaal P1
jaarre-
gewijzigde
kening 2008
begroting 2009
Begroting 2010
2011
2012
2013
5.548.130 -669.354 4.878.775
7.104.887 -584.141 6.520.746
5.545.955 -588.828 4.957.127
5.578.258 -512.284 5.065.974
5.411.678 -401.184 5.010.494
5.404.895 -401.184 5.003.711
10.945.629 -9.349.155 1.596.474
6.815.274 -5.984.761 830.513
5.403.868 -3.494.515 1.909.353
5.370.167 -3.534.567 1.835.600
5.288.626 -3.523.500 1.765.126
5.264.540 -3.523.502 1.741.038
23.265.268 -14.507.393 8.757.875
23.605.400 -14.561.680 9.043.720
22.870.376 -14.664.011 8.206.365
22.838.066 -14.702.403 8.135.663
22.832.994 -14.701.435 8.131.559
22.840.924 -14.700.467 8.140.457
4. Aalten Educatief Lasten Baten Totaal P4
3.485.154 -126.322 3.358.832
3.524.476 -175.868 3.348.608
4.077.951 -129.061 3.948.890
4.051.767 -129.061 3.922.706
3.841.755 -129.061 3.712.694
3.828.953 -129.061 3.699.892
5. Ontspanning en toerisme Lasten Baten Totaal P5
3.994.468 -558.734 3.435.734
3.670.464 -655.166 3.015.298
3.470.203 -623.526 2.846.677
3.397.237 -621.522 2.775.715
3.377.514 -615.541 2.761.973
3.300.646 -613.496 2.687.150
3.391.781 -2.639.439 752.341
1.303.806 -192.241 1.111.565
1.290.405 -246.431 1.043.974
1.284.536 -246.527 1.038.009
1.275.117 -246.121 1.028.996
1.264.784 -246.004 1.018.780
8.421.945 -1.919.414 6.502.532
9.417.954 -2.211.368 7.206.586
8.385.362 -2.009.221 6.376.141
8.427.611 -2.150.952 6.276.659
8.448.738 -2.165.360 6.283.378
8.151.033 -2.140.313 6.010.720
8. Financiering en alg dekkingsmiddelen Lasten excl mutaties reserves 950.579 Baten excl mut reserves -30.709.743 Totaal P8 -29.759.164
896.713 -30.277.098 -29.380.385
982.938 -29.987.752 -29.004.814
1.079.148 -29.757.104 -28.677.956
1.072.090 -29.592.116 -28.520.026
1.066.940 -29.533.013 -28.466.073
-476.601
1.696.651
283.713
372.370
174.194
-164.325
Toevoegingen aan de reserves * Onttrekkingen aan de reserves * Onttrekking alg. reserve sluitpost 2011 Onttrekking alg. reserve sluitpost 2012 Totaal mutatie reserves
5.985.522 -8.887.921
4.693.047 -6.452.037
670.765 -1.067.057
661.867 -782.435 -251.802
656.083 -554.013
655.640 -516.805
-2.902.399
-1.758.990
-396.292
-372.370
-276.264 -174.194
138.835
Winstsaldo 2008
-3.379.000
2. Heerlijk groen wonen Lasten Baten Totaal P2 3. Betrokkenzorg en samenleving Lasten Baten Totaal P3
6. Economische motor Lasten Baten Totaal P6 7. Ruimtebeheer Lasten Baten Totaal P7
Resultaat voor mutatie reserves
Resultaat na mutatie reserves **
Totaal lasten Totaal baten Verschil (winst)
65.988.475 -69.367.476 -3.379.000
-62.339
-112.579
-0
-0
-25.490
overschot
overschot
evenwicht
evenwicht
overschot
61.032.021 -61.094.360 -62.339
52.697.823 -52.810.402 -112.579
52.688.657 -52.688.657 -0
52.204.595 -52.204.595 -0
51.778.355 -51.803.845 -25.490
* zie bijlage toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves ** resultaat 2009 t/m de Voorjaarsnota Overzicht van lasten, baten en resultaat
139
Overzicht van lasten, baten en resultaat
140
Overzicht begroting op kostensoort LASTEN
begroot 2009
BATEN
begroot 2010
HULPKOSTENPLAATSEN 1.0 1.1 2. 3.0 3.4
Salarissen Kosten niet actieven Rente en afschrijvingen Personeel van derden Overige externe kosten
6.0 6.1 6.2
Toevoegingen aan voorzieningen Kapitaallasten Doorberekening aan kostenplaatsen Overige totaal hulpkostenplaatsen
begroot 2010
HULPKOSTENPLAATSEN 10.746.851 11.071.076 362.489 306.221 6.478.271 5.361.530 2. 487.750 223.223 2.450.173 1.637.664 110.205 1.397.169 4.310.480 103.500
40.205 6.0 1.368.608 6.1 4.629.478 6.2 42.785
Rente, dividend en gerealiseerde boekwinst
Toevoegingen aan reserves en voorzieningen Kapitaallasten Doorberekening aan kostenplaatsen Overige
26.446.888 24.680.790
totaal hulpkostenplaatsen
EXPLOITATIEREKENING
-800.000
-780.000
-6.652.701 -6.024.525 -18.881.498 -17.814.650 -112.689
-61.615
-26.446.888 -24.680.790
EXPLOITATIEREKENING
0.0 1.0 2. 3.0 3.3 3.4 4.2. 4.2.
Onvoorzien Salarissen Rente en afschrijvingen Personeel van derden Duurzame goederen Overige externe kosten Inkomensoverdracht aan overheden Overige subsidies/inkomensoverdrachten
25.000 25.000 770.986 199.993 6.710.950 6.262.192 5.919.674 5.947.800 20.233.999 18.936.907
6.0 6.1 6.2 6.3
Toevoegingen aan reserves en voorzieningen Kapitaallasten Kostenplaatsen Overige verrrekeningen tbv bouwgrond
6.734.705 1.912.841 6.0 5.255.530 4.655.977 6.1 14.875.915 14.053.546 6.2 6.3
Overige
begroot 2009
270.716
296.884
400.796
302.769
Algemene uitkering OZB belastingen Afvalstoffenheffing Rioolheffing Bouwleges Overige leges 2. Rente, dividend en gerealiseerde boekwinst 3.3 Gronden en overige duurzame goederen 4.2. Inkomensoverdracht (excl.alg.uitk.)
Onttrekkingen aan reserves en voorzieningen Kapitaallasten Kostenplaatsen Overige verrrekeningen tbv bouwgrond overige
-24.743.165 -24.196.916 -3.270.249 -3.342.951 -2.443.447 -2.465.939 -1.598.208 -1.534.868 -682.722 -609.549 -962.161 -951.767 -1.904.761 -1.467.532 -2.487.000 -25.881 -14.696.639 -14.717.880
-6.521.787
-1.099.807
-388.645 -255.920
-880.495 -227.307
-1.139.655
-1.289.508
subtotaal positief resultaat
61.094.359 52.697.821 112.579
Totaal
-61.094.359 -52.810.400
Totaal
87.541.247 77.491.190
Totaal
-87.541.247 -77.491.190
Overige externe kosten hulpkostenplaatsen: De kosten van A3 worden verantwoord op de overige externe kosten van de hulpkostenplaatsen. De restantbudgetten voor A3 zijn middels de winstbestemming 2008 doorgeschoven naar 2009. Duurzame goederen: Vanaf 2010 is er voor onderhoud aan openbare verlichting € 45.000 beschikbaar. In 2009 is er vanwege achterstallig onderhoud € 440.000 extra opgenomen. Voor het leefbaarheidsonderzoek is in 2009 eenmalig € 82.000 geraamd. Hierover is in de 3e Berap 2008 en in de voorjaarsnota 2009 gerapporteerd. Aan de batenzijde wordt het verschil veroorzaakt door de opbrengst van de verkoop van diverse panden in 2009 en de eenmalige hogere opbrengst van de verkoop van openbaar groen. Toevoegingen aan reserves en voorzieningen: Zowel aan de baten- als aan de lastenzijde zijn er forse verschillen te zien op de mutaties reserves. Dit betreffen incidentele zaken waarover in de diverse tussentijdse rapportages is gerapporteerd.
Overzicht begroting op kostensoort
141
Overzicht begroting op kostensoort
142
Overzicht van incidentele baten en lasten Onderstaand schema geeft inzicht in de incidentele posten uit de begroting 2010-2013 2010 INCIDENTELE LASTEN P1 Burger, bestuur en veiligheid Klanttevredenheidsonderzoek (vierde Berap 2008) P2 Heerlijk groen wonen Geld.Genootsch. Opstellen gem. monumentenlijst Dinxperlo Verbeterplan VROM (reeds in begroting 2009-2012) P3 Betrokken zorg en samenleving Grensoverschr. burgerpart. Dinxperlo Süderwick (WMO) Jongerenopbouwwerk (conform raadsbesluit juli 2009) P4 Aalten Educatief Tijdelijke huisvesting basisonderwijs IHP P5 Ontspanning en toerisme Groot onderhoud en renovatie sportvelden (uit begroting 2009) P6 Economische motor Smart Start starterssubsidie (uit begroting 2009) TOTAAL INCIDENTELE LASTEN: INCIDENTELE BATEN: P2 Heerlijk groen wonen Lagere kosten bouwleges (alleen 2009 en 2010) P8 Financiering en dekkingsmiddelen Groot onderhoud en renovatie sportvelden; dekking alg reserve Dekking tekort 2011/2012 uit algemene reserve Jongerenopbouwwerk (conform raadsbesluit juli 2009) TOTAAL INCIDENTELE BATEN:
Overzicht van incidentele baten en lasten
2011
2012
2013
10.100 2.000 25.705
25.705
5.083 55.000 175.000
175.000
45.450 5.656 323.994
200.705
80.000 -45.450 -251.802 -276.264 -55.000 -20.450 -251.802 -276.264
143
Overzicht van incidentele baten en lasten
144
Overzicht algemene dekkingsmiddelen Bedragen x € 1.000 Omschrijving baten Algemene lokale heffingen: OZB Toeristenbelasting Forensenbelasting Hondenbelasting Totaal Algemene uitkering Dividend: Vitens Nuon BNG ROVA Totaal dividend Saldo financieringsfunctie
rekening 2008 lasten saldo
-3.104 -37 -40 -157 -3.338
-3.104 -37 -40 -157 -3.338
baten
begroting 2009 lasten saldo
-3.270 -57 -59 -172 -3.558
-3.270 -57 -59 -172 -3.558
baten
begroting 2010 lasten saldo
-3.343 -57 -59 -174 -3.633
-3.343 -57 -59 -174 -3.633
-24.190
-24.190 -24.753
-24.753 -24.197
-24.197
-56 -1.317 -34 -163 -1.570
-1.570
-23 -980 -44 -75 -1.122
-1.122
-23 -700 -44 -75 -842
-842
-156
-156
-10
-10
-10
-10
-785
-785
-678
-678
-511
-511
-30.121 -29.193
-29.193
(te ontvangen rente kasgeldlening)
Rente toerekening reserves Totaal
-30.039
Overzicht algemene dekkingsmiddelen
0 -30.039 -30.121
145
Overzicht algemene dekkingsmiddelen
146
Overzicht reserves en voorzieningen 2010-2013 Rente 01.01.2010 2010
Algemene reserve rente percentage 1% Algemene reserve rente percentage 2,5%
1,0% 2,5%
Reserve Randweg (Gendringseweg) Reserve huisvesting Gemeentehuis Res huisvesting onderwijs 1997 Reserve sportaccommodaties Dplo* Reserve structuurplannen Reserve W.M.O. Reserve Vrijwilligerswerk Reserve afvalstoffen Reserve riolering Reserve bodemsanering Reserve ISV Alg reserve bouwgrondexploitatie Reserve Bovenwijkse Voorzieningen Reserve flora en fauna, reserve landschap
1,5% 1,5% 1,5% 1,5% 1,5% 1,5% 1,5% 1,5% 1,5% 1,5% 1,5% 1,5% 1,5%
Totaal reserves
Mutaties 2010
Mutaties 01.01.2011 Rente 2011 2011
4.594.378 45.944 135.000 4.775.322 9.400.000 235.000 -235.000 9.400.000 13.994.378 280.944 100.000- 14.175.322 1.787.822 2.070.165 4.628.006 140.413 679.796 861.325 6.532 463.314 981.254 511.646 1.797.771 814.998 618.965 41.820
26.996 31.259 24.851 69.883 -838.113 -54.300 10.265 78.550 13.006 99 6.996 14.817 -128.000 7.726 20.000 27.146 12.306 9.346 631
1.814.818 2.126.275 3.859.776 86.113 768.611 874.331 6.631 470.310 868.071 539.372 1.824.917 827.304 628.311 42.452
29.398.207 511.421 -997.012 28.912.616
Rente 01.01.2012 2012
Mutaties 2012
Rente 01.01.2013 2013
Mutaties 2013
01.01.2014
47.753 31.514 4.854.589 48.546 235.000 5.138.135 51.381 235.000 5.424.517 235.000 -235.000 9.400.000 235.000 -235.000 9.400.000 235.000 -235.000 9.400.000 282.753 -203.486 14.254.589 283.546 14.538.135 286.381 14.824.517 27.222 31.894 24.851 57.897 -781.491 22.250 11.529 78.550 13.115 99 7.055 13.021 8.091 20.000 27.374 12.410 9.425 637
1.842.041 2.183.020 3.136.182 108.363 858.690 887.446 6.730 477.364 881.092 567.463 1.852.291 839.714 637.736 43.088
27.631 32.745 24.851 47.043 -548.426 2.300 12.880 78.550 13.312 101 7.160 13.216 8.512 20.000 27.784 12.596 9.566 646
1.869.671 2.240.617 2.634.798 110.663 950.121 900.757 6.831 484.525 894.309 595.975 1.880.075 852.310 647.302 43.735
28.045 33.609 24.851 39.522 -515.861 2.300 14.252 78.550 13.511 102 7.268 13.415 8.940 20.000 28.201 12.785 9.710 656
1.897.716 2.299.077 2.158.459 112.963 1.042.922 914.269 6.934 491.793 907.723 624.915 1.908.276 865.094 657.012 44.391
502.521 -839.326 28.575.811 496.739 -422.725 28.649.825 496.397 -390.160 28.756.062
* de onttrekkingen aan deze reserve en de ophoging van het bijbehorende budget zijn beide niet als begroot bedrag opgenomen
2010 Toe01.01.2010 Rente voeging Voorziening APPA: pensioen wethouders 3,0% 1.916.540 57.496 70.000 Voorziening Wachtgelden wethouders 2,5% 564.346 14.109 138.600 Voorziening oud personeelsleden 1.165.586 Voorziening BTW onderwijs 2.105.365 5.751.838 71.605 208.600
Ont2011 Toetrekking 01.01.2011 Rente voeging -42.472 2.001.564 60.047 92.500 -92.466 624.589 15.615 141.600 -284.500 881.086 2.105.365 -419.438 5.612.605 75.662 234.100
Ont2012 Toetrekking 01.01.2012 Rente voeging -44.272 2.109.839 63.295 95.500 -51.763 730.041 18.251 138.600 -266.300 614.786 2.105.365 -362.335 5.560.031 81.546 234.100
Voorziening wegenonderhoud Voorziening groot onderhoud zwembad Voorziening MOP onderwijsgebouwen Voorziening MOP gemeentelijke gebouwen
100.094 107.963 139.605 501.510 849.173
-726.999 -148.729 -137.125 -150.913 -1.163.766
60.095 122.743 96.651 479.597 759.087
-727.456 -133.961 -28.814 -137.600 -1.027.831
19.639 152.291 162.008 470.997 804.936
687.000 -674.066 163.509 -115.011 94.171 -83.565 129.000 -162.171 1.073.680 -1.034.813
32.573 200.789 172.614 437.826 843.803
Voorziening wegens oninbaarheid bibliotheek Voorziening wegens oninbaarheid AZSV Voorziening wegens oninbaarheid de Pol
185.823 335.000 236.768 757.591
-20.647
-20.647
144.529 335.000 212.562 692.091
-20.647
-12.103 -32.750
165.176 335.000 224.665 724.841
123.882 335.000 200.459 659.341
-1.615.954
7.096.531
Totaal voorzieningen
7.358.600
687.000 163.509 94.171 129.000 1.073.680
71.605 1.282.280
Overzicht reserves en voorzieningen 2010-2013
687.000 163.509 94.171 129.000 1.073.680
-12.103 -32.750
75.662 1.307.780
-1.422.916 7.057.057
Ont2013 Toetrekking 01.01.2013 Rente voeging -52.272 2.216.362 66.491 95.500 -51.228 835.664 20.892 138.600 -196.900 417.886 2.105.365 -300.400 5.575.277 87.382 234.100
-12.103 -32.750
81.546 1.307.780 -1.367.963 7.078.420
687.000 163.509 94.171 129.000 1.073.680
Onttrekking 01.01.2014 -52.272 2.326.081 -35.005 960.150 -158.700 259.186 2.105.365 -245.977 5.650.783 -674.066 -61.157 -27.639 -174.249 -937.111
45.507 303.141 239.146 392.577 980.372
-20.647
103.235 335.000 188.356 626.591
-12.103 -32.750
87.382 1.307.780 -1.215.838 7.257.745
147
Overzicht reserves en voorzieningen 2010-2013
148
Overzicht toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves Kstplaats
Kpl oms
Toevoegingen 49802102 Mut. Res. Verlichtin 49802103 Reserve aanleg rondweg 49802106 Res aanleg randweg 49802111 HV gemeentehuis 49802120 Reserve automatisering 49804800 Mut. res. Onderw.hv. 49805100 Mut. bijdr kapl bibl 49805301 Mut. res.sportaccomm 49805501 Mut. Res. Landsch. 49805502 Mut.structuurplannen 49806220 Reserve W.M.O. 49806300 Mut. bijdr kapl Pol 49806305 Mutatie reserve vrijwilligerswerk 49806500 Mutatie reserve KOV 49807210 Mut. res. afvalst. 49807220 Mut. res. riolering 49807230 Mut. res. bodemsan. 49808210 Mut.reserve ISV 49808300 Alg res bouwgrond ex 49808305 Res bovenw voorz 49808306 Mut.res.Landschap 49809010 Mut. Algemene Res. 49809210 Mut. res. BCF 49809220 Mut. res kapl BBV04 Totaal Toevoegingen Onttrekkingen 49802102 Mut. Res. Verlichtin 49802103 Reserve aanleg rondweg 49802111 HV gemeentehuis 49802120 Reserve automatisering 49803300 Mutatie res. Vitens 49804800 Mut. res. Onderw.hv. 49805100 Mut. bijdr kapl bibl 49805301 Mut. res.sportaccomm 49805500 Mut. res. Landschb. 49805501 Mut. Res. Landsch. 49806220 Reserve W.M.O. 49806300 Mut. bijdr kapl Pol 49806500 Mutatie reserve KOV 49807210 Mut. res. afvalst. 49807220 Mut. res. riolering 49807230 Mut. res. bodemsan. 49808210 Mut.reserve ISV 49808300 Alg res bouwgrond ex 49808306 Mut.res.Landschap 49809010 Mut. Algemene Res. 49809210 Mut. res. BCF 49809220 Mut. res kapl BBV04 Totaal Onttrekkingen
2008
2009
2010
2011
2012
2013
10.608 12.442 42.542 27.306 4.078 127.148 17.488 35.000 88 92.702 521.721 20.878 155 256 160.239 50.626 31.223 47.370 1.093.780 73.556 9.907 3.479.540 32.799 94.071 5.985.522
4.098 43.605 990.090
26.996 56.110
27.222 56.745
27.631 57.596
28.045 58.460
128.037
70.827
58.841
47.987
40.466
35.000
35.000
35.000
35.000
35.000
95.019 11.914
88.815 13.105
90.079 13.214
91.430 13.413
92.802 13.511
7.943 51.892 32.004 48.554 35.567 13.589 926 3.161.788
6.996 14.817 27.726 27.146 12.306 9.346 631 280.944
7.055 13.021 28.091 27.374 12.410 9.425 637 282.753
7.160 13.216 28.512 27.784 12.596 9.566 646 283.546
7.268 13.415 28.940 28.201 12.785 9.710 656 286.381
33.021 4.693.047
670.765
661.867
656.083
655.640
-839.057
-782.435
-554.013
-516.805
-251.802
-276.264
-906.767 -6.452.037 -1.067.057 -1.034.237
-830.277
-516.805
-1.758.990
-174.194
138.835
-445.802 -46.577 -42.163 -167.187 -1.169.653 -369.353 -244.605 -167.793
-310.118
-74.000 -3.587 -150.000 -281.852 -10.500 -58.629 -495 -188.245 -1.624.280 -26.695 -2.054.292 -1.344.751 -1.090.850 -8.887.921 -2.902.399
Overzicht toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves
-18.668 -1.086.216
-128.000
-63.940 -3.392.939
-100.000
-396.292
-372.370
149
Overzicht toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves
150
Overzicht inkomensoverdrachten 2010-2013 B/LNaam
Omschrijving
2010
2011
2012
2013
Lasten Politieke partijen Totaal Raad en commissies
Bedrag per fractie+fractielid
15.910 15.910
15.910 15.910
15.910 15.910
15.910 15.910
Regio Achterhoek Totaal Bestuurlijke samenwerking
Regio achterhoek
56.206 56.206
63.616 63.616
63.616 63.616
63.616 63.616
Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland Totaal Reg. hulpverleningsdienst
Bijdrage Regio NOG
310.986 310.986
314.284 314.284
314.284 314.284
314.284 314.284
Dierenasiel Totaal Ov beschermende maatregelen
Subsidie
13.821 13.821
13.821 13.821
13.821 13.821
13.821 13.821
Buro Halt Totaal Halt
Subsidie bureau Halt
11.498 11.498
11.498 11.498
11.498 11.498
11.498 11.498
Regio Achterhoek Totaal Overige verkeersmaatregelen te land
Bijdrage tbv verkeer en vervoer
31.368 31.368
31.368 31.368
31.368 31.368
31.368 31.368
Buurtbusprojecten Halle en Sinderen Buurtbusver. Lichtenvoorde-Aalten Provincie gelderland Syntus Totaal Ov.uitgaven terzake van het vervoer
Buurtbus Halle-Sinderen; subsidie Buurtbus L'voorde-Aalten; subsidie Bijdrage Regiotaxi Buurtbus Aalten-Dinxperlo; subsidie
968 480 634.300 8.599 644.347
968 480 634.300 8.599 644.347
968 480 634.300 8.599 644.347
968 480 634.300 8.599 644.347
Regio Achterhoek Totaal Handel en ambacht
Bijdrage tbv Economische zaken
29.462 29.462
29.462 29.462
29.462 29.462
29.462 29.462
I.M.K. Intermediair Provincie gelderland Totaal Overige handel
Gemeentelijke bijdrage IMK Provinciale Werkgelegenheids Enq
880 1.980 2.860
880 1.980 2.860
880 1.980 2.860
880 1.980 2.860
Markt Dinxperlo Totaal Weekmarkt en Marktterrein Dinxperlo
Bijdrage reclame budget
2.885 2.885
2.885 2.885
2.885 2.885
2.885 2.885
Nuon Totaal Deeln. Nutsbedrijven
Nuon Platform
3.303 3.303
3.303 3.303
3.303 3.303
3.303 3.303
Stichting De Gaostok Totaal BBO, excl. huisv.
Bijdrage per schooljaar
2.892 2.892
2.892 2.892
2.892 2.892
2.892 2.892
Particulieren Taxibedrijven Totaal Leerlingen vervoer
Individueel vervoer Collectief vervoer
32.315 412.741 445.056
32.315 412.741 445.056
32.315 412.741 445.056
32.315 412.741 445.056
OAB Totaal Onderwijs Achterstanden Beleid
Diversen
27.876 27.876
27.876 27.876
27.876 27.876
27.876 27.876
Gelderesch Groepsvervoer B.V.
Vervoer Gymzaal Bredevoort Vervoer naar Zwembad Aalten Bijdrage in schoolzwemmen Bijdrage in vervoer de Höve Sport/recreatiest. sportveld Aandeel Optisport en Gemeente Bijzondere schoolgymnastiek Bijzondere schoolgymnastiek GGD
25.327 18.582 70.918 13.094 49 21.831 20.432 7.777 178.011
25.327 18.582 70.918 13.094 49 21.831 20.432 7.777 178.011
25.328 18.582 70.918 13.094 49 21.831 20.432 7.777 178.011
25.328 18.582 70.918 13.094 49 21.831 20.432 7.777 178.011
2.693 1.774 4.467
2.693 1.774 4.467
2.693 1.774 4.467
2.693 1.774 4.467
Optisport Aalten B.V. Sport en recreatie stichting GGD Totaal Bewegingsonderwijs Gemeente doetinchem Sociaal Cultureel Werk Avondonderw. Totaal Volwasseneducatie
Bijdrage volwasseneducatie SSCW avondonderwijs
Basisbibliotheek Achterhoekse Poort Bibliotheek Aalten
Bibliotheek Aalten en Dinxperlo Aflossing Rente Integratieuitkering Bibiotheek Lintelo; subsidie Bibiotheek O & O; subsidie
494.575 20.647 14.308 31.485 253 253 561.520
494.575 20.647 12.725 31.485 250 250 559.931
494.575 20.647 11.129 31.485 253 253 558.341
494.575 20.647 9.539 0 253 253 525.266
Subsidie Boogie Woogie Zaalhuur muziekschool Doetinchem Zaalhuur muziekschool Gendringen Muziekschool Oost Gelderland
152.124 1.478 1.478 26.642 181.723
152.124 1.478 1.478 26.642 181.723
152.124 1.478 1.478 26.642 181.723
152.124 1.478 1.478 26.642 181.723
Bibliotheek Lintelo Bibliotheek Ontspanning & Onwikkeling Totaal Bibliotheek Boogie Woogie Stichting Maatschappelijk Welzijn Muziekschool Oost-Gelderland Totaal Muziekscholen
Overzicht inkomensoverdrachten 2010-2013
151
B/LNaam
Omschrijving
2010
2011
2012
2013
Bredevoorts Belang Buurtvereniging de Haart Buurtvereniging De Hare Buurtvereniging Grote Maote Buurtvereniging Het Verzet Buurtvereniging Lage Veld Buurtvereniging Stadsbroek Buurtvereniging 't Slaa Ned. Bond Plattelandsvrouwen Aalten Ned.Bond van Plattelandsvrouwen Dplo Ons Aller Belang IJzerlo Passage afd. Dinxperlo Passage CPB Afdeling Aalten Passage NCVB Stichting Mondiaalten Wereldwinkel Aalten Wereldwinkel Dinxperlo Totaal Ov.vorm.en ontw.werk
Subsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Subsidie Subsidie
76 75 75 75 75 75 75 75 75 75 75 75 75 75 3.500 1.863 1.449 7.864
76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 3.535 1.863 1.449 7.908
76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 3.535 1.863 1.449 7.908
76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 76 3.535 1.863 1.449 7.908
Lindenhout inzake JEKK Totaal Jeugd en Kleine Criminaliteit
Subsidie JEKK
53.680 53.680
53.680 53.680
53.680 53.680
53.680 53.680
Diversen Projectsubsidie
Jeugdparticipatie Jongeren raad initiatiefvoorstel Nog vrij te besteden projectsubsidie Vendeliersvereniging
10.772 231 18.637 500 30.139
10.772 0 19.367 0 30.139
10.772 0 19.367 0 30.139
10.772 0 19.367 0 30.139
243.770 243.770
243.770 243.770
243.770 243.770
243.770 243.770
80 615 525 550 380 430 255 365 250 177 348 102 1.050 340 80 660 835 1.045 1.895 720 5.033 707 100 100 2.250 410 100 265 250 240 345 360 335 889 560 250 1.200 120 419 295 250 1.095 480 360 3.560 880 3.155 755 1.305 875 100 670 680 430 283 415 3.156 43.379
81 621 530 556 384 434 258 369 253 177 348 103 1.061 343 81 667 843 1.055 1.914 727 1.778 707 101 101 2.273 414 101 268 253 242 348 364 338 889 566 253 1.212 121 419 298 253 1.106 485 364 3.596 889 3.187 763 1.318 884 101 677 687 434 283 419 576 37.867
81 621 530 556 384 434 258 369 253 177 348 103 1.061 343 81 667 843 1.055 1.914 727 1.778 707 101 101 2.273 414 101 268 253 242 348 364 338 889 566 253 1.212 121 419 298 253 1.106 485 364 3.596 889 3.187 763 1.318 884 101 677 687 434 283 419 576 37.867
81 621 530 556 384 434 258 369 253 177 348 103 1.061 343 81 667 843 1.055 1.914 727 1.778 707 101 101 2.273 414 101 268 253 242 348 364 338 889 566 253 1.212 121 419 298 253 1.106 485 364 3.596 889 3.187 763 1.318 884 101 677 687 434 283 419 576 37.867
Totaal Welzijnsplanning Sport- en Recreatiestichting Totaal Sportaccommodaties
Subsidie
Astma sportgroep Atletiekverenigin AVA ‘70 AZSV G-voetbal Badmintonclub Euro Badmintonv.Shuttle up Basketbalver.Give/Go Basketbalvereniging Limit Stars Budovereniging Dinxperlo Damclub Dammen scholieren Dansmarietjes v Carnavalsvereniging ZUMA DKPV Dinxperlose Konijnen en DOK Juliana Gehandicaptensport Duikteam Silent World Gehand.voetbal Longa Gymver. SSS Irene Gymver.Aktief IJzerlo Gymvereniging Achilles Gymvereniging DOK Juliana Gymvereniging Prinses Margriet Gymvereniging Represta Gymvereniging Represta, "de Splinter" Hengelsportvereniging de Slinge Hengelsportvereniging de Voorn IJsvereniging De Hare Judovereniging Judokwai Kleindiersv. A&O Korfbalvereniging Aladna Landelijke Rijverenging A&O Paardrijden Gehandicapten Oost Achterhoek Ponyclub IJzerlo Ponyclub Kindervriend Reddingsbrigade Dinxperlo Reumapatiëntenver. Oost-Achterhoek Rijvereniging de Grensruiters Dinxperlo Sjoelvereniging ESKA Sportcommissie basisscholen Sportinstuif Spindo Survivalvereniging "Ropes & Running" Tafeltennisvereniging ATAK Tafeltennisvereniging B’voort Tennisvereniging Altec Tennisvereniging de Rietstap VAS De IJsselstreek Vereniging Aangepast Sporten (VAS) Achterhoek Voetbalver. AD’69 Voetbalverenging AZSV Voetbalvereniging Bredevoort Voetbalvereniging DZSV Voetbalvereniging SV Dinxperlo Vogell. Kleur en Fleur Volleybalver. Favorita Volleybalvereniging BOVO Volleybalverernging Brevolk Wandelvereniging "de Wandelvriend Wielervereniging de Peddelaars Zwemvereniging Natare Totaal Subsidie sportverenigingen
Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie
Overzicht inkomensoverdrachten 2010-2013
152
B/LNaam
Omschrijving
2010
2011
2012
2013
Chr college Schaersvoorde Totaal Sporthal Stationssplein
Subsidie
71.805 71.805
71.805 71.805
71.805 71.805
71.805 71.805
Gymzaal Dalweg Totaal Gymzaal Dalweg
Subsidie
23.759 23.759
23.759 23.759
23.759 23.759
23.759 23.759
Gymzaal Bredevoort Totaal Gymzaal Bredevoort
Subsidie
32.063 32.063
32.063 32.063
32.063 32.063
32.063 32.063
Optisport Aalten B.V.
Exploitatiebijdrage Vergoeding huur (vast bedrag) Compensatie 2009
223.565 197.772 12.019 433.356
223.564 197.772 0 421.336
223.564 197.772 0 421.336
223.564 197.772 0 421.336
Compensatie huren en natare Totaal Zwembad 't Walfort Aaltens Chr. Mannenkoor Aaltens Chr.Gemengd koor Aaltense orkestver. Achterhoeks podiumfestival Akkordeonver.Con Forza Chr.Jongerenkoor Testify Comm.Cult.Vorming Dinxpl Con Spirito Christelijk Mannenkoor Cult.Vorming Schooljeugd De Grenszangertjes De Klepperklumpkes E.M.M. Schutterijvereniging Heurns Mannenkoor Chr. Joysingers The Koor Cantabile Koor Evergreen Multiple Voice Muziekv.Advendo Lintelo Muziekv.Crescendo IJzerlo Muziekv.Excelsior B’voort Muziekv.Excelsior Barlo Muziekvereniging De Eendracht Prinses Beatrix Muziekvereniging Psalm 150 Chr. Fanfare Korps Sios Toneelvereniging Toneelvereniging Lukas Toneelvereniging Thalia Ver.Bredevoorts toneel Vrouwenkoor Musica Wi’j hold ’t bi’j ‘t olde Zangkoor ‘t Romienenkoor Zangver.Soli Deo Gloria Zangver.Sursum Corda Zangver.Vriendschap IJzerlo Gebiedsgericht cultuurbeleid Totaal Podiumkunsten en cultuuruitingen
Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Bijdrage in samenwerkingsverband
250 250 2.055 773 270 260 2.300 250 4.750 409 250 328 253 250 253 250 250 1.860 2.005 1.865 1.860 1.925 1.925 1.980 255 260 250 250 250 250 250 250 250 250 4.544 33.879
253 253 2.076 773 273 263 2.323 253 4.798 409 253 328 253 253 253 253 253 1.879 2.025 1.884 1.879 1.944 1.944 2.000 258 263 253 253 253 253 253 253 253 253 4.544 34.152
253 253 2.076 773 273 263 2.323 253 4.798 409 253 328 253 253 253 253 253 1.879 2.025 1.884 1.879 1.944 1.944 2.000 258 263 253 253 253 253 253 253 253 253 4.544 34.152
253 253 2.076 773 273 263 2.323 253 4.798 409 253 328 253 253 253 253 253 1.879 2.025 1.884 1.879 1.944 1.944 2.000 258 263 253 253 253 253 253 253 253 253 4.544 34.152
Programmaraad Gelderland Oost Stichting Culturele Kring Aalten Stichting Podium de Achterhoek Totaal Kunst
Subsidie Programmaraad Culturele Kring Aalten; subsidie vas Waarderingssubsidie
1.330 2.424 400 4.154
1.377 2.424 404 4.205
1.377 2.424 404 4.205
1.377 2.424 404 4.205
Regio Achterhoek Totaal Archief
Bijdrage Regio Achterhoek
106.973 106.973
106.973 106.973
106.973 106.973
106.973 106.973
Bestuur van Dorcas Hulp Nederland Staringinstituut Ver. Hollandse Molen Werkgroep Grenslandmuseum Dinxperlo Totaal Subsidie cultuur en oudheid
Subsidie Dorcas Budgetsubsidie Ver. Hollandse Molen Grenslandmuseum; budgetsubsidie
158 7.390 27 7.653 15.228
158 7.296 27 7.578 15.059
158 7.296 27 7.578 15.059
158 7.296 27 7.578 15.059
Vereniging Aaltense Musea
Subsidie Subsidie kapitaallasten
76.600 23.675 100.275
76.600 23.675 100.275
76.600 23.675 100.275
76.600 23.675 100.275
45.802 45.802
45.802 45.802
45.802 45.802
45.802 45.802
171 244 171 24 259 74 942
171 244 171 24 259 74 942
171 244 171 24 259 74 942
171 244 171 24 259 74 942
5.337 5.337
5.337 5.337
5.337 5.337
5.337 5.337
29.338 4.040 33.378
29.338 4.040 33.378
29.338 4.040 33.378
29.338 4.040 33.378
Totaal Museum Frerikshuus Gemeentelijke monumenten Totaal Monumentensubsidie
Regulier budget
Kerkvoogdij Herv. Gem. Aalten
Subsidie onderhoud torenuurwerk O Subsidie verlichting torenuurwerk O Subsidie onderhoud torenuurwerk S Subsidie verlichting torenuurwerk S Subsidie verlichting Molen Prins va Subsidie verlichting Wenninkmolen
Kerkvoogdij Herv.Gem.Bredevoort Molen Prins van Oranje, Bredevoort Verlichting Wenninkmolen, Gendringseweg 29 Totaal Overige monumenten subsidie
Particulieren Bijdrage landschapsbeleidsplan Totaal Natuurbescherming en landschapsbeheer Regio Achterhoek TROP Totaal Overige openluchtrecreatie
Overzicht inkomensoverdrachten 2010-2013
Bijdrage tbv Recreatie en toerisme fietsroute boven slinger onderhoud
153
B/LNaam Algemene Heurnse Oranje Vereniging BREM Ondernemerver. Bredevoort Oranje Comite Aalten Oranjevereniging Hou & Trouw Dale Oranjevereniging IJzerlo Oranjevereniging Lintelo Oranjevereniging Wilhelmina Barlo Stichting Aalten Dagen Volksfeesten Bredevoort VVNFeest Gedenkdgn Dplo Totaal Volksfeesten en openlucht recreatie
Omschrijving Subsidie Subsidie Subsidie Subsidie Subsidie Subsidie Subsidie Subsidie Subsidie Waarderingssubsidie
Gemeinde Velen Recreatieschap Achterhoek/Liemers Regio Achterhoek VVV Aalten Bredevoort en buurtschappen VVV afd. Dinxperlo Totaal Instellingen toerisme VVV
Bijdrage Agricultura fase II RAL Bijdrage Achterhoeks Bureau voor Budgetsubsidie VVV Dinxperlo subsidie
Bredevoort Boekenstad (Div.) Totaal Bredevoort Boekenstad
Subsidie
SSCW aalten Totaal Kinderboerderij
Kinderboerderij Aalten
Sticht. Omroep Aalten Lokaal/Sticht. Lokale OmroePlaatselijke radio zender Totaal Overige cultuur Bestuur van Vereniging Haarts Belang, speelplaatsWaarderingssubsidie Waarderingssubsidie De Ossenkop Speeltuinvereniging Ons Aller Belang Ijzerlo, Speelplaats Ijzerlo Waarderingssubsidie Speeltuinvereniging Robbedoes Waarderingssubsidie Stichting Aalten Zuid Subsidie VECOZA, Speelplaats Barlo Subsidie speelplaats Barlo Totaal Speelvoorzieningen
2010 259 725 1.378 259 259 259 259 466 776 750 5.389
2011 259 270 1.378 259 259 259 259 466 776 758 4.941
2012 259 259 1.378 259 259 259 259 466 776 758 4.931
2013 259 259 1.378 259 259 259 259 466 776 758 4.931
5.170 64.302 14.277 41.094 2.904 127.747
5.170 64.302 14.277 41.094 2.904 127.747
5.170 64.302 14.277 41.094 2.904 127.747
5.170 64.302 14.277 41.094 2.904 127.747
54.441 54.441
54.441 54.441
54.441 54.441
54.441 54.441
4.155 4.155
4.155 4.155
4.155 4.155
4.155 4.155
7.325 7.325
7.325 7.325
7.325 7.325
7.325 7.325
255 3.978 255 6.528 4.018 258 15.291
258 4.018 258 6.593 4.018 258 15.401
258 4.018 258 6.593 4.018 258 15.401
258 4.018 258 6.593 4.018 258 15.401
723.655 723.655
723.655 723.655
723.655 723.655
723.655 723.655
ISWI Totaal Algemene uitgaven
Bijdrage in apparaatskosten
ISWI Totaal WWB Wet Werk en Bijstand
Doorbet min SZW aan ISWI WWB
2.230.913 2.230.913
2.230.913 2.230.913
2.230.913 2.230.913
2.230.913 2.230.913
ISWI Totaal Participatiebudget
Doorbet min SZW aan ISWI partici
1.273.152 1.273.152
1.273.152 1.273.152
1.273.152 1.273.152
1.273.152 1.273.152
ISWI Totaal Bijstandsbesluit zelfstandigen BBZ
Doorbet min SZW aan ISWI BBZ in
31.164 31.164
31.164 31.164
31.164 31.164
31.164 31.164
Bovengrenzers Diversen Hameland groep Totaal Sociale werkvoorz.
Irrang wachtlijst beheer Bestuurskosten WSW Doorbet min WSW gelden
10.605 2.745 9.154.188 9.167.538
10.605 2.745 9.154.188 9.167.538
10.605 2.745 9.154.188 9.167.538
10.605 2.745 9.154.188 9.167.538
ISWI Totaal IOAW
Doorbet min SZW aan ISWI IOAW
804.512 804.512
804.512 804.512
804.512 804.512
804.512 804.512
ISWI Totaal IOAZ
Doorbet min SZW aan ISWI IOAZ
44.712 44.712
44.712 44.712
44.712 44.712
44.712 44.712
CZ Totaal Minimabeleid categoriaal
Categoriale bijstand
8.080 8.080
8.080 8.080
8.080 8.080
8.080 8.080
Diversen Langdurigheidstoeslag Totaal Minimabeleid onbelaste bijstand
bijzondere bijstand onbelast Langdurigheidstoeslag
219.417 30.300 249.717
219.417 30.300 249.717
219.417 30.300 249.717
219.417 30.300 249.717
Jeugdparticitpatiefonds Totaal Jeugdparticipatie fonds
Jeugdparticitpatiefonds
10.100 10.100
10.100 10.100
10.100 10.100
10.100 10.100
Vrijwillgersparticipatie Totaal Vrijwilligersparcipatie
Vrijwillgersparticipatie
7.575 7.575
7.575 7.575
7.575 7.575
7.575 7.575
Stadsbank Oost Nederland Totaal Schuldhulpverlening
SON
130.677 130.677
138.432 138.432
145.420 145.420
154.448 154.448
Diversen Totaal Kwijtschelding
kwijtschelding gem belasting
77.644 77.644
77.644 77.644
77.644 77.644
77.644 77.644
277.750 277.750
277.750 277.750
277.750 277.750
277.750 277.750
13.130 13.130
5.555 5.555
5.555 5.555
5.555 5.555
Sensire Aalten en Dinxperlo Contract tbv A.M.W. (Algemeen Ma Totaal Maatschappelijke begeleiding en advies Jeugdadviesteams (JAT) Totaal Mts. Begeleiding JAT
Overzicht inkomensoverdrachten 2010-2013
Diversen
154
B/LNaam
Omschrijving
2010
2011
2012
2013
256 256 256 0 259 555 256 256 470 1.199 256 256 3.106 1.044 934 2.515 590 12.464
259 259 259 3.106 259 555 259 259 470 1.199 259 259 3.106 1.044 934 2.515 590 15.588
259 259 259 76 259 555 259 259 470 1.199 259 259 3.106 1.044 934 2.515 590 12.558
259 259 259 3.076 259 555 259 259 470 1.199 259 259 3.106 1.044 934 2.515 590 15.558
A.N.B.O. Afd. Aalten Algemene Soos Elim Comité Gezamenlijke Kerken De Pol Activiteitencentrum Dr. Jenny Woon-Zorg Centrum (Careaz) Heurns Belang Katholieke Bond Ouderen Aalten Katholieke Bond Ouderen Bredevoort MBVO Dr Jenny bijdrage (stg Careaz) Net Nederlandse Rode kruis Prot. Christelijke Ouderen Bond, Aalten Prot. Christelijke Ouderen Bond, Dinxperlo Stg senioren en gehandicapten raad Zorgsoos Bredevoort, consumpties Zorgsoos Bredevoort, km vergoeding Zorgsoos Bredevoort, overig Overig Totaal Flankerend beleid
Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Bejaardenuitwisseling Borken Gecoordineerd seniorenwerk Maaltijdvoorziening (kosten tafeltje Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Bijdrage MBVO Dr Jenny Bezoekdienst Weduwen en Weduw Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Maximale jaarlijkse subsidie Zorgsoos Bredevoort Zorgsoos Bredevoort Zorgsoos Bredevoort Overig
Overblijfvergoeding Totaal Vreemdelingen
Overblijfvergoeding
5.901 5.901
5.901 5.901
5.901 5.901
5.901 5.901
WMO dienstverlener Totaal WMO Huishoudelijke hulp
Huishoudelijke hulp
2.281.847 2.281.847
2.286.454 2.286.454
2.288.482 2.288.482
2.289.057 2.289.057
27.039 27.039
27.039 27.039
27.039 27.039
27.039 27.039
266.623 266.623
266.623 266.623
266.623 266.623
266.623 266.623
WMO dienstverlener ADL clusters Totaal WMO Algemeen Dagelijkse Verrichtingen clusters WMO dienstverlener Totaal WMO netto pers. Geb budget
Netto persoonsgebonden budget
WMO dienstverlener Totaal WMO Collectie Preventie GGZ
Coll. Preventie Geestelijke Gezond
15.387 15.387
15.387 15.387
15.387 15.387
15.387 15.387
WMO dienstverlener Vorming Training en Advies aan vr Totaal WMO Vorming Training en Advies aan Vrijwilligers
4.162 4.162
4.162 4.162
4.162 4.162
4.162 4.162
WMO dienstverlener Totaal WMO raad
WMO raad
3.030 3.030
3.030 3.030
3.030 3.030
3.030 3.030
Diversen Totaal WMO Vrijwillige intensieve thuiszorg
WMO Vrijwillige intensieve thuiszor
73.169 73.169
73.169 73.169
73.169 73.169
73.169 73.169
Diversen Totaal WMO Clienteninitiatieven
WMO Clienteninitiatieven
27.414 27.414
27.414 27.414
27.414 27.414
27.414 27.414
Diversen Totaal WMO buddyzorg
WMO buddyzorg
2.525 2.525
2.525 2.525
2.525 2.525
2.525 2.525
Stichting Sociaal Cultureel Werk Totaal Sociaal cultureel werk
Subsidie
144.682 144.682
144.682 144.682
144.682 144.682
144.682 144.682
Bestuur van J.C. Atlantic C.J.V. Christelijke Jeugd Verenigin Chr geref jeugdvereniging, werkend wacht ik Federatie Scouting Aalten JC 2Basement Jeugdcentrum i'Varca Jeugdinstuif Boemerang Jeugdraad Protestantse kerken Aalten Jong Gelre Jongerencentrum 't Centrum Ned.Herv.Jeugdraad Aalten R.K. Parochiekamp Aalten/Bredevoort RecreatiecieH/G Kerk Speel-o-theek "Beregoed" Stichting Maatschappelijk Welzijn Totaal Subs.jeugd en jong.werk
Subsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Scouting Aalten; subsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Maatsch.Welzijn Dinxperlo subsidie
1.035 1.500 1.000 1.035 1.000 1.000 150 1.000 1.000 1.000 250 1.035 1.000 1.010 226.828 239.844
1.035 1.515 1.010 1.035 1.010 1.010 152 1.010 1.010 1.010 253 1.035 1.010 1.020 226.828 239.943
1.035 1.515 1.010 1.035 1.010 1.010 152 1.010 1.010 1.010 253 1.035 1.010 1.020 226.828 239.943
1.035 1.515 1.010 1.035 1.010 1.010 152 1.010 1.010 1.010 253 1.035 1.010 1.020 226.828 239.943
Kalveropfokclub Aalten-Winterswijk Land. Contactraad Dordrecht Land. Org. Gemeente Soc. Cultureel Totaal Overig Sociaal Cultureel Werk
KOC Aalten-Winterswijk; subsidie Land. Contactraad Dordrecht Land. Org. Gemeente Soc. Culture
106 208 121 435
106 208 121 435
106 208 121 435
106 208 121 435
255 250 12.103 18.942 250 250 250 250 32.550
258 253 12.103 17.973 253 253 253 253 31.596
258 253 12.103 17.005 253 253 253 253 30.628
258 253 12.103 16.036 253 253 253 253 29.659
9.466 9.466
9.466 9.466
9.466 9.466
9.466 9.466
Bestuur Gebouw Wilhelmina Bestuur 't Romienendal De Pol Activiteitencentrum
Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Aflossing de Pol Rente de Pol D'n Heurnsen Tref Waarderingssubsidie Waarderingssubsidie Ons Aller Belang IJzerlo Oranjevereniging Ons Genoegen Haart Waarderingssubsidie Vereniging Ons Huis Waarderingssubsidie Totaal Expl.gemeenschapsh.,dorpsh.jeugdgebouwen Kinderdagopvang centra Totaal Kinderopvang
Overzicht inkomensoverdrachten 2010-2013
Bijdrage in kosten minima/bijstand
155
B/LNaam
Omschrijving
2010
2011
2012
2013
Peuterspeelzaal De Krömmels Stg Aaltense Peuterspeelzalen (STAP) Stg Peuterspeelzalen Dinxperlo-de Heurne Subsidie PSZ Totaal Peuterspeelzaalwerk
Subsidie PSZ de Krömmels Subsidie PSZ Treintje, Zunnekuuks Subsidie PSZ Dinxperlo en de Heu Subsidie
14.177 166.264 165.296 35.000 380.737
14.177 166.266 165.296 35.000 380.739
14.177 166.266 165.296 35.000 380.739
14.177 166.266 165.296 35.000 380.739
Diversen Totaal WVG woonvoorz.
bijdragen en uitkeringen
328.884 328.884
328.884 328.884
328.884 328.884
328.884 328.884
Diversen Totaal WVG vervoer overige kosten
Diversen
444.541 444.541
444.541 444.541
444.541 444.541
444.541 444.541
Diversen Totaal WVG rolstoelvoorz.
WVG Rolstoelvoorziening
162.657 162.657
162.657 162.657
162.657 162.657
162.657 162.657
Gemeente Doetinchem/Iriszorg GGD Gelre-IJssel
Ambul.versl.zorg via centrumgeme Deelprogramma Openbare Gezond Project Huiselijk geweld t/m 2010 Waarderingssubsidie B&W 7 april 2009
10.560 167.417 10.135 1.020 6.969 196.101
10.560 167.417 10.135 1.030 6.969 196.111
10.560 167.417 10.135 1.030 6.969 196.111
10.560 167.417 10.135 1.030 6.969 196.111
GGD Gelre-IJssel Totaal JGZ, uniform deel
Deelprogramma Jeugdgezondheids
238.289 238.289
238.289 238.289
238.289 238.289
238.289 238.289
JGZ Totaal JGZ, Elektronisch Kind Dossier
Subsidie
41.616 41.616
23.577 23.577
23.344 23.344
23.577 23.577
Yunio Oost Gelderland Totaal JGZ, BDU CJG deel 1
Beschikking centrum J&G BDU bij
355.089 355.089
354.841 354.841
354.841 354.841
354.841 354.841
Diversen GGD Gelre-IJssel Yunio Oost Gelderland
Diversen Bijdrage GGD maatwerkdeel JGZ Maatwerkdeel JGZ Prenatale voorlichting
381 4.243 27.334 8.400 40.358
0 8.080 26.260 6.018 40.358
381 4.243 27.334 8.400 40.358
381 4.243 27.334 8.400 40.358
4.687 130.495 135.182
4.687 170.104 174.791
4.687 170.104 174.791
4.687 170.104 174.791
9.177 9.177
9.177 9.177
9.177 9.177
9.177 9.177
Rode Kruis, dinxperlo Stg Slachtofferhulp Nederland Totaal Ov. Gezondheidszorg
Totaal JGZ, maatwerkdeel Multisignaal Budget BDU CJG deel 2 Totaal BDU, CJG deel 2
Verwijsindex vroegsignalering risico Diversen
GGD Gelre-IJssel Totaal Ov. Gezondheidszorg
Project Alcoholmatiging Jeugd
Regio Achterhoek Totaal Gemeentereiniging
Bijdrage tbv Afval verwerking/nazor
10.898 10.898
10.898 10.898
10.898 10.898
10.898 10.898
Subsidie oud papier Totaal Inzameling oud papier
Dekking afvalstoffenheffing
99.500 99.500
99.500 99.500
99.500 99.500
99.500 99.500
Milieubeheer Totaal Milieubeheer
Subsidie
46.786 46.786
46.786 46.786
46.786 46.786
46.786 46.786
Stichting Mortuarium Bredevoort Totaal Begraafplaats
Exploitatiebijdrage
5.861 5.861
5.861 5.861
5.861 5.861
5.861 5.861
Plattelandshuis Totaal Ruimtelijke ordening
Gemeentelijke bijdrage Plattelands
8.915 8.915
8.916 8.916
8.916 8.916
8.916 8.916
Diversen Totaal Woningexploitatie, woningbouw
Woningbouw subsidie
3.470 3.470
3.470 3.470
3.470 3.470
3.470 3.470
Regio Achterhoek Totaal Overige baten en lasten (onvoorzien)
Regio Achterhoek
-4.150 -4.150
-4.150 -4.150
-4.150 -4.150
-4.150 -4.150
24.725.093
24.744.935
24.748.119
24.726.911
Totaal Lasten
Overzicht inkomensoverdrachten 2010-2013
156
B/LNaam
Omschrijving
Baten Provincie gelderland Totaal Ov.uitgaven terzake van het vervoer
Bijdrage tbv Vraagafhankelijk Vervo
2010
2011
2012
2013
-200.000 -200.000
-200.000 -200.000
-200.000 -200.000
-200.000 -200.000
Eigen bijdragen ouders zwemmen Totaal Bewegingsonderwijs
Eigen bijdrage ouders
-32.320 -32.320
-32.320 -32.320
-32.320 -32.320
-32.320 -32.320
Vaste geldlening Totaal Bibliotheek
Rente vaste geldlening
-14.308 -14.308
-12.719 -12.719
-11.129 -11.129
-9.539 -9.539
Rente vaste geldleningen Totaal Museum Frerikshuus
Rente vaste geldleningen
-18.901 -18.901
-18.486 -18.486
-17.976 -17.976
-17.521 -17.521
ISWI Totaal Algemene uitgaven
ISWI, BCF
-50.000 -50.000
-50.000 -50.000
-50.000 -50.000
-50.000 -50.000
Min SZW WWB ink Totaal WWB ink
Doorbet min SZW aan ISWI WWB
-2.230.913 -2.230.913
-2.230.913 -2.230.913
-2.230.913 -2.230.913
-2.230.913 -2.230.913
Min SZW Totaal Participatiebudget
Ontvnangst min SZW aan ISWI pa
-1.273.152 -1.273.152
-1.273.152 -1.273.152
-1.273.152 -1.273.152
-1.273.152 -1.273.152
Min SZW BBZ ink Totaal BBZ ink
Doorbet min SZW aan ISWI BBZ in
-31.164 -31.164
-31.164 -31.164
-31.164 -31.164
-31.164 -31.164
Hameland groep Totaal Sociale werkvoorz.
ontvangst doorte betalen WSW
-9.154.188 -9.154.188
-9.154.188 -9.154.188
-9.154.188 -9.154.188
-9.154.188 -9.154.188
Min SZW IOAW Totaal IOAW
Doorbet min SZW aan ISWI IOAW
-804.512 -804.512
-804.512 -804.512
-804.512 -804.512
-804.512 -804.512
Min SZW IOAZ Totaal IOAZ
Doorbet min SZW aan ISWI IOAZ
-44.712 -44.712
-44.712 -44.712
-44.712 -44.712
-44.712 -44.712
Ontvangsten WMO Totaal WMO besluit AWBZ gemeenten
besluit AWBZ gemeenten
-199.745 -199.745
-199.745 -199.745
-199.745 -199.745
-199.745 -199.745
Rente Rente vaste geldlening Totaal Expl.gemeenschapsh.,dorpsh.jeugdgebouwen
-18.942 -18.942
-17.973 -17.973
-17.005 -17.005
-16.036 -16.036
Bijdrage derden WVG Totaal WVG woonvoorz.
Bijdrage derden WVG
-20.705 -20.705
-20.705 -20.705
-20.705 -20.705
-20.705 -20.705
Bijdrage derden WVG Totaal WVG vervoer overige kosten
Bijdrage derden
-51.763 -51.763
-51.763 -51.763
-51.763 -51.763
-51.763 -51.763
Bijdrage derden WVG Totaal WVG rolstoelvoorz.
Bijdrage derden
-20.705 -20.705
-20.705 -20.705
-20.705 -20.705
-20.705 -20.705
Ministerie van Jeugd en gezin Totaal JGZ, uniform deel
Ontvangst JGZ
-331.618 -331.618
-331.370 -331.370
-331.370 -331.370
-331.370 -331.370
Ministerie van Jeugd en gezin Totaal J&G BDU CJG
Ontvangst J&G
-149.410 -149.410
-189.019 -189.019
-189.019 -189.019
-189.019 -189.019
Rijksbijdrage Totaal Woningexploitatie, woningbouw
Woningbouw subsidie BWS
-3.470 -3.470
-3.470 -3.470
-3.470 -3.470
-3.470 -3.470
Bieb integratieuitkering t/m 2012 Totaal Algemene uitkering
Bibliotheek
-31.485 -31.485
-31.485 -31.485
-31.485 -31.485
0 0
-14.682.012
-14.718.400
-14.715.332
-14.680.833
10.043.081
10.026.534
10.032.787
10.046.078
Totaal Baten aal ja
Aan dit overzicht kunnen geen rechten worden ontleend.
Overzicht inkomensoverdrachten 2010-2013
157
Overzicht inkomensoverdrachten 2010-2013
158
Overzicht EMU-Saldo Centraal Bureau voor de Statistiek Sector Financiële instellingen en Overheid
Vragenlijst Berekening EMU-saldo GEMEENTE Aalten (0197)
Antwoordnummer 25000, 2490 XA Den Haag
Algemene gegevens: Gemeentenaam: Gemeentenummer: Jaar: Naam contactpersoon: Telefoon: E-mail: Bestandsnaam:
Omschrijving
Aalten 0197 2010
EMU10060197.XLS 2009 x € 1000,-
2010 x € 1000,-
2011 x € 1000,-
Volgens realisatie tot en met sept. 2009, aangevuld met raming resterende periode
Volgens begroting 2010
Volgens meerjarenraming in begroting 2010
1
Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)
3.475
-248
-155
2
Afschrijvingen ten laste van de exploitatie
3.550
2.548
2.663
3
Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie
2.135
1.354
1.383
4
Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd
17.840
1.392
977
5
Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4
6
Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs), voorzover niet op exploitie verantwoord
7
Aankoop van grond en de uitgaven aan bouw-, woonrijp maken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)
8
Baten bouwgrondexploitatie: Baten voorzover transacties niet op exploitatie verantwoord
9
Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen
1.616
1.423
10
Lasten ivm transacties met derden, die niet via de onder post 1 genoemde exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves (inclusief fondsen en dergelijke) worden gebracht en die nog niet vallen onder één van bovenstaande posten
11 a b
Verkoop van effecten: Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?
Berekend EMU-saldo
970
1.279
ja
nee
ja
nee
12.861
-21.850
ja
nee
4.252
646
-2.761
Ruimte voor toelichting
Overzicht EMU-Saldo
159