FACTSHEET GEMEENTE AALTEN

MO N ITOR WO NEN-ZO RG P RO VINCIE GE L DERLAND 2013

FACTSHEET GEMEENTE AALTEN

voor Provincie Gelderland auteur Henk Nouws, Claasje Reijers Ruimte voor zorg Research en advies in wonen en zorg Postbus 2038, 3800 C A AMERSFOORT tel 033 - 465 54 51 fax 033 - 465 34 81 www.ruimtevoorzorg.nl

December 2013

INHOUD 1

Inleiding............................................................................................. 2

2

Bevolkingsprognose 2013 - 2033 .................................................... 4

2.1 2.2

Ontwikkeling in Gelderland ................................................................... 4 Ontwikkeling in gemeente Aalten.......................................................... 4

3

Prognose verblijf voor mensen met dementie 2013 – 2033 ......... 9

3.1 3.2

Aantal mensen met dementie ............................................................... 9 Behoefte aan verblijf .......................................................................... 10

4

Ontwikkeling aanbod verpleeghuiszorg ........................................ 14

5

Vraag versus aanbod zorg voor mensen met dementie ............... 15

5.1 5.2

Vraag versus aanbod .......................................................................... 15 Witte vlekken ..................................................................................... 15

6

Referentiecijfer woonzorg 2013 – 2033........................................ 18

6.1 6.2

Omvang van het woonzorgsegment .................................................... 18 Vraag woonzorg versus aanbod .......................................................... 19

7

Het potentieel aan vrijwilligers ...................................................... 21

8

Toekomst verzorgingshuizen ......................................................... 24

Provincie Gelderland / Ruimte voor zorg

1

1

INLEIDING

Aanleiding en doel Monitor Wonen-Zorg De Monitor Wonen-Zorg provincie Gelderland wil zorgaanbieders, woningcorporaties en gemeenten ondersteunen met up-to-date informatie over de ontwikkeling van vraag en aanbod van w onen met zorg voor ouderen. “Wonen met zorg” is een samenhangend aanbod van een woning in combinatie met zorg: verzorgingshuizen, verpleeghuizen, kleinschalige woongroepen, zorgvilla’s. Als bijproduct is in dit onderzoek ook het aangrenzende aanbod seniorenwoningen geïnventariseerd. De provincie Gelderland voert een stimulerend beleid voor zelfstandig wonen van oud eren. Ouderen willen zo lang mogelijk in hun eigen omgeving blijven wonen en zelf de regie houden over hun leven. Zorgaanbieders, woningcorporaties, welzijnsaanbieders en gemeenten hebben gezamenlijk de sleutel in handen om te voorzien in die vraag van ouderen. Informatie in de monitor De informatie bestaat uit twee delen: een bevolkingsprognose en daaraan gekoppelde vraagprognose, en een inventarisatie van het huidige en toekomstige aanbod van wonen met zorg. De monitor maakt een inschatting van de behoefte aan verpleeghuisplaatsen en kleinschalig wonen voor de periode 2013 – 2033. Met het verdwijnen van de verzorgingshuizen oude stijl, ontstaat er ruimte voor een nieuw soort woonzorgvoorziening, een waarbij de bewoners zelf betalen voor hun huur en de service. De monitor maakt ook een inscha tting van de behoefte aan deze nieuwe woonzorgvoorziening – “woonzorg” - die overigens een plek kan hebben binnen de muren van het huidige verzorgingshuis. Factsheet gemeente Aalten De hoofdrapportage geeft de uitkomsten voor heel provincie Gelderland. Daarnaast is er voor iedere gemeente een verdiepingsslag gemaakt: factsheet. Deze rapportage is de factsheet voor de gemeente Aalten. Regelmatig zullen in deze factsheet de lokale gegevens naast die van regio- en provincieniveau gelegd worden, om een vergelijking mogelijk te maken. Het valt aan te bevelen om ook de hoofdrapportage er bij te pakken en naast deze factsheet te leggen. Beide ra pportages vullen elkaar aan en volgen dezelfde indeling. De factsheets en hoofdrapportage zijn te downloaden van de website van Provincie Ge lderland: http://www.gelderland.nl/wonen onder “zelfstandig wonen”. De gegevens zijn ook te vinden op de kaart van Gelderland: http://www.ruimtevoorzorg.nl/onderzoek/gelderland/index.html. Waarschuwing De cijfers zijn met zorg samengeteld. De bevolkingsprognose op kernniveau kan al door een enkel bouw- of sloopplan substantieel wijzigen. De respons op de enquête onder


2

zorgaanbieders was 90% op locatieniveau. De ontbrekende locaties zijn met behulp van openbare informatie zo goed mogelijk aangevuld. De enquête is een momentopname. Plannen worden gemaakt en weer geschrapt. Cijfers zijn handig, maar vervangen niet de dialoog.


3

2

BEVOLKINGSPROGNOSE 2013 - 2033

2.1

ONTWIKKELING IN GELDERLAND

Provincie Gelderland heeft medio 2013 nieuwe bevolkingscijfers gepubliceerd, gebaseerd op het Primos model. De cijfers laten zien dat de bevolking van Gelderland de komende twintig jaar licht blijft groeien, 50-duizend inw oners er bij op een totaal van 2-miljoen. Tabel 1

Bevolkingsontwikkeling provincie Gelderland 2013 – 2033 (bron: provincie Gelderland / Primos)

0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90-94 95+

2.2

2013 106.923 116.594 128.881 124.691 122.221 112.066 111.823 117.710 151.355 156.079 151.103 136.927 129.838 116.674 83.159 63.779 46.822 26.831 10.168 2.233 2.015.877

2018 104.436 108.911 117.856 129.085 121.328 118.477 113.397 113.507 118.729 150.387 154.330 148.616 133.167 123.752 108.736 73.724 51.010 30.983 12.593 3.191 2.036.215

2023 106.523 106.537 110.222 118.059 125.459 116.867 119.009 114.605 114.108 118.594 148.828 151.761 144.680 127.380 115.797 97.727 59.846 34.390 15.212 4.072 2.049.676

2028 108.484 108.633 108.283 110.978 115.786 121.022 117.750 120.455 115.478 114.001 117.925 146.676 148.000 138.630 119.863 104.384 80.577 41.079 17.159 5.024 2.060.187

2033 108.787 110.823 110.475 109.509 110.061 112.550 122.262 119.449 121.453 115.540 113.381 116.536 143.302 142.300 130.877 108.594 86.066 56.597 20.778 5.794 2.065.134

ONTWIKKELING IN GEMEENTE AALTEN

Op de volgende bladzijdes is de bevo lkingsontwikkeling van gemeente Aalten weergegeven. Enkele zaken vallen op: 

De bevolking neemt in 20 jaar tijd toe met 2,6%. In de provincie als geheel groeit de bevolking licht met 2%;



Het aantal 75-plussers groeit met met 76% (provincie 85%);



Het aantal 85-plussers groeit met met 99% (provincie 112%).


4

Tabel 2

Bevolkingsontwikkeling gemeente Aalten 2013 – 2033

0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90-94 95+

Figuur 1

2013 1.505 1.633 1.793 1.581 1.362 1.325 1.396 1.529 2.065 2.187 2.117 1.940 1.779 1.710 1.200 941 702 404 153 28 27.350

2018 1.446 1.554 1.662 1.649 1.370 1.393 1.452 1.444 1.562 2.062 2.160 2.086 1.882 1.705 1.611 1.083 756 436 172 46 27.531

2023 1.527 1.490 1.596 1.548 1.449 1.409 1.545 1.488 1.482 1.570 2.066 2.144 2.031 1.795 1.614 1.484 884 495 191 52 27.860

2028 1.606 1.572 1.535 1.495 1.355 1.495 1.551 1.599 1.529 1.491 1.571 2.051 2.076 1.946 1.682 1.493 1.221 590 223 59 28.140

2033 1.605 1.646 1.613 1.432 1.287 1.355 1.596 1.595 1.609 1.544 1.486 1.555 1.991 1.962 1.857 1.541 1.227 818 282 62 28.063

Bevolkingsontwikkeling gemeente Aalten 2013 – 2033


5

Tabel 3

Toename / afname bevolking, 75-plus, 85-plus, gemeente Aalten, tussen 2013 en 2033

Aalten kern Bredevoort Dinxperlo Aalten: Gemeente totaal

totaal abs 884 -241 70 713

% 5% -13% 1% 3%

75+ abs 1.089 107 506 1.702

85+ abs 359 45 173 577

% 79% 76% 71% 76%

% 100% 105% 95% 99%

Figuur 2

Aandeel ouderen in de bevolkingsontwikkeling gemeente Aalten 2013 – 2033

Tabel 4

Ontwikkeling aantal 75-plussers gemeente Aalten, 2013 - 2033

Aalten kern Bredevoort Dinxperlo Aalten: Gemeente totaal Tabel 5

2013 1.375 141 712 2.228

2018 1.558 150 785 2.493

2023 1.970 183 953 3.106

2028 2.274 212 1.100 3.586

2033 2.464 248 1.218 3.930

Ontwikkeling aantal 85-plussers gemeente Aalten, 2013 - 2033



2013 359 43 183 585

2018 396 45 213 654

2023 445 56 237 738

2028 538 61 273 872

2033 718 88 356 1.162

6

Tabel 6

Aandeel 65-plus, 75-plus, 85-plus op totale bevolking, provincie en regio’s, 2013 - 2033

Provincie

2013 65+ 17,3%

75+ 7,4%

85+ 1,9%

2033 65+ 26,7%

75+ 13,5%

85+ 4,0%

Achterhoek De Vallei Noord-Veluwe Rivierenland Stadsregio Stedendriehoek

19,4% 15,9% 17,6% 15,6% 16,7% 19,6%

8,4% 7,0% 7,6% 6,2% 7,1% 8,5%

2,2% 1,8% 2,0% 1,5% 1,9% 2,3%

30,2% 24,0% 26,5% 26,4% 25,6% 29,5%

15,1% 12,4% 13,6% 12,9% 12,7% 15,3%

4,5% 3,7% 4,4% 3,7% 3,7% 4,8%

Tabel 7

Aandeel 65-plus, 75-plus, 85-plus op totale bevolking, gemeente Aalten, 2013 - 2033



2013 65+ 18,5% 17,1% 19,7% 18,8%

75+ 8,1% 7,5% 8,5% 8,1%

85+ 2,1% 2,3% 2,2% 2,1%

2033 65+ 27,3% 26,0% 28,5% 27,6%

75+ 13,7% 15,1% 14,4% 14,0%

85+ 4,0% 5,4% 4,2% 4,1%

7

Figuur 3

Aandeel 85-plussers gemeente Aalten in 2033


8

3

PROGNOSE VERBLIJF VOOR MENSEN

MET DEMENTIE

2013 – 2033

De vergrijzing zal tot gevolg hebben dat de vraag naar zorg toeneemt. In dit hoofdstuk kijken we naar een specifiek deel van deze vraag: mensen met dementie en de b ehoefte aan opname in een kleinschalig project of verpleeghuis. Het aantal mensen met dementie kan worden berekend door middel van leeftijds - en sexe-specifieke prevalentiecijfers. Dankzij de bevolkingsprognose is het mogelijk om ook de groei van dementie de komende twintig jaar te berekenen. In de hoofdrapportage is uitgelegd hoe deze berekening precies werkt. Hieronder is cijfermateriaal bijeengebracht voor gemeente Aalten: hoeveel mensen met dementie telt de gemeente, in welke mate neemt het aantal mensen met deme ntie toe de komende twintig jaar, en hoe groot is de behoefte aan opvang voor mensen met d ementie? Waar mogelijk zijn de cijfers uitgesplitst naar woonkern. 

Het aantal mensen met dementie neemt in twintig jaar toe van 434 naar 765;



Het aandeel van mensen met dementie op de totale bevolking neemt in deze periode toe van 1,6% naar 2,7%;

3.1

AANTAL MENSEN MET DEMENTIE

Tabel 8

Toename van het aantal mensen met dementie provincie Gelderland 2013 2033, 2013 = 100

Provincie Achterhoek De Vallei Noord-Veluwe Rivierenland Stadsregio Stedendriehoek Tabel 9

2013 100

2018 115

2023 134

2028 159

2033 186

100 100 100 100 100 100

114 116 119 117 115 113

130 138 140 140 133 129

152 166 166 173 156 152

175 196 195 207 183 178

Toename van het aantal mensen met dementie gemeente Aalten 2013 2033, 2013 = 100



2013 100 100 100 100

2018 112 107 112 111

2023 130 124 126 129

2028 156 141 148 153

2033 179 176 171 176

9

Tabel 10

Ontwikkeling aantal mensen met dementie provincie Gelderland, 2013 - 2033

Provincie

2013 29.243

2018 33.687

2023 39.149

2028 46.393

2033 54.405


4.329 3.380 2.919 2.851 10.449 5.316

4.939 3.937 3.466 3.332 12.005 6.008

5.649 4.661 4.082 4.003 13.868 6.883

6.574 5.623 4.851 4.928 16.315 8.105

7.584 6.641 5.692 5.898 19.136 9.454

Tabel 11

Ontwikkeling aantal mensen met dementie gemeente Aalten, 2013 - 2033


2013 267 29 138 434

2018 298 31 154 483

2023 348 36 174 558

2028 417 41 204 662

2033 477 51 236 765

Aandeel aantal mensen met dementie op totale bevolking provincie Gelderland, 2013 - 2033

Provincie

2013 1,5%

2018 1,7%

2023 1,9%

2028 2,3%

2033 2,6%


1,6% 1,4% 1,5% 1,2% 1,4% 1,7%

1,9% 1,5% 1,7% 1,4% 1,6% 1,9%

2,2% 1,7% 2,0% 1,7% 1,8% 2,2%

2,6% 2,0% 2,3% 2,1% 2,1% 2,6%

3,0% 2,3% 2,7% 2,5% 2,5% 3,0%

Tabel 13

Aandeel aantal mensen met dementie op totale bevolking gemeente Aalten, 2013 - 2033


3.2

2013 1,6% 1,5% 1,6% 1,6%

2018 1,7% 1,7% 1,8% 1,8%

2023 2,0% 2,1% 2,1% 2,0%

2028 2,3% 2,4% 2,4% 2,4%

2033 2,7% 3,1% 2,8% 2,7%

BEHOEFTE AAN VERBLIJF

De afgelopen jaren is steeds ongeveer 22% van het aantal mensen met dementie opgenomen geweest in een kleinschalig woonproject of verpleeghuis. Dit is een ervaringsgegeven. Met dit cijfer kunnen we berekenen welke behoe fte aan opvangcapaciteit voor mensen met dementie de komende twintig jaar nodig is. Opvangcapaciteit is het traditionele verpleeghuis, maar in toenemende mate ook allerlei kleinschalige woonvormen.


10

Het kan zijn dat deze prognose een te hoge of een te lage inschatting is van de behoefte aan opvang. De volgende factoren spelen daarbij een rol. Overwegingen die betekenen dat er minder capaciteit nodig is: 

Mensen met dementie wonen langer thuis dankzij betere informatie, ople iding, etc;



Sommige onderzoeken wijzen uit dat dementie minder voorkomt onder ouderen dan vroeger. Andere onderzoeken spreken dit tegen;



De eigen bijdrage AWBZ stijgt en het vermogen gaat meetellen. Mensen met hogere inkomens of een eigen woning stellen opname uit of gaan op zoek naar alternatieven.

Overwegingen die betekenen dat er juist meer capaciteit nodig is: 

Groepsverzorging voor zelfstandig wonende mensen met dementie - een van de belangrijkste voorzieningen waardoor mantelzorgers de zorg vol kunnen houden staat onder druk.



Als mensen met dementie langer blijven leven in kleinschalige voorzieningen, dan is de behoefte aan verblijfscapaciteit navenant groter. Gemiddeld verblijven mensen met dementie anderhalf à twee jaar in een verpleeghuis.



Verzorgingshuizen nemen nu mensen met dementie op. Als er geen verzorgingshuizen meer zijn, zal de druk op verpleeghuizen toenemen.



Ouderen hebben minder kinderen die voor hen zorgen. Er komen meer ouderen zo nder vaste levenspartner. Er zal minder mantelzorg beschikbaar zijn.

Tabel 14

Behoefte aan verblijfsvoorzieningen in kleinschalige groepswoningen en verpleeghuizen voor mensen met dementie provincie Gelderland, 2013 - 2033

Provincie

2013 6.433

2018 7.411

2023 8.613

2028 10.206

2033 11.969


952 743 642 627 2.299 1.170

1.085 866 765 732 2.642 1.321

1.244 1.026 898 880 3.051 1.514

1.446 1.237 1.068 1.082 3.589 1.784

1.668 1.461 1.251 1.299 4.209 2.080

Tabel 15

Behoefte aan verblijfsvoorzieningen in kleinschalige groepswoningen en verpleeghuizen voor mensen met dementie gemeente Aalten, 2013 - 2033



2013 59 6 30 95

2018 66 7 34 106

2023 77 8 38 123

2028 92 9 45 146

2033 105 11 52 168

11

Figuur 4

Aantal mensen met dementie gemeente Aalten in 2033


12

Figuur 5

Toename aantal mensen met dementie gemeente Aalten tot 2033


13

4

ONTWIKKELING

AANBOD VERPLEEGHUISZORG

Alle zorgaanbieders in de provincie Gelderland zijn benaderd om mee te werken aan een enquête. Daarin is hen gevraagd wat hun aanbod is aan verpleeghuisplaatsen, verzo rgingshuisplaatsen en aanleunwoningen. Ook is hen gevraagd welke plannen zij hebben voor de nabije toekomst: meer of minder plaatsen, sluiting van een locatie of oprichting van een nieuwe locatie. De informatie is ve rzameld op locatieniveau. De respons was 90% op locatieniveau. In het geval van non-respons zijn de gegevens van de huidige capaciteit ingeschat op basis van bronnen op internet. Informatie over toekomstige plannen is er in dat geval niet, en de toekomstige capaciteit is gelijk geho uden aan de huidige. Ook voor de gemeente Aalten levert dit gegevens op. In onderstaande tabellen is de verpleeghuiszorg weergegeven op basis van de door organisaties aangeleverde gegevens aangevuld met informatie van bronnen op internet. Deze informatie kan fouten bevatten. De opgave van de toekomstige capaciteit is een momentopname van zomer 2013. Tabel 16

Huidige en toekomstige verpleeghuiscapaciteit PG gemeente Aalten

verpleeghuis pg nu toekomst 0 0 0 0 0 0 0 0

Aalten Bredevoort Dinxperlo Aalten Tabel 17

kleinschalig pg nu toekomst 60 60 6 6 38 38 104 104

PG capaciteit totaal nu toekomst 60 60 6 6 38 38 104 104

Huidige en toekomstige verpleeghuiscapaciteit somatiek en revalidatie gemeente Aalten

Aalten Bredevoort Dinxperlo Aalten


verpleeghuis somatiek Revalidatie Zvw Revalidatie Awbz nu toekomst nu toekomst nu toekomst 10 10 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10 10 0 0 0 0

kleinschalig somatiek nu toekomst 0 0 0 0 12 12 12 12

14

5

VRAAG

VERSUS AANBOD ZORG VOOR MENSEN MET DEMENTIE

In de vorige twee hoofdstukken zijn zowel de vraag naar opvang voor mensen met d ementie als het aanbod verkend. Het is mogelijk vraag en aanbod naast elkaar te le ggen. Belangrijke opmerking: cijfers geven een benadering van de werkelijkheid en moeten niet worden gezien als absolute waarheid. Een cijfermatig “overschot” kan in de praktijk ervaren worden als een tekort, en omgekeerd. Het advies aan gemeenten en aanbieders is om hierover met elkaar in gesprek te gaan. Cijfers zijn handig, maar vervangen niet de dialoog.

5.1

VRAAG VERSUS AANBOD

Wat levert de vergelijking van vraag en aanbod op voor gemeente Aalten? 

De gemeente telt 104 plaatsen voor mensen met dementie, en dit is voldoende voor de vraag van 95 plaatsen;



De komende twintig jaar gaat de vraag toenemen. Dit betekent een aanvullende behoefte van 73 plaatsen voor de gemeente als geheel in 2033.

Tabel 18

Vraag en aanbod van verpleeghuiscapaciteit PG, zowel traditioneel verblijf als kleinschalig wonen gemeente Aalten, 2013 – 2033 vraag

2013 aanbod

saldo vraag

tradi t. kl ei ns .


5.2

59 6 30 95

0 0 0 0

60 6 38 104

2023 aanbod

saldo vraag

tradi t. kl ei ns .

1 0 8 9

77 8 38 123

0 0 0 0

60 6 38 104

2033 aanbod

saldo

tradi t. kl ei ns .

-17 -2 0 -19

105 11 52 168

0 0 0 0

60 6 38 104

-45 -5 -14 -64

WITTE VLEKKEN

Lang niet alle woonkernen hebben capaciteit voor mensen met dementie. Andere kernen hebben wel capaciteit, maar onvoldoende. De twee tabellen hieronder geven aan of er sprake is van “witte” of “grijze” vlekken in de gemeente Aalten. De betekenis van “wit” of “grijs” is: 

Witte vlek: een woonkern zonder capaciteit en een behoefte van 6 of meer plaatsen



Grijze vlek: een woonkern met capaciteit en een tekort van 6 of meer plaatsen



Te klein: een woonkern zonder capaciteit en een behoefte van minder dan 6 plaatsen

Hoe zit het in Aalten met witte en grijze vlekken? 

In Aalten is er in 2018 een gering tekort van 6 plaatsen, een “grijze vlek”.


15

Tabel 19

Witte en grijze vlekken >= 6 personen gemeente Aalten, 2018


te klein 0 0 0

witte vlek 0 0 0

grijze vlek 6 0 0

Witte en grijze vlekken >= 12 personen gemeente Aalten, 2018



te klein 0 0 0

witte vlek 0 0 0

grijze vlek 0 0 0

16

Figuur 6

Vraag en aanbod verblijfsplaatsen voor mensen met dementie gemeente Aalten in 2023


17

6

REFERENTIECIJFER

WOONZORG 2013 – 2033

Het traditionele verzorgingshuis gaat verdwijnen. Een bepaald type ouderen maakt daar op dit moment gebruik van. De vraag is wat dit type oudere gaat doen als het verzorgingshuis oude stijl niet meer bestaat. Meer algemeen gesteld: aan wat voor soort woonvormen met zorg zal in de toekomst behoefte zijn? Deze vraag is lastig te beantwoorden. Wat de reactie zal zijn van het publiek op het slu iten van de verzorgingshuizen, zal moeten worden afgewacht. Beredeneerd kan worden dat ouderen toch behoefte blijven houden aan een vergelijkbaar aanbod van wonen met zorg. We noemen dit vergelijkbare aanbod “woonzorg”. De omvang van het woonzorgsegment kan op basis van aannames worden ing eschat. In de hoofdrapportage, hoofdstuk 8, wordt dieper ingegaan op de mogelijke rol en omvang van dit woonzorgsegment in de toekomst, en de lezer wordt aangeraden deze tekst er bij te pakken voor een beter begrip van de nu volgende cijfers.

6.1

OMVANG VAN HET WOONZORGSEGMENT

De aanname is dat de omvang van het woonzorgsegment een stuk kleiner zal zijn dan de huidige verzorgingshuiscapaciteit. De voorzieningen in het verzorgingshuis worden colle ctief betaald, en de kosten ervan zijn vele malen hoger dan wat een individu kan betalen. Het nieuwe aanbod zal dus óf een lager voorzieningenniveau bieden, of slechts bereikbaar zijn voor ouderen met een hoog inkomen. “Woonzorg” zal daarom minder intere ssant zijn dan het verzorgingshuis, en de vraag ernaar zal lager zijn. In de berekening van de behoefte naar woonzorg hanteren we de aanname dat woonzorg geldt voor: 

100% van de ouderen met een ZZP1-3 indicatie op 1-1-2013 (ondersteuning en regieverlies)



50% van de ouderen met een ZZP4 indicatie op 1-1-2013 (psychogeriatrie, regieverlies)



50% van de ouderen met een ZZP6 indicatie op 1-1-2013 (somatiek, vaak met regieverlies)

Dit levert een bepaald getal op. Het is echter maar de vraag of dit getal realistisch is. De toekomst moet dit uitwijzen. Individuele ouderen kunnen besluiten langer zelfstandig thuis te blijven wonen, afhankelijk van de kwaliteit van de thuiszorg die zij ervaren, de hulp van hun sociale netwerk, en de geschiktheid van de woning waarin zij wonen. Voor Aalten is de inschatting als volgt:


18

Tabel 21

Prognose omvang segment woonzorg gemeente Aalten

2013 54 6 27 87


6.2

2018 60 6 31 97

2023 69 7 35 111

2028 81 8 41 131

2033 95 11 47 153

VRAAG WOONZORG VERSUS AANBOD

Betoogd kan worden dat het verzorgingshuis van vandaag kan transformeren tot de woonzorgvoorziening van morgen. Ook aanleunwoningen kunnen deze rol spelen. Uit het onderzoek is de capaciteit van beide bekend. Zetten we dit aanbod af tegen de hierboven berekende behoefte, dan kan daaruit worden afgeleid hoeveel plaatsen van het verzo rgingshuis benut zouden kunnen worden voor woonzorg. Deze vergelijking is in onde rstaande tabel gemaakt. Zichtbaar is dat er verzorgingshuisplaatsen “te veel” zullen zijn, de kolom “saldo”. Deze capaciteit zou in theorie benut kunnen worden voor mensen met dementie, door een verbouwing tot kleinschalig wonen. Zoals we eerder zagen, neemt de behoefte aan ve rblijf voor mensen met dementie de komende jaren sterk toe. In het laatste hoofdstuk komen we hier op terug. Of alles zo zal lopen, hangt van vele factoren af. Dit is niet de plaats om deze afweging te maken. Waar het op deze plaats vooral om gaat, is het inzicht dat voor het verzorgingshuis “oude stijl” er een toekomst “nieuwe stijl” mogelijk is. Tabel 22

Inventarisatie van de huidige verzorgingshuiscapaciteit en capaciteit van aanleunwoningen op en naast het terrein van het verzorgingshuis, en de lopende plannen gemeente Aalten (bron: enquête wonen-zorg provincie Gelderland 2013)

verzorgingshuis nu toekomst 60 60 20 20 49 49


Tabel 23

meerzorg nu toekomst 0 0 0 0 0 0

woningen nu toekomst 12 12 0 0 0 0

Vergelijking tussen behoefte woonzorg en aanbod verzorgingshuisplaatsen gemeente Aalten (exclusief meerzorg) plus aanleunwoningen.



2013 "vraag" aanbod 54 72 6 20 27 49 87 141

2018 saldo "vraag" aanbod 18 60 72 14 6 20 22 31 49 54 97 141

2023 saldo "vraag" aanbod 12 69 72 14 7 20 18 35 49 44 111 141

saldo 3 13 14 30

19


20

7

HET

POTENTIEEL AAN VRIJWILLIGERS

Doordat ouderen veel langer thuis blijven wonen, stijgt ook de hulpvraag thuis. Het moderne idee is dat mensen meer voor elkaar zullen gaan zorgen. Het gaat niet direct om heel ingewikkelde zorgtaken, maar vooral om aandacht, een oogje in het zeil ho uden en zaken regelen, helpen met boodschappen en eten en dergelijke. Een aantal trends zijn uit en te na bekend: 

De gezinnen zijn kleiner;

 

De kinderen wonen meer verspreid over het land; Dochters hebben vaker een baan;



Meer mensen voeren een eenpersoonshuishouden.

Dit duidt er op dat hulp van familieleden in de toekomst minder voorhanden zal zijn. Vaak wordt geopperd dat hulp ook uit een andere hoek kan komen, de gemeenschap waar de ouderen wonen. Vrijwilligers, buren, buurtbewoners, vervullen een mantelzorgrol, zoals het burgers betaamt. In dit hoofdstuk laten we zien hoeveel mantelzorgers er beschikbaar zijn. Om daar enig gevoel voor te krijgen, doen we de volgende aannames: 

Vooral 85-plussers kunnen in een situatie terecht komen waarbij een beroep op ma ntelzorg hard nodig is;



Vooral mensen tussen de 55 en 75 jaar verrichten vrijwilligerswerk. Mensen onder de 55 zijn druk met werk en kinderen, en mensen tussen 75 en 85 zijn vooral met hun eigen leefsituatie bezig.

Om een indicatie te krijgen van het potentieel van vrijwilligers – 55-75-jarigen - kunnen we berekenen hoeveel 85-plussers er in een gemeenschap zijn, en hoeveel 55-75-jarigen hier tegenover staan. Hoe meer 55-75-jarigen per 85-plusser, hoe ruimer het potentiële aanbod aan vrijwilligers, de vrijwilligersindex:

Tabel 24

Vrijwilligersindex gemeente Gelderland (aantal 55-75-jarigen per 85-plusser), 2013 - 2033

Provincie Achterhoek De Vallei Noord-Veluwe Rivierenland Stadsregio Stedendriehoek

2013 12

2018 11

2023 10

2028 9

2033 6

11 11 12 15 12 11

10 11 10 14 11 10

10 10 9 13 10 9

8 8 8 10 9 8

6 6 6 7 7 6

Een hoge vrijwilligersindex is gunstig, een lage ongunstig. In Gelderla nd als geheel staan vandaag de dag 12 55-75-jarigen klaar op iedere 85-plusser om te helpen. Dit loopt de


21

komende jaren terug tot 6 vrijwilligers per 85-plusser. Het potentieel vrijwilligers ha lveert de komende jaren. Het beeld voor Aalten is vergelijkbaar: 

Het potentieel aan vrijwilligers neemt tussen 2013 en 2033 af van 11 naar 6;



In de provincie als geheel neemt het potentieel af van 12 tot 6.

Natuurlijk zeggen cijfers niet alles: een klein aantal zeer gemotiveerde vrijwilligers levert een gemeenschap meer op dan een groot maar inactief potentieel. Tabel 25

Vrijwilligersindex gemeente Aalten (aantal 55-75-jarigen per 85-plusser), 2013 - 2033



2013 11 10 12 11

2018 11 10 11 11

2023 11 8 10 10

2028 9 7 9 9

2033 7 4 7 6

22

Figuur 7

Vrijwilligersindex gemeente Aalten 2013 – 2033


23

8

TOEKOMST VERZORGINGSHUIZEN

In een vorig hoofdstuk is de vraag verkend of de verzorgingshuizen van nu kunnen transformeren tot nieuwe woonzorgvoorzieningen, en om welke aantallen het dan gaat. De voorspelling is dat de behoefte aan woonzorg lager zal zijn dan het huidige gebruik van het verzorgingshuis. Het idee is daarbij geopperd dat de overblijvende capaciteit van het verzorgingshuis mogelijk gebruikt kan worden voor de opvang van mensen met d ementie, iets waar de komende twintig jaar veel behoefte aan zal zijn. Hieronder proberen we deze mogelijke ontwikkeling concreet te maken voor de gemeente Aalten. De tabellen – een voor 2018, en een voor 2023 - moeten als volgt gelezen worden: 

Wat is de toekomstige vraag naar opvang dementie en woonzorg?



Wat is het aanbod aan verzorgingshuisplaatsen, inclusief meerzorg, en verblijf voor mensen met dementie? NB: aanleunwoningen zijn níet meegeteld;



Wat is het saldo van de som van het aanbod, minus de som van de vraag?



Als dit negatief is, dan is er een tekort aan capaciteit voor woonzorg plus verblijf dementie, zelfs als de verzorgingshuiscapaciteit 100% benut wordt. Met andere woorden: er is – in theorie – een goede bestemming voor het verzorgingshuis;



Als dit positief is, dan is er een overschot. In dat geval kan bere kend worden welk deel van de verzorgingshuiscapaciteit benut zou kunnen zijn.

Voor Aalten geldt: 

In 2018 kan 78% van de verzorgingshuiscapaciteit benut worden voor woonzorg plus verblijf voor mensen met dementie;



In 2023 zou bij gelijkblijvend aanbod 100% van de verzorgingshuiscapaciteit benut kunnen worden voor woonzorg plus verblijf voor mensen met dementie.

Tabel 26

Herbenutting verzorgingshuis voor woonzorg en voor opvang mensen met dementie in 2018, gemeente Aalten. 2018 aanbod

vraag

PG woonzorg verzorghs meerzorg


Tabel 27

66 7 34 107

60 6 31 97

60 20 49 129

Resultaat

PG trad. PG kl ei n

0 0 0 0

0 0 0 0

60 6 38 104

s al do vzh benut

-6 13 22 29

100% 35% 55% 78%

Herbenutting verzorgingshuis voor woonzorg en voor opvang mensen met dementie in 2023, gemeente Aalten. 2023 aanbod

vraag

PG woonzorg verzorghs meerzorg



77 8 38 123

69 7 35 111

60 20 49 129

0 0 0 0

Resultaat

PG trad. PG kl ei n

0 0 0 0

60 6 38 104

s al do vzh benut

-26 11 14 -1

100% 45% 71% 100%

24

FACTSHEET GEMEENTE AALTEN

Recommend Documents